Spis treści w skrócie - gandalf.com.pl · Wiedza o konkurentach, branży i gospodarce 234...
Transcript of Spis treści w skrócie - gandalf.com.pl · Wiedza o konkurentach, branży i gospodarce 234...
Spis treści w skrócie
Część I Zawód sprzedawcy 37
Rozdział 1 Profesjonalny sprzedawca 39
Rozdział 2 Najpierw etyka, potem relacje z klientem 91
Część II Przygotowanie do sprzedaży relacyjnej 139
Rozdział 3 Psychologia sprzedaży: dlaczego ludzie kupują? 141
Rozdział 4 Komunikacja podstawą tworzenia relacji 183
Rozdział 5 Wiedza sprzedawcy na temat klientów, produktów i technologii 221
Część III Proces sprzedaży relacyjnej 273
Rozdział 6 Poszukiwanie potencjalnych klientów 275
Rozdział 7 Planowanie rozmowy z klientem 309
Rozdział 8 Wybór metody prezentacji 335
Rozdział 9 Strategia rozpoczęcia prezentacji 365
Rozdział 10 Elementy prezentacji 401
Rozdział 11 Odpowiadanie na zastrzeżenia klienta 439
Rozdział 12 Zamknięcie sprzedaży to początek relacji 483
Rozdział 13 Obsługa i kontynuacja sprzedaży 523
Część IV Klucz do sukcesu – zarządzanie czasem i obszarem sprzedaży 557
Rozdział 14 Zarządzanie czasem i obszarem sprzedaży 559
Dodatek A Odgrywanie ról charakterystycznych dla procesu sprzedaży 587
Dodatek B Ćwiczenia w sprzedaży osobistej 599
Dodatek C Sprzedaż globalna 619
Słownik terminów z zakresu sprzedaży 637
Indeks 653
Spis treści szczegółowy
Spis treści 5
O autorze 17
Wstęp 19
Podziękowania 25
Przewodnik po książce 29
Dodatek A. Scenki 30
Dodatek B. Ćwiczenia z zakresu sprzedaży osobistej 31
Dodatek C. Sprzedaż globalna 31
Dodatek D. Rozwiązania krzyżówek 31
Materiały uzupełniające 32
Ilustrowany ogólny zarys sprzedaży 33
Część I Zawód sprzedawcy 37
Rozdział 1 Profesjonalny sprzedawca 39
Jaki jest cel działania firmy? 41
Podstawy działalności marketingowej firmy 42
Co to jest sprzedaż? 43
Współczesna sprzedaż osobista 44
Nowa definicja sprzedaży osobistej 45
Złota reguła sprzedaży osobistej 46
Wszyscy jesteśmy sprzedawcami 48
Za co płaci się sprzedawcom? 48
Dlaczego warto być sprzedawcą? 49
Dla kogo odpowiedni jest zawód sprzedawcy? 57
Od czego zależy sukces w zawodzie sprzedawcy? 58
Analiza cech dobrego sprzedawcy 61
Samoocena kandydata na sprzedawcę 64
Sprzedaż relacyjna 64
Specyfika pracy sprzedawcy 65
Czym zajmuje się profesjonalny sprzedawca? 66
Przyszłość sprzedawców 69
Sprzedaż elektroniczna: technologia i informacja budują relacje 72
Sprzedaż jest ważna dla każdej firmy – dużej i małej 73
Plan książki 74
Proces sprzedaży jako narzędzie budowy relacji z klientami 74
Podsumowanie 76
Ważne terminy 77
Pytania kontrolne 77
Badanie świata sprzedaży 78
Ćwiczenie 78
Krzyżówka 79
Studium przypadku 1.1 81
Dodatek. Złota reguła sprzedaży osobistej w opowieści pewnego sprzedawcy 83
Złota reguła sprzedaży 83
Inni to również konkurenci 83
Sprzedaż jest twoim powołaniem do służby innym 84
Służba wymaga wiedzy 85
Klienci zauważają uczciwość 85
8 Spis treści
Korzyść osobista nie jest twoim celem 85
Najważniejsi są inni 86
Złota reguła nie jest... 86
Wielkie prawo żniw w sprzedaży 87
Wspólny mianownik sukcesu w sprzedaży 88
Owoce ducha sprzedaży 89
Rozdział 2 Najpierw etyka, potem relacje z klientem 91
Czynniki społeczne, etyczne i prawne oddziałujące na firmę 92
Społeczna odpowiedzialność biznesu 93
Co wpływa na zachowanie etyczne? 96
Rola jednostki 96
Czy istnieją jakieś zasady etyczne? 99
Etyczna odpowiedzialność kierownictwa 103
Problemy etyczne w relacjach ze sprzedawcami 105
Problemy etyczne w relacjach z pracodawcami 111
Problemy etyczne w relacjach z klientami 112
Etyczne aspekty kontaktów międzynarodowych 119
Rola kierownictwa w kształtowaniu etyki sprzedaży 120
Etyka działalności gospodarczej i sprzedaży 123
Drzewo życia zawodowego 127
Podsumowanie 129
Ważne terminy 130
Pytania kontrolne 130
Badanie świata sprzedaży 131
Ćwiczenie 131
Krzyżówka 133
Studium przypadku 2.1 135
Studium przypadku 2.2 136
Część II Przygotowanie do sprzedaży relacyjnej 139
Rozdział 3 Psychologia sprzedaży: dlaczego ludzie kupują? 141
Drzewo życia zawodowego: korzyści z produktu 142
Dlaczego ludzie kupują – koncepcja czarnej skrzynki 142
Czynniki psychologiczne wpływające na decyzję zakupu 143
Zaspokajanie potrzeb klienta techniką sprzedaży cech, zalet i korzyści 145
Klucz do sukcesu: określanie istotnych potrzeb skłaniających do zakupu 149
Zamknięcie próbne – znakomity sposób na poznanie potrzeb nabywcy 151
Sekwencja sell 152
Percepcja nabywcy 154
Percepcja, postawy i przekonania 156
Konieczność uwzględniania osobowości nabywcy 158
Sprzedaż dostosowana do osobowości nabywcy 159
Klasyfikacja sytuacji zakupu 163
Technologia informacyjna na usługach sprzedawcy 164
Nabywcy jako decydenci 165
Łatwiej sprzedawać zadowolonym klientom 170
Kupić czy nie kupić – dokonywanie wyboru 170
Podsumowanie 172
Ważne terminy 173
Pytania kontrolne 174
Badanie świata sprzedaży 177
9Spis treści
Przygotowanie prezentacji (część 1) 178
Ćwiczenie 178
Krzyżówka 179
Studium przypadku 3.1 181
Studium przypadku 3.2 181
Rozdział 4 Komunikacja podstawą tworzenia relacji 183
Drzewo życia zawodowego: komunikacja 184
Komunikacja musi być obustronna 185
Uwaga na komunikację niewerbalną! 188
Bariery komunikacyjne 196
Dobra komunikacja jako narzędzie kontroli nad sytuacją sprzedaży 199
Podsumowanie 208
Ważne terminy 209
Pytania kontrolne 209
Badanie świata sprzedaży 210
Ćwiczenie 211
Krzyżówka 212
Studium przypadku 4.1 213
Studium przypadku 4.2 214
Studium przypadku 4.3 215
Dodatek 216
Ubranie sprzyjające sukcesowi 216
Rozdział 5 Wiedza sprzedawcy na temat klientów, produktów i technologii 221
Drzewo życia zawodowego: wiedza 222
Źródła wiedzy sprzedawcy 222
Dlaczego wiedza jest tak ważna? 223
Wiedza o klientach 224
Wiedza o firmie 225
Wiedza o produkcie 226
Wiedza o pośrednikach 227
Reklama pomaga sprzedawcom 228
Promocja zwiększa sprzedaż 231
Ile to warte? Ustalanie ceny produktu 232
Wiedza o konkurentach, branży i gospodarce 234
Komputer w pracy sprzedawcy 235
Wykorzystanie nowych technologii w pracy sprzedawcy 236
Internet jako narzędzie sprzedaży 242
Technologia wspomaga obsługę klientów 244
Reguły grzeczności w świecie technologii 245
Podsumowanie 248
Ważne terminy 249
Pytania kontrolne 249
Badanie świata sprzedaży 250
Ćwiczenie 251
Krzyżówka 252
Dodatek. Arytmetyka sprzedaży i polityka cenowa 254
Rabaty obniżają cenę 255
Odbiorcy instytucjonalni – analiza wartości i rentowność inwestycji 261
Ważne terminy 264
Pytania kontrolne 264
Przygotowanie prezentacji (część 2) 266
10 Spis treści
Krzyżówka 266
Studium przypadku 5d.1 267
Studium przypadku 5d.2 268
Studium przypadku 5d.3 269
Studium przypadku 5d.4 270
Studium przypadku 5d.5 270
Część III Proces sprzedaży relacyjnej 273
Rozdział 6 Poszukiwanie potencjalnych klientów 275
Drzewo życia zawodowego: poszukiwanie potencjalnych klientów 276
Dziesięć etapów procesu sprzedaży 277
Etapy poprzedzające prezentację 278
Potencjalni klienci 278
Dziurawe wiadro z klientami 279
Gdzie szukać potencjalnych klientów? 280
Planowanie strategii poszukiwania potencjalnych klientów 280
Metody poszukiwania potencjalnych klientów 281
Wskazówki ułatwiające poszukiwanie potencjalnych klientów 290
Cykl rekomendacji 292
Umawianie się na rozmowę z klientem 298
Wykorzystanie poczty elektronicznej 302
Podsumowanie 302
Ważne terminy 304
Pytania kontrolne 304
Badanie świata sprzedaży 305
Ćwiczenie 305
Krzyżówka 306
Studium przypadku 6.1 307
Studium przypadku 6.2 307
Rozdział 7 Planowanie rozmowy z klientem 309
Drzewo życia zawodowego: planowanie 310
Przygotowanie do rozmowy z klientem 313
Etapy procesu myślowego potencjalnego klienta 324
Problem etyczny 325
Proces sprzedaży w zarysie 325
Podsumowanie 326
Ważne terminy 327
Pytania kontrolne 327
Badanie świata sprzedaży 329
Ćwiczenie 329
Przygotowanie prezentacji (część 3) 330
Krzyżówka 331
Studium przypadku 7.1 332
Studium przypadku 7.2 333
Studium przypadku 7.3 334
Rozdział 8 Wybór metody prezentacji 335
Drzewo życia zawodowego: prezentacja 337
Strategia prezentacji 337
Metody prezentacji 338
11Spis treści
Prezentacja grupowa 348
Wskazówki dla sprzedawcy 350
Negocjować z korzyścią dla obu stron 351
Jak sprzedawać 352
Problem etyczny 353
Technika w służbie prezentacji 355
Najpierw metoda prezentacji, potem metoda otwarcia 355
Zebranie wiadomości 355
Podsumowanie 358
Ważne terminy 359
Pytania kontrolne 359
Badanie świata sprzedaży 360
Ćwiczenie 360
Krzyżówka 361
Studium przypadku 8.1 362
Studium przypadku 8.2 362
Studium przypadku 8.3 363
Rozdział 9 Strategia rozpoczęcia prezentacji 365
Drzewo życia zawodowego: początek 366
Co to jest otwarcie prezentacji? 367
Prawo do otwarcia 368
Rozpoczęcie prezentacji – otwarcie 369
Jak sprzedawać 376
Wykorzystanie środków technicznych podczas otwarcia 384
Znaczenie otwarcia prezentacji 384
Umiejętne zadawanie pytań 385
Jak sprzedawać? 387
A jeśli klient nadal nie słucha? 388
Problem etyczny 389
Otwarcie wymaga elastyczności 389
Podsumowanie 390
Rozwiązanie problemu 391
Ważne terminy 391
Pytania kontrolne 391
Badanie świata sprzedaży 394
Ćwiczenie 394
Krzyżówka 395
Przygotowanie prezentacji (część 4) 396
Studium przypadku 9.1 397
Studium przypadku 9.2 398
Studium przypadku 9.3 398
Rozdział 10 Elementy prezentacji 401
Drzewo życia zawodowego: prezentacja 403
Cele prezentacji 403
Trzy etapy prezentacji 405
Kompozycja prezentacyjna 407
Wykorzystanie środków wizualnych w prezentacji 417
Teatralizacja zwiększa szanse prezentacji 419
Pokazy są dowodami 420
Technologia może być pomocna 423
Model celu prezentacji 424
12 Spis treści
Idealna prezentacja 425
Przygotować się na trudności 425
Problem etyczny 427
Podsumowanie 429
Ważne terminy 430
Pytania kontrolne 430
Badanie świata sprzedaży 432
Przygotowanie prezentacji (część 5) 432
Krzyżówka 433
Studium przypadku 10.1 434
Studium przypadku 10.2 435
Studium przypadku 10.3 437
Rozdział 11 Odpowiadanie na zastrzeżenia klienta 439
Drzewo życia zawodowego: zastrzeżenia 440
Zastrzeżenia? Proszę bardzo! 441
Co to są zastrzeżenia? 441
Kiedy klient zgłasza zastrzeżenia? 441
Zastrzeżenia a proces sprzedaży 442
Jak sobie radzić z zastrzeżeniami? 443
Sześć głównych kategorii zastrzeżeń 449
Metody uchylania zastrzeżeń 460
Wskazówki dla sprzedawcy 465
Korzystajmy z osiągnięć techniki 470
Zastrzeżenie uchylone – i co dalej? 471
Wskazówki dla sprzedawcy 472
Problem etyczny 473
Zawsze kierować się złotą regułą 474
Podsumowanie 474
Ważne terminy 475
Pytania kontrolne 476
Badanie świata sprzedaży 477
Przygotowanie prezentacji (część 6) 477
Krzyżówka 479
Studium przypadku 11.1 480
Studium przypadku 11.2 481
Rozdział 12 Zamknięcie sprzedaży to początek relacji 483
Drzewo życia zawodowego: zamknięcie 484
Kiedy zamykać? 485
Odczytywanie sygnałów zakupu 486
Czego wymaga efektywne zamykanie sprzedaży? 488
Jak sprzedawać 489
Ile razy zamykać? 489
Zamykanie pod ostrzałem 490
Trudności w zamykaniu sprzedaży 491
Zasady zamykania sprzedaży 491
Jak sprzedawać 494
Przygotowanie kilku technik zamknięcia 494
Przygotowanie sekwencji kilku zamknięć 504
Dostosowanie zamknięcia do sytuacji 505
Wyniki badań nad skutecznością technik zamknięcia 506
Problem etyczny 508
13Spis treści
Jak poprawić skuteczność sprzedaży? 508
Propozycja transakcji a zamknięcie 509
Zamknięcie to początek relacji 510
Co robić w razie niepowodzenia sprzedaży? 511
Podsumowanie 512
Ważne terminy 513
Pytania kontrolne 513
Badanie świata sprzedaży 516
Przygotowanie prezentacji (część 7) 517
Krzyżówka 518
Studium przypadku 12.1 520
Studium przypadku 12.2 520
Studium przypadku 12.3 521
Studium przypadku 12.4 522
Rozdział 13 Obsługa i kontynuacja sprzedaży 523
Drzewo życia zawodowego: obsługa 524
Znaczenie obsługi i kontynuacji sprzedaży 525
Kształtowanie długotrwałych, przyjaznych relacji gospodarczych 529
Produkt i jego komponenty usługowe 532
Zadowolenie klienta a utrzymywanie klienta 533
Wykorzystanie technologii w obsłudze klienta 534
W jaki sposób obsługa klienta przyczynia się do zwiększenia sprzedaży? 535
Przekształcić kontynuację sprzedaży i obsługę klienta w sprzedaż 536
Tajemnica sukcesu: penetracja firmy klienta 537
Wskazówki dla sprzedawcy 538
Obsługa pomaga utrzymać klientów 539
Tracisz klienta – utrzymuj z nim kontakt! 541
Przyjmowanie zwrotów towarów 542
Uczciwe postępowanie w razie skarg 542
Czy klient zawsze ma rację? 543
Kształtowanie reputacji profesjonalisty 544
Problem etyczny 546
Rady i przestrogi dla sprzedawcy produktów przemysłowych 546
Droga do sukcesu sprzedawcy: szukać, kołatać, prosić, służyć 548
Podsumowanie 549
Ważne terminy 550
Pytania kontrolne 550
Badanie świata sprzedaży 551
Ćwiczenie 551
Krzyżówka 552
Studium przypadku 13.1 553
Studium przypadku 13.2 553
Studium przypadku 13.3 554
Część IV Klucz do sukcesu – zarządzanie czasem i obszarem sprzedaży 557
Rozdział 14 Zarządzanie czasem i obszarem sprzedaży 559
Drzewo życia zawodowego: czas 560
Obszary sprzedaży 561
Elementy zarządzania czasem i obszarem sprzedaży 563
Problem etyczny 576
Podsumowanie 578
14 Spis treści
Ważne terminy 579
Pytania kontrolne 579
Ćwiczenie 580
Badanie świata sprzedaży 581
Krzyżówka 582
Studium przypadku 14.1 584
Studium przypadku 14.2 585
Dodatek A Odgrywanie ról charakterystycznych dla procesu sprzedaży 587
Scenka pierwsza: sprzedaż detaliście 587
Scenka druga: sprzedaż dokonywana przez dystrybutora 589
Scenka trzecia: sprzedaż firmie 593
Scenka czwarta: sprzedaż firmie 596
Dodatek B Ćwiczenia w sprzedaży osobistej 599
Życiorys zawodowy, list po rozmowie 602
Jak opracować portfel dokonań? 611
Sześć głównych powodów, dla których należy opracować portfel dokonań 611
Tworzenie zespołu sprzedawców 614
Jaką masz osobowość? 615
Dodatek C Sprzedaż globalna 619
Gdy jesteś w rzymie, zachowuj się jak rzymianie 619
Prezenty w japonii 620
Szacunek dla tradycji w indiach 620
Poszukiwani: globalni sprzedawcy 621
Sprzedawanie w chinach – czego można się spodziewać? 622
Prowadzenie interesów w japonii 623
Kultura chińska – nie unikać negocjacji 624
Amerykańscy sprzedawcy w chinach 625
Uwaga! W rosji i chinach gotowi są założyć podsłuch, by odkryć twoje sekrety 625
Sprzedawcy francuscy i amerykańscy 626
Izrael – ważne są znajomości 627
Transakcje w świecie arabskim 627
Japończycy poważnie traktują sprzedaż relacyjną 628
Europa i ibm – trzeba wprowadzić zmiany 628
Ćwiczenie 629
Dodatek D Rozwiązania krzyżówek 631
Rozdział 1. Profesjonalny sprzedawca 631
Rozdział 2. Najpierw etyka, potem relacje z klientem 631
Rozdział 3. Psychologia sprzedaży: dlaczego ludzie kupują? 632
Rozdział 4. Komunikacja podstawą tworzenia relacji 632
Rozdział 5. Wiedza sprzedawcy na temat klientów, produktów i technologii 633
Dodatek do rozdziału 5. Arytmetyka sprzedaży i polityka cenowa 633
Rozdział 6. Poszukiwanie potencjalnych klientów 633
Rozdział 7. Planowanie rozmowy z klientem 634
Rozdział 8. Wybór metody prezentacji 634
Rozdział 9. Strategia rozpoczęcia prezentacji 634
Rozdział 10. Elementy prezentacji 635
Rozdział 11. Odpowiadanie na zastrzeżenia klienta 635
Rozdział 12. Zamknięcie sprzedaży to początek relacji 635
Rozdział 13. Obsługa i kontynuacja sprzedaży 636
Rozdział 14. Zarządzanie czasem i obszarem sprzedaży 636
Słownik terminów z zakresu sprzedaży 637
Indeks 653
Mojemu Ojcu, który każe nam żyć nieegoistyczną miłością do wszystkich ludzi naszego świata
O autorze
Charles M. Futrell jest profesorem marketingu Mays Business School, jednostki Texas A&M
University w College Station w Stanach Zjednoczonych. Texas A&M University liczy około
45 tysięcy studentów, z czego 6 tysięcy studiuje zarządzanie, a 500 – marketing. Prof. Futrell
uzyskał kolejno tytuły licencjata, magistra i doktora z dziedziny marketingu. Zanim został
nauczycielem akademickim, był sprzedawcą: przez osiem lat pracował w działach sprzedaży
i marketingu firm Colgate Company, The Upjohn Company i Ayerst Laboratories.
Prace prof. Futrella poświęcone sprzedaży osobistej, zarządzaniu sprzedażą, metodolo-
gii badań oraz zarządzaniu marketingiem ukazały się w wielu periodykach amerykańskich
i międzynarodowych, między innymi w „Journal of Marketing” i „Journal of Marketing
Research”. W 1991 r. Charles M. Futrell został uznany przez „Journal of Personal Selling
& Sales Management” za jednego z trzech czołowych amerykańskich badaczy problematyki
sprzedaży, a w 1997 r. czasopismo „Marketing Education” zaliczyło go do stu najwybitniej-
szych naukowców zajmujących się marketingiem. Za swoje prace otrzymał również kilka
nagród naukowych.
Prof. Futrell prowadzi obecnie badania nad związkami wiary sprzedawców z ich zacho-
waniem w organizacji. Przedmiotem jego dociekań jest również to, jak wiara studentów
pomaga im radzić sobie z olbrzymim stresem, odczuwanym w życiu akademickim. Przez
wiarę rozumie on przy tym każde bez wyjątku wyznanie. Prof. Futrell – podobnie jak inni
– dostrzega kryzys zdrowia psychicznego zarówno w kampusach college’ów, jak i w całym
społeczeństwie amerykańskim. Czytając gazety i oglądając telewizję, można znaleźć dowody,
że ludzie doświadczają stresu oraz że stres ten wywiera często niszczący wpływ na ich życie
i życie innych. Czytelnicy zainteresowani badaniami w którejś z tych dziedzin proszeni są
o skontaktowanie się z prof. Futrellem. Z największą przyjemnością pomógłby on w takich
badaniach prowadzonych w konkretnym college’u lub kraju w dowolnej części świata.
W roku akademickim 1996–97 prof. Futrell był pierwszym przewodniczącym Grupy
Specjalnej ds. Sprzedaży i Zarządzania Sprzedażą (SIG) działającej w ramach Amerykań-
skiego Stowarzyszenia Marketingu. W latach 1998–99 pełnił funkcję przewodniczącego
ds. finansów SIG. W 2005 r. ta jednostka Amerykańskiego Stowarzyszenia Marketingu
w uznaniu za zaangażowanie prof. Futrella w działania na rzecz doskonałości i obsługi
w dziedzinie sprzedaży wyróżniła go nagrodą za całokształt osiągnięć. W 1999 r. otrzymał
od Stowarzyszenia Byłych Studentów Lowry Mays College and Graduate School of Business
nagrodę za wybitne wyniki w nauczaniu. W 2000 r. amerykańskie Honorowe Stowarzyszenie
Marketingu Mu Kappa Tau przyznało mu – jako czwartej osobie od momentu powstania tej
organizacji w 1988 r. – wyróżnienie za osiągnięcia naukowe szczególnie ważne dla zawodu
sprzedawcy. W 2007 r. prof. Futrell otrzymał tytuł „nauczyciela roku” przyznawany przez
Międzynarodową Organizację Dyrektorów Marketingu i Sprzedaży. Organizacja ta założyła
między innymi stowarzyszenie Pi Sigma Epsilon – jedyne w Stanach Zjednoczonych koedu-
kacyjne bractwo studenckie skupiające specjalistów od marketingu, sprzedaży i zarządzania
sprzedażą, liczące ponad 45 tysięcy członków w 123 kampusach uniwersyteckich.
Wiosną 2001 r. nadano tzw. Obozowi Wędkarskiemu Texas A&M University imię
prof. Futrella. Obozy takie organizowane są każdego roku dla nowo przyjętych studentów,
a ich patronami zostają najwybitniejsi wykładowcy tego uniwersytetu. Jest to tym większe
wyróżnienie, że patronów wybierają sami studenci. Prof. Futrell jest doradcą akademickim
Impact, czterodniowego obozu letniego dla chrześcijańskich studentów pierwszego roku,
w którym uczestniczy 700 studentów i 300 doradców. Latem 2005 r. został członkiem ze-
18 O autorze
społu kierowniczego Sieci Wykładowców Chrześcijańskich, oficjalnie uznawanego przez
Texas A&M University stowarzyszenia skupiającego ponad 250 uczonych.
Prof. Charles M. Futrell jest autorem i współautorem ośmiu książek przeznaczonych
dla studentów i sprzedawców. Największą popularność zyskały dwie z nich: Fundamentals of Selling: Customers for Life (wyd. 11) oraz ABC’s of Relationship Selling (wyd. 11); obie
prace ukazały się w wydawnictwie Irwin/McGraw-Hill. Stały się one podręcznikami w set-
kach szkół w Stanach Zjednoczonych i za granicą. Z książek prof. Futrella uczyło się już
ponad 300 tysięcy studentów na całym świecie.
Od 1997 r. podczas kursów sprzedaży prof. Futrell wykorzystuje narzędzia internetowe.
Kursy te odbywają się zarówno w formie wykładów, jak i ćwiczeń, przy czym w trakcie sze-
ściu przewidzianych w semestrze zajęć praktycznych filmuje się studentów podczas takich
ćwiczeń, jak rozmowa z klientem, wywiad panelowy, autoprezentacja podczas rozmowy
kwalifikacyjnej czy prezentacja produktu.
W swoich książkach, badaniach naukowych oraz działalności dydaktycznej prof. Charles
M. Futrell wykorzystuje doświadczenia zdobywane w szeroko zakrojonej współpracy z fir-
mami różnych rodzajów i wielkości. Ze względu na to różne przedsiębiorstwa zapraszają
go często jako prelegenta, konsultanta i badacza.
Wstęp
Nowe, jedenaste wydanie Nowoczesnych technik sprzedaży
Pozyskiwanie nowych klientów oraz utrzymywanie klientów aktualnych to podstawowe
zadania sprzedawców. Do nich właśnie – pracowników, którzy reprezentują swoje firmy
w interakcjach z aktualnymi i potencjalnymi klientami – należy zwiększanie sprzedaży i zy-
sków. Profesjonalni sprzedawcy dążą do nawiązania długotrwałych relacji gospodarczych,
a to oznacza konieczność kształtowania osobistych relacji z klientami. Konsumenci chcą
kupować od kogoś, kto troszczy się o ich potrzeby. Interesy robi się z ludźmi, którym się
ufa, a ufa się ludziom, których się zna.
Absolutnie dominującym trendem dzisiejszego świata gospodarki jest podejmowanie
jak największych wysiłków w celu zaspokojenia potrzeb konsumentów. Przedsiębiorstwa
nie mogą sobie pozwolić na utratę klientów. Zawsze łatwiej jest sprzedawać klientowi
zadowolonemu niż niezadowolonemu. Koszt utrzymania aktualnego klienta jest niższy od
kosztu pozyskania nowego.
Podręcznik ten skupia się na trosce o klienta wyrażającej się w wyjątkowej obsłudze.
Obsługa oznacza wnoszenie wkładu w dobro innych ludzi. Sprzedawcy są po to, aby po-
magać.
Dodatki, uzupełnienia i poprawki w niniejszym wydaniu
Podręcznikiem tym posługuję się co roku, prowadząc kursy w dziedzinie sprzedaży; dzięki
temu jest on stale czytany przez studentów, którzy wypowiadają opinie na temat jego treści.
Obecni użytkownicy podręcznika przedstawili szczegółowe uwagi krytyczne, które stały
się dla mnie wskazówkami przy opracowaniu nowego wydania książki; to samo dotyczy
recenzentów wspomnianych w „Podziękowaniach”. Przygotowując to wydanie, uważnie
przeczytałem książkę, aby jej tekst jeszcze lepiej oddawał moje przemyślenia i koncepcje
dotyczące sprzedaży. Starannie przejrzałem relacje i interakcje pomiędzy różnymi etapami
procesu sprzedaży, aby stworzyć płynne przejścia pomiędzy rozdziałami; szczególny nacisk
położyłem na znaczenie etycznego postępowania w pracy z potencjalnymi i aktualnymi
klientami.
Nowoczesne techniki sprzedaży szkolą czytelników w zakresie elementarnego, a zara-
zem uniwersalnego w swej istocie procesu sprzedaży obejmującego poszczególne szeroko
tu omówione etapy. Zapoznając się z nim, czytelnik zdobędzie podstawy umożliwiające
sprzedawanie dowolnego produktu. Można twierdzić, że żadna inna książka na temat
sprzedaży osobistej nie przedstawia procesu lub systemu sprzedaży w logicznej sekwen-
cji – od planowania i otwarcia prezentacji po zamknięcie sprzedaży i wyjątkową obsługę
posprzedażną. Mnóstwo ludzi ze współczesnego świata sprzedaży potwierdza, że książka
ta rzeczywiście odzwierciedla ich postępowanie w relacjach z potencjalnymi i aktualnymi
klientami. Celem Nowoczesnych technik sprzedaży zawsze było ukazanie prawidłowej kolej-
ności etapów całego procesu sprzedaży, przedstawienie licznych przykładów działania na
poszczególnych etapach oraz wyjaśnienie wzajemnych powiązań pomiędzy tymi etapami.
Jeśli studenci korzystający z tej książki na zakończenie kursu rozumieją opisany w niej
system sprzedaży, oznacza to, że przyczyniła się ona do rozwoju ich wiedzy.
Przykłady nowych dodatków
Nowoczesne techniki sprzedaży są światowym liderem rynku szkolenia sprzedawców,
a materiały zawarte w tej książce wydano w czterech wersjach zagranicznych. Liczni
szkoleniowcy na całym świecie przygotowują swoich sprzedawców, posługując się naszym
ujęciem procesu sprzedaży.
20 Wstęp
Wyjątkowe cechy Nowoczesnych technik sprzedaży
Dodatek do rozdziału 1 zatytułowany „Złota reguła sprzedaży osobistej w opowieści sprze-
dawcy” ujawnia swoisty punkt ciężkości tej książki: kwestię altruistycznej służby innym.
Aby wzmocnić to przesłanie, włączono do książki powszechnie przyjmowaną na całym
świecie „złotą regułę”; nakazuje nam ona traktować innych tak, jak sami chcielibyśmy być
przez nich traktowani.
Fundamentem, na którym opiera się ta książka, jest służba i obsługa. Jej kamieniem
węgielnym jest pełna troski miłość do innych ludzi. Wartości Nowoczesnych technik sprzedaży
wspierają się na filarach prawości, wiarygodności i charakteru organizacji oraz jednostki
(zob. ilustracja 2.10). Życie firmy i człowieka obraca się wokół osobistych interakcji; tak
więc jednym z wątków tego podręcznika jest teza, że etyczna, oparta na zaufaniu pomiędzy
ludźmi obsługa sprzyja budowaniu solidnych, długofalowych relacji.
Nowoczesne techniki sprzedaży mają przygotować ludzi do stawianych przez XXI wiek
wymagań moralnego i etycznego traktowania się nawzajem, co odpowiada uniwersalnej
deklaracji praw ludzkich. Oznacza to wezwanie do przestrzegania standardów wyższych niż
te, jakie dotychczas obowiązywały w wielu organizacjach na całym świecie. Zgromadzenie
Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło proklamację, która głosi, że ludzie mają rozum
i sumienie oraz powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa. Organizacje go-
spodarcze nie powinny zatem angażować się w wojnę na rynku, lecz poświęcić się służbie
rodzajowi ludzkiemu.
Wielu ludzi zdaje się oddzielać swoje życie prywatne od zawodowego. Niektórzy z nich,
wkraczając do świata działalności gospodarczej, mają skłonność do osiągania sprzedaży
poprzez naśladowanie innych. Wykorzystanie tego podręcznika w toku kursu może dać
jego uczestnikom ostatnią możliwość omówienia problemu, jak brać udział w wyścigu
szczurów, nie stając się szczurem.
Cel książki
Celem tego opracowania jest dostarczenie czytelnikom bogatego materiału, na podstawie
którego będą mogli po przestudiowaniu tekstu tworzyć własne prezentacje. Nauczycielowi
prowadzącemu zajęcia umożliwia to skoncentrowanie się na praktycznych aspektach pro-
cesu sprzedaży. Podręcznik w sposób prosty i zrozumiały przedstawia podstawowe pojęcia
z zakresu teorii i praktyki sprzedaży, można więc posłużyć się nim przy przygotowywaniu
prezentacji oraz podczas ćwiczeń polegających na odgrywaniu scenek.
Podstawowa koncepcja
Książka Nowoczesne techniki sprzedaży opiera się na koncepcji, że student sprzedaży po-
winien rozumieć podstawy – elementarz – sprzedaży osobistej. Przy czym mam tu na myśli
każdego studenta. Nie opowiadam się za żadną określoną metodą sprzedaży jako najlepszą
drogą do sukcesu! Własne cele można osiągać różnymi sposobami.
Uważam jednak, że sprzedawca musi mieć odpowiedni zasób umiejętności i że powinien
być znawcą, a nawet ekspertem w dziedzinie sprzedaży. Zależnie od okoliczności sprze-
dawca ustala, jakie działania powinien podjąć w celu utrzymania obecnego lub pozyskania
potencjalnego klienta. W każdej jednak sytuacji będzie mu potrzebna znajomość podstaw
sprzedaży przedstawionych w tej książce.
W naszym społeczeństwie nie ma miejsca na sprzedaż manipulacyjną opartą na presji.
Zadaniem sprzedawcy jest rozwiązywanie problemów klienta, pomaganie mu i doradzanie.
Jeśli jakiś klient niczego nie potrzebuje, sprzedawca powinien pogodzić się z tym i zwrócić
do innej osoby lub firmy, której może być pomocny. Jeśli jednak jakaś potrzeba klienta nie
została zaspokojona, sprzedawca powinien, a nawet musi przystąpić do sprzedaży. Wszyscy
najlepsi sprzedawcy, których znam, twierdzą, że gdy tylko odkryją, iż klient zamierza coś
kupić – a przy tym wiedzą, że oferowany przez nich produkt zaspokoi jego potrzebę – ukie-
21Wstęp
runkowują całą energię na zawarcie transakcji i wykorzystują w tym celu wszystkie swoje
umiejętności i cały zasób swojej wiedzy. Na tym właśnie polega sprzedaż!
Mam głęboką nadzieję, że po przeczytaniu mojej pracy czytelnik powie sobie: „Nawet
nie przypuszczałem, że sprzedaż to tak obszerna dziedzina!”. Ufam również, że wielu
ludzi uzna tę książkę za przydatny podręcznik ułatwiający im zarabianie na życie, a samą
sprzedaż – za wspaniały zawód i drogę kariery.
Zapoznanie się z materiałem zawartym w tej pracy powinno umożliwić czytelnikom
samodzielne przygotowanie i przeprowadzenie prezentacji z zastosowaniem przekazu
werbalnego i niewerbalnego. Nie znam żadnego kursu marketingu, którego program byłby
równie ambitny i w którym byłoby tak wiele do nauczenia się.
Liczę również na to, że czytelnicy uświadomią sobie, iż nowe umiejętności komunikacji
uzyskane dzięki przestudiowaniu tej książki będą mogli wykorzystać w każdej dziedzinie
życia. Człowiekowi, który poznał i przyswoił sobie te umiejętności, łatwiej jest komunikować
się z innymi we wszystkich sprawach.
Struktura książki
Wraz z wydawcą dołożyliśmy wszelkich starań, aby książka ta dała czytelnikom podstawy
umożliwiające zrozumienie wszystkich najważniejszych aspektów sprzedaży. Tekst został
podzielony na 14 rozdziałów pogrupowanych w cztery części:
� Zawód „sprzedawca”. W tej części położono główny nacisk na kwestie drogi zawodowej,
wynagradzania i obowiązków profesjonalnego sprzedawcy oraz objaśniono znaczenie
działu sprzedaży dla sukcesu organizacji. Zajęto się również społecznymi, etycznymi
i prawnymi problemami związanymi ze sprzedażą.
� Przygotowanie do sprzedaży relacyjnej. Ta część książki zawiera podstawowe in-
formacje potrzebne sprzedawcy do przygotowania prezentacji.
� Proces sprzedaży relacyjnej. Jest to zasadnicza część książki opisująca cały proces
sprzedaży: od poszukiwania potencjalnych klientów aż do kontynuacji sprzedaży. Stra-
tegie, praktyki i techniki sprzedaży zostały przedstawione zgodnie z aktualnym stanem
wiedzy w tej dziedzinie i w taki sposób, aby czytelnik mógł je wykorzystać w praktyce.
� Klucz do sukcesu – zarządzanie czasem i obszarem sprzedaży. W ostatniej czę-
ści gruntownie omówiono problematykę właściwego zarządzania czasem i obszarem
sprzedaży.
Niektóre wątki i elementy obecnego wydania książki
Nacisk na etykę. Nakaz nieegoistycznej i etycznej obsługi klienta wynika ze „złotej reguły
sprzedaży osobistej”: ogólnej koncepcji sprzedaży nakazującej nam traktowanie innych
tak, jak sami chcielibyśmy być przez nich traktowani – i to bez oczekiwania wzajemności.
W ten właśnie sposób buduje się długoterminowe relacje z klientami.
Symbol „drzewa życia zawodowego”. Począwszy od rozdziału 1 w książce pojawia się
symbol „drzewa życia zawodowego” przypominający czytelnikowi jeden z głównych
wątków tej książki, mianowicie tezę, że poprzez etyczną obsługę buduje się prawdziwe
relacje. Oznaczone nim ustępy zostały opracowane w nadziei, że skłonią one czytelnika
do namysłu nad miejscem etycznej obsługi w ogólnej tematyce danego rozdziału.
Symbol „złotej reguły”. Pojawia się on w każdym rozdziale, oznaczając ustępy mające
wzmocnić wątki „drzewa życia zawodowego”. Połączenie „złotej reguły” oraz wytycz-
nych „drzewa życia” działalności gospodarczej i sprzedaży kształtuje główną myśl tego
podręcznika. Nieegoistyczne traktowanie klientów obecnych i potencjalnych w taki
sposób, jak samemu chciałoby się być przez nich traktowanym, bez oczekiwania, że
22 Wstęp
dostanie się coś w zamian, prowadzi do etycznej obsługi kształtującej długoterminowe
relacje. Jeśli się nad tym zastanowimy, zauważymy, że w ten właśnie sposób budujemy
prawdziwe osobiste przyjaźnie. Dlaczego nie mielibyśmy na tej samej skale budować
relacji gospodarczych?
Studia przypadków. Studia przypadków 2.1, 2.2, 4.3, 5.5A, 7.3, 10.3, 12.4 i 13.3 – każde
z tych ośmiu studiów przedstawia jeden z poważnych problemów etycznych, z jakimi
często mają do czynienia sprzedawcy działający na dzisiejszym konkurencyjnym ryn-
ku. Można je wykorzystać w toku kursu w celu podkreślenia znaczenia problematyki
etycznej.
Scenki (odgrywanie ról charakterystycznych dla procesu sprzedaży). Scenki te, wy-
korzystywane podczas moich zajęć jako materiał szkoleniowy przez setki studentów,
zostały opracowane na podstawie informacji uzyskanych od najlepszych współczesnych
zespołów sprzedawców.
Dobrze się sprzedaj podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Ta ulubiona scenka wszech
czasów jest przedstawiona w Dodatku B wraz z innymi ćwiczeniami z zakresu sprze-
daży osobistej. Od lat bawię studentów, wykorzystując ją na moich kursach z zakresu
sprzedaży osobistej i zarządzania sprzedażą. Studenci szybko zauważają, jak należy
profesjonalnie postępować podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Każdy czytelnik powinien
kiedyś spróbować tego ćwiczenia!
Przygotowywanie prezentacji. Rozdziały bezpośrednio związane z opracowaniem scenki
prezentacji zawierają stosowne ćwiczenia pomagające studentom lepiej zrozumieć,
jak ją zbudować. Na moich kursach wykorzystałem je po raz pierwszy jesienią 1997 r.
Studenci jednomyślnie ocenili, że bardzo pomogły im w prawidłowym skonstruowaniu
scenek, w których mieli wystąpić. Ćwiczenia z przygotowania prezentacji pojawiają się
na końcu rozdziału 3, w dodatku do rozdziału 5 oraz w rozdziałach 7, 9, 10, 11 i 12.
Zawód „sprzedawca”. Informacje na temat zawodu sprzedawcy zostały rozbudowane, aby
studenci lepiej uświadomili sobie fakt, że we wszystkich organizacjach – produkcyjnych,
usługowych i nienastawionych na zysk – jest miejsce dla sprzedawcy.
Ćwiczenia. Zamieszczone na końcu każdego rozdziału ćwiczenia pomagają czytelnikom
poznać samych siebie i lepiej przyswoić sobie materiał zawarty w danym rozdziale.
Wiele z nich można wykonywać w ramach zajęć lub jako zadanie domowe omawiane
następnie w grupie.
Dodatek na temat sprzedaży globalnej. Wiele tekstów poświęconych tej tematyce zo-
stało napisanych przez moich przyjaciół i kolegów z różnych krajów świata. Zebrano
je w Dodatku C na końcu książki.
Wykorzystanie technologii w sprzedaży. Ważnym wątkiem każdego rozdziału jest wy-
korzystanie technologii i automatyzacji podczas sprzedaży oraz obsługi potencjalnych
i obecnych klientów.
Sposób przedstawienia materiału
W obecnym, jedenastym wydaniu wprowadzono wiele praktycznych rozwiązań zachęcają-
cych do uczenia się. Jednym z najważniejszych celów książki jest jak najlepsze przekazanie
czytelnikowi gruntownej wiedzy o sprzedaży – po to właśnie wprowadzono do niej szereg
specyficznych elementów.
Zdjęcia. W książce zamieszczono wiele zdjęć opatrzonych opisami nawiązującymi do
procesu sprzedaży oraz materiału danego rozdziału.
23Wstęp
Tematy i cele. Na początku każdego rozdziału wyraźnie sformułowano jego cele szkole-
niowe oraz przedstawiono główne tematy. Czytelnik może dzięki temu zorientować
się ogólnie, jaka tematyka będzie poruszana, a po przeczytaniu rozdziału ocenić, czy
zrozumiał i zapamiętał najważniejsze zagadnienia.
Problem; Rozwiązanie problemu. Tekst każdego rozdziału rozpoczyna się od opisu jakie-
goś problemu, z którym musi uporać się zawodowy sprzedawca. Problem ten nawiązuje
do tematyki poruszanej w danym rozdziale i ma zwiększyć zainteresowanie czytelnika
materiałem teoretycznym. Pod koniec każdego rozdziału zamieszczono rozwiązanie
problemu, uwypuklając znaczenie przedstawionych w nim koncepcji dla praktycznych
działań sprzedawcy.
Jak sprzedawać. Teksty z tym nagłówkiem, odpowiednio wyróżnione graficznie, pokazują,
w jaki sposób sprzedawcy wykorzystują nowatorskie metody, aby sprzedać produkt.
Wskazówki dla sprzedawcy. Taki nagłówek noszą teksty zawierające dodatkowe porady
dotyczące sprzedaży. Można je wykorzystywać przy opracowywaniu własnych scenek.
Ilustracje. Studenci przystępujący do opracowania własnych scenek często są początkowo
zdezorientowani wieloma aspektami procesu sprzedaży. Zadają sobie pytania: „Co
powinienem robić?”, „Jak powinienem to robić?”. W zrozumieniu roli i zadań sprze-
dawcy pomocne im będą ilustracje zamieszczone w książce. Zawierają one zestawienie
najważniejszych punktów wykładu, ukazują istotne zależności pomiędzy nimi oraz
objaśniają graficznie techniki sprzedaży.
Podsumowanie; Pytania kontrolne. Pod koniec każdego rozdziału zamieszczono podsu-
mowanie obejmujące najważniejsze kwestie, które należy zapamiętać. Uzupełniającym
narzędziem dydaktycznym są pytania kontrolne: odpowiadając na nie, czytelnik może
sprawdzić, czy dobrze rozumie główne zagadnienia, przemyśleć podstawowe pojęcia
oraz ustalić zakres dalszych studiów. Podsumowanie i pytania kontrolne pomogą
czytelnikowi odróżnić kwestie najważniejsze od mniej istotnych, a także ułatwią mu
samodzielne uczenie się.
Ważne terminy; Słownik. Znajomość słownictwa z zakresu sprzedaży jest bardzo ważna,
jeśli chce się zrozumieć dzisiejszy świat tej branży. W książce zastosowano trzy metody
ułatwiające czytelnikowi poznanie terminologii. Po pierwsze najważniejsze terminy
wytłuszczono i od razu objaśniono w tekście. Po drugie pod koniec każdego rozdziału
zamieszczono listę wprowadzonych w nim pojęć wraz z numerami stron, na których
zostały po raz pierwszy użyte i zdefiniowane. Po trzecie wszystkie te terminy i definicje
ujęto w słowniku znajdującym się na końcu książki.
Problem etyczny. Nagłówkiem tym opatrzono ciekawe ćwiczenia zamieszczone w każdym
rozdziale, dające czytelnikom możliwość zaznajomienia się z problemami etycznymi,
które napotykają sprzedawcy w swojej pracy. Przed przystąpieniem do analizowania
problemów należy zapoznać się z przedstawioną w rozdziale 2 definicją zachowania
etycznego oraz objaśnieniami dotyczącymi tej kwestii.
Badanie świata sprzedaży. Studenci wykonujący te ćwiczenia muszą wykroczyć poza
treść niniejszej książki i zbadać zjawiska występujące w rzeczywistym świecie sprzedaży.
Ćwiczenia te można modyfikować, aby dostosować je do rodzaju i celów konkretnego
kursu.
Studia przypadków. Zamieszczone na końcu każdego rozdziału studia przypadków
mogą stanowić przedmiot analizy indywidualnej lub grupowej. Dają one czytelnikowi
możliwość poznania efektów zastosowania koncepcji, które przedstawiono w tekście,
w rzeczywistych sytuacjach, a także przećwiczenia umiejętności diagnostycznych wy-
maganych przy rozwiązywaniu problemów sprzedaży.
24 Wstęp
Jak widać, wraz z wydawcą dokładnie przemyśleliśmy najlepsze metody prezentacji
materiału i dołożyliśmy starań, aby stał się dla czytelników jak najbardziej interesujący
i jak najwięcej ich nauczył. Wszystkie zmiany wprowadzone w tym wydaniu zostały dosko-
nale przyjęte przez nauczycieli, recenzentów i studentów. Wysoko oceniono zrozumiałość
tekstu, a także układ, zakres i objętość materiału. Czytelnikom, którzy znają poprzednie
edycje tej książki, obecne wydanie z pewnością bardziej się spodoba.
Uzupełniające materiały dydaktyczne i szkoleniowe
Wydawnictwo McGraw-Hill/Irwin nie szczędziło kosztów, by Nowoczesne techniki sprzedaży
stały się pierwszoplanowym podręcznikiem na dzisiejszym rynku. Wielu szkoleniowców
musi prowadzić zajęcia, dysponując ograniczonym zasobem materiałów, a nasz uzupeł-
niający pakiet daje możliwości poszerzenia i udoskonalenia doświadczenia szkoleniowego
studentów. Zaprojektowaliśmy go w taki sposób, aby zaspokajał potrzeby instruktorów
pracujących w rozmaitych warunkach, i to bez względu na to, czy są nowicjuszami czy
weteranami szkoleń.
Pierwszy kontakt: profesor Futrell. Proszę kontaktować się ze mną w każdej chwili –
zarówno wtedy, gdy mają Państwo uwagi lub pytania, jak i po prostu po to, by zamienić
kilka słów. Co roku zwraca się do mnie wielu nauczycieli, studentów i instruktorów
prowadzących w firmach szkolenia z zakresu sprzedaży; są to ludzie z całego świata.
Jeśli czytelnik sam prowadzi kurs – zwłaszcza po raz pierwszy – i chciałby, abym przej-
rzał jego program zajęć, jestem do usług.
Podręcznik szkoleniowca. Zawiera mnóstwo propozycji dydaktycznych, streszczenia roz-
działów, komentarze do przypadków, odpowiedzi na wszelkie pytania (i wiele więcej!);
stanowi obszerny i wyczerpujący materiał pozwalający szkoleniowcom zaoszczędzić
czas przygotowywania się do zajęć.
Bank testów. Najważniejszym materiałem dydaktycznym jest „bank testów”. Przy opra-
cowywaniu jedenastego wydania książki poświęcono mu szczególną uwagę, ponieważ
szkoleniowcy potrzebują testów precyzyjnie i sprawiedliwie oceniających, w jakim stopniu
student opanował materiał kursu. Bank testów zawiera setki pytań typu prawda/fałsz
i pytań wielokrotnego wyboru. Wszystkie pytania zostały poklasyfikowane wedle stopnia
trudności i oznaczone odpowiednim numerem strony niniejszego wydania książki, co
ułatwia zlokalizowanie prawidłowej odpowiedzi. Wszystko to pozwala szkoleniowcowi
przygotować zharmonizowaną listę pytań egzaminacyjnych.
Strona internetowa. Ze strony www.mhhe.com/futrellABC11e można pobrać elektro-
niczne wersje materiałów pomocniczych dla szkoleniowca, a także samouczek studenta
i testy samooceny.
� Prezentacja w programie PowerPoint. Najnowocześniejszy program z setkami
ilustracji do wykładów, które szkoleniowiec może dostosowywać do potrzeb własnego
kursu. Świetna rzecz!
� Komputerowy bank testów. Pozwala szkoleniowcom wybierać i redagować poszcze-
gólne elementy testów z drukowanej wersji „banku testów” oraz uzupełniać go o własne
pytania. Różne wersje każdego testu można drukować w formie dostosowanej do kon-
kretnych potrzeb.
� Elektroniczna wersja Podręcznika szkoleniowca.
Podziękowania
Wiele cennych doświadczeń zyskałem dzięki współpracy z pełnym zaangażowania zespołem
profesjonalistów z wydawnictwa McGraw-Hill/Irwin, którzy zrobili wszystko, by stworzyć
świetną książkę na temat sprzedaży.
Wydaniem niniejszym opiekowali się i zarządzali jego produkcją wydawca Paul Ducham,
redaktor Kelly Pekelder i koordynator redakcyjny Jonathan Thornton. Jeremy Chesarek
i Robin Sand nadzorowali poszukiwania nowego materiału zdjęciowego do książki. Kie-
rownik projektu Dana Pauley w toku produkcji mądrze kierowała przygotowaniem tekstu
do druku i sporządzaniem wydruków próbnych.
Kolejną grupą ludzi, którzy wnieśli wiele w powstanie tej książki, byli specjaliści od
sprzedaży. Dziękuję im za rady, recenzje, odpowiedzi na pytania, propozycje zmian oraz
za materiały, które mogłem dołączyć do tej książki. A oto lista kolegów, którym chciałbym
szczególnie podziękować za cenne opinie i sugestie:
� Mike Behan (Western Technical College, Viterbo University),
� Trudy Dunson (Gwinnett Technical College),
� Michael Eguchi (University of Washington Foster School of Business),
� Kevin Feldt (University of Akron),
� Jon Hawes (University of Akron),
� Cindy Leverenz (Blackhawk Technical College),
� Tracie Linderman (Horry-Georgetown Technical College),
� Alicia Lupinacci (Tarrant County College – Northwest Campus),
� Navneet Luthar (Madison Area Technical College),
� James Muncy (Valdosta State University),
� Balan Nagraj (Suffolk County Community College),
� Eric Newman (California State University w San Bernardino),
� Jeffrey Parker (Jacksonville State University),
� Joseph Puglisi (La Roche College),
� Jeri Rubin (University of Alaska – Anchorage),
� Keith Steege (International Academy of Design and Technology – Orlando),
� Robert Weaver (Fairmont State University).
Chcę też ponownie podziękować ludziom, którzy mieli swój wkład we wcześniejsze
wydania tej książki, ponieważ w obecnym, jedenastym wydaniu jest on wciąż widoczny. Są
to: Michael Ahearne (University of Houston), Ramon A. Avila (Ball State University),
Duane Bachmann (Central Missouri State University), Ames Barber (Adirondack Com-
munity College), Paul Barchitta (Queensborough Community College), John R. Beem
(College of DuPage), Dawn Bendall-Lyon (University of Montevallo), Milton J. Bergstein
(Pennsylvania State University), Marilyn Besich (MSU Great Falls College of Technology),
Chris Brandmeir (Highline Community College), Rochelle R. Brunson (Alvin Community
College), Karen Bilda (Cardinal Stritch University), Marjorie Caballero (Baylor Univer-
sity), Michael Cicero (Highline Community College), William J. Cobian (University of
Wisconsin–Stout), Norman Cohn (Milwaukee Tech), Gerald Crawford (University of North
Alabama), William H. Crookston (California State University – Northridge), Christine
26 Podziękowania
H. Dennison (Youngstown State University), Frances DePaul (Westmoreland Commu-
nity College), Michael Discello (Pittsburgh Technical Institute), Gary Donnelly (Casper
College), Sid Dudley (Eastern Illinois University), Trudy Dunson (Gwinnett Technical
College), Dennis Elbert (University of North Dakota), Earl Emery (Baker Junior College
of Business), Joyce Ezrow (Anne Arundel Community College), O. C. Ferrell (University
of New Mexico), Michael Fox (Eastern Arizona College), Greg Gardner (Jefferson Com-
munity College), Myrna Glenny (Fashion Institute of Design and Merchandising), Joe M.
Garza (University of Texas–Pan American), Jeff Gauer (Mohawk Valley Community Col-
lege), Ric Gorno (Cypress College), Kevin Hammond (Community College of Allegheny
County), Jon Hawes (University of Akron), Deborah Jansky (Milwaukee Area Technical
College), Albert Jerus (Northwestern College), Donna Kantack (Elrick & Lavidge), Craig
Kelley (California State University – Sacramento), Dennis Kovach (Community College of
Allegheny County), Deborah Lawe (San Francisco State University), James E. Littlefield
(Virginia Polytechnic Institute & State University), Lynn J. Loudenback (New Mexico
State University), Alicia Lupinacci (Tarrant County College), Thomas O. Marpe (Saint
Mary’s University of Minnesota), Craig A. Martin (Western Kentucky University), Leslie
E. Martin jun. (University of Wisconsin–Whitewater), Don McCartney (UW Green Bay),
Kathy Messick (J. Sargeant Reynolds Community College), Brian Meyer (Mankato State
University), Herb Miller (University of Texas – Austin), Ken Miller (Kilgore College),
Harry Moak (Macomb Community College), Jim Muncy (Valdosta State University), Balan
Nagraj (Suffolk County Community College), Eric Newman (California State University
– San Bernardino), Dick Nordstrom (California State University – Fresno), Hieu Nguyen
(University of Texas – Arlington), James Ogden (Kutztown University), Becky Oliphant
(Stetson University), Barbara Ollhoff (Waukesha County Technical College), Roy Payne
(Purdue University), Robert Piacenza (Madison Area Technical College), Alan Rick (New
England Institute of Technology), John Ronchetto (University of San Diego), Joan Rossi
(Pittsburgh Technical Institute), Jeff Sager (University of North Texas), Donald Sandlin
(East Los Angeles College), Allen Schaefer (Missouri State University), Camille P. Schu-
ster (Xavier University), Richard Shannon (Western Kentucky University), Dee Smith
(Lansing Community College), Karen J. Smith (Columbia Southern University), Robert
Smith (Illinois State University), Ed Snider (Mesa Community College), Eric Soares
(California State University – Hayward), William A. Stull (Utah State University), Dennis
Tademy (Cedar Valley College), Robert Tangsrud jun. (University of North Dakota) Albert
J. Taylor (Austin Peay State University), Robert Thompson (Indiana State University),
Brian Tietje (California Polytechnic State University), Suzanne Tilleman (Montana State
University), Rollie Tilman (University of North Carolina – Chapel Hill), John Todd (Uni-
versity of Tampa), Glenna Urbshadt (British Columbia Institute of Technology), Bruce
Warsleys (Trend Colleges), Dan Weilbaker (Northern Illinois University), David Wiley
(Anne Arundel Community College), Timothy W. Wright (Lakeland Community College)
oraz George Wynn (James Madison University).
Chciałbym również podziękować wielu studentom Texas A&M University, którzy
korzystali z mojej książki podczas zajęć i dzielili się ze mną swoimi opiniami. Dziękuję
także licznym szkoleniowcom co roku telefonującym do mnie, aby porozmawiać o książce
i o tym, w jaki sposób posługiwali się nią w czasie swych kursów. Choć osobiście nigdy
ich nie spotkałem, mam poczucie, że ich znam. Ich przychylne uwagi, słowa zachęty oraz
pomysły były dla mnie inspiracją.
Przy opracowywaniu ilustracji, ćwiczeń i studiów przypadków pomagało mi wielu
sprzedawców i kierowników sprzedaży. Zawdzięczam im również informacje o technikach
sprzedaży i materiały branżowe, dzięki którym uczenie się z tej książki stało się bardziej
atrakcyjne. Chciałbym tu wymienić przede wszystkim następujące osoby:
27Podziękowania
Kim Allen (McNeil Consumer Products Company), Alan Baker (Noxell Corporation),
Michael Bevan (Parbron International of Canada), Richard Ciotti (JC Penney Company),
John Croley (The Gates Rubber Company), Terry i Paul Fingerhut (Steamboat Party Sales,
Inc., Tupperware), Bill Frost (AT&T Communications), Steve Gibson (Smith Barney),
Gary Grant (NCR), Jerry Griffin (Sewell Village Cadillac – Sterling, Dallas), Martha Hill
(Hanes Corporation), Debra Hutchins (Sunwest Bank of Albuquerque), Mike Impink
(Aluminum Company of America), Bob James (American Hospital Supply Corporation),
Morgan Jennings (Richard D. Irwin, Inc.), Patrick Kamlowsky (Hughes Tool Company),
Cindy Kerns (Xerox Corporation), Alan Killingworth (FMC Corporation), Santo LaQu-
atra (SmithKline Beecham), Stanley Marcus, Gerald Mentor (Richard D. Irwin, Inc.),
Jim Mobley (General Mills, Inc.), George Morris (The Prudential Insurance Company
of America), Vikki Morrison (First Team Walk-In Reality, California), Greg Munoz (The
Dow Chemical Company), Kathleen Paynter (Campbell Sales Company), Bruce Powell
(Richard D. Irwin, Inc.), Jack Pruett (Bailey Banks and Biddle), Emmett Reagan (Xerox
Corporation), Bruce Scagel (Scott Paper Company), Linda Slaby-Baker (The Quaker Oats
Company), Sandra Snow (The Upjohn Company), Matt Suffoletto (International Business
Machines), Ed Tucker (Cannon Financial Group, Georgia).
A oto osoby, którym jestem szczególnie wdzięczny za wyrażenie zgody na wykorzystanie
w książce ich ćwiczeń i studiów przypadków z zakresu zarządzania sprzedażą:
Gerald Crawford, Keith Absher, Bill Stewart (University of North Alabama),
Dick Nordstrom (California State University – Fresno),
Jeffrey K. Sager (University of North Texas),
George Wynn (James Madison University).
Bardzo dziękuję moim asystentkom w TAMU – Arpicie Somani za fantastyczne ma-
teriały w programie PowerPoint oraz Catherine Bozeman za pomoc przy opracowywaniu
różnych części tego podręcznika oraz całego pakietu szkoleniowego.
Pragnę na koniec podziękować szkoleniowcom, sprzedawcom i kierownikom sprzedaży,
którzy uczyli mnie sztuki sprzedaży w czasach, gdy sam dźwigałem torbę sprzedawcy. Mam
nadzieję, że udało mi się w tej książce oddać sprawiedliwość ich wspaniałemu zawodowi.
Ufam, że czytelnicy będą mogli wiele się nauczyć z mojej książki i że spotka się ona z ich
przychylnym przyjęciem. Zachęcam czytelników do przekazywania mi uwag na jej temat.
Życzę wam wspaniałych sukcesów w sprzedaży! Pamiętajmy, że to właśnie sprzedawca
uzyskuje od klienta zamówienia będące motorem rozwoju gospodarki. Stany Zjednoczone
nie poradzą sobie bez was.
Charles M. [email protected]
http://futrell-www.tamu.edu
Przewodnik po książce
Celem Nowoczesnych technik sprzedaży jest nauczenie czytelników określonego porządku
etapów składających się na proces sprzedaży, przedstawienie licznych przykładów objaśnia-
jących, co powinien obejmować każdy z tych etapów, oraz ukazanie, w jaki sposób etapy
procesu sprzedaży wiążą się z sobą w logicznym, ciągłym przepływie. Można utrzymywać,
że żaden inny podręcznik na temat sprzedaży osobistej nie przedstawia procesu sprzedaży
w taki właśnie sposób: od planowania otwarcia po zamknięcie i kontynuację sprzedaży w celu
zapewnienia wyjątkowej opieki nad klientem. „Proces sprzedaży wg. Futrella” zaznajamia
czytelników ze szczególnego rodzaju – choć elementarnym – etapowym procesem sprze-
daży, uniwersalnym w swojej istocie. Czytelnik, który raz go opanuje, będzie dysponował
podstawową wiedzą umożliwiającą mu sprzedaż każdego produktu.
Przedstawiony na początku każdego rozdziału Prob-lem ukazuje czytelnikowi określone realne wyzwanie,
jakiemu musi stawić czoło profesjonalny sprzedawca.
Jest ono związane z głównym tematem rozdziału i powin-
no zwiększyć zainteresowanie czytelnika omówionymi
w nim koncepcjami. Pod koniec rozdziału podane jest
rozwiązanie Problemu wraz z objaśnieniem, w jaki
sposób koncepcje te kierują działaniami sprzedawcy.
Książka ta ogniskuje się wokół etyki sprze-
daży osobistej. Przedstawiony w każdym roz-
dziale Problem etyczny jest pomyślany jako
atrakcyjne ćwiczenie dające czytelnikowi moż-
liwość zapoznania się z kwestiami etycznymi,
jakie napotyka się na polu sprzedaży.
Każdy dobry sprzedawca charakteryzuje się kre-
atywnością i innowacyjnością. Teksty z nagłówkiem
Jak sprzedawać pokazują, w jaki sposób sprzedawcy
stawiają czoło wyzwaniom, wykorzystując nowe pomysły
w celu sprzedaży swych produktów.
Każdy sprzedawca miewa do czynienia ze
swoistymi problemami sprzedaży – czy to zwią-
zanymi z konkretnym zastrzeżeniem klienta,
czy też pojawiającymi się w toku negocjacji
sprzedaży. Wskazówki dla sprzedawcy do-
starczą czytelnikom dodatkowych rad, z jakich
warto skorzystać w szczególnych sytuacjach
wymagających biegłego opanowania umie-
jętności komunikacji. Uczestnikom kursów
pomogą także opracować własne scenki.
Problem
Debra Hutchins ukończyła na Washington University w St. Louis filologię francuską z do-
datkową specjalizacją z literatury angielskiej. Po studiach zaczęła pracować jako sekretarka
w dziale marketingu Sunwest Bank w Albuquerque (Nowy Meksyk).
Debra mówi: „Podczas studiów nigdy nie zastanawiałam się nad pracą sprzedawcy, a kiedy
zaczęłam pracować w banku, sprzedaż też mnie nie pociągała. Zawsze wydawało mi się, że
do tego trzeba być ekstrawertykiem. Ja zaś jestem raczej typem nieśmiałego intelektualisty.
Nie widzę się w roli sprzedawcy. Niekiedy jednak chciałabym, aby praca stawiała mi więk-
sze wymagania. Lubię ciężką pracę, nie przeszkadza mi, że trzeba zostawać po godzinach.
Zawsze chciałam odnieść sukces zawodowy. W mojej pracy sekretarki podoba mi się na
przykład to, że pomagam klientom, którzy dzwonią do banku. Aby zapewnić dobrą obsługę
klientom, trzeba uważnie słuchać, gdy mówią oni o swoich problemach i potrzebach. Może
kiedyś znajdę pracę bardziej ambitną, która będzie wymagała większego profesjonalizmu
i da mi więcej satysfakcji?”.
Co zrobiłbyś na miejscu Debry? Wybór jakich zawodów radziłbyś jej rozważyć?
W czasie studiów Debra Hutchins nie sądziła, że zawód sprzedawcy jest dla niej odpowiedni.
Podobnie myśli większość ludzi, którzy niewiele wiedzą o sprzedaży.
PROBLEM ETYCZNY
Witaj, Meksyku!
Zbliżając się do końca prezentacji, uświadamiasz sobie, że John Adams, jeden z twoich
najlepszych klientów, może tym razem nie dokonać zakupu. W ostatnich trzech latach
zaprzyjaźniliście się z Johnem. Niepowodzenie dzisiejszej transakcji oznacza dla ciebie
utratę premii w wysokości 500 dolarów oraz szansy na zwycięstwo w konkursie dla sprze-
dawców, w którym nagrodą jest wycieczka do Meksyku. Nie uda ci się również osiągnąć
kwoty sprzedaży wyznaczonej ci na bieżący rok.
Kiedy kończysz prezentację, John mówi: „Nie możemy kupić”. Wyjaśniasz mu więc
całą sytuację. On na to: „Hm, przecież mógłbyś przysłać do mnie ten towar. Gdy konkurs
zostanie rozstrzygnięty, ale jeszcze przed terminem płatności, odeślę go do twojej firmy
– albo będziesz mógł go przekazać w mniejszych partiach kilku twoim innym klientom.
To pozwoli ci zaliczyć sobie tę sprzedaż”. Ty zaś wiesz na dodatek, że twój szef nie będzie
miał nic przeciwko temu, bo jeśli zrealizujesz swój plan sprzedaży, to i on dobrze wypadnie
i zostanie nagrodzony.
Co zrobisz w tej sytuacji? Wybierając właściwe działanie, rozważ omówienie zachowań
etycznych przedstawione w rozdziale 2.
ę p y
JAK SPRZEDAWAĆ
Zwykły dzień sprzedawcy fi rmy Xerox
Jesteś odpowiedzialny za sprzedaż na danym obszarze, wykorzystanie swojego czasu i bu-
dżet. Korzystasz z silnego wsparcia służb marketingowych i serwisowych, lecz oczekuje się
od ciebie, że będziesz pracował samodzielnie, bez stałego nadzoru.
Dzień pracy poświęcasz przede wszystkim na kontakty z klientem. Potencjalni klienci mogą
dzwonić do siedziby lokalnego oddziału i prosić o spotkanie z przedstawicielem handlowym
Xerox. Częściej jednak pozyskujesz klientów, umawiając się z nimi na spotkania lub odwie-
dzając firmy, w których spotykasz się z decydentami, omawiasz ich potrzeby i proponujesz
rozwiązania problemów. Do twoich zadań należą również prezentacje produktu. Przepro-
wadzasz je albo w biurze oddziału Xerox, albo w siedzibie klienta. Niemało czasu spędzasz
przy telefonie, kontaktując się z klientami, którzy dokonali już zakupu, a także umawiając
się na nowe spotkania i rozmawiając z menedżerami z rozmaitych firm i organizacji.
Pracując z klientem, musisz rozwiązywać wiele problemów. Który z produktów Xerox
najlepiej zaspokoi jego potrzeby? Jak wypadają produkty Xerox w porównaniu z ofero-
wanymi przez firmy konkurencyjne? Czy klient powinien zakupić urządzenie czy wziąć
je w leasing? Ile wynosi całkowity wydatek gotówkowy klienta oraz koszt w przeliczeniu
na jedną odbitkę związany z zakupem sprzętu i jego użytkowaniem? W jaki sposób nale-
WSKAZÓWKI DLA SPRZEDAWCY
Zamknięcia próbne
Zamknięcie próbne jest ważną częścią prezentacji. Sprzedawca uzyskuje za jego pomocą
opinię klienta na temat tego, co właśnie powiedział. Nie polega ono na bezpośredniej
prośbie o dokonanie zakupu. Oto przykłady:
� Jak pan to widzi?
� Co pan o tym myśli?
� Czy takich cech produktu pan poszukuje?
� Znakomite, prawda?
� Czy to jest dla pana istotne?
� Czy to rozprasza pańskie obawy?
� Mam wrażenie, że ważne dla pana są te cechy produktu, które przynoszą oszczędność.
Czy słusznie się domyślam?
� Wydaje się, że preferowałby pan ten model. Czy myślał pan o czymś takim?
� Widzę, że ten produkt bardzo pana interesuje. Jak oceniłby pan – na skali od 1 do 10
– w jakim stopniu odpowiada on pańskim potrzebom?
� Zauważyłem, że uśmiechnął się pan. O czym pan pomyślał?
� Czy jestem na dobrej drodze, rozwijając tę propozycję?
30 Przewodnik po książce
Na zakończenie każdego rozdziału zamieszczono
Studia przypadków.
Innym pomocnym rozwiązaniem przyjętym w jedenastym wydaniu Nowoczesnych technik sprzedaży są dodatki do głównego tekstu. W odpowiedzi na zapotrzebowanie na
jak najbardziej praktyczny materiał szkoleniowy wyodrębniono w książce cztery dodatki ze
scenkami, ćwiczeniami, tekstami przedstawiającymi sprzedaż globalną oraz rozwiązaniami
krzyżówek z poszczególnych rozdziałów.
Dodatek A. Scenki
W dodatku tym podane są pełne informacje na temat czterech sytuacji sprzedaży, które
studenci mogą wykorzystać w celu opracowania własnych ćwiczeń polegających na odgry-
waniu ról.
Kto chciałby uczestniczyć w kursie komputerowym bez możliwości używania komputera?
Aby opanować jego obsługę, potrzebni są nauczyciel, podręcznik i oczywiście komputer.
Aby się nauczyć, jak sprzedawać, również nie wystarczy instruktor i podręcznik. Dopiero
odgrywając rolę sprzedawcy, możemy zobaczyć, jak należy korzystać z wiedzy przekazanej
przez nauczyciela oraz zawartej w podręczniku.
Współpracowałem z tysiącami osób, pomagając im przygotowywać scenki sprzedaży
podobne do tych, które zostaną przedstawione w tej części książki. Są one oparte na ma-
teriałach, w które różne amerykańskie przedsiębiorstwa zaopatrują swoich sprzedawców.
Zmieniono jedynie nazwy produktów i firm, aby zapewnić im anonimowość.
SCENKA PIERWSZA: SPRZEDAŻ DETALIŚCIE
Pracujesz jako sprzedawca u wielkiego producenta artykułów spożywczych. Dzisiaj masz
rozmawiać z Amy, zaopatrzeniowcem firmy ABC Grocery Stores odpowiedzialnym za
przetwory zbożowe. ABC to sieć 20 wielkich sklepów spożywczych. Znasz Amy od mniej
więcej roku – od chwili, kiedy objęła swoje aktualne stanowisko. Przez ten czas kontak-
towałeś się z nią prawie co miesiąc, sprzedawałeś jej nowe produkty, nakłaniałeś ją do
ponawiania zamówień artykułów kupowanych już wcześniej przez ABC, przedstawiałeś
jej plany marketingowe dotyczące twoich najważniejszych produktów.
Biuro Amy znajduje się w największym mieście na twoim obszarze sprzedaży. ABC
prowadzi obecnie sprzedaż około 100 różnych produktów twojej firmy. Są one dostępne w
różnych wielkościach i smakach, toteż ich łączny asortyment jest bardzo szeroki, obejmuje
bowiem około 450 tak zwanych pozycji magazynowych.
Celem twojej dzisiejszej rozmowy jest sprzedanie Amy nowych płatków zbożowych
w opakowaniach jednej wielkości. Przygotowując się do odegrania scenki, wybierz w
ulubionym sklepie spożywczym dowolny produkt tego typu. Starannie przeanalizuj jego
cechy i zalety oraz korzyści z nim związane. Uwzględnij je w prezentacji w taki sposób,
jakby chodziło o nowy produkt. Wykorzystaj poniższe informacje o produkcie, promocji,
wycenie i celach sprzedaży.
Opis produktu
Wybierz dowolny produkt typu płatków zbożowych, który będzie przedmiotem twojej
prezentacji.
Dodatek A
Odgrywanie ról charakterystycznych dla procesu sprzedaży
4. Czy opisana sytuacja ma jakieś aspekty etyczne? Jakie?
5. Co na podstawie zachowań Pattersona i Ingrama w opisanej relacji gospodarczej można
sądzić o osiągniętych przez nich poziomach rozwoju moralnego?
STUDIUM PRZYPADKU 2.2
Przechwałki sprzedawcy. Mówić prawdę czy ją naginać – oto jest pytanie
Sally Bateman i Kara McAfree rozpoczęły niedawno pracę jako stażystki w dziale meblowym
dużego domu towarowego. Sally ma bardzo agresywny styl sprzedaży, podczas gdy Kara
jest mocno przekonana, że należy przedstawiać klientom możliwie najściślejsze informacje,
a następnie sprzedawać im produkty jak najlepiej zaspokajające ich potrzeby.
Sally próbuje podkraść Karze jej klientów
Pewnego dnia do domu towarowego przyszło małżeństwo – klienci Kary zainteresowani
zakupem mebli. Sally powiedziała, że Kary nie ma w sklepie. Kiedy zaś dowiedziała się, że
klienci szukają nowego stołu jadalnego i krzeseł, pokazała im jeden komplet i objaśniła,
iż jest nowiutki. Małżonkowie obejrzeli go i wyszli ze sklepu.
Kara przypadkiem usłyszała tę rozmowę i zwróciła się do koleżanki, wskazując, że ma
z nią coś do omówienia. Sally myślała początkowo, że Kara jest niezadowolona, ponieważ
małżonkowie byli jej klientami, i chce mieć pewność, iż to jej zostanie przypisana ewentualna
sprzedaż. Okazało się jednak, że Karę zaniepokoiło przede wszystkim to, iż Sally okłamała
klientów: meble nie były nowe, lecz miały już rok. Sally odpowiedziała na to, że wszyscy
koloryzują, aby doprowadzić do sprzedaży, toteż i ona musi to robić, gdyż w przeciwnym
razie nie osiągnie celów wyznaczonych jej przez kierownictwo.
31Przewodnik po książce
Dodatek B. Ćwiczenia z zakresu sprzedaży osobistej
• Ćwiczenie „Dobrze się sprzedaj podczas rozmowy kwalifikacyjnej” wyjaśnia, w jaki
sposób wykorzystać umiejętności komunikacyjne i techniki sprzedaży podczas rozmowy
z potencjalnym pracodawcą. Scenka rozmowy kwalifikacyjnej jest ulubionym ćwiczeniem
studentów.
• Ćwiczenie „Jak opracować portfel dokonań?” pokazuje, jak należy opracowywać własne
materiały do rozmowy kwalifikacyjnej.
• Ćwiczenie „Tworzenie zespołu sprzedawców” jest bardzo cenne dla szkoleniowca
chcącego włączyć do programu kursu jakieś zagadnienia sprzedaży zespołowej.
• Ćwiczenie „Jaką masz osobowość?” pozwala czytelnikom ocenić swoją osobowość, aby
na tej podstawie poprawić zdolności komunikowania się.
Dodatek C. Sprzedaż globalna
Przedstawiono tu 14 sytuacji wziętych z różnych krajów świata, które mogą być przedmiotem
dyskusji w grupie szkoleniowej.
Dodatek C
Sprzedaż globalna
GDY JESTEŚ W RZYMIE, ZACHOWUJ SIĘ JAK RZYMIANIE
Wyobraźmy sobie, że amerykański sprzedawca Harry Slick wyruszył w zagraniczną podróż
w interesach, w czasie której zdarzyły mu się następujące przygody:
1. W Wielkiej Brytanii zadzwonił do klienta i zaprosił go na wczesne śniadanie, ponieważ
w południe chciał polecieć do Paryża.
2. W Paryżu zaprosił potencjalnego klienta na obiad do najelegantszej restauracji i powitał
go słowami: „Cześć, Jacques, mów mi Harry!”.
3. W Niemczech spóźnił się na ważne spotkanie dziesięć minut.
4. W Japonii wziął wizytówkę wręczoną mu przez gospodarza i nie patrząc na nią, włożył
ją do kieszeni.
Ile zamówień uda się zebrać Harry’emu Slickowi? Pewnie ani jednego, choć jego firma
musiała uregulować stertę rachunków.
Działalność w skali międzynarodowej wymaga zrozumienia lokalnej kultury i norm
stosunków gospodarczych oraz przystosowania się do nich. Oto kilka reguł etykiety spo-
łecznej i biznesowej, o których powinni pamiętać menedżerowie prowadzący interesy
w obcych krajach.
Francja Ubierać się z tradycyjną elegancją, z wyjątkiem południa kraju, gdzie nosi się swobodniejsze stroje. Nie zwracać się do rozmówców po imieniu, gdyż w kontaktach z cudzoziemcami Francuzi zacho-wują się bardzo ofi cjalnie.
Niemcy Szczególnie dbać o punktualność. W razie zaproszenia do domu trzeba przynieść gospodyni kwiaty, najlepiej bez opakowania. Przy przedstawianiu się należy zwracać się w pierwszej kolejności do kobiet. Do kobiety wyciąga się rękę dopiero wtedy, gdy ona sama to uczyni.
Włochy Wybierając się na spotkanie w interesach w tradycyjnym garniturze czy – wzorem krajowców – wy-stępując w garniturze od Armaniego, zawsze trzeba pamiętać, że włoscy przedsiębiorcy są wrażliwi na styl ubierania się. Spotkania należy umawiać z dużym wyprzedzeniem. Brać pod uwagę włoską biurokrację i cierpliwie ją znosić.
Wielka Brytania
Podczas ofi cjalnych kolacji wygłasza się toasty. Jeśli gospodarz uhonoruje gościa toastem, ten powinien mu się odwzajemnić. Na spotkania w interesach przy posiłku należy umawiać się raczej w porze lunchu niż obiadu.
Arabia Saudyjska
Mężczyźni całują się na przywitanie, lecz nigdy publicznie nie całują kobiet. Cudzoziemka powinna zaczekać, aż Saudyjczyk wyciągnie do niej rękę. Ewentualne zaproszenie na wspólny posiłek zawsze trzeba przyjąć – odmowa byłaby obrazą.
Dodatek D. Rozwiązania krzyżówek
Na końcu każdego rozdziału znajduje się krzyżówka, a Dodatek D zawiera rozwiązania.
32 Przewodnik po książce
Materiały uzupełniające
Internetowy Ośrodek Szkoleniowy
W Internetowym Ośrodku Szkoleniowym znajdą dla siebie materiały zarówno studenci,
jak i szkoleniowcy. Studentom strona ta oferuje testy, definicje najważniejszych terminów,
omówienia poszczególnych rozdziałów książki oraz ich podsumowania. Szkoleniowcom
udostępnia takie materiały, jak Podręcznik szkoleniowca, prezentacje w programie Power-
Point, Bank testów i Komputerowy bank testów, a także podaje link do PageOut – prowa-
dzonego przez wydawnictwo McGraw-Hill internetowego systemu zarządzania kursami
szkoleniowymi.
Współczesny sprzedawca jest profe-sjonalnym menedżerem budującym długofalowe relacje z klientami.
Dostosowując prezentację do konkretnego rozmówcy lub grupy rozmówców, sprzedawca może lepiej pomóc im w rozwiązywaniu ich problemów i zaspokajaniu potrzeb.
Ilustrowany ogólny zarys sprzedaży
Każdy czytelnik, nawet jeśli nie odebrał żadnej formalnej edukacji w zakresie sprzedaży,
wie trochę na jej temat. Na przykład wie, że sprzedaż sprowadza się do przekonania innych,
aby zakupili jakiś produkt. Rozumie też zapewne, że sprzedawca pomaga innym zaspokajać
swoje potrzeby. To jednak tylko część tego, co trzeba wiedzieć o sprzedaży. „Ilustrowany
ogólny zarys sprzedaży” stanowi wprowadzenie do głównych zagadnień i pojęć związanych
ze sprzedażą. Można je ująć w czterech ogólnych kategoriach:
� Zawód sprzedawcy.
� Przygotowanie do sprzedaży relacyjnej.
� Proces sprzedaży relacyjnej.
� Klucze do sukcesu – zarządzanie czasem i obszarem sprzedaży.
34 Ilustrowany ogólny zarys sprzedaży
Przyjęta przez daną organizację kompozycja marketingowa obejmuje jej produkty, ceny, dystrybucję i metody promocji. Sprzedaż osobista jest jednym tylko, lecz bardzo ważnym elementem działalności promocyj-nej fi rmy.
Sprzedaż dzisiej-szych złożonych towarów i usług wymaga wiedzy fa-chowej. Sprzedaw-cy muszą dogłębnie znać swoje produk-ty – bez względu na to, czy chodzi o my-dło, czy o chipy komputerowe.
Na szanse sukcesu sprze-dawcy wpływa jego zdolność skutecznego komunikowania się. Wyko-rzystanie właściwej kombi-nacji środków komunikacji werbalnej i pozawerbalnej znacznie zwiększa prawdo-podobieństwo sfi nalizowa-nia transakcji.
35Ilustrowany ogólny zarys sprzedaży
Sprzedawca jest przedstawicielem fi rmy. Klienci polegają na nim, ufają, że będzie im dostarczał aktualnych informacji, przedstawiał sugestie rozwiązania ich problemów oraz zapewniał im obsługę. Pracodawca z kolei ufa, że sprzedawca zapewni fi rmie obroty. Zawód sprzedawcy zasługuje na wielki szacunek i jest satysfakcjonujący, lecz jednocześnie jest trudny i wymaga profesjonalizmu.
Prezentacja od początku do końca powinna być starannie zaplanowaną i właściwie poprowadzoną dyskusją z potencjalnym klientem zmierzającą do ustalenia, jak sprzedawca może mu pomóc.
Odpowiednie zarządzanie czasem ma istotne znaczenie dla sukcesu sprze-dawcy. Narzędzia takie jak komputery, telefony czy poczta elektroniczna oraz kontaktowanie się z klientami w zapla-nowanych odstępach czasu pomagają z sukcesem sprzedawać produkty oraz obsługiwać nabywców.
Prezentacja jest przekonu-jącym wyjaśnieniem oferty fi rmy opartym na środkach werbalnych i pozawerbalnych. Sprzedawca przedstawia nabywcy informacje potrzebne mu do dokonania świadome-go wyboru.
Obs
zar
Czas
Samozarządzanie
Zam
knię
cieZa
mknię
cie p
róbn
e
Uchylanie zastrzeżeń
zastrzeżeńUjawnienie
próbneZamknięc
ie
Kontyn
uacja
sprze
daży
Prezentacja
Przygotowania
Miejsce
Cena
Produkt
Prom
ocja
Obs
ługa
zaangażowania
Przedstawienie
Analiza
Wywołanie
korzyści z produktu
potrzeb
KLIENT
potencjalnych klientówPoszukiwanie
prezentacjiOtwarcie
Czynniki społeczne
Czynniki prawne
Czynnik
i ety
czne
Umiejęt
nośc
i kom
unik
acji
Wiedza sprzedawcy
Dlaczego ludzie kupują?
Część I
Zawód sprzedawcy
Pierwsza część książki przedstawia ogólny obraz zawodu sprzedawcy. Rozdział 1
omawia zadania sprzedawcy i wprowadza koncepcję dziesięcioetapowego pro-
cesu sprzedaży, którą wykorzystujemy w całej książce. Rozdział 2 opisuje wpływ
zagadnień społecznych, etycznych i prawnych na funkcjonowanie firmy.
Centralnym wątkiem książki jest ukazanie pracy sprzedawców, którzy anali-
zują potrzeby klientów, przedstawiają im korzyści wiążące się ze sprzedawanym
produktem lub usługą, doprowadzają klientów do decyzji zakupu i zapewniają
im obsługę posprzedażową. Firma sprzedawcy dostarcza produkt, ustala jego
ceny, określa drogi, jakimi produkt trafi do klientów oraz zajmuje się jego pro-
mocją. Wszystkie te działania muszą uwzględniać wiele zagadnień społecznych,
etycznych i prawnych wpływających na sposób funkcjonowania organizacji.
Zapoznając się z obu rozdziałami części I, należy stale odwoływać się do
ilustracji z sąsiedniej strony. Ułatwia ona zapamiętanie zasadniczej treści po-
szczególnych rozdziałów i relacji zachodzących między nimi.
GŁÓWNE TEMATY
Jaki jest cel działania firmy?
Podstawy działalności marketingowej firmy
Co to jest sprzedaż?
Współczesna sprzedaż osobista
Nowa definicja sprzedaży osobistej
Złota reguła sprzedaży osobistej
Wszyscy jesteśmy sprzedawcami
Za co płaci się sprzedawcom?
Dlaczego warto być sprzedawcą?
Dla kogo odpowiedni jest zawód sprzedawcy?
Od czego zależy sukces w zawodzie sprzedawcy?
Analiza cech dobrego sprzedawcy
Samoocena kandydata na sprzedawcę
Sprzedaż relacyjna
Specyfika pracy sprzedawcy
Czym zajmuje się profesjonalny sprzedawca?
Przyszłość sprzedawców
Sprzedaż elektroniczna: technologia i informacja budują relacje
Sprzedaż jest ważna dla każdej firmy – dużej i małej
Plan książki
Proces sprzedaży jako narzędzie budowy relacji z klientami
Dodatek. Złota reguła sprzedaży osobistej w opowieści pewnego sprzedawcy
CELE SZKOLENIOWE
Rozdział ten wprowadza czytelnika w zagadnienia trudnej, ale atrakcyjnej pracy sprzedawcy.
Po zapoznaniu się z nim czytelnik powinien umieć:
� zdefiniować i wyjaśnić pojęcie sprzedaży,
� wyjaśnić relację pomiędzy definicją sprzedaży osobistej a jej złotą regułą,
� omówić przyczyny skłaniające ludzi do wyboru zawodu sprzedawcy,
� opisać czynności zawodowe sprzedawców,
� wskazać cechy sprzedawców niezbędne w celu nawiązywania trwałych relacji z klientami,
� wymienić i objaśnić 10 głównych etapów procesu sprzedaży.
Rozdział 1
Profesjonalny sprzedawca
40 Część I • Zawód sprzedawcy
Problem
Debra Hutchins ukończyła na Washington University w St. Louis filologię francuską z do-
datkową specjalizacją z literatury angielskiej. Po studiach zaczęła pracować jako sekretarka
w dziale marketingu Sunwest Bank w Albuquerque (Nowy Meksyk).
Debra mówi: „Podczas studiów nigdy nie zastanawiałam się nad pracą sprzedawcy, a kiedy
zaczęłam pracować w banku, sprzedaż też mnie nie pociągała. Zawsze wydawało mi się, że
do tego trzeba być ekstrawertykiem. Ja zaś jestem raczej typem nieśmiałego intelektualisty.
Nie widzę się w roli sprzedawcy. Niekiedy jednak chciałabym, aby praca stawiała mi więk-
sze wymagania. Lubię ciężką pracę, nie przeszkadza mi, że trzeba zostawać po godzinach.
Zawsze chciałam odnieść sukces zawodowy. W mojej pracy sekretarki podoba mi się na
przykład to, że pomagam klientom, którzy dzwonią do banku. Aby zapewnić dobrą obsługę
klientom, trzeba uważnie słuchać, gdy mówią oni o swoich problemach i potrzebach. Może
kiedyś znajdę pracę bardziej ambitną, która będzie wymagała większego profesjonalizmu
i da mi więcej satysfakcji?”.
Co zrobiłbyś na miejscu Debry? Wybór jakich zawodów radziłbyś jej rozważyć?
W czasie studiów Debra Hutchins nie sądziła, że zawód sprzedawcy jest dla niej odpowiedni.
Podobnie myśli większość ludzi, którzy niewiele wiedzą o sprzedaży.
Nic się nie wydarzy dopóty, dopóki ktoś komuś czegoś nie sprzeda.
Gdy jednak dowiemy się więcej na ten temat, praca polegająca na sprzedawaniu towa-
rów czy usług może nam się wydać bardziej atrakcyjna, niż przypuszczaliśmy. Sprzedawca
wnosi cenny wkład w polepszenie naszego życia, gdyż sprzedaje towary i usługi przynoszące
korzyść zarówno poszczególnym ludziom, jak i całej gospodarce. Red Motley, były redaktor
pisma „Parade”, zauważył kiedyś: „Nic się nie wydarzy dopóty, dopóki ktoś komuś czegoś
nie sprzeda”. Sprzedaż przynosi pieniądz i sprawia, że w całym kraju słychać dzwonki kas
fiskalnych. To właśnie dzięki sprzedawcom na całym świecie towary i usługi od stuleci
przechodzą z rąk do rąk.
Dzisiejsi sprzedawcy są siłą napędową świata biznesu. W gospodarce amerykańskiej
generują większe przychody niż przedstawiciele jakiegokolwiek innego zawodu. Ich dzia-
łania wywierają bezpośredni wpływ na różne obszary życia gospodarczego, to właśnie od
nich zależy:
� Sukces we wprowadzaniu nowych produktów.
� Utrzymywanie się produktów przez dłuższy czas w sprzedaży detalicznej.
� Powstawanie nowych zakładów produkcyjnych.
� Tworzenie nowych firm i ich dalsza obecność na rynku.
� Pozyskiwanie zamówień, które wprawiają w ruch ciężarówki, pociągi, statki i samoloty
rozwożące towary po całym świecie i dostarczające je klientom.
Zawód sprzedawcy zasługuje na wielki szacunek, przynosi wiele satysfakcji, lecz jedno-
cześnie jest trudny i wymaga profesjonalizmu. W rozdziale tym wprowadzimy czytelnika
w zagadnienia kariery zawodowej sprzedawcy oraz przedstawimy korzyści, jakie daje ta
praca, a także obowiązki, jakie nakłada. Zaczniemy od przedstawienia związków pomiędzy
celem organizacji gospodarczej a jej działalnością marketingową.
41Rozdział 1 • Profesjonalny sprzedawca
JAKI JEST CEL DZIAŁANIA FIRMY?
Celem firmy jest zwiększanie ogólnego dobrobytu ludzkości poprzez sprzedaż towarów
i usług. Wymaga to osiągania zysku, który umożliwia prowadzenie firmy i zaopatrywanie
rynku w przydatne produkty. Zysk jest środkiem prowadzącym do celu. W najprostszym
ujęciu firmy mają dwie podstawowe funkcje: produkcję towarów lub dostarczanie usług
oraz marketing tych towarów i usług1.
Podstawowy cel fi rmy
Podstawowym celem firmy powinno być przekształcanie rynku i miejsca pracy w środowiska,
w których każdego traktuje się tak, jak chciałby być traktowany. Firma powinna postępo-
wać uczciwie w stosunku do wszystkich stron zaangażowanych zarówno w kupowanie, jak
i sprzedawanie towarów i usług.
Defi nicja marketingu
Marketing bywa definiowany na wiele sposobów. W naszej książce będziemy posługiwać
się definicją, jaką przyjmuje American Marketing Association:
Marketing to funkcja organizacji oraz zespół procesów wytwarzania wartości, informo-
wania o niej i dostarczania jej klientom oraz zarządzania relacjami z klientem w taki
sposób, by przynieść korzyści organizacji oraz ludziom z nią związanym2.
Koncepcja marketingowa to zasada działalności gospodarczej głosząca, że zaspokajanie
pragnień klientów stanowi gospodarczą i społeczną rację bytu firmy. Tak więc wszyst-
kie działania firmy powinny zmierzać do ustalenia pragnień klientów, a następnie ich
zaspokojenia – a przy tym do osiągania zysku.
Ilustracja 1.1. Cztery elementy kompozycji marketingowej i cztery działania promocyjne. Jakie jest miejsce sprzedaży w kompozycji marketingowej?
Produkt Cena Miejsce Promocja
Sprzedaż osobista
Promocja sprzedażyReklama Public relations
Kompozycja marketingowa
1 Zob. P. Hawken, The Ecology of Commerce, HarperBusiness, New York 1993.2 L.M. Keefe, What Is the Meaning of ’Marketing’?, „Marketing News”, 15 September 2004, s. 17.