Temat: Kim byli rycerze Podręcznik str 6

https://www.youtube.com/watch?v=427i0Pz8kYg

drugi uzupełniajacy film https://www.youtube.com/watch?v=0osaQlTvlZQ

W średniowieczu służba Bogu czy to w klasztorze, czy w samotni pustelnika miała zapewnić życie wieczne. Również służba orężna w obronie Boga, władcy lub kraju dawała według przekonań średniowiecznych mieszkańców Europy możliwość zapewnienia sobie zbawienia duszy w życiu doczesnym. Wybór tej czy innej drogi do zbawienia duszy w dużym stopniu zależał od urodzenia danej osoby. I jeżeli mnichem czy pustelnikiem mógł zostać w zasadzie przedstawiciel każdej klasy społecznej, to rycerzami stawali się nieliczni - potomkowie rycerzy. Tylko przedstawiciele rodów rycerskich mogli w przyszłości zostać rycerzami i kontynuować tradycje przodków.

Już

młodzi chłopcy przygotowywali się do późniejszego wojennego rzemiosła. Najpierw jako paziowie, oddani na rycerskie dwory, uczyli się sztuki tańca, śpiewu, poznawali zasady zachowania się w różnych sytuacjach, nabywali towarzyskiej ogłady i zawierali znajomości, które mogły procentować w dorosłym życiu.

Następnie jako kilkunastoletni młodzieńcy zostawali giermkami rycerza, poznając bezpośrednio od niego tajniki sztuki wojennej.

Giermkowie służyli swojemu rycerzowi w czasie walk i turniejów. Dbali o jego zbroję, konia i uprząż. Ćwiczyli swoją sprawność, umiejętności władania bronią różnego rodzaju. Uczyli się jazdy konnej, szermierki, strzelania z kuszy czy łuku, mniejszą wagę przywiązując do nauki pisania i czytania.

Dojrzały giermek, który wykazywał się roztropnością i odwagą mógł być pasowany na rycerza.

Pasowanie było uroczystością szczególnie podniosłą. Giermek całą noc, poprzedzającą to wydarzenie, spędzał na modlitwach. Prosił Boga o pomoc w sprostaniu niełatwym zasadom rycerskiego „kodeksu honorowego”. Rano uczestniczył w mszy świętej, a następnie składał przysięgę wierności swojemu władcy i rycerskim zasadom.

Przysięgę przyjmował sam książę lub w jego zastępstwie dostojnik kościelny. Klęczącego giermka uderzał lekko w ramię mieczem, wypowiadając słowa: „Pasuję cię na rycerza”. Pasowany na znak wstąpienia na nową drogę otrzymywał od swego zwierzchnika rycerski pas i ostrogi. Często zdarzało się również, że pan darował młodemu rycerzowi miecz, a nawet cały rynsztunek i konia. Był to olbrzymi wydatek, lecz w ten sposób książę wyrażał swą wdzięczność za dotychczasową służbę i zachęcał do poświęceń w przyszłości.

Szansę na pasowanie na rycerza mieli więc przede wszystkim bogaci feudałowie, którzy od dawna pełnili funkcje dowódców. Wśród rycerzy

pasowanych było również wielu dygnitarzy i wysokich rangą urzędników ziemskich pochodzących z możnowładztwa lub co najmniej średniej szlachty. Pasowanie było więc przede wszystkim pewnego rodzaju „orderem” i honorowym wyróżnieniem. Można powiedzieć wręcz,

że pasowanie – tak jak turnieje czy szeroko rozumiane obyczaje dworskie – było elementem pewnego sposobu życia ograniczonej

grupy społecznej. W polskich realiach – wbrew obiegowej opinii – nie stanowiło warunku przystąpienia do społeczności rycerzy, bez którego nie dało się odnieść sukcesu. Wielu polskich rycerzy robiło więc kariery bez tej

rycerskiej „matury”.

Rycerze nade wszystko cenili swój honor. Przedkładali go nawet nad własne życie. Rycerz raz okryty hańbą, tracił szacunek na całe życie, a zła sława ciążyła często na całych późniejszych pokoleniach jego potomków. Podstawową zasadą rycerza była obrona wiary, ojczyzny i władcy. Miał również spieszyć z pomocą słabszym, szczególnie dzieciom i kobietom, bronić czci wybranki serca (niekoniecznie była nią żona rycerza, mógł złożyć śluby wierności np. żonie swego pana).

Nie mógł uchylać się od walki (czy to autentycznej walki z wrogami, czy też turniejowej walki „pokazowej”). Rycerz był również zobowiązany być prawdomówny i odważny, walczyć uczciwie i traktować godnie przeciwnika, który zasługiwał na szacunek już choćby przez fakt, że sam był rycerzem. Miał doskonalić swe umiejętności przy wszystkich nadarzających się okazjach (polowania, turnieje), aby w każdej chwili być gotowym spieszyć z pomocą potrzebującym.

Czy wiesz, że...

Turnieje rycerskie odbywały się według ściśle określonych reguł. Najpierw była gonitwa do pierścienia. Należało trafić ostrzem kopii w środek metalowego krążka zawieszonego dwa, trzy metry nad ziemią. Była to konkurencja dla młodych rycerzy. Główną konkurencją była walka „na ostre”. Rycerz w pełnej zbroi starał się zrzucić przeciwnika z konia za pomocą kopii, a jeżeli ten zdołał się podnieść, dalej walczono na miecze. W Polsce już w XIII wieku urządzano turnieje rycerskie na Śląsku. Rycerzem sławnym z wielu zwycięstw był książę wrocławski Henryk IV Probus, czyli Prawy. Był on również organizatorem wielu turniejów i propagatorem rycerskich obyczajów. Najsławniejszym polskim rycerzem był Zawisza Czarny z Garbowa, herbu Sulima, niepokonany w turniejach, uczestnik bitwy pod Grunwaldem, który zginął z rąk Turków w 1428 roku. Już za życia uważany był za wzór prawości i cnót rycerskich.

Zapamiętaj!

Rycerze to ludzie zajmujący się wojenny rzemiosłem, którzy w zamian za pewne przywileje (otrzymaną od władcy ziemię) bronili władcy i państwa. Oznaką rycerza były ostrogi i pas, do którego przypinano miecz. Rycerzem mógł zostać tylko potomek rycerskiego rodu.

Ciekawostki o rycerzach

https://tytus.edu.pl/2019/04/25/pasowanie-na-rycerza-konieczny-rytual-przejscia-czy-zbedne-wyroznienie/