Nr 34-35Czerwiec-Grudzień 2009 PÓŁROCZNIK

Redakcja:LUDOMIR OLKUŚNIK

ADAM ROLIŃSKI

Kolegium Redakcyjne:Jerzy Bukowski, Andrzej Fischer, Grzegorz Gill

Tomasz Gąsowski, Adam Roliński

Redakcja:Magdalena Mnikowska

Fotografi a na okładce:Fotorzepa

Projekt okładki:Jan Szczurek

Skład i złamanie:Małgorzata Manterys-Rachwał

ISSN 1425-1965

Publikacja dofinansowana przez:Wojewódzki Komitet Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa

KOMITET OPIEKI NAD KOPCEM JÓZEFA PIŁSUDSKIEGOprzy TOWARZYSTWIE MIŁOŚNIKÓW HISTORII I ZABYTKÓW KRAKOWA

31-018 Kraków, ul. św. Jana 12tel.: +48 (12) 421-27-83; faks: +48(12) 423-10-74

e-mail: tmzh@tmhzk.krakow.plwww.tmhzk.kraków.pl

konto: PKO BP I/O Kraków 46 1020 2892 0000 5602 0156 8211 „dla Komitetu JP”

FUNDACJA CENTRUM DOKUMENTACJI CZYNU NIEPODLEGŁOŚCIOWEGOBIBLIOTEKA JAGIELLOŃSKA30-059 Kraków, al. Mickiewicza 22

biuro: ul. Syrokomli 21tel./faks: +48 (12) 421-20-78e-mail: fundcdcn@if.uj.edu.pl

www.sowiniec.com.plkonto: Bank Śląski SA Oddział w Krakowie, 34 1050 1445 1000 0012 0322 1674

Zamówienia (również numerów wcześniejszych):KSIĘGARNIA AKADEMICKA

31-008 Kraków, ul. św. Anny 6e-mail: akademicka@akademicka.pl

księgarnia internetowa: www.akademicka.pl

SPIS TREŚCI

Ocalić kresową pamięć

Adam Roliński, Strażnik tarnopolskiej pamięci ............................................................ 5Czesław Blicharski, W służbie mojej Małej Ojczyźnie Tarnopolem zwanej

(fragmenty: 1956-1986) ........................................................................................ 19

Bohaterowie Niepodległości

Marek Cisek, Franciszek Pększyc „Grudziński” ........................................................... 61Krzysztof Stefanowicz, Rotmistrz Kajetan Stefanowicz ................................................ 81Juliusz Kaden-Bandrowski, W cieniu prawdy ............................................................... 87

Narodowy symbol

Grzegorz Gill, Baldachim wawelski symbolem odrodzonej Rzeczypospolitej w 1918 r. .................................................................................... 91

Wokół emigracji niepodległościowej

Walery E. Choroszewski, Wojna ideologiczna emigracji niepodległościowej z władzami PRL .................................................................................................... 95

Janusz Kamocki, Niepodległościowcy z okresu „Solidarności” i ich stosunek do Rządu RP na Uchodźstwie ............................................................................... 103

Drugi obieg

Paweł Wierzbicki, Szkoła „twórczego myślenia o Polsce”. „Tygodnik Mazowsze” publicystyczną areną dla opozycyjnych polemik w okresie stanu wojennego ...... 107

Władysław Tyrański, „Mała Polska” na nowo – reedycja po dwudziestu latach ......... 125

Sprawozdania

Andrzej Fischer, Sprawozdanie z działalności Komitetu Opieki Nad Kopcem Józefa Piłsudskiego w roku 2008 .......................................................................... 135

Włodzimierz Śliwczyński, Sprawozdanie z przebiegu prac na kopcu Józefa Piłsudskiego w roku 2008 .......................................................................... 138

4 SOWINIEC nr 34-35Spis treści

Adam Roliński, Sprawozdanie z działalności Fundacji Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego w roku 2008 ..................................... 140

Antoni Cieślik, Sprawozdanie z działalności Małopolskiego Oddziału Związku Piłsudczyków w Krakowie w roku 2008 ................................................. 144

Miscellanea

Antoni Nowak, Tradycje walk Legionów Polskich pod Kostiuchnówką ....................... 149Edward Wilhelm Jankowski, Święto wrocławskiego Oddziału

Związku Piłsudczyków .......................................................................................... 155Listy do redakcji, „Jaruzelski… wisiał” ........................................................................ 160

Ci, co odeszli...

Andrzej Fischer, Izabella z Musielewiczów Śliwowa (1937-2008) ................................ 161

Noty o autorach .............................................................................................................. 163

STRAŻNIK TARNOPOLSKIEJ PAMIĘCI

Adam Roliński

i jeśli Miasto padnie a ocaleje jedenon będzie niósł Miasto w sobie po drogach wygnaniaon będzie Miasto

(Z. Herbert, Raport z oblężonego miasta)

W dniu 31 października 2008 r. mieszkający w Zabrzu-Biskupicach Czesław Bli-charski, obchodzący w tym roku 90. urodziny, odebrał z rąk Prezydenta RP Lecha Ka-czyńskiego Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi dla nie-podległości Rzeczypospolitej Polskiej” oraz „za działalność na rzecz środowisk kombatanckich”.

Była to zasłużona nagroda za całokształt działań Szanownego Jubilata związanych z jego służbą Ojczyźnie, w tym także tej Małej, tj. rodzinnemu Tarnopolowi. Chcąc ocalić pamięć o swym ukochanym mieście, wspólnie z żoną Kazimierą i córką Bożeną założył unikatowe w skali światowej Archiwum Tarnopolskie, które objęło obszerny zbiór dokumentów, fotografii, wspomnień, relacji, publikacji oraz wszelkich innych do-kumentów na temat miasta Tarnopola i ziemi tarnopolskiej w ciągu ostatnich wieków. Kolekcja powstawała od czasu jego przejścia na emeryturę w 1976 r., a składa się z ma-teriałów nadsyłanych przez rozproszonych w kraju i za granicą tarnopolan. Mozolne do-kumentowanie śladów obecności polskiej na ziemi tarnopolskiej w XIX i XX w. zaowo-cowało imponującym zbiorem, który przez lata służyć będzie historykom oraz osobom szukającym własnych, kresowych korzeni.

W lecie 2002 r. całość materiałów została przekazana za pośrednictwem Fundacji Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego do zbiorów Biblioteki Jagielloń-skiej. Obecnie trwa inwentaryzacja i digitalizacja dokumentów, które oglądać będzie można na stronie internetowej (www.tarnopol.pl).

***Czesław Eugeniusz Blicharski urodził się 5 lipca 1918 r. w Tarnopolu. W sześć lat

później rozpoczął naukę w Szkole Ćwiczeń przy Państwowym Seminarium Nauczy-

OCALIĆ KRESOWĄ PAMIĘĆ