H.J. Schmid Do women and men really live in diffrent cultures? Evidence from BNCJĘZYK KOBIET I MĘZCZYZN

KIERUNKI

SPOŁECZEŃSTWO wpływa na JĘZYK: specyficzna socjalizacja specyficzne role społeczne

WIEDZA nt. SPOŁECZEŃSTWA pomaga wyjaśniać odnalezione zróżnicowania w języku

KOBIECE SŁOWA

badano określenia (przysłówki i przymiotniki) 11 słów istotnie częściej występujących w wypowiedziach kobiet niż mężczyzn; żadne z badanych słów nie jest istotnie częstsze wśród mężczyzn;

ZAWAHANIA I „PŁOTKI” badano zawahania (emmm), znaczniki dyskursu (uważam, że…) oraz „płotki” (może, przypuszczalnie); zawahania częściej występują w języku mężczyzn; znaczniki dyskursu – niejednoznaczne wyniki; znaczniki zorientowane na słuchacza – istotnie częściej wśród kobiet;

MINIMALNE ODPOWIEDZI

mężczyźni częściej używają odpowiedzi zamykających dyskurs, potwierdzających przyjęcie danej opinii; potwierdzenia kooperatywne – częściej u kobiet;

PYTANIA yes/no-questions, tag-questions BO rozwijają konwersację, a nie ją ucinają; u kobiet przeważają pytanie zorientowane na adresata i niebezpośrednie;

DOMENY KOBIECE ubrania:

z wyjątkiem jednego – wszystkie badane słowa występują częściej w wypowiedziach kobiet niż mężczyzn; dotyczy to również ubrań męskich;

kolory: porównano 11 podstawowych kolorów; wszystkie występują częściej u kobiet, 8 istotnie częściej;

dom: większość badanych słów znacząco częściej w wypowiedziach kobiet.

jedzenie i picie: większość częściej w języku kobiet; częstsze w języku mężczyzn: pizza, pinta (bez istotnej różnicy statystycznej);

DOMENY KOBIECEciało i zdrowie:

niejednoznaczne wyniki ze względu na dużą liczbę użyć metaforycznych; brak słów występujących istotnie częściej wśród mężczyzn.

odniesienia osobiste i relacje międzyludzkie: istotnie częściej u mężczyzn określenia ogólne i bezosobowe; pozostałe – w większości – przeważają w języku kobiet; określenia odnoszące się do relacji - przeważają w języku kobiet (wyjątki: (moja) żona; rodzice)

określenia dot. Czasu: wszystkie określenia (z wyjątkiem odnoszących się do dalszej przyszłości) częściej u kobiet niż u mężczyzn.

DOMENY MĘSKIE przekleństwa:

najsilniejsze przekleństwa – większa częstotliwość w wypowiedziach mężczyzn niż kobiet; część przekleństw – istotnie częściej wśród kobiet.

samochody i ruch uliczny: bardziej generalne określenia transportu – kobiety; szczegółowe określenia – mężczyźni.

praca: niejednoznaczne wyniki ze względu na wieloznaczność wybranych słów; komputery:

niskie frekwencje, ze względu na czas nagrania korpusu; na tym etapie – słownictwo pojawia się przede wszystkim u mężczyzn.

DOMENY MĘSKIE sport:

dla większości słów – większa częstotliwość w wypowiedziach mężczyzn niż kobiet; tenis – znacząco częściej u kobiet.

sprawy publiczne: dla większości badanych słów – częściej pojawiają się w wypowiedziach kobiet niż mężczyzn.

pojęcia abstrakcyjne: wszystkie znacząco częściej wśród mężczyzn niż wśród kobiet.

PRZYCZYNY RÓŻNIC zainteresowania zmartwienia role społeczne codzienne zachowania zobowiązania pracaaktywności

„Naturalnym jest przypuszczenie, że wyniki reprezentują coś więcej, niż tylko różnicę w

posługiwaniu się językiem” (s. 212)

„[Różne frekwencje] odzwierciedlają trendy dotyczące zainteresowań kobiet i mężczyzn, by użyć bardzo neutralnego terminu na centralne

domeny” (s. 212)

METODOLOGIA

O BCN

British National Corpus powstał w latach 1991-1994, później kolejne edycje 100 milionów słów język pisany (90%) i mówiony (10%) część mówiona:

transkrypty rozmowy nieformalne

zbierane przez wolontariuszy teksty na różnych poziomach

formalności (audycje radiowe, rozmowy telefoniczne, …)

anotowane cechy demograficzne mówców

POLSKIE KORPUSY Korpus Języka Polskiego WN PWN:

głównie teksty pisane (książki, gazety, strony internetowe, ulotki reklamowe) oraz 84 nagrane rozmowy; pełna wersja: 40 mln słów; wersja demonstracyjna 7,5 mln słów;

Narodowy Korpus Języka Polskiego wersja zrównoważona: ponad 250 milionów słów tekstowych wersja pełna:  1500 milionów słów tekstowych

Korpus Języka Polskiego IPI PAN wersja pełna: 250 milionów segmentów

DZIAŁANIE1.Wybór słów i kolokacji poddawanych badaniu:

1. zachowania konwersacyjne2. domeny

2. Obliczenie frekwencji poszczególnych słów w wypowiedziach kobiet i mężczyzn.3. Obliczenie współczynnika zróżnicowania.4.Obliczenie istotności różnic pomiędzy frekwencjami dla poszczególnych słów.

SŁOWA

zachowania konwersacyjne: wyczucie + literatura

słowa dla domen męskich i żeńskich: wyczucie

ZA TYDZIEŃTEKST:Dowolnie wybrany tekst o GWARACH:

1. Czyją gwarę opisywano?2. Jaki aspekt gwary opisywano?3. Jak zebrano materiał?4. Najciekawsze/ najważniejsze ustalenia

BADANIA:Gotowe narzędzia badawcze