SmakiZiemi

Janowskiej

3

Odwielulatzauważasięmodęnaregionalnąkuchnię,tradycyjnepo-

trawy.Corazchętniejzajadamysiędaniami,którychsamenazwywskazują,

iżwywodząsięonezregionalnejtradycji.Odkrywamyjenanowo,dokłada-

jącstarań,abynastałezagościływnaszejdomowejkuchni.

Uświadamiamysobieniejednokrotnie,iżsąoneczęściąnaszegopol-

skiego, kulturowego dziedzictwa tworzącego przez wieki nasze wartości,

zwyczajeikulinarneprzyzwyczajenia.

Sięgająceodległejprzeszłościtradycyjnesposobywytwarzaniapoży-

wieniaczystareodmianyroślin,nietypoweuprawyposiadająścisłyzwiązek

zdanymregionem.Częstowłaśnietopowoduje,iżregionzktóregopocho-

dząjestrozpoznawalny.Towłaśnietaodmiennośćświadczyonaszymboga-

tymdziedzictwie kulturowym, związanym również z zapachami, smakami

czykulinarnymiobyczajami.Wyróżniaćsiępochodzeniem,folklorem,aleteż

inasząregionalnąkuchniązjejpotrawamiczytrunkami.

Smaki Ziemi Janowskiej

4

Kuchniajanowskałączywsobietradycyjnąkuchnięchłopskąiszlacheckązdomieszką tradycji żydowskich.Są tupotrawycharakterystycznedla ludziubo-gichorazpotrawykuchnidworskiej.Ludziebiednispożywalipotrawywykonywanegłówniezmąki,okraszoneskwarkamizesłoniny.Wyróżnikiemjanowskiejkuchnibyłyisąpieroginadziewanekaszągryczanąijaglaną,grzybami,kapustączyseremzróżnymidodatkami.Znanąpotrawąsągołąbki,którewykonywanozkaszy,ziemnia-kówlubmięsazawijanegowliściekapustyczy„pazibroda”,czyligotowaneziemnia-kizgotowanąkiszonąkapustąpolaneskwarkamizesłoniny. Dużeznaczeniewżywieniumiałytakżenabiał,warzywaiowoce,natomiastpokarmymięsnespożywanorzadziej. Wkuchnidworskiejwystępowałypotrawyoparteo różnorodneprodukty.Mięsaprzyrządzanonawielesposobów,wykorzystującjakododatkiowoceiwarzy-wa. KuchniaregionalnaZiemiJanowskiejtodominacjapotrawzmąki,miodu,i kaszygryczanej.Taostatniapozyskiwana jest z grykiuprawianejna tym terenieodponad100lat.Smakołykiemjestsłynny,wyglądającyjakchlebznadzieniemzfarszugryczanego,GryczakJanowski.Zwanykaszakiem,pierogiemgryczanym,recz-czanym,reccanymprzygotowywanyjestnasłodko,kwaśno,zmiętą,zżurawiną,czyzczarnymijagodami.Pieczonynaspodziedrożdżowymibezspodu.Podawanyjestnazimnoinagorąco. Janowskimiódgryczanyosilnymzapachuzbliżonymdozapachukwiatówgrykimasłodkiiostrysmak.Maonrównieżwyjątkowewłaściwościlecznicze. Znanym, tradycyjnym produktem janowskiego regionu jest placek zwanycebularzem,wywodzący sie z kuchni żydowskiej, gdzie receptura jegowykonaniaprzekazywanabyłazpokolenianapokolenie.TradycjajegowykonaniananaszymtereniesięgaXIXw. Zmięstypowajestświeżonka.Jesttomięsosmażonezprzyprawamiicebu-lą.Zwędlinwędzonakiełbasawiejska,boczek,polędwica. Niezwykleciekawymsmakowodaniemjestzupaowocowa,najczęściejwi-śniowa,czereśniowatzw.„trześnianka”czyjagodowa.Podawanajestzziemniakamiizabielonaśmietanką.A takżeciasto-marchwiaki, roladazciastanadziewanegosurowąmarchwią,makiemicukrem. WkażdejmiejscowościZiemiJanowskiejjeszczedzisiajspotkaćmożnago-spodynie,któreprzygotowująpożywieniewedługtradycyjnychprzepisów,aszcze-gólnąuwagęzwracająnatradycyjnewykonaniepotrawpostnychprzygotowywanychnaWigilięŚwiątBożegoNarodzenia,naŚrodęPopielcowączynaWielkiTydzień.

6

ItakwczasiewigiliiświątBożegoNarodzeniapozatradycyjnymirybamiipierogamipodajesiępostnegołąbkinadziewanekaszągryczanąipolanesosemgrzybowym,wŚrodęPopielcowączywWielkimTygodniukaszęgryczaną,cebulęzolejemlnianym,czystyczerwonybarszczzziemniakamipolanymiolejem. Kuchnia janowska to także nalewki przygotowywane z różnych owoców.Żurawina, jednaznajbardziejzdrowychdlaczłowiekaroślin,rosnącanabagnachLasówJanowskich,czyowocpigwowca,służądoprzygotowanianalewek„kuzdro-wotności”,najbardziejtradycyjnegopolskiegoalkoholu.

KaszawJanowskiem

WPolsce,jeszczenaprzełomieXIXiXXwieku,kaszebyłypodstawowympożywieniem.Stanowiłydodatekdososów,mleka,mięsa.Zanimziemniakirozpo-wszechniłysięnaterenieZiemiJanowskiej,jakicałejPolski,zastępowałyjenietylkoziarnazbóż,alewielutrawiroślin:gryki(hreczki),prosa(jagły),tatarki,beru,orkiszuczysamopszy,płaskurki,mannywodnejiwieluinnych,któredotądrosnąunasjakozdziczałechwasty. Kaszę gryczaną znali jużHunowie iMongołowie.Nasiona gryki razem zżytem,pszenicą i jęczmieniemznaleziononawielucmentarzyskachmieszkańcówpółnocnejEuropy.WwiekuXVIgrykabyłaznanawRosji,stanowiącprzedmioteks-portudoEuropyZachodniej.ZRosjigrykadostałasięprzezPolskędoNiemiec,skądprzewędrowaładoFrancjiiAmeryki. Wpierwszejpolskiejkronicepowstałejwlatach1112-1116mnichniezna-negopochodzeniainazwiska,nazwanypóźniejGallemAnonimemrozpoczynadługiszeregautorów,którzywswychdziełachzamieszczająwzmiankiopolskichpotra-wach, obyczajach kulinarnych i biesiadach. Z opracowań tychwyłania się polski„stylkulinarny”,zwątkiemszlacheckim,mieszczańskimichłopskim,wktórymniemożezabraknąćkaszy,aPolakjawisięwnimjakoznawcaiamatortegopożywienia.

USyreniusza (1541-1611) jest opismanny sianej i dzikiej.Manną sianąokreśliłdzisiejszeprosokrwiste(Panicumsanguinale),dziśchwast,amannąwodną,czylidzikąnazwałglicerię (Gliceria fluitans), „[...]na łąkachrośnie,zwłaszczamo-krych,azbieranabywaksiężycaczerwca,albolipcaprzetakamilubinnymnaczy-niem,pókirosanieopadnie[...]”. Uprawaprosaodbywałasięnaglebiedobrzeuprawionej.Nadobryzbiórprosawpływmapora siewu.Jestonobowiembardzowrażliwenazimno i łatwo

7

wymarza. Powzejściuwymaga ono ciepłych nocy i ciepłychdeszczy.Dlatego teżzalecanosianieprosanaświętegoUrbana-25maja.Byłzwyczajjegosianiaokoło„niedzieli krzyżowej”, t.j. napiąty tydzieńpoWielkanocy.Niektórzy siali prosowczerwcu.Przysłowiezalecało„NaBożeCiałosiejprosośmiało”. NaterenieZiemiJanowskiejwysiewprosabyłzalecanywmaju,gdy„Babyniebieskiewschodzą”-tzn.3-6maja.Wysiewanogorano.Przedsiewemjednimielizwyczajpłukaćprosowwodzieiwysiewać,gdyziarnaociekłyzwody;sprzyjałotoprędszemuwzejściu.WLubelskimprosoopalali,tzn.przepuszczalijeprzezpalącysięwiechećsłomy;miałotonaceluzniszczenieśnieci,główniepyłkowej.Jegozbiórrozpoczynanowsierpniu.Początkowożętosierpem,późniejkosą.Związanewsnop-kisuszononasłońcu.Następniepoddawanomłóceniuiwianiu(czyszczeniu).Przedschowaniem do spichlerza zalecano ziarno przesuszyć, aby nie zagrzało się i niestęchło.Sucheprosomogłobyćprzechowywanebardzodługo.Wciepłychkrajachnawetdo100lat.Ziarnaprosawkiściachnazywanoprosem,pootłuczeniujagła-mi,takżekaszywemprosianymlubpszonem.Tatarka,nazywanapoganką,naRusi

Deserynabaziekasz,str.31

8

hreczką,naLitwiegreczychą,naZiemiJanowskiejuprawianajestoddawnaizwanajestgryką.WedługMarcinazUrzędowatatarkanależydoroślinoskromnychwyma-ganiachglebowych.WJanowskiemsiewtatarkiodbywałsięnaprzełomiekwietniaimaja.Przysłowieokreśla:„SiewnaświętyMarek(18czerwca)dobryplontatarek”,ainnezalecałomieszkańcomZiemiJanowskiej:„OBożymCielesiejtatarkęśmiele”.Uważano,żetatarcebardzoszkodzimgła.Żniwatatarkiodbywałysięprzypomocykosy,niesierpa. Kaszagryczanajestpożywieniempostnym,dlategodużejejilościspożywa-nowczasiepostu:odśrodyPopielcowejdoWielkiejNiedzieli.Jedzonojąwtedybezżadnychprzypraw.Wpozostałednirokukaszagryczanaspożywanabyłazmlekiem,prażona,zeskwarkami,zsosemgrzybowym,smażona.Zmieloneziarnogrykipoda-wanebyłocielętom,gdycierpiałynabiegunkę. Natomiastkasza jęczmiennawokresiepostubyłapodawanazolejem.Bynie była zbyt sypka,wniektórych janowskichwsiachdodawanodo niejmleko zmakuukręconegowdonicy,doktóregodolewanowodę. Kaszęjaglanągotowanoalbonamlekualbonawodzie.Niewszyscyjąchęt-niejadali,gdyżutarłosiępowiedzenie,żepozjedzeniutejkaszy„człowiekrobisięciężkijakpniakidopracymunijak”.

Wydawnictwo, które oddajemy do Państwa rąk, to próba zaprezentowa-nianiewielkiegofragmentuprzebogategomateriałudotyczącegokulinarnegodzie-dzictwanaszegoregionu,gromadzonegoprzezwielelatm.in.poprzezkonkursynapotrawy regionalne organizowanegom.in. podczas sierpniowego Festiwalu Kaszy„Gryczaki”.Jesttonajlepszaformapromocjijanowkiejkuchni.WkonkursachmogąbraćudziałmieszkańcyZiemiJanowskiej:ici,którzymieszkajątuodwielupokoleń,jakiprzybysze.Różnorodnośćprzysmakówitychtradycyjnychitychpowstającycheksperymentalniejestwspaniałymprzeglądemkuchnijanowskichgospodyń.Anaj-ważniejszymjestto,żeskarbZiemiJanowskiej,jakimjestreczka,zagościłnadobrew codziennym jadłospisie.Kaszaw roladach, pasztetach, krokietachnieustępujepotrawommięsnym,awtortach,ciasteczkach,mufinkachsłodkościomniezawiera-jącymkasz.

WieleztradycyjnychpotrawZiemiJanowskiejznalazłosięnaLiściePro-duktówTradycyjnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsi.Sątogryczakjanowski,gryczokgodziszowski,janowskanalewkamiodowa,żurawinówkamomockaimiódgryczanygodziszowski.

9

10 Gryczakjanowski,str.11

11

Gryczakzdodatkami

Gryczak janowski

Składniki:1kgkaszygryczanej1kgserabiałego1lśmietany30dkgmasła3dkgkaszymanny5dkgmąkiziemniaczanej7dkgmąkipszennej4jajasólicukierdosmaku

Przygotowanie:Zagotować litrmleka (możebyćmlekozsiadłe lubwoda),wsy-paćkaszęgryczaną,osolić,pogotowaćokoło2-3min.,odstawićipoczekaćażkaszawchłoniewodę.Dodaćpozostałeskładniki–masło,ser,śmietanę,sól,cukier,man-nę.Jeślimamydobrą,tłustąśmietanę,wówczasdajemymniejmasła.Wszystkodo-kładniemieszamyiwykładamynawysmarowanąblachę.Pieczemyok.1,5-2godz.

Placek gryczany z miętą

Składniki:3szklankikaszygryczanej0,75szklankikaszyjaglanej1lmleka,0,5lśmietany3łyżkicukru25dagmasła,25dagmargaryny1kgtwarogupółtłustego10jajłyżkasoli,miętadosmaku

12

Przygotowanie:Nagotującesięmlekowsypaćkaszęgryczanąijaglaną.Gotowaćokoło20min.Następniedodaćmasło,margarynę,twaróg,jaja.Wszystkieskładnikiwymieszać.Piecokoło1godz.wtemperaturze180°C.

Placek jaglany o niebiańskim smaku

Składniki:0,5kgkaszyjaglanej1lmleka1szklankacukru0,5kgserabiałego,0,5litraśmietany1kostkamasła1łyżeczkabudyniuśmietanowego

Przygotowanie:Kaszęjaglanąugotowaćnamlekudodającszczyptęsoli.Gotować,ażsięwchłoniemleko.Gdykaszaostygnie,mieszamyjązseremiresztąskładników.

Ciasto kruche:0,5margaryny2szklankimąki0,5szklankicukru2jaja2łyżeczkiproszkudopieczenia

Przygotowanie:Mąkę,margarynę,cukier iproszekdopieczeniausiekaćnożem,dodaćjajkaizagnieśćciasto.Rozwałkowaćiwyłożyćformę.Naprzygotowanymcie-ścierównomiernieułożyćfarsziposypaćkruszonką.Piecwpiekarnikuokoło60min.

Składniki kruszonki:100gmąki50gmasła50gcukruolejeklubcukierwanilinowy

Przygotowanie:Wszystkieskładnikirazemwymieszaćiposypaćciasto

13

Goły jaglak od Kocudzy

Składniki:1ljaglanejkaszy1,5lmleka1-1,2białegosera20-30dagmasła1lgęstejśmietany4-5jajsól,cukierdosmaku

Przygotowanie:Gotującymmlekiemsparzyćjaglanąkaszę.Garnekokręcićręczni-kiemiwłożyćpodpierzynkęna8-10godz.Następniewyłożyćdonaczyniaidodaćpozostałeskładniki.Dodawanemasłomusibyćrozpuszczone,alechłodne.Dopra-wićdosmaku.Przełożyćnawyłożonąpergaminemblachę.Piecwgorącympiekarniku1do1,5godz.

Placekjaglanyoniebiańskimsmaku,str.12

14 Łupciepotockie,str.15

15

Łupcie potockie

Składniki:0,5szklankikaszygryczanej0,5szklankikaszyjęczmiennej0,5szklankikaszymannyćwiartkagłówkibiałejkapusty40dagwieprzowegomięsamielonego1jajkosól,pieprz

Przygotowanie:Kapustędrobnoposiekaćiugotowaćdomiękkości.Kaszęuparo-waćzwodąkażdąosobno.Mielonemięsopoddusićnasmalcudośredniejmiękko-ści.Wszystkieskładnikiwymieszać,dodaćjajko,sólipieprzdosmaku.Formowaćwiększekulkiiosmażyćnatłuszczu.Podawaćzsosemkurkowym.

Orzeszki Sałaty

Składniki:1szklankakaszygryczanej1szklankakaszymanny50dagmielonegomięsawieprzowego

Przygotowanie:Kaszęuparowaćwmleku,każdąosobno.Mięsomieloneudusićdomiękkości.Wszystkieskładnikipołączyć.Formowaćmałekulkiwkształciewło-skichorzechów.Polaćsosemborówkowym.

Sos borówkowy:Umyćborówkiiosuszyć.Pokroićwkostkęipoddusićnamaśle,dodać cebulępokrojonąwkostkę, liście laurowe, ziele angielskie, sól i pieprzdosmaku.Zaprawićśmietanązsosem.

Potrawynabaziekasz

16

Zrazy zwijane z kaszą

Składniki:1kgpiersizindykalubpiersizkurczaka20daguparowanejkaszygryczanej20dagpieczarek15dagżółtegosera2łyżkinatkipietruszki2cebule4-6ząbkówczosnku1jajkosól,pieprzprzyprawa„Vegeta”dowolnaprzyprawadodrobiu

Do panierowania:mąka

Zrazyzwijanezkaszą,str.16

17

bułkatarta2jajaolejdosmażenia

Przygotowanie:Kaszęuparować.Pierśpokroićwplastry,rozbićinatrzećolejemiprzyprawądodrobiu.Odstawićnakilkagodzindolodówki.Pieczarkiiser(osobno)zetrzećnatarceodużychoczkach.Cebulępokroićwkosteczkęizeszklićnaoleju,dodaćpieczarki,Vegetęidusić,ażpłynodparuje.Przestudzić.Dokaszydodaćpie-czarki,ser,sól,pieprziwyciśniętyprzezprasęczosnek,farszpowinienbyćpikantny.Wymieszać.

Farsznałożyćnaplastrymięsa,zwinąćispiąćszpilkądozrazówlubwykałaczkami.Panierowaćwmące,jajku.Obtoczyćwtartejbułce.Smażyćnagłębokim,gorącymolejuroladkizobustronnarumiano.Podawaćzdowolnąsurówką.

Ślimaczki

Składniki:30daguparowanejkaszygryczanej5dagsuszonychgrzybów3-4cebule2ząbkiczosnku4-5jajsól,pieprzkilkausmażonychnaleśników

Przygotowanie:Suszonegrzybynamoczyćnakilkagodzin,następnieugotować,drobnopokroić.Cebulępokroićwdrobnąkostkęizeszklić,dodaćpokrojonegrzybyirazemkilkaminutdusić.Dodawaćdouparowanejkaszy,przyprawićsoląipieprzem.Dodaćwyciśniętyczosnek.Wszystkodokładniewymieszać.

Naleśnikiposmarowaćgrubofarszem,zwinąćwroladki,ułożyćnapłaskimtalerzu.Wstawićdolodówki(najlepiejnanoc).Gdynaleśnikistężejąkroićnakromki,zanu-rzaćwroztrzepanymjajkuismażyćnatłuszczuzobustron.

18

Gołąbki z kaszą gryczaną i grzybami

Składniki:1kgkapustybiałej10dagcebuli10dagmasłabulionzkostkisól,pieprz,liśćlaurowy

Farsz:1szklankakaszygryczanej5dagsuszonychgrzybówcebula,olej,przyprawy

Przygotowanie:Kapustę sparzyćoddzielając liście.Suszonegrzybynamoczyćwwodzie,anastępniepodsmażyćnamaślezcebulkąiprzy-prawami.Potempołączyćzuparowanąkaszągryczaną inakładaćnaliśćkapustyformującgołąbka.Następniedusićnamałymogniuokoło30min.izapiecprzez10min.Możnapodawaćzketchupemlubsosempomidorowym.

Frykadelki kaszowe

Składniki:0,5kgmielonegomięsa(drobiowelubwieprzowe)30daguparowanejkaszygryczanej2cebule,4dużeząbkiczosnku6jajdowolneprzyprawydomięsapieprz,sólkwadratowywafel20dagżółtegoserapaprykakonserwowaolejdosmażeniabułkatartadoobtaczania

Ślimaczki,str.17

19

Przygotowanie:Cebulępokroićwkostkę izeszklićnaoleju.Wcze-śniej uparowaną, wystudzoną kaszę zmielić z usmażoną cebuląma-szynkądomięsa,dodaćmielonemięso,3jaja,przyprawićidokładnieprzemieszać.Wafelpokroićna12kawałkówizwilżyćmokrąścierecz-ką.Seripaprykępokroićwwąskiepaski.Wilgotnywafelposmarowaćcienkąwarstwąmasy.Namasieułożyćpaskiseraipapryki.Zwinąćwroladki.Obtoczyćwroztrzepanymjajkuitartejbułce.Smażyćnadośćgłębokimrozgrzanymoleju.

Talerz kiełbasek wędzonych z kaszy

Składniki:4szklankikaszygryczanej3szklankiwody3skórkiboczku(wędzone)150gsłoniny2łyżeczkimasła2cebule150gboczkupieczonegojelitawieprzowelubwołowesól

Przygotowanie:Kaszęobsmażyćnamaślenarozgrzanejpatelni(takjakryż).Dowrzącejwodydodaćsóliwędzoneskórki,poczymwsypaćkaszęilekkomieszającgotowaćdozagęszczenia.Następnieprzesypaćkaszędoprodiżaiuparzyć.Gotowądoprawićcebuląprzysmażonąnasłoninieiboczkuizmielonymiskórkami.Wymieszać,anastępniena-pełnićniąjelito.Przygotowanąkiełbaskęwędzićok.1godz.naolszy-nowymdrewnie.

Dofarszumożnadodawaćskładnikiwedlewłasnegouznania.Myza-prezentowaliśmy Państwu kaszę ze smakiem tradycyjnym, dziczyzny(sarniny) iznutkąBliskiegoWschoduzchili,kaszą jęczmiennąiku-skusem.

20

Kasza gryczana na sypko

Składniki: 1,5szklankipalonejkaszygryczanej(30dag)1,5łyżkimasła0,5łyżeczkisoli

Przygotowanie:Kaszęopłukać,dokładnieodsączyć,włożyćdogarnkazgrubymdnem,zalać3szklankamiwrzątku,dodaćmasłoisól.Gotowaćnamałymogniunapłycie ochronnej domomentu, aż kaszawchłonie płyn (15min.). Potemwstawićgarnekdorozgrzanegopiekarnikaiwypiekaćkaszęwtemperaturze130-140°Cok.1godz.lubgruboowinąćgarnekgazetąikocem,abykaszadochodziła„podpierzyn-ką”.

Rolada z szynki z kaszą i grzybami „Czerwone oczko”

Składniki:70dagsurowejszynki

Kaszagryczananasypko,str.20

21

20dagpiersikurczakalubindykazieleangielskie,liśćlaurowypieprzczarny,mielonyczosnek

Nadzienie:20dagkaszygryczanej5dagkaszymanny25dagmielonegomięsawieprzowego5dagsurowychgrzybów3jaja1cebula2łyżkimasłasól,pieprz

Przygotowanie:Szynkęumyćirozciąćwzdłużwłókien,takabypowstałdużypłat,rozbićlekkotłuczkieminożemwyrównaćbrzegi.Pierśindykalubkurczakapokroićnadługiewąskiepaski,posolićdodajączieleangielskie,liśćlaurowy,czosnekmielo-ny,pieprziodłożyćna2godz.Grzybyumyć,namoczyć,ugotować,awywarodstawić,zachować.Grzybydrobniutkoposiekać,dodaćmięsomielone,kaszęgryczanąwcze-śniejuparowanąna rozcieńczonymwywarze z grzybów,dodaćdrobnoposiekanącebulęuduszonąnamaśle,jaja,pieprz,sóldosmakuidokładniewymieszaćdodającdotegokaszęmanną.Płatszynkirozłożyć,posmarowaćrozbitymbiałkiemzjajka,anastępnierozsmarowaćnadzienie.Nanadzieniuułożyćwodstępachok.2cmodsiebiepaskizpiersikurczaka iprzykryćnadzieniemzkaszy.Napoczątkurulonuułożyćna całejdługościpłataobranącałąmarchewkę i zawinąćw rulon,owinąćnitkąobtoczyćwrozmąconymjajkuibułcetartej.Włożyćdowysmarowanejbryt-fankiipiecwpiekarnikujednągodzinęwtemp.150-200°C.Poupieczeniumożnapodawaćzsosemgrzybowympokrojoneplastry1,5cmgrubości.

Sos grzybowy:5daggrzybówsuszonych1cebula1łyżkamasła100mlśmietany1łyżkamąkisól,pieprz

22

Przygotowanie: Grzybyumyć,zalaćwodą,zostawićnadwiegodziny,następniegotowaćokoło50min.wwodzie,wktórejsięmoczyły.Grzy-bywyjąć,pokroić,cebulęposiekaćiprzesmażyćnamaśle,wlaćtrochęwywarunacebulęigotować,dodaćgrzyby,śmietanęzmąką,doprawićsolą,pieprzem,zagotować.Możnadodaćpokrojonejzielonejpietruszki.

Udka nadziewane kaszą

Składniki:4udka2szklankiuparowanejkaszygryczanej4łyżkikaszymanny20dagmielonegomięsa15daggrzybów(pieczarkilubinnegrzyby)2jaja2cebule,4ząbkiczosnku2łyżkinatkipietruszkiprzyprawa„Vegeta”,„Delikatdokurczaka”,olej,sól,pieprz

Przygotowanie:Udkaumyć,usunąćpołowękości.Następnieskropićolejem.Posypaćprzyprawą„Delikat”ipozostawićnakilkagodzinwlo-dówce.Douparowanejkaszydodaćuduszonegrzybyzcebulką,zmie-lonemięso,jaja,kaszęmannę,doprawićprzyprawą„Vegeta”,pieprzem,solą,nakoniecwycisnąćczosnek.Całośćwyrobićna jednolitąmasę.Farszemnadziaćwcześniejprzygotowaneudka,spiąćwykałaczkąlubzszyćbawełnianąnicią.Piecokołogodzinywpiekarnikunagrzanymdotemperatury190°C.Poostygnięciukroimyudkawplastry.

Kotlety mielone z grzybów do kaszy gryczanej

Składniki:40dagświeżychgrzybów(borowiki,maślaki,kozaki)2łyżkioleju1średniacebula

Ceramikałążkowska

23

10dagczerstwejbułki12mlmlekasól,pieprz1łyżkasiekanegokopruipietruszki5dagtartejbułki

Przygotowanie:Świeżegrzybyoczyścić,opłukaćpodbieżącąwodąi pokroić. Udusić pod przykryciem z pokrojoną cebulą i tłuszczem.Można,oilepotrzebapodlać2-3łyżkamiwody.Następnieodparować.Bułkęnamoczyćwmleku, odcisnąć grzyby i bułkę. Przepuścićprzezmaszynkę.Dodać jajko, sól,pieprz, siekanązieleninę i staranniewy-mieszać.Nieduże kotleciki. Obtoczyćw bułeczce. Smażyć na silnymogniuzobustronnazłotykolor.Ułożyćnapółmisku,podawaćzkaszągryczanąpolanąsosemkoperkowymizsurówkazwarzyw.

Gęś nadziewana kaszą gryczaną

Składniki: 1gęś(2-3kg),2ząbkiczosnku,2łyżkimajeranku,sól

Nadzienie: 30dagkaszygryczanej15dagwątróbekdrobiowych1pietruszka(10dag)1marchew(12dag)2cebule(20dag)2jaja2łyżkimasła2ząbkiczosnku3suszonegrzyby(2-3dag)2łyżkinatkipietruszki1łyżkakoperku,pieprz

Ceramikałążkowska

24

Przygotowanie:Gęśumyć,osuszyć,odciąćszyjkęikońceskrzydeł.Tuszkęrozciąćodstronygrzbietuiwyjąćwszystkiekościtak,abymięsopozostałoprzyskórze.Po-zostawićjedyniekościudoweiskrzydeł.Czosnekobraćizmiażdżyć.Mięsonatrzećczosnkiem,majerankiem i solą iodstawićwchłodnemiejscenagodzinę.Przygo-towaćnadzienie:grzybyumyć inamoczyć.Włoszczyznęumyć.Kościskrzydełka iszyjkęwłożyćdogarnka,wlać1lzimnejwody,dodaćwarzywa,jednącebulę,grzyby,sól,pieprzigotowaćokoło1godziny.Wywarprzecedzić.Kaszęwypłukać,osączyćnasitkuiugotowaćwwywarze–nasypko.Wątróbkiumyć,osączyćidrobnopo-kroić.Pozostałącebulęobrać,posiekaćiusmażyćnamaślerazemzwątróbkami.Zbiałekubićpianę.Kaszęwymieszaćzżółtkami,wątróbką,natką,koperkiem,soląipieprzemipołączyćzpianą.Gęś napełnić nadzieniem i zaszyć. Wstawić do piekarnika nagrzanego do temp.250°Cipiecok.2godz.Gdygęśsięzarumieni,zmniejszyćtemp.do180°C.Częstopodlewaćwodą,apóźniejwytworzonymsosem.Upieczonągęśpokroićwrazzna-dzieniemnagrubeplastry.

Jagły z szafranem

Składniki: 0,5ljagieł4dagmasła4dagcukru5dagrodzynek6dagświeżejsłoninkiszczyptaszafranuszczyptasoli

Przygotowanie:Jagłyzaparzyćdwukrotniewrzątkiem,abyusunąćgorycz.Zago-tować0,5lmlekazszafranem.Resztęmlekazagotowaćzjagłami.Dokaszyjagla-nejprzelaćprzezsitomlekozszafranem,dodaćcukier,masłoisól.Gotowaćwolnonaogniu lubwstawićdo rozgrzanegopiecyka.Gdy jagły sąmiękkiewymieszać zrodzynkami(wcześniejnależyrodzynkisparzyćgorącąwodą).Wyłożyćdnorondlacienkimiplastramisłoniny,włożyćkaszęjaglaną.Nawierzchrównieżpołożyćpla-stersłoniny.Wstawićna0,5godz.dogorącegopiekarnika.Gdysłoninanawierzchustopisię,wyjąćzpiekarnika,przełożyćdosalaterki.Możnaposypaćcukrem.

25

Łążkowski karp z kaszą gryczaną

Składniki:1karp20dagkaszygryczanej20dagborowikówsuszonych1cebula10dagmasła200mlśmietanysól,pieprzprzyprawa„Delikatdomięs”

Przygotowanie:Karpiawypatroszyćipanierowaćprzyprawą„Delikat”.Kaszęupa-rowaćzdodatkiemmasła.Cebulęudusićzmasłem,dodaćodgotowaneipokrojonewpaskiborowiki,dodaćuparowanąkaszę.Przygotowanymfarszemnadziaćkarpia.Zapiecgowpiekarniku.Przedpodaniempolaćkarpiaśmietanąwymieszanązsoląipieprzem.

Karpsmażony

26

Karp z kopciuchy

Wypatroszonego,wymytegokarpiapokroićwdzwonka.Doprawionesoląipieprzemdzwonkiułożyćnaruszciekopciuchy–małejmetalowejskrzynkizotworamiwścia-nie,wktórejpodrusztemmusząznaleźćsięwiórkadrewnaolchowego.Takprzygo-towanąkopciuchęustawiasięnaok.1godz.naognisku.

Karp w cieście

Składniki: 1karp1cebulamąkautłuczonewłoskieorzechymielonypieprz,sól,natkapietruszki

Przygotowanie:Cebulędrobnopokrojonąlekkopodsmażyćnaoleju.Dodaćdrob-noutłuczonewłoskieorzechy,mielonypieprz,sólinatkępietruszki.Przygotowanegowcześniej karpia należy nadziać farszem, dokładnie zaszyć i po-solić.Zmąki, szczyptysoli ipołowyszklankizimnejwodynależyzagnieśćciasto,rozwałkować je, skropić olejem i ułożyć na nim karpia. Całość zawinąć formująckształt ryby.Ciastoposmarowaćpowierzchuolejem,przełożyćdowysmarowanejtłuszczembrytfanny.Piecwgorącympiekarnikuok.30min.Podawaćnagorąco.

Karp wędzony po potocku

Dowędzenianależywybraćduże, tłuste karpieważące od2do3 kg.Dokładnieoczyścić,umyć,pokroićwdzwonka.Następnieułożyćwpłaskimrondluwarstwowo,przekładająccebuląpokrojonąwtalarki,posypującsolą,pieprzemiziołamiwedługuznania.Takprzygotowanąrybępozostawićwciemnymichłodnymmiejscuna24godz.kilkakrotniejąprzekładając.Przedwłożeniemdowędzarnirybęopłukaćiosu-szyć.Wędzićnależyod8do10godzinnajlepiejdrewnemowocowym.Wkońcowymetapiewędzeniadodaćdrewnoolszynowe.Uwędzonekarpieprzechowujemyułożo-newarstwami,przekładanymimłodymipokrzywami.

27

Masło,str.29

29

Podsuszane sery wykonywane są tradycyjną metodą. Obwarzone zsiadłemlekozwane„serzeniem”przekładanodolnianegoworeczka,którywyciskanoina-stępniewkładanodoprasyzwanejserownikiem.Pookoło24godzinachwyciska-niawyjmowanozserownikaworeczekzserem.Przekładanonadrewnianądeseczkęumieszczając ją na gorącej płycie kuchennej lubwkładanodopieca chlebowego,najczęściejpopieczeniuchleba. Bardzoczęstodo„serzenia”dodawanabyłasóllubkminek.JanowskieserypodsuszanewytwarzanesąwwielugospodarstwachZiemiJanowskiej.Smakujązpiwemczywytrawnymwinem.

Masłozdobrej,gęstejśmietanywykonywanejestwdrewnianejklepkowejmaślnicy.Dobrzewyrobionezprzynajmniej1,5-2lśmietany,wypłukane,uformo-wanewosełkęiułożonenaliściuchrzanowymwykonywanejestprawiewkażdymwiejskimgospodarstwie.

Seryimasło

Serpodsuszany,str.29

30 BakaliowiecBabciKrysi,str.36

31

Deserynabaziekasz

Jagły wypiekane

Składniki: 25dagjagieł1lmleka6dagcukru4dagmasła0,5łyżeczkisoli

Przygotowanie:Przemyćkilkarazywrękachjagły,przelaćwrzątkiem,dokładnieodcedzićwodę.Dodaćwrzącemleko,cukier,masłoisól.Postawićnamałymogniu.Pokilkuminutach,gdyjagłyzacznągęstnieć,wymieszaćjełyżką,nakryćpokrywką,wstawićdopiecana0,5godziny,ażsięzarumieniąnapowierzchni.Podawaćzcu-krem,możnaposypaćcynamonem,przybraćkonfiturami.

Tort z kaszy jaglanej

Składniki:30dagkaszyjaglanej10dagmasłaszklankawodyszczyptasoli0,5szklankicukru1szklankijabłeklubrabarbaru(smażone)bakalie–orzechywłoskiepokrojonewkostkę,śliwkisuszone,rodzynki,słonecznik

Przygotowanie:Wodęzagotować,dodaćszczyptęsoli,masło,zasypaćkaszęiugo-tować.Kaszęugotowanąwymieszaćzcukremibakaliami.Połowęwyłożyćdotor-townicy,przełożyćsmażonymijabłkamiiwyłożyćdrugąpołowękaszy.Piecwgorą-cympiekarnikuok.30minut.Udekorowaćtortbitąśmietanąisuszonymiowocami.

32

Ciasteczka gryczane

Składniki:15dagmąkigryczanejlubzmielonejmłynkiemdokawykaszygrycza-nej15dagmąkiżytniej8dagcukru25dagmiodu20dagmasła4-5łyżekolejusłonecznikowego2jajka5dagorzechów5dagsezamu5dagdyni5dagsłonecznikaszczyptaimbiru8kropliolejkumigdałowego

Przygotowanie:Wszystkieskładnikipołączyćzesobą,zagnieśćcia-sto.Wstawićdolodówkinaokres1godz.Następnieformowaćzcia-staplacuszki(lubrozwałkowaćiwykrawaćszklankąkrążki)iukładaćnawysmarowanejtłuszczemblaszce.Piecwtemp.180°Cokoło25-35min.

Muffinki gryczane

Składniki:1szklankamąkipszennej0,5szklankimąkigryczanej0,75szklankicukru1łyżeczkasodyoczyszczonej0,3łyżeczkisoli0,5szklankiwody0,5szklankimaślankilubjogurtunaturalnego0,3szklankiolejuroślinnego

Mufinkigryczane,str.32

33

cynamon(1opakowanie)garśćsuszonychżurawin

Przygotowanie:Piekarniknagrzaćdo175°C.Formęnamuffinywy-łożyćpapilotkami.Mąkępszennąorazgryczanąprzesiaćdomiski,do-daćcukier,cynamon,sodę,sól,wymieszać.Zrobićwgłębienieiwlaćwniewodę,maślankęlubjogurt,olejorazżurawiny.Delikatniepołączyćskładnikimieszającłyżką.Papilotkinapełnićmasą(muffinypodrosną,więcforemkinapełniamymniejwięcejdo2/3wysokości).Wstawićdopiekarnikaipiecprzez25min.Potymczasiepatyczekwetkniętywśrodekpowinienbyćsuchy.

Torcik gryczano-migdałowo-orzechowy

Ciasto:4jaja200gcukru200gstopionegomasła50gdrobnozmielonychmigdałów50gdrobnozmielonychorzechów150gmąkigryczanej0,5łyżeczkiproszkudopieczenia1cukierwanilinowy

Masa:2szklankimleka5łyżekkaszymanny20dagcukru20dagmasłasokzcytrynypowidłaśliwkowedoprzełożenia

Przygotowanie:Nagrzaćpiekarnikdo180°C.Tortownicęwysmaro-waćmasłemiwysypaćtartąbułką.Jajaubićzcukremicukremwanili-

34

nowym.Dodaćstopionemasło,migdałyorazorzechy,anastępniedelikatniemiesza-jącwsypaćmąkęgryczanązproszkiemdopieczenia.Przełożyćmasędotortownicyipiecok.40min.Wyjąćciastoiwystudzić.Kaszęmannęugotowaćnamlekuiodsta-wićdowystygnięcia.Masłoutrzećzcukreminadalucierającdodaćzimnąkaszęorazsokzcytryny.Pokroićciastonatrzyczęści,jednąwarstwęposmarowaćpowidłamiśliwkowymi,adrugączęśćciastaprzygotowanąmasą.

Tort gryczano-żurawinowy

Biszkopt:8jaj0,2szklankicukrukryształu6łyżekoleju4łyżeczkiproszkudopieczenia

Torcikgryczano-migdałowo-orzechowy,str.33

35

1niepełnaszklankamąkiziemniaczanej1niepełnaszklankamąkigryczanej

Poncz:dżemżurawinowywódkacytryna

Masa:1kostkamasła1,5kostkimargaryny5jaj1szklankacukrukryształu2budyniewaniliowena0,75lmleka1,5litramleka2cukrywanilinowe

Przygotowanie:

Biszkopt:Oddzielićżółtkaodbiałek.Ubićzcukrem,dodaćolej,anastępnieżółtka.Później dodaćobiemąkiwymieszane zproszkiem.Upiecw temperaturze170°C.Upiec2biszkopty.

Masa:Ugotowaćbudyniewedługprzepisuzcukremwanilinowym.Jajkaz1szklan-kącukruubićnaparze.Tłuszczutrzeć,dodaćubite jajkaorazwystudzonybudyń(niecały).

Poncz:1szklankęprzegotowanej,wystudzonejwodywymieszaćzsokiemzcytryny,wódkąorazcukremdosmaku.

Biszkopty przed przełożeniem naponczować. Każdy z biszkoptów przekroić na 4części (wzdłuż iwpoprzek).Ułożyć2placki (7cmodsiebie),posmarowaćmasą,następnie2placki(5cmodsiebie),dżemżurawinowy,masa.Taksamopostępowaćzpozostałymiplackami–ostatniedwapowinnysięjużzesobąstykać.Delikatniedocisnąćśrodekksięgi,bybyłlekkozapadnięty.Bokiiwierzchposmarowaćmasą.

36

Bakaliowiec Babci Krysi

Składniki:

Biszkopt:1szklankacukru1szklankamąkigryczanej6jaj3płaskiełyżkikakao1łyżkaproszkudopieczenia

Ciasto bakaliowe:200gfig200grodzynek100gzmielonych100gpokrojonychorzechów6białek

BakaliowiecBabciKrysi,str.36

37

6łyżekcukru2łyżkimąkigryczanej1łyżkaproszkudopieczenia

Masa:2szklankimleka150gbłyskawicznejkaszymanny1(niepełna)szklankacukrupudru250gmargaryny

Polewa:125gmargaryny6łyżekwody6łyżekkakao,6łyżekcukru

Ponadto:240biszkoptów(2paczki)200mlwódkipapierdopieczenia

Przygotowanie: Białka ubić na sztywno. Dodać żółtka oraz cukier. Wsypywaćstopniowoprzesianąmąkęzproszkiemikakao.Ciastowylaćdowyłożonejpapieremblaszki.Piec20-25minwtemp.180°C.

Ciasto bakaliowe:Białkaubićnasztywno.Wsypaćmąkępołączonązproszkiem,chwilęmiksować.Dodaćbakalie(figipokroić),wymieszać.Ciastowylaćdowyłożo-nejpapieremblaszki.Piecwtemp.180°Cnazłotykolor.

Masa:Mleko zagotować,wsypaćkaszę i ciąglemieszając gotowaćkilkaminut, anastępnieostudzić.Zmiksowaćzmiękkąmargarynąorazcukrem.

Polewa:Wszystkieskładnikirozpuścićmieszając.

Bakaliowiec:Nabiszkopcierozsmarowaćpołowęmasyiprzykryćciastembakalio-wym.Posmarowaćresztąmasy.Nawierzchuułożyćnasączonealkoholembiszkopty.Polaćpolewą.

38

Ciasteczka owsiane

0,75szklankicukru115gmasłaotemperaturzepokojowej1dużejajko0,5łyżeczkiekstraktuzwanilii1łyżeczkacynamonu0,5łyżeczkisodyoczyszczonejszczyptasoli0,5szklankimąkipszennej0,5szklankimąkigryczanej1szklankapłatkówowsianych0,5szklankipłatkówjęczmiennych0,75szklankisuszonychżurawin160ggrubopokrojonejbiałejczekolady

Cisteczkaowsiane,str.38

39

Przygotowanie: Piekarnik nagrzaćdo190°C.Masło utrzeć z cukremnapuszy-stąmasę,dodać jajko iwanilię idobrzeubić.Dodaćmąki,sodę,cynamon isól–wymieszać.Wysypaćpłatkiowsianeijęczmienne,żurawinęorazczekoladę,dobrzepołączyćzmasą.Zciastaformowaćkulkiwielkościorzechawłoskiegoiukładaćnapłaskiejblasze.Piecokoło10min.domomentu,ażbrzegizacznąsięlekkorumienić.Wystudzićnadrucianejsiateczce.

Ciastka z płatków

Składniki:2szklankipłatkówowsianych2szklankipłatkówgryczanych1szklankamąki1szklankacukru2jajka1łyżkaproszkudopieczeniaaromatrumowydżemdodekoracji

Przygotowanie:Zpodanychskładnikówzagnieśćciasto,formowaćmałeciastecz-ka,piecwtemp.170°Cokoło30minut.Ciepłedekorowaćdżemem.

Babeczki z kaszy

Kruche ciasto:0,5kgmąkigryczanej0,5szklankicukru4żółtka1kostkamasła4łyżkigęstejśmietany2łyżeczkiproszkudopieczenia,sól

Wszystkieskładnikiwymieszać,połączyćizagnieśćkrucheciasto.Włożyćdolodów-kina1godz.Rozwałkowaćiwłożyćdoforemek.Piecwnagrzanympiekarniku.

40

Masa jasna:2łyżkikaszymanny250mlmleka15dagmasła3łyżkicukruaromatmigdałowy

Kaszęmannęugotowaćnamleku.Powystudzeniudodaćmasło,cukier,anastępnieutrzeć.Dodaćkilkakropliaromatumigdałowego.

Masa ciemna:2łyżkikaszykukurydzianej250mlmleka15dagmasła3łyżkicukru1łyżkakakaoaromatmigdałowy.

Przygotowanie:Kaszękukurydzianąugotowaćnamleku.Powystudzeniudodaćmasło,cukier,anastępnieutrzeć.Dodaćkilkakropliaromatumigdałowegoikakao.

Deser owocowy z kaszą

Ciasto:1szklankapłatkówowsianych1łyżkamąki10dagmasła2łyżkicukru

Składnikiwymieszać,wyłożyćdoposmarowanej tortownicy.Upiecw rozgrzanympiekarniku.

Masa:400mlśmietanykremówki250mlserkahomogenizowanego

41

4płatyżelatyny250mlmleka2łyżkikaszymanny20dagcukru0,5cytryny2galaretki1puszkabrzoskwiń,świeżeowoce

Przygotowanie:Rozpuścić1galaretkęiwłożyćdolodówki.Ugotowaćkaszęman-nęnamleku.Ubićśmietanęzcukrem,rozbićkaszęmannę.Doubitejśmietanydo-daćkaszęmannęiserekhomogenizowanycałyczasmieszając.Dodaćdomasysokzcytryny.Wsokuzbrzoskwińrozpuścićżelatynęidodaćcałośćdomasy.Naciastoułożyćowoceigalaretkępokrojonąwkostkę.Zalaćcałośćmasąiwstawićdolodów-ki.Pozastygnięciumasyzalaćnawierzchgalaretką.

Chleb powszedni i niepowszedni Młodej Gosposi

Składniki:1kgmąkirazowo-pszennejlubkrupczatki5dagdrożdży3łyżkicukru1łyżkasoli6łyżeksłonecznika2łyżkipestekzdyni6łyżeksiemienialnianegoszklankaotrąbowsianychszklankagryki1lciepłejprzegotowanejwodylubmleka

Przygotowanie:Mąkęwsypaćdogarnkaizrobićdołek.Dodołkawkruszyćdroż-dże,posypaćcukremizalać0,3szklankiwodylubmleka.Niemieszać,pozostawićna10min.dowyrośnięcia.Potymczasiedodaćwszystkiew/wskładniki,wymieszaćipozostawićciastodoponownegowyrośnięcia.Ciastoumieścićwblaszcewyłożo-nej ziarnami gryki,następnieposypaćpowierzchupłatkami gryczanymi, ziarnemsłonecznikaorazmakiem.Chlebpiecwtemperaturze230°Cprzez40min.

42

43

Żurawinówka z Lasów Janowskich

Receptura:6szklanekżurawiny1lwódki40%2szklankicukru0,25lspirytusu1cukierwanilinowy

Przygotowanie: Owoceżurawinyzmielićnamaszynceodrobnychoczkach,na-stępnie zalaćodmierzoną ilościąwódki.Takprzygotowanyprzecierpozostawićwchłodnymmiejscuna2tygodnie.Następnienależyprzecisnąćprzecierprzezgazę.Dowyciśniętegosokuzwódkądodaćodpowiedniąilośćcukruorazcukruwanilino-wego–całośćpodgrzewaćdotemp.60°C,abyłatwiejrozpuścićcukier.Gdycukierbędzierozpuszczonynależyostudzićsok,dodaćspirytus.Takprzygotowanynalewodstawićwchłodneizacienionemiejscena3miesiące,poczymrozlaćwbutelki.

Nalewka z kwiatu czarnego bzu

Receptura:50baldachówkwiatówczarnegobzu2cytryny(20dag)2-3limety(20dag)70dagcukru1lspirytusu96%1łyżeczkakorzeniaarcydzięgla

Przygotowanie:Z1litrawodyorazcukruugotowaćsyropiodstawićdoprzesty-gnięcia.Cytrynywyszorowaćnamydlonąszczoteczką,opłukaćgorącąwodą,pokroićwplasterkiioczyścićzpestek.Dowyparzonegowrzątkiemsłojawłożyćkwiatyczar-

Winainalewki

44

negobzuprzekładającplasterkamicytryny,zalaćsyropem,przykryćsłójpłótnemipostawićwnasłonecznionymmiejscuna10dni.Cojakiżczassprawdzićczysokniefermentuje,przemieszaćzawartośćsłojawyparzonąłyżką.Sokzkwiatówczarnegobzuzlaćdogarnkaprzezsitowyłożonegazą,połączyćzespirytusem,wymieszaćidodaćsokzwyciśniętychlimet.Nalewkęprzelaćdodwóchlitrowychbutelek,dodaćdokażdejpo0,5łyżeczkikorzeniaarcydzięgielaiodstawićna4tygodnie;co3-4dniwstrząsaćbutelką.Potemodstawićnalewkęna2tygodnieabysięsklarowała.Następniezlaćjąznadosadu,aosadprzesączyćnasiciewyłożo-nympapierowymręcznikiemipołączyćznalewką.Powinnadojrzewać3-4tygodnie.

Nalewka z pigwy

Pigwęumyćiwytrzećdosucha,pokroićwyrzucającnasiona.1kgpigwyzasypać1,5kgcukru,odstawićna9dni,ażsięrozpuścicukier.Po9dniachodlaćpłyn,dodać0,5litraspirytusu,owocezalać0,8litrawódki,wszystkopozostawićna4tygodnie.Poupływie4tygodniodlaćwódkęodowocówipołączyćobapłynyrazem.

Pigwówka wykwintna

Receptura:3,5-4kgmałychdojrzałychpigw2kgcukru1lwódki,1,5lspirytusu10dagmiodulipowegolubakacjowego1łyżeczkakorzeniadzięgieluskórkazpomarańczysokwyciśniętyz2pomarańczy100mlrumu

Przygotowanie: Owocestarannieumyćwciepłejwodzie,osuszyćręcznikiempa-pierowymipokroićnamniejszecząstki–ćwiartkilubósemki.Przełożyćjedosłojai zasypać cukrem.Zamknięty słój odstawićwnasłonecznionemiejscena tydzień.Codzienniepotrząsaćsłojem,żebycukierszybciejrozpuszczałsięwsokupuszczo-nymprzezpigwy.PotygodniuprzystąpićdoIIetapupracy.Litrwódkiilitrspirytusu

45

wymieszaćizalaćalkoholemowoce(alkoholbędziemiałmoc70%).Domieszankiz alkoholemmożnadodaćmiód, sok zpomarańczy, skórkępozbawioną albedo ipozostałedodatki,zrumemwłącznie.Pozostawićnanastępnydzień,nadalodcza-sudoczasuwstrząsającsłojemlubgąsiorkiem.Przefiltrowaćnalewkędogąsiorka,dopełniającresztąspirytusu.Odstawićna7dni.Następnieprzefiltrowaćnalewkęporazostatni,przelaćdobutelek,zakorkowaćjeszczelnieiodstawićnaconajmniejpółroku.

Krupnik Babci Eufrozyny

Receptura:0,5lspirytusuprzyprawykorzenneususzonapomarańczowaskórka5czubatychłyżekdobregomiodu1szklankazimnejwody

Przygotowanie:Włożyćdogarnkamiódiprzyprawy.Gotować3min.Dodaćwodę.Gdywszystkozagotujesięzestawićzogniadodaćspirytus.Przykryćpokrywką,abywszystko„naciągnęło”.Możnapodawaćnagorącowmalutkichfiliżankachlubnazimno.

Janowska nalewka miodowa

Receptura:miódgryczany,spirytusetylowy,woda,kwasekcytrynowy,przyprawy:cynamon,wanilia,gałkamuszkatołowa,goździki,jagodyjałowca.

Przygotowanie:Wszystkieprzyprawyrozkruszyćizalaćspirytusem.Podwóchty-godniachprzecedzićprzezsito.Miódgryczanyrozpuścićwmałejilościwody.Zalewękorzennąpołączyćzespirytusemiwlaćdoniejroztwórmiodowy.Uzyskanącieczprzelaćdosłojaiodstawićnasześćmiesięcy.Takuzyskanąnalewkęmiodowąspo-żywamynazimnolubnagorąco.Nalewkamiodowatowyśmienitytrunek,uświetniauroczystościrodzinne,spotkaniaiimprezyjanowskie.

Wydawca:AgencjaFotograficznaStudio-Ful.NMP2A/3,33-100Tarnówwww.olszewskiphoto.pl

W wydawnictwie wykorzystano przepisy następujących osób:AnnaFlorek,AlicjaPowęzka,TeresaCiosmak,AlinaMyszak,ElżbietaSałacińska,BarbaraKapusta,DorotaKurzynaiEmilMaćkowski,CzesławaAbram,UrszulaDziedzic,StefaniaNazarewicz,KrystynaSpyt,JaninaChmiel,IwonaGrzegórska,UrszulaDudek,AnnaGałus,ZofiaStryczek,PiotrMazur,StanisławMantyka, „Barka”DomPomocySpołecznejim.JanaPawłaII

Teksty:BarbaraNazarewicz

Fotografie:ŁukaszOlszewski

Skład:AgnieszkaDamian,ŁukaszOlszewski

Podziękowania dla:BarbaryKapusty,ElżbietySałacińskiej,JaninyChmiel,KrystynySpyt,HenrykiDrzazgizaprzygotowaniepotrwdosesjizdjęciowej

Wydano dla:

Urządu Miejskiego w Janowie Lubelskimul.JanaZamoyskiego59,23-300JanówLubelskitel.+48158724330fax.+48158724670sekretariat@janowlubelski.plwww.janowlubelski.pl

Wydawnictwo „Smaki Ziemi Janowskiej” współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnegow ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013

ISBN 978-83-935806-0-6

Drogi Czytelniku,Zapraszamy Cię w kulinarną podróż

po Ziemi Janowskiej.Odkrywaj z nami to, co najsmaczniejsze!