ŚląskŚląskaa Bibliotek Bibliotekaa Cyfrow CyfrowaaKonferencja Konferencja

Jakość usług w społeczeństwie informacyjnym, Jakość usług w społeczeństwie informacyjnym, Katowice, 26-27 lutego 2009Katowice, 26-27 lutego 2009

Remigiusz Lis Remigiusz Lis Biblioteka Śląska - Śląska Biblioteka Biblioteka Śląska - Śląska Biblioteka CyfrowaCyfrowa

www.sbc.org.plwww.sbc.org.plwww.digitalsilesia.ewww.digitalsilesia.euu

udostępnianie cyfrowego zasobu w Internecieudostępnianie cyfrowego zasobu w Interneciekkolekcjonowanie rozproszonych zasobów olekcjonowanie rozproszonych zasobów

regionalnych - lokalizacja i „scalenie” na wspólnej regionalnych - lokalizacja i „scalenie” na wspólnej platformieplatformie

aarchiwizacja i ochrona najcenniejszych zabytków rchiwizacja i ochrona najcenniejszych zabytków piśmiennictwa regionupiśmiennictwa regionu

bbudowa warsztatu badawczego opartego udowa warsztatu badawczego opartego o narzędzia elektroniczneo narzędzia elektroniczne

kkoordynacja digitalizacji prowadzonej w różnych oordynacja digitalizacji prowadzonej w różnych ośrodkach regionalnych i w krajuośrodkach regionalnych i w kraju

Pomysł (2006) na Pomysł (2006) na BCBC

Logistyczne:Logistyczne:

Rozproszony zasób w odległych geograficznie miejscachRozproszony zasób w odległych geograficznie miejscach

KompetencyjneKompetencyjne

Różne przygotowanie potencjalnie zainteresowanychRóżne przygotowanie potencjalnie zainteresowanychSłaba znajomość technologii BCSłaba znajomość technologii BC, brak formalnej edukacji, brak formalnej edukacji

Społeczne-środowiskoweSpołeczne-środowiskowe

““Resortowość” środowiskaResortowość” środowiska i silne regionalizmy i silne regionalizmy Nikła zdolność do Nikła zdolność do efektywnej, oficjalnej efektywnej, oficjalnej współpracy współpracy

międzyinstytucjonalnejmiędzyinstytucjonalnej

FinansoweFinansowe

Brak państwowych i samorządowych programów Brak państwowych i samorządowych programów (kontraktów) digitalizacyjnych(kontraktów) digitalizacyjnych

Brak dedykowanych funduszy na digitalizacjęBrak dedykowanych funduszy na digitalizację

Jakie Jakie wyzwania?wyzwania?

Jak z gulaszu Jak z gulaszu

zrobić krowę?zrobić krowę?

W tym stanie rzeczyW tym stanie rzeczypodstawowe wyzwanie digitalizacji podstawowe wyzwanie digitalizacji

i współtworzenia BC (także w Polsce) i współtworzenia BC (także w Polsce)

Jak nauczyć Jak nauczyć ją nowych ją nowych

sprawności?sprawności?koordynacja koordynacja komunikacjakomunikacja

kompetencje kompetencje współdziałaniewspółdziałanie

innowacyjnośćinnowacyjność

… … oraz …oraz …

Duża „realna” biblioteka regionalnaDuża „realna” biblioteka regionalna o o

tradycjach digitalizacji (koordynator/integrator)tradycjach digitalizacji (koordynator/integrator)

Znaczna liczba silnych bibliotek miejskich i Znaczna liczba silnych bibliotek miejskich i

naukowychnaukowych

Bogaty kulturowo zasób piśmiennictwaBogaty kulturowo zasób piśmiennictwa

Rosnące zainteresowanie zasobami cyfrowymiRosnące zainteresowanie zasobami cyfrowymi

Rozpowszechniona podstawowa umiejętność Rozpowszechniona podstawowa umiejętność

skanowaniaskanowania

Przystępna i efektywna technologia BCPrzystępna i efektywna technologia BC

LudzieLudzie - - niektórzy ;-)niektórzy ;-)

InwentaryzacjaInwentaryzacja

Rozwiązanie – klastrowa BCRozwiązanie – klastrowa BC

luźna forma organizacji współdziałania wielu instytucji i osób, luźna forma organizacji współdziałania wielu instytucji i osób,

wykorzystuje formalne i nieformalne powiązania pomiędzy wykorzystuje formalne i nieformalne powiązania pomiędzy jego uczestnikami, jego uczestnikami,

współdzielenie posiadanych zasobów (moc obliczeniowa, współdzielenie posiadanych zasobów (moc obliczeniowa, kompetencje),kompetencje),

łatwy transfer technologii, wiedzy, umiejętności pomiędzy łatwy transfer technologii, wiedzy, umiejętności pomiędzy uczestnikami,uczestnikami,

komunikacja i wsparciekomunikacja i wsparcie

otwartość i ekonomiczna przystępność -> niekontrolowany otwartość i ekonomiczna przystępność -> niekontrolowany rozwój klastrarozwój klastra

mechanizmy pozyskiwania zasobumechanizmy pozyskiwania zasobu

SynergiaSynergia

Biblioteka ŚląskaBiblioteka Śląskainstytucja kultury, wojewódzka,instytucja kultury, wojewódzka,samorządowa, naukowa ...samorządowa, naukowa ...

Porozumienie Porozumienie o utworzeniu ŚBC- lipiec 2006o utworzeniu ŚBC- lipiec 2006

Biblioteka Biblioteka Uniwersytetu ŚląskiegoUniwersytetu Śląskiego

naukowa, akademicka ...naukowa, akademicka ...

Tworzenie klastra Tworzenie klastra (2006 -(2006 -

Porozumienie Porozumienie o współtworzeniu ŚBC- o współtworzeniu ŚBC- 20 październik 200620 październik 2006

Biblioteki Biblioteki publicznepubliczne

Biblioteki akademickie Biblioteki akademickie państwowepaństwowe

Biblioteki akademickie Biblioteki akademickie niepaństwoweniepaństwoweWydawnictwWydawnictw

aa

StowarzyszeniaStowarzyszenia

ArchiwArchiwaa

MuzeaMuzea

Zasady ŚBCZasady ŚBCłatwo zostać Uczestnikiem ŚBC, łatwo można zrezygnowaćłatwo zostać Uczestnikiem ŚBC, łatwo można zrezygnować

dla Uczestnika - ŚBC jest nieodpłatną usługą biblioteki cyfrowejdla Uczestnika - ŚBC jest nieodpłatną usługą biblioteki cyfrowej

identyfikacja własnego zasobu (logo, exlibris przy publikacjiidentyfikacja własnego zasobu (logo, exlibris przy publikacji oraz link do strony Uczestnika) oraz link do strony Uczestnika)

rozproszenie i wielość Uczestników - szybki przyrost zasoburozproszenie i wielość Uczestników - szybki przyrost zasobu

brak centralnej kontroli i selekcji publikacji (filtrowaniebrak centralnej kontroli i selekcji publikacji (filtrowanie rozproszone) - różnorodność zasobu rozproszone) - różnorodność zasobu

sposób skanowania (publikowania) i jego tempo jest autonomicznąsposób skanowania (publikowania) i jego tempo jest autonomiczną decyzją każdego Uczestnika decyzją każdego Uczestnika

wszyscy publikują na tych samych zasadachwszyscy publikują na tych samych zasadach

każdy sam rozwiązuje kwestię praw autorskich lub własnościkażdy sam rozwiązuje kwestię praw autorskich lub własności (stwierdzenie wygaśnięcia lub umowa z autorem/właścicielem) (stwierdzenie wygaśnięcia lub umowa z autorem/właścicielem)

wszyscy zachowują prawa do swojego zasobuwszyscy zachowują prawa do swojego zasobu

Efektywna technologia dla rozproszonego Efektywna technologia dla rozproszonego modelu BC - dLibramodelu BC - dLibra

ŚląskaŚląska

Dodawanie Dodawanie publikacji, publikacji,

zarządzaniezarządzanie

Przeglądanie,Przeglądanie,wyszukiwanie, wyszukiwanie,

czytanieczytanie

Ap

likacja

A

plika

cja

reda

ktora i a

dministra

torare

daktora

i adm

inistratora A

plik

acj

a c

zyte

lnik

a –

A

plik

acj

a c

zyte

lnik

a –

W

WW

WW

WBiblioteka CyfrowaBiblioteka Cyfrowa

UżytkownicyUżytkownicyRedaktorzy Redaktorzy UczestnikóUczestnikó

ww

Współpraca z Współpraca z programistamiprogramistami

- forum- forum- warsztaty- warsztaty- komunikatory- komunikatory- szybka reakcja- szybka reakcja- interwencje - interwencje ad hocad hoc

Forum ŚBC - komunikacja i wsparcie Forum ŚBC - komunikacja i wsparcie UczestnikówUczestników

Struktura organizacyjno-Struktura organizacyjno-operacyjna operacyjna

Poziom instytucjonalny (Porozumienie Poziom instytucjonalny (Porozumienie ŚBC)ŚBC)

Poziom operacyjny – płaska i „szybka” Poziom operacyjny – płaska i „szybka” strukturastruktura

bibliotekarze – informatycy – programiścibibliotekarze – informatycy – programiści

Sposoby pozyskiwania zasobu Sposoby pozyskiwania zasobu FraktaleFraktale

Uczestnik 1:Uczestnik 1:zbiory własnezbiory własne

Uczestnik n:Uczestnik n:tylkotylko zbiory zbiory własnewłasne

Uczestnik 2:Uczestnik 2:zbiory własnezbiory własne

Os. prywatna:Os. prywatna:zbiory własnezbiory własne

InstytucjaInstytucjazbiory własnezbiory własne

Os. prywatna:Os. prywatna:zbiory własnezbiory własne

Os. prywatna:Os. prywatna:zbiory własnezbiory własne

Każdy Uczestnik autonomicznie: Każdy Uczestnik autonomicznie: typowanie, digitalizacja, typowanie, digitalizacja,

publikacja, opracowanie, prawo publikacja, opracowanie, prawo autorskieautorskie