Slajd 1 · Instytut Zarządzania Finansami ... ćwiczenia (szczegóły u ... wychodzi z...

2017-03-15

1

Instytut Zarządzania Finansami – UE Wrocław 2017 z wykorzystaniem materiałów autorstwa: prof. dr hab. Krzysztofa Jajugi, dr Dominika Bracha, dr Agnieszki Wojtasiak

dr Adam Nosowski

PODSTAWY, DEFINICJE, KONTEKSTY

ANALITYKA GOSPODARCZA

Instytut Zarządzania Finansami – UE Wrocław 2017 FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

DLACZEGO

Zjawiska, które miały znaczący wpływ na sferę finansową:

upadek mitu „o zbyt dużych aby upaść”

finansowo-gospodarcze kryzysy „państwowe”

materializacja ryzyka walutowego

piramidy finansowe

zachwianie wizerunku banków jako „instytucji zaufania

publicznego”

wprowadzanie nowych produktów finansowych

rozwój usług parabankowych


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

ZAKRES MERYTORYCZNY

SYSTEM FINANSOWY

PODSTAWOWE KATEGORIE FINANSOWE

FINANSE – PODSTAWY

TROCHĘ WIĘCEJ O …

pieniądz, czas, wartość, dochód, stopa procentowa, kurs walutowy, ryzyko

publiczny, rynkowy

2017-03-15

2


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

LITERATURA

1. Jajuga K., Elementy nauki o finansach, PWE 2007 *

2. Korenik D., Korenik S., Podstawy finansów, PWN 2008

3. Marecki K., Podstawy finansów, PWE 2008 4. Podstawka M., Finanse, PWN 2010 5. Pietrzak B., Polański Z., Woźniak B, System

finansowy w Polsce, PWN 2008

* – podręcznik główny, rama zakresu merytorycznego


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

ORGANIZACJA ZAJĘĆ

Wymiar godzinowy:

wykłady: 22 godziny

ćwiczenia: 22 godziny

Zaliczenie:

ćwiczenia (szczegóły u prowadzącego ćwiczenia)

wykład (egzamin – szczegóły na końcu cyklu wykładowego)

Konsultacje/kontakt:

piątek – 13:30-15:30 – pokój 8B

e-m@il: [email protected]


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

ORGANIZACJA ĆWICZEŃ

RODZINA ZYSKOWNYCH

Materiały dydaktyczne do ćwiczeń:

wymagania/formularze

listy zadań www.nosowski.ue.wroc.pkl/repo/ag

2017-03-15

3


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

FINANSE – skojarzenia

FINANSE podatki

pieniądze wydatki

dochody

ban

ki

kryz

ys budżet

płatności bogactwo

giełda

kred

yt

waluta rozr

ach

un

ki inwestowanie

ryzyko

transakcje

towarzystwa ubezpieczeniowe

instrumenty finansowe

wycena bilans

fun

du

sze

emer

ytal

ne


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

FINANSE – definicja

FINANSE to ogół zjawisk związanych z działalnością

człowieka, w której to działalności występuje

przepływ pieniądza. W zakres finansów wchodzi

zarówno samo zjawisko przepływu pieniądza jak i

wszystko to, co się z tym wiąże, a

szczególnie analiza wartości tego przepływu oraz

podejmowanie decyzji przez podmiot z którym

przepływ pieniężny jest związany.


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

FINANSE – pojęcia

przepływ pieniądza

analiza wartości

podejmowanie decyzji

2017-03-15

4


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

PIENIĄDZE – skojarzenia

PIENIĄDZE banknoty

dolary wydatki

dochody

kart

a p

łatn

icza

monety

płatności bogactwo

waluta kon

to

przelew rozr

ach

un

ki wydawanie

wartość

transakcje

szczęścia nie dają

oszczędzanie

złotówka bilon

pieniądz – powszechnie akceptowany w gospodarce i

mający wartość środek/instrument (w postaci

materialnej, jak i niematerialnej), spełniające funkcje:

gromadzenia bogactwa

pomiaru wartości

wymiany dóbr i usług

środka płatniczego


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

PIENIĄDZ


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

PIENIĄDZ – funkcje

jednostka gromadzenia bogactwa (funkcja tezauryzacji) –

środki pieniężne nie są przeznaczane na zakup towarów lub

pokrycie zobowiązań, lecz są przechowywane (oszczędzane).

jednostka pomiaru wartości – uniwersalny miernik wartości, co

oznacza, że wartość dowolnego dobra, usługi itd., wyrażona

jest właśnie w pieniądzu; z czego nie wynika, iż pieniądz musi

sam w sobie posiadać wartość.

2017-03-15

5


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

PIENIĄDZ – funkcje

środek wymiany dóbr i usług – w dowolnym momencie może

być dokonana wymiana dobra lub usługi na materialny pieniądz

(i odwrotnie). Wymiana ta jest ekwiwalentna właśnie dzięki

temu, że wartości dóbr i usług są wyrażone w pieniądzu.

środek płatniczy – dzięki temu, że pieniądz ma wartość, wobec

tego może służyć do zapłaty przy zakupie określonego dobra i

usługi oraz regulowania zobowiązań. Pieniądz stał się środkiem

płatniczym poprzez oddzielenie się ruchu towarów i

świadczonych usług w czasie od ruchu pieniądza.


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

PIENIĄDZ – rodzaje

Pieniądz gotówkowy:

kruszcowy

metalowy

papierowy

Pieniądz rozrachunkowy (bezgotówkowy):

czeki

weksle

obligacje

bony

karty płatnicze i kredytowe

pieniądz bankowy

pieniądz elektroniczny


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

PRZEPŁYW PIENIĄDZA

przepływ pieniądza – jest to pieniądz transferowany między

dwoma podmiotami, który odzwierciedla bieżącą działalność

tych podmiotów oraz zawarte między nimi kontrakty,

określające prawa lub zobowiązania.

POŻYCZKA - 2000 PLN

ZWROT POŻYCZKI - 2050 PLN

ujemny

dodatni dodatni

ujemny

2017-03-15

6


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

PRZEPŁYW PIENIĄDZA - rodzaje

Przepływy pieniężne towarzyszące zakupowi dóbr, usług i siły roboczej.

Przepływy pieniężne, będące zapłatą za dobra, usługi, bądź wykonaną pracę. Element działalności operacyjnej przedsiębiorstw. Cele tych transakcji: cel produkcyjny, cel konsumpcyjny.

Przepływy pieniężne w działalności inwestycyjnej i finansowej.

Przepływy pieniężne będące transferem kapitału finansowego.

Przepływy pieniężne związane z transferem ryzyka.

Przepływy pieniężne odzwierciedlające transfer ryzyka między różnymi stronami.

Przepływy pieniężne związane z redystrybucją dochodów.

Przepływy pieniężne, z którymi nie wiąże się zakup dóbr i usług, transfer kapitału, bądź transfer ryzyka. Zaliczamy tu w szczególności różnego rodzaju podatki, dotacje itp.


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

WARTOŚĆ

wartość – można ją potraktować w zróżnicowany

sposób, np.:

cecha jakiejś rzeczy dająca się wyrazić

równoważnikiem pieniężnym,

cecha lub zespół cech właściwych danej rzeczy,

stanowiących o jej walorach uznawanych przez

kogoś za cenne.

Co decyduje o tym, że określona rzecz jest wartościowa?


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

PODEJMOWANIE DECYZJI

podejmowanie decyzji, czyli wybór działania z dwóch lub

większej liczby dostępnych ścieżek działania. Przy

podejmowaniu decyzji zwykle występuje jedna z okoliczności:

ryzyko, gdy decydent zna wszystkie możliwe warianty i zna

prawdopodobieństwa ich zaistnienia;

niepewność, gdy decydent zna wszystkie możliwe warianty,

lecz nie zna prawdopodobieństwa ich wystąpienia;

ignorancja, gdy decydent nie zna wszystkich możliwych

wariantów oraz nie zna możliwości i rezultatów własnych

działań;

konflikt, gdy sytuacja decyzyjna jest skutkiem podjęcia

decyzji przez inny podmiot, który realizuje swoje cele.

Z czym trzeba się liczyć podejmując decyzje finansowe?

2017-03-15

7


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

AKTYWA

składnik aktywów – jest to rzecz (dobro), której posiadaczem

jest dany podmiot i która ma określoną wartość.

Warunkiem formalnym do spełnienia powyższego określenia

aktywa jest to, iż musi mieć ono wartość i być w posiadaniu

pewnego podmiotu. Aktywa mogą mieć różne formy, w

szczególności mogą to być tzw. aktywa finansowe.


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

KAPITAŁ

kapitał – stanowią aktywa, które mogą być wykorzystane do

osiągnięcia przyszłych korzyści, w tym do produkcji innych

aktywów.

Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje kapitału:

rzeczowy (real capital) stanowią aktywa, mające postać fizyczną,

bezpośrednio wykorzystywane w procesie produkcji.

finansowy (financial capital) stanowią aktywa mające postać

instrumentów finansowych, które mogą być zastosowane do

pozyskania kapitału rzeczowego, wykorzystanego później w procesie

produkcji.

ludzki (human capital) ma postać zgromadzonej wiedzy,

umiejętności i doświadczenia, posiadanych przez osoby.

Jakie możemy wyróżnić rodzaje kapitału?


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

KAPITAŁ FINANSOWY

Dwa podstawowe rodzaje działalności związane z kapitałem

finansowym to:

inwestowanie, czyli wyrzeczenie się bieżącej konsumpcji na

rzecz przyszłych i niepewnych korzyści.

finansowanie – proces pozyskania i wykorzystania kapitału

finansowego.

KAPITAŁ DAWCA KAPITAŁU INWESTOWANIE

BIORCA KAPITAŁU FINANSOWANIE

2017-03-15

8


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

USŁUGA FINANSOWA

usługa finansowa – usługa świadczona przez podmiot działający

w sektorze finansowym (pośrednika finansowego), która wiąże

się z inwestowaniem bądź pozyskiwaniem , a także

zapewnieniem przepływu środków pieniężnych pomiędzy

uczestnikami rynku.

Usługa finansowa ma charakter niematerialny, bazuje na zaufaniu,

powoduje zmianę wartości aktywów lub zobowiązań podmiotu z niej

korzystającego.

Jakie cechy ma usługa finansowa?

INSTYTUCJE FINANSOWE

FINANSE


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

CZEGO POTRZEBUJĄ W ZAKRESIE FINANSÓW

SEKTOR PUBLICZNY

FIRMY

GOSPODAR- STWA

DOMOWE


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

FINANSE – dyscypliny

Ze względu na kryterium podmiotowe należy

wyróżnić:

finanse publiczne;

finanse przedsiębiorstw;

bankowość;

ubezpieczenia;

finanse osobiste.

Podział ten odzwierciedla podstawowe podmioty występujące w

gospodarce, którymi to podmiotami są: sektor publiczny, przedsiębiorstwa,

instytucje finansowe oraz gospodarstwa domowe.

2017-03-15

9


– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

FINANSE publiczne

finanse publiczne (public finance) zajmują się

zjawiskami pieniężnymi związanymi z działalnością

państwa, w szczególności rządu i samorządów

terytorialnych. W tym ujęciu w zakres finansów

publicznych wchodzą tzw. finanse samorządowe

(zwane czasem też finansami lokalnymi), przez

niektórych wyodrębniane jako osobny dział.

Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem, podziałem i

wydatkowaniem finansowych środków publicznych, w oparciu o regulacje

prawne oraz finansowaniem deficytu budżetowego i obsługą długu

publicznego.

FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

FINANSE przedsiębiorstw

finanse przedsiębiorstw zwane również w

uproszczeniu finansami spółek lub finansami firm,

zajmują się zjawiskami pieniężnymi związanymi z

działalnością przedsiębiorstw, w tym decyzjami

finansowymi podejmowanymi przez

przedsiębiorstwo oraz narzędziami i analizami

pomagającymi podjąć te decyzje.

Głównym celem zarządzania finansami przedsiębiorstwa jest

maksymalizacja dochodów właścicieli. Ważne jest także rozróżnianie

podmiotów ze względu na ich wielkość.

Instytut Zarządzania Finansami – UE Wrocław 2017

FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

BANKOWOŚĆ

bankowość dotyczy zjawisk pieniężnych związanych z

działalnością banku. Zajmuje się m.in. zagadnieniami

związanymi z funkcjonowaniem systemu bankowego,

produktów i operacji bankowych, zarządzania

ryzykiem.

Typową działalnością banków jest przyjmowanie depozytów i udzielanie

kredytów. Szczególną rolę w systemie bankowym (i nie tylko) odgrywają

banki centralne.


2017-03-15

10

FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

UBEZPIECZENIA

ubezpieczenia zajmują się zjawiskami pieniężnymi,

związanymi z działalnością instytucji

ubezpieczeniowych (inaczej: towarzystw

ubezpieczeniowych, zakładów ubezpieczeń). Te

zjawiska pieniężne odzwierciedlają transfer ryzyka od

podmiotu ubezpieczającego do instytucji

ubezpieczeniowej.

Istnieją podmioty, które lokują się w obu dyscyplinach (bankowości i

ubezpieczeniach, a także rynkach kapitałowych), są to tzw. konglomeraty

finansowe.


FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

FINANSE OSOBISTE

finanse osobiste zajmują się zjawiskami pieniężnymi

związanymi z działalnością pojedynczego człowieka

lub gospodarstwa domowego – można również

spotkać termin „finanse gospodarstw domowych”.

Podstawowym zagadnieniem finansów osobistych (finansów gospodarstw

domowych ) jest planowanie finansowe, będące procesem planowania

wydatków konsumpcyjnych, inwestycji i pozyskania środków (finansowania)

w celu optymalizacji sytuacji finansowej gospodarstwa domowego.


FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

FINANSE – dyscypliny

Ze względu na kryterium metodyczne należy

wyróżnić:

ekonomię finansową;

matematykę finansową;

ekonometrię finansową;

finanse behawioralne.


2017-03-15

11

FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

EKONOMIA FINANSOWA

ekonomia finansowa (nazywana też teorią finansów,)

wychodzi z założenia, iż teoria finansów wywodzi się

przede wszystkim z teorii ekonomii. Ekonomia

finansowa zawiera metody i modele wywodzące się z

teorii ekonomii, ale odnoszące się do zjawisk

finansowych, np. zjawisk, które zachodzą na rynku

finansowym. Te modele korzystają z podstawowych

pojęć ekonomii, takich jak np. równowaga,

racjonalność, dochód, koszt, zysk, itp.


FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

MATEMATYKA FINANSOWA

matematyka finansowa zawiera modele mające u

podstaw abstrakcyjne pojęcia rozpatrywane w

matematyce, jednak te pojęcia mają interpretacje na

gruncie finansów. Modele matematyki finansowej są

rozwijane przy zastosowaniu tych abstrakcyjnych

pojęć, zaś część spośród wyprowadzonych na gruncie

matematyki modeli może znaleźć użyteczne

finansowe interpretacje i zastosowania.


FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

EKONOMETRIA FINANSOWA

ekonometria finansowa zawiera modele

wykorzystujące metody ilościowe do analizy zjawisk

finansowych. Wykorzystuje narzędzia matematyczne

i statystyczne do analizy ilościowych związków

zachodzących między zmiennymi finansowymi –

badania szeregów finansowych (np. cen rynku

finansowego), badania relacji cen instrumentów

finansowych i danych finansowych przedsiębiorstw.


2017-03-15

12

finanse behavioralne zawierają modele zachowań

podmiotów działających w sferze zjawisk

finansowych. W pewnym sensie ta dyscyplina może

być potraktowana jako uzupełnienie ekonomii

finansowej, wychodzącej od założenia o racjonalnym

postępowaniu podmiotu. W rzeczywistości

zachowania podmiotów mogą odbiegać od

racjonalności i tym właśnie zajmują się finanse

behawioralne.

FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

FINANSE BEHAWIORALNE


FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

INNE DYSCYPLINY FINANSÓW

Ze względu na kryterium przedmiotowo-zakresowe

należy wyróżnić:

rynek finansowy;

finanse międzynarodowe;

rynek nieruchomości – a to co tutaj robi?.

Rynek finansowy – miejsce przeprowadzania transakcji związanych z

przemieszczaniem kapitałów pieniężnych od podmiotów dysponujących

wolnymi środkami finansowymi do podmiotów, które zgłaszają popyt na

takie środki finansowe. Odgrywa zasadniczą rolę w gospodarce każdego

kraju ponieważ jest miejscem, w którym przedmiotem obrotu jest ogromna

ilość środków pieniężnych.


FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

ŚWIADOMOŚĆ FINANSOWA

świadomość finansowa – odnosi się do zestawu umiejętności i

wiedzy, która pozwala dokonywać świadomych, samodzielnych

i skutecznych decyzji dotyczących zasobów finansowych

(decyzji finansowych).

Czy Państwo są świadomi finansowo?

mają Państwo ubezpieczone mieszkanie?

jakie środki zabezpiecza Bankowy Fundusz

Gwarancyjny?

czym jest dyspozycja wkładem na wypadek

śmierci?


2017-03-15

13

FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

FINANSE – pytania/odpowiedzi

Nauka finansów stara się odpowiedzieć m.in. na takie pytania: jaki rodzaj pieniądza występuje w gospodarce jaka jest istota, różnice i funkcje określonych

strumieni pieniężnych na czym polega istota gospodarowania

publicznymi środkami pieniężnymi jakie wskaźniki są miarą oceny sytuacji finansowej

przedsiębiorstwa czy banku jak powinien być zorganizowany rynek finansowy

czy aparat skarbowy, aby był skuteczny jakie są skutki inflacji, zmian stopy procentowej,

zmian kursów walut, polityki podatkowej


FINANSE

– P

OD

STA

WY,

DEF

INIC

JE,

KON

TEK

STY

NAUKA O FINANSACH – w skrócie

Rozwój nauki o finansach w ostatnich czasach:

uzależniony od stosowania narzędzi matematycznych;

wiele metod proponowanych w teorii jest efektem wyzwań

praktyki i nowo powstające metody są szybko weryfikowane

przez praktyków;

ma u podstaw kilka głównych kategorii, takich jak: stopa

procentowa, wartość, ryzyko;

jest ściśle powiązany z rozwojem rynków finansowych.


Instytut Zarządzania Finansami – UE Wrocław 2017 z wykorzystaniem materiałów autorstwa: prof. dr hab. Krzysztofa Jajugi, dr Dominika Bracha, dr Agnieszki Wojtasiak

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

PODSTAWY, DEFINICJE, KONTEKSTY

ANALITYKA GOSPODARCZA

projekt:

http://www.nosowski.ue.wroc.pl/projektowanie

Slajd 1 · Instytut Zarządzania Finansami ... ćwiczenia (szczegóły u ... wychodzi z...

Documents

Transcript of Slajd 1 · Instytut Zarządzania Finansami ... ćwiczenia (szczegóły u ... wychodzi z...