10 E l e k t ron i k a d l a Wszys t k i ch

Potrzebuję wzmacniacza o dużej mocy 130-160W do sub-woofera samochodowego zasilanego z akumulatora. (...)Proszę o podanie możliwie prostego i taniego sposobu, abyosiągnąć ten cel.Nie ma prostego i taniego sposobu na wykonanie wzmacniacza zasi-lanego napięciem „samochodowym” 14,4V o mocy większej niż20W na 4Ω. Półśrodkiem jest zastosowanie popularnych wzmacnia-czy i głośnika subwoofera z dwiema 4-omowymi cewkami – pozwo-li to uzyskać moc do 40W. Można się natomiast spodziewać, że dwiekostki wzmacniacza klasy H w rodzaju TDA1562 przy współpracyz głośnikiem dwucewkowym pozwolą przekroczyć moc 100W. Abyuzyskać jeszcze większe moce, trzeba stosować przetwornicępodwyższającą napięcie zasilania i stosować końcówki mocy zasila-ne symetrycznie. Nie można jednak połączyć ani „równolegle”, ani„mostkowo” dwóch kostek TDA1562, by wysterować jeden klasycz-ny głośnik jednocewkowy.

Czy dałoby się (i czy to w ogóle ma sens) zastosować mo-duły nadawczo-odbiorcze (433MHz) do sterowania mode-lem statku (oczywiście, poprzez serwomechanizmy)? Za-sięg rzędu 100 metrów byłby całkiem wystarczający.Najtańszych modułów na pewno nie warto stosować do takich celów.Najtańsze moduły odbiorcze to odbiorniki superreakcyjne, zupełnienieprzystosowane do pracy ciągłej. Podobnie modułów takich niemożna wykorzystać ani do przesyłania głosu, ani do praktycznej rea-lizacji radiowego łącza między komputerami.

Praktyka pokazuje też, że zasięg poszczególnych par jest różnyi może wynosić tylko kilka... kilkanaście metrów. Do eksperymentówze zdalnym sterowaniem trzeba byłoby użyć droższych modułóww cenie znacznie większej niż 100zł za parę, a i to bez gwarancji uzy-skania zasięgu i niezawodnego działania.

Czy w warunkach amatorskich da się wykonać ciekaweprzyrządy astronomiczne?Redakcja nie ma informacji na ten temat. Niemniej co jakiś czas po-jawiają się pytania z tej dziedziny. Część nadchodzących pytań doty-czy różnych specyficznych szczegółów związanych z radioteleskopa-mi i odbiorem bardzo szerokiego spektrum częstotliwości. Z treścipytań wynika, że zainteresowani nie są zaawansowanymi elektroni-kami, a musieliby rozwiązać problemy wymagające dużego doświad-czenia w zakresie problematyki w.cz i b.w.cz. Jedynym praktycznym

wyjściem byłoby połączenie sił astronomów, którzy określiliby po-trzeby, z doświadczonymi radiowcami. Redakcja mogłaby pośredni-czyć w nawiązaniu takich kontaktów.

A jeśli ktoś z Czytelników opracował i wykonał tego typu przyrzą-dy i akcesoria, istnieje możliwość zaprezentowania ich na łamachEdW. Wszelkie zgłoszenia potrzeb, osiągnięć i możliwości należy kie-rować wprost do Redaktora Naczelnego z dopiskiem ASTRONOMIA.

Otóż, wręcz zakochałem się w µP Atmela, zwłaszczaw AT89c2051, ale niestety - natknąłem się na poważnyproblem.... Mianowicie kod wynikowy mojego programuprzewyższa pojemność ROM-u ponad 10-krotnie! W takiejsytuacji nie wiem co zrobić... Czy jest możliwe umieszcze-nie części programu µP w wewnętrznej pamięci - np. weFLASH-u?Jeśli chodzi o procesor 89C2051 nie ma możliwości dołączenia ze-wnętrznej pamięci programu. Dotyczy to także podobnego procesoraAT90S2313 z rodziny AVR. Jeśli program jest zbyt duży i nie możnago „odchudzić”, należy po prostu zastosować potężniejszy procesorz rodziny ’51, niekoniecznie firmy ATMEL.

Co oznacza: push-pull, sink current, source current?Push-pull (pchać-ciągnąć) określa poprostu stopień lubwzmacniacz prze-ciwsobny. Nie cho-dzi o wzmacniaczmostkowy, oznacza-ny w skrócie BTL.Ogólną zasadę bu-dowy stopnia wyjściowego typupush-pull pokazuje rysunekA (gdzie celowo nie są zaznaczoneemitery, a w miejscu tranzystorówbipolarnych mogą pracować tranzy-story polowe). Stopnie z rysunku Bnie są wyjściami push-pull. Stopniepush-pull są niezmiernie często wy-korzystywane w rozmaitych urzą-dzeniach elektronicznych.

SkrzynkaPoradW rubryce przedstawiane są odpowiedzi na pytania nade-słane do Redakcji. Są to sprawy, które, naszym zdaniem,zainteresują szersze grono Czytelników.

Jednocześnie informujemy, że Redakcja nie jest w stanieodpowiedzieć na wszystkie nadesłane pytania, dotyczą-ce różnych drobnych szczegółów.

Rys. A Rys. B

Rys. C

Oprócz określeniapush-pull często spo-tyka się też sformuło-wanie pull-up resi-stors, oznaczające re-zystory podciągające(wejścia). Przykładpokazany jest na ry-sunku C. Dużo rza-dziej spotyka się okre-ślenie pull-down resi-stors, oznaczające re-zystory ściągające(wejścia) do potencja-łu masy według ry-sunku D.

Source to po an-gielsku źródło, wy-pływ, natomiast sink to ujście, upust, źródło ujemne. Source currentto prąd wypływający, np. z wyjścia, natomiast sink current to prądwpływający do wyjścia, jak pokazuje rysunek E.

Jestem elektronikiem - amatorem i właśnie projektujęswój drugi układ mikroprocesorowy. Mam pytanie doty-czące układu 74138. Proszę o wyjaśnienie zastosowaniawejść /G2A, /G2B i G1. Są to nóżki o numerach odpowie-dnio 4, 5 i 6.W innych katalogach wejścia te oznaczone są odpowiednio /EN2,/EN3 i EN1 – są to wejścia zezwalające. Do pracy układu w roli

3-bitowego dekodera z wyjściami zanegowanymi, na wejście EN1(nóżka 6) koniecznie musi być podany stan wysoki, a na oba wejścia/EN2, /EN3 (nóżki 4, 5) – stan niski. Każda inna kombinacja stanówna tych wejściach zezwalających blokuje pracę dekodera i wtedy nawszystkich ośmiu wyjściach panuje stan wysoki.

Czy można zmierzyć impedancję kabla antenowegoprzy użyciu multimetru, ewentualne jakiejś prościutkiejprzystawki?Nie. Impedancja kabla dotyczy tylko wysokich częstotliwości i niemożna jej zmierzyć przyrządem pracującym przy prądzie stałymi małych częstotliwościach. Taki pomiar pokazałby co najwyżej rezy-stancję żył oraz pojemność między żyłami, a te wielkości nic niemówią o impedancji falowej kabla, która wynika z materiałów i roz-miarów żył i dielektryka. Szerzej temat pomiaru impedancji poruszo-ny był w artykule Radar kablowy, czyli zbuduj własny TDR, zamie-szczonym w EdW 10 i 11 z roku 2001.

Co to jest PCM? Takie określenie spotykam przy opisiesprzętu audio (...).Generalnie skrót PCM znaczy Pulse Code Modulation, co jest tłuma-czone na polski jako modulacja kodowo-impulsowa. Według defini-cji jest to proces, podczas którego sygnał analogowy jest próbkowa-ny, a jego chwilowa amplituda, odniesiona do stałej wartości odnie-sienia, jest kwantowana i zamieniana na wartość cyfrową (liczbę).Można powiedzieć, że PCM to „klasyczny” sposób zamiany sygnałuanalogowego na cyfrowy. Zagadnienie jest omówione szerzej w arty-kule w dziale MEU.

11

Skrzynka porad

E l e k t ron i k a d l a Wszys t k i ch

Rys. E

Rys. D