Silnik i osprzęt - ekoinstal.com NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Zużycie oleju 10 10-2 PROCEDURA POMIARU...

Silnik i osprzęt

JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA

GÓRA I PRZÓD SILNIKA

MIESZANKA PALIWOWA - ZASILANIE PALIWEM

ZASILANIE PALIWEM - OSPRZĘT DIESEL

OCHRONA ŚRODOWISKA

ROZRUCH ŁADOWANIE

UKŁAD ZAPŁONOWY - UKŁAD WTRYSKU

UKŁAD CHŁODZENIA - UKŁAD WYDECHOWY - ZBIORNIK - ZAWIESZENIE SILNIKA

BG0A - BG0B - BG0D - BG0G - KG0A - KG0B - KG0D - KG04

77 11 297 347

"Metody napraw zalecane przez producenta w niniejszej dokumentacji zostały opracowane na podstawie warunków technicznych obowiązujących w dniu redagowania tekstu.

Mogą one ulec zmianom w przypadku wprowadzania przez producenta modyfikacji procesu produkcji różnych podzespołów i akcesoriów pojazdów tej marki".

LISTOPAD 2000

Wszelkie prawa autorskie są zastrzeżone dla Renault.

EDITION POLONAISE

Przedruk lub tłumaczenie, nawet częściowe, niniejszego dokumentu, jak również używanie systemu numerów katalogowych części zamiennych są zabronione bez wcześniejszej pisemnej zgody Renault.

© RenaulT 2000

Silnik iosprzęt

Spis treści

Strona

10

11

12

JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA

Identyfikacja 10-1Zużycie oleju 10-2Ciśnienie oleju 10-3Silnik - Skrzynia biegów 10-4Miska olejowa 10-13Wspornik wielofunkcyjny 10-16Pompa olejowa 10-17


Rolka napinacza paska rozrządu 11-1Pasek rozrządu 11-2Uszczelki głowicy 11-31Wałki rozrządu 11-71

MIESZANKA PALIWOWA - DOŁADOWANIE

MIESZANKA PALIWOWADane techniczne 12-1Tłumik szmerów powietrza 12-7Wlot powietrza 12-9Filtr powietrza 12-10Obudowa filtra powietrza 12-11Obudowa przepustnicy z silnikiem 12-13Kolektor ssący 12-16Rampa wtryskowa 12-18Dolny kolektor ssący 12-19Kolektor wylotowy 12-20Kolektor wylotowy przedni 12-22Kolektor wylotowy tylny 12-24Kolektory 12-25System wyłączania silnika 12-28

DOŁADOWANIEZawór regulacyjny ciśnienia 12-30Regulacja ciśnienia 12-31Turbosprężarka 12-33Wymiennik powietrza 12-35

Strona

13 ZASILANIE PALIWEM - OSPRZĘT DIESEL

ZASILANIE PALIWEMCechy szczególne 13-1Rampa wtrysku / wtryskiwacze 13-3Kontrola ciśnienia zasilania 13-6Kontrola wydatku pompy zasilającej 13-8Urządzenie antyperkolacyjne 13-9

OSPRZĘT SILNIKA DIESELDane techniczne 13-10Cechy szczególne 13-13Czystość 13-16Rozmieszczenie elementów 13-19Lampka kontrolna wtrysku 13-23Funkcja blokady rozruchu 13-24Strategia wtrysku / klimatyzacja 13-25Korekta obrotów biegu jałowego 13-26Sterowanie grzaniem świec żarowych 13-27Regulator / Ogranicznik prędkości 13-28Świece żarowe 13-30Grzałka nurkowa 13-31Pompa niskiego ciśnienia (pompa tłocząca) 13-33Filtr paliwa 13-34Kontrole ciśnienia i przepływu oleju napędowego 13-36Pompa wysokiego ciśnienia 13-37Rampa wtrysku 13-42Wtryskiwacze 13-46Czujnik ciśnienia 13-50Regulator ciśnienia 13-51Potencjometr pedału gazu 13-52Zcentralizowany system kontroli temperatury wody 13-53Moduł elektroniczny 13-54

Spis treści

Strona

14

16

17

OCHRONA ŚRODOWISKA

Pochłanianie oparów benzyny 14-1 Recyrkulacja gazów spalinowych E.G.R. 14-8

ROZRUCH ŁADOWANIE

Alternator 16-1Rozrusznik 16-8

UKŁAD ZAPŁONOWY - UKŁAD WTRYSKU

UKŁAD ZAPŁONOWYZapłon statyczny 17-1Świece 17-3

UKŁAD WTRYSKURozmieszczenie elementów 17-4Potencjometr pedału gazu 17-11Moduł elektroniczny 17-12Cechy szczególne 17-14Funkcja blokady rozruchu 17-16Strategia wtrysk/klimatyzacja 17-17Obudowa przepustnicy z silnikiem 17-19Korekta obrotów biegu jałowego 17-21Regulacja składu mieszanki 17-24Korekcja dostosowawcza składu mieszanki 17-28Zcentralizowany system kontroli temperatury wody GCTE 17-30Koło zmiany fazy rozrządu 17-32Regulator / ogranicznik prędkości 17-34Cechy szczególne systemu "On Board Diagnostic" 17-38Warunki prowadzenia diagnostyki "On Board Diagnostic" 17-40

Strona

17

19

UKŁAD ZAPŁONOWY - UKŁAD WTRYSKU (CIĄG DALSZY)

Diagnostyka wykrywania opuszczania zapłonu 17-42Diagnostyka katalizatora 17-44Diagnostyka sondy Lambda 17-46Moduł elektroniczny 17-48

UKŁAD CHŁODZENIA - UKŁAD WYDECHOWY - ZBIORNIK - ZAWIESZENIE SILNIKA

UKŁAD CHŁODZENIADane techniczne 19-1Wlewanie płynu - odpowietrzanie 19-2Kontrola 19-3Schemat 19-4Termostat 19-8Chłodnica 19-9Pompa wody 19-12

UKŁAD WYDECHOWYWiadomości ogólne 19-19Rura wydechowa 19-21Tłumik środkowy i katalizator 19-23Katalizator 19-24Katalizator wstępny przedni 19-26Katalizator wstępny tylny 19-28

ZBIORNIKZbiornik paliwa 19-30Rura wlewu paliwa 19-40Czujnik poziomu 19-41Pompa i czujnik poziomu 19-42Filtr benzyny 19-44

ZAWIESZENIE SILNIKAZawieszenie elastyczne 19-45

JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKAIdentyfikacja 10110JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKAIdentyfikacja

Podręczniki napraw odpowiednie dla poszczególnych typów silnika:

Typ pojazdu Silnik Skrzynia

biegów

Automatyczna skrzynia biegów

Pojemność skokowa

(cm3)

Średnica tłoka (mm)

Skok tłoka (mm)

Stopień sprężania

XG0A K4M710 JH3 DP0 1598 79,5 80,5 10/1

XG0B F4P770F4P771 JR5 DP0 1783 82,7 83 9,8/1

XG0G F9Q750 PK6 - 1870 80 93 19/1

XG0D L7X731 - SU1 2946 87 82,6 10,9/1

Silnik

DokumentacjaK4M F4P F9Q L7X

Mot. K4M X

Mot. F4 X

Mot. F9Q(Wysokociśnieniowy

common rail)X

Mot. L7X X

10-1

JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKAZużycie oleju 10

10-2

Zużycie oleju

PROCEDURA POMIARU ZUŻYCIA OLEJU SILNIKOWEGO

a) Napełnienie do poziomu maxi

Czynność powinna być wykonywana przy rozgrzanym silniku (działającym zespole wentylatora) i po odczekaniu 15 minut na całkowite przelanie oleju do miski olejowej.

Dokonać wzrokowej kontroli przy pomocy bagnetu pomiarowego.

Uzupełnić do poziomu maxi.

"Zapieczętować" korek spustowy (kropla farby na korku wlewu i korku spustowym miski olejowej), by móc później sprawdzić, czy nie był odkręcany.

b) Eksploatacja przez klienta

Wymagać od klienta wymiany oleju po okresie eksploatacji odpowiadającym przejechaniu około 2 000 km lub przed osiągnięciem poziomu mini.

c) Uzupełnienie do poziomu maxi

Czynność powinna być wykonywana przy rozgrzanym silniku (działającym zespole wentylatora) i po odczekaniu 15 minut.

Dokonać wzrokowej kontroli przy pomocy bagnetu pomiarowego.

Uzupełnić do poziomu maxi.

Zanotować ilość oleju i przebieg kilometrów począwszy od ostatniego uzupełnienia oleju do poziomu maxi.

d) Pomiar zużycia oleju

ZUŻYCIE OLEJU =Ilość oleju wlanego przy uzupełnieniu poziomu (w litrach)

km (w tysiącach)

JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKACiśnienie oleju 10

10-3

Ciśnienie oleju

KONTROLA

Kontrolę ciśnienia oleju należy przeprowadzać przy rozgrzanym silniku (około 80 °C).

Skład zestawu Mot. 836-05.

ZASTOSOWANIE

Podłączyć manometr zamiast czujnika ciśnienia oleju.

KONTROLA SILNIKA

NIEZBĘDNE NARZĘDZIA SPECJALISTYCZNE

Mot. 836-05:Mot. 1437

Zestaw do kontroli ciśnienia oleju 'Złącze do pomiaru ciśnienia

NIEZBĘDNE WYPOSAŻENIE

Tuleja o długości 22 mm

Silniki K4M i F4P Silnik F9Q Silnik L7X

B + F B + F F+Mot. 1437

Silniki K4M i F4P

Bieg jałowy 1 bar

3000 tr/min 3 bary

Silnik L7X

Bieg jałowy 2 bary

3000 tr/min 5 barów

Silnik F9Q

1000 tr/min 1,2 bara

3000 tr/min 3,5 bara

JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKASilnik - Skrzynia biegów 10

10-4

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Silnik - Skrzynia biegów

DEMONTAŻ

Ustawić pojazd na dwukolumnowym podnośniku.

Podczas wykonywania tej operacji, konieczne jest przymocowanie pojazdu do podnośnika za pomocą opaski, w celu utrzymania równowagi.

Zapoznać się z procedurą zakładania opaski opisaną w rozdziale 02 "Podnośnik kolumnowy".

Wymontować: – akumulator,– przednie koła,– osłonę pod silnikiem,– fartuchy przeciwbłotne prawy i lewy, jak również

osłony boczne.

Spuścić płyny z następujących układów: – układu klimatyzacji przy użyciu urządzenia

specjalistycznego,– układu chłodzenia poprzez dolny przewód giętki

chłodnicy,– skrzyni biegów i silnika w razie potrzeby.

Z prawej strony pojazdu

Wymontować: – zacisk hamulca (po wcześniejszym wymontowaniu

sprężyny przytrzymującej) i zaczepić go do sprężyny zawieszenia,

– czujnik ABS,– nakrętkę dolnego przegubu kulistego (w razie

potrzeby użyć klucza ampulowego przyciętego na wymiar X = 22 mm w celu unieruchomienia przegubu),


Mot. 1202-01Mot. 1202-02

Szczypce do pierścieni zaciskowych

Mot. 1372 Zestaw do wyciągania śrub niezrywalnych

Mot. 1448 Szczypce dystansowe do pierścieni zaciskowych

T. Av. 476 Ściągacz przegubów kulistych

Podnośnik

MOMENTY DOKRĘCANIA (w daN.m)

Śruby kolumienki zacisku hamulca 0,7

Śruby z nakrętkami dolnych części amortyzatorów 18

Nakrętka dolnego przegubu kulistego 11

Śruba mocująca osłonę półosi 3

Nakrętka drążka stabilizatora poprzecznego 4,4

Nakrętka przegubu kierowniczego 3,7

Śruby mocujące wkładkę wygłuszającą 2,1

Śruba mocująca górny drążek zawieszenia elastycznego 10,5

Śruba mocująca do nadwozia ogranicznik wychylenia zawieszenia elastycznego 2,1

Śruba mocująca do silnika uchwyt zawieszenia wahadłowego 6,2

Śruba mocująca drążek reakcyjny silnika:– do ramy silnika – w silnikach:

K4M-F4P F9Q-L7X

10,5

10,518

Śruby mocujące podłużnice aluminiowe do dolnego wzmocnienia 4,4

Śruby mocujące ściągi podłużnic aluminiowych 4,4

Śruby koła 10,5

18 661


10-5

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW

– górne mocowanie drążka stabilizatora poprzecznego i poluzować dolne mocowanie,

– obie śruby mocujące uchwyt mocowania półosi do wspornika podpory pośredniej (silniki F9Q i L7X),

– przegub kierowniczy za pomocą przyrządu T. Av. 476,

– śruby mocujące z nakrętką dolnej części amortyzatora.

Odłączyć półoś, po czym wymontować zespół piasty połączony z półosią.

Z lewej strony pojazdu

Wymontować: – zacisk hamulca i zaczepić go do sprężyny

zawieszenia,– czujnik ABS,– nakrętkę dolnego przegubu kulistego (w razie

potrzeby użyć klucza ampulowego przyciętego na wymiar X = 22 mm do unieruchomienia przegubu),

– górne mocowanie drążka stabilizatora poprzecznego i poluzować dolne mocowanie,

– przegub kierowniczy za pomocą przyrządu T. Av. 476,

– mocowania osłony półosi (jeśli pojazd jest wyposażony w skrzynię biegów mechaniczną),

– śruby mocujące z nakrętką dolnej części amortyzatora.

Odłączyć półoś, po czym wymontować zespół piasty połączony z półosią.

Odłączyć światła przeciwmgielne w punkcie (1).

Wymontować: – osłonę chłodnicy, a także zderzak,– płytkę przekaźników w punktach (2) i odczepić

wsporniki bezpieczników (3),– skrzynkę akumulatora w punktach (4),

W tym celu, przewiercić trzy śruby niezrywalne wprowadzając wiertło ∅∅∅∅ 5 mm w oś śruby. Następnie, wymontować śruby za pomocą przyrządu Mot. 1372.

18701

18701


10-6


Wymontować rurkę wlewu przy zbiorniku płynu do spryskiwaczy szyb.

Odpiąć: – zbiornik układu wspomagania i wymontować jego

wspornik,– wiązkę przewodów elektrycznych na górnej belce

poprzecznej.

Odłączyć: – złącza reflektorów zespolonych,– złącze włącznika pokrywy silnika (zależnie od

wyposażenia).

Wymontować:– dwa górne prowadniki (A) zderzaka, a następnie

odpiąć spinkę (B) przy każdym reflektorze,– trzy śruby (2) mocujące przy każdym reflektorze,– oba reflektory,

– poprzeczkę górną wyjmując przewód otwierania pokrywy silnika,

– mocowanie (5) komputera wtrysku, jak również mocowanie (6),

– złącza (7),– mocowania plecionek połączeń masowych (8), po

czym wymontować wspornik komputera (9),

– zespół tłumika szmerów ssania (Silniki K4M-F4P) lub obudowę filtru powietrza (Silniki F9Q-L7X) i kanał wlotu powietrza,

– dolne mocowania chłodnicy, jak również górny przewód giętki,

– złącza przy zespole wentylatora i skraplacz,– mocowania przewodów klimatyzacji do kompresora i

zbiornik osuszający.

UWAGA: należy koniecznie założyć we właściwy sposób korki na przewody oraz rozprężacz, by zapobiec przedostaniu się wilgoci do układu.

18855


10-7


Wymontować zespół chłodzenia.

Odłączyć:

Silniki F4P-K4M-L7X– złącze, jak również przewód przy elektrozaworze

odpowietrzania pochłaniacza,– przewód paliwowy na wysokości górnego drążka

wspornika silnika.

Silnik F9Q– przewody paliwowe w punktach (3), jak również

złącze filtru oleju napędowego, odpiąć je, a potem odsunąć na bok,

Wszystkie typy– przewód podciśnieniowy serwa hamulca,– przewody giętkie przy zbiorniku wyrównawczym,– przewody elastyczne ogrzewania przy bloku

wypływu wody z głowicy.

Cechy szczególne pojazdów wyposażonych w automatyczną skrzynię biegów

Odłączyć: – Przegub kulisty (1) przewodu przełącznika

wielofunkcyjnego,– przewód (2) przełącznika wielofunkcyjnego

odblokowując ogranicznik osłony przewodu.

UWAGA: podczas tej operacji nie wolno poruszyć pomarańczowego pierścienia. Możliwe jest jego pęknięcie przy demontażu lub montażu. W danym przypadku nie trzeba wymieniać przewodu sterującego, ponieważ brak tej części nie powoduje zakłócenia w działaniu systemu.

Cechy szczególne pojazdów wyposażonych w skrzynię biegów mechaniczną

Wymontować: – siłownik sprzęgła zdejmując spinki (C),– element lub elementy sterujące skrzyni biegów.

Skrzynia biegów JH3-JR5


10-8


Skrzynia biegów PK6

Wszystkie typy

Wymontować: – śrubę mocującą (3) i poluzować śrubę(4),

– przewód elastyczny powrotny przy zbiorniku układu wspomagania kierownicy po opróżnieniu zbiornika,

– przewody układu wspomagania kierownicy na przekładni kierowniczej,

– złącze sondy Lambda, następnie odpiąć wiązkę (silniki K4M - F4P),

– mocowania rury wydechowej (Silniki K4M, F4P, F9Q),

– mocowania oziębiacza układu wspomagania kierownicy do dolnej poprzeczki,

– podłużnice (1), a także poprzeczkę (2).

18 673-1


10-9


Silnik L7X

Wymontować:– mocowania kolektora,– kolektor przesuwając go w stronę akumulatora,

– nakrętki mocowania katalizatora/katalizatora wstępnego przechodząc przez ramę silnika (zastosować długą tuleję, po czym przyczepić katalizatory (A) do nadwozia,

– złącza (3) sond Lambda,– mocowania (4) katalizatora wstępnego,

– mocowanie (5), po czym wyjąć katalizator wstępny,


10-10


– złącza (6) sond Lambda,– mocowania (7) katalizatora wstępnego,– podkładkę (8).

Ustawić podnośnik warsztatowy.

Podnieść zespół silnik-skrzynia biegów przy użyciu podnośnika.

Wymontować: – nakrętkę (3) przy pomocy wybijaka z brązu, którym

należy wybić sworzeń,

– wkładkę wygłuszającą (4),– śruby mocujące drążek (5), następnie wymontować

zespół zawieszenia elastycznego-ogranicznika wychylenia,


10-11


– dolną belkę poprzeczną (A).

UWAGA: belka ta jest jednym z elementów zapewniających sztywność konstrukcji komory silnika. W związku z tym, zawsze przed rozpoczęciem naprawy belki, należy koniecznie podnieść silnik ze znajdujących się na niej punktów podparcia.

Przy pomocy podnośnika warsztatowego wyjąć zespół silnik - skrzynia biegów.

MONTAŻ

Ustawić zespół silnik-skrzynia biegów postępując zgodnie z metodą stosowaną podczas demontażu.

Zamontować: – wspornik lewego zawieszenia elastycznego,– wspornik prawego zawieszenia elastycznego,– drążek reakcyjny silnika.

Zapoznać się z rozdziałem 19 "Zawieszenie elastyczne" w celu zastosowania właściwych momentów dokręcania.

Szczególny sposób postępowania z siłownikiem sprzęgła w przypadku rozdzielania silnika-skrzyni biegów.

WAŻNE: nie należy nakładać smaru na wał wyjściowy ze skrzyni biegów, by nie dopuścić do uszkodzenia siłownika.

UWAGA: należy wymienić siłownik sprzęgła po wymianie mechanizmu sprzęgła, by zapobiec wszelkim ewentualnym wyciekom.

Dolać płynu hamulcowego do zbiornika.

Odpowietrzyć układ hydrauliczny:– podłączyć do otworu (C) przewód połączony ze

zbiornikiem napełnionym płynem hamulcowym,– podnieść spinkę (2),– odpiąć przewód na pierwszym rowku

odpowiadającym pierwszej uszczelce okrągłej,– zainstalować aparat do odpowietrzania typu Arc 50,– uruchomić aparat do odpowietrzania,– zaczekać na całkowite ujście powietrza z układu

hydraulicznego,– przypiąć przewód do siłownika sprzęgła.

Uzupełnić płyn hamulcowy do właściwego poziomu.

Sprawdzić prawidłowe działanie zespołu sprzęgła.

WAŻNE: zamontować ponownie dolną belkę poprzeczną po wyjęciu zespołu silnika-skrzyni biegów.


10-12


Przy montażu wykonać takie same czynności jak przy demontażu, w odwrotnej kolejności.

Wymienić śruby niezrywalne na nowe śruby niezrywalne.

Napełnić: – skrzynię biegów wlewając olej do pełna,– silnik w razie potrzeby wlewając olej do pełna,– układ chłodzenia silnika przez wlanie płynu do pełna

i odpowietrzenie (patrz rozdział 19 "Wlewanie płynu odpowietrzanie"),

– układ wspomagania kierownicy wykonując wlewanie płynu i odpowietrzanie,

– układ klimatyzacji przy użyciu urządzenia specjalistycznego,

Zamontować śruby mocujące zacisków używając środka Loctite FRENBLOC i dokręcić je właściwym momentem.

UWAGA: dokręcić dobrze elastyczny przewód hamulcowy oraz wiązkę przewodów czujnika ABS.

Kilkakrotnie wcisnąć pedał hamulca, by tłoki zetknęły się z klockami hamulcowymi.

WAŻNE: Po ponownym zamontowaniu reflektorów zespolonych, należy obowiązkowo przeprowadzić ich regulację: – ustawić pojazd na płaskim podłożu.– ustawić element sterujący regulacji na 0.– przystąpić do regulacji.

Jeżeli pojazd jest wyposażony w reflektory z żarówkami ksenonowymi, konieczne jest ustawienie parametrów początkowych systemu i przeprowadzenie regulacji reflektorów (zapoznać się z rozdziałem "reflektory z żarówkami ksenonowymi, ustawienie parametrów początkowych systemu").

UWAGA: w reflektorach wyposażonych w żarówki ksenonowe, zakazane jest doprowadzanie do świecenia żarówki, jeżeli nie jest ona wstawiona w reflektor (niebezpieczne dla oczu).

JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKAMiska olejowa 10

10-13

SILNIK K4M110JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA

Miska olejowa

DEMONTAŻ

Demontaż miski olejowej nie nastręcza szczególnych trudności.

REPOSE2

Nałożyć środek RHODORSEAL 5661 w punktach (A) z każdej strony łożyska Nr 1 oraz w punktach (B) na obudowie zakończenia wału korbowego.

Zamontować miskę olejową wraz z nową uszczelką dokręcając wstępnie momentem 0,8 daN.m, następnie wykonać dokręcanie ("ślimakowe") momentem 1,4 daN.m.

MOMENT DOKRĘCANIA (w daN.m)

Śruba miski olejowej 1,4

JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKAMiska olejowa 10

10-14

SILNIKI F4P - F9Q

DEMONTAŻ

Demontaż miski olejowej nie nastręcza szczególnych trudności.

MONTAŻ

Nałożyć odrobinę środka RHODORSEAL 5661 w punktach (A) (z każdej strony łożyska Nr 1) i w punktach (B) (w miejscu stykania się obudowy zakończenia wału korbowego i bloku cylindrów).

Zamontować miskę olejową wraz z nową uszczelką dokręcając wstępnie momentem 0,8 daN.m, a następnie wykonać dokręcanie końcowe momentem 1,4 daN.m w niżej zalecanej kolejności.


Śruby miski olejowej 1,4

JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKAMiska olejowa 10SILNIK L7X

Demontaż-montaż miski olejowej nie nastręcza szczególnych trudności.

Przyłożyć śruby i dokręcać je momentem 0,8 daN.m w następującej kolejności:

UWAGA: szczelność miski olejowej jest zapewniona przez uszczelkę z tworzywa kompozytowego, która nadaje się do wielokrotnego demontażu. Jeśli uszczelka zostanie uszkodzona, może być częściowo naprawiana przy użyciu środka uszczelniającego AUTOJOINT OR.


Śruby miski olejowej 0,8

10-15

JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKAWspornik wielofunkcyjny 10

10-16

SILNIKI K4M - F4P - F9Q Wspornik wielofunkcyjny

DEMONTAŻ


Odłączyć akumulator.

Wymontować: – alternator (patrz rozdział 16 "Alternator"),– mocowania pompy wspomagania kierownicy i

odsunąć ją,– mocowania kompresora klimatyzacji i zaczepić go do

poprzeczki górnej.

Silnik F9Q

Silnik K4M i F4P

* Wyłącznie Silnik K4M.

MONTAŻ

Zamontować wspornik dokręcając śruby momentem.

Zapoznać się z rozdziałem 07 "Naciąg paska klinowego osprzętu" na temat procedury naciągu.

Przystąpić do montażu wykonując czynności demontażu w odwrotnej kolejności.


Śruby mocujące wspornik wielofunkcyjny 4,4

Śruby dolnego mocowania wspornika wielofunkcyjnego (wyłącznie K4M) 2,1

JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKAPompa olejowa 10

10-17

SILNIK L7X Pompa olejowa

DEMONTAŻ



Wymontować: – pasek rozrządu (patrz metoda opisana w

rozdziale 11 "Pasek rozrządu"),– blokadę wału korbowego,– dolną rolkę nawijacza rozrządu,– koło zębate wału korbowego,– mocowania wsporników kompresora,– pompę olejową.


Śruby pompy olejowej 0,8


10-18

SILNIK L7X

UWAGA: szczelność pompy olejowej jest zapewniona przez uszczelkę z tworzywa kompozytowego, która nadaje się do wielokrotnego demontażu. Jeśli uszczelka zostanie uszkodzona, może być naprawiana częściowo przy użyciu środka uszczelniającego AUTOJOINT OR.


10-19

SILNIK L7X

MONTAŻ

Zamontować pompę olejową.

Wsunąć śruby i dokręcać momentem 0,8 daN.m w następującej kolejności:

Zamontować pasek rozrządu (patrz metoda opisana w rozdziale 11 "Pasek rozrządu").

UWAGA: w celu dokonania wymiany pompy olejowej, należy koniecznie ją napełnić.

GÓRA I PRZÓD SILNIKARolka napinacza paska rozrządu 11SILNIK F9Q

111GÓRA I PRZÓD SILNIKARolka napinacza paska rozrządu

DEMONTAŻ



Wymontować:– pasek rozrządu (patrz rozdział 11 "Pasek

rozrządu"),– obie śruby wspornika rolki napinacza.

MONTAŻ

Zamontować:– wspornik rolki napinacza dokręcając śruby

momentem 1 daN.m,– pasek rozrządu (patrz rozdział 11 "Pasek

rozrządu").


Mot. 1054 Blokada Górnego Martwego Punktu

Mot. 1453 Wspornik silnika

Mot. 1505 Przyrząd do kontroli naciągu paska

Mot. 1543 Przyrząd do wstępnego naciągania paska


Klucz do dokręcania kątowego

MOMENTY DOKRĘCANIA (w daN.m i/lub w °)

Nakrętka rolki napinacza 5

Śruby wspornika rolki napinacza 1

Śruba mocująca koło pasowe wału korbowego 2+115°±±±±15°

Śruby mocujące górny drążek zawieszenia elastycznego 10,5


Śruby mocujące do nadwozia ogranicznik wychylenia zawieszenia elastycznego 2,1

Śruby mocujące do silnika uchwyt zawieszenia elastycznego 6,2

Śruby kół 10,5

11-1

GÓRA I PRZÓD SILNIKAPasek rozrządu 11

11-2

SILNIK F9Q Pasek rozrządu

DEMONTAŻ



Wymontować:– osłonę silnika,– prawe przednie koło.– prawy fartuch przeciwbłotny, jak również osłonę

boczną,– osłonę pod silnikiem,– pasek napędowy akcesoriów patrz rozdział 07

"Naciąg paska klinowego akcesoriów",– podłużnicę z aluminium, jak również ściąg

podłużnicy przy nadwoziu z prawej strony pojazdu.

Odczepić filtr oleju napędowego od wspornika, odpiąć przewody paliwowe i odsunąć zespół.

Zdjąć korek blokady GMP.




Mot. 1505 Przyrząd do pomiaru naciągu paska

Mot. 1543 Przyrząd do wstępnego naciągania paska klinowego





Śruba mocująca koło pasowe wału korbowego 2+115°±±±±15°





Śruby kół 10,5


11-3

SILNIK F9Q

Założyć wspornik silnika Mot. 1453 razem z paskami przytrzymującymi.

Poluzować śrubę (5), po czym wymontować śruby (6) drążka reakcyjnego silnika.

Wymontować:– wkładkę wygłuszającą (3),– śruby mocujące drążek (4),

następnie rozłożyć zespół zawieszenie-ogranicznik wychylenia.

Ustawienie rozrządu

Obracać wał korbowy zgodnie z ruchem wskazówek zegara (strona rozrządu), a kiedy tylko znak (1) na kole pasowym wału rozrządu pojawi się w okienku (2) obudowy rozrządu, nacisnąć na blokadę GMP Mot. 1054 aż do zablokowania wału korbowego (znak na kole pasowym wału rozrządu powinien znajdować się mniej więcej pośrodku okienka).


11-4

SILNIK F9Q

Wymontować:– napinacz paska klinowego akcesoriów (3), jak również rolkę nawijacza (4),– koło pasowe akcesoriów wału korbowego przez zablokowanie koła

zamachowego silnika,– obudowę rozrządu od dołu pojazdu (opuścić silnik przy użyciu wspornika

silnika Mot. 1453).

UWAGA: wykonać znak ołówkiem na wewnętrznej obudowie rozrządu naprzeciw znaku na kole pasowym wału rozrządu.


11-5

SILNIK F9Q

Zwolnić rolkę napinacza odkręcając nakrętkę (5), po czym wymontować pasek rozrządu.

Zamontować pasek rozrządu postępując zgodnie z metodą opisaną w rozdziale 07 "Naciąg paska rozrządu".

Wymontowanego paska nie należy ponownie zakładać; należy go wymienić.

WAŻNE: wyjąć podkładkę 4 wchodzącą w skład zestawu Mot. 1543 przed założeniem koła pasowego.

Śruba koła pasowego akcesoriów wału korbowego powinna być koniecznie dokręcona momentem 2 daN.m oraz kątowo o 115°±±±±15°.

UWAGA: konieczne jest dokręcenie nakrętki rolki napinacza momentem, aby nie dopuścić do poluzowania, które mogłoby doprowadzić do uszkodzenia silnika.''


Zamontować wspornik zawieszenia elastycznego z prawej strony, jak również drążek reakcyjny silnika (patrz rozdział 19 "Zawieszenie elastyczne", w którym podano momenty dokręcania).


11-6

SILNIK F4P

DEMONTAŻ



Wymontować:– prawe przednie koło.– fartuch przeciwbłotny przedni prawy,– osłonę pod silnikiem.

Założyć wspornik silnika Mot. 1453 z opaskami przytrzymującymi de.


Mot. 799-01 Blokada wałków dla paska zębatego


Mot. 1368 Przyrząd do dokręcania nawijacza paska rozrządu


Mot. 1487 Przyrząd do zakładania korka uszczelniającego na wałek rozrządu ssania

Mot. 1488 Przyrząd do zakładania korka uszczelniającego na wałek rozrządu wydechu

Mot. 1496 Przyrząd do ustawiania wałków rozrządu

Mot. 1509

Mot. 1509-01Blokada kół pasowych wałów rozrządu




Śruba rolki napinacza 4,5

Śruby koła pasowego wału korbowego 2+135°±±±±15°

Nakrętka rolki napinacza 2,8





Śruby kół 10,5


11-7

SILNIK F4P

Wymontować:– wkładkę wygłuszającą (1),– śruby mocujące drążek(2), a następnie wymontować

zespół zawieszenie elastyczne-ogranicznik wychylenia,

– pasek napędowy akcesoriów (patrz rozdział 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów").

Odłączyć złącza (3).

Odpiąć:– wiązkę przewodów elektrycznych na górnej

obudowie rozrządu i odsunąć zespół,– przewód paliwowy na obudowie środkowej rozrządu.

Wymontować:– korki uszczelniające wałków rozrządu,

– zatyczkę blokady GMP


11-8

SILNIK F4P


Obracać silnik zgodnie z ruchem zegara (od strony rozrządu) w taki sposób, by ustawić rowki wałków rozrządu do dołu, na wpół poziomo, jak pokazano na rysunku poniżej. Następnie wprowadzić blokadę GMP Mot. 1054 tak by znalazła się między otworem do wyważania a rowkiem do ustawiania wału korbowego.


11-9

SILNIK F4P

Lekko obracać silnik, w tym samym kierunku, aż blokada Mot. 1054 zostanie wprowadzona w punkt do regulacji.

Rowki wałków rozrządu powinny być, w punkcie do regulacji, ułożone poziomo, z przesunięciem osi do dołu jak pokazano na rysunku poniżej.

Prawidłowe położenie Nieprawidłowe położenie (blokada znajduje się w otworze do wyważania).


11-10

SILNIK F4P

Wymontować:– koło pasowe wału korbowego zablokowując koło

zamachowe silnika przy pomocy śrubokrętu,

– górną obudowę (1),– obudowę środkową rozrządu (2).


11-11

SILNIK F4P

Poluzować pasek rozrządu odkręcając nakrętkę (1) rolki napinacza.

W celu zdjęcia paska rozrządu, wymontować rolkę nawijacza (2) i bardzo uważać, by nie spadło przy tym koło zębate wału korbowego (nie posiadające zaczepu).

Wymontować koło zębate rozrządu wału korbowego.


11-12

SILNIK F4P

UWAGA: konieczne jest odtłuszczenie czopu wału korbowego, otworu koła zębatego wału korbowego i powierzchni podparcia koła pasowego, aby zapobiec poślizgowi rozrządu, który mógłby spowodować uszkodzenie silnika.

MONTAŻ

Podczas wymiany paska klinowego rozrządu, należy koniecznie wymienić rolki napinacza i nawijacza rozrządu.

Zamontować:– Pasek rozrządu (należy koniecznie postępować

zgodnie z metodą opisaną w rozdziale 07 "Procedura naciągu paska rozrządu"),

– pasek napędowy akcesoriów (patrz rozdział 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów"),

– zatyczkę blokady Górnego Martwego Punktu nakładając niewielką ilość środka RHODORSEAL 5661 na gwintowanie,

– nowe korki uszczelniające: wałka rozrządu ssania (Mot. 1487), wałka rozrządu wydechu (Mot. 1488).

– zawieszenie elastyczne z prawej strony dokręcając właściwym momentem (patrz rozdział 19 "Zawieszenie elastyczne").


11-13

SILNIK K4M

DEMONTAŻ



Wymontować:– prawe przednie koło.– nadkole przednie prawe,– osłonę pod silnikiem.

Założyć wspornik silnika Mot. 1453 stosując opaski przytrzymujące.


Mot. 799-01 Blokada wałków dla paska zębatego

Mot. 1368 Przyrząd do dokręcania rolki nawijacza paska rozrządu


Mot. 1487 Przyrząd do zakładania korka uszczelniającego na wałek rozrządu ssania

Mot. 1488 Przyrząd do zakładania korka na wałek rozrządu zaworów wylotowych


Mot. 1490 Blokada kół pasowych wałów rozrządu







Śruby koła pasowego wału korbowego 2+135°±±±±15°





Śruby kół 10,5


11-14

SILNIK K4M

Wymontować:– wkładkę wygłuszającą (1),– śruby mocujące drążek (2) , po czym wymontować

zespół zawieszenia elastycznego-ogranicznika wychylenia,

– pasek napędowy akcesoriów (patrz rozdział 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów").

Odłączyć złącza (3).

Odpiąć:– wiązkę przewodów elektrycznych na górnej

obudowie rozrządu i odsunąć zespół,– przewód paliwowy na środkowej obudowie rozrządu.

Wymontować:– korki uszczelniające wałków rozrządu,– zatyczkę blokady Górnego Martwego Punktu.


11-15

SILNIK K4M


Rowki na wałkach rozrządu należy skierować do dołu, jak pokazano na poniższym rysunku.

Wkręcić blokadę Górnego Martwego Punktu Mot. 1489 następnie wykonać obrót silnikiem zgodnie z ruchem zegara (od strony rozrządu), aby doprowadzić powoli i bez szarpnięć wał korbowy do oparcia się na blokadzie.

Sprawdzić, czy położenie rowków wałków rozrządu jest identyczne, jak położenie pokazane na rysunku poniżej.

Wymontować:– koło pasowe wału korbowego zablokowując koło

zamachowe silnika przy pomocy śrubokrętu,– górną obudowę (1),– środkową obudowę rozrządu (2).


11-16

SILNIK K4M

Poluzować pasek rozrządu odkręcając nakrętkę (1) rolki napinacza.

Aby wyjąć pasek rozrządu, wymontować rolkę nawijacza (2) za pomocą przyrządu Mot. 1368.

UWAGA: konieczne jest odtłuszczenie czopu wału korbowego, otworu koła zębatego wału rozrządu oraz powierzchni podparcia koła pasowego wału korbowego w celu uniknięcia zjawiska ślizgania między rozrządem i wałem rozrządu, co mogłoby spowodować zniszczenie silnika.

MONTAŻ

Podczas wymiany paska rozrządu, należy koniecznie wymienić rolki napinacza i nawijacza rozrządu.

Zamontować:– pasek klinowy rozrządu (należy postępować zgodnie

z metodą opisaną w rozdziale 07 "Procedura naciągu paska klinowego rozrządu"),

– Pasek napędowy akcesoriów (patrz rozdział 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów"),


– zawieszenie elastyczne z prawej strony dokręcając momentem (patrz rozdział 19 "Zawieszenie elastyczne").

GÓRA I PRZÓD SILNIKAUszczelki głowicy 11

11-17

SILNIK L7X Uszczelki głowicy

DEMONTAŻ



Wymontować:– prawe przednie koło.– prawy przedni fartuch przeciwbłotny, jak również

osłonę boczną,– wspornik zbiornika układu wspomagania kierownicy,– ozdobną osłonę,– Pasek napędowy akcesoriów (patrz metoda opisana

w rozdziale 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów"),

– obudowę pokrywę wału rozrządu (A) odłączając złącze (1), które następnie należy odpiąć od obudowy pokrywy wału rozrządu oraz przewód (2).


Mot. 1428 Przyrząd do unieruchomienia piast wału rozrządu wydechu

Mot. 1430 Blokada kół zębatych wałków rozrządu i wału korbowego

Mot. 1430-01 Blokada do kontroli ustawienia kół zębatych wałków rozrządu i wału korbowego

Mot. 1436 Szpilkę przytrzymującą pasek rozrządu



Mot. 1555 Przyrząd do unieruchomienia piast wałka rozrządu ssania


Nakrętka napinacza rozrządu 2,5

Śruby kół zębatych wałków rozrządu 1

Śruby mocowania płytki wspornika rolki napinacza 2,5





Śruba mocująca koło pasowe wału korbowego 2,5

Śruby pokrywy wału rozrządu 1

Śruby kół 10,5


11-18

SILNIK L7X

Założyć wspornik silnika. Wymontować:– wkładkę wygłuszającą (3),– śruby mocujące drążek (4), po czym wymontować

zespół zawieszenia elastycznego- ogranicznik wychylenia.


11-19

SILNIK L7X

Wymontować:– napinacz dynamiczny paska akcesoriów w punkcie (5),– koło pasowe pompy wspomagania układu kierowniczego (6),– osłony rozrządu (A) i (B),– koło pasowe wału korbowego (7),– dolną obudowę rozrządu (C).


11-20

SILNIK L7X

– osłonę z blachy (8).

Obracać silnik zgodnie z kierunkiem działania, aby zablokować koło zębate wału korbowego, jak również wałki rozrządu za pomocą blokady Mot. 1430.


11-21

SILNIK L7X

W tym celu, należy poluzować śruby kół zębatych wałków rozrządu (1) i obracać piasty wałków rozrządu przy użyciu narzędzia Mot. 1428 (piasta wałka rozrządu wydechu) oraz narzędzia Mot. 1555 (piasta wałka rozrządu ssania), aby ułatwić założenie blokad.


11-22

SILNIK L7X

Poluzować rolkę napinacza odkręcając nakrętkę (2).

Poluzować śruby (3) płytki wspornika rolki napinacza, po czym wymontować śrubę (4).

Za pomocą kwadratu 9,53 mm obrócić płytkę (5) w celu wymontowania paska rozrządu.


11-23

SILNIK L7X

MONTAŻ

Upewnić się co do prawidłowego zablokowania wałków rozrządu, jak również wału korbowego.

Zwrócić uwagę, by występ (6) rolki napinacza był właściwie ułożony w rowku (7).


11-24

SILNIK L7X

Dokręcić śruby (2) momentem 1 daN.m następnie poluzować o 45°.

Obracać koła zębate wałków rozrządu zgodnie z ruchem zegara aż znajdą się w łożysku w kształcie owalu.

Dokręcić śruby (1) momentem 0,5 daN.m , następnie poluzować o 45°.


11-25

SILNIK L7X

Naciągnąć pasek rozrządu na koło zębate wału korbowego i unieruchomić za pomocą przyrządu Mot. 1436.


11-26

SILNIK L7X

Założyć pasek na rolkę nawijacza (3) upewniając się, że taśma (D) paska jest dobrze napięta.

Obracać lekko koło zębate wału rozrządu (4) w kierunku przeciwnym do ruchu zegara, aby nasunąć pasek na koło zębate.

Wykonać tę samą czynność przy kołach zębatych (5), (6) i (7).

WAŻNE:– Wartość przesunięcia kątowego koła zębatego względem paska

rozrządu nie powinna być większa od wartości jednego ząbka.– Sprawdzić, czy koła zębate wałków rozrządu nie znajdują się w

łożysku w kształcie owalu; w przeciwnym wypadku powtórzyć czynność zakładania paska rozrządu.

Naciągnąć jednocześnie pasek na rolki (8) i (9) oraz koło zębate (10).

Za pomocą kwadratu 9,53 mm obrócić płytkę (11), by założyć pasek rozrządu, a następnie zamontować śrubę w punkcie (12).

Dokręcić śruby (12) i (13) momentem 2,5 daN.m.


11-27

SILNIK L7X

Wymontować przyrząd Mot. 1436.

Napiąć pasek przyrządem Mot. 1505 obracając rolkę napinacza w kierunku wskazanym strzałką za pomocą kwadratu 6,35 mm, aż do otrzymania zalecanej wartości montażowej: 106±±±±4 Hz.

Dokręcić nakrętkę rolki napinacza momentem 1 daN.m.

UWAGA: podczas obracania rolki napinacza, nigdy nie należy przekroczyć punktu oporu(A) napinacza.


11-28

SILNIK L7X

Dokręcić śruby kół zębatych wałków rozrządu momentem 1 daN.m zaczynając od wału rozrządu (4).

Wymontować blokady do ustawiania wałków rozrządu i wału korbowego.

Wykonać dwa obroty silnikiem.

Zablokować jedynie wał korbowy przy użyciu blokady Mot. 1430.

Poluzować nakrętkę rolki napinacza o 1/4 obrotu i zrównać ze sobą znaki (1) i (2), a następnie dokręcić nakrętkę (3) momentem 2,5 daN.m.

Wymontować blokadę do regulacji wału korbowego.


11-29

SILNIK L7X

Wykonać dwa obroty silnikiem zgodnie z kierunkiem działania silnika.

Sprawdzić, czy znaki (1) i (2) rolki napinacza ustawiły się w jednej linii, w przeciwnym razie ponownie przeprowadzić naciąg. W tym celu, odkręcić rolkę napinacza o 1/4 obrotu i zrównać znaki na rolce za pomocą kwadratu 6,35 mm.

Zablokować kolejno przy użyciu blokad Mot. 1430:– wał korbowy,– wałki rozrządu (4), (5), (6) i (7).

WAŻNE:

jeżeli blokada Mot. 1430 nie daje się wprowadzić w przeznaczone dla niej gniazdo, należy odkręcić o 45° śruby (1) koła zębatego wałków rozrządu.

jeżeli blokada Mot. 1430 nie daje się wprowadzić w przeznaczone dla niej gniazdo, to operację zablokowania wałków rozrządu ułatwi odkręcenie o 45° śrub (1) i obrócenie piast wałków rozrządu za pomocą przyrządu Mot. 1428 lub Mot. 1555.

Dokręcić śruby (1) momentem 1 daN.m zaczynając od koła zębatego (4) potem (5), (6) i (7).

Wymontować blokady Mot. 1430 wałków rozrządu i wału korbowego.


11-30

SILNIK L7X

KONTROLA USTAWIENIA ROZRZĄDU

Wykonać dwa obroty silnikiem.

Włożyć blokadę Mot. 1430 do ustawiania wału korbowego.

Sprawdzić, czy blokada do kontroli ustawienia Mot. 1430-01 wchodzi swobodnie w otwory do blokad głowic aż do oparcia się na kołach zębatych wałków rozrządu.

W przeciwnym wypadku, powtórzyć czynności montażu paska rozrządu.

Wyjąć blokadę do ustawiania wału korbowego.

Przyłożyć a potem stopniowo dokręcać śruby mocujące obudowę-pokrywę wału rozrządu w niżej zalecanej kolejności:

Dokręcić śruby momentem 1 daN.m.


Zamontować pasek napędowy akcesoriów (patrz metoda opisana w rozdziale 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów").

GÓRA I PRZÓD SILNIKAUszczelka głowicy 11SILNIKI

F4P - K4M Uszczelka głowicy


Mot. 799-01 Blokada wałków dla paska zębatego rozrządu

Mot. 1202-01Mot. 1202-02


Mot. 1367-02 Wspornik silnika do napraw



Mot. 1487 Przyrząd do zakładania korka uszczelniającego wałków rozrządu ssania

Mot. 1488 Przyrząd do zakładania korka uszczelniającego wałków rozrządu wydechu


Silnik K4M:


Mot. 1490 Blokada kół pasowych wałków rozrządu

Mot. 1491 Przyrząd do zakładania uszczelek wałków rozrządu

Silnik F4P:


Mot. 1509Mot. 1509-01

Blokada kół pasowych wałków rozrządu

Mot. 1512 Przyrząd do zakładania uszczelki wałków rozrządu wydechu

Mot. 1513 Przyrząd do montażu uszczelki elektrozaworu koła zmiany fazy wałków rozrządu

Mot. 1517 Przyrząd do zakładania uszczelki wałka rozrządu ssania


Przyrządy do prób głowicyKlucz do dokręcania kątowego

11-31

GÓRA I PRZÓD SILNIKAUszczelka głowicy 11

11-32

SILNIKIF4P - K4M

DEMONTAŻ


Wymontować:– pasek rozrządu (patrz metoda opisana w rozdziale

11 "Pasek rozrządu"),– osłonę pod silnikiem.

MOMENTY DOKRĘCANIA (w daN.m lub/i w °)


Śruba koła pasowego wału korbowego 2+135°±±±±15°


Śruba pokrywy głowicy 1,2

Śruba mocująca osadnik oleju 1,3


Śruby mocowania do nadwozia ogranicznika wychylenia zawieszenia elastycznego 2,1



Śruby dolnego kolektora ssącego 2,1

Śruby cewek 1,3

Śruby dolnego kolektora ssącego 0,9

Śruby obudowy przepustnicy 1,5

Śruby obudowy filtra powietrza 0,9

Śruby koła 10,5

Silnik F4P:

Nakrętka koła pasowego wałka rozrządu wydechu 3+90°

Śruby koła zmiany fazy wału rozrządu 10

Silnik K4M:

Nakrętka koła pasowego wału rozrządu 3+84°


11-33

SILNIKIF4P - K4M

Wstawić wspornik silnika do napraw Mot. 1367-02 między dolną belkę poprzeczną a prawą półramę silnika.

Zlać płyn z układu chłodzenia (przez dolny przewód giętki chłodnicy).

WARTOŚCI REGULACYJNEUszczelka głowicy 11

11-34

SILNIKIF4P - K4M

WARTOŚCI REGULACYJNE

Wymontować koła pasowe wałków rozrządu.

Silnik F4P

Metoda luzowania koła pasowego wałka rozrządu wydechu i koła zmiany fazy wałka rozrządu ssania.

Czynność ta jest wykonywana za pomocą przyrządu Mot. 1509 oraz Mot. 1509-01.

Przygotowanie przyrządu Mot. 1509

Zdjąć górne kółko zębate ze wspornika.

Wstawić w przeznaczone miejsce kółko zębate przyrządu Mot. 1509-01 (wykorzystując ponownie obie podkładki i nakrętkę z przyrządu Mot. 1509).


11-35

SILNIKIF4P - K4M

Założyć:– nasadkę (1) z przyrządu Mot. 1509-01 na

sworzeń (2),

– przyrząd Mot. 1509 w sposób pokazany na poniższym rysunku,

– górną śrubę (3) ustawiając jednocześnie nasadkę (4) z przyrządu Mot. 1509-01 między przyrządem a pokrywą głowicy (nie blokować śruby).

– nakrętkę z kołnierzem (5) od przyrządu Mot. 1509-01.


11-36

SILNIKIF4P - K4M

Dokręcić nakrętkę z kołnierzem (6) i śrubę (7), po czym doprowadzić do zetknięcia kółek zębatych przyrządu Mot. 1509 z kołami pasowymi wałków rozrządu dokręcając przy tym nakrętki (8) momentem 8 daN.m.

Wymontować:– zaślepkę koła zmiany fazy wałka rozrządu ssania za

pomocą klucza ampulowego 14 mm,

– nakrętkę koła pasowego wału rozrządu wydechu,– śrubę koła zmiany fazy wału rozrządu ssania.


11-37

SILNIKIF4P-K4M


Silnik K4M

Wymontować koła pasowe wałków rozrządu za pomocą przyrządu Mot. 1490 (zastosować mocowania obudowy rozrządu do przymocowania Mot. 1490).

Wymontować:– linkę gazu,– osłonę ochronną rampy wtrysku,– przewód zasilania paliwem przy rampie wtrysku i

odsunąć go,– mocowanie uchwytu (1) i odsunąć go.

Odłączyć:– złącze (3) jak również złącza cewek zapłonowych,– przewód podciśnieniowy serwa hamulca przy

kolektorze ssącym,– obudowę filtra powietrza w punkcie (4).

UWAGA: należy bardzo uważać na wyjście podciśnieniowe prowadzące od kolektora ssącego do wspomagania układu hamowania. Uszkodzenie tego wyjścia wiąże się z koniecznością wymiany kolektora.

Przesunąć obudowę filtra powietrza na prawo, by umożliwić jej wyjęcie. Obudowa filtra powietrza może przejść między wnęką przedniej szyby, silnikiem a zespołem wspomagającym hamowania.


11-38

SILNIKIF4P - K4M

Wymontować:– podpórkę (A),

– rurę wydechową,– obudowę przepustnicy w punktach (5),


11-39

SILNIKIF4P - K4M

– złącze sondy Lambda katalizatora,– uchwyt podnoszenia (6),– rozdzielacz powietrza,

– cewki zapłonowe,– osadnik oleju,


11-40

SILNIKIF4P - K4M

– uchwyt podnoszenia od strony koła zamachowego silnika,– śruby pokrywy-głowicy, następnie odspajać ją w położeniu pionowym

uderzając w "ucha" oznaczone (1) wybijakiem z brązu i podważyć śrubokrętem w punktach (2) (założyć osłonę na śrubokręt, co pozwoli uniknąć uszkodzenia powierzchni aluminiowych).


11-41

SILNIKIF4P - K4M

– wałki rozrządu wraz z zapadkami,– przewody giętkie bloku wypływu wody z głowicy, jak

również złącze sondy temperatury wody,– mocowania wspornika wiązki przewodów

elektrycznych w punktach (10),


11-42

SILNIKIF4P - K4M

– głowicę.

CZYSZCZENIE

Należy unikać zarysowania płaszczyzny uszczelniającej ostrymi narzędziami.

Zastosować środek Décapjoint w celu rozpuszczenia przyklejonych pozostałości uszczelki.

Zalecane jest wykonywanie niżej opisanej czynności w rękawicach ochronnych:Nałożyć środek na miejsca do oczyszczenia, odczekać około 10 minut, następnie usunąć zanieczyszczenia przy pomocy drewnianej szpachelki.

Zwracamy uwagę, że czynność ta powinna być wykonywana ze szczególną starannością, by nie dopuścić do przedostania się zanieczyszczeń do kanałów doprowadzania oleju (kanały znajdujące się w bloku cylindrów oraz w głowicy).

KONTROLA PŁASZCZYZNY GŁOWICY

Sprawdzić, czy nie występuje odkształcenie płaszczyzny uszczelki.

Maksymalne dopuszczalne odkształcenie: 0,05 mm.

Szlifowanie głowicy jest niedozwolone.

Wykonać próbę głowicy w celu wykrycia ewentualnego zarysowania: za pomocą przyrządu do prób głowicy (zawierającego pojemnik oraz zestaw dopasowany do głowicy, korek, płytkę uszczelniającą, zaślepkę). Atestowany pojemnik do prób głowicy ma nr kat. 664000.


11-43

SILNIKIF4P - K4M

MONTAŻ

Podczas demontażu-montażu głowicy, należy przestrzegać następujących zasad:

– konieczne jest napełnienie dźwigienek zaworowych, gdyż po upływie dłuższego czasu mogą one być opróżnione. W celu sprawdzenia, czy wymagają napełnienia, nacisnąć od góry dłonią na dźwigienkę w punkcie (A) i jeśli tłok dźwigienki zagłębia się, należy zanurzyć ją w zbiorniku napełnionym olejem napędowym, po czym ponownie zamontować.


11-44

SILNIKIF4P - K4M

– Sprawdzić: czy osłona termiczna wydechu jest prawidłowo ustawiona między sondą Lambda a kolektorem (by

zapobiec powstaniu efektu kominowego, który mógłby spowodować uszkodzenie połączeń górnej sondy),

ustawienie w jednej linii (A) dolnego kolektora ssącego i głowicy (od strony rozrządu) po upewnieniu się, że zaczepy (B) prawidłowo stykają się z zaczepami pokrywy głowicy.

Dokręcanie dolnego kolektora ssącego należy wykonywać z zastosowaniem momentu 2,1 daN.m.

Ustawić tłoki w połowie skoku, by nie dopuścić do ich zetknięcia z zaworami podczas ponownego montażu wałków rozrządu.

Założyć uszczelkę głowicy, a potem głowicę.

Przeprowadzić kontrolę śrub, a następnie dokręcanie głowicy (patrz rozdział 07 "Dokręcanie głowicy").

18664


11-45

SILNIKIF4P - K4M

Zamontować:– zapadki,– wałki rozrządu smarując łożyska.

UWAGA: nie wolno nanosić oleju na powierzchnię uszczelki pokrywy głowicy.

Silnik F4P

Wałki rozrządu są identyfikowane po mocowaniach kół pasowych.

Zasady mocowania kół pasowych:

Silnik K4M

Wałki rozrządu są identyfikowane poprzez oznakowanie (A).

Informacje dotyczące oznakowania:– znaki (B) i (C) służą wyłącznie dostawcy,– znak (D) służy do identyfikacji wałków rozrządu:

AM = SsanieM = Wydech

FG

wałek rozrządu wydechuwałek rozrządu ssania


11-46

SILNIKIF4P - K4M

UWAGA: powierzchnie uszczelki powinny być czyste, suche i odtłuszczone (unikać śladów palców).

Nanieść za pomocą wałka (do obrzutki) środek Loctite 518 na powierzchnię uszczelki pokrywy głowicy, aż nabierze ona czerwonawej barwy.

Ułożyć rowki wałków rozrządu w sposób pokazany na poniższym rysunku:


11-47

SILNIKIF4P - K4M

Zamontować pokrywę głowicy dokręcając ją momentem.

Metoda dokręcania

Montaż Kolejność dokręcania śrub

Kolejność odkręcania śrub

Moment dokręcania (w

daN.m)

Czynność nr 1 22-23-20-13 - 0,8

Czynność nr 21 do 12

14 do 19 21 i 24

- 1,2

Czynność nr 3 - 22-23-20-13 -

Czynność nr 4 22-23-20-13 - 1,2


11-48

SILNIKIF4P-K4M

UWAGA: powierzchnie uszczelki powinny być czyste, suche i odtłuszczone (unikać śladów palców).

Nanieść za pomocą wałka (do obrzutki) środek Loctite 518 na powierzchnię uszczelki osadnika oleju, aż nabierze ona czerwonawej barwy.

Zamontować osadnik oleju i dokręcić momentem 1,3 daN.m w zalecanej kolejności.


11-49

SILNIKIF4P-K4M

Wymiana uszczelki elektrozaworu sterowania (Silnik F4P) wykonywana jest za pomocą przyrządu Mot. 1513.


11-50

SILNIKIF4P-K4M

Zamontować:– cewki dokręcając je momentem 1,3 daN.m,– dolny kolektor ssący (wyposażony w nowe uszczelki) dokręcając jego

śruby momentem 0,9 daN.m w zalecanej kolejności,

– obudowę przepustnicy dokręcając śruby momentem 1,5 daN.m,– obudowę filtra powietrza dokręcając śruby momentem 0,9 daN.m.


11-51

SILNIKIF4P-K4M

Wymiana uszczelek wałków rozrządu.

Silnik F4P

Zakładanie uszczelniacza wałka rozrządu wydechu za pomocą przyrządu Mot. 1512 z wykorzystaniem starej nakrętki (1).

Montaż uszczelniacza koła zmiany fazy rozrządu ssania za pomocą przyrządu Mot.1517 używając starej śruby (2).

UWAGA: aby możliwe było użycie przyrządu Mot. 1517, należy koniecznie powiększyć otwór do średnicy 13 mm.

Silnik K4M

Zakładanie uszczelek wałków rozrządu za pomocą przyrządu Mot. 1491.

Wykorzystać wymontowane wcześniej nakrętki (3).


11-52

SILNIKIF4P - K4M


UWAGA: konieczne jest odtłuszczenie czopu wału korbowego, otworu koła zębatego rozrządu, powierzchni podparcia koła pasowego, jak również zakończeń wałków rozrządu (od strony rozrządu) oraz otworów kół zębatych wałków rozrządu, by zapobiec poślizgowi rozrządu, który mógłby doprowadzić do uszkodzenia silnika.

Zamontować:– pasek rozrządu (należy koniecznie postępować

zgodnie z metodą opisaną w rozdziale 07 "Procedura naciągu paska rozrządu"),

– pasek napędowy akcesoriów (patrz rozdział 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów"),


– zawieszenie elastyczne z prawej strony dokręcając je momentem (patrz rozdział 19 "Zawieszenie elastyczne").


Napełnić i odpowietrzyć układ chłodzenia (patrz rozdział 19 "Wlewanie płynu - odpowietrzanie").


11-53

SILNIK F9Q

DEMONTAŻ



Spuścić płyn z układu chłodzenia przez dolny przewód giętki chłodnicy.

Wymontować pasek rozrządu (patrz metoda opisana w rozdziale 11 "Pasek rozrządu").

Wstawić wspornik silnika do napraw Mot. 1367-02 między dolną belkę poprzeczną a lewą półramę silnika.



Mot. 1202 -01 Szczypce do pierścieni zaciskowychMot. 1202 -02

Mot. 1367-02 Wspornik silnika do napraw





Przyrządy do prób głowicy

Nasadka gwiazdkowa 14


Końcówka gwiazdkowa 55

MOMENTY DOKRĘCANIA (w daN.m lub/i °)


Śruba mocująca koło pasowe wału korbowego 2+115°±15°





Śruby mocujące drążek reakcyjny silnika:* do silnika:* do ramy silnika:

10,512

Śruby koła 10,5


11-54

SILNIK F9Q

Wymontować:– wspornik silnika do napraw Mot. 1453,– przewód podciśnieniowy serwa hamulcowego,– przewód powietrza (A) odłączając przewód giętki (B)

przy zbiorniku układu pochłaniania oparów oleju,– obudowę filtra powietrza,– mocowanie (1),– kanały powietrza (C) i (D) odpowiednio przy

turbosprężarce i kolektorze ssącym, po czym odsunąć je,

– mocowania (2) zbiornika podciśnieniowego,– mocowanie (3), jak również złącze (4),

– podkładkę (5), a potem katalizator (6),– mocowanie (7), a potem przewód doprowadzania

oleju w punkcie (8) i odsunąć w stronę przegrody czołowej,

– uchwyt podnoszenia (9),– przewód zwrotny oleju (10),

– czujnik Górnego Martwego Punktu (11).


11-55

SILNIK F9Q

– Przewody giętkie przy bloku wypływu wody z głowicy, jak również złącze (1),

– zbiornik układu pochłaniania oparów oleju,– przewód zwrotny paliwa, jak również przewód

doprowadzający paliwo. Założyć korki zabezpieczające przed brudem,

– złącza wtryskiwaczy świec żarowych, pompy wtrysku pod wysokim ciśnieniem, czujnika i regulatora ciśnienia,

– złącze filtra oleju napędowego i odpiąć wiązkę przewodów,

– śruby głowicy,– głowicę.

CZYSZCZENIE


Zastosować środek Décapjoint do rozpuszczenia przyklejonych pozostałości uszczelki.

Zalecane jest wykonywanie niżej opisanej czynności w rękawicach ochronnych:

Nałożyć środek na miejsca do oczyszczenia, odczekać około 10 minut, następnie usunąć zanieczyszczenia przy pomocy drewnianej szpachelki.

Zwracamy uwagę, że czynność tę należy wykonywać ze szczególną starannością, by nie dopuścić do przedostania się zanieczyszczeń do kanałów doprowadzania oleju (kanały znajdujące się w bloku cylindrów oraz w głowicy).


Przy pomocy przymiaru liniowego i kompletu szczelinomierzy sprawdzić, czy płaszczyzna głowicy nie uległa odkształceniu.


Szlifowanie głowicy jest niedozwolone.

Wykonać próbę głowicy w celu wykrycia ewentualnego zarysowania: za pomocą przyrządu do prób głowicy (zawierającego pojemnik oraz zestaw dopasowany do głowicy, korek, płytkę uszczelniającą, zaślepkę). Atestowany pojemnik do prób głowicy ma nr kat. 664000.


11-56

SILNIK F9Q

Montaż (cechy szczególne)

Założyć uszczelkę głowicy. Jest ona wycentrowana za pomocą dwóch tulei.

Ustawić tłoki w połowie skoku, by nie dopuścić do ich zetknięcia z zaworami podczas dokręcania głowicy.

Wycentrować głowicę na tulejkach.

Nanieść smar pod łby oraz na gwintowania śrub mocujących.

Wykonać dokręcanie głowicy przy użyciu klucza kątowego (patrz rozdział 07 "Dokręcanie głowicy").

Czynności montażu wykonywać w kolejności odwrotnej do demontażu.

Zamontować pasek rozrządu (patrz metoda opisana w rozdz. 11 "Pasek rozrządu").

Napełnić i odpowietrzyć układ chłodzenia (patrz rozdział 19 "Wlewanie płynu - odpowietrzanie").

W celu napełnienia układu oleju napędowego, należy zapoznać się z rozdziałem 13 "Filtr paliwa".


11-57



Mot. 1428 Przyrząd do unieruchomienia piast wałków rozrządu wydechu

Mot. 1430 Blokada do ustawiania kół zębatych wałków rozrządu i wału korbowego

Mot. 1430 -01 Blokada do kontroli ustawienia kół zębatych wałków rozrządu i wału korbowego

Mot. 1436 Szpilka przytrzymująca pasek rozrządu



Mot. 1555 Przyrząd do unieruchomienia piast wałków rozrządu ssania


Przyrząd do prób głowicy


Śruba napinacza rozrządu 2,5

Śruba piasty wałków rozrządu 8


Śruby mocujące płytkę wspornika rolki napinacza 2,5

Śruby kolektora ssącego 0,8






Śruby rozdzielacza powietrza 1

Śruby pokryw wałków rozrządu 1

Śruby kół 10,5


11-58

SILNIK L7X

DEMONTAŻ


Wyjąć akumulator.

Zlać płyn z układu chłodzenia przez dolny przewód giętki chłodnicy.


11 "Pasek rozrządu"),– blokady do regulacji,

WAŻNE: śruby mocujące piasty wałków rozrządu mają gwint lewy; odkręcanie odbywa się zgodnie z ruchem zegara. Strzałki na łbach tych śrub wskazują kierunek dokręcania.

Wymontować:– zespół kół zębatych-piast wałków rozrządu

unieruchamiając piasty za pomocą przyrządu Mot. 1428 (piasta wałków rozrządu wydechu) oraz przyrządu Mot. 1555 (piasta wałków rozrządu ssania). Przy tej ostatniej, zastosować tuleję junior gwiazdkową 14.


11-59

SILNIK L7X

Wymontować:– płytkę wspornika rolki napinacza,– wewnętrzne obudowy rozrządu,


11-60

SILNIK L7X

– śruby (1) i odsunąć wspornik (2),


11-61

SILNIK L7X

Zamontować zespół uchwytu zawieszenia elastycznego-ogranicznika wychylenia.

Wymontować wspornik silnika Mot. 1453.

Odpiąć płytkę przekaźników w punkcie (3).

Wymontować skrzynkę akumulatora w punkcie (4).

W tym celu, przewiercić trzy śruby niezrywalne wprowadzając wiertło ∅∅∅∅ 5mm, w oś śruby.Następnie wymontować śruby przy użyciu ściągacza kołków.

– kanał wlotu powietrza (5),– korytko (6) wiązki przewodów elektrycznych.


11-62

SILNIK L7X

Odłączyć:– złącze obudowy przepustnicy z silnikiem,– czujnik ciśnienia w kolektorze,– wlot podciśnienia serwa hamulcowego,– oba przewody znajdujące się pod obudową

przepustnicy z silnikiem.

Wymontować:– mocowania kolektora,– kolektor przesuwając go w stronę akumulatora.

Odkręcić (przy podstawie gwintu) nakrętki kołnierza katalizatora / katalizatora wstępnego przechodząc przez ramę silnika (zastosować długą tuleję).

Wymontować:– złącza (7) sond Lambda,– mocowanie (8) prowadnika wskaźnika poziomu

oleju,– mocowania (9) katalizatora wstępnego.


11-63

SILNIK L7X

– złącza (1) sond Lambda,– mocowania (2) katalizatora wstępnego,– podpórkę (A),

– mocowanie (3) i odsunąć przewody,– złącza cewek (4), jak również złącza (5), po czym

odpiąć i odsunąć na bok wiązkę przewodów elektrycznych.

– złącza cewek (6), jak również złącze (7), po czym odsunąć wiązkę przewodów elektrycznych,

– przewód (8),– uchwyt podnoszenia (9),


11-64

SILNIK L7X

– mocowanie (1),– złącza (2), (3) i (4), po czym odpiąć i odsunąć na bok

wiązkę przewodów elektrycznych,

– przewody paliwowe (5),– mocowania ramp wtrysku (6), a następnie

wymontować,

– mocowanie (7),– rozdzielacz powietrza,

– mocowania rury wodnej (8) przy obu głowicach,


11-65

SILNIK L7X

– obudowy pokrywy wałków rozrządu,

– śruby głowicy,– głowice


11-66

SILNIK L7X

CZYSZCZENIE





Zwracamy uwagę, że czynność tę należy wykonywać ze szczególną starannością, by nie dopuścić do przedostania się zanieczyszczeń do kanałów doprowadzających olej pod ciśnieniem do wałków rozrządu (kanały znajdujące się w bloku cylindrów oraz w głowicach).


Przy pomocy przymiaru liniowego i kompletu szczelinomierzy sprawdzić, czy płaszczyzna głowicy nie uległa odkształceniu.


Przeprowadzić próbę głowicy w celu wykrycia ewentualnego zarysowania: za pomocą przyrządu do prób głowicy (zawierającego pojemnik oraz zestaw dopasowany do głowicy, korek, płytkę uszczelniającą, zaślepkę). Atestowany pojemnik do prób głowicy ma nr kat. 664000.

Przy naprawie dopuszczalne jest zeszlifowanie głowic o 0,20 mm. Szlifowanie musi koniecznie być wykonane przy obu głowicach.

Głowice szlifowane będą mogły zostać oznakowane literą R wygrawerowaną przyrządem elektrycznym (zapoznać się z Podręcznikiem Napraw Silnika L w celu zlokalizowania powierzchni do grawerowania).


11-67

SILNIK L7X

MONTAŻ - Cechy szczególne

Każda z głowic jest wycentrowana przez dwie tuleje.


11-68

SILNIK L7X

Zamontować nowe uszczelki głowic upewniając się, że wypusty (1) są zwrócone na zewnątrz i sprawdzić prawidłowe położenie otworów doprowadzania oleju (2).

Skontrolować maksymalną długość pod łbami śrub: 149,5 mm.

PRZYPOMNIENIE

Aby uzyskać prawidłowe dokręcenie śrub, wyciągnąć za pomocą strzykawki olej, który może zalegać w otworach do mocowania głowic.

Posmarować olejem silnikowym gwinty oraz powierzchnie oporowe pod łbami śrub.

Wykonać dokręcanie głowic przy użyciu klucza kątowego (patrz rozdział 07 "Dokręcanie głowicy").


11-69

SILNIK L7X

Przyłożyć a potem stopniowo dokręcać śruby mocujące obudowę-pokrywę wałków rozrządu w zalecanej kolejności.


UWAGA: obudowy-pokrywy wałków rozrządu są wyposażone w uszczelkę z tworzywa kompozytowego, która nadaje się do wielokrotnego demontażu. Jeśli uszczelka jest uszkodzona, może być naprawiana częściowo przy użyciu środka AUTOJOINT OR.


11-70

SILNIK L7X

Wymienić uszczelki rozdzielacza powietrza.

Przyłożyć śruby zespołu rozdzielacza powietrza - rampy wtrysku, wykonać wstępne dokręcanie momentem 0,5 daN.m (w zalecanej kolejności), po czym dokręcić momentem 1 daN.m (w zalecanej kolejności).

Zamontować kolektor ssący wykonując wstępne dokręcanie momentem 0,5 daN.m. (w zalecanej kolejności), po czym dokręcić momentem 0,8 daN.m. (w zalecanej kolejności).


Zamontować pasek rozrządu (patrz metoda opisana w rozdziale 11 "Pasek rozrządu").

Wykonać napełnianie i odpowietrzanie układu chłodzenia (patrz rozdział 19 "Wlewanie płynu - odpowietrzanie").


11-71


DEMONTAŻ




11 "Pasek rozrządu"),– blokady do regulacji.

WAŻNE: Śruby mocujące piasty wałków rozrządu mają gwint lewy; odkręcanie należy wykonywać zgodnie z ruchem zegara. Strzałki na łbach tych śrub wskazują kierunek dokręcania.

Wymontować:– zespół kółka zębate-piasty wałków rozrządu

unieruchamiając piasty za pomocą przyrządu Mot. 1428 (piasta wałków rozrządu wydechu) oraz przyrządu Mot. 1555 (piasta wałków rozrządu ssania).

Do tej ostatniej, zastosować tuleję junior gwiazdkową 14.


Mot. 1428 Przyrząd do unieruchomienia piast wałków rozrządu

Mot. 1430 Blokada do ustawiania kół zębatych wałków rozrządu i wału korbowego

Mot. 1430 -01 Blokada do kontroli ustawienia kół zębatych wałków rozrządu i wału korbowego

Mot. 1432 Przyrząd do zakładania uszczelki wałków rozrządu

Mot. 1436 Szpilka przytrzymująca pasek rozrządu



Mot. 1555 Przyrząd do unieruchomienia piast wałków rozrządu ssania


Śruby napinacza rozrządu 2,5

Śruba piasty wałków rozrządu 8


Śruby mocujące płytkę wspornika rolki napinacza 2,5





Śruby kolektora ssącego 0,8


Śruby pokryw wałków rozrządu 1

Śruby kół 10,5


11-72

SILNIK L7X

Wymontować:– wewnętrzne obudowy rozrządu.


11-73

SILNIK L7X

Zamontować zespół uchwyt zawieszenia elastycznego-ogranicznika wychylenia i wymontować wspornik silnika Mot. 1453.

Wymontować:– kanał wlotu powietrza (5),– korytko (6) wiązki przewodów elektrycznych.

Odłączyć:– złącze obudowy przepustnicy z silnikiem,– czujnik ciśnienia w kolektorze,– wlot podciśnienia serwa hamulcowego,– oba przewody znajdujące się pod obudową


Wymontować:– mocowania kolektora,– kolektor odsuwając go w stronę akumulatora.

– mocowanie (3) i odsunąć przewody,– złącza cewek (4), jak również złącza (5), po czym

odpiąć i odsunąć na bok wiązkę przewodów elektrycznych,

– cewki,

– przewody doprowadzające paliwo do ramp wtrysku,


11-74

SILNIK L7X

– złącza cewek (6), jak również złącze (7), po czym odsunąć wiązkę przewodów elektrycznych,

– cewki,– przewód (8),– uchwyt podnoszenia (9) po uprzednim odłączeniu

złącza sondy Lambda.


11-75

SILNIK L7X

Odkręcać stopniowo śruby pokryw wałków rozrządu


11-76

SILNIK L7X

Postępować w ten sam sposób z pokrywami łożysk wałków rozrządu.

Wymontować wałki rozrządu.

CZYSZCZENIE





MONTAŻ

Posmarować krzywki oraz podpory.

Zamontować wałki rozrządu.

IDENTYFIKACJA WAŁKÓW ROZRZĄDU

Wałki rozrządu najdłuższe montowane są do głowicy przedniej i identyfikowane na podstawie oznakowania w miejscu (D).

Ssanie: D = A423Wydech D = E389X: strona rozrządu.


11-77

SILNIK L7X

Wałki rozrządu najkrótsze montowane są do głowicy tylnej i identyfikowane na podstawie oznakowania w miejscu (F).

Ssanie: F = A82Wydech F = E388X: strona rozrządu.

Sprawdzić obecność oraz prawidłowe ułożenie tulei centrujących (1).

Sprawdzić luz wzdłużny wałków rozrządu (patrz zeszyt Mot. L).

Nałożyć warstwę (A) masy AUTOJOINT OR na płaszczyznę uszczelki.


11-78

SILNIK L7X

Założyć obudowy pokryw łożysk wałków rozrządu.

Przyłożyć, po czym dokręcać stopniowo śruby mocujące w następującej kolejności:

Dokręcić śruby momentem 0,8 daN.m.

Zamontować obudowy pokrywy wałków rozrządu po oczyszczeniu uszczelek oraz ich płaszczyzn.


11-79

SILNIK L7X

Przyłożyć, po czym dokręcać stopniowo śruby mocujące w zalecanej kolejności.


UWAGA: obudowy pokrywy wałków rozrządu są wyposażone w uszczelkę z tworzywa kompozytowego, która nadaje się do wielokrotnego demontażu.Jeśli uszczelka jest uszkodzona, może być naprawiana częściowo przy użyciu środka uszczelniającego AUTOJOINT OR.


11-80

SILNIK L7X

Założyć uszczelki wałków rozrządu za pomocą przyrządu Mot. 1432.

UWAGA: przed założeniem uszczelek wałków rozrządu, sprawdzić, czy dna gniazd uszczelek są czyste i nie ma tam śladów masy uszczelniającej.



Zamontować kolektor ssący wykonując wstępne dokręcanie momentem 0,5 daN.m. (w zalecanej kolejności), po czym dokręcić momentem 0,8 daN.m. (w zalecanej kolejności).

MIESZANKA PALIWOWADane techniczne 12

12-1

112SILNIKI

K4M i F4PMIESZANKA PALIWOWA

Dane techniczne

(1) przy 2500 obr/min. wartośćCO powinna wynosić 0,3 maxi.

* Przy temperaturze płynu powyżej 80° C i stabilizacji prędkości obrotowej na 2500 tr/min. przez około 30 sekund.** Wartości dopuszczalne ustawowo zależnie od kraju przeznaczenia pojazdu.*** Kompatybilnie IO91 bezołowiowa.

Pojazdy Skrzynie biegów

Silnik

Typ WyznŚrednica

tłoka (mm)

Skok tłoka (mm)

Pojemność skokowa

(cm3 )

Stopień sprężania Katalizator

Norma ochrony

środowiska

BGOA JH3DPO

K4M 710 711

79,5 80,5 1598 10 / 1 ◊ C89 EU 00

BGOB JR5 DPO

F4P 770 771

82,7 83 1783 9,8 / 1 ◊ C89 EU 00

Kontrole przeprowadzone na biegu jałowym * Paliwo ***

(minimalna liczba oktanowa)Emisja zanieczyszczeń **

Prędkość obr.

(obr/min.)CO (%) (1) CO2 (%) HC (ppm) Lambda (λ)

F4P: 750K4M: 750

0,5 max 14,5 max 100 max 0,97 < λ < 1,03 Super bezołowiowa (liczba oktanowa 95)

Temperatura w C° -10 25 50 80 110

Czujnik temp. powietrza Typ CTN oporność w omach

10 450 do 8 625

2 065 do 2040

815 do 805 - -

Czujnik temperatury wodyTyp CTN oporność w omach

- 2360 do2140 850 do 770 290 do 275 117 do 112


12-2

SILNIKI K4M i F4P

OZNACZENIE MARKA/TYP WSKAZÓWKI SZCZEGÓŁOWE

Komputer wtrysku i zapłonu SAGEM S 2000 112 ścieżekWtrysk wielopunktowy sekwencyjny Zapłon statyczny

Obudowa przepustnicy z silnikiem ∅ 60 mm (Wbudowany dwuścieżkowy potencjometr)

MGI/VDO Oporność silnika = 1,6 ± 0,3 Ω Oporność potencjometru = 1200 ± 240 Ω

Czujnik pedału przyspieszenia HELLA Potencjometr dwuścieżkowyOporność ścieżki 1 = 1200 ± 480 Ω Oporność ścieżki 2 = 1700 ± 680 Ω

Cewki zapłonowe NIPPONDENSO (w F4P)

NIPPONDENSO lub SAGEM (w K4M)

Cztery cewki ołówkowe V4

SAGEM: Oporność pierwotna ≈ 0.5 Ω Oporność wtórna: 11 ± 1 KΩ

NIPPONDENSO: Oporność pierwotna ≈ 0.5 Ω Oporność wtórna: 6,8 ± 1 KΩ

Świece CHAMPION RC 87 YCL (w F4P)

EYQUEM RFC 50 LZ 2E (w K4M)

Moment dokręcania: 2,5 do 3 daN.m

Czujnik ciśnienia w kolektorze DELCO Oporność ≈ 50 KΩ Wymieniać uszczelkę przy każdym demontażu.

Czujnik spalania stukowego SAGEM Typ piezoelektryczny. Moment dokręcania: 2 daN.m

Czujnik magnetyczny (górnego martwego punktu i prędkości silnika)

SIEMENS Typ reluktancji zmienny Oporność = 200 do 270Ω

Sondy Lambda (górna i dolna) BOSCH Oporność ogrzewania = 3,4 ± 0,7 Ω przy 20°C Oporność wewnętrzna = 1 kΩ maximum Mieszanka bogata > 800 mV Mieszanka uboga < 50 mV

Wtryskiwacze MAGNETI-MARELLI PICO (w F4P)

SIEMENS DEKA (w K4M)

Oporność: 14,5 ± 0,7Ω ŕ 20°C


12-3

SILNIKI K4M i F4P


Czujnik temp. powietrza JEAGER CTN (patrz tabela) Oporność: 2500 Ω przy 20°C

Czujnik temp. wody JEAGER CTN (patrz tabela) Oporność: 3500 Ω przy 20°C

Elektrozawór pochłaniacza oparów benzyny

SAGEM Oporność: 26 ± 4 Ω przy 23°C

Elektrozawór koła zmiany fazy rozrządu (wyłącznie F4P)

AISIN Elektrozawór "tout ou rien" Oporność: 7,1 ± 0,5 Ω

Pompa paliwowa zanurzona z wbudowanym filtrem benzyny i regulatorem ciśnienia

BOSCH Ciśnienie: 3,5 bara ± 0,06 Wydatek minimalny: 80 do 120 l/h

Ciśnienie kolektora na biegu jałowym F4P

280 ± 50 mbarów

Ciśnienie kolektora na biegu jałowym K4M

350 ± 50 mbarów

Przeciwciśnienie wydechu F4P Powyżej katalizatora (mbary)

1500 tr/min. 20 3000 tr/min. 94 4500 tr/min. 208 5500 tr/min. 290

Przeciwciśnienie wydechu K4M Powyżej katalizatora (mbary)

1500 tr/min. 15 3000 tr/min. 564500 tr/min. 1805500 tr/min. 242


12-4

SILNIK L7XMIESZANKA PALIWOWA

Dane techniczne

(1) przy 2500 tr/min. wartość CO powinna wynosić 0,3 maxi.

* Przy temperaturze płynu wyższej, niż 80° C i po ustabilizowaniu się obrotów silnika na 2500 obr/min. przez około 30 sekund.

** Wartości dopuszczalne ustawowo zależnie od kraju przeznaczenia.*** Kompatybilnie IO91 bezołowiowa.

Pojazdy Skrzynie biegów

Silnik

Typ Wyzn.Średnica

tłoka (mm)

Skok tłoka (mm)

Pojemność skokowa

(cm 3 )

Stopień sprężania Katalizator

Norma ochrony

środowiska

BGOD SU1 L7X 731 87 82,6 2946 10,9 / 1 C141 (2)C142 (2)

EU 00

Kontrole przeprowadzone na biegu jałowym * Paliwo ***

(minimalna liczba oktanowa)Emisja zanieczyszczeń **

Prędkość obr.

(obr/min.)CO (%) (1) CO2 (%) HC (ppm) Lambda (λ)

650 0,5 max 14,5 max 100 max 0,97 < λ < 1,03 Super bezołowiowa (liczba oktanowa 95)

Temperatura w C° -10 25 50 80 110

Czujnik temp. powietrzaTyp CTN Oporność w omach

10 450 do 8625

2 065 do 2040

815 do 805 - -

Czujnik temp. wodyTyp CTN Oporność w omach

- 2360 do 2140 850 do 770 290 do 275 117 do 112


12-5

SILNIK L7X


Komputer wtrysku i zapłonu SAGEM ME 7.4.6 128 ścieżekWtrysk wielopunktowy sekwencyjny Zapłon statyczny

Obudowa przepustnicy z silnikiem ∅ 60 mm (Wbudowany dwuścieżkowy potencjometr)

BOSCH Oporność silnika = 1,6 ± 0,3 Ω Oporność potencjometru = 1200 ± 240 Ω

Czujnik pedału przyspieszenia HELLA Potencjometr dwuścieżkowyOporność ścieżki 1 = 1200 ± 480 Ω Oporność ścieżki 2 = 1700 ± 680 Ω

Cewki zapłonowe SAGEM Sześć cewek zapłonowych Oporność pierwotna: 0.5 Ω Oporność wtórna: 11 ± 1KΩ

Świece BOSCH FGR 8M QPE Moment dokręcania: 2,5 do 3 daN.m

Czujnik ciśnienia w kolektorze BOSCH Oporność ≈ 50 KΩ

Czujnik spalania stukowego SAGEM Typ piezoelektryczny.

Czujnik magnetyczny (górnego martwego punktu i prędkości silnika)

- Oporność ścieżki 1-2: 375 Ω

Sondy Lambda (górna i dolna) NTK Oporność ogrzewania = 6 ± 1 Ω przy 23°C Oporność wewnętrzna = 5 kΩ maximum Mieszanka bogata > 750 mV ± 70Mieszanka uboga < 150 mV ± 50

Wtryskiwacze BOSCH Oporność: 14,5 ± 0,7Ω przy 20°C

Elektrozawór pochłaniacza oparów benzyny

SAGEM Oporność: 26 ± 4 Ω przy 23°C

Czujnik ciśnienia płynu chłodniczego

TEXAS INSTRUMENTS Przy zastosowaniu układu klimatyzacji bez obiegu zimnego powietrza (usunięcie modułu elektronicznego klimatyzacji)

Elektrozawór koła zmiany fazy rozrządu

Elektrozawór "tout ou rien" Oporność: 7,1 ± 0,5 Ω

Czujnik położenia cylindra Czujnik z efektem Halla


12-6

SILNIK L7X


Czujnik temp. powietrza JEAGER CTN (patrz tabela) Oporność: 2500 Ω przy 20°C

Czujnik temp. wody JEAGER CTN (patrz tabela) Oporność: 3500 Ω przy 20°C

Pompa paliwowa zanurzona z wbudowanym filtrem benzyny i regulatorem ciśnienia

BOSCH Ciśnienie: 3,5 bara ± 0,06 Wydatek minimalny: 80 do 120 l/h

Ciśnienie kolektora na biegu jałowym

340 ± 40 mbarów

Przeciwciśnienie wydechu Powyżej katalizatora wstępnego (mbary)

1500 tr/min. 703000 tr/min. 1604500 tr/min. 3755500 tr/min. 4806000 tr/min. 630

MIESZANKA PALIWOWATłumik szmerów ssania 12SILNIKI

K4M i F4P Tłumik szmerów ssania

Układ zasysania powietrza jest wyposażony w tłumik szmerów ssania (1) umożliwiający pochłanianie pewnej ilości fal ciśnienia i zmniejszenie hałasu podczas ssania.

12-7

MIESZANKA PALIWOWATłumik szmerów ssania 12

12-8

SILNIK L7X

Układ zasysania powietrza jest wyposażony w tłumik szmerów ssania (1) umożliwiający pochłanianie pewnej ilości fal ciśnienia i zmniejszenie hałasu podczas ssania.

18949

MIESZANKA PALIWOWAWlot powietrza 12

12-9

SILNIK F9Q Wlot powietrza

SCHEMAT UKŁADU POWIETRZA WLOTOWEGO

1. Wymiennik powietrza2. Filtr powietrza3. Przepływomierz4. Kolektor ssący5. Turbosprężarka6. Wlot powietrza

18950

MIESZANKA PALIWOWAFiltr powietrza 12

12-10

Filtr powietrza

WYMIANA ELEMENTU FILTRUJĄCEGO

SILNIKI F4P I K4M

Wymontować:– tłumik szmerów ssania odłączyć przewód

podciśnieniowy serwa hamulcowego (od strony kolektora),

– dwie śruby pokrywy filtru powietrza, by uzyskać dostęp do elementu filtrującego.

SILNIKI L7X I F9Q

Wymontować cztery śruby mocujące pokrywę filtru powietrza, by uzyskać dostęp do elementu filtrującego.

18699S

MIESZANKA PALIWOWAObudowa filtra powietrza 12

12-11

SILNIKI K4M i F4P Obudowa filtra powietrza

DEMONTAŻ


Wymontować tłumik szmerów ssania.

Odłączyć przewód podciśnieniowy serwa hamulcowego (1) (od strony kolektora).

Wymontować:– uchwyt mocujący (4) złącze sondy Lambda, by

ułatwić przejście obudowy filtru powietrza.

– filtr powietrza,

– śruby (2) mocujące obudowę filtru powietrza.MOMENT DOKRĘCANIA (w daN.m)

Śruby obudowy filtru powietrza 0,9

18699

18666

MIESZANKA PALIWOWAObudowa filtru powietrza 12

12-12

SILNIKI K4M i F4P Obudowa filtru powietrza

Przesunąć na prawo obudowę filtru powietrza w celu jej wyjęcia. Obudowa może przejść między wnęką szyby przedniej, silnikiem i zespołem wspomagania układu hamulcowego.

MONTAŻ


Dokręcić śruby mocujące przestrzegając momentu dokręcania.

Uwaga: należy zwrócić uwagę na wyjście podciśnienia przechodzącego z kolektora ssącego do zespołu wspomagania układu hamulcowego. Uszkodzenie tego wyjścia spowodowałoby konieczność wymiany kolektora.

18700

MIESZANKA PALIWOWAObudowa przepustnicy z silnikiem 12

12-13

SILNIKI K4M i F4P Obudowa przepustnicy z silnikiem

DEMONTAŻ OBUDOWY PRZEPUSTNICY


Wymontować obudowę filtru powietrza (patrz rozdział 12 Mieszanka paliwowa " Zasysanie powietrza ").

Odłączyć:– złącze obudowy przepustnicy z silnikiem (1),– przewód pochłaniania oparów benzyny (2) na

elektrozaworze pochłaniacza.

Wyjąć trzy śruby mocujące (3) obudowę przepustnicy.

MONTAŻ

Wykonać operacje demontażu w odwrotnej kolejności.

Wymieniać uszczelkę przy każdym demontażu obudowy przepustnicy. W razie potrzeby użyć smaru dla ułatwienia jej założenia.

Przy włączaniu zapłonu obudowa przepustnicy musi wykonać cykl przystosowania swoich położeń granicznych mini i maxi.

Skontrolować za pomocą przyrządu diagnostycznego, czy przystosowanie to zostało właściwie przeprowadzone.


Śruba obudowa przepustnicy 1,3

Śruba obudowy filtra powietrza 0,9

18698

18705


12-14

SILNIK L7X Obudowa przepustnicy z silnikiem

DEMONTAŻ


Wymontować osłonę silnika.

Odłączyć czujnik temperatury powietrza (1).

Wymontować kanał powietrza (2).

Odłączyć:– obudowę przepustnicy z silnikiem,– dwa przewody znajdujące się pod obudową


Wymontować:– cztery śruby (3) obudowy przepustnicy z silnikiem,– obudowę przepustnicy z silnikiem.

MONTAŻ


Wymieniać uszczelkę przy każdym demontażu obudowy przepustnicy.

Przy włączaniu zapłonu obudowa przepustnicy musi wykonać cykl przystosowania swoich położeń granicznych mini i maxi.

Skontrolować za pomocą przyrządu diagnostycznego, czy przystosowanie to zostało właściwie przeprowadzone.


Śruba obudowy przepustnicy 1,3

18667


12-15

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Obudowa przepustnicy z silnikiem

SILNIK K4M i F4P

SILNIK L7X

PRZEZNACZENIE ŚCIEŻEK

Złącze obudowy przepustnicy z silnikiem:1: Masa potencjometru2: Sygnał potencjometru Nr 13: - silnika4: + silnika5: Zasilanie + 5V potencjometrów6: Sygnał potencjometru Nr 2

Oporność silnika: 1,6 Ω ±±±± 0,08 Ω Oporność potencjometru: 1200 Ω ±±±± 240 Ω

WAŻNE– Obudowa przepustnicy z silnikiem nie podlega

demontażowi.– Nie wolno zmieniać położenia śruby oporowej

(A).

MIESZANKA PALIWOWAKolektor ssący 12

12-16

SILNIKI K4M i F4P Kolektor ssący

DEMONTAŻ


Wymontować obudowę filtru powietrza (patrz rozdział 12 Mieszanka paliwowa "Zasysanie powietrza").

Odłączyć:– złącze obudowy przepustnicy z silnikiem (1),– czujnik ciśnienia bezwzględnego powietrza (2),– cewki (3),– czujnik temperatury powietrza (4).

Wymontować:– trzy śruby mocujące obudowy przepustnicy,– obudowę przepustnicy,

– siedem śrub kolektora ssącego,– kolektor ssący.

MONTAŻ


Uwaga: należy przestrzegać momentu dokręcania śrub kolektora ssącego, obudowy przepustnicy oraz zalecanej kolejności dokręcania.

Przewidzieć wymianę uszczelek okrągłych kolektora i obudowy przepustnicy.

MOMENT DOKRĘCANIA (w daN.m lub/i w°)

Śruby kolektora 0,9

Śruby obudowy filtru powietrza 0,9


18698

18706

MIESZANKA PALIWOWAKolektor ssący 12

12-17

SILNIK L7X Kolektor ssący

DEMONTAŻ


Demontaż kolektora ssącego wymaga demontażu obudowy przepustnicy z silnikiem (patrz rozdział 12 Mieszanka paliwowa " obudowa przepustnicy z silnikiem ").

Wymontować korytko wiązki przewodów elektrycznych (1).

Odłączyć:– czujnik ciśnienia kolektora (2),– wejście podciśnienia (3) do zespołu wspomagania

układu hamulcowego

Wymontować:– śruby mocujące kolektor ssący,– kolektor, unosząc go i przesuwając w stronę

akumulatora.

MONTAŻ

Wymienić uszczelki na nowe.


Uwaga: należy przestrzegać momentu i kolejności dokręcania śrub kolektora ssącego i obudowy przepustnicy.



Śruby kolektora ssącego wstępne dokręcanie

dokręcanie0,50,8

18667

18668

MIESZANKA PALIWOWARampa wtryskowa 12

12-18

SILNIKI K4M i F4P Rampa wtryskowa

DEMONTAŻ


Wymontować kolektor ssący (patrz rozdział 12 Mieszanka paliwowa " obudowa przepustnicy z silnikiem ").

Zdjąć osłonę rampy wtrysku.

Odłączyć:– przewód doprowadzający paliwo (1),– wtryskiwacze (2),– czujnik spalania stukowego (3).

Wymontować śruby rampy wtryskowej.

MONTAŻ

Wymienić uszczelkę.

Dokręcić śrubę (A) ręcznie w taki sposób, by ustawić rampę wtryskową naprzeciw wspornika elastycznego, po czym podnieść ją w taki sposób, by oparła się (w B) na pokrywie głowicy.

Dokręcić śruby i nakrętki mocujące rampę przestrzegając momentu dokręcania.

Pozostałe czynności montażu wykonywać w kolejności odwrotnej do demontażu.


Śruby rampy wtryskiwaczy 2,1

UWAGA: podczas demontażu przewodów rampy wtrysku, należy pamiętać, że w rampie i złączu wciąż znajduje się pewna ilość benzyny. Osłonić alternator.

18450

18664

MIESZANKA PALIWOWADolny kolektor ssący 12

12-19

SILNIK L7X Dolny kolektor ssący

DEMONTAŻ


Wymontować kolektor ssący (patrz rozdział 12 Mieszanka paliwowa "Kolektor ssący").

Odłączyć złącza doprowadzające benzyny (1) do obu ramp wtrysku, pamiętać, że znajduje się w nich ciągle pewna ilość benzyny.

Wymontować:– śruby (2) mocujące rampy wtrysku,– obie rampy wtrysku.

– śrubę (3) mocującą przewody pochłaniania oparów oleju,

– nakrętki mocujące dolny kolektor ssący,– dolny kolektor ssący.

MONTAŻ


Przystąpić do montażu wykonując czynności demontażu w odwrotnej kolejności, przestrzegając momentu i kolejności dokręcania nakrętek dolnego kolektora ssącego.


Śruby dolnego kolektora ssącego wstępne dokręcanie

dokręcanie0,51

MIESZANKA PALIWOWAKolektor wylotowy 12

12-20

SILNIKI K4M i F4P Kolektor wylotowy

DEMONTAŻ



Wymontować obudowę filtru powietrza (patrz rozdział 12 Mieszanka paliwowa "Zasysanie powietrza").

Odłączyć i wyjąć sondę Lambda (1) za pomocą przyrządu Mot. 1495.

Zdjąć górną osłonę termiczną kolektora wylotowego.

Wymontować podpórkę (A) między kolektorem wylotowym a obudową skrzyni biegów

Odłączyć rurę wydechową.

Odsunąć katalizator.

Ustawić podkładkę na ramie silnika w celu podparcia rury wydechowej oraz dla zabezpieczenia przewodu giętkiego przed uszkodzeniem powodującym konieczność wymiany katalizatora.


Mot. 1495 Przyrząd do demontażu i montażu sondy Lambda


Sondy Lambda 4,5

Nakrętki kolektora 1

Śruby osłony termicznej 1

Nakrętka mocowania trzypunktowego 2

18449-1

MIESZANKA PALIWOWAKolektor wylotowy 12

12-21

SILNIKI K4M i F4P Kolektor wylotowy

Wymontować nakrętki mocujące kolektor wylotowy.

Oddzielić kolektor obracając nim o około 45°, a następnie wyjąć go z prawej strony.

Wymontować dolną osłonę termiczną.

MONTAŻ


Należy przestrzegać kolejności i zalecanych momentów dokręcania nakrętek mocujących kolektor.

Wymienić uszczelki kolektora i trzypunktowego mocowania oraz nakrętki kolektora.

18449

MIESZANKA PALIWOWAKolektor wylotowy przedni 12

12-22

SILNIK L7X Kolektor wylotowy przedni

DEMONTAŻ

Ustawić pojazd na podnośniku dwukolumnowym.


Wymontować:– osłonę pod silnikiem,– obudowę silnika.

Odłączyć i odpiąć złącza (1) sond Lambda.

Wymontować:– osłonę termiczną (2) kolektora,– nakrętki (3) mocujące wylot do kolektora.

Poluzować maksymalnie cztery nakrętki kołnierza katalizatora / katalizatora wstępnego przechodząc poprzez ramę silnika za pomocą kilku przedłużek.


Nakrętki mocujące kolektor wylotowy przedni 2,1

Śruby wspornika katalizatora wstępnego 2,1

Nakrętki kołnierza katalizatora / katalizatora wstępnego 2,1

Nakrętki kolektora wstępne dokręcanie

dokręcanie13

18672

MIESZANKA PALIWOWAKolektor wylotowy przedni 12

12-23

SILNIK L7X Kolektor wylotowy przedni

Wymontować śrubę wspornika katalizatora wstępnego

Odsunąć katalizator wstępny w taki sposób, by umożliwić dostęp do kolektora.

Wymontować:– dolną osłonę termiczną kolektora (4),– osłonę termiczną rozrusznika (5),– kolektor.

MONTAŻ


Wykonać czynności montażu w kolejności odwrotnej do demontażu przestrzegając momentów i kolejności dokręcania kolektora.

18670

MIESZANKA PALIWOWAKolektor wylotowy tylny 12

12-24

SILNIK L7X Kolektor wylotowy tylny

DEMONTAŻ

Demontaż kolektora wylotowego tylnego łoża wymaga demontażu katalizatora wstępnego tylnego łoża (patrz rozdział 19 Wydech "Katalizator wstępny tylnego łoża").

Wymontować:– nakrętki mocujące kolektor,– kolektor.

MONTAŻ


Wykonać czynności montażu w kolejności odwrotnej do demontażu przestrzegając momentów i kolejności dokręcania kolektora.


Mot.1495 Przyrząd do demontażu i montażu sondy Lambda


Nakrętki mocujące kolektor wylotowy przedni 2,1

Nakrętki mocujące kolektor wylotowy tylny 2,1

Nakrętki podpórki katalizatora wstępnego 2,1

Śruby wspornika katalizatora wstępnego 2,1

Nakrętki kolektora wstępne dokręcanie

dokręcanie13

MIESZANKA PALIWOWAKolektory 12

12-25

SILNIK F9Q Kolektory

DEMONTAŻ

UWAGA: demontaż kolektorów powoduje konieczność demontażu turbosprężarki (patrz rozdział 12 "Doładowanie"). Kolektory nie mogą być demontowane oddzielnie.

Odłączyć:– akumulator,– przewód wlotu powietrza stabilizatora ciśnienia,– zawór elektryczny układu EGR.

Wymontować:– śrubę (1) mocującą moduł grzałki nurkowej i odsunąć

go.

– obudowę stabilizatora ciśnienia (2),– zawór elektryczny układu EGR (5).MOMENTY DOKRĘCANIA (w daN.m)

Szpilka mocująca kolektor 0,8

Nakrętka mocująca kolektor 2,8

Śruba mocująca zawór układu EGR 0,8

Śruby mocujące obudowę stabilizatora ciśnienia 0,8

18984


12-26


Wymontować przewód systemu EGR oraz uchwyt podnoszenia.


12-27


Odkręcić nakrętki mocujące kolektory.

MONTAŻ

Wykonać czynności demontażu w odwrotnej kolejności.

Wymienić uszczelkę kolektorów zwracając uwagę, by została ułożona na właściwym miejscu, uszczelkę zaworu systemu EGR i uszczelkę obudowy stabilizatora ciśnienia.

MIESZANKA PALIWOWASystem wyłączania silnika 12

12-28

SILNIK F9Q System wyłączania silnika

CEL

Zadaniem systemu jest szybkie wyłączanie silnika po wyłączeniu zapłonu.

OPIS

System składa się z następujących elementów:– jedna membrana (1) wprawiająca w ruch

przepustnicę,– jedna przepustnica (2),

– jeden elektrozawór (3),– jeden zapas podciśnienia (4).


Śruba stabilizatora ciśnienia 0.8 ±±±± 0,05

MIESZANKA PALIWOWASystem wyłączania silnika 12

12-29

SILNIK F9Q System wyłączania silnika

DZIAŁANIE

Przy wyłączeniu zapłonu, elektrozawór doprowadza do współdziałania zapasu podciśnienia i membrany.

Membrana jest poddana podciśnieniu; w wyniku tego następuje zamknięcie zaworu wlotu powietrza.

Silnik nie może już zasysać powietrza, zatrzymuje się natychmiast.

DEMONTAŻ PRZEPUSTNICY

Odłączyć przy membranie, przewód elastyczny podciśnienia.

Wymontować trzy śruby mocujące.

Wyciągnąć zespół przepustnicy/membrany.

MONTAŻ PRZEPUSTNICY


Kolejne czynności montażu polegają na wykonywaniu czynności demontażu w odwrotnej kolejności.

DOŁADOWANIEZawór regulacyjny ciśnienia 12

12-30

SILNIK F9QDOŁADOWANIE

Zawór regulacyjny ciśnienia

Membrana (A) zaworu regulacyjnego ciśnienia jest sterowana przez elektrozawór (B) pilotowany przez komputer wtrysku. Elektrozawór ten wprowadza zmiany podciśnienia, w zależności od zakresów działania silnika, co pozwala na regulację ciśnienia doładowania.

Zawór regulacji ciśnienia jest otwarty w położeniu spoczynkowym. Silnik działa wtedy jako wolnossący.

Elektrozawór zamknięty w położeniu spoczynkowym, jest zasilany po uruchomieniu silnika, po okresie czasu zależnym od temperatury płynu.

18997

DI1218

X Czas (s)Y Temperatura (°C)

DOŁADOWANIERegulacja ciśnienia 12

12-31

SILNIK F9Q Regulacja ciśnienia

ZAWÓR OGRANICZAJĄCY CIŚNIENIE ZASILANIA PALIWEM (WASTEGATE)

UWAGA: zawór ograniczający ciśnienie działa odwrotnie niż tradycyjne urządzenia.

Brak ciśnienia sterowania prowadzi do ograniczenia ciśnienia doładowania.

Sprawdzić, czy nie ma wycieku między pompą próżniową a zaworem redukcyjnym.

Kontrola ciśnienia ustawienia

Uruchomienie w pojeździe wyposażonym w silnik F9Q 754.

Zastosować podstawę magnetyczną z czujnikiem zegarowym ustawiając ją na zakończeniu popychaczawastegate (możliwie najbardziej w osi wastegate).

Należy stopniowo wprowadzać podciśnienie do zaworu wastegate przy użyciu manometru Mot. 1014.

Wartość wzorcowa

10321S

UWAGA: w celu przeprowadzenia kontroli ciśnienia wzorcowego w silniku F9Q 750, konieczne jest wymontowanie turbosprężarki (patrz rozdział 12 Doładowanie "Turbosprężarka"

Silnik Wartości podciśnienia

Przemieszczenie popychacza (mm)

F9Q 754 120 mb Między 1 a 4 mm

F9Q 754 400 mb Między 10 a 12 mm

F9Q 754 > 450 mbPopychacz w

położeniu krańcowym

F9Q 750 200 mb Między 0,5 a 3,5 mm

F9Q 750 > 600 mbPopychacz w

położeniu krańcowym

DOŁADOWANIERegulacja ciśnienia 12

12-32

SILNIK F9Q Regulacja ciśnienia

Zastosowanie w pojeździe (F9Q 754)

Podczas kontroli ciśnienia wzorcowego, może być konieczne przeprowadzenie regulacji długości popychacza wastegate (A) (ciśnienie poza granicami tolerancji).

Regulacja ta jest wykonywana z turbosprężarką na miejscu w przypadku silnika F9Q 754 i turbosprężarką wymontowaną w przypadku silnika F9Q 750.

Odpiąć popychacz (1) i odłączyć ramię (A) regulatora.

Trzymać popychacz od strony zaworu ograniczającego (2) za pomocą ręcznego imadła.

Odkręcić nakrętkę kontrującą, a następnie poluzować lub dokręcić gwintowaną końcówkę.

Zatwierdzić naprawę poprzez jazdę próbną kontrolując parametry "cykliczny współczynnik otwarcia" zaworu ograniczającego zasilanie paliwem" i "ciśnienie doładowania" przy użyciu przyrządów diagnostycznych.

DOŁADOWANIETurbosprężarka 12

12-33

SILNIK F9Q Turbosprężarka

DEMONTAŻ

Uwaga: aby ułatwić odkręcanie nakrętek mocujących turbosprężarkę do kolektora wylotowego, dobrze jest spryskać środkiem przeciw zatarciu jeszcze ciepłe nakrętki tuż przed demontażem.


Wymontować osłonę na silniku.

Od góry

Wymontować:– zapas podciśnienia (1),– Elektrozawór (2) systemu wyłączania silnika.

Od spodu

Wymontować:– osłonę pod pojazdem,– podpórkę mocującą (3),– nakrętki (4) mocujące katalizator do turbosprężarki i

odsunąć układ wydechowy.


Nakrętki mocujące turbosprężarkę 2,4 ±±±± 1

Złącze dolotowe oleju 2,4 ±±±± 4

Złącze dolotowe oleju 2,6 ±±±± 0,2

Śruba złącza zwrotnego oleju 1,2 ±±±± 0,1

Nakrętki mocujące katalizator do turbosprężarki 2,6 ±±±± 0,2

18298R

18569

DOŁADOWANIETurbosprężarka 12

12-34

SILNIK F9Q Turbosprężarka

DEMONTAŻ

Wymontować:– dwie śruby mocujące przewód (5) powrotny oleju z

turbosprężarki do silnika,– dolną nakrętkę mocującą turbosprężarkę na

kolektorze wylotowym.

Odłączyć przewód gumowy podłączony do wastegate.

Wymontować:– złącza i śruby mocujące przewód (6) doprowadzania

oleju turbosprężarki,– dwa kanały wlotowe i wylotowe zasysanego

powietrza podłączone do turbosprężarki,– dwie górne nakrętki mocujące turbosprężarkę do

kolektora wylotowego,

– turbosprężarkę od góry.

MONTAŻ

Następne czynności montażowe wykonywać w kolejności odwrotnej do czynności demontażu.

UWAGA: Należy koniecznie wymienić miedzianą uszczelkę na wysokości złącza dolotowego oleju turbosprężarki.

WAŻNE:

Przed uruchomieniem silnika, pozostawić odłączone złącze regulatora ciśnienia na pompie wysokiego ciśnienia.Uruchomić wtedy rozrusznik i pozostawić włączony aż do zgaśnięcia lampki kontrolnej ciśnienia oleju (zaczekać kilka sekund).Ponownie podłączyć regulator, rozgrzać wstępnie i uruchomić silnik.Pozostawić prze jakiś czas silnik pracujący na biegu jałowym i sprawdzić czy nie ma wycieku ze złączy oleju.Skasować usterkę i skontrolować czujnik i elektrozawór ciśnienia zasilania paliwem.

18997

Szczególne środki ostrożności

Zwrócić uwagę, by podczas montażu żadne zanieczyszczenie nie dostało się do turbiny lub do sprężarki.

Po usunięciu usterki turbosprężarki należy sprawdzić, czy wymiennik powietrza nie jest wypełniony olejem. W takim przypadku należy go wymontować, opłukać z użyciem środka czyszczącego, następnie pozostawić do osuszenia.

Sprawdzić czy przewód zwrotny oleju turbosprężarki nie jest częściowo lub całkowicie zapchany szlamem. Sprawdzić również, czy jest całkowicie drożny. W przeciwnym razie należy go wymienić.

DOŁADOWANIEWymiennik powietrza 12

12-35

SILNIK F9Q Wymiennik powietrza

DEMONTAŻ

Ustawić pojazd na podnośniku dwukolumnowym.


Wymontować:– przednie koła i osłonę pod silnikiem,– osłonę chłodnicy,– osłony przeciwbłotne przedniej części pojazdu.

Odłączyć światła przeciwmgielne.

Wymontować:– dwie śruby (1) mocujące zderzak,

– zderzak pociągając go do przodu i jednocześnie odłączając przewód spryskiwaczy reflektorów, zależnie od wyposażenia pojazdu.

– Dwie górne prowadnice (A) zderzaka.

Wyjąć spinkę (B) przy każdej lampie zespolonej.

Wymontować:– trzy śruby (2) mocujące z każdej lampy,– obie lampy zespolone odłączając je.

WAŻNE:

Po ponownym montażu obu lamp zespolonych, konieczne jest przeprowadzenie ich regulacji:– ustawić pojazd na płaskim podłożu,– ustawić przełącznik do regulacji na 0,– przeprowadzić regulację.

Jeżeli pojazd jest wyposażony w reflektory z żarówkami ksenonowymi, konieczne jest ustawienie parametrów początkowych systemu i przeprowadzenie regulacji reflektorów (zapoznać się z rozdziałem "reflektory z żarówkami ksenonowymi, ustawianie parametrów początkowych").

UWAGA:W reflektorach wyposażonych w żarówki ksenonowe, zakazane jest doprowadzanie do świecenia żarówki, kiedy nie jest ona wstawiona w reflektor (niebezpieczne dla oczu).

18781

18855

DOŁADOWANIEWymiennik powietrza 12

12-36

SILNIK F9Q Wymiennik powietrza

DEMONTAŻ

Wymontować dziewięć śrub (3) mocujących poprzeczkę górną.

Odpiąć linkę otwierania pokrywy i wyjąć poprzeczkę górną.

Odłączyć kanały wlotu i wylotu powietrza z wymiennika.

Wymontować:– spinki (4) mocujące skraplacz i odsunąć go, o ile

znajduje się w wyposażeniu, – wymiennik powietrza odpinając go w dolnej części.

MONTAŻ

Wykonać operacje demontażu w odwrotnej kolejności.Przeprowadzić regulację lamp zespolonych.

ZASILANIE PALIWEMCechy szczególne 13WSZYSTKIE

TYPY SILNIKÓW113ZASILANIE PALIWEM

Cechy szczególne

Obwód zasilania paliwem jest obwodem bezzwrotnym.

Ciśnienie zasilaniania benzyną nie zmienia się w zależności od obciążenia silnikiem.

Obwód składa się:– z rampy (1) bez złącza przewodu zwrotnego i bez regulatora ciśnienia zasilania,– z jednego przewodu (2) łączącego obwód ze zbiornikiem,– z zespołu zasilania pompa/czujnik/filtr benzyny wyposażonego w regulator ciśnienia (3), w pompę (4) i w filtr

benzyny (5) (cały zestaw znajduje się w zbiorniku),– ze zbiornika pochłaniania oparów benzyny (6).

SCHEMAT DZIAŁANIA UKŁADU ZASILANIA BENZYNĄ

13-1

ZASILANIE PALIWEMCechy szczególne 13

13-2


WIADOMOŚCI OGÓLNE

Filtr benzyny znajduje się w zbiorniku, jest on wbudowany w zespół pompa/czujnik poziomu paliwa i nie jest demontowany.Jego wymiana wymaga wymiany zespołu pompa/czujnik poziomu paliwa.

Kontrola ciśnienia zasilania i wydatku pompy zasilającej pozwala na zdiagnozowanie zespołu pompa/czujnik poziomu paliwa.

18575

ZASILANIE PALIWEMRampa wtrysku / wtryskiwacze 13

13-3

SILNIKIF4P - K4M Rampa wtrysku / wtryskiwacze

Wtryskiwacze w silniku F4P SĄ TYPU MAGNETI MARELLI PICO oraz typu SIEMENS DEKA w silniku K4M.

Są one przymocowane do rampy wtrysku za pomocą spinek.

Paliwo krąży stale na obwodzie korpusu wtryskiwacza. To przepłukiwanie paliwem pozwala na uniknięcie powstawania pęcherzyków oparów benzyny i ułatwia rozruch przy zimnym silniku.

DEMONTAŻ

UWAGA: w trakcie demontażu wtryskiwaczy lub rampy wtrysku, należy zwrócić uwagę na ilość paliwa znajdującą się w zbiorniku. Należy zabezpieczyć alternator.


Wymontować:– osłonę rampy,– złącze dolotowe wtrysku paliwa (1) rampy wtrysku

nie zakładając szczypiec na przewód,– złącza wtryskiwaczy (2),– złącze czujnika spalania stukowego (3),– śruby mocujące rampy (4),– rampę wtrysku,– spinki wtryskiwaczy,– wtryskiwacze.

MONTAŻ

Wymienić koniecznie pierścienie uszczelniające oraz spinki mocujące wtryskiwacze.

Przestrzegać momentów dokręcania śrub rampy.


Śruba rampy wtrysku 0,9

18450

18451


13-4

SILNIK L7X

DEMONTAŻ PRZEDNIEJ RAMPY



UWAGA: w trakcie demontażu wtryskiwaczy lub rampy wtrysku, należy uważać na ilość paliwa znajdującego się w rampie i w złączu.

Wymontować osłonę wiązki przewodów elektrycznych.

Odłączyć:– złącze wlotu benzyny (1) rampy wtrysku,– złącza wtryskiwaczy.

Odpiąć wiązkę przewodów rampy wtrysku.

Wymontować dwie śruby (2) mocujące rampę wtrysku.Wyjąć rampę wtrysku.

Wymontować:– spinki wtryskiwaczy,– wtryskiwacze.

MONTAŻ

Wymienić koniecznie pierścienie uszczelniające i spinki mocujące wtryskiwaczy.

19212


13-5

SILNIK L7X

DEMONTAŻ TYLNEJ RAMPY



UWAGA: w trakcie demontażu wtryskiwaczy lub rampy wtrysku, należy zwrócić uwagę na ilość paliwa znajdującego się w rampie i w złączu.

Demontaż tylnej rampy wymaga demontażu kolektora ssącego (patrz rozdział 12 Mieszanka paliwowa "Kolektor ssący").

Odłączyć:– złącze dolotowe benzyny (1) rampy wtrysku,– złącza wtryskiwaczy.

Odkręcić dwie śruby (2) mocujące rampę wtrysku do kolektora.Wyjąć rampę wtrysku.

Wymontować:– spinki wtryskiwaczy,– wtryskiwacze.

MONTAŻ

Wymienić koniecznie pierścienie uszczelniające i spinki mocujące wtryskiwaczy.

19212

ZASILANIE PALIWEMKontrola ciśnienia zasilania 13SILNIKI

F4P-K4M Kontrola ciśnienia zasilania

Odłączyć przewód (F) dolotowy benzyny, założyć złączkę w kształcie litery "T" wyposażoną w manometr.

Uruchomić silnik w celu włączenia pompy paliwa.

Zmierzyć ciśnienie, które powinno być stałe.

Odczytane ciśnienie:3,5 bary ±±±± 0,6

UWAGA: może się okazać, że potrzeba będzie kilku sekund do zmierzenia prawidłowego ciśnienia w rampie wtrysku.


Mot. 1311-01

Zestaw do mierzenia kontroli ciśnienia benzyny z manometrem i końcówkami

Mot. 1311-02

Mot. 1311-03

Mot. 1311-04

Mot. 1311-05

Mot. 1311-06

Mot. 1311-07

UWAGA: należy zwrócić uwagę na ilość benzyny znajdującą się w rampie i w złączu. Zabezpieczyć delikatne części.

13-6

ZASILANIE PALIWEMKontrola ciśnienia zasilania 13

13-7

SILNIK L7X

Zdjąć zatyczkę gniazda do pomiaru ciśnienia, założyć złącze Mot. 1311-03 wyposażone w manometr.

Uruchomić silnik w celu włączenia pompy paliwa.

Zmierzyć ciśnienie, które powinno pozostać stałe.

Odczytane ciśnienie:3,5 bara ±±±± 0,6

UWAGA: może się okazać, że potrzeba będzie kilku sekund do zmierzenia prawidłowego ciśnienia w rampie wtrysku.


Mot. 1311-01

Zestaw do kontroli ciśnienia benzyny z manometrem i końcówkami

Mot. 1311-02

Mot. 1311-03

Mot. 1311-04

Mot. 1311-05

Mot. 1311-06

Mot. 1311-07


ZASILANIE PALIWEMKontrola wydatku pompy zasilającej 13

13-8

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Kontrola wydatku pompy zasilającej

Odłączyć szybkozłączkę (1).

Założyć na wyjściu (A) przewód wystarczająco długi, aby można było zlać zawartość pompy do kontrolnej probówki z podziałką.

Włączyć pompę zwierając ścieżki 3 i 5 przekaźnika pompy benzynowej.(Przekaźnik A w silnikach K4M i F4P a Przekaźnik B w silniku L7X).

Zmierzyć wydatek pompy.

Zmierzony wydatek: 80 do 120 litrów/godzinę.


Mot. 1311-01

Zestaw do pomiaru ciśnienia benzyny z manometrem i końcówkami

Mot. 1311-02

Mot. 1311-03

Mot. 1311-04

Mot. 1311-05

Mot. 1311-06

Mot. 1311-07


Probówka z miarką 2000 ml


18578

18703

ZASILANIE PALIWEMUrządzenie antyperkolacyjne 13

13-9

SILNIKIF4P, K4M i L7X Urządzenie antyperkolacyjne

ZASADA DZIAŁANIA

System antyperkolacyjny jest sterowany bezpośrednio przez moduł elektroniczny wtrysku.

Informacja o temperaturze wody jest brana z czujnika temperatury wody wtrysku (patrz rozdział 17 "Scentralizowany System Kontroli Temperatury Wody").

Po wyłączeniu zapłonu, moduł elektroniczny wtrysku przechodzi w tryb czuwania.

Jeśli temperatura wody silnika przekracza próg 112,5°C dla F4P i 102 °C dla L7X i K4M przez dwie minuty od zatrzymania silnika, przekaźnik wolnego biegu zespołu wentylatora jest zasilany.

Jeśli temperatura wody spada poniżej 100 °C dla K4M i F4P i 95 °C dla L7X, przekaźnik zespołu wentylatora jest odłączany (czas działania zespołu wentylatora nie może przekroczyć 10 minut).

OSPRZĘT SILNIKA DIESELDane techniczne 13

13-10

SILNIK F9QOSPRZĘT SILNIKA DIESEL

Dane techniczne

Pojazd Skrzynia biegów

SilnikNorma ochrony

środowiskaTyp Wyzn.Średnica

tłoka(mm)

Skok tłoka(mm)

Pojemnośćskokowa

(cm3 )Stopień

sprężania

BG0E PK6 F9Q 750754 80 93 1870 19/1 EU 00

PRĘDKOŚĆ OBROTOWA (obr/min.) ZADYMIENIE SPALIN

Bieg jałowy Maksimum pojazd pusty

Maksimum pojazd

załadowany

Wartość do homologacji

Maksimum dopuszczalne

F9Q 750: 775 obr/min ±50F9Q 754: 800 tr/min ± 50

4700 ± 150

4500 ±100

1,2 m-1 (39%)

3m-1 (70%)


Pompa wysokiego ciśnienia F9Q 750 BOSCH CR/CP3

Ciśnienie 250 do 1350 barów

Pompa wysokiego ciśnienia F9Q 754 BOSCH CR/CP1

Ciśnienie 250 do 1350 barów

Pompa tłocząca (niskiego ciśnienia)(wyłącznie w F9Q 754)

BOSCH(nie w 750)

Ciśnienie 2,5 do 4 barówWydatek: 80 do 100 litrów/godzinę minimum

Czujnik ciśnienia oleju napędowego BOSCH Przykręcony do rampyOporność: ścieżki 1,2 i 1,3 = 4,3 M Ω

ścieżki 2,3 = 1050 Ω

Wtryskiwacze BOSCH Wtryskiwacze elektromagnetyczneOporność: < 2 ΩOpornośćCiśnienie maksymalne 1600 barów

Regulator ciśnienia - Wbudowany w pompę wysokiego ciśnienia (nie demontowany w CP3)Oporność ≈ 5 Ω ŕ 20 °C

Komputer wtrysku BOSCH Moduł elektroniczny 128-ścieżkowy

Czujnik pedału gazu HELLA Potencjometr dwuścieżkowyOporność ścieżki 1 = 1200 ±±±± 480 ΩOporność ścieżki 2 = 1700 ±±±± 680 Ω


13-11

SILNIK F9Q


Moduł grzania świec żarowych (znajdujący się za chlapaczem przedniego lewego koła)

NAGARES BED/7 Z funkcją grzania świec przed rozruchem i po rozruchu sterowaną przez moduł elektroniczny wtrysku

Świeca żarowa BERUou

CHAMPION

Oporność: 0,6 Ω złącze odłączone

Czujnik temperatury powietrza wlotowego

SIEMENS Wbudowany w przepływomierzOporność ≈ 2170 Ω przy 20° C

Czujnik temperatury oleju napędowego(wyłącznie w F9Q 750)

MAGNETTIMARELLI lub ELTH

Oporność ≈ 2050 Ω do 25 °C

Czujnik prędkości obrotowej silnika MGI Oporność = 800 ±±±± 80 Ω

Czujnik ciśnienia atmosferycznego - Wbudowany w moduł elektroniczny

Czujnik wału rozrządu ELECTRICIFIL Czujnik z efektem Halla

Czujnik ciśnienia zasilania turbo DELCO Oporność: 4 KΩ między ścieżkami A i COporność: 5 KΩ między ścieżkami B i COporność: 9 KΩ między ścieżkami A i B

Di1330

Elektrozawór sterowania zasilaniem turbo

BITRON Oporność: 16,5 ± 1 do 25 °C

Przepływomierz powietrza SIEMENS Przepływomierz z wbudowaną sondą temperatury powietrzaŚcieżka 1: temperatura powietrzaŚcieżka 2: masaŚcieżka 3: 5 V odniesieniaŚcieżka 4: +akumulatorŚcieżka 5: sygnał przepływu powietrzaŚcieżka 6: masa

Zawór elektryczny EGR PIERBURG Oporność ścieżki: 8 ±±±± 0,5Ω do 20 °C (ścieżki 1 i 5)Oporność czujnika: 4KΩ ±±±± 1,6KΩ do 20 °C (ścieżki 2 i 4)


13-12

SILNIK F9Q


Turbosprężarka ALLIED SIGNAL Skalowanie:

F9Q 750 (turbo ze zmienną geometrią)200 mbarów przy skoku popychacza między 0,5 i 3,5 mm > 600 mbarów popychacz na elemencie oporowym

F9Q 754 (ze zmienną geometrią)200 mbarów przy skoku popychacza między 0,5 i 3,5 mm400 mbarów przy skoku popychacza między 10 i 12 mm

Grzałki nurkowe - Oporność: 0,45 ±±±± 0,05Ω przy 20 °C

Czujnik temperatury wody ELTH Oporność: 2252 ±±±± 112Ω przy 25 °C

OSPRZĘT SILNIKA DIESELCechy szczególne 13SILNIK F9Q Cechy szczególne

Bezpośredni układ wtrysku pod wysokim ciśnieniem "Common Rail" ma na celu dostarczenie jakiejś ilości oleju napędowego w danym momencie.

OPIS

Układ składa się z następujących elementów:– z pompy niskiego ciśnienia, znajdującym się między zespołem pochłaniania oparów i filtrem paliwa w silniku

F9Q 754 wyposażonym w pompę wysokiego ciśnienia CP1,– z gruszki do odpowietrzania, znajdującej się między zespołem pochłaniania oparów i filtrem paliwa w silniku

F9Q 750 wyposażonym w pompę Wysokiego ciśnienia CP3,– z filtra paliwa,– z pompy wysokiego ciśnienia,– z pompy wysokiego ciśnienia z wbudowaną pompą pochłaniania (CP3),– z regulatora wysokiego ciśnienia zamocowanego na pompie, (nie demontowanego w CP3),– z rampy wtrysku wyposażonej w czujnik ciśnienia oleju napędowego i w ogranicznik ciśnienia,– cztery wtryskiwacze elektromagnetyczne,– różne czujniki,– komputer wtrysku.

Zakazany jest demontaż wnętrza pompy wysokiego ciśnienia i wtryskiwaczy.

DZIAŁANIE

Układ wtrysku bezpośredniego pod wysokim ciśnieniem "Common Rail" jest układem wtrysku oleju napędowego typu sekwencyjnego (opartym na działaniu wtrysku wielopunktowego w silnikach benzynowych).

Ten nowy układ wtrysku pozwala, dzięki metodzie wstępnego wtrysku, ograniczyć hałas jego działania, zmniejszyć ilość cząsteczek gazów zanieczyszczających i zapewnić począwszy od niskich prędkości obrotowych, wysoki moment obrotowy silnika.

Pompa wysokiego ciśnienia wytwarza wysokie ciśnienie, które kieruje do rampy wtrysku. Regulator wysokiego ciśnienia znajdujący się na pompie, zmienia wartość wysokiego ciśnienia w zależności od modułu elektronicznego. Rampa zasila każdy wtryskiwacz poprzez przewód ze stali.

Moduł elektroniczny:– określa wartość ciśnienia wtrysku niezbędną dla prawidłowego działania silnika, oraz steruje regulatorem.

Sprawdza czy wartość ciśnienia jest prawidłowa, analizując wartość ciśnienia przekazywaną przez czujnik ciśnienia znajdujący się na rampie,

– określa czas wtrysku konieczny dla dostarczenia właściwej ilości oleju napędowego oraz moment, w którym należy rozpocząć wtrysk,

– po ustaleniu tych dwóch wartości steruje na drodze elektrycznej każdym wtryskiwaczem.

Wydatek oleju wtryskiwanego do silnika jest ustalany w zależności od:– czasu sterowania wtryskiwaczem,– prędkości otwierania i zamykania wtryskiwacza,– skoku iglicy (określonego przez typ wtryskiwacza),– znamionowego wydatku hydraulicznego wtryskiwacza (określonego typem wtryskiwacza),– ciśnienia rampy wysokiego ciśnienia regulowanego przez moduł elektroniczny.

PRZY KAŻDEJ NAPRAWIE W UKŁADZIE WTRYSKU POD WYSOKIM CIŚNIENIEM NALEŻY PRZESTRZEGAĆ ZALECEŃ ZWIĄZANYCH Z CZYSTOŚCIĄ I BEZPECZEŃSTWEM ZAMIESZCZONYCH W NINIEJSZYM DOKUMENCIE.

13-13

OSPRZĘT SILNIKA DIESELCechy szczególne 13

13-14

SILNIK F9Q

KONTROLA PO NAPRAWIE

Silnik F9Q 750:Wykonać odpowietrzenie układu za pomocą gruszki odpowietrzającej.

Silnik F9Q 754:Na filtrze paliwa, w okolicy przewodu powrotnego oleju napędowego do zbiornika, znajduje się zawór.Przy zwykłym trybie pracy, powinien się znajdować w położeniu otwartym.Jednak żeby przeprowadzić odpowietrzenie układu związane z jego naprawą, z wymianą filtra lub brakiem paliwa w zbiorniku, należy:– zamknąć zawór,– uruchomić pompę niskiego ciśnienia, włączając kilkakrotnie zapłon,– uruchomić silnik,– OTWORZYĆ ZAWÓR (zawór jest otwarty kiedy dwie kolorowe kreski są ustawione w jednej linii).

UWAGA: niektóre pojazdy nie są wyposażone w zawór. W takim przypadku należy pominąć powyższą procedurę.

WAŻNE: silnik nie będzie działać, jeśli olej napędowy zawiera ponad 10 % diestru.

System może wtryskiwać do silnika olej napędowy pod ciśnieniem do 1350 barów. Przed każdą naprawą należy sprawdzić, czy rampa wtrysku nie jest już pod ciśnieniem.

Należy bezwzględnie przestrzegać momentu dokręcania:– przewodów wysokiego ciśnienia,– wtryskiwacza do głowicy,– regulatora ciśnienia, (nie demontowanego w silniku F9Q 750 wyposażonym w pompę CP3),– czujnika ciśnienia.

W trakcie naprawy lub demontażu pompy wysokiego ciśnienia, wtryskiwacze, złącza zasilające, powrotne i wyjściowe wysokiego ciśnienia, otwory muszą zostać wyposażone w nowe zatyczki przystosowane do zabezpieczenia przed przedostaniem się zanieczyszczeń.

Po każdej naprawie, sprawdzić, czy nie ma wycieku oleju napędowego. Pozostawić silnik pracujący na biegu jałowym aż do włączenia wentylatora chłodnicy, następnie kilkakrotnie wcisnąć pedał gazu.

OSPRZĘT SILNIKA DIESELCechy szczególne 13

13-15

SILNIK F9Q

Podczas wymiany przewodu wysokiego ciśnienia, postępować zgodnie z następującą metodą:– wymontować przewód wysokiego ciśnienia,– założyć korki zabezpieczające przed zanieczyszczeniami,– odkręcić rampę wysokiego ciśnienia,– zamontować przewód wysokiego ciśnienia,– dokręcić momentem złącze po stronie wtryskiwacza,– dokręcić momentem połączenie po stronie rampy wysokiego ciśnienia,– dokręcić momentem mocowania rampy wysokiego ciśnienia,– dokręcić momentem przewód pompa / rampa (najpierw po stronie pompy).

UWAGA:

Niedopuszczalny jest demontaż wnętrza pompy.

W trakcie demontażu przewodu zwrotnego paliwa znajdującego się na wtryskiwaczach, należy go koniecznie wymienić.

Sonda temperatury oleju napędowego nie podlega demontażowi. Stanowi ona część składową rampy odprowadzania paliwa.

Zabronione jest odkręcanie przewodu wysokiego ciśnienia, kiedy silnik pracuje.

Zabroniony jest demontaż regulatora ciśnienia w silniku F9Q 750 wyposażonym w pompę CP3.

OSPRZĘT SILNIKA DIESELCzystość 13SILNIK F9Q Czystość

PRZEPISY ZACHOWANIA CZYSTOŚCI OBOWIĄZUJĄCE PODCZAS WYKONYWANIA NAPRAWY UKŁADU WTRYSKU POD WYSOKIM CIŚNIENIEM

Niebezpieczeństwa związane z zanieczyszczeniem

Układ jest bardzo czuły na zanieczyszczenia. Ich przedostanie się do układu może spowodować:– uszkodzenie lub zniszczenie układu wtrysku pod wysokim ciśnieniem,– zatarcie lub nieszczelność jednego z elementów.

Podczas wykonywania wszelkich napraw, należy pamiętać o przestrzeganiu zasad zachowania czystości. Jeżeli przy wykonywaniu danej czynności zasady te są przestrzegane, istnieje gwarancja, że żadne zanieczyszczenia (cząsteczki mikronów) nie przenikną do układu w czasie jego demontażu, ani przez przewody paliwowe do obwodów.

Zasad zachowania czystości należy przestrzegać w odniesieniu do wszystkich elementów, począwszy od filtra aż po wtryskiwacze.

CO MOŻE BYĆ Zę RÓDŁEM ZANIECZYSZCZENIA?

Elementy powodujące zanieczyszczenie układu:– cząstki metalu lub plastyku,– farby,– włókna:

kartonu, pędzla, papieru, odzieży, tkanin.

– ciała obce jak na przykład włosy,– powietrze,– itd ...

UWAGA: niemożliwe jest czyszczenie silnika za pomocą urządzenia wykorzystującego strumień wody pod wysokim ciśnieniem, gdyż mogłoby to spowodować uszkodzenie złączy. Ponadto, wilgoć pozostająca w złączu może być przyczyną problemów z połączeniami elektrycznymi.

ZALECENIA, KTÓRYCH NALEŻY PRZESTRZEGAĆ PRZED ROZPOCZĘCIEM JAKIEJKOLWIEK NAPRAWY UKŁADU WTRYSKU

Należy się upewnić czy ma się do dyspozycji zatyczki złączy, które mają być otwarte (torebka z zatyczkami dostępna w Centralnym Magazynie Części Zamiennych). Korki są przeznaczone do jednorazowego użytku. Po użyciu muszą być wyrzucone (użyte korki są zabrudzone, ich wyczyszczenie nie wystarczy, żeby mogły być ponownie użyte). Korki niewykorzystane należy wyrzucić.

Upewnić się, czy ma się do dyspozycji torebki plastykowe, które zamykają się wielokrotnie i hermetycznie, do przechowywania w nich części. W ten sposób można zmniejszyć ryzyko zanieczyszczenia części. Torebki są przeznaczone do jednorazowego użytku, po wykorzystaniu należy je wyrzucić.

Należy posiadać ściereczki do czyszczenia nie pozostawiające włókien (ściereczki o nr kat. z katalogu SODICAM). Czyszczenie za pomocą zwykłych ściereczek tekstylnych lub papierowych jest zabronione. Pozostawiają one po sobie włókna i mogą zanieczyścić obwód zasilania paliwem. Każda ściereczka może być użyta tylko jeden raz.

13-16

OSPRZĘT SILNIKA DIESELCzystość 13

13-17

SILNIK F9Q

PRZEPISY ZACHOWANIA CZYSTOŚCI OBOWIĄZUJĄCE PRZED KAŻDYM OTWARCIEM UKŁADU PALIWOWEGO

Używać podczas każdej naprawy nowego rozpuszczalnika (rozpuszczalnik używany zawiera zanieczyszczenia). Przelać go do czystego pojemnika.

używać podczas każdej naprawy pędzelka czystego i w dobrym stanie (pędzel nie powinien gubić włosia).

Oczyścić za pomocą pędzelka i rozpuszczalnika złącza przeznaczone do otwarcia.

Osuszyć sprężonym powietrzem oczyszczone części (narzędzia, stół, części, złącza i strefa układu wtrysku). Sprawdzić czy w układzie nie zostało włosie z pędzelka.

Myć ręce przed i w czasie naprawy, jeśli to konieczne.

W przypadku używania rękawic ochronnych, na rękawice skórzane założyć rękawice z lateksu (dostępne w SODICAM).

ZALECENIA, KTÓRYCH NALEŻY PRZESTRZEGAĆ W CZASIE TRWANIA NAPRAWY

Z chwilą otwarcia obwodu należy koniecznie zatkać otwory, przez które mogą przeniknąć zanieczyszczenia. Odpowiednie zatyczki są dostępne w Centralnym Magazynie Części Zamiennych. W żadnym wypadku nie wolno wielokrotnie używać tego samego korka.

Zamknąć hermetycznie torebkę nawet jeśli trzeba ją otworzyć niedługo potem. Powietrze otoczenia jest nośnikiem zanieczyszczeń.

Każdy element układu wtrysku musi być zatkany i przechowywane w hermetycznie zamkniętej torebce.

Po otwarciu układu używanie pędzelka, rozpuszczalnika, mieszków, wycior, zwykłej szmatki jest surowo zabronione. Elementy te mogą spowodować przeniknięcie zanieczyszczeń do układu.

W przypadku wymiany jakiegoś elementu, nową część należy wyjąć z opakowania bezpośrednio przed jej zamontowaniem.

OSPRZĘT SILNIKA DIESELCzystość 13

13-18

OSPRZĘT SILNIKA DIESELRozmieszczenie elementów 13Rozmieszczenie elementów

123456789

1011121314151617

Gruszka do odpowietrzania (wyłącznie w F9Q 750).Elektrozawór regulacji turbo.Czujnik rozpoznawania cylindra.Wtryskiwacz elektromagnetyczny.Elektrozawór układu zatrzymania silnika.Zapas podciśnienia układu zatrzymania silnika.Stabilizator ciśnienia.Membrana stabilizatora ciśnienia.Moduł elektroniczny wtrysku.Przepływomierz z sondą temperatury powietrza.Czujnik ciśnienia doładowania.Ogranicznik ciśnienia. Czujnik temperatury paliwa (wyłącznie w F9Q 750).Czujnik ciśnienia rampy.Regulator ciśnienia paliwa.Pompa wysokiego ciśnienia.Filtr oleju napędowego.

13-19

OSPRZĘT SILNIKA DIESELRozmieszczenie elementów 13

13-20

123456

17

Pompa wysokiego ciśnieniaRampa zespolona wtryskuWtryskiwaczRegulator ciśnieniaCzujnik ciśnieniaSonda temperatury wody Ogranicznik ciśnienia


13-21

789

Czujnik położenia cylindraTurbosprężarkaKatalizator

10

1112

Przepływomierz powietrza wraz z sondą temperatury powietrzaZawór elektryczny EGRCzujnik ciśnienia zasilania turbo

13 Blok grzania świec


13-22

14 Zapas podciśnienia dla stabilizatora ciśnienia

1516

Stabilizator ciśnieniaMembrana stabilizatora ciśnienia

OSPRZĘT SILNIKA DIESELLampka kontrolna wtrysku 13SILNIK F9Q Lampka kontrolna wtrysku

Pojazdy, w których zastosowano układ oleju napędowego pod wysokim ciśnieniem, są wyposażone w dwie lampki kontrolne w przypadku zwykłej tablicy wskaźników i w cztery lampki kontrolne w przypadku tablicy wskaźników z dodatkowym wyświetlaczem. Te lampki kontrolne zapalają się w trakcie fazy grzania świec żarowych i w przypadku usterki układu wtrysku (lub przegrzania silnika).W przypadku tablicy rozdzielczej z dodatkowym wyświetlaczem, te lampki kontrolne są wyraźnie odznaczone.

ZASADA WYŚWIETLANIA LAMPEK KONTROLNYCH

Po włączeniu świec żarowych, lampka kontrolna grzania świec żarowych świeci się w trakcie fazy grzania, a następnie gaśnie (patrz rozdział 13 "Sterowanie grzaniem świec żarowych").

W trakcie usterki układu wtrysku (waga usterki 1), lampka kontrolna "usterki" (jak również lampka kontrolna grzania świec żarowych w przypadku zwykłej tablicy wskaźników) świeci się stale, co oznacza konieczność skontaktowania się z przedstawicielem autoryzowanej stacji Renault.Usterkami powodującymi świecenie są: – usterka wewnętrzna modułu elektronicznego,– usterka blokady rozruchu – usterka prędkości obrotowej silnika (nie można uruchomić silnika),– usterka potencjometra przyśpieszenia,– usterka przepływomierza powietrza,– usterka czujnika prędkości pojazdu (patrz ABS),– usterka zaworu recyrkulacji gazów spalinowych,– usterka elektrozaworu regulacji ciśnienia doładowania,– usterka zgodności czujnika GMP i czujnika wału rozrządu.

W przypadku poważnej usterki układu wtrysku (waga usterki 2), lampka kontrolna z symbolem silnika i napisem "stop" zapala się i miga, co oznacza konieczność natychmiastowego zatrzymania pojazdu. Usterkami powodującymi świecenie są: – usterka wewnętrzna modułu elektronicznego,– usterka wtryskiwacza,– usterka napięcia zasilania modułu elektronicznego,– usterka czujnika ciśnienia rampy (CP3),– usterka regulatora ciśnienia rampy,– usterka zgodności czujnika GMP i czujnika wału rozrządu.

W razie przegrzania silnika lampka kontrolna z symbolem silnika i napisem stop świeci się stale w przypadku zwykłej tablicy wskaźników, a w przypadku tablicy z oddzielnym wyświetlaczem jest wyraźnie odznaczona.

UWAGA: lampka kontrolna On Board Diagnostic (z symbolem silnika), zapalająca się po włączeniu zapłonu, w żadnym razie nie powinna się świecić gdy silnik pracuje.

13-23

OSPRZĘT SILNIKA DIESELFunkcja blokady rozruchu 13

13-24

Funkcja blokady rozruchu

Pojazd ten jest wyposażony w system blokady rozruchu 3ciej generacji, co jest związane z koniecznością zastosowania specjalnej metody przy wymianie modułu elektronicznego.

WYMIANA MODUŁU ELEKTRONICZNEGO WTRYSKU

Patrz rozdział 17 Układ wtrysku "Moduł elektroniczny" w celu zapoznania się z metodą demontażu-montażu modułu elektronicznego.

Patrz rozdział 82 "Blokada rozruchu" w celu zapoznania się z procedurą przyuczenia kodu.

UWAGA:

W przypadku tego typu systemu blokady rozruchu, moduł elektroniczny zachowuje swój kod blokady rozruchu na stałe.

Ponadto system ten nie posiada kodu awaryjnego.

W związku z tym zabronione jest przeprowadzanie prób z modułami elektronicznymi wypożyczonymi z magazynu lub z innego pojazdu, które muszą być później zwrócone.

Takie moduły elektroniczne nie mogą już być odkodowane.

OSPRZĘT SILNIKA DIESELStrategia wtrysku / klimatyzacja 13

13-25

Strategia wtrysku / klimatyzacja

POŁĄCZENIE BLOK WTRYSKU/ BLOK KLIMATYZACJI

Jest to typ sprężarki ze zmienną pojemnością.

Moduł elektroniczny wtrysku i moduł elektroniczny klimatyzacji są połączone siecią multipleksową.

Wybranie funkcji "Klimatyzacja" nie ma wpływu na prędkość obrotową biegu jałowego.

STRATEGIA URUCHAMIANIA SPRĘŻARKI

W niektórych warunkach pracy silnika, komputer wtrysku nie zezwala na uruchomienie sprężarki.

Strategia rozruchu silnika

Działanie kompresora jest uniemożliwione po rozruchu silnika przez 5 sekund.

Zachowanie osiągów

Przy znacznych zmianach położenia pedału gazu i jeśli prędkość obrotowa silnika jest niższa od 3000 obr/min, włączenie sprężarki jest niemożliwe przez 5 sekund.

Zachowanie mocy silnika przy uruchamianiu pojazdu

Jeśli położenie potencjometra jest wyższe od 50%, jeśli prędkość obrotowa silnika jest niższa od 2250 tr/min. i jeśli prędkość pojazdu jest niższa od 20 km/h, sprężarka jest odłączona przez 5 sekund.

Zabezpieczenie przed gaśnięciem silnika

Jeśli położenie pedał zwolniony nie jest rozpoznane i jeśli prędkość obrotowa silnika jest niższa od 675 tr/min., sprężarka jest wyłączona. Zostaje włączona ponownie po upływie 5 sekund, jeśli prędkość obrotowa wzrasta.

Strategia zabezpieczenia termicznego

Sprężarka nie zostanie włączona w przypadku, gdy temperatury wody jest wyższa niż 112 °C.

OSPRZĘT SILNIKA DIESELKorekta obrotów biegu jałowego 13

13-26

Korekta obrotów biegu jałowego

KOREKTA USTAWIENIA OBROTÓW BIEGU JAŁOWEGO ZALEŻNIE OD TEMPERATURY WODY

KOREKTA OBROTÓW BIEGU JAŁOWEGO PODCZAS AWARII POTENCJOMETRU

Jeśli potencjometr pedału gazu jest uszkodzony, prędkość obrotowa biegu jałowego jest utrzymywana na poziomie 1200 obr/min.

W przypadku niezgodności sygnału potencjometra położenia pedału gazu oraz sygnału ze złącza pedału hamulca, prędkość obrotowa silnika zostaje podniesiona do poziomu 1250 tr/min

KOREKTA OBROTÓW BIEGU JAŁOWEGO W ZALEŻNOŚCI OD PRZEŁOŻEŃ SKRZYNI BIEGÓW

Prędkość obrotowa biegu jałowego jest modyfikowana zależnie od wybranego przełożenia skrzyni biegów:– na 1wszym, 2gim i 3cim biegu, prędkość obrotowa biegu jałowego wynosi 840 tr/min.,– na pozostałych przełożenia, prędkość obrotowa biegu jałowego wynosi 870 tr/min.

OSPRZĘT SILNIKA DIESELSterowanie grzaniem świec żarowych 13

13-27

Sterowanie grzaniem świec żarowych

Funkcja grzania świec żarowych przed i po rozruchu silnika jest sterowana przez blok grzania świec żarowych.

ZASADA DZIAŁANIA GRZANIA ŚWIEC ŻAROWYCH

1) Przy włączeniu zapłonu "Grzanie wstępne"

a) Grzanie zmienne

Czas świecenia kontrolki oraz zasilania świec jest zależny od temperatury płynu oraz napięcia akumulatora.

We wszystkich przypadkach czas świecenia lampki kontrolnej wtrysku nie powinien przekroczyć 15 sekund.

b) Grzanie stałe

Po zgaśnięciu lampki kontrolnej, świece nadal są zasilane przez 10 sekund.

2) Rozruch

Świece są nadal zasilane w czasie pracy rozrusznika.

3) Przy pracującym silniku "Grzanie po rozruchu"

W tej fazie, świece są zasilane w sposób nieprzerwany zależnie od temperatury płynu.

czas (s)

Prędkość obrotowa biegu jałowego bez naciskania na pedał gazu

Temperaturawody °C

OSPRZĘT SILNIKA DIESELRegulator / Ogranicznik prędkości 13

13-28

SILNIK F9Q Regulator / Ogranicznik prędkości

WIADOMOŚCI OGÓLNE

Regulacja prędkości: Pozwala na utrzymanie prędkości wybranej przez kierowcę. Funkcja ta może być wyłączona w każdym momencie poprzez naciśnięcie na pedał hamulca, sprzęgła lub na jeden z przycisków układu.

Ograniczanie prędkości: Funkcja ta pozwala kierowcy na wyznaczenie prędkości granicznej. Po przekroczeniu tej prędkości pedał gazu staje się nieaktywny. Wybrana prędkość może być przekroczona w każdej chwili, po pokonaniu punktu oporu przy wciskaniu pedału gazu.

Lampka kontrolna na tablicy wskaźników informuje kierowcę o stanie regulatora/ogranicznika prędkości:– Lampka zielona: Działa regulator– Lampka bursztynowa: Działa ogranicznik– Lampka kontrolna miga: zadana prędkość nie może

być utrzymana (na przykład: zjazd z pochyłości)

Aby móc sterować tymi funkcjami, moduł elektroniczny wtrysku odbiera na ścieżkach:– AF2: Włączenie/Wyłączenie Ogranicznika prędkości– AD2: Włączenie/Wyłączenie Regulatora prędkości– AB2: Sygnał z elementu sterującego na kierownicy– AA2: Masa elementu sterującego na kierownicy– AF3: Wejście włącznika świateł stop przy otwarciu– AE2: Wejście włącznika sprzęgła (zależnie od wersji)– AE1: Zasilanie potencjometra 1 pedału– AH2: Zasilanie potencjometra 2 pedału– AB3: Masa potencjometra 1 pedału– AA3: Masa potencjometra 2 pedału– AC1: Sygnał potencjometra 1 pedału– AF1: Sygnał potencjometra 2 pedału– AA4: Połączenie multipleksowe can L1 (kabina)– AB4: Połączenie multipleksowe can H1 (kabina)

Informacje odbierane przez moduł elektroniczny wtrysku na sieć multipleksową są następujące:– prędkość pojazdu (ABS)– sygnał włącznika świateł stop przy zamykaniu (ABS)– włączone przełożenie

Moduł elektroniczny wtrysku przekazuje przez sieć multipleksową komendy:– wartości zadanej regulacji prędkości lub

ograniczenia prędkości na tablicy wskaźników– sposobu zapalania się lampki kontrolnej (kolor

bursztynowy, zielony lub miganie)– informacje o zmianie przełożenia skrzyni biegów

(zależnie od wersji).

Moduł elektroniczny wtrysku odbiera: informacje pochodzące z pedału gazu informację ze złącza pedału hamulca informację ze złącza pedału sprzęgła informacje z przełącznika Włączony/Wyłączony informacje elementów sterujących na kierownicy informacje z modułu elektronicznego ABS informacje z modułu elektronicznego automatycznej

skrzyni biegów

Przy pomocy tych informacji moduł elektroniczny wtrysku steruje wtryskiwaczami elektromagnetycznymi tak, by utrzymać prędkość zadaną w przypadku regulacji prędkości i by nie przekroczyć zadanej prędkości w przypadku ograniczenia prędkości.

OSPRZĘT SILNIKA DIESELRegulator / Ogranicznik prędkości 13

13-29

SILNIK F9Q

DZIAŁANIE REGULATORA PRĘDKOŚCI

Warunki wejściowe: przełącznik na "regulacja prędkości" przełożenie skrzyni biegów > 2gi bieg prędkość pojazdu > niż 30 Km/h lampka kontrolna regulatora świeci się (kolor zielony) wciśnięcie przycisku "+", "-" lub "resume"

Warunki wyjściowe: silne wciśnięcie pedału gazu (nie wyłącza funkcji) naciśnięcie na pedał gazu lub hamulca wciśnięcie przycisku "O" przełącznik na "wyłączony" brak włączonego przełożenia ingerencja systemu kontroli toru jazdy ingerencja modułu elektronicznego wtrysku

DZIAŁANIE OGRANICZNIKA PRĘDKOŚCI

Warunki wejściowe: przełącznik na "ogranicznik prędkości" włączone przełożenie skrzyni biegów > 2gi bieg prędkość pojazdu > niż 30 Km/h lampka kontrolna regulatora świeci się (kolor

bursztynowy) wciśnięcie przycisku "+", "-" lub "resume"

Warunki wyjściowe: silne naciśnięcie na pedał gazu z pokonaniem

punktu oporu (nie wyłącza funkcji) przełącznik na "wyłączony" wciśnięcie przycisku "O" ingerencja systemu kontroli toru jazdy ingerencja modułu elektronicznego wtrysku.

UWAGA: miganie zadanej prędkości oznacza, że prędkość ta nie może być utrzymana.

Tryb awaryjnyW przypadku usterki jednego z elementów składowych, System regulacji/ograniczania prędkości nie może być włączony.

OSPRZĘT SILNIKA DIESELŚwiece żarowe 13

13-30

Świece żarowe

Oporność świecy żarowej wynosi 0,6Ω

Demontaż świec odbywa się bez konieczności otwierania układu wysokiego ciśnienia.

DEMONTAŻ

Odpiąć złącze elektryczne od świec.

Oczyścić krawędzie świec, by zapobiec wniknięciu nieczystości do cylindra.

Odkręcić, a następnie wymontować świece.

W celu poluzowania świecy cylindra numer 4, należy użyć długiej okrągłej nasadki rozmiar 10 mm z uniwersalnym przegubem. Po poluzowaniu świecy, należy użyć przewodu elastycznego w celu jej całkowitego odkręcenia.

MONTAŻ

Wykonać czynności demontażu w odwrotnej kolejności.


Świeca żarowa 1,5

OSPRZĘT SILNIKA DIESELGrzałka nurkowa 13

13-31

Grzałka nurkowa

Cztery grzałki nurkowe znajdują się w zbiorniku wody zamocowanym pod kolektorem w okolicy połączenia silnik-skrzynia biegów.

Zadaniem systemu jest podgrzewanie płynu chłodzącego.

Grzałki nurkowe są zasilane prądem 12 Voltów przez trzy przekaźniki. Jeden przekaźnik steruje dwoma grzałkami nurkowymi, a każdy z pozostałych przekaźników steruje jedną grzałką nurkową. Pozwala to na dowolne włączanie jednej, dwóch, trzech lub czterech grzałek nurkowych.

Oporność grzałek nurkowych wynosi:0,45 ±±±± 0,05 Ω przy 20 °C.

Strategia sterowania

Podczas działania grzałek nurkowych, obroty biegu jałowego są ustawione na 935 obr/min.

Grzałki nurkowe nie działają w następujących przypadkach:– grzanie świec żarowych przed rozruchem,– grzanie po rozruchu,– włączone ogrzewanie przedniej szyby,– jeśli prędkość obrotowa silnika jest niższa od

600 obr/min.

Jeśli wyżej wymienione warunki są spełnione, grzałki nurkowe są sterowane zależnie od kartografii związanej z temperaturą powietrza i płynu.

Strefa nie zaciemniona: grzałka nurkowa nie zasilanaStrefa zaciemniona: grzałka nurkowa zasilana

OSPRZĘT SILNIKA DIESELGrzałka nurkowa 13

13-32

Jeśli napięcie akumulatora jest > od 13 Voltów

jeśli tak nie jest oznacza to

Brak zasilania grzałek nurkowych Zasilanie grzałki nurkowej

Jeśli po upływie 20 sekund napięcie akumulatora jest

> od 13 Voltów


Brak zasilania grzałek nurkowych

Zasilanie dwóch grzałek nurkowych


> od 13 Voltów



Zasilanie dwóch grzałek nurkowych


> od 13 Voltów



Zasilanie czterech grzałek nurkowych dotąd aż napięcie

akumulatora będzie > od 13 Voltów i tak długo aż

wymienione poprzednio warunki będą spełnione

OSPRZĘT SILNIKA DIESELPompa niskiego ciśnienia (pompa tłocząca) 13

13-33

SILNIKF9Q 754 Pompa niskiego ciśnienia (pompa tłocząca)

Pompa tłocząca jest to pompa elektryczna znajdująca się komorze silnika.

DEMONTAŻ

UWAGA: należy zwrócić uwagę na ilość oleju napędowego oraz na ciśnienie panujące w przewodach.

WAŻNE: na filtrze paliwa, w okolicy przewodu zwrotnego do zbiornika, znajduje się zawór (R).

Przy zwykłym trybie pracy powinien on się znajdować w położeniu otwartym.

W celu odpowietrzenia układu, po naprawie, przy wymianie filtra lub awarii związanej z paliwem, należy:– zamknąć zawór (R),– uruchomić pompę niskiego ciśnienia, włączając

kilkakrotnie zapłon,– uruchomić silnik,– OTWORZYĆ ZAWÓR (zawór jest otwarty kiedy obie

kolorowe kreski ustawione są w jednej linii).

UWAGA: niektóre pojazdy nie są wyposażone w zawór. W takim razie nie należy uwzględniać powyższzej procedury.

NALEŻY ŚCIŚLE PRZESTRZEGAĆ PRZEPISÓW ZACHOWANIA CZYSTOŚCI

OSPRZĘT SILNIKA DIESELFiltr paliwa 13

13-34

SILNIKF9Q 754 Filtr paliwa

Filtr paliwa znajduje się w komorze silnika. Umieszczony jest we wkładzie nie nadającym się do demontażu. Wkład ten zawiera zawór regulacyjny, którego rolą jest ograniczenie przepływu oleju napędowego płynącego w kierunku silnika.

Przy wymianie filtra konieczna jest wymiana całego podzespołu.

DEMONTAŻ

UWAGA: należy zwrócić uwagę na ilość oleju napędowego oraz ciśnienie panujące w przewodach.

Odłączyć na filtrze przewody:– zasilania silnika (1),– dochodzący od zbiornika paliwa (2) (pompa niskiego

ciśnienia),– powrotny do zbiornika (3) przez zawór (zależnie od

wersji),– powrotny silnika (4),– powrotny do zbiornika przez wymiennik

temperatury (5).

UWAGA: niektóre pojazdy nie są wyposażone w zawór. W taki razie nie należy uwzględniać procedury odpowietrzania.

MONTAŻ

Przestrzegać bezwzględnie właściwego położenia złączy przy filtrze.

Zwrócić uwagę, by nie zakleszczyć lub nie uszkodzić przewodów.

WAŻNE: na filtrze paliwa, w okolicy przewodu zwrotnego do zbiornika, znajduje się zawór (R).

Przy zwykłym trybie pracy powinien on się znajdować w położeniu otwartym.

W celu odpowietrzenia układu, po naprawie, przy wymianie filtra lub awarii związanej z paliwem, należy:– zamknąć zawór (R),– uruchomić pompę niskiego ciśnienia, włączając

kilkakrotnie zapłon,– uruchomić silnik,– OTWORZYĆ ZAWÓR (zawór jest otwarty kiedy dwie

kolorowe kreski są ustawione w jednej linii).

Konieczne jest regularne usuwanie wody znajdującej się w filtrze oleju napędowego przez otwór odpowietrzający (6).


OSPRZĘT SILNIKA DIESELFiltr paliwa 13

13-35

SILNIKF9Q 750

Filtr paliwa znajduje się w komorze silnika. Jest on umieszczony w demontowanej obudowie.W obudowie znajduje się podgrzewacz oleju napędowego.

Przy wymianie filtra konieczne jest wymontowanie całego zespołu.

DEMONTAŻ

UWAGA: zabezpieczyć się przed wypływem z przewodów pewnej ilości oleju napędowego.

Odłączyć na filtrze:– złącze podgrzewacza oleju napędowego (1),– przewód doprowadzający silnika (2),– przewód (3) ze zbiornika paliwa,

Wymontować filtr, odczepiając go od wspornika.

Należy odpowiednio oznaczyć pozycję pokrywy obudowy filtra względem jej dolnej części.

Wyjąć śrubę (4) i wymontować obudowę filtra.

MONTAŻ

Przestrzegać bezwzględnie właściwego położenia złączy przy filtrze.

Należy uważać, aby nie przyciąć lub nie uszkodzić przewodów.

WAŻNE: Wykonać odpowietrzenie układu paliwowego za pomocą gruszki do odpowietrzania.

Konieczne jest regularne usuwanie wody znajdującej się w filtrze oleju napędowego przez otwór odpowietrzający (5).


OSPRZĘT SILNIKA DIESELKontrole ciśnienia i przepływu oleju napędowego 13

13-36

SILNIKF9Q 754 Kontrole ciśnienia i przepływu oleju napędowego

Możliwe jest przeprowadzanie kontroli ciśnienia i przepływu w układzie zasilania paliwem pod niskim ciśnieniem.

Niskie ciśnienie wytwarzane jest w pompie tłoczącej (pompa elektryczna umieszczona pod filtrem oleju napędowego i przeznaczona do zasilania pompy wysokiego ciśnienia).

KONTROLA NISKIEGO CIŚNIENIA(POMPA TŁOCZĄCA)

Założyć złącze w kształcie litery "T" Mot. 1311-08, w celu umieszczenia manometru do kontroli ciśnienia Mot. 1311-01 lub Mot. 1328 na wyjściu (S) z filtra paliwa lub na wejściu pompy wysokiego ciśnienia.

Uruchomić pompę paliwową przy użyciu przyrządu diagnostycznego lub też przez bezpośrednie zasilanie pompy (przy każdym włączeniu zapłonu, pompa niskiego ciśnienia jest zasilana przez 30 sekund).

Odczytać wartość ciśnienia, która powinna mieścić się w przedziale między 2,5 a 4 barami.

KONTROLA WYDATKU (POMPA TŁOCZĄCA)

Skontrolować wydatek pompy używając probówki z miarką 2 000 ml. W celu uruchomienia pompy, włączyć zapłon. Pompa jest zasilana przez 30 sekund jeśli następuje rozruch silnika.

Zmierzony wydatek powinien się mieścić w przedziale między 80 i 100 litrów/godzinę minimum.

UWAGA: mierzenie ciśnienia i wydatku pompy wysokiego ciśnienia jest zabronione.


Mot. 1311-01

Manometrlub

Mot. 1328

Mot. 1311-08 Redukcja do pomiaru ciśnienia


Probówka z miarką 2000 ml

OSPRZĘT SILNIKA DIESELPompa wysokiego ciśnienia 13Pompa wysokiego ciśnienia

ZAKAZANY JEST DEMONTAŻ WNĘTRZA POMPY

Do pompy wtrysku CP3

Do pompy wtrysku CP1

UWAGA: Przed przystąpieniem do naprawy, należy podłączyć urządzenie diagnostyczne, nawiązać dialog z modułem elektronicznym wtrysku i sprawdzić, czy rampa wtrysku nie jest już pod ciśnieniem.

Uważać na wysoką temperaturę paliwa.


Mot. 1054 Blokada górnego martwego punktu

Mot. 1200-01 Przyrząd do blokowania koła pasowego pompy

Mot. 1383 Przewód do demontażu przewodów wysokiego ciśnienia

Mot. 1453 Przyrząd do podtrzymywania silnika

Mot. 1525 Przyrząd do zdejmowania koła pasowego

Mot. 1525-01 Adaptator przyrządu do zdejmowania koła pasowego w silniku F9Q


Klucz dynamometryczny do niewielkich dokręceń

MOMENTY DOKRĘCANIA (w daN.m i/lub °)

Przewód wysokiego ciśnienia 2,5±±±±0,2Mocowanie pompy wysokiego ciśnienia 3±±±±0,3

Nakrętka koła pasowego pompy wysokiego ciśnienia 1,5 potem 60±±±±10°Śruba mocująca tylny wspornik pompy 3±±±±0,3

Śruba mocująca rampę wtrysku 2,2±±±±0,2


Przewód wysokiego ciśnienia 2,5±±±±0,2Mocowanie pompy wysokiego ciśnienia 3,2±±±±0,3Nakrętka koła pasowego pompy wysokiego ciśnienia 5±±±±0,5

Śruba osłony zawieszenia elastycznego 6,2±±±±1Śruba drążka reakcyjnego silnika 15

13-37

OSPRZĘT SILNIKA DIESELPompa wysokiego ciśnienia 13

13-38

DEMONTAŻ


Zamontować na silniku Mot.1453 wspornik silnika.

Ustawić silnik w górnym martwym punkcie za pomocą blokady Mot. 1054.

Wymontować:– koło i przedni prawy chlapacz,– zawieszenie elastyczne,– obudowę rozrządu,

– przewód wysokiego ciśnienia za pomocą Mot. 1383,– rampę.

Założyć korki uszczelniające.

Odłączyć od pompy przewód zwrotny paliwa i założyć korki zabezpieczające przed brudem.

Wymontować tylny wspornik pompy.

NALEŻY ŚCIŚLE PRZESTRZEGAĆ ZALECEŃ DOTYCZĄCYCH ZACHOWANIA CZYSTOŚCI


13-39

Zamontować na kole pasowym przyrząd Mot. 1200-01.

Poluzować nakrętkę koła zębatego pompy wysokiego ciśnienia.

Zamontować przyrząd Mot. 1525 wyposażony w adaptator Mot. 1525-01 na kole pasowym w celu odłączenia zespołu.

Odkręcić nakrętki mocujące, przytrzymując jednocześnie śruby (1).


13-40

MONTAŻ


UWAGA: należy uważać, by nie zamontować przewodu wysokiego ciśnienia w przeciwnym kierunku.

Zbliżyć nakrętki przewodów wysokiego ciśnienia po stronie pompy i wtryskiwacza, następnie po stronie rampy. Dokręcić je momentem w takiej samej kolejności jak przy dokręcaniu wstępnym.

Dokręcić rampę wysokiego napięcia.

Wymienić koniecznie przewód odprowadzający olej napędowy (2) po każdym demontażu.

Zamontować:– zawieszenie elastyczne (patrz metoda opisana w "rozdziale 19"),– tylny wspornik (1) pompy.

Dokręcić najpierw śruby na głowicy, a następnie śrubę znajdującą się na rampie.

Dla pompy wtrysku CP3:

Wykonać odpowietrzanie układu za pomocą gruszki do odpowietrzania.

Po każdej naprawie, sprawdzić, czy nie ma wycieku oleju napędowego z układu. Pozostawić silnik pracujący na biegu jałowym aż do włączenia wentylatora chłodnicy, następnie kilkakrotnie wcisnąć pedał gazu.


13-41

Dla pompy wtrysku CP1

Należy dokonać odpowietrzenia układu zasilania paliwem:– zamknąć zawór (R),– uruchomić pompę niskiego ciśnienia, włączając i

wyłączając wielokrotnie zapłon,– uruchomić silnik,– OTWORZYĆ ZAWÓR (R) (zawór jest otwarty kiedy

dwie kolorowe kreski są ustawione w jednej linii).

UWAGA: niektóre pojazdy nie są wyposażone w zawór. W takim razie nie należy uwzględniać procedury odpowietrzania.


OSPRZĘT SILNIKA DIESELRampa wtrysku 13Rampa wtrysku




Klucz dynamometryczny "do niewielkich dokręceń"


Nakrętka przewodów wysokiego ciśnienia 2,5±±±±0,2

Śruby mocujące rampę wtrysku 2,2±±±±0,2

Czujnik ciśnienia 3,5±±±±0,2

UWAGA: przed przystąpieniem do naprawy, należy podłączyć przyrząd diagnostyczny, nawiązać komunikację z modułem elektronicznym wtrysku i sprawdzić, czy rampa wtrysku nie znajduje się już pod ciśnieniem.


13-42

OSPRZĘT SILNIKA DIESELRampa wtrysku 13

13-43

DEMONTAŻ

Odłączyć:– akumulator,– czujnik ciśnienia (1),– wtryskiwacze (2),– czujnik oznaczenia cylindra.

Poluzować i wymontować przewody wysokiego ciśnienia oleju napędowego.

Założyć korki zabezpieczające przed zanieczyszczeniem

Wymontować ostrożnie rampę wtrysku (3).



13-44

MONTAŻ

Ustawić rampę wtrysku i dokręcić wstępnie ręcznie śruby mocujące (rampa powinna poruszać się swobodnie).

Zamontować wszystkie przewody wysokiego ciśnienia ręcznie (po stronie wtryskiwacza, po stronie pompy, a następnie po stronie rampy).

Dokręcić wszystkie złącza wysokiego ciśnienia układu wtrysku (po stronie wtryskiwacza (1), po stronie pompy (4), a następnie po stronie rampy wtrysku (2).

Dokręcić śruby rampy (3).

UWAGA: należy koniecznie wymienić przewód (5) powrotny paliwa umieszczony na wtryskiwaczach podczas demontażu.

Wykonać odpowietrzanie układu za pomocą gruszki do odpowietrzania.



13-45

Dla pompy wtrysku CP1

Należy dokonać odpowietrzenia układu zasilania paliwem:– zamknąć zawór (R),– uruchomić pompę niskiego ciśnienia, włączając i

wyłączając wielokrotnie zapłon,– uruchomić silnik,– OTWORZYĆ ZAWÓR (R) (zawór jest otwarty kiedy

dwie kolorowe kreski są ustawione w jednej linii.

UWAGA: niektóre pojazdy nie są wyposażone w zawór. W takim razie nie należy uwzględniać procedury odpowietrzania.


OSPRZĘT SILNIKA DIESELWtryskiwacze 13Wtryskiwacze

DEMONTAŻ WNĘTRZA WTRYSKIWACZA LUB ODDZIELANIE OBUDOWY WTRYSKIWACZA OD DYSZY JEST ZABRONIONE.




Śruba mocująca mocowania wtryskiwaczy 2,5±±±±0,2

Nakrętki przewodów wysokiego ciśnienia 2,5±±±±0,5

UWAGA: przed przystąpieniem do naprawy, podłączyć urządzenie diagnostyczne, nawiązać łączność z modułem elektronicznym wtrysku i sprawdzić, czy rampa wtrysku nie znajduje się pod ciśnieniem.


13-46

OSPRZĘT SILNIKA DIESELWtryskiwacze 13

13-47

DEMONTAŻ

UWAGA: wtryskiwacze mogą być wymieniane indywidualnie.

Wymontować przewód wysokiego ciśnienia za pomocą narzędzia Mot. 1383.

Założyć korki zabezpieczające przed zanieczyszczeniem

Wymontować:– mocowanie wtryskiwacza,– wtryskiwacz,– podkładka przeciwogniowa.

CZYSZCZENIE

Do czyszczenia wtryskiwacza surowo zabronione jest używanie:– szczotki metalowej– płótna ściernego,– Ultradźwiękowego urządzenia czyszczącego.

W celu oczyszczenia końcówki wtryskiwacza, należy ją namoczyć w substancji odtłuszczającej, następnie wytrzeć nie pylącą ściereczką.



13-48

MONTAŻ

Wymienić podkładkę pod wtryskiwaczem.

UWAGA: w trakcie montażu nie należy naprężać przewodu wysokiego ciśnienia. Poluzować rampę wtrysku.

Założyć:

wtryskiwacz,

przewód odprowadzający olej napędowy (1).


13-49

Zamontować przewód wysokiego ciśnienia.

Dokręcić momentem:– wtryskiwacz (1),– połączenia po stronie wtryskiwacza, następnie po stronie rampy wtrysku,– rampę (2).

UWAGA: należy wymienić przewód odprowadzający paliwo do wtryskiwaczy w trakcie demontażu.


OSPRZĘT SILNIKA DIESELCzujnik ciśnienia 13

13-50

Czujnik ciśnienia

CZUJNIK CIŚNIENIA (1)

DEMONTAŻ


Odłączyć czujnik ciśnienia.

Wykręcić czujnik ciśnienia.

MONTAŻ


Wkręcić czujnik, następnie dokręcić go momentem.

Podłączyć złącze.


Czujnik ciśnienia 3,5±±±±0,5

UWAGA: przed jakąkolwiek naprawą, należy podłączyć przyrząd diagnostyczny, nawiązać dialog z komputerem wtrysku i sprawdzić, czy rampa wtrysku nie jest już pod ciśnieniem. Uważać na wysoką temperaturę paliwa.



OSPRZĘT SILNIKA DIESELRegulator ciśnienia 13

13-51

Regulator ciśnienia

REGULATOR CIŚNIENIA

DEMONTAŻ


Odsunąć złącze regulatora.

Wymontować uchwyt mocujący czujnika temperatury oleju napędowego.

Odkręcić śruby mocujące regulator.

Wymontować regulator obracając go w odwrotnym kierunku do ruchu wskazówek zegara (nie należy używać narzędzia do podważania w trakcie demontażu regulatora pompy).

MONTAŻ

Wymienić uszczelki.

Zwilżyć wszystkie uszczelnienia czystym olejem napędowym.

Wstawić regulator do pompy obracając nim zgodnie z ruchem wskazówek zegara (nie używać narzędzia przy montażu regulatora).

Zbliżyć śruby mocujące, a następnie dokręcić je momentem.

Podłączyć złącze.

UWAGA:DEMONTAŻ REGULATORA CIŚNIENIA NA POMPIE WTRYSKU CP3.


Śruba regulatora 0,9±±±±0,1

UWAGA: przed jakąkolwiek naprawą, należy podłączyć przyrząd diagnostyczny, nawiązać dialog z komputerem wtrysku i sprawdzić, czy rampa wtrysku nie jest już pod ciśnieniem. Uważać na wysoką temperaturę paliwa.



OSPRZĘT SILNIKA DIESELPotencjometr pedału gazu 13

13-52

SILNIK F9Q Potencjometr pedału gazu

WIADOMOŚCI OGÓLNEPotencjometry pedału gazu są z nim połączone. Ich wymiana powoduje konieczność wymiany pedału gazu.Istnieją dwa typy pedałów: Z lub bez punktu oporu.Pojazdy wyposażone w regulator / ogranicznik prędkości, posiadają pedał gazu z punktem oporu pod koniec skoku pedału (Kick-down).Ten punkt oporu służy do wyłączenia funkcji ograniczenia prędkości w przypadku, gdy kierowca musi zwiększyć prędkość.

UWAGA: Możliwe jest zamontowanie pedału z punktem oporu zamiast pedału bez punktu oporu. Natomiast zabronione jest montowanie pedału bez punktu oporu zamiast pedału z punktem oporu.

DEMONTAŻ

Odłączyć akumulator:

Odłączyć złącze (1) pedału gazu.Wymontować: – trzy śruby (2) mocujące pedału,– pedał.

MONTAŻ


Przyporządkowanie ścieżek:

UWAGA: usterka potencjometra położenia pedału gazu wywołuje pracę silnika na obrotach biegu jałowego lub zmianę jego działania (patrz rozdział 13 "Korekta obrotow biegu jałowego")

18570

1:2:3:4:5:6:

Masa ścieżki2Masa ścieżki1Sygnał ścieżki 1Zasilanie ścieżki1Zasilanie ścieżki2Sygnał ścieżki2

OSPRZĘT SILNIKA DIESELZcentralizowany system kontroli temperatury wody 13

13-53

Zcentralizowany system kontroli temperatury wody

Ten system pozwala na sterowanie motowentylatorem chłodnicy przez moduł elektroniczny wtrysku. Składa się z jednej tylko sondy temperatury płynu, która służącej dla wtrysku, wentylatora chłodnicy, wskaźnika temperatury i lampki kontrolnej temperatury na tablicy wskaźników.

DZIAŁANIE

Moduł elektroniczny wtrysku, zależnie od temperatury wody, steruje:– układem wtrysku,– przekaźnikami wentylatora chłodnicy:

zespół wentylatora pracuje na małej prędkości jeśli temperatura wody przekracza 99 °C i zostaje wyłączony jeśli temperatura spada poniżej 96 °C,

zespół wentylatora pracuje na dużej prędkości jeśli temperatura wody przekracza 102 °C i zostaje wyłączony jeśli temperatura spada poniżej 99 °C,

zespół wentylatora może być sterowany dla układu klimatyzacji.

LAMPKA KONTROLNA TEMPERATURY WODY (wspólna z lampką kontrolną usterki układu wtrysku)

Lampka kontrolna jest sterowana przez moduł elektroniczny.

Zaczyna być sterowana kiedy temperatura przekracza 120 °C.

244 Sonda temperatury wody (układ wtrysku oraz wskazanie temperatury płynu na tablicy wskaźników).Sonda trzyścieżkowa, 2 ścieżki dla informacji o temperaturze wody 1 do wskazań na tablicy wskaźników.

OSPRZĘT SILNIKA DIESELModuł elektroniczny 13Moduł elektroniczny

PRZYPORZĄDKOWANIE ŚCIEŻEK

ZŁĄCZE A

H2F1F3E1E2C1C3B3A3A4B4A2B2D2F2

−−− ← ← --- ← ←

→←--- ---

→←→←--- ← ← ←

ZASILANIE POTENCJOMETRA PRZEPUSTNICY (ŚCIEŻKA 2)WEJŚCIE POTENCJOMETRA PRZEPUSTNICY (ŚCIEŻKA 2)WEJŚCIE WŁĄCZNIKA ŚWIATEŁ STOPZASILANIE POTENCJOMETRA PRZEPUSTNICY (ŚCIEŻKA 1)WEJŚCIE ZŁĄCZA SPRZĘGŁAWEJŚCIE POTENCJOMETRA PRZEPUSTNICY (ŚCIEŻKA 1)DIAGNOSTYKAMASA POTENCJOMETRA PRZEPUSTNICY (ŚCIEŻKA 1)MASA POTENCJOMETRA PRZEPUSTNICY (ŚCIEŻKA 2)POŁĄCZENIE MULTIPLEKSOWE CAN L (KABINA)POŁĄCZENIE MULTIPLEKSOWE CAN H (KABINA)MASA DZęWIGNI REGULATORA OGRANICZNIKA PRĘDKOŚCISYGNAŁ DZęWIGNI REGULATORA OGRANICZNIKA PRĘDKOŚCIWŁĄCZENIE/WYŁĄCZENIE REGULATORA PRĘDKOŚCIWŁĄCZENIE/WYŁĄCZENIE OGRANICZNIKA PRĘDKOŚCI

ZŁĄCZE B

B3B2C3C2C1D4D3D1E3E1F2G3G2G1H4H3H2J3J2K3L4L3L2L1

M4M3M2M1F3

← --- → ← ← → ← ← --- --- --- ← --- --- ← ← --- ← --- ← --- --- → →

--- --- --- → →

WEJŚCIE DIAGNOSTYCZNE ŚWIEC (1)MASA POTENCJOMETRA POŁOŻENIA EGRSTEROWANIE PRZEKAZęNIKIEM GRZANIA ŚWIEC ŻAROWYCHWEJŚCIE SYGNAŁU POTENCJOMETRA POŁOŻENIA EGRWEJŚCIE CZUJNIKA CIŚNIENIA DOŁADOWANIAWYJŚCIE STEROWANIA PRZEKAZęNIKIEM DOŁADOWANIAWEJŚCIE SONDY TEMPERATURY POWIETRZAWEJŚCIE CZUJNIKA CIŚNIENIA OLEJU NAPĘDOWEGO+PO ZAPŁONIEMASA SONDY TEMPERATURY WODYZASILANIE POTENCJOMETRA POŁOŻENIA EGRSYGNAŁ CZUJNIKA PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ SILNIKAZASILANIE PRZEPŁYWOMIERZA POWIETRZAMASA CZUJNIKA TEMPERATURY PALIWA (F9Q 750)WEJŚCIE SYGNAŁU PRZEPŁYWOMIERZA POWIETRZASYGNAŁ CZUJNIKA PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ SILNIKAZASILANIE CZUJNIKA CIŚNIENIA OLEJU NAPĘDOWEGOWEJŚCIE TEMPERATURY PALIWA (F9Q 750)ZASILANIE CZUJNIKA CIŚNIENIA DOŁADOWANIAWEJŚCIE SONDY TEMPERATURY WODYMASA MOCYMASA MOCYWYJŚCIE STEROWANIA ELEKTROZAWOREM CIŚNIENIA TURBOWYJŚCIE STEROWANIA ELEKTROZAWOREM REGULATORA CIŚNIENIAMASA MOCY+ PO PRZEKAZęNIKU+ PO PRZEKAZęNIKUWYJŚCIE STEROWANIA ELEKTROZAWORU EGRSTEROWANIE OGRZEWANIEM DODATKOWYM

13-54

OSPRZĘT SILNIKA DIESELModuł elektroniczny 13

13-55

ZŁĄCZE C

A4A3A2

A1

B4

B3C1E4J4K4L4L3L2L1M4M3M2M1F4

--- --- →

→

→

--- --- → → ← → --- --- → --- --- → → →

MASA CZUJNIKA CIŚNIENIA DOŁADOWANIAMASA PRZEPŁYWOMIERZAWYJŚCIE STEROWANIA PRZEKAZęNIKIEM ZESPOŁU WENTYLATORA MAŁEJ PRĘDKOŚCIWYJŚCIE STEROWANIA POMPĄ ELEKTRYCZNĄ PALIWA (F9Q 754)WYJŚCIE STEROWANIA PRZEKAZęNIKIEM ZESPOŁEM WENTYLATORA DUŻEJ PRĘDKOŚCIMASA CZUJNIKA CIŚNIENIA OLEJU NAPĘDOWEGOMASA CZUJNIKA POŁOŻENIA WAŁU ROZRZĄDUWYJŚCIE STEROWANIA OGRZEWANIEM DODATKOWYMWYJŚCIE STEROWANIA OGRZEWANIEM DODATKOWYMSYGNAŁ CZUJNIKA POŁOŻENIA WAŁU ROZRZĄDUSTEROWANIE WTRYSKIWACZEM 2ZASILANIE WTRYSKIWACZA 2ZASILANIA WTRYSKIWACZA 3STEROWANIE WTRYSKIWACZEM 4ZASILANIE WTRYSKIWACZA 4ZASILANIE WTRYSKIWACZA 1STEROWANIE WTRYSKIWACZEM 3STEROWANIE WTRYSKIWACZEM 1STEROWANIE STABILIZATOREM CIŚNIENIA (SYSTEM I ZATRZYMANIE SILNIKA)

OCHRONA ŚRODOWISKAPochłanianie oparów benzyny 14WSZYSTKIE TYPY

SILNIKÓW BENZYNOWYCH

114OCHRONA ŚRODOWISKAPochłanianie oparów benzyny

SCHEMAT UKŁADU

1 Kolektor ssący2 Elektrozawór odpowietrzania pochłaniacza.3 Pochłaniacz.4 Zbiornik.M Otwór odpowietrzający.

UWAGA: przy normalnych warunkach działania otwór odpowietrzający powinien być drożny.

A

B

C

Pochłanianie oparów benzyny pochodzących ze zbiornika.Pochłanianie oparów benzyny pochodzących z silnika.Odpowietrzanie zbiornika.

14-1

OCHRONA ŚRODOWISKAPochłanianie oparów benzyny 14

14-2


BENZYNOWYCH

ZASADA DZIAŁANIA

Odpowietrzanie zbiornika odbywa się za pośrednictwem pochłaniacza oparów benzyny.

Przepływ oparów benzyny jest wstrzymywany za pomocą aktywnego węgla zawartego w pochłaniaczu.

Opary benzyny zawarte w pochłaniaczu są eliminowane i spalane w silniku.

W tym celu, pochłaniacz i kolektor ssący są połączone za pomocą przewodu i elektrozaworu. Ten elektrozawór znajduje się na mocowaniu przedniego prawego amortyzatora w silnikach F4P, K4M, F5R i obok zbiornika wspomagania układu kierowniczego w silniku L7X.

Zasada działania elektrozaworu polega na zapewnieniu zmiennego przekroju przepływu (funkcja sygnału RCO Cyklicznego Współczynnika Otwarcia emitowanego przez moduł elektroniczny wtrysku).

Zmiana przekroju przepływu oparów benzyny w elektrozaworze wynika z równowagi między polem magnetycznym tworzonym przez zasilanie uzwojenia oraz siłę wywieraną przez sprężynę powrotną zapewniającą zamknięcie elektrozaworu.

KONTROLA DZIAŁANIA SYSTEMU ODPROWADZANIA OPARÓW Z POCHŁANIACZA

Nieprawidłowe działanie tego układu może spowodować niestabilną pracę na biegu jałowym lub gaśnięcie silnika.

Sprawdzić cały układ (patrz schematy).

Sprawdzić stan przewodów w całym układzie.

1 Kolektor ssący2 Elektrozawór odpowietrzania pochłaniacza.3 Pochłaniacz.4 Zbiornik.M Otwór odpowietrzający.


14-3


BENZYNOWYCH

WARUNKI ODPROWADZENIA OPARÓW Z POCHŁANIACZA

Elektrozawór odpowietrzania pochłaniacza jest sterowany ścieżką C-E1 w silniku K4M i F4P i ścieżką C-F4 w silniku L7X modułu elektronicznego kiedy:

Silniki F4P i K4M:– temperatura wody przekracza 55 °C,– temperatura powietrza przekracza 10 °C,– silnik nie pracuje na obrotach biegu jałowego,– osiągnięty został dany próg obciążenia,– potencjometr przepustnicy nie znajduje się w

położeniu pedał zwolniony.

Silnik L7X:– temperatura wody przekracza 35°C,– po upłynięciu 20 sekund od uruchomienia silnika.

W trakcie wykonywania diagnostyki EOBD (On Board Diagnostic), odpowietrzenie pochłaniacza nie jest dozwolone.

Możliwe jest sprawdzenie cyklicznego współczynnika otwarcia elektrozaworu odpowietrzania pochłaniacza sprawdzając za pomocą urządzenia diagnostycznego parametr "RCO elektrozaworu odpowietrzania pochłaniacza".

Elektrozawór jest zamknięty przy wartości niższej od 1,5%.

DEMONTAŻ POCHŁANIACZA

Pochłaniacz (1) znajduje się na zbiorniku po lewej stronie.

Odłączyć:– przewód (2) wejściowy oparów benzyny zbiornika,– przewód (3) odprowadzający opary do

elektrozaworu,– przewód (4) odpowietrzający.

Wymontować:– śruba (5) mocująca pochłaniacz,– pochłaniacz.

MONTAŻ



14-4


BENZYNOWYCH

Sprawdzić:– przy silniku pracującym na obrotach biegu jałowego,– zatykając w pochłaniaczu obieg oparów pochodzących ze zbiornika,– podłączając manometr (-3 / +3 bary) (Mot. 1311-01) na wyjściu odpowietrzającym pochłaniacza (M),

czy nie ma podciśnienia (w ten sam sposób wartość sterowania odczytana przez urządzenie diagnostyczne w parametrze : "RCO elektrozaworu odpowietrzania pochłaniacza" pozostaje minimalna X≤1,5%).

Czy jest podciśnienie ?

Ciśnienie ulega znacznym zmianom ?

KONTROLA POŁĄCZENIA ZBIORNIKA POCHŁANIACZA

To połączenie można sprawdzić podłączając pompę próżniową na przewodzie prowadzącym do pochłaniacza.

TAK: Przy wyłączonym zapłonie, przy pomocy pompy próżniowej wytworzyć podciśnienie 500 mbarów na wyjściu z elektrozaworu. Nie powinno ono zmieniać się o więcej niż 10 mbarów przez 30 sekund.

TAK: Elektrozawór jest uszkodzony, do wymiany.

NIE: Mamy do czynienia z usterką elektryczną, sprawdzić układ.

NIE: W warunkach odpowietrzania (patrz warunki odpowietrzania), powinien być stwierdzony wzrost podciśnienia (przy jednoczesnym wzroście wartości parametru w urządzeniu diagnostycznym).


14-5

SILNIKI F4P - K4M

UMIEJSCOWIENIE ELEMENTÓW

Otwór zasysania oparów oleju

Otwór wyjściowy oparów oleju Płaski zbiornik oparów oleju znajdujący się na głowicy.

Demontaż, patrz rozdział 11 "Góra i przód silnika".

OCHRONA ŚRODOWISKAPochłanianie oparów benzyny 14SILNIK L7X

OPIS UKŁADU

1 Przód głowicy2 Tył głowicy3 Osadnik oleju4 Silnik5 Obudowa przepustnicy6 Kolektor ssący7 Przewód powietrza8 Przewód pokrywa przodu głowicy / osadnik oleju9 Przewód pokrywa tyłu głowicy / osadnik oleju

A Górny obieg obudowy przepustnicy.Obieg ten jest używany przy średnich i dużych obciążeniach. Opary są zasysane dzięki podciśnieniu panującemu w przewodzie powietrza (7).

B Dolny obieg obudowy przepustnicy.Ten obieg jest używany przy słabych obciążeniach. Opary są zasysane przez podciśnienie panujące między przepustnicą a silnikiem.

14-6


14-7

SILNIK F9Q

OPIS UKŁADU

1 Silnik2 Osadnik oleju3 Obudowa filtra powietrza4 Kolektor ssący

KONTROLA

Dla zapewnienia prawidłowego działania układu oczyszczania spalin, system pochłaniania oparów oleju należy utrzymywać w czystości i w dobrym stanie.

A Przewód zasysania oparów oleju dołu silnika.

B Przewód zasysania oparów oleju góry silnika.

C Osadnik oleju.

D Przewód zasysania oparów oleju połączony z przewodem ssącym.

OCHRONA ŚRODOWISKARecyrkulacja gazów spalinowych E.G.R. 14SILNIK F9Q Recyrkulacja gazów spalinowych E.G.R.

OPIS UKŁADU

1 Silnik 2 Komputer wtrysku3 Kolektor wlotowy4 Kolektor wylotowy5 Zawór EGR6 Sonda temperatury wody

DEMONTAŻ ZAWORU

Zawór EGR jest wciśnięty na siłę w kolektor wlotowy.

Aby ułatwić jego wymianę, najlepiej jest wymontować kolektory.

FUNKCJA SYSTEMU EGR

Recyrkulacja gazów spalinowych jest wykorzystywana w celu zmniejszenia zawartości tlenku azotu (NOx) w spalinach.

Moduł elektroniczny wtrysku zezwala na przepływ gazów dzięki sterowaniu za pośrednictwem elektrycznego zaworu.

14-8

OCHRONA ŚRODOWISKARecyrkulacja gazów spalinowych E.G.R. 14

14-9

SILNIK F9Q

ZASADA DZIAŁANIA

Zawór jest sterowany sygnałem RCO (Cykliczny Współczynnik Otwarcia) emitowanym przez moduł elektroniczny wtrysku. Sygnał RCO pozwala na zminę otwarcia zaworu, a co za tym idzie, zmianę ilości gazów kierowanych do kolektora wlotowego.

Moduł elektroniczny przeprowadza test pozwalający na określenie położenia przepustnicy zaworu EGR.

WARUNKI DZIAŁANIA

Parametry powodujące włączenie zaworuEGR są następujące– temperatura wody– temperatura powietrza– ciśnienie atmosferyczne– położenie pedału gazu– prędkość obrotowa silnika.

Zawór EGR jest odłączany jeśli– napięcie akumulatora jest niższe od 9 Voltów– prędkość obrotowa silnika jest niższa od

700 obr/min,– kartografia (prędkość obrotowa silnika / obciążenie)

jest wyższa niż dany próg,– prędkość pojazdu jest niższa od 12 Km/h, prędkość

obrotowa silnika jest niższa 1000 obr/min. i jeśli temperatura wody jest wyższa niż 60 °C przez 40 sekund.

Zawór EGR nie jest zasilany po rozruchu zależnie od parametru temperatury wody.

W przypadku usterki:– przepływomierza powietrza,– zaworu EGR,– czujnika ciśnienia doładowania,– elektrozaworu sterowania turbosprężarką.zawór elektryczny EGR nie jest zasilany.

XY

CzasTemperatura wody (°C)

12456

Zasilanie solenoiduZasilanie czujnikaMasa czujnikaMasa solenoiduWyjście czujnika

ROZRUCH ŁADOWANIEAlternator 16116ROZRUCH ŁADOWANIEAlternator

DZIAŁANIE - DIAGNOSTYKA

Ten typ pojazdów jest wyposażony w alternatory z wewnętrzną wentylacją w wbudowanym regulatorem i lampką kontrolną na tablicy wskaźników, której zasada działania jest następująca:– po włączeniu zapłonu lampka zapala się,– po uruchomieniu silnika lampka gaśnie,– jeśli lampka kontrolna zapala się w trakcie działania

silnika, oznacza to usterkę "ładowania".

USTALANIE PRZYCZYN USTEREK

Lampka nie świeci się przy włączeniu zapłonu

Sprawdzić::– stan połączeń elektrycznych,– czy żarówka nie jest spalona (w tym celu podłączyć

układ do masy ; żarówka powinna zaświecić się).

Lampka zapala się przy pracującym silniku

Oznacza to usterkę ładowania, której przyczyną może być:– zerwanie paska alternatora, przecięcie przewodu

ładowania,– wewnętrzne uszkodzenie alternatora (rotor, stator,

diody szczotki),– usterka regulatora,– przepięcie.

Klient zgłasza usterkę ładowania, a lampka kontrolna działa prawidłowo.

Jeśli napięcie regulowane jest niższe niż 13,5 V, sprawdzić alternator. Usterka może być spowodowana:– uszkodzeniem diody,– uszkodzeniem fazy,– zwęgleniem lub zużyciem pierścieni szczotkowych.

Kontrola napięcia

Podłączyć woltomierz do zacisków akumulatora i sprawdzić jego napięcie.

Uruchomić silnik i zwiększyć jego obroty do momentu, kiedy wskazówka woltomierza ustabilizuje się na wartości napięcia regulowanego.

Wartość napięcia powinna się zawierać w przedziale między 13,5 V i 14,8 V.

Włączyć maksymalną ilość odbiorników, napięcie regulowane musi nadal wynosić od 13,5 V do 14,8 V.

UWAGA: przed wykonywaniem spawania łukowego w samochodzie, należy bezwzględnie odłączyć akumulator i regulator.

16-1

ROZRUCH ŁADOWANIEAlternator 16

16-2

IDENTYFIKACJA

KONTROLA

Po 15 minutach rozgrzewania silnika, przy napięciu 13,5 volta.

SILNIK ALTERNATOR NATĘŻENIE

K4M-F4P

Valéo SG 10 B015Valéo SG 10 B016 120 A

Valéo SG 12 B050Valéo SG 12 B053Valéo SG 12 B055

125 A

F9Q Valéo SG 12 B017 125 A

L7X Valéo SG 12 B019 120 A

obr/min. silnik 120 amperów 125 amperów

800 17 64

2000 50 81

4000 109 118

6000 121 123


16-3

DIAGNOSTYKA

Urządzenia diagnostyczne umożliwiają sprawdzenie alternatora przez pomiar napięcia i generowanego prądu przy włączonych i wyłączonych odbiornikach energii elektrycznej.

UWAGA: szczypce pomiarowe amperażu stacji diagnostycznej są typu indukcyjnego (zakres pomiaru: 0 do 1 000 A). Szczypce podłącza się nie odłączając akumulatora, co pozwala zachować pamięć i parametry dostosowawcze bloków elektronicznych.

Umieścić szczypce do pomiaru amperażu bezpośrednio przy wylocie z alternatora, strzałka na szczypcach powinna być skierowana w stronę alternatora (stacja diagnostyczna wykrywa niewłaściwe położenie).

Pomiary wykonuje się w trzech etapach:– pomiar napięcia akumulatora przy wyłączonym zapłonie,– przy wyłączonych odbiornikach pomiar napięcia regulowanego i prądu przepływającego,– przy włączonej maksymalnej ilości odbiorników pomiar napięcia regulowanego i prądu przepływającego.

Po przeprowadzeniu testu, zależnie od przypadku, zmierzone wartości powodują wyświetlenie następujących komunikatów:– napięcie akumulatora w pustym pojeździe < 12,3 V = akumulator rozładowany.

Bez odbiorników:– napięcie regulowane > 14,8 V ⇒ regulator uszkodzony,– (napięcie regulowane w pustym pojeździe < 13,2 V) lub (prąd ładowania < 2A) ⇒ usterka ładowania.

Przy włączonych odbiornikach:– napięcie regulowane > 14,8 V ⇒ regulator uszkodzony,– napięcie regulowane < 12,7 V ⇒ należy sprawdzić wydatek alternatora względem jego parametrów technicznych:

Silnik

Natężenie (w amperach)K4M-F4P F9Q L7X

Minimalne natężenie, jakie musi dostarczyć alternator przy wszystkich odbiornikach włączonych (3000 obr/min)

80 80 80


16-4

Diagnostyka (ciąg dalszy)

Jeśli zmierzony wydatek jest zbyt słaby, należy sprawdzić:– zużycie alternatora (szczotki..),– połączenia akumulatora,– plecionka złącza masy silnika,– zgodność alternatora,– naciąg paska.

Jeśli zmierzona wydajność jest prawidłowa zaś napięcie regulowane zbyt niskie, przyczyną nieprawidłowości nie jest alternator.

Możliwe są dwie przyczyny:– pojazd posiada zbyt dużą ilość odbiorników

elektrycznych,– akumulator jest rozładowany.


16-5

SILNIKIF4P - K4M - F9Q

DEMONTAŻ


Odłączyć akumulator wraz z połączeniami elektrycznymi alternatora.

Wymontować:– chlapacz przedni prawy oraz osłonę boczną,– pasek klinowy akcesoriów (patrz rozdział 07 "Naciąg

paska akcesoriów"),– rolkę nawijacza,– śruby mocujące alternatora i wyjąć je przy pomocy

śrubokręta.


16-6

SILNIKIF4P - K4M - F9Q

MONTAŻ

W celu ułatwienia montażu alternatora, należy ścisnąć pierścienie (A) za pomocą szczypiec lub imadła.

Metoda naprężania paska akcesoriów została opisana w rozdziale 07 "Naciąg paska akcesoriów".


16-7

SILNIK L7X

DEMONTAŻ



Wymontować osłonę pod silnikiem.

Odłączyć połączenia elektryczne alternatora.

Wymontować:– pasek klinowy akcesoriów (patrz rozdział 07 "Naciąg

paska akcesoriów"),– koło pasowe pompy wspomagania układu

kierowniczego,– mocowania sprężarki i odsunąć ją,– alternator.

MONTAŻ

Wykonywać czynności demontażu w odwrotnej kolejności.

Metoda naciągu paska akcesoriów została opisana w rozdziale 07 "Naciąganie paska akcesoriów".

ROZRUCH ŁADOWANIERozrusznik 16

16-8

Rozrusznik

IDENTYFIKACJA

SILNIK ROZRUSZNIK

K4M-F4P Bosch. 000106017Bosch. 000106022

F9QValéo D7R44Valéo D7R47Valéo D7R49

L7X Valéo D6RA107


16-9

SILNIKIF4P - K4M

Demontaż-montaż rozrusznik nie jest szczególnie trudny, należy go wykonać po uprzednim wymontowaniu obudowy tłumika szmerów ssania.

Sprawdzić obecność tulejki centrującej podczas montażu.


16-10

SILNIK F9Q

DEMONTAŻ



Wymontować:– osłonę silnika,– osłonę pod silnikiem,– wspornik (1), a następnie katalizator (2),

– złącza elektryczne rozrusznika,– przewód powietrza (A) odłączając przewód

elastyczny (B) na zbiorniku zasysania oparów oleju,– mocowanie (3),– przewody powietrza (C) i (D) kolejno na

turbosprężarce i kolektorze wlotowym, a następnie odsunąć je,

– przewód masy (4),– mocowania (5) rozrusznika,– rozrusznik,

MONTAŻ


Sprawdzić obecność tulejki centrującej podczas montażu.

18569


16-11

SILNIK L7X

DEMONTAŻ



Wymontować:– osłonę silnika,– osłonę pod silnikiem,– złącze sondy lambda (1), a następnie wymontować

ją za pomocą Mot. 1495,– ekrany termiczne (2) i (3),

– filtr oleju,– rozrusznik,

MONTAŻ

Sprawdzić obecność tulei środkujących.


Sprawdzić poziom oleju.

UKŁAD ZAPŁONOWZapłon statyczny 17

17-1

SILNIKIK4M - F4P

117UKŁAD ZAPŁONOWZapłon statyczny

OPIS

Zapłon statyczny jest systemem, który umożliwia wzrost ilości energii na poziomie świec zapłonowych poprzez wyeliminowanie wszystkich części pośrednich między świecą a cewką.

System nie wymaga również stosowania żadnych części ruchomych w układzie zapłonowym.

Moduł zapłonowy jest zintegrowany z blokiem elektronicznym wtrysku. Zapłon wykorzystuje zatem te same czujniki, które wtrysk.

Zastosowano cztery cewki zapłonowe, które są umieszczone bezpośrednio na świecach za pomocą śruby na pokrywie głowicy.

Cewki są zasilane w seriach podwójnych (zapłon bliźniaczy) przez ścieżki C H2 i C H3 bloku elektronicznego wtrysku:– ścieżka C H2 dla cylindrów 1 i 4,– ścieżka C H3 dla cylindrów 2 i 3.

WYMONTOWANIE CEWKI


Odłączyć cewki zapłonowe.

UWAGA: nie uszkodzić złącz (1); w razie potrzeby należy je wymienić.

Odkręcić śruby (2) mocowania cewek.

MONTAŻ

Montaż należy wykonać się w kolejności odwrotnej do demontażu. W razie konieczności wymienić okrągłe uszczelki cewek.


Śruby cewki zapłonowej 1,5

Świece 2,5 do 3

14851S

18666

UKŁAD ZAPŁONOWZapłon statyczny 17

17-2

SILNIK L7X

OPIS

Zapłon statyczny jest systemem, który umożliwia wzrost ilości energii na poziomie świec zapłonowych poprzez wyeliminowanie wszystkich części pośrednich między świecą a cewką.

System nie wymaga również stosowania żadnych elementów ruchomych w układzie zapłonu.

Moduł zapłonowy jest zintegrowany z blokiem elektronicznym wtrysku. Zapłon wykorzystuje zatem te same czujniki, które wtrysk.

Jest sześć cewek zapłonowych zamocowanych bezpośrednio do świecy przez śrubę na pokrywie głowicy.

Kolejność zapłonu: 1-6-3-5-2-4Cewki są zasilane oddzielnie przez ścieżki A H2, A H3, A H4, A G2, A G3 i A G4 bloku elektronicznego wtrysku:– ścieżka A H2 dla cylindra 1,– ścieżka A H3 dla cylindra 3,– ścieżka A H4 dla cylindra 2,– ścieżka A G2 dla cylindra 6,– ścieżka A G3 dla cylindra 5,– ścieżka A G4 dla cylindra 4,

WYMONTOWANIE CEWKI


W celu wymontowania cewek tylnych cylindrów niezbędny jest demontaż kolektora ssącego (patzr rozdział 12 MIESZANKA PALIWOWA "kolektor ssący").

Odłączyć cewki zapłonowe, odkręcić śruby (2) mocujące cewki.

MONTAŻ

Montaż należy wykonać w kolejności odwrotnej do demontażu. W razie potrzeby wymienić okrągłe uszczelki cewek.


Śruby cewek zapłonowych 1,5

Świece 2,5 do 3

19321

19210

UKŁAD ZAPŁONOWŚwiece 17

17-3

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Świece

W celu wymontowania świec należy wymontować cewki zapłonowe (patrz rozdział 17 Zapłon "Zapłon statyczny").

Do wymontowania świec użyć przyrządu do świec Ele. 1382.

Silnik Marka Typ

K4M EYQUEM RFC 50 LZ 2E

Korpus płaski z uszczelką

Odstęp między elektrodami: 0,9 mm

Moment dokręcenia: 2,5 do 3 daN.m

Silnik Marka Typ

F4P CHAMPION RFC 87 YCL


Odstęp między elektrodami: 0,9 mm


Silnik Marka Typ

L7X BOSCH FGR 8M QPE


Odstęp: 1 mm


UKŁAD WTRYSKURozmieszczenie elementów 17

17-4

SILNIKIK4M - F4P

UKŁAD WTRYSKURozmieszczenie elementów

19324

123456789

101112

Elektrozawór recyrkulacji oparów paliwaCzujnik ciśnienia kolektoraObudowa przepustnicy z silnikiemSonda Lambda górnaCewki zapłonoweCzujnik temperatury wody i czujnik GMPKomputer wtryskuPrzekaźnik wtryskuCzujnik spalania stukowegoCzujnik temperatury powietrzaRampa wtryskuElektrozawór koła zmiany fazy rozrzadu (tylko F4P)


17-5

SILNIK L7X

19325

123456789

1011121314151617

Amortyzator drgańElektrozawór koła zmiany fazy rozrządu (x2)Sonda Lambda górna (cylindrów w tylnej części komory)Czujnik ciśnienia kolektoraCzujnik spalania stukowego(x2)Sonda Lambda dolna (cylindrów w tylnej części komory)Obudowa przepustnicy z silnikiemCzujnik temperatury powietrzaKomputer wtryskuPrzekaźnik wtryskuCzujnik temperatury wody i czujnik GMPCzujnik detektora cylindrów (x2)Sonda Lambda dolna (cylindrów w przedniej części komory)Cewki zapłonoweRampa wtryskuSonda Lambda górna (cylindrów w tylnej części komory)Elektrozawór recyrkulacji oparów paliwa


17-6

SILNIKI K4M - F4P

15

10

Elektrozawór recyrkulacji oparów paliwaCewki zapłonoweCzujnik temperatury powietrza

18698

212

Czujnik ciśnienia kolektoraElektrozawór koła zmiany fazy rozrządu (tylko F4P)

18666

34

Obudowa przepustnicy z silnikiemSonda Lambda górna

18449-1

613

Czujnik temperatury wodyCzujnik GMP

14853


17-7

SILNIKIK4M - F4P

911

Czujnik spalania stukowegoRampa wtrysku

18450

14 Sonda Lambda dolna

18453

15 Pochłaniacz

18452


17-8

SILNIK L7X

3467

11

Sonda Lambda górna (tylnych cylindrów)Czujnik ciśnienia kolektoraSonda Lambda dolna (tylnych cylindrów)Obudowa przepustnicy z silnikiemCzujnik temperatury wody

19229


17-9

SILNIK L7X

131416

Sonda Lambda dolna (przednich cylindrów)Cewki zapłonoweSonda Lambda górna (przednich cylindrów)

19222

21215

1

Elektrozawór koła zmiany fazy rozrządu (x2)Czujnik identyfikacji cylindra (x2)Rampa wtryskuAmortyzator drgań

19212

5 Czujnik spalania stukowego

12725

17 Elektrozawór recyrkulacji oparów paliwa

19125


17-10

SILNIK L7X

810

Czujnik temperatury powietrzaPrzekaźnik wtrysku

19128

UKŁAD WTRYSKUPotencjometr pedału gazu 17

17-11

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Potencjometr pedału gazu

WIADOMOŚCI OGÓLNE

Potencjometr pedału przyspieszenia stanowi całość z pedałem przyspieszenia. Jego wymiana powoduje konieczność wymiany pedału gazu.

Istnieją dwa typy pedałów: z punktem krańcowym i bez.

Pojazdy wyposażone w regulator/ogranicznik prędkości posiadają pedał przyspieszenia z punktem krańcowym na końcu skoku (Kick-down)

Punkt krańcowy umożliwia zakończenie funkcji ograniczenia prędkości w sytuacji wymagającej gwałtownego przyśpieszenia.

UWAGA: dopuszcza się motażu pedału z punktem krańcowym w pojeździe, który takowego nie posiadał. Zabroniona jest natomiast wymiana pedału z punktem krańcowym na pedał zwykły.

DEMONTAŻ

Odłączyć:– akumulator,– złącze (1) pedału przyspieszenia.

Wymontować:– trzy śruby (2) mocujące pedał,– pedał.

MONTAŻ


Przyporządkowanie ścieżek:

1 Masa ścieżki22 Masa ścieżki13 Sygnał ścieżki14 Zasilanie ścieżki15 Zasilanie ścieżki26 Sygnał ścieżki2

NOTA: usterka potencjometru pozycji pedału przyspieszenia powoduje ustawienie obrotów biegu jałowego lub modyfikację funkcjonowania (patrz rozdział 17 "Korekta obrotów biegu jałowego").

1857017785R

UKŁAD WTRYSKUModuł elektroniczny 17

17-12

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Moduł elektroniczny

WIADOMOŚCI OGÓLNE

Blok elektroniczny wtrysku jest umieszczony pod skrzynką akumulatora. Aby go wymontować, niezbędny jest demontaż skrzynki akumulatora zamocowanej trzema niezrywalnymi śrubami .

DEMONTAŻ

Odłączyć i wyjąć akumulator.

Odczepić skrzynkę przekaźników od skrzynki akumulatora i ją odsunąć.

Nawiercić trzy śruby niezrywalne posługująć się wiertłem ∅ 5 mm w osi śruby.

Wymontować:– trzy śruby mocujące skrzynkę akumulatora za

pomocą przyrządu Mot. 1372,– skrzynkę akumulatora.


Mot. 1372 Przyrząd do zdejmowania śrub niezrywalnych

18701

18951


17-13


Wymontować:– kołnież (1) mocujący wiązkę przewodów

elektrycznych,– nakrętki (2) mocujące blok elektroniczny,– blok elektroniczny uprzednio do odłączając.

MONTAŻ


Wymienić na nowe niezrywalne śruby.

Przystąpić do przystosowania kodu blokady rozruchu postępując według procedury opisanej w rozdziale 82 "Blokada rozruchu".

Przy włączeniu zapłonu obudowa przepustnicy musi wykonać cykl przystosowania kodu położeń krańcowych.

Sprawdzić za pomocą przyrządu diagnostycznego czy przystosowanie kodu odbyło się w sposób prawidłowy.

Jeżeli tak nie jest, sprawdzić rozdział 17 diagnozy "obudowa przepustnicy".

18448

UKŁAD WTRYSKUCechy szczególne 17SILNIKI

K4M - F4P Cechy szczególne

WŁAŚCIWOŚCI WTRYSKU WIELOPUNKTOWEGO SAGEM "S2000"

Blok elektroniczny 112 ścieżek firmy SAGEM oraz typu "S2000" odpowiedzialny za sterowanie wtryskiem i zapłonem.

Wtrysk wielopunktowy działający w trybie sekwencyjnym bez czujnika identyfikacji cylindra n°1 na kole wału rozrządu. W związku z tym, zmiana fazy dokonuje się w sposób logistyczny na podstawie czujnika GMP.

Kontrolka wtrysku na funkcjonalnej tablicy rozdzielczej. Implantacja specjalnej kontrolki wtrysku (kontrolka OBD "On Board Diagnostic"). Jej obecność jest wymuszona użyciem systemu diagnozy OBD "On Board Diagnostic".

Szczególne zalecenia związane z systemem blokady rozruchu:Zastosowanie systemu blokady rozruchu 3 generacji wymagającego specjalnej metody wymiany bloku elektronicznego.

Układ zasilający bez obwodu zwrotnego do zbiornika (regulator ciśnienia znajduje się na zespole pompa/czujnik poziomu paliwa)

Obroty maksymalne:Gdy temperatura wody jest niższa niż 75°C dla F4P i 60°C dla K4M lub podczas maksymalnych obrotów przez 10 sekund, wartość odcięcia jest rzędu 5800 obr/min charakteryzująca odcięcie w celu ochrony "zimnego" silnika.

Gdy silnik osiągnie temperaturę pracy, odcięcie zapłonu osiąga swoją normalną wartość:

Elektrozawór odpowietrzania pochłaniacza sterowany przez Cykliczny Współczynnik Otwarcia w zależności od prędkości obrotowej silnika i ciśnienia w kolektorze.

Sterowanie zespołu wentylatora i kontrolki sygnału ostrzegawczego temperatury wody na tablicy rozdzielczej przez blok elektroniczny wtrysku (funkcja CSKT Centralny System Kontroli Temperatury).

Automatyczna konfiguracja funkcjonowania regulatora/ogranicznika prędkości jak również funkcjonowania klimatyzacji.

Blok elektroniczny wtrysku steruje sprzęgłem kompresora klimatyzacji.

Użycie dwóch sond Lambda na wejściu i wyjściu katalizatora.

Kolo zmiany fazy rozrządu sterowane przez elektrozawór połączony i sterowny przez blok elektroniczny (tylko F4P).

Obudowa przepustnicy z silnikiem do regulacji przepływu powietrza oraz ustawienia obrotów biegu jałowego.

Ustawienie obrotów biegu jałowego:– nominalne obroty biegu jałowego,– obroty biegu jałowego z automatyczną skrzynią biegówKorekta obrotów biegu jałowego w zależności od:– klimatyzacji,– presostatu układu wspomagania kierownicy,– napięcia akumulatora,– elektrycznego ogrzewanie przedniej szyby.

750 obr/min750 obr/min

– na 1szym i 2gim biegu (w zależności od SRBCI)– na 3cim, 4tym i 5tym biegu

6500 obr/min dla K4M i 6300 obr/min dla F4P6500 obr/min dla K4M i 6300 obr/min dla F4P

17-14

UKŁAD WTRYSKUCechy szczególne 17

17-15

SILNIK L7X

WŁAŚCIWOŚCI WTRYSKU WIELOPUNKTOWEGO BOSCH

Blok elektroniczny 128 ścieżek BOSCH ME7.4.6.

Wtrysk wielopunktowy sekwencyjny steruje pojedyńczo wtryskiwaczami w następującej kolejności: 1-6-3-5-2-4.

Zapłon statyczny poprzez sześć cewek.

Kontrolka wtrysku na funkcjonalnej tablicy rozdzielczej.

Zastosowanie szczególnej kontrolki wtrysku (kontrolka OBD "On Board D iagnostic", która świeci się przez trzy sekundy po uruchomieniu silnika. Jej obecność jest spowodowana zastosowaniem systemu diagnozy OBD "On Board Diagnostic".

Szczególne zalecenia związane z systemem blokady rozruchu:Zastosowanie systemu blokady rozruchu 3 generacji wymagającego specjalnej metody wymiany bloku elektronicznego.

Układ zasilający bez obwodu powrotnego do zbiornika (regulator ciśnienia znajduje się na zespole pompa/czujnik poziomu paliwa)

Elektrozawór odpowietrzania pochłaniacza sterowany przez Cykliczny Współczynnik Otwarcia w zależności od pracy silnika.

Sterowanie zespołu wentylatora i kontrolki sygnału ostrzegawczego temperatury wody na tablicy rozdzielczej przez blok elektroniczny wtrysku (funkcja CSKT Centralny System Kontroli Temperatury).

Automatyczna konfiguracja funkcjonowania regulatora/ogranicznika prędkości jak również funkcjonowania klimatyzacji.

Blok elektroniczny wtrysku sterujący sprzęgłem kompresora klimatyzacji.

Użycie czterech sond Lambda umieszczonych na wejściu i wyjściu przednich katalizatorów.

Zmiana fazy koła rozrządu układu ssącego przez dwa elektrozawory sterowane przez blok elektroniczny w zależności od prędkości obrotowej silnika i stopnia obciążenia silnika.

Ustawienie obrotów biegu jałowego:– nominalne obroty bięu jałowego 650 obr/min

Korekta obrotów biegu jałowego w zależności od:– klimatyzacji,– presostatu układu wspomagania kierownicy,– napięcia akumulatora,

Obroty maksymalne: 6500 obr/min

UKŁAD WTRYSKUFunkcja blokady zapłonu 17

17-16

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Funkcja blokady zapłonu

Pojazd jest wyposażony w system blokady zapłonu 3 generacji, co wymusza szczególną metodę wymiany bloku elektronicznego.

MONTAŻ BLOKU ELEKTRONICZNEGO WTRYSKU

Patrz rozdział 17 Wtrysku "Blok elektroniczny" dla metody demontażu-montażu bloku elektronicznego.

Patrz rozdział 82 "Blokada rozruchu" dla przystosowania kodu blokady rozruchu.

UWAGA:

Z tym systemem blokady rozruchu, blok elektroniczny zachowuje swój kod systemu blokady rozruchu przez cały czas.

Ponadto system nie przewiduje kodu awaryjnego.

W związku z tym zabrania się wykonywania jakichkolwiek prób z użyciem bloków elektronicznych pochodzących z innych pojazdów, które muszą być ponownie użyte.

Te nie mogą być rozkodowane.

UKŁAD WTRYSKUStrategia wtrysk/klimatyzacja 17

17-17

SILNIKIK4M - F4P Strategia wtrysk/klimatyzacja

KOMPRESOR MA ZMIENNĄ ZWĘŻKĘ

POŁĄCZENIE KLIMATYZACJI Z BLOKIEM WTRYSKU

blok elektroniczny wtrysku uwzględnia wysprzęglenie kompresora od mocy pobieranej przez kompresor i od ciśnienia płynu chłodzącego w układzie.

Informacje użyte do funkcji klimatyzacji są wymieniane na sieci złożonej:– ścieżka A A3 połączenie złożone CAN L (Kabina),– ścieżka A A4 połączenie złożone CAN H (Kabina).

W momencie włączania klimatyzacji, sterowanie zgłasza potrzebę włączenia kompresora. Blok wtrysku zezwala lub nie na włączenie kompresora, steruje zespołem dmuchawy i przyjmuje przyśpieszony tryb biegu jałowego. Ma on wartość 896 obr/min dla F4P i 848 obr/min dla K4M.

UWAGA: wartości ciśnienia płynu chłodzącego i pobieranej mocy nigdy nie są równe 0, niezależnie od tego czy kompresor jest włączony, czy nie.



Strategia rozruchu silnika

Działanie kompresora jest zablokowane po uruchomienia silnika przez 10 sekund.

Strategia przywracania osiągów przez czasowe włączenie na 5 sekundWarunki wejścia

Przepustnica całkowicie otwarta I prędkość obrotowa silnika mniejsza niż

3800 obr/min I bieg wyższy lub równy 2.

Warunki wyjścia Przepustnica nie otwarta całkowicie Lub włączanie czasowe po 5 sekundach Lub prędkość obrotowa silnika większa lub równa

3800 obr/min

Postępowanie ochronne przy maksymalnej prędkości obrotowejKompresor jest odłączony jeżeli prędkość obrotowa silnika jest większa niż 6016 obr/min dla F4P i 6500 obr/min dla K4M.

Strategia zabezpieczenia termicznegoKompresor nie działa w przypadku, gdy temperatura wody jest większa niż 115°C dla F4P i 119 C dla K4M przy wysokich obrotach i dużym obciążeniu.

UKŁAD WTRYSKUStrategia wtrysk/klimatyzacja 17

17-18

SILNIK L7X

KOMPRESOR MA ZMIENNĄ ZWĘŻKĘ

POŁĄCZENIE KLIMATYZACJI Z BLOKIEM WTRYSKU

Blok elektroniczny wtrysku uwzględnia wysprzęglenie kompresora od mocy pobieranej przez kompresor i od ciśnienia płynu chłodzącego w układzie.

Informacje użyte do funkcji klimatyzacji są wymieniane na sieci złożonej:– ścieżka B H3 połączenie złożone CAN H (Kabina),– ścieżka B H4 połączenie złożone CAN L (K abina).

W momencie włączania klimatyzacji, sterowanie zgłasza potrzebę włączenia kompresora. Blok wtrysku zezwala lub nie na włączenie kompresora, steruje zespołem dmuchawy i przyjmuje przyśpieszony tryb biegu jałowego. Wartość jest rzędu 700 obr/min.

UWAGA: wartości ciśnienia płynu chłodzącego i pobieranej mocy nigdy nie są równe 0, niezależnie od tego czy kompresor jest włączony, czy nie.



Strategia rozruchu silnikaDziałanie kompresora jest uniemożliwione po rozruchu silnika przez 20 sekund.

Strategia zabezpieczenia termicznegoKompresor nie działa jeżeli temperatura wody jest wyższa niż 115°C.

UKŁAD WTRYSKUObudowa przepustnicy z silnikiem 17

17-19

SILNIKI K4M - F4P Obudowa przepustnicy z silnikiem

OBUDOWA PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEM

Obudowa przepustnicy z silnikiem umożliwia regulację obrotów biegu jałowego i zmianę ilości powietrza doprowadzanego do silnika. Składa się z silnika i dwóch potencjometrów odpowiedzialnych za położenie przepustnicy.

Gdy silnik pracuje na biegu jałowym, przepustnica znajduje się w położeniu odpowiednim do prędkości biegu jałowego. Prędkość ta jest u odpowiednia do pochłanianej mocy (klimatyzacja) i warunków pracy (temperatura powietrza i wody).

Gdy kierowca naciska na pedał przyspieszenia, przepustnica otwiera się. Jednakże, w celu polepszenia komfortu, otwarcie przepustnicy nie jest proporcjonalne do stopnia naciśnięcia na pedał.

W celu uniknięcia szarpnięć, ułatwienia zmiany biegów i poprawienia bezpieczeństwa, obudowa przepustnicy umożliwia modulowanie charakterystyki silnika.

AWARYJNE TRYBY PRACY OBUDOWY PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEM

Istnieją trzy awaryjne tryby pracy obudowy przepustnicy z silnikiem.

Tryb ograniczający osiągi: ten tryb obejmuje wszystkie usterki elektryczne, które mogą być objęte trybem awaryjnym odpowiednim do systemu wtrysku (awaria jeden lub dwóch ścieżek pedału lub obudowy przepustnicy).Ten tryb prowokuje ograniczenie przyspieszenie i maksymalne wychylenie przepustnicy.

Tryb utraty sterowności przez kierowcę: nazywany także "elektryczneLimp-Home". Przejście do tego trybu następuje w momencie utaraty sygnału pedału przyspieszenia, ale gdy blok elektroniczny wtrysku steruje ciągle powietrzem dostarczanym do silnika (sterowanie pedałem odbywa się w sposób operacyjny).W tym trybie, blok elektroniczny wtrysku ustala prędkość obrotową silnika zależną od biegu i ustala obroty biegu jałowego w momencie naciskania na pedał hamulca.

Tryb mechaniczne Limp-home: ten tryb obejmuje wszystkie usterki, którye prowadzą do utraty kontroli sterowania przepustnicą (nie ma możliwości kontrolowania przepustnicy).W tym przypadku przepustnica znajduje się w spoczynku mechanicznym, blok elektroniczny wtrystku ogranicza prędkość obrotową poprzez odcięcie zapłonu.

Nota: Uruchomienie każdego z trybów sygnalizowane jest lampką kontrolną awarii wtrysku na tablicy rozdzielczej.

UKŁAD WTRYSKUObudowa przepustnicy z silnikiem 17

17-20

SILNIK L7X

OBUDOWA PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEM

Obudowa przepustnicy z silnikiem umożliwia kontrolę obrotów silnika jak również ustawienie mieszanki paliwowo-powietrzej. Składa się z elektrycznego silnika i dwóch potencjometrów, dzięki którym możliwe jest kontrolowanie położenia przepustnicy.

Na biegu jałowym, położenie przepustnicy jest ustalone w zależności od prędkości obrotów biegu jałowego. Prędkość ta jest uzależniona od pochłanianej mocy (klimatyzacja), warunków funkcjonowania (temperatura powietrza i wody).

Gdy kierowca naciska na pedał przyspieszenia, ma to bezpośredni wpływ na otwarcie przepustnicy i wyprzedzenie zapłonu.

W celu uniknięcia szarpnięć, ułatwienia zmiany biegów i poprawy bezpieczeństwa, obudowa przepustnicy pozwala modulować charakterystykę silnika.

TRYBY AWARYJNE OBUDOWY PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEM

Są trzy tryby awaryjne.

Tryb ograniczenia osiągów: ten tryb obejmuje wszystkie usterki elektryczne, które mogą być objęte trybem awaryjnym odpowiednim do systemu wtrysku (awaria jeden lub dwóch ścieżek pedału lub obudowy przepustnicy).Ten tryb prowokuje ograniczenie przyspieszenia i maksymalne wychylenie przepustnicy.

Tryb utraty sterowności przez kierowcę: Nazywany także "Elektryczne Limp-Home". Przejście do tego trybu następuje w momencie utaraty sygnału pedału przyspieszenia, ale gdy blok elektroniczny wtrysku steruje ciągle powietrzem dostarczanym do silnika (sterowanie pedałem odbywa się w sposób operacyjny).W tym trybie, blok elektroniczny wtrysku wymusza prędkość obrotową silnika dla poszczególnych biegów i powoduje ustawienie obrotów biegu jałowego w momencie naciskania na pedał hamulca.

Tryb mechaniczne Limp-home: ten tryb obejmuje wszystkie usterki prowadzące do utraty kontroli sterowania przepustnicą (nie jest możliwe sterowanie przepustnicą).W tym przypadku przepustnica znajduje się w spoczynku mechanicznym, blok elektroniczny wtrystku ogranicza prędkość obrotową poprzez odcięcie zapłonu.

Nota: Uruchomienie każdego trybu jest sygnalizowane lampką kontrolną usterki wtrysku na tablicy rozdzielczej.

UKŁAD WTRYSKUKorekta obrotów biegu jałowego 17

17-21

SILNIKI K4M - F4P Korekta obrotów biegu jałowego


KOREKTA ELEKTRYCZNA W ZALEŻNOŚCI OD NAPIĘCIA AKUMULATORA I BILANSU ELEKTRYCZNEGO

Korekta ta ma na celu zrównoważenie spadku napięcia spowodowanego włączeniem odbiornika, przy słabym naładowaniu akumulatora. Rozpoczyna się gdy napięcie spada poniżej 13 V i może osiągnąć maksimum przy obrotach rzędu 990 obr/min dla F4P i 910 obr/min dla K4M.

POŁĄCZENIE PRESOSTAT UKŁADU WSPOMAGANIA KIEROWNICY - BLOK ELEKTRONICZNY WTRYSKU

Blok elektroniczny wtrysku otrzymuje informację od presostatu wspomagania. W celu zrównoważenia poboru, może zwiększyć prędkość obrotową.Obroty biegu jałowego wynoszą 770 obr/min dla F4P i 750 obr/min dla K4M.

KOREKTA OBROTÓW BIEGU JAŁOWEGO W ZALEŻNOŚCI OD OGRZEWANEJ PRZEDNIEJ SZYBY

Jeżeli ogrzewanie jest włączone i temperatura wody jest niższa niż 60°C, obroty biegu jałowego ustwaione są na 990 obr/min dla F4P i 910 obr/min dla K4M.

KOREKTA OBROTÓW BIEGU JAŁOWEGO W PRZYPADKU AWARII POTENCJOMETRU PEDAŁU PRZYSPIESZENIA

W przypadku awarii obu potencjometrów położenia przepustnicy, prędkość obrotowa silnika jest ustalana na 2000 obr/min i powraca do normalnych obrotów w momencie naciskania na pedał hamulca.

KOREKTA OBROTÓW BIEGU JAŁOWEGO W PRZYPADKU AWARII OBUDOWY PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEM

W razie awarii obu potencjometrów położenia przepustnicy, obudowa przepustnicy przechodzi na tryb "limphome" (mechaniczny element oporowy obudowy przepustnicy)Prędkość obrotowa wynosi wtedy 1900 i 2200 obr/min.

UWAGA: po rozruchu na zimno i długim czasie pracy na biegu jałowym, możliwe jest odczucie nagłego spadku obrotów o około 80 obr/min dla F4P i 160 obr/min dla K4M. Spadek ten jest spowodowany obecnością automatu rozruchowego.

Temperatura wody w °C -20° 20° 40° 80° 100° 120°

Prędkość obrotowa silnika w obr/min (F4P) 1070 980 900 750 750 850

Prędkość obrotowa silnika w obr/min (K4M) 1120 900 820 750 750 900


17-22

SILNIK L7X


KOREKTA ELEKTRYCZNA W ZALEŻNOŚCI OD NAPIĘCIA AKUMULATORA I BILANSU ELEKTRYCZNEGO

Korekta ta ma na celu zrównoważenie spadku napięcia spowodowanego włączeniem odbiornika, przy słabym naładowaniu akumulatora. Rozpoczyna się gdy napięcie spada poniżej 12 V i może osiągnąć maksimum 1500 obr/min.

POŁĄCZENIE PRESOSTAT UKŁADU WSPOMAGANIA KIEROWNICY - BLOK ELEKTRONICZNY WTRYSKU

Blok elektroniczny wtrysku otrzymuje informację od presostatu układu wspomagania kierownicy. Aby zrównoważyć pobór energii może zwiększyć obrotu biegu jałowego.zmiana obrotów biegu jałowego jest rzędu 720 obr/min jeżeli prędkość pojazdu jest mniejsza niż 5 km/h.

KOREKTA OBROTÓW BIEGU JAŁOWEGO W PRZYPADKU AWARII POTENCJOMETRU PEDAŁU PRZYSPIESZENIA

W razie usterki obu potencjometrów położenia przepustnicy, obroty silnika są przestawiane o 1200 obr/min.

KOREKTA OBROTÓW BIEGU JAŁOWEGO W RAZIE AWARII OBUDOWY PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEM

W razie awarii obu potencjometrów położenia przepustnicy, obudowa przepustnicy przechodzi do trybu "Limp-Home" (mechaniczny element oporowy obudowy przepustnicy)Prędkość obrotowa jest wtedy ustalana między 900 obr/min i 1400 obr/min.

KOREKTA DOSTOSOWAWCZA OBROTÓW BIEGU JAŁOWEGO

Istnieje korekta dostosowawcza obrotów biegu jałowego, ale przyrząd diagnostyczny nie interpretuje tej funkcji.

T° w °C -30° 20° 35° 75° 100° 120°

obr/min 900 830 780 650 650 800


17-23

SILNIKI K4M - F4P

KOREKTA DOSTOSOWAWCZA OBROTÓW BIEGU JAŁOWEGO

ZASADA

W normalnych warunkach pracy na ciepło, wartość C.W.O (Cykliczny Współczynnik Otwarcia) biegu jałowego waha się między wartością wysoką i niską w celu osiągnięcia nominalnej wartości obrotów biegu jałowego.

Możliwe jest, po szczególnych warunkach pracy (docieranie, zanieczyszczenie silnika...), że wartość C.W.O. znajduje się przy granicy górnej lub dolnej.

Korekta dostosowawcza C.W.O. umożliwia powolne wahania zapotrzebowania silnika w powietrze w celu osiągnięcia średniej wartości znamionowej.

Korekta jest efektywna tylko gdy temperatura wody jest wyższa niż 75°C i 60 sekund, po uruchomieniu silnika i w fazie regulacji obrotów biegu jałowego.

WARTOŚĆ C.W.O. BIEGU JAŁOWEGO I KOREKTA DOSTOSOWAWCZA

INTERPRETACJA DANYCH POD ZNAKIEM #

W przypadku nadmiaru powietrza (fałszywe powietrze, rozregulowany ogranicznik przepustnicy...) prędkość obrotowa silnika wzrasta na biegu jałowym, wartość C.W.O. spada aż do osiągnięcia nominalnej prędkości obrotowej.

W przypadku braku powietrza (zanieczyszczenia...), działanie jest odwrotne: C.W.O. wzrasta a korekta dostosowawcza także wzrasta w celu utrzymania regulacji obrotów biegu jałowego.

WAŻNE: koniecznie, po wykasowaniu usterek z pamięci, uruchomić silnik, zgasić, następnie uruchomić i pozostawić na biegu jałowym, tak aby korekta dostosowawcza mogła się prawidłowo wykonać.

F4P K4M

Nominalna wartość obrotów biegu jałowego X = 750 obr/min X = 750 obr/min

Ciśnienie w kolektorze na biegu jałowym X = 280 mbarów X = 350 mbarów

CWO biegu jałowego (PR022) 3 % ≤ X≤ 26% 6 % ≤ X≤ 22%

Dostosowanie C.W.O. na biegu jałowym (PR021)

Wartość graniczna mini: -7,8%Wartość graniczna max: +7,8 %

Wartość graniczna mini: -7,8%Wartość graniczna max: +7,8 %

UKŁAD WTRYSKUReglacja składu mieszanki 17

17-24

SILNIKI K4M - F4P Reglacja składu mieszanki

REGULACJA SKŁADU MIESZANKI

Silniki wyposażone w blok elektroniczny "SAGEM S 2000" są zaopatrzone w dwie sondy powietrza nazywane sondą górną i sondą dolną.

OGRZEWANIE SOND

Ogrzewanie sond powietrza jest sterowane przez blok elektroniczny:– ciśnienie wlotowe jest poniżej progu, który zależy od tabeli połączonej z prędkością obrotową silnika,– prędkość jest niższa niż 135 km/h,– po pewnym czasie pracy silnika mapowanego w zależności od Punktów Martwych Wysokich (poza Górnym

Położeniem) i temperatury wody.

Ogrzewanie sond powietrza jest zatrzymane:– jeżeli prędkość pojazdu jest większa niż 140 km/h (wartość podana informacyjnie),– przy dużym obciążeniu silnika.

NAPIĘCIE GÓRNEJ SONDY

Odczyt parametru: "napięcie górnej sondy" na przyrządzie diagnostycznym: wyświetlana wartość jest napięciem dostarczanym do bloku elektronicznego przez sondę Lambda umieszczoną na górze katalizatora (na wejściu). Wyrażana jest w miliwoltach. Gdy silnik pracuje, napięcie powinno oscylować między dwoma wartościami:– 100 mV ±±±± 100 dla mieszanki ubogiej,– 800 mV ±±±± 100 dla mieszanki bogatej.

Im mniejsza różnica mini/maxi, tym informcja od sondy jest lepsza (różnica wynosi przeważnie minimum 500 mV).

NOTA: w przypadku małej różnicy, sprawdzić ogrzewanie sondy.

NAPIĘCIE GÓRNEJ SONDY

Odczyt parametru: "napięcie dolnej sondy" na przyrządzie diagnostycznym: wyświetlana wartość jest napięciem dostarczanym do bloku elektronicznego przez sondę Lambda umieszczoną za katalizatorem. Wyrażana jest w miliwoltach.

Sonda ma za zadanie diagnostykę katalizatora i wykonanie szczegółowej kontroli skłądu miesznki (krzywa wolnej regulacji). Funkcja jest aktywna tylko po określonym czasie pracy silnika.

Gdy dzaiła pętla regulacji składu meiszanki, napięcie powinno wahać się między 600 mV ±±±± 100. Podczas zwalniania napięcie powinno być mniejsze niż 200 mV.

Nie należy wykonywać odczytu przy prędkości obrotowej na biegu jałowym.


17-25

SILNIKI K4M - F4P

KOREKTA SKŁADU MIESZANKI

Wartość wyświetlana na przyrządzie diagnostycznym: "korekta składu mieszanki" jest średnią korekt składu mieszanki dostarczoną przez blok elektroniczny w zależności od mieszanki odczytanej przez sondę Lambda na wejściu katalizatora (sonda Lambda alanizuje ilość tlenu w gazach spalinowych).

Środkowym punktem wartości korekcji jest 128, element oporowy 0 i 225:– wartość mniejsza niż 128: konieczność zubożenia,– wartość większa niż 128: konieczność wzbogacenia.

WEJŚCIE W FAZĘ REGULACJI SKŁADU MIESZANKI

Zamknięty układ reglacji składu mieszanki

Wejście w fazę regulacji skłądu mieszanki jest efektywne po maksymalnym włączeniu czasowym wynoszącym 0 sekund i gdy temperatura wody jest wyższa niż 0°C dla F4P i 10 C dla K4M.

Otwarty układ reglacji składu mieszanki

W trybie regulacji składu mieszanki, fazy działania podczas których blok elektroniczny nie bierze pod uwagę wartości napięcia sondy: pedał gazu wciśnięty do oporu, mocne przyspieszenia, zwalnianie z informacją o zwolnionym pedale przyspieszenia, usterka sondy Lambda.

AWARYJNY TRYB PRACY W PRZYPADKU AWARII SONDY LAMBDA

W razie błędnego napięcia dostarczanego przez sondę Lambda (bardzo małe wahania lub ich brak) w regulacji składu mieszanki, blok elektroniczny przejdzie do trybu awaryjnego dopiero po czasie usterki przekraczającym 3 minuty. Jedynie w takim przypadku, usterka zostanie zapisana w pamięci. W tym przypadku parametr "korekta składu mieszanki" wynosi 128.

W momencie wykrycia usterki sondy Lambda i gdy usterka została już zapisana następuje przejście do otwartego układu.


17-26

SILNIK L7X

Silniki wyposażone w blok elektroniczny "BOSCH ME7.4.6" mają dwie sondy Lambda na każdy rząd cylindrów.

OGRZEWANIE SOND

Ogrzewanie sond Lambda jest sterowane przez blok elektroniczny jeżeli:– napięcie akumulatora jest niższe niż 15 V,– po włączeniu czasowym rozruchu na 4 sekundy.

Ogrzewanie sond Lambda jest zatrzymane gdy:– regulacja w zależności od temperatury w celu utzymania 750°C.

NAPIĘCIE SONDY GÓRNEJ

Odczyt parametru: "napięcie sondy górnej" na przyrządzie diagnostycznym: wyświetlana wartość jest napięciem dostarczanym do bloku elektronicznego przez sondę Lambda umieszczoną na wejściu do katalizatora. Wyrażana jest w miliwoltach. Gdy silnik pracuje, napięcie powinno oscylować pomiędzy dwoma wartościami:– 100 mV ±±±± 100 dla mieszanki ubogiej,– 800 mV ±±±± 100 dla mieszanki bogatej.

Im mniejsza różnica mini/maxi, tym informacja sondy jest dokładniejsza (różnica jest najczęściej co najmniej rzędu 500 mV).

NOTA: w razie małej różnicy, sprawdzić ogrzewanie sondy.

NAPIĘCIE SONDY DOLNEJ

Odczyt parametru: "napięcie sondy dolnej" na przyrządzie diagnostycznym: wyświetlana wartość jest napięciem dostarczanym do bloku elektronicznego przez sondę Lambda umieszczoną na wyjściu katalizatora. Wyrażana jest w miliwoltach.

Zadaniem sondy jest diagnoza katalizatora i wykonanie precyzyjnej kontroli skłądu mieszanki (krzywa wolnej regulacji). Funkcja działa tylko po określonym czasie pracy silnika.

Gdy działa pętla regulacji składu mieszanki, napięcie powinno wahać się w przedziale 600 mV ±±±± 100. Podczas zwalniania napięcie powinno być mniejsze niż 200 mV.

Nie należy brać pod uwagę napięcia odczytywanego z przyrządu na biegu jałowym.


17-27

SILNIK L7X

KOREKTA SKŁADU MIESZANKI

Wartość odczytana na przyrządzie diagnostycznym: "korekta składu mieszanki" jest średnią korekt składu mieszanki wykonanych przez blok elektroniczny w zależności od informacji dostarczonych przez sondę Lambda umieszczoną na wyjściu katalizatora (sonda Lambda w rzeczywistości analizuje zawartość tlenu w spalinach).

Środkowym punktem wartości korekcji jest 1:– wartość mniejsza niż 1: potrzeba zubożenia,– wartość większa niż 1: potrzeba wzbogacenia.

WEJŚCIE W FAZĘ REGULACJI SKŁADU MIESZANKI

Wejście w fazę regulacji składu mieszanki jest efektywne po okresie rozruchu bez względu na temperaturę wody.

Okres rozruchu może się wahać między 0 i 70 sekundami.

Otwarty układ reglacji składu mieszanki

W regulacji składu mieszanki, fazy działania podczas których blok elektroniczny nie zwraca uwagi na wartość napięcia sondy to:– pedał gazu wciśnięty do oporu,– gwałtowne przyspieszenie,– zwalnianie z odcięciem zapłonu,– w razie awarii sondy Lambda.

AWARYJNY TRYB PRACY W RAZIE AWARII SONDY LAMBDA

Gdy ciśnienie dostarczane przez sondę Lambda jest błędne (małe wahania lub ich brak), blok elektroniczny przejdzie do trybu awaryjnego dopiero po 3 minutach. Jedynie w takim przypadku, usterka zostanie zapisana w pamięci. W tym przypadku parametr "korekta składu mieszanki" wynosi 1.

W momencie wykrycia usterki sondy Lambda i gdy usterka już jest zapisana w pamięci następuje bezpośrednie przejście do otwartego obwodu.

UKŁAD WTRYSKUKorekcja dostosowawcza składu mieszanki 17

17-28

SILNIKI K4M - F4P Korekcja dostosowawcza składu mieszanki

ZASADA

Przy zamkniętym układzie, regulacja składu mieszanki koryguje czas wtrysku aby otrzymać wartość składu możliwie bliską 1. Wartość korekcji jest bliska 128, z możliwością od 0 do 255.Korekcja adaptacyjna składu mieszanki umożliwia przestawienie mapy wtrsyku w celu ustawienia regulacji składu mieszanki na wartość 128.Korekty dostosowawcze biorą wartość 128 jako średnią po rozpoczęciu (skasowaniu pamięci) i mają zakres:

Warunki:– silnik rozgrzany: temperatura wody większa niż 70°C dla F4P i 80°C dla K4M,– nie przekraczać prędkości obrotowej silnika 4000 obr/min dla F4P i 4640 obr/min dla K4M,– zamknąć pochłaniacz elektrozaworem lub zatkać przewód dopływowy silnika.

Zakres ciśnienia do pomiaru podczas próby

Jest pięć zakresów ciśnienia do pomiaru podczas jazdy, każdy jest opisany przez następujące współczynniki:

Odłączenie czujników w przypadku przedłużonej regulacji obrotów biegu jałowego na ciepłym silnikuJeżeli temperatura wody jest większa niż 80 °C podczas pracy na biegu jałowym przekraczającym 62 sekundy, czujniki będą podawały błędną wartość do czasu zakończenia pracy silnika na biegu jałowym.

Po wykonaniu takiej jazdy próbnej, funkcjonowanie korekty jest zapewnione. Należy przeprowadzić jazdę próbną w trybie spokojnym i zmiennym na dystansie 5 do 10 kilometrów.Po jeździe sprawdzić wskazania wskaźników. Początkowa wartość wynosiła 128, teraz powinny się zmienić. Jeżeli tak nie jest, wykonać próbę od początku mając na uwadze wszystkie zalecenia.

INTERPRETACJA WARTOŚCI OTRZYMANYCH PODCZAS JAZDY PRÓBNEJ

W przypadku braku paliwa (wtryskiwacze zapchane, ciśnienie paliwa zbyt małe...), regulacja składu mieszanki wzrasta aby otrzymać wartość najbliższą 1, korekcja adaptacyjna składu mieszanki wzrasta do momentu, w którym korekta składu mieszanki powróci do wartości bliskiej 128. W przypadku nadmiaru paliwa procedura jest odwrotna.

F4P K4M

Korekta składu mieszanki (PR035) 60 ≤ PR035 ≤ 190 80 ≤ PR 035 ≤ 250

Dostosowanie składu mieszanki praca (PR030) 82 ≤ PR030 ≤ 224 64 ≤ PR 030 ≤ 160

Dostosowanie składu mieszanki obrotów biegu jałowego (PR031) 32 ≤ PR031 ≤ 224 64 ≤ PR031 ≤ 160

Zakres N° 1(mbary)

Zakres N° 2(mbary)

Zakres N° 3(mbary)

Zakres N° 4(mbary)

Zakres N° 5(mbary)

F4P250 ----------------- 400 -------------------- 517 -------------------- 635 --------------------- 753 ---------------- 873

Średnia 325 Średnia 458 Średnia 576 Średnia 694 Średnia 813

K4M259 ----------------- 459 -------------------- 537 -------------------- 615 --------------------- 692 ---------------- 815

Średnia 359 Średnia 498 Średnia 576 Średnia 654 Średnia 753

UKŁAD WTRYSKUKorekcja dostosowawcza składu mieszanki 17

17-29

SILNIK L7X

ZASADA

W fazie zamkniętego układu regulacji, regulacja składu mieszanki (PR 35) koryguje czas wtrysku aby otrzymać wartość możliwie najbliższą 1. Wartość korekcji jest bliska 1, z wahaniem od 0,75 do 1,25.Korekcja adaptacyjna składu mieszanki pozwala przestawić mapowanie wtrysku tak aby powrócić do wartości skłądu mieszanki 1. Wartość korekcji biegu jałowego jest bliska 0 z wahaniem od -11% do +11%.Korekty dostosowawcze mają wartość 1 i 0 jako bazową (skasowanie pamięci) z możliwymi wahaniami:

Warunki:– silnik rozgrzany (temperatura wody wyższa niż 70°C i temperatura powietrza niższa niż 55 °C),– odłączyć zbiornik przez elektrozawór lub zatkać przewód doprowadzający do silnika,– nie przekroczyć kąta otwarcia przepustnicy w zależności od prędkości obrotowej silnika (patrz tabela).

Zakres ciśnienia podczas próby

Po wykonaniu takiej jazdy próbnej, funkcjonowanie korekty jest zapewnione. Próbę trzeba przeprowadzić także podczas jazdy zarówno spokojnej, jak i agresywniejszej na sydtansie od 5 do 10 kilometrów.Po jeździe próbnej odczytać wartości. Początkowa wartość 1 i 0 powinna się zmienić. Jeżeli tak nie jest, wykonać próbę od początku, zwracając uwagę na wszystkie zalecenia i warunki.

INTERPRETACJA WARTOŚCI ZABRANYCH PODCZAS JAZDY PRÓBNEJ

W przypadku braku paliwa, regulacja składu mieszanki (en PR 35) wzrasta w celu osiągnięcia wartości możliwie bliskiej 1, korekcja adaptacyjna składu mieszanki wzrasta aż do momentu, w którym korekta składu mieszanki powróci do wartości bliskiej 1. W przypadku nadmiaru paliwa, procedura jest odwrotna.

Korekta składu mieszanki 0,75 ≤ PR 35 ≤ 1,25

dostosowanie składu mieszanki działanie 0,75 ≤ PR 185 i 186 ≤ 1,25

Dostosowanie składu mieszanki obrotów biegu jałowego -11 % ≤ PR 125 ≤ 11 %

Prędkość obrotowa silnika w obr/min

niższa niż 800 obr/min Wyższa niż 1200 obr/min

Maksymalna wartość kąta otwarcia przepustnicy

60% 70 %

UKŁAD WTRYSKUZcentralizowany system kontroli temperatury wody GCTE 17

17-30

SILNIKI K4M - F4P Zcentralizowany system kontroli temperatury wody GCTE

Zespół wentylatora jest sterowany przez blok elektroniczny wtrysku.

FUNKCJA ANTYPERKOLACJI

System antyperkolacji jest sterowany przez blok elektroniczny wtrysku.

Informacja o temperaturze wody jest pobierana od układu wtrysku.

Po wyłączeniu zapłonu, system przechodzi w stan czuwania. Gdy temperatura wody przekracza próg 112,5°C dla F4P i 103,5 C dla K4M przez 3 minuty po wyłączeniu silnika, uruchamiana zostaje mała prędkość wentylatora.

Gdy temperatura wody spadnie poniżej 100°C, przekaźnik wentylatora zostaje odcięty. Zespół wentylatora nie może być sterowany przez czas dłuższy niż 10 minut.

FUNKCJONOWANIE ZESPOŁÓW WENTYLATORA

– zespół wentylatora obraca się na małej prędkości jeżeli temperatura wody przekracza 98°C i zatrzymuje się gdy temperatura spadnie poniżej 95°C.

– zespół wentylatora obraca się na dużej szybkości jeżeli temperatura wody przekracza 102°C i zatrzymuje się gdy temperatura spadnie poniżej 99°C.

DZIAŁANIE KONTROLKI TEMPERATURY

Kontrolka temperatury zapala się gdy temperatura przekroczy wartość 118°C i gaśnie, gdy temperatura wody spadnie poniżej 115 °C.

UKŁAD WTRYSKUZcentralizowany system kontroli temperatury wody GCTE 17

17-31

SILNIK L7X

Zespół wentylatora jest sterowany przez blok elektroniczny wtrysku.

FUNKCJA ANTYPERKOLACJI

System antyperkolacji jest sterowany przez blok elektroniczny wtrysku.

Informacja o temperaturze płynu jest pobierana od układu wtrysku.

Po wyłączeniu zapłonu, system przechodzi w stan czuwania. Jeżeli temperatura wody przekracza próg 102°C przez 10 minut po wyłączeniu silnika, włączona zostaje mała prędkość wentylatora.

Gdy temperatura wody spadnie poniżej 95°C, przekaźnik wentylatora zostaje odcięty. Zespół wentylatora nie może pracować powyżej 10 minut.

FUNKCJONOWANIE ZESPÓŁU WENTYLATORA

– zespół wentylatora obraca się na małej prędkości jeżeli temperatura wody przekracza 99°C i zatrzymuje się, gdy temperatura spada poniżej 96°C.

– zespół wentylatora obraca się na dużej prędkości jeżeli temperatura wody przekracza 102°C i zatrzymuje się, gdy temperatura spada poniżej 99°C.

DZIAŁANIE KONTROLKI TEMPERATURY

Kontrolka temperatury zapala się, gdy temperatura wody przekracza 118°C i gaśnie, gdy temperatura spada poniżej 115 °C.

UKŁAD WTRYSKUKoło zmiany fazy rozrządu 17

17-32

SILNIK F4P Koło zmiany fazy rozrządu

Zmiana kąta (1) fazy rozrządu jest umieszczona na kole wału rozrządu. Ma na celu modyfikowanie krzywej rozrządu. Jest sterowana (metodą wszystko albo nic) przez blok elektroniczny wtrysku poprzez elektrozawór (2) umieszczony na pokrywie głowicy.

15815-6R

Elektrozawór jest zamknięty w fazie spoczynku. Umożliwia przepływ oleju do sterowania zmianą kąta fazy rozrządu w zależności od pracy silnika:– jeżeli prędkość obrotowa zawiera się między 1500 i

4250 obr/min,– jeżeli temperatura wody jest wyższa niż 30°C.

UWAGA: zablokowany elektrozawór w położeniu otwartym powoduje niestabilną pracę silnika na biegu jałowym i zbyt wysokie ciśnienie w kolektorze.

15200R

UKŁAD WTRYSKUKoło zmiany fazy rozrządu 17

17-33

SILNIK L7X

Zmiana kąta fazy rozrządu jest umieszczona na kole wału rozrządu. Ma za zadanie regulację rozrządu.Jest sterowana (metodą wszystko albo nic) przez blok elektroniczny wtrysku poprzez dwa elektrozawory umieszczone na pokrywie głowicy.

Umożliwiają przepływ oleju niezbędny do sterowania zmianą kąta w zależności od pracy silnika:– jeżeli temperatura wody jest wyższa niż - 40°C,– jeżeli temperatura powietrza jest wyższa niż - 30°C,– po włączeniu czasowym na 2 sekundy po rozruchu,– prędkość obrotowa silnika między 1500 i 4500 obr/min,– jeżeli nie ma usterki wtrysku.

UKŁAD WTRYSKURegulator / ogranicznik prędkości 17

17-34

SILNIKI K4M - F4P Regulator / ogranicznik prędkości

WIADOMOŚCI OGÓLNE

Regulacja prędkości: umożliwia utrzymanie stałej prędkości, wybranej przez kierowcę. Funkcja może być w każdej chwili odłączona poprzez nacisk na pedał hamulca, sprzęgła lub na przycisk systemu.

Ograniczenie prędkości: umożliwia kierowcy wyznaczenie maksymalnej prędkości. Powyżej ustalonej prędkości, pedał przyspieszenia przestaje reagować na polecenia. Ustalona prędkość może być w każdej chwili zwiększona poprzez nacisk do punku twardego na pedał przyspieszenia.

Stan regulatora / ogranicznika prędkości jest wyświetlany na tablicy rozdzielczej:– Zielone światełko: Regulator włączony,– Czerwone światełko: Ogranicznik wlączony,– Mruganie światełka: żadana prędkość nie może być utrzymana (na przykłąd stromy podjazd).

Do zarządzania tymi funkcjami, blok elektroniczny wtrysku otrzymuje ścieżkami:– A C3: Włączony / Wyłączony ogranicznik prędkości– A A2: Włączony / Wyłączony regulator prędkośći– A D2: Masa sterowania kierownicy– A D3: Sygnał sterowania kierownicy– A E4: Wejście włącznika świateł Stop– A C4: Wejście przełącznika sprzęgła (zależnie od

wersji)– A G2: Zasilanie potencjometru 1 pedału– A F2: Zasilanie potencjometru 2 pedału– A H3: Masa potencjometru 1 pedału– A F4: Masa potencjometru 2 pedału– A H2: Sygnał potencjometru 1 pedału– A F3: Sygnał potencjometru 2 pedału– A A4: Połączenie wielościeżkowe can H (kabina)– A A3: Połączenie wielościeżkowe can L (kabina)– B K3: Połączenie wielościeżkowe can L (silnik)– B K4: Połączenie wielościeżkowe can H (silnik)

Informacje, które otrzymuje blok elektroniczny wtrysku z sieci wielościeżkowej to:– prędkość pojazdu (SYSTEM ABS)– sygnał włącznika świateł Stop przy zamknięciu

obwodu (SYSTEM ABS)– aktualne przełożenie (automatyczna skrzynia

biegów)

Blok elektroniczny wtrysku wysyła do sieci wielościeżkowej:– polecenia prędkości regulowanej lub ograniczonej

na tablicy rozdzielczej,– zapalanie się kontrolek (czerwonej, zielonej lub

mruganie),– informacje o zmianie biegów ze skrzyni biegów


Blok elektroniczny wtrysku otrzymuje: informacje od pedału przyspieszenia, informacje od przełącznika hamulców, informacje od przełącznika sprzęgła, informacje od przełącznika włączone/wyłączone, informacje poleceń z kierownicy, informacje od bloku elektronicznego ABS, informacje od bloku elektronicznwego

automatycznej skrzyni biegów.

Dzięki tym informacjom, blok elektroniczny wtrysku steruje obudową przepustnicy z silnikiem w taki sposób, by utrzymać żądaną prędkość lub nie przekraczać takiej, która została wyznaczona jako maksymalna.


17-35

SILNIKI K4M - F4P


Warunki początkowe: przełącznik ustawiony na wartość "regulacja

prędkości", wrzucony > 2gi bieg, prędkość pojazdu > do 30 km/h, kontrolka regulatora pali się (zielona), nacisnąć na przycisk "+", "-" lub "podsumowanie".

Warunki wyjściowe: mocny nacisk na pedał przyspieszenia (nie wyłącza

funkcji), nacisk na pedał hamulca lub sprzęgła, nacisk na przycisk "0", przełącznik w położeniu "zatrzymanie", skrzynia biegów w położeniu neutralnym, interwencja systemu kontroli trakcji interwencja bloku elektronicznego wtrysku.


Warunki początkowe: przełącznik w położeniu "ograniczenie prędkości", wrzucony > 2gi bieg, prędkość pojazdu > do 30 km/h, kontrolka pali się (czerwona), nacisk na przycisk "+", "-" lub "podsumowanie").

Warunki wyjścia: mocny nacisk na pedał przyspieszenia z

osiągnięciem punktu stałego (nie wyłącza funkcji), nacisk na przycisk "0", przełącznik w położeniu "zatrzymanie", skrzynia biegów w położeniu neutralnym interwencja

systemu kontroli trakcji, interwencja bloku elektronicznego wtrysku.

NOTA: miganie lampki kontrolnej informuje kierowcę o niemożliwości utrzymania żądanej prędkości.

Awaryjny tryb pracyW przypadku awarii jednego z podzespołów, funkcja regulacja / ograniczenie prędkości nie może być włączona.


17-36

SILNIK L7X

WIADOMOŚCI OGÓLNE

Regulacja prędkości: umożliwia utrzymanie prędkości wybranej przez kierowcę. Funkcja może być w każdej chwili odłączona poprzez nacisk na pedał hamulca, sprzęgła (mechaniczna skrzynia biegów) lub przycisk systemu.

Ograniczenie prędkości: umożliwia ustalenie maksymalnej prędkości. Po przekroczeniu ustawionej prędkości, pedał przyspieszenia przestaje być aktywny. Przekroczenie ustawionej prędkości może się odbyć w każdej chwili poprzez przekroczenie punktu twardego pedału przyspieszenia.

Stan regulatora/ogranicznika prędkości jest wyświetlany na tablicy rozdziedlczej:– Zielona lampka: Regulator prędkości,– Czerwona lampka: Ogranicznik prędkości,– Miganie lampki kontrolnej: ustawiona prędkość nie może być utrzymana (na przykład stromy podjazd).

Aby zarządzać tymi funkcjami, blok elektroniczny wtrysku otrzymuje ścieżkami:– B C1: Włączony / Wyłączony ogranicznik prędkości– B L1: Włączony / Wyłączony regulator prędkośći– A B2: Masa sterownia kierownicy– A G1: Sygnał sterowania kierownicy– B B2: Wejście włącznika świateł Stop przy otwarciu– B B1: Zasilanie potencjometrem 1 pedału– B H1: Zasilanie potencjometrem 2 pedału– B K1: Masa potencjometru 1 pedału– B A3: Masa potencjometru 2 pedału– B A1: Sygnał potencjometru 1 pedału– B A2: Sygnał potencjometru 2 pedału– B H3: Połączenie wielościeżkowe can H (kabina)– B H4: Połączenie wielościeżkowe can L (kabina)– A A2: Połączenie wielościeżkowe can L (silnik )– A C2: Połączenie wielościeżkowe can H (silnik)

Informacje, które otrzymuje blok elektroniczny wtrysku od sieci wielościeżkowej:– prędkość pojazdu (SYSTEM ABS)– sygnał włącznika świateł Stop przy zamknięciu

(SYSTEM ABS)– aktualne przełożenie (automatyczna skrzynia

biegów)

Blok elektroniczny wtrysku wysyła do sieci wielościeżkowej:– polecenie regulowanej lub maksymalnej prędkści z

tablicy rozdzielczej,– zapalanie kontrolek (czerwonej, zielonej lub

miganie),– informacje o zmianie przełożenia od skrzyni biegów


Blok elektroniczny wtrysku otrzymuje: informacje od pedału przyspieszenia, informacje przełącznika hamulca, informacje przełącznika sprzęgła, informacje przełącznika włączone/wyłączone, informacje poleceń z kierownicy, informacje bloku elektronicznego ABS, informacje bloku elektronicznego od automatycznej

skrzyni biegów.

Dzięki tym informacjom, blok elektroniczny wtrysku steruje obudową przepustnicy z silnikiem w taki sposób, by utrzymać żądaną prędkość i nie przekraczać takiej, jaka została określona jako maksymalna.


17-37

SILNIK L7X


Warunki wejścia:– przełączni w położeniu "regulacja prędkości",– włączony > 2gi bieg,– prędkość pojazdu > do 30 km/h,– lampka kontrolna pali się (zielona),– nacisnąć na przycisk "+", "-" lub "podsumowanie".

Warunki wyjścia: mocny nacisk na pedał przyspieszenia (nie wyłącza

funkcji), nacisk na pedał hamulca lub sprzęgła, nacisk na przycisk "0", przełącznik w położeniu "zatrzymanie", skrzynia biegów w położeniu neutralnym, interwencja systemu kontroli trakcji, interwencja bloku elektronicznego wtrysku.


Warunki wejścia:– przełącznik w położeniu "ograniczenie prędkości",– włączony > 2gi bieg,– prędkość pojazdu > do 30 km/h,– lampka kontrolna pali się (czerwona),– naciśnięcie na przycisk "+", "-" lub "podsumowanie".

Warunki wyjścia: mocny nacisk na pedał przyspieszenia z przejściem

przez punkt stały (nie wyłącza funkcji), naciśnięcie przycisku "0", przełącznik w położeniu "zatrzymanie". skrzynia biegów w położeniu neutralnym, interwencja systemu kontroli trakcji, interwencja bloku elektronicznego wtrysku.

NOTA: miganie lampki kontrolnej oznacza niemożliwość utrzymania prędkości wybranej przez kierowcę.

Awaryjny tryb pracyW przypadku awarii któregoś z podzespołów, system regulacji/ograniczenia prędkości nie może być włączony.

UKŁAD WTRYSKUCechy szczególne systemu "On Board Diagnostic" 17

17-38

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Cechy szczególne systemu "On Board Diagnostic"

Pojazd jest wyposażony w system diagnozy O.B.D (On Board Diagnostic) (auto-diagnoza), który charakteryzuje się:Gdy zdarzy się anomalia prowokująca zanieczyszczenie na tablicy rozdzielczej zapala się lampka (kontrolka O.B.D). Kontrolka sygnalizuje kierowcy, że pojazd musi być niezwłocznie naprawiony.

Ta nowa metoda postępowania diagnostycznego bloku elektronicznego działa w następujący sposób:

Ciągłemu pomiarowi poddawana jest jedynie diagnoza przerw spalania. Inne części wchodzące w skład systemu badającego zanieczyszczenia są testowane tylko raz podczas jazdy (diagnoza nie jest ciągła). Jednak sekwencje testów nie następują każdorazowo. Podczas jazdy muszą zostać spełnione odpowiednie warunki, przy których testy będą wykonane:– warunki dotyczące temperatury,– warunki dotyczące prędkosci (próg, stabilność...),– okres rozruchu,– warunki pracy silnika (ciśnienie w kolektorze, prędkość obrotowa, kąt przepustnicy...).

Instrukcja O.B.D jest dodatkową metodą służącą wykrywaniu tradycyjnych usterek elektrycznych. Aby przestrzegać tej normy, wymagania są następujące:– zapalić (lub spowodować miganie w niektórych przypadkach) lampkę kontrolną O.B.D,– zapisać usterki O.B.D.

KONSEKWENCJE DIAGNOZY I NAPRAW

Należy zwrócić szczególną ostrożność podczas prac naprawczych aby nie dopuścić do sytuacji, w której kontrolka O.B.D. będzie się paliła po oddaniu pojazdu klientowi.Niektóre usterki mogą się uwidocznić tylko podczas jazdy, gdy korekcje składu miesznki są aktywne: załadowanie naprawy jest więc konieczne.Z drugiej strony złożoność systemu wymaga zapytania klienta o warunki, w których dana usterka miała miejsce. Te informacje umożliwią szybszą diagnozę usterek. Warunki wystąpienia usterki są zapisane w pamięci bloku elektronicznego.

NOTA: wszystkie usterki elektryczne, które powodują przekroczenie progu zanieczyszczenia są sygnalizowane lampką kontrolną O.B.D.

Diagnozy funkcjonalne rozpoznawane przez O.B.D.:– diagnoza usterek spalania, które działają szkodliwie na katalizator,– diagnoza ustrerek spalania które zanieczyszczją– diagnoza sond Lambda (górnej i dolnej),– diagnoza katalizatora.

NOTA: diagnozy usterek spalania są rozpatrywane w pierwszej kolejności w stosunku do innych usterek. W praktyce są wykonywane bez przerwy od momentu osiągnięcia odpowiednich warunków pracy.

UWAGA: po każdym teście pod żadnym pozorem nie odłączać napięcia przed dokonaniem odczytu parametrów przyrządem diagnostycznym. Każde odłączenie napięcia powoduje błędną interpretację wyników oraz utratę informacji "diagnoza wykonana".

UKŁAD WTRYSKUCechy szczególne systemu "On Board Diagnostic" 17

17-39


WARUNKI ZAPALENIA LAMPKI KONTROLNEJ "ON BOARD DIAGNOSTIC"

USTERKA ELEKTRYCZNA

Ciągłe palenie się kontrolki po stwierdzeniu kilku usterek (funkcja podzespołu).

SUMA BŁĘDNYCH ZAPŁONÓW MAJĄCYCH ZŁY WPŁYW NA KATALIZATOR

Natychmiastowe zapalenie i miganie kontrolki.

USTERKA KATALIZATORA, SONDY LAMBDA, ZŁE SPALANIE

Zapalenie kontrolki po trzykrotnym stwierdzeniu tej samej usterki.

UWAGA: diagnoza katalizatora i górnej sondy Lambda są sekwencyjne i mają miejsce:– jednorazowo podczas jazdy (test zajmuje kilka sekund),– jedynie w określonych warunkach jazdy.

Podczas jazdy możliwe jest, że niektóre funkcje nie są diagnozowane (gdy pojazd porusza się w korku).

⇒ Zapalenie kontrolkiJeżeli stwierdzenie tej samej usterki "On Board Diagnostic" podczas trzech kolejnych jazd lub usterka elektryczna.

⇒ Miganie kontrolkiJewżeli stwierdzone niewłaściwości spalania działają niszcząco na katalizator.

⇒ Gaśnięcie kontrolkiJeżeli usterka "On Board Diagnostic" nie pojawia się podczas trzech kolejnych jazd, kontrolka gaśnie (ale jest zapisana w elektronicznym bloku wtrysku). Wykasowanie zapisanej usterki bez przyrządu diagnostycznego następuje po 40 kolejnych testach.

UWAGA: nie wykrywanie usterki może wynikać z:– charakteru tymczasowości usterki,– stylu jazdy kierowcy, który prowadzi samochód w warunkach nie odpowiadającym testowi na daną usterkę.

UKŁAD WTRYSKUWarunki prowadzenia diagnostyki "On Board Diagnostic" 17

17-40

SILNIKI K4M - F4P Warunki prowadzenia diagnostyki "On Board Diagnostic"

WARUNKI DIAGNOZY

Jeżeli podczas włączenia zapłonu i jazdy temperatura powietrza wykryta przez czujnik nie zawiera się między -7,5°C i 119°C, lub jeżeli temperatura wody wykryta przez czujnik nie zawiera się między -7,5°C i 119°C, lub jeżeli różnica między 1046 mbarami i ciśnieniem w kolektorze jest większa niż 273 mbarów (wysokość około 2500 m), diagnozy "On Board Diagnostic" nie są wykonywane aż do kolejnego włączenia zapłonu.

Aby system diagnozy "On Board Diagnostic"działał prawidłowo, nie może występować żadna usterka elektryczna dotycząca układu wtrysku, nawet gdy nie pali się kontrolka "On Board Diagnostic".

Diagnozy sondy Lambda i katalizatora nigdy nie są wykonywane w tym samym czasie.

Podczas wykonywania diagnozy katalizatora i sondy Lambda odpowietrzania pochłaniacza jest zamknięte i wszystkie przyrządy są zablokowane w ostatnim położeniu.

LOGIKA WYKONYWANIA TESTÓW

– wykryć wszystkie usterki elektryczne– wykasować wszystkie usterki– wykonać wszystkie przystosowania wtrysku– sprawdzić system diagnozy "On Board Diagnostic"

KOMPLETNA INICJALIZACJA OBD

– wkasowanie zapisanych usterek– wkasowanie usterek "On Board Diagnostic"– wykasowanie przystosowań

PRZYSTOSOWANIA NIEZBĘDNE DO DIAGNOZY "ON BOARD DIAGNOSTIC"

Przystosowanie para/gaz (Stan: "Rozpoznanie 1 cylindra"):Przystosowanie wykonuje się poprzez:– odpuszczenie gazu z odcięciem zapłonu na 2gim biegu między 2000 obr/min i 2400 obr/min podczas co najmniej

3 sekund,– drugie odpuszczenie gazu z odcięciem zapłonu na 2gim biegu między 3000 obr/min i 3500 obr/min dla F4P i

między 2000 obr/min i 2400 obr/min dla K4M podczas co najmniej 2 sekund.

Przystosowanie składu mieszankiW celu wykonania przystosowania należy wykonać jazdę próbną przestrzegając zaleceń dotyczących przedziałów ciśnień wymienionych w rozdziale "Wtrysk: Korekcja adaptacyjna składu mieszanki".

Przystosowanie wieńca koła zamachowegoW celu wykonania przystosowania należy wykonać jazdę próbną trwającą 25 minut . Potwierdzenie wykonania przystosowania uwidoczni się na przyrządzie diagnostycznym: "Przystosowanie wieńca...AKTYWNE".

UKŁAD WTRYSKUWarunki diagnoz "On Board Diagnostic" 17

17-41

SILNIK L7X Warunki diagnoz "On Board Diagnostic"

WARUNKI DIAGNOZ

Aby system diagnozy OBD (On Board Diagnostic) funkjonował prawidłowo nie może występować żadna usterka elektryczna dotycząca układu wtrysku, nawet gdy nie pali się kontrolka OBD.

Podczas wykonywania diagnozy katalizatora i sondy Lambda, odpowietrzanie pochłaniacza jest zamknięte i wszystkie podzespoły są zablokowane w ostatnim położeniu.

LOGIKA WYKONYWANIA TESTÓW

usunąć wszystkie usterki elektryczne wykasować usterki z pamięci wykonać przystosowania układu wtrysku sprawdzić system diagnozy OBD.

KOMPLETNA INICJALIZACJA OBD– wykasowanie zapisanych usterek– wykasowanie usterek OBD– wykasowanie przystosowań

PRZYSTOSOWANIA NIEZBĘDNE DIAGNOZIE OBD

Przystosowanie wieńca koła zamachowego:Przystosowanie wieńca wykonuje się samoczynnie i nie może być przeprowadzone przyrządem diagnostycznym.

Pzystosowanie adaptacyjne składu mieszankiW celu wykonanie przystosowania należy wykonać jazdę próbną przestrzegając odpowiednich kątów otwarcia przepustnicy i obrotów wymienionych w rozdziale "Wtrysk: Korekcja adaptacyjna składu mieszanki".

UKŁAD WTRYSKUDiagnostyka wykrywania opuszczania zapłonu 17

17-42

SILNIKI K4M - F4P Diagnostyka wykrywania opuszczania zapłonu

Celem wykrywania nieprawidłowości spalania jest wykrycie usterek mogących przekroczyć próg "On Board Diagnostic" poprzez wzmożone zanieczyszczenie, co spowodowałoby zniszczenie katalizatora.

Diagnoza może określić:– usterkę lub zalanie świecy,– zapchanie lub wyciek wtryskiwaczy,– nieprawidłowe działanie układu zasilania (regulator ciśnienia, pompa paliwa...),– usterkę w połączeniach przewodów paliwowych i wtryskiwaczy (obwód powrotny cewki...).

Diagnoza jest wykonywana zależnie od chwilowych prędkości obrotowych silnika.Stwierdzenie spadku krzywej mocy umożliwia rozpoznanie nieprawidłowości spalania.Ta diagnoza odbywa się w sposób ciągły podczas jazdy. Wykonywanie diagnozy, jak też stwierdzenie usterki pociąga zatrzymanie innych diagnoz "On Board Diagnostic" (katalizator i górna sonda Lambda).

Ta diagnoza umożliwia badanie dwóch typów usterek:– nieprawidłowości spalania mające niszczący wpływ na katalizator. Sygnalizowane są miganiem kontrolki i

natychmiastowym zapaleniem kontrolki wtrysku,– Nieprawidłowości spalania pociągające przekroczenie progu zanieczyszczenia "On Board Diagnostic".

sygnalizowane zapaleniem lampki kontrolnej wtrysku jeżeli usterka jest stwierdzona trzy razy pod rząd.

WARUNKI WYKRYCIA

Przed rozpoczęciem należy upewnić się, czy przystosowania zostały prawidłowo wykonane i czy obecne podłączenia są wykonane we właściwy sposób.Wykrycie jest wykonywane gdy temperatura wody przekroczy -7,5°C, przy trzech pomiarach pracy silnika w zakesie obrotów od biegu jałowego do 4500 obr/min.Możliwe jest również wykonanie testów nieprawidłowego spalania utrzymując silnik na wolnych obrotach, przy włączonych wszystkich urządzeniach przez 10 minut i 40 sekund.

UWAGA: po zakończeniu testu w żadnym wypadku nie odłączać zapłonu przed odczytaniem wartości z przyrządu diagnostycznego. Każde wyłączenie zapłonu spowoduje błędny odczyt wyników.

POTWIERDZENIE NAPRAWY

Jeżeli po teście diagnoza stwierdza nieprawidłowości spalania, zastosować metodę diagnozy odpowiednią dla danego symptomu.

– Diagnoza nieprawidłowości spalania w trakcie wykonywania– Nieprawidłowości spalania zaniczyszczającego– Nieprawidłowości spalania niszczącego

AKTYWNABrak usterkiBrak usterki

UKŁAD WTRYSKUDiagnostyka wykrywania opuszczania zapłonu 17

17-43

SILNIK L7X

Celem wykrycia nieprawidłowości spalania jest stwierdzenie usterki mogącej doprowadzić do przekroczenia progu O.B.D. (On Board Diagnostic) przez emisję szkodliwych substancji niszczących katalizator.

Diagnoza może wykryć: zaniczyszczenie lub zalanie świecy, zanieczyszczenie lub wyciek wtryskiwaczy, nieprawidłowe działanie układu zasilania (regulator ciśnienia, pompa paliwa...), usterkę połączeń przewodów paliowych i wtrysku, usterkę cewek zapłonowych.

Diagnoza jest wykonywana w zależności od chwilowych prędkości obrotowych silnika.Stwierdzenie spadku krzywej mocy umożliwia rozpoznanie nieprawidłowości spalania.Ta diagnoza jest wykonywana w sposób ciągły podczas jazdy.

Diagnoza umożliwia stwierdzenie dwóch typów usterek:– nieprawidłowości spalania niszczących katalizator. Sygnalizowane są miganiem lampki kontrolnej i

natychmiastowym zapaleniem kontrolki O.B.D.,– nieprawidłowości spalania, przez które przekroczony jest prób zanieczyszczeń "On Board Diagnostic".

Sygnalizowane są paleniem kontrolki O.B.D jeżeli usterka miała miejsce podczas trzech kolejnych jazd.

UWAGA: po zakończeniu testu w żadym wypadku nie wyłączać zapłonu przed odczytaniem wyników na przyrządzie diagnostycznym. Każde wyłączenie zapłonu powoduje błędną interpretację wyników.


Jeżeli po teście diagnoza wykryła nieprawidłowości spalania, wykonać metodę diagnozy odpowiednią dla danego symptomu.

– Nieprawidłowości spalania zanieczyszczającego– Nieprawidłowości spalania niszczącego

Brak usterkiBrak usterki

UKŁAD WTRYSKUDiagnostyka katalizatora 17

17-44

SILNIKI K4M - F4P Diagnostyka katalizatora

Celem diagnozy katalizatora jest wykrycie nieprawidłowości, które mogą spowodować przekroczenie progu "On Board Diagnostic" dotyczącego emisji szkodliwych substancji.

Pojemność składowania tlenu jest wyznacznikiem stanu katalizatora. Gdy katalizator się starzeje, jego zdolność do składowania tlenu i zanieczyszczeń maleje.

WARUNKI WEJŚCIA W DIAGNOZĘ

Diagnoza katalizatora może być wykonana tylko po czasie pracy wynoszącym 17 minut, a także jeżeli zostaną spełnione warunki niezbędne do podłączenia.– brak usterek elektrycznych,– wykonane rozpoznanie cylindra,– brak stwierdzonych nieprawidłowości spalania,– nie wykonana diagnoza katalizatora od włączenia zapłonu,– wykonane przystosowania,– obwód pierwotny i wtórny aktywny,– temperatura wody wyższa niż 75°C,– prędkość pojazdu zawarta między 63 i 130 km/h,– ciśnienie zawarte między 430 i 650 mbarami,– prędkość obrotowa silnika odczytana na przyrządzie diagnostycznym zawarta między 1824 i 3712 obr/min dla F4P

i miedzy 1824 i 4000 obr/min dla K4M.

WYKRYCIE USTERKI

Diagnoza wykonywana jest na ustabilizowanym 5ym biegu przy prędkości 70 km/h. Gdy warunki wejścia w diagnozę są wykonane, należy zastosować wejścia w celu podawania tlenu do katalizatora. Jeżeli katalizator jest sprawny, pochłonie tlen i napięcie dolnej sondy Lambda pozostanie na średniej wartości. Jeżeli jest zużyty, wydali tlen a sonda Lambda stanie się aktywna. Napięcie sondy Lambda będzie się wahać. Kontrolka "On Board Diagnostic" zapali się po trzech jazdach.Czas przeprowadzania testu nie może być dłuższy niż 52 sekundy aby nie wyjść z cyklu.

UWAGA: po zakończeniu testu w żadnym wypadku nie wyłączać zapłonu przed odczytaniem wyników na przyrządzie diagnostycznym. Każde wyłączenie zapłonu spowoduje błędny odczyt wartości.


Jeżeli przyrząd diagnostyczny wyświetla "On Board Diagnostic: zakończona...AKTYWNE" lub "Wczytywanie naprawy katalizatora...1DEF", procedura kontroli nie została wykonana poprawnie. W tym przypadku wykonać procedurę od początku, mając na uwadze wszystkie zalecenia.

Jeżeli po teście przyrząd diagnostyczny wyświetla "Usterka katalizatora...AKTYWNA" lub "Wczytywanie naprawy katalizatora...2DEF", wykonać diagnozę odpowiednią dla danego typu usterki.

– Polecenie "Diagnoza On Board Diagnostic katalizatora w trakcie "– "Diagnoza On Board Diagnostic katalizatora: zakończona"– "Usterka katalizatora"– "Wczytywanie naprawy katalizatora"

AKTYWNAAKTYWNANIEAKTYWNAOK

UKŁAD WTRYSKUDiagnostyka katalizatora 17

17-45

SILNIK L7X

Celem diagnozy katalizatora jest wykrycie nieprawidłowości, które mogą być przyczyną przekroczenia progu "On Board Diagnostic" dotyczącego emisji szkodliwych substancji.

Pojemność składowa tlenu jest wyznacznikiem stanu katalizatora. Gdy katalizator się starzeje, jego pojemność składowania tlenu i zanieczyszczeń maleje.

WARUNKI WEJŚCIA DIAGNOZY

Diagnoza katalizatora będzie wykonana tylko wtedy, gdy zostaną spełnione odpowiednie warunki do podłączenia.– brak usterki elektrycznej,– brak nieprawidłowości spalania,– wykonane przystosowania,– obwód pierwotny i wtórny atywny,– prędkość obrotowa silnika odczytana na przyrządzie diagnostycznym zawarta między 1120 i 1840 obr/min.

WYKRYCIE USTERKI

Diagnoza jest wykonywana na ustabilizowanej podstawie między 20 % i 30 % obciążenia i prędkości obrotowej silnika zawartej między 1120 i 1840 obr/min. Jeżeli warunki wejścia w diagnozę są spełnione, wykorzystać otwory umożliwiające podawanie tlenu wewnątrz katalizatora. Jeżeli katalizator jest sprawny, pochłonie tlen i napięcie dolnej sondy Lambda pozostanie na średniej wartości. Jeżeli jest zużyty, wydali tlen a sonda Lambda stanie się aktywna. Napięcie sondy Lambda będzie się wahało. Kontrolka "On Board Diagnostic" zapali się po trzech następujących jazdach.Diagnoza katalizatora trwa 60 sekund.

UWAGA: po zakończeniu testu w żadnym wypadku nie wyłączać zapłonu przed odczytaniem wyników z przyrządu diagnostycznego. Każde wyłączenie zapłonu powoduje błędny odczyt parametrów.


Jeżeli przyrząd diagnostyczny wyświetla "On Board Diagnostic katalizatora: nie zakończona...AKTYWNA" procedura kontroli nie została wykonana poprawnie. W takim przypadku wykonać procedurę ponownie, mając na uwadze przestrzeganie zaleceń.

Jeżeli po teście przyrząd diagnostyczny wyświetla "Usterka katalizatora...AKTYWNA" lub "Wczytywanie naprawy katalizatora...2DEF", wykonać diagnozę odpowiednią do danego symptomu.

– "Diagnoza On Board Diagnostic katalizatora: zakończona"– "Usterka katalizatora"

AKTYWNANIEAKTYWNA

UKŁAD WTRYSKUDiagnostyka sondy Lambda 17

17-46

SILNIKI K4M - F4P Diagnostyka sondy Lambda

Celem diagnozy sondy Lamda jest wykrycie nieprawidłowości, które mogą doprowadzić do przekroczenia progu "On Board Diagnostic" przez substancje szkodliwe.

Wykonywana jest poprzez pomiar i porównanie czasu wskazań sond Lambda.

Zniszczenie górnej sondy Lambda może być spowodowane:– usterką mechaniczną na podłożu elektrycznym (zagniecenie, przerwanie kabla) która występuje jako elektryczna,– usterką chemiczną, która ma wpływ na spowolnienie reakcji sondy, tak więc opóźnia jej powrót.

Jeżeli warunki próby są osiągnięte, należy wykonać średnią czasów sond i odrzucić skrajne wyniki, następnie porównać ze średnim czasem progu "On Board Diagnostic".

WARUNKI TESTU

Diagnoza górnej sondy Lambda może być wykonana tylko po czasowej pracy silnika wynoczącej 15 minut, jeżeli spełnione zostaną warunki podłączenia.– brak usterek elektrycznych,– wykonane przystosowania i rozpoznanie cylindra,– nie wykonana diagnoza sondy Lambda od włączania zapłonu,– brak nieprawidłowości pracy,– temperatura wody wyższa niż 75°C,– średnia prędkość obrotowa między1824 i 4000 obr/min dla F4P i między 1632 i 4000 obr/min dla K4M.– ciśnienie zawarte między 328 i 750 mbarami,– prędkość pojazdu zawarta między 63 i 130 km/h,

WYKRYCIE USTERKI

Diagnoza jest wykonywana podczas używania pojazdu przez klienta przy zapewnionych warunkach opisanych wyżej, wyłączająć odpowietrzanie pochłaniacza. Minimalna długość testu wynosi 40 sekund. Blok elektroniczny wydaje polecenie "diagnoza sondy Lambda: w trakcie".

Długość testu nie może przekroczyć 52 sekund bez wyjścia z cyklu.

UWAGA: po zakończeniu testu w żadnym wypadku nie wyłączać zapłonu przed odczytaniem wyników z przyrządu diagnostycznego. Każde wyłączenie zapłonu powoduje błędny odczyt parametrów.


Jeżeli przyrząd diagnostyczny wyświetla "On Board Diagnostic sondy Lambda: zakończona...AKTYWNA" lub "Wczytywanie naprawy sondy Lambda ...1DEF", procedura kontroli nie została prawidłowo wykonana. W tym przypadku wykonać procedurę ponownie zwracając uwagę na zalecenia.

Jeżeli po teście przyrząd diagnostyczny wyświetla "Usterka sondy Lambda...AKTYWNA" lub "Wczytywanie naprawy sondy Lambda ...2DEF", wykonać diagnozę odpowiednią dla danej usterki.

– Polecenie "Diagnoza On Board Diagnostic sondy Lambda w trakcie"– "Diagnoza On Board Diagnostic sondy Lambda: zakończona"– "Usterka sondy Lambda"– "Wczytywanie naprawy sondy Lambda"

AKTYWNAAKTYWNANIEAKTYWNAOK

UKŁAD WTRYSKUDiagnostyka sondy Lambda 17

17-47

SILNIK L7X

Celem diagnozy katalizatora jest wykrycie nieprawidłowości, które mogą spowodować przekroczenie progu "On Board Diagnostic" przez wydalanie substancji trujących. Wykonuje się poprzez pomiar i porównanie czasów wskazań górnych sond Lambda.

Możliwe usterki górnej sondy Lambda:– usterka mechaniczna na podłożu elektrycznym (załamanie, przerwanie kabla) rozpoznawana jako elektryczna,– usterka chemiczna, która pociąga spowolnienie reakcji sondy, a więc wydłużenie czasu powrotu.

Gdy warunki próby są spełnione, należy zrobić średnią pobranych czasów sond, odrzucając skrajne wyniki, następnie porównać ze średnim czasem progu "On Board Diagnostic".

WARUNKI TESTU

Diagnoza górnej sondy Lambda może być wykonana tylko gdy zostaną spełnione warunki podłączenia.– brak usterek elektrycznych,– wykonane przystosowania,– brak nieprawidłowości spalania,– temperatura wody wyższa niż 40°C,– średnia prędkość obrotowa silnika między 650 i 6200 obr/min.– całkowite obciążenie silnika,– wszystkie prędkości.

WYKRYCIE USTERKI

Diagnoza wykonuje się podczas używania pojazdu przez klienta jeżeli są spełnione warunki opisane powyżej. Blok elektroniczny wydaje polecenie "diagnoza sondy Lambda: wykonana".

UWAGA: po zakończeniu testu w żadym razie nie wyłączać zapłonu przed odczytaniem wyników z przyrządu diagnostycznego. Każde wyłączenie zapłonu powoduje błędny odczyt parametrów.


Jeżeli przyrząd diagnostyczny wyświetla "On Board Diagnostic sondy Lambda: zakończona...AKTYWNA" lub "Wczytywanie naprawy sondy Lambda ...1DEF", procedura kontroli nie została prawidłowo wykonana. W tym przypadku powtórzyć procedurę mając na uwadzę przestrzeganie wszystkich zaleceń.

Jeżeli po teście przyrząd diagnostyczny wyświetla "Usterka katalizatora...AKTYWNA" lub "Wczytywanie naprawy sondy Lambda ...2DEF", wykonać diagnozę odpowiednią dla danej usterki.

– "Diagnoza On Board Diagnostic sondy Lambda: zakończona"– "Usterka sondy Lambda"– "Wczytywanie naprawy sondy Lambda"

AKTYWNANIEAKTYWNAOK


17-48

SILNIKI K4M - F4P Moduł elektroniczny

PRZEZNACZENIE ŚCIEŻEK BLOKU ELEKTRONICZNEGO WTRYSKU

ZŁĄCZE A

H2H3H4G2G4F2F3F4E4B4C4A2A3

A4

C3

D2D3

← --- --- --- --- --- ← --- ←

→←← ←

→←

→←

←

--- ←

SYGNAŁ POTENCJOMETRU PEDAŁU (ŚCIEŻKA 1)MASA POTENCJOMETRU PEDAŁU (ŚCIEŻKA 1)MASA MOCYZASILANIE POTENCJOMETRU PEDAŁU (ŚCIEŻKA 2)MASA MOCYZASILANIE POTENCJOMETRU PEDAŁU (ŚCIEŻKA 2)SYGNAŁ POTENCJOMETRU PEDAŁU (ŚCIEŻKA 2)MASA POTENCJOMETRU PEDAŁU (ŚCIEŻKA 2)INFORMACJA Z HAMULCADIAGNOZAINFORMACJA SPRZĘGŁAPOLECENIE WŁĄCZENIE/WYŁĄCZENIE REGULATORA PRĘDKOŚCIPOŁĄCZENIE WIELOŚCIEŻKOWE CAN L Z JEDNOSTKĄ CENTRALNĄ KABINYPOŁĄCZENIE WIELOŚCIEŻKOWE CAN H Z JEDNOSTKĄ CENTRALNĄ KABINYPOLECENIE WŁĄCZENIE/WYŁĄCZENIE OGRANICZNIKA PRĘDKOŚCIZASILANIE POLECEŃ REGULATORA/OGRANICZNIKA PRĘDKOŚCISYGNAŁ POLECEŃ REGULATORA/OGRANICZNIKA PRĘDKOŚCI

ZŁĄCZE B

M2M3M4L2L3L4K3

K4

H2H3H4G2

G3

G4

F2F3F4E2E3E4D3

D4C2B2A2A4C4

→ → → → → →

→←

→←

--- ← --- ---

←

---

← ← --- ← --- ← ←

→ --- --- ← --- ←

STEROWANIE WTRYSKIWACZEM 4STEROWANIE (-) PRZEPUSTNICĄ Z SILNIKIEMSTEROWNIE (+) PRZEPUSTNICĄ Z SILNIKIEMSTEROWANIE WTRYSKIWACZEM 3STEROWANIE WTRYSKIWACZEM 2STEROWANIE WTRYSKIEM 1POŁĄCZENIE WIELOŚCIEŻKOWE CAN L (jeżeli automatyczna skrzynia)POŁĄCZENIE WIELOŚCIEŻKOWE CAN L (jeżeli automatyczna skrzynia)ZASILANIE CZUJNIKA CIŚNIENIA KOLEKTORASYGNAŁ CZUJNIKA CIŚNIENIA KOLEKTORAZASILANIE CZUJNIKA CIŚNIENIA KOLEKTORAZASILANIE POTENCJOMETRU OBUDOWY PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEMSYGNAŁ POTENCJOMETRU (ŚCIEŻKA 1) OBUDOWY PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEMMASA POTENCJOMETRÓW OBUDOWY PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEMINFORMACJA O TEMPERATURZE WODYSYGNAŁ CZUJNIKA OBROTÓWMASA CZUJNIKA TEMPERATURY WODYINFORMACJA O TEMPERATURZE POWIETRZAMASA CZUJNIKA TEMPERATURY POWIETRZASYGNAŁ CZUJNIKA OBROTÓWSYGNAŁ POTENCJOMETRU (ŚCIEŻKA 2) OBUDOWY PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEMSTEROWANIE PRZEKAZęNIKIEM SIŁOWNIKÓWOBUDOWA CZUJNIKA SPALANIA STUKOWEGOMASA CZUJNIKA SPALANIASYGNAŁ CZUJNIKA SPALANIA+ PO WŁĄCZENIU ZAPŁONUSYGNAŁ PRESOSTATU WSPOMAGANIA


17-49

SILNIKI K4M - F4P

PRZEZNACZENIE ŚCIEŻEK BLOKU ELEKTRONICZNEGO WTRYSKU

ZŁĄCZE C

A2B2B1C1D1E1

F2

F1

G3G2G1H3H2H1E2

← --- ← --- → →

→

→

→ --- → → → --- →

SYGNAŁ DOLNEJ SONDY LAMBDAMASA SYGNAŁU DOLNEJ SONDY LAMBDASYGNAŁ GÓRNEJ SONDY LAMBDA MASA SYGNAŁU GÓRNEJ SONDY LAMBDASTEROWANIE PRZEKAZęNIKIEM POMPY PALIWASTEROWANIE ELEKTROZAWORU ODPOWIETRZANIA POCHŁANIACZASTEROWANIE PRZEKAZęNIKIEM DUŻEJ PRĘDKOŚCI WENTYLATORASTEROWANIE PRZEKAZęNIKIEM MAŁEJ PRĘDKOŚCI WENTYLATORABLOK STERUJĄCY OGRZEWANIA DOLNEJ SONDY LAMBDAZASILANIE + PO PRZEKAZęNIKUBLOK STERUJĄCY OGRZEWANIA GÓRNEJ SONDY LAMBDASTEROWANIE CEWKĄ ZAPŁONOWĄ 2 I 3 CYLINDRASTEROWANIE CEWKĄ ZAPŁONOWĄ 1 I 4 CYLINDRAMASA MOCYSTEROWANIE KĄTA ZMIANY WTRSYKU (Tylko F4P)


17-50

SILNIK L7X

PRZEZNACZENIE ŚCIEŻEK

ZŁĄCZE A

A3B2

B3C3C4D1D2D3D4E1E2E3E4F1F2F3

F4

G1G2G3G4H1H2H3H4A2C2

--- ---

← --- --- ← --- ← ← ← ← ← ← --- --- ---

---

← → → → --- → → →

→← →←

ZASILANIE CZUJNIKA CIŚNIENIA KOLEKTORAZASILANIE STEROWANIA REGULATORA/OGRANICZNIKA PRĘDKOŚCISYGNAŁ CZUJNIKA CIŚNIENIA KOLEKTORAMASA CZUJNIKA CIŚNIENIA KOLEKTORAZASILANIE CZUJNIKA TEMPERATURY POWIETRZASYGNAŁ CZUJNIKA TEMPERATURY OLEJUZASILANIE CZUJNIKA TEMPERATURY WODYSYGNAŁ CZUJNIKA TEMPERATURY WODYSYGNAŁ CZUJNIKA TEMPERATURY POWIETRZASYGNAŁ DOLNEJ SONDY LAMBDA TYLNYCH CYLINDRÓWSYGNAŁ GÓRNEJ SONDY LAMBDA TYLNYCH CYLINDRÓWSYGNAŁ DOLNEJ SONDY LAMBDA PRZEDNICH CYLINDRÓWSYGNAŁ GÓRNEJ SONDY LAMBDA PRZEDNICH CYLINDRÓWMASA SYGNAŁU GÓRNEJ SONDY LAMBDA TYLNYCH CYLINDRÓWMASA SYGNAŁU DOLNEJ SONDY LAMBDA TYLNYCH CYLINDRÓWMASA SYGNAŁU DOLNEJ SONDY LAMBDA PRZEDNICH CYLINDRÓWMASA SYGNAŁU GÓRNEJ SONDY LAMBDA PRZEDNICH CYLINDRÓWSYGNAŁ STEROWANIA REGULATORA/OGRANICZNIKA PRĘDKOŚCISTEROWANIE CEWKĄ ZAPŁONOWĄ 6 CYLINDRASTEROWANIE CEWKĄ ZAPŁONOWĄ 5 CYLINDRASTEROWANIE CEWKĄ ZAPŁONOWĄ 4 CYLINDRAMASA MOCYSTEROWANIE CEWKĄ ZAPŁONOWĄ 1 CYLINDRASTEROWANIE CEWKĄ ZAPŁONOWĄ 3 CYLINDRASTEROWNIE CEWKĄ ZAPŁONOWĄ 2 CYLINDRAPOŁĄCZENIE WIELOŚCIEŻKOWE CAN L (SILNIK)POŁĄCZENIE WSIELOŚCIEŻKOWE CAN H (SILNIK)

ZŁĄCZE B

A1A2A3B1B2B4C1

E3H1H2J4

K1K4

L1

L4M4H3

H4

← ← --- --- ← --- ←

← ---

→← →

--- →

←

--- ---

→←

→←

SYGNAŁ POTENCJOMETRU PEDAŁU (ŚCIEŻKA 1)SYGNAŁ POTENCJOMETRU PEDAŁU (ŚCIEŻKA 2)MASA POTENCJOMETRU PEDAŁU (ŚCIEŻKA 2)ZASILANIE POTENCJOMETRU PEDAŁU (ŚCIEŻKA 1)SYGNAŁ WŁĄCZNIKA ŚWIATEŁ STOP+PO ZAPŁONIESTERWOANIE WŁĄCZONE/WYŁĄCZONE OGRANICZNIKA PRĘDKOŚCISYGNAŁ PRESOSTATU UKŁADU WSPOMAGANIA KIEROWNICYZASILANIE POTENCJOMETRU PEDAŁU (ŚCIEŻKA 2)DIAGNOZASTEROWANIE PRZEKAZęNIKIEM MAŁEJ PRĘDKOŚCI WENTYLATORAMASA POTENCJOMETRU PEDAŁU (ŚCIEŻKA 1)STEROWANIE PRZEKAZęNIKIEM DUŻEJ PRĘDKOŚCI WENTYLATORASTEROWANIE WŁĄCZONE/WYŁĄCZONE REGULATORA PRĘDKOŚCIMASA MOCYMASA MOCYPOŁĄCZENIE WIELOŚCIEŻKOWE CAN H Z JEDNOSTKĄ CENTRALNĄ KABINYPOŁĄCZENIE WIELOŚCIEŻKOWE CAN H Z JEDNOSTKĄ CENTRALNĄ KABINY


17-51

SILNIK L7X

ZŁĄCZE C

A1A2A3A4B1 B2 B3

B4

C1C2C3 C4 E1E2E3F1

F4

G1

H4J3J4K1K2K3K4L1 L2 L3L4M1 M2 M3M 4

← --- ← --- ---

---

←

←

← ← ---

---

→ ← ← →

→

→

--- → → → → → → →

→

--- → →

→

→ ---

SYGNAŁ CZUJNIKA SPALANIA PRZEDNICH CYLINDRÓWMASA CZUJNIKA SPALANIA PRZEDNICH CYLINDRÓWSYGNAŁ CZUJNIKA SPALANIA TYLNYCH CYLINDRÓWMASA CZUJNIKA SPALANIA TYLNYHC CYLINDRÓWMASA CZUJNIKA WAŁU ROZRZĄDU PRZEDNICH I TYLNYCH CYLINDRÓWZASILANIE CZUJNIKA WAŁU ROZRZĄDU PRZEDNICH I TYLNYCH CYLIDRÓWSYGNAŁ POTENCJOMETRU (ŚCIEŻKA 1) OBUDOWY PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEMSYGNAŁ POTENCJOMETRU (ŚCIEŻKA 2) OBUDOWY PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEMSYGNAŁ CZUJNIKA WAŁU ROZRZĄDU PRZEDNICH CYLINDRÓWSYGNAŁ CZUJNIKA WAŁU ROZRZĄDU TYLNYCH CYLINDRÓWMASA POTENCJOMETRU (ŚCIEŻKI 1 I 2) OBUDOWY PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEMZASILANIE +5 V POTENCJOMETRU (ŚCIEŻKI 1 I 2) OBUDOWY PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEMSTEROWANIE PRZEKAZęNIKIEM SIŁOWNIKASYGNAŁ CZUJNIKA PRĘDKOŚCI OBROTOWEJSYGNAŁ CZUJNIKA PRĘDKOŚCI OBROTOWEJSTEROWANIE KĄTEM ZMIANY FAZY ROZRZĄDU TYLYCH CYLINDRÓWSTEROWNIE ELEKTROZAWÓRU ODPOWIETRZANIA POCHŁANIACZASTEROWNIE KĄTEM ZMIANY FAZY ROZRZĄDU PRZEDNICH CYLINDRÓWZASILANIE WTRYSKIWACZYSTEROWANIE WTRYSKIWACZEM 2STEROWANIE WTRYSKIWACZEM 4STEROWANIE WTRYSKIWACZEM 1STEROWANIE WTRYSKIWACZEM 6STEROWANIE WTRYSKIWACZEM 3STEROWANIE WTRYSKIWACZEM 5BLOK STERUJĄCY OGRZEWANIA GÓRNEJ SONDY LAMBDA PRZEDNICH CYLINDRÓWBLOK STERUJĄCY OGRZEWANIA DOLNEJ SONDY LAMBDA PRZEDNICH CYLINDRÓWZASILANIE + PO PRZEKAZęNIKUSTEROWANIE (-) PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEMBLOK STERUJĄCY OGRZEWANIA GÓRNEJ SONDY LAMBDA PRZEDNICH I TYLNYCH CYLINDRÓWBLOK STERUJĄCY OGRZEWANIA DOLNEJ SONDY LAMBDA TYLNYCH CYLINDRÓWSTEROWANIE (+) PRZEPUSTNICY Z SILNIKIEMMASA MOCY

UKŁAD CHŁODZENIADane techniczne 19

19-1

119 UKŁAD CHŁODZENIADane techniczne

ILOŚĆ I JAKOŚĆ PŁYNU CHŁODZĄCEGO

TERMOSTAT

Silnik Ilość (w litrach) Jakość Cechy szczególne

K4M-F4P 6,5GLACEOL RX (typ D)

stosować wyłącznie płyn chłodzący

Ochrona do - 20 ± 2°C w krajach o klimacie ciepłym, umiark. i zimnym.

Ochrona do - 37 ± 2°C przeznaczony do krajów o dużych mrozach.

F9Q 7

L7X 7,2

Typ silnika Początek otwarcia (w °C) Koniec otwarcia (w °C) Skok (w mm)

K4M-F4P-F9Q 89 101 7,5

L7X 83 95 7,9

UKŁAD CHŁODZENIAWlewanie płynu - odpowietrzanie 19

19-2

Wlewanie płynu - odpowietrzanie

Płyn krąży w obiegu zamkniętym w nagrzewnicy, co przyczynia się do lepszęo chłodzenia silnika.

NAPEŁNIANIE

Koniecznie otworzyć wkręty odpowietrzające.

Napełnić układ przez otwór w zbiorniku wyrównawczym.

Zamknąć wkręty odpowietrzające jak tylko płyn zacznie wyciekać strumieniem.

Uruchomić silnik (2 500 obr/min.).

Wyrównać poziom przez około 4 minuty .

Zamknąć zbiornik.

ODPOWIETRZANIE

Pozostawić pracujący silnik na 20 minut przy 2 500 obr/min aż do włączenia jednego wentylatora (ów) (czas niezbędny do automatycznego odpowietrzenia).

Sprawdzić, czy poziom płynu znajduje się w okolicy znaku "Maxi".

NIE ODKRĘCAĆ WKRĘTÓW ODPOWIETRZAJĄCYCH PRZY PRACUJĄCYM SILNIKU.

DOKRĘCIĆ KOREK ZBIORNIKA WYRÓWNAWCZEGO PRZY ROZGRZANYM SILNIKU.

Silniki K4M i F4P

Położenie wkrętu odpowietrzającego na zbiorniku wody.

15155R

UKŁAD CHŁODZENIAKontrola 19

19-3

Kontrola

1 - Kontrola szczelności układu

Wymienić zawór zbiornika wyrównawczego przez adaptator M.S. 554-01.

Podłączyć do niego przyrząd M.S. 554-07.

Rozgrzać silnik, potem zgasić.

Pompować, by wytworzyć ciśnienie w układzie.

Zaprzestać pompowanie przy 0,1 bara poniżej wartości skalowania zaworu.

Ciśnienie nie powinno spadać, w przeciwnym razie odszukać miejsce nieszczelności.

Odłączać stopniowo przyrząd M.S. 554-07 w celu dekompresji układu chłodzenia, następnie odłączyć przyrząd M.S. 554-01 i zamontować zawór zbiornika wyrównawczego z nową uszczelką.

2 - Kontrola wyskalowania zaworu

Przedostawanie się płynu przez zawór zbiornika wyrównawczego powoduje konieczność jego wymiany.

Założyć na pompę M.S. 554-07 przyrząd M.S. 554-06 i umieścić na nim zawór do kontroli.

Podnieść ciśnienie, powinno się ustabilizować na wartości skalowania zaworu, test tolerancji ±±±± 0,1 bara.

Wartość skalowania zaworu:


M.S. 554-01 Adaptator dla M.S. 554-07

M.S. 554-06 Adaptator dla M.S. 554-07

M.S. 554-07 Zestaw do kontroli szczelności układu chłodzenia

Silniki Kolor zaworuWartość

skalowania (w barach)

Wszystkie typy Brązowy 1,2

97871R

UKŁAD CHŁODZENIASchemat 19

19-4

SILNIKIK4M - F4P

219UKŁAD CHŁODZENIASchemat

MECHANICZNA SKRZYNIA BIEGÓW

123456789

10

SilnikChłodnicaZbiornik "gorący" z odpowietrzaniem za termostatemNagrzewnicaPodstawa termostatuNasadka ∅ 3 mmNasadka ∅ 8,5 mmPompa wodyTermostatWkręt odpowietrzający

Wartość skalowania zaworu zbiornika wyrównawczego jest rzędu 1,2 bara (kolor brązowy).


19-5

SILNIKIK4M - F4P

AUTOMATYCZNA SKRZYNIA BIEGÓW

123456789

101112

SilnikChłodnicaZbiornik "gorący" z odpowietrzaniem za termostatemNagrzewnicaPodstawa termostatuWymiennik temperatury oleju Nasadka ∅ 3 mmNasadka ∅ 8,5 mmNasadka ∅ 10 mmPompa wodyTermostatWkręt odpowietrzający

Wartość skalowania zaworu zbiornika wyrównawczego wynosi 1,2 bara (kolor brązowy).


19-6

SILNIK F9Q

123456789

101112

SilnikChłodnicaZbiornik "gorący" z odpowietrzaniem za termostatemNagrzewnicaPodstawa termostatuWspornik grzałek nurkowych (zależnie od wyposażenia)Nasadka ∅ 3 mmNasadka ∅ 8,5 mmWymiennik temperatury wody/olejuPompa wodyTermostatWkręt odpowietrzający



19-7

SILNIK L7X

0

123456789

1011

SilnikChłodnicaZbiornik wyrównawczy z ciągłym odpowietrzaniemNagrzewnicaWymiennik temperatury olejuZbiornik wyjścia wodyNasadka ∅ 3 mmNasadka ∅ 16 mmPompa wodyTermostat podwójnego działaniaWkręty odpowietrzające


UKŁAD CHŁODZENIATermostat 19

19-8

SILNIK L7X Termostat

DEMONTAŻ





Wymontować kanał wlotu powietrza z obudowy filtra powietrza.

Odłączyć przewody (1) i wymontować mocowanie (2) następnie odsunąć wiązkę przewodów elektrycznych.

Wymontować:– mocowania (3) i (4) przewodów wodnych,

– termostat.

MONTAŻ


Napełnić i odpowietrzyć układ chłodzenia (patrz rozdział 19 "Napełnieni - odpowietrzenie.

5

44

45

UKŁAD CHŁODZENIAChłodnica 19

19-9

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Chłodnica

DEMONTAŻ


Wymontować akumulator jak również dolną osłonę silnika.


Wymontować:– płytka przekaźników (1),– skrzynka akumulatora (2).

Do tego rozwiercić trzy śrby niezrywalne posługując się wiertłem∅ 5 mm w osi śruby.Następnie wymontować śruby za pomocą przyrządu do sworzni.

Odpiąć zbiornik układu wspomagania od podstawy i odsunąć go.


Mot. 1202-01 Mot. 1202-02


Mot. 1448 Szczypce do pierścieni zaciskowych

18701

29


19-10


Odłączyć:– złącza zespołu wentylatora,– górny wąż chłodnicy,– złącza świateł przeciwmgielnych (3), poprzez

częściowy demontaż fartuchów przeciwbłotnych

– zderzak,– dwie góne prowadnice (A) zderzaka, następnie

odpiąć spinkę (B) każdego reflektora,– trzy śruby (2) mocowania reflektorów,– dwa reflektory uprzednio je odłączając.

WAŻNE:Po wymontowaniu reflektorów należy je wyregulować:– ustawić pojazd na płaskim podłożu,– ustawić pokrętło regulacyjne na 0,– przystąpić do regulacji.

Jeżeli pojazds jest wyposażony w lampy ksenonowe, niezbędna jest inicjalizacja systemu i regulacji reflektorów (patrz rozdział "lampy ksenonowe, inicjalizacja systemu").

UWAGA:W pojeździe wyposażonym w żarówki ksenonowe zabronione jest zapalanie lamp jeżeli nie są zamontowane w reflektorze (niebiezpieczne dla oczu).

29

30

18855


19-11


Wymontować:– osłonę chłodnicy,– mocowania poprzeczki gónej, odsunąć i położyć na

silniku,

– dolne mocowania chłodnicy,– kanały powietrzne na wymienniku (silnik F9Q) i je

odsunąć,– spinki mocujące skraplacza na chłodnicy lub

wymienniku (silnik F9Q).

Zaczepić skraplacz do belki i wymontować układ chłodzenia.

MONTAŻ


Zwrócić uwagę aby nie zniszczyć żeber chłodnicy lub skraplacza podczas demontażu, w razie potrzeby dodatkowo zabezpieczyć.

Napełnić i odpowietrzyć układ chłodzenia (patrz rozdział 19 "Napełnianie odpowietrzanie").

30

UKŁAD CHŁODZENIAPompa wody 19

19-12

SILNIKIF4P-K4M Pompa wody

DEMONTAŻ



Odpowietrzyć układ chłodzenia przez dolny przewód giętki chłodnicy.

Wymontować:– pasek zębaty rozrządu (patrz rozdział 11 "Pasek

rozrządu"),– obudowę rozrządu (silnik K4M),– pompę wody.

Czyszczenie


Użyć produktu Decapjoint w celu usunięcia resztek uszczelki.


Nałożyć go na miejsca do oczyszczenia, odczekać około 10 minut, następnie usunąć zanieczyszczenia przy pomocy drewnianej szpachelki.

Należy uważać, by środek nie dostał się na lakier.


Mot. 1202-01Mot. 1202-02




Silnik K4M Śruba pompy wody M6 1

M 8 2,2

Silnik F4P Śruby pompy wody 0,9

14505-1S


19-13

SILNIKIF4P-K4M

MONTAŻ

Zamontować pompę wody.

Silnik K4M

Szczelność jest zapewniona dzięki produktowi Loctite 518, uszczelka (C) musi mieć szerokość 0,6 do 1 mm i być założona w sposób pokazany na rysunku.

Dokręcić wstępnie śruby M6 i M8 momentem 0,8 daN.m następnie dociągnąć 1,1 daN.m śruby M6 i 2,2 daN.m śruby M8 w podanej kolejności.

NOTA: wylać 1 do 2 kropli Loctite FRENETANCH na śruby 1 i 4 pompy wody.

Zamontować rolkę napinacza rozrządu prawidłowo umieszczając otwór rolki w rowku (A).

10063R

14505-1R

14505-1R2


19-14

SILNIKIF4P-K4M

Silnik F4P

UWAGA: zastosować kroplę Loctite FRENETANCH na śruby (3) i (4).

Zamontować nową uszczelkę.Dokręcić lekko śruby mocujące pompy wody w kolejności podanej niżej, następnie dociągnąć je momentem 0,9 daN.m w tej samej kolejności.

Zamontować pasek rozrządu (koniecznie przestrzegając zaleceń opisanych w rozdziale 11 "Pasek rozrządu").

Napełnić i odpowietrzyć układ chłodzenia (patrz rozdział 19 "Napełnianie i odpowietrzanie").

18430-1


19-15

SILNIK F9Q

DEMONTAŻ





Wymontować:– pasek zębaty rozrządu (patrz rozdział 11 "Pasek

rozrządu"),– pompę wody.

MONTAŻ

NOTA: zastosować kroplę Loctite FRENETANCH na śruby (3) i (4).

Zamontować:– pompę wody z nową uszczelką dokręcając

momentem 0,9 daN.m,– pasek rozrządu (patrz sposób zakładania opisany w

rozdziale 11 "Pasek rozrządu").

Napełnić i odpowietrzyć układ chłodzenia (patrz rozdział 19 "Napełnianie odpowietrzanie").


Mot. 1202-01Mot. 1202-02




Śruby pompy wody 0,9

16153S

16153R


19-16

SILNIK L7X

DEMONTAŻ




Wymontować:– pasek rozrządu (patrz sposób opisany w rozdziale 11

"Pasek rozrządu"),– blokadę ustalającą Mot. 1430 przedniej głowicy,

WAŻNE

Śruby mocujące piast kół rozrządu mają lewy gwint; odkręcanie odbywa się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Strzałki na śrubach oznaczają kierunek dokręcania.

Wymontować:– zespół piast kół rozrządu przedniej głowicy poprzez

unieruchomienie piast przyrządem Mot. 1428 (piasta wydechowa koła rozrządu) oraz Mot. 1555 (piasta dolotowa koła rozrządu). Do tego użyć klucza gwiazdkowego 14.


Mot. 1202-01Mot. 1202-02



Mot. 1428 Przyrząd do unieruchomienia piast wydechowych kół wału rozrządu

Mot. 1555 Przyrząd do unieruchomienia piast dolotowych kół wału rozrządu


Śruby pompy wody 0,8

Śruba piasty koła rozrządu 8

10

11


19-17

SILNIK L7X

– wewnętrzną obudowę rozrządu (1),– rolki paska (2),– podstawę (3) i wyjąć ją od spodu. W razie potrzeby unieść silnik za

pomocą przyrządu Mot. 1453.

17214


19-18

SILNIK L7X

Wymontować pompę wody w następującej kolejnośći: śruby (4) i (5) następnie (6).

12708-1R

MONTAŻ

Zamontować pompę wody z nową uszczelką.

Przestrzegać kolejności dokręcania (4), (5), (6) i dociągnąć momentem 0,8 daN.m.


Wlać płyn i odpowietrzyć układ chłodzenia (patrz rozdział 19 "Napełnianie i odpowietrzanie ").

UKŁAD WYDECHOWYWiadomości ogólne 19

19-19


UKŁAD WYDECHOWYWiadomości ogólne

Kompletny układ wydechowy jest wykonany ze stali nierdzewnej.

Katalizator w czasie pracy nagrzewa się do wysokiej temperatury, dlatego też absolutnie niedopuszczalne jest parkowanie pojazdu w miejscach, gdzie łatwopalne materiały mogłyby zetknąć się z rozgrzaną obudową katalizatora.

Każda uszkodzona osłona termiczna musi obowiązkowo zostać wymieniona.

UWAGA:– musi być absolutna szczelność między powierzchnią

uszczelki kolektora wylotowego a katalizatorem,– każda wymontowana uszczelka musi być

wymieniona,– podczas demontażu-montażu, katalizator nie może

być w żaden sposób obijany, gdyż może to spowodować jego uszkodzenie.

CIĘCIE RURY WYDECHOWEJ

Układy wydechowe montowane w opisywanych pojazdach są jednoczęściowe. Oznacza to, że nie ma żadnej przerwy między wejściem katalizatora do wejścia tylnego tłumika, oprócz pojazdów wyposażonych w silnik L7X.

Z tego względu, przy wymianie jednego z elementów układu wydechowgo, konieczne jest przecięcie rury wydechowej.

Dla tego konieczne jest:– zmaterializownie miejsca cięcia,– użycie przyrządu do cięcia Mot. 1199-01,– założyć kołnierz-obejmę mocującą.

MIEJSCE WYKONANIA CIĘCIA

Miejsce cięcia jest wyznaczone dwoma znakami punktaka w rurę wydechową między katalizatorem a tłumikiem środkowym (silniki K4, F4 i F5).

Nie możliwa jest materializacja miejsca cięcia na linii F9Q gdyż rura wymontowuje się jako całość.

Odległość między dwoma punktami wynosi 80 mm.

Miejsce wykonania cięcia należy zaznaczyć pośrodku (D) między punktami (P1 i P2 ).

18453

DI1901

UKŁAD WYDECHOWYWiadomości ogólne 19

19-20


UŻYCIE PRZYRZĄDU MOT. 1199-01

Ustawić przyrząd w odpowiednim miejscu na rurze.

Dokręcić dwie śruby przyrządu w celu dociśnięcia go do rury.

Obrócić przyrząd za pomocą uchwytu opierając na rurze wydechowej.

Podczas cięcia, dokręcać obie śruby przyrządu (nie należy przy tym zbyt mocno dokręcać śrub: mogłoby to spowodować odkształcenie się rury).

ZAŁOŻENIE KOŁNIERZA MOCUJĄCEGO

Aby zapobiec nieszczelnościom układu wydechowego, należy prawidłowo zamocować kołnierz łączący oba odcinki rury wydechowej. Oznacza to, że rura dochodzi oporowo do występu wewnątrz uchwytu.

Najpierw założyć kołnierz na niewymieniany odcinek rury wydechowej i dopasować średnicę lekko zaciskając kołnierz.

Sprawdzić dosunięcie końca rury do zgrubień wewnątrz kołnierza.

Zamontować wymieniany element układu wydechowego.

Przed ustwieniem uchwytu na rurze, można zastosować uszczelnienie na pierścieniu wewnętrznym aby zapobiec ewentualnym nieszczelnościom (Masa wydechowa).

Nakrętka kołnierza posiada rowek (A) zapewniający jej dokręcenie prawidłowym momentem.

Podczas dokręcania, gdy rowek zanika, daje się słyszeć charakterystyczny dzwięk który oznacza, że śruba jest dokręcona odpowiednim momentem (2,5 daN.m).

UWAGI:– Istnieje wiele średnic obejmy.– Kołnierz mocujący jest jednorazowęo użytku.

18576

95478R1

UKŁAD WYDECHOWYRura wydechowa 19

19-21

Rura wydechowa

OPIS UKŁADÓW WYDECHOWYCH I LOKALIZACJA MIEJSC CIĘCIA

Silniki F4P i K4M Silnik F5R

18568 18567

123MIEJSCE CIĘCIA

KatalizatorTłumik środkowyTłumikMiejsce cięcia na linii

UKŁAD WYDECHOWYRura wydechowa 19

19-22

OPIS UK¸ADÓW WYDECHOWYCH I LOKALIZACJA MIEJSC CI¢CIA

Silnik L7X Silnik F9Q

18566 18565

1234

Katalizator przedniKatalizatorTłumik środkowyTłumik

UKŁAD WYDECHOWYTłumik środkowy i katalizator 19

19-23

SILNIKIK4M - F4P - F5R Tłumik środkowy i katalizator

W celu wymiany tłumika środkowego lub katalizatora, należy:– odłączyć akumulator,– wymontować dolną sondę Lambda,– przeciąć układ wydechowy jak opisano w

informacjach ogólnych.

Przed zamontowaniem któregoś elementu sprawdzić, czy do układu wydechowego nie dostało się jakieś zanieczyszczenie metalowe.

Wymienić uszczelkę wejścia katalizatora w przypadku jego wymiany.

Kołnierz mocujący jest jednorazowęo użytku.

WAŻNE:– Całość sruby i nakrętki obejmy musi być tak

ustawiona, aby wykluczyć jakąkolwiek możliwośc ocierania o podwozie.

– Dokręcić obejmę odciążając układ wydechowy aby się przekonać, czy jest prawidłowo ustalowiona.

– Sprawdzić stan i obecność wszystkich ekranów termicznych układu wydechowego.

– Po zamontowaniu sprawdzić czy na pewno układ wydechowy nigdzie nie ociera o podwozie.

UWAGA: każdy uszkodzony ekran termiczny musi być wymieniony.

Pozostałe części układu wydechowego nie przedstwiają szczególnych trudności.


Dolna sonda Lambda 4,5

Nakrętka kołnierza-obejmy mocującej 2,5

Opaska tłumika 2,5

Nakrętka kołnieża trzypunktowego 2

18571

UKŁAD WYDECHOWYKatalizator 19

19-24

SILNIK L7X Katalizator

DEMONTAŻ



Wymontować osłonę dolną silnika.

Umieścić siłownik pod układ wydechowy w celu uniesienia go do góry.

Odkręcić nakrętki (1) kołnierza katalizatora / pierszego katalizatora posługując się przedłużkami w celu ominięcia ramy silnika.

Wyjąć opaskę (2) wydechową i wymontować katalizator.

MONTAŻ



Zamontować nową opaskę.

Przestrzegać momentów dokręceń.

Pozostałe elementy układu wydechowego nie przedstawiają szczególnych trudności.


Nakrętki kołnieża katalizatora/pierwszego katalizatora 2,1

Opaska wydechowa 2,5

18671

UKŁAD WYDECHOWYKatalizator 19

19-25

SILNIK F9Q Katalizator

DEMONTAŻ



Wymontować:– prawe przednie koło i osłonę dolną silnika,– dwie nakrętki (1) kołnieża wydechowego,– wspornik katalizatora, śrubę i nakrętkę (2).

Odłączyć elektrozawór wastegate i go odsunąć.

Wymontować:– trzy nakrętki (3) mocowania katalizatora do

turbosprężarki,– katalizator od spodu pojazdu.

MONTAŻ

Przystąpić do montażu wykonując czynności demontażu w odwrotnej kolejności.Wymienić uszczelki.

Pozostałe elementy układu wydechowego nie przedstawiają szczególnych trudności.


Nakrętki kołnieża wydechowego 2,1

Nakrętka wspornika katalizatora 2,6

Śruba wspornika katalizatora 2,1

Nakrętka mocująca katalizator do turbosprężarki 2,6

18569

18675

UKŁAD WYDECHOWYKatalizator wstępny przedni 19

19-26

SILNIK L7X Katalizator wstępny przedni

DEMONTAŻ


Odłączyć akumulator po upewnieniu się, że kolumna kierownicy jest prawidłowo zamocowana.

Wymontować:– przednie koła i dolną osłonę silnika,– obudowę silnika,– ekran termiczny kolektora,– nakrętki kołnieża wydechowego na kolektorze.

Odłączyć i odpiąć złącza sondy Lambda.

Wymontować przednie siłowniki z prawej i lewej strony ramy silnika.

Obniżyć ramę silnika o kilka centymetrów:– odkręcić śrubę (1) drążka reakcyjnego silnika,– poluzować śrubę odchylnej osłony układu

kierowniczego i wyjąć nakrętkę uderzając w śrubę,– wymontowawć śruby (2) trójkątnych tylnych

mocowań ramy silnika,– poluzować o najwyżej pięć obrotów śruby (3)

mocowania tylnego ramy silnika,


Mot. 1495 Przyrząd do demontażu montażu sondy Lambda


Nakrętki przedniego kołnieża wydechowego 2,1

Nakrętki kołnieża katalizatora/ przedniego katalizatora 2,1

Sonda Lambda (Górna i Dolna) 4,5

Śruba wspornika przedniego katalizatora 2,1

Śruba drążka reakcyjnego silnika 18

Śruba drążka mocowania ramy silnika 4,4

Śruba osłony przekładni kierowniczej 2,1

Śruba mocująca tylna ramy silnika 10,5

Śruba aluminiowej podłużnicy 4,4

Śruba tłumika 4,4 18673

UKŁAD WYDECHOWYKatalizator wstępny przedni 19

19-27

SILNIK L7X

– ustawić siłownik z przodu ramy silnika i wyjąć śruby (4) mocowania drążków ramy silnika,

– opuścić ramę silnika, następnie wyjąć siłownik.

Wymontować:– sondy Lambda,– śrubę wspornika (5).

Umieścić siłownik pod linię układu wydechowego w celu uniesienia.

Odkręcić cztery nakrętki (6) kołnieża katalizatora / przedniego katalizatora poprzez ramę silnika posługując się kilkoma przedłużkami.

Wymontować:– przedni katalizator,– ekrany termiczne przedniego katalizatora w

przypadku jego wymiany.

MONTAŻ


Zamontować sworznie na kołnieżu przedniego katalizatora.


WAŻNE:Przed dokręceniem śrub drążków mocowania przedniego ramy silnika, upewnić się, czy na pewno są prawidłowo oparte na dwóch osiach dospawanych do podwozia.


Sprawdzić, czy śruba kolumny kierownicy prawidłowo ją unieruchamia.

Jeżeli tak nie jest, należy przestawić wysokość kolumny kierownicy. Opis tej czynności znajduje się w rozdziale 36 "Układ kierowniczy kolumna kierownicy".

18674

18670

18672

UKŁAD WYDECHOWYKatalizator wstępny tylny 19

19-28

SILNIK L7X Katalizator wstępny tylny

DEMONTAŻ

Demontaż tylnego katalizatora wymaga demontażu katalizatora przedniej belki.

Wymontować:– kanał powietrza (1),– rurę wiązki przewodów elektrycznych (2).

Odłączyć:– obudowę przepustnicy z silnikiem (3),– czujnik ciśnienia kolektora (4),– wyjście ciśnienia serwa hamulca (5),– dwa przewody umieszczone pod obudową


Wymontować:– śruby kolektora ssącego (6),– kolektor i odunąć go do akumulatora.


Mot. 1495 Przyrząd do demontażu montażu sondy Lambda


Nakrętki tylnego kołnieża wydechowego 2,1

Nakrętki kołnieża katalizatora/tylnego katalizatora 2,1

Sandy Lambda (Górna i Dolna) 4,5

Śruba wspornika tylnego katalizatora 2,1

Śruba kolektora dolotowego wstępnie dokręcona 0,5

Śruba kolektora dolotowego dokręcona 0,8

18667

18668

UKŁAD WYDECHOWYKatalizator wstępny tylny 19

19-29

SILNIK L7X

Odłączyć i odpiąć złącza sondy Lambda.

Wymontować:– ekran termiczny kolektora,– nakrętki kołnieża wydechowego na kolektorze.– sondy Lambda,– dwie śruby (7) wspornika przedniego katalizatora

tylnej belki,

– tylny katalizator.

MONTAŻ


Zamontować sworznie na kołnieżu tylnego katalizatora.


WAŻNE:Przed dokręceniem śrub drążków przedniego mocowania ramy silnika, upewnić sie, czy są prawidłowo oparte na dwóch osiach dospawanych do podwozia.


Sprawdzić, czy śruba kolumny kierownicy prawidłowo ją unieruchamia.

Jeżeli tak nie jest, należy przystąpić do przesunięcia wysokości kolumny kierownicy. Opis tej czynności znajduje się w rozdziale 36 "Układ kierowniczy kolumna kierownicy".

18669

ZBIORNIKZbiornik paliwa 19

19-30


ZBIORNIKZbiornik paliwa

WAŻNE: przy demontażu-montażu zbiornika paliwa zabronione jest palenie tytoniu i zbliżanie iskrzących przedmiotów do miejsca pracy.

OPRÓŻNIANIE ZBIORNIKA (wersja benzynowa)

Podnieśc siedzisko tylnej kanapy i wymontować plastykową zaślepkę dojścia do zespołu pompy.

Odłączyć szybkozłącze (1) i dostosować do wyjścia (C) przewód dostatecznie długi, by paliwo mogło swobodnie spływać do podstawionego zbiornika.

NOTA: możliwe jest zastosowanie pneumatycznej pompy przepływowej INTERCO (patrz katalog WYPOSAŻENIE).

W przediale silnika odłączyć przekaźnik pompy paliwa umieszczony w skrzynce połączeń silnika (Przekaźnik A dla silników K4, F4 i F5, Przekaźnik B dla silnika L7).

Zmostkować cieżki 3 i 5 i poczekać aż spłynie benzyna ze zbiornika do momentu, gdy strumień będzie przerywany.

Odłączyć mostek.

Podłączyć przekaźnik.



Pompa pneumatyczna INTERCO, opróżnianie zbiornika benzyny lub oleju napędowego (patrz rozdział WYPOSAŻENIE)

18578

18703


19-31


OPRÓŻNIANIE ZBIORNIKA (wersja diesel)

Nieobecność elektrycznej pompy paliwowej w wesji Diesel wymusza jej użycie podczas opróżniania zbiornika.

Zastosowanie przykłądowej pompy pneumatycznej INTERCO (patrz katalog WYPOSAŻENIE).

Podnieść siedzisko tylnej kanapy i wymontować platykową zaślepkę wejścia do zespołu pompy.

Odłączyć szybkozłącze (1) i podłączyć do wyjścia (A) przewód kauczukowy pompy pneumatycznej.

Opróżnić zbiornik.

99641S18577


19-32


WYMONTOWANIE ZBIORNIKA (wersja Benzynowa lub Diesel)



Podnieść siedzisko tylnej kanapy i wymontować plastykową zaślepkę wedjścia do zespołu pompy.

Odłączyć elektryczne złącze (2) i szybkozłącze (a) (3).

Podnieść pojazd.

W razie potrzeby:– wymontować pochłaniacz,– odłączyć czujnik wysokości nadwozia,– odpiąć drążek czujnika wysokości,– odpiąć wiązkę przewodów elektrycznych systemu

czuwającego nad ciśnieniem opon poprzeczki akustycznej.

Wymontować spinki (4) przewodów hamulcowych i przewody hamulcowe poprzeczki akustycznej.

Wyjąć spinkę (5) mocowania ekranu termicznego.

Wymontować akustyczną poprzeczkę łączącą oba punkty mocowania tylnego zawieszenia wykręcając, a następnie wkręcając kolejne śruby.

Wymontować dolną sondę Lambda (za katalizatorem).

Odłączyć rurę wydechową od rury kolektora, pamiętać o wymianie uszczelki.

W silniku L7X wymontować tłumik środkowy.

18577

18392


19-33


Wymontować:– opaskę tłumika, pozostawić linię układu

wydechowego opartą na tylnym zawieszeniu i ramie silnika,

– ekran termiczny.

Odłączyć przewód odpowietrzający (1).

Wymontować opaskę (2) rury wlewu paliwa, przygotować się na wymianę opaski na nową.

Wymontować śruby mocujące zbiornik.

Z pomocą drugiej osoby wymontować zbiornik przesuwając go do przodu pojazdu, następnie obracając go wokół osi rury wydechowej.

MONTAŻ


Zwracać uwagę, by nie przyciąć przewodów (ryzyko wycieku paliwa).

Zamontować szybkozłącza ręcznie i upewnić się, czy są prawidłowo zatrzaśnięte.

Starannie zamontować ekran termiczny.

Wymienić uszczelkę rury wydechowej i opaskę rury wlewu paliwa.

Dokręcić śruby mocowania zbiornika momentem 2,1 daN.m.

Dokręcić sondę Lambda momentem 4,5 daN.m.

Dokręcić śruby tylnego zawieszenia momentem 8 daN.m.

18582

18580

18579


19-34


WERSJA BENZYNOWA

18572


19-35


WERSJA BENZYNOWA


19-36


WERSJA DIESEL


19-37


WERSJA DIESEL


19-38


Oznaczenia

1.2.3.4.5.6.7.8.9.

10.11.12.

13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.

ZbiornikŚruba mocująca (x5)Rura wlewu paliwaPierścień mocowania rury wlewu paliwaKorekPrzewód zasilania paliwemPrzewód doprawadzający paliwo w opary benzynyPrzewód odprowadzający paliwoPrzewód doprawadzający opary benzyny do pochłaniacza (ze zbiornika)OdpowietrzaniePochłaniacz oparów benzynyZawór zapobiegający przepełnieniu zbiornika i zawór zapobiegający wyciekowi paliwa przy wywróceniu pojazduOdpowietrzenie zbiornika i zawór zapobiegający wypłynięciu paliwa przy wywróceniu pojazdu (wersja diesel)Przewód odpowietrzający (odpowietrzanie podczas napełniania)Zespół zasysania benzynyZespół zasysania oleju napędowegoPołączenie do pochłaniacza oparówOdpowietrzanie dieselOtwór ustawionego odpowietrzaniaKulka zapobiegająca przepełnieniu zbiornikaPrzewód odpowietrzenia przy napełnianiuZawór zamykającyZawór bezpieczeństwa nadciśnienie-podciśnienie

E Otwór odprowadzania powietrza podczas napełniania.

F Ilość powietrza umożliwiająca paliwu dylatację.

R Otwór wlewowy.

V Użytkowa ilość paliwa.


19-39


ROLA ZAWORÓW

W przypadku zatkania przewodów recyrkulacji oparów benzyny, otwarcie zaworu nie dopuszcza do powstania w zbiorniku nadciśnienia (rozdęcie zbiornika) lub podciśnienia (zgniecenie zbiornika wskutek zużycia paliwa).

Zawór zapobiega wlaniu benzyny ołowiowej lub oleju napędowego do zbiornika.

Zawór zapobiegający przepełnieniu zbiornika (12) działa dzięki kulce (20).

Kiedy pojazd stoi, podczas napełniania, kula wciśnięta jest w swoje gniazdo, zamykając w ten sposób pewną objętość powietrza w zbiorniku.

Gdy pojazd jest w ruchu, kulka opuszcza (20) swoje położenie, umożliwiając połączenie zbiornika z pochłaniaczem oparów.

Konieczne jest pozostawienie pewnej ilości powietrza w zbiorniku, co umożliwi dylatację paliwa i zapobiegnie wybuchowi.

Zawór zapobiegający wypłynięciu paliwa przy wywróceniu pojazdu zapobiega wyciekowi paliwa przez przewód pochłaniacza oparów lub przewód odpowietrzenia (diesel).

Zbiornik jest zamknięty szczelnym korkiem.

Rura wlewu paliwa benzyny bezołowiowej posiada:– otwór wlewowy mniejszej średnicy, co uniemożliwia

zastosowanie klasycznego dystrybutora na paliwo ołowiowe (ołów zanieczyszcza sondę Lambda i katalizator),

– zawór zamykający otwór wlewowy (zapobiegający wydziaelaniu oparów lub odwrotny przepływ benzyny).

23 Zawór bezpieczeństwa nadciśnienie-podciśnienie (tylko wersje benzynowe)

22 Zawór zamykający

12 i 13 Zawór zapobiegający przepełnieniu zbiornika i zawór zapobiegający wyciekowi paliwa przy wywróceniu pojazdu

ZBIORNIKRura wlewu paliwa 19

19-40

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Rura wlewu paliwa

DEMONTAŻ


Wymontować:– prawe tylne koło,– tylny prawy błotnik.

Odłączyć przewód odpowietrzający (1).

Wymontować:– opaskę rury wlewu paliwa (2),– śrubę (3) mocowania rury wlewu paliwa,

– śruby (4) mocowania rury wlewu paliwa,– rurę wlewu paliwa.

MONTAŻ

Wymienić opaskę przewodu napełniania na nową.

Zamontować wykonując czynności odwrotne do demontażu.

NARZĘDZIA SPECJALISTYCZNE

Szczypce do zdejmowania spinek i zacisków.

18580

18581

ZBIORNIKCzujnik poziomu 19

19-41

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Czujnik poziomu

W pojeździe napędzanym benzyną, pompa, filtr benzyny i czujnik poziomu paliwa stanowią całość.

W pojeździe diesel nie ma pompy zanurzonej w zbiorniku, jest tylko czujnik poziomu paliwa.

Sposób wymontowania czujnika poziomu paliwa znajduje się w rozdziale "Zbiornik, pompa, czujnik poziomu paliwa, filtr benzyny".

Kontrola czujnika

Sprawdzić zmiany oporności przy zmianie położenia pływaka.

Pomiar wysokości H

Wymontowany czujnik ustawić na płaskiej powierzchni.H jest wysokością mierzoną między osią pływaka i planem pracy.

UWAGA: wszystkie w/w wartości mają charakter informacyjny.

Wartość między końcówkami A1 i B1 (w Ω)

Wysokość H (w mm)

7 Ω max 180

55 ± 7 146

98 ± 10 114

155 ± 16 75

33 ± 20 33

ZBIORNIKPompa i czujnik poziomu 19

19-42

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Pompa i czujnik poziomu

WAŻNE:Podczas napraw dotyczących zbiornika lub układu zasilania, konieczne jest:– nie palenie i nie zbliżanie się z przedmiotami

mogącymi wywołać iskrę do stanowiska pracy,– osłonienie się od wycieku paliwa podczas

demontażu przewodów (paliwo może mieć ciśnienie).

DEMONTAŻ

UWAGA: przed demontażem przewidzieć możliwy wyciek ze zbionika (nie używać szczypiec do przewodów, gdyż jest ryzyko przedziurawienia).

Demontaż zespołu pompy nie wymaga demontaży zbiornika. Jest dostęp z tylnego siedzenia. W tym celu:– odłączyć akumulator,– wyjąć siedzisko tylnej kanapy i platykową zaślepkę

Odłączyć:– szybkozłącza zespołu pompy,– złącze elektryczne.

Wymontować nakrętkę mocującą czujnik poziomu paliwa przyrządem Mot. 1397.

Pozowlić na całkowity wyciek paliwa z czujnika poziomu, następnie wyjąć zespół pompy uważając na pływak.

NOTA: gdyby czas między demontażem i montażem miałby przekroczyć kilka godzin, dokręcić nakrętkę zbiornika w celu uniknięcia deformacji.


Mot. 1397 Nakrętka do demontażu pompy paliwowej

18578

ZBIORNIKPompa i czujnik poziomu 19

19-43


MONTAŻ

Wymienić okrągłą uszczelkę.

Zamontować zespół czujnika posługując się tzrema odnośnikami wyznaczonymi na zbiorniku.

Wkręcić nakrętkę do momentu, w którym wskaźnik będzie zgodny ze wskaźnikiem zbiornika oraz zespołu pompy.

Podłączyć szybkozłącze (a).

Podłączyć złącze elektryczne.

Zamontować:– plasykową zaślepkę,– siedzisko tylnej kanapy.

PRZEZNACZENIE ŚCIEŻEK ZŁĄCZA

ŚCIEŻKA OZNACZENIE

A1 Sygnał + czujnik poziomu paliwa

A2 Nieużywane

B1 Sygnał - czujnik poziomu paliwa

B2 Nieużywane

C1 + Pompa

C2 - Pompa

ZBIORNIKFiltr benzyny 19

19-44

WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW Filtr benzyny

WIADOMOŚCI OGÓLNE

Filtr benzyny jest umieszcony w zbiorniku i jest zintegrowany z zespołem czujnika poziomu. Nie jest rozbieralny.

Wymiana filtra wymusza wymianę całości pompy/czujnika poziomu paliwa.

Pojemność filtracji jest wystarczająca na cały czas użytkowania pojazdu.

Jednak kontrola ciśnienia zasilania oraz wydatku pompy umożliwia diagnozę zespołu pompy/czujnika poziomu paliwa.

A Filtr.

18575

ZAWIESZENIE SILNIKAZawieszenie elastyczne 19

19-45

SILNIKIK4M - F4P

ZAWIESZENIE SILNIKAZawieszenie elastyczne

MOMENTY DOKRĘCANIA (daN.m)

A 2,1 G 6,2

B 2,1 H 4,4

C 6,2 I 6,2

D 10,5

E 4,4

F 10,5

18890


19-46

SILNIK F9Q

* Kierunek dokręcania: dokręcić śruby (1) następnie (2) i (3)


A 2,1 G 18

B 2,1 H 6,2

C 6,2 I 10,5

D 10,5 J 4,4

E 4,4 K 6,2

F 10,5

18989


19-47

SILNIK L7X

* Kierunek dokręcania: dokręcić śruby (1) następnie (2) i (3)


A 2,1 G 18

B 2,1 H 6,2

C 6,2 I 6,2

D 10,5 J 4,4

E 4,4 K 6,2

F 10,5

0

Silnik i osprzęt - ekoinstal.com NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Zużycie oleju 10 10-2 PROCEDURA POMIARU...

Documents

Transcript of Silnik i osprzęt - ekoinstal.com NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Zużycie oleju 10 10-2 PROCEDURA POMIARU...