SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

15

Transcript of SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

Page 1: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl
Page 2: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

SERIA AKADEMICKA

WARSZAWA 2016

opodatkowanie działalności

gospodarczej w polsce

redakcja naukowa Adam MariańskiAleksandra Krajewska, Adam Mariański

Aneta Nowak-Piechota, Michał Wilk

Zamów książkę w księgarni internetowej

Page 3: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

Stan prawny na 1 stycznia 2016 r.

Recenzent Prof. zw. dr hab. Włodzimierz Nykiel

Wydawca Grzegorz Jarecki

Redaktor prowadzący Małgorzata Jarecka

Opracowanie redakcyjneDagmara Wachna

ŁamanieWolters Kluwer

Poszczególne części książki opracowali:Aleksandra Krajewska – rozdz. 2 pkt 2.5, rozdz. 4, rozdz. 5, rozdz. 7 Adam Mariański – wstęp, rozdz. 2 pkt 2.1–2.2, 2.3.1, 2.3.3, rozdz. 7Aneta Nowak-Piechota – rozdz. 1 pkt 1.1–1.5, rozdz. 2 pkt 2.3.4, rozdz. 3Michał Wilk – rozdz. 1 pkt 1.6, rozdz. 2 pkt 2.3.2, 2.4, rozdz. 6

© Copyright by Wolters Kluwer SA, 2016

ISBN: 978-83-264-9518-2

Wydane przez:Wolters Kluwer SA

Dział Praw Autorskich

01-208 Warszawa, ul. Przyokopowa 33tel. 22 535 82 19

e-mail: [email protected]

www.wolterskluwer.plksięgarnia internetowa www.profi nfo.pl

Ta książka jest wspólnym dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, byś przestrzegał przysługującychim praw. Książkę możesz udostępnić osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie publikuj jejw internecie. Jeśli cytujesz fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło.A jeśli musisz skopiować część, rób to jedynie na użytek osobisty.

SZANUJMY PRAWO I WŁASNOŚĆ Więcej na www.legalnakultura.pl

POLSKA IZBA KSIĄŻKI

Page 4: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów ........................................................................................................................ 9

Wstęp ......................................................................................................................................... 11

Rozdział 1Pojęcie działalności gospodarczej ....................................................................................... 131.1. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej ........................................................ 131.2. Ordynacja podatkowa ................................................................................................... 141.3. Ustawy o podatkach dochodowych ............................................................................ 151.4. Ustawa o podatku od towarów i usług ....................................................................... 161.5. Inne ustawy ..................................................................................................................... 17

Literatura .......................................................................................................................... 18

Rozdział 2Podatki dochodowe ................................................................................................................ 192.1. Rodzaje podatków dochodowych ............................................................................... 192.2. Podmioty opodatkowania ............................................................................................. 212.3. Dochód z działalności gospodarczej ........................................................................... 24

2.3.1. Przychód .............................................................................................................. 242.3.1.1. Źródła przychodów w podatkach dochodowych .......................... 242.3.1.2. Moment powstania przychodu ......................................................... 262.3.1.3. Inne przychody .................................................................................... 29

2.3.1.3.1. Środki trwałe i inne składniki majątku ......................... 292.3.1.3.2. Dotacje, subwencje, dopłaty ........................................... 302.3.1.3.3. Różnice kursowe ............................................................... 312.3.1.3.4. Kary umowne i odszkodowania .................................... 312.3.1.3.5. Odsetki ............................................................................... 312.3.1.3.6. Umorzone lub przedawnione zobowiązania ............... 322.3.1.3.7. Zwrócone wierzytelności ................................................ 322.3.1.3.8. Leasing finansowy ............................................................ 332.3.1.3.9. Odpisy aktualizujące ........................................................ 332.3.1.3.10. Podatek od towarów i usług, podatek akcyzowy ....... 332.3.1.3.11. Nieodpłatne świadczenia ................................................ 342.3.1.3.12. Najem, dzierżawa ............................................................. 362.3.1.3.13. Odszkodowania ................................................................ 36

5

Page 5: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

Spis treści

2.3.1.3.14. Wystąpienia wspólnika ze spółki osobowej ................. 372.3.1.3.15. Likwidacja działalności gospodarczej ........................... 37

2.3.1.4. Wyłączenia z przychodów ................................................................. 382.3.2. Koszty uzyskania przychodów ........................................................................ 40

2.3.2.1. Uwagi wstępne .................................................................................... 402.3.2.2. Normatywne pojęcie kosztów uzyskania przychodów ................ 40

2.3.2.2.1. Ustawowe określenie kosztów uzyskaniaprzychodów ....................................................................... 40

2.3.2.2.2. Definitywne poniesienie kosztu .................................... 412.3.2.2.3. Poniesienie kosztów w celu osiągnięcia przychodów 412.3.2.2.4. Poniesienie kosztu w celu zachowania bądź

zabezpieczenia źródła przychodów .............................. 432.3.2.2.5. Udokumentowanie poniesienia kosztu ........................ 432.3.2.2.6. Brak ujęcia kosztu w katalogu kosztów

nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów .... 442.3.2.2.7. Moment potrącenia kosztów .......................................... 492.3.2.2.8. Amortyzacja ....................................................................... 51

2.3.3. Dochód a strata podatkowa .............................................................................. 522.3.4. Zasady obliczenia kwoty podatku ................................................................... 56

2.4. Międzynarodowe aspekty opodatkowania działalności gospodarczej ................. 592.4.1. Uwagi wstępne .................................................................................................... 592.4.2. Działalność gospodarcza wykonywana bezpośrednio lub za

pośrednictwem zakładu .................................................................................... 612.4.3. Działalność gospodarcza wykonywana za pośrednictwem spółki ............ 63

2.5. Zryczałtowane formy opodatkowania ........................................................................ 652.5.1. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych .............................................. 672.5.2. Karta podatkowa ................................................................................................. 702.5.3. Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób

duchownych ........................................................................................................ 742.5.4. Podatek tonażowy .............................................................................................. 75Literatura .......................................................................................................................... 76

Rozdział 3Podatek od towarów i usług ................................................................................................. 773.1. Podstawy prawne i cechy charakterystyczne podatku od towarów i usług ........ 773.2. Podmiot opodatkowania ............................................................................................... 783.3. Przedmiot opodatkowania ............................................................................................ 82

3.3.1. Katalog czynności podlegających opodatkowaniu ....................................... 823.3.2. Zwolnienia przedmiotowe ................................................................................ 85

3.4. Miejsce świadczenia usług ............................................................................................ 863.5. Moment powstania obowiązku podatkowego .......................................................... 883.6. Podstawa opodatkowania ............................................................................................. 903.7. Stawki podatkowe .......................................................................................................... 913.8. Pomniejszenie podatku należnego o podatek naliczony ........................................ 923.9. Obowiązki formalne podatników ................................................................................ 96

6

Page 6: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

Spis treści

Literatura .......................................................................................................................... 101

Rozdział 4Podatek akcyzowy .................................................................................................................. 1024.1. Istota podatku akcyzowego .......................................................................................... 1024.2. Przedmiot opodatkowania ............................................................................................ 1034.3. Moment powstania obowiązku podatkowego .......................................................... 1054.4. Podmiot opodatkowania ............................................................................................... 1054.5. Stawki podatkowe .......................................................................................................... 106

Literatura .......................................................................................................................... 106

Rozdział 5Podatki i opłaty lokalne ........................................................................................................ 1075.1. Podatek od nieruchomości ............................................................................................ 108

5.1.1. Podmiot opodatkowania ................................................................................... 1095.1.2. Przedmiot opodatkowania ................................................................................ 1105.1.3. Podstawa opodatkowania ................................................................................. 1145.1.4. Stawki podatkowe .............................................................................................. 1155.1.5. Powstanie obowiązku podatkowego i pobór podatku ................................. 1175.1.6. Zwolnienia ........................................................................................................... 119

5.2. Podatek rolny .................................................................................................................. 1205.3. Podatek leśny .................................................................................................................. 1245.4. Podatek od środków transportowych ......................................................................... 1275.5. Opłaty lokalne ................................................................................................................. 129

5.5.1. Opłata adiacencka .............................................................................................. 1295.5.2. Opłata skarbowa ................................................................................................. 1315.5.3. Opłata targowa .................................................................................................... 1335.5.4. Opłata eksploatacyjna ........................................................................................ 134Literatura .......................................................................................................................... 135

Rozdział 6Podatek od czynności cywilnoprawnych .......................................................................... 1366.1. Uwagi wstępne ............................................................................................................... 1366.2. Przedmiot opodatkowania ............................................................................................ 136

6.2.1. Zasada numerus clausus czynności cywilnoprawnych podlegającychopodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ..................... 136

6.2.2. Wyłączenie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem odtowarów i usług .................................................................................................. 137

6.3. Zakres terytorialny opodatkowania ............................................................................ 1396.4. Obowiązek podatkowy ................................................................................................. 1406.5. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe ......................................................... 1416.6. Zwolnienia ....................................................................................................................... 1426.7. Sposób poboru podatku ................................................................................................ 143

Literatura .......................................................................................................................... 144

7

Page 7: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

Spis treści

Rozdział 7Kontrola podatkowa przedsiębiorcy ................................................................................... 1457.1. Regulacje mające zastosowanie do kontroli podatkowej przedsiębiorców .......... 1467.2. Zasady prowadzenia kontroli podatkowej przedsiębiorców ................................. 148

7.2.1. Cele kontroli ........................................................................................................ 1487.2.2. Dopuszczalność kontroli podatkowej ............................................................. 1487.2.3. Zawiadomienie o planowanej kontroli ........................................................... 1507.2.4. Wszczęcie kontroli .............................................................................................. 1527.2.5. Miejsce prowadzenia kontroli .......................................................................... 1557.2.6. Czas trwania kontroli ......................................................................................... 1567.2.7. Osoby upoważnione do reprezentowania kontrolowanego ...................... 1577.2.8. Zakończenie kontroli ......................................................................................... 159

7.3. Prawa i obowiązki w trakcie kontroli podatkowej ................................................... 1617.3.1. Uprawnienia i obowiązki kontrolujących ...................................................... 1617.3.2. Obowiązki i uprawnienia kontrolowanych przedsiębiorców ..................... 165

7.4. Postępowanie dowodowe w kontroli podatkowej ................................................... 1687.4.1. Zasady dowodowe w trakcie kontroli podatkowej ...................................... 1687.4.2. Rodzaje czynności dowodowych w trakcie kontroli podatkowej .............. 169Literatura .......................................................................................................................... 174

8

Page 8: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

WYKAZ SKRÓTÓW

k.c. – ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U.z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.)

k.s.h. – ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (tekstjedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.)

o.p. – ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn.:Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.)

pr. bud. – ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U.z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.)

u.k.s. – ustawa z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (tekst jedn.:Dz. U. z 2015 r. poz. 553 z późn. zm.)

u.p.a. – ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tekst jedn.:Dz. U. z 2014 r. poz. 752 z późn. zm.)

u.p.c.c. – ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilno-prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 626 z późn. zm.)

u.p.d.o.f. – ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycz-nych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.)

u.p.d.o.p. – ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osóbprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.)

u.p.l. – ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (tekst jedn.:Dz. U. z 2013 r. poz. 465 z późn. zm.)

u.p.o.l. – ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych(tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 849 z późn. zm.)

u.p.s.d. – ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekstjedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 86 z późn. zm.)

u.p.r. – ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn.: Dz. U.z 2013 r. poz. 1381 z późn. zm.)

u.p.t. – ustawa z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (tekst jedn.:Dz. U. z 2014 r. poz. 511 z późn. zm.)

u.p.t.u. – ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekstjedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.)

u.s.d.g. – ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej(tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.)

u.z.p.d. – ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku docho-dowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne(Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.)

9

Page 9: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

Wykaz skrótów

Zbiory orzecznictwa

ONSA – Orzecznictwo Naczelnego Sądu AdministracyjnegoONSAiWSA – Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich

sądów administracyjnychOSP – Orzecznictwo Sądów PolskichPOP – Przegląd Orzecznictwa Podatkowego

10

Page 10: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

WSTĘP

W krajach rozwiniętych podatki stanowią najważniejsze źródło dochodów budżetówzwiązków publicznoprawnych. Zdecydowana większość podatków jest płacona przezprzedsiębiorców. Oczywiście są oni nie tylko podatnikami, ale często wykonują obo-wiązki płatnika lub inkasenta. Dlatego bez względu na przyjęte rozwiązania prawnemożna twierdzić, iż największe obowiązki rozliczeniowe spoczywają na podmiotachprowadzących działalność gospodarczą.

Dodatkowo współczesne prawo podatkowe jest coraz bardziej skomplikowane. Jestto także uwarunkowane złożonością procesów gospodarczych, w tym rozwojem obrotumiędzynarodowego.

Bez znajomości prawa podatkowego trudno jest nie tylko prowadzić działalność gos-podarczą, ale nawet świadczyć usługi prawne dla przedsiębiorców. Właściwie każdaczynność dokonywana przez podmiot gospodarczy wiąże się z powstaniem skutkówpodatkowych. Sama znajomość prawa cywilnego czy handlowego jest niewystarczającado oceny planowanych czynności gospodarczych. W wielu wypadkach najpierw trzebawybrać optymalną formę czynności ze względu na jej skutki podatkowe, a dopiero potemdokonać analizy pod kątem innych konsekwencji. Można zatem stwierdzić, iż prawopodatkowe ingerujące w swobodę działalności gospodarczej stało się kluczową gałęziąprawa dla przedsiębiorców. Wielu z nich rozwiązuje w codziennej praktyce wyłącznieproblemy podatkowe, a jedyny ich kontakt z administracją to współpraca bądź kontroladokonywana przez organy podatkowe.

Niniejszy podręcznik jest adresowany przede wszystkim do studentów prawa i ad-ministracji. Bez względu na to, jaki zawód zamierzają wykonywać w przyszłości – do-radcy podatkowego, sędziego, radcy prawnego, adwokata, notariusza, komornika czyteż pracownika organów podatkowych – znajomość zasad opodatkowania działalnościgospodarczej w Polsce będzie niezbędna. Z tych samych przyczyn osoby już wykonującejeden z tych zawodów, ale także i przedsiębiorcy, winny zapoznać się z podstawowymiregulacjami podatkowymi w działalności gospodarczej.

Podręcznik nie aspiruje do wyczerpującego przedstawienia wszystkich podatkówobowiązujących w Polsce. Przedstawiliśmy w nim różne rodzaje podatków oraz ich za-kres normatywny, który jest związany z działalnością gospodarczą. W wielu wypadkachwymaga to omówienia opodatkowania innych rodzajów działalności, ale czynimy to tyl-ko w kontekście prawidłowego wyjaśnienia regulacji właściwych dla opodatkowaniaprzedsiębiorców.

11

Page 11: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl
Page 12: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

Rozdział 1

POJĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Pojęcie działalności gospodarczej znajduje się w kilku aktach prawnych. Z punktuwidzenia stosunków cywilnoprawnych najistotniejsze znaczenie ma regulacja zawartaw ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, niemniej jednak przepisy prawa po-datkowego odmiennie definiują pojęcie działalności gospodarczej. Z uwagi na autonomięprzepisów tej gałęzi prawa regulacje w tym zakresie będą wyłączały zastosowanie innychdefinicji, w tym zwłaszcza definicji zawartej w ustawie o swobodzie działalności gospo-darczej.

Legalna definicja działalności gospodarczej ujęta jest w przepisach ogólnego prawapodatkowego, czyli w ordynacji podatkowej, będzie ona miała jednak ograniczone za-stosowanie. Przepisy ustaw szczególnych – ustawy o podatku dochodowym od osóbfizycznych i ustawy o podatku od towarów i usług – zawierają własne definicje tegopojęcia. Oznacza to, że mają one, jako leges speciales, pierwszeństwo przed przepisamiordynacji podatkowej. Ta ostatnia regulacja będzie miała zastosowanie do tych ustaw,które odrębnie nie definiują terminu „działalność gospodarcza”.

1.1. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

Definicja działalności gospodarczej zawarta jest m.in. w art. 2 u.s.d.g. Zgodnie z tymprzepisem działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana,handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż,a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Przytoczony przepis wskazuje, że działalnością gospodarczą jest działalność określo-nego w ustawie rodzaju, tj. wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszuki-wanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowamająca charakter:

– zarobkowy,– zorganizowany i– ciągły.

Zarobkowy charakter działalności oznacza, że jest ona ukierunkowana na osiąganiezysku. Nie oznacza to jednak, że zysk musi bezwzględnie się pojawić. Nawet w przy-

13

Page 13: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

Rozdział 1. Pojęcie działalności gospodarczej

padku gdy działalność przynosi stratę, można uznać, że ma ona cechę działalności za-robkowej, jeżeli przedsiębiorca jest nastawiony na osiąganie korzyści majątkowych.

Działalność jest zorganizowana wtedy, gdy podmiot wybiera odpowiednią formę jejprowadzenia (np. spółkę kapitałową) i podejmuje działania zmierzające do uzyskaniastatusu przedsiębiorcy. Wiąże się to przede wszystkim z wypełnieniem obowiązków re-jestracyjnych. Ponadto o zorganizowaniu świadczy podjęcie działań organizacyjnychwłaściwych dla rodzaju danej działalności (np. wynajęcie magazynu, sklepu itp.).

Z ciągłością działalności gospodarczej mamy do czynienia, gdy występuje stabilnośćfunkcjonowania danego podmiotu. Jest to przeciwieństwo działalności chwilowej, okaz-jonalnej. Ciągłość nie jest jednak równoznaczna z nieprzerwalnością funkcjonowania.W tym kontekście działalnością ciągłą będzie także działalność sezonowa albo ograni-czona czasowo do momentu osiągnięcia określonego celu ekonomicznego.

Warto także zwrócić uwagę na pojęcie działalności zawodowej. Dotyczy to sytuacjiprowadzenia działalności opartej na posiadanych kwalifikacjach czy umiejętnościachoraz wykorzystaniu danego zawodu. Z art. 2 u.s.d.g. wynika, że działalność gospodarczanie musi być wykonywana zawodowo (co spotyka się z krytyką doktryny), ale wykony-wanie zawodu jest również działalnością gospodarczą.

1.2. Ordynacja podatkowa

Ordynacja podatkowa zawiera definicję działalności gospodarczej, która nawiązujedo pojęcia określonego w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Definicja za-warta w ordynacji – akcie podstawowym dla prawa podatkowego – będzie miała naj-większe znaczenie, pod warunkiem że przepisy szczególne nie będą odmiennie określaćtego pojęcia (zob. kolejne podrozdziały).

Zgodnie z art. 3 pkt 9 o.p. przez działalność gospodarczą rozumie się każdą działalnośćzarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wy-konywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywanąwe własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczajątej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność – doprzedsiębiorców.

Dla powyższej definicji kluczowe znaczenie ma przede wszystkim zarobkowy cha-rakter prowadzonej działalności. Musi być ona zatem ukierunkowana na osiąganie zysku(choć zysk ten de facto nie musi się pojawić, zob. podrozdział 1.1).

Z punktu widzenia ordynacji podatkowej działalnością gospodarczą będzie wszelkadziałalność zarobkowa uznawana za działalność gospodarczą na gruncie ustawy o swo-bodzie działalności gospodarczej (zob. niniejszy podrozdział), w tym wykonywaniewolnego zawodu.

Przykład 1.1Lekarz zatrudniony jest na umowę o pracę w szpitalu. Jednakże incydentalnie (2–3 razy do roku) przyj-muje pacjentów w domu za wynagrodzeniem. Z punktu widzenia przepisów ustawy o swobodzie dzia-łalności gospodarczej jego działalność nie stanowi działalności gospodarczej (nie ma charakteru zor-

14

Page 14: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl

1.3. Ustawy o podatkach dochodowych

ganizowanego i ciągłego). Niemniej jednak zarobkowo wykonuje on wolny zawód, w związku z tym nagruncie ordynacji podatkowej można przyjąć, że wykonuje działalność gospodarczą.

Definicja obejmuje nie tylko elementy wskazane w ustawie o swobodzie działalnościgospodarczej. W ordynacji podatkowej działalnością gospodarczą jest każda inna dzia-łalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachu-nek. Nie ma przy tym znaczenia, że na gruncie odrębnych ustaw (np. ustawy o swobodziedziałalności gospodarczej) dana działalność nie jest zaliczona do działalności gospodar-czej bądź osoba wykonująca tę działalność nie jest uznawana za przedsiębiorcę.

Jak już zauważono, definicja działalności gospodarczej z ordynacji podatkowej niebędzie miała większego znaczenia, gdyż odrębne definicje w tym zakresie zawierają naj-istotniejsze szczególne ustawy podatkowe.

1.3. Ustawy o podatkach dochodowych

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych zawarta jest autonomicznadefinicja działalności gospodarczej (czy też pozarolniczej działalności gospodarczej – obate pojęcia zdefiniowane są w taki sam sposób). W związku z tym dla potrzeb tej ustawynie ma zastosowania definicja działalności gospodarczej ujęta w innych aktach prawnych,w szczególności w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej czy ordynacji podat-kowej. Jest to związane z podziałem w ramach ustawy o podatku dochodowym od osóbfizycznych przychodów na źródła przychodów podlegające odmiennym zasadom opo-datkowania oraz ze specyfiką opodatkowania działalności gospodarczej na gruncie tejustawy.

Zgodnie z art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. za działalność gospodarczą uważa się działalnośćwytwórczą, budowlaną, handlową, usługową lub polegającą na poszukiwaniu, rozpo-znawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż lub polegającą na wykorzystywaniu rzeczyoraz wartości niematerialnych i prawnych, mającą charakter zarobkowy, zorganizowanyi ciągły – prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, z której przy-chody nie mogą być zaliczane do innych źródeł.

Dla klasyfikacji przychodu jako pozarolniczej działalności gospodarczej nie jest istot-ne, czy podatnik ma status przedsiębiorcy, w szczególności czy zostały dopełnione for-malności związane z rejestracją takiej działalności. Istotne jest spełnienie powyżej wska-zanych przesłanek.

W praktyce najwięcej wątpliwości budzi ostatni z wymienionych warunków definicji,tj. niemożność zaliczenia przychodów z działalności do innych źródeł. Jeżeli zatem danyprzychód możemy zaliczyć do innego źródła aniżeli pozarolnicza działalność gospo-darcza (np. do działalności wykonywanej osobiście – z tytułu umowy o zarządzanieprzedsiębiorstwem), to wyłączona będzie możliwość jego zakwalifikowania jako dzia-łalności gospodarczej (mimo spełnienia przesłanek definicji działalności gospodarczej).

W art. 5b ust. 1 u.p.d.o.f. zawarta jest negatywna definicja działalności gospodar-czej. Wynika z niej, że dane czynności spełniające przesłanki działalności gospodarczej,

15

Page 15: SERIA AKADEMICKA - Profinfo.pl