Scenariusz zajęć otwartych z zakresu profilaktyki uzależnień

ze szczególnym uwzględnieniem palenia papierosów

„MOJE ZDROWIE MÓJ SKARB”

Termin realizacji: 7.12.2016 R. godz. 16.00- 17.30

Miejsce: aula w szkole

Prowadzące: Ewa Derlikiewicz, Ewa Hrypińska, Wiesława Kleszczewska-Pietrzak

Uczestnicy zajęć: grupa ok.25 osób w wieku 8 - 20 lat, uczniowie SOSW oraz podopieczni

świetlicy środowiskowej

Cele zajęć:

1. promowanie zdrowego stylu życia 2. kształtowanie prawidłowych postaw, nawyków i zachowań zdrowotnych 3. kształtowanie postaw pomocnych w unikaniu używania substancji

psychoaktywnych 4. uświadomienie uczniom ich odpowiedzialności za własne zdrowie

5. uporządkowanie posiadanej przez uczniów wiedzy dotyczącej używania środków

psychoaktywnych i uzależniających oraz poznanie konsekwencji prawnych ich

używania

6. rozwijanie umiejętności różnicowania nadużywania od uzależnienia

7. kształtowanie postawy umiejętnego odmawiania – „nie, dziękuję”

8. zdobycie wiedzy na temat możliwości szukania pomocy i wsparcia /osoby, instytucje,

organizacje/

Metody i formy pracy:

1. „burza mózgów”

2. mini-wykład

3. praca w małych grupach

4. praca w kręgu i rundki

5. prezentacja 6. dobieranki tematyczne, uzupełnianki, tworzenie haseł z rozsypanek wyrazowych

i przekazów obrazkowo-wyrazowych, anty-opakowanie paczki papierosów

7. piosenki profilaktyczne

8. film z wypowiedziami dzieci z klasy I-II-III na temat zajęć

Potrzebne materiały: nośnik z filmem i piosenkami, rozsypani tematyczne, plansze do prac

w grupach, karton do anty-opakowania, flipchart i markery, ulotki,

wizytówki

Wymagany sprzęt: laptopy, projektor, ekran

Przebieg zajęć:

Treść – kolejne zadania Czynność / informacje Potrzebne materiały

1.

Powitanie grupy.

Zapoznanie z zasadami pracy

podczas zajęć i tematem zajęć

Przywitanie dzieci i gości.

Przypomnienie zasad obowiązujących

podczas zajęć grupowych.

Zanim podamy wam temat dzisiejszych

zajęć, chcę was o coś zapytać. Mam tu

transparent, z wyrazem skarb. Skarb to

coś bardzo cennego, ważnego, coś czego się

pilnuje, co się chroni, czego się poszukuje,

o co czasami nawet się walczy. Powiedzcie,

co wam kojarzy się ze słowem skarb? Co

dla was jest skarbem?

Uczniowie wypowiadają się na zadane

pytanie. Ich skojarzenia zapisywane są na

tablicy. Jeżeli wśród podanych przykładów

znajdzie się słowo „zdrowie”, to podajemy

uczniom, że właśnie dziś na zajęciach

będziemy ZDROWIE rozpatrywać w

kategoriach SKARBU. Jeśli to słowo nie

padnie ze strony uczniów, to po wyczerpaniu

ich pomysłów prowadzący pyta, czy wg nich

zdrowie może być skarbem. Zakładając, że

pojawią się odpowiedzi twierdzące

prowadzący podaje temat zajęć (jw. - właśnie

dziś na zajęciach będziemy ZDROWIE

rozpatrywać w kategoriach SKARBU).

plansza z zapisanymi

zasadami Załącznik 1

transparent z napisem

SKARB

markery i arkusz

„Co to jest skarb?”

2.

Co to jest zdrowie

Powiedzieliście, że zdrowie może być

skarbem. Zatem ustalmy, co to jest

zdrowie, co znaczy „być zdrowym”. Zanim

wypowiecie się na ten temat poproszę 2

uczniów do stanowisk z komputerami,

gdzie poszukają definicji zdrowia.

Wyznaczeni uczniowie odszukują w

Internecie definicji, a pozostali podają

przykłady, które spisywane są na planszy.

Kiedy wyznaczeni uczniowie odnajdą

wyjaśnienie pojęcia „zdrowie” odczytują je

i wspólnie z innymi ustalają, czy skojarzenia

pozostałych uczniów zawierają się w

definicji. Wszystkie przykłady typu: nie

wolno palić, jak się pije nie ma zdrowia, itp.

prowadzący zaznacza, jako te czynniki, które

zdrowiu nie sprzyjają.

plansza z tytułem:

„Co to jest zdrowie?”

markery

2 stanowiska z

dostępem do internetu

3.

Co sprzyja a co szkodzi

zdrowiu

Mówiąc o zdrowiu mieliście skojarzenia,

które można podzielić na dwie grupy: to,

co sprzyja zdrowiu i to, co zdrowiu szkodzi,

zachowania sprzyjające i zagrażające

zdrowiu. Podsumowując poprzednie

zadanie dokonajcie wyboru, jakie

produkty, wrzucić do skrzyni skarbów

(sprzyjają zdrowiu), a jakie do kosza na

śmieci (szkodzą zdrowiu).

Nauczyciel podkreśla, że niektóre z rzeczy

umieszczane w koszu szkodzą, gdy stosujemy

je w nadmiarze (przecież np. słodycze można

spożywać w niewielkich ilościach). Chodzi o

ustalenie, co sprzyja zdrowiu a co mu może

zaszkodzić.

Uczniowie uzupełniają plansze etykietami z

napisami lub ilustracjami (te przygotowane są

dla nieczytających).

plansza z tytułem:

„Co sprzyja zdrowiu?”

plansza z tytułem:

„Co szkodzi

zdrowiu?”

rozsypanki wyrazowe,

ilustracje, klej Załącznik 2

4.

Co maluchy wiedzą o

zdrowiu

Prezentacja filmu /7 min/ z zajęć dotyczących

zdrowia przeprowadzonych z uczniami klasy

I-II-III.

projektor, ekran

nośnik z filmem

5.

Zajęcia z płachtą

Powiedzieliście że zdrowie to ruch,

aktywność fizyczna, ćwiczenia, wysiłek

fizyczny, to dla odprężenia, rozruszania

zapraszam do zabaw ruchowych z płachtą.

plachta

6.

Co to jest uzależnienie,

od czego ludzie się

uzależniają

W tej części zajęć prowadzący odwołuje się

do tych zapisów na planszy „Co szkodzi

zdrowiu?”, które dotyczą alkoholu,

papierosów i innych środków

uzależniających, psychoaktywnych. Podkreśla

je na planszy pytając uczniów: jak wam się

wydaje, dlaczego te właśnie zapisy

wybrałam? Uczniowie powinni wskazać ich

wspólną cechę – niezdrowe, uzależniające.

Chcemy teraz krótko porozmawiać o

uzależnieniu. Co to jest?

Zanim wypowiecie się na ten temat

poproszę 2 uczniów do stanowisk z

komputerami, gdzie poszukają definicji

uzależnienia.

Wyznaczeni uczniowie odszukują w

Internecie definicji, a pozostali podają

wypełniona plansza z

tytułem:

„Co szkodzi

zdrowiu?”

plansza z tytułem

„Co to jest

uzależnienie?”

markery

przykłady, które spisywane są na planszy.

Kiedy wyznaczeni uczniowie odnajdą

wyjaśnienie pojęcia „uzależnienie” odczytują

je i wspólnie z innymi ustalają, czy

skojarzenia pozostałych uczniów zawierają

się w definicji.

Od czego ludzie się uzależniają?

Jak myślicie, który środek uzależniający

jest najbardziej dostępny dla młodych

ludzi, który najłatwiej im zdobyć i mieć

przy sobie? /papierosy/

7.

Nie palę papierosów i dobrze

mi z tym

Uczniowie wypowiadają się na zadane

pytania.

1. Jak myślicie, dlaczego dzieciaki

zaczynają palić? Dlaczego sięgają po

papierosy?

2. Jaką mają korzyść z palenia?

3. Co tracą paląc?

Po wypowiedziach prowadzący dzieli

starszych uczniów na 2 grupy, które pracują

nad :

1. Plakatem pt. „Co palacz puszcza z

dymem?”

2. Anty-opakowaniem dla papierosów.

W tym samym czasie młodsze dzieci układają

hasła o zdrowiu z rozsypanek wyrazowych

lub wyklejają rozsypanki obrazkowe /dzieci

nieczytające/.

plansza na plakat

karton i wycinki z

gazet

klej, nożyczki,

markery

rozsypanki wyrazowe Załącznik 3

puzzle Załącznik 4

arkusz papieru, klej

8.

Prezentacja prac

Uczniowie prezentują swoje prace.

Prowadzący kieruje krótką rozmową o czym

mówi reklama i plakat, czego nie mówi. Na

zakończenie tej części zajęć uczestnicy

oglądają klip z piosenką „Witaminki”

i „Bezpieczne piosenki”.

projektor, ekran

nośnik z piosenkami „Witaminki” 1’08’’

odtwarzanie od 1’12” https://www.youtube.com/watch?v=nYg5TJhjOEs

„Bezpieczne piosenki”

Papierosy – 29”

/od ’40”/

Alkohol 16”

/od 5’14”/ https://www.youtube.com/watch?

v=IX9hVj7UqUk

Środki uzależ. 46”

/od 3’31”/ https://www.youtube.com/watch?

v=JuSFJcQAZws

9.

Mini wykład dotyczący

stosunku prawa do środków

Ponieważ papierosy, alkohol, dopalacze,

narkotyki szkodzą zdrowiu, a są obecne w

uzależniających naszym życiu i używane w sposób

niekontrolowany lub używane mimo zakazów

państwo reguluje przepisami prawa, co i

kiedy jest dozwolone, co zabronione, jakie

ponosi się kary. W Polsce zabroniona jest

sprzedaż papierosów, e-papierosów i alkoholu

osobom niepełnoletnim. Te osoby nie mają

prawa palić papierosów i pić alkoholu. Osoby

dorosłe nie mają prawa częstować

niepełnoletnich alkoholem lub pozwalać, by

w ich obecności niepełnoletni alkohol

spożywał. Pełnoletnie osoby nie mogą też

palić i pić, gdzie im się podoba. Zakaz palenia

dotyczy wielu miejsc /np. szkoły,

przystanków, dworców, szpitali, środków

transportu/ i łamanie tego zakazu grozi

grzywną. Również osoby pełnoletnie nie

mogą spożywać alkoholu np. w parku, na

ulicy, pod sklepem. Natomiast dopalacze

i narkotyki w ogóle są prawnie zabronione –

nie wolno ich posiadać w większych

ilościach, sprzedawać, rozprowadzać,

namawiać do ich spożywania. Prawo zabrania

także reklamowania środków

uzależniających. Tak więc uczeń nie może

przyjść do szkoły np. w koszulce z nadrukiem

liścia marihuany, Czu puszki piwa.

Dla dzieci , młodzieży starszej i ludzi

dorosłych są różne miejsca, w których można

szukać pomocy i wsparcia, jeśli ma się

problem ze zdrowym życiem. Istnieją też

telefony zaufania.

plansza z telefonami

zaufania Załącznik 5

10.

Krótka nauka odmawiania

Jak myślicie, czy jest sposób, by nie dać się

namówić na palenie, picie lub używanie

innych środków?

Uczniowie swobodnie wypowiadają się.

Prowadzący podkreśla, że najlepszym

sposobem jest odmówić stosując zwrot

„dziękuję, nie”, powtarzany w kółko na

zasadzie zdartej płyty. Przekazuje też

uczniom, że odmowa często jest trudna, ale

można jej się nauczyć. Jednak już nie na tych

zajęciach.

11.

Quiz: Prawda czy fałsz?

Prowadzący zaprasza uczniów do końcowej

zabawy.

Na zakończenie odczytam pewne

lista stwierdzeń

dotyczących zdrowego

stylu życia Załącznik 6

stwierdzenia, a was proszę o ocenę, czy

kolejne z nich są prawdą czy fałszem.

12.

Podsumowanie i rundka

Zamykając zajęcia nauczyciel prosi uczniów,

by każdy dokończył zdanie: Warto dbać o

zdrowie, ponieważ… Przekazanie informacji, że na korytarzu przy

bibliotece znajduje się plakat z

wypowiedziami uczniów ZSZ, Gimnazjum

i SPP nt. skojarzeń z hasłem: Moje zdrowie

mój skarb”.

Umieszczenie na korytarzu szkoły plansz

z wykonanymi przez uczniów zadaniami.

plansza z zdaniem

13.

Pożegnanie

Wspólne porządkowanie sali

BIBIOGRAFIA:

1. K. A. Wojcieszek: Program edukacyjny „ARS, czyli dbać o miłość?”

2. A. Kołodziejczyk, E. Czemierowska, T. Kołodziejczyk: Spójrz inaczej. Program zajęć

wychowawczo-profilaktycznych dla klas 1-3 szkół podstawowych, Skarżysko-

Kamienna 1999 r.

3. M. Gruszka, I. Janiak, J. Prarat: Scenariusze godzin wychowawczych dla szkoły

podstawowej, Gdańsk 2003

4. M. Gruszka, I. Janiak, J. Prarat: Scenariusze godzin wychowawczych dla gimnazjum i

szkół ponadgimnazjalnych, Gdańsk 2003

5. M. Bogdanowicz, D. Okrzesik: Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu

Rozwijającego Weroniki Sherborne, Gdańsk 2008.

6. Encyklopedia zdrowia tom I i II pod redakcją W. S. Gumułki i W. Rewelskiego,

Warszawa 1992

Załączniki:

Załącznik 1: Zasady pracy w grupie

1. Szanujemy się wzajemnie.

2. Tylko jedna osoba mówi w danym momencie.

3. Nie oceniamy wypowiedzi innych osób.

4. Udział w ćwiczeniach jest dobrowolny.

Załącznik 2: Etykiety i ilustracje do zadania „Co sprzyja zdrowiu a co mu zagraża”.

Etykiety z napisami:

owoce

warzywa

napoje energetyrzujące

spacery

gimnastyka

e-papierosy

woda

surówki

ciągłe siedzenie przed

komputerem

ruch

ryby

narkotyki

radzenie sobie ze złością

soki

papierosy

śmiech

zabawy i spotkania z

kolegami i koleżankami

dopalacze

odpoczynek

środki psychoaktywne

piwo

witaminy

złość

alkohol

znajomości tylko w

internecie

uzależnienie

brak kontroli nad

lekami

uprawianie sportu

zdrowe odżywianie się

Rysunki dla nieczytających

Załącznik 3: Hasła o zdrowiu – rozsypani wyrazowe.

1. Gimnastykuj się codziennie, bo to zdrowo i przyjemnie.

2. Zamiast grać na komputerze, zdrowiej jeździć na rowerze!

3. Nie jem chipsów, coca-coli, więc mnie nigdy brzuch nie, boli!

4. Jedz warzywa i owoce, zyskasz przez to nowe moce.

5. W zdrowym ciele zdrowy duch.

6. Ruch i zabawa to fajna sprawa.

7. Kogo wciągnął komputer, ten ma życie zatrute.

8. Mów zawsze NIE, gdy radzą źle.

9. Moje zdrowie – mój skarb.

10. Zachowaj trzeźwy umysł.

Załącznik 4: Puzzle dotyczące zdrowia.

Obrazki do pocięcia /puzzle/.

Załącznik 5: Plansze z numerami telefonów

801 199 990 - Ogólnopolski Telefon Zaufania

„Narkotyki – Narkomania” Zadzwoń jeśli masz

problemy z narkotykami, używasz ich, jesteś uzależniony

lub martwisz się o kogoś z Twojego otoczenia. Możesz

tam uzyskać fachową poradę, a także informację o tym,

jak pomóc sobie lub bliskiej osobie. Telefon jest czynny

codziennie w godzinach od 16.00 do 21.00. Dzowniąc

płacisz tylko za pierwszy impuls połączenia.

Pomoc dla dzieci i dorosłych.

116 111 – Telefon Zaufania Dla Dzieci i Młodzieży

Zadzwoń lub napisz, gdy coś Cię martwi, masz jakiś

problem, nie masz z kim porozmawiać lub wstydzisz się

o czymś opowiedzieć. Wiadomość możesz przesłać

również przez stronę www.116111.pl. Pomoc świadczona

przez konsultantów Telefonu 116 111 jest całkowicie

bezpłatna.

Pomoc dla dzieci i młodzieży.

Załącznik 6: Quiz Prawda czy fałsz

Dla młodszych

-należy jeść dużo owoców i warzyw;

-myjemy owoce i warzywa przed jedzeniem;

-spożywamy posiłki brudnymi rękami;

-jedzenie należy spożywać w spokoju;

-brak witamin sprzyja zdrowiu;

-myjemy ręce przed jedzeniem;

-posiłki należy jeść powoli i dokładnie rozgryzać spożywane potrawy;

-słodycze należy jeść w małych ilościach

-warzywa i owoce nie zawierają żadnych witamin;

-nie należy jeść dużo przed snem;

-myjemy zęby raz w roku;

-pożywienie należy połykać w całości;

-wystarczy jeden posiłek dziennie;

-owoce i warzywa to bogate źródło witamin;

-należy codziennie pić mleko i jeść nabiał;

-słodycze dbają o ładny i zdrowy wygląd naszych zębów;

-warzywa, owoce i produkty mleczne niszczą nas

- gimnastyka i sport niszczą zdrowie

- zawsze chodzimy w krótkim rękawku

- przed snem wietrzymy pokój

- zdrowo jest spędzać dużo czasu przed komputerem

Dla starszych

- lekkie papierosy mniej szkodzą

- palenie łagodzi stres

- palenie zapobiega nadwadze

- palenie to tylko moja sprawa

- palenie papierosów wpływa na ładny wygląd cery

- palenie papierosów może przyczynić się do raka płuc

- przyjemnym miejscem do palenia papierosów to toalety

- alkohol dodaje sił

- alkohol relaksuje i jest dobrym środkiem na zdenerwowanie

- alkohol jest lekarstwem na sen

- alkohol może zastąpić pokarm

- młode osoby szybciej się uzależniają

- z nałogu łatwo jest wyjść

- palenie szkodzi tylko palaczowi

- można przyjmować czyjeś leki, jeśli źle się czujemy

- odmawianie używania środków psychoaktywnych świadczy o słabości

- środki psychoaktywne zmieniają nasze zachowanie

- używki /papierosy, alkohol, narkotyki/ nie sprzyjają zdrowiu

- prawo zabrania posiadania i używania narkotyków

- osobom niepełnoletnim nie wolno sprzedawać alkoholu i papierosów

- osoby pełnoletnie mogą spożywać alkohol i palić papierosy

- osoby pełnoletnie mogą spożywać alkohol i palić papierosy w miejscach niedozwolonych

- osoby pełnoletnie mogą zażywać narkotyki