SarmatyzmOpracowały:

Marta Matras, Magdalena Chmiel, Zuzanna MleczkoKlasa VI B

Sarmaci

Sarmaci był to wojowniczy lud zamieszkujący w starożytności tereny od Środkowej Azji po południowo-wschodnią Europę.

Kultura sarmacka

Dla sarmatów niezwykle ważne były więzy rodzinne i towarzyskie. Odnoszono się z galanterią do kobiet. Ulubionym zajęciem była rozmowa. Bardzo chętnie przyjmowano gości: krewnych, przyjaciół, a także nieznajomych, zwłaszcza cudzoziemców. Dość swobodnie posługiwano się łaciną. Urządzano wystawne uczty, zawsze zakrapiane alkoholem. Nieraz dochodziło do bójek. Na przyjęciach tańczono poloneza, mazura, oberka. Dbano o swój honor.

Kultura sarmacka

Ślub brano w wieku 20-25 lat (kobiety) i 25-29 lat (mężczyźni). Małżeństwo określano jako głęboką przyjaźń, choć małżonkowie często nie znali się przed zawarciem związku małżeńskiego, gdyż decydujący był majątek, nie zaś wzajemne uczucie. Mężczyźni często podróżowali (na Sejmy, sejmiki, odpusty, procesy sądowe, pospolite ruszenie), kobiety spełniały się w domu jako gospodynie i matki.

Zwyczaje

• urządzano wystawne uczty zakrapiane alkoholem

• nieraz dochodziło do bójek

• na przyjęciach tańczono poloneza, mazurka i oberka

Strój Sarmatów

Części stroju

Męski strój Sarmatów

Żeński strój Sarmatów

Wierzenia

Szlachta Rzeczpospolitej uznawała swój kraj, otoczony ze wszystkich stron przez „niewiernych”, za zbawcę Europy.

Graniczyła:• od północy z protestancką Szwecją, • od południa z muzułmańską Turcją,• od wschodu z prawosławną Rosją.

Wierzenia

Uważano, że Matka Boska sprawuje szczególną opiekę nad Rzeczpospolitą.

Dowodem na to był „Cud Jasnogórski” – obrona częstochowskiego klasztoru przed atakiem Szwedów w czasie „potopu”.

Tradycje piśmiennictwa

Powstało wiele utworów literackich sławiących waleczność szlachty w walkach z Turcją i Szwecją.

Do najsłynniejszych dzieł należy poemat „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza oraz powieści „Ogniem i mieczem” i „Pan Wołodyjowski” Henryka Sienkiewicza.

Tradycje piśmiennictwa

Opisywano również:• życie w wiejskich dworkach,• polowania,• kuligi.

Wpływ sarmatyzmu

Uroczyste bale w Polsce nadal otwiera Polonez, czyli dawny taniec szlachecki z XVII i XVIII wieku.

Wiele osób twierdzi, że w charakterze Polaków pozostało wiele cech odziedziczonych po Sarmatach, takich jak:poczucie godności,przekora,swawola,rozrzutność,upodobanie do popisywania się przed innymi.

Ciekawostki

Charakterystycznym dla kultury sarmackiej był portret trumienny. Przedstawiano na nim zmarłą osobę w realistycznym wyglądzie.

Ciekawostki

Zamożni szlachcice nosili kolorowe i bogato zdobione stroje.

Ciekawostki

Gołota (biedna szlachta) nosiła szare lub brunatne szaty z taniego sukna.

Ciekawostki

Szlachta Rzeczpospolitej uznawała, że Sarmaci pochodzili od Jafeta (syna Noe).

Ciekawostki

Wzorem prawdziwego Sarmaty był hetman Stanisław Żółkiewski, który poległ za wiarę w bitwie z Turkami pod Cecorą w roku 1620.