Rynek kapitałowo -

pieniężny2. MODELE 2. MODELE SYSTEMÓW SYSTEMÓW FINANSOWYCH NA FINANSOWYCH NA ŚWIECIE ŚWIECIE

Geneza kształtowania systemów finansowych

• Zróżnicowana geneza kształtowania systemów finansowych w różnych regionach świata sprawiła, iż szczególnego znaczenia nabrało zróżnicowanie pomiędzy

– bankami uniwersalnymi a – szczególnym rodzajem specjalizacji

banków – bankami inwestycyjnymi

Bank uniwersalny

• dokonuje wszystkich czynności bankowych.

• Łączy – operacje depozytowo - kredytowe z– transakcjami w zakresie papierów

wartościowych i – czynnościami emisyjnymi.

Bank inwestycyjny

• bank zajmujący się bezpośrednim transferem oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy.

• Banki inwestycyjne zajmują się wszelkimi usługami finansowymi, które wykraczają poza tradycyjną działalność depozytowo-kredytową.

• Są to głównie usługi związane z operacjami papierami wartościowymi.

Banki inwestycyjne na świecie prowadzą działania w 3 obszarach

1. zarządzanie finansami i doradztwo w tym zakresie• tworzą na zlecenie odpowiednie strategie finansowe dla swoich klientów,

umożliwiające pozyskanie optymalnych źródeł finansowania• organizują sieć sprzedaży instrumentów kapitałowych dla swoich klientów

(akcji, obligacji lub innych instrumentów dłużnych). • podejmują działania związane z restrukturyzacją przedsiębiorstw, ich

prywatyzacją, organizowaniem wykupu przedsiębiorstw i ich przejęć (lub połączeń),

• sporządzają biznes plany i analizy, dotyczących przedsiębiorstwa, sektora czy całej gospodarki.

2. działania na rynku papierów wartościowych• organizują publiczne emisje papierów wartościowych, gwarantują emisję,

prowadzą działania w zakresie tzw. private placement (emisje niepubliczne),• prowadzą działalność brokerską i dealerską, • zarządzają pakietami akcji na zlecenie klienta, • zarządzają funduszami powierniczymi lub towarzystwami inwestycyjnymi• działają na rynku instrumentów pochodnych.

 

3. działania na rynku pieniężnym• prowadzą aktywny handel papierami skarbowymi, • obracają pożyczkami na rynku międzybankowym, • obracają certyfikatami depozytowymi, • dokonują transakcji terminowych oraz instrumentami pochodnymi

Model B i model M

• Uwarunkowania historyczne spowodowały polaryzację światowego systemu finansowego pomiędzy – model niemiecko-japoński a – model anglo-amerykański

– (Model B)– (Model M)

Model amerykański

• oparty jest na wyraźnym oddzieleniu banków depozytowo-kredytowych (nie prowadzą działalności inwestycyjnej na rynku finansowym) od banków inwestycyjnych.

• Geneza tego stanu sięga roku 1929, gdy po krachu na giełdzie nowojorskiej, po którym zbankrutował szereg banków komercyjnych zaangażowanych na rynku papierów wartościowych, uchwalono w 1933 roku tzw. Glass-Steagall Act.

• Określił on na długie dziesięciolecia granice angażowania się banków komercyjnych w działalność inwestycyjną. Między innymi na skutek tego do największych amerykańskich banków zalicza się obecnie właśnie banki inwestycyjne: Merrill Lynch, Salomon Brothers, Goldman Sachs, Morgan Stanley i First Boston.

model niemiecko-japoński

• jest powszechnie stosowany w państwach Unii Europejskiej i

• uprawnia on banki komercyjne do rozwijania aktywności inwestycyjnej aczkolwiek ograniczonej najczęściej wymogami prawnymi.

• Takie banki nazywa się uniwersalnymi. • Również w polskim prawie

bankowym znajdują się limity dopuszczalnego angażowania się banków (uniwersalnych) w działalność inwestycyjną.

Modele systemów finansowych według zaangażowania sektora bankowego (1.)

Modele systemów finansowych według zaangażowania sektora bankowego (2.)

Modele systemów finansowych według zaangażowania sektora bankowego (3.)

Aktualne trendy• Konwergencja systemów finansowych

– w USA odchodzenie od sztywnego podziału– w Europie specjalizacja banków.

• Mówi się ponadto o:– łatwiejszym utrzymywaniu stabilności systemu

bankowego w przypadku banków uniwersalnych– możliwości efektywniejszego wykorzystania

rynku kapitałowego dzięki dogodniejszemu (gęsta sieć oddziałów) wykorzystaniu źródeł kapitału

– łatwiejszej promocji nowych produktów i niższej (jednostkowej ich cenie)

(Gazeta Prawna/23.09.2008)

Znikają dwa ostatnie banki inwestycyjne na Wall Street• Wczoraj dwa ostatnie niezależne wielkie amerykańskie banki

inwestycyjne – Goldman Sachs i Morgan Stanley – uznały, że kontynuowanie działalności w dotychczasowym kształcie nie ma sensu i podjęły decyzję o przekształceniu w holdingi bankowe. Zarząd Rezerwy Federalnej (Fed), czyli amerykański bank centralny, zaakceptował tę decyzję.

•  Tym samym po 75 latach od ówczesnej decyzji Kongresu USA o wydzieleniu działalności inwestycyjnej z banków depozytowo-kredytowych skończyła się era banków inwestycyjnych. Po przekształceniu w holding oba banki znajdą się w czołówce amerykańskich holdingów bankowych.

•  Decyzja Morgan Stanley i Goldman Sachs o przekształceniu w holdingi to kolejny akord w trwającym od ponad tygodnia chaosie na rynkach finansowych. Kolejna faza kryzysu finansowego, który coraz częściej porównywany jest z Wielkim Kryzysem z lat 30. XX wieku, zaczęła się dwa tygodnie temu od bankructwa banku inwestycyjnego Lehman Brothers i przejęciu przez Bank of America innego banku inwestycyjnego – Merrill Lynch.

• Ta fala kryzysu kosztowała inwestorów co najmniej 1 bilion dolarów. Podatnicy amerykańscy zapłacą za nią 700 mld dolarów, które amerykański rząd chce wyasygnować na wykup złych długów amerykańskich banków.

• Decyzja Goldman Sachs i Morgan Stanley oznacza, że ich działalność po przekształceniu w holdingi będzie regulowana i kontrolowana przez bank centralny.

• Fed nie miał wpływu na to, co robią banki inwestycyjne, a te – jak dowodzi wywołany zapaścią na rynku amerykańskich kredytów hipotecznych kryzys finansowy – podejmowały nadmierne ryzyko, dążąc do osiągania jak najwyższych zysków.

• Od chwili wybuchu kryzysu kredytów hipotecznych w 2007 roku Morgan Stanley musiał do końca I półrocza spisać na straty 15,7 mld dolarów. Straty Goldman Sachs spowodowane kryzysem były mniejsze i wyniosły ok. 4,9 mld dolarów.

• Goldman Sachs i Morgan Stanley będą musiały teraz zbudować bazę depozytową. Analitycy oceniają, że zapewne odbędzie się to przez przejęcia banków komercyjnych. Morgan Stanley ma obecnie 36 mld dolarów depozytów i 3 mln detalicznych kont. Depozyty w grupie Goldman Sachs wyniosą ok. 20 mld dolarów.– Co uzyskają te banki dzięki przekształceniu? – Czy nadzorowi nie powinny zostać poddane także

fundusze wysokiego ryzyka (hedge funds)? – Jakie banki zniknęły już z rynku w wyniku

przejęcia, a kto zbankrutował?

Literatura

• KULHÁNEK, L., POLOUČEK, S., STAVÁREK, D.: The Financial and Banking Sectors in Transition Countries. In: POLOUČEK, S. (ed.): Reforming the Financial Sector in Central European Countries. Houndmills: Palgrave Macmillan, 2004. ISBN 1-4039-1546-6.

• Rozdial: 1.