Pomiary charakterystyk użytkowych diagnostycznych systemów ...
Rozwój kompetencji diagnostycznych młodych psychologów
Transcript of Rozwój kompetencji diagnostycznych młodych psychologów
ROZWÓJ
KOMPETENCJI DIAGNOSTYCZNYCH
MŁODYCH PSYCHOLOGÓW
mgr Agnieszka Baran, mgr Joanna Biegańska
Kraków, 2013 Zakład Psychologii Lekarskiej, CM UJ
Kompetencje
diagnostyczne psychologa
Diagnoza - „rozpoznanie istoty i uwarunkowań złożonego
stanu rzeczy na podstawie obserwacji jego cech (objawów)
oraz znajomości ogólnych prawidłowości panujących w danej
dziedzinie” (Paluchowski, 2007, s. 12).
Kompetencje – „(...) predyspozycje w zakresie wiedzy,
umiejętności i postaw, zapewniające realizację zadań
zawodowych na poziomie skutecznym i (lub) wyróżniającym,
stosownie do standardów określonych przez organizację dla
danego stanowiska” (Król, 2006, s. 82).
Kompetencje
diagnostyczne psychologa
Kompetencja diagnostyczna – „umiejętność posługiwania
się odpowiednimi metodami w celu określenia istotnych - ze
względu na świadczoną usługę - właściwości badanej osoby,
grupy, organizacji lub sytuacji”.
(Stemplewska-Żakowicz, 2009, s. 23)
Diagnoza psychologiczna
jako przedmiot kształcenia
Standardy kształcenia – treści kierunkowe: Diagnoza psychologiczna, Psychometria
Uniwersytet Warszawski: Diagnoza psychologiczna (30 w), Standardowe techniki diagnostyczne (30 ćw), Swobodne metody diagnostyczne (30 ćw)
Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej: Diagnoza psychologiczna (30-45 godz.)
Uniwersytet Jagielloński: Diagnoza psychologiczna (30 w, 135 ćw)
Katolicki Uniwersytet Lubelski: Diagnoza psychologiczna (30 w, 30 ćw)
Możliwe obszary doskonalenia kompetencji
diagnostycznych psychologów
Edukacja akademicka
Doskonalenie zawodowe: szkolenia, kursy, warsztaty,
konferencje
Samokształcenie
Praktyka zawodowa
Kompetencje diagnostyczne
psychologa
Cel badań
Poszukiwanie odpowiedzi na pytania:
Jak młodzi psycholodzy oceniają swoje kompetencje diagnostyczne?
Gdzie je zdobywają i doskonalą?
Z jakimi głównymi trudnościami z zakresu diagnozy psychologicznej spotykają się w swojej pracy zawodowej?
Jak rodzaj placówki, w której pracują i jej uwarunkowania wpływają na realizację zadań diagnostycznych?
Które formy doskonalenia kompetencji psychologicznych oceniają jako najbardziej przydatne?
Młodzi psycholodzy
90 psychologów w wieku 24-53 lat
(średnia wieku: 29 lat)
92% kobiet, 8% mężczyzn
Lata pracy
w zawodzie:
0,0%
5,0%
10,0%
15,0%
20,0%
25,0%
30,0%
35,0%
40,0%
45,0%
Do 1 roku od 1 do 4 lat od 5 do 10 lat
34,4%
43,3%
21,1%
51% - pierwsza
praca w zawodzie
Ukończone studia
Ukończona uczelnia
Uniwersytet Jagiellonski 61%
Katolicki Uniwerystet Lubelski 7%
Uniwersytet Śląski 9%
Inne uczelnie
10%
Uniwersytet Gdański 7%
Szkoła Wyższa Psychologi
Społecznej 9%
1,1% 1,1%
3,3% 4,4% 4,4%
5,6% 5,6% 6,7%
4,4%
18,9%
24,4%
13,3%
6,7%
1996 2001 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Rok ukończenia studiów psychologicznych
36% - inny kierunek
Ścieżki ukończone w ramach studiów
Kliniczna i kliniczna
dziecka 51,1%
Sądowa 16,7%
Organizacji 6,7% Rozwojowa
3,3%
Transportu 3,3%
Inna ścieżka 12,2%
Brak ścieżki 25,6%
Społeczna 4,55% Zdrowia 4,4%
28% - więcej niż 1
Obszary aktualnego zatrudnienia
47,8% sektor
państwowy
37,8% sektor
prywatny
6,7%
państwowy i
prywatny
7,7% NGO
Terapia 52,2%
Służba zdrowia 43,3%
Szkolnictwo 35,6%
Interwencja kryzysowa
13,3%
Sądownictwo 10,0%
Biznes i zarządzanie
7,8%
Inne 25,0%
64% - praca w kilku obszarach
Zadania diagnostyczne
w miejscu pracy
76 % badanych zajmuje się diagnostyką w pracy
Główne metody diagnostyczne:
84% - obserwacja i wywiad
61% - metody kwestionariuszowe/testowe
26% - metody projekcyjne
Gdzie psychologowie nauczyli się
jak stosować narzędzia diagnostyczne
Podczas praktyk/staży
67,8%
Samodzielnie podczas pracy
zawodowej 62,2%
Na dodatkowych szkoleniach,
kursach 22,2%
Na studiach 54,5%
Od bardziej doświadczonych kolegów/koleżan
ek 50,0%
Nie nauczyli się dotąd 3,3%
Ocena przygotowania na studiach
35,3 % badanych uważa, iż studia raczej
nie przygotowały ich do wykonywania
zadań w zakresie diagnozy
psychologicznej, 11,8%, - nie, a 10,6% -
zdecydowanie nie
29,4% respondentów czuje się raczej dobrze
przygotowanych przez uczelnię do tego typu zadań,
9,4% dobrze, a 3,5% zdecydowanie potwierdza, ze
uczelnia dobrze ich przygotowała w tym zakresie
Doskonalenie kompetencji
diagnostycznych po studiach
Literatura fachowa – 68%
Rozmowy z innymi psychologami – 53%
Warsztaty, szkolenia, seminaria – 50%
Rozmowy z innymi psychologami – 41%
Zajęcia w studiów podyplomowych – 36%
Konferencje – 34%
Zajęcia w ramach szkolenia na psychoterapeutę – 28%
Najbardziej przydatne formy
doskonalenia zawodowego
Warsztaty, szkolenia – 75 %
Praktyki, staże – 68 %
Literatura fachowa – 43%
Rozmowy z innymi psychologami – 41%
Zajęcia w ramach specjalizacji – 31 %
Zajęcia w ramach szkolenia psychoterapeutycznego – 31%
Konferencje – 20,5% KO
MP
ET
EN
CJ
E D
IAG
NO
ST
YC
ZN
E
Kompetentny diagnosta
w oczach badanych
Wiedza: „znajomość metod i narzędzi
diagnostycznych, kryteriów diagnostycznych,
psychometrii”
Umiejętności: „interpretacji, analizy, syntezy,
korzystania z narzędzi, słuchania, dedukcji,
wyciągania wniosków, tworzenia przyjaznej atmosfery”
Cechy osobowe: „cierpliwość, dokładność, otwartość”
Postawy: „chęć dokształcania się”
Praktyka i doświadczenie
Ocena wiedzy i umiejętności
diagnostycznych
WIEDZA UMIEJĘTNOŚCI
2,3 % wysoka
71,6% wystarczająca
10,2% niska
12,5% nie wystarczająca
3,5 % wysokie
69% wystarczające
12,5% niskie
11 % nie wystarczające
Główne trudności diagnostyczne
Koszty zakupu narzędzi – 48%
Brak dostępności narzędzi
diagnostycznych w miejscu pracy – 45%
Zbyt mało czasu na diagnozę – 36%
Brak odpowiednich narzędzi diagnostycznych na
polskim rynku – 26%
18% - brak trudności
Podsumowanie
Młodzi psychologowie raczej dobrze oceniają swoje kompetencje
diagnostyczne.
Choć ponad połowa z nich czuje, iż studia nie do końca
przygotowują do wykonywania zadań diagnostycznych wydaje się,
iż dzięki różnym formom doskonalenia zawodowego oraz w toku
praktyki zawodowej udaje im się osiągnąć zadowalający poziom
kompetencji w tym zakresie.
Otwartym pozostaje jednak pytanie o poziom posiadanych
kompetencji diagnostycznych, w szczególności gdy weźmiemy pod
uwagę, iż ponad 60% badanych twierdzi, że doskonali je bez
wsparcia innych – bardziej doświadczonych koleżanek/kolegów.
Podsumowanie
Warto więc zastanowić się jak najefektywniej wesprzeć młodych
psychologów w podejmowanych przez nich działaniach
samokształceniowych.
Z pośród różnych form doskonalenia zawodowego w zakresie
kompetencji diagnostycznych najbardziej cenią sobie udział w
warsztatach i możliwość praktykowania pod okiem bardziej
doświadczonych kolegów i koleżanek.
Głównych trudności diagnostycznych młodzi psychologowie
dopatrują się raczej w warunkach zewnętrznych (brak narzędzi,
czasu na badania) niż we własnych brakach w wiedzy czy
umiejętnościach.
Podsumowanie
Pojawiające się pytania:
- Jaki jest związek między samooceną kompetencji
diagnostycznych a faktyczną efektywnością diagnozy (trafnością
diagnostyczną)?
- Czy istnieją różnice w samoocenie kompetencji diagnostycznych
między młodymi a bardziej doświadczonymi psychologami,
a jeśli tak to w jakim zakresie?
- Które kompetencje diagnostyczne (wiedza/umiejętności/wartości)
są doskonalone najbardziej efektywnie z wykorzystaniem
różnych form doskonalenia zawodowego?
Kontynuacja badania:
http://www.ankietka.pl/ankieta/123240/
praktyki-diagnostyczne-psychologow.html
Kontakt: [email protected]
Bibliografia:
Roe R. A. (2002). What Makes a Competent Psychologist?
European Psychologist, Vol. 7, No. 3, pp. 192–202.
Słysz A. (2011). Rozwój zawodowy psychologów w zakresie
kompetencji diagnostycznych. Psychologia rozwojowa. 16 (4),
s. 47-65.
Stemplewska- Żakowicz K. (2009) Diagnoza psychologiczna.
Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Gdańsk:
GWP.
Standardy kształcenia dla kierunku: Psychologia.
http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/1ce38c28
8f0711cbd7fde4439592214e.pdf
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!