Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych...

10

Click here to load reader

  • date post

    21-Oct-2014
  • Category

    Business

  • view

    782
  • download

    1

description

Powyższe opracowanie przedstawia różne podejścia do klasyfikacji, szacowania I definiowania wartości niematerialnych. W przekonaniu analityków są to czynniki decydujące o wynikach finansowych oraz wartości przedsiębiorstwa.

Transcript of Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych...

Page 1: Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej

1

Piotr Senkus

Zakład Ekonomiki Przemysłu, Marketingu i Konsumpcji Katedra Ekonomiki Gospodarki Żywnościowej Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu

Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie

na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej Different approaches to intangible assts

based on example of the global companies in the food sector Słowa kluczowe: wartości niematerialne, goodwill, wycena Key words: Intangibilities, goodwill, evaluation Wstęp

Obecnie wielkość sprzedaży przedsiębiorstw, w tym tych z sektora gospodarki żywnościowej, porównywalna jest z produktem krajowym brutto (PKB) wielu państw narodowych. W tabeli pierwszej zestawiono wybrane przedsiębiorstwa – korporacje działające w gospodarce żywnościowej oraz państwa. Jako wielkość porównywalne wzięto wartość rocznej sprzedaży w przypadku przedsiębiorstw, oraz PKB w przypadku państw.

Tabela 1. PKB wybranych krajów i wartość rocznej sprzedaży koncernów w 2001 roku

Po-zycja

Kraj / Koncern PKB / Sprzedaż

(mln USD) Po-

zycja Kraj / Koncern

PKB / Sprzedaż (mln USD)

Po-zycja

Kraj / Koncern PKB /

Sprzedaż (mln USD)

1 USA 9 963 127,77 . . . 122 Boliwia 20 900,57

2 Chiny 4 500 448,41 85 Sudan 35 683,49 123 The Coca-Cola Co, 20 092,00

3 Japonia 3 150 022,26 86 Safeway 34 301,00 124 Aeon 20 040,00

. . . 87 Nepal 33 704,19 125 Casino 19 984,00

30 Arabia Saudyjska 232 008,55 88 Tesco 33 614,00 126 Oman 19 600,93

31 Malezja 223 690,83 89 JCPenny 32 004,00 129 Mozambik 19 099,86

32 Wal-Mart 217 799,00 90 Aldi Eikauf 31 310,00 130 E Leclerc 19 050,00

33 Szwajcaria 206 997,93 . . . 131 Delhaize Le Lion 18 957,00

34 Austria 202 996,55 93 Kuwejt 29 300,10 . . .

. . . 94 REWE 29 078,00 137 Diageo plc 16 644,00

62 Sri Lanka 62 709,30 95 Intermarche 28 710,00 . . .

63 Carrefour 61 565,00 96 Zinbabwe 28 197,47 141 Luksemburg 15 900,04

64 Uzbekistan 59 994,83 97 ConAgra Inc, 27 630,00 142 Mars Inc, 15 300,00

65 Ahold 57 976,00 98 PepsiCo Inc, 26 935,00 143 Katar 15 099,99

66 Irak 57 000,04 99 Edeka/AVA 26 700,00 144 MCDonalds 14 870,00

. . . 100 Unilever plc 26 672,00 145 Estonia 14 700,01

69 Syria 50 905,76 . . . . . .

70 Kroger 50 098,00 110 J Saintsbury 24 081,00 152 Anheuser-Busch Inc, 12 262,00

71 Dominikana 48 296,55 111 Salwador 24 002,52 153 Papua - Nowa Gwinea 12 198,52

72 Bułgaria 48 002,28 112 Azerbejdżan 23 499,78 154 Groupe Danone 12 184,00

73 Nestlé S,A, 46 628,00 113 Auchan 23 456,00 156 Mołdawia 11 300,50

. . . 114 Archer Daniels

Midland Co, 23 454,00 157 Kirin Brewery Co, Ltd, 11 287,00

76 Libia 45 399,31 115 Tangelsmann 22 980,00 158 Trinidad i Tobago 11 199,71

77 Metro 43 357,00 116 Słowenia 22 899,09 159 Asahi Breweries Ltd, 11 050,00

78 Target 39 455,00 . . . 160 Tyson Foods 10 751,00

79 Etiopia 39 205,67 118 Korea PN. 21 990,20 161 Cypr 10 530,13

80 Puerto Rico 38 999,11 119 Cargill Inc, 21 500,00 . . .

81 Krat Foods Inc, 38 119,00 120 Ito-Yakodo 21 145,00 170 Dean Foods Co, 9 700,00

82 Albertson's 37 931,00 121 Afganistan 20 994,62 171 H, J, Heinz Co, 9 431,00

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Forbes 2002, CIA 2002, FT 2002 (2003) (w przypadku producentów wzięto pod

uwagę przychody ze sprzedaży żywności).

Page 2: Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej

2

Wartość rocznej sprzedaży pierwszej spośród korporacji – sieci handlowej Wall-Mart wyniosła w 2002 roku 217 799 mln USD, co dało jej 32 pozycję w tak skonstruowanym zestawieniu. Wartość rocznej sprzedaży Wall-Mart była większa niż PKB Szwajcarii czy Austrii. Kolejne korporacje w tym zestawieniu zajęły pozycje: Carrefour - 63 pozycję, wartość sprzedaży 61 565 mln USD, Royal Ahold - 65 pozycję, wartość sprzedaży 57 976 mln USD przed Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Syrią; Kroger 70 pozycję, wartość sprzedaży 50 098 mln USD oraz Nestle, jako pierwsza spośród producentów żywności 73 pozycję, wartość rocznej sprzedaży 46 628 mln USD. Za nią znajdowały się takie kraje jak Dominikana, Bułgaria. Co zatem pozwala tym przedsiębiorstwom konkurować z gospodarkami narodowymi? Wartości niematerialne – typologia, definicja i ich szacowanie

Praktyka współczesnej gospodarki nazywanej „gospodarką wiedzy”

(knowledge-based economy1) dowiodła, iż sam kapitał (w klasycznym ujęciu) nie determinuje sukcesu przedsiębiorstwa, gdyż korporacje o podobnej wartości księgowej notowane na giełdach papierów wartościowych wyceniane są przez rynek inaczej. Za walory przedsiębiorstwa inwestorzy skłonni są zapłacić wielokrotnie wyższą cenę niż wynikałoby to z jego wartości księgowej.

Czynnikiem decydującym w głównej mierze o wartości przedsiębiorstwa są wartości niematerialne. Wartości niematerialne „nieuchwytne” (z ang.: intangibilities) to wartości, o które istnieje ciągły spór odnośnie elementów, które należałoby do nich zaliczyć. W tabeli drugiej przedstawiono propozycje klasyfikacji wartości niematerialnych według Financial Accounting Standard Bard (FASB), „The Intangible Assets Monitor”2 oraz powszechnego ich rozumienia.

Tabela 2. Różne podejścia do wartości niematerialnych.

Wartości niematerialne

powszechnie rozumienie

Wartości niematerialne

według FASB3

Marka

Lojalność arketingie

Dbałość o środowisko naturalne4

Innowacyjność

Systemy zarządzania wiedzą

Systemy zarządzania dostawami

Kultura organizacji

Związane z arketingiem

Związane z konsumentem

Związane z kontraktem, umową

Związane z technologią

Związane ze sztuką lub dobrami unikatowymi

Źródło: Opracowanie własne (2003).

1 Zobacz Greenspan A. (2002).

2 Zobacz Sveiby K.E (2001).

3 Zobacz Financial Accounting Standard Board (2001).

4 Zobacz Schwartz M. (2000).

Page 3: Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej

3

Tabela 2(cd.). Różne podejścia do wartości niematerialnych.

Wartości niematerialne

„The Intangible Assets Monitor”5

Czynniki zewnętrzne External Structure Indicators

Czynniki wewnętrzne Internal Structure Indicators

Fachowość Competence Indicators

Wskaźniki wzrostu

Wzrost sektora

Wskaźniki wzrostu

Inwestycje w IT

Inwestycje w budowanie struktury wewnętrznej

Wskaźniki wzrostu

Wskaźnik kompetencji

Liczba lat w branży

Stopień edukacji personelu

Rotacja kompetencji

Wskaźniki innowacyjności

Wzrost zaufania wśród dotych-czasowych klientów

Sprzedaż do nowych klientów

Wskaźniki innowacyjności

Programy lojalnościowe dla klientów

Nowe produkty lub usługi

Nowe technologie

Wskaźniki innowacyjności

Doświadczenie z klientami

Koszty szkoleń i treningów

Segmentacja rynku

Wskaźniki sprawności i użyteczności

Zysk na jednego klienta

Sprzedaż na jednego klienta

Wskaźniki rentowności

Wskaźniki sprawności i użyteczności

Proporcja liczebności działów wspomagających sprzedaż do

liczebności klientów

Wskaźniki sprawności i użyteczności

Liczba profesjonalistów

Wartość dodana na pracownika.

Wartość dodana na profesjo-nalistę

Zysk na jednego pracownika

Zysk na jednego profesjonalistę

Wskaźniki ryzyka, stabilności

Wskaźnik zadowolenia konsu-menta

Udział dużych konsumentów

Struktura wiekowa konsumentów

Wskaźnik lojalności konsumenta

Powtarzalność zakupów

Wskaźniki ryzyka, stabilności

Indeks wartości / postawy

Wiek organizacji

Rotacja pracowników

Wskaźnik młodych pracowników

(do 2 lat w firmie)

Wskaźnik pracowników długo

zatrudnionych

Wskaźniki ryzyka, stabilności

Rotacja kadry kierowniczej i specjalistów

Płaca relatywna

Wskaźnik długo zatrudnionych

specjalistów

Źródło: Opracowanie własne (2003).

Należy zwrócić uwagę, że według używanych przez korporacje notowane na

światowych giełdach wykładni6, do wartości niematerialnych wykazywanych w sprawozdaniach finansowych nie powinno ujmować się wartości niematerialnych generowanych przez konsumentów – np. przyrost liczby lojalnych klientów lub dużych klientów oraz wartości generowanych przy udziale zatrudnionej w przedsiębiorstwie kadry specjalistów, o ile nie są oni zatrudnieni w ramach kontraktu.

Podobnie jak w przypadku braku jednoznacznej klasyfikacji wartości niematerialnych nie funkcjonuje jednoznaczna ich definicja, dlatego dla potrzeb poniższego opracowania została ona sformułowana:

Wartości niematerialne - są to wartości generowane w organizacji przy

udziale czynników zewnętrznych – czynników związanych z klientem, czynników koniunkturalnych; czynników wewnętrznych kwantyfikowalnych – czynników marketingowych, czynników „software” związanych z użytkowanymi przez organizację systemami komputerowymi, czynników organizacyjnych7; czynników wewnętrznych niekwantyfikowalnych (lub trudno kwantyfikowalnych) - czynników związanych z fachowością, kreatywnością i efektywnością kadry kierowniczej, czyli tzw.: „aktywami koncepcyjnymi”

5 Zobacz Sveiby K.E (2001).

6 Zobacz FASB (2001).

7 Wiek organizacji, udział młodych pracowników, udział pracowników doświadczonych, rotacja pracowników.

Page 4: Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej

4

(„conceptual assets”8) oraz czynników „knowledge”, czyli baz danych i systemów wspomagania decyzji będących w posiadaniu organizacji. Zasadniczo wartości niematerialne można podzielić na dwie grupy: Wartości niematerialne trwałe – Goodwill – nie mogą one być amortyzowane, lecz poddawane są „testowi dewaluacji” (impairment test)6,9; Wartości niematerialne nietrwałe – pozostałe wartości generowane przez czynniki o ograniczonym czasie użytkowania, amortyzowane są najczęściej liniowo odpowiednio do czasu amortyzacji czynników z nimi związanych10.

Istotną trudność sprawia również oszacowanie wartości niematerialnych, a do ich wyceny proponuje się następujące podejścia:

Podejście I – rachunkowe, zakłada, iż wartości niematerialne to nadwyżka ceny nabycia przedsiębiorstwa nad jego wartością wynikającą z zapisów w księgach rachunkowych wg stanu na dzień zawarcia transakcji9.

Podejście II – bazuje na inwestycjach w badania i rozwój przedsiębiorstwa (R&D); oprogramowanie i dane; budowanie marki oraz inne wartości niematerialne11.

Podejście III – bazuje na środkach wypłacanych „kreatywnym pracownikom”: kluczowemu szczeblowi zarządzania oraz zespołom badawczym, czyli tym, którzy generują przyrost wartości niematerialnych11.

Podejście IV – bazuje na marży operacyjnej przedsiębiorstwa, czyli różnicy pomiędzy wynikiem ze sprzedaży a kosztami sprzedaży. Na marżę brutto wpływa na przykład zaoszczędzona część kosztów wynikłych z wprowadzenia elektronicznych systemów zarządzania dostaw11.

Podejście VI – „niefiskalne” – zakłada, iż nie można mierzyć „nowego” za pomocą powszechnie stosowanych narzędzi rachunkowych, nie powinno się również przypisywać poszczególnym składnikom wartości pieniężnych, podobnie jak nie poddaje się wycenie użyteczności dóbr. Wartości niematerialne powinno się natomiast poddać ocenie5 przypisując im określone wskaźniki, a dopiero wówczas należy odnieść je do wartości przedsiębiorstwa, wielkości przychodów lub przyrostu wielkości przychodów, by określić wagę wartości niematerialnych w kreowaniu poszczególnych wartości.

Podejście VII – zakłada, iż wartości niematerialne, to różnica pomiędzy wartością zorganizowanej jednostki gospodarczej, oszacowaną na podstawie szczegółowo przeprowadzonej wyceny (wycena przedsiębiorstwa), a wartością tą pomniejszoną o wartość aktywów netto obliczoną na podstawie danych ujętych w księgach rachunkowych wg stanu na dzień sporządzania wyceny9.

W opinii autora podejściem najlepiej odpowiadającym wycenie wartości

niematerialnych jest podejście VI - „niefiskalne”, które uwzględnia czynniki mogące mieć wpływ na kreowania wartości niematerialnych. Ze względu, że oszacowanie wartości niematerialnych za pomocą tego podejścia wymaga wielu szczegółowych danych stanowiących tajemnicę wewnętrzną korporacji w dalszej części opracowania autor użył wyceny proponowanej w Podejściu VII – które jest zgodne z zaleceniami Financial Accounting Standards Bard.

8 Między innymi Alan Greenspan – wystąpienie przed Izbą Reprezentantów – luty 2002 .

9 Zobacz Arnold Ch. (2001).

10 Zobacz Koltveit J. (2002), zobacz FASB (1983).

11 Zobacz Lev B. (2001)

Page 5: Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej

5

Coca Cola Co.

W celu ukazania jak wielkie znaczenie dla korporacji mają wartości niematerialne posłużono się przykładem lidera w produkcji napoi bezalkoholowych – Coca Cola Co. W tabeli trzeciej przedstawiono uproszczony bilans na dzień 31 grudnia 2002 roku.

Tabela 3. Uproszczony bilans Coca Cola Co. (Na dzień 31 grudnia 2003 roku.)

Coca-Cola Company AKTYWA PASYWA

mln. USD mln. USD

Środki pieniężne 2 647 13 688 Zobowiązania długoterminowe

Kapitał obrotowy 8 227 8 111 Zobowiązania krótkoterminowe

Budynki i wyposażenie, inwestycje 10 902 3 501 Kapitał własny

Goodwill i inne wart. niematerialne 3 524

Suma aktywów 25 300 25 300 Suma pasywów Źródło: Opracowanie własne na podstawie Coca Cola Annual Report 2002 (2003)

Z przedstawionego bilansu mogłoby wynikać, iż Coca Cola posiada wartości niematerialne o wartości około 3,5 mld USD, a cała korporacja jest warta 25,3 mld USD. Łatwo jednak obliczyć, że 2,45 mld akcji wyemitowanych przez tą korporację pomnożone przez kurs giełdowy 46,04 USD (12.2002) daje sumę 112,8 mld USD a więc ok. 4,5 razy więcej niż wynikało by to z zapisów bilansowych. Ile zatem warte są w rzeczywistości wartości niematerialne? Przy szacowaniu wartości niematerialnych, w przypadku przedsiębiorstwa notowanego na giełdzie warto wyjść od wyceny proponowanej przez analityków9. W przypadku Coca Cola Co. wartość ta wyniosła 144,47 mld USD. Od tej wartości należy odjąć następnie wartość aktywów netto – 11,61 mld USD co daje 132,86 USD. Suma ta odzwierciedla dopiero faktyczną wartość Goodwill i innych wartości niematerialnych korporacji. Faktyczną rolę wartości niematerialnych można dostrzec na graficznym przedstawieniu „całościowego” bilansu Coca Cola Co. ujmującego również wartości niematerialne.

Rysunek 1. Struktura bilansu Coca Cola Co. na dzień 31 grudnia 2002 roku.

wart

ci n

iem

ate

ria

lne

Wartości rynkowa 144.470 mln USD

kapitał własny uwidoczniony 3.501 mln USD

kapitał własny niewidoczniony

mln USD89.170

zobowiązania długoterminowe

zobowiązania krótkoterminowe

środki pieniężne

rzeczowe składniki majątku

środki obrotowe

Goodwill 25.3

00 m

ln U

SD

AKTYWA PASYWA

Źródło: Opracowanie własne (2003).

Page 6: Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej

6

Liderzy w gospodarce żywnościowej

W celu przedstawienia sytuacji liderów gospodarki żywnościowej spośród światowych korporacji ujętych w tabeli pierwszej celowo wybrano dziesięć notowanych na NYSE12. Dwie z nich reprezentują producentów napoi bezalkoholowych: Pepsi Co. i Coca Cola Co.; trzy reprezentują dystrybutorów: Wal-Mart Stores, Inc., J.C. Penney Company, Inc., i Target Corporation; pięć reprezentuje producentów żywności: Kraft Foods Inc., Kellogg Company, Dean Foods Company, DANONE Group oraz jedna korporacja, która jest przedstawicielem producentów napoi alkoholowych - Anheuser-Busch Companies. W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie wartości aktywów, Goodwill i innych wartości niematerialnych oszacowanych według zaleceń FASB przy dwóch wariantowych wartościach branych jako wartość przedsiębiorstwa. W pierwszym wariancie za wartość przedsiębiorstwa przyjęto wartość oszacowaną przez analityków giełdowych – EV1, natomiast w drugim przypadku posłużono się wartością kapitalizacji przedsiębiorstwa na koniec roku rozrachunkowego 2002 – EV2. Posługiwanie się wartością EV2 jest o tyle przez autora uzasadnione, że zakłada nagły spadek wartości przedsiębiorstwa na skutek spadku koniunktury czy ujawnienia jakichś nieprawidłowości w samej korporacji, które mogłyby wpłynąć na wartość przedsiębiorstwa.

Tabela 4. Zestawienie wartości korporacji, aktywów, Goodwill i innych wartości niematerialnych.

Korporacje EV2 EV1

Wartości bilansowe Wartości oszacowane

Akty

wa

Go

od

will

po

zo

sta

łe w

. n

iem

ate

rialn

e

Go

od

will (E

V1)

Go

od

will (E

V2)

Go

od

will -

Go

od

will (E

V1)

Go

od

will -

Go

od

will (E

V2)

miliardów USD

Wal-Mart Stores, Inc. 256,9 257,6 95,7 8,6 0,0 219,5 218,9 210,9 210,3

Coca-Cola Company 112,8 114,5 25,3 0,3 3,2 102,9 101,2 102,6 100,9

PepsiCo, Inc 82,4 82,1 23,5 3,6 1,6 72,8 73,1 69,1 69,4

Kraft Foods Inc. 50,5 63,7 57,1 24,9 11,5 37,8 24,7 12,9 (0,2)

Anheuser-Busch Companies 39,8 46,7 14,1 0,3 0,0 43,6 36,7 43,3 36,4

Target Corporation 35,8 47,2 28,7 0,0 0,0 38,5 27,0 38,5 27,0

DANONE Group 20,7 23,4 17,1 5,1 1,7 17,4 14,8 12,4 9,7

J.C. Penney Company, Inc. 6,5 10,1 17,9 2,3 0,5 3,9 0,3 1,6 (2,0)

Dean Foods Company 4,7 7,4 6,9 3,2 0,5 5,1 2,4 1,9 (0,8)

Kellogg Company 1,4 19,1 10,2 3,1 2,0 18,2 0,5 15,0 (2,6)

Średnia 44,1 50,8 24,2 3,3 1,1 41,7 35,0 38,4 31,7 Źródło: Opracowanie własne (2003). W nawiasach umieszczone zostały wartości ujemne.

Analizując wartości niematerialne, a w szczególności Goodwill ujęte w

sprawozdaniach rocznych wybranych korporacji w porównaniu z wartościami oszacowanymi Goodwill (EV1) zauważyć można, że wartości niematerialne ujęte w księgach rachunkowych są we wszystkich przypadkach nieoszacowane lub jak w przypadku Target Co. nie ujęto ich. Różnica pomiędzy Goodwill (EV1), a wartością Goodwill w bilansie stanowi kwotę niedoszacowania tych wartości.

12

NYSE - New York Stock Exchange

Page 7: Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej

7

W przypadku szacowania wartości Goodwill bazującej na wartości przedsiębiorstwa EV2 uzyskano w niektórych przypadkach ujemną różnicę pomiędzy wartościami niematerialnymi zapisanymi w księgach rachunkowych a wartościami niematerialnymi oszacowanymi: Kraft Foods Inc. – 0,2 mld USD; J.C. Penney Company, Inc. – 2,0 mld USD, Dean Foods Company – 0,8 mld USD i Kellogg Company – 2,6 mld USD. Różnica ta to wartość, o którą zapisy księgowe są dotyczące wartości niematerialnych są większe od stanu faktycznego. Aby skorygować wartość Goodwill i innych wartości niematerialnych należy w myśl FASBS No. 142 odjąć tę różnicę od wyniku operacyjnego powiększonego o amortyzację (EBITDA). Goodwill a wybrane wielkości charakteryzujące przedsiębiorstwo

Przeprowadzono analizę związku wielkości oszacowanych wartości niematerialnych, z wielkością rocznej sprzedaży, wynikiem operacyjnego powiększonego o amortyzację (EBITDA) i liczbą zatrudnionych pracowników. Analizując zależność pomiędzy oszacowanymi wartościami goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, a wynikiem operacyjnym powiększonym o ratę amortyzacji (EBITDA) stwierdzono istnienie istotnej statystycznie zależności. Obliczone χ2

d=66,5 podczas gdy χ2α=27,88 przy poziomie ufności 0,001 i 9 stopniach

swobody. Graficzne przedstawiono na rysunku drugim powyższą zależnośś. Rysunek 2. Zależność pomiędzy oszacowaną wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, a wynikiem operacyjnym powiększonym o ratę amortyzacji (EBITDA).

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

18,0

20,0

0,0 50,0 100,0 150,0 200,0 250,0

Wartość goodwill i innych wartości niem. (mln USD)

EB

ITD

A (

mln

US

D)

Źródło: Opracowanie własne (2003).

W analizowanych przypadkach stwierdzono również istnienie statystycznie istotnej zależności pomiędzy wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, a wielkością przychodów. χ2

d=64,8 podczas gdy χ2α=27,88 przy

poziomie ufności 0,001 i 9 stopniach swobody.

Page 8: Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej

8

Rysunek 3. Zależność pomiędzy oszacowaną wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, a wielkością przychodów przedsiębiorstw.

-50,0

0,0

50,0

100,0

150,0

200,0

250,0

300,0

0,0 50,0 100,0 150,0 200,0 250,0

Wartość goodwill i innych wartości niem. (mln USD)

Prz

ych

od

y (

mln

US

D)

Źródło: Opracowanie własne (2003).

Zaobserwowano silny związek pomiędzy wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, a ceną akcji przedsiębiorstw. Wartość χ2

d wyniosła 303,5 podczas gdy χ2

α=27,88 przy poziomie ufności 0,001 i 9 stopniach swobody.

Rysunek 4. Zależność pomiędzy oszacowaną wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, ceną akcji przedsiębiorstw.

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

0,0 50,0 100,0 150,0 200,0 250,0

Wartość goodwill i innych wartości niem. (mln USD)

cen

a a

kcji

(U

SD

)

Źródło: Opracowanie własne (2003).

Zaobserwowano również statystycznie istotną zależność pomiędzy liczbą zatrudnionych w przedsiębiorstwie pracowników a wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi. χ2

d=103,5 podczas gdy χ2α=27,88 przy poziomie ufności

0,001 i 9 stopniach swobody.

Page 9: Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej

9

Rysunek 5. Zależność pomiędzy oszacowaną wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, ceną akcji przedsiębiorstw.

0,0

50,0

100,0

150,0

200,0

250,0

0,0 200,0 400,0 600,0 800,0 1 000,0 1 200,0 1 400,0 1 600,0

Ilość pracowników

Wart

ość G

oo

dw

ill

(US

D)

Źródło: Opracowanie własne (2003). Wnioski Z przeprowadzonego przeglądu literatury, studium przypadków oraz przeprowadzonych analiz wynikają następujące wnioski końcowe:

1. Do tej pory nie wypracowano jednoznacznej klasyfikacji wartości niematerialnych, nie sformułowano również jednoznacznej definicji oraz nie wypracowano standardowej metody wyceny.

2. Żadna spośród badanych korporacji nie wykazywała w swoich sprawozdaniach finansowych całej wartości Goodwil i innych wartości niematerialnych.

3. Financial Accounting Standards Board poprzez wydawane standardy rachunkowości stara się wymóc na korporacjach notowanych na giełdach korektę przeszacowanych wartości Goodwill. Oraz doprowadzić do pełnego wykazywania wartości niematerialnych w księgach rachunkowych.

4. Istnieją statystycznie istotne zależności pomiędzy wartością Goodwill i innymi wartościami niematerialnymi a wartością rocznej sprzedaży przedsiębiorstw, wynikiem operacyjnym powiększonym o amortyzację oraz ceną akcji.

5. Istnieje statystycznie istotna zależności pomiędzy liczbą pracowników a wartością Goodwill i innymi wartościami niematerialnymi.

Spis literatury

Arnold Ch.: New US GAAP goodwill Accounting Rules, Vontobel Equity Research, Zurich, 2001

CIA: CIA - The World Factbook 2003, Washington, 2003

Coca Cola Co.: Creating new value - The Coca-Cola Company Annual Report 2002, Coca Cola Co., Atlanta, 2002

Financial Accounting Standards Board: Financial Accounting Standard No. 141, Business Combinations, FASB, Norwalk, 2001

Financial Accounting Standards Board: Financial Accounting Standard No. 142, Goodwill and Other Intangible Assets, FASB, Norwalk, 2001

Financial Accounting Standards Board; Financial Accounting Standard No. 72, Accounting for Certain Acquisitions of Banking or Thrift Institutions--an

Page 10: Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej

10

amendment of APB Opinion No. 17, an interpretation of APB Opinions 16 and 17, and an amendment of FASB Interpretation No. 9, FASB, Norwalk, 1983

Financial Times: www.ft.com, 2001, 2002, 2003

Forbes: www.forbes.com, 2001, 2002, 2003

Greenspan A. – tekst wystąpienia przed Izbą Reprezentantów, www.house.gov, 2001

Herman J.: Regulatory impact assesment (RIA) – reform of the taxation of intangible assets, Inland Revenue, London, 2002

Koltveit J.: Accounting of Branch Acqisitions, RMS McGradley, INC, Davenport, 2002

Lev B.: Intangibles: Management, measurement, and Reporting, FRBNY, NY 2001

Lev B.: Remarks on the measurement, valuation, and reporting of intangible assets, FRBNY, NY 2001

Schwartz M.: Intangible Assets, Computerworld, min.: www.computerworld.com, 2000

Sveiby K.E.: Measuring Intangibles and Intellectual Capital - An Emerging First Standard, www.sveiby.com (i inne), 1988

Sveiby K.E.: The Intangible Assets Monitor , www.sveiby.com (i inne), 2001;

Yahoo Finace: biz.yahoo.com Streszczenie

Powyższe opracowanie przedstawia różne podejścia do klasyfikacji, szacowania I definiowania wartości niematerialnych. W przekonaniu analityków są to czynniki decydujące o wynikach finansowych oraz wartości przedsiębiorstwa. Summary The paper display different approaches to classification valuation and definition of intangible asserts. Along with analytic intangible asserts is the factor that determinates profanity and valuation of an enterprice.