Rola i zadania pielęgniarki w Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad dzieckiem z opiece nad dzieckiem z

pourazowym krwawieniem pourazowym krwawieniem wewnątrzczaszkowymwewnątrzczaszkowym

Elżbieta JaniszewskaElżbieta Janiszewska Praca licencjackaPraca licencjacka

UM w ŁodziUM w Łodzi

URAZ GŁOWYURAZ GŁOWY

Najczęstsza przyczyna pourazowej śmierci i kalectwa u dzieciNajczęstsza przyczyna pourazowej śmierci i kalectwa u dzieci Stanowi 50 % wszystkich urazówStanowi 50 % wszystkich urazów Jest przyczyną 25% zgonów urazowychJest przyczyną 25% zgonów urazowych

Wynikiem urazu jest:Wynikiem urazu jest: - uszkodzenie- uszkodzenie - niedokrwienie- niedokrwienie - niedotlenienie mózgu- niedotlenienie mózgu

Ciężkość urazu zależy od:Ciężkość urazu zależy od: - wieku pacjenta- wieku pacjenta - siły urazu- siły urazu - czasu działania siły - czasu działania siły - obecności innych urazów - obecności innych urazów

PRZYCZYNY URAZÓW GŁOWY U DZIECIPRZYCZYNY URAZÓW GŁOWY U DZIECI

Wypadki komunikacyjne Wypadki komunikacyjne Upadki - w poziomie lub z Upadki - w poziomie lub z

wysokościwysokości Urazy na rowerzeUrazy na rowerze Urazy sportoweUrazy sportowe Pobicia Pobicia Zespół dziecka Zespół dziecka

maltretowanego ,,shaken baby maltretowanego ,,shaken baby syndrom”syndrom”

URAZ PIERWOTNY OUNURAZ PIERWOTNY OUN

BEZPOŚREDNI URAZ TKANKI NERWOWEJBEZPOŚREDNI URAZ TKANKI NERWOWEJ

Urazy przenikająceUrazy przenikające

Urazy tępe:Urazy tępe:

siła zewnętrzna działająca na siła zewnętrzna działająca na powierzchnię czaszki powierzchnię czaszki

zasada trzech zderzeńzasada trzech zderzeń

mechanizm „coup” mechanizm „coup”

„ „contre-coup” z odbiciacontre-coup” z odbicia

MECHANIZM „COUP” – „CONTRCOUP”MECHANIZM „COUP” – „CONTRCOUP”

URAZ WTÓRNY OUNURAZ WTÓRNY OUN

PRZYCZYNY PRZYCZYNY

POZACZASZKOWEPOZACZASZKOWE

HipotensjaHipotensja

HipoksjaHipoksja

HiperkarbiaHiperkarbia

HiperglikemiaHiperglikemia

HipoglikemiaHipoglikemia

PRZYCZYNYPRZYCZYNY

WEWNĄTRZCZASZKOWEWEWNĄTRZCZASZKOWE

Nadciśnienie wewnątrzczaszkoweNadciśnienie wewnątrzczaszkowe

Niskie ciśnienia przepływu Niskie ciśnienia przepływu

mózgowegomózgowego

Wgłobienie mózguWgłobienie mózgu

Pourazowy skurcz naczyniowyPourazowy skurcz naczyniowy

PODZIAŁ URAZÓW CZASZKOWO-PODZIAŁ URAZÓW CZASZKOWO-MÓZGOWYCHMÓZGOWYCH

Uszkodzenie powłok czaszkiUszkodzenie powłok czaszkiZłamania linijne kości sklepienia czaszki (nie wymagają Złamania linijne kości sklepienia czaszki (nie wymagają leczenia operacyjnego, towarzyszą ciężkim urazom głowy)leczenia operacyjnego, towarzyszą ciężkim urazom głowy)Wstrząśnienie mózgu Wstrząśnienie mózgu Stłuczenie mózguStłuczenie mózguPourazowy obrzęk mózgu Pourazowy obrzęk mózgu

i obrzmienie mózgui obrzmienie mózguPourazowe krwawienie Pourazowe krwawienie

podpajęczynówkowe podpajęczynówkowe Krwawienia Krwawienia

wewnątrzczaszkowewewnątrzczaszkowe (nad i podtwardówkowe, (nad i podtwardówkowe, śródmózgowe)śródmózgowe)

DIAGNOSTYKA – BADANIA OBRAZOWEDIAGNOSTYKA – BADANIA OBRAZOWE

TKTK – pilnie przed upływem 2-4 godzin od – pilnie przed upływem 2-4 godzin od przyjęcia pacjentaprzyjęcia pacjenta

MRMR RTGRTG – wykluczenie złamań kości czaszki– wykluczenie złamań kości czaszki

USGUSG – przezciemiączkowe– przezciemiączkowe

METODY LECZENIA DZIECI PO CIĘŻKIM METODY LECZENIA DZIECI PO CIĘŻKIM URAZIE GŁOWY URAZIE GŁOWY

Ciągłe Monitorowanie Stanu Pacjenta Celem Ciągłe Monitorowanie Stanu Pacjenta Celem Podjęcia Decyzji o Rodzaju Leczenia Podjęcia Decyzji o Rodzaju Leczenia (Intensywna Terapia, Nadzór i Pielęgnacja)(Intensywna Terapia, Nadzór i Pielęgnacja)

LECZENIE ZACHOWAWCZE (P/OBRZĘKOWE I LECZENIE ZACHOWAWCZE (P/OBRZĘKOWE I NEUROPROTEKCYJNE)NEUROPROTEKCYJNE)

LECZENIE OPERACYJNELECZENIE OPERACYJNE Kraniotomia Kraniotomia Kraniektomia odbarczającaKraniektomia odbarczająca Drenaż dokomorowy Drenaż dokomorowy

KRWAWIENIA KRWAWIENIA WEWNĄTRZCZASZKOWEWEWNĄTRZCZASZKOWE

KRWIAK NADTWARDÓWKOWYKRWIAK NADTWARDÓWKOWY

Zbiornik krwi między Zbiornik krwi między oponą twardą i oponą twardą i kościąkością

Źródło krwawienia – Źródło krwawienia – tętnica oponowa tętnica oponowa środkowa środkowa

W TK – kształt W TK – kształt dwuwypukłej dwuwypukłej soczewki jednolicie soczewki jednolicie hiperdensyjnejhiperdensyjnej

Ostry (podostry i Ostry (podostry i przewlekły rzadko u przewlekły rzadko u dzieci) dzieci)

KRWIAK PODTWARDÓWKOWYKRWIAK PODTWARDÓWKOWY

OSTRY PRZEWLEKŁYOSTRY PRZEWLEKŁY Przystąpienie do operacji usunięcia krwiaka podtwardówkowego Przystąpienie do operacji usunięcia krwiaka podtwardówkowego

po czasie powyżej 4 godzin 3-krotnie zwiększa śmiertelność. po czasie powyżej 4 godzin 3-krotnie zwiększa śmiertelność.

Ewakuacja krwiaka podtwardówkowegoEwakuacja krwiaka podtwardówkowego

KRWIAK ŚRÓDMÓZGOWYKRWIAK ŚRÓDMÓZGOWY

Wynaczynienie krwi Wynaczynienie krwi do miąższu tkanki do miąższu tkanki mózgowejmózgowej

W TK – wygląd W TK – wygląd plamistego obszaru plamistego obszaru o podwyższonej o podwyższonej gęstościgęstości

Leczenie – Leczenie – kraniotomia, czasami kraniotomia, czasami kraniektomia kraniektomia odbarczającaodbarczająca

DZIAŁANIA PRZEDSZPITALNEDZIAŁANIA PRZEDSZPITALNE

Utrzymanie drożności dróg oddechowych – ABCDE, Utrzymanie drożności dróg oddechowych – ABCDE, wraz ze stabilizacją kręgosłupa szyjnego (kołnierz wraz ze stabilizacją kręgosłupa szyjnego (kołnierz Schanza)Schanza)Zapobieganie niedotlenieniu mózgu (hipoksemii)Zapobieganie niedotlenieniu mózgu (hipoksemii) Zapobieganie hipotensji (późny objaw wstrząsu u dzieci)Zapobieganie hipotensji (późny objaw wstrząsu u dzieci)Unikanie profilaktycznej hiperwentylacjiUnikanie profilaktycznej hiperwentylacjiZapobieganie aspiracji Zapobieganie aspiracji Ocena stanu świadomości i reakcji ruchowej, Ocena stanu świadomości i reakcji ruchowej, zanotowanie wg GCS (intubacja na zanotowanie wg GCS (intubacja na ≤ ≤ 8 pkt )8 pkt )Ocena reakcji źrenic na światło, ich szerokości, Ocena reakcji źrenic na światło, ich szerokości, ustawienia oraz ruchomości gałek ocznych ustawienia oraz ruchomości gałek ocznych Sedacja i analgezja (leki uspokajające i p/bólowe)Sedacja i analgezja (leki uspokajające i p/bólowe)Kontrola temperatury (unikanie hipertermii)Kontrola temperatury (unikanie hipertermii)Utrzymanie prawidłowej glikemii Utrzymanie prawidłowej glikemii Profilaktyka p/drgawkowaProfilaktyka p/drgawkowa

ROLA PIELĘGNIARKI RATUNKOWEJROLA PIELĘGNIARKI RATUNKOWEJ

Wstępna ocena ciężkości urazów i organizacja bezpiecznego Wstępna ocena ciężkości urazów i organizacja bezpiecznego transportu chorego do szpitalatransportu chorego do szpitala

Samodzielne podejmowanie i wszczęcie technik monitorowania Samodzielne podejmowanie i wszczęcie technik monitorowania funkcji życiowych pacjentafunkcji życiowych pacjenta

Aktywne wykonywanie zadań ratunkowych w trakcie resuscytacji u Aktywne wykonywanie zadań ratunkowych w trakcie resuscytacji u dzieci i dorosłychdzieci i dorosłych

Samodzielne wykonywanie zaawansowanych czynności Samodzielne wykonywanie zaawansowanych czynności medycznych tj. intubacja dotchawicza, defibrylacja w stanach medycznych tj. intubacja dotchawicza, defibrylacja w stanach nagłych (po odbyciu przeszkolenia)nagłych (po odbyciu przeszkolenia)

Wykonywanie dostępów donaczyniowych, zestawów infuzyjnych i Wykonywanie dostępów donaczyniowych, zestawów infuzyjnych i przetaczanie płynów przetaczanie płynów

Zaopatrzenie ran jałowymi opatrunkami i doraźne unieruchomienie Zaopatrzenie ran jałowymi opatrunkami i doraźne unieruchomienie złamań złamań

Zapobieganie utraty ciepła – ogrzanie dzieckaZapobieganie utraty ciepła – ogrzanie dziecka

Wykrywanie wczesnych objawów powikłań pourazowych mózgu Wykrywanie wczesnych objawów powikłań pourazowych mózgu

ODDZIAŁY RATUNKOWE – ZADANIA ODDZIAŁY RATUNKOWE – ZADANIA PIELĘGNIARKIPIELĘGNIARKI

Przygotowanie oddziałuPrzygotowanie oddziałuSkuteczne i szybkie dokonanie wstępnej oceny Skuteczne i szybkie dokonanie wstępnej oceny stanu dziecka przyjętego z wypadkustanu dziecka przyjętego z wypadkuZapewnienie bezpieczeństwaZapewnienie bezpieczeństwaSprawna resuscytacja Sprawna resuscytacja Znajomość aparatury, stałe monitorowanie i Znajomość aparatury, stałe monitorowanie i analiza parametrów życiowych co 3 minutyanaliza parametrów życiowych co 3 minutyPobieranie wstępnych próbek krwi do badań Pobieranie wstępnych próbek krwi do badań Rejestrowanie nadchodzących wyników badań i Rejestrowanie nadchodzących wyników badań i ich odpowiednie przekazanie zespołowi ich odpowiednie przekazanie zespołowi Ocena i monitorowanie bólu oraz innych objawów Ocena i monitorowanie bólu oraz innych objawów w stanach ciężkich, zagrażających życiu dziecka w stanach ciężkich, zagrażających życiu dziecka

Podejmowanie decyzji o zastosowaniu przymusu Podejmowanie decyzji o zastosowaniu przymusu bezpośredniego w sytuacjach zagrożenia bezpośredniego w sytuacjach zagrożenia

Upewnienie się telefoniczne o gotowości przyjęcia Upewnienie się telefoniczne o gotowości przyjęcia pacjenta przez oddział wskazany do podjęcia pacjenta przez oddział wskazany do podjęcia leczenia ostatecznego leczenia ostatecznego

Nie opóźnianie i bezpieczne przekazanie dziecka Nie opóźnianie i bezpieczne przekazanie dziecka do oddziału do oddziału

Opieka nad rodziną i najbliższymi dzieckaOpieka nad rodziną i najbliższymi dziecka

Zastosowanie procedury medycznej w przypadku Zastosowanie procedury medycznej w przypadku dawców i biorców organówdawców i biorców organów

Postępowanie zgodnie z etyką zawodową i Postępowanie zgodnie z etyką zawodową i obowiązującym prawemobowiązującym prawem

SZCZEGÓŁOWE DZIAŁANIA SZCZEGÓŁOWE DZIAŁANIA PIELĘGNIARSKIEPIELĘGNIARSKIE

Działania opiekuńcze Działania opiekuńcze

Działania terapeutyczneDziałania terapeutyczne

Działania rehabilitacyjneDziałania rehabilitacyjne

Działania profilaktyczne Działania profilaktyczne

Działania edukacyjne Działania edukacyjne

PODSUMOWANIEPODSUMOWANIE

Szybkość wdrożenia właściwego postępowania w Szybkość wdrożenia właściwego postępowania w opiece nad chorym pourazowymopiece nad chorym pourazowymKierowanie się kompleksowymi i wielokierunkowymi Kierowanie się kompleksowymi i wielokierunkowymi standardami postępowania w poszczególnych standardami postępowania w poszczególnych etapach pomocy medycznejetapach pomocy medycznejCiągłość monitorowania poszczególnych Ciągłość monitorowania poszczególnych parametrów życiowych oraz wnikliwa obserwacja parametrów życiowych oraz wnikliwa obserwacja stanu klinicznego pacjentastanu klinicznego pacjentaWiedza, wysokie kwalifikacje i umiejętności Wiedza, wysokie kwalifikacje i umiejętności pielęgniarek wpływające na jakość terapii oraz pielęgniarek wpływające na jakość terapii oraz upoważniające do podejmowania decyzji upoważniające do podejmowania decyzji leczniczych w sytuacjach nagłych lub powikłaniachleczniczych w sytuacjach nagłych lub powikłaniach

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.