Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 1 z 23

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 8 W STARGARDZIE SZCZECIŃSKIM

LISTOPAD-GRUDZIEŃ** ROK SZKOLNY 2014/2015

W tym numerze:

Ósemkowe nowinki

Czym inspirują nas WIELCY ludzie?

Maski karnawałowe

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka i Ochrona Praw Dziecka

Moda… Uroda… Styl

Grudniowe święta

WESOŁYCH ŚWIĄT

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 2 z 23

NARODOWE ŚWIĘTO NIEPODLEGŁOŚCI

Polskie święto państwowe obchodzone 11 listopada dla upamięt-

nienia odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku po 123

latach zaborów. Święto to zostało ustanowione w 1937 roku.

Od 1939 roku nie było obchodzone. Przywrócono je w 1989 roku

i od tej pory jest dniem wolnym od pracy.

W

piątek,

7 listo-

pada

2014

roku, klasa VI b oraz klasy II a i II b przygotowały z tej

okazji montaż słowno-muzyczny, dzięki któremu uczniowie

naszej szkoły mogli dowiedzieć się więcej o tak ważnym

wydarzeniu w dziejach naszego państwa.

Jak co roku poczet sztandarowy naszej szkoły wraz z

panią Przybyłowską uczestniczył w uroczystej mszy świę-

tej w dniu 11 listopada w Kolegiacie N.M.P. w Stargardzie.

Dominika Madejska kl. VIb

JESIENNY RAJD PTTK

W listopadowy mglisty poranek, o ósmej rano, członkowie

naszego Szkolnego Koła Turystycznego spotkali się na dworcu

PKP z innymi działaczami Koła Turystycznego PTTK, by odbyć

wycieczkę pociągiem do Pęzina, bo tam właśnie zaczynał się

rajd pieszy. Pierwszym punktem naszej wycieczki był zamek

w Pęzinie, który mieliśmy okazję zwiedzać.

Pani przewodniczka opowiedziała nam legendę o księżniczce

i zjawie, które ponoć niegdyś mieszkały na zamku. Po wyjściu z

obiektu udaliśmy się w kierunku doliny rzeki Krąpieli. Tą leśną

trasą wędrowaliśmy przez około 10 kilometrów. Doszliśmy aż

do Ulikowa, potem do Strachocina, gdzie czekało na nas ogni-

sko i kiełbaski. Trasa Rajdu Jesiennego wynosiła 15 kilome-

trów, które dzielnie przeszliśmy. Mimo zmęczenia i zmarznię-

ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Matylda Michaliszyn, Sandra Czyleko, Zuzanna Gruszczyńska, Kajetan Klimczewski, Paulina Maciusowicz,

Dominika Madejska, Przemysław Robaczewski, Karolina Salamon.

PRZYGOTOWANIE DO DRUKU: Ewa Wiaderek

WYDAWCA: Szkoła Podstawowa nr 8 ul. Romualda Traugutta 16, 73-102 Stargard Szczeciński

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 3 z 23

cia, z ogromną satysfakcją wróciliśmy do domów.

Opiekunka Szkolnego Koła Turystycznego

ANDRZEJKI

Andrzejki to wieczór wróżb, przypadający w nocy z 29 na 30 listopada w wigilię świętego Andrzeja. Obrzędy an-

drzejkowe w naszym kraju mają bardzo długą tradycję, pierwsze wzmianki o nich pochodzą z szesnastego wieku.

W naszej szkole andrzejki odbyły się 26 listopada. W tym dniu na przerwach grała muzyka. W sali gimnastycznej

dziewczynki z klas czwartych wróżyły i każdy z nas mógł dowiedzieć się czegoś o swojej przyszłości.

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 4 z 23

Dla klas IV-VI tego samego dnia od godziny 16.30 do 18.00 odbyła się dyskoteka. Każda klasa przygotowała słodki

poczęstunek. Wszyscy świetnie się bawili i wyszli z dyskoteki zadowoleni.

Dominika Madejska kl. VIb

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 5 z 23

Każdy człowiek – jeżeli bardzo tego chce –

przynajmniej raz w życiu przeżywa coś niezwy-

kłego, choć być może nie zawsze to sobie uświa-

damia.

Dorota Terakowska

Urodziła się 30 sierpnia 1938r. w Krakowie. Uczęszczała do Liceum Muzycznego i Joteyki Gimnazjum

dla dziewcząt, skąd została dyscyplinarnie usunięta. Ukończyła socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Przez wiele lat pracowała jako redaktor i publicysta w ,,Gazecie Krakowskiej’’, „Przekroju” i „Zeszytach

Prasoznawczych”. W latach 1965-1968 była pracownikiem naukowym w Pracowni Socjologii Kultury przy

Pałacu pod Baranami. Należała do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich

oraz Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych. W kwietniu 2003 r., za powieść Ono, otrzymała na-

grodę: "Krakowska Książka Miesiąca". Była autorką książek dla dzieci i młodzieży z gatunku fantasy,

chętnie czytaną także przez dorosłych. Otrzymała trzy nagrody polskiej sekcji IBBY - Światowej Rady

Książek dla Młodzieży za powieści: Córka czarownic, Samotność bogów i Tam gdzie spadają Anioły oraz

nagrody: Dziecięcy bestseller 1995 za książkę Lustro Pana Grymsa, Najlepsza Książka Wiosna ‘98 za Sa-

motność bogów w 1998 roku została nominowana do Paszportu Polityki.

Dorota Terakowska była żoną Macieja Szumowskiego, dziennikarza i dokumentalisty oraz matką reży-

serki Małgorzaty Szumowskiej i dziennikarki Katarzyny Nowak. Zmarła 4 stycznia 2004r w Krakowie. Zo-

stała pochowana na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

W 2015 roku przypada 11. rocznica śmierci autorki. Nie zapomnijmy o tym, a jeśli będzie taka

możliwość – postawmy zapalony znicz na grobie tej wspaniałej pisarki.

Paulina Maciusowicz VIb

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 6 z 23

Był dobrym człowiekiem. Był jednym z tych, którzy dobroć utożsamiali z

mądrością, a talent z charakterem, którzy wiedzieli, że nie można być

wielkim pisarzem będąc złym człowiekiem – powiedział jeden z przyjaciół

Kornele Makuszyńskiego.

KORNEL MAKUSZYŃSKI

Poeta, prozaik, felietonista, krytyk teatralny i publicysta

urodził się 8 stycznia 1884 roku w niewielkim miasteczku Stryj

koło Lwowa. Był jedynym synem emerytowanego pułkownika

wojsk austriackich, Edwarda Makuszyńskiego i Julii z Ogonow-

skich. W Stryju spędził lata dziecięce i w tamtejszym gimna-

zjum ukończył pierwszą klasę. Klasę drugą zaliczył w gimnazjum

w Przemyślu. W wieku dziesięciu lat utracił ojca. W 1898 roku

wyjechał do Lwowa, gdzie podjął dalszą naukę w Gimnazjum im.

Jana Długosza, które ukończył w 1903 roku egzaminem dojrzałości.

Lata szkolne Kornela to okres szczególnie trudny pod względem finansowym dla jego rodziny. Maku-

szyński, który już wówczas wykazywał się zamiłowaniami humanistycznymi, w wieku czternastu lat zara-

biał na swoje utrzymanie udzielaniem korepetycji. W roku 1898 odniósł pierwszy sukces literacki i po wie-

lu latach tak wspominał swój debiut:

Tego roku, gdy miałem lat czternaście zostałem po raz pierwszy wydrukowany! Po raz pierwszy

w życiu ujrzałem Henryka Sienkiewicza (…) napisałem wiersz na Jego cześć i oto ten wiersz zo-

stał przyjęty i wydrukowany na pierwszej stronie czasopisma „Polonia” wydawanego dla młodzie-

ży szkolnej. Mam ten wiersz do dziś w oczach, a szczególnie podpis „Kornel Makuszyński, uczeń

IV klasy gimnazjalnej”

Jako maturzysta prowadził tajne kursy historii i literatury polskiej dla górników i młodzieży robotniczej

na Śląsku. W 1903 rozpoczął studia polonistyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu im. Jana Ka-

zimierza we Lwowie, które ukończył pięć lat później. Przez ten czas nadal rozwijał się twórczo i w 1905

roku oficjalnie zadebiutował tomem poezji Połów gwiazd.

W 1908 wyjechał do Sorbony, gdzie rozpoczął studia romanistyczne. Wyjazd umożliwił mu liczne po-

dróże po Europie i w towarzystwie Staffa, Orkana i Kasprowicza zwiedził Francję, Niemcy i Włochy. W

1912 roku zawarł związek małżeński z Emmą Bażeńską, ze starego rodu szlacheckiego von Baysen-

Bażeński, pochodzącą z ziemiańskiej rodziny osiadłej na Litwie. Była lwowską muzą, znaną wśród arty-

stycznej cyganerii, adorowaną przez Tadeusza Boya -Żeleńskiego i Staffa. W tym samym roku ukazała

się jego pierwsza książka dla dzieci – baśń Szewc Kopytko i Kaczor Kwak. Wybuch I wojny światowej za-

skoczył go podczas wakacyjnej wizyty u rodziny żony. Wraz z Emmą, jako obywatel austriacki, został wy-

wieziony w głąb Rosji, skąd po kilku miesiącach zdołał wrócić do Lwowa, głównie dzięki poręce przyjaciół.

W roku 1915 Makuszyńscy zostali ponownie wywiezieni z miasta i czasowo osiedli w Kijowie. Pisarz

zaczął aktywnie działać wśród tamtejszej Polonii, objął prezesurę Kijowskiego Towarzystwa Literackiego

oraz kierownictwo literackie Teatru Polskiego Stanisławy Wysockiej. Po zakończeniu wojny i odzyskaniu

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 7 z 23

niepodległości przez Polskę, postanowił wrócić do kraju i w czerwcu 1918 roku przeprowadził się do War-

szawy. Tu rozpoczął się okres wzmożonej działalności twórczej. W tzw. „okresie warszawskim” życia po-

wstały liczne utwory dla dzieci i młodzieży, które zapewniły mu sympatię młodego pokolenia i ugruntowały

jego pozycję jako pisarza: autobiograficzna opowieść Bezgrzeszne lata, O dwóch takich, co ukradli księ-

życ, Przyjaciel wesołego diabła, Panna z mokrą głową, Wyprawa pod psem, Wielka brama, Awantura o Ba-

się, Szatan z siódmej klasy oraz wydane pośmiertnie Szaleństwa panny Ewy. Rok 1926 przyniósł Maku-

szyńskiemu Państwową Nagrodę Literacką za poemat dygresyjny Pieśń o Ojczyźnie oraz najwyższe wy-

różnienie literackie, przyznane mu przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Od roku 1918 Kornel Makuszyński związał się z Zakopanem, gdzie bywał kilka razy w roku. Od roku

1929 zaangażował się w aktywność nowo utworzonego Związku Przyjaciół Górali. Dwa lata później wkład

pisarza w działalność społeczną został doceniony przez mieszkańców Zakopanego, którzy nadali mu tytuł

Honorowego Obywatela. Został również honorowym członkiem Związku Górali.

W 1926 roku zmarła żona Makuszyńskiego, Emma. Rok później w Zakopanem poślubił córkę znanego

lwowskiego profesora medycyny, Antoniego Gluzińskiego, śpiewaczkę operową, Janinę. W 1933 podjął

współpracę z rysownikiem, Marianem Walentynowiczem. Wspólnie stworzyli cykl historyjek słowno-

obrazkowych o przygodach Koziołka Matołka oraz trzy księgi „Przygód małpki Fiki-Miki”. W 1937 został

członkiem Polskiej Akademii Literatury.

Okres okupacji hitlerowskiej państwo Makuszyńscy przeżyli w Warszawie. We wrześniu 1939 ro-

ku, podczas nalotów, jedna z bomb zniszczyła dom, w którym mieszkali. Stracili wówczas całą bibliotekę,

rękopisy utworów pisarza i kolekcję obrazów. Podczas walk powstańczych zaginęło pięć książek Maku-

szyńskiego, przygotowanych już do druku. Pani Janina zdołała uratować rękopisy dwóch powieści, napisa-

nych w pierwszym roku wojny: List z tamtego świata i Szaleństwa panny Ewy.

Po upadku Powstania Warszawskiego zostali wywiezieni do Opoczna, a stamtąd udało im się szczę-

śliwie przedostać do Zakopanego. W mieście tym pisarz spędził ostatnie lata życia, mieszkając w willi

„Opolanka” przy ulicy Tetmajera 15. Schorowany i udręczony wojennymi przeżyciami porzucił pracę twór-

czą i powoli popadł w zapomnienie. Do końca swych dni starał się jednak odpisywać na listy od czytelników

i wielbicieli swoich książek, które napływały z całego kraju.

Zmarł 31 lipca 1953 roku. Mieszkańcy Zakopanego urządzili mu pogrzeb z góralskimi honorami, a

kapela Obrochtów grała „Sabałową nutę”. Pożegnanie Kornela Makuszyńskiego opisał Włodzimierz Wnuk w

książce „Ku Tatrom”. Pisarz został pochowany na Pęksowym Brzyzku – zakopiańskim Cmentarzu Zasłużo-

nych.

Karolina Salamon kl. VIb

źródło: http://szatan-z-siodmej-klasy.klp.pl/a-8914.html

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 8 z 23

Maski karnawałowe są nieodłącznym elementem strojów na imprezy w tym zabawowym okresie. Ich

przygotowanie to świetna zabawa, nie tylko dla dzieci, które przebierają się najczęściej, ale i dla doro-

słych, którzy być może wybierają się na bal maskowy i chcą ukryć twarze za oryginalnym arcydziełem,

najlepiej zrobionym samodzielnie. Możesz ją nosić nie tylko w karnawale, ale też zakładać na inne impre-

zy, szczególnie teraz, gdy modne są "przebieranki". Choć często spotykane są maski zupełnie proste, nie-

które przypominają prawdziwe arcydzieła i mogą stanowić znakomitą pamiątkę po wyjątkowej imprezie

lub karnawale. Maskę możesz kupić w sklepie lub przygotować ją sama. Oto kilka sposobów.

Przepis na maskę karnawałową z masy papierowej Ten sposób jest bardzo prosty – wystarczy zmieszać bardzo miękki papier (chusteczki higieniczne, li-

gninę, ręczniki papierowe), z wodą i mąką pszenną. Ważne, żeby mikstura uzyskała jednolitą konsy-

stencję (bez grudek), wówczas maska będzie ładniejsza. Masę papierową pozostawiamy do przeschnięcia

na naczyniu lub balonie, a następnie wycinamy pożądany kształt i ozdabiamy.

Masa papierowa przepis:

Do jej przygotowania potrzebujemy następujących składników i przedmiotów:

bardzo miękki papier (może być gazetowy, ale z dzienników lub po prostu szary papier toaletowy),

woda,

klej do tapet,

sproszkowana kreda, można zgnieść np. w moździerzu lub za pomocą wał-

ka kredę szkolną, gdy nie uda nam się zdobyć jej w innej postaci,

mąka pszenna (najlepiej tortowa),

naczynie do rozrobienia masy,

sitko,

balon,

ostry nożyk do tapet.

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 9 z 23

Sposób przygotowania:

Do naczynia wlewamy około litr wody i moczymy w niej papier tak, aby cały

został przykryty wodą. Warto pomyśleć o tym, aby masy nam nie zabrakło, bo

niewykorzystana może poleżeć bez szkody dla niej przez kilka dni w zamknię-

tym szczelnie woreczku foliowym. Gdy papier już rozmięknie, to rozdrabniamy

go dłońmi lub najlepiej przy pomocy kuchennego miksera. Kolejny etap to prze-

cedzenie papieru przez sitko. Gdy przestanie już z niego cieknąć woda, to po-

nownie przekładamy go do naczynia, dodajemy kilka łyżek kleju do tapet – za-

leżnie od ilości papieru 5 – 6 lub więcej - do tego dosypujemy dwie szklanki sypkiej kredy oraz tyle samo

szklanek mąki. Całość należy znów bardzo dokładnie wymieszać do momentu aż przestanie się kleić.

Kolejnym etapem pracy jest stworzenie szablonu maski. Do tego właśnie potrzebujemy balonu. Dmu-

chamy go na wielkość głowy i oblepiamy to równomiernie masą. Jeśli ma to być tylko maska zasłaniająca

oczy, to robimy wąski pasek, jeśli zaś ma zasłaniać całą twarz, to pokrywamy odpowiednią ku temu część

balonu, ale w tym wypadku dużo lepiej byłoby to zrobić oklejając głowę manekina lub też specjalny sza-

blon, gdyż pozwoli nam to wyprofilować ją do kształtu twarzy, co na balonie nie jest praktycznie możliwe.

Maski karnawałowe z tektury.

Tego rodzaju maski są płaskie, najczęściej

przygotowywane przez dzieci albo dla dzieci na

karnawałową zabawę lub szkolne przedstawienie.

Wystarczy z tektury wyciąć kształt maski i poma-

lować lub ozdobić go wedle uznania. Czy jednak ty

możesz uratować się tym sposobem, jeśli zostałaś

zaproszona na maskaradę? Owszem. Jest to wa-

riant odpowiedni, jeśli na przykład planujesz zrobić

maskę na patyczku lub taką, która jedynie zasłania

oczy.

Jeżeli wybierasz tę opcję, zadbaj o odpowied-

nie ozdoby - dzięki nim maska będzie wyglądała

elegancko. Bez trudu nabędziesz je w pasmante-

rii. Mogą to być na przykład cekiny – w sklepach

dostępne są tasiemki cekinowe – oklejona nimi

maska będzie wyglądać jak ze sklepu. Możesz ją

również okleić kawałkiem aksamitu, na przykład

czarnego lub czerwonego, bądź ozdobić koronką. Do upiększania masek karnawałowych przydadzą

ci cię też brokat oraz pióra - również kupisz je

w pasmanterii lub sklepie internetowym. Maskę

możesz przymocować do ładnie oklejonego pa-

tyczka lub zawiązać na gumce.

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 10 z 23

Maski karnawałowe z materiału lub koronki.

Gruby pasek (ok. 10 – 12 cm. ) materiału lub koronki

z wyciętymi otworami na oczy to najprostszy i najtań-

szy sposób na zrobienie karnawałowej maski. Najle-

piej, jeśli pasek będzie długi i zawiążesz go z tyłu na

kokardę ze zwisającymi wzdłuż karku i pleców trokami.

Piękną maskę stworzysz przy użyciu kawałka starych

jeansów i kilku ozdób. Surowy jeans, proste szycia

i organza z koralikami tworzą ciekawe pomieszanie

dwóch stylów i wabią niecodziennym kontrastem. Poni-

żej

znaj-

dziesz

in-

struk-

cję

jak zrobić taką fantazyjną maskę. Jeżeli masz pewne

doświadczenie w szyciu, nie zajmie ci to więcej niż 2

godziny. Rzeczy, których potrzebujesz: wydrukowany i wycięty wzór maski, kawałek ciemnego

jeansu, który wystarczy na maskę, sztuczne futro lub

podszewka, fizelina, nitka pasująca do koloru jeansu,

bladozielona nić do haftowania, 5 cekinowych ozdób o

wymiarach 3cm x 5 cm (mogą to być listki, kwiatki lub

inne wzorki, byle błyszczały), 3 duże zielonkawe perły, około 30 cm ciemnozielonej, przejrzystej wstążki z

organzy o szerokości 5 cm, 1,5 m szarej, mieniącej się wstążki, 1 m przezroczystej wstążki, około 50 cm

czarnej gumki o szerokości 3mm, maszyna do szycia, szpilki krawieckie, nożyczki, igła do szycia.

Życzę powodzenia! Matylda Michaliszyn kl. Vb

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 11 z 23

Trzecia Sesja Ogólnego Zgromadzenia ONZ, obradująca w Paryżu,

uchwaliła 10 grudnia 1948 roku Powszechną Deklarację Praw Czło-

wieka. Dokument ten stanowi niewątpliwie jedno z największych

i najtrwalszych osiągnięć ONZ. Przetłumaczona na większość języ-

ków świata Powszechna Deklaracja Praw Człowieka zbiera oraz porządkuje osiągnięcia i postulaty czło-

wieka, który od wielu setek lat toczy nie skończoną jeszcze walkę o swoją wolność i swoją godność.

ZWAŻYWSZY, że uznanie przyrodzonej godności oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich człon-

ków wspólnoty ludzkiej jest podstawą wolności, sprawiedliwości i pokoju świata,

ZWAŻYWSZY, że nieposzanowanie i nieprzestrzeganie praw człowieka doprowadziło do aktów barba-

rzyństwa, które wstrząsnęły sumieniem ludzkości, i że ogłoszono uroczyście jako najwznioślejszy cel

ludzkości dążenie do zbudowania takiego świata, w którym ludzie korzystać będą z wolności słowa

i przekonań oraz z wolności od strachu i nędzy,

ZWAŻYWSZY, że konieczne jest zawarowanie praw człowieka przepisami prawa, aby nie musiał - dopro-

wadzony do ostateczności - uciekać się do buntu przeciw tyranii i uciskowi,

ZWAŻYWSZY, że konieczne jest popieranie rozwoju przyjaznych stosunków między narodami,

ZWAŻYWSZY, że Narody Zjednoczone przywróciły swą wiarę w podstawowe prawa człowieka, godność

i wartość jednostki oraz w równouprawnienie mężczyzn i kobiet, oraz wyraziły swe zdecydowanie popie-

rania postępu społecznego i poprawy warunków życia w większej wolności,

ZWAŻYWSZY, że Państwa Członkowskie podjęły się we współpracy z Organizacją Narodów Zjednoczo-

nych zapewnić powszechne poszanowanie i przestrzeganie praw człowieka i podstawowych wolności,

ZWAŻYWSZY, że jednakowe rozumienie tych praw i wolności ma olbrzymie znaczenie dla ich pełnej re-

alizacji, PRZETO ZGROMADZENIE OGÓLNE ogłasza uroczyście niniejszą Powszechną Deklarację Praw

Człowieka jako wspólny najwyższy cel wszystkich ludów i wszystkich narodów, aby wszyscy ludzie

i wszystkie organy społeczeństwa mając stale w pamięci niniejszą Deklarację - dążyły w drodze nauczania

i wychowywania do rozwijania poszanowania tych praw i wolności i aby zapewniły za pomocą postępowych

środków o zasięgu krajowym i międzynarodowym powszechne i skuteczne uznanie i stosowanie tej Dekla-

racji zarówno wśród Państw Członkowskich, jak i wśród narodów zamieszkujących obszary podległe ich

władzy.

Artykuł 1

Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozu-

mem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa.

Artykuł 2

Każdy człowiek posiada wszystkie prawa i wolności zawarte w niniejszej Deklaracji bez względu na jakie-

kolwiek różnice rasy, koloru, płci, języka, wyznania, poglądów politycznych i innych, narodowości, pocho-

dzenia społecznego, majątku, urodzenia lub jakiegokolwiek innego stanu.

Nie wolno ponadto czynić żadnej różnicy w zależności od sytuacji politycznej, prawnej lub międzynarodo-

wej kraju lub obszaru, do którego dana osoba przynależy, bez względu na to, czy dany kraj lub obszar

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 12 z 23

jest niepodległy, czy też podlega systemowi powiernictwa, nie rządzi się samodzielnie lub jest

w jakikolwiek sposób ograniczony w swej niepodległości.

Artykuł 3

Każdy człowiek ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa swej osoby.

Artykuł 4

Nie wolno nikogo czynić niewolnikiem ani nakładać na nikogo służebności; niewolnictwo i handel niewolni-

kami są zakazane we wszystkich swych postaciach.

Artykuł 5

Nie wolno nikogo torturować ani karać lub traktować w sposób okrutny, nieludzki lub poniżający.

Artykuł 6

Każdy człowiek ma prawo do uznawania wszędzie jego osobowości prawnej.

Artykuł 7

Wszyscy są równi wobec prawa i mają prawo, bez jakiejkolwiek różnicy, do jednakowej ochrony prawnej.

Wszyscy mają prawo do jednakowej ochrony przed jakąkolwiek dyskryminacją, będącą pogwałceniem ni-

niejszej Deklaracji, i przed jakimkolwiek narażeniem na taką dyskryminację.

Artykuł 8

Każdy człowiek ma prawo do skutecznego odwoływania się do kompetentnych sądów krajowych przeciw

czynom stanowiącym pogwałcenie podstawowych praw przyznanych mu przez konstytucję lub przez pra-

wo.

Artykuł 9

Nikogo nie wolno samowolnie aresztować, zatrzymać lub wygnać z kraju.

Artykuł 10

Każdy człowiek ma na warunkach całkowitej równości prawo, aby przy rozstrzyganiu o jego prawach

i zobowiązaniach lub o zasadności wysuwanego przeciw niemu oskarżenia o popełnienie przestępstwa być

słuchanym sprawiedliwie i publicznie przez niezależny i bezstronny sąd.

Artykuł 11

1. Każdy człowiek oskarżony o popełnienie przestępstwa ma prawo, aby uznawano go za niewinnego

dopóty, dopóki nie udowodni mu się winy zgodnie z prawem podczas publicznego procesu, w którym

zapewniono mu wszystkie konieczne środki obrony.

2. Nikt nie może być skazany za przestępstwo z powodu działania lub zaniechania nie stanowiącego

w chwili jego dokonania przestępstwa według prawa krajowego lub międzynarodowego. Nie wolno

także wymierzać kary wyższej niż ta, która była przewidziana w chwili popełnienia przestępstwa.

Artykuł 12

Nie wolno ingerować samowolnie w czyjekolwiek życie prywatne, rodzinne, domowe, ani w jego korespon-

dencję, ani też uwłaczać jego honorowi lub dobremu imieniu. Każdy człowiek ma prawo do ochrony prawnej

przeciwko takiej ingerencji lub uwłaczaniu.

Artykuł 13

1. Każdy człowiek ma prawo swobodnego poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania w granicach

każdego Państwa.

2. Każdy człowiek ma prawo opuścić jakikolwiek kraj, włączając w to swój własny, i powrócić do swego

kraju.

Artykuł 14

1. Każdy człowiek ma prawo ubiegać się o azyl i korzystać z niego w innym kraju w razie prześlado-

wania.

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 13 z 23

2. Nie można powoływać się na to prawo w przypadku ścigania wszczętego rzeczywiście z powodu po-

pełnienia przestępstwa pospolitego lub czynu sprzecznego z celami i zasadami Organizacji Naro-

dów Zjednoczonych.

Artykuł 15

1. Każdy człowiek ma prawo do posiadania obywatelstwa.

2. Nie wolno nikogo pozbawiać samowolnie obywatelstwa ani nikomu odmawiać prawa do zmiany oby-

watelstwa.

Artykuł 16

1. Mężczyźni i kobiety bez względu na jakiekolwiek różnice rasy, narodowości lub wyznania mają

prawo po osiągnięciu pełnoletności do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny. Mają oni równe

prawa w odniesieniu do zawierania małżeństwa, podczas jego trwania i po jego ustaniu.

2. Małżeństwo może być zawarte jedynie za swobodnie wyrażoną pełną zgodą przyszłych małżonków.

3. Rodzina jest naturalną i podstawową komórką społeczeństwa i ma prawo do ochrony ze strony spo-

łeczeństwa i Państwa.

Artykuł 17

1. Każdy człowiek, zarówno sam jak i wespół z innymi, ma prawo do posiadania własności.

2. Nie wolno nikogo samowolnie pozbawiać jego własności.

Artykuł 18

Każdy człowiek ma prawo wolności myśli, sumienia i wyznania; prawo to obejmuje swobodę zmiany wyzna-

nia lub wiary oraz swobodę głoszenia swego wyznania lub wiary bądź indywidualnie, bądź wespół z innymi

ludźmi, publicznie i prywatnie, poprzez nauczanie, praktykowanie, uprawianie kultu i przestrzeganie oby-

czajów.

Artykuł 19

Każdy człowiek ma prawo wolności opinii i wyrażania jej; prawo to obejmuje swobodę posiadania niezależ-

nej opinii, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów wszelkimi środkami, bez

względu na granice.

Artykuł 20

1. Każdy człowiek ma prawo spokojnego zgromadzania i stowarzyszania się.

2. Nikogo nie można zmuszać do należenia do jakiegoś stowarzyszenia.

Artykuł 21

1. Każdy człowiek ma prawo do uczestniczenia w rządzeniu swym krajem bezpośrednio lub poprzez

swobodnie wybranych przedstawicieli.

2. Każdy człowiek ma prawo równego dostępu do służby publicznej w swym kraju.

3. Wola ludu jest podstawą władzy rządu; wola ta wyraża się w przeprowadzanych okresowo rzetel-

nych wyborach, opartych na zasadzie powszechności, równości i tajności, lub na innej równorzęd-

nej procedurze, zapewniającej wolność wyborów.

Artykuł 22

Każdy człowiek ma jako członek społeczeństwa prawo do ubezpieczeń społecznych; ma również prawo do

urzeczywistniania - poprzez wysiłek narodowy i współpracę międzynarodową oraz zgodnie z organizacją

i zasobami każdego Państwa - swych praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, niezbędnych dla

jego godności i swobodnego rozwoju jego osobowości.

Artykuł 23

1. Każdy człowiek ma prawo do pracy, do swobodnego wyboru pracy, do odpowiednich

i zadowalających warunków pracy oraz do ochrony przed bezrobociem.

2. Każdy człowiek, bez względu na jakiekolwiek różnice, ma prawo do równej płacy za równą pracę.

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 14 z 23

3. Każdy pracujący ma prawo do odpowiedniego i zadowalającego wynagrodzenia, zapewniającego je-

mu i jego rodzinie egzystencję odpowiadającą godności ludzkiej i uzupełnianego w razie potrzeby

innymi środkami pomocy społecznej.

4. Każdy człowiek ma prawo do tworzenia związków zawodowych i do przystępowania do związków

zawodowych dla ochrony swych interesów.

Artykuł 24

Każdy człowiek ma prawo do urlopu i wypoczynku, włączając w to rozsądne ograniczenie godzin pracy

i okresowe płatne urlopy.

Artykuł 25

1. Każdy człowiek ma prawo do stopy życiowej zapewniającej zdrowie i dobrobyt jego i jego rodziny,

włączając w to wyżywienie, odzież, mieszkanie, opiekę lekarską i konieczne świadczenia socjalne,

oraz prawo do ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, choroby, niezdolności do pracy, wdowień-

stwa, starości lub utraty środków do życia w inny sposób od niego niezależny.

2. Matka i dziecko mają prawo do specjalnej opieki i pomocy. Wszystkie dzieci, zarówno małżeńskie

jak i pozamałżeńskie, korzystają z jednakowej ochrony społecznej.

Artykuł 26

1. Każdy człowiek ma prawo do nauki. Nauka jest bezpłatna, przynajmniej na stopniu podstawowym.

Nauka podstawowa jest obowiązkowa. Oświata techniczna i zawodowa jest powszechnie dostępna,

a studia wyższe są dostępne dla wszystkich na zasadzie równości w zależności od zalet osobi-

stych.

2. Celem nauczania jest pełny rozwój osobowości ludzkiej i ugruntowanie poszanowania praw człowie-

ka i podstawowych wolności. Krzewi ono zrozumienie, tolerancję i przyjaźń między wszystkimi na-

rodami, grupami rasowymi lub religijnymi; popiera działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych

zmierzającą do utrzymania pokoju.

3. Rodzice mają prawo pierwszeństwa w wvborze nauczania, które ma być dane ich dzieciom.

Artykuł 27

1. Każdy człowiek ma prawo do swobodnego uczestniczenia w życiu kulturalnym społeczeństwa, do ko-

rzystania ze sztuki, do uczestniczenia w postępie nauki i korzystania z jego dobrodziejstw.

2. Każdy człowiek ma prawo do ochrony moralnych i materialnych korzyści wynikających

z jakiejkolwiek jego działalności naukowej, literackiej lub artystycznej.

Artykuł 28

Każdy człowiek ma prawo do takiego porządku społecznego i międzynarodowego, w którym prawa

i wolności zawarte w niniejszej Deklaracji byłyby w pełni realizowane.

Artykuł 29

1. Każdy człowiek ma obowiązki wobec społeczeństwa, bez którego niemożliwy jest swobodny i pełny

rozwój jego osobowości.

2. W korzystaniu ze swych praw i wolności każdy człowiek podlega jedynie takim ograniczeniom, któ-

re są ustalone przez prawo wyłącznie w celu zapewnienia odpowiedniego uznania i poszanowania

praw i wolności innych i w celu uczynienia zadość słusznym wymogom moralności, porządku publicz-

nego i powszechnego dobrobytu demokratycznego społeczeństwa.

3. Z niniejszych praw i wolności nie wolno w żadnym przypadku korzystać w sposób sprzeczny

z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 15 z 23

Artykuł 30

Żadnego z postanowień niniejszej Deklaracji nie można rozumieć jako udzielającego jakiemukolwiek Pań-

stwu, grupie lub osobie jakiegokolwiek prawa do podejmowania działalności lub wydawania aktów zmierza-

jących do obalenia któregokolwiek z praw i wolności zawartych w niniejszej Deklaracji. http://www.unic.un.org.pl/prawa_czlowieka/dok_powszechna_deklaracja.php

10 grudnia cały świat obchodzi Międzynaro-

dowy Dzień Praw Człowieka, tego dnia rów-

nież świętujemy Dzień Ochrony Praw Dziec-

ka. Konwencję Praw Dziecka, uchwaloną przez

Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1989 roku za-

twierdziły 183 kraje (do września 1997 ro-

ku). Tę umowę dotyczącą praw człowieka ratyfiko-

wała największa liczba państw. Polska jako pierwsza

wystąpiła z inicjatywą zawarcia międzynarodowej

umowy na temat praw dziecka.

Mam prawo:

- nie tylko do egzystencji, ale i do życia,

- do własnej osobowości, nie jestem niczyją własno-

ścią,

- być równym każdej innej istocie ludzkiej bez względu na wiek,

- oczekiwać szacunku,

- być sobą, posiadać własną tożsamość,

- wyrażać moje myśli i uczucia, a także być wysłuchanym,

- pytać „dlaczego” i otrzymywać odpowiedź,

- być wychowywanym bez krzyku, bez lekceważenia czy poniżania,

- dorastać w swoim własnym tempie i oczekiwać akceptacji dla tego tempa,

- nie doznawać bólu fizycznego ze strony zagniewanych ludzi,

- być kochanym takim, jakim jestem,

- pod rozważnym kierownictwem do myślenia we własnym imieniu i do podejmowania decyzji,

- do odpowiedzialności za siebie,

- do odczuwania radości, szczęścia, smutku, opuszczenia, złości i bólu,

- do wygrywania,

- troszczyć się i być przedmiotem troski, wychowywać i być wychowywanym, dawać i otrzymywać,

- sam kształtować swoje przekonania, wierzenia i normy,

- do wolności,

- uznawać i akceptować prawa innych wynikające z karty praw.

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 16 z 23

MODNE BARWY Zimą 2014/2015 wciąż modne są klasyczne, pikowane puchówki. W nadchodzącym sezonie no-

simy krótkie kurtki - ponieważ są modne - jednak dla tych bardziej świadomych proponuję długie

kurtki. Jeśli chodzi o kolorystykę, to tu też się raczej nic nie zmieniło. Przeważa czerń, ale

przebijana jest ona intensywnymi kolorami, jak i klasyką w postaci granatu, brązu czy szarości.

MODNE WZORY

Co do wzorów nic się nie zmieniło, dalej króluje: kratka, zwierzęta, paski, kwiaty i kropki.

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 17 z 23

NAJMODNIEJSZE KOLORY BUTÓW Zimą nie obędziemy się bez odpowiednich butów. Na zimę proponuje kozaki w kolorze: czar-

nym, brązowym i śliwkowym.

FRYZURY

Włosy tworzą ważny element w naszym wizerunku, dlatego podam wam przykłady modnych

fryzur, czyli: kitka, warkocze, rozpuszczone włosy, fale.

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 18 z 23

CO JEST NAJMODNIEJSZE W MODZIE Najmodniejsze w modzie na zimę są szaliki-kominy, dlatego warto mieć je w szafie.

SKORPION

Przenikliwe oko! Jeśli jesteście dziećmi mamy lub taty Skorpiona, nie myślcie, że zdołacie

przed nimi coś ukryć. Wszystko wywęszą, choć nie dowiecie się o tym od razu, lecz dopiero po

chwili, kiedy tą informacją będą mogli z wami coś wygrać.

UWAGA!!! To samo dotyczy belfrów spod tego znaku. Na odległość wyczują, że klasówkę

ściągnęliście i z całą pewnością ustalą, kto naprawdę przerobił stopnie w dzienniku. Lepiej zatem mówić całą prawdę,

a jeśli koniecznie chcecie mieć jakąś tajemnicę, bardzo starannie zadbajcie o jej zachowanie, włącznie ze ściera-

niem odcisków palców ze słuchawki telefonu ))

Jeśli przekonacie Skorpiona do swoich poglądów i pomysłów, nie będziecie mieć lepszego sojusznika. Taki „oswo-

jony” nauczyciel )) Skorpion załatwi wam – choćby po trupach – każdą ważną sprawę, na której naprawdę wam za-

leży.

Bez względu na to, jak układają się wasze relacje, pamiętajcie, że Skorpion to człowiek nietuzinkowy, który nigdy

nie pokaże wam łez i słabości. PAMIĘTAJCIE ! Dopóki jest po waszej stronie - wygrywacie!

STRZELEC

Wolny jak źrebak ))) Jeśli jesteście dziećmi mamy lub taty Strzelca lub jeśli nauczyciel

spod tego znaku jest waszym wychowawcą, pamiętajcie – po pierwsze, po drugie, po trzecie –

NIE KŁAMCIE!!! A co do reszty, to z pewnością się dogadacie. Strzelec to wielkoduszny

optymista, który nie czepia się szczegółów, każdemu człowiekowi daje kredyt zaufania i trzeba się mocno napraco-

Sandra Czyleko VIb

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 19 z 23

wać, aby go stracić. PAMIĘTAJCIE !!! – Nie kłamcie, często się uśmiechajcie, a na pewno będziecie ze starym, sza-

lonym Strzelcem za pan brat )))

Strzelec dusi się w bezruchu. Tak więc nauczycielowi spod znaku Strzelca (zazwyczaj nauczyciel geo-

grafii), trzeba zaproponować zorganizowanie wycieczki lub rajdu - szczególnie w góry. PAMIĘTAJCIE: Strzelec ma

kompletnego bzika na punkcie mówienia prawdy i jeśli przyłapie kogoś na kłamstwie, pamięta o tym przez długie lata.

Strzelec kocha ludzi i jest najbardziej radosną i optymistycznie nastawioną do życia osobą.

Sekrety imion 12 braci

czyli

skąd się wzięły nazwy miesięcy

LISTOPAD

Jego imię wywodzi się od liści

opadających z drzew. Szelesz-

czą pod stopami, wirują na wie-

trze albo fruną niesione silnym

podmuchem zawiei. Dlaczego

listopad nie nazywa się desz-

czopad, przecież najczęściej

jest deszczowy?

Jaka pogoda listopadowa, taka i

marcowa.

W listopadzie goło w sadzie.

GRUDZIEŃ

To miesiąc, w którym po raz

pierwszy porządnie zamarza

ziemia. A w języku naszych

przodków, Prasłowian, zamarz-

nięta ziemia to gruda. Na pocie-

chę ofiarowuje nam Święta

Bożego Narodzenia.

Grudzień - ziemię grudzi i iz-

debki studzi.

Jak się grudzień zaczyna, taka

będzie cała zima.

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 20 z 23

Mikołajki

Święto obchodzone na cześć świętego biskupa Mikołaja z Miry (w Polsce 6 grudnia).

Wieść głosi, iż urodził się na przełomie wieków III i IV w Turcji. Krąży o nim wiele legend. Niegdyś był patro-

nem żeglarzy i wędrownych kupców (urodził się w rodzinie bogatych kupców). Chronił ich od niebezpieczeństw po-

dróży i zapewniał powodzenie w handlu. Patronował też wielkim przedświątecznym jarmarkom. Urodzeni 6 grudnia

chłopcy dostawali imię - Mikołaj (Hamberg i Lubeka). Niektóre miasta uczyniły go swoim patronem: Nowy Jork, Am-

sterdam. Za opiekuna obrali go również uczeni, pasterze, bankierzy, a nawet więźniowie.

Święty Mikołaj ukończył seminarium duchowne i przez wiele lat był biskupem Miry, portowego miasteczka

w Azji Mniejszej. Był człowiekiem wielkiego serca, pomagał biednym i potrzebującym. Rozdał cały swój majątek ubo-

gim. Prawdopodobnie czynił też cuda. Obecnie Święty Mikołaj przynosi co roku prezenty 90 milionom dzieci na całym

świecie. Zostawia je pod poduszką, w skarpetach, bucikach czy pod choinką.

W Stanach Zjednoczonych Święty Mikołaj - Santa Claus ma długą białą brodę, czerwony żakiet,

czerwone spodnie i duży wór z prezentami. Wchodzi do domów przez komin. Dzieci dostają prezenty

w pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzenia.

Zwyczaj obdarowywania się prezentami w Polsce można znaleźć w tekstach z XVIII wieku.

Dzieci otrzymywały jabłka, złocone orzechy, pierniki i drewniane krzyżyki.

Nazwa „mikołajki” pojawiła się w czasach PRL na określenie miłej tradycji obdarowywania

się 6 grudnia, ale z pominięciem samego świętego. Dziś nazwa ta określa zwyczaj (obecny m.in.

w wielu szkołach) wymieniania się drobnymi prezentami z wcześniejszym losowaniem „swojego

mikołajka” czy „swojej mikołajki” (czyli osoby, którą się obdaruje).

W nocy z 5 grudnia na 6 grudnia podkłada się prezenty pod poduszkę, w buciku lub

umieszcza się je w dużej skarpecie.

Istnieje wiele legend związanych z tym zwyczajem. Jedna z nich, zapewne o anglosaskim rodowodzie, mówi, że

6 grudnia wczesnym rankiem, kiedy jeszcze wszystkie dzieci śpią, Święty Mikołaj zagląda przez szybkę do domu.

Gdy zobaczy wyczyszczone buty, zostawia upominek dla domowników. Jeżeli zaś nie zobaczy żadnych butów lub

będą one brudne, zamiast prezentu zostawi tylko zgniłego ziemniaka.

Sandra Czyleko kl. VIb

Boże Narodzenie Najuroczyściej obchodzone święto. To święto rodzinne, przeważnie spędzane w gronie najbliższych ludzi - się-

ga tradycjami dawnych czasów.

Do wieczerzy wigilijnej zasiadano z zapadnięciem zmroku, z chwilą ukazania sie pierwszej gwiazdy pilnie wypa-

trywanej przez dzieci. Zaczynano od dzielenia się opłatkiem połączonym ze składaniem sobie życzeń. Piękny ten

zwyczaj zachował się w Polsce do czasów obecnych. Dla dzieci jest to chyba najpiękniejszy wieczór w roku, w któ-

rym atmosfera baśni urzeczywistnia się na parę godzin, gdy pod pięknie ubraną choinka, w świetle kolorowych świa-

tełek znajdują prezenty o których marzyły.

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 21 z 23

Niektore obyczaje, charakterystyczne dla polskiego Bozego Narodzenia:

Na wsi stawiano kiedyś często niewymłocone snopy zboża w czerech kątach izby, w której

odbywała się wigilijna wieczerza. Wierzono również, że o północy zwierzęta rozmawiają ludz-

kim językiem, lecz podsłuchanie takiej rozmowy nie przynosiło szczęścia. Powszechnym obyczajem jest kładzenie siana pod obrus, którym nakryto stół wigilijny.

DZIELNIE SIE OPLATKIEM Najważniejszym i najbardziej wzruszającym momentem było i jest dzielenie sie poświęconym opłatkiem. Staropol-

skie opłatki były różnokolorowe i bardzo ozdobne. Dziś opłatki są białe i ozdobnie wytłaczane.

Nazwa opłatek pochodzi od łacińskiego słowa oblatum, czyli dar ofiarny. Dawniej człowiek skła-

dał ofiary nieznanym siłom - wodzie, piorunom, wiatrom, trzęsieniom ziemi, by ustrzec się od

tego wszystkiego, co mogło mu zagrażać. Praktyka pieczenia chleba przaśnego, niekwaszonego,

takiego, jakiego używał Pan Jezus przy Ostatniej Wieczerzy, pochodziła z czasów biblijnych, od

Mojżesza i zachowała się w Kościele do dziś, choć obecnie ten chleb ma inny wygląd, jest biel-

szy, cieńszy i delikatniejszy. Opłatki, jakie my dziś znamy (nebula - mgiełka) pierwsi zaczęli wypiekać zakonnicy

z klasztoru benedyktyńskiego we Francji. Stamtąd zwyczaj ten rozpowszechnił się na całą Europę i wraz z chrześc i-

jaństwem przybył także do Polski. Opłatek używany był jednak wyłącznie do mszy św. i do konsekracji komunikantów

dla wiernych. Dopiero od XV wieku stał się bardziej popularny, kiedy nastąpił jego masowy wypiek. Był przekąską do

wina, środkiem do pieczętowania listów, smarowany miodem był przysmakiem dzieci.

Pięknym staropolskim zwyczajem jest zapraszanie na Wigilię ludzi samotnych - tak aby w ten wieczór nikt nie był

opuszczony i smutny. KOLĘDA Nierozłącznym elementem świąt Bożego Narodzenia jest kolęda. Nazwa ta pojawiła się dawno temu. Wywodzi się

od słowa "calendae", tak bowiem Rzymianie nazywali początek każdego miesiąca. Owe kolędy, szczególnie styczniowe

czyli noworoczne, obchodzili bardzo radośnie, bawili się, śpiewali, składali sobie życzenia i obdarowywali prezentami.

Kościół katolicki zniósł stary, pogański zwyczaj obchodzenia kolęd, zachowała się jednak trady-

cja śpiewania pobożnych pieśni, sławiących narodziny Chrystusa, odwiedzania się w domach,

kupowania świątecznych podarunków. W ten sposób do języka naszych dziadków weszło łaciń-

skie słowo "calendae" czyli kolęda. Z biegiem czasu kolędą zwano nie tylko pieśń na Boże Narodzenie, ale także zwyczaj chodze-

nia po domach z życzeniami świąteczno - noworocznymi czy odwiedzanie przez kapłana parafian

w ich domach. Trudno dziś ustalić dokładnie czas, kiedy pierwsze kolędy pojawiły się w Polsce.

Prawdopodobnie mogło to być już w XIII wieku, kiedy to przybyli do nas ojcowie franciszkanie. Wzorem założyciela

swego zakonu, św. Franciszka z Asyżu, który pierwszy urządził żłóbek wyobrażający Boże Narodzenie, propagowali

kult Dzieciątka Jezus. Oni to zaczęli urządzać po kościołach szopki, oni też pierwsi organizowali jasełka - ruchome

przedstawienia scen Bożego Narodzenia. Przy takich widowiskach na pewno śpiewano też i stosowne pieśni, jednak

z tego czasu nie zachowała się ani jedna kolęda. Najdawniejsze kolędy, które znamy, pochodzą z wieku XV, a najpo-

pularniejsza z nich to kolęda Anioł pasterzom mówił. Kolędy nigdy nie poszły w zapomnienie, bo śpiewali je z ochotą

wszyscy, młodzi i starzy, przekazywano je z pokolenia na pokolenie, a gdy wynaleziono druk, drukowano je i zbiory

takich kolęd i pastorałek zwano "kantyczkami". Kolejne wieki przyniosły nowe kolędy, a największy ich rozkwit datu-

je się na wiek XVII i XVIII. Wówczas powstały znane do dziś kolędy, jak: Wśród nocnej ciszy, Lulajże Jezuniu, Bóg się rodzi i inne.

JASELKA Pierwsze jasełka urządził dawno temu, w roku 1223, wielki miłośnik Dzieciątka Jezus - św. Franciszek z Asyżu

w skalnej grocie w Greccio. Ojcowie i bracia z zakonu zwyczaj ten ponieśli na cały świat, w tym także do Polski,

gdzie już pod koniec XIII wieku pojawiły się figury przedstawiające całą scenę Bożego Narodzenia. Nadszedł jed-

nak czas, gdy ludziom znudziło się coroczne oglądanie drewnianych czy kamiennych figur. Pomysłowi bracia zakonni

zaczęli więc wystawiać najpierw ruchome figury, później zaś kukiełkowe i właśnie takie widowiska zaczęły gromadzić

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 22 z 23

wielkie tłumy ludzi. Niestety reakcja ludzi na te przed-

stawienia nie była godna miejsca w jakim je wystawiano -

kościoła - i dlatego jasełka z nich usunięto. Zaczęto je

wystawiać w różnych miejscach (większych domach, pla-

cach, ulicach). Jasełka zawsze rozpoczynają się sceną

zbudzenia pasterzy przez aniołów. Zawsze jest też w

nich scena na dworze okrutnego króla Heroda, jest

śmierć krążąca wokół jego tronu, która kosą ścina mu

głowę, jest niesforny diabeł namawiający go do zabicia dzieci w Betlejem. Jest oczywiście Święta Rodzina przy

żłóbku małego Jezusa, są pasterze i Trzej Królowie przychodzący z darami. Nazwa jasełka pochodzi od słowa jasła,

czyli żłób bydlęcy w stajni. Od tego żłobu powstał żłóbek, a od jasła - jasełka, w których głównym elementem jest

żłóbek z małym Dzieciątkiem. Były okresy w naszej historii, gdy zabraniano wystawiania jasełek, tak było w zaborze

pruskim i rosyjskim w czasie niewoli narodowej, tak było w okresie ostatniej wojny, tak było i w czasach stalinizmu.

CHOINKA

Na wigilię Bożego Narodzenia niemal każda polska rodzina umieszcza w swoim mieszkaniu i dekoruje choinkę. Jest

to jedna z najmłodszych tradycji wigilijnych. Początkowo, w tym również na ziemiach polskich, popularna była "jo-

dła", czyli wierzchołek sosny, jodły lub świerku zawieszony u pułapu. Drzewko to miało chro-

nić dom i jego mieszkańców od złych mocy.

Choinka w obecnej formie przyjęła się w Polsce dopiero w XVIII w. i zwyczaj ten przeniósł

się z Niemiec. Opisuje to m.in. Zygmunt Gloger w "Encyklopedii Staropolskiej": Za czasów

pruskich, tj. w latach 1795-1806, przyjęto od Niemców zwyczaj w Wigilię Bożego Narodze-

nia ubierania dla dzieci sosenki lub jodełki orzechami, cukierkami, jabłuszkami i mnóstwem

świeczek woskowych.

Kościół był początkowo niechętny temu zwyczajowi, lecz szybko nadał choince chrześcijań-

ską symbolikę "biblijnego drzewa wiadomości dobra i zła", pod którym rozpoczęła się histo-

ria ludzkości. Choinkę wnosi sie do domu w dniu, w którym wspominamy pierwszych ludzi -

Adama i Ewę. Na choince nie może zabraknąć jabłek, bo właśnie te owoce były na owym biblijnym drzewie, a ponadto

jabłko symbolizuje zdrowie.

Wśród iglastych gałązek wiją się łańcuchy lekkie, słomkowe i bibułkowe, są pamiątką po wężu-kusicielu. Gwiazda na

szczycie drzewka symbolizuje gwiazdę betlejemską, która wiodła Trzech Króli do Dzieciątka Jezus. Świeczki na

gałązkach to jak okruchy ognia, który dawniej płonął w izbie przez całą noc wigilijną, aby przychodzące na ten czas

dusze przodków mogły się ogrzać. Choinki ubierano także w piernikowe figurki ludzi i zwierząt, lukrowane kolorowo,

posypane makiem, szczególnie okazale prezentowała się postać św. Mikołaja. Tak ustrojona choinka stała w domu do

Trzech Króli. W wielu rejonach Polski zwyczaj ubierania choinki zadomowił się dopiero na początku XX wieku. Obec-

nie, dzięki technice, wystrój choinek znacznie odbiega od dawnych prostych ozdób i palą-

cych sie świeczek.

PREZENTY

Wigilijny zwyczaj obdarowywania sie prezentami początek swój bierze jeszcze z rzym-

skich Saturnaliów. W późniejszych wiekach przez Kościół został nazwany Gwiazdką, gdyż

prezenty wręczano, gdy na niebie zauważono pierwszą gwiazdę. Ową gwiazdę utożsamiano

z Gwiazdą Betlejemską. Tą częścią wieczoru wigilijnego najbardziej zainteresowane były

dzieci, nic zatem dziwnego, że to one z niecierpliwością wypatrywały pierwszej gwiazdki na niebie.

źródło: http://www.polishcenter.org/Christmas/TRADYCJE.htm

Rok szkolny 2014/2015 Ósmy Cud Szkoły

Strona 23 z 23

Zespół redakcyjny szkolnej gazetki Ósmy Cud Szkoły ogłasza konkurs plastyczny pod nazwą Odlo-

towa maska karnawałowa. Zapraszamy wszystkich chętnych uczniów klas I-VI do wykonania maski.

Można skorzystać z porad naszej uczennicy Matyldy z kl. Vb zamieszczonych w gazetce.

Termin składania prac upływa 15 lutego 2015 roku, prosimy przynosić je do Sandry Czyleko z klasy VIb.

ZAPRASZAMY DO WZIĘCIA UDZIAŁU W KONKURSIE. BĘDĄ CIEKAWE NAGRODY!!!

Wyniki konkursu Magiczna okładka:

I miejsce – Sandra Czyleko kl. VIb,

II miejsce – Wiktoria Zmelonek kl. Va,

III miejsce – Kamila Ciupa kl. VIa.

Nagrody zostaną wręczone na najbliższym apelu szkolnym. Pozostali uczestnicy otrzymają drob-

ne upominki zachęcające do udziału w najbliższych konkursach.

Zespół redakcyjny gazetki Ósmy Cud Szkoły