Róbmy lotniska i latajmy - interwizja.home.pl · Za‡o¿enia nowej ustawy o S‡u¿bie Celnej...

Lotniska nale¿¹ do obiektów, w których zwiêkszona poda¿ kreuje dodat-kowy popyt dziêki pobudzeniu aktywno�ci spo³ecznej i gospodarczej. Od-grywaj¹ znacz¹c¹ rolê w rozwoju gospodarczym regionu, bêd¹c katalizatora-mi wzrostu regionalnego. Rola lotnisk lokalnych bêdzie wzrasta³a wraz zewzrostem warto�ci czasu, bowiem blisko�æ lotniska znacznie skraca czas pod-ró¿y od miejsca rozpoczêcia do miejsca docelowego, co ma niebagatelne zna-czenie zw³aszcza w podró¿ach biznesowych. Docelowo sieæ lotnisk w Polscewymaga uzupe³nienia. Z analizy obszarów ci¹¿enia obecnie funkcjonuj¹cychportów lotniczych, przy braku rozwiniêtej infrastruktury transportu naziem-nego wydaje siê celowym powstanie 5 portów lotniczych, z których jedenpowinien byæ zlokalizowany w województwie lubelskim. Sensownym wy-daje siê zw³aszcza wykorzystanie istniej¹cego lotniska w Bia³ej Podlaskiej �s³usznie pisze na stronie 12 Bartosz Zakrzewski.

Byæ mo¿e jeszcze w czerwcu 2009 r. formalno�ciom stanie siê zado�æ izgodnie z ustaw¹ o gospodarowaniu niektórymi sk³adnikami mienia SkarbuPañstwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego bialskie lotnisko przejmie wew³adanie samorz¹d miasta. Od tego momentu pozostanie pó³ roku na znale-zienie inwestora, który sta³by siê operatorem na lotnisku, albo podjêcie sa-morz¹dowych dzia³añ na rzecz uruchomienia dzia³alno�ci lotniskowej. Po-tem w ci¹gu dwóch lat musi wystartowaæ pierwszy samolot. W mie�cie poja-wi³ siê ju¿ pierwszy zainteresowany inwestor - Cargo Hub Warszawa-Bia³asp. z o.o. Z kolei radni podjêli uchwa³ê intencyjn¹ w sprawie utworzeniaspó³ki z ograniczon¹ odpowiedzialno�ci¹ pod nazw¹ �Lotnisko Bia³a Podla-ska w budowie�. Je�li ta spó³ka zostanie powo³ana, to ju¿ wiadomo, ¿e doprzetargu dotycz¹cego zagospodarowania lotniska stanê³yby przynajmniejte dwa podmioty, chyba ¿e pojawi siê jeszcze jaki�.

Dyskusja o znaczeniu lotnisk dla rozwoju kraju zaczê³a ju¿ jednak wykra-czaæ poza ich sieæ regionaln¹. Dzisiaj problemem jest brak wystarczaj¹ce gê-stej sieci lotnisk, z których mog³yby operowaæ ma³e samoloty, zdolne do prze-wo¿enia kilku pasa¿erów lub kilkuset kilogramów towarów. Chodzi o lotni-ska po³o¿one blisko, niejako pod rêk¹ klienta, daj¹ce szybk¹ mo¿liwo�æ wy-czarterowania taniego lotu. Trzeba dzi� zadaæ pytanie, dlaczego w latach 90.dosz³o do masowej likwidacji lotnisk, które dzi� mog³yby obs³ugiwaæ powia-ty, lub kilka z nich? Ofiar¹ p³uga pad³y lotniska trawiaste chocia¿by w Krze-wicy k. Miêdzyrzeca Podlaskiego czy w Maryninie k. Radzynia Podlaskiego.Czy to by³o dzia³anie przesycone trosk¹ o gospodarkê i interes publiczny?

Je�li Polska ma mieæ nowoczesn¹ siec transportu lotniczego osób i towa-rów, by dorównaæ w tym zakresie pañstwom zachodnim, musi szybko odbu-dowaæ, a raczej stworzyæ now¹ sieæ. Dzia³ania w tej sprawie podj¹³ ju¿ Insty-tut Lotnictwa we wspó³pracy ze Szko³¹ G³ówn¹ Handlow¹. Ma byæ budowa-ny autonomiczny i spójny �Systemu Transportu Ma³ymi Samolotami� (STMS),któremu towarzyszyæ bêdzie sprecyzowany model transportowy. Jak infor-muje koordynator projektu z ramienia SGH prof. dr hab. El¿bieta Marciszew-ska, jest to projekt przysz³o�ciowy, który w ci¹gu kilkunastu lat ma stworzyæsieæ transportow¹ ma³ymi samolotami. Zostanie ona na³o¿ona na istniej¹c¹sieæ regularnych po³¹czeñ kolejowych, drogowych i lotniczych.

Róbmy lotniska i latajmy

Jerzy TrudzikRedaktor naczelny

GRANICA I LOGISTYKA I SPEDYCJA I TRANSPORTKWARTALNIK CELNY Nr 1 (6-7) Rok 20092

Anita Wapa - sekretarz redakcjiTadeusz KucharukJerzy Trudzik � redaktor naczelny

Podlaska Agencja Consultingowa Rectus-WOC Sp. zo.o.ul. Warszawska 14,21-500 Bia³a Podlaska,tel./fax 083-343-14-60www.rectus.edu.pl;[email protected]

W numerze:

Rada programowa

Teksty recenzowaneMateria³ów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji, zmiany tytu³ów, dokonywa-nia skrótów i dodawania �ródtytu³ów.

prof. dr hab. Jacek Brdulak � przewodnicz¹cyprof. dr hab. Wies³aw Czy¿owicz

mgr Waldemar Czernickimgr Andrzej Halickimgr S³awomir Kostjan

dr in¿. Jerzy Ma³kowskiks. dr Tomasz Zadro¿ny

Redaguje zespó³:

Opracowanie graficzne, sk³ad i druk:MARGRAF Marek Krekora, 0504 295 795, [email protected]

Waldemar Czernicki

Dostosowanie polityki handlowej Polski do wymogów Wspólnoty cz. I str. 3Autor omawia miêdzy innymi konieczno�æ znacz¹cych przeobra¿eñ w polskim systemie praw-nym, polegaj¹cych na dostosowaniu ustawodawstwa polskiego, w tym ustawodawstwa celne-go do regulacji prawnych Wspólnoty Europejskiej.

Andrzej Halicki

Za³o¿enia nowej ustawy o S³u¿bie Celnej str. 6Jak twierdzi autor nowa regulacja prawna ma kompleksowy charakter. Wprowadza zmianyzarówno w zadaniach, strukturze, jak i w poszczególnych elementach stosunku s³u¿bowegofunkcjonariuszy celnych.

Wies³aw Czy¿owicz

Recenzja str. 10�Graniczna obs³uga ruchu osobowego i towarowego w Unii Europejskiej (wybrane aspekty)�Aleksandra Maksimczuka i Leszka Sidorowicza, to tytu³ dzie³a, którego omówienia podj¹³ siêprof. Wies³aw Czy¿owicz. Jak zaznacza recenzent drugie, zmienione wydanie, jest uaktualnio-ne w odniesieniu do spraw ruchu osobowego jak i towarowego. Ponadto jest bardziej przejrzy-ste, trzymaj¹ce siê tematu i uwzglêdnia najnowsze regulacje prawne.

Jacek Brdulak

Renta geograficzna Podlasia po³udniowego str. 12Niepokoj¹co narastaj¹ ró¿nice w rozwoju spo³ecznym i gospodarczym polskich regionów. Au-tor przytacza wnioski z raportu OECD. I postuluje potencjalne rozwi¹zania.

Bartosz Zakrzewski

Szanse wykorzystania terenu lotniska w Bia³ej Podlaskiej str. 14Je�li powojskowe lotnisko ma nie popa�æ w ruinê, nale¿y dzia³aæ. Wed³ug Bartosza Zakrzew-skiego musz¹ �ci�le w tym wzglêdzie wspó³pracowaæ w³adze pañstwowe, lokalny samorz¹d iprzedsiêbiorcy. Autor omawia przyk³adowe, mo¿liwe do zastosowania warianty gospodarcze-go wykorzystania lotniska.

Emilia Ka³wa

Problemy limitowania wwozu paliwa samochodowego do Polski str. 17Doktorantka SGH opisuje genezê i historiê ograniczeñ zwi¹zanych z wwozem w autonomicz-nych zbiornikach paliwa do naszego kraju przez przewo�ników. Podaje przyk³ady nonsensów,psuj¹cych im krew.

Jerzy Trudzik

Blokada terminalu str. 20

Wydawca:

KWARTALNIK CELNY Nr 1 (6-7) Rok 2009GRANICA I LOGISTYKA I SPEDYCJA I TRANSPORT 3

Dostosowanie politykihandlowej Polski do wymogówWspólnoty cz. I

I Waldemar Czernicki

SKUTKI W£¥CZENIAPOLSKI DO RYNKUWEWNÊTRZNEGO UNIIEUROPEJSKIEJ

Umowa z dnia 19 wrze�nia 1989roku miêdzy Rzeczpospolit¹Polsk¹ a Europejsk¹ Wspólnot¹Gospodarcz¹ w sprawie handlu iwspó³pracy gospodarczej by³a eta-pem przej�ciowym, toruj¹cym Pol-sce drogê do statusu pañstwa sto-warzyszonego. Oznacza to zarów-no przyznanie praw, jak i na³o¿e-nie obowi¹zków (wyja�nienie - sta-tus pañstwa stowarzyszonego jestczym� wiêcej ni¿ status wynikaj¹-cy z umowy gospodarczej, a czym�mniej ni¿ status cz³onka Wspólno-ty).

Podstaw¹ uk³adu o stowarzy-szeniu by³a strefa wolnego handluo swoistych cechach oraz cele po-lityczne, które mog³y, ale nie mu-sia³y, prowadziæ do cz³onkostwawe Wspólnocie. Stowarzyszenieposiada³o wiêc status prawnyzmierzaj¹cy do �cis³ej wspó³pracygospodarczej i prowadz¹cy do uzy-skania statusu cz³onka, nie dawa-³o natomiast bezwzglêdnej gwa-rancji przyjêcia do Wspólnoty.

Uk³ad o Stowarzyszeniu miê-dzy Polsk¹ a Wspólnotami Euro-pejskimi 1 , zwany Uk³adem Euro-pejskim, zosta³ podpisany 16 grud-nia 1991 roku. Zast¹pi³ on umowêmiêdzy Rzeczpospolit¹ Polsk¹ aEuropejsk¹ Wspólnot¹ Gospo-darcz¹ w sprawie handlu i wspó³-pracy gospodarczej podpisan¹ 19wrze�nia 1989 roku oraz protokó³miêdzy Rzeczpospolit¹ Polsk¹ aEuropejsk¹ Wspólnot¹ Wêgla i Stalipodpisany 16 pa�dziernika 1991roku. Uk³ad stowarzyszeniowy by³jednym z najwa¿niejszych porozu-mieñ zawartych przez Polskê wostatnich latach i by³ wstêpnymetapem pe³nej integracji z Uni¹ Eu-ropejsk¹. Oznacza to miêdzy inny-mi konieczno�æ znacz¹cych prze-

obra¿eñ w polskim systemie praw-nym, polegaj¹cych na dostosowa-niu ustawodawstwa polskiego, wtym ustawodawstwa celnego, doregulacji prawnych Wspólnoty.

W Uk³adzie Europejskim, usta-nawiaj¹cym stowarzyszenie miê-dzy Rzeczpospolit¹ Polsk¹ z jed-nej strony, a Wspólnotami Europej-skimi i ich Pañstwami Cz³onkow-skimi z drugiej strony, strony uk³a-du uzna³y, ¿e wstêpnym warun-kiem integracji gospodarczej Pol-ski ze Wspólnot¹ by³o zbli¿enieustawodawstwa Polski do ustawo-dawstwa istniej¹cego we Wspólno-cie oraz zawar³y przekonanie, i¿

�Uk³ad o Stowarzyszeniu stworzynowy klimat dla ich stosunkówgospodarczych, a w szczególno�cidla rozwoju handlu i inwestycjijako instrumentów niezbêdnychdla restrukturyzacji gospodarkitechnologicznej�.

Strony Uk³adu uzgodni³y (art.1 Uk³adu Europejskiego) �popiera-nie rozwoju handlu i harmonijnychstosunków gospodarczych miêdzyStronami, w celu sprzyjania dyna-micznemu rozwojowi gospodar-czemu i dobrobytowi w Polsce�.Polska natomiast ze swojej stronyzobowi¹za³a siê do podjêcia dzia-³añ w celu stworzenia �w³a�ciwychram dla stopniowej integracji zeWspólnot¹�.

W wymienionych, w Uk³adzie

Europejskim dziedzinach prawa,strony uzna³y, ¿e �istotnym wa-runkiem wstêpnym integracji go-spodarczej Polski ze Wspólnot¹ jestzbli¿anie istniej¹cego i przysz³egoustawodawstwa Polski do ustawo-dawstwa istniej¹cego we Wspólno-cie. Polska podejmie wszelkie sta-rania w celu zapewnienia zgod-no�ci jej przysz³ego ustawodaw-stwa z ustawodawstwem Wspól-noty�.

W art. 69 Uk³adu Europejskie-go okre�lone zosta³o, i¿ �Zbli¿anieprzepisów prawnych obejmie wszczególno�ci nastêpuj¹ce dziedzi-ny: prawo celne, prawo o spó³kach,prawo bankowe, rachunkowo�æprzedsiêbiorstw, opodatkowanie,w³asno�æ intelektualn¹, ochronêpracownika w miejscu pracy, us³u-gi finansowe, zasady konkurencji,ochronê zdrowia i ¿ycia ludzi,zwierz¹t i ro�lin, ochronê konsu-menta, po�redni system opodatko-wania, przepisy techniczne i nor-my, transport i �rodowisko natu-ralne�.

Jak z powy¿szego wynika - zajedn¹ z wa¿niejszych kwestii zpunktu widzenia procesu integra-cji - uznano harmonizacjê prawacelnego (art. 69 uk³adu). Koniecz-ne sta³o siê wiêc opracowanie usta-wodawstwa zbie¿nego z uregulo-waniami obowi¹zuj¹cymi weWspólnocie. Uchwalenie w dniu 9stycznia 1997 roku polskiego Ko-deksu celnego stanowi³o zatembezpo�redni¹ realizacjê wstêpnegowarunku integracji gospodarczejze Wspólnot¹ zawartego w art. 68i 69 Uk³adu Europejskiego ustana-wiaj¹cego Stowarzyszenie miêdzyRzeczpospolit¹ Polsk¹ z jednejstrony a Wspólnotami Europejski-mi i ich Pañstwami Cz³onkowski-

1 Uk³ad Europejski ustanawiaj¹cy stowarzysze-

nie miêdzy Rzeczpospolit¹ Polsk¹, z jednejstrony, a Wspólnotami Europejskimi i ichPañstwami Cz³onkowskimi, z drugiej strony,Bruksela 16 grudnia 1991 r. (za³. do Dz. U. z1994 r. Nr 11, poz. 38 z pó�n. zm.).

W Uk³adzie Europej-skim strony uzna³y,¿e wstêpnym warun-kiem integracji go-spodarczej Polski zeWspólnot¹ jest zbli-¿enie ustawodaw-stwa Polski do usta-wodawstwa istniej¹-cego we Wspólnocie.


mi z drugiej strony, sporz¹dzone-go w Brukseli dnia 16 grudnia 1991roku.

Poza ustawodawstwem celnymzasadnicze znaczenie ma równie¿harmonizacja polskiego prawo-dawstwa podatkowego z przepisa-mi funkcjonuj¹cymi w PañstwachCz³onkowskich Unii Europejskiej.Ze wzglêdu na wp³yw podatkóww kszta³towaniu cen towarów ius³ug oraz tworzeniu rynku we-wnêtrznego proces dostosowaniaprzepisów prawa podatkowegojest procesem d³ugotrwa³ym,zw³aszcza w odniesieniu do podat-ków po�rednich (podatku od towa-rów i us³ug oraz podatku akcyzo-wego)2 .

Wymagania prawne wobec Pol-ski zosta³y sprecyzowane w wieludokumentach zwi¹zanych z reali-zacj¹ procesu akcesyjnego oraz�Wytycznych� do Strategii Przed-akcesyjnej dla S³u¿b Celnych, opra-cowanych przez Dyrekcjê Gene-raln¹ DG XXI UE - Podatki Po�red-nie i C³a Komisji Europejskiej.

Nale¿y tu nadmieniæ, ¿e Polskaby³a pañstwem stowarzyszonym zeWspólnotami Europejskimi od 1 lu-tego 1994 roku. Proces dostosowy-wania prawa oraz rozwi¹zañ orga-nizacyjnych i przemian struktural-nych zosta³ z t¹ dat¹ zintensyfiko-wany.

W maju 1997 roku DyrekcjaGeneralna DG XXI Komisji Euro-pejskiej ( Podatki Po�rednie i C³a)przygotowa³a dokument pt. �Eu-ropa Centralna. Strategia Przedak-cesyjna dla C³a i Podatków, w któ-rym okre�lono kierunki dzia³añ do-stosowawczych jakie administracjecelne krajów aspiruj¹cych do cz³on-kostwa w Unii Europejskiej powin-ny podj¹æ w celu osi¹gniêcia zdol-no�ci do stosowania wspólnej po-lityki gospodarczej, handlowej orazcelnej.

Zgodnie z art. 29 TUE 3 - �wszyst-kie zasady handlowe wprowadza-ne przez Pañstwo Cz³onkowskie,które s¹ w stanie zak³óciæ bezpo�red-nio lub po�rednio, rzeczywi�cie lubpotencjalnie handel wewn¹trzw-spólnotowy, musz¹ byæ uznane za�rodki o skutkach podobnych doograniczeñ ilo�ciowych�.

Zgodnie z art. 30 TUE - wyj¹tkiod zasady swobodnego przep³ywutowarów stanowi¹ zakazy i ogra-niczenia w handlu wewn¹trzw-

spólnotowym które mog¹ byæusprawiedliwione nastêpuj¹cymiokoliczno�ciami:

moralno�ci¹ publiczn¹,bezpieczeñstwem publicz-

nym,ochron¹ zdrowia i ¿ycia lu-dzi, zwierz¹t i ro�lin,ochron¹ dóbr narodowych owarto�ci artystycznej, histo-rycznej lub archeologicznej,ochron¹ w³asno�ci intelektu-alnej i przemys³owej.

Ograniczenia i zakazy niemog¹ stanowiæ �rodka dyskrymi-nacji lub ukrytego ograniczenia whandlu wewn¹trzwspólnoto-wym. W przypadku braku wspól-nych regu³, przeszkody w prze-p³ywie towarów w ramach UEwynikaj¹ce z ró¿nic miêdzy prze-pisami krajowymi odnosz¹cymisiê do sk³adu produktów musz¹byæ akceptowane o tyle, o ile teprzepisy krajowe, stosowane bezdyskryminacji wobec produktówkrajowych i importowanych, s¹konieczne dla spe³nienia obowi¹z-kowych wymagañ, takich jak:

ochrona zdrowia publicznego,uczciwo�æ transakcji handlo-wych,ochrona konsumenta,ochrona �rodowiska,efektywno�æ nadzoru fiskal-nego.

Przepisy krajowe musz¹ byæ pro-porcjonalne do zak³adanych celów,a je�li Pañstwo Cz³onkowskie dys-ponuje mniej restrykcyjnymi �rodka-mi osi¹gniêcia tych samych celów,jest zobowi¹zane je u¿yæ. PañstwoCz³onkowskie mo¿e przewidzieæ su-rowsze regulacje dla podmiotówkrajowych (wymagaæ wy¿szych

standardów dla produktów krajo-wych) tak d³ugo, jak nie s¹ one na-k³adane na produkty importowaneodpowiadaj¹ce standardom europej-skim lub tym w pañstwie ich pocho-dzenia (zasada wzajemnego uzna-nia). Ka¿dy produkt, legalnie pro-dukowany i wprowadzany do ob-rotu w jednym Pañstwie Cz³onkow-skim musi, w zasadzie, byæ dopusz-czony na rynek innego PañstwaCz³onkowskiego. Zasady technicz-ne i handlowe, nawet te stosowanerówno wobec produktów krajowychi importowanych, mog¹ stwarzaæ ba-riery w handlu tylko w sposób nie-dyskryminacyjny i tylko wówczas,gdy:

regu³y te s¹ konieczne dla wy-pe³nienia obowi¹zkowychwymagañ i s³u¿¹ ogólnemucelowi,�rodki nie dotycz¹ produktu,ale sposobu jego marketingu/dystrybucji.

Ustanawiaj¹c regu³y, PañstwoCz³onkowskie nie mo¿e uwzglêd-niaæ tylko narodowego punktu wi-dzenia. Pañstwo Cz³onkowskiemo¿e byæ surowsze dla krajowychproduktów i niezbêdne wymaga-nia powinny byæ regulowane napoziomie europejskim.

Odpowiednie organy celne/po-datkowe/statystyczne w ka¿dymz Pañstw Cz³onkowskich s¹ zobo-wi¹zane do przekazywania - przy-najmniej raz na 3 miesi¹ce - urzê-dom w Pañstwie Cz³onkowskim,zajmuj¹cym siê opracowywaniemdanych o obrocie towarowym po-miêdzy Pañstwami Cz³onkowski-mi, wykazów tych, którzy odpo-wiedzialni s¹ za rozliczanie siê zpodatku VAT i którzy o�wiadczy-li, ¿e w danym okresie dokonywa-li zakupów w pozosta³ych Pañ-stwach Cz³onkowskich lub doko-nywali dostaw do tych PañstwCz³onkowskich. Ponadto wykazymusz¹ zawieraæ - w odniesieniu doka¿dej strony (przedsiêbiorcy) -warto�æ obrotu towarowego po-miêdzy Pañstwami Cz³onkowski-

2 Komar A., Za³o¿enia harmonizacji polskiegosystemu podatkowego z prawem Unii Europej-skiej, Podatki i Prawo Gospodarcze UniiEuropejskiej, Wydawnictwo INFOR, War-szawa 2002, Nr 3

3 Brodecki Z., Drobysz M., Majkowska S.,Traktat o Unii Europejskiej, Traktat ustanawiaj¹cyWspólnotê Europejsk¹ z komentarzem, Wydaw-nictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa2002, s. 170 -172

Ustanawiaj¹c regu³y,Pañstwo Cz³onkow-skie nie mo¿euwzglêdniaæ tylkonarodowego punktuwidzenia. PañstwoCz³onkowskie mo¿ebyæ surowsze dla kra-jowych produktów iniezbêdne wymaga-nia powinny byæ re-gulowane na pozio-mie europejskim.


mi, któr¹ to warto�æ dany przed-siêbiorca okre�li³ w okresowej de-klaracji podatkowej (tzw. kwartal-na informacja podsumowuj¹ca).

Przepisy wspólnotowe regulu-j¹ce statystykê dotycz¹c¹ obrotu to-warowego pomiêdzy PañstwamiCz³onkowskimi Wspólnoty Euro-pejskiej zawieraj¹ jedynie ogólnezasady funkcjonowania systemu iokre�laj¹ podstawowe obowi¹zkisprawozdawcze.

Zasady przekazywania infor-macji dla celów ewidencji i staty-styki dotycz¹cej obrotu towarowe-go z Pañstwami Cz³onkowskimi, wzakresie uzupe³niaj¹cym przepisyprawa wspólnotowego, okre�lonow ustawie Prawo celne.

W przepisach ustawy Prawo cel-ne 4 zdefiniowano pojêcie �zg³osze-nia INTRASTAT� oraz �osoby zo-bowi¹zanej�. Obowi¹zek przekazy-wania informacji statystycznych do-tycz¹cych obrotu towarowego po-miêdzy Pañstwami Cz³onkowskimiprzez osobê uczestnicz¹c¹ w tymobrocie okre�laj¹ przepisy wspólno-towe. Jednak¿e zakres tego obo-wi¹zku zale¿y od kwestii pozosta-wionych do uregulowania przezposzczególne Pañstwa Cz³onkow-skie (np. wysoko�ci progów staty-stycznych).

Zg³oszenie INTRASTAT toczynno�æ polegaj¹ca na przekaza-niu w wymaganej formie i w okre-�lony sposób informacji dla celówewidencji i statystyki dotycz¹cejobrotu towarowego z PañstwamiCz³onkowskimi.

Przepisy wspólnotowe regulu-j¹ce statystykê dotycz¹c¹ obrotutowarowego pomiêdzy pañstwa-mi cz³onkowskimi nie reguluj¹szczegó³owych kwestii dotycz¹-cych dokonywania zg³oszeñ. Wo-bec tego, istnia³a potrzeba okre�le-nia w rozporz¹dzeniu wykonaw-czym do niniejszej ustawy m.in.szczegó³owych zasad, trybu i for-my dokonywania zg³oszeñ IN-TRASTAT, w³a�ciwo�ci miejscowejorganów celnych, wzorów formu-larzy tych zg³oszeñ, sposobu ichwype³niania, trybu przekazywa-nia oraz trybu korekty z³o¿onychzg³oszeñ.

Zgodnie z przepisami wspólno-towymi obowi¹zek przekazaniazg³oszenia INTRASTAT powstaje,gdy warto�æ obrotów zrealizowa-nych przez osobê zobowi¹zan¹

przekroczy okre�lony próg staty-styczny. Tak¿e zakres obowi¹zkuokre�lany jest w oparciu o progistatystyczne. Wysoko�æ tych pro-gów ustalana jest przez ka¿dePañstwo Cz³onkowskie zgodnie zregu³ami okre�lonymi w przepi-sach wspólnotowych. W Polscewysoko�æ progów statystycznychjest ustalana corocznie w rozpo-rz¹dzeniu w sprawie programubadañ statystycznych statystyki

publicznej.Zapewnienie wykonania ww.

obowi¹zku przez osobê zobowi¹-zan¹ wymaga wprowadzenia wprzepisach sankcji, która mia³abyzastosowanie w wypadku niewy-konania obowi¹zku. Kara pieniê¿-na w ustalonej wysoko�ci jest na-k³adana w drodze decyzji organucelnego na osobê zobowi¹zan¹,która mimo otrzymania przewi-dzianej liczby upomnieñ, nie sk³a-da zg³oszenia INTRASTAT lub niedokonuje korekty uprzednio z³o-¿onego zg³oszenia. Liczba upo-mnieñ kierowanych do osobyokre�lona zosta³a w ustawie Pra-wo celne.

ZMIANY WARUNKÓWPROWADZENIA HANDLUWYNIKAJ¥CE Z PRZYJÊ-CIA WSPÓLNEJ TARYFYCELNEJ

Polska zgodzi³a siê na dostoso-wanie prawa polskiego w zakresieunii celnej oraz w obszarze �stosun-ki zewnêtrzne�, z dniem przyst¹pie-nia jej do Unii Europejskiej. Ozna-cza to z jednej strony obowi¹zekPolski przyjêcia przez ni¹ legislacjiUnii Europejskiej dotycz¹cej umówUnii Europejskiej z krajami trzeci-mi, w tym przede wszystkim 5 :

- umów handlowych,- uk³adu w sprawie utworzenia

Europejskiego Obszaru Gospodar-czego,

- uk³adów europejskich o sto-warzyszeniu niektórychpañstw europejskich z UE,

- umów miêdzy UE i Szwajca-ri¹ w sprawie liberalizacji iwymiany gospodarczej,

- uk³adów o partnerstwie i sta-bilizacji,

- uk³adów o partnerstwie iwspó³pracy,

- uk³adów preferencyjnych,- Systemu Ogólnych Preferen-

cji Celnych .Jednocze�nie Polska zgodzi³a

siê na stosowanie wspólnej taryfycelnej z dniem wst¹pienia do UniiEuropejskiej. Wspólnotowe usta-wodawstwo celne stosuje siê wsposób jednolity na ca³ym obsza-rze celnym Wspólnoty, chyba, ¿epostanowienia umów miêdzyna-rodowych lub przyjêta zwyczajo-wo na ograniczonym obszarzegeograficznym i gospodarczympraktyka, b¹d� te¿ przepisy doty-cz¹ce stosowania przez Wspólno-tê autonomicznych �rodków, sta-nowi¹ inaczej 6 .

Niektóre przepisy ustawodaw-stwa celnego mog¹ byæ równie¿stosowane na mocy odrêbnych re-gulacji, b¹d� te¿ konwencji miê-dzynarodowych, poza obszaremcelnym Wspólnoty.

Jedn¹ z podstawowych zasadunii celnej jest wprowadzenie jed-nolitej wspólnej taryfy celnej obo-wi¹zuj¹cej na zewn¹trz, w stosun-kach handlowych z krajami trzeci-mi. Taryfa ta jest stosowana weWspólnocie od po³owy 1968 r. i pu-blikowana corocznie, natomiast cotydzieñ Pañstwa Cz³onkowskieotrzymuj¹ uaktualnienie wspólnejtaryfy celnej. Towary s¹ kodowa-ne wed³ug jedenastocyfrowej no-menklatury TARIC. Sama budowaTARIC, choæ skomplikowana, nienasuwa wiêkszych w¹tpliwo�ci, tojednak klasyfikowanie niektórychtowarów wed³ug ogólnych regu³interpretacji nomenklatury scalonej

Jedn¹ z podstawo-wych zasad unii cel-nej jest wprowadze-nie jednolitej wspól-nej taryfy celnej obo-wi¹zuj¹cej na ze-wn¹trz, w stosunkachhandlowych z kraja-mi trzecimi.

4 Ustawa z dnia 19 marca 2004 roku � Prawocelne (Dz. U. Nr 68, poz. 622 z pó�n. zm.)

5 Doliwa -Klepacki Z., Integracja Europejska (pozakoñczeniu negocjacji Polski z UE), Wyd.Temida 2 Wy¿sza Szko³a Biznesu i Przedsiê-biorczo�ci w Ostrowcu �wiêtokrzyskim,Bia³ystok 2003, s. 257,260

6 Rozporz¹dzenie RADY (EWG) nr 2913/92 zdnia 12 pa�dziernika 1992r. ustanawiaj¹ceWspólnotowy Kodeks Celny,


Za³o¿enia nowej ustawyo S³u¿bie Celnej I Andrzej Halicki

Opublikowany w dn. 14.11.2008 r.1projekt nowej ustawy o S³u¿bieCelnej stanowi interesuj¹cy mate-ria³ do przeprowadzenia analizyoraz dokonania wstêpnej ocenywprowadzanych zmian, zw³aszczaw odniesieniu do obecnie obowi¹-zuj¹cych przepisów prawnych.

Na wstêpie nale¿y zauwa¿yæ, i¿koncepcja przeprowadzenia zmianfunkcjonowania polskiej S³u¿byCelnej nie jest niczym nowym. Ju¿bowiem w 2007 r. pojawi³ siê pro-jekt nowej ustawy maj¹cej na celuutworzenie od dn. 01.01.2008 r.Krajowej Administracji Skarbowej(KAS), zak³adaj¹cy m.in. likwida-cjê izb i urzêdów celnych oraz po-wo³anie do ¿ycia w ich miejsce or-ganów administracji skarbowej.Niniejsza koncepcja nie zosta³aostatecznie zrealizowana, choæ jejza³o¿enia, tj. stworzenie admini-stracji przyjaznej, efektywnej oraznowoczesnej s¹ na tyle uniwersal-ne, ¿e mog³yby pos³u¿yæ jako pod-stawowe kryterium uzasadniaj¹cewszelkie zmiany w ca³ej admini-stracji publicznej.

Akcja protestacyjna polskiejS³u¿by Celnej (styczeñ 2008 r.), jejzasiêg, a przede wszystkim skutki

finansowe oraz spo³eczne u�wia-domi³y rz¹dz¹cym konieczno�æprzeprowadzenia kompleksowychzmian odnosz¹cych siê do ww. for-macji zawodowej. S³u¿ba celnaprzez kilka ostatnich lat pozosta-wa³a bowiem praktycznie pozasfer¹ zainteresowania rz¹dz¹cych,za� ewentualne zmiany wi¹za³y siêz dokonywaniem na pocz¹tku ka¿-dego roku waloryzacji uposa¿eñ wzwi¹zku z okre�lonym poziomeminflacji. Jednym z najwa¿niejszychpostulatów wysuwanych przez

protestuj¹cych by³a konieczno�ædokonania pilnych zmian nie tyl-ko w sferze finansowej, ale równie¿w przepisach prawnych poprzezwyeliminowanie z obiegu prawne-go zapisów stanowi¹cych o mo¿li-wo�ci zwolnienia ze s³u¿by funk-cjonariusza celnego w przypadkujego tymczasowego aresztowaniaoraz wniesienia wobec niego aktuoskar¿enia o umy�lne pope³nienieprzestêpstwa, �ciganego z oskar¿e-nia publicznego.

W zwi¹zku z powy¿szym prze-prowadzona zosta³a zmiana art. 25ust. 1 pkt 8a i 8b ustawy o S³u¿bieCelnej polegaj¹ca na wykre�leniukontrowersyjnych - zw³aszcza wporównaniu z regulacjami w ana-logicznym zakresie dotycz¹cymiinnych s³u¿b mundurowych - za-pisów.2

Omawiany obecnie projekt no-wej ustawy o S³u¿bie Celnej, któryzosta³ opublikowany w dn.14.11.2008 r. wprowadza dalszezmiany zarówno w zadaniach,

1 www.mf.gov.pl (folder �akty prawne � pro-jekty�)

2 Ustawa z dn. 18.03.2008r. o zmianie ustawy oS³u¿bie Celnej (Dz. U. nr 53, poz. 311)

CN mo¿e nastrêczaæ pewne, nierazznaczne trudno�ci.

Wspólnota Europejska prowa-dzi okre�lon¹ politykê handlow¹

BIBLIOGARFIA :1. Brodecki Z., Drobysz M., Majkowska S., Traktat o Unii Europejskiej, Traktat usta-

nawiaj¹cy Wspólnotê Europejsk¹ z komentarzem, Wydawnictwo Prawnicze Lexi-sNexis, Warszawa 2002.

2. Doliwa-Klepacki Z., Integracja Europejska (po zakoñczeniu negocjacji Polski z UE),Wyd. Temida 2, Wy¿sza Szko³a Biznesu i Przedsiêbiorczo�ci w Ostrowcu �wiê-tokrzyskim, Bia³ystok 2003.

3. Komar A., Za³o¿enia harmonizacji polskiego systemu podatkowego z prawem UniiEuropejskiej, Podatki i Prawo Gospodarcze Unii Europejskiej, WydawnictwoINFOR, Warszawa 2002.

4. Rozporz¹dzenie RADY (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 pa�dziernika 1992r. usta-nawiaj¹ce Wspólnotowy Kodeks Celny.

5. Uk³ad Europejski ustanawiaj¹cy stowarzyszenie miêdzy Rzeczpospolit¹ Polsk¹,z jednej strony, a Wspólnotami Europejskimi i ich Pañstwami Cz³onkowskimi,z drugiej strony, Bruksela 16 grudnia 1991 r. (za³. do Dz. U. z 1994 r. Nr 11, poz.38 z pó�n. zm.).

6. Ustawa z dnia 19 marca 2004 roku � Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622 z pó�n.zm).

(nak³ada c³a antydumpingowe iantysubwencyjne, wyznacza kwo-ty, pu³apy, udziela licencji, stosu-je preferencje, podejmuje ró¿ne zo-bowi¹zania w ramach zawiera-

nych umów miêdzynarodowych.Wszystko to musi znale�æ od-zwierciedlenie w TARIC. Sama za�nomenklatura scalona CN liczy³aoko³o 9 tys., a zintegrowana tary-fa oko³o 15 tys. pozycji i podpo-zycji.

WaldemarCzernickijest specjalist¹ wzakresie zagadnieñcelnych oraz prak-tyki celnej. Autor

wielu obowi¹zuj¹cych regulacjicelnych oraz wieloletni wyk³a-dowca w szko³ach wy¿szych ipomaturalnych w zakresie za-gadnieñ celnych.

Projekt nowej ustawyo S³u¿bie Celnejwprowadza dalszezmiany zarówno wzadaniach, strukturzejak i w poszczegól-nych elementach sto-sunku s³u¿bowegofunkcjonariuszy cel-nych. Projekt zawie-ra a¿ 239 artyku³óworaz ponad 70 delega-cji ustawowych.


strukturze jak i w poszczególnychelementach stosunku s³u¿bowegofunkcjonariuszy celnych. O kom-pleksowym charakterze regulacjimo¿e �wiadczyæ fakt, i¿ ww. pro-jekt zawiera a¿ 239 artyku³ów orazponad 70 delegacji ustawowych,upowa¿niaj¹cych Ministra Finan-sów oraz Radê Ministrów do wy-dania aktów prawnych ni¿szegorzêdu (rozporz¹dzeñ) uszczegó³o-wiaj¹cych poszczególne kwestieustawowe. Ponadto ustalono, i¿istotne aspekty funkcjonowaniaoraz organizacji S³u¿by Celnej bêd¹regulowane nie w formie doku-mentów czy wytycznych MinistraFinansów, lecz na drodze stosowa-nych zarz¹dzeñ ww. organu, copozwoli z jednej strony na ich szer-sze udostêpnienie (publikacja wDzienniku Urzêdowy Ministra Fi-nansów), ale równie¿ przyczyni siêdo nadania im wy¿szej ni¿ dotych-czas rangi. Jedynie dla zobrazowa-nia skali proponowanych zmianmo¿na powo³aæ siê na okoliczno�æ,i¿ obecnie obowi¹zuj¹ca ustawa oS³u¿bie Celnej z dn. 24.07.1999 r.zawiera jedynie 92 artyku³y orazponad 30 delegacji ustawowych.

Uwzglêdniaj¹c powy¿sze za-sadnym bêdzie zatem powo³anienajwa¿niejszych elementów pro-jektu nowej ustawy, do którychnale¿¹:

- odwo³anie siê przez projekto-dawcê przede wszystkim do po-zafiskalnych (nie zwi¹zanychbezpo�rednio z poborem nale¿-no�ci celnych i podatkowych)zadañ polskiej administracji cel-nej, poprzez okre�lenie celuutworzenia S³u¿by Celnej jako�zapewnienie ochrony i bezpie-czeñstwa obszaru celnegoWspólnoty Europejskiej� (art. 1).Powy¿sze rozwi¹zanie niew¹t-

pliwie jest zgodne z aktualn¹ Stra-tegi¹ S³u¿by Celnej (�Strategiadzia³ania S³u¿by Celnej 2007+�)oraz realizowanymi zadaniami.

- poszerzenie ustawowych zadañna³o¿onych na S³u¿bê Celn¹ onowe obowi¹zki zwi¹zane zwymiarem i poborem podatkuod gier oraz op³at i dop³at okre-�lonych w ustawie o grach i za-k³adach wzajemnych (art. 2),

- nadanie wiêkszego znaczeniaanalizie ryzyka czyli prawdo-podobieñstwu wyst¹pienia na-ruszenia przepisów prawa jako

podstawowemu kryteriumprzeprowadzania kontroliprzez organy celne np. w zakre-sie przestrzegania przepisówprawa celnego, obowi¹zkówpodatkowych, legalno�ci wyko-nywania pracy przez cudzo-ziemców, etc. (art. 3),Powy¿sze za³o¿enie jest zgod-

ne z wspólnotow¹ koncepcj¹ zarz¹-dzania ryzykiem, wynikaj¹c¹ m.in.z rozporz¹dzenia Komisji nr 1875/2006 3 .

- rozszerzenie katalogu organówS³u¿by Celnej, którymi po wej-�ciu w ¿ycie nowej ustawybêd¹: minister finansów, SzefS³u¿by Celnej (co stanowi no-vum), dyrektorzy izb celnychoraz naczelnicy urzêdów cel-nych (art. 9),

- okre�lono zadania, które bêd¹mog³y byæ wykonywane wy-³¹cznie przez funkcjonariuszycelnych (art. 23 ust. 3),Nale¿y do nich zaliczyæ m.in.

wykonywanie czynno�ci zwi¹za-nych z nadawaniem towaromprzeznaczenia celnego, wykrywa-nie i zwalczanie przestêpstw i wy-kroczeñ zwi¹zanych z narusza-niem przepisów dotycz¹cychwprowadzania/wyprowadzaniado/z Polski towarów objêtychograniczeniami pozataryfowymilub zakazami, przestêpstw i wy-kroczeñ skarbowych oraz wykony-wanie kontroli przestrzeganiaprzepisów prawa celnego i podat-kowego.

Z powy¿szego wynika jedno-znacznie, i¿ najwa¿niejsze obo-wi¹zki i ustawowe zadania niebêd¹ mog³y byæ realizowane przezosoby zatrudnione na podstawieprzepisów prawnych o s³u¿bie cy-wilnej, co obecnie ma miejsce (np.w komórkach szczególnego nadzo-ru podatkowego).

- rozbudowano katalog ustawo-

wych kryteriów, które winnybyæ spe³nione przez osobê ubie-gaj¹c¹ siê o powo³anie na sta-nowisko dyrektora izby celnej,naczelnika urzêdu celnego orazich zastêpców (art. 27 ust. 8).Poniewa¿ s¹ to nie tylko wy¿sze

stanowiska w administracji celnej,ale jednocze�nie osoby pe³ni¹ceww. funkcje realizuj¹ zadania na-³o¿one na organy celne zasadnymoraz uniemo¿liwiaj¹cym obsadêstanowisk na zasadzie przypadkulub ze wzglêdów politycznychwydaje siê odwo³anie siê przezprojektodawcê do takich wymo-gów jak np. obowi¹zek posiadaniaco najmniej czteroletniego zatrud-nienia w organach administracjipublicznej oraz do�wiadczenia wzakresie obejmuj¹cym zagadnieniacelne lub podatkowe czy wreszcieposiadania zdolno�ci organizator-skich i predyspozycji do kierowa-nia zespo³ami ludzkimi.

Pozytywnym jest równie¿ zasa-da doboru kandydatów na ww. sta-nowiska w drodze rekrutacji.

- ujednolicono zasady dotycz¹-cych kontroli celnej poprzez za-st¹pienie dotychczasowych re-gulacji w w/w zakresie rozdzia-³em 3 zatytu³owanym �Kontro-la wykonywana przez S³u¿bêCeln¹� (art. 30 i nast.).W nowym projekcie doprecyzo-

wano zakres podmiotowy i przed-miotowy kontroli, która obejmo-waæ ma przestrzeganie przepisówprawa celnego, prawa podatkowe-go oraz reguluj¹cych urz¹dzanie iprowadzenie gier i zak³adów wza-jemnych.

Warto podkre�liæ, i¿ nowe prze-pisy prawne nie pos³uguj¹ siê po-jêciem �szczególnego nadzoru po-datkowego�, co wynika z faktu, i¿dotychczasowa terminologia www. przedmiocie zosta³a zdefinio-wana bezpo�rednio poprzez pro-cedurê kontroln¹ (w miejsce kon-troli wykonywanej w ramach snp)np. w zakresie produkcji, prze-mieszczania i zu¿ycia wyrobówakcyzowych.

- skonsolidowano w ramach jed-nego przepisu prawnego

3 Rozporz¹dzenie Komisji nr 1875/2006 z dn.18.12.2006r. zmieniaj¹ce rozporz¹dzeniem nr2454/93 ustanawiaj¹ce przepisy w celuwykonania rozporz¹dzenia Rady nr 2913/92ustanawiaj¹cego Wspólnotowy KodeksCelny (Dz.Urz.UE L 360/64)

Najwa¿niejsze obo-wi¹zki i ustawowezadania nie bêd¹ mo-g³y byæ realizowaneprzez osoby zatrud-nione na podstawieprzepisów prawnycho s³u¿bie cywilnej.


uprawnienia funkcjonariuszycelnych przeprowadzaj¹cychwszelkiego rodzaju kontrolewykonywane przez S³u¿bêCeln¹ (bez uzale¿niania mo¿li-wych uprawnieñ kontrolnychod charakteru i rodzaju prowa-dzonej kontroli np. kontroli cel-nej czy kontroli wykonywanejw ramach szczególnego nadzo-ru podatkowego) - art. 32,

- ujednolicono obowi¹zki na³o¿o-ne na podmioty poddane kon-troli poprzez wyliczenie ich wsposób enumeratywny, jednak-¿e z dodatkowym wyró¿nie-niem tych powinno�ci, które wy-nikaj¹ z kontroli podatkowychm.in. w zakresie produkcji, prze-mieszczania i zu¿ycia wyrobówakcyzowych oraz w zakresieurz¹dzania gier i zak³adów wza-jemnych (art. 33 i art. 34),

- zawê¿ono obowi¹zek sporz¹-dzania protoko³u z czynno�cikontroli przeprowadzanej np.na drogach publicznych, na tar-gowiskach czy w urzêdzie cel-nym wy³¹cznie w razie stwier-dzenia nieprawid³owo�ci orazna ¿¹danie kontrolowanegopodmiotu (art. 40 ust.4),

- rozszerzono dotychczasowe za-sady u¿ycia �rodków przymu-su bezpo�redniego o zasadyu¿ycia broni palnej (art. 66 inast.), stosownie do nowegouprawnienia przyznanego wprzedmiotowym zakresie funk-cjonariuszom celnym realizuj¹-cym zadania zwi¹zane przedewszystkim z wykrywaniem izwalczaniem przestêpstw iwykroczeñ, je¿eli wi¹¿e siê tom.in. z zagro¿eniem ich zdro-wia lub ¿ycia.Wykaz komórek organizacyj-

nych, w których funkcjonariuszecelni bêd¹ posiadali prawo do po-siadania broni palnej okre�li mini-ster finansów w drodze rozporz¹-dzenia.

Na marginesie nale¿y zauwa¿yæ,i¿ odst¹piono od wymienienia mo¿-liwych do zastosowania �rodkówprzymusu bezpo�redniego w dro-dze aktu wykonawczego, na rzeczuregulowania ww. materii bezpo-�rednio w drodze ustawy (art. 67),

- wprowadzono mo¿liwo�æ za-trzymywania bezpo�rednioprzez funkcjonariuszy celnych(a nie jak dotychczas we wspó³-

pracy np. z organami �cigania)osób w trybie okre�lonym wkpk jako konsekwencjê przy-znania organom celnym upraw-nieñ do �cigania sprawcówokre�lonych przestêpstw i wy-kroczeñ m.in. przeciwko ochro-nie zdrowia, dóbr kultury, w³a-sno�ci intelektualnej, o ile zo-stan¹ one ujawnione przezS³u¿bê Celn¹ (art. 72),

- wprowadzono liczne regulacje

dotycz¹ce funkcjonariuszy cel-nych w tzw. s³u¿bie przygoto-wawczej4 na wzór zasad obo-wi¹zuj¹cych w innych grupachmundurowych:

- skrócono do 2-ch lat tj. o 12 m-cy okres trwania s³u¿by przy-gotowawczej (art.78 ust. 3),wprowadzaj¹c jednocze�niemo¿liwo�æ zwolnienia funkcjo-nariusza celnego z obowi¹zkuodbywania ww. s³u¿by w ca³o-�ci lub czê�ci przez Szefa S³u¿-by Celnej (art. 80 ust.4),

- zagwarantowano funkcjonariu-szowi celnemu mianowanemu- po zakoñczeniu s³u¿by przy-gotowawczej - do s³u¿by sta³ejjednomiesiêczne uposa¿enienale¿ne w dniu tego mianowa-nia (art. 84),

- skrócono okres s³u¿by po prze-pracowaniu którego funkcjona-riusz celny otrzyma dodatek zawieloletni¹ s³u¿bê z 5- u lat do2-ch (art. 153),Przywo³ane regulacje nale¿y

oceniæ pozytywnie, jako w³a�ciw¹reakcjê na wystêpuj¹c¹ fluktuacjêoraz dynamikê zmian kadrowychw S³u¿bie Celnej, a tak¿e wzrasta-j¹ce zapotrzebowanie na nowychfunkcjonariuszy celnych zw³aszczaw izbach celnych zlokalizowanych

na zewnêtrznej granicy UE (IzbyCelne w : Bia³ej Podlaskiej, Bia³ym-stoku, Olsztynie i Przemy�lu).

- nadano podstawê prawn¹ �Ko-deksowi etyki funkcjonariuszaS³u¿by Celnej�, który zostaniewprowadzony zarz¹dzeniemministra finansów (art. 83 ust.3),a nie jak dotychczas jedynie wformie dokumentu o charakte-rze wewnêtrznym, by nie rzecli tylko honorowym.Wydaje siê, i¿ powy¿sza zmia-

na winna przyczyniæ do wzrosturangi oraz znajomo�ci Kodeksuetyki funkcjonariusza celnego , tymbardziej, i¿ odniesienie siê do jegotre�ci nast¹pi ju¿ na pocz¹tkowymetapie pe³nienia s³u¿by przez oso-by nowozatrudnione w S³u¿bieCelnej (nowa formu³a tre�ci �lubo-wania funkcjonariusza celnego -art. 83 ust.1)

- dokonano zmianê w zakresiemo¿liwo�ci rozliczania przed³u-¿onego czasu s³u¿by funkcjona-riusza, zgodnie z jego wybo-rem, za udzieleniem mu czasuwolnego od s³u¿by w tym sa-mym wymiarze albo uposa¿e-nia za w/w przed³u¿ony czass³u¿by (art. 112 ust.9).Proponowana zmiana oznacza

w praktyce realizacjê zapowiada-nych w styczniu 2008 r. przez pre-miera Donalda Tuska nowej formydokonywania rozliczeñ �nadgo-dzin� funkcjonariuszy celnych po-przez zap³atê dodatkowego upo-sa¿enia. Jest to korzystna zmianazw³aszcza w izbach celnych zloka-lizowanych na granicy wschodniej,poniewa¿ wystêpuj¹ce w nich bra-ki kadrowe by³y rekompensowaneprzez dodatkowe (pozaplanowe)s³u¿by, co w konsekwencji skutko-wa³o konieczno�ci¹ udzielenia da-nemu funkcjonariuszowi celnemuwolnego z tytu³u powsta³ych w tensposób nadgodzin.

W �wietle powy¿szego pozosta-wienie zatem funkcjonariuszowicelnemu wyboru formy i sposoburozliczenia jego nadgodzin (czaswolny albo zap³ata dodatkowegouposa¿enia) nale¿y oceniæ pozy-tywnie.

- wprowadzono liczne regulacjew zakresie stanowisk s³u¿bo-

4 jest to osoba przyjêta i mianowana do S³u¿by

Celnej, ale przed mianowaniem jej do s³u¿bysta³ej

Proponowane zmia-ny stanowi¹ niew¹t-pliwe wa¿ny elementmotywacji finanso-wej dla nowozatrud-nianych funkcjona-riuszy celnych, sta-wiaj¹c S³u¿bê Celn¹na równi z takimi for-macjami munduro-wymi jak Policja czyStra¿ Graniczna.


wych oraz �cie¿ki kariery funk-cjonariuszy celnych, w�ród któ-rych nale¿y wyró¿niæ zw³asz-cza zasadê awansu na stanowi-sko s³u¿bowe w drodze rekru-tacji wewnêtrznej oraz pod wa-runkiem istnienia wolnego sta-nowiska s³u¿bowego (art.113ust.2) oraz okoliczno�ci doko-nywania opisu oraz warto�cio-wania stanowisk s³u¿bowych(art. 114 ust.1).Celem powo³anych regulacji

jest stworzenie - nale¿y dodaæ,praktycznie od podstaw - nowegoprzejrzystego systemu zarz¹dzaniakadrami, opartego na obiektyw-nych kryteriach (m.in. wykszta³ce-niu, kwalifikacjach, przebiegu s³u¿-by, zadaniach wykonywanych naodpowiednio zwarto�ciowanychstanowiskach).

Podstawowym za³o¿eniem ww/w zakresie jest niew¹tpliwieokre�lenie warto�ci pracy wykony-wanej na danym stanowisku (imzakres zadañ bêdzie bardziej skom-plikowany, wymagaj¹cy wiêkszejwiedzy i umiejêtno�ci, tym warto�æta winna byæ wy¿sza), a w dalszejkolejno�ci wysoko�ci uposa¿enia.

Poniewa¿ jednak opisane me-chanizmy stanowi¹ novum w pol-skiej administracji celnej, na obec-nym etapie brak jest mo¿liwo�cidokonania jednoznacznej ocenyproponowanych rozwi¹zañ.

Niew¹tpliwie rozró¿nienie sta-nowisk w polskiej S³u¿bie Celnejna których zadania bêd¹ wykony-wane przez cz³onków korpusus³u¿by cywilnej oraz funkcjonariu-szy celnych mo¿e stanowiæ punktwyj�cia do dalszej dyskusji nadmo¿liwo�ci¹ objêcia - w dalszejperspektywie czasowej � ww. for-macji zawodowej systemem eme-rytur mundurowych. Nale¿y bo-wiem wyja�niæ, i¿ - wbrew obiego-wym opiniom - funkcjonariuszecelni korzystaj¹ w chwili obecnej zmo¿liwo�ci przej�cia na emerytu-rê na zasadach ogólnych, pomimo,i¿ niektóre realizowane przez nichczynno�ci obywaj¹ siê w warun-kach zbli¿onych do warunkówpracy np. funkcjonariuszy Stra¿yGranicznej.

- wprowadzono prawo wgl¹du wo�wiadczenia maj¹tkowe funk-cjonariuszy celnych dla mini-stra finansów, Szefa S³u¿by Cel-nej , dyrektora izby celnej oraz

osób pisemnie przez nich upo-wa¿nionych (art. 123 ust.7).W chwili obecnej powy¿sze

uprawnienie nie przys³ugiwa³opracodawcy (tj. dyrektorowi izbycelnej), który nawet w chwili po-wziêcia uzasadnionych podejrzeñwobec danego funkcjonariusza cel-nego nie móg³ samodzielnie (bezudzia³u upowa¿nionych osób z Mi-nisterstwa Finansów) dokonaæ np.weryfikacji uzyskanych informacji.Proponowan¹ zmianê nale¿y za-tem oceniæ pozytywnie.

- wprowadzono mo¿liwo�æ wery-fikacji - w ramach komisji lekar-skich - zwolnieñ lekarskichfunkcjonariuszy celnych (art.130 ust. 1 pkt 3)

O znaczeniu ww. zapisu mo¿e�wiadczyæ fakt, i¿ w chwili obec-nej S³u¿ba Celna nie ma prawnychmo¿liwo�ci kontroli prawid³owo-�ci orzekania o czasowej niezdol-no�ci do s³u¿by z powodu choro-by.

Jest to o tyle istotne, i¿ nieuza-sadnione zwolnienia lekarskiefunkcjonariuszy celnych wywie-raj¹ oczywisty negatywny skutekna p³ynno�æ wykonywanych za-dañ, nie wp³ywaj¹c jednak¿e nawysoko�æ uposa¿enia, które pomi-mo nieobecno�ci jest wyp³acane wpe³nej wysoko�ci.

- rozszerzono katalog wyró¿nieñ,które mog¹ byæ przyznanefunkcjonariuszowi celnemu zaszczególne osi¹gniêcia w S³u¿-bie Celnej o mo¿liwo�æ przy-znania krótkoterminowegourlopu wypoczynkowego wwymiarze do 10 dni (art. 141ust.1 pkt 2),Ta do�æ interesuj¹ca idea, nie-

znana poprzednio w polskiej ad-

5 ustawa z dn. 06.04.1990r. o Policji (tekst jedn.

Dz. U z 2007r. nr 43, poz. 277 z pó�n. zm.) ustawa z dn. 12.10.1990r. o Stra¿y Granicznej

(tekst jedn. Dz. U. z 2005r., nr 234, poz. 1997 zpó�n. zm.)

ministracji celnej winna byæ ocenia-na pozytywnie jako jeden z ele-mentów motywacji pozaekono-micznej.

- wprowadzono nowy dodatek douposa¿enia zasadniczego w po-staci dodatku funkcyjnego nastanowisku kierowniczym lubsamodzielnym (art. 148 ust.1pkt 3),Dotychczas mo¿liwo�æ regula-

cji finansowych w ww. zakresieby³a zasadniczo ograniczona doustalenia odpowiedniej wysoko�ciuposa¿enia dla osób zajmuj¹cychstanowiska kierownicze. Dodatekfunkcyjny czyni zado�æ powszech-nym w �rodowisku zawodowymopiniom o konieczno�ci w³a�ciwe-go wynagradzania osób ponosz¹-cych zwiêkszon¹ odpowiedzial-no�æ nie tylko poprzez wzrost upo-sa¿enia, ale zw³aszcza w formieczasowego dodatku.

- wprowadzono nowy, szeroki ka-talog przewinieñ skutkuj¹cychodpowiedzialno�ci¹ dyscypli-narn¹ (art. 167 i nast.),Podsumowuj¹c ca³o�ciowo

omawian¹ regulacjê nale¿y zauwa-¿yæ, i¿ decyduj¹cy wp³yw na jej po-wstanie oraz kszta³t zw³aszcza wzakresie stosunku pracy funkcjona-riusza celnego mia³y przepisyprawne dotycz¹ce innych formacjizawodowych, w szczególno�ciStra¿y Granicznej oraz Policji.

Wnikliwa lektura ustaw doty-cz¹cych ww. grup zawodowych5

prowadzi do wniosku o wykorzy-staniu (w mniejszym lub wiêkszymstopniu) przez projektodawcê no-wej ustawy o S³u¿bie Celnej licz-nych rozwi¹zañ prawnych istnie-j¹cych w pragmatykach innychs³u¿b mundurowych. Powy¿szenale¿y uznaæ za logiczn¹ konse-kwencjê obecnego oraz przysz³egostatusu funkcjonariusza celnego,stoj¹cego nie tylko na stra¿y inte-resów fiskalnych pañstwa polskie-go i UE, ale przede wszystkich ma-j¹cego za zadanie ochronê ¿ycia,zdrowia spo³eczeñstwa oraz �rodo-wiska. S³u¿ba Celna ze wzglêdu nacharakter realizowanych zadañoraz w konsekwencji znaczenie wspo³eczeñstwie, winna bowiem

Nowa ustawa o S³u¿-bie Celnej winnawej�æ w ¿ycie zdniem 1.03.2009 r.,bior¹c pod uwagêdotychczasowy sto-pieñ zaawansowaniaprac nad ustaw¹ na-le¿y za³o¿yæ, i¿ real-nym terminem wej-�cia jej w ¿ycie jestdzieñ 1.05.2009 r.


�Graniczna obs³uga ruchu osobowegoi towarowego w Unii Europejskiej(wybrane aspekty)�, Warszawa,wyd. ALMAMER WSE 2008, s. 380

Autorzy: Aleksander Maksimczuk i Leszek Sidorowicz

RecenzjaI Wies³aw Czy¿ewicz

Niniejsze , drugie, zmienionewydanie, jest rzeczywi�cie uaktu-alnionym zarówno w odniesieniudo spraw ruchu osobowego jak itowarowego. Jest bardziej przejrzy-ste, trzymaj¹ce siê wprost tematu iw zwi¹zku z tym, ¿e uwzglêdnianajnowsze regulacje w zakresiemiêdzynarodowego ruchu osobo-wego (udzia³ Polski w strefieSchengen) i towarowego (�rodowi-sko biznesu elektronicznego � ICSi ECS ) bezwzglêdnie warte jestprzeczytania.

Autorzy omawianej pozycji,znawcy problemów granicznychzwi¹zanych zarówno z ruchemosobowym jak i towarowym wsposób bardzo przejrzysty i przy-stêpny przedstawiaj¹ skompliko-wane problemy przekraczania na-szej wschodniej (przede wszyst-kim) granicy , która jest równocze-�nie choæ nie najd³u¿sz¹ to najbar-dziej nasycon¹ przej�ciami granicz-nymi, l¹dow¹ granic¹ Unii Euro-pejskiej, a tym samym i wschod-ni¹ granic¹ terytorium objêtegoUk³adem i Konwencj¹ z Schengenjak i granic¹ celnego obszaru unii

celnej UE.Zarówno A. Maksimczuk jak i

L. Sidorowicz to nie tylko teorety-cy, ale i praktycy zajmuj¹cy siêomawianymi zagadnieniami wie-le lat.

Aleksander Maksimczuk toprofesor, dr hab. Wydzia³u Ekono-mii i Zarz¹dzania Uniwersytetu wBia³ymstoku oraz w PañstwowejWy¿szej Szkole Zawodowej w Su-wa³kach. Od wielu lat zajmuje siêw swych badaniach problemamitransformacji Europy �rodkowo-Wschodniej, handlu zagraniczne-go, wspó³pracy trans granicznej iprzygranicznej. Jest autorem wie-lu publikacji po�wiêconych tymproblemom.

Drugi wspó³autor omawianejpozycji to doktor nauk ekonomicz-nych Leszek Sidorowicz. Do nie-dawna (do 2006 r.) by³ czynnymfunkcjonariuszem Stra¿y Granicz-nej. Od kilku lat jest wyk³adowc¹w uczelniach Podlasia, m.in. w Wy-¿szej Szkole Administracji Publicz-nej w Bia³ymstoku, gdzie prowa-dzi zajêcia z zakresu granicznejobs³ugi ruchu osobowego i towa-

rowego, polityki migracyjnej i han-dlowej UE, zagadnieñ bezpieczeñ-stwa i innych. Jest autorem kilkumonografii i kilkudziesiêciu arty-ku³ów po�wiêconych tym zagad-nieniom.

Nic wiec dziwnego, ¿e takaspó³ka autorska by³a w stanie przy-gotowaæ monografiê zachowuj¹c¹wszystkie wymogi warsztatu na-ukowego z bardzo czytelnym iprzejrzystym, zrozumia³ym zarów-no dla specjalisty jak i niemal igno-ranta w tych sprawach, pozycjêktór¹ czyta siê prawie jak literatu-rê piêkn¹.

Podstawowym celem opraco-wania, jak wskazuj¹ sami Autorzy,jest : �próba ukazania problemu prze-nikalno�ci polskiej granicy oraz zmianjako�ciowych (prawno-organizacyj-nych) obs³ugi granicznej osób i prze-p³ywu towarów w warunkach zmiangeopolitycznych zachodz¹cych po1990r. w Europie� (s.8). W istociejednak uwaga obydwu Autorówskupia siê na okresie po 1 maja 2004r. tj., po tym momencie kiedy Pol-ska sta³a siê pe³noprawnym cz³on-kiem Unii Europejskiej, a nastêp-

podlegaæ wiêkszym rygorom ni¿dotychczas istniej¹ce.

Na marginesie warto zauwa¿yæ,i¿ projektodawca wzoruj¹c siê wwielu elementach na pragmaty-kach s³u¿bowych Policji i Stra¿yGranicznej pozostawi³ poza sfer¹swego zainteresowania kwestieprzestrzegania praw cz³owiekaprzez S³u¿bê Celn¹. Powy¿sze wy-daje siê oczywistym przeoczeniem,poniewa¿ nie nale¿y zak³adaæ, byracjonalny ustawodawca móg³�wiadomie pomin¹æ problematykêodnosz¹c¹ siê do ww. materii, w

AndrzejHalicki- jest celnikiem.Anga¿uje sie wdzia³alno�æ Hel-siñskiej FundacjiPraw Cz³owieka

sytuacji gdy czynno�ci realizowa-ne przez funkcjonariuszy celnychwkraczaj¹ - podobnie jak w przy-padku innych s³u¿b mundurowych- w sferê praw i wolno�ci obywa-telskich (np. w trakcie przeszuka-nia).

Na zakoñczenie nale¿y dodaæ,i¿ nowa ustawa o S³u¿bie Celnejwinna wej�æ w ¿ycie z dniem1.03.2009 r. (z wy³¹czeniem prze-pisów dotycz¹cych sposobu obli-czania dodatku za wieloletni¹s³u¿bê, które wchodz¹ w ¿ycie zdn. 1.07.2009 r.), choæ bior¹c pod

uwagê dotychczasowy stopieñ za-awansowania prac nad ustaw¹nale¿y za³o¿yæ, i¿ realnym termi-nem wej�cia jej w ¿ycie jest dzieñ1.05.2009 r.


nie strefy Schengen.Na tym jednak nie wyczerpuje

siê postawiony cel. Jest on uzupe³-niony celem dydaktycznym , spro-wadzaj¹cym siê do ��zaoferowaniastudentom i innym osobom zaintere-sowanym dan¹ problematyk¹ stosun-kowo wyczerpuj¹cej i aktualnej wie-dzy teoretycznej i faktograficzne zzakresu polskiej transformacji, w tymg³ównie obs³ugi przez polskie s³u¿bygraniczne miêdzynarodowego ruchuosobowego i towarowego� (tam¿e)

Ksi¹¿ka sk³ada siê z dwóch wy-ra�nie wyodrêbnionych czê�ci.Pierwsza, autorstwa L.Sidorowi-cza, po�wiêcona jest granicznemuruchowi osobowemu, druga za�autorstwa A. Maksimczuka � gra-nicznemu ruchowi towarowemu.

Ca³o�æ na prawie 400 stronachpodzielona zosta³a na jedena�cierozdzia³ów z których piêæ dotyczyruchu osobowego, pozosta³ychsze�æ � towarowego.

Konstrukcja obydwu czê�ci jestzbli¿ona. W pierwszej czê�ci Au-tor wychodz¹c od ogólnoteoretycz-nych rozwa¿añ dotycz¹cychwspó³czesnego wymiaru granicUE, migracji miêdzynarodowych isystemów regulacji tego zjawiskaw teorii i praktyce unijnych s³u¿bgranicznych przechodzi do szcze-gó³owego omówienia warunkówtechniczno-dokumentacyjnychprzekraczania granicy. To tu oma-wiane s¹ szczegó³owo zagadnieniawiz i paszportów oraz innych do-kumentów podró¿y, problemyzwi¹zane z tzw. ma³ym ruchemgranicznym oraz zagadnieniaochrony granicy naszej, a tym sa-mym i unijnej granicy.

Niezwykle ciekawym jest roz-dzia³ ostatni tej czê�ci po�wiêconyroli polskiej Stra¿y Granicznej wstrefie Schengen.

Na ca³ej tej czê�ci widaæ ogrom-ne nie tylko do�wiadczenie prak-tyczne Autora, ale i znakomitywarsztat naukowy oraz populary-zatorski. W tek�cie znajdujemywiele schematów, rysunków, wy-kresów u³atwiaj¹cych zrozumienieprowadzonego wywodu pe³negoogromu wiedzy teoretycznej, a tak-¿e faktów zarówno historycznychjak i wspó³czesnych. To miejscaminaprawdê pasjonuj¹ca lektura.

W podobnym, lecz w innej sfe-rze, duchu prowadzony jest tokwywodów w czê�ci drugiej po-

�wiêconej obrotowi towarowemu.Choæ to tylko jeden rozdzia³ wiê-cej, ale objêto�ciowo to ok. 200stron ³¹cznie. W tym przypadkuAutor wychodz¹c (i s³usznie) odzagranicznej polityki handlowejUE przeszed³ do omawiania szcze-gó³owych zagadnieñ dotycz¹cychprawa i procedur celnych, ich opo-datkowania, roli s³u¿b celnych wrealizacji zadañ unijnej polityki cel-nej i obs³udze ruchu towarowegoz krajami trzecimi a¿ po rzadkopodejmowane w takich pracach

zagadnienia granicznej kontrolibezpieczeñstwa ¿ywno�ciowego wmiêdzynarodowym obrocie towa-rowym i komunikacyjnych a raczejinfrastrukturalnych problemówprzekraczania wschodniej granicyl¹dowej UE przebiegaj¹cej na jejpolskim odcinku.

Ksi¹¿kê zamyka zakoñczenieoraz bibliografia, spis tabel i spisrysunków.

Nie wchodz¹c w szczegó³y po-szczególnych rozdzia³ów, prezen-towanych informacji czy tez wartozwróciæ uwagê na to, ¿e postawio-ne przez Autorów zadania s¹ przeznich konsekwentnie realizowane. Imimo zastrze¿eñ, ¿e s¹ to wybra-ne tylko �aspekty� czy �problemy�lub �zagadnienia� to w sumie Czy-telnik dostaje do rêki solidn¹, rze-teln¹ pracê z której nie tylko mo¿ewiele nowego siê dowiedzieæ, ale idowiedzieæ w wielce atrakcyjny iprzystêpny, po¿yteczny, praktycz-ny sposób.

A ksi¹¿ka jest przeznaczona dlanaprawdê szerokiego grona czytel-

ników. I niezale¿nie od deklarowa-nego przez Autorów celu dydak-tycznego skierowanego do studen-tów wielu kierunków � od polito-logii, administracji, europeistyki,bezpieczeñstwa, ekonomii, trans-portu i spedycji miêdzynarodowej,logistyki, ekonomii, miêdzynaro-dowych stosunków politycznych igospodarczych, miêdzynarodowe-go ruchu turystycznego, obs³ugi ipolityki celnej to bez w¹tpieniamo¿e siê okazaæ wielce po¿yteczn¹i dla praktyków. W pierwszym rzê-dzie nale¿y w�ród nich wymieniæfunkcjonariuszy Stra¿y Graniczneji S³u¿by Celnej. Drug¹ ogromn¹grupê odbiorców stanowi¹ agencii agencje celne, przewo�nicy i spe-dytorzy miêdzynarodowi. Trzeci¹,last but not least � ró¿ni funkcjona-riusze s³u¿b pañstwowych � poli-cji, inspekcji transportu drogowe-go, inspekcji sanitarnej, fito i wete-rynaryjnej, innych.

My�lê, ¿e omówione wydaniejest bardzo aktualne i lepiej przy-stosowane dla potrzeb Czytelnikani¿ poprzednie. Jednak i w nimbrak jest indeksu rzeczowego orazwykazu skrótów. Bez w¹tpienia ichbrak (mimo bardzo szczegó³owe-go spisu tre�ci zamieszczonego napocz¹tku ksi¹¿ki) utrudnia szyb-kie, przyjazne pos³ugiwanie siê t¹pozycj¹. Gdyby zosta³y one usuniê-te (co serdecznie rekomendujê dlanastêpnego wydania) ksi¹¿ka mo-g³aby byæ jeszcze bardziej po¿y-teczn¹ i pe³niæ rolê nawet pewne-go rodzaju encyklopedii graniczne-go ruchu osobowego i towarowe-go. To jednak jest postulatem jakimo¿e tylko udoskonaliæ i tak ju¿bardzo po¿yteczn¹ pozycjê jak¹dostali polscy Czytelnicy.

prof. dr hab.Wies³awCzy¿owicz - jest kierowni-kiem katedryPrawa Celnego,Logistyki

i Obrotu Gospodarczego AL-MAMER WSE w Warszawie,kierownikiem katedry PrawaAdministracyjnego i Finanso-wego Przedsiêbiorstw KNoPSGH, pracuje tak¿e w katedrzePrawa AdministracyjnegoWSAiB w Gdyni

Podstawowym celemopracowania, jakwskazuj¹ sami Auto-rzy, jest : �próba uka-zania problemu prze-nikalno�ci polskiejgranicy oraz zmianjako�ciowych (praw-no-organizacyjnych)obs³ugi granicznejosób i przep³ywu to-warów w warunkachzmian geopolitycz-nych zachodz¹cychpo 1990r. w Europie�


RENTA GEOGRAFICZNAPODLASIAPO£UDNIOWEGO I Jacek Brdulak

Wielokrotnie wypowiadano siêju¿ na temat walorów po³o¿eniaPo³udniowego Podlasia, czy te¿patrz¹c inaczej � pó³nocnej Lu-belszczyzny. Wskazywano na faktumiejscowienia regionu prawiedok³adnie w �rodku Europy, ak-centowano znaczenie styku UniiEuropejskiej z Bia³orusi¹, Rosj¹ iDalekim Wschodem, a tak¿e za-chêcano do realizacji korzy�ci ztytu³u �wiadczonych us³ug prze-wozowych przez polski systemtransportowy. W zwi¹zku ztym celowe jest zwrócenieuwagi na trzy zagadnienia, któ-re wi¹¿¹ siê �ci�le, zdaniemautora, z wykorzystaniemszans rozwojowych omawiane-go regionu.

Po pierwsze , t³em dlawszelkich rozwa¿añ na tematmo¿liwo�ci rozwojowych ka¿-dego regionu w Polsce jest na-rastanie niepokoj¹cych dyspro-porcji przestrzennych w na-szym kraju. OrganizacjaWspó³pracy Gospodarczej iRozwoju (OECD) skupiaj¹ca 30najlepiej rozwiniêtych pañstw�wiata (z Polsk¹ w³¹cznie)zwróci³a uwagê w swoim ra-porcie1 na zjawisko narastaniaró¿nic w rozwoju gospodarczymi spo³ecznym polskich regionów.W badaniach tych uczestniczy³otak¿e z naszej strony MinisterstwoRozwoju Regionalnego. Szczegól-nie widoczny jest podzia³ polskiejprzestrzeni spo³eczno-gospodar-czej miêdzy województwawschodnie i resztê kraju, a przedewszystkim metropolitarne obsza-ry miejskie. Miernikiem zró¿nico-wania przestrzennego jest pro-dukt krajowy brutto (PKB). Oka-zuje siê, ¿e od 1995 r. bogatsze wo-jewództwa notuj¹ wy¿sze wska�-niki wzrostu PKB pod wzglêdemjego wolumenu, jak i w przelicze-niu na jednego mieszkañca. W ci¹-gu dekady - do 2005 r. - udzia³ piê-

ciu wschodnich województw:podkarpackiego, lubelskiego,warmiñsko-mazurskiego, podla-skiego i �wiêtokrzyskiego, w wy-twarzaniu krajowego PKB spad³ o1,5% z 16,9% PKB do 15,4%. Dlaporównania obecny udzia³ woje-wództw: mazowieckiego, �l¹skie-go, wielkopolskiego i dolno�l¹-skiego, w tworzeniu PKB wynosi59,2%. Jest to cztery razy wiêcejni¿ w piêciu wymienionych, naj-s³abszych gospodarczo woje-

wództwach. Wystêpowanie zró¿-nicowania w stanie zagospodaro-wania przestrzennego i partycy-pacji w ¿yciu gospodarczym, czyte¿ spo³ecznym, samo w sobie jestzjawiskiem normalnym. Jednak wsytuacji, gdy ró¿nice s¹ zbyt du¿ei wywo³uj¹ negatywne konse-kwencje, takie jak na przyk³ad wy-ludnianie siê regionów, ju¿ niemo¿na mówiæ jedynie o ró¿nicach.Ujawniaj¹ siê dysproporcje, którepowa¿nie skutkuj¹ ekonomiczniei spo³ecznie. Dlatego te¿ OECDzwraca uwagê na kluczowy pro-blem polskiej przestrzeni. Zag³ówn¹ przyczynê tego stanu rze-czy uwa¿a siê ma³o wydajne rol-nictwo, które w Polsce wschodniej

zatrudnia ponad 30% wszystkichzawodowo czynnych. Sektor prze-mys³u jest w strukturalnym odwro-cie, a sektor us³ugowy rozwija siêzbyt wolno, choæ ma na wschodziekraju sporo atutów, np. rozwiniêt¹infrastrukturê spedycyjno-transpor-towo-logistyczn¹ oraz szanse roz-woju us³ug zwi¹zanych z ustano-wieniem granicy Unii Europejskiejna naszej wschodniej granicy.

OECD precyzyjnie wyliczy³a, ¿ew�ród wszystkich cz³onków tej or-

ganizacji wiêksze zró¿nico-wanie przestrzeni od Polskimaj¹ tylko Turcja, Meksykoraz Belgia i Wêgry zdomi-nowane przez swoje wielkiemetropolie � Brukselê i Bu-dapeszt. Eksperci zwracaj¹uwagê, ¿e najszybsze temporozwoju w�ród polskich wo-jewództw utrzymuje Ma-zowsze, a w³a�ciwie aglome-racja Warszawy. Wiêc nawetw samych wydzielonych ad-ministracyjnie regionach po-g³êbia siê zró¿nicowanie.Wiêksze ró¿nice wewn¹trzjednego regionu odnotowa-no tylko w Turcji, w regionieKocaeli, a tak¿e w WielkiejBrytanii, w regionie Londy-

nu.Nadmierne zró¿nicowanie pol-

skiej przestrzeni spo³eczno-gospo-darczej daje podstawê do sformu-³owania okre�lonych zasad unijnejpolityki gospodarczej. Zgodnie znimi nale¿y w przekazywanychPolsce �rodkach finansowychuwzglêdniaæ przede wszystkimwspieranie gospodarcze s³abszychregionów. W latach 2004-2006 unij-ne �rodki strukturalne na rozwójregionalny by³y rozdzielane dosyærównomiernie. W ramach Zinte-growanego Programu Operacyjne-go Rozwoju Regionalnego

1 Tekst raportu opublikowany zosta³ w listopa-

dzie 2008 r.

Wiêksze zró¿nicowanie prze-strzeni od Polski maj¹ tylkoTurcja, Meksyk oraz Belgia iWêgry zdominowane przezswoje wielkie metropolie �Brukselê i Budapeszt. Naj-szybsze tempo rozwojuw�ród polskich województwutrzymuje Mazowsze, a w³a-�ciwie aglomeracja Warsza-wy. Wiêc nawet w samychwydzielonych administracyj-nie regionach pog³êbia siêzró¿nicowanie.


(ZPORR) Dolny �l¹sk otrzyma³ naprzyk³ad takie kwoty jak woje-wództwo lubelskie lub podkarpac-kie. Mimo istniej¹cej miêdzy tymiregionami prawdziwej przepa�cigospodarczej. Do tego znacznaczê�æ unijnych dotacji przeznaczo-na zosta³a na polepszenie jako�ci¿ycia (np. budowê dróg lokalnych,chodników) lub ochronê �rodowi-ska (sieci kanalizacyjne, gazowe,oczyszczalnie �cieków). Teniezwykle potrzebne wydat-ki nie mog³y oczywi�cie mieæwiêkszego wp³ywu na gospo-darcz¹ konkurencyjno�æ s³ab-szych regionów. W unijnejperspektywie finansowej nalata 2007-2013 sytuacja ulegaradykalnej zmianie. Znaczniewiêcej �rodków przeznaczasiê na rozwój problemowychregionów. Pojawia siê tak¿e unas specjalny Program Ope-racyjny �Rozwój Polskiwschodniej�. Pierwszy razUnia Europejska uzna³a, ¿emo¿na inwestowaæ w nowe,innowacyjne moce wytwór-cze oraz produkcyjny kapita³ludzki, w celu podnoszeniakonkurencyjno�ci regionów. Do-tychczas w realizowanej politycegospodarczej Unia unika³a wspie-rania na szersz¹ skalê kreowanianowych mo¿liwo�ci produkcyj-nych. Jednak problemy prze-strzenne nowych cz³onków UniiEuropejskiej s¹ tak du¿e, i¿ przy-najmniej w polityce rozwoju regio-nalnego przynios³o to istotn¹ ko-rektê unijnej polityki.

Bud¿et PO �Rozwój Polskiwschodniej� wynosi 2,3 mld euro iw du¿ej mierze ma byæ wydany nainwestycje bezpo�rednio zwi¹zanez infrastrukturalnym zwiêksze-niem konkurencyjno�ci gospodar-czej najs³abszych województw.Przyk³adem s¹ �rodki przeznacza-ne na rozbudowê sieci szerokopa-smowego Internetu lub budowêkompleksu naukowo-dydaktycz-nego Zalesie dla Uniwersytetu Rze-szowskiego o warto�ci 350 mln z³.Aparatura zakupiona w ramachtego projektu s³u¿yæ bêdzie rze-szowskim naukowcom od 2009 r.2Starannie opracowane, przemy�la-ne wnioski o dofinansowanie inwe-stycji innowacyjnych, oko³obizne-sowych, zwi¹zanych ze szkolnic-twem zawodowym i poprawia-

niem warunków komunikowaniasiê bêd¹ szczególnie popierane.

Drugim zagadnieniem zwi¹-zanym z przy�pieszeniem rozwo-ju Podlasia Po³udniowego jestwzmacnianie infrastruktury gra-nicznej Unii Europejskiej. W latach2009-2011 na ten cel przeznaczo-nych zostanie dodatkowo 800 mlnz³otych. Bud¿et pañstwa wyda 700mln z³ na doposa¿enie granicy

oraz motywacyjne podwy¿ki dlacelników. Ponad 100 mln z³ pocho-dziæ bêdzie z tzw. norweskiegomechanizmu finansowego. Wkwotach tych nie uwzglêdnia siêinwestycji wojewódzkich nawzmacnianych przej�ciach gra-nicznych oraz dodatkowych �rod-ków kierowanych przez Uniê Eu-ropejsk¹ do Polski poprzez tzw.fundusz szwajcarski. Ruszy³y ju¿pierwsze przetargi. Nowoczesnecentrum celne warte co najmniej30 mln z³ powstanie w Bia³ej Pod-laskiej za pieni¹dze norweskie.Kolejne centra celne wyposa¿onew elektroniczne systemy dozoru irejestracji danych, a tak¿e rampy,wagi, skanery, rentgeny bêd¹ bu-dowane w Przemy�lu, TomaszowieLubelskim oraz w perspektywiekilku lat � w Zamo�ciu. Zapleczeinfrastrukturalne celników uleg³oju¿ wzmocnieniu w Bia³ymstoku,Elbl¹gu i Olsztynie. Rozbudowaus³ug celnych wschodniej granicypañstwa wymagaæ bêdzie zatrud-nienia dodatkowych, wysokokwa-lifikowanych pracowników.

Z zatrudnianiem specjali-stów wi¹¿e siê trzeci, niezmierniewa¿ny problem. Czy wschodnie

prof. dr hab.Jacek Brdulak� jest pracowni-kiem katedrygeografii wSzkole G³ównej

Handlowej. Specjalizuje siê wproblematyce transportu miê-dzynarodowego i systemutransportowego Polski.

2 K. Niklewicz, OECD: regiony siê wam roz-

je¿d¿aj¹, Gazeta Wyborcza z dn. 17.11.2008.3

3 Por.: M. Rószkiewicz, D. Wêziak-Bia³owol-ska, Pomiar i modelowanie kapita³u intelek-tualnego regionu na przyk³adzie Polski,Gospodarka Narodowa, 2008, nr 10, s. 45 inast.

województwa, a w�ród nich lubel-skie, dysponuj¹ wystarczaj¹cym,rozwojowym kapita³em intelektu-alnym. Kapita³ taki to nieobserwo-walne w³a�ciwo�ci i atrybutymieszkañców regionu, przedsiê-biorstw, instytucji, organizacji,spo³eczno�ci i jednostek admini-stracji, które s¹ obecnymi i poten-cjalnymi �ród³ami poprawy do-brobytu spo³ecznego i wzrostu go-

spodarczego. Trudno w krót-kim artykule przedstawiæ ca³¹z³o¿ono�æ tego zagadnienia.Jednak badania naukowe pro-wadzone w tym zakresie s¹dla województwa lubelskiegodosyæ optymistyczne3 . Oka-zuje siê, ¿e Lubelszczyznadysponuje atutem kapita³u in-telektualnego na poziomie³ódzkiego i podkarpackiego.Wyprzedza pod tym wzglê-dem województwa: zachod-niopomorskie, kujawsko-po-morskie, warmiñsko-mazur-skie. Ustêpuje za� wyra�niewojewództwu podlaskiemu,które jest w �rodku stawkiwojewództw razem z lubu-skim i wielkopolskim(!). Je¿eli

dokonaæ w tym momencie mani-pulacyjnego zabiegu wyodrêbnie-nia Podlasia Po³udniowego, topodregion w pasie korytarza ko-munikacyjnego Berlin-Warszawa-Miñsk-Moskwa posiada, przynaj-mniej w aspekcie naukowo-staty-stycznym, wystarczaj¹ce zasobykapita³u intelektualnego. Zasoby,które po pobudzeniu, wsparciu iwykorzystaniu, powinny zapew-niæ regionowi dogodne warunkirozwoju.

Nale¿y w przekazywanychPolsce �rodkach finansowychuwzglêdniaæ przede wszyst-kim wspieranie gospodarczes³abszych regionów. W latach2004-2006 unijne �rodkistrukturalne na rozwój regio-nalny by³y rozdzielane dosyærównomiernie. Na lata 2007-2013 sytuacja ulega radykal-nej zmianie. Znacznie wiêcej�rodków przeznacza siê narozwój problemowych regio-nów.


Szanse wykorzystania terenulotniska w Bia³ej Podlaskiej

I Bartosz Zakrzewski

Brak rozwiniêtej sieci komu-nikacji naziemnej oraz de-ficyt lotnisk wskazuje na po-

trzebê rozwoju, aktywizacji lubbudowy lotnisk na tzw. ��cianiewschodniej� Polski, zarówno doobs³ugi regularnej komunikacji lot-niczej jak i lotnictwa ogólnego.Przewidywany wzrost popytu naus³ugi lotnicze sprzyjaæ bêdzie ini-cjatywom lokalnym zw³aszcza wcelu rozbudowy i tworzenia lotniskregionalnych i lokalnych. Lotniskanale¿¹ do obiektów, w którychzwiêkszona poda¿ kreuje dodatko-wy popyt dziêki pobudzeniu ak-tywno�ci spo³ecznej i gospodarczej.Lotniska odgrywaj¹ znacz¹c¹ rolêw rozwoju gospodarczym regionubêd¹c katalizatorami wzrostu re-gionalnego. Dotyczy to zw³aszczakreowania miejsc pracy, zwiêksza-nia mobilno�ci ludno�ci i atrakcyj-no�ci danego regionu kraju dla in-westorów oraz turystów. Rola lot-nisk lokalnych bêdzie wzrasta³awraz ze wzrostem warto�ci czasu,bowiem blisko�æ lotniska znacznieskraca czas podró¿y od miejscarozpoczêcia do miejsca docelowe-go, co ma niebagatelne znaczeniezw³aszcza w podró¿ach bizneso-wych.

Docelowo sieæ lotnisk w Polscewymaga uzupe³nienia. Z analizyobszarów ci¹¿enia obecnie funkcjo-nuj¹cych portów lotniczych, przybraku rozwiniêtej infrastrukturytransportu naziemnego wydaje siêcelowym powstanie 5 portów lot-niczych, z których jeden powinienbyæ zlokalizowany w wojewódz-twie lubelskim1 . Sensownym wy-daje siê zw³aszcza wykorzystanieistniej¹cego lotniska w Bia³ej Pod-laskiej.

Rozpoczynaj¹c rozwa¿ania oroli lotniska w Bia³ej Podlaskiejprzede wszystkim trzeba jednakzadaæ pytanie komu? i do czego?lotnisko mog³oby byæ potrzebne.Wed³ug autora istnieje kilka mo¿-liwo�ci wykorzystania lotniska wBia³ej Podlaskiej. Najpowa¿niejsza

z nich to szansa wykorzystania lot-niska w Bia³ej Podlaskiej jako jed-nego z elementów Centrum Logi-stycznego (CL). Region Po³udnio-wego Podlasia to doskona³e miej-sce na stworzenie nowoczesnegoCL, w którym mog³yby stykaæ siêga³êzie transportu samochodowe-go, kolejowego i lotniczego. Lotni-sko w Bia³ej Podlaskiej po odpo-wiedniej modernizacji i inwesty-cjach infrastrukturalnych mog³obyw swej funkcji przej¹æ czê�æ wyso-kowarto�ciowych ³adunków drob-nicowych (na pocz¹tku w skali re-gionalnej w przysz³o�ci -kto wie?-mo¿e nawet miêdzynarodowej),oraz funkcje uzupe³niaj¹ce i wzbo-gacaj¹ce ofertê �wiadczonychus³ug centrum logistycznego wprzysz³o�ci (np. przesy³ki wysoko-warto�ciowe).

Z powstaniem CL wi¹¿e siê lo-kalizacja na wydzielonym terenielotniska siedzib firm transporto-wych, logistycznych, spedycyjnychzajmuj¹cych siê przewozem towa-rów za granicê, szczególnie naWschód i odwrotnie ze wschodudo Wspólnoty Europejskiej, jed-nym s³owem elementów centrumlogistycznego. W grê wchodzi³bytransport niektórych towarów np.¿ywno�ci, podzespo³ów kompute-rowych, kamieni szlachetnych.Transport taki do Bia³ej Podlaskiejmóg³by siê odbywaæ drog¹ lotnicz¹

i dalej ciê¿arówkami za wschodni¹granicê albo odwrotnie.

Lotnisko w Bia³ej Podlaskiejmog³oby pos³u¿yæ tak¿e do:

transportu pasa¿erów krajo-wych. W 17 gminach i 2 miastachpowiatu bialskiego mieszka 114,4tys. ludno�ci. Lotniska, z którychmogliby korzystaæ znajduj¹ siê wWarszawie lub Rzeszowie, a w naj-bli¿szej odleg³o�ci nie ma odpo-wiedniego lotniska do lotów kra-jowych i miêdzynarodowych;

transportu pasa¿erów z Bia-³orusi. Polska jest krajem Wspólno-ty Europejskiej, a Bia³oru� z czasembêdzie musia³a integrowaæ siê z po-zosta³¹ czê�ci¹ Europy. Blisko�æ lot-niska w Bia³ej Podlaskiej dawa³a-by mieszkañcom nieodleg³egoprzecie¿ Brze�cia nad Bugiem mo¿-liwo�æ podró¿owania do pozosta-³ej czê�ci Europy Zachodniej. Lot-nisko w Bia³ej Podlaskiej sta³oby siêzatem w tym przypadku lotni-skiem przesiadkowym dla 313 tys.Brze�cia nad Bugiem2 . Mog³oby siêtak staæ w ramach wspó³pracy pol-sko-ukraiñsko-bia³oruskiej w Euro-regionie Bug3 . Celem Euroregionujest przede wszystkim rozwójwspó³pracy gospodarczej i nauko-wo-kulturalnej. W Brze�ciu znaj-duj¹ siê uczelnie wy¿sze podobniejak w Bia³ej Podlaskiej. Razem zludno�ci¹ powiatu bialskiego dajeto oko³o 0,5 milionom ludzi mo¿li-

1 Pozosta³e w woj. warmiñsko-mazurskim, podlaskim, zachodnio-pomorskim oraz w �wiêtokrzy-

skim - przyp. aut.2 Brze�æ jest stolic¹ obwodu brzeskiego, wa¿nym o�rodkiem przemys³owym, wêz³em kolejowym idrogowym na granicy z Polsk¹. Ponadto w Brze�ciu znajduje siê port rzeczny, niedu¿y port lotni-czy 17 km od miasta w miejscowo�ci Telmy (Òåëüìû) oraz o�rodki naukowe: uniwersytet od 1995,i politechnika od 1989 r. Brze�æ nad Bugiem to wa¿ny wêze³ kolejowy i drogowy oraz port rzecznyna kanale Dniepr-Bug. Linie kolejowe ³¹cz¹ Brze�æ z m.in. (po³¹czenia bezpo�rednie): Brze�æ �Miñsk � Moskwa � Nowosybirsk, Brze�æ - Miñsk - St.Petersburg, Brze�æ - Miñsk - Wilno � Kalinin-grad, Brze�æ � Astana, Brze�æ � Kowel� Kijów, Brze�æ � Che³m, Brze�æ � Po³owce � Czeremcha,Brze�æ � Bia³a Podlaska - Warszawa � Berlin - Frankfurt/M. Przez Brze�æ przebiega droga miêdzy-narodowa E30 Cork - Omsk i droga krajowa M14 Brze�æ - Kowel. W mie�cie znajduj¹ siê dwaprzej�cia graniczne-drogowe i kolejowe. Informacje za http://pl.wikipedia.org/wiki/Brze%C5%9B%C4%87

3 Euroregion utworzono 29 wrze�nia 1995. Swoim zasiêgiem obj¹³ on tereny przygraniczne Polski(ówczesne województwa lubelskie, che³mskie, tarnobrzeskie i zamojskie) i Ukrainy (obwód wo-³yñski), choæ w zamiarze mia³ te¿ do niego wej�æ obwód brzeski Bia³orusi. Wniosek w tej sprawiewp³yn¹³ w czerwcu 1997. W chwili obecnej Bia³oru� jest czê�ci¹ tego euroregionu. Siedziba postronie polskiej znajduje siê w Che³mie, po ukraiñskiej w £ucku. Celem jest rozwój wspó³pracygospodarczej i naukowo-kulturalnej w: http://pl.wikipedia.org/wiki/Euroregion_Bug; wiêcejinformacji w: http://www.euroregionbug.pl/index.php?option=com_con-tent&task=view&id=57&Itemid=43


wo�æ szybkiego przemieszczaniasiê w inne rejony Polski i Europy.Na polskich lotniskach funkcjonu-je 11 sta³ych oraz 9 dodatkowychprzej�æ granicznych. Jedno z dodat-kowych przej�æ granicznych znaj-duje siê na lotnisku w Bia³ej Pod-laskiej � EPBP- Bia³a Podlaska;

powstania w Bia³ej Podlaskiejodpowiednika kalifornijskiej Doli-ny Krzemowej � tzw. Polskiej Do-liny Krzemowej. Próby jej umiej-scowienia w Polsce ju¿ by³y. Re-gion Bia³ej Podlaskiej z lotniskiem,dobrze rozwiniêt¹ infrastruktur¹kolejow¹ i drogow¹ daje na to szan-se. Podzespo³y i czê�ci kompute-rowe mo¿na by³oby sprowadzaæsamolotami np. z Chin;

wspó³pracy gospodarczejz firmami chiñskimi. Jak po-da³a PAP 6 pa�dziernika 2008r. przedstawiciele kilku chiñ-skich firm rozmawiali w War-szawie o inwestycjach zwi¹za-nych z Euro 2012. To jedno zwielu spotkañ z inwestoramizagranicznymi, zainteresowa-nymi inwestycjami w ramachEuro m.in. Holendrami, Portu-galczykami, Hiszpanami. Za-interesowanie strony chiñskiejinwestycjami w naszym krajujest du¿e - dotyczy zw³aszczadróg i stadionów, choæ mo¿li-we s¹ tak¿e inne inwestycjegospodarcze np. w centrum lo-gistyczne. Delegacje kilku firm(Anhui Foreign EconomicConstruction (Group) Ltd.,Shanghai Construction (Group)General Co.) wys³ucha³y informa-cji dotycz¹cych przygotowañ donadchodz¹cych mistrzostw;

rozwijaj¹c pomys³ wspó³pra-cy z firmami chiñskimi lotniskomog³oby przyczyniæ siê do powsta-nia blisko wschodniej granicyWspólnoty Europejskiej np. fabry-ki samochodów chiñskich lubprzynajmniej centrum dystrybucjisamochodowych komponentów naPolskê i pozosta³e kraje Wspólno-ty Europejskiej (WE). Od pewne-go czasu inwestorzy chiñscy chc¹wej�æ na rynek europejski Polska,a tak¿e rejon Bia³ej Podlaskiej by³-by dobrym miejscem na lokaliza-cjê fabryki chiñskich samochodów.Podzespo³y i czê�ci mo¿na by³obysprowadzaæ kolej¹ do Ma³aszewiczlub wybrane cenne podzespo³y sa-molotami na lotnisko w Bia³ej Pod-

laskiej. Gdyby upad³a idea ekspor-tu na zachód chiñskie samochodymo¿na by³oby eksportowaæ nawschód do Rosji, Kazachstanu, naBia³oru� i Ukrainê.

transportu lotniczego cargo.Jest on traktowany jako obszar odu¿ym potencjale rozwoju, jednakna przeszkodzie stoi kilka podsta-wowych barier. W�ród najwa¿niej-szych z nich wymienia siê d³ugieprocedury odpraw celnych towa-rów. Hamulcem jest te¿ brak do-godnych po³¹czeñ intermodalnychz polskich portów lotniczych z sie-ci¹ transportow¹ Polski i Europy.W³¹czenie lotniska w Bia³ej Podla-skiej jako czê�ci sk³adowej Cen-trum Logistycznego w Ma³aszewi-

czach gdzie znajduje siê WolnyObszar Celny oraz terminale inter-modalne dawa³oby szanse na ichodpowiednie wykorzystanie;

powstania profesjonalnegoo�rodka pi³karskiego z hotelem,kilkoma o�wietlonymi boiskami znaturaln¹ i sztuczn¹ traw¹. W 2012r. zorganizowane zostan¹ w Polscei na Ukrainie mistrzostwa Europyw pi³ce no¿nej. Dru¿yny polskie izagraniczne zarówno reprezenta-cyjne jak i klubowe, doceniaj¹c uro-ki Po³udniowego Podlasia orazspokój i ciszê, mog³yby siê w ta-kim o�rodku przygotowywaæ dowa¿nych meczów w rozgrywkachligowych lub miêdzynarodowych.Przyk³adem mo¿e tu byæ po³o¿o-ny blisko Poznania o�rodek weWronkach, do którego jednak trze-

ba doje¿d¿aæ z lotniska w Pozna-niu. Lotnisko by³oby wielkim atu-tem zw³aszcza dla zespo³ów zagra-nicznych od lat np. zespo³y takiejak Liverpool czy Real Madryt dosezonu przygotowuj¹ siê w Austrii.Mo¿e warto by³oby zaprezentowaæpolskie walory? Ostateczna lista 16centrów pi³karskich, które powin-ny powstaæ w Polsce do mistrzostwpowstanie do po³owy pa�dzierni-ka 2009 r. Nastêpnie bêd¹ podpi-sywane listy intencyjne, a pó�niejstosowne kontrakty. Pod koniecwrze�nia 2010 roku opublikowanyzostanie katalog z polskimi i ukra-iñskimi propozycjami pobytowo-treningowymi, chocia¿ dru¿ynynarodowe maj¹ dowolno�æ w wy-

borze miejsca zamieszkania wczasie Euro 2012;

powstania aeroklubu. Naca³ym �wiecie powstaje wieleszkó³ instrukta¿owych dlaspadochroniarzy lub przy-sz³ych szybowników b¹d� pi-lotów. Aeroklub dawa³byszanse na organizacjê takichkursów co mog³oby przynosiæokre�lone korzy�ci finansowe;

organizacji lotów szkole-niowych. Polscy i zagranicznipiloci du¿ych liniowych samo-lotów wielkich linii lotniczych,ale i niedu¿ych awionetekmusz¹ odbywaæ co roku �ci-�le okre�lon¹ liczbê lotówszkoleniowych. Lotnisko wBia³ej Podlaskiej dawa³oby imbazê do przeprowadzania ta-

kich lotów. W I po³. 2008 r. wp³y-nê³a do Polski oferta chiñska, któ-ra za wyszkolenie jednego pilotaoferowa³a 1 mln $. Skala przedsiê-wziêcia obejmowa³aby ok. 100 pi-lotów chiñskich rocznie4 . Polskaszko³a latania nadal ma na �wiecie�wietn¹ markê a polscy instrukto-rzy odpowiedni¹ renomê;

lotów air taxi i czarterowegoruchu lotniczego. Coraz wiêcej du-¿ych firm miêdzynarodowych wy-korzystuje w swojej dzia³alno�ci sa-moloty dyspozycyjne dziêki czemuro�nie rola przewozów realizowa-nych taksówkami powietrznymi.Tego typu loty mog³oby oferowaælotnisko w Bia³ej Podlaskiej zw³asz-cza gdyby powsta³o Centrum Lo-gistyczne. W tym przypadku mo¿-na wzi¹æ pod uwagê tak¿e corocz-

4 http://www.nowiny24.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20080520/RZESZOW/2778518

Rozpoczynaj¹c rozwa¿ania oroli lotniska w Bia³ej Podla-skiej przede wszystkim trze-ba jednak zadaæ pytaniekomu? i do czego? lotniskomog³oby byæ potrzebne. Ist-nieje kilka mo¿liwo�ci. Naj-powa¿niejsza z nich to szan-sa wykorzystania lotniska wBia³ej Podlaskiej jako jedne-go z elementów Centrum Lo-gistycznego. Region Po³u-dniowego Podlasia to dosko-na³e miejsce na stworzenienowoczesnego CL.


ne aukcje koni w Stadninie w Jano-wie Podlaskim. Gdyby funkcjono-wa³o lotnisko potencjalni kupcymieliby u³atwiony transport, tam iz powrotem, taksówkami powietrz-nymi. Podobne aukcje mo¿na by³o-by zreszt¹ organizowaæ przynaj-mniej kilka razy w roku, by takitransport by³ w miarê regularny;

wykorzystania istniej¹cychpod powierzchni¹ lotniska zbior-ników paliwowych do tworzeniarezerwy surowcowej dla ca³egokraju. Zapasy ropy naftowej maj¹osi¹gn¹æ w Polsce poziom wystar-czaj¹cy na 90 dni (obecnie jest onoceniany na dni 30), a zapasy gazyna 30 dni. Oznacza to, ¿e koncernypaliwowe bêd¹ zobowi¹zane dosta³ego utrzymywania rezerw pa-liw p³ynnych na poziomie �redniejkwartalnej sprzeda¿y lub importu.Zbiorniki paliwa istniej¹ce pod lot-niskiem w Bia³ej Podlaskiej by³y-by �wietnym miejscem by takie re-zerwy paliwowe przetrzymywaæ.

Lotnisko powojskowe w Bia³ejPodlaskiej jako l¹dowisko u¿ytecz-no�ci publicznej mog³oby przyczy-niæ siê tak¿e do:

obs³ugi lotów lotniczego po-gotowia ratunkowego. LotniczePogotowie Ratunkowe (LPR) jakosamodzielny publiczny zak³adopieki zdrowotnej podleg³y Mini-strowi Zdrowia, wykonuje w pol-skim systemie opieki zdrowotnejzadania z zakresu ratownictwamedycznego i transportu sanitar-nego. Obecnie LPR dysponuje 16bazami sta³ymi i 1 czasow¹. Now¹bazê mo¿na by³oby za³o¿yæ na lot-nisku w Bia³ej Podlaskiej;

obs³ugi lotów lotnictwa stra-¿y granicznej i policji. Lotnictwos³u¿b porz¹dku publicznego(LSPP) funkcjonuje od 1996 roku iobejmuje: Lotnictwo Policji i Stra-¿y Granicznej. £¹cznie w 16 jed-nostkach lotniczych LSPP eksplo-atowanych jest 31 statków po-wietrznych: 25 �mig³owców (m.in.typu: Mi-8, W-3 �Sokó³�, PZL -�Kania�, Mi-2, Bell-206) i 6 samo-lotów (typu: PZL-104MF �Wilga2000�, M-20 Mewa, M-28 Sky-truck). Wiêkszo�æ LSPP (18 statkówpowietrznych) wykorzystuje Stra¿Graniczna: cztery samoloty PZL-104 MF Wilga 2000, po jednym sa-molocie PZL M-20 Mewa i PZL M-28 Skytruck, cztery �mig³owce PZLMi-2, sze�æ �mig³owców PZL Ka-

nia, i po jednym �mig³owcu PZLW-3AM Anakonda i PZL W-3ASokó³. Zgrupowane s¹ one wo�miu bazach g³ównie na ze-wnêtrznej granicy strefy Schengen.Lotnictwo S³u¿b Porz¹dku Publicz-nego przeznaczone jest do wspar-cia Policji i Stra¿y Granicznej. Pi-loci mog¹ wykonywaæ m.in. takiedzia³ania bojowe jak zrzuty le-karstw, akcje ratunkowe, patrole,niszczenie zatorów lodowych narzece, zwalczanie po¿arów, a tak-¿e zabezpieczanie z powietrza im-prez masowych.

loty lotnictwa stra¿y po¿ar-nej zwi¹zane z patrolowaniem i ga-szeniem po¿arów le�nych, W cza-sie klêsk ¿ywio³owych podobne za-dania do LSPP mog¹ wykonywaætak¿e �mig³owce stra¿y po¿arnej.Loty stra¿y po¿arnej zwi¹zane s¹przede wszystkim z patrolowa-niem i gaszeniem po¿arów le�nych(g³ównie latem).

prowadziæ pozalotnicz¹ dzia-³alno�æ gospodarcz¹ np. organizo-waæ imprezy masowe.

obs³uga imprez masowychwi¹¿e siê np. z bardzo popularny-mi w Polsce i zagranic¹ coroczny-mi pokazami lotniczymi (pikniki,air show) organizowanymi np. wGóraszce czy Radomiu. Na lotni-sku w Bia³ej Podlaskiej z ca³¹ pew-no�ci¹ mo¿na by³oby organizowaætego rodzaju imprezy masowe.

do tego dochodzi mo¿liwo�æprowadzenia pozalotniczej dzia³al-no�ci gospodarczej, w postaci or-ganizacji koncertów (vide koncertMichaela Jacsona na lotnisku nawarszawskim Bemowie), na którez chêci¹ przyjechaliby tak¿e fani zBia³orusi czy Rosji.

to szansa tak¿e na organiza-cjê komercyjnych rajdów samocho-dowych lub wy�cigów motocyklo-wych na wydzielonej czê�ci lotni-ska.

Argumenty, które przemawiaj¹za wznowieniem dzia³alno�ci lot-niska w Bia³ej Podlaskiej to m.in.:

mo¿liwo�æ uruchomienia lot-niska w ci¹gu kilku miesiêcy;

istniej¹ce lotnicze przej�ciegraniczne nr 918;

stosunkowo niewielkie kosz-ty dostosowania istniej¹cej infra-struktury do odpowiedniej katego-rii przysz³ego portu lotniczego5 ;

mo¿liwo�æ zlokalizowania naterenie lotniska podstrefy Suwal-

skiej Specjalnej Strefy Ekonomicz-nej, ewentualnie rozszerzenie istworzenie podstrefy WolnegoObszaru Celnego z Ma³aszewicz;

mo¿liwo�æ zatrudnienia nalotnisku dawnej kadry wojskowejzamieszka³ej w Bia³ej Podlaskiej iokolicach;

lotnisko mog³oby staæ siê ele-mentem kilkucz³onowego CL. Po-zwoli³oby to na wypracowanie re-gionalnego systemu komunikacyj-nego przy po³¹czeniu trzech ga³ê-zi transportu: samochodowego �kolejowego � lotniczego, a w przy-sz³o�ci (kto wie?), mo¿e nawetwodnego-�ródl¹dowego.

czê�æ infrastruktury lotniskaw dalszym ci¹gu mo¿e pozostaædogodn¹ baz¹ do organizacji im-prez masowych (koncertów, raj-dów samochodowych itp.).

Lotnisko w Bia³ej Podlaskiejwymaga jednak sta³ego dozoru ikonserwacji a nade wszystko szyb-kich decyzji koncepcyjnych, inwe-stycyjnych i organizacyjnychw³adz pañstwowych, samorz¹do-wych a zw³aszcza potencjalnychinwestorów. Bez nich istnieje bo-wiem tak¿e szansa na to i¿ ogrom-ny potencja³ lotniska w Bia³ej Pod-laskiej zostanie zmarnowany, coby³oby chyba najgorszym rozwi¹-zaniem zarówno dla ca³ego regio-nu jak i kraju.

Zaprezentowane mo¿liwo�ci s¹wielkimi szansami wymagaj¹cyminiew¹tpliwie czasu, i pieniêdzy. Naobecnym etapie potrzebna jest ciê¿-ka praca organiczna wszystkich lu-dzi, którym le¿y na sercu na do-bru regionu, by uda³o siê na po-cz¹tek zorganizowaæ w Bia³ej Pod-laskiej l¹dowisko, które miejmynadziejê z czasem bêdzie siê roz-wija³o i wykorzysta któr¹� (a mo¿ekilka?) z zaprezentowanych wy¿ejszans i mo¿liwo�ci.

BartoszZakrzewski- jest specjalist¹w Zak³adzieBadañ Ekono-micznych Insty-

tutu Transportu Samochodo-wego w Warszawie

5Prezentacja P. Szmit, Mo¿liwo�ci zaanga¿owa-nia siê samorz¹dów Po³udniowego Podlasia wzagospodarowanie lotniska w Bia³ej podlaskiej,Bia³a Podlaska marzec 2007 r.


W pa�dzierniku 2008 roku Sejmprzekaza³ pod g³osowanie rz¹do-wy projekt nowelizacji prawa cel-nego, przewiduj¹cy m.in. zniesie-nie ograniczeñ w bezc³owym przy-wozie spoza UE do Polski paliwaw zbiornikach samochodów. Ostat-nia zmiana w tym zakresie mia³amiejsce w dniu 15 czerwca 2000 r.Wesz³a wtedy w ¿ycie nowelizacjarozporz¹dzenia Ministra Finansówzmieniaj¹ca rozporz¹dzenie z 18 li-stopada 1997 r. w sprawie ustano-wienia norm ilo�ciowych (Dz. U.Nr 44, poz. 905).

Wprowadzono zasady regula-cji, i¿ pojazdy u¿ytkowe � ciê¿aro-we bêd¹ mog³y wwoziæ z krajówwschodnich, tj. z Ukrainy, Bia³orusioraz Rosji na polski obszar celnytylko 200 litrów paliwa w zbiorni-kach homologowanych przez pro-ducenta. Przes³ank¹ do wprowa-dzenia tych zmian by³o ogranicze-nie strat do bud¿etu z tytu³u op³atakcyzowych i podatkowych wyni-kaj¹cych z du¿ych ró¿nic ceno-wych na paliwa.

Podobn¹ zasadê stosowa³yNiemcy na swoich zewnêtrznychgranicach w stosunku do Polski iCzech przed ich przyst¹pieniem doUnii Europejskiej. Przewo�nik wy-konuj¹cy transporty z Polski doNiemiec, lub w tranzycie przezNiemcy nie móg³ wwie�æ wiêcejni¿ 200 litów paliwa na teren Re-publiki Federalnej Niemiec. Niem-cy obawiali siê strat wynikaj¹cychz ró¿nic cen paliwowych pomiêdzytymi rynkami. W tamtym okresiena granicy niemiecko-polskiej orazniemiecko-czeskiej by³y prowadzo-ne skrupulatne kontrole. Wspó³-dzia³a³y wszystkie organy pocz¹w-szy od s³u¿by celnej (Zollamt) po-przez niemieck¹ Stra¿ Graniczn¹(Bundesgenzschutz) oraz s³u¿bykontrolne transportu drogowego(BAG). Wszelkie nadwy¿ki paliwo-

Problemy limitowaniawwozu paliwasamochodowego do Polski

we (powy¿ej 200 litrów) podlega-³y opodatkowaniu, zgodnie z prze-pisami Ministerstwa Finansów Re-publiki Federalnej Niemiec.

Polski Kodeks Celny podlega³wielokrotnie zmianom i noweliza-cjom w wielu zakresach, niejedno-krotnie nieudolnie oraz nieprecy-zyjnie. Starano siê dostosowaæ godo standardów Unii Europejskiej,

niemniej w wyniku takich dzia³añpowstawa³y przepisy nie¿yciowe,nielogiczne i utrudniaj¹ce ¿ycieprzedsiêbiorcom, czy osobom ma-j¹cym do czynienia zawodowo zprawem celnym. Szybko okazywa-³o siê, ¿e wprowadzone zmiany/deklaracje nie zawsze znajdowa³ypokrycie w rzeczywisto�ci.1

Przyk³adem zapalnego proble-mu, wywo³uj¹cego powa¿ne na-piêcia by³a zasada ograniczeniawwozu paliwa na terytorium Pol-ski z krajów poza unijnych (tj. zUkrainy, Bia³orusi oraz Rosji), wilo�ci do 200 litrów, która funkcjo-nowa³a od 2000 r. do grudnia 2008roku. Dla polskich przewo�nikówtaka regulacja by³a odczuwalna

jako niesprawiedliwa w zakresiekonkurencji w transporcie, w sto-sunku do przewo�ników z innychkrajów. Przepisy prawa celnegoLitwy i £otwy dotycz¹ce wwozupaliwa przez ich granice zewnêtrz-ne Unii by³y i s¹ odmienne ni¿wspomniana polska regulacja. Kra-je te nie stosowa³y ograniczeñwwozu paliwa. Pojazdy wracaj¹cez Rosji przez £otwê wwozi³y pe³-ne zbiorniki tañszego rosyjskiegopaliwa. Wielu przewo�ników sto-sowa³o metodê okrê¿nego tranzy-tu. Wracaj¹c na przyk³ad z Bia³o-rusi, zamiast kierowaæ siê bezpo-�rednio do polskich przej�æ gra-nicznych woleli zatankowaæ po-jazd do pe³na i jechaæ tranzytemokrê¿nym przez Litwê. Wchodz¹cna polski obszar celny przez przej-�cie graniczne Budzisko lubOgrodniki wwozili tym samym ju¿paliwo z kraju wspólnotowego, bezlimitu. Podobna zasada funkcjono-wa³a w tranzycie okrê¿nym z re-gionu kaliningradzkiego przez Li-twê do Polski. Pomimo nadrabia-nych kilometrów taka praktykaby³a op³acalna.

Polski przewo�nik wykonuj¹cyzawodowo przewozy ³adunkówczy transport autobusowy, jest za-interesowany legalnym zakupempaliwa w Polsce, na podstawie fak-tury VAT, która pozwala odliczyænale¿ny podatek VAT, gdy¿ kosz-ty paliwa s¹ w pe³ni odliczanymikosztami ka¿dej firmy transporto-wej. Czêsto z praktycznego punk-tu widzenia logistyki nie mo¿naprzewidzieæ z dnia na dzieñ, w ja-kim kierunku pojazd pojedzie.Czêsto dokonuje siê zmiany w pro-gramie transportowo � logistycz-nym spowodowane np. konieczno-�ci¹ zamiany pojazdów.

1 http://www.prawo.lex.pl/czasopisma/mpc/noweliz.html

I Emilia Ka³wa

Polski Kodeks Celnypodlega³ wielokrot-nie zmianom i nowe-lizacjom. Starano siêdostosowaæ go dostandardów Unii Eu-ropejskiej, niemniejw wyniku takichdzia³añ powstawa³yprzepisy nie¿yciowe,nielogiczne i utrud-niaj¹ce ¿ycie przed-siêbiorcom, czy oso-bom maj¹cym do czy-nienia zawodowo zprawem celnym.


Je�li przewo�nik zakupi³ pali-wo w Polsce wiezie ³adunek z Pol-ski, roz³adowuje siê w rejonie przy-granicznym np.:

we Lwowie (UA) pokonujeodleg³o�æ ok. 200 km w obiestrony,

w Brze�ciu (BY) 20 km, w Grodnie 50 km, w Kaliningradzie (RUS) 70km,

pojazd ciê¿arowy pokonuj¹ctak krótkie odleg³o�ci zu¿ywa nie-du¿e ilo�ci paliwa w stosunku dozbiornika, gdy¿ pojazdy ciê¿aroweposiadaj¹ zbiorniki paliwowe o po-jemno�ci 700 � 1000 litrów. Po po-wrocie na granice, wchodz¹c napolski obszar celny, przewo�nikpowinien mieæ zgodnie z obowi¹-zuj¹cymi wtedy przepisami rozpo-rz¹dzenia nie wiêcej ni¿ 200 litrówpaliwa. Teoretycznie, wiêc przedwyjazdem do wcze�niej wymienio-nych krajów powinien �pozbyæsiê� nadwy¿ki paliwa w Polsce,aby po przejechaniu tak krótkichodcinków spaliæ tyle paliwa ¿ebynie przekroczyæ limitu. W przeciw-nym wypadku zosta³a na³o¿onaponowna akcyza i podatek VAT napaliwo, które de facto zosta³o za-kupione w Polsce. Nie by³o t³uma-czenia siê na granicy, nie pomaga-³y wyja�nienia oraz udokumento-wanie legalno�ci paliwa za pomoc¹faktury VAT. P³acono jeszcze razpodatki za paliwo zakupione wPolsce.

Nowelizuj¹c ustawê w 2000roku, wprowadzaj¹c zaostrzeniapominiêto wprowadzenie regula-cji dotycz¹cej �zasad czasowegowywozu towaru� i ponownegowwozu na obszar celny takiegotowaru jak paliwo. Automatycznieotworzy³o to mo¿liwo�ci do korup-cjogennego regulowania takichspraw na przej�ciach granicznychna zasadzie �porozumienia� siê zcelnikiem. St¹d te¿ wziê³o siê okre-

�lenie aptekarskiej kontroli, gdy¿ka¿da nawet najmniejsza nadwy¿-ka by³a powodem �do negocjacji�.

Jak ju¿ wcze�niej wspominano,do momentu wej�cia Polski do UniiEuropejskiej równie¿ Niemcy sto-sowali przepis o ograniczeniuwwozu paliwa (200 litrów). Polscyi niemieccy przewo�nicy spotyka-li siê z identycznymi problemamilogistycznymi. Przyk³adem takim

by³y roz³adunki w bliskich miejsco-wo�ciach takich jak Szczecin czyGorzów Wlkp. lub czêsto stosowa-na konieczno�æ zamiany naczep ipojazdów w strefach przygranicz-nych spowodowana koncesjamiczy zezwoleniami. Takie problemy

logistyczne generowa³y problemyna powrocie do Niemiec. Powsta-wa³a identyczna sytuacja, jaka za-istnia³a na przej�ciach granicznychz Ukrain¹, Bia³orusi¹ i Rosj¹. W

tym zakresie jednak¿e pañstwoniemieckie podchodzi³o bardziejprzyja�nie do przedsiêbiorców.Stworzy³o ¿yciowe przepisy po-zwalaj¹ce uczciwym przedsiêbior-com na legalne wykonywanie trans-portów, unikaj¹c podwójnego opo-datkowania niemieckiego paliwa, ajednocze�nie zapobieg³o próbomprzekupienia celników, aby odst¹-pili od poboru akcyzy.

Niemiecki Kodeks Celny (Zoll-gesetz) oraz przepisy wykonawczeAllgemeine Zollordnung (AZO) zmo-dyfikowano poprzez rozporz¹dze-nia VSF(Z) § 34 Abs. 51. Ustalonow ten sposób zasady czasowegowywozu i wwozu towarów z pozaobszaru Niemiec � dotyczy³o torównie¿ paliwa. Na podstawie tychprzepisów wprowadzono wzórskróconej deklaracji celnej (Zwi-schenschein fur die vorubergehen-de Ausfuhr von Treibstoffen, t³u-maczenie: Deklaracja o tymczaso-wym wywozie paliw). W polskimnazewnictwie transportowymprzyjê³a siê uproszczona nazwa�diesel schein� lub �diesel karta�� chodzi³o o druk urzêdowej de-klaracji.

Przewo�nik (kierowca) opusz-czaj¹cy niemiecki obszar celny, zzamiarem szybkiego powrotu doNiemiec z nadwy¿k¹ paliwow¹ po-nad dopuszczaln¹ normê 200 li-trów, wypisywa³ skrócon¹ dekla-racjê. W deklaracji wpisywano nrrejestracyjny pojazdu i ilo�ci pali-wa w litrach w ka¿dym ze zbior-ników. W polu nr 5 deklarowano�rednie zu¿ycie paliwa przez po-jazd na 100 km, natomiast w polunr 6 podawano siê stan licznikapojazdu. Urzêdnik celny dokony-wa³ kontroli nastêpnie podbija³deklaracjê celn¹. Jeden egzemplarzotrzymywa³ kierowca. Wracaj¹c doNiemiec kierowca deklarowa³ natym samym druku, na odwrociekarty, ilo�æ wwo¿onego paliwa.Urzêdnik celny na podstawie tegodokumentu dokonywa³ porówna-nia w oparciu o stan przejechanychkilometrów, ilo�ci zu¿ycia oraz stanfaktyczny w zbiornikach.

W Polsce przez 8 lat borykanosiê z problemem limitowania wwo-zu paliwa samochodowego, pomi-mo ¿e rozwi¹zanie niemieckie by³o

Tablica 1Ceny paliw � Pa�dziernik 2008

Kraj Cena za Litr Cena Ró¿nica przyON (Diesel) w przeliczeniu 1000 Litrów

na PLN w PLN

Bia³oru� 0,73 Euro 2,60 1600Rosja 24,55 Rub 2,50 1700Ukraina 6,50 UAH 3,16 1040

*�rednie detaliczne ceny paliwa w Polsce 4,20 PLN (brutto) �ród³o: www.zmpd.pl

2 Polski Podrêcznik Celny zm. nr 1/ marzec2005

W Polsce przez 8 latborykano siê z pro-blemem limitowaniawwozu paliwa samo-chodowego, pomimo¿e rozwi¹zanie nie-mieckie by³o znanezarówno przewo�ni-kom jak i s³u¿bomcelnym. Dopiero podnaciskiem lobbytransportowego ta-kiego jak ZMPD i in-nych pozarz¹dowychorganizacji transpor-towych, w okresiedrastycznie rosn¹-cych cen paliw, sejmi rz¹d, przygotowa³kolejn¹ zmianê pra-wa celnego.


znane zarówno przewo�nikom jaki s³u¿bom celnym. Dopiero pod na-ciskiem lobby transportowego ta-kiego jak ZMPD i innych pozarz¹-dowych organizacji transporto-wych, w okresie drastycznie rosn¹-cych cen paliw, sejm i rz¹d, przy-gotowa³ kolejn¹ zmianê prawa cel-nego.

W pierwotnym za³o¿eniu pla-nowano zniesienie ograniczeniawwozu paliwa do Polski i przy-wrócenie zasad, jakie funkcjono-wa³y do roku 2000, czyli zwolnie-nia z nale¿no�ci przywozowychpaliwa przewo¿onego w standar-dowych zbiornikach drogowychpojazdów silnikowych oraz pojem-nikach specjalnego przeznaczenia.Jako definicjê �standardowychzbiorników� okre�lano fabrycznezabudowane /homologowane/zbiorniki w pojazdach natomiastpod pojêciem �pojemniki spe-cjalnego przeznaczenia� nale¿yrozumieæ wszystkie pojemnikiwyposa¿one w specjalnie za-projektowane systemy ch³odze-nia, systemy tlenowe, izolacjitermicznej oraz inne.2

Rozporz¹dzenie mia³o wej�æw tej formie pod koniec 2008roku i by³oby zgodne z przepi-sami rozporz¹dzenia Rady(WE) nr 274/2008 zmieniaj¹ce-go rozporz¹dzenie (EWG) nr918/83 ustanawiaj¹ce wspólno-towy system zwolnieñ celnych.W tym zakresie przepisy unij-ne zezwalaj¹ krajom cz³onkow-skim na do�æ elastyczn¹ regu-lacjê. Z niewiadomych przy-czyn ustawodawca na krótkoprzed planowanym wej�ciem w¿ycie rozporz¹dzenia, wprowa-dzi³ zmiany. Od 1 grudnia 2008roku obowi¹zuje nowy przepisdotycz¹cy limitu paliwa wwo-¿onego do Polski. Mimo wcze-�niejszych obietnic rz¹dowychzniesienia ograniczeñ, jedyniepodwy¿szono limit z 200 do 600litrów. Jednocze�nie tym sa-mym rozporz¹dzeniem zmie-niono drastyczne i niezapowie-dziane ograniczenie wwozu pa-pierosów z ilo�ci 200 do 40sztuk, co wywo³a³o zamieszkina przej�ciach granicznych zUkrain¹ na pocz¹tku grudnia 2008roku.

W wyniku protestów przewo�-ników reprezentowanych przez

ZMPD, 18 grudnia 2008 roku pre-zes ZMPD Jan Buczek spotka³ siêz przewodnicz¹cym klubu Platfor-

my Obywatelskiej ZbigniewemChlebowskim, przewodnicz¹cymKomisji Infrastruktury Zbignie-wem Rynasiewiczem oraz wicemi- 3

http://zmpd.pl/aktuaosc.php?akt_id=2868

nistrem infrastruktury TadeuszemJarmuziewiczem. Rozmowa doty-czy³a sposobów i terminów reali-

zacji postulatów �rodowiskaprzewo�ników drogowych, wtym g³ównie kwestii ogranicze-nia ilo�ci przywo¿onego do Pol-ski paliwa. Jan Buczek podda³surowej krytyce decyzjê w³adzustanawiaj¹c¹ limit 600 litrów.Strona rz¹dowa zadeklarowa³asiê, ¿e przy okazji najbli¿szej no-welizacji przepisów akcyzo-wych limit 600 litrów zostaniezniesiony.3

Ustawodawca tworz¹c no-welizacjê prowadz¹c¹ do ca³ko-witego zniesienia ograniczeñ wbezc³owym przywozie spozaUE do Polski paliwa, winienjednocze�nie stworzyæ skutecz-ne narzêdzia kontroli celnej,które chroni³yby interesu Skar-bu Pañstwa i dzia³a³yby pre-wencyjnie na ewentualne two-rzenie siê nowej formy przemy-tu paliwa �na mrówkê� przywykorzystaniu pojazdów ciê¿a-rowych. Skutecznym, spraw-dzonym i stosunkowo prostymnarzêdziem kontroli organówcelnych, by³oby wprowadzenie�deklaracji paliwowej�, nawspomniany model niemiecki zpewn¹ modyfikacj¹ � ukierun-kowan¹ na wwóz paliwa. Prze-wo�nik opuszczaj¹cy wspólno-towy obszar celny, z zamiarem

przywozu do Polski zagraniczne-go paliwa w ilo�ci powy¿ej 200 li-

W wyniku protestów prze-wo�ników reprezentowa-nych przez ZMPD, 18 grud-nia 2008 roku prezes ZMPDJan Buczek spotka³ siê z prze-wodnicz¹cym klubu Platfor-my Obywatelskiej Zbignie-wem Chlebowskim, prze-wodnicz¹cym Komisji Infra-struktury Zbigniewem Ryna-siewiczem oraz wicemini-strem infrastruktury Tade-uszem Jarmuziewiczem. Roz-mowa dotyczy³a sposobów iterminów realizacji postula-tów �rodowiska przewo�ni-ków drogowych, w tym g³ów-nie kwestii ograniczenia ilo-�ci przywo¿onego do Polskipaliwa. Jan Buczek podda³surowej krytyce decyzjêw³adz ustanawiaj¹c¹ limit600 litrów. Strona rz¹dowazadeklarowa³a siê, ¿e przyokazji najbli¿szej noweliza-cji przepisów akcyzowych li-mit 600 litrów zostanie znie-siony.3


trów, winien sam zg³osiæ ten za-miar we wstêpnej deklaracji celnej,na stosownym druku uproszczo-nym. Druk winien zawieraæ nie-zbêdne informacje takie jak: na-zwa przewo�nika, numer rejestra-cyjny pojazdu, pojemno�æ zbior-ników, deklarowan¹ ilo�æ paliwaprzy wyje�dzie z unii, stan kilo-metrów wed³ug wskazañ licznikai datê wyjazdu. Natomiast na po-wrocie: datê wjazdu do Polski,ilo�æ paliwa w zbiornikach, stankilometrów wed³ug wskazañ licz-nika. Elektroniczne archiwizowa-nie oraz przetwarzanie takich da-nych pozwoli³oby na weryfikacjêi statystykê, czy faktycznie paliwowwiezione do Polski jest wyko-rzystywane do celów transportuzarobkowego, czy te¿ jest zwyk³¹kontraband¹. Istniej¹ ju¿ od daw-na rozporz¹dzenia wykonawczedo Kodeksu Celnego, które jedno-

Mgr EmiliaKa³wa jestdoktorantk¹ wK o l e g i u mNauk o Przed-siêbiorstwieSzko³y G³ów-nej Handlowej

w Warszawie.

znacznie reguluj¹ takie kwestie iprecyzuj¹, ¿e zwolnione z nale¿-no�ci celnych przywozowych pa-liwo nie mo¿e byæ odstêpowaneani wykorzystywane w pojazdachinnych ni¿ te, w których zosta³oprzywiezione. Usuniêcie tego pa-liwa z pojazdu i przechowywaniego mo¿e nast¹piæ tylko w okresiedokonywania niezbêdnej napra-wy pojazdu. W przypadku naru-szenia warunku nieodstêpowaniapaliwa powstaje d³ug celny we-d³ug stawek obowi¹zuj¹cych wdniu tego odst¹pienia oraz we-d³ug rodzaju towaru i jego warto-�ci celnej obowi¹zuj¹cej w tymdniu.4

( Dz. U. Nr 94, poz.902 z pó�n.zm.).

Zaniechanie lub niewprowa-dzenie narzêdzi kontroli otworzyfurtkê dla kreatywnych grupzorganizowanych, które bêd¹

trudni³y siê nielegalnym obro-tem paliwa, zaopatruj¹c w tensposób wszystkie tereny w pasieprzygranicznym. Pozostaje tylkokwesti¹ czasu, kiedy paliwo gro-madzone w masowych ilo�ciachw rejonach przygranicznych zo-stanie przetransportowane wg³¹b kraju.

4 Polski Podrêcznik Celny Rozdzia³ 25�Zwolnienia z nale¿no�ci celnych przywo-zowych� Rozdzia³ 6.29

Pod has³em �Rz¹d nas oszu-ka³� Ogólnopolskie Stowarzyszenie na rzecz Obrony

Przewo�ników, jako sygnatariuszPorozumienia Bia³owieskiego, zor-ganizowa³o w grudniu 2008 rokublokadê granicznego terminalu sa-mochodowego w Koroszczynie.

Blokada terminaluInni przewo�nicy protestowali wtym samym czasie na przej�ciu gra-nicznym w Ku�nicy Bia³ostockiej.Po kilku godzinach, kiedy organi-zatorzy otrzymali od wiceministraTadeusza Jarmuziewicza, zapew-nienie, ¿e rozmowy zostan¹ wzno-wione, protestuj¹cy ust¹pili.

Porozumienie Bia³owieskie za-warte zosta³o przez organizacjeprzewo�ników z Bia³ej Podlaskiej,Bia³egostoku, Ostro³êki, OstrowiMazowieckiej, Siedlec i Warszawyzaraz po strajkach celników na po-cz¹tku 2008 r., w celu wspólnejochrony ich interesów.

Uczestnicy bloka-dy zarzucili rz¹dowiniedotrzymanie z³o-¿onej obietnicy, ¿e od1 grudnia 2008 r. na-st¹pi zniesienie ogra-niczeñ w przywoziepaliwa zza wschod-niej granicy. Prze-wo�nicy czuj¹ siêoszukani. Liczyli naca³kowite zniesienielimitu, tymczasemzosta³ on tylkozwiêkszony z 200 li-trów do 600. Oczeki-wali te¿ powroturz¹du do rozmówdotycz¹cych proble-mów transportu dro-gowego, przerwa-nych jesieni¹ 2008roku.

I Jerzy Trudzik

Blokada terminalu granicznego w Koroszczynie

Róbmy lotniska i latajmy - interwizja.home.pl · Za‡o¿enia nowej ustawy o S‡u¿bie Celnej...

Documents

Transcript of Róbmy lotniska i latajmy - interwizja.home.pl · Za‡o¿enia nowej ustawy o S‡u¿bie Celnej...