Referat: Choroby cywilizacyjne jako wynik nieprawidowego odywiania

si czowieka.

Choroby cywilizacyjne definiowane s jako globalnie wystpujce, powszechne choroby, do

ktrych wystpienia lub rozprzestrzenienia przyczyni si postp wspczesnej cywilizacji.

Z tego te powodu zamiennie uywa si nazwy choroby XXI wieku.

Znaczcy wpyw na wystpowanie tych chorb ma nieprawidowy sposb odywiania si

ludzi. Przygotowujc rne potrawy nauczylimy si przetwarza i wzbogaca ywno

dopasowujc j do swoich upodoba smakowych. Niestety, nie zawsze sposb doboru

ywnoci oraz przygotowywania posikw jest poprawny, to znaczy zdrowy. Istnieje wiele

bdw w ywieniu czowieka, ktre s przyczyn rnych chorb. Spord okoo 170 chorb

cywilizacyjnych, gwne miejsce zajmuj choroby serca i naczy krwiononych, a take

otyo spowodowane wanie- w gwnej mierze- nieprawidowym trybem ycia i sposobem

odywiania. Do najczciej wystpujcych chorb cywilizacyjnych nierozerwalnie

zwizanych z nieprawidowym odywianiem si nale:

a) otyo b) cukrzyca c) wysokie cinienie ttnicze d) miadyca e) zawa f) nowotwory zoliwe

W efekcie wieloletnich obserwacji ywieniowych zwyczajw ludzi, oraz czenia ich z

wynikami wielu nauk przyrodniczych opracowano model racjonalnego ywienia. W jzyku

aciskim rationalis oznacza rozumny, rozsdny. Zatem zasady racjonalnego ywienia

polegaj na konsekwentnym przestrzeganiu i dostarczaniu skadnikw odywczych w

odpowiedniej iloci i jakoci kademu czowiekowi.

Charakterystyka wybranych chorb wynikajcych z nieprawidowego odywiania si:

Otyo

Termin kliniczny okrelajcy 15% nadwag lub ciar ciaa przekraczajcy niezaleny ciar

ciaa. Otyo zwizana jest ze zwikszon zawartoci tkanki tuszczowej.

Diabetes mellitus- cukrzyca.

Choroba wynikajca z niedoboru insuliny, w ktrej dochodzi do gbokich zaburze

przemiany wglowodanw, tuszczw i biaek. Insulina wytwarzana jest przez trzustk,

gruczo znajdujcy si za odkiem. Insulina reguluje poziom cukru we krwi jak i

zuytkowanie glukozy w tkankach. Jej niedobr prowadzi do wzrostu poziomu cukru we krwi

oraz do pojawienia si cukru w moczu. Uwaa si, e do wystpienia cukrzycy przyczynia si

zarwno czynnik genetyczny jak i rodowiskowy.

Jednym z gwnych czynnikw rodowiskowych jest otyo.

Ryzyko zachorowania na cukrzyc wzrasta omiokrotnie przy nadwadze rzdu 25%.

S dwa rodzaje cukrzycy: cukrzyca insulinozalena i cukrzyca prosta. Cukrzyca

insulinozalena czsto spotykana jest u dzieci i modziey. Jest leczona za pomoc insuliny i

diety. Cukrzyca prosta spotykana jest u ludzi dorosych. Leczona jest dieta i lekami

doustnymi. Gwna rnica polega na tym, e trzustka osoby cierpicej na insulinozalen

cukrzyc nie wytwarza prawie wcale insuliny. U osb z cukrzyc prosta jest rozleniwiona i

produkuje zbyt mao insuliny, zdarza si rwnie, e wyprodukowana insulina nie jest

skutecznie spoytkowana przez nasz organizm.

Pompa insulinowa

Miadyca naczy

Jest to stwardnienie cianek ttnic i ma miejsce wtedy, gdy pewna ilo substancji tuszczowych,

ktre normalnie kr w naszym ustroju, jest wtoczona w cianki ttnic. Pytki miadycowe,

zbudowane z substancji tuszczowych, osadzaj si na ciankach naczy, tak jak rdza osadza si

na ciankach metalowej rury. Tuszcze pochodzenia zwierzcego zawieraj nasycone kwasy

tuszczowe i szczeglnie przyczyniaj si do tworzenia tych pytek.

Nadcinienie ttnicze

Cinienie krwi to sia z jak krew pynca w ttnicach oddziauje na cianki naczy.

Wyrzucona skurczem serca krew (okoo 60-70 uderze na minut) pynie ttnicami. Ttnice

oddalajc si od serca staj si coraz wsze, przechodz w drobne naczynia , zwane

naczyniami wosowatymi. Docieraj do wszystkich komrek ciaa. Krew wraca do serca

yami. Jeeli naczynia wosowate SA obkurczone lub zwone, w ttnicach wzrasta cinienie

pynu na cianki. Zwenie lub skurcz naczy powoduje wzrost cinienia krwi na cianki.

Cinienie krwi wzrasta w chwilach zdenerwowania, emocji, wzmoonego wysiku

fizycznego; obnia si w czasie snu, odpoczynku.

Cinienie ttnicze krwi mierzymy za pomoc cinieniomierza. Zmienia si w zalenoci od

wieku. Prawidowe cinienie u osb dorosych waha si od 100/60 mmHg do 135/80 mmHg,

dla dziecka w wieku 11-18 lat okoo 100/75 mmHg

Miadyca naczy

Jest to stwardnienie cianek ttnic i ma miejsce wtedy, gdy pewna ilo substancji

tuszczowych, ktre normalnie kr w naszym ustroju, jest wtoczona w cianki ttnic. Pytki

miadycowe, zbudowane z substancji tuszczowych, osadzaj si na ciankach naczy, tak

jak rdza osadza si na ciankach metalowej rury. Tuszcze pochodzenia zwierzcego

zawieraj nasycone kwasy tuszczowe i szczeglnie przyczyniaj si do tworzenia tych

pytek

cinieniomierz

.

Zawa serca

Jeli ttnice unaczyniajce serce zostaj zamknite przez nawarstwiajce si zogi

tuszczowe, pewne fragmenty serca zostaj nieukrwione, bo nie pynie do nich krew. Te

czci serca ulegn martwicy. Mwimy wwczas o zawale serca. Zmniejszenie spoycia

tuszczw zwierzcych moe zapobiec tworzeniu si zogw tuszczowych w ttnicach.

Nowotwory zoliwe Powstaj na skutek zaburzenia prawidowej reprodukcji komrek. Komrki nowotworowe s

znieksztacone i niezdolne do wykonywania swych prawidowych funkcji.

Jest wiele rodzajw nowotworw. Naukowcy wykazuj prawdopodobiestwo wystpowania

zwizku midzy zachorowalnoci na raka a nieprawidowymi nawykami ywieniowymi.

Dua ilo tuszczu i maa ilo bonnika w diecie powoduje wzrost ryzyka zachorowa na

raka piersi i jelita grubego.

Prac wykonaa: Ewa Szurek kl. M3