RAPORT RAPORT WOJEWÓDZKIWOJEWÓDZKI

MONITOROWANIE PROBLEMÓW NARKOTYKOWYCH

W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM

W 2007 ROKU

Nowy Sącz, 17 kwietnia 2009 r.

WPROWADZENIEWPROWADZENIE

Raport Wojewódzki „Monitorowanie problemów narkotykowych w województwie małopolskim” opracowywany jest corocznie od 2004r. przez Eksperta Wojewódzkiego ds. Informacji o Narkotykach i Narkomanii Województwa Małopolskiego na potrzeby Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii funkcjonującego przy Krajowym Biurze ds. Przeciwdziałania Narkomanii w Warszawie.

CELE RAPORTU CELE RAPORTU

Celem Raportu jest:

monitorowanie zjawiska narkomanii,

zebranie możliwie największej ilości danych na temat problemów związanych z narkotykami i narkomanią,

tworzenie wojewódzkiej bazy danych dotyczących problemów narkotykowych,

ocena zasobów i deficytów w obszarze profilaktyki uzależnień od substancji psychoaktywnych na terenie województwa,

opracowanie wniosków i rekomendacji w celu zwiększenia skuteczności prowadzonych działań profilaktycznych w obszarze przeciwdziałania narkomanii a także zwiększenia efektywności wydatkowania środków finansowych w ramach realizacji Małopolskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii a także programów gminnych,

Wypracowanie wzorcowych systemowych rozwiązań w obszarze gromadzenia, przetwarzania i analizy danych z obszaru narkotyków i narkomanii.

ZAWARTOŚĆ MERYTORYCZNA ZAWARTOŚĆ MERYTORYCZNA RAPORTURAPORTU

Wprowadzenie /podstawy prawne, zasoby, źródła danych, specyfika województwa/,

Opis sytuacji epidemiologicznej, charakterystyka zjawiska narkomanii na terenie województwa /używanie narkotyków i wyrobów tytoniowych, konsekwencje zdrowotne i społeczne/,

Opis i ocena posiadanych zasobów oraz podejmowanych działań w województwie /ograniczenie popytu i podaży/,

Wnioski i rekomendacje,

Streszczenie.

ŹRÓDŁA DANYCHŹRÓDŁA DANYCH

Do opracowania niniejszego raportu wykorzystano m.in.:

Wyniki trzech badań przeprowadzonych w 2005r. na zlecenie Pełnomocnika Zarządu Województwa Małopolskiego ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom przez Biuro Badań Społecznych OBSERWATOR nt.:

Opinii mieszkańców Małopolski na temat uzależnień oraz używania przez nich substancji psychoaktywnych . Kraków, maj 2005 r.

Opinii uczniów z Małopolski na temat uzależnień oraz używania przez nich substancji psychoaktywnych . Kraków, maj 2005 r.

Opinii osób uzależnionych z Małopolski na temat substancji psychoaktywnych. Kraków, maj 2005 r.

Dane z Badań ESPAD 2007,

Wybrane dane z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, przez gminy w 2007 roku,

ŹRÓDŁA DANYCH C.D.ŹRÓDŁA DANYCH C.D.

Dane: Ministerstwa Zdrowia,

Ministerstwa Sprawiedliwości,

Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie,

Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii,

Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii,

Wojewódzkiego Ośrodka Terapii Uzależnień i Współuzależnienia w Krakowie (WOTUW),

Małopolskiego Centrum Zdrowia Publicznego w Krakowie (MCZP),

Krakowskiego Towarzystwa Pomocy Uzależnionym (KTPU),

Krakowskiego Centrum Terapii Uzależnień (KCTU),

Stowarzyszenia MONAR,

Placówek leczenia uzależnień w Małopolsce,

Policji i CBŚ,

Wojewódzkiego Urzędu Pracy (WUP),

Izb Wytrzeźwień,

Małopolskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Krakowie,

i innych.

WYBRANE DANEWYBRANE DANE

Z RAPORTUZ RAPORTU

CZYNNIKI SPECYFICZNE DLA CZYNNIKI SPECYFICZNE DLA WOJEWÓDZTWAWOJEWÓDZTWA

Położenie na szlaku przemytu narkotyków - granica państwa,

Duży ruch turystyczny /o charakterze rozrywkowym/,

Znaczny odsetek studentów,

Emigracja zarobkowa,

Znaczne bezrobocie poza Krakowem.

POPULARNOŚĆ NARKOTYKÓWPOPULARNOŚĆ NARKOTYKÓW

Województwo 2007r. 2005r. 2003r.

Dolnośląskie Kujawsko-pomorskieLubelskieLubuskieŁódzkieMałopolskieMazowieckieOpolskiePodkarpackiePodlaskiePomorskieŚląskieŚwiętokrzyskieWarmińsko-mazurskieWielkopolskieZachodniopomorskie

0,921,741,661,200,840,890,791,150,931,011,590,951,020,630,751,08

0,800,770,191,290,721,07 1,511,071,361,152,250,840,881,020,581,12

1,681,670541,240,630,290,880,780,990,671,351,070,690,620,420,66

Odsetek osób sięgających po narkotyki w ciągu roku przed badaniem w Małopolsce i pozostałych województwach:

•Źródło: Diagnoza Społeczna 2007

Liczba osób sięgających po narkotyki w Małopolsce wzrosła w 2007r. w stosunku do 2003r., lecz spadła w stosunku do roku 2005. W porównaniu do innych województw Małopolska wypada stosunkowo dobrze. Najwięcej osób w 2007r. sięgało po narkotyki w województwie wielkopolskim (1,75%) a najmniej w warmińsko-mazurskim (0,63).

*Diagnoza Społeczna 2007

SZACOWANIE LICZBY PROBLEMOWYCH SZACOWANIE LICZBY PROBLEMOWYCH UŻYTKOWNIKÓW NARKOTYKÓWUŻYTKOWNIKÓW NARKOTYKÓW

W wyniku przeprowadzonych w 2005 roku badań liczbę problemowych użytkowników narkotyków

w Małopolsce oszacowano na

3500 do 5000 osób*.

*Opinie osób uzależnionych z Małopolski na temat substancji psychoaktywnych. Raport z badania zrealizowanego przez BBS Obserwator. Kraków 2005.

ZGŁASZALNOŚĆ DO LECZENIA ZGŁASZALNOŚĆ DO LECZENIA

Le cze ni z za burze nia m i spow odow a nym i używ a nie m środków psychoa ktyw nych w W oje w ódz tw ie M a łopolskim

w la ta ch 1999-2007

1 883 2056

349

6681348

999

1 8341 4181280

0

1000

2000

3000

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Systematycznie wzrasta liczba osób leczonych z powodu zaburzeń psychicznych spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych. W roku 2007 leczono z tego powodu 2 056 pacjentów, co oznacza wzrost o 173 osób w porównaniu do roku 2006*.

*Dane MCZP w Krakowie

ZABURZENIA PSYCHICZNE SPOWODOWANE ZABURZENIA PSYCHICZNE SPOWODOWANE UŻYWANIEM SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCHUŻYWANIEM SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH

Za burze nia psychiczne spow odow a ne używ a nie m substa ncji psychoa ktyw nych w M a łopolsce w la ta ch 2004-2007

5 5 7

1 7 2

7 2

3

1 9 2

8

1 6

3 9 1

7

4 4 5

2 3 0

2 6 8

7

2 4 0

6

1 5

4 9 5

1 2 8

5 1 4

2 8 6

2 1 3

8

2 3 6

7

1 0

5 4 0

6 9

529

162

403

26

205

6

14

560

136

0 100 200 300 400 500 600

- o p i a ty (F 1 1 )

- k a n a b i n o l e (F 1 2 )

- l e k i u s p o k a j a j ą c e i n a s e n n e (F 1 3 )

- k o k a i n a (F 1 4 )

- i n n e s u b s ta n c j e p o b u d z a j ą c e , w ty m k o fe i n a (F 1 5 )

- s u b s ta n c j e h a l u c y n o g e n n e (F 1 6 )

- l o tn e r o z p u s z c z a l n i k i (F 1 8 )

- k i l k a s u b s ta n c j i l u b i n n e s u b s ta n c j e p s y c h o a k ty w n e(F 1 9 )

- u ż y w a n i e ty to n i u (F 1 7 )*

2004 2005 2006 2007

Bardzo niepokojącym zjawiskiem jest bardzo

gwałtowny wzrost liczby osób z zaburzeniami

psychicznymi spowodowanymi używaniem leków uspokajających

i nasennych. W 2006 roku z tego powodu leczono 213

osób a w 2007r. już 403 osoby.

Bardzo niepokojącym zjawiskiem jest bardzo

gwałtowny wzrost liczby osób z zaburzeniami

psychicznymi spowodowanymi używaniem leków uspokajających

i nasennych. W 2006 roku z tego powodu leczono 213

osób a w 2007r. już 403 osoby.

CHOROBY ZAKAŹNE WŚRÓD CHOROBY ZAKAŹNE WŚRÓD UŻYTKOWNIKÓW NARKOTYKÓW – HIV/AIDSUŻYTKOWNIKÓW NARKOTYKÓW – HIV/AIDS

W Małopolsce corocznie rejestruje się nowe przypadki zakażeń HIV. Wśród osób zakażonych znaczny odsetek stanowią narkomani. W 2004 r. wśród zdiagnozowanych przypadków 35% stanowili narkomani. Odsetek ten w 2005 roku zmniejszył się do 20% by w 2006r. zwiększyć się do 33,3%.

Liczba przypa dków w ykrytych w cza sie ba da ń na obe cność HIV w Re giona lne j P ora dni Na bytych Nie doborów Odporności

w Kra kow ie w la ta ch 1992-2006

87

20 25 30

7 510

22

324341

56635858

74

5845

23 1730 29 33 36 34

1629 25

14 100

20

40

60

80

100

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2004 2004 2005 2006

ogółę m HIV na rkom a ni HIV

PROGRAM METADONOWYPROGRAM METADONOWY

W roku 2000 objętych leczeniem substytucyjnym było 50 osób, w 2006 liczba ta wzrosła do 90 by w 2007r. spaść do 78. Wśród osób objętych programem w 2007r. było 26 kobiet i 52 mężczyzn*.

P a cje nci w progra m ie m e ta donow ym w P ora dni Le cze nia Uza le żnie ń S zpita la im . Rydygie ra w Kra kow ie

88 9078

50

6580

9480

40

60

80

100

2000 r . 2001 r . 2002 r . 2003 r . 2004 2005 2006 2007

*Dane Poradni Metadonowej w WSS im Rydygiera w Krakowie.

PRZESTĘPSTWA Z USTAWY PRZESTĘPSTWA Z USTAWY O PRZECIWDZIAŁANIU NARKOMANIIO PRZECIWDZIAŁANIU NARKOMANII

P rze stę pstw a stw ie rdzone w M a łopolsce z Usta w y o prze ciw dz ia ła niu na rkom a nii w la ta ch 2002 -2007

883 1072

2081

10391370

4176

4941

2360

11321201

1963

33322958

15721017

2251

1788

4660

1 0 0 0

2 0 0 0

3 0 0 0

4 0 0 0

5 0 0 0

6 0 0 0

2 0 0 2 2 0 0 3 2 0 0 4 2 0 0 5 2 0 0 6 2 0 0 7

licz

ba

prz

estę

pst

w

A r t . 45/A r t . 58 A r t . 46/A r t . 59 A r t . 48/A r t . 62

Rok 2007 był kolejnym (drugim) rokiem, w którym zmniejszyła się liczba przestępstw popełnionych w Małopolsce z Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, zwłaszcza z Art. 59 (udzielenie środków odurzających, nakłanianie do użycia w celu osiągnięcia korzyści majątkowej) i Art. 62 (posiadanie środków odurzających).

WNIOSKI I REKOMENDACJEWNIOSKI I REKOMENDACJE

W celu zwiększenia skuteczności prowadzonych działań profilaktycznych w obszarze przeciwdziałania narkomanii a także zwiększenia efektywności wydatkowania środków finansowych w ramach realizacji Małopolskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2008-2013 a także programów gminnych w kolejnych latach rekomenduje się:

W obszarze monitorowania

Tworzenie spójnego systemu monitorowania problemów narkotykowych na poziomie województwa,

Powołanie międzyinstytucjonalnego zespołu ekspertów celem rozwijania systemu informacji o narkotykach i narkomanii,

W celu zapewnienia aktualnych informacji dotyczących problemów narkotykowych w Małopolsce przeprowadzenie w roku 2009 na terenie województwa badań ankietowych w oparciu o metodologię gwarantującą porównanie wyników badań do badań z 2005r. a także badań ESPAD (w oparciu o próbę badawczą pozwalającą ocenić skalę problemów narkotykowych na poziomie powiatów),

WNIOSKI I REKOMENDACJEWNIOSKI I REKOMENDACJE

W obszarze monitorowania C.D.

Przeprowadzenie badań pozwalających na oszacowanie liczby osób uzależnionych od narkotyków (oraz substancji działających podobnie) w województwie z uwzględnieniem środka/substancji wiodącej, co pozwoli m.in. na odpowiednią organizację i planowanie programów leczniczych i substytucyjnych,

Kontynuowanie rozwoju współpracy wojewódzkiej, krajowej i zagranicznej ,

Monitorowanie świadczeń i nakładów finansowych w kontekście dyslokacji świadczeń,Prowadzenie punktu konsultacyjnego dla realizatorów monitoringów lokalnych,

Zgodnie z punktem 4.7 przyjętego przez Sejmik Województwa Małopolskiego Małopolskim Programem Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2008-2013 wspieranie Eksperta Wojewódzkiego ds. Informacji o Narkotykach i Narkomanii Województwa Małopolskiego w realizacji zadań ustawowych poprzez wyposażenie w narzędzia, zaplecze i środki finansowe,

Kontynuowanie współpracy z samorządami gminnymi w ramach kolejnych projektów monitorowania narkotyków i narkomanii w Małopolsce.

WNIOSKI I REKOMENDACJEWNIOSKI I REKOMENDACJE

W obszarze lecznictwa

Kontynuowanie prac w kierunku utworzenia placówki stacjonarnej dla dzieci i młodzieży uzależnionej od substancji psychoaktywnych,

Wspieranie tworzenia i funkcjonowania placówek o charakterze ambulatoryjnym w szczególności dla dzieci i młodzieży,

Finansowanie dalszego rozwoju funkcjonujących w ramach Małopolskiego Ośrodka Szkolenia Terapeutów Uzależnień działającego przy WOTUW /Studium Umiejętności Psychologicznych i Studium Psychoterapii Uzależnień/,

Zwiększenie nakładów finansowych przez Województwo Małopolskie na realizację konkursów grantowych w zakresie profilaktyki I i II rzędowej ze szczególnym uwzględnieniem redukcji szkód,

Inicjowanie i wspieranie działań w kierunku zwiększenia liczby placówek wykonujących nieodpłatne, anonimowe badania na obecność HIV – zwłaszcza usytuowanych poza Krakowem.

WNIOSKI I REKOMENDACJEWNIOSKI I REKOMENDACJE

W obszarze profilaktyki

Zwiększenie nakładów finansowych przeznaczanych na konkursy grantowe na działania z zakresu profilaktyki pierwszorzędowej,

Prowadzenie kampanii edukacyjnych o zasięgu wojewódzkim z zakresu przeciwdziałania narkomanii, zagrożeń HIV/AIDS oraz uzależnienia od leków,

Zapewnienie wsparcia merytorycznego oraz inicjowanie projektów dla samorządów gminnych z zakresu tworzenia gminnych programów przeciwdziałania narkomanii.

DZIĘKUJĘ DZIĘKUJĘ ZA ZA

UWAGĘUWAGĘ