Raport o stanie Powiatu Nowosądeckiego

RAPORT O STANIE POWIATU

NOWOSĄDECKIEGO

Suplement

2002 - 2004

ZARZĄD POWIATU NOWOSĄDECKIEGO

NOWY SĄCZ 2004 r.

2

SPIS TREŚCI 1. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE I OCHRONA ŚRODOWISKA 1.1. Obszary chronione 1.2. Zanieczyszczenie powietrza 1.3. Gospodarka ściekowa 1.4. Gospodarka odpadami 2. OCHRONA ZDROWIA 2.1. Wprowadzenie 2.2. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Szpital im. J. Dietla w Krynicy Zdroju 2.3. Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Likwidacji 2.4. SP ZOZ – Sądeckie Pogotowie Ratunkowe 2.5. Powiatowy Ośrodek Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia 3. POMOC SPOŁECZNA 3.1. Zasoby instytucjonalne pomocy społecznej 3.2. Instytucje o zasięgu ponadgminnym 3.3. Rodziny zastępcze 3.4. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności 4. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE 4.1. Przestępstwa i wypadki drogowe 4.2. Działania podejmowane przez Powiat na rzecz poprawy bezpieczeństwa 4.3. Ochrona przeciwpożarowa i ratownictwo 5. EDUKACJA 5.1. Szkoły i placówki oświatowe prowadzone przez Powiat Nowosądecki 5.2. Zmiany w strukturze placówek oświatowych na terenie Powiatu Nowosądeckiego w latach 1999 – 2004 5.2.1. Czynniki kształtujące sieć szkół na terenie Powiatu Nowosądeckiego 5.2.2 Kadra nauczycielska 5.2.3. Wychowanie pozaszkolne 5. 3. Finansowanie zadań oświatowych 5.4. Baza materialna szkół i placówek oświatowych 5.4.1. Stan wyjściowy 5.4.2. Inwestycje oświatowe 5.4.3. Remonty 5.5. Współpraca ze szkołami wyższymi 6. KULTURA 6.1. Wprowadzenie 6.2. Formy działalności kulturalnej – instytucje kultury i społeczny ruch kulturalny 6.3. Nakłady finansowe ponoszone przez Powiat Nowosądecki na zadania z zakresu kultury 6.4. Powiatowe instytucje kultury 6.4.1. Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury 6.4.2. Powiatowa Biblioteka Publiczna 6.5. Współpraca z instytucjami upowszechniania kultury, organizacjami i stowarzyszeniami kultury oraz amatorskim ruchem artystycznym; nagrody i wyróżnienia

3

7. SPORT 7.1. Jednostki działające w sferze kultury fizycznej i sportu 7.2. Finansowanie kultury fizycznej 8. TURYSTYKA 8.1. Działania na rzecz rozwoju turystyki – promocja Sądecczyzny 8.2. Współpraca z podmiotami działającymi w branży turystycznej 8.3. Agroturystyka 9. POZOSTAŁE ZAGADNIENIA SPOŁECZNE 9.1. Realizacja zadań z zakresu ochrony praw konsumentów w okresie 2002 – 2003 9.2. Realizacja zadań z zakresu mniejszości narodowych 10. INFRASTRUKTURA DROGOWA 10.1. Stan dróg powiatowych 10.2. Poprawa stanu powiatowej sieci drogowej w latach 1999 – 2004 10.2.1. Realizacja rzeczowa zadań 10.2.2. Finansowanie zadań 10.3. Plan działań (program zamierzeń) 10.4. Działania na rzecz poprawy pozostałej infrastruktury komunikacyjnej 11. INWESTYCJE ZREALIZOWANE W ZAKRESIE BUDOWNICTWA NA TERENIE GMIN W ROKU 2003 11.1. Inwestycje służące poprawie stanu środowiska, tj. budowa sieci kanalizacji sanitarnych 11.2. Inwestycje w zakresie poprawy infrastruktury technicznej 12. GOSPODARKA MIENIEM 12.1. Gospodarowanie nieruchomościami Skarbu Państwa 12.2. Gospodarowanie nieruchomościami stanowiącymi własność Powiatu 12.3. Działalność Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Nowym Sączu 13. FINANSE POWIATU NOWOSĄDECKIEGO 13.1. Budżet Powiatu Nowosądeckiego w latach 1999 – 2003 13.2. Gospodarka pozabudżetowa 13.2.1. Gospodarstwa pomocnicze 13.2.2. Środki specjalne 13.2.3. Fundusze celowe 14. PODMIOTY GOSPODARCZE I LOKALNY RYNEK PRACY 15. BEZROBOCIE 16. DZIAŁANIA W ZAKRESIE INFORMACJI EUROPEJSKIEJ, ŚRODKÓW POMOCOWYCH ORAZ WSPÓŁRACY Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I KOORDYNACJI ROZWOJU 17. WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA

4

18. DZIAŁANIA NA RZECZ POPRAWY JAKOŚCI OBSŁUGI MIESZKAŃCÓW POWIATU NOWOSĄDECKIEGO 18.1. Poprawa bazy lokalowej, warunków pracy i przyjmowania interesantów w Starostwie Powiatowym w Nowym Sączu 18.2. Działania w zakresie komunikacji i transportu SAMORZĄD POWIATU NOWOSĄDECKIEGO SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI RADY POWIATU NOWOSĄDECKIEGO ZA OKRES OD DNIA 25 LISTOPADA 2002 R. DO 25 LISTOPADA 2004 R.

5

Wstęp

Przekazujemy do Państwa rąk suplement Raportu o Stanie Powiatu Nowosądeckiego

obejmujący okres od końca 2002 roku do połowy roku 2004. Poprzednia edycja Raportu była próbą

spojrzenia na działalność pierwszego okresu funkcjonowania samorządu powiatowego ziemi sądeckiej

po reformie administracyjnej roku 1999. Spotkała się ze znacznym zainteresowaniem czytelników,

zarówno mieszkańców Sądecczyzny, jak i tych wszystkich, dla których ziemia sądecka jest godna

uwagi jako miejsce wypoczynku i inwestowania. Zebrane informacje posłużyły jako źródło do wielu

opracowań tematycznych o Powiecie Nowosądeckim, analiz statystycznych oraz diagnoz rozwoju.

Przez ostanie dwa lata samorząd lokalny realizował swe zadania wzbogacając się o kolejne

doświadczenia. W roku 2004 Polska stała się członkiem Unii Europejskiej, a tym samym społeczności

lokalne zyskały nowe kierunki i możliwości rozwoju. W tym czasie zmieniały się uwarunkowania

prawne, przybliżając władze lokalne do mieszkańców oraz przystosowując polskie prawo do wymagań

i norm Unii Europejskiej. Zmiany te znalazły odzwierciedlenie w działalności samorządu

powiatowego, podejmowanych przedsięwzięciach oraz planach na najbliższe lata. Warto także

wspomnieć, iż lata 2002 – 2004 obejmują okres pierwszej połowy II kadencji Rady Powiatu

Nowosądeckiego.

Edycja niniejsza jest ułożona według planu Raportu o Stanie Powiatu Nowosądeckiego na lata

1999 – 2002. Z racji wskazanych powyżej uwarunkowań zmieniono nieznacznie układ Suplementu,

tak jednakże, by uzupełniał on bezpośrednio treści zawarte w edycji 1999 – 2002. Jak poprzednio,

omówiono najpierw kwestie ochrony środowiska (rozdział 1.) i zagadnienia społeczne (rozdziały

2. - 9.). Następnie scharakteryzowano infrastrukturę lokalną (rozdziały 10. – 12.) oraz finanse

Powiatu (rozdział 13.). Ostatni blok poświęcono rozwojowi lokalnemu i współpracy międzynarodowej

(rozdziały 14. – 17.) oraz działaniom na rzecz poprawy jakości obsługi mieszkańców (rozdział 18.).

Na zakończenie zaprezentowano strukturę samorządu powiatowego oraz sprawozdanie z działalności

Rady Powiatu Nowosądeckiego II kadencji za lata 2002 – 2004.

Mimo wskazania w tytule Suplementu okresu 2002 – 2004 niektóre fragmenty opracowania

sięgają horyzontu wcześniejszego, tak by ukazać trend danego zjawiska. Z tego też względu pominięto

te zagadnienia, które zostały szczegółowo omówione w poprzedniej edycji, by nie powtarzać

zarysowanej uprzednio tematyki.

Oddając do rąk Państwa Suplement, głęboko wierzymy, iż tak jak edycja Raportu z lat

1999 - 2002, spotka się on z szerokim zainteresowaniem wszystkich tych, którym bliska jest tematyka

uwarunkowań i perspektyw rozwoju ziemi sądeckiej.

Licząc na cenne uwagi życzymy ciekawej i przyjemnej lektury

Zarząd Powiatu Nowosądeckiego

6

1. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE I OCHRONA ŚRODOWISKA 1.1. Obszary chronione

Cały obszar dawnego województwa nowosądeckiego, a obecnie Powiat Nowosądecki Rozporządzeniem nr 27 Wojewody Nowosądeckiego z dnia 1 października 1997 r. został uznany za Obszar Chronionego Krajobrazu. Łączna pow. obszaru wynosi 4 416 km2. Do Obszaru Chronionego Krajobrazu nie są wliczone obszary objęte inną formą ochrony.

Na terenie Powiatu Nowosądeckiego znajduje się Popradzki Park Krajobrazowy. Został on powołany uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Nowym Sączu w 1987 r. Zajmuje obszar 52 tys. ha, a wraz z otuliną 76 tys. ha. Popradzki Park Krajobrazowy jest jednym z największych parków krajobrazowych w Polsce.

Na terenie Parku znajdują się dwie ścieżki przyrodniczo – dydaktyczne. Pierwszą ścieżkę utworzono w rezerwacie „Las Lipowy Obrożyska”. Druga ścieżka przyrodniczo – dydaktyczna znajduje się na terenie Roztoki.

Ponadto na terenie Popradzkiego Parku Krajobrazowego znajduje się 14 rezerwatów przyrody, z czego 12 to rezerwaty leśne.

Na terenie Powiatu Nowosądeckiego występują inne formy ochrony tj. pomniki przyrody, jeden użytek ekologiczny oraz jeden zespół przyrodniczo – krajobrazowy. W roku 1998 r. liczba pomników przyrody wynosiła 168. Większość pomników przyrody stanowią pojedyncze drzewa – 88 oraz grupy drzew – 55. Nadmienić należy, że wśród pomników przyrody oprócz drzew znajdują się źródła siarczkowe, dolinowe powierzchniowe i zboczowe oraz szczawy szczelinowe, jest ich 21. Większość z nich znajduje się na terenie gminy Piwniczna, Muszyna i Rytro. Ponadto za pomniki przyrody uznane zostały zespoły skalne i jaskinie znajdujące się na terenie gminy Piwniczna i Krynica Zdrój – 2 oraz dwie aleje drzew w Muszynie i Starym Sączu. Liczba pomników przyrody w 1999 r. i 2000 r. nie uległa zmianie.

Obecnie (dane za rok 2003) ilość pomników przyrody na terenie Powiatu Nowosądeckiego wynosi 171 (93 pojedyncze drzewa, 51 grupy drzew, 2 aleje, 4 skałki, 21 inne).

Oprócz pomników przyrody na terenie Powiatu Nowosądeckiego znajduje się jeden użytek ekologiczny pn. „Stary kamieniołom” na terenie gminy Rytro o powierzchni 0,2 ha oraz jeden zespól przyrodniczo - krajobrazowy „Wyspa Grodzisko” wraz z przyległym pasem wód zbiornika Rożnowskiego na terenie gminy Gródek n/Dunajcem o powierzchni 4,0 ha. 1.2. Zanieczyszczenie powietrza

Głównymi źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza w Powiecie Nowosądeckim są przedsiębiorstwa energetyki cieplnej, kotłownie lokalne, zakłady przemysłowe, transport i paleniska indywidualne. Emisja z punktowych źródeł zanieczyszczeń tj. zakładów przemysłowych i przedsiębiorstw energetyki cieplnej jest objęta kontrolą i ewidencją, natomiast emisja z pozostałych źródeł, ze względu na charakter i rozproszenie jest trudna do zbilansowania i nie jest kontrolowana w skali Powiatu. Udział źródeł nie punktowych w ogólnej emisji jest szacowany jako znaczący, lecz nie określony ilościowo.

W strukturze emisji zanieczyszczeń do powietrza wyróżnia się: • zanieczyszczenia pyłowe: pyły ze spalania paliw, pyły z procesów technologicznych, • zanieczyszczenia gazowe: SO2, NO2, CO, CO2 oraz inne gazy.

W 2003 roku na terenie działalności Delegatury w Nowym Sączu badania stanu

zanieczyszczenia powietrza przeprowadziły: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w

7

Krakowie – Delegatura w Nowym Sączu i Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Nowym Sączu w punktach reprezentatywnych dla m. Nowego Sącza i okolic wraz z obszarami ochrony uzdrowiskowej.

Badania prowadzono metodą manualną polegającą na oznaczaniu wartości stężeń średniodobowych w trzech podstawowych wskaźnikach zanieczyszczeń: SO2, NO2 i pył zawieszony w uzdrowiskach: Krynica Zdrój, ul. Nowotarskiego, Muszyna Rynek 14, Piwniczna Rynek 2. Na podstawie przeprowadzonych badań można ocenić jaki jest udział zanieczyszczeń gazowych i pyłowych na terenie Powiatu Nowosądeckiego.

W 2003 roku emisja pyłów w Powiecie Nowosądeckim wynosiła 29,7 ton, co stanowi 19,3% ogólnej emisji. Natomiast gazów ogółem wyemitowano 124,2 ton tj. 80,7% ogólnej emisji. W strukturze emitowanych zanieczyszczeń gazowych najwięcej wprowadza się do atmosfery tlenku węgla (62,2% emisji gazów), dwutlenku azotu (21%) i dwutlenku siarki (16,7%). Emisja zakładów przemysłowych stanowiła 51% emisji ogólnej, natomiast z gospodarki komunalnej 49%. Zakłady o znaczącej emisji zanieczyszczeń do powietrza z terenu Powiatu Nowosądeckiego to Zakład Piwowarski „Browar Grybów” Spółka z o. o. (39,5% ogólnej emisji z Powiatu) i kotłownia w Starym Sączu Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej (28% ogólnej emisji z Powiatu). W 2003 roku nastąpił spadek emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych z zakładów zlokalizowanych na terenie Powiatu Nowosądeckiego o 21% w porównaniu do roku 2002. Tabela nr 1 Wielkości emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza atmosferycznego w latach 2000 – 2003 z terenu Powiatu Nowosądeckiego

Rok

Emisja ogółem

(bez CO) tys. Mg/rok

Emisja pyłów

tys. Mg/rok

Emisja gazów ogółem

tys. Mg/rok

SO2 tys. Mg/rok

NO2 tys. Mg/rok

CO tys. Mg/rok

Inne gazy tys. Mg/rok

2000 0,11 0,03 0,08 0,01 0,01 0,06 0,0 2001 0,12 0,04 0,09 0,01 0,02 0,05 0,0 2002 0,19 0,04 0,15 0,02 0,03 0,10 0,0 2003 0,15 0,03 0,12 0,02 0,03 0,08 0,0

Źródło: Informacja o Stanie Środowiska w 2003 r. – Powiat Nowosądecki, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, Delegatura w Nowym Sączu Tabela nr 2 Wartości średnioroczne zanieczyszczeń powietrza w 2003 roku w punktach pomiarowych na terenie Powiatu Nowosądeckiego

Lp. Adres Obsługa Pył μg/m3 SO2 μg/m3 NO2 μg/m3 1. Krynica Zdrój, Nowotarskiego WSSE 11,1 2,0 22,1 2. Muszyna, Rynek 14 WSSE 18,0 3,1 13,8 3. Piwniczna, Rynek 2 WSSE 22,1 5,9 12,1

Źródło: Informacja o Stanie Środowiska w 2003 r. – Powiat Nowosądecki, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, Delegatura w Nowym Sączu

Stężenie średnioroczne pyłu zawieszonego mierzonego reflektometrycznie w 2003 roku na obszarach ochrony uzdrowiskowej kształtowało się w granicach od 11,1 μg/m3 w Krynicy Zdroju do 22,1 μg/m3 w Piwnicznej, co odpowiada od 28% Da do 55% Da. W żadnym punkcie nie wystąpiło przekroczenie dopuszczalnej wartości średniorocznej stężenia pyłu zawieszonego tj. 40 μg/m3. W punktach pomiarowych zlokalizowanych na terenie obszarów ochrony uzdrowiskowej w 2003 roku zaznaczył się wzrost stężenia pyłu zawieszonego w porównaniu do lat poprzednich. Największy wzrost o 10% nastąpił w Piwnicznej.

8

Dwutlenek siarki

Stężenie średnioroczne SO2 w 2003 roku kształtowało się w granicach od 2,0 μg/m3 w punkcie pomiarowym w Krynicy Zdroju do 5,9 μg/m3 w Piwnicznej. W żadnym punkcie nie wystąpiło przekroczenie dopuszczalnej wielkości stężenia średniodobowego dla obszarów ochrony uzdrowiskowej tj. 125 μg/m3. Wartości stężeń średniorocznych dwutlenku siarki są porównywalne do stężeń uzyskanych w 2001 roku. Dwutlenek azotu

Stężenie średnioroczne dwutlenku azotu w 2003 roku na obszarze ochrony uzdrowiskowej w Powiecie Nowosądeckim kształtowało się w granicach od 12,1 μg/m3 w Piwnicznej do 22,1 μg/m3 w Krynicy Zdroju, co stanowi od 35% do 63% dopuszczalnej normy. W żadnym punkcie nie wystąpiło przekroczenie dopuszczalnej wartości średniorocznej stężenia dwutlenku azotu dla obszarów ochrony uzdrowiskowej tj. 35 μg/m3. W 2003 roku nastąpił wzrost średniorocznych stężeń dwutlenku azotu na każdym punkcie pomiarowym. Największy wzrost o 69% w porównaniu do roku 2002 wystąpił w punkcie pomiarowym w Krynicy Zdroju.

W kwietniu 2003 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie – Delegatura w Nowym Sączu w ramach monitoringu regionalnego rozpoczęła badania zanieczyszczeń powietrza dwutlenkiem azotu i dwutlenkiem siarki metodą wskaźnikową /pasywną/. W Powiecie Nowosądeckim punkt pomiarowy, na którym prowadzono pomiary zanieczyszczeń powietrza metodą pasywną ulokowany był w Muszynie na budce telefonicznej TAXI obok budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących. Pomiary prowadzono od kwietnia do grudnia 2003 roku – średnia roczna z 9 wyników. Wartość stężenia średniorocznego dwutlenku azotu w punkcie pomiarowym w Muszynie w 2003 roku wyniosła 6,5 μg/m3, co stanowi 16,25% wartości dopuszczalnej, zaś wartość stężenia średniorocznego dwutlenku siarki 6,1μg/m3. Ocena jakości powietrza

Dokonując oceny jakości powietrza na terenie Powiatu Nowosądeckiego wzięto pod uwagę wyniki otrzymane ze stacji manualnych obsługiwanych przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną. Stacje te są zlokalizowane w Muszynie, Piwnicznej i Krynicy Zdroju. Na terenie Powiatu Nowosądeckiego w 2003 roku nie nastąpiły przekroczenia wartości dopuszczalnych stężeń dla podstawowych zanieczyszczeń powietrza, dlatego strefa ta została zakwalifikowana do klasy A ze względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ze względu na ochronę roślin. 1.3. Gospodarka ściekowa Głównymi źródłami zanieczyszczeń cieków wodnych na terenie Powiatu są:

1. ścieki sanitarne, 2. spływ wód deszczowych z terenów zabudowanych miast i wsi oraz z dróg – ze

względu na duże obciążenie ruchem dróg przelotowych, 3. zanieczyszczenia obszarowe, to jest: • zanieczyszczenia związane z rolnictwem, a między innymi z hodowlą zwierząt i

nawożeniem mineralnym, • zanieczyszczania związane z erozją terenów zlewni, • zanieczyszczenia pochodzenia atmosferycznego,

9

• zanieczyszczenia z „weekendowej” masowej rekreacji wzdłuż dolin rzek: Dunajca i Popradu,

• wycieki z wysypisk śmieci, • spływy ropopochodnych oraz związków chemicznych spowodowane katastrofami

środków transportu, 4. zanieczyszczenia rzeki Poprad płynące ze Słowacji.

W 2003 roku z terenu Powiatu Nowosądeckiego odprowadzono ogółem 4,9 mln m3

ścieków, a w tym 4,85 mln m3 ścieków komunalnych (co stanowi 99%) i 0,05 mln m3 (1%) ścieków przemysłowych, których odbiornikami są rzeki: Dunajec, Poprad, Biała Tarnowska. Z ogólnej ilości ścieków komunalnych 98,5% oczyszczono biologicznie, 0,84% mechanicznie i 0,66% ścieków odprowadzono do odbiorników w stanie surowym.

Ocenę stanu zanieczyszczenia wód, wyraża się zaliczeniem odcinków rzek do poszczególnych klas czystości. Stan zanieczyszczenia wód poszczególnych rzek sądeckich w roku 2003 przedstawiał się następująco: Rzeka Dunajec

• Stężenia substancji organicznych do zrzutu ścieków z oczyszczalni dla Nowego Sącza kształtował się na poziomie I klasy czystości, poniżej zrzutu ścieków do zbiornika Rożnowskiego odpowiadał wartością II klasy czystości

• Stężenia zawiązków nieorganicznych (chlorków, siarczanów, substancji rozpuszczonych) kształtował się w wartościach I klasy czystości

• Zawartość zawiesiny do ppk Dąbrowa – Kamieniołom kształtowała się w wartościach I klasy czystości, w odcinku ujściowym do Zbiornika Rożnowskiego osiągnęła średnio poziom II klasy czystości

• Stężenia substancji biogennych na odcinku rzeki do zrzutu ścieków z oczyszczalni dla Nowego Sącza występowały w wartościach I klasy czystości, poniżej zrzutu ścieków z oczyszczalni osiągnęły poziom II klasy czystości we wskaźnikach: azot azotynowy, fosforany, fosfor ogólny

• Stężenia zanieczyszczeń specyficznych: metali, fenoli lotnych, detergentów anionoaktywnych na całej długości rzeki odpowiadały wartościom I klasy czystości

• Wskaźnik hydrobiologiczny (seston) klasyfikował wody Dunajca do II klasy czystości – wód słabo zanieczyszczonych strefy β-mezosaprobowej

• Stan sanitarny rzeki od Gołkowic do zrzutu ścieków z oczyszczalni dla Nowego Sącza kształtował się na poziomie II klasy czystości, poniżej zrzutu ścieków z oczyszczalni osiągnął wartości ponadnormatywne (wskaźnik przekroczenia normatywu I klasy czystości 125)

Rzeka Łososina

• Stężenia substancji organicznych w punkcie kontrolnym Jakubkowice kształtowały się na poziomie II klasy czystości

• Stężenia zanieczyszczeń nieorganicznych (chlorków, siarczków, substancji rozpuszczonych) występowały w wartościach niższych niż dopuszczalne dla wód I klasy czystości

• Ilość zawiesin średnio kształtowała się w wartościach II klasy czystości, podczas intensywnego topnienia śniegu (15 styczeń, 12 marzec) ilość niesionej zawiesiny wzrastała do wartości ponadnormatywnych

• Stężenia substancji biogennych odpowiadały wartością II klasy czystości

10

• Zanieczyszczenia specyficzne (metale, detergenty, fenole) występowały w wartościach I klasy czystości, stężenia manganu osiągnęły poziom II klasy czystości

• Pod względem hydrobiologicznym w odcinku ujściowym do Zbiornika Czchowskiego wody II klasy czystości strefy β-mezosaprobowej

• Stan sanitarny rzeki w odcinku ujściowym odpowiadał III klasie czystości Rzeka Poprad

• Stężenia substancji organicznych w granicznym odcinku rzeki Ćirć – Muszyna kształtowały się na poziomie II klasy czystości, na pozostałym odcinku od Muszyny do ujścia odpowiadały wartościom I klasy czystości

• Ilość związków nieorganicznych (chlorków, siarczków, substancji rozpuszczonych) na całej długości rzeki odpowiadała I klasie czystości

• Obciążenie rzeki zawiesiną od granicy ze Słowacją do ujścia do Popradu kształtowało się w wartościach III klasy czystości

• Stężenia substancji biogennych występowały na poziomie wartości ponadnormatywnych we wskaźniku azot azotynowy w przekroju granicznym Ćirć, na terenie Polski w wodach Popradu nastąpiło zmniejszenie stężeń azotu azotynowego do poziomu III klasy czystości

• Stężenia substancji specyficznych występowały w wartościach dopuszczalnych dla wód I klasy czystości, tylko zawartość manganu w punkcie kontrolnym Ćirć i ekstraktu eterowego w punkcie kontrolnym Piwniczna osiągnęła poziom II klasy czystości

• Według wskaźnika hydrobiologicznego (seston) wody II klasy czystości strefy β-mezosaprobowej – wód słabo zanieczyszczonych

• Stan sanitarny rzeki odpowiadał III klasie czystości na całej jej długości Rzeka Muszynka

• Powyżej ujęcia wody dla Krynicy Zdrój stężenia wskaźników fizyko-chemicznych odpowiadały wartościom I klasy czystości, stan sanitarny wód odpowiadał II klasie czystości

• Poniżej ujścia Kryniczanki: stężenia substancji organicznych odpowiadały I klasie czystości, stężenia substancji nieorganicznych na poziomie wartości I klasy czystości

• Ilość zawiesin była niska na poziomie I klasy czystości • Stężenia związków biogennych odpowiadały wartościom ponadnormatywnym we

wskaźniku fosforany • Stężenia zanieczyszczeń specyficznych (metali, detergentów i fenoli lotnych)

odpowiadały I klasie czystości • Według kryterium hydrobiologicznego II klasa czystości na całej długości potoku • Stan sanitarny odpowiadał III klasie czystości

Jakość wód podano na podstawie „Informacji o stanie środowiska w 2003 r. – Powiat

Nowosądecki” WIOŚ w Krakowie.

11

Tabela nr 3 Wyposażenie miast, miast i gmin, na terenie Powiatu w urządzenia oczyszczające (dane za 2003 r.)

Gminy i miasta Oczyszczalnie

gminne i miejskie

Inne oczyszczalnie (przyzakładowe, przyzagrodowe, korzeniowe, itp.)

Długość sieci kanalizacyjnej

(w km)

Ilość gospodarstw, mieszkań

podłączonych do sieci

Miasto Grybów 3 - 5,4 511 Miasto Krynica Zdrój 1 3 91,48 4 055 Miasto i Gmina Uzdrowiskowa Muszyna

1 - 55,9 1 218

Miasto i Gmina Piwniczna Zdrój

2 3 28,3 486

Miasto i Gmina Stary Sącz 3 1 28,1 732 Gmina Chełmiec 2 - 42,88 528 Gmina Gródek n/Dunajcem 2 5 12,3 120 Gmina Grybów - 6 - - Gmina Kamionka Wielka - 4 - - Gmina Korzenna - 1 - - Gmina Łabowa - 2 - - Gmina Podegrodzie 1 - 0,4 - Gmina Łososina Dolna 1 3 9,7 214 Gmina Rytro 1 - 15,2 150 Gmina Nawojowa - 1 1,5 54 Gmina Łącko 2 6 28,0 614

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Ochrony Środowiska Rolnictwa i Leśnictwa Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu 1.4. Gospodarka odpadami

Nieodłącznym elementem działalności i bytowania człowieka są odpady: komunalne (powstające głównie w gospodarstwach domowych) i poprodukcyjne (powstające w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej). Odpady komunalne Odpady komunalne powstają w:

• gospodarstwach domowych, • obiektach infrastruktury związanej z: handlem, usługami, szkolnictwem, turystyką,

działalnością gospodarczą i wytwórczą.

Ilość wytworzonych (koniecznych do zagospodarowania) odpadów komunalnych z gospodarstw domowych wyniosła w 2002 roku około 27 761 Mg. Tabela nr 4 Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytworzonych w gospodarstwach domowych

Udział poszczególnych grup odpadów [%]

Wytworzone odpady w Powiecie

Nowosądeckim [Mg/rok]

Strumień odpadu

miasto miasto - wieś wieś - Odpady organiczne pochodzenia roślinnego 32,0% 22,5% 13,0% 4 926

Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego 2,0% 1,5% 1,0% 347

Inne odpady organiczne 2,0% 2,0% 2,0% 555 Papier i tektura 19,0% 16,0% 13,0% 4 025 Tworzywa sztuczne 14,0% 13,5% 13,0% 3 678

12

Materiały tekstylne 4,0% 3,5% 3,0% 902 Szkło 8,0% 8,0% 8,0% 2 221 Metale 4,0% 4,0% 4,0% 1 110 Odpady mineralne 5,0% 7,5% 10,0% 2 430 Frakcja drobna (poniżej 10 mm) 10,0% 21,5% 33,0% 7 567

Razem 100,0% 100,0% 100,0% 27 761 Źródło: „Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Nowosądeckiego”

Ilość odpadów komunalnych wytworzonych w 2002 roku w obiektach infrastruktury oszacowano na 11 664 Mg/rok. Tabela nr 5 Skład morfologiczny odpadów z obiektów infrastruktury

Strumień odpadu

Udział poszczególnych grup odpadów

[%]

Wytworzone odpady w Powiecie Nowosądeckim

[Mg/rok] Odpady organiczne pochodzenia roślinnego

10 1 166

Papier i tektura 30 3 499 Tworzywa sztuczne 30 3 499 Materiały tekstylne 3 350 Szkło 10 1 166 Metale 5 583 Odpady mineralne 5 583 Frakcja drobna (< 10 mm) 7 816

Razem 100 11 664 Źródło: „Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Nowosądeckiego”

Strumień odpadów wytworzonych w rozbiciu na poszczególne gminy przedstawia się następująco:

• Grybów - miasto 5% • Krynica Zdrój 12% • Muszyna 7% • Piwniczna Zdrój 6% • Stary Sącz 14% • Chełmiec 10% • Gródek nad Dunajcem 4% • Grybów - gmina 10% • Kamionka Wielka 4% • Korzenna 6% • Łabowa 2% • Łącko 6% • Łososina Dolna 4% • Nawojowa 3% • Podegrodzie 5% • Rytro 2%

Jedyną formą unieszkodliwiania tych odpadów jest składowanie ich na składowiskach

na terenie Powiatu oraz na składowisku odpadów w Nowym Sączu (największy strumień odpadów).

13

Tabela nr 6 Składowiska odpadów na obszarze Powiatu

Powierzchnia składowania

Chłonność składowiska

Nagromadzenie odpadów

Wypełnienie składowiska

Rok rozpoczęcia eksploatacji

Rok planowanego zakończenia eksploatacji

Lokalizacja/gmina

[ha] [m3] [m3] Mg % - - Muszyna – Andrzejówka 1,22 81 768 2 404 625 2,9% 2003 2015 Krynica Zdrój – Uroczysko Głębokie 0,87 221 052 210 000 55 898 95,0% 1995 2004

Podegrodzie – Osowie 0,70 41 871 20 936 5 443 50,0% 1999 2009 Biała Niżna „NOWE” 1,44 135 404 32 737 7 120 24,2% 2001 2012 Stary Sącz – Piaski 1,45 202 325 63 227 16 439 31,3% 1999 2015 Łącznie 5,68 682 420 329 302 85 525 48,3% Nowy Sącz – Zabełcze 3,635 992 865 595 719 227 400 60,0% 1998 2008 z miastem Nowy Sącz 9,32 1 675 285 925 021 312 925 55,2%

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Ochrony Środowiska Rolnictwa i Leśnictwa Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu Tabela nr 7 Składowiska do rekultywacji i w trakcie rekultywacji

Składowisko Rekultywacja Piwniczna – Kosarzyska do rekultywacji Biała Niżna „Stare” do rekultywacji Łabowa na Uhryniu do rekultywacji Muszyna – Powroźnik w trakcie rekultywacji

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Ochrony Środowiska Rolnictwa i Leśnictwa Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu Tabela nr 8 Miejsca składowania odpadów z gmin Powiatu Nowosądeckiego

Składowiska Z jakich gmin Powiatu Nowosądeckiego składowane są odpady

Muszyna - Andrzejówka Muszyna Krynica Zdrój - Uroczysko Głębokie Krynica Zdrój Podegrodzie - Osowie Podegrodzie, Łącko Biała Niżna „NOWE” Gmina Grybów, Miasto Grybów Stary Sącz - Piaski Stary Sącz Nowy Sącz - Zabełcze Kamionka Wielka, Chełmiec, Rytro, Gródek n/D,

Nawojowa, Piwniczna, Łabowa, Łososina Dolna, Korzenna

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Ochrony Środowiska Rolnictwa i Leśnictwa Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

Na terenie Powiatu znajdują się ponadto miejsca niekontrolowanego składowania głównie odpadów komunalnych tzw. „dzikie wysypiska”. Przede wszystkim są to naturalne zagłębienia terenu, byłe wyrobiska czy przydrożne rowy, które traktowane są jako nieodpłatne miejsca porzucania odpadów. Miejsca takie można też zlokalizować w lasach, na brzegach jezior, rzek i potoków, czy np. na szlakach turystycznych. „Dzikie wysypiska” w miarę możliwości gmin (szczególnie finansowych) są likwidowane na bieżąco. Zjawiskiem dość powszechnym jest spalanie odpadów na powierzchni ziemi czy w piecach „co”, w efekcie czego emitowanych jest do powietrza szereg zanieczyszczeń, w tym również związków toksycznych. W ostatnich latach gminy podejmowały działania mające na celu wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów i odzysku surowców wtórnych (szkło, tworzywa sztuczne, metale, tekstylia, makulatura). Jak wynika z przeprowadzonych ankiet (stan na 2002 r.) selektywna zbiórka odpadów prowadzana jest na terenie gmin: Chełmiec, Kamionka Wielka, Krynica Zdrój, Łącko, Łososina Dolna, Nawojowa, Podegrodzie, Rytro, Piwniczna Zdrój, Stary Sącz, Muszyna.

14

Powiat Nowosądecki wraz z gminami podjął inicjatywę opracowania i wdrożenia koncepcji kompleksowego zagospodarowania odpadów. „Koncepcja kompleksowego zagospodarowania odpadów z terenu miasta Nowego Sącza oraz Powiatu Nowosądeckiego” została przyjęta przez Konwent Burmistrzów i Wójtów Powiatu Nowosądeckiego. W ramach jej realizacji wyrażono wolę rozpoczęcia inwestycji pn. „Zakład Utylizacji Odpadów”. Zakład obejmowałby sortownię, kompostownię i składowisko odpadów inertnych (tzn. odpadów obojętnych dla środowiska, nie wchodzących w reakcje chemiczne). Deklaracja gmin o przystąpieniu do wspólnej realizacji w/w zadania wyrażana jest w formie stosownych uchwał Rad Gmin. Dotychczas wolę współpracy wyraziły gminy: Łabowa, Nawojowa, Chełmiec, Gródek n/Dunajcem, Łososina Dolna, Rytro, Piwniczna Zdrój, Muszyna, Kamionka Wielka, Łącko, Korzenna.

Powodzenie w prowadzeniu wszelkich działań zmierzających do poprawy stanu środowiska zależy w głównej mierze od świadomości ekologicznej społeczeństwa i jego aprobaty w tym zakresie.

W tym celu opracowany został „Program edukacji ekologicznej mieszkańców Powiatu Nowosądeckiego oraz miasta Nowego Sącza”, w którym szczególną uwagę poświęcono:

• prawidłowej gospodarce odpadami oraz zagrożeniom wynikającym z niewłaściwego postępowania z odpadami (uwypuklenie zagrożeń wynikających ze spalania odpadów na powierzchni ziemi oraz w piecach domowych),

• podnoszeniu poziomu świadomości i upowszechnianiu informacji na temat konieczności ograniczania strumienia odpadów oraz roli jaką odgrywa segregacja i selektywna zbiórka (z uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych). Częścią składową „Programu edukacji ekologicznej...” są konspekty metodyczne dla

nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjum oraz materiały informacyjne: plakaty, broszury, ulotki. Obecnie program jest wdrażany według ustalonego harmonogramu.

29 kwietnia 2004 r. Rada Powiatu Nowosądeckiego podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia „Programu Ochrony Środowiska i Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Nowosądeckiego na lata 2004-2011”. Odpady przemysłowe

Na terenie Powiatu Nowosądeckiego nie ma dużych zakładów przemysłowych. Odpady przemysłowe powstają głównie w małych zakładach usługowych, rzemieślniczych.

Ogółem w ciągu roku na terenie Powiatu Nowosądeckiego powstaje około 204 tys. Mg odpadów przemysłowych, co stanowi ok. 2% odpadów w województwie małopolskim. Dominujący udział w tej ilości odpadów mają kopalnie odkrywkowe surowców skalnych, przy czym odpady te są wykorzystywane na potrzeby budownictwa drogowego i rekultywacji terenu.

15

Wykres nr 1 Ilość wytworzonych odpadów przemysłowych (w tys. Mg) średnio w roku

10004,5

204,3Wojew ództw oMałopolskie

Pow iat Now osądecki

Źródło: Dane Urzędu Statystycznego w Krakowie Wykres nr 2 Zagospodarowanie odpadów przemysłowych (w tys. Mg)

183,9

19,8 0,6

w ykorzystano

unieszkodliw iono

gromadzone przejściow o

Źródło: Dane Urzędu Statystycznego w Krakowie

Ilość odpadów niebezpiecznych wytworzonych w Powiecie Nowosądeckim jest bliska 42,2 Mg, co w skali województwa stanowi 0,0048% ogólnej ilości odpadów niebezpiecznych. W wyżej wymienionej liczbie nie są uwzględnione odpady budowlane zawierające azbest, a stwarzające duże zagrożenie zanieczyszczenia środowiska w Powiecie z uwagi na powszechność stosowania w latach ubiegłych pokryć dachowych z eternitu.

Mając na względzie powyższe opracowany został „Program usuwania odpadów zawierających azbest z terenu Powiatu Nowosądeckiego”. Program ten, wskazując na zagrożenia wynikające z niewłaściwego postępowania z materiałami zawierającymi azbest, przedstawia wymogi – przewidziane przepisami prawa – jakie należy zachować przy pracach związanych z demontażem płyt eternitowych z dachów, transportem i ich składowaniem na składowiskach przeznaczonych do tego celu.

Ze względu na wysokie koszty wymiany pokryć dachowych – niejednokrotnie przewyższające możliwości finansowe właścicieli budynków – Zarząd Powiatu podjął decyzję o wsparciu akcji likwidacji źródeł zagrożenia azbestem poprzez uruchomienie na ten cel środków Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

16

Opracowany został regulamin przyznawania pomocy finansowej, zgodnie z którym Powiat pokrywa koszty usunięcia (wywozu) odpadów w ilości do 3,5 tony od jednego wnioskodawcy. O przyznanie pomocy ubiegać się mogą osoby fizyczne i prawne posiadające tytuł prawny do obiektu budowlanego lub działki, na której zgromadzone są odpady zawierające azbest. Efektem realizacji „Programu usuwania odpadów zawierających azbest” było w latach 2001-2003 usunięcie z terenu Powiatu ok. 406,6 Mg odpadów budowlanych zawierających azbest. Tabela nr 9 Ilość usuniętych odpadów budowlanych zawierających azbest (w Mg)

Rok 2001 2002 2003 Suma z lat 2001-2003

Usunięto Gmina m2 Mg m2 Mg m2 Mg m2 Mg Chełmiec 480 7,2 2184,24 32,8 3499,04 52,5 6163,28 92,4 Gródek n/Dunajcem 0 0,0 1638,18 24,6 184,16 2,8 1822,34 27,3 Grybów Gmina 200 3,0 182,02 2,7 736,64 11,0 1118,66 16,8 Grybów Miasto 0 0,0 182,02 2,7 184,16 2,8 366,18 5,5 Kamionka Wielka 450 6,8 546,06 8,2 368,32 5,5 1364,38 20,5 Korzenna 145 2,2 0 0,0 184,16 2,8 329,16 4,9 Krynica Zdrój 210 3,2 182,02 2,7 0 0,0 392,02 5,9 Łabowa 370 5,6 0 0,0 0 0,0 370 5,6 Łącko 0 0,0 364,04 5,5 920,8 13,8 1284,84 19,3 Łososina Dolna 165 2,5 1274,14 19,1 1104,96 16,6 2544,1 38,2 Muszyna 0 0,0 546,06 8,2 0 0,0 546,06 8,2 Nawojowa 1749,1 26,2 546,06 8,2 920,8 13,8 3215,96 48,2 Piwniczna Zdrój 0 0,0 728,08 10,9 1104,96 16,6 1833,04 27,5 Podegrodzie 560 8,4 1274,14 19,1 552,48 8,3 2386,62 35,8 Rytro 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 Stary Sącz 1720 25,8 910,1 13,7 736,64 11,0 3366,74 50,5

Razem 6049,1 90,7 10557 158,4 10497 157,5 27103 406,6 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Ochrony Środowiska Rolnictwa i Leśnictwa Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

17

2. OCHRONA ZDROWIA 2.1. Wprowadzenie

W dniu 1 stycznia 1999 r. Powiat Nowosądecki, z mocy prawa, przejął obowiązek zapewnienia ciągłości świadczeń zdrowotnych dla mieszkańców na swoim terenie.

Samorząd powiatowy przejął funkcję organu prowadzącego dla dwóch jednostek, tj. Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Nowym Sączu i Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Krynicy Zdroju, w skład których wchodziły miejskie, gminne i wiejskie ośrodki zdrowia realizujące świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej i specjalistyki ambulatoryjnej, lecznictwa stacjonarnego, diagnostyki i rehabilitacji położone na terenie 13 gmin.

Natomiast na terenie 3 gmin, tj. Gródka nad Dunajcem, Łososiny Dolnej i Korzennej zadania powyższe były realizowane przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym Sączu, którego organem prowadzącym jest Samorząd Województwa Małopolskiego. Wykres nr 3 Liczba zakładów podstawowej opieki zdrowotnej prowadzonych przez samorządy na terenie Powiatu Nowosądeckiego na dzień 1 stycznia 1999 r. i 31 grudnia 2003 r.

16

13 3

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18

1.01.1999 r.

31.12.2003 r.

samorząd gminny samorząd powiatowy samorząd wojewódzki

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Polityki Społecznej Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

Zgodnie z założeniami reformy ochrony zdrowia podstawowa opieka zdrowotna powinna być realizowana przez samorząd gminny, który najlepiej zna potrzeby społeczności lokalnej w tym zakresie.

Działania podejmowane przez Powiat Nowosądecki w okresie od 1 stycznia 1999 r. znacząco przyczyniły się do uporządkowania systemu organizacji podstawowej opieki zdrowotnej.

Dowodem tego jest fakt przekazania gminom w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 31 grudnia 2001 r. zadań z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej wraz z mieniem tj. nieruchomościami gruntowymi, budynkami i wyposażeniem, będącym bazą materialną dla ochrony zdrowia.

W dniu 1 stycznia 1999 roku na terenie Powiatu Nowosądeckiego funkcjonowały następujące zakłady opieki zdrowotnej posiadające kontrakt z Małopolską Regionalną Kasą Chorych:

• Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Nowym Sączu, • Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Krynicy Zdroju, • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej - Lekarz Rodzinny w Krużlowej, • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej - Lekarz Rodzinny w Łabowej,

18

• Praktyka Lekarza Rodzinnego - B. Szczodrowska w Łącku, • Grupowa Praktyka Pielęgniarek i Położnych w Krynicy Zdroju, • Indywidualna Praktyka Położnej Rodzinnej w Brzeznej.

Biorąc pod uwagę fakt, że niepubliczne zakłady zabezpieczały podstawową opiekę

zdrowotną dla ok. 10 300 mieszkańców (tj. dla ok. 5,17% ludności Powiatu), ustawowo zagwarantowana ubezpieczonym możliwość wyboru lekarza była ograniczona. Tabela nr 10 Wykaz zakładów opieki zdrowotnej mających kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia według stanu na dzień 31 grudnia 2003 r.

Gmina Świadczeniodawca

Gmina Chełmiec

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Paszynie, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „WIELOMED” w Wielogłowach, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „PRAXIS” Sp. z o.o. w Chełmcu, Niepubliczny Zakład Opieki Stomatologicznej w Chełmcu, IPL – Marta Górczyk – Wielogłowy, IPL – Beata Szyszka – Paszyn, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „UNODENT” w Klęczanach,

Gmina Uzdrowiskowa Krynica Zdrój

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ZDROWIE” s. c. w Krynicy Zdroju, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Krynicy Zdroju, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „DUO - DENT” s. c. w Krynicy Zdroju, Prywatna Przychodnia Stomatologiczna w Krynicy Zdroju, Niepubliczny Zakład Specjalistyczny Opieki Medycznej „Medyk - Krynica” Sp. z o.o. w Krynicy Z., Grupowa Praktyka Pielęgniarek i Położnych PIELĘGNIARKA i POŁOŻNA s.c. w Krynicy Zdroju, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Tyliczu, IPL – Tomasz Mazgaj – Krynica Zdrój, IPL – Grażyna Wojciechowska - Chuchro – Krynica Zdrój, IPL – Kazimierz Klocek – Tylicz, IPL – Anita Nowak – Krynica Zdrój, IPL – Maria Faron-Mazgaj – Krynica Zdrój,

Gmina Podegrodzie Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Praktyka Grupowa Lekarzy Sp. z o.o. w Brzeznej, Gabinet Stomatologiczny – Helena Bober – Batko,

Miasto i Gmina Uzdrowiskowa

Muszyna

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Sp. z o.o. w Muszynie, Niepubliczny Zakład Opieki Stomatologicznej w Muszynie, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Gabinet Lekarza Rodzinnego „Eskulap” w Muszynie, IPL – Adam Gębka – Muszyna,

Miasto i Gmina Piwniczna Zdrój

Prywatna Przychodnia Stomatologiczna w Piwnicznej Zdroju, Grupowa Praktyka Pielęgniarek i Położnych s.c. w Piwnicznej Zdroju, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia „Poprad” s. c. w Piwnicznej Zdroju, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Lekarz Rodzinny w Piwnicznej Zdroju,

Miasto i Gmina Stary Sącz

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Praktyka Lekarza Rodzinnego w Starym Sączu, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Medyk” Sp. z o.o. w Barcicach, Prywatna Przychodnia Stomatologiczna „Prodent” s. c. w Barcicach, Starosądecki Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ESKULAP” Sp. z o.o. w Starym Sączu, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „MRÓZ – MED” W Gołkowicach Górnych, IPP – Marta Pawlik – Barcice, IPP – Ewa Kamińska – Stary Sącz, IPL – Małgorzata Zielińska-Skwarło – Stary Sącz, IPL – Jolanta Pasoń – Stary Sacz, Grupowa Praktyka Pielęgniarek i Położnych LIDER w Barcicach, IPL – Janusz Świerzyński – Jazowsko,

Miasto i Gmina Grybów

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Krużlowej – Lekarz Rodzinny, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Lekarz Rodzinny w Stróżach, Grupowa Praktyka Pielęgniarek i Położnych „ZDROWIE” s.c. w Stróżach, Samodzielny Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „BOMED”Sp. z o.o., Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „KROMED” s.c., Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Ośrodek Zdrowia” w Ptaszkowej, Grupowa Praktyka Pielęgniarek „ZDROWIE” s.c., Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Przychodnia Stomatologiczna” w Ptaszkowej, IPL – Urszula Jachowicz – Krużlowa Wyżna,

19

Gmina Łącko

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „KLAG - MED” w Łącku, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Praktyka Lekarza Rodzinnego w Łącku, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Czarny Potok, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Jazowsku, Indywidualna Praktyka Położnicza w Łącku, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia Stomatologiczna s.c. w Łącku, IPL – Barbara Szczodrowska – Łącko,

Gmina Gródek nad Dunajcem

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Gródmed” Bulzak, Ciszkowska s.c. w Gródku n/D, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Almed” w Rożnowie, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „KARIDENT” w Gródku n/D,

Gmina Korzenna

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Korzennej, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Lekarz Rodzinny w Siedlcach, Niepubliczny Zakład Opieki Stomatologicznej w Korzennej, IPL – Maria Wieczorek-Kucharska – Siedlce,

Gmina Łabowa Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Lekarz Rodzinny w Łabowej, IPL – Teresa Mąka – Łabowa,

Gmina Nawojowa Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Nawojowej, IPL – Jacek Sypień – Nawojowa,

Gmina Łososina Dolna

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Łososinie Dolnej, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Tęgoborzy, Grupowa Praktyka Pielęgniarek i Położnych w Łososinie Dolnej, IPL – Dariusz Kwak – Łososina Dolna, IPL – Kinga Długopolska – Tegoborze,

Gmina Rytro Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Telmed” s. c. w Rytrze, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej - Poradnia Stomatologiczna – Rytro,

Gmina Kamionka Wielka

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „BONUS” w Kamionce Wielkiej, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – „Praktyka Lekarsko – Stomatologiczna” w Mszalnicy

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Polityki Społecznej Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu Wykres nr 4 Świadczenia zdrowotne realizowane przez zakłady publiczne i niepubliczne – stan na dzień 31 grudnia 2003 r.

93,40%

6,60%

zakłady niepubliczne

zakłady publiczne

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Polityki Społecznej Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu 2.2. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Szpital im. J. Dietla w Krynicy Zdroju

Z dniem 1 stycznia 1999 r. Powiat Nowosądecki przejął funkcję organu założycielskiego dla Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej – Szpital im. J. Dietla w Krynicy Zdroju, który realizował świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, specjalistyki ambulatoryjnej, lecznictwa stacjonarnego, diagnostyki i rehabilitacji. Podstawowa opieka zdrowotna realizowana była przez:

• 3 przychodnie miejskie (w Krynicy Zdroju, Muszynie i Piwnicznej Zdroju), • 1 Gminny Ośrodek Zdrowia w Łabowej,

20

• 3 Wiejskie Ośrodki Zdrowia (Tylicz, Florynka, Żegiestów).

Przychodnie specjalistyczne w Krynicy Zdroju mieściły się w kompleksie budynków ZOZ-u przy ul. Kraszewskiego 142. Dysponowały one poradniami specjalistycznymi, udzielającymi porad ambulatoryjnych w zakresie 17 specjalizacji. Największe z nich to: poradnia chirurgiczna, okulistyczna i laryngologiczna. Wszelkie usługi w zakresie diagnostyki wykonywane były w Centralnym Laboratorium i pracowniach RTG, USG, EKG, Gastroskopii i Cytologii Szpitala w Krynicy Zdroju.

Budynek Szpitala w Krynicy Zdroju usytuowany jest przy ul. Kraszewskiego 142. W dniu przejęcia przez Powiat Nowosądecki Szpital liczył 248 łóżek. W jego skład wchodziły:

• Izby przyjęć: ogólna, dziecięca, położnicza, • Oddziały (wykaz oraz liczbę łóżek przedstawia oddzielna tabela), • Blok operacyjno-zabiegowy, • Centralne Laboratorium, • Pracownie: RTG, USG, Gastroskopii, Cytologii, EKG, • Punkt Krwiodawstwa, • Prosektorium.

Największymi oddziałami były na dzień 1 stycznia 1999 r.: oddział chirurgiczny

(73 łóżka) i wewnętrzny (55). Zatrudnienie wynosiło łącznie 595 pracowników (581 etatów), w tym 186,5 etatu lekarzy i pielęgniarek. Tabela nr 11 Zatrudnienie w SP ZOZ w Krynicy Zdroju przed i po restrukturyzacji – stan na 1 stycznia 1999 r. i 31 grudnia 2003 r.

Liczba zatrudnionych stan na dzień 01.01.1999 r.

Liczba zatrudnionych stan na dzień 31.12.2003 r. Grupa zawodowa

etaty osoby etaty osoby Zarząd 4 4 3 3 Lekarze 62,22 72 26 26 Lekarze dentyści 12 13 - - Pracownicy z wyższym wykształceniem 8,27 9 7,5 8 Pielęgniarki 181,27 182 131,75 132 Pielęgniarka epidemiologiczna 1 1 1 1 Higienistka stomatologiczna 5 5 - - Technicy medyczni 50 50 23,6 24 Położne 31 31 19 19 Masażysta 1 1 1 1 Administracja 27,13 28 17,21 19 Statystyka medyczna – rejestratorki 23 23 9 9 Sekretarki medyczne 6,95 7 4 4 Dietetyczki 7 7 4 4 Pomoc dentystyczna 13 13 - - Dyspozytorzy 4 4 - - Personel niższy 72,95 73 47 47 Obsługa 71,40 72 18 18

OGÓŁEM 581,19 595 312,6 315 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Polityki Społecznej Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

W wyniku restrukturyzacji Zakładu, trwającej ponad półtora roku, nastąpiło wydzielenie podstawowej opieki zdrowotnej, świadczeń specjalistycznych, pomocy doraźnej stomatologii oraz częściowo dokonała się prywatyzacja usług zwłaszcza logistyki, przekazano

21

obsługę portierni, parkingu oraz utrzymanie porządku na placu wokół szpitala spółkom, które przejęły pracowników dotychczas tam zatrudnionych. Zatrudnienie w Zakładzie na dzień 31 grudnia 2003 r. zmniejszyło się w stosunku do roku 1999 o 268,59 etatu. Podjęte działania restrukturyzacyjne znalazły również swoje odzwierciedlenie w środkach, które Szpital uzyskał z Ministerstwa Zdrowia w ramach Programu „Restrukturyzacji w Służbie Zdrowia w 2001 r.” w postaci dotacji na inwestycje w wysokości 470 tys. zł. Ze środków tych kwotę 240 tys. zł przeznaczono na modernizację Centrum Diagnostycznego Szpitala, a 230 tys. zł na zakupy inwestycyjne. Z budżetu Powiatu Nowosądeckiego Szpitalowi również przekazano dotację w wysokości 550 tys. zł z przeznaczeniem na inwestycje i zakupy inwestycyjne. Ponadto w dniu 6 czerwca 2002 r. Rada Powiatu Nowosądeckiego podjęła uchwałę w sprawie poręczenia kredytu w wysokości 5 mln. zł na spłatę zobowiązań jakie posiadał Szpital wobec wierzycieli. W dniu 6 czerwca 2002 roku Rada Powiatu Nowosądeckiego podjęła również uchwałę w sprawie przekazania w nieodpłatne użytkowanie mienia nieruchomego na rzecz Szpitala. Zapis ten pozwolił powrócić w 2003 roku do świadczenia usług zdrowotnych w zakresie specjalistycznej opieki ambulatoryjnej. Tabela nr 12 Liczba łóżek na poszczególnych oddziałach w latach 1999 – 2003

Liczba łóżek Oddziały

1999 2000 2001 2002 2003

Chirurgiczny 73 73 73 66 66 Wewnętrzny 55 55 55 55 55 Dziecięcy 20 20 20 18 18 OIT 3 3 3 3 3 Noworodkowy 27 20 20 15 15 Przewlekle chorych 0 18 18 22 22 Ginekologiczno-położniczy 49 31 31 30 30 Ogółem (bez noworodków) 200 200 200 194 194 Ogółem z oddziałem noworodkowym 227 220 220 209 209

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Polityki Społecznej Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu Tabela nr 13 Liczba leczonych na poszczególnych oddziałach w latach 1999 – 2003

Liczba leczonych Oddziały

1999 2000 2001 2002 2003

Chirurgiczny 2 907 2 907 3 294 3 243 2 947 Wewnętrzny 1 829 1 834 1 831 2 006 1 908 Dziecięcy 852 991 1 003 1 073 1 022 OIT 108 111 113 97 76 Noworodkowy 765 720 763 676 553 Przewlekle chorych 0 134 133 167 113 Ginekologiczno-położniczy 1 836 1 664 1 788 1 810 1 507 Ogółem (bez noworodków) 7 530 7 641 8 162 8 396 7 573 Ogółem z oddziałem noworodkowym 8 295 8 361 8 925 9 072 8 126

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Polityki Społecznej Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

22

Tabela nr 14 Liczba osobodni na poszczególnych oddziałach w latach 1999 – 2003

Liczba osobodni Oddziały

1999 2000 2001 2002 2003

Chirurgiczny 22 211 21 153 22 803 23 537 21 720 Wewnętrzny 18 206 17 751 18 582 17 796 16 680 Dziecięcy 4 644 5 349 5 247 5 326 4 896 OIT 555 596 580 541 482 Noworodkowy 3 665 3 439 3 755 3 184 2 542 Przewlekle chorych 0 6 258 6 075 7 831 7 654 Ginekologiczno-położniczy 9 318 9 423 9 659 9 161 7 633 Ogółem (bez noworodków) 54 934 60 528 62 946 64 192 59 065 Ogółem z oddziałem noworodkowym 58 559 63 967 66 701 67 376 61 607

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Polityki Społecznej Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu Tabela nr 15 Średni czas pobytu pacjenta na poszczególnych oddziałach (w dniach)

Średni pobyt Oddziały

1999 2000 2001 2002 2003

Chirurgiczny 7,6 7,3 6,9 7,2 7,4 Wewnętrzny 9,9 9,7 9,5 8,8 8,7 Dziecięcy 5,4 5,4 5,2 4,9 4,8 OIT 4,8 5,4 5,1 5,6 6,3 Noworodkowy 4,8 4,8 4,9 4,7 4,6 Przewlekle chorych - 46,7 45,7 46,9 67,7 Ginekologiczno-położniczy 5,1 5,7 5,4 5 5,1

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Polityki Społecznej Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu Tabela nr 16 Obłożenie na poszczególnych oddziałach (w %)

Obłożenie

Oddziały 1999 2000 2001 2002 2003

Chirurgiczny 83 81 86 94 90 Wewnętrzny 91 88 93 88 83 Dziecięcy 64 73 72 78 75 OIT 51 54 53 49 44 Noworodkowy 37 47 51 58 46 Przewlekle chorych 0 95 92 104 95 Ginekologiczno-położniczy 52 83 85 83 70 Ogółem (bez noworodków) 75% 83% 86% 90% 81%

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Polityki Społecznej Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu 2.3. Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Likwidacji

SP ZZOZ w Nowym Sączu od 1 stycznia 1999 r. do 31 marca 2000 r. realizował zadania z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Placówki podstawowej opieki zdrowotnej

23

działały w oparciu o poradnie ogólne, pediatryczne, ginekologiczne i stomatologiczne. Rozmieszczenie tych jednostek w terenie było następujące:

• 6 miejskich przychodni (z tego 4 w Nowym Sączu, 1 w Starym Sączu i 1 w Grybowie),

• 6 gminnych ośrodków zdrowia - GOZ (w Chełmcu, Kamionce Wielkiej, Łącku, Nawojowej, Podegrodziu, Rytrze),

• 12 wiejskich ośrodków zdrowia - WOZ (w Klęczanach, Paszynie, Wielogłowach, Mszalnicy, Czarnym Potoku, Jazowsku, Brzeznej, Barcicach, Gołkowicach, Ptaszkowej, Stróżach, Krużlowej),

• 1 punkt lekarski w Cieniawie.

W dniu 31 marca 2000 r. zakład zakończył działalność merytoryczną. Jego zadania przejęły niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej lub publiczne zakłady utworzone przez samorządy gminne, zapewniając ciągłość i dostępność świadczeń na dotychczasowym poziomie. Od 1 kwietnia 2000 r. prowadzona jest likwidacja zakładu, której zakończenie zgodnie z uchwałą Rady Powiatu Nowosądeckiego wyznaczono na dzień 31 grudnia 2004 r. 2.4. SP ZOZ – Sądeckie Pogotowie Ratunkowe Zakład rozpoczął działalność od 1 kwietnia 2000 r. jako powiatowa jednostka organizacyjna, po wydzieleniu oddziału pomocy doraźnej ze struktur SP ZOZ im. J. Śniadeckiego w Nowym Sączu oraz oddziału pomocy doraźnej SP ZOZ w Krynicy Zdroju i utworzeniu przez Radę Powiatu Nowosądeckiego nowej jednostki. Teren działania Sądeckiego Pogotowia Ratunkowego obejmuje miasto Nowy Sącz oraz Powiat Nowosądecki. Z dniem 1 lipca 2001 r. do struktury Pogotowia włączono Małopolską Kolumnę Transportu Sanitarnego - Oddział Nowy Sącz, będącą w kompetencji Sejmiku Województwa Małopolskiego. Pod koniec 1999 r. opracowano projekt reorganizacji pomocy doraźnej w Powiecie Nowosądeckim, który jest spójny z założeniami ustawy o zintegrowanym ratownictwie medycznym. Realizując założenia w/w ustawy uruchomiono na terenie Powiatu Nowosądeckiego cztery podstacje pogotowia ratunkowego w najdalej położonych miejscowościach tj. w Krynicy Zdroju, Łącku, Łososinie Dolnej i Grybowie. W najbliższej przyszłości planuje się otwarcie podstacji w gminie Piwniczna Zdrój, której powstanie zostało prawnie usankcjonowane poprzez umieszczenie jej w Planie Medycznych Działań Ratowniczych dla Powiatu Nowosądeckiego i Miasta Nowego Sącza. Sądeckie Pogotowie Ratunkowe udziela świadczeń w ostrych stanach zagrożenia życia i zdrowia tj. w wypadkach, zatruciach, urazach oraz porodach. Struktura organizacyjna pomocy doraźnej przedstawia się następująco: • stacja główna Nowy Sącz: ambulatorium ogólne oraz 2 zespoły karetki „R” i 1 zespół

karetki „W” (wypadkowa). Ponadto poza kontraktem z Narodowym Funduszem Zdrowia w stacji głównej stacjonują 2 zespoły karetek transportowych, które świadczą usługi na zewnątrz,

• filia Krynica Zdrój: dyspozytornia, ambulatorium ogólne, 1 zespół karetki „R”, 1 zespół karetki „W” (wypadkowej) oraz karetka transportowa (poza kontraktem z Narodowym Funduszem Zdrowia),

• podstacje w Grybowie, Łososinie Dolnej, Łącku: z 1 zespołem karetki „W” każda.

24

W roku 2003 rejon stacji w Nowym Sączu udzielił 2 354 porad ambulatoryjnych natomiast zespoły wyjazdowe udzieliły pomocy w 14 847 przypadkach. Rejon filii w Krynicy Zdroju udzielił 260 porad ambulatoryjnych i zarejestrował 3 075 wyjazdów do chorych. Tabela nr 17 Ilość i rozmieszczenie ambulansów ratunkowych

z tego

Lp. Rodzaj zespołu Ogółem Stacja w Nowym

Sączu

Podstacja w Krynicy Zdroju

Podstacja w Grybowie

Podstacja w Łącku

Podstacja w Łososinie

Dolnej

1. Zespół wyjazdowo reanimacyjny 3 2 1 0 0 0

2. Zespół wyjazdowo wypadkowy 5 1 1 1 1 1

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Polityki Społecznej Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu Tabela nr 18 Stan zatrudnienia na dzień 1 kwietnia 2000 r. oraz 31 grudnia 2003 r.

Grupa zawodowa Stan na

1 kwietnia 2000 r. w osobach

Stan na 31 grudnia 2003 r.

w osobach Lekarze 6 9 Pielęgniarki 17 13 Położne 5 0 Sanitariusze 65 44 Ratownicy 9 9 Administracja 11 16 Obsługa techniczna i gosp.: kierowcy, mechanicy, portierzy

17 90

RAZEM 130 181 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Polityki Społecznej Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

Sądeckie Pogotowie Ratunkowe zatrudnia obecnie 181 osób. Zatrudnienie zwiększyło się o 50 osób w związku z przejęciem zadań i pracowników Małopolskiej Kolumny Transportu Sanitarnego - Oddział w Nowym Sączu. Lekarze Sądeckiego Pogotowia Ratunkowego zatrudniani są na kontraktach lub na umowach o dyżury. Pielęgniarki stanowiące obsadę karetki reanimacyjnej w Krynicy pracują także w oparciu o kontrakty.

W związku z podjęciem przez Radę Powiatu Nowosądeckiego w grudniu 2000 r. uchwały w sprawie przejęcia od Sejmiku Województwa Małopolskiego zadań z zakresu transportu sanitarnego realizowanych dotychczas przez Wojewódzką Kolumnę Transportu Sanitarnego Oddział w Nowym Sączu - Sądeckie Pogotowie Ratunkowe, od kwietnia 2001 r., prowadzi również zadania z zakresu transportu sanitarnego. 2.5. Powiatowy Ośrodek Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia Zakład rozpoczął działalność 1 kwietnia 2000 r. po wydzieleniu Ośrodka Terapii Uzależnienia ze struktur SP ZOZ im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym Sączu i powołaniu przez Radę Powiatu Nowosądeckiego odrębnej jednostki. Zakład prowadzi, w ramach oddziału dziennego, terapię uzależnień oraz udziela porad w poradni odwykowej. Terapią objęte są osoby uzależnione od alkoholu i ich rodziny.

25

Ponadto Powiatowy Ośrodek Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia realizuje profilaktykę uzależnień na zlecenie samorządów gminnych oraz samorządu powiatowego.

Zakład zatrudnia obecnie 12 pracowników na 9 ¼ etatach. Na restrukturyzację zatrudnienia Zakład otrzymał środki z Ministerstwa Zdrowia na pokrycie kosztów odpraw i odszkodowań w ramach „Programu działań osłonowych i restrukturyzacyjnych w ochronie zdrowia”. Powiatowy Ośrodek Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia stale poszerza swoją działalność. Ośrodek w 2003 roku utworzył filię w Krynicy Zdroju. Ponadto realizuje programy profilaktyczne z zakresu patologii uzależnień skierowane do młodzieży i kadry pedagogicznej z terenu Powiatu Nowosądeckiego. W 2003 roku w ramach Powiatowego Ośrodka Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia została utworzona poradnia Zdrowia i Trzeźwości dla Dzieci i Młodzieży z terenu Powiatu Nowosądeckiego i Miasta Nowego Sącza (poradnia działa w oparciu o kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia).

26

3. POMOC SPOŁECZNA 3.1. Zasoby instytucjonalne pomocy społecznej

Na terenie Powiatu Nowosądeckiego funkcjonują następujące placówki wykonujące zadania z zakresu pomocy społecznej, wchodzące w skład powiatowych jednostek organizacyjnych:

• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Sączu, ul. Kilińskiego 72 a, • Domy Pomocy Społecznej: - w Zbyszycach wraz z filią w Klęczanach, - w Muszynie, • Powiatowy Ośrodek Wsparcia dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi przy Domu

Pomocy Społecznej w Zbyszycach, • Zespół Placówek Opiekuńczo – Wychowawczych w Rytrze, w skład którego

wchodzą: - Dom Dziecka w Rytrze „Grupa Usamodzielnienia”, - Powiatowy Dzienny Ośrodek Wsparcia dla Dzieci i Młodzieży w Rytrze z filią w

Grybowie, - Mieszkania Chronione.

Ponadto na terenie Powiatu działają: dwa Rodzinne Domy Dziecka tj.: w Krynicy

Zdroju oraz w Lipnicy Wielkiej, Placówka „Nasz Dom” w Mochnaczce oraz 16 gminnych ośrodków pomocy społecznej wykonujących zadania o zasięgu lokalnym i współpracujących z jednostkami powiatowymi.

Koordynacją działań z zakresu pomocy społecznej na terenie Powiatu Nowosądeckiego zajmuje się Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Sączu (PCPR). Jest to powiatowa jednostka organizacyjna powołana na mocy Uchwały Rady Powiatu Nowosądeckiego Nr 19/V/99 z dnia 7 stycznia 1999 roku.

27

Tabela nr 19 Realizacja wybranych zadań PCPR w Nowym Sączu w latach 1999 – 2003

Zadania 1999 2000 2001 2002 2003

Wydawanie skierowań do placówek opiekuńczo – wychowawczych 5 13 18 19 22 Pomoc w usamodzielnieniu wychowanków placówek - 10 11 5 5 Ustalenie odpłatności rodziców naturalnych za pobyt dzieci w placówkach opiekuńczo – wychowawczych 22 10 3 27 24

Wydanie skierowań do ośrodków rehabilitacyjnych - 1 2 0 2 Wydanie odpłatności za pobyt w DPS 41 93 243 321 378 Wydanie skierowań do Domu Samotnej Matki - 2 - 3 - Wydanie skierowań do DPS 41 93 59 57 96 Rejestracja wniosków ubiegających się do DPS 120 83 66 82 65 Utworzenie nowych rodzin zastępczych 15 18 10 12 22 Usamodzielnienia wychowanków rodzin zastępczych 14 13 55 14 10 Udzielenie świadczeń na gospodarcze usamodzielnienie wychowanków 15 24 10 46 15 Ustalenie odpłatności rodziców naturalnych za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej 94 111 114 66 68

Przeprowadzanie wywiadów środowiskowych w rodzinach zastępczych 155 159 121 174 182 Refundacja kosztów tworzenia stanowisk pracy 49 43 34 15 1 Zwrot kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne zatrudnionych niepełnosprawnych 63 146 156 123 83

Udzielenie pożyczek osobom niepełnosprawnym na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej 15 8 5 1 2

Finansowanie kosztów szkolenia osób niepełnosprawnych - 18 22 33 23 Dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych 370 503 780 720 976

Dofinansowanie likwidacji barier funkcjonalnych (architektonicznych, urbanistycznych, w komunikowaniu się) 37 15 61 - 32

Finansowanie kosztów tworzenia i działalności WTZ 61 61 61 61

96 + 25 od

12.2003 r. Realizacja programu „Drogowskaz” – pomoc w zaopatrzeniu w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne oraz w komunikowaniu się 114 316 378 311 373

Weryfikacja ośrodków organizujących turnusy rehabilitacyjne - 42 20 46 - Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych

6 (dla 6

instytucji) 618 osób

5 (dla 5

instytucji)

Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny dla osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej

1 1

Udzielanie rent szkoleniowych - 4 21 2 - Wydawanie orzeczeń o stopniu niepełnosprawności dla celów:

szkoleniowych odpowiedniego zatrudnienia korzystania z rehabilitacji korzystania z systemu pomocy społecznej korzystania z zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze uczestnictwa w terapii zajęciowej korzystania z systemu środowiskowego wsparcia uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego korzystania z ulg i uprawnień korzystanie z kart parkingowych

-

116 -

175 -

10 -

77 77 -

-

258 19 396

49 84 5

134 242

-

1

340 25 475

49 29 29 123 89 -

2

291 -

58

48 11 562

2 806 13 26

-

288 -

108

58 15 332 901 87 10

Wydawanie opinii lekarskiej dla celów: otrzymania zasiłku stałego z pomocy społecznej skierowania do DPS

- -

301 48

112 22

- -

- -

Sporządzanie wywiadów społecznych dla potrzeb innych jednostek pomocy społecznej 700 482 890 10 15

Źródło: Opracowanie własne Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Sączu

28

3.2. Instytucje o zasięgu ponadgminnym Instytucje o zasięgu ponadgminnym to domy pomocy społecznej, Powiatowy Ośrodek Wsparcia dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze i mieszkania chronione. Tabela nr 20 Instytucje o zasięgu ponadgminnym

Rok 1999 Rok 2000 Rok 2001 Rok 2002 Rok 2003 Instytucje Ilość

Placówek Liczba miejsc

Ilość Placówek

Liczba miejsc

Ilość Placówek

Liczba miejsc

Ilość Placówek

Liczba miejsc

Ilość Placówek

Liczba miejsc

Domy Pomocy Społecznej 2 198 3 248 3 255 3 257 3 263

Powiatowy Ośrodek Wsparcia

- - - - 1 20 1 20 1 20

Mieszkania Chronione - - 2 mieszka-

nia 4

osoby 2 mieszka-

nia 4

osoby

2 mieszkania

4 osoby

4 mieszkania

11 osób

Placówki Opiekuńczo – Wychowawcze

3 64 3 64 3 64 3 64 5 96

Źródło: Opracowanie własne Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Sączu Tabela nr 21 Liczba miejsc w domach pomocy społecznej

Domy Pomocy Społecznej 1999 2000 2001 2002 2003

Muszyna 57 62 65 66 70 Zbyszyce wraz z filią w Klęczanach 141 186 190 191 193 Ogółem 198 248 255 257 263


Na terenie Powiatu Nowosądeckiego funkcjonują dwa domy pomocy społecznej. DPS w Zbyszycach jest placówką przeznaczoną głównie dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Posiada ona wraz z filią w Klęczanach - 193 miejsca. Drugi powiatowy dom pomocy społecznej znajduje się Muszynie i zapewnia opiekę 70 pensjonariuszom.

Od stycznia 2004 roku Starostwo Powiatowe podpisało roczną umowę z Panią Iwoną Osmoła na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej w Żegiestowie Zdrój dla Osób Psychicznie Chorych dla 41 osób.

Powiatowy Ośrodek Wsparcia dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi przy Domu Pomocy Społecznej w Zbyszycach został utworzony 1 stycznia 2002 r. na mocy Uchwały Nr 278/XXXVI/2002 Rady Powiatu Nowosądeckiego z dnia 17 stycznia 2002 r. Jest to środowiskowa forma pomocy półstacjonarnej, służąca utrzymaniu osoby w jej naturalnym środowisku. Zapewnia fachową opiekę i rehabilitację. Placówka dysponuje 20 miejscami. Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej samorząd powiatowy jest zobowiązany zapewnić mieszkanie usamodzielnionemu wychowankowi placówki opiekuńczo – wychowawczej, aż do momentu ukończenia nauki. Utworzono (na dzień 31.12.2003 r.) 4 mieszkania chronione dla 11 wychowanków, które całkowicie zabezpieczają potrzeby Powiatu w tym zakresie.

29

Tabela nr 22 Liczba miejsc w placówkach opiekuńczo – wychowawczych w latach 1999 – 2003

Placówki 1999 2000 2001 2002 2003 Zespół Placówek Opiekuńczo – Wych. w Rytrze a) Dom Dziecka w Rytrze „grupa usamodzielnienia” b) Powiatowy Ośrodek Wsparcia dla Dzieci i Młodzieży w Rytrze z filią w Grybowie

40

40

40

40

19

50 Rodzinny Dom Dziecka w Krynicy Zdroju 10 10 10 10 5 Katolicka Placówka Wychowawcza w Mochnaczce 14 14 14 14 14 Rodzinny Dom Dziecka w Lipnicy Wielkiej 0 0 0 0 8

Razem 64 64 64 64 96 Źródło: Opracowanie własne Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Sączu

Rada i Zarząd Powiatu Nowosądeckiego, działając w imię dobrze pojętego interesu małych podopiecznych, wspierają organizację rodzinnych form opieki jakimi są rodziny zastępcze oraz rodzinne domy dziecka. W tym też celu w 2003 r. Rada Powiatu Nowosądeckiego podjęła uchwałę o reorganizacji Domu Dziecka w Rytrze oraz utworzenia drugiego działającego na terenie Powiatu Nowosądeckiego Rodzinnego Domu Dziecka w Lipnicy Wielkiej, w którym opiekę znalazło 8 wychowanków.

W Mochnaczce Niżnej (gmina Krynica Zdrój) działa placówka opiekuńczo – wychowawcza prowadzona przez Zgromadzenie Sióstr Św. Michała Archanioła. W pięknie położonym i dobrze wyposażonym budynku schronienie i opiekę znalazło 14 dzieci, które obok dobrych warunków socjalno – bytowych przygotowywane są do dorosłego życia m. in. poprzez włączenie ich w szeroki zakres prac związanych z codziennym funkcjonowaniem placówki. 3.3. Rodziny zastępcze

Rodzina zastępcza to kolejna forma wychowania i opieki nad dziećmi pozbawionymi częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej albo niedostosowanym społecznie. Wprowadzona w roku 2000 zmiana do ustawy o pomocy społecznej, dotycząca czasookresu przebywania wychowanka w rodzinie zastępczej, doprowadziła do skrócenia czasu przebywania dziecka w tej instytucji. Do 2000 roku dziecko przebywało w rodzinie zastępczej po ukończeniu 18 roku życia. W chwili obecnej, w momencie osiągnięcia pełnoletności, wychowanek może opuścić rodzinę zastępczą lub nadal w niej przebywać jeżeli się uczy i pobiera świadczenie na kontynuację nauki. Tabela nr 23 Liczba rodzin zastępczych w latach 1999 – 2003

1999 2000 2001 2002 2003

ilość rodzin

liczba dzieci

ilość rodzin

liczba dzieci

ilość rodzin

liczba dzieci

ilość rodzin

liczba dzieci

ilość rodzin

liczba dzieci

161 201 159 219 121 169 119 170 123 124


Ponadto na przestrzeni 2002 i 2003 roku na terenie Powiatu Nowosądeckiego utworzono dwa pogotowia rodzinne, w których opiekę znajdują małe dzieci w stosunku do których toczy się postępowanie w sądach co do dalszych ich losów.

30

3.4. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności

Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności został powołany Zarządzeniem Nr 18/99 Starosty Nowosądeckiego z dnia 1 lipca 1999 r.

Z roku na rok wzrasta liczba wniosków wpływających do Zespołu w celu wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności oraz liczba zadań realizowanych przez Zespół. Wzrost liczby zadań wynika ze zmian w przepisach z zakresu pomocy społecznej. I tak np. w roku 2002 wskutek zmian w ustawie o pomocy społecznej, ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnieniu osób niepełnosprawnych zespoły orzekające zaczęły prowadzić również orzecznictwo osób, które nie ukończyły 16 roku życia. Wykres nr 5 Liczba wniosków rozpatrywanych przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w latach 1999 – 2003

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

1999 2000 2001 2002 2003

liczba wniosków ogółem

liczba orzeczeń


31

4. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE 4.1. Przestępstwa i wypadki drogowe

Nad przestrzeganiem porządku publicznego i bezpieczeństwem obywateli w Powiecie Nowosądeckim czuwa Komenda Miejska Policji w Nowym Sączu oraz 7 terenowych Komisariatów w następujących miejscowościach: Chełmiec, Grybów, Krynica Zdrój, Muszyna, Piwniczna, Stary Sącz i Łososina Dolna. Tabela nr 24 Przestępstwa kryminalne stwierdzone w rozbiciu na podstawowe kategorie przestępstw zaistniałych na terenie Powiatu Nowosądeckiego w latach 1999 – 2003

Liczba stwierdzonych przestępstw Rodzaj zagrożenia 1999 2000 2001 2002 2003 Zabójstwa 1 1 1 1 3 Zgwałcenia 7 4 6 8 4 Rozboje i wymuszenia rozbójnicze 37 46 48 48 48 Włamania 639 750 793 620 482 Kradzieże 272 386 445 457 450 Bójki i pobicia 106 122 86 50 43 Inne 204 519 643 538 589

Ogółem 1 266 1 828 2 022 1 722 1 619 Źródło: Dane KM Policji w Nowym Sączu W 2003 r. na terenie Powiatu Nowosądeckiego najwięcej zgłoszeń odnotowano w poniedziałki i soboty (po 216), piątki (197) i środy (192). Wykres nr 6 Ogólna liczba przestępstw w latach 1999 – 2003

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

1999 r. 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r.

Ogółem

Źródło: Dane KM Policji w Nowym Sączu

32

Wykres nr 7 Przestępstwa popełnione w latach 1999 – 2003 z podziałem na kategorie

0100200300400500600700800900

Zabó

jstw

a

Zgw

ałce

nia

Roz

boje

iw

ymus

zeni

aro

zbój

nicz

e

Wła

man

ia

Krad

zież

e

Bój

ki i

pobi

cia

Inne

1999 r. 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r.


Z danych statystycznych KM Policji w Nowym Sączu wynika, że na terenie Powiatu Nowosądeckiego ogólna liczba przestępstw od 1999 r. do 2002 r. rosła. Natomiast w 2003 r. zanotowano spadek przestępstw stwierdzonych. Tabela nr 25 Ilość zgłoszonych przestępstw na terenie poszczególnych komisariatów

Liczba zgłoszonych przestępstw Komisariat 1999 2000 2001 2002 2003 Krynica Zdrój 262 479 552 465 404 Stary Sącz 134 289 329 265 212 Grybów 98 254 288 219 283 Chełmiec 172 215 281 272 239 Piwniczna 141 127 229 214 179 Łososina Dolna 69 201 222 173 165 Muszyna 101 157 121 114 137 Nawojowa 90 Gródek n/Dunajcem 72 Korzenna 48 Łącko 79

Komisariaty przemianowane

na posterunki


33

Wykres nr 8 Liczba zgłoszonych przestępstw

0

100

200

300

400

500

600

Krynica

Stary Sąc

z

Grybów

Chełm

iec

Piwnic

zna

Łoso

sina D

olna

Muszy

na

Nawojo

wa

Gródek

n/Dun

ajcem

Korzen

naŁą

cko

1999 r. 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r.


W roku 2000 w związku z Zarządzeniem Komendanta Głównego Policji nr 3/00 z dnia 20 marca 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji i zakresu działania komend, komisariatów i innych jednostek organizacyjnych Policji nastąpiła reorganizacja struktur jednostek Policji, w związku z czym zredukowano liczbę komisariatów z 11 do 7 nie naruszając przy tym liczby etatów. Komisariat Policji w Gródku n/Dunajcem został włączony w ramy organizacyjne Komisariatu Policji w Łososinie Dolnej, Komisariat Policji w Łącku przyłączono do Komisariatu Policji w Starym Sączu, natomiast region gmin Nawojowa i Korzenna obsługuje III Rewir Dzielnicowych KM Policji w Nowym Sączu. W 2003 r. na wniosek Powiatu Nowosądeckiego i Gminy Łącko Komendant Miejski Policji w Nowym Sączu w strukturze organizacyjnej Komisariatu Policji w Starym Sączu utworzył Posterunek Policji w Łącku. W 2004 r. utworzono kolejne posterunki tj.: Posterunek Policji w Gródku nad Dunajcem, Posterunek Policji w Korzennej i Posterunek Policji w Nawojowej. Inną kategorię przestępstw stanowią przestępstwa drogowe. Tabela nr 26 Zdarzenia drogowe w Powiecie Nowosądeckim

Zdarzenia drogowe Rodzaj zdarzenia 1999 2000 2001 2002 2003 Wypadki 353 324 322 331 279 Kolizje 797 782 778 864 916

Źródło: Dane KM Policji w Nowym Sączu W zdarzeniach tych śmierć poniosło odpowiednio w roku: 1999 – 23 osoby 2000 – 20 osób 2001 – 27 osób 2002 – 27 osób

34

2003 – 24 osoby Natomiast ranne zostały: 1999 – 536 osób 2000 – 458 osób 2001 – 482 osoby 2002 – 475 osób 2003 – 461 osób Głównymi przyczynami powstawania zdarzeń drogowych były:

• nadmierna szybkość, • nieprawidłowe manewry, • nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu, • niezachowanie należytego odstępu.

W roku 2001 zatrzymano 282 nietrzeźwych kierujących, co w stosunku do roku

poprzedniego stanowi wzrost o 62%. Od 2002 r. nastąpił spadek ilości zatrzymanych kierowców kierujących pod wpływem alkoholu od 244 osób w 2002 r. do 143 osób w 2003 r. 4.2. Działania podejmowane przez Powiat na rzecz poprawy bezpieczeństwa

W 1999 r. z inicjatywy Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu (jako jeden z pierwszych w kraju) powstał Powiatowy Komitet Zapobiegania Przestępczości. Stanowił on dobrowolną koalicję lokalnych podmiotów podejmujących działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz profilaktyki na obszarze Powiatu Nowosądeckiego. Swoje zadania realizowała poprzez wdrażanie różnorodnych programów zapobiegających przestępczości. W 2002 r. Komitet zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym przekształcił się w Komisję Bezpieczeństwa i Porządku, a w roku 2003 we wspólną Komisję Bezpieczeństwa i Porządku dla Powiatu Nowosądeckiego i Miasta Nowego Sącza.

Programem wiodącym dla prac Komisji jest przyjęty przez Radę Powiatu Nowosądeckiego „Powiatowy Program Poprawy Bezpieczeństwa na terenie Powiatu Nowosądeckiego w latach 1999 – 2004”. W ramach tego Programu realizowane są następujące programy:

• Bezpieczna Szkoła • Bezpieczne Wakacje • Bezpieczne Miasto • Bezpieczny Biznes • Bezpieczne Ferie • Program działań prewencyjnych Policji na wsi.

W 2001 r. we współpracy z Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną w Starym

Sączu, Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu przeprowadziło badania ankietowe we wszystkich szkołach średnich z terenu Powiatu Nowosądeckiego i Miasta Nowego Sącza na podstawie których opracowany został „Raport o zagrożeniach związanych z alkoholizmem, narkotykami, przemocą i sektami”. W 2003 r. badania zostały powtórzone i powstał kolejny „Raport”, na podstawie którego szkoły mogą opracowywać swoje programy przeciwdziałania patologiom. W roku szkolnym 2003/2004 Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu wspólnie z gminami oraz Ministerstwem Infrastruktury wprowadziło na terenie całego Powiatu program

35

„Bezpieczna droga do szkoły”. Programem zostało objętych 3 107 uczniów ze 133 szkół podstawowych. W ramach programu każdy uczeń klasy II otrzymał książkę pt. „Bezpieczna droga do szkoły” oraz opaskę odblaskową. Program będzie realizowany corocznie. Ponadto co roku we współpracy z PCK organizowane są zawody Powiatowych Drużyn Sanitarnych, które mają na celu edukację młodzieży w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w stanach zagrożenia życia. 4.3. Ochrona przeciwpożarowa i ratownictwo

Na terenie Powiatu Nowosądeckiego zadania z zakresu ochrony przeciwpożarowej realizuje Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej (KM PSP) w Nowym Sączu, wspomagana przez jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych z terenu Powiatu.

W strukturach organizacyjnych KM PSP funkcjonują 3 Jednostki Ratowniczo – Gaśnicze (2 na terenie Nowego Sącza i 1 w Krynicy Zdroju). Ponadto na terenie Powiatu działa 99 Ochotniczych Straży Pożarnych, z których 24 należy do Krajowego Systemu Ratowniczo – Gaśniczego. W latach 1999 – 2003 jednostki ochrony przeciwpożarowej brały udział w 6 316 akcjach ratowniczych prowadzonych na terenie Powiatu Nowosądeckiego. Stanowi to około 60% wszystkich akcji podejmowanych przez KM PSP w Nowym Sączu. Tabela nr 27 Akcje ratownicze w podziale na rodzaj zdarzenia

Ilość podjętych akcji Rodzaj akcji 1999 2000 2001 2002 2003 Pożary 332 289 352 449 531 Miejscowe zagrożenia 513 757 915 856 981 Alarmy fałszywe 37 53 90 98 63

Ogółem 882 1 099 1 357 1 403 1 575 Źródło: Dane KM PSP w Nowym Sączu Wykres nr 9 Liczba przeprowadzanych akcji ratowniczych w latach 1999 – 2003

0

500

1000

1500

2000

1999 2000 2001 2002 2003

Źródło: Dane KM PSP w Nowym Sączu

Jak wynika z analizy badań statystycznych, co roku obserwuje się wzrost interwencji podejmowanych przez jednostki ochrony przeciwpożarowej. W ogólnej liczbie zdarzeń

36

przeważały akcje ratownicze dotyczące usuwania i likwidacji miejscowych zagrożeń, które stanowią co roku około 60 – 70% ogółem podjętych interwencji. Wykres nr 10 Procentowy udział poszczególnych rodzajów zdarzeń w ogólnej liczbie przeprowadzanych akcji ratowniczych

64%

31%

5%

miejscow e zagrożenia

pożary

alarmy fałszyw e

Źródło: Dane KM PSP w Nowym Sączu Tabela nr 28 Ilość zdarzeń na terenie wybranych gmin w latach 1999 – 2003

Liczba podjętych akcji Gmina 1999 2000 2001 2002 2003 Ogółem Krynica Zdrój 198 261 258 287 267 1 271 Stary Sącz 145 138 231 158 170 842 Chełmiec 117 127 163 177 173 757 Piwniczna 88 104 87 189 111 579

Źródło: Dane KM PSP w Nowym Sączu

W analizowanym okresie w prowadzonych przez Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej w Nowym Sączu akcjach udział brało 18 368 załóg oraz 72 338 strażaków. Tabela nr 29 Udział poszczególnych jednostek w podejmowanych akacjach

Ilość Rodzaj 1999 2000 2001 2002 2003 Załogi 2 942 2 965 4 626 3 942 3 893 Strażacy 11 609 11 077 18 202 15 905 15 545

Źródło: Dane KM PSP w Nowym Sączu W analizowanym okresie w wyniku zaistniałych zdarzeń wśród osób poszkodowanych zanotowano:

• ofiary śmiertelne: 1999 – 25 osób 2000 – 14 osób 2001 – 28 osób 2002 – 21 osób

37

2003 – 27 osób • osoby ranne:

1999 – 123 osoby 2000 – 125 osób 2001 – 219 osób 2002 – 263 osoby 2003 – 327 osób

• straty materialne wyniosły według szacunków: 1999 – 43 655 000,60 zł 2000 – 4 500 000,00 zł 2001 – 136 113 000,60 zł 2002 – 10 986 000,00 zł 2003 – 11 439 000,00 zł

W działaniach prowadzonych przez jednostki ratowniczo – gaśnicze, znaczący udział

miały Ochotnicze Straże Pożarne z terenu Powiatu. Tabela nr 30 Podejmowane akcje ratownicze

Ilość podjętych akcji Rodzaj akcji 1999 2000 2001 Ogółem akcji 1 599 1 828 2 085 Sekcje 849 432 1 926 Strażacy 4 654 4 260 9 231

Źródło: Dane ZOSP w Nowym Sączu W ramach współpracy z samorządem powiatowym corocznie organizowane są następujące szkolenia: • Powiatowe szkolenia z zakresu ochrony przeciwpożarowej • Szkolenia szeregowców OSP • Szkolenia Operatorów sprzętu • Szkolenia Dowódców OSP • Szkolenia Komendantów OSP • Szkolenia Skarbników OSP • Szkolenia Ratowników medycznych Ponadto co roku organizowane są zawody Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych oraz Powiatowy Turniej Wiedzy Pożarniczej. W kalendarz imprez powiatowych na stałe wpisała się też organizacja Powiatowego Dnia Strażaka.

38

5. EDUKACJA 5.1. Szkoły i placówki oświatowe prowadzone przez Powiat Nowosądecki

Powiat Nowosądecki przejął do prowadzenia szkoły i placówki oświatowe, których organami założycielskimi do 31 grudnia 1998 r. były:

• Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – 8 szkół • Sądecka Miejska Strefa Usług Publicznych – 8 szkół • Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych – 1 szkoła • Kurator Oświaty – 6 placówek

Obecnie Powiat prowadzi: 16 szkół ponadgimnazjalnych:

• Liceum Ogólnokształcące (LO) w Grybowie, • Liceum Ogólnokształcące (LO) w Starym Sączu, • Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Ogólnokształcących (ZSO) w Muszynie, • Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych (LO d. D.) w Złockiem (likwidacja z dniem

31 sierpnia 2005 r.), • Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych (ZSP) w Krynicy Zdroju, • Zespół Szkół Zawodowych (ZSZ) w Starym Sączu, • Zespół Szkół Drzewno-Mechanicznych (ZSD-M) w Starym Sączu, • Zespół Szkół Zawodowych (ZSZ) w Grybowie, • Zespół Szkół (ZS) w Marcinkowicach, • Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego (ZSRCKP) w

Nawojowej, • Zespół Szkół Zawodowych nr 2 (ZSZ nr 2) w Starym Sączu, • Zespół Szkół (ZS) w Łącku, • Zespół Szkół (ZS) w Tęgoborzy, • Zespół Szkół (ZS) w Złockiem, • Zespół Szkół Zawodowych (ZSZ) w Podegrodziu, • Zespół Szkół i Placówek w Piwnicznej Zdroju,

4 placówki oświatowe:

• Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury (PMDK) w Starym Sączu, • Dom Wczasów Dziecięcych (DWDz) i Międzyszkolny Ośrodek Sportowy (MOS) w

Piwnicznej Zdroju (funkcjonujące w ramach Zespołu Szkół i Placówek), • Ognisko Pracy Pozaszkolnej (OPP) w Muszynie,

4 Szkolne Schroniska Młodzieżowe:

• Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Grybowie (funkcjonuje w Zespole Szkół Zawodowych) – sezonowe,

• Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Piwnicznej Zdroju (funkcjonujące w Zespole Szkół i Placówek) – sezonowe,

• Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Tęgoborzy (funkcjonuje w Zespole Szkół) – sezonowe,

39

• Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Starym Sączu (funkcjonuje w Internacie Międzyszkolnym) – sezonowe,

3 Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne: w Starym Sączu, Krynicy Zdroju i Grybowie.

Ponadto pomoc psychologiczno-pedagogiczną dla dzieci i młodzieży oraz rodziców, i nauczycieli mieszkających na terenie gmin: Chełmiec, Łososina Dolna, Gródek n/Dunajcem, Korzenna, Kamionka Wielka i Nawojowa świadczą Poradnie Psychologiczno - Pedagogiczne nr 1 i nr 2 w Nowym Sączu, na podstawie porozumienia zawartego pomiędzy Powiatem Nowosądeckim, a miastem na prawach powiatu - Nowy Sącz.

Uzupełnieniem sieci szkół powiatowych są szkoły niepubliczne o uprawnieniach

szkół publicznych. Szkoły te są zlokalizowane w następujących miejscowościach: • Krynica Zdrój – szkoła policealna (technik obsługi ruchu turystycznego), liceum

ogólnokształcące na podbudowie zasadniczej szkoły zawodowej, • Muszyna – szkoła policealna (technik administracji i technik informatyk), zasadnicza

szkoła zawodowa (wielozawodowa), liceum ogólnokształcące dla dorosłych, • Stary Sącz – szkoła policealna (technik administracji i technik informatyk), • Grybów – liceum ogólnokształcące dla dorosłych.

Szkoły te korzystają z dotacji przekazywanej z budżetu Powiatu Nowosądeckiego w wysokości 50 % kosztów kształcenia w przypadku szkół dla dorosłych i 100 % kosztów kształcenia w przypadku szkół dla młodzieży.

Powiat Nowosądecki nie prowadzi szkół specjalnych. Dzieci, które posiadają orzeczenie do tego typu kształcenia, za zgodą rodziców (prawnych opiekunów), kierowane są do szkół prowadzonych przez ościenne jednostki samorządu terytorialnego. 5.2. Zmiany w strukturze placówek oświatowych na terenie Powiatu Nowosądeckiego w latach 1999 – 2004 5.2.1. Czynniki kształtujące sieć szkół na terenie Powiatu Nowosądeckiego

Liczba szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych w okresie 1999 – 2004 ulegała zmianie. Wynika to nie tylko ze zmieniającej się liczby dzieci i młodzieży, ale także ze zmian restrukturyzacyjnych związanych z reformą edukacji.

40

Tabela nr 31 Liczba uczniów w szkołach prowadzonych przez Powiat Nowosądecki w roku szkolnym 1998/99 – 2003/04

Liczba uczniów Szkoła

1998/99 dynamika 1999/00 dynamika 2000/2001 dynamika 2001/2002 dynamika 2002/2003 dynamika 2003/2004 dynamika LO Krynica Zdrój 297 100% 345 116% 368 124% 302 102% włączenie do ZSP w Krynicy Zdroju LO Grybów 362 100% 413 114% 428 118% 331 91% 372 103% 421 116% LO Stary Sącz 649 100% 740 114% 746 115% 575 89% 585 90% 538 82% ZSO Muszyna 464 100% 503 108% 547 118% 414 89% 450 97% 457 98% ZSZ Grybów 889 100% 980 110% 1 096 123% 920 104% 994 112% 1 090 123% ZSP Krynica Zdrój 773 100% 670 87% 689 89% 524 68% 870 81% 935 87% ZS Łącko 297 100% 380 128% 432 145% 387 130% 437 147% 456 154% ZS Marcinkowice 346 100% 420 121% 478 138% 450 130% 455 132% 529 153% ZSRCKP Nawojowa 478 100% 503 105% 515 108% 428 90% 474 99% 594 124% ZSZ Stary Sącz 1 109 100% 1 100 99% 1 170 106% 898 81% 812 73% 764 69% ZSD-M Stary Sącz 411 100% 390 95% 386 94% 329 80% 300 73% 284 69% ZS Tęgoborze 160 100% 199 124% 200 125% 198 124% 220 138% 271 169% ZSZ nr 2 Stary Sącz 172 100% 212 123% 237 138% 177 103% 199 116% 213 124% ZS Złockie 77 100% 81 105% 137 178% 113 147% 84 109% 90 117% ZSZ Podegrodzie 67 100% 190 130% 219 150% 172 118% 167 249% 200 298% LO dla Dor. Złockie 80 100% 81 101% 85 106% 85 106% 80 100% 29 36% ZSiP Piwniczna Zdrój 34 100% 50 147%

SUMA 6 631 1 600 7 207 1 780 7 733 1 975 6 303 1 652 6 533 1 819 6 921 1 966 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

41

Na samorządach spoczywa ogromna odpowiedzialność za edukację młodego pokolenia, jednak wyznaczenie kierunku restrukturyzacji szkół i placówek nie jest łatwe. Dlatego też działania podejmowane przez Zarząd Powiatu realizowane są ewolucyjnie. Od roku szkolnego 1999/2000 wprowadzano zmiany w kierunkach kształcenia polegające na:

• zmniejszeniu liczby liceów zawodowych na korzyść liceów technicznych, a następnie liceów profilowanych,

• przekształceniu szkół zasadniczych kształcących w wąskich specjalnościach w oddziały wielo lub dwuzawodowe,

• ograniczeniu kształcenia w zawodach rolniczych, • zwiększeniu liczby oddziałów liceów ogólnokształcących, • zwiększeniu liczby szkół policealnych, • rozszerzeniu zadań statutowych Zespołu Szkół Zawodowych w Grybowie

o kształcenie młodocianych w zakresie teoretycznych przedmiotów zawodowych, • rozszerzeniu liczby zawodów w technikach.

Przekształcenia w sferze edukacji znalazły swoje odzwierciedlenie w zadaniach

rekrutacyjnych do klas pierwszych w poszczególnych latach. Wykres nr 11 Procentowy udział uczniów w poszczególnych typach szkół na przykładzie klas pierwszych

0

510152025

303540

liceum

zawod

owe

liceum

tech

niczn

e

techn

ikum za

wodow

e

1998/1999

1999/2000

2000/2001

2001/2002

2002/2003

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu Tabela nr 32 Kierunki przekształceń w szkołach na przykładzie klas pierwszych

Liczba oddziałów Typy szkół

1998/1999 1999/2000 2000/2001 2001/2002 2002/2003

Liceum Ogólnokształcące 17 22 23 22 21 Liceum Zawodowe 8 6 1 0 0 Liceum Techniczne/ Liceum Profilowane

0

6

13

17

15

Technikum Zawodowe 18 18 17 19 15 Zasadnicza Szkoła Zawodowa

13

14

14

8

9

42

Szkoła Policealna 1 1 1 4 5 OGÓŁEM 57 67 69 70 65

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

Powyższe przemiany wkomponowały się w nowy system edukacji ukształtowany w wyniku wprowadzonej reformy.

Powiat Nowosądecki, jako organ prowadzący szkoły ponadgimnazjalne, ustawowo został zobligowany do ustalenia sieci tych szkół. Sieć szkół została zmieniona na mocy uchwały Nr 324/XLI/2002 Rady Powiatu Nowosądeckiego z dnia 10 lipca 2002 r. Tabela nr 33 Sieć szkół ponadgimnazjalnych w Powiecie Nowosądeckim

Lp. Dotychczasowa nazwa i siedziba jednostki (adres) Typy szkół od 1.09.2004 r.

1. Zespół Szkół im. Wł. Orkana 33-393 Marcinkowice

Liceum Profilowane Technikum Liceum Ogólnokształcące Szkoła Policealna Gimnazjum

2. Zespół Szkół im. Św. Kingi ul. Ks. J. Piaskowego 47 33-390 Łącko

Zasadnicza Szkoła Zawodowa Technikum Liceum Profilowane Liceum Ogólnokształcące Szkoła Policealna

3. Zespół Szkół Zawodowych im. St. Staszica ul. A. Krajowej 19 33-330 Grybów

Technikum Liceum Profilowane Zasadnicza Szkoła Zawodowa Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych Technikum Uzupełniające dla Dorosłych Szkoła Policealna

4. Zespół Szkół Drzewno-Mechanicznych ul. Batorego 27 33-340 Stary Sącz

Liceum Profilowane Zasadnicza Szkoła Zawodowa Technikum Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych

5. Zespół Szkół 33-312 Tęgoborze 193

Technikum Liceum Ogólnokształcące Zasadnicza Szkoła Zawodowa

6. Zespół Szkół Złockie 68, skr. poczt. 59 33-370 Muszyna

Technikum Technikum Uzupełniające dla Dorosłych Szkoła Policealna

7. Zespół Szkół Zawodowych nr 2 ul. Mickiewicza 33 33-340 Stary Sącz

Liceum Profilowane Zasadnicza Szkoła Zawodowa Technikum Uzupełniające dla Dorosłych

8. Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego im. W. Witosa 33-335 Nawojowa

Technikum Liceum Profilowane Szkoła Policealna

9. Zespół Szkół Zawodowych im. Wł. Orkana ul. Daszyńskiego 15 33-340 Stary Sącz

Technikum Liceum Profilowane Liceum Ogólnokształcące Szkoła Policealna

10. Zespół Szkół Zawodowych im. Św. Kingi 33-386 Podegrodzie 170

Liceum Profilowane Technikum Szkoła Policealna

11. Liceum Ogólnokształcące im. A. Grottgera ul. Rynek 4 33-330 Grybów

Liceum Ogólnokształcące

12. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych ul. Nadbrzeżna 3 33-380 Krynica Zdrój

Liceum Ogólnokształcące Technikum Liceum Profilowane Zasadnicza Szkoła Zawodowa

43

Szkoła Policealna 13. Liceum Ogólnokształcące Dla Dorosłych

Złockie 69 33-370 Muszyna


14. Zespół Szkół Ogólnokształcących ul. Rynek 13 33-370 Muszyna


15. Liceum Ogólnokształcące im. M. Skłodowskiej Curie ul. Partyzantów 15 33-340 Stary Sącz


16. Zespół Szkół i Placówek w Piwnicznej Zdroju ul. Zdrojowa 1

Liceum Profilowane


Przekształcenia w zakresie typów szkół w poszczególnych jednostkach organizacyjnych dotyczą tylko zmiany nazw i cyklów kształcenia wynikających z przepisów prawa. Zgodnie z nimi powstały trzyletnie licea profilowane, trzyletnie licea ogólnokształcące, dwu-, trzyletnie zasadnicze szkoły zawodowe, czteroletnie technika i szkoły policealne – roczne – dwu i pół letnie, uzupełniające licea ogólnokształcące i technika. Tabela nr 34 Struktura typów szkół ponadgimnazjalnych na przykładzie klas pierwszych w roku szkolnym 2002/03 i 2003/04

Typy szkół Liczba oddz.

2002/03

Liczba oddz.

2003/04

Liczba uczniów

2002/03

Liczba uczniów

2003/04

Liczba uczniów

2004/05

%

2002/03

%

2003/04

%

2004/05

Liceum Ogólnokształcące 21 20 638 603 601 33,3 27,2 25,7 Liceum Profilowane 15 14 450 430 299 23,4 18,9 12,8 Technikum 15 25 467 768 860 24,3 33,8 36,8 Zasadnicza Szkoła Zawodowa 9 10 263 326 311 13,7 13,5 13,3 Szkoła Policealna 3 5 102 210 268 5,3 6,6 11,4

RAZEM 63 74 1 920 2 337 2 339 100% 100% 100% Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

Przygotowując sieć szkół na rok szkolny 2002/03 uwzględniono trendy demograficzne, które na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat charakteryzowały się znacznym spadkiem urodzeń. Tabela nr 35 Dzieci w wieku do 7 lat - stan na 31 grudnia 2000 r.

Urodzeni w latach Gminy 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 Grybów 66 63 76 83 79 73 85 73 m. Krynica Zdrój 105 106 114 124 132 138 147 185 w. Krynica Zdrój 83 103 86 89 84 85 95 120 m. Muszyna 52 70 57 60 63 75 72 73 w. Muszyna 93 75 95 79 90 83 100 90 m. Piwniczna Zdrój 81 80 77 74 66 81 86 101 w. Piwniczna Zdrój 72 88 65 68 71 57 76 75 m. Stary Sącz 97 101 104 129 114 105 122 138 w. Stary Sącz 214 206 209 212 215 212 232 259 Chełmiec 354 338 331 371 362 336 413 419 Gródek n/Dunajcem 140 155 142 156 137 150 149 149 Grybów 361 376 355 388 415 405 400 389 Kamionka Wielka 143 139 142 152 155 137 165 184

44

Korzenna 234 215 206 216 218 227 224 244 Łabowa 90 98 82 84 83 82 105 109 Łącko 229 226 218 232 258 224 259 267 Łososina Dolna 139 152 150 158 160 148 159 156 Nawojowa 110 135 120 119 122 127 132 144 Podegrodzie 184 156 194 164 182 203 213 205 Rytro 49 34 64 48 50 45 69 66 Nowy Sącz 959 859 1 002 937 980 1 059 1 108 1 042

SUMA 3 855 3 775 3 889 3 943 4 036 4 052 4 411 4 388 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie informacji GUS

Największy regres urodzeń w analizowanym okresie zanotowały następujące miasta i wsie: Krynica Zdrój (30-50%), Stary Sącz (do 30%), Piwniczna Zdrój (do 20%). 5.2.2 Kadra nauczycielska

Liczba zatrudnionych nauczycieli i pracowników w szkołach i placówkach oświatowych na terenie Powiatu ulega zmianom wraz z liczbą uczniów i wychowanków. Stabilizuje się liczba nauczycieli w szkołach podstawowych i gimnazjach, po zakończeniu procesu przekształceń tych szkół w związku z reformą systemu edukacji. Część nauczycieli znalazła zatrudnienie w nowopowstających gimnazjach, część odeszła na emerytury.

W szkołach ponadgimnazjalnych prowadzonych przez Powiat liczba nauczycieli ulegała na przestrzeni ostatnich lat zmianom. Zjawisko to dotyczy nauczycieli pełnozatrudnionych jak i niepełnozatrudnionych. Zmiany w zatrudnieniu spowodowane były głównie wprowadzaniem reformy edukacji, zmianami w liczbie oddziałów w szkołach oraz zmniejszeniem liczby wychowanków w internatach.

W szkołach i placówkach oświatowych prowadzonych przez Powiat pracują nauczyciele posiadający pełne kwalifikacje i znaczny dorobek zawodowy – 40% nauczycieli posiada stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, natomiast blisko 36% stopień nauczyciela dyplomowanego. Zmiany w strukturze kształcenia polegające na odchodzeniu od kształcenia zawodowego na rzecz zdobywania wiedzy ogólnej zobligowały nauczycieli do uzupełnienia lub zmiany swoich kwalifikacji zawodowych. Wprowadzenie stopni awansu zawodowego oraz określenie ramowych kryteriów przyznawania tych stopni wpłynęły motywująco na nauczycieli w zakresie zdobywania dodatkowych umiejętności i kwalifikacji.

Do końca 2001 r. finansowaniem dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli zajmował się Małopolski Kurator Oświaty. Pomoc dotyczyła głównie dopłat do czesnego dla studiujących nauczycieli. Od 1 stycznia 2002 r. zadanie to zostało przekazane do organów prowadzących szkoły i placówki oświatowe. W roku szkolnym 2001/2002 kwalifikacje podnosiło 36 nauczycieli ze szkół i placówek prowadzonych przez Powiat, co stanowi ok. 7% zatrudnionych. Najczęściej nauczycielami studiującymi (studia podyplomowe) byli nauczyciele przedmiotów zawodowych. Zdobywali oni kwalifikacje do nauczania takich przedmiotów jak: przedsiębiorczość, bibliotekarstwo, pedagogika opiekuńcza i wychowanie fizyczne. Kierunek ten utrzymuje się nadal.

Szkoły prowadzone przez Powiat posiadają ustabilizowaną sytuację kadrową i poza sporadycznymi sytuacjami (np. urlop dla poratowania zdrowia lub urlop macierzyński, rozwiązanie stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę) nie zgłaszają potrzeb w zakresie zatrudnienia nauczycieli.

Do roku 2006 nie będą zachodziły znaczne zmiany kadrowe w szkołach i placówkach oświatowych. Po tym okresie nastąpi odpływ dotychczasowej kadry nauczycielskiej, a pojawi się możliwość zwiększenia zatrudnienia w tym zawodzie.

45

Tabela nr 36 Liczba etatów nauczycieli i pracowników niepedagogicznych zatrudnionych w szkołach i placówkach Powiatu Nowosądeckiego

Lata Wyszczególnienie 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Liczba nauczycieli pełnozatrudnionych 421 414 388 391 426 430 Liczba nauczycieli niepełnozatrudnionych w przeliczeniu na pełne etaty 82,33 97,25 86,77 77,0 76,4 106,43

Przeciętna liczba zatrudnionych pracowników nie będących nauczycielami w przeliczeniu na pełne etaty

200,96 199,67 197,22 182,04 185,6 169,70

RAZEM 704,29 710,92 671,99 650,04 688,00 706,13 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu Tabela nr 37 Struktura zatrudnienia nauczycieli według stopnia awansu zawodowego (stan na 10 września 2003 r. i 10 września 2004 r.)

Stopień awansu zawodowego nauczyciela

Zatrudnienie nauczycieli (w etatach)

Struktura(w %)

Zatrudnienie nauczycieli (w etatach)

Struktura (w %)

Nauczyciele dyplomowani 181,82 36,2 209,08 38,97 Nauczyciele mianowani 196,18 39,1 173,09 32,27 Nauczyciele kontraktowi 73,08 14,5 109,46 20,41 Nauczyciele stażyści 51,32 10,2 44,80 8,35

OGÓŁEM 502,40 100,00 536,43 100,00 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu 5.2.3. Wychowanie pozaszkolne

Dzieci i młodzież zamieszkała w Powiecie Nowosądeckim ma możliwość rozwijania swoich zainteresowań z zakresu sportu i różnych form kultury, poprzez uczęszczanie na zajęcia prowadzone w placówkach oświatowych oraz udział w zawodach, konkursach, przeglądach sportowych i kulturalnych oraz olimpiadach przedmiotowych. Współzawodnictwo prowadzone jest przez te placówki przy udziale szkół na różnych szczeblach.

Stałym konkursem organizowanym ze środków budżetowych Powiatu jest konkurs z zakresu ochrony środowiska dla uczniów gimnazjów i szkół średnich z terenu Powiatu. Uczniowie zdobywający wykształcenie w zawodach gastronomicznych mają możliwość prezentowania swoich umiejętności i pomysłów w konkursie „Stół pięknie nakryty” organizowanym przez ZSR CKP w Nawojowej. Ponadto uczniowie szkół Powiatu biorą udział z dużym powodzeniem w licznych konkursach i olimpiadach przedmiotowych prowadzonych przez różne instytucje i uczelnie wyższe. 5. 3. Finansowanie zadań oświatowych

Głównym źródłem finansowania oświaty jest tzw. część oświatowa subwencji ogólnej z budżetu państwa. Powiat Nowosądecki otrzymywał również dotacje z budżetu państwa na dofinansowanie zadań bieżących i zadań inwestycyjnych, a dochody wypracowywane przez szkoły i placówki oświatowe przeznaczane były na zwiększenie wydatków budżetowych.

46

Tabela nr 38 Źródła finansowania zadań oświatowych w latach 1999 – 2003 (w tys. zł)

Lp. Wyszczególnienie 1999 2000 2001 2002 2003 1. Część oświatowa subwencji ogólnej 16 726,2 22 123,0 26 602,3 xx 23 473,3 26 657,3 2. Dotacje: 1 881,8 1 051,7 885,5 1 249,4 659,7

Na zadania bieżące 1 781,8 551,7 585,5 1 249,4 659,7 dla placówek oświatowych x 1 576,9 0 0 0 0 odpis na fundusz socjalny d/emerytów i rencistów 66,1 79,9 91,2 109,2 102,3

stypendia 41,1 170,5 492,7 532,9 554,6 w tym: Prezesa Rady Ministrów 18,4 0 0 0 0 wyrównanie szans edukac. młodzieży wiejskiej 0 132 363,2 532,9 554,6

komisje egzaminacyjne na awans zawodowy nauczycieli 0 0 1,6 1,4 2,8

podwyżki wynagrodzeń nauczycieli 97,7 0 0 0 0 skutki wdrożenia Karty Nauczyciela 0 301,3 0 412,1 0 Zespół Szkół Roln. CKP Nawojowa 0 0 0 193,8 0

Na zadania inwestycyjne 100 500 300 0 0 3.

Wypracowane dochody przez szkoły i placówki oświatowe 991,7 1 022,3 1 005,6 848,5 838,5

4.

Inne dochody /z przezn. na zadania inwestycyjne/ 0 95 297,2 365,1 0

w tym: z Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu 0 0 200 365,1 0

od Rady Rodziców 0 83 97,2 0 0 z PZU S.A. ŻYCIE 0 12 0 0 0

5. Kredyt bankowy 0 0 100,0 1 910,0 1 960,0 6. Nadwyżka budżetowa za 2001 r. 0 0 0 27,0 0

OGÓŁEM 19 599,7 24 292,0 28 790,6 27 873,3 30 115,5 x dotacja dla placówek oświatowych od 2000 r. wchodzi w skład subwencji oświatowej xx subwencja oświatowa w 2001 r. została zwiększona o kwotę 904,5 tys. zł na pokrycie kosztów wdrożenia Karty Nauczyciela w 2000 r.

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu Wykres nr 12 Wysokość części oświatowej subwencji ogólnej w latach 1999 – 2003 (w tys. zł)

23473,326657,326602,322123

16726,2

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

1999 2000 2001 2002 2003

subwencja oświatowa


Część oświatowa subwencji ogólnej wzrosła: • w roku 2000 w porównaniu do roku 1999 o kwotę 5 396 800 zł tj. o 32,2%. Z tej

kwoty 1 576 900 zł tj. 7,1% stanowi przesunięcie dotychczasowej dotacji na

47

finansowanie placówek wychowania pozaszkolnego tj. poradni psychologiczno-pedagogicznych, powiatowego domu kultury, domu wczasów dziecięcych i innych do subwencji oświatowej,

• w roku 2001 w porównaniu do 2000 r. o kwotę 4 479 300 zł tj. o 20,2%, • w roku 2003 w porównaniu do 2002 r. o kwotę 3 184 000 zł tj. o 13,5% w związku ze

wzrostem liczby oddziałów średniorocznie o 13 oraz uzyskaniem wyższych stopni awansu zawodowego przez nauczycieli.

Wzrost subwencji zarówno w 2000 jak i w 2001 roku spowodowany był głównie

skutkami wdrożenia zmian wynagrodzeń wynikających z nowelizacji Karty Nauczyciela. Część oświatowa subwencji ogólnej zmalała w roku 2002 w porównaniu do roku 2001 o kwotę 3 129 000 zł tj. o 11,8% w związku z mniejszą liczbą o 22 oddziałów, średniorocznie.

48

Tabela nr 39 Struktura wydatków na zadania oświatowe w latach 1999 – 2003 (w tys. zł)

Lp Wyszczególnienie 1999 % 2000 % 2001 % 2002 % 2003 %

Wydatki ogółem 19 298,9 100 24 093,8 100 27 564,8 100 27 546,9 100 29 694,2 100 I. Wydatki bieżące 18 648,1 96,6 23 229,5 96,4 26 280,8 95,3 24 849,1 90,2 27 899,6 94,0 z tego

1. Dotacje dla szkół niepublicznych 243,1 1,3 294,1 1,2 1 425,9 5,2 1 343,5 4,8 1 211,7 4,1 2. Wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń 14 654,6 75,9 18 002,9 74,7 19 720,7 71,6 17 665,4 64,1 19 924,0 67,1 3. Wydatki osobowe nie zal. do wynagrodzeń 240 1,3 386,6 1,6 560 2 417,9 1,5 364,0 1,2

/dodatki wiejskie, mieszkaniowe, uszczerbki na zdrowiu, fundusz zdrowotny dla

nauczycieli i inne/

4. Odpis na ZFŚS 730,1 3,8 898,3 3,7 897,7 3,3 874,8 3,2 951,2 3,2 5. Delegacje służbowe 62,3 0,3 68,9 0,3 54,7 0,2 46,1 0,2 52,0 0,2 6. Fundusz socjalny dla emerytów i rencistów 66,1 0,3 79,9 0,4 91,2 0,3 109,2 0,4 102,3 0,3 7. Pomoc materialna dla młodzieży 46 0,2 178,3 0,8 533,9 1,9 575,9 2,1 614,6 2,1

w tym: styp. Prez. Rady Ministrów 18,4 0,1 0 0 0 0 0 0 0 0 wyrównanie szans eduk. młodz. wiejskiej 0 0 132 0,5 363,3 1,3 532,9 1,9 554,6 1,9

8. Usuwanie skutków klęsk żywiołowych 0 0 0 0 65 0,2 0 0 0 0 9. Remonty 343,2 1,8 657,4 2,7 573,5 2,1 541,9 2,0 707,5 2,4 10. Pozostałe wydatki rzeczowe 2 262,7 11,7 2 663,1 11 2 358,2 8,5 3 274,4 11,9 3 972,3 13,4 II. Wydatki majątkowe 650,8 3,4 864,3 3,6 1 284,0 4,7 2 697,8 9,8 1 794,6 6,0

z tego: inwestycje budowlane 600 3,1 744,2 3,1 1 280,4 4,7 2 646,2 9,6 1 745,0 5,8 zakupy inwestycyjne 50,8 0,3 120,1 0,5 3,6 0 51,6 0,2 49,6 0,2


49

Na wyrównywanie szans edukacyjnych młodzieży wiejskiej w roku 2000 wypłacono 132 000 zł, natomiast w 2001 roku wypłacono 363 300 zł, w 2002 r. wypłacono 532 900 zł, a w roku 2003 wypłacono 554 600 zł. Środki na remonty w 2000 roku wzrosły w porównaniu do 1999 r. o 0,9% tj. o kwotę 314 200 zł, natomiast w 2001 r. zmalały o kwotę 84 000 zł tj. o 0,6%. W roku 2002 zmalały o 31 600 zł tj. o 5,5%, a w roku 2003 wzrosły o 165 600 zł tj. o 30,6%. Wydatki na bieżące utrzymanie szkół i placówek oświatowych tj. opał, gaz, energia elektryczna, woda i inne wzrosły w 2000 roku w porównaniu do 1999 o 400 400 zł tj. o 0,7%, natomiast w 2001 r. zmalały o 304 900 zł tj. o 2,5%, ze względu na mniejszą liczbę oddziałów a tym samym mniejszą kwotę otrzymanej subwencji. W roku 2002 wzrosły o 916 200 zł tj. 11,9%, a w 2003 r. wzrosły 697 900 zł tj. 13,4%. Środki na wydatki majątkowe wzrosły w 2000 r. o 213 500 zł tj. o 0,2% wydatków ogółem, natomiast w 2001 r. o kwotę 419 700 zł tj. o 1,7%. W roku 2002 wzrosły 1 413 800 zł tj. o 32,2% natomiast zmalały w roku 2003 o 903 200 zł tj. o 33,5%.

Wydatki ponoszone na zadania oświatowe w latach 1999 – 2001 miały tendencję wzrostową:

• w roku 2000 w porównaniu do 1999 r. o kwotę 4 794 900 zł tj. o 24,8%, • w roku 2001 w porównaniu do 2000 r. o kwotę 3 471 000 zł tj. o 14,4%.

Dotacje dla szkół niepublicznych w latach 1999 i 2000 utrzymywały się na tym

samym poziomie, natomiast w 2001 r. wzrosły o 4% - ze względu na powstanie nowych szkół niepublicznych. W roku 2002 w porównaniu do roku 2001 zmalały o kwotę 314 780 zł tj. o 19,0% a w roku 2003 w porównaniu do roku 2002 zmalały o 131 840 zł tj. o 9,8% w związku z mniejszą liczbą oddziałów. Tabela nr 40 Zestawienie przekazanych dotacji z budżetu Powiatu Nowosądeckiego dla szkół niepublicznych w latach 1999 – 2003

Kwota dofinansowania (zł) Lp. Nazwa szkoły 1999 2000 2001 2002 2003

1. Niepubliczna Szkoła Administracji i Zarządzania Policealne Studium Zawodowe w Grybowie 33 186 24 192 23 718 0 0

2. Niepubliczna Szkoła Administracji i Zarządzania Policealne Studium Zawodowe w Muszynie 29 729 40 257 40 803 31 270 26 334

3. Policealne Studium Zawodowe w Starym Sączu 46 211 72 450 66 397 52 710 32 3204. Studium Menagerów Turystyki w Krynicy Zdroju 118 389 121 890 71 372 38 160 33 9725. Niepubliczna Szkoła Informatyki

Policealne Studium Zawodowe w Muszynie 15 610 24 696 30 150 24 486 22 6296. Prywatne Technikum dla Dorosłych w Starym Sączu 0 10 584 17 152 14 980 6 8167. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Cechu Rzemiosł

Różnych w Muszynie 0 0 1 408 700 1 154 046 1 040 4698. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Krynicy Z. 0 0 0 27 860 49 132

OGÓŁEM 243 125 294 069 1 658 292 1 343 512 1 211 672Źródło: Sprawozdania roczne z wykonania budżetu Powiatu Nowosądeckiego za okres 1999 – 2003

51

Tabela nr 41 Koszt kształcenia ucznia w szkołach publicznych wg typów szkół w latach 1999 – 2003

1 9 9 9

2 0 0 0

2 0 0 1

2 0 0 2

2 0 0 3

Lp. Wyszczególnienie wydatki roczne

średnia roczna liczba

uczniów

średni koszt

kształc. ucznia

wydatki roczne


uczniów

średni koszt

kształc. ucznia

wydatki roczne


uczniów

średni koszt

kształc. ucznia

wydatki roczne


uczniów

średni koszt

kształc. ucznia

wydatki roczne


uczniów

średni koszt

kształc. ucznia

I. O g ó ł e m 15 116,3 7 069 2 138 19 271 7 387 2 609 20 538,7 7 289 2 818 19 655,9 6 533 3 009 20 670,8 6 921 2 987 z tego:

1. Gimnazja 0 0 0 69,3 46 1 507 179,6 83 2 164 276,8 115 2 408 380,3 152 2 502 2.

Licea ogólnokształcące 3 651,2 2 016 1 811 4 909,4 2 242 2 190 5 230,4 2 292 2 282 5 149,3 2 028 2 539 5 631,9 1 975 2 852

3. Szkoły zawodowe 11 314,3 5 031 2 249 14 138,4 5 078 2 784 15 005,5 4 898 3 063 14 146,9 4 374 3 234 14 658,6 4 794 3 058 4.

Szkoły zawodowe specjalne 150,8 22 6 855 153,9 21 7 329 123,2 16 7 700 82,9 16 5 180 0 0 0

II. Internaty 1 702,3 493 3 453 1 797,6 468 3 842 1 999,4 401 4 986 1 256,8 223 5 636 1 209,6 195 6 203 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

52

5.4. Baza materialna szkół i placówek oświatowych 5.4.1. Stan wyjściowy

Baza lokalowa szkół i placówek oświatowych przejętych przez Powiat Nowosądecki z dniem 1 stycznia 1999 r. znajdowała się w nie najlepszym stanie technicznym. Stare budynki i ich wyeksploatowane wyposażenie techniczne w zdecydowanej większości kwalifikowały się do pilnych remontów i modernizacji. Dokonana przez władze Powiatu ocena przejętego mienia i wykaz niezbędnych potrzeb inwestycyjnych i modernizacji spowodowały konieczność działań doraźnych, likwidujących zagrożenia bezpieczeństwa i umożliwiających dalsze funkcjonowanie jednostek oraz podjęcie prac nad opracowaniem programu systemowej poprawy bazy w drodze modernizacji i inwestycji. Tabela nr 42 Stan bazy oświatowej wg stanu na dzień 1 stycznia 1999 r.

Rok budowy szkoły

Lp. Nazwa placówki do 1939 do 1970 1971-

1989 po 1990Szk. z salami gimnastyczn.

Szk. bez sal gimnastyczn.

1. LO Grybów 1 1 zastępcza 2. LO Krynica Zdrój 1 1 zastępcza 3. I LO Stary Sącz 1 1 zastępcza 4. ZSO Muszyna 1 1 1 5. ZSZ Grybów 1 1 6. ZSZ Krynica Zdrój 1 1 zastępcza 7. ZSZ Stary Sącz 1 1 8. ZSD-M Stary Sącz 1 1 1 zastępcza 9. ZS Łącko 1 1 1

10. ZSZ nr 2 Stary Sącz 1 1 11. ZSZ Podegrodzie 1 1 12. ZSRCKU Marcinkowice 1 1 1 13. ZSZCKP Nawojowa 1 1 14. ZS Muszyna Złockie 1 1 15. ZS Tęgoborze 1 1 16. ZSZ Trzycierz 17. PMDK Stary Sącz 1 18. PPP Krynica Zdrój 1 19. PPP Stary Sącz 20. DWDz Piwniczna Zdrój 1 1 21. OPP Muszyna 1 22. MOSPN Krynica Zdrój

23. LO dla Dorosłych Muszyna Złockie

RAZEM 15 5 4 0 9 w tym 5 zastępczych


Jak wynika z powyższego zestawienia tylko 4 szkoły posiadają normatywne sale gimnastyczne, 5 szkół realizuje zajęcia z wychowania fizycznego w salach zastępczych, nienormatywnych, a 6 szkół nie posiada żadnych sal gimnastycznych; 15 budynków w których

53

aktualnie funkcjonują szkoły i placówki oświatowe wybudowanych zostało w okresie przedwojennym. 5.4.2. Inwestycje oświatowe

Powiat Nowosądecki przejął od Wojewody Małopolskiego w ramach kontynuacji jedno zadanie inwestycyjne pod nazwą „Budowa Nowego Obiektu Szkolnego dla Zespołu Szkół Zawodowych w Krynicy Zdroju”. Inwestycja ta rozpoczęta w 1996 roku znajdowała się w chwili przejęcia na etapie stanu surowego. Nowy budynek szkoły, w którym uzyskano 17 sal lekcyjnych, zakończony został i oddany do użytku z dniem 1 września 2001 roku. Koszt zadania zamknął się kwotą 3 793 900 zł, z czego 1 126 100 zł przeznaczone zostało ze środków własnych Powiatu.

W III kwartale 2000 roku rozpoczęto budowę Hali Sportowej o wymiarach 18,0 x 36,0 m przy Zespole Szkół Zawodowych w Grybowie. Inwestycja ta, której koszt wynosi 1 735 100 zł, zakończona została w sierpniu 2002 r. Zadanie finansowane było ze środków własnych Powiatu i kredytu zaciągniętego przez Powiat oraz dotacji otrzymanej z Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu w wysokości 565 100 zł. W III kwartale 2001 r. wykonano pierwszy etap modernizacji internatu ZSZ w Starym Sączu. Przebudowano dachy na trzech segmentach obiektu oraz wyremontowano sanitariaty. Przebudowa dachu ostatniego, czwartego segmentu budynku wykonana została w III kwartale 2002 r. Całkowity koszt modernizacji dachów wszystkich czterech segmentów wynosi około 220 000 zł. Tabela nr 43 Wykonanie inwestycji oświatowych w latach 2002/2003 przyjętych do realizacji Uchwałą Nr 281/XXXVII/2002 Rady Powiatu Nowosądeckiego z dnia 21 lutego 2002 r.

Poniesione nakłady w latachLp. Nazwa zadania

Wartość kosztorys (tys. zł)

Termin rozpoczęciazakończenia

Planowane efekty

Poniesione nakłady do 31.12.01 r. (w tys. zł)

2002 2003 Razem

Zadania kontynuowane 1. Rozbudowa ZSZ

Krynica Zdrój – II etap

754,0

III kw. – 2002I kw. – 2003

6 p.d.n.

100

754

-

754

2. Bud. Małej Hali Sportowej przy ZSZ w Grybowie

1 735,0

III kw. – 2000IV kw. – 2002

hala sportowa wym. 18,0 x 36,0 + 2 p.d.n.

456,2 200*

713,8 365,1*

-

713,8 365,1

3. Modernizacja (I etap)

internatu ZSZ w Starym Sączu

220

III kw. – 2001III kw. – 2002

Przebudowa dachów,modernizacja sanitariatów

100

346,1

-

346,1

Zadania rozpoczęte 1. Rozbudowa ZS

w Łącku 1 647,5

II kw. – 2002 II kw. – 2004

8 p.d.n. z gabinetami

-

41,1

1 300

1 341,1

2. Modernizacja (I etap) LO w Starym Sączu

300

III kw. – 2002IV kw. – 2002

Przebudowa dachu, wymiana stolarki, docieplenie

-

150

-

150

3. Modernizacja ZSRCKP w Nawojowej

521,1

II kw. – 2002III kw. – 2003

Wymiana okien, docieplenie ścian

-

276,1

245

521,1

4. Partycypacja w budowie sali gimnastycznej przy ZSO w Muszynie

200

II. kw. – 2003III kw. – 2002

-

-

-

200

200

Razem środki Powiatu (w tys. zł)

4 852,2

656,2

2 281,1

1 745

4 026,1

* Środki UKFiS 200 365,1 - 365,1 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

54

5.4.3. Remonty

Od lat występujące braki środków finansowych na cele remontowe oraz intensywne wykorzystanie bazy lokalowej szkół i placówek oświatowych spowodowały, że większość obiektów oświatowych znajdowała się w złym stanie technicznym wymagającym wykonania prac remontowych o większym lub mniejszym zakresie i stopniu pilności.

Na podstawie wykonanych przeglądów oraz wniosków składanych przez dyrektorów podległych jednostek rozpoznane i zbilansowane zostały niezbędne potrzeby remontowe i modernizacyjne w przejętych do prowadzenia szkołach i placówkach oświatowych. Pilnych remontów wymagało kilka kotłowni szkolnych, w innych obiektach należało dokonać wymiany stolarki okiennej, docieplenia ścian, remontów dachów, remontu sanitariatów, a także malowania pomieszczeń.

W celu poprawy stanu techniczno-sanitarnego i estetyki budynków, a tym samym zapewnienia odpowiednich warunków bezpieczeństwa pracy i nauki władze Powiatu wygospodarowały w budżecie niezbędne środki na zabezpieczenie najpilniejszych zadań remontowych. W okresie minionych pięciu lat wykonano szereg remontów o znacznym zakresie robót jak np.:

• w dziewięciu obiektach szkolnych wymieniono dziesięć kotłów centralnego ogrzewania na nowe,

• w dziesięciu obiektach wymieniono stolarkę okienną, • w jedenastu szkołach i placówkach oświatowych wyremontowano pomieszczenia

sanitariatów dla uczniów, oraz instalacje wodne i kanalizacyjne, • ponadto wyremontowano budynek warsztatów szkolnych Zespołu Szkół Drzewno-

Mechanicznych w Starym Sączu, wykonano docieplenie ścian budynku Domu Wczasów Dziecięcych Nr 1 w Piwnicznej Zdroju, dokonano odgrzybienia pomieszczeń w budynku szkolnym Zespołu Szkół w Łącku, wykonano nowy mur oporowy przy budynku Liceum Ogólnokształcącego w Krynicy Zdroju. Wykonano przyłącza do kanalizacji sanitarnej w Zespole Szkół Zawodowych nr 2 w Starym Sączu i Powiatowym Młodzieżowym Domu Kultury w Starym Sączu, wykonano adaptację pomieszczeń w budynku byłego internatu ZSZ w Grybowie dla Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, remont hydrantów w Zespole Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego w Marcinkowicach oraz w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Krynicy Zdroju i inne.

Tabela nr 44 Nakłady na remonty poniesione w latach 1999 – 2003 (w tys. zł)

Nakłady poniesione w roku Lp. Nazwa jednostki

1999 2000 2001 2002 2003 Razem

1. Liceum Ogólnokształcące Grybów 15 21 17 4 185,7 242,7 2. Liceum Ogólnokształcące Krynica Zdrój 0,9 10,6 0,9 - - 12,4 3. Zespół Szkół Ogólnokształcących Muszyna 20,5 28,4 20,6 22,4 13 104,9 4. I Liceum Ogólnokształcące Stary Sącz 9,2 22,8 38,1 107,1 31,7 208,9 5. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych Muszyna Złockie - - 5 0,8 - 5,8 6. Zespół Szkół Zawodowych Grybów 56,8 128,8 40,1 104 17,4 347,1 7. Zespół Szkół Zawodowych Stary Sącz 24,9 25,1 151,1 77,6 56,4 335,1 8. Zespół Szkół Zawodowych nr 2 Stary Sącz - 7,3 1 1,3 16,1 25,7 9. Zespół Szkół Drzewno-Mechanicznych Stary Sącz 21,5 65,2 63,9 7,1 32,5 190,2 10. Zespół Szkół Łącko 9,3 64,8 5,4 21,9 52,5 153,9 11. Zespół Szkół Rolnicze Centrum Kszt. Ust. Marcinkowice 24 43,4 41,1 13 0,5 122

55

12. Zespół Szkół Rolniczych CKP Nawojowa 14,4 60,4 17,9 10,7 0,6 104 13. Zespół Szkół Tęgoborze 5,8 3,5 34,5 28,1 93,6 165,5 14. Zespół Szkół Zawodowych Podegrodzie - 5 43,1 12 12 72,1 15. Zespół Szkół Złockie 1,9 13,6 8,4 3,6 0,2 27,7 16. Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury Stary Sącz 22,6 26,8 7,8 5,1 18,4 80,7 17. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Krynica Zdrój 13,8 33,9 8,6 3,2 1,5 61 18. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Grybów - - - - 12,1 12,1 19. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Stary Sącz - - - 19,8 - 19,8 20. Ognisko Pracy Pozaszkolnej Muszyna 5,6 3,2 5,1 5,1 1,6 20,6 21. Międzyszkolny Ośrodek Sportowy Krynica Zdrój 1 - - - - 1 22. Dom Wczasów Dziecięcych Piwniczna Zdrój 96 93,6 58,3 - - 247,9 23. Zespół Szkół i Placówek Piwniczna - - - 53,2 17,8 71

24. Zespół Szkół Zawodowych Krynica Zdrój - - 5,6 - - 5,6

25. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Krynica Zdrój - - - 29,3 104,8 134,1 26. Internat LO Stary Sącz - - - 12,5 - 12,5 27. Internat ZSZ Stary Sącz - - - - 34,6 34,6 28. Internat Międzyszkolny Stary Sącz - - - - 4,4 4,4

RAZEM 343,2 657,4 573,5 541,8 707,4 2 823,3 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

Jak wynika z zestawienia tabelarycznego w latach 1999-2003 Powiat Nowosądecki

przekazał na cele remontowe w jednostkach oświatowych środki finansowe w łącznej kwocie 2 823,3 tys. zł. Powiat nie posiada wystarczającej ilości środków finansowych na szybką realizację wszystkich potrzeb remontowych. Z tego też względu zadania te wykonywane są sukcesywnie i obejmują najpilniejsze prace związane z zabezpieczeniem budynków oraz ich bezpiecznym użytkowaniem. 5.5. Współpraca ze szkołami wyższymi

Powstanie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu jest jednym z efektów realizacji Programu Rozwoju Gospodarczego Sądecczyzny. Aktualnie w Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej studiuje w trybie dziennym i zaocznym ponad trzy tysiące studentów.

Starosta Nowosądecki, poprzez uczestnictwo w pracach Konwentu Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu, ma możliwość zgłaszania wniosków dotyczących kierunków rozwoju uczelni. Z inicjatywy Powiatu Nowosądeckiego w ramach współpracy z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Nowym Sączu odbywają się, w niektórych szkołach ponadgimnazjalnych łączone egzaminy maturalne z egzaminami wstępnymi na tą uczelnię, a studenci PWSZ odbywają praktyki w Starostwie Powiatowym w Nowym Sączu.

Na podobnych zasadach odbywa się współpraca z innymi uczelniami wyższymi, które mają swoje filie na terenie Powiatu Nowosądeckiego, tj. Akademią Górniczo – Hutniczą oraz Politechniką Krakowską. Prowadzone są rozmowy w sprawie utworzenia filii Akademii Rolniczej w Krakowie w Zespole Szkół Rolniczych w Nawojowej.

Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej w Krakowie zorganizowała w 2001 r. w Zespole Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Ustawicznego w Marcinkowicach podyplomowe studia z zakresu integracji z Unią Europejską oraz programów pomocowych. Uczestnikami tych ostatnich byli pracownicy urzędów administracji samorządowej z terenu Powiatu Nowosądeckiego.

Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych z terenu Powiatu Nowosądeckiego mają możliwość kontynuowania nauki również w Wyższej Szkole Biznesu – National - Louis University w Nowym Sączu. Oferta edukacyjna WSB – NLU w Nowym Sączu obejmuje studia

56

dzienne, wieczorowe i zaoczne na kierunkach: marketing i zarządzanie, informatyka, politologia. Ponadto WSB – NLU prowadzi studia podyplomowe i studia MBA.

57

6. KULTURA 6.1. Wprowadzenie

W zakresie kultury Powiat Nowosądecki realizuje zadania mające na celu dbałość o dziedzictwo kulturowe regionu. W tym celu współpracuje z samorządami gmin, samorządem województwa małopolskiego, instytucjami upowszechniania kultury, stowarzyszeniami oraz licznym zespołami amatorskimi, twórcami i działaczami kultury.

Sądecczyzna należy do regionów o niezwykle silnie rozwiniętej tradycji ludowej, co przyczynia się do rozwoju kultury regionalnej. Na jej terenie żyją 2 grupy etniczne: Łemkowie i Romowie oraz 4 grupy etnograficzne: Lachy Sądeckie, Górale Łąccy, Górale Rytersko-Piwniczańscy i Pogórzanie. 6.2. Formy działalności kulturalnej – instytucje kultury i społeczny ruch kulturalny

Bogata kultura regionalna jest podstawą funkcjonowania różnorodnych form działalności kulturalnej. Na terenie Powiatu działa:

• 16 zespołów folklorystycznych, • 17 orkiestr dętych stale działających i 10 orkiestr działających okazjonalnie, • 32 chóry parafialne i szkolne, • ok. 50 różnych amatorskich zespołów artystycznych, tj. muzycznych, tanecznych,

teatralnych, poetyckich, Ponadto tworzy tu około 60 twórców (w tym 11 profesjonalnych) zajmujących się: rzeźbą, malarstwem, haftem, kowalstwem artystycznym, poezją. Dodatkowo na terenie Powiatu działa:

• 15 towarzystw społeczno-kulturalnych - Towarzystwo Miłośników Kamionki w Kamionce Wielkiej, - Krynickie Towarzystwo Kulturalne w Krynicy Zdroju, - Towarzystwo Miłośników Ziemi Łąckiej w Łącku, - Stowarzyszenie „ Łącka Droga Owocowa” w Łącku, - Stowarzyszenie „Dolina Dunajca” w Łącku, - Towarzystwo Miłośników Ziemi Muszyńskiej w Muszynie, - Towarzystwo Miłośników Piwnicznej w Piwnicznej, - Towarzystwo Miłośników Starego Sącza, - Towarzystwo Ziemi Podegrodzkiej w Podegrodziu, - Stowarzyszenie Miłośników Rytra w Rytrze, - Stowarzyszenie Lachów Sądeckich w Podegrodziu, - Stowarzyszenie „Nasza Ziemia Grybowska” w Grybowie, - Stowarzyszenie Zespołu Regionalnego „Kowalnia” w Stróżach, - Towarzystwo Ludowe w Lipiu, - Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi Librantowa,

• muzea - Muzeum Regionalne w Starym Sączu, - Muzeum Regionalne PTTK w Muszynie, - Muzeum Regionalne w Piwnicznej Zdroju, oraz filie Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu:

58

- Muzeum Nikifora w Krynicy Zdroju, - Muzeum Lachów Sądeckich w Podegrodziu,

• 4 kina - Grybów, Stary Sącz, Krynica Zdrój, Muszyna,

• 76 instytucji kultury - 2 Centra Kultury (w Krynicy Zdroju i Korzennej), - 1 Miejski Ośrodek Kultury (w Grybowie), - 3 Miejsko-Gminne Ośrodki Kultury (w Muszynie, Piwnicznej, Starym Sączu), - 8 Gminnych Ośrodków Kultury (Łabowa, Nawojowa, Podegrodzie, Łącko, Chełmiec,

Gródek n/Dunajcem, Kamionka Wielka, Grybów), - 1 Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna (w Starym Sączu), - 1 Miejska Biblioteka Publiczna (w Grybowie), - 3 Miejsko-Gminne Biblioteki Publiczne (w Krynicy Zdroju, Piwnicznej, Muszynie), - 11 Gminnych Bibliotek Publicznych (w Chełmcu, Gródku n/Dunajcem, Grybowie -

siedziba w Stróżach, Kamionce Wielkiej, Korzennej, Nawojowej, Łabowej, Łącku, Łososinie Dolnej – z siedzibą w Tęgoborzy, Podegrodziu, Rytrze),

- 46 filii bibliotecznych.

Na terenie Powiatu Nowosądeckiego znajduje się 269 obiektów zabytkowych, z których 225 zostało wpisanych do rejestru zabytków, prowadzonego przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Tabela nr 45 Rozmieszczenie zabytków na terenie Powiatu Nowosądeckiego

Gmina Kościoły i klaszt.

Cer- kwie

Kapli- czki,

kaplice

Ruiny zam- ków

Pałace, dwory

Budynki użyt.

publicz.

Układy urban. Domy Zespoły

obronne Parki i ogrody

Stanow. archeol.

Cmen tarze

Bud. gosp.

Chełmiec 2 - 3 - 2 1 1 - - 4 3 3 12 Gródek n/ Dunajcem

4 - - - 2 - - - 1 - - - -

M. Grybów 1 - - - 1 2 1 - - - - 2 Gm. Grybów 4 2 7 - - - - 1 - 1 - 6 - Kamionka Wielka

1 2 - - - - - - - - - 1 -

Korzenna 2 - 4 - 1 - - - - 2 - - - Krynica Zdrój 2 9 2 - - 13 2 34 - 3 - 1 - Łabowa 3 5 3 - - - - 1 - - - 1 2 Łącko 3 - - - - - 2 - - - - - Łososina Dolna

3 - - - 3 - - - - 2 - 1 -

Muszyna 1 10 6 1 - - 2 14 - - - 1 - Nawojowa 2 - - - 1 - - - - 1 - - - Piwniczna Zdrój

- 2 - - - - - - - - - - -

Podegrodzie - 6 1 - 2 - 3 - - - - 1 - Rytro - - 1 1 - - - - - - - - - Stary Sącz 6 - 1 - - 1 2 33 1 - - 3 12

RAZEM 35 36 28 2 12 17 13 83 2 13 3 20 26 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu 6.3. Nakłady finansowe ponoszone przez Powiat Nowosądecki na zadania z zakresu kultury Samorząd powiatowy w latach 2001 – 2003 finansował zadania z zakresu kultury na poziomie systematycznie wzrastającym.

59

Tabela nr 46 Finansowanie zadań z zakresu kultury w 2001 r.

Dział Rozdział Nazwa Kwota 921 92105 Pozostała działalność 98 000 zł 921 92116 Biblioteki publiczne 100 000 zł 921 92109 Ośrodki kultury – Powiatowy

Młodzieżowy Dom Kultury

78 000 zł

RAZEM 276 000 zł

Źródło: Sprawozdania z wykonania budżetu Powiatu Nowosądeckiego za lata 1999-2003 Tabela nr 47 Finansowanie zadań z zakresu kultury w 2002 r.



82 000 zł RAZEM

298 000 zł

Źródło: Sprawozdania z wykonania budżetu Powiatu Nowosądeckiego za lata 1999-2003 Tabela nr 48 Finansowanie zadań z zakresu kultury w 2003 r.



73 500 zł 921 92120 Ochrona zbytków 13 000 zł

RAZEM 331 000 zł Źródło: Sprawozdania z wykonania budżetu Powiatu Nowosądeckiego za lata 1999-2003 6.4. Powiatowe instytucje kultury 6.4.1. Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury Zadania edukacji i oświaty kulturalnej oraz ochrony dorobku regionalnego realizuje, od 2000 roku Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury z siedzibą w Starym Sączu. W 2000 roku Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury zorganizował po raz pierwszy Przegląd Dorobku Artystycznego Dzieci i Młodzieży ze szkół Powiatu Nowosądeckiego, w którym udział wzięło ok. 300 uczestników, przedstawiając swój dorobek z zakresu: poezji śpiewanej, recytacji, malarstwa, fotografiki, teatru, tańca i obrzędu ludowego, muzyki instrumentalnej, wokalnej i instrumentalno-wokalnej, metaloplastyki, rzeźby. Prezentacje odbywały się w różnych miejscowościach na terenie Powiatu: w Krynicy Zdroju, Grybowie, Starym Sączu, Marcinkowicach, Podegrodziu, Nawojowej. Laureaci wystąpili w Koncercie Noworocznym, któremu patronował Starosta Nowosądecki.

Ważnym zadaniem na rzecz edukacji kulturalnej młodzieży, realizowanym przez Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury, jest prowadzenie Szkółek Ginących Zawodów.

Aby ochronić tradycje gry na instrumentach ludowych, a tym samym zapewnić zespołom regionalnym kadrę muzyków grających w kapelach regionalnych, zostały utworzone, Szkółki Muzykowania Ludowego.

60

Młodzież zainteresowana poznaniem tajników sztuki rzeźbienia uczy się w Szkółkach Rzeźby Ludowej utworzonych z inicjatywy Stowarzyszenia Lachów Sądeckich. Obecnie działa 13 Szkółek Ginących Zawodów, z tego:

• 11 Szkółek Muzykowania Ludowego m. in. w Nawojowej, Obidzy, Piątkowej, Kamionce Wielkiej, Mszalnicy, Mystkowie, Podegrodziu i Łososinie Dolnej,

• 2 Szkółki Rzeźby Ludowej w Podegrodziu i Niskowej. Pod okiem 11 instruktorów kształci się w nich łącznie 71 dzieci i młodzieży.

We wrześniu 2000 roku utworzono przy Powiatowym Młodzieżowym Domu Kultury w Starym Sączu „Fonotekę Regionalną Ziemi Sądeckiej”. Realizacja tego zadania pozwala na trwały zapis elektroniczny, na płytach CD, repertuaru kapel i zespołów regionalnych działających na terenie Powiatu Nowosądeckiego. Do chwili obecnej dokonano nagrań takich zespołów amatorskiego ruchu artystycznego: „Małe Lachy” – Nowy Sącz, „Lachy – II” – Nowy Sącz, „Lachy – I” – Nowy Sącz, „Mali Mystkowianie” – Mystków, „Piątkowioki” – Piątkowa, „Dolina Popradu” – Piwniczna Zdrój, „Kapela Franciszka Kurzei z Kiczni” – Łącko, „Muzyka Karpat w wykonaniu rodziny Wojtka Boguckiego” – Podegrodzie, „Mszalniczanie” – Mszalnica, „Skalnik” – Kamionka Wielka, „Chłopcy Podegrodzcy” – Podegrodzie, „Mały Skalnik” – Kamionka Wielka, „Mali Mszalniczanie” – Mszalnica, „Jakubkowianie” – Łososina Dolna, „Kamionczanki” – Kamionka Wielka, „Małe Łącko” – Łącko, „Dolina Dunajca” – program góralski – Nowy Sącz, „Dolina Dunajca” – program lachowski – Nowy Sącz, „Podegrodzie” – Podegrodzie, „Małe Podegrodzie” – Podegrodzie, „Nawojowiacy” – Nawojowa, „Sądeczoki” MDK Nowy Sącz, „Górale Łąccy” – kolędy – Łącko, „Sądeczanie” – kolędy – Nowy Sącz, „Skalnik” – kolędy, „Jakubkowianie” – kolędy, „Sądeckie śpiewanie” – wybór z fonoteki, „Chór Parafialny z Marcinkowic” – kolędy, „Chór „ECHO – II” – Nowy Sącz, Chór Siołkowa, Zespół wokalny: „Promyczki’’ - Nowy Sącz, „Zespół wokalny „Stokrotki’’ – SP Tęgoborze, Pieśni religijne i piosenki religijne: „Promyczki’’ - Nowy Sącz, „Kolędy J.J. Czecha” – Dzieci MDK Stary Sącz, „Trylogia” – MDK Stary Sącz, „Sądecka Orkiestra Symfoniczna” – Nowy Sącz, „Plecie wiatr w wiklinie” – Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. 6.4.2. Powiatowa Biblioteka Publiczna Rada Powiatu Nowosądeckiego Uchwałą Nr 67/XI/99 z dnia 16 sierpnia 1999 r. powierzyła zadania z zakresu powiatowej biblioteki publicznej Miastu i Gminie Stary Sącz, którego władze wyraziły zgodę na utworzenie na bazie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Starym Sączu placówki powiatowej. W dniu 30 grudnia 1999 r. zostało podpisane porozumienie pomiędzy Zarządami: Miasta i Gminy Stary Sącz i Powiatu Nowosądeckiego.

Biblioteki stanowią ważne ogniwo w działalności kulturalnej i oświatowo-wychowawczej. Wspomagają szeroko rozumianą edukację społeczną, której odbiorcami w większości jest młodzież i dzieci uczące się. Biblioteki to również jedyne instytucje zapewniające bezpłatny dostęp do dóbr kultury polskiej i światowej za pośrednictwem książki, czasopism, a także komputerowych baz danych.

Na realizację tego zadania oraz poprawę stanu bibliotek publicznych w Powiecie oraz na funkcjonowanie Powiatowej Biblioteki Publicznej, w 2000 roku wydatkowano kwotę 110 000 zł, z czego 60 000 zł na zadania bieżące Powiatowej Biblioteki Publicznej i 50 000 zł na realizację nowatorskiego Programu „Komputeryzacja i praca w sieci komputerowej bibliotek publicznych działających na terenie Powiatu Nowosądeckiego”.

Przy udziale samorządów gminnych wypracowano dwuletni program, który przewidywał IV etapy realizacji:

61

• I etap – zakup wysokiej klasy sprzętu komputerowego dla wszystkich bibliotek publicznych na terenie Powiatu - 2000 rok (zakup po połowie sfinansowany przez Gminy i Powiat)

• II etap – przeprowadzenie szkoleń dla pracowników bibliotek szkolenie podstawowe obsługi komputera - 2000 rok szkolenie w programie bibliotecznym typu „MAK” - 2002 rok

• III etap – zakup programów bibliotecznych typu „MAK” (2001 rok – zadanie zrealizowano ze środków Ministerstwa Kultury

i Dziedzictwa Narodowego, dzięki czemu wszystkie (16) biblioteki publiczne posiadają program „MAK”)

• IV etap – włączenie bibliotek do sieci internetowej (2001/2002 rok)

Realizacja tego zadania spotkała się z bardzo wysoką oceną wystawioną przez prof. dr Jacka Wojciechowskiego – Dyrektora Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie.

Projekt komputeryzacji uzyskał również uznanie w konkursie „Liga Inicjatyw Powiatowych” organizowanym przez Związek Powiatów Polskich, gdzie znalazł się wśród 24 projektów wyróżnionych w skali kraju.

W latach 2002-2003 Biblioteka Powiatowa realizowała wyznaczone etapy komputeryzacji sieci bibliotecznej. Przeprowadzono łącznie 10 szkoleń z zakresu obsługi programu MAK pracowników bibliotek w Powiecie Nowosądeckim. Dzięki staraniom Biblioteki Powiatowej, która nawiązała współpracę z Fundacją im. Andrzeja Urbańczyka, 8 bibliotek (Chełmiec, Gródek n/Dunajcem, Kamionka Wielka, Korzenna, Piwniczna, Stary Sącz oraz filie biblioteczne w Żegiestowie i Przysietnicy) zostało doposażone w komputery. Ponadto Biblioteka Powiatowa zakwalifikowała się do programu „Ikonka”, realizowanego przez Ministerstwo Nauki i Informacji, dzięki czemu 13 bibliotek z terenu Powiatu zostało wyposażone po trzy zestawy wysokiej klasy komputery z dostępem do internetu. W większości bibliotek przeprowadzono selekcję książek, przygotowując w ten sposób księgozbiory do wprowadzania ich do baz danych. Obecnie 6 bibliotek (Krynica Zdrój, Muszyna, Piwniczna, Rytro, Stary Sącz, Chełmiec) wprowadziło parę tysięcy rekordów do baz. Dzięki czemu będzie możliwe w latach 2005 – 2007 otwarcie automatycznej wypożyczalni książek.

Poza działalnością podstawową, Biblioteka Powiatowa dopracowała się dwóch imprez o zasięgu powiatowym tj. „Międzynarodową Jesień Literatury Pogórza”, „Wigilia Poetów”. Tabela nr 49 Informacje o bibliotekach publicznych w latach 1999 – 2003

1999 2000 2001 2002 2003 Liczba bibliotek 16 16 16 16 16Liczba filii 48 48 47 47 47Liczba użytkowników ogółem 33 908 34 001 34 432 34 008 35 560Zakup książek 10 474 15 434 14 195 16 123 14 773Stan zbiorów 714 560 715 434 718 852 723 133 716 800Łączna liczba wypożyczeń 856 065 891 328 899 915 901 381 918 887Wzrost lub spadek liczby użytkowników + 58 + 93 +431 *-424 +1 552Liczba użytkowników bibliotek w przeliczeniu na 100 mieszkańców 17,71 17,82 17,75 17,48 18,33

Napływ nowości w przeliczeniu na 100 mieszkańców 5,50 8,04 7,00 6,00 4,84

* Spadek ilości użytkowników spowodowany był likwidacją filii bibliotecznej w Niskowej w gminie Chełmiec Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

62

Tabela nr 50 Formy pracy prowadzone w bibliotekach Powiatu Nowosądeckiego w 2002 r.

Gminy Liczba konkur

sów

Liczba uczestni

ków

Liczba spotkań

autor skich

Liczba uczestni

ków

Lekcje bibliote

czne

Liczba uczestni

ków

Liczba form

cyklicz nych

Liczba uczestni

ków

Liczba wystaw

Liczba uczestni

ków

Grybów 2 54 - - - - 1 78 31 713 Krynica Zdrój 54 350 6 200 30 600 4 1 330 6 300 Muszyna 22 253 2 54 16 296 - - 44 8 436 Piwniczna Zdrój - - - 5 107 - - 3 391 Stary Sącz 2 59 12 1 510 2 58 8 2 339 2 1 856 Chełmiec 3 100 1 40 3 70 - - 1 150 Gródek n/D 10 320 - - 2 46 5 128 - - g. Grybów 4 162 4 186 19 370 4 608 9 190 Kamionka W. 3 32 - - 6 62 1 232 8 453 Korzenna - - - - - - 5 1 460 5 1 560 Łabowa 2 122 1 49 12 350 3 183 3 580 Łącko - - - - 2 58 - - - - Łososina D. 11 210 - - 10 230 - - - - Nawojowa - - - - 4 92 - - - - Podegrodzie 4 125 - - 20 410 1 50 3 400 Rytro - - 1 18 5 140 2 470 2 793

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu Tabela nr 51 Formy pracy prowadzone w bibliotekach Powiatu Nowosądeckiego w 2003 r.

Gminy

Liczba konkur

sów

Liczba uczestni

ków

Liczba spotkań

autor skich

Liczba uczestni

ków

Lekcje bibliote

czne

Liczba uczestni

ków

Liczba form

cyklicz nych

Liczba uczestni

ków

Liczba wystaw

Liczba uczestni

ków

Grybów 1 60 - - 3 60 2 127 26 650 Krynica Zdrój 60 410 7 230 35 700 4 1 930 7 330 Muszyna 16 167 - - 17 278 - - 52 9 326 Piwniczna Zdrój - - 2 76 6 131 - - 3 560 Stary Sącz 3 75 14 2 170 5 125 9 2 480 3 3 600 Chełmiec 2 100 2 50 4 85 1 50 - - Gródek n/D 7 166 - - 2 38 5 121 - - g. Grybów 3 142 5 192 28 592 6 1 328 8 184 Kamionka W. 2 16 - - 4 48 1 186 6 362 Korzenna - - - - - - 6 1 600 6 1 654 Łabowa 3 182 2 105 13 283 4 285 2 838 Łącko - - - - 3 85 - - - - Łososina D. 8 140 - - 9 180 - - - - Nawojowa - - - - 4 112 - - - - Podegrodzie 4 150 - - 25 500 3 1 840 2 290 Rytro 2 43 2 44 1 30 2 402 1 236

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu 6.5. Współpraca z instytucjami upowszechniania kultury, organizacjami i stowarzyszeniami kultury oraz amatorskim ruchem artystycznym; nagrody i wyróżnienia

Powiat jest współorganizatorem różnorodnych imprez kulturalnych i w tym zakresie współfinansuje:

• upowszechnianie twórczości artystycznej - organizacja cyklicznych regionalnych i międzynarodowych prezentacji artystycznych,

• upowszechnianie twórczości literackiej - wspieranie literatury regionalnej i pobudzanie rozwoju czytelnictwa,

• tworzenie systemu informacji w bibliotekach publicznych,

63

• ochronę kultury regionalnej i amatorskiego ruchu artystycznego, w tym także ochrony zanikających zawodów i umiejętności artystycznych oraz inicjowanie działań na rzecz dostępu do dóbr kultury,

• popularyzację kultury regionalnej za granicą, • promocję zbiorów muzealnych i ich ochronę, • edukację kulturalną i artystyczną, w tym dokształcanie i doskonalenie animatorów

kultury i bibliotekarzy, • ochronę zabytków i cennych zbiorów bibliotek publicznych, • wspieranie środowisk twórczych i reprezentujących je związków oraz stowarzyszeń

służących zachowaniu ich dorobku twórczego, • wspieranie przedsięwzięć społeczno-kulturalnych, służących kultywowaniu tradycji

regionalnej, w tym szczególnie przedsięwzięć o charakterze jubileuszowym, • wspieranie przedsięwzięć mających na celu prezentację dorobku regionalnego na terenie

kraju, • wspieranie inicjatyw tworzenia nowych form prezentacji kultury i wydarzeń

kulturalnych, w tym za pomocą środków audiowizualnych.

Zarząd Powiatu podejmuje decyzje o udzieleniu dotacji, kierując się zasadą, że impreza ma znaczenie ponadlokalne oraz uzyskała pozytywną opinię Komisji Kultury i Ochrony Dóbr Kultury Rady Powiatu Nowosądeckiego. Rada Powiatu Nowosądeckiego Uchwałą nr 101/XIV/99 z dnia 30 grudnia 1999 r. uchwaliła zasady i tryb przyznawania dorocznych nagród Starosty Nowosądeckiego za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury. Starosta Nowosądecki przyznaje nagrody osobom i organizacjom szczególnie zasłużonym w działaniach na rzecz kultury regionalnej.

W 2000 r. Starosta Nowosądecki przyznał 15 nagród indywidualnych i 3 nagrody zespołowe, w 2001 r. 14 nagród indywidualnych i 1 nagrodę zespołową, w 2002 r. 10 nagród indywidualnych i 2 nagrody zespołowe, a w 2003 r. 11 nagród indywidualnych i 4 nagrody zespołowe.

64

7. SPORT 7.1. Jednostki działające w sferze kultury fizycznej i sportu

Na terenie Powiatu Nowosądeckiego działają 204 stowarzyszenia kultury fizycznej z osobowością prawną, w tym:

• 150 Uczniowskich Klubów Sportowych (ewidencja w Starostwie), • 46 Klubów Sportowych (rejestrowane przez Sąd Rejonowy), • 8 powiatowych i okręgowych związków i stowarzyszeń sportowych: - Powiatowe Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe, - Sądeckie Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej, - Zrzeszenie Sportu Osób Niepełnosprawnych „Start”, - Nowosądecko - Podhalański Związek Żeglarski, - Sądecki Związek Tenisa Stołowego, - Okręgowy Związek Piłki Nożnej, - Okręgowy Związek Piłki Siatkowej, - Nowosądecki Podokręg Narciarski.

Kluby sportowe działające na terenie Powiatu Nowosądeckiego oprócz popularnych

dyscyplin sportowych takich jak piłka nożna, siatkowa, koszykowa, czy lekkoatletyka stwarzają również warunki do uprawiania:

• jeździectwa (Nawojowa), • kolarstwa górskiego (Krynica Zdrój, Muszyna), • żeglarstwa (Znamirowice), • siatkówki plażowej (Stary Sącz), • kajakarstwa górskiego (Wietrznica koło Łącka), • sankorolek (Krynica Zdrój), • biegów na orientację (Wielogłowy), • narciarstwa alpejskiego (kolej gondolowa na Jaworzynę Krynicką, wyciąg krzesełkowy

w Wierchomli, duża ilość wyciągów narciarskich w okolicach Piwnicznej Zdroju, Muszyny, Krynicy Zdroju),

• narciarstwa klasycznego (trasy biegowe w Ptaszkowej, Rytrze, okolicach Muszyny i Krynicy Zdroju),

• hokeja na lodzie (kryte lodowisko w Krynicy Zdroju).

Stowarzyszenia sportowe i okręgowe związki sportowe w Powiecie przez cały rok organizują szereg imprez sportowo-rekreacyjnych regionalnych, ogólnopolskich, jak i międzynarodowych. Na szczególną uwagę zasługują:

• Wiosenne i jesienne zawody w kolarstwie górskim dla dzieci, młodzieży i dorosłych w Krynicy Zdroju, Muszynie i Piwnicznej Zdroju,

• Ogólnopolskie zawody w saneczkarstwie w Krynicy Zdroju oraz narciarstwie zjazdowym na stokach Jaworzyny Krynickiej,

• Zintegrowana Zimowa Spartakiada Dziecięca o Memoriał Romana Stramki i Zbigniewa Kmiecia w Ptaszkowej,

• Małopolsko-Sądecka liga w narciarstwie klasycznym, • Międzynarodowy Festiwal Koszykówki na Deptaku w Krynicy Zdroju, • Międzynarodowe Zawody na Sankorolkach w Krynicy Zdroju, • Sądecka liga w tenisie stołowym,

65

• Pokazy modeli szybowcowych w Łososinie Dolnej, • Wyścigi motorowodne na Jeziorze Rożnowskim, • Międzynarodowa liga piłki nożnej, siatkowej i koszykowej, • Liczne biegi uliczne i festyny sportowo-rekreacyjne.

Corocznie organizowane są różnego rodzaju rozgrywki sportowe w ramach

poszczególnych związków i stowarzyszeń sportowych. Na szczególną uwagę, ze względu na ilość startującej młodzieży, zasługuje współzawodnictwo sportu dzieci i młodzieży szkolnej w ramach „Igrzysk Młodzieży Szkolnej”. W związku z zawieszeniem działalności Powiatowego Szkolnego Związku Sportowego w Nowym Sączu organizację tych igrzysk przejął Międzyszkolny Ośrodek Sportowy Powiatu Nowosądeckiego z siedzibą w Piwnicznej Zdroju. Współzawodnictwo obejmuje wszystkie szkoły: podstawowe, gimnazja i ponadgimnazjalne z terenu Powiatu. Eliminacje rozgrywane są na szczeblu gminnym, następnie międzygminnym, powiatowym, międzypowiatowym i wojewódzkim.

„Igrzyska Młodzieży Szkolnej” przeprowadzane są w następujących dyscyplinach sportowych: biegi przełajowe indywidualne i sztafetowe, piłka siatkowa, piłka ręczna, koszykówka, indywidualny i drużynowy tenis stołowy, piłka nożna, lekkoatletyka czwórbój lekkoatletyczny, kolarstwo górskie, narciarstwo, unihokej. Rokrocznie organizowane są eliminacje na szczeblu powiatowym, w których uczestniczy około 6 000 startujących.

W ogólnej klasyfikacji Wojewódzkich Igrzysk Młodzieży Szkolnych za lata 2000/2001 i 2001/2002, opublikowanych przez Małopolski Szkolny Związek Sportowy w Krakowie, wśród 20 sklasyfikowanych powiatów województwa małopolskiego - Powiat Nowosądecki uplasował się na trzecim miejscu.

Stowarzyszenia sportowe organizują szereg imprez sportowo-rekreacyjnych o zasięgu ponadgminnym, regionalnym, ogólnopolskim oraz międzynarodowym. Mogą się one ubiegać o wsparcie finansowe z budżetu Powiatu.

Powiat Nowosądecki dostrzegając potrzeby w zakresie dostępności sportu oraz promowania aktywnego wypoczynku wśród dzieci, młodzieży i dorosłych wspiera działania zmierzające w tym kierunku. Uwzględniając potrzeby środowiska sportowego oraz sugestie Komisji Sportu i Rekreacji Rady Powiatu przyjęto jako zadania priorytetowe działania na rzecz rozwoju aktywności sportowej dzieci i młodzieży oraz osób niepełnosprawnych. 7.2. Finansowanie kultury fizycznej

Wydatki Powiatu Nowosądeckiego na kulturę fizyczną i sport w latach 1999 – 2003 przedstawiają się następująco: Tabela nr 52 Wydatki na kulturę fizyczną i sport w latach 1999 – 2003

Lp. Nazwa zadania 1999 2000 2001 2002 2003 1. Współzawodnictwo sportowe dzieci i

młodzieży „Szkolne Igrzyska Sportowe” - 20 000 23 000 25 000 25 000

2. Dofinansowanie dla stowarzyszeń kultury fizycznej na organizację imprez sportowych o zasięgu ponadgminnym oraz udział w zawodach rangi ogólnopolskiej.

28 000 32 350 31 999 42 000 53 000

3. Wspieranie sportu niepełnosprawnych 2 000 3 000 5 000 3 000 4 000 OGÓŁEM 30 000 55 350 59 999 70 000 82 000


Z budżetu Powiatu finansowane są również zajęcia pozalekcyjne dla dzieci i młodzieży prowadzone przez Międzyszkolny Ośrodek Sportowy w Krynicy Zdroju.

66

W latach 1999 – 2001 dofinansowano 95 godzin zajęć tygodniowo, na łączną kwotę 70 000 zł. Natomiast w latach 2002 – 2003 dofinansowano 131 godzin zajęć tygodniowo, na łączną kwotę 100 000 zł. Tabela nr 53 Sportowe zajęcia pozalekcyjne w latach 1999 – 2003

Lp. Nazwa Gminy

Tygodniowa ilość godzin1999-2001

Tygodniowa ilość godzin2002-2003

Dyscyplina sportowa

1. Miasto Grybów 12 14 Piłka siatkowa, lekkoatletyka, strzelectwo

2. Gmina Grybów 8 6 Narciarstwo biegowe 3. Chełmiec 4 8 Lekkoatletyka 4. Podegrodzie 4 6 Lekkoatletyka 5. Muszyna 10 14 Piłka siatkowa, narciarstwo

biegowe 6. Krynica Zdrój 8 13 Koszykówka, piłka nożna,

kolarstwo 7. Stary Sącz 14 16 Piłka siatkowa, piłka nożna 8. Korzenna 4 8 Tenis stołowy 9. Łososina Dolna 2 4 Lekkoatletyka 10. Łabowa 4 4 Piłka ręczna 11. Łącko 4 7 Piłka ręczna, lekkoatletyka,

koszykówka 12. Rytro 3 8 Biegi narciarskie 13. Nawojowa 5 6 Piłka ręczna 14. Gródek n/Dunajcem 4 5 Tenis stołowy 15. Kamionka Wielka 2 4 Lekkoatletyka 16. Piwniczna Zdrój 4 8 Piłka siatkowa

RAZEM 95 131


Gminy realizują zadania w zakresie podstawowego szkolenia sportowego dzieci i młodzieży, rozwoju bazy sportowej, jej utrzymania oraz stwarzają warunki do szeroko pojętej rekreacji na swoim terenie.

Według informacji uzyskanych z gmin, środki z budżetów na działalność sportowo-rekreacyjną przeznaczane były głównie na:

• utrzymanie i doposażenie posiadanych obiektów sportowo-rekreacyjnych, • organizację imprez sportowych, • dofinansowanie klubów sportowych działających na terenie danej gminy.

67

8. TURYSTYKA 8.1. Działania na rzecz rozwoju turystyki – promocja Sądecczyzny

Powiat Nowosądecki, w ramach zadań polegających m. in. na popularyzowaniu walorów historycznych, geograficznych i kulturowych regionu, przygotowywaniu i opracowywaniu materiałów promocyjnych, a także tworzeniu bazy informacji gospodarczej i turystycznej, podejmował opisane poniżej działania.

Do najważniejszych działań związanych z prezentacją Sądecczyzny na imprezach promocyjnych w latach 2002 – 2004 należy zaliczyć:

• Współudział w organizacji stoisk targowych podczas Międzynarodowych Targów Turystycznych w Poznaniu i Warszawie /2002 rok/, Kijowie /2003 rok/, w Warszawie /2004 rok/

• Organizacja promocji potencjału gospodarczego i turystycznego podczas Jarmarku Agroturystycznego w Warszawie

• Organizacja powiatowych obchodów Światowego Dnia Turystyki wspólnie z gminami i Nowosądecką Izbą Turystyczną

• Udział w warsztatach na temat regionalnych i lokalnych organizacji turystycznych organizowanych przez Polską Organizację Turystyki i Polską Izbę Turystyki

• Udział w XII Forum Ekonomicznym w Krynicy Zdroju w dniach 5 – 7 września 2002 r. Organizacja Promocji Powiatu Nowosądeckiego obejmująca powitanie oficjalnych gości Forum, „Sądecką Biesiadę”, prezentację oferty gospodarczej firm oraz prezentację multimedialną potencjału gospodarczego Powiatu Nowosądeckiego

• Udział w organizacji Targów Miodowych w Kamiannej w 2003 r. • Współorganizacja I Rajdu Licealistów w Piwnicznej – 2003 r. • Współorganizacja II i III Rajdu Samorządowców szlakami im. Jana Pawła II - 2003 i

2004 r. • Udział w opracowywanej strategii rozwoju turystycznego Gmin Doliny Popradu - 2003 r. Ponadto Określono priorytety oraz przeprowadzono konkurs ofert na zadania z zakresu

promocji i rozwoju turystyki na rok 2004. 8.2. Współpraca z podmiotami działającymi w branży turystycznej

Powiat współtworzył w roku 2001 Małopolską Organizację Turystyczną, a także z działającymi na terenie Sądecczyzny podmiotami gospodarczymi z branży turystycznej - Sądecką Organizację Turystyczną. Wspierał również utworzenie Nowosądeckiej Izby Turystycznej. Celem wymienionych organizacji jest poszerzenie form promocji i rozwoju turystyki w regionie, skoordynowanie rozwoju i promocji produktów turystycznych oraz stworzenie zintegrowanego systemu informacji turystycznej. Ich funkcjonowanie umożliwi integrację społeczności lokalnej, głównie jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów gospodarczych branży turystycznej oraz stowarzyszeń działających w sferze turystycznej poprzez dofinansowanie realizowanych przez nie zadań:

• Oznakowania atrakcji turystycznych gminy Grybów - 2003 r. • Wydania I i II edycji katalogu ofert turystycznych podmiotów turystycznych pt. „Ziemia

Sądecka – produkt turystyczny” – 2003 i 2004 r. • Wydania Informatora Turystycznego „Ziemia Sądecka – zaprasza” – 2002 r. oraz jego

wznowionej zweryfikowanej wersji w 2004 r.

68

• Organizacji rajdów, zlotów, spływów o zasięgu powiatowym, 2003 r. – 2 imprezy, 2004 r. – 3 imprezy. W szkołach ponadpodstawowych prowadzonych przez Powiat Nowosądecki kształcona

jest młodzież, która stanowić będzie kadry dla podmiotów działających w branży turystycznej. W tym zakresie:

• w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Krynicy Zdroju prowadzone jest Technikum Hotelarskie,

• w Zespole Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Nawojowej prowadzone jest Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego,

• w Zespole Szkół w Tegoborzy, Łącku, Złockiem i Podegrodziu prowadzone są Technika Żywienia i Gospodarstwa Domowego.

Podjęto współpracę z Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Krakowie – Filia w Nowym Sączu dot. organizacji cyklu szkoleń w zakresie przedsiębiorczości i aktywności na rynku pracy. Ponadto kadry dla turystyki kształcą:

• Studium Menadżerów Turystyki w Krynicy Zdroju (wraz z oddziałem zamiejscowym w Nowym Sączu), specjalności: obsługa ruchu turystycznego i hotelarstwo,

• Wyższa Szkoła Biznesu NLU w Nowym Sączu, • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu, specjalność: zarządzanie

turystyką. 8.3. Agroturystyka

W ramach prowadzonej działalności agroturystycznej ponad 100 gospodarstw współpracuje z Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Nawojowej. Powiat wspierał prowadzone przez Ośrodek Doradztwa Rolniczego szkolenia specjalistyczne nt. „Zrównoważonego rozwoju turystyki na obszarach wiejskich” oraz „Agroturystyka jako dodatkowe źródło dochodu”. Ośrodek Doradztwa Rolniczego na przestrzeni ostatnich 3 lat zorganizował: 104 szkolenia, 45 pokazów, 11 kursów, 51 konkursów, 25 prezentacji. Uczestniczyło w nich średnio rocznie 1 100 osób zainteresowanych wykonywaniem tej działalności gospodarczej.

69

9. POZOSTAŁE ZAGADNIENIA SPOŁECZNE 9.1. Realizacja zadań z zakresu ochrony praw konsumentów w okresie 2002 – 2003

W zakresie ochrony praw konsumentów zadania samorządu powiatowego na terenie Powiatu Nowosądeckiego wykonuje Powiatowy Rzecznik Konsumentów powołany Uchwałą Nr 64/XX/99 Rady Powiatu Nowosądeckiego w dniu 29 czerwca 1999 r. Realizacja zadań w tej dziedzinie polega m. in. na:

• Zapewnianiu bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów

Ogółem z tej formy pomocy w okresie 2002 – 2003 skorzystało 450 mieszkańców Powiatu Nowosądeckiego. Struktura skarg przedstawiała się następująco:

- niewłaściwe załatwianie przez przedsiębiorców reklamacji towarów z tytułu wad, - nierzetelność i nieterminowość usług, - nieskuteczność roszczeń o naprawy gwarancyjne samochodów, - stosowanie nieuczciwych praktyk przez przedsiębiorców oferujących usługi

kredytowe w tzw. systemie argentyńskim, czy sprzedaży towarów poza lokalem przedsiębiorstwa i na odległość,

- inne: naliczanie opłat za ciepło, opłat abonamentowych w sieciach komórkowych. We wszystkich sprawach udzielano porad prawnych, wyjaśnień, dokonywano interpretacji przepisów prawa.

Tabela nr 54 Struktura udzielonych porad przez Powiatowego Rzecznika Konsumentów

Wyszczególnienie Ogółem

I. Usługi ogółem, w tym: 179 bankowe 13 finansowe 2 ubezpieczeniowe 8 systemy argentyńskie 17 telekomunikacyjne (operatorzy, TV kablowa) 36 dostawa energii (prąd, gaz, ciepło, woda) 5 turystyczne i hotelarskie 5 pralnicze 4 remontowo budowlane 43 Inne: meble, instalacyjne, okna, użyczenie, najem, usługi serwisowe, krawieckie, jubilerskie, wulkanizacyjne, pasażerskie przewozy taksówkami, pośrednictwo nieruchomościami, reklamowe, fotograficzne, wulkanizacyjne

46

II. Umowy sprzedaży ogółem, w tym: 254 wyposażenie wnętrz (AGD, RTV) 58 odzież 33 obuwie 80 samochody 16 Inne: materiały budowlane, sprzęt sportowy ogrodniczy 67 III. Umowy poza lokalem i na odległość 16

Źródło: Sprawozdanie z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów

• Występowaniu do przedsiębiorców w celu sygnalizowania naruszenia praw konsumentów poprzez niezgodne z prawem załatwianie reklamacji towaru lub usługi, a także innych naruszeń prawa, z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę sądową

70

Pomocy w tym zakresie udzielono 38 osobom. Przedmiotem wystąpień były konkretne zarzuty niewłaściwego trybu załatwiania zgłaszanych reklamacji z tyt. wad nabytych towarów, stosowanie praktyk monopolistycznych poprzez zawyżanie cen, wprowadzanie konsumentów w błąd przy zawieraniu umów, utrudnianie odstąpienia od umów zwartych poza lokalem przedsiębiorstwa, naruszenie ustawy o języku polskim.

• Wytaczanie powództw na rzecz konsumentów i wstępowanie do toczących się postępowań sądowych w sprawach o ochronę interesów konsumentów

Ogółem wniesiono dwa pozwy na rzecz konsumentów przeciwko przedsiębiorcy wykonującemu usługi budowlane i przeciwko producentowi oraz sprzedawcy materiałów budowlanych. W sprawach na rzecz konsumentów wniesionych w 2001 r. uzyskano pozytywne rozstrzygnięcia sądowe w dwóch przypadkach tj. uznanie niedozwolonych klauzul umownych stosowanych przez przedsiębiorcę działającego w tzw. systemie argentyńskim oraz nakaz zapłaty. Przygotowano również pozwy sądowe przeciwko przedsiębiorcom do samodzielnego wniesienia przez konsumentów.

• Współdziałanie z organami administracji rządowej Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów z Delegaturą w Krakowie, Wojewódzkim Inspektoratem Inspekcji Handlowej w Krakowie i Delegaturą w Nowym Sączu, wójtami, burmistrzami miast i gmin, organizacjami zrzeszającymi przedsiębiorców - na rzecz ochrony praw konsumenckich

Na stałe w realizacji zadań wpisano współpracę z Nowosądeckim Klubem Federacji Konsumentów, organizacją społeczną reprezentującą interesy konsumentów poprzez udział w konferencjach, korzystanie z opinii rzeczoznawcy, promowanie praw konsumentów.

• Prowadzenie działalności edukacyjno – informacyjnej w zakresie praw konsumentów

W tej dziedzinie podejmowano szereg działań mających na celu podniesienie świadomości prawnej zarówno wśród młodzieży, jak i dorosłych poprzez:

- popularyzowanie w lokalnych mediach informacji na temat praw konsumentów i sposobów dochodzenia roszczeń,

- udział w konferencjach i seminariach na temat prawnych aspektów ochrony praw konsumentów w Unii Europejskiej organizowanych przez stowarzyszenia konsumenckie i Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie,

- wprowadzenie elementów wiedzy konsumenckiej do szkół w Powiecie Nowosądeckim poprzez:

- spotkania z nauczycielami i młodzieżą, - rozprowadzenie materiałów edukacyjnych popularyzujących wiedzę

konsumencką do wszystkich szkół na terenie Powiatu Nowosądeckiego.

Przekonanie w społeczeństwie o ciągłym interwencjonizmie państwowym we wszystkich dziedzinach życia społecznego powoduje brak czujności i rozwagi wśród konsumentów w wyborze towarów, usług, kontrahentów, co prowadziło do zawierania bardzo niekorzystnych umów. W praktyce zaobserwowano słabą znajomość swoich praw wśród konsumentów i przeświadczenie, że każda instytucja, do której się zwróci winna załatwić jego sprawę. Z drugiej strony występowała duża niechęć w dochodzeniu swoich roszczeń na drodze sądowej, co jest jedynym rozwiązaniem w przypadkach uchylania się przedsiębiorców od odpowiedzialności za naruszenie słusznych interesów konsumentów. Stąd działalność edukacyjna w zakresie prawa konsumenckiego zarówno wśród młodzieży jak i dorosłych ma duże znaczenie.

71

9.2. Realizacja zadań z zakresu mniejszości narodowych

Pełnomocnik Zarządu Powiatu Nowosądeckiego ds. Mniejszości Narodowych funkcjonuje w strukturze organizacyjnej Powiatu Nowosądeckiego od 22 maja 2000 roku. Przedmiotem jego działania jest współpraca z organizacjami skupiającymi mniejszości narodowe oraz bezpośrednie załatwianie spraw związanych z poprawą warunków bytowych osób pochodzenia rom skiego. W ramach realizacji swoich zadań, Pełnomocnik współdziała m. in. z gminami, które zamieszkują mniejszości narodowe, Pełnomocnikami Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Wojewody Małopolskiego oraz Rzecznikiem Praw Obywatelskich. Pełnomocnik bierze także udział w pracach Komisji Międzyresortowej na rzecz mniejszości narodowych. Działalność Pełnomocnika na rzecz ludności łemkowskiej skupia się przede wszystkim na współpracy ze Zjednoczeniem Łemków, pomocy rozwiązywaniu problemów zgłaszanych przez władze Zjednoczenia i udziale w konferencjach poświęconych problematyce łemkowskiej (nauka języków, zwrot majątków). W związku z tym, że nie udało się w bieżącym roku zdobyć środków na kontynuowanie pracy Mobilnego Punktu Porad dla Ludności Romskiej, prowadzone są intensywne starania o ponowienie działalności takiego punktu. Pozostawiono zatrudnienie pielęgniarki pracującej w terenie dla ludności romskiej, zajmującej się również profilaktyką i edukacją zdrowotną ludności romskiej. Zatrudnienie to odbywa się z budżetu Gmin Łącko i Nowego Sącza. Ludność romska znajdująca się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, wymaga większej pomocy. Dlatego też na terenach Powiatu Nowosądeckiego zamieszkałych przez Romów realizowany jest „Pilotażowy Program Rządowy na Rzecz Społeczności Romskiej”, skoncentrowany głównie na zadaniach edukacyjnych oraz poprawie warunków socjalnych.

Ponadto podejmowano współpracę z PCK w zakresie pomocy zaopatrzenia sanitarnego, pomocy żywnościowej oraz organizowania kursów pierwszej pomocy.

72

10. INFRASTRUKTURA DROGOWA 10.1. Stan dróg powiatowych W wyniku reformy administracji publicznej, Powiat Nowosądecki przejął łącznie 524,2 km dróg, w tym:

• 499,6 km dróg wojewódzkich zamiejskich, • 24,6 km dróg wojewódzkich miejskich.

W ciągach tych dróg zlokalizowanych było:

• 174 mosty (167 w ciągach dróg wojewódzkich zamiejskich i 7 w ciągach dróg wojewódzkich miejskich),

• 1 941 przepustów. Drogi te stały się z dniem 1 stycznia 1999 r. drogami powiatowymi, których zarządcą został Zarząd Powiatu Nowosądeckiego. W jego imieniu zarządzanie drogami przejął utworzony uchwałą Nr 20/V/99 Rady Powiatu Nowosądeckiego z dnia 7 stycznia 1999 r. Powiatowy Zarząd Dróg w Nowym Sączu – jednostka budżetowa Powiatu Nowosądeckiego.

Drogi powiatowe, poza drogami krajowymi i wojewódzkimi są zasadniczym elementem układu komunikacyjnego i transportowego Powiatu Nowosądeckiego. Stopień ich gęstości wynosi 33,8 km/100 km2 (w Małopolsce – 48,87 km/100 km2, średnia krajowa – 40,73 km/100 km2). Spośród wymienionej na wstępie długości dróg powiatowych, 467 km posiadało nawierzchnię bitumiczną, 19,3 km nawierzchnię wykonaną w technologii powierzchniowego utrwalania, 1,1 km z kostki. Natomiast 13,2 km dróg posiadało jeszcze nawierzchnię gruntową ulepszoną, 11,3 km nawierzchnię nieulepszoną tłuczniowo - brukową, a 12,3 km dróg stanowiły drogi gruntowe naturalne. Stan techniczny dróg przejętych przez Powiat nie odpowiadał zarówno wymaganym normatywom technicznym, jak i potrzebom ich użytkowników. Na stan techniczny przejętych dróg wpłynęły w dużym stopniu szkody spowodowane przez powodzie w latach 1997 – 1998 oraz w 2001 r. Generalnie, w momencie przejęcia, obecne drogi powiatowe o nawierzchni bitumicznej posiadały zaledwie stan techniczny dostateczny, a takie drogi jak przykładowo: Florynka - Izby, Krzyżówka - Tylicz - Muszynka (granica Państwa) na odcinku Krzyżówka - Tylicz, Krynica Zdrój - Tylicz, Żegiestów - Muszyna, Czaczów - Barnowiec, Stary Sącz - Moszczenica (na terenie Moszczenicy), Wysokie - Męcina, Tęgoborze - Chomranice, stan niedostateczny. Na ogólną liczbę przejętych 174 mostów, 113 było wykonanych w technologii żelbetowej, w tym 28 prefabrykowanej, 32 mosty posiadały konstrukcję stalową z pomostem drewnianym, 10 stalową z pomostem trwałym, 15 było tymczasowych, w tym część półtrwałych, 4 zaś inną konstrukcję. Stan techniczny tych mostów wyglądał następująco:

• bardzo dobry 1 most (Tylicz) • dobry 88 mostów • dostateczny 76 mostów • niedostateczny 9 mostów

W latach 1999-2002 Powiat Nowosądecki przejął nieuregulowane pod względem kategoryzacji następujące drogi:

• w Grybowie - ulica bez nazwy - 0,180 km wraz z mostem na os. Biała Wyżna,

73

• odcinek drogi Nawojowa - Poręba - Łazy Biegonickie - 1,415 km, w gminie Nawojowa. Przekazano natomiast Lasom Państwowym odcinek drogi Gołkowice - Gaboń o długości 1,8 km.

Od 2004 r. Powiat Nowosądecki przejął na mocy uchwały Rady Powiatu dotychczasową drogę gminną Piątkowa - Mystków o długości 2,4 km jako drogę łączącą drogę krajową z drogą powiatową Nowy Sącz - Cieniawa. W 2004 r. Rada Powiatu Nowosądeckiego przyjęła uchwałę w sprawie ustalenia przebiegu dróg powiatowych, w której skorygowano przebieg dróg Tęgoborze - Witowice i Nowy Sącz - Cieniawa. W wyniku wyżej wymienionych zmian łączna długość dróg powiatowych wynosić będzie 521,1 km. 10.2. Poprawa stanu powiatowej sieci drogowej w latach 1999-2004 10.2.1. Realizacja rzeczowa zadań W wyżej określonych warunkach Powiat Nowosądecki przystąpił w 1999 r. do realizacji zadań w zakresie drogownictwa. Poprawa stanu powiatowej sieci drogowej i dostępności komunikacyjnej została uznana za jedno z najważniejszych zadań określonych w Programie Rozwoju Gospodarczego Sądecczyzny, przyjętym uchwałą Rady Powiatu Nowosądeckiego w dniu 18 lutego 1999 r. Realizując to zadanie w 1999 r. przystąpiono, a w 2000 r. zakończono i oddano do użytku 2 nowe mosty, tj. w Barcicach przez rzekę Poprad w ciągu drogi powiatowej Barcice - Wola Krogulecka o długości 118 mb (koszt budowy wyniósł 3 348,6 tys. zł) i w Przydonicy przez potok Przydonicki o długości 12 mb (koszt budowy - 583,3 tys. zł). Podjęto odbudowę drogi powiatowej Ptaszkowa - Wojnarowa, realizując odcinek drogi o długości 1,27 km za kwotę 1 250 tys. zł.

W latach 1999 – 2000 odbudowano korpusy drogowe i nawierzchnie (nowe dywaniki bitumiczne) wybranych odcinków dróg powiatowych na długości 7,7 km.: Męcina - Wysokie, Limanowa - Chełmiec, Młynne - Łososina Dolna, Ptaszkowa - Wojnarowa, Nowy Sącz - Wilczyska, Nawojowa - Łazy Biegonickie, Wielogłowy - Klimkówka, Muszyna - Leluchów, Raszówki - Naszacowice, Biczyce - Gostwica, Tęgoborze - Witowice, Ptaszkowa - Ptaszkowa - Wieś, Czaczów - Barnowiec, Łącko - Olszana, Nowy Sącz - Cieniawa, Barcice - Wola Krogulecka, Frycowa - Złotne. Wykonano renowacje rowów na długości 48,3 km (m. in. wzdłuż dróg Gródek - Rożnów - Tropie, Łącko - Olszana, Królowa - Ptaszkowa - Biała Wyżna, Bartkowa - Łęka Siedlecka, Krynica Zdrój - Tylicz, ul. Szczawnicka w Piwnicznej, Siekierczyna - Naszczowice, Just - Tabaszowa, Limanowa - Chełmiec, Młynne - Łososina, Stadła - Długołęka). Ustawiono bariery energochłonne na łącznej długości 2,8 km (m. in. przy drogach Krzyżówka - Tylicz - Muszynka (granica Państwa), Muszyna - Leluchów, Królowa - Ptaszkowa - Biała Wyżna, Łącko - Olszana, Jazowsko - Obidza, Łącko - Kicznia, Frycowa - Złotne, Paszyn - Mogilno - Krużlowa, Rytro - Sucha Struga, Barcice - Wola Krogulecka, Ptaszkowa - Wojnarowa. Odbudowano i wyremontowano 2 mury oporowe na długości 150 mb przy drogach Jazowsko - Brzyna i Królowa - Ptaszkowa - Biała Wyżna. Zlikwidowano przełom powstały w okresie zimowym na drodze Sienna - Siedlce. Wyremontowano 8 mostów: w Barnowcu, Ptaszkowej, Roztoce - Kamiennej, Obidzy, Łosiu, Długołęce, Kosarzyskach, Krużlowej. Zlikwidowano skutki 4 osuwisk na drogach: Nowy Sącz - Wilczyska w m. Librantowa, Paszyn - Mogilno - Krużlowa w m. Paszyn, Łącko - Olszana w m. Wolaki (ponownie uaktywnione) oraz Florynka - Izby w m. Florynka. Przebudowano 6 przepustów pod drogami. Na realizacji zadań w 2001 r. zaważyła, w zasadniczy sposób, konieczność likwidacji skutków lipcowej powodzi. Z jednej strony konieczne stało się przywrócenie przejezdności dróg

74

zniszczonych w wyniku powodzi, z drugiej strony, tam gdzie było to możliwe, ich odbudowa w sposób trwały i docelowy. Powstałe w wyniku powodzi szkody w powiatowej infrastrukturze drogowej zostały oszacowane i zweryfikowane na kwotę 46,5 mln zł. W 2001 r. odbudowano i wyremontowano korpusy dróg, wykonano nowe nawierzchnie, zabezpieczono drogi przed podmyciem, zabezpieczono osuwiska i przywrócono przejezdność, na łącznej długości blisko 15 km dróg, w tym: Korzenna - Jasienna, Jazowsko - Obidza, Sienna - Siedlce, Bartkowa - Łęka Siedlecka, Żbikowice - Stańkowa, Tęgoborze - Wronowice, Tęgoborze - Chomranice, Wierchomla Wielka - Wierchomla Mała, Paszyn - Mogilno - Krużlowa (łącznie z przebudową przepustu na most w Paszynie), Kotów - Polany, Nawojowa - Łazy Biegonickie (zabezpieczenie osuwiska), Łącko - Wola Kosnowa, Łącko - Olszana, Ropa - Gródek - Biała Niżna, Niecew - Podole Górowa, Stróże - Polna, Nowa Wieś - Roztoka, Limanowa - Chełmiec, Nowy Sącz - Wilczyska, Łęka - Koniuszowa, Wielogłowy - Klimkówka, Gródek - Rożnów - Tropie. Wykonano remont mostu w Czaczowie w ciągu drogi Czaczów - Barnowiec i tymczasowy most w Jelnej (w miejsce całkowicie zniszczonego w trakcie powodzi) w ciągu drogi Sienna - Siedlce. Wykonano remont 2 przepustów w Miłkowej w ciągu drogi powiatowej Bartkowa - Łęka Siedlecka, w Lipnicy w ciągu drogi Niecew - Podole Górowa i przebudowano przepust w Kamionce w ciągu drogi Zawada - Florynka.

Zabezpieczono przed podmyciem mur oporowy (22 mb) przy drodze Nowa Wieś - Łosie. Wybudowano mosty w Łosiu (o długości 16,3 mb za 329 tys. zł), w ciągu drogi Nowa Wieś - Łosie, w Homrzyskach (o długości 6,7 mb za 147,1 tys. zł) w ciągu drogi Frycowa - Złotne. Rozpoczęto odbudowy mostów w Naszacowicach w ciągu drogi Chełmiec - Gołkowice (o wartości 2 140,2 tys. zł, z umownym terminem zakończenia w listopadzie 2002 r.) i w Jelnej w ciągu drogi Sienna - Siedlce (o wartości 501 tys. zł, którego realizacja została zakończona w kwietniu 2002 r.) oraz remont mostu w Przydonicy w ciągu drogi Bartkowa - Łęka Siedlecka (o wartości 115,6 tys. zł, zakończony w kwietniu 2002 r.). W 2001 r. wykonano renowację rowów na łącznej długości 38,5 km (m. in. przy drogach Nowy Sącz - Wilczyska (4,7 km), Gródek - Rożnów - Tropie (4,2 km), Tęgoborze - Wronowice (2,9 km), Korzenna - Jasienna (2,3 km), Paszyn - Mogilno - Krużlowa (2,2 km), ulica bez nazwy w Grybowie (1,8 km), Zawada - Florynka (1,8 km), Powroźnik - Jastrzębik (1,8 km), Łabowa - Łabowiec (1,5 km), Trzetrzewina - Podrzecze (1,5 km), Sienna - Siedlce (1,3 km), Wysokie - Męcina (1,1 km), Korzenna - Janczowa (1,1 km). Ustawiono bariery energochłonne na łącznej długości 2,8 km, w tym 0,8 km w ramach zadań związanych z odbudową po powodzi (m. in. przy drogach Ptaszkowa - Wojnarowa, Zawada - Florynka, Kotów - Polany, ul. Pułaskiego w Krynicy Zdroju, Sienna - Siedlce, Wierchomla Wielka - Wierchomla Mała, Gródek - Rożnów - Tropie, Stadła - Długołęka, Bartkowa - Łęka Siedlecka, Tęgoborze - Wronowice, Niecew - Podole Górowa, Jazowsko - Obidza, Kamionka Wielka - Kamionka Górna, Paszyn - Mogilno, Krużlowa, Łącko - Wola Kosnowa, przy ul. Szczawnickiej w Piwnicznej Zdroju. W 2002 r. kontynuowano prace związane z likwidacją skutków powodzi z 2001 r. poprzez remonty bądź odbudowy takich dróg jak Nawojowa - Łazy Biegonickie, Krynica Zdrój - Tylicz, Brzezna - Litacz, Czaczów - Barnowiec, Bartkowa - Łęka Siedlecka II etap, Sienna - Siedlce II etap, oraz z 2002 r. - odbudowa drogi powiatowej Krzyżówka - Tylicz - Muszynka (granica Państwa) łącznie z przebudową 3 mostów drewnianych na żelbetowe o długości 7,0 mb i szerokości 10,5 m każdy (o wartości 1 249,4 tys. zł). Wykonano także prace remontowe nawierzchni i korpusu drogi Czarny Potok - Szczereż, zabezpieczono przed podmyciem korpus drogi Łącko - Wola Kosnowa, zrealizowano II etap odbudowy drogi Ptaszkowa - Wojnarowa. Przywrócono przejezdność drogi Bartkowa - Łęka

75

Siedlecka w Przydonicy. Rozpoczęto prace związane z remontem chodnika w Gołkowicach w ciągu drogi Gołkowice - Gaboń. Zakończono rozpoczętą w 2001 r. odbudowę mostów w Naszacowicach (o długości 41,65 mb, szerokości 12,7 m i wartości 2 203,9 tys. zł łącznie z wykupem gruntów i kosztami nadzoru inwestorskiego) w ciągu drogi powiatowej Chełmiec - Gołkowice i w Jelnej (o długości 12,76 mb, szerokości 9,44 m i wartości 501 tys. zł) w ciągu drogi powiatowej Sienna - Siedlce oraz remont mostu w Przydonicy w ciągu drogi powiatowej Bartkowa - Łęka Siedlecka (o wartości 115,6 tys. zł). Ponadto wykonano remonty mostów w Muszynie w ul. Kościuszki, w Kamionce w ciągu drogi Zawada - Florynka, w Roztoce w ciągu drogi Nowa Wieś - Roztoka. Odbudowano przepust w Kamionce Górnej w ciągu drogi Kamionka Wielka - Kamionka Górna (o długości 16 mb, średnicy 140 cm i wartości 126,9 tys. zł) oraz rozpoczęto prace przy odbudowie przepustu w Ptaszkowej w ciągu drogi Królowa - Ptaszkowa - Biała Wyżna. Wykonano renowację i pogłębienie istniejących rowów na łącznej długości blisko 9 km, w tym m. in. dróg Nowa Wieś - Roztoka - 1,3 km, Bartkowa - Łęka Siedlecka - 1,12 km, Tęgoborze - Chomranice - 0,77 km, Podegrodzie - Mokra Wieś - 0,660 km, Tęgoborze - Witowice - 0,66 km, Biczyce - Gostwica - 0,45 km, Just - Tabaszowa - 0,33 km, Frycowa - Złotne - 0,3 km, Nawojowa - Łazy Biegonickie - 0,3 km, Żbikowice - Stańkowa - 0,3 km, Rytro - Sucha Struga - 0,3 km, oraz Siekierczyna - Naszacowice, Barcice - Przysietnica, Niecew - Podole Górowa, Nowy Sącz - Wilczyska, Królowa - Ptaszkowa - Biała Wyżna. Ustawiono bariery energochłonne, które w ilości 1,03 km ustawiono przy takich drogach jak między innymi: Nowa Wieś - Łosie, Paszyn - Mogilno - Krużlowa, Zawada - Florynka, Sienna - Siedlce, Królowa - Ptaszkowa - Biała Wyżna, Nowy Sącz - Wilczyska, Niecew - Podole Górowa, Korzenna - Janczowa, Żbikowice - Stańkowa, Nawojowa - Łazy Biegonickie, Korzenna - Jasienna - Przydonica, Jazowsko - Obidza. W 2003 r. wykonane zostały prace remontowe nawierzchni, korpusów i umocnień następujących dróg: Czaczów - Barnowiec, Tymowa - Łososina Dolna, Nowy Sącz - Wilczyska, Nowa Wieś - Roztoka, Ptaszkowa - Wojnarowa, Powroźnik - Muszyna I i II etap łącznie z przebudową dwóch mostów zlokalizowanych w jej ciągu w Złockiem i Jastrzębiku, związany z wykonaniem objazdu tą drogą na okres budowy mostu w Muszynie w ciągu drogi wojewódzkiej. Zakończono rozpoczętą w 2002 r. odbudowę drogi Powroźnik - Muszyna oraz przebudowano drogę Siekierczyna - Naszacowice i zmodernizowano poprzez poszerzenie jezdni i budowę chodnika drogę Chełmiec - Gołkowice. Przeprowadzono remont muru oporowego w Rytrze w ciągu drogi powiatowej Rytro - Roztoka. Zabezpieczono most w Długołęce w ciągu drogi Stadła - Długołęka wykonując remont umocnień i - w trybie awaryjnym - naprawę filara mostu we Wronowicach w ciągu drogi Młynne - Łososina Dolna.

Odbudowano zniszczone w wyniku powodzi mosty w Brzynie (o długości 22,4 mb, szerokości 10,3 m i wartości 933 tys. zł łącznie z wykupem gruntów) i w Lipnicy Wielkiej (o długości 9,5 mb, szerokości 29,0 m i wartości 622,3 tys. zł) w ciągu drogi Niecew - Podole Górowa. Zakończono rozpoczętą w 2002 r. odbudowę przepustu w Ptaszkowej (wykonano 2 przepusty typu „Tubosider” (o średnicy 5,94 m x 3,82 m i wartości 620,5 tys. zł) w ciągu drogi powiatowej Królowa - Ptaszkowa - Biała Wyżna. Wykonano także remont przepustu w Ptaszkowej w ciągu drogi Ptaszkowa - Ptaszkowa Wieś. W 2003 r. wykonano renowację i pogłębienie istniejących rowów na długości 33,5 km, w tym między innymi w ciągach dróg: Niecew - Podole Górowa (na terenie gminy Korzenna), Sienna - Siedlce (na terenie gminy Gródek nad Dunajcem), Berest - Mochnaczka, Powroźnik - Muszyna, Czaczów - Barnowiec, Korzenna - Janczowa. Ustawiono bariery energochłonne w ilości 1,3 km przy 25 drogach powiatowych, między innymi: Powroźnik - Muszyna, Łącko - Wola Kosnowa, Tęgoborze - Witowice, Bartkowa - Łęka Siedlecka, Królowa - Ptaszkowa - Biała Wyżna, Kamionka Wielka - Kamionka Górna,

76

Nawojowa - Łazy Biegonickie, Łącko - Kicznia, Tęgoborze - Wronowice, Paszyn - Mogilno - Krużlowa, Gołkowice - Gaboń, Kotów - Polany, Frycowa - Złotne, Nawojowa - Bącza Kunina, Rytro - Roztoka. Przeprowadzono prace remontowe dróg: Gołkowice - Gaboń, ulicy Sobieskiego w Starym Sączu, Barcice - Przysietnica, Stary Sącz - Moszczenica związane z przebudową bądź budową chodników, wykonano odcinek chodnika przy szkole w Kamionce Górnej w ciągu drogi Kamionka Wielka - Kamionka Górna i wymianę nawierzchni chodnika przy ul. Piłsudskiego w Muszynie. W 2004 r. zostały zakończone zadania inwestycyjne: odbudowa dróg powiatowych Ropa - Gródek - Biała Niżna, Ropa - Wawrzka - Florynka, przebudowa drogi powiatowej Żegiestów - Muszyna, na które uzyskano pomoc finansową z programu SAPARD, oraz związane z likwidacją skutków powodzi: odbudowę mostu w Lipnicy Wielkiej w ciągu drogi Niecew - Podole Górowa i I etap odbudowy drogi powiatowej Łącko - Naszacowice w m. Olszana. We wrześniu została rozpoczęta przebudowa dróg Chełmiec - Gołkowice i Limanowa - Chełmiec, na którą uzyskano dofinansowanie z rezerwy subwencji ogólnej. Natomiast w odniesieniu do zadania: przebudowa drogi powiatowej Tęgoborze - Chomranice - I etap, uzyskano decyzję Zarządu Województwa Małopolskiego o przyznaniu dofinansowania ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Zadanie będzie realizowane w 2005 r. W ramach zadań remontowych związanych z usuwaniem skutków powodzi wykonano remonty dróg: Ptaszkowa - Wojnarowa, Rytro - Roztoka Wielka wraz z poprawą odwodnienia Stary Sącz - Przysietnica - Barcice, Łącko - Wola Kosnowa. Ponadto zlikwidowano przełomy na drogach Nowy Sącz - Cieniawa i Królowa Górna - Ptaszkowa - Grybów oraz wykonano nowe nawierzchnie na odcinkach dróg: Nawojowa - Bącza Kunina, Czaczów - Barnowiec, Maciejowa - Składziste, Łabowa - Łabowiec, Nowa Wieś - Roztoka.

Zrealizowano prace remontowe drogi Stary Sącz - Przysietnica - Barcice w m. Moszczenica i Przysietnica, Gołkowice - Gaboń, Łącko - Wola Kosnowa związane z budową bądź remontem chodników oraz prowadzone są w tym zakresie roboty przy drogach Nowy Sącz - Wilczyska w m. Korzenna i przy ul. Sobieskiego w Starym Sączu. Zakupiono 1,3 km barier energochłonnych zamontowanych przy takich drogach jak między innymi: Powroźnik - Muszyna, Frycowa - Złotne, Jazowsko - Obidza, Jazowsko - Brzyna, Nowy Sącz - Wilczyska, Nowa Wieś - Łosie, Barcice - Wola Krogulecka, Limanowa - Chełmiec.

Na remonty cząstkowe nawierzchni bitumicznych (na łącznej długości około 480 km) emulsją asfaltową i suchymi grysami przeznaczono łącznie w latach 1999-2004 kwotę 2 445,1 tys. zł.

Ogółem w latach 1999 – 2004 nową nawierzchnię bitumiczną uzyska 44 km dróg, odbudowanych zostało 17 mostów. W wyniku realizacji zadań stan techniczny 175 mostów będzie przedstawiał się następująco:

• bardzo dobry - 17 mostów (Tylicz - 4 obiekty, Przydonica – 2 obiekty, Barcice, Łosie, Homrzyska, Jelna, Naszacowice, Paszyn w wyniku przebudowy przepustu na most, Brzyna, Lipnica Wielka - 2 obiekty, Jastrzębik, Złockie),

• dobry - 83 mosty, • dostateczny - 69 mostów, • niedostateczny - 6 mostów.

O ile o możliwości realizacji zadań w zakresie infrastruktury drogowej do końca 2003 r. decydowała przede wszystkim wielkość uzyskiwanej części drogowej subwencji ogólnej, o tyle od 2004 r. w związku z wejściem w życie nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu

77

terytorialnego, decydować będzie w zasadniczym stopniu wielkość uzyskanych do budżetu Powiatu dochodów własnych. 10.2.2. Finansowanie zadań Głównym źródłem finansowania zadań związanych z utrzymaniem, ochroną, modernizacją i budową dróg i mostów oraz zarządzaniem drogami, była do końca 2003 r. cześć drogowa subwencji ogólnej przyznawana dla Powiatu. Tabela nr 55 Zestawienie źródeł finansowania wydatków poniesionych na powiatową infrastrukturę drogową w latach 1999 – 2004

Lata

Środki własne

budżetu Powiatu

Kredyty

Dotacje celowe z budżetu państwa

Dofinansowanie z

Funduszu Prywatyza

cji

Dofinansowa nie z rezerwy inwestycyjnej

Ministra Infrastruktury

Inne środkiłącznie ze środkiem

specjalnym

Środki Unii

Europej skiej

Łączne wydatki

1999 3 527 8201) - 1 232 800 - - 1 698 406 - 6 458 985 2000 4 714 8501) - 1 492 000 - 750 000 296 136 - 7 252 982 2001 5 505 6501) 2 300 000 1 203 652 3 650 778 550 000 617 605 - 13 818 501 2002 4 704 6071) 450 000 3 324 744 - 400 000 259 245 367 216 9 485 662 2003 4 400 1451) 1 430 000 2 198 394 - 600 000 691 726 1 771 981 11 091 846 2004 5 084 388 3 116 000 950 0002) - 850 000 697 750 1 090 234 11 788 3723)

(p.w.)

Razem 27 937 460 7 296 000 10 401 590 3 650 778 3 150 000 4 260 868 3 229 431 59 896 3483)

(p.w.) 1) w tym z subwencji drogowej, 2) przyznane promesy, 3) wg stanu na 17 listopada 2004 r. Źródło: Uchwały budżetowe Rady Powiatu Nowosądeckiego, uchwały o ich zmianie, sprawozdania finansowe i informacje z realizacji budżetu w zakresie powiatowej infrastruktury drogowej. Dane wg stanu na dzień 6 sierpnia 2004 r.

Jak wynika z powyższego zestawienia wydatki, ponoszone na drogi powiatowe łącznie z kosztami ich zarządzania będą wyższe w latach 1999 – 2004 o blisko 120% w stosunku do środków własnych budżetu Powiatu (w tym w latach 1999 – 2003 z części drogowej subwencji ogólnej). 10.3. Plan działań (program zamierzeń) Samorząd powiatowy mając na uwadze znaczenie rozwoju infrastruktury technicznej na obszarze Powiatu jak i województwa realizował będzie program poprawy stanu infrastruktury drogowej uwzględniający następujące elementy:

• bieżące utrzymanie dróg i mostów, konserwacja i ochrona, utrzymanie przejezdności

W tym elemencie przewiduje się zwiększanie zakresu doraźnych napraw nawierzchni i urządzeń drogowych, wykonywanych siłami własnymi Powiatowego Zarządu Dróg. Remonty cząstkowe nawierzchni bitumicznych emulsją asfaltową i suchymi grysami zlecane będą zewnętrznym wykonawcom w drodze przetargu. Poprawa odwodnienia dróg poprzez czyszczenie, renowację i pogłębienie istniejących, a także wykonanie nowych rowów, ścinanie poboczy, czyszczenie i remonty przepustów w tym wykonanie ścianek czołowych, poprawa niwelety dróg na osuwiskach, wymiana i uzupełnienie oznakowania łącznie z malowaniem przejść dla pieszych, ustawianie barier energochłonnych, wycinkę krzaków ograniczających skrajnię drogową i widoczność, koszenie traw, uzupełnienie, wymiana, czyszczenie i malowanie

78

poręczy mostowych i inne doraźne remonty mostów drewnianych (wymiana dyliny, podbetonowanie przyczółków) będą również wykonywane we własnym zakresie, przy jednoczesnym dosprzętowieniu służby liniowej Powiatowego Zarządu Dróg. Zakres wyżej określonych zadań i wykaz dróg, na których będą realizowane zostanie określony w rocznych planach rzeczowo - finansowych zarządu dróg. Zadania te będą generalnie finansowane w oparciu o środki budżetu Powiatu. Zimowe utrzymanie dróg prowadzone będzie wg dotychczasowych standardów (z uwagi na ograniczenia finansowe) przez wykonawców wyłanianych w drodze przetargu na jeden sezon zimowy.

• modernizacja i przebudowa dróg oraz odbudowa sieci drogowej i zlokalizowanych w jej ciągu mostów zniszczonych w wyniku powodzi Te działania polegać będą na zwiększeniu nośności podbudowy, wykonaniu nowej

nawierzchni bitumicznej, wykonaniu: poboczy, chodników, oświetlenia ulicznego, właściwym wyprofilowaniu łuków drogowych (zakrętów), trwałym zabezpieczeniu korpusów drogowych, szczególnie biegnących wzdłuż cieków wodnych, przed uszkodzeniami powodowanymi przez wezbrane wody, przebudowie mostów tymczasowych na obiekty o charakterze trwałym. W tym względzie Rada Powiatu Nowosądeckiego w 2003 r. uchwaliła program zamierzeń inwestycyjnych w zakresie powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2004-2006 obejmujący 19 zadań. Przyjęto, że zadania te będą wnioskowane do dofinansowania ze środków Unii Europejskiej w oparciu o program SAPARD i Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR). Trzy spośród tych zadań zostały już zrealizowane w oparciu o pomoc finansową z programu SAPARD. Są to odbudowy dróg: Ropa - Grodek - Biała Niżna, Ropa - Wawrzka - Florynka, przebudowa drogi Żegiestów - Muszyna. W ramach pierwszego naboru projektów do ZPORR zgłoszone zostało zadanie przebudowa drogi Tęgoborze - Chomranice - I etap, które uzyska dofinansowanie w 2005 r. W 2004 r. Rada Powiatu podjęła uchwałę o zaciągnięciu zobowiązań w celu przygotowania dokumentacyjnego 6 zadań ujętych w wyżej wymienionym programie zamierzeń inwestycyjnych obejmujących przebudowy następujących dróg: Tęgoborze - Tabaszowa - Tęgoborze/Just, Stary Sącz - Moszczenica - Przysietnica - Barcice, Nawojowa - Łazy Biegonickie, Gródek - Rożnów - Tropie, Podegrodzie - Mokra Wieś, Nowy Sącz - Wilczyska I etap. Pozostałe zadania ujęte w tym programie to przebudowy dróg: Krzyżówka - Tylicz - Muszynka (z tym, że droga ta wnioskowana jest do przekwalifikowania na drogę krajową), Limanowa - Chełmiec, Powroźnik - Tylicz, Tymowa - Łososina Dolna, Kotów - Polany, Wysokie - Męcina, Łącko - Olszana, Niecew - Podole Górowa. Jednocześnie rozpoczęta zostanie realizacja w ramach programu Osłony Przeciwosuwiskowej dofinansowanego przez Europejski Bank Inwestycyjny następujących zadań, na które zostały złożone wnioski: stabilizacja osuwisk wokół Jeziora Rożnowskiego (na drogach Gródek - Rożnów - Tropie, Tęgoborze - Witowice, Just - Tabaszowa), obejście osuwiska w rejonie góry Just na terenie gminy Łososina Dolna; likwidacja osuwisk na terenie gminy Łącko w m. Łącko Wolaki (na drodze Łącko - Naszacowice), Obidza (na drodze Jazowsko - Obidza); stabilizacja osuwisk w m. Librantowa (na drodze Nowy Sącz - Wilczyska), likwidacja osuwisk w m. Florynka na terenie gminy Grybów (na drodze Florynka - Izby); likwidacja osuwisk w m. Siołkowa (na drodze Grybów - Krużlowa Niżna), Ptaszkowa (na drodze Królowa - Ptaszkowa - Biała Wyżna); likwidacja osuwiska w m. Jelna, Słowikowa (na drodze Sienna, Siedlce); i w dalszej kolejności - likwidacje osuwisk na terenie gminy Korzenna w m. Miłkowa, Jasienna, Lipnica, Bukowiec; likwidacja osuwisk na terenie gminy Łabowa w m. Kotów, Kamianna, Łabowa; likwidacja osuwisk w m. Brzezna; likwidacja osuwiska na terenie gminy Nawojowa w m. Złotne. Na 6 zadań uzyskano promesy z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. W ramach Programu Współpracy Przygranicznej Phare Polska - Słowacja (Schemat Wsparcia dla Infrastruktury Okołobiznesowej), którego celem jest m. in. pomoc przy

79

modernizacji i budowie lokalnej infrastruktury drogowej, zostały zgłoszone we wrześniu 2004 r. wnioski dla dofinansowania przebudowy dróg: Tęgoborze - Tabaszowa - Tęgoborze/Just, Nowy Sącz - Wilczyska, Ptaszkowa - Wojnarowa. W latach 2007-2013 zakłada się realizację kolejnych zamierzeń inwestycyjnych, które byłyby wnioskowane do dofinansowania z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR). Ponadto w tych latach zamierza się podjęcie dostosowywania nawierzchni dróg powiatowych do obowiązujących wymagań, przebudowę tymczasowych mostów z pomostem drewnianym na obiekty stałe oraz regulacje stanów prawnych gruntów zajętych pod drogi powiatowe (opracowanie dokumentacji geodezyjno - prawnej). Podjęte będą starania w celu bardziej wymiernego włączenia administratorów cieków wodnych w finansowanie zabezpieczeń korpusów drogowych od strony rzek i potoków. Ważnym zadaniem związanym z poprawą bezpieczeństwa ruchu, przede wszystkim pieszych, którego realizację należałoby podjąć, jest budowa chodników. Zamierza się zwrócić większą uwagę na ten element - przy założeniu włączenia w finansowanie tych zadań - gmin, na terenie których chodniki byłyby realizowane. Spośród wielu wniosków do najpilniejszych potrzeb należy zaliczyć wykonanie chodników przy drogach powiatowych m. in. w miejscowościach: Gołkowice, Tęgoborze, Rdziostów, Moszczenica, Naszacowice, Chełmiec, Piwniczna Zdrój, Korzenna, Stadła. W ramach tych zamierzeń przewiduje się realizację chodników w ciągu dróg: Chełmiec - Gołkowice w Chełmcu, w Stadłach, Naszacowicach (na terenie gminy Podegrodzie), w Korzennej, Piwnicznej Zdroju na ul. Szczawnickiej i w Krynicy Zdroju na ul. Pułaskiego, w Siołkowej. Realizacja zadań związanych z modernizacją, przebudową i odbudową infrastruktury drogowej i mostowej, mając na uwadze duży koszt poszczególnych zadań, opierać się będzie głównie o środki pozyskiwane ze źródeł zewnętrznych przy zabezpieczeniu z budżetu Powiatu niezbędnych, tam gdzie jest to wymagane - udziałów własnych. Przedstawiając powyżej zadania, których realizację należałoby podjąć kierowano się przede wszystkim potrzebami i hierarchią ważności i pilności tych zadań, a dopiero w następnej kolejności możliwościami finansowymi. Posiadanie i pozyskanie mniejszych od niezbędnych środków dla sfinansowania tych zamierzeń, oznaczać będzie przesunięcie terminów ich realizacji.

• budowa nowych dróg i obiektów mostowych To zadanie wynikać może z oceny, w jakim stopniu istniejąca sieć dróg powiatowych jest wystarczająca. Generalnie nie przewiduje się do 2006 r. takich zadań, nie wykluczając ich w okresie perspektywicznym.

• kontynuacja współpracy z Marszałkiem Województwa Małopolskiego i Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad w celu realizacji Programu budowy obwodnic Nowego i Starego Sącza.

10.4. Działania na rzecz poprawy pozostałej infrastruktury komunikacyjnej W 1999 r. Starosta Nowosądecki wspólnie z Prezydentem Miasta Nowego Sącza wystąpili do b. Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej o modernizację drogi krajowej Brzesko - Nowy Sącz – Krynica Zdrój, przebudowę drogi krajowej dojazdowej do przejścia granicznego w Mniszku oraz o poprawę warunków przejezdności na drodze krajowej nr 28 Wadowice - Przemyśl na terenie Nowego Sącza. Zasadnicze znaczenie w tym zakresie ma modernizacja i przebudowa drogi krajowej nr 75 na odcinku Brzesko - Nowy Sącz - Krynica Zdrój z połączeniami do przejść granicznych w Mniszku nad Popradem (poprzez drogę krajową Nowy Sącz - Piwniczna Zdrój - granica

80

Państwa), w Leluchowie (poprzez drogę wojewódzką nr 971 Krynica Zdrój - Muszyna - Piwniczna Zdrój i drogę powiatową nr 25332 Muszyna - Leluchów) i w Muszynce. Trwają starania aby drogę powiatową Krzyżówka - Tylicz - Muszynka (granica Państwa) prowadzącą do przejścia w Muszynce przekwalifikować na drogę krajową i włączyć w ciąg wyżej wymienionej drogi nr 75.

Kolejnym etapem działań było zawarcie w 2000 r. porozumienia pomiędzy Zarządem Powiatu Nowosądeckiego, Zarządem Powiatu Brzeskiego, Zarządem Miasta Nowego Sącza i Związkiem Gmin Jeziora Rożnowskiego w sprawie podejmowania wspólnych działań dla modernizacji drogi krajowej nr 75 Brzesko - Nowy Sącz - Krynica Zdrój z odejściem do przejścia granicznego w Mniszku, oraz budowy mostu przez Wisłę w m. Górka - Sokołowice (inwestycja w trakcie realizacji – jej zakończenie spowoduje znaczne skrócenie drogi pomiędzy Sądecczyzną, a północą kraju). Ostatecznie w dniu 7 czerwca 2001 r. zawarto umowę pomiędzy Generalną Dyrekcją Dróg Publicznych - Oddziałem Południowo - Wschodnim w Krakowie, Zarządem Województwa Małopolskiego, Zarządami Powiatów: Nowosądeckiego, Brzeskiego, Zarządem Miasta Nowym Sączem oraz zainteresowanymi gminami w sprawie opracowania i wspólnego finansowania studium techniczno - ekonomicznego z analizą wykonalności dla przebiegu, budowy lub przebudowy dróg krajowych nr 75 Branice - Niepołomice - Brzesko - Nowy Sącz – Krynica Zdrój, na odcinku Brzesko - Nowy Sącz, nr 87 Nowy Sącz - Stary Sącz - Piwniczna Zdrój - granica Państwa i wojewódzkich nr 768 na odcinku Koszyce - Szczurowa - Brzesko i nr 969 Stary Sącz - Nowy Targ (na odcinku stanowiącym obejście Starego Sącza). Zamierzenie podzielono na 4 zadania, z których opracowano studium dla zadania I, tj. budowy drogi obwodowej Nowego Sącza na odcinku Kurów (od drogi krajowej nr 75) - granica miasta Nowy Sącz - Chełmiec - Stary Sącz (do drogi krajowej nr 87). Opracowano studium techniczno – ekonomiczne z analizą wykonalności dla zadania II obejmującego przebudowę drogi krajowej nr 87 Stary Sącz - Piwniczna - granica Państwa z uwzględnieniem nowego przejścia granicznego ze Słowacją i związaną z tym przebudową odcinka drogi wojewódzkiej w Piwnicznej.

Przewiduje się podjęcie opracowania studium dla pasów wolnego ruchu w Gosprzydowej i na Juście. Zagadnienie to będzie w dalszym ciągu prowadzone i koordynowane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.

Na wyżej wymienionej drodze krajowej nr 75 przebudowano most w m. Nowa Wieś oraz trwa stabilizacja osuwiska w Łabowej. Wykonywane jest także wzmocnienie i wymiana nawierzchni na odcinku ok. 20 km pomiędzy Jurkowem, a Tęgoborzem oraz przebudowa skrzyżowania z drogą wojewódzką w Jurkowie (na rondo). W zakresie dróg wojewódzkich przywrócona została trwała przejezdność drogi wojewódzkiej nr 971 Krynica Zdrój - Muszyna - Piwniczna Zdrój na odcinku w miejscowości Wierchomla Wielka, gdzie w miejscu osuwiska wykonano zabezpieczenie zbocza nad drogą oraz nową nakładkę bitumiczną na odcinku od Piwnicznej do m. Zubrzyk, przebudowano skrzyżowanie z ulicą Czarny Potok w Krynicy.

Opracowano projekt przebudowy mostu w Muszynie (z drewnianego na konstrukcję sprężoną). Przewiduje się rozpoczęcie zadania w bieżącym roku. Wykonano odbudowę drogi wojewódzkiej Dąbrowa - Dąbrowa Tarnowska na osuwiskach w Siennej i Lipiu.

Na drodze Nowy Targ - Stary Sącz wykonano nową nawierzchnię bitumiczną na terenie gminy Łącko łącznie z poprawą bezpieczeństwa ruchu poprzez budowę chodników w miejscowościach Zabrzeż, Kadcza, Stary Sącz oraz tzw. „wysp azylu” na przejściach dla pieszych w Starym Sączu, przebudowano skrzyżowanie z drogą powiatową Gołkowice - Gaboń w Gołkowicach. W opracowaniu dokumentacyjnym znajduje się projekt przebudowy skrzyżowania z drogą powiatową Jazowsko - Obidza w Jazowsku.

81

W ramach realizacji umowy, o którym mowa na wstępie, Zarząd Dróg Wojewódzkich opracowuje dokumentację dla połączenia (wraz z mostem przez rzekę Dunajec) drogi krajowej Nowy Sącz – Piwniczna – granica Państwa z drogą powiatową Chełmiec – Naszacowice. Zarząd Dróg Wojewódzkich przewidywał rozpoczęcie prac w roku przyszłym. Pomocy finansowej Województwu Małopolskiemu w tym zakresie i wykupie gruntów udziela Powiat Nowosądecki. Istotnym zadaniem - nie tylko dla Sądecczyzny - pozostaje budowa linii kolejowej Piekiełko - Tymbark - Nowy Sącz skracającej w znaczny sposób odległość i czas podróży (transportu) nie tylko między Krakowem i Nowym Sączem, ale również na południe Europy.

Rada Powiatu Nowosądeckiego udzieliła poparcia dla projektu realizacji tej linii. Jednym z ważnych elementów wpływających na zwiększenie dostępności komunikacyjnej Sądecczyzny jest przebudowa i modernizacja dróg prowadzących do przejść granicznych. Od początku powstania Powiatu Nowosądeckiego trwają starania o budowę nowej drogi dojazdowej do najważniejszego w tym rejonie przejścia granicznego, tj. w Mniszku nad Popradem łącznie z budową nowego mostu granicznego przez rzekę Poprad. Do chwili obecnej uzgodniony został między właściwymi resortami i urzędami centralnymi projekt umowy proponowany przez stronę polską, a Rada Ministrów wyraziła zgodę na jej zawarcie, co ma nastąpić jeszcze w 2004 r.

Wg ustaleń protokołu ze spotkania Grupy Roboczej ds. Przejść Granicznych i Transportu Polsko - Słowackiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Transgranicznej, które odbyło się w dniach 4 - 6 marca 2002 r., strona słowacka poinformowała, że prace związane z budową nowego mostu przez rzekę Poprad rozpoczną się najwcześniej w 2005 r. Jednocześnie strona słowacka planuje budowę nowego obiektu przejścia granicznego Piwniczna - Mniszek nad Popradem. Przejście Leluchów - Circ – inwestycja, która w zakresie drogi dojazdowej (estakady) była prowadzona przez samorząd Muszyny została zakończona i przekazana do użytku. Natomiast do przejścia Muszynka - Kurov - niezbędna jest przebudowa i modernizacja obecnej drogi powiatowej Krzyżówka - Tylicz – Muszynka, dla której konieczne jest opracowanie dokumentacji technicznej - koszt minimum 500 000 zł. Do tej pory opracowane zostało, studium wykonalności z analizą ekonomiczną i studium ekologiczne dla tej drogi na odcinku Krzyżówka – Tylicz oraz opracowano dokumentację techniczną na odbudowę w ciągu tej drogi mostu w Tyliczu k/cerkwi. Jak wspomniano trwają starania o przekwalifikowanie tej drogi na drogę krajową celem włączenia w drogę nr 75.

82

11. INWESTYCJE ZREALIZOWANE W ZAKRESIE BUDOWNICTWA NA TERENIE GMIN W ROKU 2003 11.1. Inwestycje służące poprawie stanu środowiska, tj. budowa sieci kanalizacji sanitarnych W tym zakresie zrealizowano następujące inwestycje:

• budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami do budynków w Jazowsku - długość sieci 3 518,6 m,

• budowa rurociągów rozdzielczych i przyłączy kanalizacji sanitarnej w Jamnicy, Kamionce Małej i Kamionce Wielkiej - długość sieci rurociągów rozdzielczych i przyłączy 14 370,5 m,

• budowa sieci kanalizacji sanitarnej - II odcinek ulicy Na Stoku w Grybowie - długość sieci 321 m,

• budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w Mochnaczce Wyżnej i Krynicy Zdroju - długość sieci 3 870 m,

• budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przykanalikami w Suchej Strudze - długość sieci 1 765 m,

• budowa rurociągów rozdzielczych i przyłączy kanalizacji sanitarnej w Mystkowie oraz Kamionce Wielkiej - długość sieci rurociągów rozdzielczych i przyłączy 16 518 m,

• budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przepompownią ścieków i zasilaniem energetycznym w Suchej Strudze - etap IV - długość sieci 1 370 m,

• budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przepompowniami ścieków i zasilaniem energetycznym w Roztoce Ryterskiej - długość sieci 1 296 m,

• budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przepompowniami ścieków i zasilaniem energetycznym w Rytrze - długość sieci 4 034 m,

• budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przepompowniami ścieków i zasilaniem energetycznym w Rytrze-Życzanowie - długość sieci 1 493 m,

• budowa kanalizacji sanitarnej w ulicach: 22 Stycznia, Bolesława Chrobrego i Barycza w Starym Sączu - długość sieci 658,5 m,

• budowa kanalizacji sanitarnej w ulicy Nowej w Starym Sączu - długość sieci 430,5 m, • budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami, przepompownią ścieków i zasilaniem

energetycznym - długość sieci 9 747 m, • budowa kanalizacji sanitarnej Barcice - Stary Sącz, etap IV - ulica Witosa w Starym

Sączu - długość sieci 1 251,5 m, • budowa kanalizacji sanitarnej w ulicach: Staszica i 3 Maja w Starym Sączu wraz z

przyłączami - długość sieci 476,5 m, • budowa kanalizacji sanitarnej i przepompowni ścieków wraz z zasilaniem energetycznym

w Rytrze - długość sieci 7 548 m 11.2. Inwestycje w zakresie poprawy infrastruktury technicznej Inwestycje te obejmowały: budowy oświetleń ulicznych

• budowa oświetlenia ulic: Polnej i Słonecznej oraz zjazdu autobusowego w Łącku - długość oświetlenia 659 m,

• budowa sieci oświetlenia ulicznego w Koniuszowej,

83

• budowa sieci oświetlenia ulicznego w miejscowościach Barcice Górne oraz Wola Krogulecka,

• budowa sieci oświetlenia ulicznego w Łazach Biegonickich - długość oświetlenia 477 m,

• budowa sieci oświetlenia ulicznego w miejscowości Moszczenica Niżna - Lipie - długość oświetlenia 1 172 m,

budowy sieci wodociągowych

• budowa sieci wodociągowej w Grybowie, ulica Na Stoku - długość sieci 266 m, • budowa sieci wodociągowej w Ptaszkowej, Cieniawie i Starej Wsi - długość sieci

5 941 m, • budowa sieci wodociągowej w Starym Sączu - ulica Witosa - długość sieci 1 221,5 m, • rozbudowa sieci wodociągowej Barcice - Cyganowice w Starym Sączu - długość sieci

556 m, budowy i modernizacji dróg gminnych

• budowa drogi gminnej we wsi Polany - długość drogi: 880,5 m, • przebudowa drogi gminnej Nawojowa - Podkamienne - Żeleźnikowa Wielka, • przebudowa drogi gminnej wraz z odwodnieniem oraz budowa chodnika w Gołkowicach

Dolnych.

84

12. GOSPODARKA MIENIEM 12.1. Gospodarowanie nieruchomościami Skarbu Państwa

Powiat realizuje zadania rządowe z zakresu gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa wynikające głównie z przepisów ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (jedn. tekst Dz. U. Nr 46 z 2000 r., poz. 543, z późn. zm.), ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872, z późn. zm.), ustawy z dnia 4 września 1997 r. „o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności” (jedn. tekst Dz. U. Nr 120, poz. 1299), ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. „o zaliczaniu na poczet cen sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego (Dz. U. Nr 6 z 2003 r., poz. 39). Zgodnie z w/w przepisami Powiat wykonuje następujące zadania z zakresu:

• wywłaszczeń i zwrotów wywłaszczonych nieruchomości, • zbywania, nabywania, zamiany i zarządzania nieruchomościami, • aktualizacji opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego i trwałego zarządu, • zaliczania wartości nieruchomości pozostawionych na terenach nie wchodzących obecnie

w skład obecnego obszaru państwa jako ekwiwalentu na pokrycie opłat za użytkowanie wieczyste lub ceny sprzedaży działki budowlanej oraz ceny sprzedaży położonych na niej budynków lub lokali stanowiących własność Skarbu Państwa,

• roszczeń rewindykacyjnych, • ustalania odszkodowania za nieruchomości gruntowe, zajęte pod drogi gminne,

powiatowe, wojewódzkie i krajowe, • tworzenia zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, • uczestniczenia w postępowaniach toczących się przed sądami powszechnymi, • przekształcania prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.

Tabela nr 56 Realizacja zadań w zakresie gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa w latach 1999 – 2003

Ilość załatwionych spraw Zadania 1999 2000 2001 2002 2003 Razem wywłaszczanie nieruchomości, zwrot wywłaszczonych nieruchomości, wejścia w teren 50 45 45 22 40 202

rekompensata za mienie pozostawione za granicami Rzeczypospolitej Polskiej 105 110 120 17 144 496

zbywanie, nabywanie, zamiana, zarządzanie nieruchomościami Skarbu Państwa 5 32 49 207 145 438

dzierżawa, najem, użyczenie lub oddanie w trwały zarząd nieruchomości Skarbu Państwa 5 31 51 77 67 231

użytkowanie wieczyste nieruchomości Skarbu Państwa 115 143 153 88 178 677 aktualizacja opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego 555 97 85 81 75 893 przekształcanie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności 81 130 66 4 1 282 ewidencja „zasobu gruntów” Skarbu Państwa 47 63 110 63 22 305 przekazywanie nieruchomości rolnych i leśnych 3 5 3 3 11 25 sprawozdania finansowe 11 15 28 18 38 110 odszkodowania za drogi w trybie art. 73 0 0 56 28 25 109 Komisja Majątkowa – roszczenia Kościołów, związków wyznaniowych i osób fizycznych 40 35 56 35 20 186

regulacja stanu prawnego nabywanych nieruchomości 35 52 82 24 22 215 uczestniczenie w postępowaniach toczących się przed sądami powszechnymi 19 15 16 20 22 92

85

sprawy różne 237 150 275 417 276 1 355 sprawy ogólne 6 35 37 19 29 126

RAZEM 1 314 958 1 232 1 123 1 115 5 742 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Nieruchomości Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

W roku 2000 w dziale 74 rozdział 7552 Gospodarka gruntami i nieruchomościami, § 80 - dochody budżetu Państwa - wypracowano dochód w wysokości 1 369 559 zł. Natomiast w roku 2001 wypracowano dochód w wysokości 1 352 925 zł.

W roku 2002 w dziale 74 rozdział 7552 Gospodarka gruntami i nieruchomościami, § 80 - dochody budżetu Państwa - wypracowano dochód w wysokości 1 411 537 zł.

W roku 2003 w dziale 74 rozdział 7552 Gospodarka gruntami i nieruchomościami, § 80 - dochody budżetu Państwa - wypracowano dochód w wysokości 1 956 901 zł.

Zgodnie z art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (jedn. tekst Dz. U. Nr 46 z 2000 r., poz. 543) od wpływów osiąganych ze sprzedaży, opłat z tytułu trwałego zarządu, użytkowania, użytkowania wieczystego, czynszu dzierżawnego i najmu nieruchomości Skarbu Państwa potrąca się 5 % środków, które stanowią dochód Powiatu, na którego terenie znajdują się te nieruchomości. Z dochodu osiągniętego w 2000 r. wpłynęło 72 049 zł do budżetu Powiatu Nowosądeckiego. Z dochodu osiągniętego w 2001 r. wpłynęło 67 646 zł do budżetu Powiatu Nowosądeckiego. Z dochodu osiągniętego w 2002 r. wpłynęło 70 576 zł do budżetu Powiatu Nowosądeckiego. Z dochodu osiągniętego w 2003 r. wpłynęło 97 845 zł do budżetu Powiatu Nowosądeckiego. 12.2. Gospodarowanie nieruchomościami stanowiącymi własność Powiatu

W okresie od 1 stycznia 1999 r. do 31 grudnia 2003 r. Powiat Nowosądecki nabył na własność nieruchomości służące realizacji zadań własnych Powiatu:

• na podstawie decyzji Wojewody - ogółem 106 nieruchomości o łącznej powierzchni 107,837 ha (w tym pow. 0,0756 ha udział w 2/3 cz. + 1,2190 ha udział w 1/3 cz.),

• na drodze cywilno - prawnej ogółem 34 nieruchomości o łącznej powierzchni 2,8399 ha.

Łączna powierzchnia nabytych na własność przez Powiat Nowosądecki nieruchomości na dzień 3 grudnia 2003 r. wynosi 110,6808 ha, w tym powierzchnia nieruchomości pozostających we współwłasności wynosi 1,2946 ha. Proces nabycia prawa własności nieruchomości będących w użytkowaniu jednostek organizacyjnych Powiatu został zakończony. Pozostają do uregulowania nieruchomości zajęte pod drogi powiatowe. Łącznie w okresie sprawozdawczym Powiat Nowosądecki zbył 9,1738 ha w tym:

• umowy darowizny na rzecz samorządów gminnych - 25 nieruchomości o łącznej powierzchni 6,3773 ha (w związku z przejściem zadań z zakresu ochrony zdrowia),

• umowy sprzedaży - 16 nieruchomości o pow. 2,7965 ha za łączną kwotę 840 950 zł. Powiat Nowosądecki z powiatowego zasobu mieszkaniowego obejmującego 101 lokali sprzedał lokale w budynkach zlokalizowanych:

• Nawojowa - 24 lokale, sprzedano - 24 lokale • Marcinkowice - 29 lokali, sprzedano - 29 lokali • Krynica Zdrój - 48 lokali, sprzedano - 37 lokali

Łącznie sprzedano 90 lokali za kwotę 898 410,40 zł.

Z najemcami niesprzedanych lokali zawarto umowy najmu. Zarząd nad budynkami mieszkalnymi sprawują powołane Wspólnoty Mieszkaniowe. Na dzień 31 grudnia 2003 r. w

86

mieszkaniowym zasobie Powiatu pozostało 11 lokali mieszkalnych. Jednostkom organizacyjnym Powiatu Nowosądeckiego oddano nieruchomości do używania nieodpłatnie umowami użyczenia i użytkowania. Za nieruchomości pozostające w trwałym zarządzie Domów Pomocy Społecznej uiszczane są opłaty roczne. Nieruchomości nie oddane w wieczyste użytkowanie lub trwały zarząd stanowią Powiatowy Zasób Nieruchomości. Powiatowy Zasób Nieruchomości na dzień 31 grudnia 2003 r. obejmował 13 nieruchomości o łącznej powierzchni 29,1365 ha. Tabela nr 57 Dane liczbowe dotyczące realizacji zadań dot. gospodarki nieruchomościami stanowiącymi własność Powiatu Nowosądeckiego

Ilość załatwionych spraw Zadania 1999 2000 2001 2002 2003 Razem zbywanie, nabywanie, zamiana nieruchomości 70 88 143 72 163 536 dzierżawa, najem, użyczenie, użytkowanie, oddanie w trwały zarząd 8 13 30 61 121 233

ewidencja „zasobu gruntów” stanowiących własność Powiatu Nowosądeckiego 4 55 18 21 38 136

sprawozdania 6 12 11 17 30 76 projekty Uchwał Rady Powiatu i Zarządu Powiatu Nowosądeckiego 21 30 17 22 18 108

odszkodowania za drogi 0 0 0 30 41 71 sprawy różne 87 320 187 75 60 729

RAZEM 196 518 406 298 471 1 889 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Nieruchomości Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

Zadania z zakresu wyłączeń gruntów z produkcji rolniczej realizowane są w oparciu o przepisy ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16, poz. 78 z późn. zm.). Tabela nr 58 Realizacja zadań dotyczących wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej

Ilość załatwionych spraw Zadania 1999 2000 2001 2002 2003 Razem wyłączenia z produkcji rolniczej gruntów 97 87 58 43 58 343 sprawozdania RGŻ – wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej 16 16 16 16 16 80

sprawozdanie RGŻ – gromadzenia i wykorzystania środków FOGR 16 16 16 16 16 80

zawiadomienia o opłacie rocznej za wyłączenia z produkcji rolniczej 0 59 68 83 91 301

RAZEM 129 178 158 158 181 804 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Nieruchomości Starostwa Powiatowego w Nowym

Sączu 12.3. Działalność Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Nowym Sączu

Zadania Starosty Nowosądeckiego z zakresu geodezji i kartografii Wydział Geodezji, Kartografii, Katastru i Nieruchomości realizował w referacie o nazwie Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej.

W wyniku wzajemnych ustaleń Prezydenta Miasta Nowego Sącza i Starosty Nowosądeckiego zostało zawarte porozumienie o prowadzeniu przez Powiat Nowosądecki od dnia 1 stycznia 1999 r. całości zadań Służby Geodezyjnej i Kartograficznej określonych w art.

87

7d ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo Geodezyjne i Kartograficzne (Dz. U. Nr 30 poz. 163 z późn. zm.).

Zgodnie z zawartym porozumieniem w sprawie wspólnego prowadzenia zadań z zakresu geodezji i kartografii w Starostwie Powiatowym w Nowym Sączu dla miasta Nowego Sącza i Powiatu Nowosądeckiego, referat o nazwie Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej wykonywał na bieżąco następujące zadania zgodnie z art. 7d Ustawy Prawo Geodezyjne i Kartograficzne:

• gromadzenie i prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, • kontrola opracowań geodezyjnych przyjmowanych do zasobu oraz udostępnianie tego

zasobu zainteresowanym jednostkom oraz osobom fizycznym i prawnym, • prowadzenie geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, • aktualizacja mapy zasadniczej, • sprawowanie kontroli działalności geodezyjnej i kartograficznej w zakresie

przestrzegania przepisów obowiązujących przy wykonywaniu prac geodezyjnych i kartograficznych,

• przyjmowanie od rzeczoznawców majątkowych wyciągów z wykonanych operatów szacunkowych określenia wartości nieruchomości,

• prowadzenie ewidencji gruntów i budynków, • prowadzenie gleboznawczej klasyfikacji gruntów, • uzgadnianie usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu, • prowadzenie sekretariatu, kontrola obiegu dokumentów.

Z uwagi na ograniczone środki budżetowe przeznaczone do realizacji w/w zadań zostało utworzone gospodarstwo pomocnicze o nazwie Pracownia Obsługi Technicznej Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. Jednostka ta jest w całości finansowana z Powiatowego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym, wspomaga pracę referatu w zakresie czynności technicznych związanych z prowadzeniem zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Cześć zadań z zakresu ewidencji gruntów dotyczące prowadzenia części opisowej ewidencji gruntów i budynków na podstawie porozumień było prowadzone przez niektóre jednostki samorządu terytorialnego tj. gminy: Grybów, miasto Grybów.

88

Tabela nr 59 Dane liczbowe dotyczące realizacji zadań z zakresu ewidencji gruntów

miasto Nowy Sącz Powiat Nowosądecki Nazwa zadania 1999 2000 2001 2002 2003 razem 1999 2000 2001 2002 2003 razem Ogółem

decyzje administracyjne 34 52 58 31 34 209 307 305 312 208 228 1360 1569 operaty techniczne, zgłoszenia robót geodezyjnych 1170 1888 1915 910 1052 8897 5556 5382 6321 5465 6320 29044

37941

uzgodnienia projektów technicznych uzbrojenia terenu 831 750 1020 422 455 3578 1857 1947 1876 1588 1675 8943 12521 zmiany w operacie ewidencji gruntów 4600 3661 2900 2900 2600 16661 11950 6474 9976 9372 10557 48329 64990 wypisy z rejestru gruntów i potwierdzenia wyrysów z mapy ewiden. 593 699 780 888 1028 3988 1847 2094 2102 1786 2068 9897 13885 wydawanie kopii map i zlecenia prywatne 527 568 510 260 329 2194 1431 1803 1768 1328 1677 8007 10201

RAZEM 7783 7667 7235 5411 5498 35527 23244 18293 22659 19747 22525 105580 141107

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Geodezji, Kartografii,, Katastru i Nieruchomości Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

Wydział prowadząc zasób geodezyjny i kartograficzny systematycznie dążył do

przetworzenia istniejących zbiorów analogowych (na nośnikach tradycyjnych takich jak: papier, folia, plansze aluminiowe itp.) na postać elektroniczną. W okresie objętym niniejszym sprawozdaniem skopiowano całość materiałów stanowiących zasób geodezyjny i kartograficzny do postaci rastrowej. Wykonano opracowania mapy ewidencji gruntów w postaci numerycznej dla miast Powiatu Nowosądeckiego tj. Grybowa, Piwnicznej Zdroju, Starego Sącza, Muszyny i Krynicy Zdroju. Zakończono zakładanie bazy cyfrowej części opisowej operatu ewidencji gruntów dla wszystkich jednostek Powiatu Nowosądeckiego. Wykonano także opracowanie mapy hybrydowej (połączenie obrazu rastrowego z aktywną warstwą numeracji działek powiązaną z częścią opisową operatu ewidencji gruntów) dla gminy Chełmiec.

Wszystkie te bazy są zintegrowane w jednolitym systemie informatycznym Vega - Synergia, pozwalającym na korzystanie z nich w sieci komputerowej.

Dla udostępniania tych danych gminom, opracowano możliwość konwersji bazy danych do postaci plików HTML, których czytanie jest możliwe przez zwykłą przeglądarkę internetową z możliwością bezpośredniej transmisji danych przez łącza internetowe. Obecnie dane te są przekazywane techniką wsadową tj. przez okresowe uzupełnianie bazy danych na płycie CD.

Dokonano modernizacji posiadanego sprzętu informatycznego zakupując nowy wydajny serwer oraz stanowiska sieciowe.

Opracowano założenia systemowe stworzenia Systemu Informacji o Terenie dla Powiatu Nowosądeckiego i założono podstawowe bazy systemu. System ten jest zainstalowany na serwerze w PODGK.

Rozpoczęto projekty pilotażowe Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii: „Rejestr transakcji” i „Stacja bazowa systemu GPS”.

Porządkowane były sprawy dotyczące regulacji granicy polsko – słowackiej oraz wymiany gruntów polsko – słowackich.

89

Tabela nr 60 Wykaz gruntów dla Powiatu Nowosądeckiego

Pow.

ogólna

Użytki

rolne

Grunty leśne

i zakrzew.

Grunty zabudow. i zurbaniz.

Grunty pod wodami

Nieużytki Tereny różne

w ha w ha w ha w ha w ha w ha w ha

Numer grupy rej. Nazwa grupy rejestrowej

% % % % % % % 35 287 1 477 32 235 591 797 141 46 1. Grunty Skarbu Państwa z wył.

gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste 23,02% 0,96% 21,03% 0,39% 0,52% 0,09% 0,03%

9 183 432 6 534 474 1 707 13 23 2. Grunty Skarbu Państwa przekazane w użytkowanie wieczyste 5,99% 0,28% 4,26% 0,31% 1,11% 0,01% 0,02%

225 29 20 27 135 3 11 3. Grunty spółek Skarbu Państwa przedsiębiorstw państwowych i innych osób prawnych 0,15% 0,02% 0,01% 0,02% 0,09% 0,00% 0,01%

8 730 1 237 5 180 2 158 55 91 9 4. Grunty gmin i ich związków z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytk. wieczyste 5,69% 0,96% 3,38% 1,41% 0,04% 0,06% 0,01%

95 19 5 69 0 0 2 5. Grunty gmin i ich związków przekazane w użytkowanie wieczyste 0,06% 0,01% 0,00% 0,05% 0,00% 0,00% 0,00%

594 30 169 121 254 19 1 6. Grunty gminne i innych osób prawnych, których organami założycielskimi są organy gmin 0,39% 0,02% 0,11% 0,08% 0,17% 0,01% 0,00%

80 836 59 174 21 073 344 50 194 1 7.1. Grunty osób fizycznych wchodzące w skład gospodarstw rolnych 52,73% 13,75% 0,22% 0,03% 0,13% 0,00%

13 726 10 638 2 609 447 4 25 3 7.2. Grunty osób fizycznych nie wchodzące w skład gospodarstw rolnych 8,95% 6,94% 1,70% 0,29% 0,00% 0,02% 0,00%

175 53 89 32 0 1 0 8. Grunty spółdzielni

0,11% 0,03% 0,06% 0,02% 0,00% 0,00% 0,00%

911 449 378 83 0 0 1 9. Grunty Kościołów i związków wyznaniowych

0,59% 0,29% 0,25% 0,05% 0,00% 0,00% 0,00%

1 274 212 982 8 5 67 0 10. Grunty Wspólnot Gruntowych

0,83% 0,14% 0,64% 0,01% 0,00% 0,04% 0,00%

784 69 38 612 63 2 0 11. Grunty powiatów i związków powiatów z wyłącz. gruntów przekazane w użyt. wiecz. 0,51% 0,05% 0,02% 0,40% 0,04% 0,00% 0,00%

0 0 0 0 0 0 0 12. Grunty powiatów przekazane w użytkowanie wieczyste

0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%

512 25 122 90 210 65 0 13. Grunty województw z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie 0,33% 0,02% 0,08% 0,06% 0,14% 0,04% 0,00%

0 0 0 0 0 0 0 14. Grunty województw przekazane w użyt. wiecz.

0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%

972 628 284 48 3 6 3 15. Grunty spółek prawa handlowego i innych osób nie wymienionych w pkt. 1-14 0,63% 0,41% 0,19% 0,03% 0,00% 0,00% 0,00%

153 304 74 472 69 718 5 104 3 283 627 100 suma grup 1~15 Powierzchnia ewidencyjna

45,48% 3,33% 2,14% 0,41% 0,07% Źródło: Opracowanie własne Wydziału Geodezji, Kartografii,, Katastru i Nieruchomości Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu

90

13. FINANSE POWIATU NOWOSĄDECKIEGO 13.1. Budżet Powiatu Nowosądeckiego w latach 1999 – 2003 Prezentowane dane z zakresu finansów obejmują informacje dotyczące dochodów i wydatków Powiatu Nowosądeckiego. Od 1999 r. gospodarkę finansową jednostek samorządu terytorialnego reguluje Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 150, poz. 983 i Nr 155 poz. 1014). Dochody i wydatki (według rodzajów) budżetu Powiatu Nowosądeckiego grupuje się na podstawie klasyfikacji dochodów i wydatków budżetowych (Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 kwietnia 1991 r. – Dz. U. Nr 39, poz. 169 z późniejszymi zmianami), a od 1 stycznia 2003 r. na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2003 r. Dz. U. Nr 68, poz. 634 z późn. zm.

Poniżej zestawiono dochody, wydatki i wyniki wykonania budżetu Powiatu Nowosądeckiego realizowanego w latach 1999, 2000, 2001, 2002 i 2003. Po pierwszym roku funkcjonowania Powiatu Nowosądeckiego, jego budżet zamknął się nadwyżką w kwocie 420 275 zł, natomiast w latach 2000, 2001, 2002 i w 2003 wydatki przekroczyły planowane dochody. Powodem wystąpienia ujemnego wyniku w 2000 r. było zaciągnięcie kredytu na wypłatę podwyżek wynagrodzeń nauczycielom wynikających ze zmiany Karty Nauczyciela, w 2001 r. zaciągnięto kredyt na realizację zadań związanych z usuwaniem skutków powodzi na drogach powiatowych, 2002 r. – w tym na inwestycje oświatowe, drogowe, dotacja na inwestycje w ochronie zdrowia, natomiast w 2003 r. głównie na inwestycje w oświacie oraz na udziały własne Powiatu w inwestycjach drogowych. Tabela nr 61 Wynik finansowy budżetu Powiatu Nowosądeckiego w latach 1999 – 2003

Rok Dochody Wydatki Wynik

1999 40 572 302 40 152 027 420 275

2000 49 560 366 50 562 364 -1 001 998

2001 58 158 957 59 808 115 -1 649 158

2002 52 791 173 56 692 121 -3 900 948

2003 56 906 563 61 097 239 -4 190 676

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w latach 1999-2003

W stosunku do roku 1999, w roku 2000 nastąpił wzrost dochodów o 22%, natomiast w roku 2001 w stosunku do roku 2000 o 17%. Znaczący wzrost dochodów własnych o 217% wystąpił w budżecie roku 2001. Źródłem zwiększenia dochodów własnych Powiatu było między innymi pozyskanie środków w wysokości 4 162 400 zł na usuwanie skutków powodzi. Spadek dochodów, który wystąpił w 2002 r. spowodowany był niższymi niż w latach poprzednich dotacjami celowymi na usuwanie skutków powodzi. W 2003 r. dochody wzrosły w porównaniu do roku poprzedniego o 7,8% głównie w związku z pozyskaniem środków przedakcesyjnych na inwestycje w zakresie infrastruktury drogowej oraz wzrostem części oświatowej subwencji ogólnej spowodowanym zwiększeniem się ilości uczniów w szkołach ponadpodstawowych.

91

Tabela nr 62 Dynamika dochodów budżetu Powiatu Nowosądeckiego w latach 1999 – 2003

Rok Dochody ogółem

Wzrost (spadek) do roku poprzedniego w %

Dochody własne

Wzrost (spadek) do roku poprzedniego w %

1999 40 572 302 5 158 591

2000 49 560 366 122,15% 4 764 262 92,36%

2001 58 158 957 117,35% 10 376 472 217,80%

2002 52 791 173 90,77% 7 436 822 71,67%

2003 56 906 563 107,80% 7 040 666 94,67%

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w latach 1999-2003 Wykres nr 13 Dochody własne Powiatu Nowosądeckiego w latach 1999 – 2003 (w zł)

5 158 591

4 764 262

10 376 472

7 436 822

7 040 666

0 2 000 000 4 000 000 6 000 000 8 000 000 10 000 000 12 000 000

1999

2000

2001

2002

2003

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego na podstawie sprawozdań z realizacji budżetu Powiatu w latach 1999-2003

92

Tabela nr 63 Dochody Powiatu oraz ich struktura w latach 1999 – 2003 (w tys. zł)

1999 2000 2001 2002 2003 Kategoria dochodów dochody

wykonane Struktura

(%) dochody

wykonane Struktura

(%) dochody

wykonane Struktura

(%) dochody

wykonane Struktura

(%) dochody

wykonane Struktura

(%) Dochody ogółem: 40 572,3 100,0% 49 560,3 100,0% 58 159,0 100,0% 52 791,2 100,0% 56 906,6 100,0%

Ogółem 5 562,7 13,7% 5 450,8 11,0% 6 954,8 12,0% 7 436,9 14,1% 7 040,7 12,4% z tego:

W tym udział we wpływach z podatku dochodowego

od osób fizycznych

823,3 2,0% 798,0 1,6% 735,0 1,3% 684,2 1,3% 702,5 1,2%

W tym dochody z majątku Powiatu 582,8 1,4% 591,0 1,2% 1 508,3 2,6% 653,8 1,2% 1 407,9 2,5%

dochody własne

W tym pozostałe dochody 4 146,6 10,2% 4 061,8 8,2% 4 711,5 8,1% 6 098,8 11,6% 4 930,3 8,7%

Ogółem 11 560,6 28,5% 13 485,8 27,2% 15 065,0 25,9% 12 811,8 24,3% 12 365,7 21,7% Z zakresu administracji

rządowej 3 507,3 8,6% 3 389,3 6,8% 1 652,3 2,8% 1 550,5 2,9% 1 965,4 3,5%

Własne 7 596,7 18,7% 8 301,1 16,7% 9 256,0 15,9% 11 135,2 21,1% 10 271,4 18,0% Realizowane na podstawie

porozumień z organami administracji rządowej

37,4 0,1% 1 684,9 3,4% 0 0,0% dotacje

z tego na zadania

Realizowane na podstawie porozumień między

jednostkami samorządu terytorialnego

419,2 1,0% 111,5 0,2% 505,9 0,9% 126,1 0,3% 128,9 0,2%

Otrzymane z funduszu Prywatyzacji Min. Skarbu Państwa na usuwanie

skutków powodzi 0 0 3 650,8 6,3%

Pozyskane z programów przedakcesyjnych 367,2 0,7% 1 856,7 3,3%

Subwencja ogólna łączna 23 449,0 57,8% 30 623,7 61,8% 36 139,2 62,1% 32 175,3 60,9% 35 643,5 62,6% Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w latach 1999-2003

93

Jak wynika z powyższej tabeli największy udział w dochodach Powiatu mają subwencje, a następnie dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rządowej i własne. W analizowanym okresie zauważa się, że udział subwencji w dochodach Powiatu przekracza 60%. Znacznie zmalał udział dotacji na realizację zadań z zakresu administracji rządowej, który w roku 1999 wynosił 8,6%, a w ostatnich latach utrzymuje się w granicach 3%. Dotacje na zadania własne w analizowanym okresie stanowią średnio około 18% dochodów ogółem. Tabela nr 64 Wydatki Powiatu Nowosądeckiego w latach 1999 – 2003 (tys. zł)

Rok Wydatki ogółem

Wzrost (spadek) do roku poprzedniego

(%)

Wskaźnik inflacji (%)

Przyrost realny (%)

1999 40 152,0

2000 50 562,4 25,9 10,1 15,8

2001 59 808,1 18,3 5,5 12,8

2002 56 692,1 -5,2 1,9 -7,1

2003 61 097,2 7,8 0,8 7,0

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w latach 1999-2003 Tabela nr 65 Wydatki majątkowe Powiatu Nowosądeckiego w latach 1999 – 2003, ich struktura i dynamika (tys. zł)

Rok Wydatki ogółem

W tym wydatki inwestycyjne

% udział wydatków majątkowych

w wydatkach ogółem

Dynamika wydatków

majątkowych

1999 40 152,0 3 736,8

2000 50 562,4 4 836,6 9,57% 129,43%

2001 59 808,1 9 056,6 15,14% 187,25%

2002 56 692,1 8 361,2 14,75% 92,32%

2003 61 097,2 7 561,0 12,37% 90,43%

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w latach 1999-2003

94

Wykres nr 14 Wydatki inwestycyjne w latach 1999 – 2003 (tys. zł)

3 736,80

4 836,60

9 056,60

8 361,20

7 561,00

0,00 2 000,00 4 000,00 6 000,00 8 000,00 10 000,00

1999

2000

2001

2002

2003

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego na podstawie sprawozdań z realizacji budżetu Powiatu w latach 1999-2003

95

Tabela nr 66 Wykonanie i struktura zrealizowanych wydatków budżetu Powiatu Nowosądeckiego w latach 1999 - 2003 wg klasyfikacji budżetowej (w tys. zł)

1999 2000 2001 2002 2003 Lp. Dział - Nazwa Wykonanie Struktura Wykonanie Struktura Wykonanie Struktura Wykonanie Struktura Wykonanie Struktura 1. 010-Rolnictwo i łowiectwo 0,0 0,00% 0,0 0,00% 364,4 0,61% 121,9 0,22% 48,2 0,08% 2. 020-Leśnictwo 193,0 0,5% 281,6 0,56% 293,9 0,49% 205,7 0,36% 212,5 0,35%

600-Transport i łączność 6 426,0 16,0% 7 037,0 13,92% 13 706,8 22,92% 9 387,9 16,56% 10 780,1 17,64% 3. w tym wydatki majątkowe 2 132,1 0,1% 2 875,6 5,69% 7 559,5 12,64% 4 806,8 8,48% 4 866,6 7,97% 4. 630-Turystyka 4,4 0,00% 50,0 0,10% 40,0 0,07% 98,9 0,17% 46,4 0,08%

700-Gospodarka mieszkaniowa 65,0 0,1% 101,2 0,20% 220,6 0,37% 257,9 0,45% 389,5 0,64% 5. w tym wydatki majątkowe 40,0 0,07% 710-Działalność usługowa 264,4 0,7% 389,1 0,77% 346,2 0,58% 255,3 0,45% 388,1 0,64% 6. w tym wydatki majątkowe 5,0 0,01% 19,8 0,03%

750-Administracja publiczna 6 154,2 15,3% 7 464,4 14,76% 8 220,0 13,74% 9 112,3 16,07% 9 267,6 15,17% 7. w tym wydatki majątkowe 122,9 0,31% 179,4 0,35% 134,7 0,23% 241,8 0,43% 135,8 0,22%

8. 751-Urzędy naczelnych organów władzy

państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa

55,7 0,10%

20,9 0,1% 132,8 0,26% 168,0 0,28% 135,8 0,24% 205,8 0,34% 9.

754-Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa

w tym wydatki majątkowe 11,8 0,03% 94,2 0,19% 50,6 0,08% 8,5 0,01% 100,0 0,16% 10. 757-Obsługa długu publicznego 0,0 0,00% 0,0 0,00% 59,5 0,10% 232,2 0,41% 467,6 0,77%

801-Oświata i wychowanie 15 682,4 39,1% 19 882,9 39,32% 22 347,5 37,37% 22 687,7 40,02% 24 321,5 39,81% 11. w tym wydatki majątkowe 677,5 1,69% 842,8 1,67% 1 284,0 2,15% 2 346,4 4,14% 1 753,4 2,88% 851-Ochrona zdrowia 387,4 0,9% 2 018,5 3,99% 738,4 1,23% 711,6 1,26% 789,7 1,29% 12. w tym wydatki majątkowe 347,8 0,87% 45,1 0,09% 588,0 0,98% 560,0 0,99% 530,0 0,87% 853-Opieka społeczna 7 007,9 17,4% 8 564,0 16,94% 7 729,7 12,92% 8 177,0 14,42% 8 987,4 14,71% 13. w tym wydatki majątkowe 792,5 1,97% 844,6 1,67% 22,8 1,67% 46,4 0,08% 74,2 0,12%

854-Edukacyjna opieka wychowawcza 3 816,8 9,5% 4 288,4 8,48% 5 217,3 8,72% 4 859,2 8,57% 4 764,9 7,8% 14. w tym wydatki majątkowe 351,3 0,62% 41,2 0,07%

15. 900-Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 11,7 0,1% 17,2 0,03% 20,0 0,03% 15,0 0,03% 5,0 0,01%

16. 921-Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 87,9 0,2% 280,0 0,55% 276,0 0,46% 298,0 0,53% 330,9 0,54%

17. 926-Kultura fizyczna i sport 30,0 0,1% 55,3 0,11% 60,0 0,10% 80,0 0,14% 92,0 0,15% OGÓŁEM 40 152,0 100,00% 50 562,4 100,00% 59 808,1 100,00% 56 692,1 100,00% 61 097,2 100,00%

w tym wydatki majątkowe 3 736,8 9,31% 4 836,6 9,57% 9 056,6 15,14% 8 361,2 14,75% 7 561,0 12,4% Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w latach 1999-2003

96

Zrealizowane wydatki budżetu Powiatu w 1999 r. wynosiły 40 152 tys. zł, a w roku 2000 – 50 562,4 tys. zł, co oznacza wzrost w stosunku do roku poprzedniego o 25,9%, a uwzględniając inflację na poziomie 9,8% przyrost realny wyniósł 9,1%. Wydatki budżetu roku 2001 wyniosły 59 808,1 tys. zł, co oznacza wzrost w stosunku do roku 2000 o 18,3%. Po uwzględnieniu inflacji na poziomie 5,5% przyrost realny wyniósł 12,8%. W roku 2002 zaznaczył się spadek wydatków w porównaniu do roku poprzedniego o 5,2%. Po uwzględnieniu inflacji na poziomie 1,9%, realny spadek wydatków wyniósł 7,1%. Natomiast w 2003 r. wydatki wzrosły w porównaniu do roku 2002 o 7,8% i po uwzględnieniu inflacji, osiągnęły poziom roku 2001. W strukturze wydatków największy udział mają wydatki w następujących działach: oświata i wychowanie, transport i łączność, administracja publiczna i opieka społeczna. Udział wydatków na utrzymanie dróg powiatowych utrzymuje się na poziomie 16%, wydatków na utrzymanie administracji na poziomie 15%, a wydatków na opiekę społeczną, na poziomie 14%.

W okresie pięciu lat w strukturze budżetu wzrósł udział wydatków majątkowych z 9,31% w roku 1999 do 12,4% w 2003 r. (w 2001 i 2002 r. oscylował w granicach 15%). Wpływ na to miały w znacznym stopniu wydatki majątkowe związane z usuwaniem skutków powodzi oraz inwestycje w oświacie. Wykres nr 15 Struktura (głównych) wydatków budżetu Powiatu Nowosądeckiego zrealizowanych w latach 1999 – 2003

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

Transport iłącznosc

Administracjapubliczna

Oświata iwy chowanie

Opieka społeczna Edukacja i opiekawy chowawcza

1999

2000

2001

2002

2003

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansów Starostwa Powiatowego na podstawie sprawozdań z realizacji budżetu Powiatu w latach 1999-2003 13.2. Gospodarka pozabudżetowa 13.2.1. Gospodarstwa pomocnicze

Powiat Nowosądecki przejął cztery gospodarstwa pomocnicze – warsztaty szkolne przy zespołach szkół. W 1999 roku zarządzeniem Starosty Nowosądeckiego utworzona została Pracownia Technicznej Obsługi Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjno -

97

Kartograficznej – gospodarstwo pomocnicze do obsługi zasobu geodezyjnego Powiatu, która świadczy te usługi po koszcie własnym. W 2001 roku z uwagi na małą opłacalność i trudności ze zbytem wyrobów zlikwidowane zostały warsztaty szkolne Zespołu Szkół Drzewno - Mechanicznych w Starym Sączu. W gospodarstwach zorganizowanych przy zespołach szkół pobierają praktyczną naukę zawodu uczniowie tych szkół. Z tego względu gospodarstwa te nie są dochodowe. Tabela nr 67 Wykonanie przychodów i wydatków gospodarstw pomocniczych za rok 2001 (w tys. zł)

Przychody Wydatki Lp. Dział - nazwa

Plan Wykonanie Plan Wykonanie

1. 710 - Działalność usługowa 611,8 593,4 611,8 592,0

2. 801 - Oświata i wychowanie 824,6 799,5 874,4 867,1

OGÓŁEM 1 436,4 1 392,9 1 486,2 1 459,1

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w roku 2001 Tabela nr 68 Wykonanie przychodów i wydatków gospodarstw pomocniczych za rok 2002 (w tys. zł)





OGÓŁEM 1 533,7 1 509,3 1 572,7 1 523,1

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w roku 2002 Tabela nr 69 Wykonanie przychodów i wydatków gospodarstw pomocniczych za rok 2003 (w tys. zł)





OGÓŁEM 1 430,4 1 407,9 1 531,2 1 480,8

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w roku 2003

98

13.2.2. Środki specjalne

Przy jednostkach budżetowych Powiatu tj. szkołach funkcjonują środki specjalne, na których gromadzone są dochody pochodzące z odpłatności za żywienie w internatach oraz realizowane są wydatki na zakup żywności. Takie rozwiązanie ułatwia gospodarowanie środkami przeznaczonymi na wyżywienie wychowanków internatów. Oprócz tego przy Powiatowym Zarządzie Dróg funkcjonuje środek specjalny, na którym gromadzone są opłaty za zajęcie pasa drogowego. Środki te przeznaczone są bezpośrednio na bieżące utrzymanie dróg powiatowych. W roku 1999 przez krótki okres funkcjonował środek specjalny przy Starostwie Powiatowym, na którym gromadzono środki z opłat komunikacyjnych i realizowano wydatki z tym związane. Został on zlikwidowany, a przychody i wydatki włączono do budżetu Powiatu. Tabela nr 70 Wykonanie przychodów i wydatków środków specjalnych za 2001 rok (w tys. zł)



1. 600 - Transport i łączność 83,8 121,1 94,0 111,7

2. 854 - Edukacyjna opieka wychowawcza 449,7 448,8 449,3 443,6

OGÓŁEM 533,5 569,9 543,3 555,3

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w roku 2001 Tabela nr 71 Wykonanie przychodów i wydatków środków specjalnych za 2002 rok (w tys. zł)





OGÓŁEM 500,5 494,5 520,4 373,9

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w roku 2002 Tabela nr 72 Wykonanie przychodów i wydatków środków specjalnych za 2003 rok (w tys. zł)





99

OGÓŁEM 581,0 580,1 711,4 705,8

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w roku 2003 13.2.3. Fundusze celowe Powiatowy Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym

Przychody Powiatowego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym stanowią opłaty za czynności związane z prowadzeniem zasobu i uzgadnianiem usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu, ze sprzedaży map, danych z ewidencji gruntów i budynków i innych informacji z geodezyjnych zasobów powiatowych. Wydatki funduszu to zakup usług związanych z prowadzeniem zasobu przez gospodarstwo pomocnicze oraz ustawowo określone wydatki w formie przelewów na fundusz centralny i wojewódzki. Tabela nr 73 Przychody i wydatki Powiatowego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym za rok 2001 (w tys. zł)

Lp. Treść Plan Wykonanie % I. Przychody

w tym: 770,0 688,9 89,5%

Wpływy z tytułu pobieranych opłat za czynności związane z uzgadnianiem usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu, wpływy z tytułu pobieranych opłat za czynności związane z prowadzeniem zasobu oraz wpływy z tytułu sprzedaży map

640,0 546,6 85,4%

II. Wydatki w tym: 855,1 593,3 69,4%

Wydatki bieżące w tym: 785,0 570,2 72,6%

Przelewy na Centralny Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym 64,0 55,9 87,3%

1.

Przelewy na Wojewódzki Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym 64,0 55,9 87,3%

2. Wydatki inwestycyjne zakup sprzętu i wyposażenia 70,1 23,1 32,9%

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w roku 2001 Tabela nr 74 Przychody i wydatki Powiatowego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym za rok 2002 (w tys. zł)


w tym: 780,0 661,9 84,9%


700,0 541,2 77,3%

II. Wydatki w tym: 927,7 699,3 75,4%

Wydatki bieżące w tym: 817,7 699,3 85,5% 1.


100



Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w roku 2002 Tabela nr 75 Przychody i wydatki Powiatowego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym za rok 2003 (w tys. zł)


w tym: 804,0 846,3 105,3%


770,0 807,2 104,8%

II. Wydatki w tym: 804,0 776,3 96,5%

Wydatki bieżące w tym: 784,0 756,3 96,5%


1.



Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w roku 2003 Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Przychodami Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest 10% opłat za składowanie odpadów, wpływy z opłat oraz kar za pozostałe rodzaje gospodarczego korzystania ze środowiska, które przekazywane są z terenu Powiatu, na Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie. W 1999 roku nie realizowano wydatków z tego funduszu, jedynie została zawarta umowa na opracowanie koncepcji zagospodarowania odpadów z terenu Powiatu Nowosądeckiego i Miasta Nowego Sącza, którą w części sfinansowano w roku 2000. W ramach wydatków roku 2001 sfinansowano realizację programu usuwania odpadów zawierających azbest poprzez refundację kosztów usunięcia i utylizacji 5 755,16 m2 materiałów budowlanych zawierających azbest. W ramach wydatków inwestycyjnych przekazano dotację dla Związku Gmin Jeziora Rożnowskiego na rekultywację Jeziora Rożnowskiego. W roku 2002 na realizację programu usuwania odpadów zawierających azbest wydatkowano kwotę 99 310 zł, a na edukację ekologiczną 25 491 zł. W roku 2003 między innymi w ramach wydatków bieżących dofinansowano remont i modernizację opryskiwaczy ciągnikowych – 16 997 zł i kontynuowano program usuwania azbestu – 99 990 zł. W ramach wydatków majątkowych dofinansowano prace rekultywacyjne Jeziora Rożnowskiego – dotacja 110 000 zł.

101

Tabela nr 76 Przychody i wydatki Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej za rok 2001 (w tys. zł)

Lp. Treść Plan Wykonanie % Przychody w tym: 70,0 71,9 102,7% I.

Wpływy z tytułu opłat i kar za gospodarcze korzystanie ze środowiska 70,0 50,1 71,6% II. Wydatki 214,5 189,9 88,5%

Planowane wydatki na dofinansowanie przedsięwzięć związanych ze składowaniem i unieszkodliwianiem odpadów, w tym: 214,5 189,9 88,5%

Wydatki majątkowe, w tym: 172,5 148,4 86,0% Wydatki inwestycyjne funduszy celowych 92 ,5 68,4 73,9%

Dotacje z funduszy celowych na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych jednostek sektora finansów publicznych

0,0 80,0 100,0%

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w roku 2001 Tabela nr 77 Przychody i wydatki Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej za rok 2002 (w tys. zł)

Lp. Treść Plan Wykonanie % Przychody w tym: 148,1 233,9 157,9% I.

Wpływy z tytułu opłat i kar za gospodarcze korzystanie ze środowiska 79,8 160,8 201,5% II. Wydatki 177,9 125,2 70,4%

Planowane wydatki na dofinansowanie przedsięwzięć związanych ze składowaniem i unieszkodliwianiem odpadów, w tym: 177,9 125,2 70,4%

Wydatki majątkowe 41,6

1.

Wydatki inwestycyjne funduszy celowych 41,6 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w roku 2002 Tabela nr 78 Przychody i wydatki Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej za rok 2003 (w tys. zł)


w tym: 148,1 130,3 88,0%

1. Wpływy z tytułu opłat i kar za gospodarcze korzystanie ze środowiska 148,1 125,5 84,7% II. Wydatki 286,5 238,4 83,2%

a) Wydatki bieżące, w tym: 155,0 127,5 82,3% Wydatki na dofinansowanie przedsięwzięć związanych z gospodarką odpadami 100,0 100,0 100,0%

b) Wydatki majątkowe, w tym: 131,5 111,0 84,4% Wydatki inwestycyjne funduszy celowych

Dotacje z funduszy celowych na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych jednostek sektora finansów publicznych

110,0 110,0 100,0%

Źródło: Opracowanie własne Wydziału Finansowego Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu na podstawie sprawozdania opisowego z realizacji budżetu Powiatu w roku 2003

102

14. PODMIOTY GOSPODARCZE I LOKALNY RYNEK PRACY

Wg stanu na dzień 31 grudnia 2002 r. Sądecczyznę zamieszkiwało 277 961 ludności, w tym w wieku produkcyjnym 162 629 (w tym: miasto Nowy Sącz – 84 421 osób, w wieku produkcyjnym 52 920 oraz Powiat Nowosądecki – 193 540 osób, a w wieku produkcyjnym 109 709)∗.

Według prognoz demograficznych na 2010 rok (opracowanie GUS) liczba mieszkańców wzrośnie i wynosić będzie 282,9 tys. osób. Na dzień 31 lipca 2003 r. w gospodarce pracowało 105,3 tys. osób, (w tym: miasto Nowy Sącz – 35,6 tys. osób, Powiat Nowosądecki – 69,7 tys. osób). Wykres nr 16 Pracujący w gospodarce narodowej w latach 1994 – 2003, stan na 31 grudnia oraz 31 lipca 2003 r. (tys. osób)

110,5

101,1105,3

105,8108,5

115,1

114,0

113,5

113,4

112,9

90

95

100

105

110

115

120

31.12

.94

31.12

.95

31.12

.96

31.12

.97

31.12

.98

31.12

.99

31.12

.00

31.12

.01

31.12

.02

31.07

.03

Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Nowym Sączu Struktura pracujących (wg stanu na dzień 31 lipca 2003 r.) przedstawia się następująco:

• pracujący poza rolnictwem indywidualnym – 57,0 tys. osób, co stanowi 54,1% ogółu pracujących (w tym: miasto Nowy Sącz – 34,0 tys. osób, Powiat Nowosądecki – 23,0 tys. osób),

• pracujący w rolnictwie indywidualnym – 48,3 tys. osób, co stanowi 45,9% ogółu pracujących (w tym: miasto Nowy Sącz – 1,6 tys. osób, Powiat Nowosądecki – 46,7 tys. osób).

∗ według opracowania Powiatowego Urzędu Pracy w Nowym Sączu

103

Wykres nr 17 Ludność aktywna zawodowo według stanu na 31 lipca 2003 r. (tys. osób)

46,7

23,018,9

1,6

34,0

7,4

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

Powiat Nowosądecki Miasto Nowy Sącz

pracujący w rolnictwieindywidualnym

pracujący poza rolnictwemindywidualnym

bezrobotni

Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Nowym Sączu

Z przedstawionej struktury wynika, że udział pracujących w rolnictwie jest stosunkowo duży. Rolnictwo Sądecczyzny charakteryzuje się dużym rozdrobnieniem gospodarstw i niskim stopniem mechanizacji z uwagi na ukształtowanie terenu. Dlatego wiele z tych gospodarstw jest mało dochodowych i praca w nich nie przynosi oczekiwanych zysków.

O stanie lokalnej gospodarki świadczy między innymi liczba działających podmiotów gospodarczych. Na terenie działania PUP w Nowym Sączu wg REGON zarejestrowanych było na dzień 31 grudnia 2003 r. 17 669 podmiotów gospodarki narodowej, z tego 751 to podmioty sektora publicznego i 16 918 to podmioty sektora prywatnego: w tym 13 818 to osoby fizyczne tj. 78,2% ogółu podmiotów sektora prywatnego. Ilość podmiotów w stosunku do roku 2002 wzrosła o 379. Wzrost widoczny jest zarówno w sektorze publicznym o 138 podmiotów jak i w sektorze prywatnym wzrost o 241 podmiotów.

104

Wykres nr 18 Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie REGON w latach 1994 – 2003 (PUP Nowy Sącz)

14 858

13 736

15 221

15 24714 608

15 687

16 22916 949

17 290

17 669

10 000

11 000

12 000

13 000

14 000

15 000

16 000

17 000

18 000

19 000

31.12

.94 r.

31.12

.95 r.

31.12

.96 r.

31.12

.97 r.

31.12

.98 r.

31.12

.99 r.

31.12

.00 r.

31.12

.01 r.

31.12

.02 r.

31.12

.03 r.


Pomimo wzrostu podmiotów gospodarczych zmniejsza się liczba ofert zatrudnienia. Taka sytuacja jest po części wynikiem nowych przepisów wprowadzonych w 2003 roku gdzie każdy podmiot musi mieć własny regon i np. w Zespole Szkół każdy typ szkoły w tym zespole ma swój odrębny REGON stąd wzrost podmiotów w sektorze publicznym.

Podobna sytuacja jest w sektorze prywatnym, tu na wzrost wpłynął fakt rejestrowania działalności gospodarczej przez rolników lub domowników ubezpieczonych w KRUS (niższa składka). Również programy dofinansowywane z UE lub Banku Światowego a kierowane do rolników rozpoczynających działalność gospodarczą (np. SAPARD) wymuszały na rolnikach rejestracje w REGON.

105

15. BEZROBOCIE

Dokonując podsumowania i swoistego uogólnienia sytuacji na rynku pracy można wskazać, że bezrobocie w 2003 roku charakteryzowało się:

• sezonowością zjawiska – polegającego na wzmożonych rejestracjach w pewnych okresach: (styczeń – zakończenie w miesiącu grudniu pracy na czas określony, lipiec – napływ absolwentów, listopad, grudzień – koniec prac sezonowych, rejestracje po zakończonym zatrudnieniu subsydiowanym) i spadku rejestrujących się w innych okresach, chodzi o miesiące wiosenno – letnie, gdzie są większe możliwości podjęcia pracy w kraju i za granicą (budownictwo, rolnictwo, gastronomia),

• przewagą ofert pracy pochodzących z sektora prywatnego, • wzrostem liczby osób do których skierowano programy aktywizujące, • mniejszą ilością zgłoszeń o zwolnieniach osób z przyczyn dot. zakładu pracy, • wejściem na rynek pracy absolwentów wyżu demograficznego z lat 80-tych.

Jak wskazuje prognoza demograficzna w najbliższych latach będą jeszcze wchodzić

na rynek pracy kolejne roczniki wyżu demograficznego lat osiemdziesiątych – pozostające aktualnie w systemie edukacji.

Ponadto w 2003 roku odnotowano symptomy wyhamowania wzrostu bezrobocia. Miesiąc luty był ostatnim miesiącem, w którym zanotowano wzrost bezrobocia. Przez następne 8 miesięcy liczba bezrobotnych zmniejszała się i dopiero listopad i grudzień zaznaczył się wzrostem osób bezrobotnych.

Według stanu na koniec grudnia 2003 r. w ewidencji bezrobotnych było zarejestrowane 27 342 osoby, co oznacza wzrost bezrobotnych w stosunku do listopada o 818 i spadek w stosunku do grudnia 2002 r. o 105 osób.

Na koniec czerwca 2004 r. stopa bezrobocia w Powiecie Nowosądeckim wyniosła 29%, w mieście Nowym Sączu – 17,7%. W tym samym okresie stopa bezrobocia w Województwie Małopolskim wyniosła 15,6%, w całym kraju 19,5%.

106

Wykres nr 19 Bezrobotni zarejestrowani w PUP Nowy Sącz, stan na 31 grudnia 2003 r.

0

5 000

10 000

15 000

20 000

25 000

30 000

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Ogółem

Kobiety

Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Nowym Sączu Z ogólnej liczby bezrobotnych:

• prawo do zasiłku posiadało tylko 5 507 osób tj. 20,1% (Miasto Nowy Sącz – 1 520 osób, Powiat Nowosądecki – 3 987 osób),

• 20 475 osób, czyli 74,9% ogółu bezrobotnych poprzednio pracowało. Przodują tu bezrobotni, którzy wcześniej pracowali w następujących sekcjach:

Tabela nr 79 Struktura bezrobocia w poszczególnych sektorach działalności gospodarczej w 2003 r.

wg czasu pozostawania bez pracy Sekcja Ilość osób ogółem do 1 m-ca 1-12 m-cy powyżej 12

m-cy

% powyżej 12 m-cy do ogółu

w sekcji Handel 4 958 227 1 872 2 859 57,7Przetwórstwo przemysłowe 4 283 294 1 540 2 449 57,2Budownictwo 3 995 421 1 727 1 847 46,2Hotele i restauracje 1 248 50 427 771 61,8Administracja publiczna i obrona narodowa 1 099 74 300 725 66.0Ochrona zdrowia i opieka społeczna 923 38 281 604 65,4Pozostała działalność usługowa, komunalna, społeczna 833 58 286 489 58,7


W każdej powyżej wymienionej sekcji oprócz budownictwa, z których pochodzi najwięcej bezrobotnych, większość bezrobotnych pozostaje bez pracy powyżej 12 miesięcy. Pozostali bezrobotni (6 867) tj. 25,1% do momentu rejestracji nigdy nie pracowali. Na koniec grudnia 2003 r. w ewidencji PUP oprócz osób bezrobotnych było:

• 429 osób poszukujących pracy, • 1 100 osób uprawnionych do zasiłku przedemerytalnego, • 1 050 osób uprawnionych do świadczeń przedemerytalnych, • 281 osób to osoby uczestniczące w szkoleniach i odbywające staż.

107

Łącznie w obsłudze PUP na 31 grudnia 2003 r. pozostawało 30 202 osoby i jest to wzrost w stosunku do końca 2002 roku o 228 osób. Wykres nr 20 Osoby pozostające w obsłudze PUP Nowy Sącz w latach 1997 – 2003, stan na koniec roku

10 000

15 000

20 000

25 000

30 000

35 000

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

Osoby zarejestrowanew PUP

w tym: osobybezrobotne


Podstawowa struktura osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP nie ulega istotnym zmianom, również w roku 2003 jej najbardziej istotne cechy są następujące:

• wysoki poziom bezrobocia wśród kobiet: stanowią one 51,6% ogółu bezrobotnych, ale wśród długotrwale bezrobotnych ich udział wynosi już 59,7% a w grupie osób pozostających bez pracy ponad 24 miesiące 64,4%. W porównaniu z końcem 2002 roku populacja bezrobotnych kobiet wzrosła o 0,6%,

• wysoki poziom bezrobocia na terenach wiejskich: mieszkańcy wsi 16 154 osoby

stanowią 59,1% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 59,5%). Populacja ta zmniejszyła się w ciągu roku o 0,4%,

• znaczny udział wśród bezrobotnych ludzi młodych: 30,0% bezrobotnych (8 214

osób) to osoby w wieku 18–24 lata. W porównaniu z końcem 2002 roku populacja ta zmniejszyła się o 2,3%. Spadek (o 0,5%) również odnotowano w grupie bezrobotnych absolwentów w końcu 2003 r. było ich 1 666 i stanowili 6,1% ogółu bezrobotnych (w końcu 2002 r. było ich 1 806 i stanowili 6,6% ogółu bezrobotnych),

• duży udział wśród bezrobotnych osób długotrwale bezrobotnych: w końcu 2003

roku osoby pozostające bez pracy ponad 12 miesięcy (14 874 osoby) stanowiły 54,4% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 53,0%). W ciągu roku liczba długotrwale bezrobotnych wzrosła o 1,4%,

• bardzo duży udział osób wielokrotnie zarejestrowanych: osoby zarejestrowane

wielokrotnie (19 641 osób) stanowią 71,8% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 70,9%),

108

• znaczny udział wśród bezrobotnych osób o niskim poziomie wykształcenia: w

końcu 2003 roku 64,2% (17 555 osób) bezrobotnych legitymowało się wykształceniem jedynie podstawowym i zasadniczym zawodowym. W końcu 2002 r. było to odpowiednio: 17 783 osoby i 64,8%. Poziom i struktura kwalifikacji bezrobotnych w dalszym ciągu pozostają w dużej dysproporcji w stosunku do oczekiwań pracodawców i stąd trudności w znalezieniu zatrudnienia,

• utrzymująca się wysoka stopa bezrobocia: liczona jako udział bezrobotnych w

liczbie osób aktywnych zawodowo, osiągnęła w końcu grudnia 2003 r. w mieście Nowym Sączu 17,2% w Powiecie Nowosądeckim 22,1%, a w końcu 2002 roku odpowiednio 17,2% i 22,2%.

Tabela nr 80 Stopa bezrobocia w latach 2000 – 2004

Wyszczególnienie Miasto Nowy Sącz Powiat Nowosądecki

Województwo Małopolskie Kraj

Grudzień 2000 13,0 19,1 11,9 15,0

Grudzień 2001 16,2 22,6 14,0 17,4

Grudzień 2002 17,2 22,2 13,9 18,1

Grudzień 2003 17,2 22,1 13,9 18,0

Czerwiec 2004 17,7 29 15,6 19,5


W ostatnich dwóch latach stopa bezrobocia jest niemal taka sama. Jednak w okresie czterech lat stopa bezrobocia wyraźnie wzrosła: w mieście Nowym Sączu zanotowano wzrost o 4,2%, w Powiecie Nowosądeckim o 3,0%. Tendencję wzrostową stopy bezrobocia odnotowano również w tym okresie zarówno w kraju o 3,0% i w Województwie Małopolskim o 2,0%.

109

16. DZIAŁANIA W ZAKRESIE INFORMACJI EUROPEJSKIEJ, ŚRODKÓW POMOCOWYCH ORAZ WSPÓŁRACY Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I KOORDYNACJI ROZWOJU

W roku 2003 odbyło się w Polsce referendum akcesyjne w sprawie wstąpienia naszego kraju do struktur Unii Europejskiej. W jego efekcie rok później 1 maja 2004 roku Polska stała się pełnoprawnym członkiem UE.

W ramach przygotowania społeczności lokalnych Powiatu Nowosądeckiego do pełnego uczestnictwa w nowej rzeczywistości europejskiej podejmowano działania obejmujące zarządzanie informacją europejską w okresie przedrefendalnym oraz przedakcesyjnym:

• gromadzenie bazy danych i informacji o tematyce europejskiej i państw, regionów unijnych w formie opracowań, publikacji książkowych, ulotek, czasopism, płyt typu CD, adresów internetowych,

• pozyskiwanie od instytucji odpowiedzialnych za informacje europejską danych i materiałów w zakresie problematyki unijnej,

• udostępnianie na bieżąco zainteresowanym stronom informacji o tematyce europejskiej,

• przekazywanie ulotek, broszur, pozycji książkowych o tematyce europejskiej zainteresowanym stronom oraz instytucjom organizującym przedsięwzięcia europejskie,

• prowadzenie biblioteczki wydawnictw i publikacji o tematyce europejskiej, • aktualizacja baz danych dotyczących problematyki europejskiej, bazy szkolnych

klubów europejskich. W szczególności:

• zorganizowano konferencję „Sądecczyzna w drodze do Unii Europejskiej – szanse i wyzwania” w ramach Sądeckiego Forum Europejskiego, Krynica-Zdrój (styczeń 2003 r.),

• przygotowano wniosek o dotacje do Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej w ramach Programu „Teraz Integracja” - cykl szkoleń na temat przewidywanych rezultatów negocjacji dla społeczności lokalnych Sądecczyzny. Wniosek obejmował przeprowadzenie cyklów wykładów, zajęć praktycznych, sesji warsztatowych dla każdej gminy Powiatu Nowosądeckiego, uwzględniających specyfikę odbiorców oraz dostosowaną do ich potrzeb tematykę,

• współuczestniczono w szkoleniu dla konsultantów Gminnych Punktów Informacji Europejskiej w ramach programu „Moja Gmina w Unii Europejskiej”. Szkolenia odbyły się w Sali Obrad Starostwa Powiatowego, (I kwartał 2003 r.),

• pozyskano firmy - sponsorów na Piknik Europejski, towarzyszący „Rajdowi Młodych Rolników do Brukseli”, (maj 2003 r.),

• zebrano dane na temat kampanii przed referendum akcesyjnym na obszarze Powiatu Nowosądeckiego,

• przekazano informację z propozycją współpracy przy przeprowadzeniu projektu z obszaru edukacji europejskiej (zagadnienia gospodarcze). Projekt realizowany był w ramach konkursu grantowego „Program Edukacji Ekonomicznej” prowadzonego przez Narodowy Bank Polski. Propozycje rozesłano do organizacji gospodarczych miasta i Powiatu Nowosądeckiego, (IV kwartał 2003 r.),

110

• przekazano informację z propozycją współpracy przy przeprowadzeniu projektu z obszaru informacji europejskiej w ramach ogłoszonego przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej konkursu „Małe Granty 2003” do organizacji pozarządowych, stowarzyszeń i izb gospodarczych oraz pracodawców, szkół i placówek edukacyjnych. Konkurs realizowany był w ramach „Założeń działań informacyjnych i edukacyjnych w okresie poprzedzającym członkostwo Polski w Unii Europejskiej” (grudzień 2003 r.),

• skonsultowano w ramach wyżej wymienionego konkursu projekty przeprowadzane przez: Szkołę Podstawową im. Marszałka J. Piłsudskiego w Marcinkowicach („Europa w krótkich spodenkach”), Kongregację Kupiecką Zrzeszenie Prywatnego Handlu i Usług w Nowym Sączu (seminarium edukacyjne), Fundację Pomocy Osobom Niepełnosprawnym w Stróżach (II Europejska Konferencja Osób Niepełnosprawnych),

• zorganizowano szkolenie w zakresie zarządzania projektami dofinansowanymi ze środków zewnętrznych oraz w zakresie uspołecznienia procesu decyzyjnego, w którym uczestniczyli przedstawiciele Urzędów Miast i Gmin Powiatu Nowosądeckiego i Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu (maj 2004 r.).

W latach 2002-2004 Powiat Nowosądecki kontynuował starania o pozyskanie

środków pozabudżetowych z różnych źródeł, a głównie dotyczy to funduszy pomocowych UE. Po powodzi w 2001r. Komisja Europejska podjęła decyzję o przekazaniu środków na usuwanie skutków kataklizmu na obszarach najbardziej dotkniętych. w tym na Sądecczyźnie Pomoc ta udzielana w ramach Programu Phare Odbudowa 2001 przeznaczona była na odbudowę zniszczonej infrastruktury. Zakończenie finansowania zadań realizowanych w oparciu o środki Phare wyznaczone było do 15 grudnia 2003. W roku 2002 uzyskano dofinansowanie następujących zadań:

1. remont drogi powiatowej nr 25344 Nawojowa - Łazy Biegonickie 71 417,00 2. remont drogi powiatowej nr 25330 Krynica – Tylicz 115 794,42

Dla województwa małopolskiego przewidziano również środki na wsparcie inwestycji

związanych z usuwaniem skutków powodzi w ramach tzw. II edycji Programu Odbudowa 2001. Powiat nowosądecki uzyskał wówczas 207. 858 € wsparcia na odbudowę drogi powiatowej nr 25333 Powroźnik-Muszyna. Ponadto w ramach innego z programów przedakcesyjnych - SAPARD – uzyskano dofinansowanie w wysokości 557 800 zł na przebudowę drogi powiatowej Siekierczyna (Raszówki) - Naszacowice (Naszczowice) a także: 685.372 zł na przebudowę drogi Żegiestów – Muszyna; 488 479 zł na odbudowę drogi Ropa - Wawrzka – Forynka oraz 663 080 zł na odbudowę drogi Ropa – Gródek – Biała Niżna

W kwietniu 2003 r. w strukturach Kancelarii Powiatu wydzielony został Referat ds. Koordynacji Rozwoju Powiatu i Współpracy Zagranicznej realizujący zadania z zakresu pozyskiwania dodatkowych środków finansowych oraz koordynujący całość spraw związanych z zarządzaniem poszczególnymi projektami realizowanymi przez Starostwo Powiatowe jaki i jednostki organizacyjne Powiatu. W ramach realizacji swoich zadań Referat pozyskał m.in. dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie w wysokości 6 150 zł na przeprowadzenie konkurs fotograficzny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych „Zielony Kadr” – realizowanego w ramach Programu Edukacja Ekologiczna dla Województwa Małopolskiego,. Celem organizowanego konkursu jest zachęcenie młodzieży do zapoznawania się z pięknem przyrody Sądecczyzny oraz promocja ochrony krajobrazu.

111

Ze środków PRFON uzyskano fundusze dla przedsiębiorców tworzących nowe miejsca pracy oraz dostosowanie budynków do potrzeb osób niepełnosprawnych – ramach programu Wyrównywania Różnic między Regionami. Wnioskowana kwota to 440 000 zł. Euroregion „Tatry” jako jednostka zarządzająca Wspólnym Funduszem Małych Projektów Polska – Słowacja Phare 2002/2003 przyznał dofinansowanie do realizacji 3 powiatowych projektów:

1. „Polsko - Słowacki Portal Informacji Gospodarczych”. Realizacja projektu obejmuje zebranie i opracowanie baz danych, przygotowanie techniczne i graficzne portalu internetowego. Uzyskane dofinansowanie wynosi 8.736 € Działania związane z projektem rozpoczęto w listopadzie 2004 roku.

2. „Badania marketingowe potencjału turystycznego pogranicza polsko-słowackiego”. Uzyskane dofinansowanie wynosi 9.577 € Głównym celem projektu jest uzyskanie reprezentatywnych informacji z sektora turystyki, obejmujących wielkość i strukturę bazy noclegowej, natężenie ruchu turystycznego, potrzeby turystów i ich preferencje, stopień oceny zadowolenia z zaproponowanych usług oraz propozycje działań dotyczących podniesienia jakości tych usług. Realizacja rozpocznie się w styczniu 2005 roku

4. „Razem w Europie, festyn historyczno – regionalny”. Kwota dofinansowania wynosi 12.817 €. Projekt obejmuje zorganizowanie w maju 2005 roku wspólnego polsko-słowackiego festynu historyczno-regionalnego. Zasadniczym celem projektu jest poszerzenie współpracy między społecznościami lokalnymi pogranicza polsko-słowackiego szczególnie rejonu Piwnicznej-Zdroju oraz Starej Lubovni.

Z chwilą pojawienia się możliwości ubiegania się o środki z funduszy strukturalnych

zostały przygotowane i złożone wnioski o dofinansowanie zadań realizowanych w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego Województwa Małopolskiego:

1. Przebudowa drogi powiatowej nr 25366 Tęgoborze – Chomranice, I etap koszt inwestycji 2 992 312 zł, uzyskane dofinansowanie 2 244 243 zł

2. Zakup aparatu RTG i USG oraz modernizacja oddziału Intensywnej Terapii w Szpitalu im. J. Dietla w Krynicy koszt inwestycji 3 600 000 zł uzyskane dofinansowanie 2.700 000 zł

3. Program stypendialny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Nowosądeckiego – koszty projektu 574.500 zł dofinansowane w 100% W czerwcu 2004 w ramach działania 1.5 Zintegrowanego Programu Operacyjnego

Rozwoju Regionalnego składany był wniosek dotyczący dofinansowania budowy Zintegrowanego Powiatowego Sytemu Teleinformatycznego. W pierwszym terminie naboru wniosek został odrzucony i zostanie ponownie złożony w lutym 2005.

W październiku 2004 otrzymano promesę na 2 800 000 zł z programu „Osłona Przeciwosuwiskowa” Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Uzyskane środki zostaną przeznaczone na realizację 6 projektów inwestycyjnych na terenie Powiatu Nowosądeckiego:

1. Likwidacja osuwisk na terenie Gminy Łącko w Łącku (Wolaki) i Obidza 2. Stabilizacja osuwiska w Librantowej 3. Stabilizacja osuwisk wzdłuż Jeziora Rożnowskiego 4. Likwidacja osuwiska we Florynce na terenie Gminy Grybów 5. Likwidacja osuwiska na terenie Gminy Grybów w miejscowościach Siołkowa i

Ptaszkowa

112

6. Obejście osuwiska w rejonie Góry Just na terenie Gminy Łososina Dolna

W ramach Referatu działa punktu informacyjnego dla przedsiębiorców, którzy uzyskać mogą pomoc przy opracowaniu dokumentów koniecznych do złożenia z wnioskiem o dofinansowanie ze środków unijnych. Z doradztwa w ramach Programu Phare –Fundusz Dotacji Inwestycyjnych skorzystali m.in.:

1. przedsiębiorca z Kokuszki zamierzający wybudować wyciąg narciarski 2. firma meblarska – na zakup specjalistycznych maszyn 3. Zakład rehabilitacyjny z Krynicy – zakup urządzeń odnowy biologicznej 4. Producent wyrobów ciastkarskich ze Starego Sącza – zakup maszyn 5. Pensjonat z Krynicy – modernizacja wyposażenia hotelu

Coraz częściej zgłaszają się osoby zainteresowane funduszami strukturalnymi, którym

udzielana jest wszechstronna pomoc. Średnio 2 do 3 osób tygodniowo zwraca się osobiście z prośbą o poradę do tyczące możliwości sfinansowania inwestycji środkami z dotacji.

Łącznie w latach 1990 –2003 na Sądecczyznę trafiło 12 mln 789 tyś € pomocy ze środków przedakcesyjnych. Przystąpienie Polski do struktur Unii Europejskiej spowodowało iż staliśmy się beneficjantami. Nowe programy uruchamiane w ramach funduszy strukturalnych stwarzać będą ogromne możliwości na wsparcie zadań zmierzających do wielokierunkowego rozwoju.

Szczególnym obszarem aktywności była współpraca z organizacjami pozarządowymi, działającymi na obszarze Powiatu Nowosądeckiego. Wspieranie działalności tzw. trzeciego sektora jest jednym z głównych kierunków budowania społeczeństwa obywatelskiego, nowoczesnego, aktywnie współuczestniczącego w życiu społecznym. W wyniku współpracy przygotowano i zaktualizowano bazę danych około 120 organizacji pozarządowych (stowarzyszeń, fundacji) z obszaru Sądecczyzny. Ponadto:

• sporządzono szczegółowe bazy danych organizacji pozarządowych w układzie problematyki, w obszarze której działają, zasobów, oczekiwań, potencjału projektowego – przygotowanie, rozesłanie i opracowanie kwestionariusza informacyjnego,

• rozesłano informację o realizowanym przez Fundację „Edukacja dla Demokracji” programie „Przemiany w regionie RITA”, obejmującym konkurs grantowy „Współpracujemy lokalnie”. Program zakłada współpracę polskich organizacji pozarządowych z odpowiednikami z krajów byłego ZSRR,

• przekazano informację o ogłoszonym przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej i Fundusz Współpracy konkursie o Średnie i Małe Dotacje dla polskich organizacji pozarządowych w ramach programu „Rozwój społeczeństwa obywatelskiego”,

• przekazano informację o ogłoszonym przez Ambasadę USA w Warszawie konkursie „Małe Granty Ambasady USA”,

• przekazano informację z propozycją współpracy przy przeprowadzeniu projektu z obszaru informacji europejskiej w ramach ogłoszonego przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej konkursu „Małe Granty 2003”.

Informacje te przekazano do działających na terenie powiatu organizacji

pozarządowych, stowarzyszeń i zrzeszeń gospodarczych oraz innych zainteresowanych podmiotów.

113

Ponadto podejmowano działania dotyczące koordynacji rozwoju gospodarczego. W

zakresie rozwoju, działania koncentrowały się wokół koordynacji przedsięwzięć związanych z opracowywaniem Strategii Rozwoju Powiatu oraz gromadzenia i aktualizacji danych dotyczących potencjału gospodarczego Powiatu Nowosądeckiego.

W szczególności podjęto” • koordynację realizacji opracowań w ramach programu „Planowanie Rozwoju

Lokalnego” – „Program rozwoju gospodarczego Powiatu Nowosądeckiego ziemskiego w zakresie przyciągania inwestorów zewnętrznych oraz opracowania propozycji materiałów promocyjnych”, „Klimat dla przedsiębiorczości w Powiecie Nowosądeckim. Raport z badań ankietowych”, „Profil gospodarczy Powiatu Nowosądeckiego ziemskiego”, „Nowosądecka mapa innowacyjności i konku-rencyjności”,

• współorganizację „Badań ankietowych przedsiębiorczości” dotyczących klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości,

• koordynację działań związanych z przygotowaniem Strategii Rozwoju Powiatu, w tym powołanie Komitetu Koordynującego Przygotowanie Strategii Rozwoju Sądecczyzny, powołanie komitetów konsultacyjnych - zespoły zadaniowe złożone z przedstawicieli Urzędów Miast i Gmin sądeckich, zespół ekspertów z Małopolskiej Szkoły Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej w Krakowie, spotkania organizacyjne i tematyczne,

• przygotowanie i opracowanie bazy danych inwestycji realizowanych na terenie Powiatu Nowosądeckiego,

• przygotowanie bazy danych firm działających na terenie Powiatu Nowosądeckiego, posiadających siedziby główne poza obszarem Powiatu,

• współudział w przygotowaniu prezentacji ofert inwestycyjnych i firm z terenu Powiatu Nowosądeckiego, realizowanej w ramach programu „Planowanie Rozwoju Lokalnego”.

Podjęto także przygotowanie do przeprowadzenia w ramach Programu Partnerstwa

Lokalnego cyklu warsztatów Lokalnego Ożywienia Gospodarczego w Powiecie Nowosądeckim i Mieście Nowym Sączu. Powołano Zespół Strategiczny w skład którego wchodzą przedstawiciele samorządu powiatowego i gminnych, Powiatowego Urzędu Pracy w Nowym Sączu oraz lokalnych organizacji i zrzeszeń gospodarczych.

114

17. WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA

W latach 2002–2004 Powiat Nowosądecki kontynuował współpracę międzynarodową w ramach umów partnerskich z partnerami samorządowymi z RFN, Słowacji, Ukrainy i Bułgarii. Dziedziny współpracy obejmują wymianę doświadczeń i informacji dotyczących funkcjonowania samorządów lokalnych, działań w zakresie ochrony środowiska naturalnego, edukacji, służby zdrowia i opieki społecznej oraz funkcjonowania inspekcji, służb i straży. Spotkania międzynarodowe mają również na celu nawiązanie kontaktów pomiędzy przedsiębiorcami, rolnikami i organizacjami pozarządowymi, wspomagających podjęcie współpracy gospodarczej oraz poznanie lokalnych rynków produkcyjnych i handlowych.

Podejmowanie działań w ramach współpracy międzynarodowej stwarza możliwość korzystania ze środków pomocowych i programów Unii Europejskiej przeznaczonych na wspieranie wspólnych inicjatyw.

W ramach realizacji zadań z zakresu współpracy międzynarodowej organizowano kontakty Powiatu Nowosądeckiego z następującymi samorządami: Powiat Unna (Republika Federalna Niemiec)

• wizyta na terenie Powiatu Nowosądeckiego delegacji złożonej z przedstawicieli służb pożarniczych i władz Powiatu Unna - organizacja uroczystości wręczenia Złotych Medali „Zasługi dla Pożarnictwa” osobom, które bezinteresownie włączały się do akcji humanitarnych w ramach partnerstwa między Powiatem Unna i Powiatem Nowosądeckim - 5 maja 2003 r.,

• wizyta przedstawicieli władz samorządowych Powiatu Nowosądeckiego w Unnie - 13-17 lipca 2003 r.,

• współpraca w zakresie wspólnego pozyskiwania środków pomocowych - wzajemne deklaracje współpracy składane w trakcie przygotowywania wniosków o dofinansowanie projektów z funduszy unijnych (Programy: Leonardo da Vinci, PHARE, TOWN-TWINNING) - 2004 r.,

• wizyta delegacji Powiatu Unna - oficjalne pożegnanie przez władze Powiatu Nowosądeckiego Pana Gerda Achenbacha w związku z zakończeniem pełnienia przez niego funkcji Starosty Powiatu Unna - 17-19 czerwca 2004 r.,

• trzykrotna organizacja na terenie Powiatu Nowosądeckiego praktyk zawodowych dla uczniów ze Szkoły Gospodarki i Zarządzania w Unnie (Hansa Berufskolleg Unna), finansowanych z programu UE Leonardo da Vinci:

o 27 września-18 października 2002 r., o 3-24 października 2003 r., o 1-22 października 2004 r.,

• uczestnictwo przedstawicieli Powiatu Unna w Spotkaniu Regionów Partnerskich „Nasze wiano dla Europy. Edycja II pn. 5 MINUT PO AKCESJI” - 20-21 sierpnia 2004 r.

Okres Stará Lubovna (Republika Słowacka)

• spotkanie przedstawicieli przygranicznych jednostek samorządu terytorialnego Okresu Stara Ľubovňa i Powiatu Nowosądeckiego w Starostwie Powiatowym w Nowym Sączu, dotyczące omówienia spraw przejścia granicznego Mnišek-Piwniczna Zdrój oraz współpracy przy opracowywaniu projektów w ramach programu PHARE CBC Słowacja/Polska Fundusz Małych Projektów w dziedzinie rozwoju regionalnego i ochrony środowiska naturalnego - 9 maja 2003 r.,

115

rewizyta - omówienie spraw dot. dróg w rejonie przygranicznym oraz modernizacji przejść granicznych - 21 maja 2003 r.,

• wspólne starania o przyspieszenie podpisania umowy międzynarodowej między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Słowacką w sprawie modernizacji przejścia granicznego Mnišek nad Popradem-Piwniczna Zdrój,

• współpraca w zakresie wspólnego pozyskiwania środków pomocowych - wzajemne deklaracje współpracy składane w trakcie przygotowywania wniosków o dofinansowanie projektów z funduszy unijnych (Programy: PHARE, TOWN-TWINNING) i z Funduszu Wyszehradzkiego,

• współudział w realizacji - wraz z Instytutem Europa Karpat, Wyższą Szkołą Biznesu, Miastem i Gminą Piwniczna Zdrój - projektu „Nasze wiano dla Europy. Spotkania Regionów Partnerskich. Edycja II 5 MINUT PO AKCESJI” (zjazd parlamentarzystów europejskich Grupy Wyszehradzkiej, regionów i miast partnerskich Powiatu Nowosądeckiego oraz Miasta i Gminy Piwniczna) - 20-21 sierpnia 2004.

W 2004 r. uległ zmianie porządek administracyjny Republiki Słowackiej. Przestały istnieć okresy, a w ich miejsce powstały obwody i tym samym urzędy obwodów lokalnej administracji państwowej, które utraciły osobowość prawną. Zwierzchnikiem jest prednosta (wojewoda) Krajskiego Úradu w Prešzowie (Urzędu Krajowego w Preszowie). Szef (prednosta) urzędu obwodu występuje jako przedstawiciel mianowany władz Republiki Słowackiej na terytorium Obwodu Stara Lubovna. Kraj Presovski (Słowacja) Współpraca w ramach umowy Województwa Małopolskiego o współpracy międzyregionalnej z Krajem Preszowskim ze stycznia 2001 r.

• organizacja spotkania w Starostwie Powiatowym z Wojewodą Preszowskim - w celu omówienia możliwości współpracy związanej z rozwojem terenów przygranicznych w dobie przystąpienia do Unii Europejskiej, kwestii dróg oraz modernizacji przejść granicznych - 10 kwietnia 2003 r.,

• włączenie się Powiatu Nowosądeckiego do wspólnych działań w zakresie pozyskiwania środków pomocowych z programów Unii Europejskiej i możliwości przygotowania wniosków dotyczących realizacji projektów w ramach Programu Współpracy Przygranicznej PHARE CBC:

- złożenie do Euroregionu „Tatry” wraz z partnerem słowackim - Agencją Rozwoju Regionalnego „Tatry-Spiš” z Kežmarku wspólnego wniosku pn. „Badania marketingowe potencjału turystycznego pogranicza polsko-słowackiego” - wniosek został zatwierdzony do realizacji,

- złożenie do Euroregionu „Tatry” wraz z partnerem słowackim - Urzędem Miasta w Preszowie wspólnego wniosku pn. „Polsko-Słowacki portal informacji gospodarczych” - wniosek został zatwierdzony do realizacji,

- złożenie do Euroregionu „Tatry” wraz z partnerem słowackim - Miastem Stara Lubovna wspólnego wniosku pn. „Festyn historyczno-regionalny „Razem w Europie” - wniosek został zatwierdzony do realizacji.

Obwód Tarnopolski

• wizyta w Tarnopolu w związku z obchodami Roku Polski na Ukrainie pod nazwą „Polska i Ukraina razem w Europie” - 23-24 kwietnia 2004 r.,

• uczestnictwo przedstawicieli władz Obwodu Tarnopolskiego w Spotkaniu Regionów Partnerskich „Nasze wiano dla Europy. Edycja II pn. 5 MINUT PO AKCESJI” - 20-21 sierpnia 2004 r.

116

Miasto Dobricz (Bułgaria) • list intencyjny przedstawicieli władz miasta Dobrich z dnia 18 marca 2002 r.,

dotyczący nawiązania współpracy, • oficjalna wizyta delegacji Powiatu Nowosądeckiego w Mieście Dobricz - 23-28 maja

2003 r., podpisanie porozumienia o współpracy między Powiatem Nowosądeckim a Miastem Dobricz - 27 maja 2003 r.,

• wizyta Burmistrza Miasta Dobricz w Nowym Sączu - 11 czerwca 2003 r., • występ dziecięcego zespołu wokalno-muzycznego TRIXI z Dobricza na terenie

Powiatu Nowosądeckiego - 17 czerwca 2003 r., • wizyta delegacji Miasta Dobricz (Bułgaria) w Powiecie Nowosądeckim -

5-10 września 2003 r., skład delegacji: przedstawiciele Wydziału ds. Oświaty i Współpracy z Młodzieżą Urzędu Miejskiego w Dobriczu, radni - członkowie poszczególnych komisji Rady, grupa dyrektorów szkół podstawowych i średnich, Młodzieżowy Kwartet Wokalny „Master”, młodzieżowy zespół folklorystyczny „Zornica” (Jutrzenka)

- spotkania oficjalne: z Zarządem Powiatu Nowosądeckiego i Komisją Turystyki, Współpracy Międzynarodowej i Integracji z UE Rady Powiatu Nowosądeckiego,

- udział w Regionalnej Wystawie Rolniczej „Agropromocja” w Nawojowej, - udział w V Dożynkach Województwa Małopolskiego w Łącku, - występy artystyczne, spotkanie z artystami oddziału krynickiego Towarzystwa

Przyjaciół Sztuk Pięknych, z Zespołem Dziecięcym „Mali Mystkowianie”, przedstawicielami ośrodków kultury,

- objazd szkół leżących na terenie Powiatu Nowosądeckiego - propozycje współpracy w zakresie edukacji,

- zwiedzanie: Sądeckiego Parku Etnograficznego, Doliny Dunajca, Krynicy Zdroju (wyjazd Kolejką Gondolową na szczyt Jaworzyny Krynickiej), Kopalni Soli w Wieliczce, Zamku Królewskiego na Wawelu, Rynku Głównego w Krakowie),

• organizacja koncertów z cyklu Muzyczne Spotkania Regionów Partnerskich - wspólne występy Chóru „Scherzo” I Liceum Ogólnokształcącego w Nowym Sączu oraz młodzieżowego chóru z Miasta Dobricz - 15 grudnia 2003 r.; w lipcu 2004 r. rewizyta chóru „Scherzo” w Dobriczu,

• współpraca w zakresie wspólnego pozyskiwania środków pomocowych - wzajemne deklaracje współpracy składane w trakcie przygotowywania wniosków o dofinansowanie projektów z funduszy unijnych (Programy: PHARE, TOWN-TWINNING) i z Funduszu Wyszehradzkiego,

• uczestnictwo zespołu „Mali Mystkowianie” w Międzynarodowym Festiwalu Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych w Istambule w Turcji, organizowanym w dniach od 21 do 27 kwietnia 2004 r. - wyjazd na zaproszenie Polskiego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego Oddział w Dobriczu (propozycja wysunięta przez kierownictwo bułgarskiego zespołu "Zornica"),

• współpraca z Polskim Stowarzyszeniem Kulturalno-Oświatowym Oddział w Dobriczu w ramach projektu ‘EUROMOSTY’ (program PHARE), polegającego na przedstawianiu na łamach gazety „Nowa Dobrudzańska Trybuna” osiągnięć i doświadczeń polskiego partnera - Powiatu Nowosądeckiego - związanych z przygotowaniem i członkostwem w Unii Europejskiej, co pomoże ocenić korzyści i ryzyko przyszłego członkostwa Bułgarii w UE,

• uczestnictwo przedstawicieli Miasta Dobricz w Spotkaniu Regionów Partnerskich „Nasze wiano dla Europy. Edycja II pn. 5 MINUT PO AKCESJI” - 20-21 sierpnia 2004 r.- podpisanie deklaracji współpracy między polską i bułgarską biblioteką,

117

dotyczącej realizacji projektu finansowanego z funduszy UE pn. „Library with European dimensions - Biblioteka o wymiarach europejskich”.

Pozostałe kontakty samorządowe

• Miasto Eberswalde (RFN)- Pobyt delegacji z miasta Eberswalde na terenie Powiatu Nowosądeckiego, związany z możliwością nawiązania kontaktów gospodarczych; spotkanie w Starostwie Powiatowym w Nowym Sączu - 3 grudnia 2003 roku; przygotowanie bazy danych przedsiębiorstw chętnych do współpracy,

• uczestnictwo przedstawicieli Miasta Litovel (Czechy) w Spotkaniu Regionów Partnerskich „Nasze wiano dla Europy. II Edycja pn. 5 MINUT PO AKCESJI” - 20-21 sierpnia 2004 roku; dalszy rozwój kontaktów między jednostkami samorządowymi,

• Miasto Zalaegerszeg (Węgry) - wizyta grupy przedstawicieli służb ratowniczych - rozmowy na temat podjęcia współpracy między władzami miasta Zalaegerszeg i Powiatu Nowosądeckiego - 5 listopada 2004 r.

Ponadto w ramach współpracy międzynarodowej podejmowano także następujące przedsięwzięcia:

• organizacja spotkania w ramach programu „Four Pillars of the Visegrad Bridge” (Cztery Filary Mostu Wyszehradzkiego) z udziałem Młodzieżowych Klubów Wyszehradzkich z Muszyny, Starej Lubovni (Słowacja), Nyiregyhazy (Węgry) oraz Vsetina (Czechy); w realizacji programu młodzież wspierana była m. in. przez Almanach Muszyny oraz działaczy Towarzystwa Miłośników Ziemi Muszyńskiej - 30 czerwca 2002 r.,

• nawiązanie kontaktu z organizacjami i stowarzyszeniami ukraińskimi; przygotowanie wykazu instytucji z Ukrainy - potencjalnych partnerów do współpracy w ramach Inicjatywy Współpracy Polsko-Amerykańsko-Ukraińskiej PAUCI - działalność PAUCI ma na celu umocnienie partnerstwa Polski i Ukrainy oraz wykorzystanie polskich doświadczeń zdobytych w trakcie transformacji w kierunku gospodarki rynkowej oraz związanych z dostosowaniem prawodawstwa do wymogów unijnych - udostępnienie wykazu zainteresowanym przedsiębiorcom z terenu Powiatu Nowosądeckiego,

• nawiązanie współpracy z „Informations - Zentrum Europa” w Kolonii - promocja Powiatu Nowosądeckiego w trakcie trwania „Tygodnia Polskiego” w Kolonii w dniach 26-30 maja 2003 roku,

• nawiązanie kontaktu z Włosko-Polską Izbą Handlową w Mediolanie, prowadzącą działania na rzecz wymiany gospodarczo-finansowej i handlowej pomiędzy przedsiębiorstwami włoskimi i polskimi - przedstawienie ofert inwestycyjnych gmin leżących w obrębie Powiatu Nowosądeckiego,

• uczestnictwo w badaniu ankietowym, będącym częścią składową przygotowań materiałów informacyjnych dotyczących możliwości nawiązania współpracy firm województwa małopolskiego (w tym Powiatu Nowosądeckiego) z regionami Wielkiej Brytanii,

• złożenie wniosku do Komisji Europejskiej do Programu Phare Small Projects Programme pn. “Common Market Close to Us – chances for development of local economies in the states of uniting Europe” („Wspólny rynek bliżej nas – szanse na rozwój lokalnych gospodarek w krajach jednoczącej się Europy”), obejmujący przygotowanie i organizację multikulturowych warsztatów poświęconych problematyce wpływu rynku wewnętrznego UE na gospodarki lokalne państw poszerzanej Europy (przygotowanie i tłumaczenie wniosku we własnym zakresie),

118

• wyjazd do Watykanu - audiencja przedstawicieli władz samorządowych Powiatu Nowosądeckiego u Papieża Jana Pawła II - wręczenie Listu gratulacyjnego z okazji 25-lecia Pontyfikatu,

• uczestnictwo Powiatu Nowosądeckiego w projekcie pod nazwą „5 minut po akcesji. Nasze wiano dla Europy. Grupa Wyszehradzka – państwa karpackie” przygotowywanym przez Instytut Europa Karpat przy Małopolskim Centrum Kultury Sokół w Nowym Sączu - uzyskanie przez wybranych partnerów zagranicznych Powiatu deklaracji współpracy koniecznych przy złożeniu wniosku do Funduszu Wyszehradzkiego oraz przygotowanie i tłumaczenie wniosku dot. projektu do programu unijnego „TOWN-TWINNING”; w fazie realizacji projektu do udziału w międzynarodowej konferencji zaproszeni zostali przedstawiciele jednostek samorządowych, z którymi Powiat Nowosądecki ma podpisane umowy partnerskie.

W ramach współpracy międzyregionalnej i wymiany doświadczeń między samorządami lokalnymi podjęto w II półroczu 2004 r. współpracę z Powiatem Kołobrzeskim.

119

18. DZIAŁANIA NA RZECZ POPRAWY JAKOŚCI OBSŁUGI MIESZKAŃCÓW POWIATU NOWOSĄDECKIEGO 18.1. Poprawa bazy lokalowej, warunków pracy i przyjmowania interesantów w Starostwie Powiatowym w Nowym Sączu.

W okresie 2002–2004 władze Powiatu podejmowały szereg przedsięwzięć zmierzających do poprawy warunków pracy i przyjmowania stron w Starostwie Powiatowym: 1. Przy drzwiach wejściowych w budynku przy ul. Jagiellońskiej 33 uruchomiono Punkt

Informacyjny, w którym pracownik Starostwa udziela informacji oraz pomaga mieszkańcom Powiatu w wypełnianiu wniosków i podań.

2. Ustalono, poza systemem przyjmowania stron w ramach skarg i wniosków, system codziennych dyżurów Członków Zarządu przyjmujących strony w sprawach bieżących.

3. Przygotowano dokumentację techniczną przeprowadzenia prac adaptacyjnych wejścia do budynku przy ul. Jagiellońskiej 33, związaną z usunięciem barier architektonicznych dla niepełnosprawnych. Starostwo wystąpiło o pozwolenie na budowę, w przygotowaniu jest wniosek o dofinansowanie tego zadania ze środków PFRON. Do czasu ukończenia prac zorganizowano system umożliwiający przyjmowanie stron - osób niepełnosprawnych na parterze budynku przy ul. Jagiellońskiej 33.

4. W związku ze zwiększeniem ilości przyjmowanych stron w sprawach związanych z rejestracją pojazdów oraz wydawaniem praw jazdy przeprowadzono szereg działań usprawniających obsługę w tym:

• uruchomiono nowe punkty przyjęć oraz dodatkowe stanowiska kasowe, • w razie potrzeby na sali obrad uruchomiony jest dodatkowy punkt przyjęć stron, • na stronie internetowej Starostwa uruchomiono przeglądarkę „e-urząd”, dzięki

której można sprawdzić czy zostało już wydane prawo jazdy lub dowód rejestracyjny,

• uruchomiona będzie infolinia 0-800 109 010, w której udzielane będą informacje o pracy i zadaniach Starostwa Powiatowego, ze szczególnym uwzględnieniem informacji o rejestracji pojazdów i wydawaniu praw jazdy.

5. Podejmowano także szereg prac remontowo-budowlanych w tym: • zabezpieczenie części piwnic (odkrywka ścian od strony podwórza wewnętrznego,

wykonanie izolacji pionowej ścian i części podziemnej rury odprowadzającej wodę opadową do studzienki kanalizacyjnej) przed zalaniem wodami opadowymi,

• remont pieca centralnego ogrzewania w budynku przy ul. Jagiellońskiej 33 oraz wymianę pomp obiegowych, wymiana naczynia zbiorczego – p. 326

• remonty pomieszczeń w budynku przy ul. Jagiellońskiej 33, Jagiellońskiej 18 i Kościuszki 7,

• montaż ścianki szklano-aluminiowej oddzielającej tzw. Strefę administracyjną od pozostałej części korytarza II piętra siedziby Starostwa, w związku z uruchomieniem kancelarii tajnej,

• modernizację systemu antywłamaniowego dostosowanego do wymagań przepisów prawnych,

• nadbudowę piętra w budynku przy ul. Strzeleckiej 1 z przeznaczeniem na pomieszczenia biurowe dla Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Nieruchomości oraz Wydziału Administracji Architektoniczno-Budowlanej,

• rozbudowę i adaptację pomieszczeń stolarni na potrzeby Archiwum Zakładowego • przebudowę i udrożnienie spustów rynnowych.

120

W ramach poprawy funkcjonowania systemu teleinformatycznego: • rozbudowano i zmodernizowano sieci komputerowe Starostwa, zakupiono sprzętu

komputerowy, uruchomiono nowe stanowiska komputerowe, • zakupiono serwer na potrzeby realizacji zadań wydziału Komunikacji i Transportu, • zmodernizowano i wyposażono Salę Obrad w system audiowizualny, • uruchomiono system transmisji „na żywo” w Internecie z obrad Rady Powiatu

oraz spotkań okolicznościowych, odbywających się na Sali Obrad, • połączono budynki Starostwa przy ul. Jagiellońskiej 33 i Strzeleckiej 1, stałym łączem umożliwiającym pracę w jednolitej sieci komputerowej i udostępnienie zasobów Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Nieruchomości,

• przeprowadzono audyt rozwiązań informatycznych oraz wyznaczono kierunki rozwoju systemów teleinformatycznych,

• wdrożono zintegrowany systemu zarządzania środkami trwałymi, • uruchomiono nową wersję Intr@netu – wewnętrznego systemu informacji

elektronicznej, • zmodernizowano centralny punkt systemów informatycznych - serwerownię

zgodnie z zaleceniami MSWiA na potrzeby nowo uruchamianego systemu CEPIK, • wdrożono elektroniczną wersję prowadzonych rejestrów i ewidencji w referacie

technicznym, • uruchomiono aplikacje w Wydziale Komunikacji i Transportu (system rejestracji

pojazdów oraz praw jazdy wraz z satelitarnym systemem przekazywania danych, ogólnopolski system elektronicznej transmisji danych, system kierowca i system pojazdów).

Ponadto podjęto przedsięwzięcia ograniczające koszty funkcjonowania Starostwa:

• dokonano przeglądu ofert firm telekomunikacyjnych (Telbeskid, TP S.A.) wybierając ofertę tańszą, technicznie dającą możliwości niezawodności systemu łączności,

• wprowadzono obowiązek pokrywania poprzez pracowników kosztów rozmów prywatnych,

• ograniczono wydatki na materiały biurowe i tzw. materiały eksploatacyjne, • zmniejszono koszty za opłaty pocztowe poprzez zatrudnienie gońca, • zmniejszono koszty związane z obsługą kserograficzną Starostwa.

18.2. Działania w zakresie komunikacji i transportu Licencje i zaświadczenia na krajowy transport drogowy

W dniu 1 stycznia 2002 roku weszły w życie przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. Przewoźnicy świadczący usługi transportowe osób winni byli do 31 grudnia 2003 r. uzyskać stosowne licencje i zezwolenia. Przedsiębiorcy wykonujący transport drogowy rzeczy mieli czas na uzyskanie licencji do 30 kwietnia 2004 r. Natomiast przedsiębiorstwa wykonujące przewozy w ramach prowadzonej podstawowej działalności, tzw. przewozy na potrzeby własne, musiały uzyskać stosowne zaświadczenia.

Starosta, wydaje wyżej wymienione dokumenty upoważniające do krajowego transportu drogowego. Analiza załatwianych spraw z tego zakresu wskazuje, iż większość przedsiębiorców odwlekało złożenie wniosku na ostatnią chwilę. Pomimo tego realizacja zadań przebiegała bez zakłóceń, wszystkie wnioski załatwiane były terminowo – w przeciągu kilku dni.

121

Zadania związane z uprawnieniami do kierowania pojazdami W wyniku wprowadzonych zmian w ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym, oraz zmian w przepisach ustawy o transporcie drogowym, od dnia 1 stycznia 2004 r. Starosta nie wydaje świadectw kwalifikacji. Obecnie dodatkowe wymogi kwalifikacyjne dla kierowców zawodowych potwierdza zakład zatrudniający taką osobę. Należy zaznaczyć, że zmiany w prawie pozwoliły sprawniej prowadzić postępowania administracyjne z zakresu wydawania i wymiany prawa jazdy. Z końcem roku 2004 mija termin wymiany blankietów prawa jazdy wydanych w okresie od 1 stycznia 1984 r. do 30 kwietnia 1993 r. Notuje się dużą liczbę składanych wniosków o wymianę dokumentu (dziennie od 180 do 500). Referat ds. wydawania uprawnień do kierowania pojazdami dysponuje 4 stanowiskami komputerowymi ogólnopolskiego systemu POJAZD. Wydział wystąpił do PWPW S.A. z wnioskiem o przyznanie dodatkowego stanowiska. Wniosek ten został pozytywnie rozpatrzony, w związku z czym ilość stanowisk komputerowych systemu KIEROWCA wyniesie 5. Niemniej jednak ograniczenia techniczne posiadanego systemu powodują, że dzienna ilość realizowanych wniosków jest mniejsza od liczby składanych podań. Zaznaczyć należy, że pomimo prowadzonych od marca br. akcji informacyjnych większość mieszkańców Powiatu Nowosądeckiego odłożyła wymianę prawa jazdy na ostatnią chwilę. Lawinowa liczba osób składających wnioski powoduje wydłużenie czasu oczekiwania na załatwienie sprawy w Wydziale. W październiku utworzono dodatkowy punkt przyjęć wniosków przy punkcie informacyjnym (przy wejściu do Urzędu). Rejestracja pojazdów

W ramach Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców w dniu 23 sierpnia 2004 r. wdrożono system POJAZD. Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu znalazło się w drugiej grupie urzędów w procesie wdrażania, który to trwał do 30 września 2004 r. Przygotowania do wdrożenia rozpoczęto od czerwca 2004 r. Jednym z najważniejszych etapów było przygotowanie migracji danych z poprzednich systemów elektronicznych do systemu POJAZD. Utworzony plik migracyjny spełnił surowe wymagania stawiane przez PWPW S.A.; przy migracji danych rekordów zostało odrzuconych jedynie 413 z przekazanych prawie 60 tysięcy rekordów (59 828). Prawidłowe przygotowanie zbioru danych umożliwiło sprawny dalszy proces wdrożenia systemu. Dostarczony sprzęt komputerowy i oprogramowanie w ramach ogólnopolskiego systemu POJAZD, w pierwszych dniach po wdrożeniu okazały się awaryjne. Najbardziej uciążliwą była kilkudniowa awaria procesów wydruku, powodująca konieczność wypisywania niektórych dokumentów ręcznie. Wydłużyło to czas załatwiania pojedynczych spraw związanych z rejestracją pojazdów. Zaobserwowano również pewną nieregularność w realizacji wysyłanych wniosków. Dochodziło do sytuacji, w których przez okres kilku dni Wydział nie otrzymywał przesyłek z wyprodukowanymi drukami by następnie otrzymać większą dostawę (kilkuset druków). Po takiej dostawie w dany dzień zjawiało się po odbiór wyprodukowanego dowodu rejestracyjnego kilkaset osób.

122

Tabela nr 81 Statystyki dotyczące praw jazdy, lata 2002 – 2004

Prawa jazdy Nowe Wymiana 2002 4 208 6 272 2003 3 508 7 328

2004 – do 31 października 4 892 3 685 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Komunikacji i Transportu Tabela nr 82 Statystyki dotyczące dowodów rejestracyjnych, lata 2002 – 2004

Rejestracja Wydane DR 2002 14 336 2003 13 550

2004 – do 31 października 13 374 Źródło: Opracowanie własne Wydziału Komunikacji i Transportu Cały proces wdrożenia nowego sytemu POJAZD przebiegł sprawnie, co znalazło odzwierciedlenie w ocenie podanej na stronach internetowych Ministra Infrastruktury, wg której Powiat Nowosądecki, w pierwszym okresie wdrożenia, zajął drugie miejsce w Polsce pod względem ilości przesłanych wniosków o wydanie dowodu rejestracyjnego. Posiadane 12 stanowisk systemu POJAZD jest wystarczające na sprawną i bieżącą realizację zadań z zakresu rejestracji pojazdów.

123

SAMORZĄD POWIATU NOWOSĄDECKIEGO

Rada Powiatu jest organem stanowiącym i kontrolnym Powiatu. W skład Rady Powiatu Nowosądeckiego wchodzi 29 radnych wybranych w wyborach do samorządu powiatowego w 2002 r. Skład Rady Powiatu Nowosądeckiego II kadencji Przewodniczący – Wiesław Basta Wiceprzewodniczący – Stanisław Śmierciak Wiceprzewodniczący – Józef Krok Radni: Basta Wiesław Broński Józef Burtak Cezary Dziedzina Jan Frączek Tadeusz Głód Józef Golonka Jan Grądalska Jadwiga Kiełbasa Mieczysław Krok Józef Mazur Adam Michalik Krzysztof Mokrzycki Józef Olszyński Waldemar Paruch Zygmunt Reśko Dariusz Rodak Edward Ruśniak Maria Serwiński Bogdan Sułkowski Stanisław Sudyka Anna Szewczyk Zenon Śmierciak Stanisław Świgut Józef Wajda Julian Wanatowicz Stanisław Węglarz Stanisław Zaremba Marian Zygmunt Józef

W Radzie Powiatu Nowosądeckiego pracują następujące komisje stałe: Komisja Mienia i Infrastruktury – Przewodniczący: Waldemar Olszyński, Komisja Kultury i Ochrony Dóbr Kultury – Przewodniczący: Stanisław Węglarz, Komisja Edukacji i Sportu – Przewodniczący: Cezary Burtak, Komisja Turystyki, Współpracy Międzynarodowej i Integracji z Unią Europejską – Przewodniczący: Józef Głód, Komisja Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa – Przewodniczący: Marian Zaremba,

124

Komisja Zdrowia i Uzdrowisk – Przewodniczący: Tadeusz Frączek, Komisja Polityki Społecznej – Przewodnicząca: Maria Ruśniak, Komisja Statutowa – Przewodniczący: Zenon Szewczyk, Komisja Rewizyjna – Przewodniczący: Józef Broński, Komisja Budżetowa – Przewodniczący: Stanisław Sułkowski. Zarząd Powiatu Nowosądeckiego Zarząd Powiatu jest organem wykonawczym Powiatu – wykonuje uchwały Rady Powiatu i zadania Powiatu określone przepisami prawa. W skład Zarządu wchodzi Starosta jako jego przewodniczący, Wicestarosta oraz Członkowie Zarządu. Rada Powiatu wybiera Starostę oraz na jego wniosek pozostałych Członków Zarządu.

Skład Zarządu Powiatu Nowosądeckiego: Jan Golonka – Starosta Nowosądecki Mieczysław Kiełbasa – Wicestarosta Nowosądecki Krzysztof Michalik – Członek Zarządu Powiatu Zygmunt Paruch – Członek Zarządu Powiatu Józef Zygmunt – Członek Zarządu Powiatu

W pracach Zarządu Powiatu Nowosądeckiego uczestniczą z głosem doradczym: Maria Jękot – Skarbnik Powiatu, Witold Kozłowski – Sekretarz Powiatu, którzy powołani zostali przez Radę Powiatu na wniosek Starosty Nowosądeckiego.

125

SCHEMAT STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ STAROSTWA POWIATOWEGO W NOWYM SĄCZU

Rada Powiatu

Zarząd Powiatu

Starosta

Wicestarosta

Zespół ds. Osobowych Zespół RadcówPrawnych

Samodzielne Stanowisko

Pracy ds. BHP

Powiatowy Rzecznik

Konsumenta

Zespół ds. Kontroli i Analiz

Sekretarz Powiatu

Wydział Ochrony Środowiska,

Rolnictwa i Leśnictwa

Wydział Geodezji, Kartografii, Katastru

i Nieruchomości Wydział Administracji

Architektoniczno-Budowlanej

Wydział Polityki Społecznej

Wydział Edukacji,

Kultury i Sportu Wydział

Komunikacji i Transportu

Kancelaria Powiatu

Wydział Administracyjny

Powiatowe Centrum

Zarządzania Kryzysowego

Skarbnik Powiatu

Wydział Finansowy

Pion Ochrony

Pełnomocnik Informacji

Niejawnych

Kancelaria Tajna

Stałe komórki organizacyjne Komórki realizujące zadania w ramach wydziałów Zależności służbowe

Audytor Wewnętrzny

Samodzielne stanowisko ds. strategii

rozwoju

126

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI RADY POWIATU NOWOSĄDECKIEGO ZA OKRES OD DNIA 25 LISTOPADA 2002 R. DO 25 LISTOPADA 2004 R.

Podczas swojej 2-letniej działalności Rada Powiatu odbyła XXIII sesje, w tym dwie uroczyste (27 listopada 2003 r. i 24 lipca 2004 r.) związane z nadaniem odznaki honorowej „Zasłużony dla Ziemi Sądeckiej”.

W tym czasie Rada podjęła 215 uchwał, dotyczących ważnych spraw dla Powiatu i jego mieszkańców, między innymi z zakresu:

- inwestycji na drogach i mostach, - likwidacji szkód powodziowych i osuwisk, - oświaty – tworzenia nowych placówek i reorganizacji aktualnie działających, - ochrony zdrowia i pomocy społecznej, - bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Podczas dwóch wyżej wymienionych uroczystych sesji Rady Powiatu zostały

wręczone odznaki honorowe „Zasłużony dla Ziemi Sądeckiej” - 32 Zasłużonym (w I edycji 20, a w II edycji 12).

Podejmowane były również uchwały, których termin realizacji rozkładał się na kilka lat lub wykraczał poza okres kadencji, takie jak:

- uchwalenie programu zamierzeń inwestycyjnych w zakresie powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2004 – 2006,

- uchwalenie „Powiatowego Programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie Powiatu Nowosądeckiego 2003 – 2006”,

- powołanie fundacji pn. Fundacja Karpacka „Zielone Technologie”, - uchwalenie Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Nowosądeckiego na lata 2004

– 2011 oraz Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Nowosądeckiego na lata 2004 – 2011,

- program zamierzeń inwestycyjnych w zakresie ochrony zdrowia na lata 2004 – 2006.

W trakcie sesji – a także w okresie międzysesyjnym – radni złożyli 207 interpelacji, w tym: 103 – dotyczących dróg, mostów i osuwisk, 16 – zdrowia i pomocy społecznej, 11 – bezpieczeństwa i porządku publicznego, 10 – oświaty, 9 – ochrony środowiska, 5 – bezrobocia, 5 – zmian ustaw i przepisów, 48 – różnych innych spraw.

Na podkreślenie zasługuje fakt, iż obecność Radnych na sesjach była blisko 100-procentowa, a nieliczne absencje usprawiedliwiane były ważnymi powodami.

127

Rada Powiatu Nowosądeckiego realizowała swoje funkcje stanowiące i kontrolne poprzez komisje Rady Powiatu.

Tematyka spotkań komisji, wynikająca m. in. z planów pracy, wyznaczała główne kierunki ich działań.

W okresie sprawozdawczym Komisja Kultury i Ochrony Dóbr Kultury Rady Powiatu Nowosądeckiego m. in. dokonała analizy działalności instytucji realizujących zadania z zakresu kultury, określiła priorytetowe zadania w zakresie kultury i ochrony dóbr kultury, opiniowała kandydatury do Nagrody Starosty i odznaki Zasłużonego Działacza Kultury, uczestniczyła w imprezach propagujących w szerokim zakresie kulturę, m. in. w Sądeckim Dniu Kultury, Przeglądzie Dorobku Artystycznego Szkół Powiatu Nowosądeckiego, Dniu Bibliotekarza. Komisja odbyła 21 posiedzeń, w tym 5 wyjazdowych i 1 wspólne wraz z Komisją Edukacji i Sportu Rady Powiatu Nowosądeckiego.

W okresie sprawozdawczym Komisja Edukacji i Sportu Rady Powiatu Nowosądeckiego pracowała w szczególności nad poprawą bazy dydaktycznej szkół i placówek oświatowych Powiatu, analizowała stan przygotowań jednostek oświatowych do rozpoczęcia roku szkolnego, brała udział w pracach nad planowaniem strategicznym inwestycji oświatowych w latach 2003 – 2006, dokonując oceny bazy sportowej w szkołach i placówkach oświatowych przyczyniła się do opracowania wieloletniego planu inwestycji sportowych i przyjęła propozycje reorganizacji Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego Powiatu Nowosądeckiego. Komisja odbyła 18 posiedzeń, w tym 6 wyjazdowe i 1 wspólne z Komisją Kultury i Ochrony Dóbr Kultury Rady Powiatu Nowosądeckiego.

W okresie sprawozdawczym Komisja Zdrowia i Uzdrowisk Rady Powiatu Nowosądeckiego w sposób stały prowadziła analizę sytuacji finansowej SP ZOZ Szpital im. dr J. Dietla w Krynicy Zdroju oraz pozostałych jednostek służby zdrowia, pracowała nad programem zamierzeń inwestycyjnych w zakresie ochrony zdrowia na lata 2004 – 2006. Komisja odbyła 21 posiedzeń, w tym 2 wyjazdowe i 2 wspólne z Komisją Budżetową Rady Powiatu Nowosądeckiego oraz Komisją Polityki Społecznej.

W okresie sprawozdawczym Komisja Polityki Społecznej Rady Powiatu Nowosądeckiego na bieżąco dokonywała analizy sytuacji finansowej placówek pomocy społecznej połączonej z wizytacją, opiniowała Powiatowy Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie Powiatu Nowosądeckiego na lata 2003 – 2006, dokonywała wielokrotnie analizy planu finansowego podziału środków PFRON przeznaczonych na realizację zadań na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Nowosądeckim, wzięła udział m. in. w XII Festynie Niepełnosprawni – Niepełnosprawnym. Komisja odbyła 20 posiedzeń, w tym 3 wyjazdowe i 1 wspólne wraz z Komisją Budżetową oraz Zdrowia i Uzdrowisk Rady Powiatu Nowosądeckiego.

W okresie sprawozdawczym Komisja Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa Rady Powiatu Nowosądeckiego w szczególności na bieżąco poddawała analizie stan środowiska oraz stan sanitarno – weterynaryjny na terenie Powiatu Nowosądeckiego, pracowała nad Programem Ochrony Środowiska oraz Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Nowosądeckiego na lata 2004 – 2011, monitorowała realizację programu usuwania odpadów zawierających azbest z terenu Powiatu, zajmowała się dopłatami bezpośrednimi dla rolników. Komisja odbyła 17 posiedzeń, w tym 2 wyjazdowe.

W okresie sprawozdawczym Komisja Turystyki, Współpracy Międzynarodowej i Integracji z Unią Europejską Rady Powiatu Nowosądeckiego podejmowała prace mające na celu m. in. wyznaczenie kierunków w rozwoju i promocji walorów turystycznych Sądecczyzny, analizę możliwości pozyskiwania środków z funduszy Unii Europejskiej na realizację projektów służących rozwojowi Ziemi Sądeckiej, wypracowanie zasad współpracy międzynarodowej. Komisja odbyła w sumie 12 posiedzeń oraz 1 spotkanie.

128

W okresie sprawozdawczym Komisja Budżetowa Rady Powiatu Nowosądeckiego na bieżąco podejmowała prace związane z realizacją procesu budżetowego, tj. z planowaniem, wykonaniem i etapem sprawozdawczym. Komisja odbyła 28 posiedzeń.

W okresie sprawozdawczym Komisja Statutowa Rady Powiatu Nowosądeckiego dokonywała analizy struktury organizacyjnej oraz kompetencji komórek organizacyjnych Starostwa Powiatowego oraz wybranych jednostek organizacyjnych Powiatu w oparciu o obowiązujące postanowienia, a także analizy projektów statutów i regulaminów w zakresie funkcjonowania Starostwa Powiatowego oraz jednostek organizacyjnych Powiatu. Komisja odbyła 14 posiedzeń.

W okresie sprawozdawczym Komisja Rewizyjna Rady Powiatu Nowosądeckiego oprócz bieżącej analizy wykonania budżetu Powiatu przeprowadziła 9 kontroli, w tym podjęła czynności związane z przygotowaniem i analizą dokumentów pokontrolnych oraz zbadała 9 skarg. Komisja odbyła 18 posiedzeń.

W okresie sprawozdawczym Komisja Mienia i Infrastruktury Rady Powiatu Nowosądeckiego zajęła się w szczególności badaniem stanu infrastruktury drogowej oraz potrzeb inwestycyjnych w oświacie i wypracowaniu priorytetów w tym zakresie, analizą stanu przygotowań na rzecz zimowego utrzymania dróg powiatowych, bieżącą analizą stanu mienia Powiatu a także analizą skutków powodzi jakie miały miejsce na terenie Powiatu w latach 1997 – 2004 w świetle opracowania strategii ochrony przed skutkami powodzi. Komisja odbyła 22 posiedzenia.

Podsumowując można stwierdzić, iż w okresie ostatnich 2 lat odbyło się 200 posiedzeń komisji Rady Powiatu Nowosądeckiego.

Komisje Rady Powiatu w okresie sprawozdawczym sformułowały ponad 50 wniosków i opinii, z którymi wystąpiły do Zarządu Powiatu w zakresie dotyczącym m. in.: promocji i ochrony zdrowia, polityki społecznej, kultury i ochrony dóbr kultury.

Raport o stanie Powiatu Nowosądeckiego

Documents

Transcript of Raport o stanie Powiatu Nowosądeckiego