Rapo Rt - old.chronmyklimat.pl€¦ · z Instytutem Ochrony Środowiska. • Prognoza...

oceny śladu węglowego miasta na prawach powiatu PŁOCK

dla lat 2005 i 2010

RapoR t

Instytut na rzecz Ekorozwojuul. Nabielaka 15 lok. 1, 00-743 Warszawatel. 22 851-04-02, -03, -04, faks 22 851-04-00e-mail: [email protected], http://www.ine-isd.org.pl

slad_weglowy_okladka_plock.indd 1 2013-04-09 13:27:13

Wykaz ważniejszych publikacji i opracowań przygotowanych przez Instytut na rzecz Ekorozwoju od 2006 r.

• Polityka energetyczna Polski. Deklaracje i rzeczywistość. Warszawa 2006.• Biopaliwa w Polsce. Możliwości i wyzwania. Warszawa 2007.• Funkcjonowanie systemu białych certyfikatów w Polsce jako mechanizmu stymulującego zachowania energooszczędne

– zasady i szczegółowa koncepcja działania. Wspólnie z firmą Procesy Inwestycyjne. Warszawa 2007.• Możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce do roku 2020. Wspólnie z Instytutem Energetyki Odnawialnej. Warszawa 2007.

• Natura 2000 w edukacji szkolnej. Poradnik dla nauczycieli. Warszawa 2007.• Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Krajowego Planu Strategicznego Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-

2013. Wspólnie z firmami Agrotec Polska Sp. zo.o. i Agrotec-Spa. Warszawa 2007.• Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Warszawa 2007. Wspólnie z Instytutem Ochrony Środowiska.

• Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Wspólnie z firmami Agrotec Polska Sp. zo.o. i Agrotec-Spa. Warszawa 2007.

• Barometr zrównoważonego rozwoju. Warszawa 2008.• Fundusze Unii Europejskiej na lata 2007-2013 a ochrona klimatu. Warszawa 2008.• Jak chronić klimat na poziomie lokalnym. Warszawa 2008.• Jaka energetyka w zrównoważonym rozwoju? Warszawa 2008.• Społeczeństwo obywatelskie wobec konsekwencji zmian klimatu. Warszawa 2008.• Twoje miasto – Twój klimat. Warszawa 2008. • 2°C – granica nie do przekroczenia. Tłumaczenie, Warszawa 2009.• Alternatywna Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku. Raport techniczno-metodologiczny. Warszawa 2009.• Alternatywna Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku. Raport dla osób podejmujących decyzje. Warszawa 2009.• Barometr zrównoważonego rozwoju 2008/2009. Warszawa 2009.• Energetyka jądrowa – przebieg debaty w Niemczech. Warszawa 2009.• Energia – konieczność ale i odpowiedzialność. Broszura dla społeczeństwa. Warszawa 2009.• Jak zapewnić rozwój zrównoważony terenów otwartych? Warszawa 2009.• Jak zapewnić rozwój zrównoważony terenów zurbanizowanych? Metropolie. Warszawa 2009. • Jaki transport w zrównoważonym rozwoju? Warszawa 2009.• Klimat a gospodarowanie wodami. Warszawa 2009.• Klimat a turystyka. Warszawa 2009.• Małe ABC… Ochrony klimatu. Warszawa, trzy wydania: 2007, 2008 i 2009.• Polityka klimatyczna Polski – wyzwaniem XXI wieku. Wspólnie z Polskim Klubem Ekologicznym. Warszawa 2009.• Drugie spotkanie na temat energetyki jądrowej (kraje skandynawskie). Warszawa 2010. • Energetyka rozproszona jako odpowiedź na potrzeby rynku (prosumenta) i pakietu energetyczno-klimatycznego. Warszawa 2010.• Kompleksowa ewaluacja programu ekokonwersji w Polsce. Wspólnie z firmą Ernst & Young. Warszawa 2010.• Natura 2000. ABC dla turystyki. Warszawa 2010• Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Wspólnie z firma WS Atkins. Warszawa 2010.

• Energetyka rozproszona. Od dominacji energetyki w gospodarce do zrównoważonego rozwoju, od paliw kopalnych do energetyki odnawialnej i efektywności energetycznej. Wspólnie z Polskim Klubem Ekologicznym Okręg Mazowiecki. Warszawa 2011.

• Komplet 11 broszur dotyczących: małej biogazowni rolniczej, domu pasywnego, energetyki rozproszonej, energii w gospodarstwie rolnym, energii w obiekcie turystycznym, energooszczędnego domu i mieszkania, inteligentnych systemów zarządzania użytkowaniem energii, samochodu elektrycznego, urządzeń konsumujących energię, zielonej energii i zrównoważonego miasta – zrównoważonej energii. Warszawa 2011.

• Barometr zrównoważonego rozwoju 2010-2011. Warszawa 2012.• Instrumenty realizacji Alternatywnej polityki energetycznej Polski do roku 2030 (wybrane zagadnienia). Warszawa, 2012.• Świadomość ekologiczna turystów. Warszawa 2012. • Trzecie spotkanie na temat energetyki jądrowej: Francja, Niemcy, Japonia po Fukushimie. Warszawa 2012.• Raport o stanie przygotowań lokalnych do zmian klimatu. Raport otwarcia. Warszawa. 2012.• Węgiel brunatny – paliwo bez przyszłości. Warszawa 2012.• Rozdroża polskiej energetyki. Poradnik dla parlamentarzystów. Warszawa 2012.• O energetyce przyjaznej środowisku prawie wszystko. Mały leksykon dla dziennikarzy. Wersja elektroniczna. Warszawa 2012.

Wy daw ca: Fundacja In sty tut na rzecz Eko ro zwo juul. Na bie la ka 15, lok. 1, 00-743 War sza watel. 22 851-04-02, -03, -04, faks 22 851-04-00 e-m ail: ine@in e -isd.org.pl, http://www.in e -isd.org.pl

Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju (InE) jest pozarządową organizacją typu think-tank powstałą w 1990 r. z inicjatywy kilku członków Polskiego Klubu Ekologicznego. InE zajmuje się promowaniem i wdrażaniem zasad oraz rozwiązań służących zrównoważonemu rozwojowi Polski, dążąc do jej proekologicznej restrukturyzacji. W swojej działalności kieruje się misją: budowania pozytywnych relacji między rozwojem społecznym i gospodarczym a ochroną środowiska oraz występowania w interesie obecnego i przyszłych pokoleń. Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju współpracuje z krajowym i europejskim ruchem pozarządowym. Instytut ma doświadczenie w tworzeniu strategii ekorozwoju wspólnie ze społecznościami lokalnymi – ich samorządami i partnerami społecznymi, ekologicznymi i partnerami otoczenia biznesu. Opracowania InE wykorzystują parlamentarzyści, administracja rządowa i samorządowa, naukowcy, studenci i uczniowie.

In sty tu cje i oso by pra gną ce wes przeć dzia łal ność na rzecz eko ro zwo ju mogą doko ny wać wpłat na konto: Bank Pe KaO SA, II Od dział w War sza wieWpła ty w PLN: 92 1240 1024 1111 0000 0267 8197

Re dak cja ję zy ko wa: Maria Prosińska-JacklPro jekt graficzny: Joanna Chatizow i Leszek Kosmalski - Wydawnictwo Wiatr s. c.Skład kom pu te ro wy: Leszek KosmalskiDruk i oprawa: GRAFIX Centrum Poligrafii, ul. Bora Komorowskiego 24, 80-377 Gdańsk

© Co py ri ght by Fundacja In sty tut na rzecz Eko ro zwo ju, War sza wa 2012ISBN: 978-83-89495-92-1

Wy dru ko wa no na pa pie rze eko lo gicz nym

Projekt „Dobry Klimat dla Powiatów" jest realizowany przy udziale środków instrumentu finansowego LIFE i Komisji Europejskiej oraz dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej


Warszawa, 2013


dla lat 2005 i 2010

RapoR t

Płock_slad_weglowy_srodek.indd 1 2013-04-09 13:51:17

2 miasto na prawach powiatu płockdla lat 2005 i 2010

SPiS treśCi

Streszczenie 5

Wprowadzenie 6

1. Charakterystyka Płocka, miasta na prawach powiatu 7

1.1. Charakterystyka sektora mieszkaniowego 7 1.2. Charakterystyka sektora przemysłowego 8 1.3. Zaopatrzenie miasta w energię cieplną 9 1.3.1. Źródła ciepła 9 1.3.2. Zużycie ciepła 9 1.4. Zużycie energii elektrycznej 10 1.5. Zużycie gazu ziemnego 10

2. Ocena poziomu emisji gazów cieplarnianych w Płocku w podziale na sektory 11

2.1. Ocena poziomu emisji gazów cieplarnianych powstających w przemyśle, energetyce i gospodarce mieszkaniowej 11

2.1.1. Analiza emisji CO2 z dużych źródeł EU ETS 11 2.1.2. Wielkość emisji CO2 w wyniku zużycia energii elektrycznej 12 2.1.3. Wielkość emisji CO2 w wyniku zużycia energii cieplnej 12 2.1.4. Wielkość emisji CO2 w wyniku zużycia gazu ziemnego 13 2.1.5. Sumaryczna wielkość emisji CO2 w wyniku zużycia energii 13 2.2. Ocena poziomu emisji gazów cieplarnianych powstających w transporcie 14 2.2.1. Podstawowe informacje wykorzystane do oceny 14 2.2.2. Emisja w roku 2005 16 2.2.3. Emisja w roku 2010 16 2.3. Ocena poziomu emisji gazów cieplarnianych powstających w gospodarce

odpadami komunalnymi oraz w procesie oczyszczania ścieków komunalnych 18 2.4. Ocena poziomu emisji gazów cieplarnianych powstających w rolnictwie

i wynikających z użytkowania terenów 20

3. emisja gazów cieplarnianych i ślad węglowy w Płocku – podsumowanie 21

4. rekomendacje działań mających na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych w Płocku 23

4.1. Emisja gazów cieplarnianych powstających w przemyśle, energetyce i gospodarce mieszkaniowej 23


3

raport oceny śladu węglowego

4.2. Emisja gazów cieplarnianych powstających w transporcie 24 4.3. Emisja gazów cieplarnianych powstających w gospodarce

odpadami komunalnymi oraz w procesie oczyszczania ścieków komunalnych 25 4.4. Emisja gazów cieplarnianych powstających w rolnictwie


5. Zalecenia dotyczące bazy informacyjnej do przyszłych obliczeń śladu węglowego w Płocku 26

5.1. Emisja gazów cieplarnianych powstających w przemyśle, energetyce i gospodarce mieszkaniowej 26

5.2. Emisja gazów cieplarnianych powstających w transporcie 27 5.3. Emisja gazów cieplarnianych powstających w gospodarce odpadami

komunalnymi oraz w procesie oczyszczania ścieków komunalnych 27 5.4. Emisja gazów cieplarnianych powstających w rolnictwie


Literatura i strony internetowe 30

SPiS tabeL

Tab. 1. Budynki mieszkalne w Płocku (powierzchnia w grupach wg wieku) 7Tab. 2. Emisja CO2 w wyniku zużycia energii elektrycznej w Płocku w latach 2005 i 2010 12Tab. 3. Emisja CO2 w wyniku zużycia ciepła w Płocku w latach 2005 i 2010

(w podziale na nośniki energii) 12Tab. 4. Emisja CO2 w wyniku zużycia ciepła w Płocku w latach 2005 i 2010

(w podziale na sektory zużycia energii) 13Tab. 5. Emisja CO2 w wyniku zużycia gazu ziemnego w Płocku w latach 2005 i 2010 13Tab. 6. Emisja CO2 w wyniku zużycia energii ze wszystkich źródeł w Płocku w latach 2005 i 2010 14Tab. 7. Emisja CO2 w wyniku zużycia energii ze wszystkich źródeł w Płocku

(z wyłączeniem PKN ORLEN) w latach 2005 i 2010 14Tab. 8. Emisje roczne CO2eq – transport drogowy w Płocku w 2005 r. 16Tab. 9. Emisje roczne CO2eq – transport drogowy w Płocku w 2010 r. 17Tab. 10. Zbiorcze zestawienie danych dotyczących emisji gazów cieplarnianych

powstających w gospodarce odpadami komunalnymi oraz w procesie oczyszczania ścieków komunalnych w Płocku 19

Tab. 11. Emisja gazów cieplarnianych z rolnictwa w Płocku (z podziałem na źródła emisji) 20



Tab. 12. Bilans emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych (netto) dla poszczególnych kategorii użytkowania gruntów w ramach sektora „Użytkowanie gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwo” w Płocku w latach 2005 i 2010. 21

Tab. 13. Bilans emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych (netto) dla sektora „Użytkowanie gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwo” w Płocku w latach 2005 i 2010. 21

Tab. 14. Emisja gazów cieplarnianych i ślad węglowy Płocka w latach 2005 i 2010 22Tab. 15. Dostępność danych pozwalających określić wpływ rolnictwa na emisję

gazów cieplarnianych 28Tab. 16. Dostępność danych pozwalających określić wpływ zmiany użytkowania terenu

na emisję gazów cieplarnianych 29

SPiS rySunKóW

Rys. 1. Sieć drogowa w Płocku w 2005 r. 15Rys. 2. Sieć drogowa w Płocku w 2010 r. 15Rys. 3. Roczne jednostkowe emisje CO2eq na jeden kilometr drogi w Płocku

w 2005 r. [w kg] 17Rys. 4. Roczne jednostkowe emisje CO2eq na jeden kilometr drogi w Płocku

w 2010 r. [w kg] 18

CH4 metanCO2 dwutlenek węglaCO2eq ekwiwalent dwutlenku węglaDOKLIP tytuł projektu „Dobry klimat dla

powiatów”EU ETS European Union Emissions Trading

Scheme (europejski system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych)

GJ gigadżul, jednostka energiiGUS Główny Urząd StatystycznyGW gigawat, jednostka mocyGWh kilowatogodzina, jednostka energiiHFC fluorowęglowodoryInE Instytut na rzecz EkorozwojukV kilowolt, jednostka napięcia

kWh kilowatogodzina, jednostka energiim2 metr kwadratowym3 metr sześciennyMg megagram, jednostka masy

(1 mln gramów; tona)MJ megadżul, jednostka energiiMW megawat, jednostka mocyMWh megawatogodzina, jednostka energiiN2O podtlenek azotuNOx tlenki azotuOZE odnawialne źródła energiiPFC perfluorowęglowodorySF6 sześciofluorek siarkiSO2 dwutlenek siarkiUE Unia Europejska

WyKaZ SKrótóW


5


StreSZCZenie

Niniejsze opracowanie zostało wykonane w ramach projektu „Dobry klimat dla powiatów” (DO-KLIP) realizowanego przez Instytut na rzecz Ekorozwoju przy wsparciu Związku Powiatów Pol-skich i organizacji Community Energy Plus z Wielkiej Brytanii. Zawiera ono wyniki obliczania emisji gazów cieplarnianych ogółem i na głowę mieszkańca, czyli tzw. ślad węglowy. Metodyka tych wyliczeń jest opisana w oddzielnym opracowaniu(1). W trakcie prac kierowano się, w takim stopniu, w jakim było to możliwe, metodyką Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu, czy-li zespołu powołanego przez ONZ, który stosuje tę metodykę do oceny postępów poszczegól-nych krajów w dziedzinie ochrony klimatu. Opracowaniem objęto główne obszary emisji gazów cieplarnianych Płocka (miasta na prawach powiatu), tzn. przemysł, energetykę i gospodarkę mieszkaniową, transport, gospodarkę odpadami komunalnymi oraz procesy oczyszczania ście-ków komunalnych, rolnictwo, a także użytkowanie gruntów w latach 2005 i 2010. Całkowita emisja gazów cieplarnianych miasta Płock wzrosła w badanym okresie (lata 2005-2010) z poziomu 8258,4 tys. Mg CO2eq do 9282,4 tys. Mg CO2eq tj. o 12%. W przeliczeniu na jednego mieszkańca emisja całkowita w roku 2005 wynosiła 64,8 Mg CO2eq/rok/osobę, a w 2010 roku 72,3 Mg CO2eq/rok/osobę, tj. o niecałe 12% więcej. Jest to aż 5,6 (w 2005 r.) i 6,1 (w 2010 r.) razy więcej niż średnia krajowa. Tak duża emisja wynika z faktu zlokalizowania na terenie Płocka przedsiębiorstwa PKN ORLEN, którego emisje w 2005 roku wynosiły 5 510,3 tys. Mg CO2eq, a w 2010 roku 6 351,4 tys. Mg CO2eq. Jeśli nie weźmie się pod uwagę emisji z PKN ORLEN, to w przeliczeniu na jednego mieszkańca emisja całkowita w roku 2005 wyno-siła 21,6 Mg CO2eq/rok/osobę, a w 2010 roku 22,8 Mg CO2eq/rok/osobę, co oznacza wzrost o prawie 6%; jest to o ponad 2 razy więcej od średniej krajowej.Największy wzrost zanotowano w obszarze transportu; emisja wzrosła tu o ponad 25%. Wy-raźny wzrost nastąpił również w sektorze gospodarki odpadami i oczyszczania ścieków, bo o ponad 16%. Trochę mniej, o 12%, wzrosła emisja z obszaru przemysłu, energetyki i gospo-darki mieszkaniowej. Natomiast poprawiło się o blisko 27% bilans emisji pochłaniania gazów cieplarnianych, co jest związane ze zmianami w użytkowaniu terenów.Jednocześnie warto zauważyć, że możliwości ograniczenia emisji gazów cieplarnianych wy-nikających z funkcjonowania miasta są znaczne i wymagają opracowania oraz podjęcia reali-zacji Programu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w mieście Płock.

(1) Metodyka oceny poziomu emisji gazów cieplarnianych dla wybranych powiatów dla lat 2005 i 2010 z podziałem na sektory, Warszawa, wrzesień 2012.



WPrOWadZenie

Celem opracowania jest wykonanie obliczeń śladu węglowego dla lat 2005 i 2010 w następu-jących zakresach tematycznych: przemysł, energetyka, gospodarka mieszkaniowa, transport, gospodarka odpadami komunalnymi oraz procesy oczyszczania ścieków komunalnych, a także rolnictwo i użytkowanie gruntów.Ślad węglowy rozumiany jest jako całkowita suma emisji gazów cieplarnianych wywołanych bez-pośrednio lub pośrednio przez miasto Płock. Ślad węglowy obejmuje emisje sześciu gazów cieplar-nianych wymienionych w Protokole z Kioto; są to: dwutlenek węgla (CO2), metan (CH4), podtlenek azotu (N2O) oraz gazów fluorowanych – fluorowęglowodory (HFC), perfluorowęglowodory (PFC) oraz sześciofluorek siarki (SF6). Miarą śladu węglowego jest Mg CO2eq/osobę/rok – emisja gazów cieplarnianych na danym obszarze przypadająca na jedną osobę w ciągu roku, wyrażona jako ekwiwalent dwutlenku węgla. Obliczenia dotyczące miasta Płocka wykonał zespół w składzie:• dr inż. Arkadiusz Węglarz z Politechniki Warszawskiej – w zakresie przemysłu, energetyki

i gospodarki mieszkaniowej; • Firma „TRANSEKO Brzeziński, Dybicz, Szagała sp.j. ” – w zakresie transportu;• dr inż. Piotr Manczarski z Politechniki Warszawskiej – w zakresie gospodarki odpadami ko-

munalnymi oraz procesów oczyszczania ścieków komunalnych;• Anna Dąbrowska z Instytutu na rzecz Ekorozwoju przy konsultacji Marcina Żaczka – w zakre-

sie rolnictwa i użytkowania gruntów;• dr Andrzej Kassenberg z Instytutu na rzecz Ekorozwoju, ekspert ds. klimatu w projekcie DO-

KLIP – w zakresie nadzoru merytorycznego;• dr Wojciech Szymalski z Instytut na rzecz Ekorozwoju, koordynator projektu DOKLIP – w za-

kresie organizacji prac.Wykonanie obliczeń nie byłoby możliwe bez współpracy z władzami miasta, które przygoto-wały informacje wyjściowe do przeprowadzania analizy.


7


1. CharaKteryStyKa PŁOCKa, miaSta na PraWaCh POWiatu

Płock leży na Pojezierzu Dobrzyńskim i w Kotlinie Płockiej, nad Wisłą, w województwie mazowiec-kim, w podregionie ciechanowsko-płockim. Płock zajmuje powierzchnię 8806 ha. Główna część miasta położona jest na wysokim, prawym brzegu Wisły (wysokość skarpy wynosi ok. 50 m), lewo-brzeżny Płock to dzielnice Radziwie, Góry, Ciechomice i Pradolina Wisły. Najniżej położona część miasta to dolina Wisły – 58 m n.p.m., najwyżej położone jest Wzgórze Tumskie – 105 m n.p.m(2).Według danych GUS stan ludności w Płocku na dzień 31 grudnia 2005 r. wynosił 127 461 miesz-kańców, a gęstość zaludnienia – 1 447,4 osób na km²; na koniec 2010 roku liczba mieszkańców Płocka wynosiła 128 400 osób, a gęstość zaludnienia – 1 458 osób na km2. Z taką liczbą miesz-kańców Płock zajmuje wśród 65 miast na prawach powiatów 28. miejsce w kraju. Płock jest uprzemysłowionym miastem o strategicznym znaczeniu dla kraju, ponieważ znajduje się tu największy zakład przetwórstwa ropy naftowej w Polsce. W Płocku znajdują się dwa zespoły przy-rodniczo-krajobrazowe w dolinach rzek Brzeźnica i Rosica oraz pomniki przyrody (sędziwe drzewa).

1.1. Charakterystyka sektora mieszkaniowego

Zgodnie z danymi Narodowego Spisu Powszechnego na terenie Płocka w 2002 r. znajdowało się 7 471 budynków, w tym 7 387 budynków mieszkalnych. Około 85% budynków mieszkalnych było własnością osób fizycznych, a ponad 2,5% budynków mieszkalnych należało do miasta. Moż-na przypuszczać, że do 2010 roku ten stan zasadniczo się nie zmienił. W roku 2005 według GUS(3) powierzchnia użytkowa mieszkań w Płocku wynosiła 2 634 200 m2. W 2010 roku na podstawie danych z miejskich zeszytów statystycznych powierzchnię użytkową mieszkań oszacowano na 2 804 181 m2. Strukturę budynków mieszkalnych według ich wieku przedstawia tab. 1.

Tabela 1. Budynki mieszkalne w Płocku (powierzchnia w grupach wg wieku)

Budynki wg lat wybudowania

Powierzchnia użytkowaw m2

przed 1918 103 599

1918-1944 76 644

1945-1970 573 014

1971-1978 538 889

1979-1988 541 351

1989-2002 573 681

2003-2005 227 022

2006-2010 169 981

Razem 2 804 181

Źródło: Miasto Płock, w: GUS portal informacyjny, Statystyczne Vademecum Samorządowca, portrety terytorium, www.stat.gov.pl

(2) http://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82ock#cite_note-pl-bdr-4#cite_note-pl-bdr-4(3) www.stat.gov.pl



1.2. Charakterystyka sektora przemysłowego

Płock jest silnie uprzemysłowionym miastem o ugruntowanej pozycji gospodarczej na Mazowszu. W końcu 2010 roku w Płocku zarejestrowanych było 12 394 podmiotów gospodarczych. Zdecy-dowaną większość, czyli 9 445 podmiotów, stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność go-spodarczą – przede wszystkim w handlu i naprawie pojazdów samochodowych, transporcie i go-spodarce magazynowej, budownictwie oraz w innych typach działalności profesjonalnej, a także w dziedzinie naukowej i technicznej. Na gospodarczy rozwój, ale również na związane z tym przekształcenia środowiska, najwięk-szy wpływ miała decyzja o budowie największego w Polsce zakładu rafineryjno-petroche-micznego – Petrochemii Płock S.A., nazwanej po połączeniu z CPN Polskim Koncernem Nafto-wym ORLEN S.A. (PKN ORLEN)(4), który jest obecnie największym pracodawcą w Płocku. Ważniejsze zakłady przemysłowe w Płocku to: • Zakład Produkcyjny PKN ORLEN S.A. – zajmuje się przerobem ropy naftowej i jest głównym pro-

ducentem benzyny, paliwa lotniczego, olejów napędowych i opałowych, rozpuszczalników, ga-zów płynnych, asfaltu i tworzyw sztucznych;

• CNH Polska Sp. z o.o. (w ramach międzynarodowej firmy New Holland) – jedyny w kraju produ-cent kombajnów zbożowych;

• CENTROMOST. Stocznia Rzeczna w Płocku Sp. z o.o. – największa stocznia w Polsce w branży śródlądowych obiektów pływających;

• PERN S.A. w Płocku (Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych „Przyjaźń” S.A., jedno-osobowa spółka akcyjna Skarbu Państwa) – zarządza rurociągami transportującymi ropę naftową z Rosji do Płocka i do Niemiec oraz transportujących benzyny i olej napędowy z PKN ORLEN S.A. do magazynów tych produktów w Polsce;

• Levi Strauss Sp. z o.o. – zakład przemysłu odzieżowego; • Basell Orlen Polyolefins (BOP) Sp. z o.o. – polska spółka joint venture; jak wiele innych spółek Gru-

py ORLEN zajmuje się przerobem produktów powstałych z ropy naftowej; jest największym krajo-wym wytwórcą tworzyw sztucznych;

• Inne spółki Grupy ORLEN to np. ORLEN Oil, ORLEN Eko, ORLEN Gaz, ORLEN Petrocentrum; • Izokor Płock S.A. – firma produkująca izolacje przemysłowe oraz zabezpieczenia antykorozyjne;• Energa Operator S.A. O/Płock – firma zajmująca się dystrybucją energii elektrycznej;• Dr. Oetker Dekor Sp. z o.o. – firma produkująca artykuły spożywcze;• Remondis Sp. z o.o. – firma świadcząca usługi w zakresie gospodarki odpadami; • PCC Rokita S.A. – wytwórnia chemiczna należąca do firmy w Brzegu Dolnym;• Mostostal Płock S.A. – przedsiębiorstwo budowlano-montażowe dla branż petrochemicznej

i chemicznej;• Budmat Płock – producent blachodachówki i stalowych systemów rynnowych;• FLEXPOL Sp. z o.o. – producent folii polipropylenowych.

(4) Początki zakładu to przełom lat 50. I 60. XX wieku; rozwój wiąże się z przekształceniami gospodarczymi w Polsce lat 90.; Polski Koncern Naftowy utworzono w roku 1999; marka ORLEN funkcjonuje od 2000 roku.


9


1.3. Zaopatrzenie miasta w energię cieplną

1.3.1. Źródła ciepła

Największym źródłem zasilania Płocka w ciepło jest Elektrociepłownia PKN ORLEN S.A., z której wyprowadzona sieć cieplna pokrywa 69,3% zapotrzebowania miasta, następnie gaz – 15,3% i źró-dła opalane węglem – 13,7%. Sama Elektrociepłownia PKN ORLEN S.A. opalana jest odsiarczonym paliwem (z instalacji hydroodsiarczania gudronu – HOG) w mieszaninie z gazem ziemnym. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbiorców na terenie miasta opiera się obecnie na: • sieci cieplnej o długości ok. 127 km, w tym 24 km sieci preizolowanej; z ponad dwoma tysiącami

obiektów – odbiorców współpracuje 6 grupowych węzłów osiedlowych i prawie 1900 wysoko-parametrowych węzłów cieplnych, indywidualnych;

• gazowych źródłach ciepła zasilanych z rozdzielczej sieci gazowej; • kotłowniach węglowych i olejowych; • indywidualnych urządzeniach grzewczych na paliwa stałe (węgiel, koks, odpady drzewne

i drewno), paliwa ciekłe i gazowe (olej opałowy, gaz płynny LPG, gaz ziemny) oraz na elektrycznych urządzeniach grzewczych.

1.3.2. Zużycie ciepła

Według danych otrzymanych od przedsiębiorstwa Fortum Płock Sp. z o.o., dystrybutora ciepła sie-ciowego, wszystkim poza PKN ORLEN podmiotom na terenie miasta/powiatu Płock sprzedano:• w 2005 r. - 1 797 891 GJ• w 2010 r. - 1 964 306 GJPrzyjmując(5), że ciepło sieciowe dostarczane przez Przedsiębiorstwo Fortum Płock Sp. z o.o. za-spokaja 69,3 % zapotrzebowania na ciepło w Płocku, oszacowano, że całkowite zużycie ciepła w mieście wyniosło:• w 2005 r. - 2 594 359 GJ• w 2010 r. - 2 834 496 GJZużycie ciepła wyprodukowanego z lokalnych kotłowni węglowych lub pieców węglowych wyniosło: • w 2005 r. - 355 427 GJ• w 2010 r. - 388 326 GJZużycie ciepła wyprodukowanego z lokalnych gazowych wyniosło: • w 2005 r. - 396 937 GJ• w 2010 r. - 433 678 GJZużycie ciepła wyprodukowanego z pozostałych nośników energii wyniosło:• w 2005 r. - 44 104 GJ• w 2010 r. - 48 186 GJ

(5) Raport otwarcia Płock, grudzień 2011 r.



Według informacji pochodzących od głównych podmiotów PKN ORLEN zużycie ciepła i paliw przez to przedsiębiorstwo wyniosło: • w 2005 r. - 14 883 538 GJ• w 2010 r. - 16 747 349 GJNa podstawie danych statystycznych dotyczących sektora gospodarstw domowych (mieszkal-nictwo) oszacowano powierzchnię ogrzewaną:• w 2005 r. - 2 634 200 m2

• w 2010 r. - 2 804 181 m2

Przyjmując, że średnie zużycie ciepła przez budynki (według GUS)(6) na cele grzewcze wynosi 203 KWh/m2/rok, oszacowano zużycie ciepła przez sektor mieszkaniowy na poziomie:• w 2005 r. - 1 927 356 GJ• w 2010 r. - 2 051 726 GJ

1.4. Zużycie energii elektrycznej

Zasilanie miasta w energię elektryczną realizowane jest za pomocą trzech głównych linii energe-tycznych o napięciu 400 kV z elektrowni Bełchatów i Elektrowni Żarnowiec oraz sieciami o napię-ciu 220 kV z elektrowni Pątnów i Kozienice. Według informacji uzyskanych od przedsiębiorstwa dystrybucyjnego „Energa Operator” zużycie energii elektrycznej przez miasto Płock (poza PKN ORLEN) kształtowało się na poziomie:• 291 587 MWh w 2005 r.• 392 596 MWh w 2010 r.W tym sektor gospodarstw domowych zużył:• 78 978 MWh w 2005 r.• 89 837 MWh w 2010 r.Pozostałe sektory miasta poza PKN Orlen zużyły:• 212 609 MWh w 2005 r.• 302 759 MWh w 2010 r.Według informacji pochodzących od głównych podmiotów PKN ORLEN zużycie energii elek-trycznej przez to przedsiębiorstwo wyniosło: • 631 523 MWh w 2005 r.• 643 296 MWh w 2010 r.

1.5. Zużycie gazu ziemnego

Zasilanie Płocka w gaz ziemny następuje z gazociągu wysokiego ciśnienia DN 500 relacji Warszawa–Włocławek. Za dystrybucję gazu ziemnego w Płocku odpowiada Mazowiecka Spółka Gazownicza Sp. z o.o. w Warszawie. Długość sieci gazowej wynosi ponad 130 km i obejmuje ponad 4 tys. przyłą-czeń. Według informacji uzyskanych od Mazowieckiej Spółki Gazowniczej Sp. z o.o. Oddział Zakład Gazowniczy Ciechanów całkowite zużycie gazu ziemnego w Płocku kształtowało się na poziomie:

(6) Zużycie energii w gospodarstwach domowych w 2009 roku, GUS, 2012.


11


• 21 500 tys. m3 w 2007 r.• 22 400 tys. m3 w 2010 r.Ponieważ nie ma danych o zużyciu gazu w 2005 roku, w dalszych analizach przyjęto założenie, że poziom całkowitego zużycia gazu ziemnego w roku 2005 przez miasto Płock był taki sam jak w roku 2007. Z informacji uzyskanych z GUS(7) wynika, że zużycie gazu ziemnego przez gospodar-stwa domowe w Płocku w 2006 roku wyniosło 10 600 tys. m3. Przyjęto, że w zakresie zużycia gazu stosunek miedzy sektorem gospodarstw domowych a innymi sektorami jest taki sam w 2005 roku i w 2010 roku; zużycie gazu ziemnego w sektorze gospodarstw domowych oszacowano na:• 10 600 tys. m3 w 2005 r.• 11 044 tys. m3 w 2010 r.

2. OCena POZiOmu emiSji gaZóW CiePLarnianyCh W PŁOCKu W POdZiaLe na SeKtOry

2.1. Ocena poziomu emisji gazów cieplarnianych powstających w przemyśle, energety-ce i gospodarce mieszkaniowej

2.1.1. Analiza emisji CO2 z dużych źródeł EU ETS

Głównym emitentem zanieczyszczeń do powietrza na terenie Płocka jest Zakład Produkcyjny PKN ORLEN S.A. Zanieczyszczenia wprowadzane są do powietrza przez wiele źródeł zlokalizowanych na terenie zakładu. Wśród największych można wymienić Elektrociepłownię, instalacje: Krakingu Ka-talitycznego, DRW, Olefiny, Wydział Aromatów, Produkcję Asfaltów, Reformingi, Clausa, oczyszczal-nię ścieków i inne. Wprowadzane do powietrza zanieczyszczenia pochodzą zarówno z procesów energetycznego spalania paliw, jak i ze źródeł technologicznych przeróbki ropy. Głównymi zanieczyszczeniami wytwarzanymi przez zakład są: dwutlenek siarki, tlenki azotu, tle-nek węgla, dwutlenek węgla, pył, szeroki wachlarz węglowodorów aromatycznych (toluen, ksylen, benzen) i alifatycznych (etylen), fenol, a także siarkowodór. Poważną uciążliwość stwarzają odory emitowane z PKN ORLEN S.A. Udział zakładu w emisji pyłu wynosi 65,6%, w emisji gazów aż 97,5% w stosunku do emisji całego miasta, a dla zanieczyszczeń charakterystycznych, tj. dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i węglowodorów, wynosi odpowiednio: 99,2%, 96,0% i 95,6%.Według danych uzyskanych z raportów środowiskowych PKN ORLEN emisja dwutlenku wę-gla z zakładów produkcyjnych w Płocku wyniosła:5 510 322,57 Mg CO2 w 2005 r.6 351 440,32 Mg CO2 w 2010 r.(8)

(7) www.stat.gov.pl(8) Zasadniczy wzrost emisji wynika przede wszystkim ze zmian w skali produkcji i rozbudowy zakładu. I tak, przykładowo, w roku 2006 nastąpiły: •wzrosto ponad1mlntonilościprzerobionejropynaftowejw porównaniuz rokiem2005, •rozbudowao 5piecówi pracaw pełnymwymiarzeczasuzintensyfikowanejinstalacjiOlefinII, •wzrostilościwyprodukowanejparyi energiiw ZakładzieElektrociepłowninapotrzebynowychinstalacji.



2.1.2. Wielkość emisji CO2 w wyniku zużycia energii elektrycznej

W tabeli 2. przedstawiono liczby obrazujące emisję CO2 w wyniku zużycia energii elektrycznej przez miasto Płock, obliczone za pomocą algorytmu opisanego w opracowaniu Metodyka oceny…(9)

Tabela 2. Emisja CO2 w wyniku zużycia energii elektrycznej w Płocku w latach 2005 i 2010

Użytkownicy

Zużycie energiielektrycznej [w MWh/rok]

Emisja CO2 [w Mg/rok]

2005 r. 2010 r. 2005 r. 2010 r.

Gospodarstwa domowe 78 978 89 837 86 876 83 548

Pozostali 212 609 302 759 233 870 281 566

PKN ORLEN (import) 631 523 643 296 694 675 598 265

Razem 923 110 1 035 892 1 015 421 963 379

Źródło: Obliczenia własne.

2.1.3. Wielkość emisji CO2 w wyniku zużycia energii cieplnej

W tabelach 3. i 4. przedstawiono liczby obrazujące emisję CO2 w wyniku zużycia ciepła przez miasto Płock, obliczone za pomocą algorytmu opisanego w opracowaniu Metodyka oceny….(10)

Tabela 3. Emisja CO2 w wyniku zużycia ciepła w Płocku w latach 2005 i 2010 (w podziale na nośniki energii)

RodzajnośnikaEmisja CO2 (w Mg)

2005 r. 2010 r.

Ciepło sieciowe 101 880 111 311

Ciepło z węgla 34 161 37 322

Ciepło z gazu 22 273 24 334

Razem 158 314 172 967


(9) Metodyka oceny poziomu emisji gazów cieplarnianych dla wybranych powiatów dla lat 2005 i 2010 z podziałem na sektory, Warszawa, wrzesień 2012. (10) jw.


13


Tabela 4. Emisja CO2 w wyniku zużycia ciepła w Płocku w latach 2005 i 2010 (w podziale na sektory zużycia energii)

Sektory Emisja CO2 (Mg)

2005 r. 2010 r.

Gospodarstwa domowe 117 612 125 201

Pozostałe 40 702 47 766

Razem 158 314 172 967


2.1.4. Wielkość emisji CO2 w wyniku zużycia gazu ziemnego

W tabeli 5. przedstawiono liczby obrazujące emisję CO2 w wyniku zużycia gazu ziemnego przez miasto Płock, obliczone za pomocą algorytmu opisanego w opracowaniu Metodyka oceny….(11)

Tabela 5. Emisja CO2 w wyniku zużycia gazu ziemnego w Płocku w latach 2005 i 2010

SektoryEmisja w Mg CO2

2005 r. 2010 r.

Sektor gospodarstw domowych z wyłączeniem ciepła na ogrzewanie mieszkań 20 812 21 684

Pozostałe sektory 21 401 22 297

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS (www.stat.gov.pl).

2.1.5. Sumaryczna wielkość emisji CO2 w wyniku zużycia energii

W tabeli 6. przedstawiono liczby obrazujące emisje CO2 powstałe w wyniku zużycia energii ze wszystkich źródeł w Płocku w latach 2005 i w 2010, a w tabeli 7. emisje bez udziału największego zakładu przemysłowego, jakim jest PKN ORLEN.

(11) jw.



Tabela 6. Emisja CO2 w wyniku zużycia energii ze wszystkich źródeł w Płocku w latach 2005 i 2010

Rodzajnośnika

Emisja CO2 [w Mg]

2005 r. 2010 r.

Energia elektryczna 1 015 421 963 380

Energia cieplna 1 115 346 1 249 599

Gaz ziemny(12) 19 941 19 647

Energia zużywana przez PKN ORLEN 5 510 323 6 351 440

Razem 7 661 031 8 584 066


Tabela 7. Emisja CO2 w wyniku zużycia energii ze wszystkich źródeł w Płocku (z wyłączeniem PKN ORLEN) w latach 2005 i 2010

Rodzajnośnika

Emisja CO2 [w Mg]

2005 r. 2010 r.

Energia elektryczna 1 015 421 963 380

Energia cieplna 1 115 346 1 249 599

Gaz ziemny(13) 19 941 19 647

Razem 2 150 708 2 232 626


2.2. Ocena poziomu emisji gazów cieplarnianych powstających w transporcie

2.2.1. Podstawowe informacje wykorzystane do oceny

Do wykonania oceny posłużono się następującymi dostępnymi materiałami:• Praca przewozowa(14) w komunikacji zbiorowej za lata 2005, 2010 oraz 2011.• Stan taboru komunikacji zbiorowej w podziale na lata produkcji.

(12) Zużycie gazu ziemnego z wyłączeniem zużycia go na ogrzewanie mieszkań, co ujęto w pozycji „energia cieplna”.(13) jw.(14)Wskaźnikproduktywnościliniikomunikacyjnych.Pojęciestosowanew badaniachstatystycznychdotyczącychtransportu.[przyp.red.]


15


• Wykaz wykonanych pojazdo-kilometrów w gminach na poszczególnych liniach komunikacji zbiorowej w podziale na typ dnia, dane dla lat 2010 i 2011

• Liczba pojazdów z latami produkcji 2005, 2010 oraz 2011, w podziale na rodzaj paliwa.• Pomiary ruchu na przejazdach kolejowych w latach 2005 oraz 2010.• Pomiary ruchu na ulicach miasta w roku 2011.Analizy przeprowadzono dla lat 2005 i 2010. Zostały one oparte na istniejącej w badanych latach sieci drogowej. W obliczeniach uwzględniono przynależność administracyjną drogi. Obrazy sieci drogowej miasta Płock zamieszczono poniżej (rys. 1 i 2)

Rys. 1. Sieć drogowa w Płocku w 2005 r.

Źródło: TRANSEKO Brzeziński, Dybicz, Szagała sp.j.

Rys. 2. Sieć drogowa w Płocku w 2010 r.

Źródło:. TRANSEKO Brzeziński, Dybicz, Szagała sp.j.



2.2.2. Emisja w roku 2005

Biorąc pod uwagę zarówno wskaźniki omówione w opracowaniu Metodyka oceny …(15), jak i obciążenie poszczególnych dróg, otrzymujemy w wyniku obliczeń wartości przedstawione w tabeli 8; są to wyniki końcowe, czyli emisje z transportu drogowego. Ponadto rys. 3 obrazuje roczne jednostkowe emisje CO2eq na jeden kilometr drogi. Wartości przedstawione na rysunku wynikają z obliczonych emisji CO2eq, jakie następują na jednym kilometrze analizowanej drogi. Są one odzwierciedleniem natężenia i struktury ruchu. Emisje jednostkowe umożliwiają wykonanie analizy porównawczej ciągów drogowych pod względem intensywności emisji. Łączny poziom emisji jest wynikiem przemnożenia wartości jednostkowych przez długość odcinka.

Tabela 8. Emisje roczne CO2eq – transport drogowy w Płocku, 2005 r.

Droga Długośćsieci dróg[km]

Samochody osobowe [Mg CO2eq]

Samochody dostawcze [Mg CO2eq]

Samochody ciężkie* [Mg CO2eq]

krajowa 26,8 10 722,667 1 368,700 8 599,372

wojewódzka 20,7 6 661,364 813,643 1 786,356

powiatowa/gminna 62,2 11 897,902 1 406,212 3 054,736

Razem 109,7 29 281,933 3 588,555 13 440,464

*W tym autobusy transportu zbiorowego PKSŹródło:. TRANSEKO Brzeziński, Dybicz, Szagała sp.j.

Ponadto obliczono emisję dla transportu miejskiego wynoszącą w 2005 roku 5 432,512 Mg CO2eq. Tak więc łączna emisja gazów cieplarnianych z transportu w 2005 roku dla miasta Płock została oszacowana na 51,74 tys. Mg CO2eq.

2.2.3. Emisja w roku 2010

Biorąc pod uwagę zarówno wskaźniki omówione w opracowaniu Metodyka oceny …(16), jak i obciążenie poszczególnych dróg, otrzymujemy w wyniku obliczeń wartości przedstawione w tabeli 9; są to wyniki końcowe, czyli emisje z transportu drogowego. Ponadto rys. 4 obrazuje roczne jednostkowe emisje CO2eq na jeden kilometr drogi. Wartości przedstawione na rysunku wynikają z obliczonych emisji CO2eq, jakie następują na jed-nym kilometrze analizowanej drogi. Są one odzwierciedleniem natężenia i struktury ruchu. Emisje jednostkowe umożliwiają wykonanie analizy porównawczej ciągów drogowych pod względem intensywności emisji. Łączny poziom emisji jest wynikiem przemnożenia wartości jednostkowych przez długość odcinka.

(15) Metodyka oceny poziomu emisji gazów cieplarnianych dla wybranych powiatów dla lat 2005 i 2010 z podziałem na sektory. Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa, wrzesień 2012.(16) jw.


17


Rys. 3. Roczne jednostkowe emisje CO2eq na jeden kilometr drogi [w kg] w Płocku w 2005 r.

Liczby oznaczają roczne jednostkowe emisje CO2eq na 1 km drogiŹródło: TRANSEKO Brzeziński, Dybicz, Szagała sp.j.

Tabela 9. Emisje roczne CO2eq – transport drogowy w Płocku w 2010 r.

Droga Długośćsieci dróg[km]

Samochody osobowe [Mg CO2eq]

Samochody dostawcze [Mg CO2eq]

Samochody ciężkie* [Mg CO2eq]

krajowa 35,2 14 449,534 1 772,541 11 915,027

wojewódzka 20,7 8 127,033 943,683 2 030,028

powiatowa/gminna 62,2 14 515,301 1 630,824 3 426,925

Razem 118,1 37 091,868 4 347,048 17 371,980

*W tym autobusy transportu zbiorowego PKS.Źródło:. TRANSEKO Brzeziński, Dybicz, Szagała sp.j.



Rys. 4. Roczne jednostkowe emisje CO2eq na jeden kilometr drogi [w kg] w Płocku w 2010 r.

Liczby oznaczają roczne jednostkowe emisje CO2eq na 1 km drogiŹródło: TRANSEKO Brzeziński, Dybicz, Szagała sp.j.

Ponadto obliczono emisję dla transportu miejskiego wynoszącą w 2010 roku 6 206,901 MgCO2eq. Tak więc łączna emisja gazów cieplarnianych z transportu w 2010 roku dla miasta Płock została osza-cowana na 65,02 tys. Mg CO2eq. Oznacza to wzrost o 25% w stosunku do roku 2005.

2.3. Ocena poziomu emisji gazów cieplarnianych powstających w gospodarce odpadami komunalnymi oraz w procesie oczyszczania ścieków komunalnych

Biorąc pod uwagę dostępne informacje i przyjęte założenia metodologiczne, w wyniku obli-czeń dochodzimy do wniosku, że emisja gazów cieplarnianych powstających w gospodarce odpadami i w procesie oczyszczania ścieków wzrosła w Płocku w okresie 2005-2010 o ponad 16%. Szczegółowe dane zawiera poniższa tabela 10.


19


Tabela 10. Zbiorcze zestawienie danych dotyczących emisji gazów cieplarnianych powstają-cych w gospodarce odpadami komunalnymi oraz w procesie oczyszczania ścieków komunalnych w Płocku

Lp. Źródło emisji Rodzaj emisji

Wielkośćemisji[tys. Mg/rok]

WielkośćemisjiCO2 (ekwiwalent)(17)

[tys. Mg/rok]

2005 r. 2010 r. 2005 r. 2010 r.

1. Gospodarka odpadami komunalnymi, w tym:

CH4 24,91 29,02

523,11 609,42N2O - -

CO2 - -

a składowanie CH4 24,91 29,02 523,11 609,42

b kompostowanie (MBP)(18)CH4 - -

N2O - -

c przekształcanie termiczne CO2 - - - -

N2O - - - -

2. Oczyszczanieścieków komunalnych(19), w tym:

CH4 - -

13,08 15,24N2O - -

CO2 - -

a zrzutściekównieoczyszczonychCH4 - - - -

N2O - - - -

b zrzutściekówoczyszczonychCH4 - - - -

N2O - - - -

c fermentacjaosadówściekowychCH4 - - - -

CO2 - - - -

d termiczne przekształcanie osadówCO2 - - - -

N2O - - - -

3. Łącznie CO2 - - 536,19 624,66

(17) W celu wyliczenia emisji ekwiwalentnej wyrażonej w CO2eq przyjęto, że 1 Mg CH4 odpowiada 21 Mg CO2, a 1 Mg N2O odpowiada 310 Mg CO2.(18) mechaniczno-biologiczne przetwarzanie(19)Wzwiązkuzbrakieminformacjiszczegółowychniemożnabyłopoliczyćemisjiześciekówkomunalnych.Wobectegoprzyjęto,żeemisjatastanowi2,5%emisjizgospodarkiodpadami.



2.4. Ocena poziomu emisji gazów cieplarnianych powstających w rolnictwie i wynikających z użytkowania terenów

Całkowita emisja metanu i podtlenku azotu w rolnictwie przedstawiona jako ekwiwalent dwutlenku węgla wyniosła w Płocku w 2005 roku 11 190 Mg, a w 2010 roku spadła o 415 Mg do poziomu 10 775 Mg (tab. 11). W przypadku miasta Płock większość emisji pochodzi ze źró-deł związanych z hodowlą zwierząt gospodarskich – procesów fermentacji jelitowej oraz od-chodów zwierzęcych, które w latach 2005 i 2010 odpowiadały łącznie za ok. 63% całkowitej emisji z rolnictwa. Istotnym źródłem emisji w mieście są także gleby rolne, w tym szczególnie nawożenie gleb.

Tabela 11. Emisja gazów cieplarnianych z rolnictwa w Płocku (z podziałem na źródła emisji)

Źródła emisji Mg CO2eq Mg CO2eq

2005 r. 2010 r.

Fermentacja jelitowa 1 031,32 633,75

Odchody zwierzęce 6 050,63 6 119,71

Gleby rolne 4 107,43 4 020,83

Spalanieresztekroślinnych 0,76 0,82

Rolnictwo ogółem 11 190,14 10 775,11

Źródło: Obliczenia własne

Zróżnicowanie bilansów emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych dla poszczególnych ka-tegorii gruntów w Płocku obrazuje tabela 12. Natomiast bilans emisji i pochłaniania wynika-jący ze zmian w użytkowaniu gruntów na terenie powiatu oraz zdolności poszczególnych gruntów do pochłaniania CO2 prezentuje tabela 13. Korzystny bilans emisji i pochłaniania dla sektora „Użytkowanie gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwo”, wyrażony w ekwi-walencie dwutlenku węgla, jest głównym czynnikiem zmniejszającym wielkość antropoge-nicznej emisji z pozostałych sektorów. Wielkość pochłaniania netto dla tego sektora w roku 2010 wzrosła o blisko 27% w porównaniu z rokiem 2005. Zostało to spowodowane w głównej mierze zwiększeniem powierzchni gruntów leśnych stanowiących główny rezerwuar węgla dla sektora „Użytkowanie gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwo”.


21


Tabela 12. Bilans emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych (netto) dla poszczególnych kategorii(20) użytkowania gruntów w ramach sektora „Użytkowanie gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwo” w Płocku w latach 2005 i 2010

Kategorie gruntów 2005 r.[Mg CO2 eq /rok]

2010 r.[Mg CO2 eq /rok]

gruntyleśne -4 121,6 -4 486,4

grunty uprawne 62,4 0,4

grunty trawiaste 159,1 123,9

grunty podmokłe 1 880,1 1 882,3

grunty zabudowane 310,2 311,8

pozostałe grunty NO(21) NO


Tabela 13. Bilans emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych (netto) dla sektora „Użytkowanie gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwo” w Płocku w latach 2005 i 2010

2005 r.[tys. Mg CO2 eq /rok]

2010 r.[tys. Mg CO2 eq /rok]

-1,71 -2,17


(20)Poszczególnedefinicjekategoriiużytkowaniagruntóww ramachsektora„Użytkowaniegruntów,zmianyużytkowaniagruntówi leśnictwo”sązgodnez definicjamiużytkówgrun-towych wykazywanymi w ewidencji gruntów [§ 67; Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, Dz. U. z dnia 2 maja 2001 r.].

(21) NO – nie występuje



3. emiSja gaZóW CiePLarnianyCh i śLad WęgLOWy W PŁOCKu – POdSumOWanie

Całkowita emisja gazów cieplarnianych miasta na prawach powiatu Płock wzrosła w badanym okresie z poziomu 8258,4 tys. Mg CO2eq w roku 2005 do 9282,4 tys. Mg CO2eq w roku 2010, tj. o 12%. Obrazuje to tabela 14. W przeliczeniu na jednego mieszkańca emisja całkowita w roku 2005 wynosiła 64,8 Mg CO2eq/rok/osobę, a w 2010 roku 72,3 Mg CO2eq/rok/osobę, tj. o niecałe 12% więcej. Obie te kwoty są znacznie większe niż średnia krajowa, odpowiednio 5,6 i 6,1 razy większe. Wynika to z faktu zlokalizowania na terenie miasta Płock PKN ORLEN, którego emisje w roku 2005 wynosiły 5 510,3 tys. Mg CO2eq, a w 2010 roku 6 351,4 tys. Mg CO2eq. Bez uwzględ-nienia emisji z PKN Orlen emisja całkowita w przeliczeniu na jednego mieszkańca w roku 2005 wynosiła 21,6 Mg CO2eq/rok/osobę, a w 2010 roku 22,8 Mg CO2eq/rok/osobę (wzrost o prawie 6%), przy czym – warto zauważyć – są to liczby ponad dwa razy większe niż średnia krajowa.Największy wzrost zanotowano w obszarze transportu; emisja wzrosła tu o ponad 25%. Wyraź-ny wzrost nastąpił również w sektorze gospodarki odpadami i oczyszczania ścieków, bo o ponad 16%. Trochę mniej wzrosła emisja z obszaru przemysłu, energetyki i gospodarki mieszkaniowej, bo o 12%. Natomiast poprawił się o blisko 27% bilans emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych, co związane jest ze zmianami w użytkowaniu terenów.

Tabela 14. Emisja gazów cieplarnianych i ślad węglowy Płocka w latach 2005 i 2010

Źródło emisji Całkowita emisja [tysiąc Mg CO2eq/rok]

Zmiany w latach 2005–2010 [%]

2005 r. 2010 r.

Przemysł, energetyka i gospodarka mieszkaniowa 7661,03 8584,07 ↑12,0

Transport 51,74 65,02 ↑25,7

Gospodarka odpadami i procesoczyszczaniaścieków 536,19 624,66 ↑16,5

Rolnictwo 11,19 10,78 ↓3,7

Zmiany w użytkowaniu terenów -1,71 -2,17 ↓26,9

Razem 8258,44 9282,36 ↑12,4

Mg CO2eq/rok

Na osobę 64,79 72,29 ↑11,6

Na osobę bez PKN ORLEN 21,56 22,83 ↑5,9



23


4. reKOmendaCje dZiaŁań mająCyCh na CeLu reduKCję emiSji gaZóW CiePLarnianyCh

W PŁOCKu

4.1. Emisjia gazów cieplarnianych powstających w przemyśle, energetyce i gospodarce mieszkaniowej

W celu zmniejszenia wielkości śladu węglowego generowanego w Płocku proponuje się prze-prowadzenie następujących działań:• �Wprowadzenie systemu zarządzania energią i powołanie osoby odpowiedzialnej za energety-

kę i za promocję energetyki przyjaznej środowisku.• �Wprowadzenie systemu monitoringu oraz przeprowadzenie identyfikacji potencjału oszczęd-

ności energii. • �Przeprowadzenie termomodernizacji obiektów komunalnych i użyteczności publicznej, która

ma przyczynić się do polepszenia ich efektywności energetycznej, a co za tym idzie, do obni-żenia zużycia energii i kosztów jej zakupu.

• �Zmiana źródeł ogrzewania w budynkach jednorodzinnych oraz wielorodzinnych z ogrzewa-niem piecowym na zasilanie z sieci miejskiej lub wytwarzanie ciepła z OZE i gazu ziemnego na podstawie planu ograniczenia tzw. niskiej emisji(22).

• �Przeprowadzenie, m.in. w ramach realizacji programu ochrony środowiska, kampanii infor-macyjnych i edukacyjnych promujących racjonalne wykorzystanie energii; zadbanie o stałą edukację ekologiczną mieszkańców dotyczącą oszczędnego zużycia energii cieplnej i elek-trycznej oraz korzystania proekologicznych nośników energii.

• �Odtworzenie i modernizacja źródeł ciepła lub wykorzystanie innych źródeł wytwarzania ener-gii elektrycznej i ciepła w układzie skojarzonym oraz obniżenie wskaźników zanieczyszczeń.

• �Popieranie przedsięwzięć prowadzących do wykorzystywania energii odpadowej oraz skoja-rzonego wytwarzania energii.

• �Wykonywanie wstępnych analiz techniczno-ekonomicznych dotyczących możliwości wyko-rzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej (energia słoneczna, wiatrowa, ze spalania bio-masy, tzw. płytka geotermia) na potrzeby miasta.

• �Rozbudowa sieci cieplnej tam, gdzie jest to uzasadnione. • �Wydawanie dla projektowanych obiektów decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania

terenu ze wskazaniem obowiązku podłączenia się do sieci ciepłowniczej uwzględniającej pro-ekologiczną i energooszczędną politykę (np. wykorzystywanie źródeł energii przyjaznych środo-wisku, stosowanie energooszczędnych technologii w budownictwie i przemyśle, uzasadniony wysoki stopień wykorzystywania energii odpadowej, wytwarzanie energii w skojarzeniu i in.).

• �Popieranie i promowanie indywidualnych działań właścicieli lokali polegających na prze-chodzeniu w użytkowaniu energii na cele grzewcze i sanitarne (m.in. poprzez dofinanso-wanie z budżetu miasta w zakresie ochrony środowiska) na czystsze rodzaje paliwa, energię elektryczną, energię ze źródeł odnawialnych itp.

(22) Emisja gazów cieplarnianych pochodząca z indywidualnych urządzeń grzewczych na paliwo stale (jak np. piece).



• �Stosowanie przy zakupach energii cieplnej i elektrycznej na potrzeby komunalne – prefe-rencji dla producentów wytwarzających tanią energię w skojarzeniu lub z OZE.

• �Wprowadzenie w starostwie systemu zielonych zamówień publicznych.• �Przechodzenie na stosowanie energooszczędnych źródeł światła w obiektach użyteczności

publicznej oraz do oświetlenia ulic, placów itp.; przeprowadzanie regularnych prac konser-wacyjno-naprawczych i czyszczenia oświetlenia.

• �Ograniczanie zanieczyszczeń z sektora komunalnego. • �Likwidacja w miastach źródeł tzw. niskiej emisji poprzez rezygnację z indywidualnych pie-

ców na paliwo stałe. Należy skorzystać z systemów wsparcia oferowanych przez fundusze ekologiczne.

• �Rozbudowa sieci gazowej. • �Termomodernizacja budynków indywidualnych, zamieszkania zbiorowego oraz budynków

użyteczności publicznej. • �Budowa modelowych obiektów użyteczności publicznej prawie niezużywających energii

(zeroenergetycznych). • �Promocja upraw energetycznych na nieużytkach i słabych pod względem rolniczym grun-

tach. Uprawy roślin energetycznych to możliwość zagospodarowania gruntów niewykorzy-stywanych do produkcji żywności.

• �Budowa biogazowni produkujących paliwo dla generatorów energii elektrycznej. Instalacje takie mogą być zasilane różnymi rodzajami biomasy stanowiącej często problem ekologicz-ny, czy stanowiącej odpad przy uprawie i przetwarzaniu produktów żywnościowych. Pracu-jąc w sieciach z farmami wiatrowymi mogą niwelować nierównomierności produkcji energii elektrycznej przez wiatraki.

Przedsiębiorstwa energetyczne powinny zacząć oferować usługi obejmujące efektywne wy-korzystanie energii w takich obszarach, jak: zapewnienie komfortu termicznego w pomiesz-czeniach, ciepła woda do użytku domowego, chłodzenie, produkcja towarów, oświetlenie oraz moc napędowa.

4.2. Emisja gazów cieplarnianych powstających w transporcie

Zgodnie z Białą Księgą(23) podstawowym założeniem programu poprawy klimatu jest redukcja emisji gazów cieplarnianych z transportu o 60%. W odniesieniu do obszarów miejskich wyszczególniono cel polegający na zmniejszeniu o połowę liczby samochodów o napędzie konwencjonalnym do roku 2030 oraz całkowitą ich eliminację z miast do roku 2050. Realizacja tak postawionych celów będzie wymagała zrewidowania polityki transportowej na terenie powiatu (w przypadku jej braku – stworzenia jej od podstaw), w której zostaną określone środki i narzędzia niezbędne do zastoso-wania. Zadanie to może być przedmiotem prac zlecanych przez starostwo powiatowe w ramach postępowań przetargowych. Polityki transportowe, które będą dobrze służyć realizacji celu główne-go, powinny uwzględniać konieczność ograniczania liczby emisyjnych środków transportu poprzez:

(23) Biała Księga. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu. Komisja Europejska. KOM(2011) 144 wersja ostateczna. Bruksela, dnia 28.3.2011


25


• planowanie przestrzenne, • rozwój transportu publicznego, • rozwój infrastruktury środków transportu dla niezmotoryzowanych oraz zwiększenie możliwości

ładowania (uzupełniania paliwa) ekologicznych pojazdów, • �tworzenie planów mobilności miejskiej.

Należy podkreślić, że największe korzyści przyniesie realizacja następującego zapisu Białej Księgi: „Tworzenie lepszych warunków do chodzenia pieszo i jazdy na rowerze powinno sta-nowić integralną część projektowania miejskiej mobilności i infrastruktury”. Pozostałe działa-nia rekomendowane przez UE to: • �Stosowanie kalkulatorów śladu węglowego;• �Promowanie ekologicznego stylu jazdy i wprowadzanie ograniczeń prędkości.

4.3. Emisja gazów cieplarnianych powstających w gospodarce odpadami komunalnymi oraz w procesie oczyszczania ścieków komunalnych

W myśl wspomnianych wyżej założeń programu poprawy klimatu należy rozpocząć bądź kon-tynuować działania zmierzające do wdrażania zintegrowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Chodzi głównie o minimalizację składowania odpadów, stosowanie metod biolo-gicznych i/lub termicznych przetwarzania oraz maksymalizację odzysku, w tym recyklingu uży-tecznych frakcji materiałowych wydzielonych z odpadów. Ponadto należy systematycznie zwięk-szać ilość oczyszczanych ścieków komunalnych i zaprzestać składowania osadów ściekowych.

4.4. Emisja gazów cieplarnianych powstających w rolnictwie i wynikających z użytkowania terenów

Wybrane zalecenia:• �zwiększanie dopływu masy organicznej do gleb (m.in. stosowanie nawozów organicznych, upra-

wa międzyplonów, uprawa roślin o dodatnim wskaźniku reprodukcji glebowej materii organicz-nej, uprawa wieloletnich zielnych lub drzewiastych roślin energetycznych, stosowanie metod użytkowania gleb zgodnych z zasadami rolnictwa ekologicznego, renaturyzacja siedlisk hydroge-nicznych użytkowanych rolniczo);

• �zmniejszanie strat węgla z gleb (m.in. stosowanie systemów zredukowanej i konserwującej upra-wy roli, ochrona gleb przed erozją, utrzymywanie możliwie wysokiego poziomu wody gruntowej na obszarach gleb organicznych użytkowanych rolniczo w celu zmniejszenia tempa mineralizacji masy organicznej i przeciwdziałania degradacji tych gleb);

• �zmniejszenie zużycia nawozów azotowych (m.in. wdrożenie ulepszonej technologii stosowania azotu, dopasowanie zaopatrzenia w azot do zapotrzebowania roślin, dostosowanie systemów produkcji do maksymalnego wykorzystania odchodów zwierzęcych w uprawie roślin, pozosta-wianie resztek roślinnych zawierających azot na polu, optymalizacja uprawy ziemi, nawadniania i drenowania);



• �zmniejszenie zużycia nawozów wapniowych (m.in. stosowanie nawozów organicznych, uprawa międzyplonów, ograniczenie stosowania nawozów mineralnych);

• �poprawa technik karmienia zwierząt (m.in. lepsze zbilansowanie dawek pokarmowych za-pewniające lepsze wykorzystanie pasz, dozwolone dodatki naturalnie zwiększające strawność paszy, wyeliminowanie z dawek pokarmowych zwierząt zbędnych ilości aminokwasów, doda-wanie do paszy preparatów wiążących związki azotowe, wprowadzenie roślin motylkowych lub dodatków śruty roślin oleistych);

• �optymalizacja systemów przechowywania, transportu i rozprowadzania na polu odchodów zwierzęcych (m.in. powszechne stosowanie płyt obornikowych i zbiorników na gnojowicę, kompostowanie obornika i gnojowicy, i nawożenie wysokowartościowym kompostem, doda-wanie do odchodów i ściółek preparatów biotechnologicznych ograniczających emisje N2O, zmniejszenie powierzchni parowania odchodów z legowisk i ściółek, obniżanie temperatury składowanych odchodów poprzez odzysk i kumulację energii cieplnej);

• �zwiększenie lesistości (m.in. zalesienia i ponowne zalesienia, ochrona lasów); • �ograniczenie pożarów i wypaleń (m.in. podniesienie świadomości mieszkańców w zakresie

zapobiegania pożarom lasów, egzekwowanie zakazów wypalania ściernisk, łąk i resztek po-żniwnych);

• �zagospodarowanie odchodów zwierzęcych i innych odpadów rolniczych (m.in. utylizacja odcho-dów zwierzęcych w biogazowaniach);

• �ograniczenie zużycia paliw i energii oraz upowszechnianie stosowania odnawialnych źródeł energii w rolnictwie i na obszarach wiejskich (m.in. stosowanie energooszczędnych technologii w produkcji rolniczej, wykorzystanie terenów rolniczych, tj. odłogów i ugorów, pod uprawę roślin energetycznych).


27


5. ZaLeCenia dOtyCZąCe baZy infOrmaCyjnej dO PrZySZŁyCh ObLiCZeń śLadu WęgLOWegO

W PŁOCKu 5.1. Emisja gazów cieplarnianych powstających w przemyśle, energetyce i gospodarce

mieszkaniowej

Aby w przyszłości przeprowadzić prawidłowo analizę i ocenę śladu węglowego w przemyśle, energetyce i gospodarce mieszkaniowej, należy: • �od przedsiębiorstw dystrybuujących energię elektryczną uzyskać dane na temat zużycia

energii elektrycznej w rozbiciu na poszczególne grupy odbiorców, tj. gospodarstwa domowe, przemysł, usługi, pozostałych odbiorców;

• �od przedsiębiorstw dystrybuujących gaz ziemny uzyskać dane na temat zużycia tego paliwa w rozbiciu na odbiorców, tj. gospodarstwa domowe, przemysł, usługi, pozostałych odbiorców;

• �z Banku Danych Lokalnych GUS lub z innych publikacji GUS uzyskać informacje o sposobach wy-twarzania ciepła (rozkład procentowy w podziale na nośniki energii) na cele grzewcze i przygo-towanie ciepłej wody użytkowej w rozbiciu na następujące nośniki: ciepło sieciowe, węgiel, gaz ziemny i płynny, olej opałowy, biomasa, pozostałe nośniki (bez energii elektrycznej);

• �uzyskać informacje o sprzedaży nośników energii cieplnej, takich jak: ciepło sieciowe, węgiel, gaz ziemny i płynny, olej opałowy, biomasa;

• �uzyskać informacje o emisji CO2 z dużych źródeł spalania czyli z instalacji objętych opłatami za korzystanie ze środowiska.

5.2. Emisja gazów cieplarnianych powstających w transporcie

W celu monitorowania śladu węglowego konieczne jest prowadzenie systematycznych badań i pomiarów ruchu. Pomiary oraz badania powinny być prowadzone na wszystkich lub wybra-nych odcinkach dróg powiatowych i gminnych w cyklach przynajmniej co 5 lat, jako uzupełnie-nie wykonywanego przez Główną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad generalnego pomiaru ruchu, który jest wykonywany na wszystkich drogach krajowych i wojewódzkich. Konieczne jest również zbieranie danych statystycznych dotyczących pracy taboru wykorzy-stywanego przez poszczególnych przewoźników, w tym: długości tras, częstotliwości kurso-wania, wykonywanych przewozów oraz typów pojazdów, w celu umożliwienia obliczeń i mo-nitoringu wielkości emisji gazów cieplarnianych w mieście.

5.3. Emisja gazów cieplarnianych powstających w gospodarce odpadami komunalnymi oraz w procesie oczyszczania ścieków komunalnych

Aby w przyszłości przeprowadzić prawidłowo analizę i ocenę śladu ekologicznego, niezbędne jest:• �uzyskanie danych demograficznych od roku 1950;• �w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi:



• �zebranie albo oszacowanie danych historycznych o odpadach, • �uzyskanie albo oszacowanie charakterystyki jakościowej odpadów, • �uzyskanie precyzyjnych i aktualnych informacji charakteryzujących ilościowo strumień

wytwarzanych odpadów komunalnych oraz sposób postępowania z nimi (podział stru-mienia odpadów na na części poddawane poszczególnym metodom zagospodarowa-nia: składowanie, kompostowanie, sortowanie, metody termiczne);

• �w zakresie gospodarki ściekowej: • �posiadanie danych o charakterystyce ilościowej i jakościowej nieoczyszczonych ścieków

odprowadzonych do odbiornika, • �posiadanie precyzyjnych informacji charakteryzujących sposób zagospodarowania osa-

dów ściekowych.

5.4. Emisja gazów cieplarnianych powstających w rolnictwie i wynikających z użytko-wania terenów

W prezentowanym dalej zestawieniu (tab. 15) znajduje się ocena dostępności danych, które pozwoliłyby lepiej ocenić wpływ rolnictwa na wielkości emisji gazów cieplarnianych.

Tabela 15. Dostępność danych pozwalających określić wpływ rolnictwa na emisję gazów cieplarnianych

Dane Dostępność

Pogłowie zwierząt gospodarskich [szt.]Dane dostępne dla 2010 r.; problem z dostępem do danych

dla2005r.(koniecznośćinterpolacjidanychz wykorzystanieminformacji z Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r.)

Roczne zużycie nawozów azotowych [kg]Daneniedostępne,koniecznośćwykorzystaniadanychdlaposzcze-

gólnych województw

Powierzchnia gruntów rolnych [ha] W większościprzypadkówdanedostępne

Rocznawielkośćzbiorówdanejroślinymotylkowej[kg] Daneniedostępne,koniecznośćwykorzystaniadanychkrajowych

Rocznawielkośćzbiorówdanejuprawy[kg] Daneniedostępne,koniecznośćwykorzystaniadanychkrajowych

Rocznewykorzystanieosadówściekowych[kg] Daneniedostępne,koniecznośćwykorzystaniadanychkrajowych

Powierzchnia gleb organicznych [ha] Daneniedostępne,koniecznośćwykorzystaniadanychkrajowych


29


W kolejnym zestawieniu (tab. 16) znajduje się ocena dostępności danych, których uwzględ-nienie pozwoliłoby lepiej ocenić wpływ zmiany użytkowania terenu na wielkości emisji ga-zów cieplarnianych i ich pochłanianie.

Tabela 16. Dostępność danych pozwalających określić wpływ zmiany użytkowania terenu na emisję gazów cieplarnianych

Dane Dostępność

Powierzchniagruntówleśnych,gruntówrolnych,łąki pastwisk,sadów, gruntów podmokłych, zieleni miejskiej, pozostałych

gruntów [ha]

Danew większościprzypadkówdostępne (są zbierane w ramach ewidencji gruntów)

Powierzchniagruntówleśnychwyłączonychnacelenieleśne[ha]Danew większościprzypadkówdostępne

(są zbierane w ramach ewidencji gruntów)

Powierzchnia użytków rolnych wyłączonych na cele nierolnicze i nieleśne[ha]

Danew większościprzypadkówdostępne (są zbierane w ramach ewidencji gruntów)

Wielkośćpozyskaniadrewnaz gruntówleśnych[tys. m3 grubizny netto]

Daneniedostępne,koniecznośćwykorzystaniadanychkrajowych

Wielkośćpozyskaniadrewnaz zadrzewień[tys. m3 grubizny netto]

Daneniedostępne,koniecznośćwykorzystaniadanychkrajowych

Powierzchnia pożarów lasów oraz łąk i pastwisk [ha]Danew większościprzypadkówdostępne(sumarycznedaneposiadają Komendy Powiatowe Państwowej Straży Pożarnej)

Roczne zużycie nawozów wapniowych [kg]Daneniedostępne,koniecznośćwykorzystaniadanychdla

poszczególnych województw



Literatura i StrOny internetOWe

• Annual European Union Greenhouse Gas Inventory 1990–2010 and Inventory Report 2012, Eu-ropean Environment Agency 2012.

• Biała Księga. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu. Komisja Europejska. KOM(2011) 144 wersja ostateczna. Bruksela, dnia 28.3.2011

• Good Practice Guidance and Uncertainty Management in National GHG Inventories, Intergov-ernmental Panel for Climate Change, 2000.

• Good Practice Guidance for Land Use, Land Use Change and Forestry, Intergovernmental Panel for Climate Change, 2003.

• Krajowa inwentaryzacja emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych za rok 2007, Krajowy Ośro-dek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, Warszawa 2009.

• Krajowy Raport Inwentaryzacyjny 2011. Inwentaryzacja gazów cieplarnianych dla lat 1988‐2009, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, Warszawa 2011.

• Krajowy Raport Inwentaryzacyjny 2012. Inwentaryzacja gazów cieplarnianych dla lat 1988‐2010, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, Warszawa 2012.

• Racjonalizacja przetwarzania i użytkowania energii. Wskaźniki techniczno-ekonomiczne i śro-dowiskowe. Poradnik dla użytkowników energii, Holendersko-polski program współpracy po-szanowania energii SCORE, BAPE S.A., Gdańsk 1999.

• Raport środowiskowy, PKN ORLEN, 2005.• Raport środowiskowy, PKN ORLEN, 2010.• Revised 1996 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories, Reference Manual, In-

tergovernmental Panel for Climate Change, 1997.• Zużycie energii w gospodarstwach domowych w 2009 roku, GUS, 2012.

• www.ine-isd.org.pl• www.kobize.pl• www.orlen.pl• www.stat.gov.pl


31


I co w Twoich czasach nie

liczyło się śladu węglowego? W naszych się liczy, strategicznie planuje

i mniej emitujeNo nie

liczyło się, teraz wiem, że

szkoda...

Teraz, po

ograniczeniu emisji

CO2 żyje się lepiej i zdrowiej.

spójrz, świetnie wyglądam, co?

No właśnie widzę! a ja myślałem, że to liczenie śladu

węglowego to niepotrzebna robota.

teraz płacę za to zdrowiem.



nOtatKi


Wykaz ważniejszych publikacji i opracowań przygotowanych przez Instytut na rzecz Ekorozwoju od 2006 r.

• Polityka energetyczna Polski. Deklaracje i rzeczywistość. Warszawa 2006.• Biopaliwa w Polsce. Możliwości i wyzwania. Warszawa 2007.• Funkcjonowanie systemu białych certyfikatów w Polsce jako mechanizmu stymulującego zachowania energooszczędne

– zasady i szczegółowa koncepcja działania. Wspólnie z firmą Procesy Inwestycyjne. Warszawa 2007.• Możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce do roku 2020. Wspólnie z Instytutem Energetyki Odnawialnej. Warszawa 2007.

• Natura 2000 w edukacji szkolnej. Poradnik dla nauczycieli. Warszawa 2007.• Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Krajowego Planu Strategicznego Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-

2013. Wspólnie z firmami Agrotec Polska Sp. zo.o. i Agrotec-Spa. Warszawa 2007.• Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Warszawa 2007. Wspólnie z Instytutem Ochrony Środowiska.

• Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Wspólnie z firmami Agrotec Polska Sp. zo.o. i Agrotec-Spa. Warszawa 2007.

• Barometr zrównoważonego rozwoju. Warszawa 2008.• Fundusze Unii Europejskiej na lata 2007-2013 a ochrona klimatu. Warszawa 2008.• Jak chronić klimat na poziomie lokalnym. Warszawa 2008.• Jaka energetyka w zrównoważonym rozwoju? Warszawa 2008.• Społeczeństwo obywatelskie wobec konsekwencji zmian klimatu. Warszawa 2008.• Twoje miasto – Twój klimat. Warszawa 2008. • 2°C – granica nie do przekroczenia. Tłumaczenie, Warszawa 2009.• Alternatywna Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku. Raport techniczno-metodologiczny. Warszawa 2009.• Alternatywna Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku. Raport dla osób podejmujących decyzje. Warszawa 2009.• Barometr zrównoważonego rozwoju 2008/2009. Warszawa 2009.• Energetyka jądrowa – przebieg debaty w Niemczech. Warszawa 2009.• Energia – konieczność ale i odpowiedzialność. Broszura dla społeczeństwa. Warszawa 2009.• Jak zapewnić rozwój zrównoważony terenów otwartych? Warszawa 2009.• Jak zapewnić rozwój zrównoważony terenów zurbanizowanych? Metropolie. Warszawa 2009. • Jaki transport w zrównoważonym rozwoju? Warszawa 2009.• Klimat a gospodarowanie wodami. Warszawa 2009.• Klimat a turystyka. Warszawa 2009.• Małe ABC… Ochrony klimatu. Warszawa, trzy wydania: 2007, 2008 i 2009.• Polityka klimatyczna Polski – wyzwaniem XXI wieku. Wspólnie z Polskim Klubem Ekologicznym. Warszawa 2009.• Drugie spotkanie na temat energetyki jądrowej (kraje skandynawskie). Warszawa 2010. • Energetyka rozproszona jako odpowiedź na potrzeby rynku (prosumenta) i pakietu energetyczno-klimatycznego. Warszawa 2010.• Kompleksowa ewaluacja programu ekokonwersji w Polsce. Wspólnie z firmą Ernst & Young. Warszawa 2010.• Natura 2000. ABC dla turystyki. Warszawa 2010• Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Wspólnie z firma WS Atkins. Warszawa 2010.

• Energetyka rozproszona. Od dominacji energetyki w gospodarce do zrównoważonego rozwoju, od paliw kopalnych do energetyki odnawialnej i efektywności energetycznej. Wspólnie z Polskim Klubem Ekologicznym Okręg Mazowiecki. Warszawa 2011.

• Komplet 11 broszur dotyczących: małej biogazowni rolniczej, domu pasywnego, energetyki rozproszonej, energii w gospodarstwie rolnym, energii w obiekcie turystycznym, energooszczędnego domu i mieszkania, inteligentnych systemów zarządzania użytkowaniem energii, samochodu elektrycznego, urządzeń konsumujących energię, zielonej energii i zrównoważonego miasta – zrównoważonej energii. Warszawa 2011.

• Barometr zrównoważonego rozwoju 2010-2011. Warszawa 2012.• Instrumenty realizacji Alternatywnej polityki energetycznej Polski do roku 2030 (wybrane zagadnienia). Warszawa, 2012.• Świadomość ekologiczna turystów. Warszawa 2012. • Trzecie spotkanie na temat energetyki jądrowej: Francja, Niemcy, Japonia po Fukushimie. Warszawa 2012.• Raport o stanie przygotowań lokalnych do zmian klimatu. Raport otwarcia. Warszawa. 2012.• Węgiel brunatny – paliwo bez przyszłości. Warszawa 2012.• Rozdroża polskiej energetyki. Poradnik dla parlamentarzystów. Warszawa 2012.• O energetyce przyjaznej środowisku prawie wszystko. Mały leksykon dla dziennikarzy. Wersja elektroniczna. Warszawa 2012.

Wy daw ca: Fundacja In sty tut na rzecz Eko ro zwo juul. Na bie la ka 15, lok. 1, 00-743 War sza watel. 22 851-04-02, -03, -04, faks 22 851-04-00 e-m ail: ine@in e -isd.org.pl, http://www.in e -isd.org.pl

Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju (InE) jest pozarządową organizacją typu think-tank powstałą w 1990 r. z inicjatywy kilku członków Polskiego Klubu Ekologicznego. InE zajmuje się promowaniem i wdrażaniem zasad oraz rozwiązań służących zrównoważonemu rozwojowi Polski, dążąc do jej proekologicznej restrukturyzacji. W swojej działalności kieruje się misją: budowania pozytywnych relacji między rozwojem społecznym i gospodarczym a ochroną środowiska oraz występowania w interesie obecnego i przyszłych pokoleń. Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju współpracuje z krajowym i europejskim ruchem pozarządowym. Instytut ma doświadczenie w tworzeniu strategii ekorozwoju wspólnie ze społecznościami lokalnymi – ich samorządami i partnerami społecznymi, ekologicznymi i partnerami otoczenia biznesu. Opracowania InE wykorzystują parlamentarzyści, administracja rządowa i samorządowa, naukowcy, studenci i uczniowie.

In sty tu cje i oso by pra gną ce wes przeć dzia łal ność na rzecz eko ro zwo ju mogą doko ny wać wpłat na konto: Bank Pe KaO SA, II Od dział w War sza wieWpła ty w PLN: 92 1240 1024 1111 0000 0267 8197

Re dak cja ję zy ko wa: Maria Prosińska-JacklPro jekt graficzny: Joanna Chatizow i Leszek Kosmalski - Wydawnictwo Wiatr s. c.Skład kom pu te ro wy: Leszek KosmalskiDruk i oprawa: GRAFIX Centrum Poligrafii, ul. Bora Komorowskiego 24, 80-377 Gdańsk

© Co py ri ght by Fundacja In sty tut na rzecz Eko ro zwo ju, War sza wa 2012ISBN: 978-83-89495-92-1

Wy dru ko wa no na pa pie rze eko lo gicz nym

Projekt „Dobry Klimat dla Powiatów" jest realizowany przy udziale środków instrumentu finansowego LIFE i Komisji Europejskiej oraz dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej



dla lat 2005 i 2010

RapoR t

Instytut na rzecz Ekorozwojuul. Nabielaka 15 lok. 1, 00-743 Warszawatel. 22 851-04-02, -03, -04, faks 22 851-04-00e-mail: [email protected], http://www.ine-isd.org.pl


Rapo Rt - old.chronmyklimat.pl€¦ · z Instytutem Ochrony Środowiska. • Prognoza...

Documents

Transcript of Rapo Rt - old.chronmyklimat.pl€¦ · z Instytutem Ochrony Środowiska. • Prognoza...