r u r zvQ Bezpieczny plac zabaw Bezpieczny plac zabaw część I™cznik... · «Q r u r zv ¨...

5
ZarZądZanie » 42 » MIESIĘCZNIK DYREKTORA PRZEDSZKOLA » kwiecień 2013 Bezpieczny plac zabaw Prawie każde przedszkole posiada plac zabaw. Właściwie trudno myśleć o placówce przedszkolnej bez miejsca do zabawy na zewnątrz. Plac zabaw jest także jej wizytówką. To właśnie ogród z jego wyposażeniem widzą przechodnie i rodzice. To, jak wygląda, mówi dużo o samym przedszkolu i decyduje o pierwszym wrażeniu. Fakt, że przedszkolne place zabaw, podobnie jak spółdzielcze, są z reguły niedostatecznie dofinansowywane, nie zwalnia dyrektorów z obowiązku dbania o nie. część I M ówiąc o placu zabaw, mamy na myśli przede wszyst- kim urządzenia zabawowe, czyli huśtawki, piaskow- nicę, zjeżdżalnię, domki, karuzelę, różnego rodza- ju przeplotnie sprawnościowe i mniejsze bujaczki. Na terenie przedszkola będą to także przenośne zabawki, rowerki itp. Plac zabaw to również nawierzchnia, która w przypadku urządzeń, z których można spaść z ponad metra (a więc także huśtawek), powinna zapewniać odpowiednią amortyzację. Ale plac zabaw to też zieleń, czasami górka, po której dzieci biegają i z której zimą mogą zjeżdżać, oraz wyposażenie dodatkowe, takie jak ław- ki, altanki, latarnie i schowki na mniejsze zabawki lub narzędzia. Przedszkolne place zabaw są ogradzane razem z całym terenem; niekiedy wydziela się je także za pomocą ogrodzeń wewnętrz- nych, zgodnie z podziałem na grupy wiekowe. Na placu zabaw powinien znajdować się regulamin z adresem, telefonem alarmo- wym, telefonem do powiadomienia o awariach oraz zakazem palenia w formie pisemnej i graficznej. Jeżeli chcemy przekazać dzieciom zasady zabawy, warto zrobić to w formie obrazkowej. Wyposażenie placów zabaw jest definiowane przez Ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane jako elementy małej architektury, które są odmianą obiektów budowlanych. Ozna- cza to, że należy je tworzyć i utrzymywać na odpowiednim poziomie bezpieczeństwa, zgodnie z zasadami wiedzy tech- nicznej. Stosownie do stanowiska Ministerstwa Infrastruktury i komunikatów Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego wiąże się to ze stosowaniem się do wymogów Polskiej Normy PN-EN 1176 Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie. Nor- ma ta, będąca tłumaczeniem normy europejskiej, szczegółowo opisuje wymagania dla tego typu wyposażenia. PRZEDE WSZYSTKIM PRZEGLąDY Podstawowym dokumentem określającym zasady prowa- dzenia placu zabaw jest norma PN-EN 1176-7:2009 zatytu- łowana Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie. Część 7: Wytyczne instalowania, sprawdzania, konserwacji i eks- ploatacji. W myśl jej zapisów dyrektor powinien zapewnić „odpowiedni system nadzorowania bezpieczeństwa na placu zabaw”. Taki system to nic innego jak kompetentny personel oraz dokumentacja w postaci dziennika placu zabaw. Potrzeba założenia dziennika ma także swoje odzwiercie- dlenie w przepisach oświatowych, które nakazują sprawdzenie wyposażenia przed każdorazowym użyciem (Rozporządzenie z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, § 31 ust. 5). Wyżej wymieniona norma wskazuje, że zarządca pla- cu zabaw ustala plan kontroli i zaleca przeprowadzenie trzech rodzajów przeglądów: Oględzin okresowych (co jeden–siedem dni), które po- winny ujawnić oczywiste zagrożenia, takie jak rozbite szkło, połamane lub brakujące elementy, uszkodzone ogrodzenie, ubytki w nawierzchni amortyzującej. Kontroli funkcjonalnej (co jeden–trzy miesiące), przy której zwraca się uwagę na takie aspekty jak stan po- łączeń śrubowych, zużycie łańcuchów i lin, poziom nawierzchni sypkich (czy nie trzeba go uzupełnić), sta- bilność urządzeń. Kontroli corocznej głównej, która powinna być już wy- konywana przez niezależnego specjalistę. W jej trakcie ocenia się ogólny poziom bezpieczeństwa obiektu, w tym także działanie systemu kontroli oraz jakość wy- konywanych napraw. Kontroli podlega również funda- mentowanie urządzeń i ewentualnie zgodność z normą nowych elementów. Na ocenę bezpieczeństwa może wpłynąć też stan drzewostanu, zabezpieczeń przed wy- biegnięciem dziecka na ulicę i inne aspekty. Częstotliwość oględzin okresowych i kontroli funkcjonal- nej, ustalana w planie kontroli, powinna być uzależniona od zaleceń producenta, zużycia urządzeń, wandalizmu, a także rodzaju nawierzchni – piasek należy częściej wyrównywać i przyspiesza on ścieranie się powierzchni użytkowych. Należy również pamiętać, że instrukcje producenta – zgodnie z art. 60 Ustawy Prawo budowlane – są prawnie obo- wiązujące. Ponadto raz na pięć lat przegląd placu zabaw po- winna wykonać osoba posiadająca uprawnienia budowlane. Wdrożenie systemu kontroli powinno zbiec się z audytem placu zabaw z punktu widzenia zgodności z normą – najczę- ściej wykonuje się go po wybudowaniu lub modernizacji obiek- tu. Nawet najskromniejsze środki finansowe nie usprawiedliwia- ją sytuacji, gdy spróchniałe lub przerdzewiałe wyposażenie jest udostępnione do zabawy, a takie niestety nietrudno jest spotkać na terenie przedszkolnych placów zabaw. Prowadzenie przeglą- dów nie dotyczy jednak tylko starszych konstrukcji. Zgodnie z zasadami normy wszystkie czynności związane z systemem nadzoru muszą być udokumentowane. Powinny Bezpieczny plac zabaw

Transcript of r u r zvQ Bezpieczny plac zabaw Bezpieczny plac zabaw część I™cznik... · «Q r u r zv ¨...

Page 1: r u r zvQ Bezpieczny plac zabaw Bezpieczny plac zabaw część I™cznik... · «Q r u r zv ¨ TQcabd QQ«QQ~zv z(t z|Q QQ« 43 REKLAMA w tym pomóc specjalnie opracowane protokoły

ZarZądZanie »

42 » MIESIĘCZNIK DYREKTORA PRZEDSZKOLA » kwiecień 2013

Bezpieczny plac zabaw

Prawie każde przedszkole posiada plac zabaw. Właściwie trudno myśleć o placówce przedszkolnej bez miejsca do zabawy na zewnątrz. Plac zabaw jest także jej wizytówką. To właśnie ogród z jego wyposażeniem widzą przechodnie i rodzice. To, jak wygląda, mówi dużo o samym przedszkolu i decyduje o pierwszym wrażeniu. Fakt, że przedszkolne place zabaw, podobnie jak spółdzielcze, są z reguły niedostatecznie dofinansowywane, nie zwalnia dyrektorów z obowiązku dbania o nie.

część I

M ówiąc o placu zabaw, mamy na myśli przede wszyst-kim urządzenia zabawowe, czyli huśtawki, piaskow-nicę, zjeżdżalnię, domki, karuzelę, różnego rodza-

ju przeplotnie sprawnościowe i mniejsze bujaczki. Na terenie przedszkola będą to także przenośne zabawki, rowerki itp. Plac zabaw to również nawierzchnia, która w przypadku urządzeń, z których można spaść z ponad metra (a więc także huśtawek), powinna zapewniać odpowiednią amortyzację. Ale plac zabaw to też zieleń, czasami górka, po której dzieci biegają i z której zimą mogą zjeżdżać, oraz wyposażenie dodatkowe, takie jak ław-ki, altanki, latarnie i schowki na mniejsze zabawki lub narzędzia. Przedszkolne place zabaw są ogradzane razem z całym terenem; niekiedy wydziela się je także za pomocą ogrodzeń wewnętrz-nych, zgodnie z podziałem na grupy wiekowe. Na placu zabaw powinien znajdować się regulamin z adresem, telefonem alarmo-wym, telefonem do powiadomienia o awariach oraz zakazem palenia w formie pisemnej i graficznej. Jeżeli chcemy przekazać dzieciom zasady zabawy, warto zrobić to w formie obrazkowej.

Wyposażenie placów zabaw jest definiowane przez Ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane jako elementy małej architektury, które są odmianą obiektów budowlanych. Ozna-cza to, że należy je tworzyć i utrzymywać na odpowiednim poziomie bezpieczeństwa, zgodnie z zasadami wiedzy tech-nicznej. Stosownie do stanowiska Ministerstwa Infrastruktury i komunikatów Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego wiąże się to ze stosowaniem się do wymogów Polskiej Normy PN-EN 1176 Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie. Nor-ma ta, będąca tłumaczeniem normy europejskiej, szczegółowo opisuje wymagania dla tego typu wyposażenia.

Przede WszysTkiM PrzeglądyPodstawowym dokumentem określającym zasady prowa-

dzenia placu zabaw jest norma PN-EN 1176-7:2009 zatytu-łowana Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie. Część 7: Wytyczne instalowania, sprawdzania, konserwacji i eks-ploatacji. W myśl jej zapisów dyrektor powinien zapewnić „odpowiedni system nadzorowania bezpieczeństwa na placu zabaw”. Taki system to nic innego jak kompetentny personel oraz dokumentacja w postaci dziennika placu zabaw.

Potrzeba założenia dziennika ma także swoje odzwiercie-dlenie w przepisach oświatowych, które nakazują sprawdzenie wyposażenia przed każdorazowym użyciem (Rozporządzenie

z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, § 31 ust. 5). Wyżej wymieniona norma wskazuje, że zarządca pla-cu zabaw ustala plan kontroli i zaleca przeprowadzenie trzech rodzajów przeglądów:

▶ Oględzin okresowych (co jeden–siedem dni), które po-winny ujawnić oczywiste zagrożenia, takie jak rozbite szkło, połamane lub brakujące elementy, uszkodzone ogrodzenie, ubytki w nawierzchni amortyzującej.

▶ Kontroli funkcjonalnej (co jeden–trzy miesiące), przy której zwraca się uwagę na takie aspekty jak stan po-łączeń śrubowych, zużycie łańcuchów i lin, poziom nawierzchni sypkich (czy nie trzeba go uzupełnić), sta-bilność urządzeń.

▶ Kontroli corocznej głównej, która powinna być już wy-konywana przez niezależnego specjalistę. W jej trakcie ocenia się ogólny poziom bezpieczeństwa obiektu, w tym także działanie systemu kontroli oraz jakość wy-konywanych napraw. Kontroli podlega również funda-mentowanie urządzeń i ewentualnie zgodność z normą nowych elementów. Na ocenę bezpieczeństwa może wpłynąć też stan drzewostanu, zabezpieczeń przed wy-biegnięciem dziecka na ulicę i inne aspekty.

Częstotliwość oględzin okresowych i kontroli funkcjonal-nej, ustalana w planie kontroli, powinna być uzależniona od zaleceń producenta, zużycia urządzeń, wandalizmu, a także rodzaju nawierzchni – piasek należy częściej wyrównywać i przyspiesza on ścieranie się powierzchni użytkowych.

Należy również pamiętać, że instrukcje producenta – zgodnie z art. 60 Ustawy Prawo budowlane – są prawnie obo-wiązujące. Ponadto raz na pięć lat przegląd placu zabaw po-winna wykonać osoba posiadająca uprawnienia budowlane.

Wdrożenie systemu kontroli powinno zbiec się z audytem placu zabaw z punktu widzenia zgodności z normą – najczę-ściej wykonuje się go po wybudowaniu lub modernizacji obiek-tu. Nawet najskromniejsze środki finansowe nie usprawiedliwia-ją sytuacji, gdy spróchniałe lub przerdzewiałe wyposażenie jest udostępnione do zabawy, a takie niestety nietrudno jest spotkać na terenie przedszkolnych placów zabaw. Prowadzenie przeglą-dów nie dotyczy jednak tylko starszych konstrukcji.

Zgodnie z zasadami normy wszystkie czynności związane z systemem nadzoru muszą być udokumentowane. Powinny

Bezpieczny plac zabaw

Page 2: r u r zvQ Bezpieczny plac zabaw Bezpieczny plac zabaw część I™cznik... · «Q r u r zv ¨ TQcabd QQ«QQ~zv z(t z|Q QQ« 43 REKLAMA w tym pomóc specjalnie opracowane protokoły

« ZarZądZanie

43kwiecień 2013 « MIESIĘCZNIK DYREKTORA PRZEDSZKOLA «

REKLAMA

w tym pomóc specjalnie opracowane protokoły do prowadze-nia zapisów z kontroli.

konserWacja i naPraWyHarmonogram konserwacji to następny dokument wymie-

niony w normie PN-EN 1176-7. Należy w nim zapisać czę-stotliwość czynności takich jak: wyrównywanie nawierzchni, dokręcanie połączeń, wymiana piasku, smarowanie łożysk czy renowacja malarska powłok ochronnych. Oczywiście w praktyce najpierw wyrównamy piasek pod huśtawką, a po-tem w protokole z oględzin okresowych zapiszemy jej prawi-dłowy stan. Nie będziemy też sporządzali specjalnego zapisu z wymiany piasku w piaskownicy, jeżeli mamy na to fakturę. Warto jednak zanotować fakt, że został on dostarczony przez wykonawcę, który wcześniej zużył piasek z piaskownicy do innych prac. Sanepid, w razie kontroli, będzie na pewno pod wrażeniem tak prowadzonej dokumentacji.

Zarówno w przypadku kontroli, konserwacji, jak i napraw należy wziąć pod uwagę instrukcje producenta. Może on zale-cić specjalne zabiegi lub np. konieczność malowania drewna konkretnym impregnatem raz w roku.

Wokół samego tematu piasku narosło wiele mitów:▶ Piasek musi mieć atest – to nieprawda, nie ma w tej

kwestii wymagań prawnych.▶ Piaskownica musi być przykrywana – to nieprawda,

przykrywać warto, ale nie zawsze jest to możliwe.▶ Ptasie odchody są poważnym zagrożeniem dla zdrowia

– to nieprawda, choroby pochodzące od ptaków są bar-dzo rzadkie i z reguły niezbyt poważne.

▶ Biały piasek jest czysty – to nieprawda, zwłaszcza gdy właśnie zastał zanieczyszczony przez kota.

▶ Piasek stosowany do amortyzacji upadku wokół urzą-dzeń należy wymieniać – to nieprawda, a ponadto jest to niepraktyczne; jeżeli mamy nawierzchnię piaskową, warto zapewnić piaskownicę z odpowiednio często wy-mienianym piaskiem, aby była miejscem bezpiecznym i atrakcyjnym dla dzieci.

▶ Piasek należy dezynfekować lub wymieniać trzy razy w roku – to także nieprawda; należy działać adekwat-nie do potrzeb, a dezynfekcja może zaburzyć naturalną równowagę flory bakteryjnej, ponadto dzieci szybko wniosą mikroorganizmy na butach.

Do sprawy piasku należy podejść praktycznie. Miejmy na uwadze, że największym zagrożeniem dla dzieci są pasożyty, które mogą być przenoszone przez kocie odchody. To ozna-cza stosowanie się do następujących zaleceń:

▶ Wymieniamy piasek adekwatnie do potrzeb. Jeżeli są w okolicy koty, to wymiana trzy razy w roku może być rzeczywiście uzasadniona. W przypadku, gdy na pia-skownicę jest zakładany pokrowiec ochronny, częstotli-wość wymian można zmniejszyć do roku.

▶ Przykrycie piaskownicy powinno „oddychać” – zastoso-wanie szczelnej plandeki spowoduje przyspieszony roz-wój drobnoustrojów, a niektóre gatunki grzybów mogą być trujące.

▶ Piasek do piaskownicy powinien z jednej strony dobrze się lepić, a z drugiej nie może być za bardzo brudzący.

▶ Piasek stosowany do nawierzchni amortyzujących wo-kół urządzeń powinien mieć granulację 0–2–2 mm, aby się nie zlepiał i dlatego nie nadaje się do piaskownicy.

▶ Zimą można zużyć resztki piasku z piaskownicy do po-sypywania chodników.

Bezpieczny plac zabaw

rdza to jedna z najczęstszych usterek starych urządzeń

fot.

3 x

arc

hiw

um c

kP

z

Page 3: r u r zvQ Bezpieczny plac zabaw Bezpieczny plac zabaw część I™cznik... · «Q r u r zv ¨ TQcabd QQ«QQ~zv z(t z|Q QQ« 43 REKLAMA w tym pomóc specjalnie opracowane protokoły

ZarZądZanie »

44 » MIESIĘCZNIK DYREKTORA PRZEDSZKOLA » kwiecień 2013

▶ Jeżeli użyto piasku także jako nawierzchni amortyzują-cej wokół urządzeń, to istnieje małe prawdopodobień-stwo, że koty będą załatwiały się w piaskownicy.

koMPeTencje PersoneluW normie zwrócono także uwagę, że poszczególne

czynności na placu zabaw powinny być wykonywane przez kompetentny personel, przy czym oczekiwany poziom kom-petencji jest różny, w zależności od zakresu obowiązków. Na-leży poinformować personel o powierzonych mu zadaniach. Z reguły rolę nadrzędną przyjmuje na siebie dyrektor placów-ki, który nadzoruje działanie całego systemu, ale już np. bie-żące oględziny i konserwację może wykonywać pracownik gospodarczy, po odbyciu krótkiego przeszkolenia, które prze-prowadza się zwykle przy okazji wdrożenia dziennika placu zabaw. Wiadomo też, że spawanie powinno być wykonywane przez osobę z uprawnieniami spawacza.

Dla potwierdzenia kompetencji w zakresie przeprowadza-nia przeglądów pracownicy mogą uzyskać certyfikat inspek-tora o odpowiednim stopniu.

WyPadkiSystem kontroli placu zabaw powinien również obejmo-

wać zagadnienie wypadków i zdarzeń. W dzienniku powin-na się więc znaleźć procedura postępowania w razie awarii,

wypadku lub pożaru, przy czym należy rozróżnić wypadek, przy którym udzielono pomocy medycznej, od zdarzenia, które jest mniej znaczącą okolicznością, ale także wartą za-notowania. Szczególnie pomocne może być szkolenie BHP obejmujące dodatkowo sprawę zgłaszania wypadków na pla-cu zabaw. Samo zgłoszenie, dokumentowane w odpowiednim protokole, powinno uwzględniać:

▶ datę i godzinę, o której doszło do wypadku lub zdarze-nia,

▶ wiek i płeć poszkodowanego,▶ opis ubioru poszkodowanego (np. nieprawidłowe obu-

wie może być przyczyną skręcenia kostki),▶ numer lub lokalizację urządzenia,▶ liczbę dzieci na terenie placu zabaw oraz liczbę użyt-

kowników urządzenia, na którym miał miejsce wypa-dek,

▶ opis wypadku, jak do niego doszło, stan obiektu, warun-ki pogodowe; można wykonać szkic sytuacyjny,

▶ rodzaje obrażeń – wymienić zranienia i części ciała, których dotyczyły,

▶ podjęte środki zaradcze – jak wyglądała pierwsza reak-cja na wypadek (czy zadzwoniono po pogotowie, czy wadliwe urządzenie zostało wyłączone z użytkowania),

▶ zeznania świadków (w załącznikach),▶ późniejsze modyfikacje sprzętu.

Arkusz organizacyjny

REKLAMA

Page 4: r u r zvQ Bezpieczny plac zabaw Bezpieczny plac zabaw część I™cznik... · «Q r u r zv ¨ TQcabd QQ«QQ~zv z(t z|Q QQ« 43 REKLAMA w tym pomóc specjalnie opracowane protokoły

« ZarZądZanie

45kwiecień 2013 « MIESIĘCZNIK DYREKTORA PRZEDSZKOLA «

Arkusz organizacyjny

ModernizacjaModernizacja placu zabaw bywa niejednokrotnie sprawą

drażliwą ze względu na skromne środki finansowe, bardzo często połączone z brakiem zrozumienia ze strony lokalnych władz. W przekonaniu decydentów może pomóc rzetelna ekspertyza istniejącego obiektu, przedstawiona w sprawozda-niu z inspekcji. Taka całościowa ocena powinna uwzględniać badanie zgodności wyposażenia z normą, stan nawierzchni oraz zużycie. Najlepiej, gdy jednostka inspekcyjna opiera się przy tym na analizie ryzyka, wskazując tym samym, na ile wykryta wada jest istotna oraz w jakiej kolejności zaleca się przeprowadzenie prac modernizacyjnych.

Często z placu wyrzuca się stare, lecz sprawne urządzenia tylko dlatego, że powstały 30 lat temu i są metalowe. Decyzja o wymianie na nowy model jest konieczna w przypadku me-talowych huśtawek wahadłowych, z twardymi siedziskami za-montowanymi na sztywnych prętach. Takie huśtawki wciąż funk-cjonują na polskich placach zabaw, mimo że wiadomo, iż są to urządzenia najbardziej niebezpieczne. Można je spotkać także w przedszkolach. Siła uderzenia takiej huśtawki może być ogrom-na. Na potrzeby telewizji porównywaliśmy kiedyś działanie siły zderzenia dla dwóch modeli huśtawek – starego typu i nowego, z gumowym siedziskiem zawieszonym na łańcuchach. Użyliśmy do tego celu arbuza. Owoc uderzony ogumowanym siedziskiem wyszedł z wypadku bez szwanku. Uderzony huśtawką starego typu rozpadł się na wiele części, ukazując czerwony miąższ. To obrazowe przedstawienie różnic między dwoma typami huśta-wek, w którym arbuz stanowi odpowiednik głowy dziecka, wy-jaśnia, dlaczego stare huśtawki są tak niebezpieczne.

Przy wielu innych metalowych urządzeniach warto się jed-nak zastanowić przed ich usunięciem. Może się okazać, że przetrwają one niejeden drewniany element wyposażenia, które jeszcze niedawno wkopywano bezpośrednio w grunt. Kluczową sprawą będzie tu oczywiście korozja. W wynikach audytu może pojawić się zalecenie wykonania nawierzchni amortyzującej pod urządzeniem albo nieznacznej przeróbki, po której ukochany tramwaj dalej będzie służył przedszkolakom.

Często o wysokich kosztach modernizacji może zadecy-dować konieczność wymiany nawierzchni wokół urządzeń, ale ta sprawa jest już coraz częściej doceniana. To w wyniku upadku, a zwłaszcza upadku z wysokości, powstaje najwięcej urazów wśród dzieci, zarówno w życiu domowym, jak i pod-czas innych aktywności.

To, jak dyrektor poradzi sobie z przekonaniem władz o ko-nieczności dotacji, niejednokrotnie zależy właśnie od posiadania odpowiedniej ekspertyzy. Niektórzy dyrektorzy nie chcą jednak wiedzieć za dużo o stanie swojego placu zabaw, bo przy spo-

rządzeniu opinii negatywnej właściwie nie powinni wyprowa-dzać dzieci do ogrodu. Poza obawą o zdrowie podopiecznych, ma to także uzasadnienie w § 19 ust. 1 Rozporządzenia w spra-wie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach: „Jeżeli pomieszczenie lub inne miejsce, w którym mają być prowadzone zajęcia, lub stan znajdującego się w nim wyposażenia stwarza zagrożenia dla bezpieczeństwa, niedopuszczalne jest rozpoczęcie zajęć”. Tylko czy brak eksper-tyzy zmienia stan placu zabaw? I na jakiej podstawie dyrektor placówki, przeprowadzając wymagane w przytoczonym Rozpo-rządzeniu przeglądy, podejmuje decyzję o dopuszczeniu wypo-sażenia do użytku na kolejny okres? Można tu zauważyć brak konsekwencji w stosowaniu prawa. O ile dyrektor, nabywając wyposażenie, wymaga od dostawcy certyfikatu, czyli potwier-dzenia zgodności z normą, o tyle już zdecydowanie rzadziej wymaga od siebie spełnienia wymogów w zakresie utrzymania obiektów, które są zapisane w tych samych normach oraz poda-wane przez producentów w dostarczanych instrukcjach. Kwe-stia stosowania nawierzchni zgodnie z zaleceniami producenta w wielu przypadkach też nie napawa optymizmem.

Na szczęście rośnie grupa dyrektorów, którzy mają dużą świadomość w zakresie eksploatacji ogrodu. Zdarzają się sy-tuacje, że stawiając sprawę na ostrzu noża, potrafią oni wyko-rzystać ekspertyzę do zaszantażowania urzędników. W akcie desperacji urządzają demonstracje lub zamykają po prostu plac zabaw lub większą jego część z powodu fatalnego sta-nu wyposażenia i nawierzchni. Przy współpracy z rodzicami, a czasami nawet lokalnymi mediami może to przynieść od-powiedni efekt. Lepiej chyba, aby dzieci były poszkodowane w ten sposób niż w wyniku wypadku.

Przeprowadzając modernizację, warto myśleć o placu zabaw jako o całości, z jego wyposażeniem zabawowym i dodatkowym, nawierzchnią, ogrodzeniem i zielenią. Zaleca się m.in., aby gałęzie drzew były przycinane na wysokości 2 m od ziemi, aby nie utrudniały komunikacji dzieciom i dorosłym.

Kupując nowy sprzęt, należy przede wszystkim pamiętać, że powinien on być zgodny z normą PN-EN 1176. Przedszkola posiadające skromne środki finansowe decydują się czasem na zakup wyposażenia typu zjeżdżalnia lub huśtawka w centrum ogrodniczym albo przez internet, wykorzystując w tym celu pieniądze z komitetu rodzicielskiego. Te tańsze urządzenia są zazwyczaj produkowane do użytku przydomowego i według innej normy (PN-EN 71-8:2012: Bezpieczeństwo zabawek. Część 8: Zabawki aktywizujące przeznaczone do użytku domowego). Powinno to być wyraźnie napisane na opakowaniu lub samym urządzeniu. Ponadto tańsze sprzęty, np. firmy Kettler, Step2, Little Tikes czy Smoby, są oznakowanie znakiem CE. Użytkowanie ich

W tym miejscu dziecko zsuwające się z podestu może zakleszczyć głowę

Przy ziemi znajduje się metalowa rurka – w razie upadku na nią może dojść do poważnego urazu

Huśtawki z twardym siedziskiem zawieszonym na sztywnych prętach – nawet ogrodzone nie spełniają wymogów normy

fot.

3 x

arc

hiw

um c

kP

z

Page 5: r u r zvQ Bezpieczny plac zabaw Bezpieczny plac zabaw część I™cznik... · «Q r u r zv ¨ TQcabd QQ«QQ~zv z(t z|Q QQ« 43 REKLAMA w tym pomóc specjalnie opracowane protokoły

ZarZądZanie »

46 » MIESIĘCZNIK DYREKTORA PRZEDSZKOLA » kwiecień 2013

Arkusz organizacyjny

w przedszkolu jest więc niezgodne z przeznaczeniem i za ewen-tualny wypadek z udziałem takiej zabawki będzie odpowiadał dyrektor. To bardzo powszechny błąd. Zakaz używania zaba-wek ze znakiem CE z reguły nie dotyczy jednak plastikowych domków, które mają podłogę na poziomie gruntu, przenośnych bujaczków kołyszących oraz różnego typu pojazdów, bo pod-legają one pod inną część normy zabawkowej. W tej kwestii warto dopytać sprzedawcę i dodatkowo koniecznie przeczytać informacje zamieszczone na opakowaniu i w instrukcji produktu.

Innym niewłaściwie użytkowanym elementem wyposa-żenia są trampoliny montowane na podwyższeniu. Tu instruk-cje wyraźnie nakazują użytkowanie przez tylko jedno dziecko i pod stałym nadzorem, co będzie trudne do zapewnienia w wa-runkach przedszkolnych. Profesjonalne trampoliny na place za-baw są niestety dość drogie i te montuje się na poziomie gruntu.

Rozważając zmiany w ogrodzie, można pomyśleć o in-westycjach niskobudżetowych. Takim przykładem może być ogródek warzywny, uprawiany razem z dziećmi, które potem chętnie zjadają owoce swojej pracy. Coraz bardziej popular-ne, zwłaszcza na zachodzie Europy, są także tzw. naturalne place zabaw, których głównymi elementami są piasek, woda i zieleń. Często przy ich tworzeniu ingeruje się w ukształto-wanie terenu, tworząc np. górkę, która może służyć do bie-gania i chowania się za nią. Oczywiście posiadanie takiego placu wymaga przekonania rodziców i zaopatrzenia dzieci na stałe w kalosze i nieprzemakalne stroje. Przedszkolaki mogą bawić się w przesypywanie piasku, konstruowanie rynien i budowanie, stymulując w ten sposób swój rozwój społeczny

nasi klienci

REK

LAM

A

i kreatywność. Taki plac zabaw zawiera zdecydowanie mniej tradycyjnych urządzeń, ale często nie nudzi się tak szybko.

nadzórNa bezpieczeństwo i atrakcyjność zabawy może wpły-

nąć nadzór. Z reguły powinien on być ograniczony do elimi-nowania zachowań ewidentnie niebezpiecznych, takich jak np. wchodzenie na wysoki dach wieży, gdzie w grę wchodzi upadek z dużej wysokości. Warto jednak pamiętać, że za-kazywanie dzieciom biegania lub próbowania swoich moż-liwości w sytuacji, gdzie ryzyko powinno być akceptowalne, może ujemnie wpłynąć na ich rozwój. Na to zwraca też uwa-gę norma od placów zabaw (PN-EN 1176-1:2009), która na wstępie wskazuje, że ryzyko jest podstawową cechą zabawy, zaś celem normy jest najczęściej eliminowanie ryzyka zbyt poważnego. Należy do niego choćby zakleszczenie głowy lub palca, gdy dziecko nie będzie miało podparcia pod nogami, a także – wymieniany już wielokrotnie – upadek na niewła-ściwą nawierzchnię. Ponadto ryzyko powinno być dla dziecka łatwe do przewidzenia. Nie będzie takie, gdy element zabez-pieczający przed upadkiem z podestu będzie słabo przytwier-dzony, w efekcie czego maluch może nieoczekiwanie spaść. Podstawą nadzoru na placu zabaw powinna być więc ocena ryzyka, czyli analiza, do jakiego urazu może doprowadzić ewentualna nieprawidłowość w sprzęcie lub zachowaniu dziecka, oraz na ile jest prawdopodobne, że do takiego zda-rzenia dojdzie. Fakt, że nasza huśtawka na sztywnym zawie-szeniu jest dobra, bo nie mieliśmy na niej jeszcze wypadku, nie jest tu oczywiście żadnym usprawiedliwieniem – wiele innych huśtawek nie było tak „szczęśliwych”. Używanie wa-dliwego sprzętu każdego kolejnego dnia zwiększa prawdopo-dobieństwo urazu.

Podstawa prawna:▶▶ Ustawa▶z▶dnia▶7▶lipca▶1994▶r.▶Prawo▶budowlane (t.j. dz.u. z 2010 r. nr 243 poz. 1623 ze zm.),

▶▶ Rozporządzenie▶z▶dnia▶31▶grudnia▶2002▶r.▶w▶sprawie▶bezpieczeństwa▶i▶higie-ny▶w▶publicznych▶i▶niepublicznych▶szkołach▶i▶placówkach (dz.u. z 2003 r. nr 6 poz. 69 ze zm.),

▶▶ Ustawa▶z▶dnia▶12▶grudnia▶2003▶r.▶o▶ogólnym▶bezpieczeństwie▶produktów (dz.u. z 2003 r. nr 229 poz. 2275 ze zm.),

▶▶ Rozporządzenie▶Ministra▶Gospodarki▶z▶dnia▶5▶kwietnia▶2011▶r.▶w▶sprawie▶zasadniczych▶wymagań▶dla▶zabawek▶(dz.u. z 2011 r. nr 83 poz. 454 ze zm.),

▶▶ Ustawa▶z▶dnia▶9▶listopada▶1995▶o▶ochronie▶zdrowia▶przed▶następstwami▶uży-wania▶tytoniu▶i▶wyrobów▶tytoniowych▶(dz. u. z 1996 r. nr 10 poz. 55 ze zm.),

▶ Polska norma Pn-en 1176 Wyposażenie▶placów▶zabaw▶i▶nawierzchnie, ▶ Polska norma Pn-en 71 Bezpieczeństwo▶zabawek.

<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<

Dominik Berlińskidyrektor techniczny centrum kontroli Placów zabaw. Biegły w sprawie wypadków na placach zabaw. Bierze udział w opracowaniu polskich i europejskich norm. ekspert urzędu ochrony konkurencji i konsumentów, prowadził szkolenia dla nadzoru Budowlanego, inspekcji Handlowej, sanepidu, Polskiego komitetu normalizacyjnego, właścicieli, architektów i producentów placów za-baw. autor licznych publikacji, występujący w ra-diu i telewizji

już za miesiąc zaprezentujemy wskazówki dotyczące tworzenia od podstaw nowego placu zabaw – m.in. jak wybrać wykonawcę i producenta urządzeń oraz na co zwrócić szczególną uwagę. jeśli mają Państwo pytania do naszego eksperta, prosimy kiero-wać je na adres: [email protected].

<<<<<<<<<<<<<<<<<

zdjęcia wykorzystane w artykule pochodzą z archiwum centrum kontroli Placów zabaw.