QD/47/NEWS/2019 2019 §;reK jir¶ f,i m%ldYhg m;al< wjia:dj' fld
Transcript of QD/47/NEWS/2019 2019 §;reK jir¶ f,i m%ldYhg m;al< wjia:dj' fld
YS% ,xldfõ m<jk bme/‚u isxy, mqj;am;
à' iqks,a m%kdka≥ iy frdIdka m%°ma
,sâúka ls˙we,afoksh
Tn ishÆ fokdf.a fiajh ud b;d by<ska w.h lrkjd' ±kqfuka" w;a±lSfuka ms˙mqka Tn wm w.ro.=re jiug b;du;a jákafka hehs fld<U w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï
ld†k,a rx‚;a ysñmdfKda m%ldY lr;s' bl=;a wÛyrejd∞ ikaOHdfõ fld<U id' fcdaYma ú≥y,a lS%vd ixlSr®Kfha meje;ajQ mQcljrfha rc; chka;sh miql< w.ro.=re moú
mQcl mq;=kaf.a iqyo yuqfõ° Wkajykafia fï neõ m< l<y' ^fiahd - à' iqks,a m%kdka≥&
Tnf.a ±kqu yd w;a±lSï w.ro.=re moúhg b;du;a jákjd
wdishd ro.=re iuq¿ kj kshuqfjda
w.ro.=re moú ;reK jir m%ldYhg m;a lrñka ld†k,a ysñmdfKda mji;s
§jr®;udk iudch ;=< „j;ajk wmf.a ;reK ;re◊hkaj" fkdfhl=;a úkdYld¯ ñ˙Û= yd udhdjka ;=< w;rux fldg Tjqka fkduÛ heùug wo iudcfha úúO
n,fõ. W;aidy .ksñka isák nj fld<U w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdfKda mejiQy' Wkajykafia fï neõ i|yka lf<a" miq.sh bre†k ó.uqj id' u˙hd foõue∫fr®° meje;s 2019 fld<U w.ro.=re moúfha ;reK jir f,i m%ldYhg m;a ls¯fï foaj fufyfha foaYkh is≥lrñks' wdishd lf;da,sl
ro.=re iuqΩfõ
iNdm;s f,i ñhkaudrfha
hex.+ka w.ro.=re jifï w;s
W;=ï pd,aia ld†k,a udjqkafnd
ysñmdfKda m;ajQy' ysgmq
iNdm;s w;s W;=ï Tiaj,aâ
ld†k,a .%dishdia ysñmdKka ish
ks,fha jdr folla iïmQr®K
lr kslau .sh w;r bl=;a ∞
i. iem;a tys uy f,alï
.re fr®uka gQ,a msh;=udf.a
mqrmamdvq jQ uy f,alï Oqrhg
weu˙ldk cd;sl .re ú,shï
,drEia msh;=ud m;aj we;'
^YS% ,xld lf;da,sl ro.=re iuqΩ mqj;a m%ldYkh&
.re ú,shï ,drEia msh;=ud
w;s W;=ï pd,aia ld†k,a udjqkafnd ysñmdfKda
.re is,afjiag¾ úchl=,iQßh msh;=ud i.iqj Èkhsy,dj; moúfha yd,ao~qjk óiï fiajl .re is,afjiagr®
úf–l=,iQ˙h msh;=ud ckjd˙ 13 i∫∞ iajr®.ia: úh'
1951 wfm%a,a 05 †k fudaor° Wm; ,nd 1980 wf.daia;= 09 jk ∞ mQcl jrï
,o .re msh;=ud fnda,j;a; iy y,dj; óiï iyhl f,i;a" kd,j,dk"
khskuvu" mq;a;,u" ≥ïu,fldgqj" f.dakú, yd yd,ao~qjk óiï fiajl
f,i;a fiajh lf<ah' «kdr®: m%°mhg oYl lSmhla mqrd ,shQ f,aLlfhls'
t;=udf.a wjika lghq;= fld<U udoïmsáh iqidk N+ñfha° is≥úh'
.re msh;=udg ks;H ie;mSu m;uq'
dkd¾:wdrïNh ( 1866 cQks 07
m%§mhfld<U w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKka 2019 §;reK jir¶ f,i m%ldYhg m;al< wjia:dj' fld<U iyhl ro.=re w;s W;=ï uelaiaj,a is,ajd iy w;s W;=ï f–' ã' weka;ks ysñmdKkao óg tlajQy'
;reK mrmqr úkdYldÍ udhdjka ;=< w;rux lsÍug úúO n,fõ. W;aidy .kakjd
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 20 jeksod b˙∞ 153 fjΩu 31 l,n i;sm;d m;%h - msgq 32 - ñ, re' 50'00 mqj;am;la f,i ,shdm†xÑ lrk ,†' QD/47/NEWS/2019
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 20 jeks od b˙∞
ls%'j'2016lajQckjd˙17b˙∞
xdkdr®:m%°mh
1866 - 2016 dkdr®:
m%°mhwdrïNh(1866cQks07
moúfhka moúhg 02 moúfhka moúhg 02
Y=NdYsxik
ck
iudchl meje;afï uQ,sl w;a;sjdru jkafka mjq, nj;a" mQr®K mjq, ;d;a;d" wïud yd orejkaf.ka hqla; jk nj;a" ta mjq,a tallh wOHd;añl mQr®K;ajfhka hqla;j ls;= oyï u. .uka ls¯fuka mQr®K;ajhg m;ajk nj;a ta ksidu y,dj; moú tfårdKka jk w;sW;=ï je,kaia
fukaäia ysñmdKka úiska m%ldYhg m;a fldg 2019 jir mjq,a jir f,i m%ldYhg m;a ls¯fï ksfõokh wo jkaksuvq mqoìfï° m%ldYhg m;a lrk nj;a" mjq, jr®Okh i|yd moúh mqrd †idj mqrd úúO ixjr®Ok jev ls%hd;aul lrk nj;a y,dj; moú mjq,a fiajd wOHCI .re jika; ;sfiard msh;=ud mejiSh'
wÛ=Kqú, jkaksuvq ud;d mqoìfï° óiï fiajl .re
fud˙ia wekavika" .re cQâ pdkl msh;=uka yd meú†
fidhq˙hkaf.ao" oyï .=re Nj;=kaf.ao iyNd.s;ajfhka
meje;s k;a;,a W;aijh wu;d t;=ud tfia mejiSh'
zúuqla;sfha iqmqj;ZZ f;audj hgf;a úfYaI k;a;,a l,dmhla mqrd †k 7 la fudrgq uy k.r iNd m˙Y%h flakaøfldgf.k meje;aùug fudrgqj mqrm;s iuka,d,a m%kdka≥ uy;d úYd, uykaishla ±refõh' ta i|yd fudrgqfõ ls;=kq fkdls;=kq ishÆ fokdf.au iydh ,nd.ekSug iu;aúh'
f,dj mqrd b†jk idudkH k;a;,a .iaj, iajrEmfhka Tíng hñka úis;=re ieris,s yd wdfgdam iys; k;a;,a
.ila fjkqjg f–iq ;=udf.a Wm; yd iïnkaOj is≥ùï ∞uh „judk m%udKfha iqrejï j,ska ;s%udkj fï k;a;,a
.fia úúO ia:dkj, ksr®udKh l< w;r fmdf<dj uÜgfï isg wä 40 la olajd msh.egfm< Tiafia k;a;,a .fia
by<g .uka .kakd udr®.h fomi tu ksr®udK fm<.iajd ne;su;=kaf.a wd.ñl Nla;sh jr®Okh jk m˙† k;a;,a
.i ksr®udKh le˙◊' ;rKh l< yels wä 40 l fldgi wjidkfha ;j;a wä 20 la Wi w,xldr f,i ilia
lrk ,o k;a;,a .ilao ia:dms; lr ;sì◊'
fï k;a;,a .fiys ksrems; f–iq ;=ukaf.a Wm; yd iïnkaO is≥ùï ∞uh jk foaj¥;hd foõujqkag ux.,ï
lSu' u˙h;=ñ t<sifn;a ;=ñh neye±lSug hdu" cqfia ;=uka foõujqka iu. ix.Kkh i|yd fn;af,fyï kqjrg
hEu" f–iq ì<s∫f.a Wm; foaj¥;hd u.ska tfåreka fj; m%ldY ls¯u" f–iq ì,s∫ka .j uvqjl Wm; ,eîu yd
rc;=ka lÜgqj f–iq ì<s∫ka neye±lSug hdu hk wjia:d ksrEmKh úh' tfiau fuu k;a;,a .fiys f–iq;=ukaf.a
wä 12 la Wie;s m%;sudjlao ia:dms; lr ;snQ w;r th keröug meñ◊ ishÆ fokdf.a wjOdkh †kd.;a wx.hls'
fudrgqj †idfõ ls;=kq foajia:dk yd iñ;s iud.ï w;r .jf,ka m%or®Ykhla fudrgqj mer◊ .dÆ mdr wdYs%;j
meje;ajQ w;r tu .jf,ka ;r.fha ch.%yKh l< wh fj; ms<sfj,ska re' 25000$-" 15000$- yd 10000$- yd 5000$-
ne.ska jk ;Hd. ms˙kuk ,†'
k;a;,a l,dmh újD; ls¯u i|yd r;akmqr ro.=re w;sW;=ï la,Sgia pkaøis˙ id'fn'ks" l=reKE., ,xld iNd
ro.=re w;sW;=ï lSr®;sis˙ m%kdka≥" fuf;da†ia; iNdj ksfhdackh lrñka olaIsK †id kdhl w;s.re wkqr fmfr®rd"
w.ro.=re moú iyhl ro.=re w;sW;=ï f–' ã' weka;ks fuf;da†ia; iNd uydkdhl w;s.re wdis˙ fmfr®rd
ysñmdKka iyNd.s úh'
«kdr®: m%°mh mqj;amf;a úh;a f,aLlhl=" «kdr®: m%°mh f,aLl ixiofha mqfrda.dñ wdrïNl f,aLlhl= jQ tï' fcda' md˙ia uy;d bl=;a i∫∞ yDohdndOhlska i. iem; ,eîh'
rcfha uqøK
fomdr®;fïka;=fõ lshùï
wxYfha iy YS% ,xld hqo
yuq∞fõ iafjÉPd ffjoH
n,ldfha úY%du,;a ;sore
mshl=jQ ta uy;d .%J:
folla ksl=;alr we;s
.;alrefjls' «kdr®:
m%°mhg ck fi!LH .ek ,sms iïmdokh l< Tyq mqria:
.%J:s wdidokh w,,d óg fojirlg fmr iemhq ,smsh .ek
wog;a úúO mdGlfhda úui;s' Tyqg fudlaiqj m;uq'
cd-we, óiï fiajl .re chudkak msh;=udf.a uQ,sl;ajfhka cd-we, úlafIdam foajud;d foõue∫fr® óiï iNdj u.ska m%:u j;djg iqyo yuqjla foajia:dk N+ñfha° meje;aú◊' lefrd,a .S; .dhkd" .ehqï jehqï" /Û=ï" kdgH we;=Æ úfYaIdx. /ilska meje;s fuu yuqjg .re laf,daâ fmfr®rd msh;=ud" .re ms%h chudkak msh;=ud" .re le,siagia m%kdka≥ msh;=ud yd .re cQâ fidhqre ;=udo iyNd.SjQ w;r oyilg jeä óiï jeishka ms˙ila iyNd.s jQy' m%lg kdgH' fõ†ld" iskud rx.Od˙kaf.a .S; yd .dhkdo is≥jQ w;r óiï jeishkao .S .hñka k;a;,a mS%;sh fn∞ .;a whqre'
lgqjmsáh oyï mdi,a W;aijh id' finia;shka oyï mdi,a Yd,dfõ° miq.sh∞ mj;ajk ,†' ke$ ó.uqj †idkdhl óiï fiajl .re YS% ,d,a fmdkafiald msh;=udf.a m%Odk;ajfhka mj;ajk ,†' oyï mdi,a ;Hd. m%∞fkda;aijh i|yd wdrdê;j meñ◊ ó.uqj frday,a WmdOH .re m%ikak †,arela msh;=ud" iyhl .re ix„j wmamqydñ msh;=ud" ke$ó.uqj †idkdhl óiï fiajl .re YS% ,d,a fmdkafiald msh;=ud o iu. W;aij Yd,dfõ wiqkaf.k isá wjia:djhs fï'
ckjd˙ 19 fikiqrd∞ lgqjmsáh idka; finia;shka uqks∫kaf.a foajia:dkfha 150 jk cqì,s ux.,Hfha ikaOHd fufyh i„ù f,iska' tys kej; m%pdrh 22 w.yrejd∞ rd;S% 8'00 g'
ckjd˙ 20 b˙∞ lgqjmsáh idka; finia;shka uqks∫kaf.a
foajia:dkfha 150 jk cqì,s ux.,Hfha ux., uyd †jH
mQcd hd.h t†ku m'j' 1'00 g' tys kej; m%pdrh 21 i∫∞
rd;S% 7'00 g'
ckjd˙ 20 b˙∞ lπk idka; finia;shka uqks∫kaf.a
isoaOia:dkfha 151 jk jdr®Isl ux.,Hfha ux., uyd †jH
mQcd hd.h t†ku rd;S% 7'00 g'
muqKq.u óiï fiajl .re m%ekaisia chfldä yd iydhl .re iÑ; leΩï msh;=ukaf.a u. fmkaùu hgf;a muqKq.u cqì,s Yd,dfõ mjq,a WmfoaYk l=áhla újD; lrk ,†'
fï u.ska mjq,a ;=< we;sjk
m%Yak .egΩ ksrdlrKh lr
.ekSug yelsjkq we;' iEu
bre†klu Wfoa jrefõ fuu
WmfoaYk fiajdj meje;afjk
w;r fuu lghq;= ls¯fuys,d
úfYaI mqyqKqjla ,;a hqj< lSmhla
fiajfha fhfo;s'
ó.uqj ;,dfyak idka; ndr®nrd ;=ñhf.a 124 jk jdr®Isl ux., †jH hd.fha° w;s.re meá%la fmfr®rd msh;=uka úiska 2019 jir
125 jk cqì,s jir jYfhka m%ldYhg m;alrk ,o wjia:dj'
mkaksmsáh óiug wh;a foõue∫re yhl Or®u fiajd ix.ï m%;s ixúOdkh ls¯ula fï †kj, is≥fjhs' fuf;la mej;s Or®u fiajd ix.ï úiqrejd yer ;sfnk w;r jvd;a ia:djrj tu ix.ï msysgqùu óiï fiajl .re frdydka o w,aúia msh;=udf.a uQ,sl;ajfhka is≥ flfr®'
foõue∫re j,g wh;a kqjdk fldÜGdYhka m%;s ixúOdkh fldg kj
ksfhda‚;hska f;dard .efkk w;r w.ro.=re moúfha ksr®foaY j,g wkqj
úúO ix.ï j, ksfhda‚;hska" oyï mdi,a" ls%ia;= rdc ú≥y, ksfhdackh m˙†
Or®u fiajd ix.ï i|yd ksfhda‚;hska kï ls¯ug kshñ;h' ksfhda‚;hska 50
fofkl=f.ka iukaú; Or®u fiajd ix.uhla mkaksmsáh ls%ia;= rcdKkaf.a
foõue∫r fjkqfjka f;dard .efkkq we;' ls%ia;= rcdKkaf.a foõue∫fr® óiï
Or®u fiajd ix.uhg jir 62 la iïmQr®K ù ;sfnk w;r th m%:u j;djg
msysgqjkq ,enqfõ .re ví,sõ' f∞ka is,afjiagr® msh;=udf.a óiï fiajd
iufhah'
y,dj; moú mjq,a jir w.=Kú,† m%ldYhg m;a lefr®mSg¾ leñ,ia iqnisxy ÷
m%°m f,aLl tï' fcda' md˙ia uy;d y†isfha i. iqj †khs
úuqla;sfha iqmqj; fudrgq mqrh nn<jhs
úkaika u¾úka m%kdkaÿ ÷
Seth FM 103.1 Tiafia m%pdrh jk ux.,Hh uyd †jH mQcd hd.hka iy ikaOHd fufyhka
finia;shka fmf¾rd÷
mkaksmsáh Or®u fiajd ix.ï m%;sixúOdkhla
ls%iafgdam¾ rKisxy÷
muqKq.ug mjq,a WmfoaYk l=áhla
fnkacñka lsßfyÜá ÷
cdwe, óifï m%:u j;djg iqyo yuqjla∑uelaisuia frdahs fmf¾rd÷
we.akia ishU,dmsáh ÷
mdi,aj, kS;sh b.ekaùu i|yd
leìkÜ uKav,fha wkque;sh ,enqKq
nj udOH u.ska m%pdrh le˙◊' fuh
b;du;a ldf,daÑ; mshjrls' kS;s
wOHdmkh mdi,a úIh ksr®foaYhg
we;=<;a ls¯u ;=<ska wmrdO yd
jer† ls%hd hï m%udKhlg wju
lr.; yels jkq we;' tfy;a kS;sh
±kisàu fukau kS;sh ish,a,kag
iudkj ls%hd;aul jk njo fmkS hd
hq;=h' kS;shg ìh ke;s ùug m%Odk
fya;=j zkS;shZ fkd±kSug jvd
kS;sho uqo,g" ;rd;srug zkefjkZ
njg iudch ;=< u;hla we;s ù
;sîuh'
jr®;udk ;reK mrmqrg we;af;a újD; ukils
wka;r®cd,h yryd Tjqyq f,dalh
ols;s' fndrej iy we;a; .ek
wjfndaOhla we;s fõ' ms˙i
/jàu ≥Ialrh' w;S;fha° is˙;a
ú˙;a" iïm%∞hka b;du;a meye†<sju
Ndú;hg .;a w;r ishÆu ñksiqka
iduqyslj lsÜgqfjka tlsfkldg
ióm iïnkaO;d mj;ajñka „j;ajqfha
ta ksidfjks' kuq;a wo jkúg
/lshdjkaj, iajNdjh" wdr®:slfha
;sfnk wudrelï yd kùk ksIamdok
ksmhqï iu. t∞ ;snqKq wdldrfhka
is˙;a ú˙;a /lSu is≥fkdjk ksid
wo iudch úis˙ f.dia we;' fuu
iudch is˙;a ú˙;a j,ska md,kh l<
fkdyelsh' kS;sh wfm!oa.,slhs' thg
;ek" m%foaYh" mqoa.,hd w∞< ke;'
f,dalfha †hqKq hhs iïu; fndfyda
rgj, b;du;a m%n," ieug fmd≥ kS;s
moaO;shla we;'
úúO uÜgfï jD;a;sfhka mjd"
úOdhl fY%a◊fha isg bx‚fkarejka
fyda ffjoHjreka olajd iuyr wh
mdfr® jdyk Odjkh lrk yeá ≥gq
úg rfÜ idudkH kS;shj;a Tjqka
fkdokakd nj fmfka' tu ksid
wdKavql%u jHjia:dj" uQ,sl kS;sh
jeks lreKq ms<sn|j mdi,a wjêfha
isgu ±kqïj;a nj ,nd°u ;=<ska
iudcfha „j;aùfï° ffokslj we;sjk
.egÆj,g uqyqK°ug orejkag uyÛ=
wjia:djla W∞jkq we;'
kS;s.rel mqoa.,hl= iE†h hq;af;a mdif,ks
kS;s.rel mqoa.,hska iE°fï uQ,sl
wä;d,u ±ñh hq;af;a mdif,ks'
kS;shg .re lrk orejd iudchg
msúi jeäysáhl= jQ miqjo kS;s .rel
mqoa.,fhl= jYfhka lghq;= ls¯u
wksjdr®fhkau is≥jkq we;' wo wm
rfÜ mj;sk ;;a;ajh yuqfõ kS;sh
yd i∞pdrh ms<sn|j mdi,a hk
orejkag w;a±lSï ,nd.; yels
ukd iudchla wo olakg fkd,eîu
b;du;a lK.dgq∞hlh' kS;shg
.re fkdlrk iudchl ±lsh yels
;j;a m%Odk ,CIKhla jkqfha ieu
wxYhla mqrdjgu me;s¯ we;s jxpdj yd
¥IKhhs'
kS;sh fkd±kSu iudjg fya;=jla fkdfõ
mj;sk iudc ixjr®Okh ;=< ,xldfõ
iuyr mdi,aj, is≥fjñka mj;sk iuyr
isoaëka ms<sn|j" úkh úfrdaê isoaëka
ms<sn|j wmg wykav olskakg ,efnk
úg wkd.; ,xldfõ ;;a;ajh ms<sn|j
hym;a fyd| is;=ús,s my, fkdfõ'
m%Odk wd.ï y;rlska yslaóula ,nk
wm rg ;=< is≥jk iuyr foaj,a ms<sn|j
kS;sh ksishdldrfhkau ls%hd;aul ùfï
jeo.;alu wmg fmkakqï lrhs' f,dalh
†hqKq rgj,a ieuúgu b;du;a wmCImd;s
ieuf.a f.!rjhg iy ms<s.ekSug ,la jQ
kS;s moaê;hla ls%hd;aul lrk nj wmg
meye†<sj fmfka'
kùk iudcfha †hqKqj;a iu.
we;sfjñka ;sfnk úúOdldr jQ iudc
fjkialï j,g uqyqK°ug kï ;ju;a
rfÜ kS;s moaO;s muKla fkdj f,dal
kS;s¯;s .eko ±k.ekSfï jeo.;alu
meye†<sh' tuksid mdi,aj, kS;sh
b.ekaùug f.k we;s ;SrKh b;du;a
ldf,daÑ; jeo.;a mshjrla nj fmfka'
kS;sh ±k fkd.ekSu kS;sfhka
fí¯ug fya;=jla fkdjk nj kS;sfhau
i|yka jk lreKls' tuksid fkd±kSu
iudj ,eîug fya;=jla fkdjk
ksid;a kS;sh ±k.ekSu hï;dla ≥rg
mqoa.,hskaf.a yslaóu iy yeis¯u
md,kh lrk ksid;a kS;sh ±k .ekSu
w;HjYH lreKla fõ'
mdi,aj, bf.kqu ,nk isiqkag
kS;sh ms<sn| wjfndaOhla ,nd fok
f,iu ;u rgg wdorh lrkakgo
b.ekaùu b;d jeo.;a jk nj lsj hq;=
fkdfõ' wo wm rg m%md;hg hdug
m%Odk fya;=jla ù we;af;a rgg wdorh
fkdlrk ms˙ia jeäù flfia fyda
;ukaf.a n,h iy ks,h wdrCIdlr
.ekSug ´kEu fndrejla ls¯uh'
-.re leñ,ia m%kdka≥ msh;=ud
l%sia;= jr®I 2019 ckjd˙ ui 20 jeks od b˙∞
B fï,a( [email protected] fjí wvúh ( colomboarchdiocesancatholicpress.comm%°mh lr®;D uKav,fha kj ≥rl:k yd µelaia wxlh ( 0112 670 100
wxl 02" «kdr®: m%°mh udj; fld<U 08" ≥l( 0112 695984" 0114 899611" µelaia ( 0112 692586dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07 YS% ,xldfõ m<jk bme/‚u isxy, mqj;am;
l;=jelsh
;=kajk msgqj
jdimamq kdgHfha finia;shka p˙;h lf;da,slhska ≤lsh hq;=hs
YS% ,xldfõ wfmdaia;=ΩjrhdKka f,i idka; fojk cqjdï mdjqΩ mdma;=uka úiska kï l< idka;
cqfiajdia uqks∫kaf.a ux.,Hhg miqj" idka; iNdfõ uq,ald,Sk Y=oaOjka;hl= yd ish úYajdih fjkqfjka wNS;j „ú;h mQcdl< - m%dKm˙;Hd.s idka; finia;shka uqks∫kaf.a wog fhfok ux.,Hh YS% ,xldfõ lf;da,sl wms" lf;da,sl f,dalh iu. tlaj uy;a chYS%fhka iuruq'
ie±ye ck nqyquka ,nk idka; finia;shka uqks∫kaf.a ux.,Hh" wd.ï cd;s-l=,-u, fNaoj,ska f;drj" wfma rfÜ iuia; ck;dj tlaj iurk tla m%Odk ux.,Hhls' wks;a ux.,Hh idka; wkaf;daks uqks∫kaf.a ux.,Hhhs'
idka; finia;shka uqksπKka .ek l;d lrk úg wm is;aj, uefjk rEmldh" wm is;=jï u.ska" m%;sud yryd ±l we;s rEmh" ksrej;a lr fy,a,j,ska úo urd ouk ,o finia;shka uqks Ñ;%hhs' ta;a t;=ud ta fy,a, myrj,ska ñh .sfha ke;' t;=ud †ú≥kafka fojk jrg W,a wdhqOj,ska wek lmd fldgd ±óu ksid nj t;=udf.a „ú; l;dj i|yka lrhs'
fuys ° wmg wjOdrKh l< hq;= w;sYhskau jeo.;a lreK kï idka; finia;shka uqks;=uka ;ukaf.a ;ek /l.kak wd.u mdjd fkd≥ka njh' foaYmd,k f,dalfha lsreΩ m<†kak" ;u wd.u neyer lrk ñksiqka isák" woH;k hq.fha ;dlaIK †hqKqj;a iu. foaj úYajdih .ek w;S mdKaä;ajhla wdrEG lr.ksñka m%Yak lrk iudchlg b†˙m;al< yels wdor®Yu;a p˙; w;r
idka; finia;shka uqks∫ wog;a j,x.= w.%.kfha p˙;hls'
ta ksid wfma lf;da,sl úYajdihg tfrysj tk ´kEu wNsfhda.hla b†˙fha bkaøÇ,hlafia ke.S isákakg" úYajdihg idlaIs orkakg wmg †˙h fok p˙;hla f,i u;=fldg olajkakg" idka; finia;shka uqksπKkaf.a p˙; l;dj hdj;ald,Sk lr" wo mrmqrg;a" u;= mrmqrg;a wdor®Y fldg.; yels p˙;hla f,i b†˙m;a ls¯u wo mrmqfr® j.lSuh'
lf;da,sl oyu" b;d .eUqre úYajdikSh ioaOr®uh wfma rgg y∫kajd ≥ka idka; f;dauia" idka; m%ekaisia lafIaúhr®" idka; cqfiajdia uqks∫ka jeks uq,amqrela iu. tlaj" idka; iNdfõ f.!rjdNsudkhg iq≥iq p˙;hla f,i y∫kajd fokakg fï jkúg;a ie,iqïlrk" msUqrem;a ilik cdfldfï f.dkaid,afjia msh;=uka" kdgHdkqidrfhka l< fufyjr wfma ldf,a yeg ye;a;Ej oYl ;=< wm ≥gqfõ wo ljqre;a l;d fkdlrk zjdimamqZ °r®> fõ†ld kdgH yrydh'
;dlaIKfha uyd †hqKqj ±kS we;s wfma rfÜ" wfma l,dlrejkaf.a úfYaIfhka lf;da,sl l,dlrejkaf.a wjOdkh" ;dlaIK fuj,ï Wmfhda.S lrf.k idka; finia;shka uqks∫ka jeks p˙; u;= mrmqr i|yd ∞hdo ls¯u fj; fhduqúh hq;=h' tfia ls¯u o wfma úYajdihg tl wdldrhlska wm olajk idlaIshls'
úYaj iudcfha" c.;a fjf<| jHdmd˙lhka ;u ksIamdok wf,úlr .kakg" ;u l+g jHdmdr mj;ajdf.k hkakg"
ckis;a we| ne| .kakg idka;=jrhkaf.a kduhka fhd±.ekSu is˙;la ù ;sfí' tfiau ;u nvúh; /l.kak ck;dj uq,dlrñka oyila fí.,a †. w˙k l+g id;a;r ldrhka o" ksñ;s n,kakka" w∫k n,kakka o Wmfhda.slr .kakd uq,afmf,a idka;=jrhka fom, jkafka idka; finia;shka" idka; wkaf;daks jeks id≥jrhkah'
ck;d f.!rjdNsudkhg m;a id≥jrhkaf.a kï fhd∞.;a mu◊ka tlsfkld lrf.k hk jHdmdr i;a.=Kj;a jHdmdr jkafka ke;' ta ksid foaj úYajdih yE,aÆjg ,la lrk" l+g jHdmd˙lhkag fukau" id;a;r ldrhkag" w∫k n,kakkag" fmakldrhkag úreoaOj ke.S isàug ck;djg whs;shla we;' ta nj wms fkdj,yd wjOdrKh lruq'
id≥ p˙; yE,aÆjg ,laflfrk wdldrhg t;=uka,df.a kï .ï fjf<| jHdmd˙l lghq;= i|yd fhd∞.ekSu" idka;=jrhkaf.a kïj,g uqjdfjñka ck;dj .id lEu" id≥ p˙; úl=Kf.k lEu" Ndú;h kS;sfhka ;ykï flfrk jevms<sfj,la i|yd lghq;= ls¯u wo hq.fha wjYH;djhls' th wm fj; mejfrk w;ay< fkdyels hq;=luls'
ta hq;=lu bgq lrkakg wmg u. lshdfok f,i" jHdmd˙l f,dalfha we;a;ka fhdackd lrk kï .ï ,shdm†xÑ ls¯fï j.lSu ork we;a;kaf.a o wjOdkh fjfiiska fuys,d fhduqlrk f,i" jifr® uq,gu chYS%fhka lf;da,sl f,dalh iurk idka; finia;shka uqks∫kaf.ka wms ne.E is;ska wh†uq'
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 20 jeks od b˙∞
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
04ls%'j'2016lajQckjd˙17b˙∞
xdkdr®:m%°mh
1866 - 2016 dkdr®:
m%°mhwdrïNh(1866cQks07
óifuka óiug 04 óifuka óiug
l=,shdmsáh Y=oaOjQ cqfia uqks∫kaf.a foajia:dkfha óiï fiajl .re m%ikak wurfialr msh;=ukaf.a u. fmkaùu u; ;reK iñ;sh úiska
ls;= Wm; iurñka b†l< .jf,k m%°m leurd ldphg wiqjq whqre'
f–iq ;=ukaf.a Wm; isysm;a lrñka k;a;,a W;aijh mj;ajk fï ld,fha t;=uka f,djg f.k ≥ka idufha m◊jqvh f,dj mqrd isák fn!oaO" yska≥" uqia,sï wd† úúO cd;ska fj;o ,nd° tluq;=lu jr®Okh lr .ksñka mS%;su;a k;a;,la yd jdikdj;a kj jirlg msúiSfï Nd.H Tn ieug W∞fõjd lshd m%dr®:kd lrkjd hehs" u.af.dk fn!oaO uOHia:dkfha mQcH .re j,amsg wkqreoaO ysñmdfKda mejiQy'
t;=ud tfia mejiqfõ u.af.dk ngysr iqyo jeäysá iñ;sh u.ska mj;ajkq
,enQ jdr®Isl k;a;,a W;aijfha°h' ‚kSjdys fiajh lrk jHdmd˙l wr®ud,a
fmfr®rd ue;s;=ukaf.a m%Odk;ajfhka fuu Wf,< mj;ajk ,°' fu†k t;=uka
we;=Ω ish mjqf,a wh úiska idud‚l idud‚ldjkag ;Hd.hka ms˙kuk ,°'
ye|, n,., óiï n, m%foaYfha ms˙yS mj;sk wOHd;añl;ajfha m%;sM,hla f,i l=vq" u;a øjH" uxfld,a, lEï" wr., fukau ish†ú kid .ekSïo jeä fjñka mj;sk neúka ck;djf.a is;a i;ka oyñka fma%ufhka mqrjd foaj;ajh ck.; lrkakg úfYaIfhka ls;=kq ck;djg úfYaI j.lSula mejfrk nj n,., óiï fiajl .re f.%dñ;a l=fr® msh;=ud miq.sh∞ .,y¥j id' finia;shka uqks foõ ue∫fr® mej;s f–iq ì<s∫ka f,djg m%;HCIùfï ux., †jH mQcdj mj;ajñka mejiSh'
„ú;hg uqyqK †h fkdyelsj ;u „ú; wld,fha
úkdYlr .kakd ms˙i jeäfjñka mj;sk neúka
wmf.a ls%hdld˙;ajh mK.kajd foaj n,fhka mQr®Kj
tlska tld ms<sn|j wjfndaOfhka isáñka ≥r®j, jk
is;a i;ka mK.kajkakg ls;=kq wmg yelshdj we;'
fuh wd.ï" cd;s" mCI fNaofhka f;drj iudc.;
l< hq;= ls%hdj,shls' ;u „ú; w;a±lSula b†˙m;a
l< .re mshku ;ud wjfndaOfhka f;drj ;u
;reK úfha° mqnq≥ mdGud,djg iïnkaO jQfha ;u
ñ;=rd úkdYfhka fírd .kakg Tyq;a iu.h' kuq;a
;ud tu .uk u.ska mQcd;ajrh lrd .sh nj;a foaj
y~g wjk; fkdjQ ñ;=rd wo udkisl frda.shl= nj;a
mejiSh'
z.jyf,a Wm;ZZ f;audlr .ksñka lxcqlal=,sh id' fnkäla oyï mdif,a jdr®Isl k;a;,a m%ix.h foajia:dk t,suyka m˙Y%fha óiï fiajl .re isisr l=udr m%kdka≥ msh;=udf.a uq,sl;ajfhka meje;aú◊'
fï wjia:djg id' wkaf;daks Wiia wOHdmk
wdh;kfha iyhl .re m%fïIa iajr®K YS%" .re
wñ, fIydka" moú Or®fudamfoaY wOHCI .re
;rx. fyaud,a hk msh;=uka" .re bkaød◊
m%kdka≥" .re ksud,s fmfr®rd" .re kS,ukS
jks.fialr' .re frdi,ska" .re fcdalSkq ^Y=' m'
ks& yd oyï mdif,a .=re mshjreka" uE◊jreka"
iñ;sj, ksfhda‚; uy;=ka" orejka" fouõmshka
fndfyda ie±yej;a ck;djla tlajQy'
foajud;d jykafia ;rï ≥la lror" f∞ïkia yojf;a ord.;a ;j;a mqoa.,fhla fï f,dj ke;' mjqf,a m%Yak" orejkaf.a m%Yak" iudc m%Yak ish,a, fkdmiqng ùr®fhka t;=ñh ord.;a;dh' wo wfma orejkaj wm fhduqlrkafka fudk me;a;lgo@ .=rejrekag o~qjï lrkav neye orejkag' iuyr fouõmshkag fj,d ;sfnkafka kvq ynj,g hkag' wo <uhskag .u.ek" rg.ek ±kqula keye' jfÜ msfÜ wh iu. iïnkaOhla keye' ñksiqkaj y∫kd.kav neye' <uhska ks;ru miqjkafka kqreiakd .;sfhka' <uhskag ord.ekSfï Yla;sh .ek W.kajkav ´kE' f–iq;=ud" foaj wïud iu. wka;su olajd iïnkaO ù isáhd' wfma „ú;fha wudre wjia:dj,†" n,dfmdfrd;a;= iqkajQ wjia:dj,†' foaj wïud fj; yefrkav fkdmiqng ùr®fhka tajd ord .ekSfï Yla;sh foaj wïudf.ka b,a,kak hhs ,'ls%'ù' ixúOdkfha cd;sl wOHCI .re tia' rka†,a m%kdka≥ ^ks'u'ks& msh;=ud mejiSh'
t;=ud tfia mejiqfõ nqre,a,msáh óiug wh;a fmd,aj;a; ksr®u, yDofha foajud;djkaf.a foõue∫fr® jdr®Isl
ux.,H foaj fufyhg m%Odk wdrdê; msh;=ud f,i iyNd.sfjñks' óiï fiajl .re vâ,s imrud≥ ^ks'u'ks&"
u.af.dk id' úfika;s <ud ksjdifha wOHCI .re pdñl iqor®Yk ^ks'u'ks&" nqre,a,msáh iyhl .re Isydka Ydkl
^ks'u'ks& msh;=ukao foaj fufyhg iyNd.s úh'
lπk o ueisfkdoa ú≥yf,a f;aj;a; jkaokd
.ufka wdrïNh 1941 njg idOl mj;S'
tu jljdkqj jkúg o ueisfkdoa ú≥yf,ys
isiq orejkag tx.,ka; rch u.ska meje;ajQ
zfuÜ˙lshqf,aIkZ ^Matriculation& hk m%isoaO
úNd.hg fmkS isàug wjia:dj W∞úh' tys
m%;sM, by< uÜgulg f.k tau i|yd z,xld wm
iajdñ≥jf.aZ neis,sldjg Ndrhla mqo ls¯u wrnhd
orejka iu. fmrye˙ka hk jkaokd .uk wdrïN
úh' fuh is≥ú we;af;a .re ´,anka meÜ˙la
ifydaor;=ud ú≥yf,a wOHCI OQrh ork iufha°h'
t∞ fu∞ ;=r fuu jkaokd .ukg jir 78
ls' ú≥y,a w†hqre .re cdkl fµdkafiald" Wm
ú≥y,am;s jreka jk .re mqnq≥ rdcmCI yd .re
fgrkaia m%kdka≥ ifydaor;=ukaf.a u.fmkaùu
hgf;a fujro wd.ñl lñgqj u.ska th ie,iqï
le˙K'
hlaIhdg ì,sù f,!lsl iqjh m;k úfgl" foúhkajykafia ≥ka hym;a u. b,lal lr .ksñka ta WmamrjeÜá j,g fkd/jà ksis u. f;dardf.k rc;=ka lÜgqj .sh ta W;=ï u. wdor®Yhg f.k Tn;a ksis u. .uka lrkakeZhs cdwe, óiï fiajl .re ms%h chudkak msh;=ud rc;=ka lÜgqj ux.,Hh fjkqfjka meje;s úfYaI †jH mQcd hd.fha° m%ldY lf<ah'
fu†k rc;=ka lÜgqj m~qre /f.k
f.dia f–iq ì<s∫kag .jyf,a° mQcd ls¯u
orejkaf.a úfYaI rx.khlska is≥ flre◊'
l,t<sh óiï fiajl .re ks,ka; fyaIdka msh;=ud oyï mdi,a orejka .ek ±ä wjOdkhlska fidhd n,d Tjqkaf.a Wkak;sh ms<sn|j úfYaIfhka lghq;= lrhs' tf,iu óifï †<s∫ wirK mjq,a .eko úmrï lr n,d Tjqkaf.a t†fk∞ wjYH;djhka Wfoid ohd ≤;a ksrdhdifhka tifõ' fï wjia:dj,° id' úfika;so mdjq,d iñ;sh;a" †jH yDofha iñ;sh;a t;=udg iyh ,ndfoa'
oyï mdi,a orejka ;j ;j;a Wkka≥ lrñka Tjqka
fjkqfjka ;Hd. m%∞k W;aijhlao meje;aùfuka wk;=rej
t;=udf.a ;j;a ixl,amhlg wkqj k;a;,a W;aijhlao
mj;ajk ,°' óiï .Dy m˙Y%fha° mej;ajQ fï W;aijhg
óiï ix>fha ishÆu iñ;s iud.ï iyNd.s úh' kegqï"
.ehqï" jehqï" .S;sld" lefrd,a .dhkd" úlg cjksld hkd†
ishÆ wx.hka f.ka iukaú;jQ fuu W;aijh ldf.a;a is;a
mskùug iu;a úh' W;aijh wjidkfha° meje;ajQ iduqysl
kegqï .dhkhg ishÆ fokdu jdf.a iyNd.s ùu ieuf.a
i;=gg fya;=jQ lreKla úh'
mkak, id' we.akia uqksj˙hf.a foajia:dk N+ñfha° k;a;,a ;Hd. m%∞fkda;aijh oyï mdi,a isiqkaf.a iy .=rejrekaf.a fufyh ùfuka óiï fiajl ,Skia uela,jqâ msh;=udf.a m%Odk;ajfhka miq.sh∞ meje;aúK' wd.ñl iy„jkh we;slr ta ;=<ska ishÆfokdf.a iduh i;=g we;sùfï wruqfKka kj jir weröu i|yd mkak, foajdrdcdrdufha úydrdêm;s mQcH
ú‚; iajdóka jykafia fmd,af;,a myk ±,ajQ whqre'
wekagks m%kdkaÿ ÷
wo <uhskag .u .ek rg .ek ±kqula ke;slu f,dl= wvqjls∑
fjkSIshia wekagks ÷
,kaif.a uvql=udr ÷
úkdY jk ñksia Ôú; j,g ls;=kq lñka W;af;ackhla
isis,a fmf¾rd÷
cd;Ska w;r tluq;=lu j¾Okh lr .ksuq
lxcqlal=,sh k;a;,a m%ix.h foõue\qre ìfï
wkqr Ydka; mSßia÷
ã' wekai,ï m%kdkaÿ÷
lodk o ueisfkda†hdkq f;aj;a; jkaokd .uk
ks¾u,S Wohud,d÷
rc;=ka lÜgqj f;dard .;a ksis u.
Tn;a hkakuelaisuia frdahs fmf¾rd÷
l,t<sh k;a;,a is˙fhka we<f,a∑
ñ,skd fldia;d ÷
W,aysáhdj Y=' m%ekaisia fiaúhr® foajia:dkfha jdr®Isl ux.,Hh miq.sh∞ meje;aúK' óiï fiajl .re fnkÜ Ydka; msh;=udf.a Wmfoia yd uÛfmkaùu u; fiajl uKav,h úiska fuu ux.,H lghq;= ixúOdkh lr ;sìK' ux.,H uyd mQcdfjka miq óifï mQlc mqf;l= jk .re i‚;a Ysydka msh;=ud Y=' m%ekaisia fiaúhr® uqks;=udf.a ms<srefjka
ie±yej;=ka wdYsr®jdo l< whqre'
f.dâms% .d,a,f.a÷
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ 20 jeks∞ b˙∞
05dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
O¾u ix.%yh
l|dfka id' finia;shka uqks÷kaf.a foõue÷f¾ isÿjQ m%d;syd¾hhla1933 fmnrjd˙ ui 6
jeks∞ isg 1935 ckjd˙
ui 10 olajd ld, iSudj ;=<
iqrf,da iem;a .re µs,SIka
m%kdka≥ ks'u'ks' msh;=ud lπk
óiï fiajl jYfhka fiajh
lf<ah' tl, Y=oaOjq finia;shka
uqks;=udf.a m%Odk m%;sudjg
rka ud, m˙;Hd. ls¯u iy
tajd m%;sudfõ lr jgd me<|ùu
is˙;la ù ;snq◊'
fufia ;sìh° †kla fï
ud, ;=kla w;=reoka úh' fuh
is≥jQfha foõue∫r jid ;snqK †jd
ld,hl°h' fuu isoaêh óiï
fiajl msh;=udg iy fogq ms˙ig
úYd, m%Yakhla úh' Wkajykafia
fï iïnkaOj úuis,su;aj
isák wjia:djl udΩ fj<πfï
meñfKk ldka;djlf.ka
fydavqjdjla ,enq◊'
fuu ldka;dj b˙∞ yer
i;sfha wka iEu †klu udΩ
jÜáhla ysi ;ndf.k n;a
uq,l=;a ne|f.k Wiajegflhshd
fjrf<a isg fj<πu i|yd lπk
k.rhg meñ◊hdh' ta ld,fha
wo fuka .ukd.uk myiqlï
fkdùh' úáka úg .uka .;a
lr;a;hla yer ishÆ fokd Tn
fudn md .ukska h' fj<πug
meñ◊ fï ldka;dj †jd wdydrh
i|yd foõue∫r foig meñK
wdydr fõ, N=la;s ú|" foõue∫fr®
kef.kys˙ka msysá biaf;damamqjg
^wd,skaoh& ù iaj,am
fõ,djla ie;mS isákakSh'
fï jk úg fj,dj m'j'
fol muK jk fyhska
u|la ysre wjrg hk f;la
fuys /£ isáhdh'
fufia ie;mS isá
ldka;dj t†k ;reKhska
;sfokl= iel iys;j
foõue∫r jgd ie˙ irkq
±l we;' fidrlu .ek
±k.;a iekska ´ msh;=ud
yuqù ;reKhska ;sfokd
.ek úia;r wkdjrKh
l<dh' fï wkqj
fmd,Sishg o fkdlshd
msh;=ud ;sfokdgu m◊jqv
hjd ;sfí'
fuhska tla ;reKfhla
;ud fidrd.;a ud,hla
/f.k meñ◊fhah' Tyq
wfkla fofokd iyNd.s jQ
njo" ;j ud, folla Tjqka
fofokd i;=j we;s njo
okajd we;' fï mqoa.,hd
msh;=ud fj; ud,h ndr l<
kuq;a" t;=ud lshd we;af;a §Tn
fidrd .;af;a uf.ka fkdj
Y=oaOjq finia;shka uqks∫kaf.ka'
ta ksid lreKdlr f.diska .;a
;ekskau wdmiq ;nd iudj ,nd
.kak lshdh¶ ;reKhd o tfia
lr
msh;=udf.ka o iudj wheo
f.or .sfhah' fudyqf.a .;s.=K
l=reisfha weK .ik ,o wm
iajdñka jykafiaf.a ol=Kq mi
fidrd jeksh' wfkla fofokdu
;uka fidrlï fkdl< nju
mejiQy'
jeäl,la .; fkdùh'
m,a,sfha ux.,Hh wdikak úh'
tfy;a iaj,am rd;s%hlg fmr
.re µs,SIka msh;=ud ≥gq isyskhls'
ux.,H lghq;= i|yd úYd,
ms˙ila /iaj isá ;ekg iq≥
wYajhl= msg finia;shka uqks;=ud
meñ◊ nj;a" t;=uka fyd¢ka
jg msg n,d tys isá tll=g
;o md myrla t,a, l< nj;a
tu isyskh úh' fï .ek u|la
;s.eiaiqkq msh;=ud óifï m%N+ka
iaj,am fokl= ryiska úuiqfõh'
ìhjkakg fya;=jla ke;ehs
Wmfoia ≥ka Tjqkaf.a fhdackdj
jQfha wjYH kï t†kg fmd,sia
Nghska iaj,am fokl= jeäfhka
,ndf.k wdrlaIdj ;r lrk
f,ihs' ux.,a,h W∞ úh'
fmr†k ikaOHd fufyhg
^fjiamr®ia& úYd, ms˙ila /iaj
isáfhdah' foõue∫r ;=< he≥ï
ksu l< blaì;s úYd, .sks fl<s
ixor®Ykhla meje;aùu lπfka
†.=l,l isg mj;sk iïm%∞hla
úh' t†ko th meje;aúK' ishÆ
fokd ta foi fk;a fhdud
isáhy'
fujeks u,a fjä i|yd
tl, úYd, m%udKfha ysia
§,elafgdacka¶ ls˙ áka fhd∞
.kakd ,°' fudfyd;lska u,a
fjä,a, msms¯u;a iu.u ck;dj
w;=˙ka ;ekl iQlrhl= fia
ury~ jekakla kslañ◊ ta jgd
isá ms˙ia le<ö n,k úg ≥gqfõ
fn,af,ka f,a .,ñka jeà isá
;reKfhls' wr u,a fjä,a,
ilid ;enqKq §,elafgdacka¶
fnf,la Ndckfha .skshï jQ
hg wäh .e,ù weú;a oyila
ueo isá Tyqf.a f., lmdf.k
my;a ù ;snq◊' f,a ú,ls' ;%ia;
jQ ms˙i ,ys ,ysfha Tyq fl<ska
l< kuq;a Tyqf.a ysi lvd jeà
ta jkúg;a ñh f.diah' fï úm;
is≥jQfha ud, fidrd.;a fojk
;reKhdgh'
;=kajeks ;reKhd .fuka
wE;a ù u|la ryis.;j „j;a úh'
tfy;a f;uila .; fkdùh'
†kla fmd,a f.ä iaj,amhla
lvd.ekSu i|yd fyf;u Wia
.ylg ke.=◊'
fmd,a .ia ke.Sug fyd|
m<mqreoaola o ;snQ Tyqg t∞ w;
jer≥ks' .i lráfha°u w;
,siaid .sh ;reKhd ìug my;a
jQfha Tyqf.au ysi u; hál=rejh'
Tyqf.a urKh t;eku is≥úh'
fï is≥ùï .ek úia;r ,nd
° we;af;a fndfyda l,lg
by; lπfka úiQ m%N+jrhl=f.
ks' fyf;u u,a fjä,af,ka
„ú;laIhg m;a ;reKhd jeà
isá ;ekska Wiaid f.k .sh
flkl= jQ w;r ta is≥ùï isheiska
≥gq flfkls'
fï is≥ùï .ek ud úia;r
,nd .;af;a úY%dñl w.ro.=re
w;s W;=ï Tiaj,aâ f.dañia
ysñmdKka 2014 wf.daia;= ui
10 jeks b˙∞ m< lrk ,o
,smshlsks'
uhsl,a finia;shka
.re ksIdka; m%kdka≥ ^me';='ks'& msh;=ud
Y=oaOjq finia;shka uqks pß;dmÞkh
15 msgqjg
wfmdaia;=Ωjrekaf.ka mej; tk
tlu Y=oaOjq iNdj wfkal úO
mSvk ueo flfuka flfuka f;jk Y;
jr®Ihg msúfiñka isáhdh' m%dK
m˙;Hd.sjrekaf.a reërh foaj jpkfha
îch M, orkakg ukd ire ìula
ksr®udKh lr ;sì◊' fï jk úg;a
mYapd;a wfmdaia;,sl iNd Or®u¥;hska
foaj rdcH ms<sn| jpkh m%n, frdau
wêrdcHfha i;r fldfka j<,d ;sì◊'
frdau wêrdcHfha isms˙ f.h f,i
kï ,;a f.da,a m%foaYfha ^jr®;udk
m%xYfha& ish reërfhka ls%ia;= W;a:dkhg
idlaIs orkakg mq;a rejkla foaj m%«j
ie,iqï.;lr ;sì◊' tu ia:dkh
kr®fndak k.rhhs' iuyr b;sydihkag
wkqj fï m%foaYfha frdau isrlrejka
msgqjy,a l< N+ñhls' tfy;a th
ft;sydisl f,i hqOuh jeo.;a ;ekla
jYfhka bis¨ ;ekls' th tfia kï
Wm†kakg hk mq;a l=urd isrlrejl= f,i
frdaufhka msgqjy,a l< udmshkaf.a mq;%hl=
úh yel' kr®fndakdfõ Wm; ,enQjo Ys,am
lrjkak l=vd finia;shka meñfKkafka
frdauhg h' Y=' finia;shka jD;dka;h
m%:ufhka m;a;sre .kajkafka i;rjk
Y; jr®Ifha úiQ Or®uOrfhla jk ñ,dkays
wïfn%daia ;=ud h' t;=udf.a úh;a foaYkd
ud,dfõ 22 jk foaYkfha .S;dj,sfha
168 jk .S;h .ek jk foiqfï° fuu
iq≥jr p˙;h †.yefr®' tu jdr®;djg
wkqj wm iq≥jrhd Ys,am lrkqfha ñ,dka
k.rfha ∞y;a jk Y; jr®Ifha welagd
ikafgdareï kï iNd iq≥jr úYaj fldaIfha
„ka fnd,a,dkaâ kï l;=jrhd fuu
p˙;h ;yjqre lrhs' oi i;r jk Y;
jr®Ifha ,shefjk f,ckavd wjqrd .%ka:fha
cfldnqia fjdrd‚fka kï l;=jrhdg
wkqj finia;shka uqks;=ud kr®fndakdfõ
Wm; ,en miqj wOHdmkh i|yd ñ,dka
m%foaYhg meñ◊ nj lshefõ' kr®fndakdj
olaIsK m%foaYhg wh;a N+ñ Nd.hls'
we,amia l∫ mx;shg hdno m%:u N+ñ Nd.h
fuhhs'
frdau ls;=kq mSvkfha lDDr;u rc
oji iksgqyka lrñka †fhdalaf,aishdkq
rc iuh flfuka flfuka werfUkafka
fï ld,fha h' jr®I 283 ° ld˙kqia
wêrdcHhd hgf;a fu;=ud hqO fiajhg
ne∫kq nj lshefõ' tfia ne∫fka mSvkhg
,lajk ls;=kqjkag iyh ùugh' ld˙kqia
f;fï jr®I 283-285
w;r ld,fha w. rcq
úh' ls%'j' 281 ° fm%danqia
wêrdcHhdf.a urK
fudfydf;a ° tjlg
fm%fg%dakshka n,ldfha
m%Odkshd w.rcq njg
m;a úh' mr®ishkajrekag
úreoaOj hqoaOhg hdug
fmr ld˙hqia rcq ;u
mq;=ka fofokd jk
kiqfï˙hka yd ld˙hqia
rclfï msysgqúh' wm
iq≥jrhd hqO fiajhg
nef|kafka fï fojk
ld˙hqia rcq hgf;a h'
;reK finia;shka
hqO fiajfha ° olaI;d
ksidu tu ld,fha iu
rcjre jQ uelaisuia
yd †fhdlaf,aishdkqia
rcjreka hgf;a
fmfg%dakshka n,ldhg ne£ug wjia:dj
,eì◊' fmÜfrdakshïjre frdau
wêrdcHfha m%N+jreka h' tu ld,fha
Nghska wêrdcHfha nqoaê wxYh yd
w.rcqf.a fm!oa.,sl wdrlaIlfhda h' frdau
rdcdj,sfha w;a±lSu ;=< rcq urd fndfyda
úg rc jQfha fm%fg%dakshka n,ldfha
m%Odkshd h' tu ;;a;ajhg m;a úh yelafla
olaI ldr®hhY+r ks,Od˙hl=g mu◊' wú
wdhqO j,ska ikakoaOj rdc iNdjg we;=Æ
úh yelafla fujekafkl=g mu◊' tfy;a
lsisjl= wm iq≥jrhd ls;=kqjl= nj ±k
isáfha ke;' rdc fiajfha Wm˙u ;,hg
meñ◊ fyf;u l%ufhka ;u ldr®hh
wrUkafka fu;eka isgh' ;uka i;=rka
f,i wêrdcH kï l< ls;=kqfjda rc ue≥r
o wdl%uKh lr we;s nj rcq isysfkkaj;a
is;d ;snqfKa ke;'
†fhdlaf,aishdkq rc
f;fï jr®I 284-305
olajd frdaufha w.rcqh'
Tyq Wm; ,nkafka
jr®;udk we,afíkshdj
yd fl%dfhaIshdj w;r
msysá o,audmshdj
m%foaYfha h' uelaiauia
rc oji wêrdcHfha
fmr †. m%foaYh
md,kh l< fyf;u
hqO ch.%yKhlska miqj
kej; tk w;rjdrfha °
frdau ì,s mQcdjla i|yd
frdau foajd,hlg we;=Ω
úh' tu foajd,h msysgd
;snqfKa wka;sfhdalsfha
h' i;=ka ì,s°fï hd.fha
° tys isá mQclhdg
hdÉ∆j lSug fkdyels
úh' thg fya;=j f,i
mQclhd mejiqfõ ls;=kqjka ksid th
ls¯ug fkdyels jQ njh'
tu ksidu rc jdi, mú;% ls¯fï
hd.hg ishÆu rdcH ks,Od˙kag b†˙m;a
jk f,i rdc wKla kslañ◊' tfiau
yuq∞ m%OdkSkag ,smshla hjñka rcq lshd
isáfha ishÆ fokd foaj kuialdrhg
iyNd.s úh hq;= w;r tfia fkdjkafkda
rdcH fiajfhka fkrmk njh' jr®I
299-302 olajd ish wKg wlSlre jQ Y=oaOjq
frdudkqia kï f;ajdpdr®h ;=udf.a †j lmd
oud urd oud †fhdlaf,aishdkq rc f;fï
;u ls;=kq mSvkh weröh' ls%'j' 302fojk
udifha 23 jk †k iajlSh ks, m%ldYkh
u.ska ls;=kqjka iuQ, >d;kh ls¯ug
ksfhda. lrk ,°'
b;sydifha jQ ïf,aÉP;u >d;lhd
fjñka fyf;u ls;=kqjka 3500 lg jvd
m%udKhla m%dKm˙;Hd.sjrfha ls¯gh
fj; f.k hk ,°'fujka jgmsgdjl ;u
fm!oa.,sl wdrlaIl m%Odkshd" ls;=kqjl=
ùu rcqg lsisfia;a ord .ekSug fkdyels
úh' f;ajdpdr®hjrhka jQ o" ksjqka orejka
jQ o udr®l= yd ur®is,shdkq fom, lsl=kqjka
ùu ksid isr.; lrkafka fï ld,fha°h'
ish Ndr®hdjka yd orejka iu. Tjqka „j;a
jQfha frdaufha h'
;u ore fom<g jQ wjdikdjka;
brKu ≥gq Tjqkf.a foudmshka jk
;r®l,Skq yd ur®Ishd fom< ;u orejka
fj; meñK ls;=kq úYajdih m%;slafIam
lr rdcm%idoh †kdf.k isfrka ksoyia
jkakg orejkag wdhdpkd ls¯ug rdclSh
isr f.h fj; meñfKk fudfydf;a °
ta nj ±k tys meñ◊ wm iq≥jrhd fuu
udmshkaj o ;snqr®áia kï wfhlajo
i;Hd.ug yrjd .;af;ah' fuu ;snqr®áia
m%foaYSh wdKavqldrhd jQ fl%dudkaishqiaf.a
mq;%hd h' miqj ;snqr®áia m%dKm˙;Hd.sjrfha
lsre< ,nk ,°'
finia;shka ;=ud yd fmd,sldma ;=ud
w;r jQ ióm in|;dj ksidu wm iq≥jrhd
yrjd .;a iEu whl=ju fn!;siauh
,eîug fhduq lf<a fuu Y=oaOjka;
mQcdm%id†;=ud fj;h' wjYH ieuúg
wOHd;añl Wmfoia ,eîug msh;=ud wm
iq≥jrhdg uyÛ= ksOdkhla úh' bkamiq wm
iq≥jrhdf.a wjOdkhg ,la jQfha rdclSh
isrf.hs uq,d≤kshd jQ ksfl%diagdg%ia
fj;h' finia;shka uqks;=udf.a Or®u
p;=r;ajh yd m%d;sydr®hh mEfï n,h
;=< Tyqf.a Ndr®hdj iqjm;a lrk ,°'
yh jirla f.dÆj isá ksfl%diag%diagqf.a
Ndr®hdj jk iQfia iqj ùu iu. fï
fom<u i;Hd.u je<| .kakd ,°'
fï Y=oaOjq w;a±lSfuka ffOr®hhj;a jQ
ksfl%diagdg%ia isrf.hs isá m%Odk ls;=kq
isrlrejka oyih fokd ksoyia lrk ,°'
;ukaf.a i;=rka f,i w.rcq m%ldYhg
m;a l< ls;=kqjkaf.ka whl= uyd yuq∞fõ
fikam;s njg m;a ù we;' rdcHfha
uOHia:dkh jQ frdau mqrjrfha wdKavqldr
f;fï ls;=kqjl= ù we;' ls;=kqjl= rdclSh
isrf.hs m%Odkshd ù we;'
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ 20 jeks∞ b˙∞
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
06 foaj jkaokdj
ck'20 b˙∞ idudkH iufha fojk bre†k ^fld<& fhidhd 62(1-5
.S;dj,sh 96(1-3"7-10
1 fld˙ka;s 12(4-11
fcdydka 2(1-11
ck' 21 i∫∞ id' we.akia uqksj˙h wkqiaurKh^r;=& fyfn%õ 5(1-10
.S;dj,sh 110(1-4 udla 2(18-22
ck' 22 wÛ' m%dKm˙;Hd.s id' úkaikaÜ uqks;=ud^fld<$r;=& fyfn%õ 6(10-20
.S;dj,sh 111(1-2"4-5"9-10
udla 2(23-28
ck' 23 n∞∞ fyfn%õ 7(1-3"15-17
^fld<& .S;dj,sh 110(1-4
udla 3(1-6
ck' 24 n%yia' id' m%ekaisia o id,sia uqks wkqiaurKh ^iq≥& fyfn%õ 7(25-8(6
.S;dj,sh 40(6-9"16
udla 3(7-12
ck' 25 isl=' id' mdjqÆ ;=ukaf.a is;a ye¯fï ux.,Hh^iq≥& ls%hd 9(1-22 fyda 22(3-16
.S;dj,sh 117(1-2
udla 16(15-18
ck'26 fik' id' ;sfuda;s iy ;S;ia uqksjre ^iq≥& 2 ;sfuda;s 1(1-8 fyda ;S;ia 1(1-5
.S;dj,sh 96(1-3"7-8"10
¨la 10(1-9
ck'27 b˙∞ idudkH iufha f;jk bre†k ^<ud Or®u¥; bre†k& f;audj - orejks" w∫re f,dj t<sh lruq ^fld<& oa'kS'ix.%yh 6(1-9
.S;dj,sh 128(1-5
fldf,diais 3(12-21
udla 10(13-15
ck' 20 isg ck'27 olajd foaj jdlH m%ldYk
fÊiq lshk fldhs foa;a lrkakg wmg lshk" foúhka jykafia lS yeu foau l< foaj wïudidudkH iufha fojk bre†k ^Y=' fcdydka 2(1-11&
wfia, oikdhl
breÈk Ndjkdj .re trx. ,laYs%; o is,ajd msh;=udidudkH
iufha
fojk bre†k wmg
yuqjkafka idudkH
iqmqj;a m◊jqvhlakï
fkdfõ' ta ukaoh;a"
wo iqúfYaI fldgi
ieneúkau úfYaI
jkafka miq.sh
bre†k f–iqia
jykafiaf.a nõ;siau
iakdmkh fufkys
l< wmg wo
yuqjkafka f–iqia
jykafiaf.a m%isoaO
„ú;h ;=< ,l=Kla
jYfhka is≥l< m<uq
m%d;sydr®hhhs'
.,S,fha uqyqo woaor
fyïn;a ù isá ëjr
fidfydhqrka fofokdg
f–iqia jykafia §ud wkqj
tkak¶ lshd lS fial' ;j;a
jfrl Okj;a ;reKhl=g
§Tn ika;l ish,a, úl=Kd
†<s∫kag fokak¶ lshd
lS fial' ;j;a úfgl
widOdrKfhka †ú f.jQ
whleñhl=g §jydu .iska
ìug nyskak" wo ug Tfí
ksjig tkakg ´kEh¶ lshd
lS fial' ;j;a úfgl uyd
ms˙ilg §udf.a udxYh
wkqNj fkdlrk" udf.a
reêrh mdkh fkdlrk
whg i∞;k „jkh ke;¶
lshd lS fial'
ëjr fidfydhqrka
fofokd kï" f–iqia
jykafia lS f,igu
;uka i;= ish,a, w;yer
oud Wkajykafia miqmi
we≥fkdah' Okj;a
;reKhdg kï Wkajykafia
lS foa lrkakg ne˙
úh' whleñ iflajqia
Wkajykafiaj f.org
ms<s.;a;d muKla fkdj"
;ukaf.a uqΩ „ú;hu
fjkia lr.kakg ;SrKhla
o .;af;ah'
„jk∞hl Y¯rh
yd reêrh .ek f–iqia
jykafia b.ekajQ foa
f;areï .kakg fkdyels
jQ uyd ms˙fika fndfyda
fokd §wmg kï fuh
f;areï .kakg wmyiq
lSuls¶ lshd Wkajykafiaj
m%;slafIam lr hkakg
.sfhdah' ;;a;ajh tfia úh'
f–iqia jykafia lS fohg
úúO wjia:dj,° úúO
mqoa.,hska úúOdldrfhka
m%;spdr ±lajQfha wehs@
ta fjk lsisu
fya;=jla ksid
fkdfõ' Wkajykafia
lshk yeu fohlau
lrkakg t;rïu
myiq ke;s ksidh'
we;eï úg wms wmg
lrkakg myiq foa
muKla lruq' ;j;a
úfgl wms wmyiq foa
lrkakg W;aidy l<;a
tys wmyiqj ksidu ta foa
w;yer oukafkuq'
;j;a úfgl wms
wmg leue;s yd yels
foa muKla lruq' kuq;a"
leue;s jqj;a wleue;s jqj;a
myiq jqj;a wmyiq jqj;a
f–iqia jykafia lshk
fldhs foa jqjo lrkakg
wms iQ∞kï o@
t∞ .,S,fha uqyqo woaor
ëjrhskaj uyd Or®u¥;hska
lrkakg uq, msrE f–iqia
jykafiaj wo wmg
yuqjkafka .,S,fha ldkd
kqjr°h' wo Wkajykafia
iu. foaj wïud o isà'
;u mq;=f.a yoj;;a" wfma
jqjukd;a" fyd¢kau okak
foaj wï ud wo Y=oaOjq
iqmqj; ;=< wmg lshkafka
t∞ ldkd kqjr újdy uÛ=,a
†k fufylrejkag lS
foauh' tkï §fu;=udKka
Tng lshk fldhs fohla
jqjo lrkak¶ hkqhs'
wo wfma „ú; ;=<
wm wr., lrk iEu
wjia:djl°u wm †j
hd hq;= jkafka f–iqia
jykafia wi<gh' ta wr.,
yd wNsfhda. j,g ms<s;=re
fidhk whqre wmg lshd
fokafka ;u mq;=j fyd¢ka
y∫kk foaj wïudh'
foúhka jykafia lS yeu
fohgu wjk; jQ foaj
wïud wo f–iqia jykafia
lshk fldhs foag jqj;a
wjk; jkakg wmg u.
fmkajhs'
f–iqia jykafia lshk
fldhs foa jqj;a lrkakg
wm iQ∞kï kï" ta fyd|gu
we;sh' kuq;a wo Bg
ndOl wm%udKh' flfia
fj;;a ´kEu fudfyd;l"
´kEu ;;a;ajhla hgf;a
jqjo wm isys ;nd .;
hq;af;a foaj wïudf.a
u.fmkaùuhs' túg lsisúg
wfma „ú;fha i;=g myj
fkdhkq we;' ñ†hqi ysÛ
fkdjkq we;' lsisúg wm
,e–cdjg m;a fkdjkq we;'
f–iqia jykafia lrkakg
lshk fldhs fohla jqj;a
lrkakg uf.a yoj;
iQ∞kï o@
miq.sh i;sh yd inef|a'''
kej; jrla fojk
úu,O¾uiQßh rcqf.a
wjirh u; uykqjr foajia:dkh
l%s'j' 1699 iema;eïn¾ udifha §
tkï mia uila we;=<; bÈfldg
iema;eïn¾ ui 08 jk Èk tkï
ußfhda;a;udjkaf.a Wmka ux.,Hh
Èk § wdisß .kajd újD; lrk
,§' fï foajia:dkh msysá njg
ie,flkafka cqfia jdia uqks;=uka
yg buy;a wkq.%yhla oelajq
wkaf;daksfhda ´¾gd úiska mß;Hd.
lrk ,o N+ñhl h'
Tyq m%n, úYajdihlg idlaIs
oerE lf;da,slfhls' Tyq uykqjr
lf;da,sl ix>fha uqyqmamq OQrh oerE
w;r th uykqjr k.rhg ol=Kq
foiska msysá ia:dkhla úh' th
nysrj lkao mduq, msysá ia:dkhla
úh' th yqol,d ia:dkhla jQ w;r ta
wi, mqcl ksjdihla bÈlrkakg o
yelsúh' th nysrj lkao mduq, úh'
ta wi,ska jQ lgqlef,a mdr iy nysrj
lkao ckY=kH m%foaYhla úh' f.dafõ
Trf;daßhdk jd¾;dj j,g wkqj
th yqol,d ia:dkhla jQ neúka cqfia
jdia uqks;=uka yg foajia:dkhla
iy mqcl ksjdihla o frday,la o
bÈlsßug yels jq‚' th nysrj lkao
mduq, úh' ;jo Bg hdnoj uqyqÿ nv
fmfoiska meñ‚ lf;da,sl cdä"
lrj, iy ¨Kq fjf<ªka ;u l=vd
fjf<| fmd<j,a msysgqjd f.k" ta
wjg fjf<|dfï fhfokakg we;eZhs
o i|yka fõ' fï foajia:dkfha Y%S
l=reishla ia:dms; lr ;snq‚' iEu
O¾uÿ;sl fufyjrla i|yd msg;aj
hEug fmr t;=udfKda fï Y%S l=reish
bÈßfha Y=' udla iqNdrxÑfha i|yka —
uq¿ f,dalh fj; hñka '''˜ hk jpk
WÉpdrKh lrkakg mqreÿj isáfhah'
;jo ta ld,fha § rc ud<s.fha
isg fnda.ïnr .,a md,u yryd
.kafkdrej f;la Èfjk ud¾.fha
há kqjrg kqÿßka cqfia jdia uqks;=ud
úiska bÈlrk ,o foajia:dkh msysgd
;snq‚' wei, uyd fmryer ksuù Èh
lemSfï pdß;%hg rc;=ud iyNd.S
jQfha fï wi,ska nj o lshefõ' tla
jfrl Y%S ùr mrdl%u kf¾kaøisxy
rcq fmryerlska k.rfha ùÈ Tiafia
.uka lrk l< cqfia jdia uqks;=ud
frda.d;=rj T;am,j isá kuq;a rcqg
wdpdr lsÍu i|yd foajia:dkh
bÈßhg meñ‚ w;r " rcq o cqfia jdia
uqks;=ud flf¾ f.!rjfhka fmryer
u`olg kj;ajd cqfia jdia uqks;=ud
wdmiq óiï .Dyhg hk f;la isá
nj i|yka fõ' uykqjr rcud<s.h
wNsnjd lsisu f.dvke.s,a,la
bÈlsÍug tl, wjir fkd§ ;snq
neúka cqfia jdia uqks;=ud úiq
foajia:dkh iy óiï .Dyh o rc
ud,s.h fmfkk f;la udkfha isá
nj o lshefõ' Èkm;d ÈjH mQcdfjka
yd Ndjkdfjka o wk;=re j cqfia
jdia uqks;=ud tys jQ f.j;af;a u|
fõ,djla jev lsÍug mqreÿ j isá nj
i|yka fõ'
wm wfmdaia;=¿jrhdKkag
.re nqyquka mqo l< uykqjr
wjidk isxy, fn!oaO rc;=ud jQ
Y%S ùr mrdl%u kf¾kaøisxy oji
mgka .ekSug fmr rdclSh jev
lghq;=j, id¾:l;ajh m;d wE;ska
fmfkk is,aj;a Y=oaOjr cqfia jdia
uqks;=ukaf.a rej foi fudfyd;la
n,kq ms‚i WoEik u wjÈ ù
io¿;f,a úiq nj o lshefõ'
cqfia jdia uqks;=uka iaj¾.ia:
jQfha l%s'j' 1711 ckjdß ui 16 jk
Èk §h' bka Èk ;=klg miq t;=uka
úiska idok ,oaodjq o" ^ñiÈgqjka
i;Hd.ug yerùfï& i;H úYajdihg
yerùfï wm iajdñÿf.a foõue`ÿf¾
§ tkï l%s 'j' 1711 ckjdß ui
19 jk Èk t;=ukaf.a Y%S foayh"
mQcl jia;%fhka yd w.kd fiao frÈ
j,ska irik ,o ñksfmÜáhl nyd
f.!' cdfldafï f.dkaid,afjia
iy w,afïod hk mqcdm%idÈjreka
úiska ñysoka lrk ,o nj f.dafõ
Trf;daßhdk jd¾;djkays i|yka fõ'
Y%S ùr mrdl%u kf¾kaøisxy rcq
Y=' cqfia jdia uqks;=ud iaj¾.ia:
jQ l, k.rh ;=< jQ foajia:dkfha
t;=ukaf.a Y%S foayh ñysoka lrkakg
fokafka tl, meje;s fn!oaO
úfrdaO;d uOHfhah' ukao lsisÿ
NslaIqkajykafia kulg fyda" rfcl=g
fyda m%N+jrhl=g fyda k.r iSudfõ
wdodykh fyda N+uodk lsßug wjir
fkd,en ;snq wjia:djl §h'
cQfia jdia uqks;=ukaf.a urKfhka
iq¿ l,la .;jq blaì;s tkï l%s'j'
1714 § t;=ukaf.a Y%S foayh f.daj
mqrhg /f.k .sfha hehs lgl;djla
m%p,s; úh'
iqÿjr cqfia jdia uqks ñysoka lf<a fld;eko@
15 msgqjg
f–iq ksldhg kjl mQcl mqf;la∑foysj, óiug
wh;a ksl,ia
f–' wdr®' chkdoka iy
weï' f,àIshd chkdoka
hqj<g ∞j 1981 foieïnr®
ui 29 jk †k Wm; ,o
.re fkdfh,a wcka;
f;ajdpdr®h;=ud jeäuy,a
ifydao˙hka fofokl=f.
ka hq;a mjqf,a nd,hd h'
wjq' 8 la jk ;=re id'
u˙hd óiug wh;aj ye°
jevqKq t;=ud bkamiq mjqf,a
ieu iu. mdlsia:dkfha
lrÉÑ kqjr m†xÑhg .sfhah' lrÉÑfha id' wkaf;daks
foajia:dkfha óiug fu;=ud whs;sj isáfha h'
uQ,sl wOHdmkh fld<U id' fcdaYma úoHd,fha
ye≤rE fu;=ud miqj lrÉÑfha id' mdjqΩ Wiia
bx.S%is mdif,ka idudkH fm< iu;aj §lrÉÑ .%eur®¶
mdif,ka Wiia fm< ksud lf<ah'
jr®I 2006 ° lekvdfõ Tkagd˙fhda m%dka;fha
§fjdagr®Æ¶ úYaj úoHd,fhka ridhk úoHdj ms<sn|
Wmdêh ,nd YS% ,xldjg meñ◊fha f–iqkqjl= ùfï
woyisks'
2007 jr®Ifha° le,◊fha f–iq ksldfha §oyï isys,¶
wdOqksl foõi;ay,g we;=Æ jQ fu;=ud 2009 jr®Ifha
f–iqkqjl= jYfhka m<uq fõoNdr ,nd .kakd ,°' 2010
° ms,smSkfha §we;fkfhda ä ueks,d¶ úYaj úoHd,hg
.sh fu;=ud tys° or®Ykjdoh ms<sn| mYapd;a Wmdêhla
,nd .;af;ah' 2018 wfm%a,a 03 jk ∞ w;s W;=ï ld†k,a
fjda,agr® iS leiamr® ysñmdKka w;ska frdaufha §f–iq¶
foajia:dkfha° f;ajdpdr®hOqrh ,eîh'
.re fkdfh,a wcka; f;ajdpdr®h;=ud 2019
ckjd˙ ui 26 ∞ fm'j' 10'30 g fld<U foysj, id'
u˙hd foõue∫fr®° hdmkh ro.=re w;s W;=ï ciaáka
«km%ldiï ysñmdKka w;ska mQcljrï ,eîug kshñ;
w;r t;=ukaf.a l=Ω∫,a †jH mQcd hd.h ck' 27 bre†k
fm'j' 10'30 foysj, id' u˙hd foõue∫fr®° meje;afõ'
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 20 jeks od b˙∞
ck;d y`v
ld†k,a ysñmdKkaf.a tä;r m%ldYhg rgg
±hg ,e† ieuf.a m%Kduhl;=;=uks"
fld<U w.ro.=re w;s W;=ï
ue,alï ld†k,a rx‚;a
ysñmdKka uE;l° cmdkfha m%Odk
ix>kdhl oU†j idxÑ
fÉ;sh.s˙ úydrdêm;s" fld<U w.%Ydjl
uyd úydrdêm;s yd YS% ,xld uyd fndaê
ix.ufha iNdm;s mQcH ndk., Wm;siai
kdysñmdKkaf.a 69 ckau †kfha°
bka†hdkq cd;sl f,aLl Yls,a isoa†la
uy;d úiska rÑ; §ndk., Wm;siai
kdysñ p˙;dm∞kh¶ wxc,slr”fhda¶
.%ka:h t<s ±laùfï W;aijhg tla
fjñka lrk ,o l:dj ms<sn`oj ls;=kq
wmf.;a iuia; cd;sfh;a f.!rjh
ysñfjk nj lsh hq;=h'
ls;=kq wm fukau wkHd.ñl rgg
cd;shg ys;e;s ishÆu fokdf.a i;=gg;a
f.!rjhg;a fuu úia;rh" m%ldYh md;%
jkjdg lsis≥ ielhla ke;'
wfma rfÜ m%Yak .egÆj,g úfoaY
w;fmùïj,g oreKq m%ydrhla t,a, l<
t;=ud wmg Woõjg meñfKk f,i;a
bka jrola is≥ fkdjk nj;a úfoaY
n,fõ.j,g m%ldY lrñka lshd isáfha
rfÜ ;;ajh wjq,a fkdlrk f,ih'
rfÜ m%Yak wjq,a lrk fÉ;kdfjka Woõ
lrkjdg jvd ;ukaf.a jevla n,df.k
mdvqfõ isàfï jeo.;a lu ±äj lshd
mEu wmg;a" rgg;a" f.!rjhls"
wdrCIdjls" /ljrKhls'
ksr®Nhj woyia m%ldY lrk ld†k,a
ysñmdKka uykdhljrekaf.a yd
wkHd.ñl kdhlhskaf.a yd
ie±j;=kaf.a f.!rjhg md;%ù yudrh'
wmf.a f.!rjhla n,dfmdfrd;a;=fjka
tjeks m%ldY fkdlrk w;r tu
m%ldYj, we;s jeo.;a lu wm fldhs
ljqre;a jgyd.; hq;=h'
wm ishÆ fokd foaj ueú,af,a
mx.=ldrhka fjuq' wmsg fn° fjka úh
fkdyelafla ta ksidh' úúO wd.ï wm
rfÜ f.!rjhg;a w,xldrhg;a fya;=fõ'
tjeks ;;ajhla u; wmf.a w.ro.=re
ld†k,a W;=udKkaf.a m%ldYh wmf.;a
wkHd.ñl ie±j;=kaf.a;a tl;=fõ
neïu Yla;su;a lrk n∞uhla jkq we;'
rfÜ ;;ajh Yla;su;a lrjk wä;d,ula
jkq we;'
iqñ;a udr®la o is,ajdlv,dk
wOHdmkhg úkh wjYHhsl;=;=uks"
2018 foieïnr® 23 jk †k m%°mh
mqj;a mf;a m<lrk ,o .re
leñ,ia m%kdka≥ msh;=uka úiska ,shk ,o
l;=jelsh b;d ldf,daÑ; hehs is;ñ'
fuhg fya;=j wo iudch mqrdu fida∞
md`Mjg .sh úkhla .ek ks;ru wikakg
,eîuhs' iEu ;eklu mqoa.,hskaf.a
yeis¯ï rgdjka uyd l<yld˙" f>daIdld˙"
wmydid;aul" wka wh ˙ojk" wka „ú;
úkdYlrk" m%pKav ;;ajhka njg
fmr<ñka ;sfí'
iudcfha b;d mQckSh
hehs f,i i<lkq ,nk
mdr®,sfïka;=j o wo ñ˙ia
l=vq .y .kakd" jÜá wïu,d
fuka lE flda .ikq ,nk
úys`M ldrhskaf.a r`. u`v,la
njg m;afjñka ;sfnk fujka
hq.hl wm yeis˙h hq;af;a
flfiao hkak úuid ne,Su
b;du ldf,daÑ;h'
´kEu iudchl meje;au foi
n,k úg ta ta iudch ;=<" ixialD;sl"
wd.ñl ,CIK uq,alr f.k tu
iudch úiska ffoksl lghq;= j,°
ms<s.kq ,nk hï hï ms<s.;a yeis¯ï
rgdjka ±lsh yelsh' iuyr úg fïjd
iïm%∞hka njg m;aù ;u rfÜ kS;sh
njgo m;afõ'
fjk;a jpkj,ska mjikafka kï fuu
yeis¯ï rgdjka mjq," mdi," .%duh" mQckSh
ia:dkhla ys° ñksid yeis˙h hq;= wdldrh
^úkh& jYfhka ye`†kaúh yel'
;j;a wdldrhlska mjikafka kï úkh
hkq uq`M iuia; iudcfhau ^;udo we;=`Mj&
u;= m%.;sh i`oyd ls%hd;aul jkakdjQ ^iEu
fudfyd;lu& hï pr®hd;aul ls%hdj,shls'
±ka úkh hk jpkh iE° we;s whqre
n,uq' fuys iudk bx.S%is jpkh kï
Discipline hkakhs' fuh ì`° we;af;a
'discipulus" hk ,;ska jpkfhkah'
fuhska iE° we;s "disciple" hk jpkfhys
wr®:h §f.da,hd¶ YsIHd hkakhs'
ta wkqj .uHjkqfha iudcfha meje;au
i`oyd yqreùfï° ^±kqu ,nd .ekSfï°& hï
flfkl= wdor®Yhg f.k Tyqj f.da,fhl=
YsIHhl= fuka wkq.ukh l< hq;= njhs'
wOHdmkfha° u;=ù fmfkk .=re
f.da, in`o;djh hkafkka woyia
jkafkao" hful= ±kqu ,nd .ekSfï°
yeis˙h hq;= wdldrhhs'
w;S;fha° .=reka foúhka f,i
i<lñka isiqjd wl=re l< nj fmfka'
t∞ .=re f.oru isáñka foksl „ú;fha°
.=reka iu`. yeisfrñka iudch ;=<
flfia yeis˙h hq;=o hkak fmkaùug
isiqkag yelsúh'
ksis ±kqu ,nd .ekSu;a" th ;u
„ú;h ;=<ska ms<sìUqq ls¯u;a" jer≥k úg
th ksjer† lr .ekSu;a" iuyr úg ta
i`oyd hï o`vqjula ú`°u;a úkh jYfhka
;j ≥rg;a ye`†kaúh yel'
fuys° ;j;a m%Yakhla u;=fõ' th kï
kQ;k iudcfha †hqKq ;dCI◊l fuj,ï
iu. flfkl=g ±kqu ,nd
.ekSfï° .=reka wjYH
fkdjk njhs' kuq;a fmr
i`oyka l< m˙† ±kqu
,nd.ekSfï° fkdfyd;a
flfkl=j wkq.ukh
ls¯fï° wm f.da,hl=
njg m;ajkafka
kï fmd;la weiqre
ls¯fï° ke;skï
lïmshqgrhla
Ndú;d ls¯fï°
wmo ks;e;skau iudchg
wkq.; fkdjkafkao@
kej;;a fmr i`oyka l<
m˙† fuu ±kqu fkdfyd;a úkh
wm ;=< we;súh hq;af;a
iudcfha Wkak;sh m%.;sh
i`oyd jk neúka ta i`oyd wm
;=< jr®Ok lr.; hq;= bjiSu"
lreKdj" ohdj" fn∞ .ekSu"
wka whg Woõ ls¯u" iduldój
.eg`M ksrdlrKh lr .ekSu"
fkdokakd hula fjk;a wfhl=g
lshd °u" ;u jer† ksjer†
lr .ekSu" jrolg iudj °u"
flf<ys.=K ie<lSu jeks
fndfyda ≤ wm iudc.; ùfï°
wm úiska jr®Okh lr .; hq;=h'
fuh iudc.; ùfï°
.=rejrfhl=g <ufhl=g Woõúh
yels wjia:d tugh' kuq;a
fndfyda úg hï .=rejre úiska
th u. yer ;udf.a ckms%h;ajh
/l .ekSu ms◊i ksy`vj n,d
isák nj fmfka'
.re msh;=uka úiska
cmdkfha mdi,a ;=< m<uqj úkh
iE°u .ek fmkajd ≥kako fuu
úkh fkdlvjdu
wOHdmk ls%hdj,sh ;=< is≥jk nj fuu
W∞yrKfhka fmkajd †h yel'
tla;rd ú≥y,l ud mka;shl
W.kajñka isák úg ;j;a mka;shl tla
<ufhla ;j;a <ufhl=j w,a,d f.k
Tyqf.a ysi ì;a;shl ;†ka ymamkjd
≥gqfjñ' ckms%h .=rejrhdo fuh ;j;a
mka;shl isg ≥gqj;a th fkd±laldfuka
isáfhah' kuq;a ug th n,d isàug
fkdyels úh' ud CI◊lj ≥j f.dia tu
<uhdj uq∞ f.k w,a,d isáh <uhdgo
fõ je,a myrla ≥ksñ'
fujeks wjia:djkays° ksy`vj n,d
isák .=rejrhd fkdj th j<lajd,Sug
iuyrúg ;j;a ì;a;sfha ysi yemamSug bv
ye˙hdkï tu orejd ñh hEug fyda oreKq
udkisl wdndOhlg ,laùug bv ;sì◊'
W;aiy lr o`vqjï fok .=rejrhd flfrys
<uqka ffjrh we;s lr .kS'
l=vd wjêfha°o Yd¯˙l iy udkisl
jr®Okh wkqj ta ta wjia:dj,g .e,fmk
whq˙ka hym;a iudc wdl,amhka <uqka ;=<
jr®Okh ls¯ug .=rejrekag yelsh'
<uqka .dhkh" lS%vd iy úúO
ls%hdldrlïj,g reÑl;ajhla olaj;s' ta
wkqj jhi wjqre≥ 4" 5 <uqkag ''Bits of paper" kue;s bx.S%is (Action song) .S;h
.dhkd ls¯ug mqre≥ lrñka ìu jeà we;s
l=Kq" lv∞is len,s fmkajñka tajd weys`o"
l=Kq l+vhlg ±óug fmkajd foñka th
lr fmkajñka <uqkag tu hym;a ls%hdj
b†˙ „ú;fha ;u w;a±lSula lr .ekSug
yqre ls¯ug .=rejreka jk wmg l< yelsh'
fï wkqj ±kqu úkh nj;a" th „ú;h
mqrdu w;a olsk hym;a iudchla f.dv
kexùu i`oyd wm ieu úiska ∞hl;ajh
†h yels" wm úiska m%.=K l<hq;= pdr®huh
ls%hd∞uhla nj mejish hq;=h'
fla't,a'˙pâ fjda,agr® fmfr®rduqre;dk
l;=;=uks"
lf;da,sl iNdj uqyqK ° ;sfnk
m%n, mekhls ñY% újdy' fï
i`oyd iNdj ,sys,a ms<sfj;la
wkq.ukh lrkqfhao fuhg hï ms<shula
jYfhks' flfia jqjo ñY% wd.ñl cd;sl
ixl,khlska hq;a iudchl fujka
m%Yakhla ksrdlrKh fldg .ekSuo myiq
ke;' úfYaIfhkau mdie,a rchg mjrd
.ekSu;a iu. fï m%Yakh jvd;a W.% jqfha
ñY% mdie,a l%uh" j;auka áhqIka mx;s
l%uh ldka;d mCIh /lshdj, ksr; ùu
nyq, ùu fï i`oyd n,mdkakg úh'
wmf.a foõue`≥rej, mj;sk wd.ñl
ixúOdkj,g iyNd.sjk ;reK
;re◊hkaf.a W∞iSk Ndjh ksido ls;=kq
mjq,aj, mj;sk tluq;= Ndjh ySk úh'
ksis ld,fha ° ;reK ;re◊hka yg ;u
úYajdih /l.ekSu i`oyd ,efnk Wmfoia
u† ùuo fuhg fya;=jls' ;uka f;dard
.kakd wdorh jka;hd" jka;sh ;u
úYajdih ;=<skau f;dard .kakg u.
fmkaùula ,eîu u.ska fï ;;ajh iukh
lr.; yelsh'
jr®;udkfha foõue`≥fr® .dhk
lKavdhfï miqjk wh fukau oyï
mdief,a .=rejre .=rej˙hkao ;u
iylrejd f,i f;dard .kafka fjk;a
wd.ñl whl=h' fï wh fj;ska kj
mrmqrg ,efnk wjdor®Yh m%n,h' tfy;a
fï i`oyd ia:ßr idr úi`≥ulao ke;' wjYH
jkafka wm ieuf.a wjOdkhhs' u.
fmkaùuhs' fujka ;;ajhla hgf;a wmf.a
m%°m ux., fhdackd msgqfjka is≥ jkafka
buy;a fiajdjls' fuu fiajdj yryd fï
jk úg hq.†úhg m;ajQ .Kk w;s úYd,h'
fï u.ska ñY% újdy fndfyda úg wju ù
we;' m%°m ux., fhdackd msgqj u.ska
úYajdijka; hym;a mjq,a ;=<ska orejka
;u mjq,aj,g wE∞.;a ms˙i w;s úYd,h'
tfy;a ta whf.ka m%°mh fj; msfok
meiiqï .ek ±k .kakg ck;djg
yelshdjla ke;'
fï wdldrhg hq. †úhg m;ajQ whg
wm fhdackd lrkqfha Tnf.a újdy
ixj;air ms<sn`oj m%°mfha iqN me;=ï
m%isoaO ls¯fï° fï ms<sn`oj hula m%°m
fhdackdjl m%;sM,hla f,i hhs i`oyka
lrkafka kï wf.a njhs' tfukau tjka
hqj<a tl;= fldg hï fmdaIK jev ig-
ykla mj;ajkakg wms mjq,a fiajdjg fyda
«kdr®: m%°mh f,aLl ixiohg fhdackd
lruq'
tfukau m%°m ux., fhdackd ls¯u ta
wh fj; fhduq jqfha kj hqj,f.a
foudmshka m%°mh yd mej;shdjQ
hdj„j;ajh ksidh' ta whf.a foudmshka
mjd w;S;fha m%°m mdGlhkaj isáhdg iel
ke;' ta ksiduh j;aufka fï wh;a m%°mh
m˙yrKh lrkakg we;af;a' wms fhdackd
lrkqfha ;u „ú;hg w; je,a iemhq
m%°mh wu;l fkdfldg ta who kj
mdGlhka kj mjq,la f,i m%°mh yd
w;aje,a ne`o .kakd f,ihs'
Tn m%°mh u.ska ,;a wdf,dalh iudc
.; lrkakg Tng wdrdOkd'
isis,a fmfr®rdflrj,msáh
ñY% újdy j<lk m%°mh ux., fhdackd
dkd¾:
m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ 20 jeksod b˙∞ ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ 20 jeksod b˙∞
—orejks" w÷re f,dj t<sh lruq˜2019' 01' 27 g fh§ we;s <ud O¾u¥; breÈk fjkqfjka zdkd¾: m%§mfhkaZ msfok ;s<sKh
—<orejkag ud fj; tkakg bv fokak" Tjqka fkdj<lajkak'
ukao foúhka jykafiaf.a rdcHh fun`ÿjkaf.ah'˜ ^ ¨la 18 ( 16 &
fÊiq iñ`odKkaf.a wdor WKqiqu w;a ú`Èkakg orejkag we;s whs;sh Wkajykafiau meyeÈ,sj wjOdrKh l< fial' fÊiqf.a wdYS¾jdoh ,eîu orejkaf.a whs;sjdislula jkafka hï fia o tfiau jeäysá wm tu whs;sh orejkag ;yjqre lr fokq jia mru jQ j.lSfuka nef`okafkdah'
ta wkqj lvd jefgñka yd msßfyñka ;snqKq l=vd orejkaf.a ls;=kq Èúh kej; fmdaIKh lsÍfï wruqK fmr ±ä lr .ksñka" 1843 § m%xYfha kekais kqjr pd,aia f*danEka cEkaia ro.=re;=uka
O¾uÿ; <ud ix.uh wdrïN lf<ah'ta wkqj orefjda ls;= iñ`odKka .eUqßka y`ÿkdf.k ta wkqj ;u cSú;h .; lrkakg fm<fUkq we;ehs wfmalaId flßKs' ;jo f,dalfha úúO m%Yak .eg¿ ;=<ska fyïn;aj wirK ù isák orejkaf.a úúO wjYH;dj,g ixfõ§j ;ukag yels Wmßufhka Tjqka fjkqfjka foú`ÿka hÈkakg yd ;u lemùu" mß;Hd.h ;=<ska Tjqkg Woõ Wmldr lsÍug orejkaj fhduq lsÍu" fm<Uùu yd n,.ekaùsu fuu ix.ufha iqmyka ±lau fõ'
ta wkqj jir 30 lg wêl b;sydihlg Wreulï lshk furg <ud O¾uÿ; jHdmdrh iuia: ore mrmqru tl;= lr .ksñka" O¾uÿ; <ud breÈk iurkakg wdrdOkd ,nhs' tys f;audj f,i fujr fhdackd ù we;af;a —orejkS" w`ÿre f,dj t<sh lruq hkakh'
ysßu,a wysxil orejka bÈßfha ;efnk f;audj ke;s kï wdhdpkh orejkag nrm;, jQ wNsfhda.hls' f,dj w`ÿre ù we;af;a Okh" n,h" ks,h miqmi ynd hk ;DIaKdfjka uq<d jQ udkakfhka úlD;s jQ ffjrfhka yd m<s.ekSfuka ;djld,sl jQ i;=g fidhk iudc jgmsgdjls' ñksuereï" wmpdr" uxfld,a,lEï" w,a,ia" ¥IK w;r jvd ckms%h mqj;a ujk idOlh ù we;af;a u;al=vq cdjdruh' fuu ish¨ iudc wmrdOj, wjidk f.dÿr jkafka ore mrmqrh' úkdY flfrkqfha <ud f,dalfha iqkaor;ajh fõ'
fujeks iudc jgmsgdjl <ud f,dalfha iqkaor;ajh wysñ" úúO wmrdO yd wmfhdackj,g ,lajk tfiau ÿ.S
ÿmam;alñka wirKj ukao fmdaIKfhka yd wOHdmkh ,eîfï whs;sh ke;sj" ;jo wka; wd.ñl m%jdyhkaf.a Wkaudofhka mSvkhg m;ajk orejkag flfia kï w`ÿre f,dj t<sh lrkakg wms wdrdOkd lruqo @ w`ÿre ù we;s tu wysxil orejkaf.a cSú; w`ÿre f,dj t<sh lrkakg wms wdrdOkd lruq o@ w`ÿre ù we;s tu wysxil orejkaf.a cSú; flfia kï wdf,dalu;a lrkafka o hkak wm jeäysá ieuf.a hq;=lu yd j.lSu fkdjkafkao @ tjeks ixfõ§" Woafhda.S ls;=kq b.ekaùug idlaIs orK yoj;l wjeishdj wjOdrKh flfrk w;r wfma yjqyrk ,nñka yefok jefvk wfma yqiau" wfma mK" wfma jia;=j jk ore megjqka wrUhd —orejkS" w`ÿre f,dj t<sh lruq'˜ hk f;aud mdGh orejka fjkqfjka wms wjfndaO lr .kafka flfia o@ tfiau orejkag th rij;aj myod foñka orejka ta i`oyd fhduq lr ,kafka flfia o hkak foaj .re ìh mlaImd;S;ajh ;=< Tn uu fjr ù¾hh jvjkafka o t;ek wm Y=oaOj;aj m%dj je<`o .kafka ks;e;skah'
wmf.a wdf,dalh ls%ia;==ka jykafiah' w`ÿre f,dj t<sh lrkakg wm orejkaj fhduq lrkafka hehs woyia lrkqfha orejkaj fÊiq .djg lsÜgq lsÍugh' ke;skï orejkag fÊiqj §ugh'
úNd. flakao% jQ wOHdmk rgdj ;=< orejka muKla fkdj foudmshka o fyïn;a ù we;' ;uka jvd iemj;a cSú;hla orejkag wkd.;fha § ks¾udKh lr §ug kï orejkaf.a yelshdjka olaI;djhka ÈhqKq l< hq;=h' tfiau orejkaj ksfrda.Sj Wiauy;a lrkakd fiau orejkag hula lula yß yïn lr orejka fjkqfjka ñ, uqo,a " hdk jdyk" bvï lvï /ial< hq;= njg fmdÿfõ .;a l< foudmshkaf.a hq;=lu yd j.lSu
fõ' fuu hq;=lï yd j.lSï ksis f,i bgq lrkakg wem lem fjk foudmshkaj w.h l< hq;af;au h' kuq;a orejka ;=< wOHd;añl .=K j.dj yd ksis wdl,am we;s lsÍug foudmshkag" .=rejrekag yd jeäysáhkag ksis ±laula" wjfndaOhla yd ye`.Sula ke;af;akï th wNd.Hhls' fuys§ orejkaj oyï mdi,g fhduq lrk foudmshka fuu ±lau ;=< lghq;= fkdlrkq we;ehs mejiSu widOdrKh' kuq;a oyï mdi, ksjdvq Èkhkays bßod ÈjH mQcdjg orefjda iyNd.S fkdùu oyï mdi, yqfola mdi,a úIh ks¾foaYh ke;skï fm<fmd; W.kajk" tla;rd wdldrhl áhqIka mx;shla njg we;fula m;a lr f.k we;ehs is;Suo ksjerÈh' orejka ;=< iunr fm!reI j¾Okhla we;s lsÍu i`oyd wjYH jgmsgdj ilia lsÍu foudmsh jeäysá wmf.a hq;=lu yd j.lSu fõ' ta wkqj orejdj ldhslj" wOHdmkslj yd udkislj f.dvke`.sh hq;=h' orejdf.a fud<h yd ±f;a yelshdjka j¾Okh lrkakd fia u orejd ;=< hym;a wdl,am yd jákdlï j¾Okh l< hq;=h' orejd .yg fld<g" i;d isjqmdjdg fmdÿfõ mßirhg wdorh lrk ;ukaf.a ixialD;sl Wreuhka w.hk fi!kao¾hd;aul l=i,;djhkaf.ka fyì wks;a whf.a ye`.Sï ±kSu ±fkk yd yef.k ixfõ§ yoj;la we;af;l= fuka fid`ÿre ukqIH;ajfha iqyo úksúo ks¾udKYS,s hym;a j¾Okhla w;alr .;a M, orK jDlaIhla f,i iudchg msúfikakg orejdg wjYH wjia:djka" u`.fmkaùu yd fmdaIKh ,nd Èh hq;=h' by; i`oyka ish,a, orejkag ,nd ÿkako orejkaj fÊiqg lsÜgq lrkakg wm jeäysáhkag fkdyels jkafka kï wm orejka fjkqfjka lrk yeu fohlau w¾:dkaú; fkdjkq we;'
orejka fÊiqf.a wdor WKqiqu w;a±lsh hq;=h' fÊiqj ;ukaf.a fyd`ou hy¿jd lr .ksñka" fÊiq iu`. ld,h .; lrkakg" fÊiq iu`. ryia lshkakg" fÊiq tlal ;ukaf.a ÿl iem fõokdjka yd ch.%yKhka fnod yod .kakg Tjqkaj fhduq l< hq;=h' túg Tjqka fÊiq rij;a nj ±kf.k jvd;a ks¾udKYS,Sj ;u uqj.ska yd ls%hdldrlï ;=<ska fÊiqf.a .=Kd iqj`o rij;aj yd ñysßj kgd .hd m%ldY lrñka" fÊiqf.a wdorh w;afkdolsk orejkag i;=g iykh f.k fokq we;' Tjqkaf.a weiaj, l`ÿ¿ msi oukq we;' jegqKq wh ke.sgqjkakg w;ys; fokq we;' fï i`oyd oyï mdi,g wu;rj jvd;a m%fhda.sl ls%hdldrlï flfrys wjOdkh fhduq flfrk ixúOdkh jQ jev ms<sfj,la yd ie,eiaula wjYHh' tu wjYH;djh ukd f,i imqrd,kakg O¾uÿ; <ud iudch ixúOdkh iE§ meye§ isà' fuu O¾uÿ; <ud iudc jHdmdrfhka m%fhdack ,nd .ksñka hym;a iunr fm!reI j¾Okhlg Wreulï lshk fÊiqf.a WKqiqu yd wdYS¾jdoh ;=< f.dvkef.k hym;a oremrmqrla Wreu lr .kakg fuu O¾uÿ; breÈkfha § foudmsh jeäysá ieug f,ka.;=j wdrdOkd flf¾' O¾uÿ; <ud iudcfha fhduqj ;=< wfma orefjda ls%ia;= wdf,dlafhka È`ÿ<ñka w`ÿre f,dj t<sh lrkq we;'
.re lDIka l=ud¾ msh;=udY=oaOdikSh O¾uÿ; ix.ï moú wOHlaIfld<U w.ro.=re moúh
<ud f,dfõ wmQ¾j;ajh ;=<ska" f,dj taldf,dal lrkq jia oï
ÿ;= le<g 2019 kj j¾Ifha § <ud O¾uÿ; breÈk Tiafia idka;=jr Èúfmfj;lg werhqï lrñka" —orejks" w`ÿre f,dj t<sh lruq'˜ f,iska u`. fmkajñka" ls;= iñ`ÿkaf.a wdf,dalfha ud¾.fhys yeisfrkakg jrm%ido m%d¾:kd lrñka" —tkak" wms idka;=jrfhda fjuq'˜ hkakg <ud mrmqrg ienE mßphla tla lr,ñka" ,hdkaú;j foú`ÿkaf.a wdf,dalfhys Èú f.jkakg le`ojkq ,nhs'
foú`ÿka yd .eUqßka tald;añl jkakg w`ÿre f,djg wdf,dalh okjk fkdksù ±,afjk myka t<shla jkakg <ud O¾uÿ; breÈk ;=<ska mila lr foñka" úYajdifha mykska f,dj mqnqÿjd,kakg" oyï foikakg m;=rejkakg msg;a lr yeÍu iïnkaOj m%;scSj .ekaùula isÿ lrkq ,nhs'
foú`ÿka yd .eUqrska taldnoaO jQ mqoa.,hd foaj leue;a; bgq lsrSug ksrdhdifhkau lghq;= lrkq we;' ksoyfia ;ukaj foú`ÿka fj; mjrd §ula fuys§ isÿ fõ' foaj y`vg ijka §ug ndysr f,dalfha n,mEug hg;a fkdù ld,fha i,l=Kq lshjñka" foaj u`. fmkaùug tl`.j iudc wjYH;dj,g ixfõ§ ù lghq;= lsÍu l< hq;= ld,h t<U we;s neõ mila l< hq;=h' —f,dalfha wdf,dalh uu h¦ ud wkq.ukh lrkakd w`ÿfrys fkdyeisr cSjkfha wdf,dalh ,nkafka h˜ hs jÞ< fial' ^ cqjdï 8 ( 12 & wdf,dalu;a Èúhg yqre lsÍu úYajdih ms<sn`o wjfndaOh úYajdilhskaf.a iodpdrd;aul cSú;h iam¾Y lrk wjia:djla jk neúka fkdief,k tlu úYajdifhka l,a f.úh hq;=h' iudchSh" wd¾Ól" foaYmd,ksl yd úoHd;aul lafIa;%hka ;=< mj;sk ;;ald,Sk wNsfhda. yuqfõ ñksidf.a iodpdrd;aul yDo idlaIsh ikaiqkaj foúhka yd .eUqre úYajdifha .ukla wdrïNh l< hq;= nj fuys§ meyeÈ,s
l< hq;=h' ta i`oyd —fkdlvjd hdÉ[d lrkak' ish,af,ys
§ ia;+;s fokak' ls;=kqjka jYfhka foúhka jykafia Tnf.ka n,dfmdfrd;a;= jkafka fuh fõ'˜ ^ 1 f;if,daksl 5 ( 17 - 18 &
i;Hfhys Tjqka lem l< uekj' i;Hh kï Tnf.a O¾uh h' Tn ud f,dalhg tajd jÞ<dla fuka" uu o Tjqka f,dalhg heùñ' Tjqka i;Hhg lem jk msKsi" uu Tjqka Wfoid lem fjñ' ^ cqjdï 17 ( 17 - 19 & fuf,iska" ls;=kq mjq,l orejkag mejfrk j.lSï iy hq;=lï ksis f,i bgq lsÍug lghq;= lsÍug j.n,d .; hq;=h' —.k`ÿfrys l,a hejq fik`. uy;a t<shla ÿgy' urK w`ÿr we;s foaYfhys fjfikakjqkag t<sh WÞúh'˜ ^ uf;õ 4 ( 16 &
w`ÿrg wdf,dalh iajdñka jykafiah' ta O¾uh ;=<ska f,dj taldf,dal lrñka" iqndrxÑfha mKsjqvh f,dj oi foi f.khkakg orkakdjQ m%h;akfha §" u;l ;nd .; hq;= lreKla jkafka" f,dalh foaj jpkhg;a" foaj jpkh f,dalhg;a w;HjYu lreKla nj;a" ld,fha i<l=Kq u`.ska tal;ajfhka hq;=j úYajdih wdf,dalh me;sr ùug lghq;= lsÍug" foúhka jykafia flfrys iaÓr úYajdih" foúhka jykafia flfrys iaÓr n,dfmdfrd;a;=fjka hq;=j lghq;= lsÍug fuu iq,laIKhka ;=<ska mßmQ¾K úh hq;=h' fuf,djg orejka uy`.= iïm;ls' orejka j;auka f,dalh mqrd me;sr mj;sk ;dlaIKslrKh ;=<ska" Woa.;jk .eg¿ldÍ ;;ajh yuqfõ ienE mqxÑ O¾uÿ;fhla" ÿ;sldjla f,iska" úYajdifha M, orkakg úYajdifha tlu fodrgqm;a újr lr .ksñka" foaj rdcHfha wdf,dalfha hym; ;=< yeisfrkakg ie,iSu wdf,dalfha Èú f.jk jeäysáhkaf.a j.lSu jkafkah'
fyg Èkfha idka;=jrNdjhg mqxÑ oïÿ;=jka le`ojñka" w`ÿfrka wdf,dalhg f.k hkakg msgqn,hls' —wdrïNfha §
foúhka jykafia wdf,dalh ujd jod< fial'˜ fuf,iska uq¿ f,dj mqrd wdf,dalh úh' ukqIHdf.a w;a;fkdau;sl ls%hd ksidfjka j;auka <ud mrmqr mjd ÿrdpdrh ;=<ska whymf;ys rclï lrkakg ;rï ffO¾Hhla ,nd .kS' tfy;a" ls;=kq <uqka jYfhka Tn ,nd we;s foaj orelu iqrlaIs;j ;nd .ksñka" msßisÿ cSú; .; lrkakg ls;=kq le`oùfuka Tn ne`§ isá;s'
YS% ,dxlSh foaYfha idka;=jrhdKka jk Y=oaOjQ cqfia jdia uqks;=udKka ;u <ud úfha mgkau ÈjH i;am%idoSh fÊiq iñ`ÿkaf.a wdf,dalfhka ;u cSú;h wd,dalj;a lr .ksñka" idka;=jr Èú fmfj;la ;=< mß;Hd.YS,SNdjfhka lghq;= lrkakg Èßh ,enqjd fia wmsÿ O¾uÿ;sl tf`ârdKka jQ ls;= iñ`ÿ u`. .uka lruq' ieu úgu wd;au mß;Hd.hlska hq;=j i;H .rel ùug;a" iEu mqoa.,fhl=gu .re lsÍug;a" hqla;sh yd idOdrK;ajh ms<sn`oj lghq;= lrñka" ukd wOHd;añl;ajhla fyô <ud O¾uÿ;hska jkakg werhqï lr isáuq'
úfYaIfhkau O¾uÿ; <ud Tng" jvd hym;a fm!reI j¾Okhg u`. lshkakd fia u" úkh" l,g fõ,djg jev lsÍu" wd;au oukh" j.lSï ±Íu" wjxlNdjh fukau fjk;a hym;a fndfyda jákdlï yd .=KO¾uhka ;=< cSj;a ùug werhquls' fujeks hq.hl O¾uÿ; ld¾h M,odhl f,i bgq lsÍug j. n,d .ksuq'
fÊiq msysghsæls;= iñ`ÿka ;=<"
.re neis,a frdydka m%kdkaÿ msh;=ud Y=oaOdikSh O¾u¥; ix.ï cd;sl wOHlaI'
orejka ;=< wOHd;añl .=K j.dj yd ksis wdl,am we;s lsÍu foudmsh j.lSuhs
2018 j¾Ifha§ <ud O¾u¥; wruqo,g Tn odhl ù we;af;a fufiah'
wkqrdOmqrh
n≥,a,
y,dj;
fld<U
.d,a,
hdmkh
uykqjr
l=reKE.,
ukakdru
r;akmqr
uvl,mqj
;s%l=Kdu,h
uqΩ tl;=j
88"000'00
113"759'00
691"120'00
2"973"592'00
123"000'00
316"297'00
409"832'00
425"831'00
271"216'00
216"625'00
126"832'00
195"933'00
5"952"037'00
moúh wruqo,
1843 m%xYfha kekais kqjr pd,aia fµdnEka o
cekaika ro.=re;=uka úiska fuu <ud ix.uh
wdrïN lrk ,oafoa" l=vd orejkaf.a ms˙yS .sh ls;=kq
†úh kej; fmdaIKh lrkakg;a" ls;= iñ∫ka
.eUq˙ka y∫kdf.k ta wkqj †ú f.jkakg;a" tu
lemùu ;=<ska f,dalfha ´kEu rgl <uqkaf.a
wjYH;djhka fj; orejd fhduq ls¯ug;a h'
Y=oaOdikSh Or®u¥; <ud iudch
foaj orelu iqrlaIs; lr.ksñka msßisÿ Ôú; .; lrk <ud O¾u¥;hka jkak
Y=oaOdikSh O¾uÿ; ix.ï" 19" ne,alï fmfoi" fld<U 08'No.19, Balcombe Place, Colombo 08.
Tel: & Fax: 011-2685673 E- Mail: [email protected]: www.pontificalmission.lk
wo wdisß .kajk f.dve,a, id' finia;shka foõue÷qr f.dve,a, foõue∫re
b;sydifha bme/◊ nj úoyd ±lafjk isysjgkhla f.dve,a, iqidk N+ñfhka o yuqfõ fuu isysjgkhla 1810 ;a 1819 w;r b†lrk ,oaols' tys 181 meye†,sj i|yka jk w;r w. wxlh wmeye†,sh' fuu isysjgkfha wl=re isxy, NdIdfjka jqjo tys i|yka wl=re lshjd .ekSug wmyiqh'
f.dve,a, foõue∫fr®o ue†ka uyd lKq 8 ;snqKq w;r jy,fha nr ord isáfha tu lKq fm<hs' kdrlal,a,sh fuka f.dve,af,a o YS% l=reishg lem l< foõue∫rla uq,a hq.fha ;snQ w;r tu foõue∫re folu wo Y=' finia;shka uqks∫kag lemlr we;' tu hq.fha foõue∫rej, iudk;djhla ;sî we;s nj fuhska meye†,s fõ' 1942-1949 f.dve,a,g fiajh ,nd ≥ka .re wd;r® udáka msh;=ud úiska foõue∫fr® uKavmh ksr®udKh lr we;' 1817 isg 1962 olajd f.dve,a, óiula jk;=re .re msh;=uka 63 fokl=f.a fiajh ,eî we;s w;r óiula jQ miq óiï fiajl msh;=uka 20 la iy iyhl msh;=uka 09 la fiajh lr we;' f.dve,a, foõue∫r msysá bvu yer foõue∫rg wh;a bvï Tmamq 16 la wog;a we;s w;r .re îâ m%kdka≥ msh;=udf.a fiajd ld,fha ° okafldgqj nd,sldj i|yd tl bvula m˙;Hd. l< w;r bvï ;=kla tys m†xÑj isá whg b;d myiq ñ,g ,nd fok ,°' b;s˙ bvï folla yer b;s˙ tajd fidhd .; fkdyel'
,la ls;=kq .S; b;sydihg kj wdrïNhla ≥ka .re ur®i,ska chfldä msh;=ud f.dve,a, mq;l=
jQjdfiau" ,la forfKa m%:u isxy, meú† fidhq˙h f.dve,a, †h◊hl nj b;sydih fmkajd fohs' Y=' mjqf,a fidfydhq˙hkaf.a ,la†j Or®u¥; fiajd jHdma;sh hk ,shú,af,a 1875 †k fmdf;a 21 msgqj wkqj fufia ±lafõ'
tu ksldfha ,xldfõ isá úfoaYSh meú† fidfydhq˙hka úiska ,dxlsl ;re◊hka meú† Ndjhg m;a ls¯u i|yd we;s lrk ,o Y=' fma≥re ;=udf.a ksldfha l=reKE., lkHdrduhg wkqnoaO mqyqKq uOHia:dkfha m%:u mqyqKq jkakd ù we;af;a 1847 ckjd˙ udifha ° f.dve,a, .%dufha ° Wm; ,;a f∞ak wdku˙hd chfldäwdrÉÑ hk wh fõ'
2015 ° .re ,lais˙ fm%au,d,a m%kdka≥ msh;=ud óiï fiajl f,i meñfKoa° foõue∫r meje;sfha
m%;sixialrKh l< fkdyels ;rï ≥r®j, ;;a;ajhlh' msh;=ud úiska f.dvke.s,s lñgqjla msysgqjd 2016 wfm%a,a udifha ° foõue∫fr® wÆ;ajeähd lghq;= wdrïN l<;a jir 200 lg by; isfuka;s fkdue;sj ueá j,ska f.dvk.d ;snqKq .fvd,a ì;a;s iïmQr®Kfhkau bj;a ls¯ug is≥ùu ksid iïmQr®Kfhkau kj foõue∫rla f.dvke.Sfï ldr®hhg kdhl;ajh foñka" mer◊ foõue∫fr® ft;sydisl b;sydih;a b†˙hg f.k hdu i|yd tu foõue∫fr® iqΩ ì;a;s m%udKhla o ue†lr kj foõue∫r †.ska wä 12 la o" mqxÑ m,a,s fol m<,ska o" mer◊ foõue∫rg jvd Wiska o jeälr kj foõue∫r b†ls¯u wdrïN úh' f.dve,a, foõue∫rg wh;a ishÆu mjq,a ;ukag yels
Wm˙u whq˙ka Ok m˙;Hd. l< w;r" foõue∫rg wh;a fkdjk m˙;Hd.YS,skaf.a wkq.%yho" m%foaYfha ishÆu foaYmd,k mlaIj, ue;s weue;sjreka" m<d;a iNd ksfhda‚;hka iy m%dfoaYSh iNd ksfhda‚;hka o ;u ;ukaf.a mQr®K ∞hl;ajho ,nd °u ;=< jir 3 la .;ùug fmr foõue∫fr® ishÆu jev lghq;= ksud lr 2019 ckjd˙ 20 †k iji 6'00 g y,dj; moú tfårdKka jQ w;s W;=ï je,kaia fukaäia ysñmdKkaf.a iqr;ska kj foõue∫r újD; lr wdis˙ .ekaùug ishÆ lghq;= ie,iqï lr we;' f.dvke.s,s lñgqj i|yd fojk jrg m;ajQ Wm iNdm;s;=udf.a kdhl;ajh iy ,lais˙ msh;=udf.a uÛ fmkaùu ;=< foõue∫fr® b†ls¯ï lghq;= fõ.j;a jQ w;r fuu foõue∫r f.dvke.Su
i|yd foajia:dk fiajl uKav,h we;=Ω ishÆu iñ;s iud.ï o úúOdldrfhka ∞hl;ajh ,nd ° ;sìK'
jir 200 lg;a fmr isg wm me/◊ foõue∫r;a" kj foõue∫r;a f.dvke.Sug ;u Y%uh" ld,h" ñ, uqo,a jeh l< ishÆu fokdg;a" wdrïNfha isg oyï fiajdfõ fh≥kq .re msh;=uka iy .re meú† fidhqre fidhq˙hka ieug;a ;=;s mqouq' t∞ fuka wo;a b†˙ wkd.;hg;a foú∫kaf.a /ljrKh Y=' finia;shka uqks;=udf.a uOHia:lñka ,efíjdhs m;uq' kj foõue∫r f.dvke.Sug kdhl;ajh ≥ka .re ,lais˙ fm%au,d,a msh;=ud iy fjfyi uykais jqKq ishÆu fokdo wdorfhka isysm;a lruq'
tÉ' ta' isß,a fmf¾rd
150 jk chka;sh iurk lgqjmsáh id' finia;shka foõue÷r wo lgqjmsáh
id' finia;shka foõue∫r 150 jk cqì,s ufyda;aijh b;du wNsudkfhka iurkq ,nhs'
lgqjmsáh m<uq foõue∫r wdrïN lrk ld,fha° .ïudkh l=re∫ bvï yd ,∫ le,E j,ska jeiS .sh m%foaYhla jQ w;r .ukd.uk myiqlïo b;d w,am úh' m%foaYfha tjlg úiQ lf;da,sl mjq,a o iqΩ m%udKhls' tfy;a fï wh i;=j úYd, bvlvï m%udKhla ;snq◊' bvïysñ jeú,slrejka yd fr®kaolrejka ;sfokl= jQ nia;shka is,ajd" ≥ñka.= iy wkaf;daks uy;ajreka tjlg isá w;s.re ys,˙hka is,a,dks ro.=re ysñmdKkaf.a wjirh we;sj foõue∫rla f.dvk.d 1869 jifr®° th Y=' finia;shka uqks∫kag lem lrk ,°'
jr®I 1916 ° fnda,j,dk óiï fiajlj isá .re ue,a.d msh;=ud lgqjmsáh .ek úfYaI wjOdkhla fhduq lr foõue∫r m%;sixialrKh lr t;=uka úiska m<uq jrg lgqjmsáh foõue∫fr® †jH i;am%ido jykafia ia:dms; fldg ne;su;=ka
i|yd újD; lrk ,°' jr®I 1930 ° lgqjmsáh id' finia;shka foõue∫r iajdëk óiula jQ w;r jr®I 1932 ° óiug m;ajQ .re à' f∞ka fcdaka msh;=ud kj foõue∫rla .ek is; fhduq lrk ,°' t;eka mgka j˙ka jr óiï fiajh i|yd m;ajQ .re msh;=ukaf.ka o óifï kfjdaoh i|yd bgqjQfha buy;a fiajdjls'
bkamiq 2014 jifr® óiug m;ajQ .re ,laIauka YS% ,d,a fµdkafiald msh;=udf.a ¥ror®YS ls%hd l,dmh ksid;a foõue∫rla wdlr®YkSh
úukla f,i Ydka; m˙irhla f,i ±lSug;a foaj ck;djg tjka uyÛ= mska ìula W∞lr,Sfï wruqKla we;sj foõue∫fr® m%;sixialrK lghq;= wdrïN ls¯ug uQ,sl mshjr .kakd ,°' ta wkqj 2017 jifr® wdrïN lrk ,o kj m%;sixialrK lghq;= ksujd ishÆ wxf.damdhkaf.ka ims˙ úukla f,i wo lgqjmsáh id' finia;shka foõue∫r kùlrKh ù we;' w,xldr ù we;' yoj;a ims˙ foõ ck;djf.a m˙;Hd.YS,s fkduiqre
∞hl;ajh ksidu fu;rï ims˙ foõ úukl ksudj ±lSug wdis˙ ,nd we;' ,laI 400 l uqo,la ±kg jeh ù we;' id' finia;shka uqks∫kaf.a msysg wdYsr®jdoh .,d hk mskaìula f,i msysgd m;d kka foiska meñfKk jkaokdlrejka ksula ke;' ta w;r fnd≥kq ne;su;=kaf.ka o wvqjla ke;'
óiïjdis ck;dj fj; ;s<sK ù we;s ¨r®≥ úuk foõue∫r jgd we;s mjqr ;=<ska †iajk w,xldrh fukau u,a f.duq olsk úg is;g ±fkkqfha myka is;sú,sh' ke$ó.uqj †idkdhl óiï fiajl .re YS% ,d,a fµdkafiald msh;=udf.a uQ,sl;ajfhka t;=udf.a úfõlh iqj myiqjo mjd fkd;ld foaj ck;dj
foú∫ka fj;g <Ûd lrùfï ;sr w†gkska óiu mqrd †h;a lrk wOHd;añl jevigyka o m%YxikShhs' t;=udf.a mQr®K lemùu yd uÛ fmkaùu u; †jd rd;s% fkdn,d fjfyfik óiï iyh msh;=ukaf.ka óiug bgqjkqfha wñ, fiajdjls'
we.akia ishU,dmsáh" isisr ta' m%kdkaÿ
15 msgqjg
dkd¾:
m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ 20 jeksod b˙∞ ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ 20 jeksod b˙∞
—orejks" w÷re f,dj t<sh lruq˜2019' 01' 27 g fh§ we;s <ud O¾u¥; breÈk fjkqfjka zdkd¾: m%§mfhkaZ msfok ;s<sKh
—<orejkag ud fj; tkakg bv fokak" Tjqka fkdj<lajkak'
ukao foúhka jykafiaf.a rdcHh fun`ÿjkaf.ah'˜ ^ ¨la 18 ( 16 &
fÊiq iñ`odKkaf.a wdor WKqiqu w;a ú`Èkakg orejkag we;s whs;sh Wkajykafiau meyeÈ,sj wjOdrKh l< fial' fÊiqf.a wdYS¾jdoh ,eîu orejkaf.a whs;sjdislula jkafka hï fia o tfiau jeäysá wm tu whs;sh orejkag ;yjqre lr fokq jia mru jQ j.lSfuka nef`okafkdah'
ta wkqj lvd jefgñka yd msßfyñka ;snqKq l=vd orejkaf.a ls;=kq Èúh kej; fmdaIKh lsÍfï wruqK fmr ±ä lr .ksñka" 1843 § m%xYfha kekais kqjr pd,aia f*danEka cEkaia ro.=re;=uka
O¾uÿ; <ud ix.uh wdrïN lf<ah'ta wkqj orefjda ls;= iñ`odKka .eUqßka y`ÿkdf.k ta wkqj ;u cSú;h .; lrkakg fm<fUkq we;ehs wfmalaId flßKs' ;jo f,dalfha úúO m%Yak .eg¿ ;=<ska fyïn;aj wirK ù isák orejkaf.a úúO wjYH;dj,g ixfõ§j ;ukag yels Wmßufhka Tjqka fjkqfjka foú`ÿka hÈkakg yd ;u lemùu" mß;Hd.h ;=<ska Tjqkg Woõ Wmldr lsÍug orejkaj fhduq lsÍu" fm<Uùu yd n,.ekaùsu fuu ix.ufha iqmyka ±lau fõ'
ta wkqj jir 30 lg wêl b;sydihlg Wreulï lshk furg <ud O¾uÿ; jHdmdrh iuia: ore mrmqru tl;= lr .ksñka" O¾uÿ; <ud breÈk iurkakg wdrdOkd ,nhs' tys f;audj f,i fujr fhdackd ù we;af;a —orejkS" w`ÿre f,dj t<sh lruq hkakh'
ysßu,a wysxil orejka bÈßfha ;efnk f;audj ke;s kï wdhdpkh orejkag nrm;, jQ wNsfhda.hls' f,dj w`ÿre ù we;af;a Okh" n,h" ks,h miqmi ynd hk ;DIaKdfjka uq<d jQ udkakfhka úlD;s jQ ffjrfhka yd m<s.ekSfuka ;djld,sl jQ i;=g fidhk iudc jgmsgdjls' ñksuereï" wmpdr" uxfld,a,lEï" w,a,ia" ¥IK w;r jvd ckms%h mqj;a ujk idOlh ù we;af;a u;al=vq cdjdruh' fuu ish¨ iudc wmrdOj, wjidk f.dÿr jkafka ore mrmqrh' úkdY flfrkqfha <ud f,dalfha iqkaor;ajh fõ'
fujeks iudc jgmsgdjl <ud f,dalfha iqkaor;ajh wysñ" úúO wmrdO yd wmfhdackj,g ,lajk tfiau ÿ.S
ÿmam;alñka wirKj ukao fmdaIKfhka yd wOHdmkh ,eîfï whs;sh ke;sj" ;jo wka; wd.ñl m%jdyhkaf.a Wkaudofhka mSvkhg m;ajk orejkag flfia kï w`ÿre f,dj t<sh lrkakg wms wdrdOkd lruqo @ w`ÿre ù we;s tu wysxil orejkaf.a cSú; w`ÿre f,dj t<sh lrkakg wms wdrdOkd lruq o@ w`ÿre ù we;s tu wysxil orejkaf.a cSú; flfia kï wdf,dalu;a lrkafka o hkak wm jeäysá ieuf.a hq;=lu yd j.lSu fkdjkafkao @ tjeks ixfõ§" Woafhda.S ls;=kq b.ekaùug idlaIs orK yoj;l wjeishdj wjOdrKh flfrk w;r wfma yjqyrk ,nñka yefok jefvk wfma yqiau" wfma mK" wfma jia;=j jk ore megjqka wrUhd —orejkS" w`ÿre f,dj t<sh lruq'˜ hk f;aud mdGh orejka fjkqfjka wms wjfndaO lr .kafka flfia o@ tfiau orejkag th rij;aj myod foñka orejka ta i`oyd fhduq lr ,kafka flfia o hkak foaj .re ìh mlaImd;S;ajh ;=< Tn uu fjr ù¾hh jvjkafka o t;ek wm Y=oaOj;aj m%dj je<`o .kafka ks;e;skah'
wmf.a wdf,dalh ls%ia;==ka jykafiah' w`ÿre f,dj t<sh lrkakg wm orejkaj fhduq lrkafka hehs woyia lrkqfha orejkaj fÊiq .djg lsÜgq lsÍugh' ke;skï orejkag fÊiqj §ugh'
úNd. flakao% jQ wOHdmk rgdj ;=< orejka muKla fkdj foudmshka o fyïn;a ù we;' ;uka jvd iemj;a cSú;hla orejkag wkd.;fha § ks¾udKh lr §ug kï orejkaf.a yelshdjka olaI;djhka ÈhqKq l< hq;=h' tfiau orejkaj ksfrda.Sj Wiauy;a lrkakd fiau orejkag hula lula yß yïn lr orejka fjkqfjka ñ, uqo,a " hdk jdyk" bvï lvï /ial< hq;= njg fmdÿfõ .;a l< foudmshkaf.a hq;=lu yd j.lSu
fõ' fuu hq;=lï yd j.lSï ksis f,i bgq lrkakg wem lem fjk foudmshkaj w.h l< hq;af;au h' kuq;a orejka ;=< wOHd;añl .=K j.dj yd ksis wdl,am we;s lsÍug foudmshkag" .=rejrekag yd jeäysáhkag ksis ±laula" wjfndaOhla yd ye`.Sula ke;af;akï th wNd.Hhls' fuys§ orejkaj oyï mdi,g fhduq lrk foudmshka fuu ±lau ;=< lghq;= fkdlrkq we;ehs mejiSu widOdrKh' kuq;a oyï mdi, ksjdvq Èkhkays bßod ÈjH mQcdjg orefjda iyNd.S fkdùu oyï mdi, yqfola mdi,a úIh ks¾foaYh ke;skï fm<fmd; W.kajk" tla;rd wdldrhl áhqIka mx;shla njg we;fula m;a lr f.k we;ehs is;Suo ksjerÈh' orejka ;=< iunr fm!reI j¾Okhla we;s lsÍu i`oyd wjYH jgmsgdj ilia lsÍu foudmsh jeäysá wmf.a hq;=lu yd j.lSu fõ' ta wkqj orejdj ldhslj" wOHdmkslj yd udkislj f.dvke`.sh hq;=h' orejdf.a fud<h yd ±f;a yelshdjka j¾Okh lrkakd fia u orejd ;=< hym;a wdl,am yd jákdlï j¾Okh l< hq;=h' orejd .yg fld<g" i;d isjqmdjdg fmdÿfõ mßirhg wdorh lrk ;ukaf.a ixialD;sl Wreuhka w.hk fi!kao¾hd;aul l=i,;djhkaf.ka fyì wks;a whf.a ye`.Sï ±kSu ±fkk yd yef.k ixfõ§ yoj;la we;af;l= fuka fid`ÿre ukqIH;ajfha iqyo úksúo ks¾udKYS,s hym;a j¾Okhla w;alr .;a M, orK jDlaIhla f,i iudchg msúfikakg orejdg wjYH wjia:djka" u`.fmkaùu yd fmdaIKh ,nd Èh hq;=h' by; i`oyka ish,a, orejkag ,nd ÿkako orejkaj fÊiqg lsÜgq lrkakg wm jeäysáhkag fkdyels jkafka kï wm orejka fjkqfjka lrk yeu fohlau w¾:dkaú; fkdjkq we;'
orejka fÊiqf.a wdor WKqiqu w;a±lsh hq;=h' fÊiqj ;ukaf.a fyd`ou hy¿jd lr .ksñka" fÊiq iu`. ld,h .; lrkakg" fÊiq iu`. ryia lshkakg" fÊiq tlal ;ukaf.a ÿl iem fõokdjka yd ch.%yKhka fnod yod .kakg Tjqkaj fhduq l< hq;=h' túg Tjqka fÊiq rij;a nj ±kf.k jvd;a ks¾udKYS,Sj ;u uqj.ska yd ls%hdldrlï ;=<ska fÊiqf.a .=Kd iqj`o rij;aj yd ñysßj kgd .hd m%ldY lrñka" fÊiqf.a wdorh w;afkdolsk orejkag i;=g iykh f.k fokq we;' Tjqkaf.a weiaj, l`ÿ¿ msi oukq we;' jegqKq wh ke.sgqjkakg w;ys; fokq we;' fï i`oyd oyï mdi,g wu;rj jvd;a m%fhda.sl ls%hdldrlï flfrys wjOdkh fhduq flfrk ixúOdkh jQ jev ms<sfj,la yd ie,eiaula wjYHh' tu wjYH;djh ukd f,i imqrd,kakg O¾uÿ; <ud iudch ixúOdkh iE§ meye§ isà' fuu O¾uÿ; <ud iudc jHdmdrfhka m%fhdack ,nd .ksñka hym;a iunr fm!reI j¾Okhlg Wreulï lshk fÊiqf.a WKqiqu yd wdYS¾jdoh ;=< f.dvkef.k hym;a oremrmqrla Wreu lr .kakg fuu O¾uÿ; breÈkfha § foudmsh jeäysá ieug f,ka.;=j wdrdOkd flf¾' O¾uÿ; <ud iudcfha fhduqj ;=< wfma orefjda ls%ia;= wdf,dlafhka È`ÿ<ñka w`ÿre f,dj t<sh lrkq we;'
.re lDIka l=ud¾ msh;=udY=oaOdikSh O¾uÿ; ix.ï moú wOHlaIfld<U w.ro.=re moúh
<ud f,dfõ wmQ¾j;ajh ;=<ska" f,dj taldf,dal lrkq jia oï
ÿ;= le<g 2019 kj j¾Ifha § <ud O¾uÿ; breÈk Tiafia idka;=jr Èúfmfj;lg werhqï lrñka" —orejks" w`ÿre f,dj t<sh lruq'˜ f,iska u`. fmkajñka" ls;= iñ`ÿkaf.a wdf,dalfha ud¾.fhys yeisfrkakg jrm%ido m%d¾:kd lrñka" —tkak" wms idka;=jrfhda fjuq'˜ hkakg <ud mrmqrg ienE mßphla tla lr,ñka" ,hdkaú;j foú`ÿkaf.a wdf,dalfhys Èú f.jkakg le`ojkq ,nhs'
foú`ÿka yd .eUqßka tald;añl jkakg w`ÿre f,djg wdf,dalh okjk fkdksù ±,afjk myka t<shla jkakg <ud O¾uÿ; breÈk ;=<ska mila lr foñka" úYajdifha mykska f,dj mqnqÿjd,kakg" oyï foikakg m;=rejkakg msg;a lr yeÍu iïnkaOj m%;scSj .ekaùula isÿ lrkq ,nhs'
foú`ÿka yd .eUqrska taldnoaO jQ mqoa.,hd foaj leue;a; bgq lsrSug ksrdhdifhkau lghq;= lrkq we;' ksoyfia ;ukaj foú`ÿka fj; mjrd §ula fuys§ isÿ fõ' foaj y`vg ijka §ug ndysr f,dalfha n,mEug hg;a fkdù ld,fha i,l=Kq lshjñka" foaj u`. fmkaùug tl`.j iudc wjYH;dj,g ixfõ§ ù lghq;= lsÍu l< hq;= ld,h t<U we;s neõ mila l< hq;=h' —f,dalfha wdf,dalh uu h¦ ud wkq.ukh lrkakd w`ÿfrys fkdyeisr cSjkfha wdf,dalh ,nkafka h˜ hs jÞ< fial' ^ cqjdï 8 ( 12 & wdf,dalu;a Èúhg yqre lsÍu úYajdih ms<sn`o wjfndaOh úYajdilhskaf.a iodpdrd;aul cSú;h iam¾Y lrk wjia:djla jk neúka fkdief,k tlu úYajdifhka l,a f.úh hq;=h' iudchSh" wd¾Ól" foaYmd,ksl yd úoHd;aul lafIa;%hka ;=< mj;sk ;;ald,Sk wNsfhda. yuqfõ ñksidf.a iodpdrd;aul yDo idlaIsh ikaiqkaj foúhka yd .eUqre úYajdifha .ukla wdrïNh l< hq;= nj fuys§ meyeÈ,s
l< hq;=h' ta i`oyd —fkdlvjd hdÉ[d lrkak' ish,af,ys
§ ia;+;s fokak' ls;=kqjka jYfhka foúhka jykafia Tnf.ka n,dfmdfrd;a;= jkafka fuh fõ'˜ ^ 1 f;if,daksl 5 ( 17 - 18 &
i;Hfhys Tjqka lem l< uekj' i;Hh kï Tnf.a O¾uh h' Tn ud f,dalhg tajd jÞ<dla fuka" uu o Tjqka f,dalhg heùñ' Tjqka i;Hhg lem jk msKsi" uu Tjqka Wfoid lem fjñ' ^ cqjdï 17 ( 17 - 19 & fuf,iska" ls;=kq mjq,l orejkag mejfrk j.lSï iy hq;=lï ksis f,i bgq lsÍug lghq;= lsÍug j.n,d .; hq;=h' —.k`ÿfrys l,a hejq fik`. uy;a t<shla ÿgy' urK w`ÿr we;s foaYfhys fjfikakjqkag t<sh WÞúh'˜ ^ uf;õ 4 ( 16 &
w`ÿrg wdf,dalh iajdñka jykafiah' ta O¾uh ;=<ska f,dj taldf,dal lrñka" iqndrxÑfha mKsjqvh f,dj oi foi f.khkakg orkakdjQ m%h;akfha §" u;l ;nd .; hq;= lreKla jkafka" f,dalh foaj jpkhg;a" foaj jpkh f,dalhg;a w;HjYu lreKla nj;a" ld,fha i<l=Kq u`.ska tal;ajfhka hq;=j úYajdih wdf,dalh me;sr ùug lghq;= lsÍug" foúhka jykafia flfrys iaÓr úYajdih" foúhka jykafia flfrys iaÓr n,dfmdfrd;a;=fjka hq;=j lghq;= lsÍug fuu iq,laIKhka ;=<ska mßmQ¾K úh hq;=h' fuf,djg orejka uy`.= iïm;ls' orejka j;auka f,dalh mqrd me;sr mj;sk ;dlaIKslrKh ;=<ska" Woa.;jk .eg¿ldÍ ;;ajh yuqfõ ienE mqxÑ O¾uÿ;fhla" ÿ;sldjla f,iska" úYajdifha M, orkakg úYajdifha tlu fodrgqm;a újr lr .ksñka" foaj rdcHfha wdf,dalfha hym; ;=< yeisfrkakg ie,iSu wdf,dalfha Èú f.jk jeäysáhkaf.a j.lSu jkafkah'
fyg Èkfha idka;=jrNdjhg mqxÑ oïÿ;=jka le`ojñka" w`ÿfrka wdf,dalhg f.k hkakg msgqn,hls' —wdrïNfha §
foúhka jykafia wdf,dalh ujd jod< fial'˜ fuf,iska uq¿ f,dj mqrd wdf,dalh úh' ukqIHdf.a w;a;fkdau;sl ls%hd ksidfjka j;auka <ud mrmqr mjd ÿrdpdrh ;=<ska whymf;ys rclï lrkakg ;rï ffO¾Hhla ,nd .kS' tfy;a" ls;=kq <uqka jYfhka Tn ,nd we;s foaj orelu iqrlaIs;j ;nd .ksñka" msßisÿ cSú; .; lrkakg ls;=kq le`oùfuka Tn ne`§ isá;s'
YS% ,dxlSh foaYfha idka;=jrhdKka jk Y=oaOjQ cqfia jdia uqks;=udKka ;u <ud úfha mgkau ÈjH i;am%idoSh fÊiq iñ`ÿkaf.a wdf,dalfhka ;u cSú;h wd,dalj;a lr .ksñka" idka;=jr Èú fmfj;la ;=< mß;Hd.YS,SNdjfhka lghq;= lrkakg Èßh ,enqjd fia wmsÿ O¾uÿ;sl tf`ârdKka jQ ls;= iñ`ÿ u`. .uka lruq' ieu úgu wd;au mß;Hd.hlska hq;=j i;H .rel ùug;a" iEu mqoa.,fhl=gu .re lsÍug;a" hqla;sh yd idOdrK;ajh ms<sn`oj lghq;= lrñka" ukd wOHd;añl;ajhla fyô <ud O¾uÿ;hska jkakg werhqï lr isáuq'
úfYaIfhkau O¾uÿ; <ud Tng" jvd hym;a fm!reI j¾Okhg u`. lshkakd fia u" úkh" l,g fõ,djg jev lsÍu" wd;au oukh" j.lSï ±Íu" wjxlNdjh fukau fjk;a hym;a fndfyda jákdlï yd .=KO¾uhka ;=< cSj;a ùug werhquls' fujeks hq.hl O¾uÿ; ld¾h M,odhl f,i bgq lsÍug j. n,d .ksuq'
fÊiq msysghsæls;= iñ`ÿka ;=<"
.re neis,a frdydka m%kdkaÿ msh;=ud Y=oaOdikSh O¾u¥; ix.ï cd;sl wOHlaI'
orejka ;=< wOHd;añl .=K j.dj yd ksis wdl,am we;s lsÍu foudmsh j.lSuhs
2018 j¾Ifha§ <ud O¾u¥; wruqo,g Tn odhl ù we;af;a fufiah'
wkqrdOmqrh
n≥,a,
y,dj;
fld<U
.d,a,
hdmkh
uykqjr
l=reKE.,
ukakdru
r;akmqr
uvl,mqj
;s%l=Kdu,h
uqΩ tl;=j
88"000'00
113"759'00
691"120'00
2"973"592'00
123"000'00
316"297'00
409"832'00
425"831'00
271"216'00
216"625'00
126"832'00
195"933'00
5"952"037'00
moúh wruqo,
1843 m%xYfha kekais kqjr pd,aia fµdnEka o
cekaika ro.=re;=uka úiska fuu <ud ix.uh
wdrïN lrk ,oafoa" l=vd orejkaf.a ms˙yS .sh ls;=kq
†úh kej; fmdaIKh lrkakg;a" ls;= iñ∫ka
.eUq˙ka y∫kdf.k ta wkqj †ú f.jkakg;a" tu
lemùu ;=<ska f,dalfha ´kEu rgl <uqkaf.a
wjYH;djhka fj; orejd fhduq ls¯ug;a h'
Y=oaOdikSh Or®u¥; <ud iudch
foaj orelu iqrlaIs; lr.ksñka msßisÿ Ôú; .; lrk <ud O¾u¥;hka jkak
Y=oaOdikSh O¾uÿ; ix.ï" 19" ne,alï fmfoi" fld<U 08'No.19, Balcombe Place, Colombo 08.
Tel: & Fax: 011-2685673 E- Mail: [email protected]: www.pontificalmission.lk
wo wdisß .kajk f.dve,a, id' finia;shka foõue÷qr f.dve,a, foõue∫re
b;sydifha bme/◊ nj úoyd ±lafjk isysjgkhla f.dve,a, iqidk N+ñfhka o yuqfõ fuu isysjgkhla 1810 ;a 1819 w;r b†lrk ,oaols' tys 181 meye†,sj i|yka jk w;r w. wxlh wmeye†,sh' fuu isysjgkfha wl=re isxy, NdIdfjka jqjo tys i|yka wl=re lshjd .ekSug wmyiqh'
f.dve,a, foõue∫fr®o ue†ka uyd lKq 8 ;snqKq w;r jy,fha nr ord isáfha tu lKq fm<hs' kdrlal,a,sh fuka f.dve,af,a o YS% l=reishg lem l< foõue∫rla uq,a hq.fha ;snQ w;r tu foõue∫re folu wo Y=' finia;shka uqks∫kag lemlr we;' tu hq.fha foõue∫rej, iudk;djhla ;sî we;s nj fuhska meye†,s fõ' 1942-1949 f.dve,a,g fiajh ,nd ≥ka .re wd;r® udáka msh;=ud úiska foõue∫fr® uKavmh ksr®udKh lr we;' 1817 isg 1962 olajd f.dve,a, óiula jk;=re .re msh;=uka 63 fokl=f.a fiajh ,eî we;s w;r óiula jQ miq óiï fiajl msh;=uka 20 la iy iyhl msh;=uka 09 la fiajh lr we;' f.dve,a, foõue∫r msysá bvu yer foõue∫rg wh;a bvï Tmamq 16 la wog;a we;s w;r .re îâ m%kdka≥ msh;=udf.a fiajd ld,fha ° okafldgqj nd,sldj i|yd tl bvula m˙;Hd. l< w;r bvï ;=kla tys m†xÑj isá whg b;d myiq ñ,g ,nd fok ,°' b;s˙ bvï folla yer b;s˙ tajd fidhd .; fkdyel'
,la ls;=kq .S; b;sydihg kj wdrïNhla ≥ka .re ur®i,ska chfldä msh;=ud f.dve,a, mq;l=
jQjdfiau" ,la forfKa m%:u isxy, meú† fidhq˙h f.dve,a, †h◊hl nj b;sydih fmkajd fohs' Y=' mjqf,a fidfydhq˙hkaf.a ,la†j Or®u¥; fiajd jHdma;sh hk ,shú,af,a 1875 †k fmdf;a 21 msgqj wkqj fufia ±lafõ'
tu ksldfha ,xldfõ isá úfoaYSh meú† fidfydhq˙hka úiska ,dxlsl ;re◊hka meú† Ndjhg m;a ls¯u i|yd we;s lrk ,o Y=' fma≥re ;=udf.a ksldfha l=reKE., lkHdrduhg wkqnoaO mqyqKq uOHia:dkfha m%:u mqyqKq jkakd ù we;af;a 1847 ckjd˙ udifha ° f.dve,a, .%dufha ° Wm; ,;a f∞ak wdku˙hd chfldäwdrÉÑ hk wh fõ'
2015 ° .re ,lais˙ fm%au,d,a m%kdka≥ msh;=ud óiï fiajl f,i meñfKoa° foõue∫r meje;sfha
m%;sixialrKh l< fkdyels ;rï ≥r®j, ;;a;ajhlh' msh;=ud úiska f.dvke.s,s lñgqjla msysgqjd 2016 wfm%a,a udifha ° foõue∫fr® wÆ;ajeähd lghq;= wdrïN l<;a jir 200 lg by; isfuka;s fkdue;sj ueá j,ska f.dvk.d ;snqKq .fvd,a ì;a;s iïmQr®Kfhkau bj;a ls¯ug is≥ùu ksid iïmQr®Kfhkau kj foõue∫rla f.dvke.Sfï ldr®hhg kdhl;ajh foñka" mer◊ foõue∫fr® ft;sydisl b;sydih;a b†˙hg f.k hdu i|yd tu foõue∫fr® iqΩ ì;a;s m%udKhla o ue†lr kj foõue∫r †.ska wä 12 la o" mqxÑ m,a,s fol m<,ska o" mer◊ foõue∫rg jvd Wiska o jeälr kj foõue∫r b†ls¯u wdrïN úh' f.dve,a, foõue∫rg wh;a ishÆu mjq,a ;ukag yels
Wm˙u whq˙ka Ok m˙;Hd. l< w;r" foõue∫rg wh;a fkdjk m˙;Hd.YS,skaf.a wkq.%yho" m%foaYfha ishÆu foaYmd,k mlaIj, ue;s weue;sjreka" m<d;a iNd ksfhda‚;hka iy m%dfoaYSh iNd ksfhda‚;hka o ;u ;ukaf.a mQr®K ∞hl;ajho ,nd °u ;=< jir 3 la .;ùug fmr foõue∫fr® ishÆu jev lghq;= ksud lr 2019 ckjd˙ 20 †k iji 6'00 g y,dj; moú tfårdKka jQ w;s W;=ï je,kaia fukaäia ysñmdKkaf.a iqr;ska kj foõue∫r újD; lr wdis˙ .ekaùug ishÆ lghq;= ie,iqï lr we;' f.dvke.s,s lñgqj i|yd fojk jrg m;ajQ Wm iNdm;s;=udf.a kdhl;ajh iy ,lais˙ msh;=udf.a uÛ fmkaùu ;=< foõue∫fr® b†ls¯ï lghq;= fõ.j;a jQ w;r fuu foõue∫r f.dvke.Su
i|yd foajia:dk fiajl uKav,h we;=Ω ishÆu iñ;s iud.ï o úúOdldrfhka ∞hl;ajh ,nd ° ;sìK'
jir 200 lg;a fmr isg wm me/◊ foõue∫r;a" kj foõue∫r;a f.dvke.Sug ;u Y%uh" ld,h" ñ, uqo,a jeh l< ishÆu fokdg;a" wdrïNfha isg oyï fiajdfõ fh≥kq .re msh;=uka iy .re meú† fidhqre fidhq˙hka ieug;a ;=;s mqouq' t∞ fuka wo;a b†˙ wkd.;hg;a foú∫kaf.a /ljrKh Y=' finia;shka uqks;=udf.a uOHia:lñka ,efíjdhs m;uq' kj foõue∫r f.dvke.Sug kdhl;ajh ≥ka .re ,lais˙ fm%au,d,a msh;=ud iy fjfyi uykais jqKq ishÆu fokdo wdorfhka isysm;a lruq'
tÉ' ta' isß,a fmf¾rd
150 jk chka;sh iurk lgqjmsáh id' finia;shka foõue÷r wo lgqjmsáh
id' finia;shka foõue∫r 150 jk cqì,s ufyda;aijh b;du wNsudkfhka iurkq ,nhs'
lgqjmsáh m<uq foõue∫r wdrïN lrk ld,fha° .ïudkh l=re∫ bvï yd ,∫ le,E j,ska jeiS .sh m%foaYhla jQ w;r .ukd.uk myiqlïo b;d w,am úh' m%foaYfha tjlg úiQ lf;da,sl mjq,a o iqΩ m%udKhls' tfy;a fï wh i;=j úYd, bvlvï m%udKhla ;snq◊' bvïysñ jeú,slrejka yd fr®kaolrejka ;sfokl= jQ nia;shka is,ajd" ≥ñka.= iy wkaf;daks uy;ajreka tjlg isá w;s.re ys,˙hka is,a,dks ro.=re ysñmdKkaf.a wjirh we;sj foõue∫rla f.dvk.d 1869 jifr®° th Y=' finia;shka uqks∫kag lem lrk ,°'
jr®I 1916 ° fnda,j,dk óiï fiajlj isá .re ue,a.d msh;=ud lgqjmsáh .ek úfYaI wjOdkhla fhduq lr foõue∫r m%;sixialrKh lr t;=uka úiska m<uq jrg lgqjmsáh foõue∫fr® †jH i;am%ido jykafia ia:dms; fldg ne;su;=ka
i|yd újD; lrk ,°' jr®I 1930 ° lgqjmsáh id' finia;shka foõue∫r iajdëk óiula jQ w;r jr®I 1932 ° óiug m;ajQ .re à' f∞ka fcdaka msh;=ud kj foõue∫rla .ek is; fhduq lrk ,°' t;eka mgka j˙ka jr óiï fiajh i|yd m;ajQ .re msh;=ukaf.ka o óifï kfjdaoh i|yd bgqjQfha buy;a fiajdjls'
bkamiq 2014 jifr® óiug m;ajQ .re ,laIauka YS% ,d,a fµdkafiald msh;=udf.a ¥ror®YS ls%hd l,dmh ksid;a foõue∫rla wdlr®YkSh
úukla f,i Ydka; m˙irhla f,i ±lSug;a foaj ck;djg tjka uyÛ= mska ìula W∞lr,Sfï wruqKla we;sj foõue∫fr® m%;sixialrK lghq;= wdrïN ls¯ug uQ,sl mshjr .kakd ,°' ta wkqj 2017 jifr® wdrïN lrk ,o kj m%;sixialrK lghq;= ksujd ishÆ wxf.damdhkaf.ka ims˙ úukla f,i wo lgqjmsáh id' finia;shka foõue∫r kùlrKh ù we;' w,xldr ù we;' yoj;a ims˙ foõ ck;djf.a m˙;Hd.YS,s fkduiqre
∞hl;ajh ksidu fu;rï ims˙ foõ úukl ksudj ±lSug wdis˙ ,nd we;' ,laI 400 l uqo,la ±kg jeh ù we;' id' finia;shka uqks∫kaf.a msysg wdYsr®jdoh .,d hk mskaìula f,i msysgd m;d kka foiska meñfKk jkaokdlrejka ksula ke;' ta w;r fnd≥kq ne;su;=kaf.ka o wvqjla ke;'
óiïjdis ck;dj fj; ;s<sK ù we;s ¨r®≥ úuk foõue∫r jgd we;s mjqr ;=<ska †iajk w,xldrh fukau u,a f.duq olsk úg is;g ±fkkqfha myka is;sú,sh' ke$ó.uqj †idkdhl óiï fiajl .re YS% ,d,a fµdkafiald msh;=udf.a uQ,sl;ajfhka t;=udf.a úfõlh iqj myiqjo mjd fkd;ld foaj ck;dj
foú∫ka fj;g <Ûd lrùfï ;sr w†gkska óiu mqrd †h;a lrk wOHd;añl jevigyka o m%YxikShhs' t;=udf.a mQr®K lemùu yd uÛ fmkaùu u; †jd rd;s% fkdn,d fjfyfik óiï iyh msh;=ukaf.ka óiug bgqjkqfha wñ, fiajdjls'
we.akia ishU,dmsáh" isisr ta' m%kdkaÿ
15 msgqjg
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 20 jeks od b˙∞
jirla mdid m< flfrk
§Wm;¶ k;a;,a i`.rdfõ
2018 jir fjkqfjka ksl=;a
l< 9 jeks l,dmh miq.sh∞
t<s±lajqks'
fld<U w.ro.=re
w;sW;=ï ue,alï ld†k,a
rx‚;a ysñmdKka we;=`M
ro.=re ysñmdKka yd
msh;=ukaf.a o iqn me;=ï
m◊jqv yd úúO ls;=kq úoaj;a f,aLl f,aÅldjkaf.a
msh;=uka yd meú† fidhqre fidhq˙hkaf.a o ,sms yd
me†j,ska fujr i`.rdj w,xldr ù we;' th l,d;aul
núkao m˙mQr®Kh'
jr®;udkfha wm iudch ±äf,i k;=ù we;s
wêm˙fNdackjdoh ;=<" k;a;f,a ñys˙hdj;a" wOHd;añl
nj;a iS>%fhka .s,syS hk m˙irhl" iq`Mfjka fyda wm
wkHhka fjkqfjka wdorfhka lrkd fohska ikd;k
úuqla;shg uxfm;a újrfjk nj wm yg mila lr,Sug
§Wm;¶ k;a;,a i`.rdj u.ska tys ixialdrljreka jQ
úlagr® foysmsáwdrÉÑ yd ms%hka; mSgr®ia uy;ajreka .kakd
,o uy`.= m%h;akhg m%°mfhka iqn me;=ï
wekagka md˙ia
Wm;
«kdr®:
m%°mh
mqj;am;g ishji
imsreKq yefÜ
oYlfha isg
m%°mh iu.;a tu
jljdkqfõ°u
±ky`≥kdf.k
bka oijirlg
miq w;sk; .;a
wdorjka;sh iu.;a
ine`†j f.jQ „ú;
.ufka° yuqjq
mqoa.,hska" is≥jq
isoaëka uqyqK
fokakg is≥jq
wNsfhda. ms<sn`o
ñysu;l tla;eka
l< lú mx;s mkylska iukaú; rij;a ldjH ksr®udK
ix.%yhls' ta nj miqmsg ljrfha i`oyka m<uq lúfhkao
fmkajd ° we;'
§m%°mfha wjqre≥ tlish mkyla imsreK
w;sk; f.k wehf.a f,i uu fkdie,s mshuek
mkia jirla ;=< .;jqKq fidïki ,o wmuK
is;a;ï lf<ñ wu;l jkafka ke;s lsis†k¶
wdrïNfha°u m%°mfha ,smshla m<lrjd
.ekSug .re wr®kiaÜ fmdaref;dg msh;=ud yuqùug
.sh l;=jrhd t;=uka ≥ka Wmfoia wkqj ls%hd
l< wkaou;a thska miqj m%°mfha flál;djla
m<lrjd .ekSug fjk;a kjl f,aLlhl= th
;ukayg Ndr≥ka wkaou;a lú mx;s
follska lshdmdk Tyq †.=l,la m%†mfha ysgmq
ixialdrljreka yg ;=;s fokakgo wu;l lr ke;'
fuys° úfYaIdldrhlska ysgmq iyh ixialdrl fkdanÜ
udj,f.a uy;dKka isysm;a lr we;af;a t;=ud Tyqf.a
muKla fkdj wef.ao yo ne`os p˙;hla nj mila lrñks'
mkia jirl f,aLl †úfha ;u fyd`ou risldúh
;u wdorjka;sh nj mjik lúhd ;u ksr®udKlrKh
fjkqfjka weh ∞hljQ wkaouo isysm;a lr we;'
§ks† jrdk yeu †fkl f.fjk ;=reo ue†hu
/`† isáh nj weh wu;l kE ud wi,u
ud lshkafka fudkjd±hs úuid wjik uu
,nd.;sñ wehf.a wkque;sh lúhg yeu¶
lúhd wikSmfhka fmf<ñka isá úfgl ish ì˙`o
†jTiqjla f,i m%°mh f.keú;a ≥ka nj;a weh .eínrj
isáh° mdme†fhka tkúg is≥jq wk;=rlska m%°mh ksid
fíreKq wkaou;a †h◊hg ;nkakg kula m%°mfhka
fidhd.;a wdldrh;a †h◊hg mdi,la fidhd
.ekSug m%°mh msysgjQ whqre;a m%°mh weiqfrka yuqjq
f,aLl ñ;=rka ;u l=reish f.khdug isfudka
isrfkajqia,d jQ yeá;a olajñka l<.=K ie,lSfï W;=ï
udkj oyfï ksr;jk Tyq fuu lD;sfha ms≥u lr
we;af;ao tf,iu f.kaf.g f.dia m%°mh fnok iqyohka
ygh'
iqis,a fyÜáwdrÉÑ
fmd; m;
idu ñysr1959 jifr® isg wLKavj
m<jk cd;sl k;a;,a
l,dmfha yegjk l,dmh
fudrgqj w`.=,dfka°
m%:ujrg t,solajk ,o
k;a;,a l,dmfha m%:u
ixialdrl ˙pâ jika;
l=udrh' w;s W;=ï ue,alï
ld†k,a rx‚;a ysñmdKkaf.a
mKsjqvhlska t<s±lajQ fuu
l,dmfhys k;a;,a m◊jqvh"
k;a;f,a wre; fudkjg
meye†,s flfrk ,sms me† /ils' j;auka
ixialdrl weka;kS ch,;a m%kdka≥ uy;d we;=`M ks,
uvq,a,g m%°mfha WKqiqï iqn me;=ï'
iqniµs,SIka wnhfldakaf.a
ksi`oeioe,l weia fuka fudkrmsf,a we;s iq<s
jeks weia i`±iah' i`±ia 5la muK tl
msydgqjlh' ksi," ksu," ksØi fia id∞.;a ksi`±i
kï ckaoia rys; hkqhs' Pkaoia Ydia;%h moah ldjH
m%nkaOkfha kS;s¯;s W.kajhs'
ishnia,lr" ii∞j;" uqjfoõ∞j;" lõ is`MñK"
iso;a i`.rdj" f,dafldamldrh .S ú˙;sks' iqNdIs;h"
f,dajev i`.rdj" yxid† ikafoaY ldjH t<siu ú˙;sks'
ishÆ cklú;a" fndfydaúg .S; .S;sld;a t<sjeáka
ne`†K' t<siu ú˙;ska iS.s˙ .S álls'
ú˙;ska ñ≥Kq" .oah moah w;r ksnkaOk .ek uq,ska
w;ay∞ neÆfõ „'î' fiakdkdhlh' 1950 uq,° ksi`±ia
lú ìysjkakg mgka.;s' udáka úl%uisxyf.a f;a¯
.S" „'î' fiakdkdhlf.a renhshdÜ" is˙.=Kisxyf.a
uia f,a ke;s weg" .=K∞i wurfialrf.a Ndj .S;
fï w;r m%Odkh' chfldä msh;=ukaf.a ;re kue;s
lúfmdf;ao ksi`±ia lú lSmhls'
tmd ug lsis
fohla Tnf.ka
bfí uf.a ys; Tng wefokj' m%°mfha me† k†fha
t<siu lú fndfydah' olsk ksi`±ia lú ál riska
ysiah' ms<sfj< fldfy;a ke;sfiah' úgl fma<shl tl
jpkhls' ta w;rjQ is;a.;a ksi`±ils fï'
iñ`≥ka fuka
l=reishla ord
huq wms t;=uka miqmi
420
ls%ia;=;am;a;sh§uf.a k;a;, ≥.shd
n;alk ∞h¶
uf.a k;a;, mj m,a,sfh
hk∞h
hk f;audj hgf;a
k;a;f,a iene iajrEmh
jr®;udkhg .e<fmk
f,iskao ld,Sk ;;a;ajhka
ú.%ylrñkao hq.fha
wjYH;djhka f,ig
fujr wm w;rg m;a
§ls%ia;=;am;a;sh¶ i`.rdfõ
fojk fj`Mu ^fojk
l,dmh& miq.sh k;a;,a †kg
iu.dñj t<solajk ,°' th
l`M;r l,uq,af,a wdfõ u˙hd wdh;kfha ks, m%ldYkhls'
;j ;j;a wre;anr ,sms iys;j wm w;rg ióm lrkakg
ixialdrl uKAv,hg «kdr®: m%°mfha WKqiqï iqn me;=ï
tï'fcda md˙ia
§ls;= iñ`≥ .sh u.
hñka fn∞y∞ .kakd
k;a;,g is; .; fhduq
lruq¶ hk f;audj hgf;a
l=reKE., ro.=re w;s W;=ï
yer,aâ weka;kS fmfr®rd
ysñmdKkaf.a m◊jqvhla
iys;j 30 jk fj`Mfï 04
jk l<dmh we;=.,amqr meú†
ckikaksfõok mr®Iofha
ks, m%ldYkh 2018 jifr®
k;a;, fjkqfjka ck;dj
w;rg m;alrk ,°' ixialdrl uKav,hg m%°mfha WKqiqï
iqn me;=ï
1976 jifr®° wdrïNù
jir 42la mqrd k;a;,a
iufha wm w;rg tk
W`≥jma ñysr .re wr®kiaÜ
fmdaref;dg msh;=ud" .re
ch,;a n,.,a, msh;=ud iy
.re ms%h chudkak
hk mshjrekaf.a
wkqYdil;ajfhka
iy uelaisuia frdahs
iy Ysrdka ffu;s% f.a
ixialdrl;ajfhka 42 jk jrg;a miq.sh∞ t<s±laú◊'
§W`≥jma ñysr¶ kue;s ri id.rh ji˙ka jir Ñrd;a
ld,hla wdhq ,en mdGl is;a i;ka ;=gqfõjd hehs m%°m
mqj;a mf;ao taldhk me;=uhs'
m%oSmhhs wehhs uuhs
W÷jma ñysr
myka geU
ksr®u, u˙h ksld-
fha .re tia' rka†,a m%kdka≥
msh;=ukaf.a ixialrKfhka
§ueifkdoa ;reK .uk¶
u.ska §msh.eg fm<¶ kñka
ff;%udisl i`.rdfõ wÆ;au
l,dmh §iq∞ku ;=<ska
m˙K; Ndjh lrd''''¶ hkak
f;aud lrf.k ksl=;a ù we;'
;dreKH jkdys jeäysá
úhg yd m˙K; njg iq∞kï
jk ld,h f,iska wr®:l:kh lrñka fmd≥fõ ;reK
fm<g iEu fohlgu iq∞kï ùfï w.h yd jákdlu
my∞ °u fujr l,dmfha wruqK ù we;s nj fmfka'
wjidkfha §m%;sm;a;s rys; mqoa.,hkaf.ka m%fõYï jkak'
Tn hym;a .;s mej;=ï ;=< „j;a jkak' tlsfkldj
wkqlrKh lrkjdg jvd Tn ;=< hym; jr®Okh lr
.kak' §hkqfjka werhquls∑
iS' wdr®' älaika wekagks
msh.eg fm<
khs„˙hdkq f,aLl fckqjd Ñkqjd wfpfíf.a kï lD;sh §lud l< uekj iñ`≥ks¶ kñka isxy<g
m˙jr®;kh lrk ,o iS,j;s ue◊fla uy;añh tu .%ka:h w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a
ysñmdKkag w.ro.=re ue≥fr®° ms<s.ekajQ wjia:dj'
whs˙ka fmfr®rd
m%ùk lf;da,sl f,aLl f,kdâ l=fr® uy;df.a l=`M≥,a
ksr®udK ix.%yh yDoh idCIsfha f∞axldrh ck.; ls¯fï
Wf,f<a° fírej, m%dfoaYSh f,alï p;=r ñ,ard– uy;dg
ms<s.ekajQ whqre'
iS' wekai,ï m%kdka≥
zTnf.a heÿug ijka fokakg foú÷ka n,d isákjdZ
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 20 jeks od b˙∞
11úYaj iNdj
mqrd jir myla
;siafia ´iafÜ%,shdfõ fjr<nv kdWre yd jEkqia irKd.; l|jqre j, r|jd isák irKd.;hka yd trgg kS;s úfrdaëj ixl%uKh jq ms˙ia ms<sn| .egΩj wjika ls¯ug lghq;= lrkakehs ´iafÜ%,shdkq lf;da,sl ro.=re iïfï,kh trg rcfhka b,a,d isà'
´iafÜ%,shdfõ lf;da,sl ro.=re iïfï,kfha iNdm;s w;sW;=ï udla
fld,a˙â– w.ro.=re ysñmdKka wka;r® cd;sl Y%u ixl%u◊l †kfha° fï
m◊jqvh ksl=;a lr ;sfí' zTjqkag ksjykla fidhd fokak' ±ka we;s'
fyd|fgdau we;sZ hehs w.ro.=re ysñmdfKda rcfhka b,a,d isá;s'
´iafÜ%,shdkq rdcH m%;sm;a;shg wkqj kS;s úfrdaê Y%u ixl%u◊lhka
fukau kS;s úfrdaêj trgg we;=Æ jkakka l|jqre j,g hjk w;r bl=;a
mia jir mqrd tfia r|jd .kq ,enQ ms˙i .ek trg lf;da,sl ro.=re
iuqΩj tfia b,a,d isà' fï l|jqre .; mqoa.,hska .egΩjg ksis úi∫ula
,nd °ug rch lghq;= fkdls¯u ms<sn|j ro.=re iuqΩj n,j;a ixfõ.h
m<lr isà'
fufia j,x.= ùid n,m;% rys;j trgg we;=Æ jk ms˙ia meismsla
l,dmSh ¥m;la jk kdWre yd mmqjd ksõ.skshdfõ uEkqia ¥m;aj, r|jd
;nhs' fï w;r udkqia ¥mf;a r|jd isák 500 lg wêl irKd.;hkaf.a
.egΩjg jydu úi∫ï ,nd fokakehs memqjd ksõ .skshdfõ lf;da,sl
ro.=re iuqΩj o b,a,d isà' we;eï /|jqï lrejka bl=;a∞ 6 jeks ∞
k;a;,o l|jqrej, ieurE neõ memqjd ksõ.skshd lf;da,sl ro.=re iuqΩ
m%ldYl ief,aishdk ksldhsl .re
wïfn%daia fmfrhsrd msh;=ud ksl=;a
l< ksfõokfha ±lafõ'
fï ¥mf;a fjfik
/|jqïlrejkaf.a fi!LH ;;a;ajh
ms<sn|j ro.=re iïfï,kh
n,j;a lïmdjg yd fõokdjg
m;aj isák nj;a ffjoH m%;sldr
i|yd fud˙ianhs jrdhg /f.k
.sh /|jqïlrejka kej; †jhsk
lrd /f.k ú;a we;ehso mejfia'
bl=;a fkdjeïnrfha° meje;s
wdishd meismsla wdr®:sl iyfhda.s;d
iuqΩjg iu.dój fï l|jqfr®
;;a;ajh ks¯CIKh ls¯fï°
/|jqïlrejka ±ä udkisl
mSvkfhka" nfhka yd ;e;s
.ekafuka m%udKhg jvd ms˙ila
tlaj isàfï wd†kj j,ska fukau
ukaofmdaIKfhka fmf<k neõ
wkdjrKh jQ nj .re fmfrhsrd
msh;=ud olajd isà'
fï whg blau◊ka ksoyi ,nd
°u tlu úi∫u nj;a" fï jk
úg ish †ú kid .ekSfï jEhï
≥l jHr®: ls¯ug yels jQj;a th
;j≥rg;a tfiau fõ±hs hkak
iel iys; njgo msh;=ud wk;=re
wÛjhs'
meismsla id.r l,dmfha msysá fid,uka ¥m;a
ys fjfik lf;da,slhkaf.a lghq;= ndrj isák w;sW;=ï Æishdfkda lefm,a,s ro.=re ysñmdKka y∫kajkafka zmshdUk îial=kakdkafiaZ kñks' Bg fya;=j Wkajykafiag mshdöug w;a;gq we;s ksid fkdj ¥m;a ≥isï .Kkdjl fjfik iajlSh negΩjkag wjeis wdydr" fí;afya;a /f.k w;sW;=ï lefma,a,s ro.=re ysñmdKka l=vd .=jka hdkhla mojdf.k ;eka ;ekaj,g hk ksidfjks'
Wm;ska b;d,s cd;slhl= jk w;sW;=ï lefm,a,d ro.=re ysñmdKka mQcljrhl= f,i
ms,smSkfha 35 jirla fiajh l< ief,aishdk mQcl ;=fuls' 2007 Tlaf;danrfha° .sfida ro.=re
jiug Wkajykafia iïm%dma; jkafka uyd N+ñlïmdjlska fid,uka ¥m;a ys ksjdi" foõue∫re"
mdi,a úkdYj f.dia ih uilg muK miqh' l=vd ¥m;a oyilg wêl m%udKhlska ie≥ï,;a
fid,uka ¥m;a iuQyfha .sfida ro.=re jifï lf;da,sl tfårdKka f,i ¥m;a 40 l 136"347 jQ uqΩ
ck.ykfhka 11] lf;da,slhka jQ ksid 15"000 muKjQ Tjqkag fiajh l<hq;= úh'
zuf.a uq,au ldr®hh jqfka úkdYù f.dia ;snQ wdik foõue∫r" óiï 7 l m,a,s yd mdi,a 12 la
m%;sixialrKh i|yd ck;dj †˙.ekaùuZ hhs t;=ud mjihs' fï ¥m;a rdcHfha ¥m;a 40 g f.dvìñka
hEu b;d wiSre ≥Ialr lghq;a;ls' b;d,s lf;da,sl ro.=re iuqΩfjka ,o uQ,Huh wdOdr Wmfhda.s
lrf.k mshdir mqyqKqjla ,nd.;a w;sW;=ï lefm,a,d ro.=re ysñmdKkag w,ag%d,hsÜ ieye,aÆ .=jka
hdkhla ,enqfKa ish .uka ìuka hEu i|ydh'
jr®I 2011 mgka fï .=jka hdkfha kshuqjdKkao f,i lghq;= lrk w;sW;=ï ÆIshdfkda
lefm,a,s ro.=re ysñmdKka frday,a" mdi,a iy ls;=kq ix>hka neye±lskakg hkafka wjYH fí;a
fya;a iu. uQ,sl wjYH øjHo fmd† ne|f.kh' zfï ro.=re jifï ie±yej;=kag n,mdk nrm;,
m%Yakh ;uka fldkajQ ;ksjQ ms˙ilah lshk yeÛSuhs' fuh ke;slrkakg mqΩjka tlu uÛ yels yeu
úfglu Tjqka uOHfha isàuhs' fï fmkS isàu jvd;a wre;anr jkafka ta fmkS isàu Tjqkag hï
wre;la ,ndfokafka kï muKla neõ t;=ud wjOdrKh lrhs'
ieye,aÆ .=jka hdkhg mskais≥
jkakg ro.=re ysñmdKkag tla óiï
n, m%foaYhlg jirl ° f;jrla fyda
mia jrla hEug yels ù ;sfí' tfy;a
hï fyhlska fï ieye,aÆ .=jka hdkh
fkd;snqfKa kï t;=udg fndaÜgqfjka
fï .uka hkakg is≥jkq we;' fndfyda
úg ld,.=◊l úmr®hdihkag ,lajk
meismsla id.r l,dmfha fndaÜgq .uka
b;d Nhdkl jk w;r ta ksidu th
úhoï wêl ldr®hhls' 2018 Tlaf;danr®
udifha mgka t;=ud jv jvd;a ldr®h
nyq, ù we;af;a ish mQcl ix>fha
;reK mQcl mq;=kaf.ka fofokl= Wiia
wOHdmkh lghq;= i|yd b;d,shg
heùu ksidfjks'
zfïl we;af;kau nrm;,
m˙;Hd.hla th iqΩmgq fohla
fkdfjhs' wjYH;dj,ska y˙ wvlg
wvq mQcl ms˙ila isáh° l< fï
wdfhdackhg foúhka jykafia m%;spdr
olaj;ehs t;=ud ;rfha úYajdi lrhs'
kj foaj le|ùï i|yd b;du;a
fyd| iudc jgdmsgdjla f.dvke.S
we;s nj mjik ro.=re ysñmdfKda
;reK ;re◊hka w;a±lSï nyq,
ms˙ia j,ska uÛfmkaùï ,ndf.k
Or®fudamfoaYlhka iy kdhlhka mqyqKq
lrñka isá;s'
wmf.a mshdKka jk foúhka jykafia wmf.a he≥ug ijka fokakg n,d isák nj isysm;a
lrk ta he≥ug ijka ° Bg ms<s;=re fokafka orejkag W;a;r fok ;d;a;d flkl= ú,isks' tys m%;sM,h jkafka w∞< ;eke;a;df.a „ú;h fjkia ls¯u hehs w;sW;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud wjOdrKh lf<ah'
n∞∞ †k meje;afjk uyck yuqj wu;d
l;d l< Wkajykafia fufiao mejiQy' lS j;djla
wm b,a,d isá foaj,a fkd,eî f.dia weoao@ wm
ishÆ fokd ta w;a±lSu ,nd we;' lS j;djla
wm jid we;s f∞rg ;Ügqlr f∞r jid we;s nj
±kf.k weoao@ f–iqia jykafia wmg lshd ° we;s
m˙† tjeks fudfyd;l° W;aidyh w;a fkdyer
†.gu ls%hdlrkak' hdÉ∆j ksr;=re wmf.a
„ú; fjkia lrkjd' wm jgd h:dr®:hka fjkia
lrkjd' iuyrúg ish,a, fjkia fkdjqk;a wvq
;rñka wmj muKla j;a fjkia lrkjd' wmf.a
yoj;a fjkia lrkjd' f–iqia jykafia wmg
iy;sl lf<a Y=oaOd;auhdKka jykafiaj wmf.a
hdÉ∆ wkqj ,nd°ughs'
Y=oafOda;a;u msh;=ud mruKav, he≥fï
Or®fudamfoaYh .ek ie±yej;=ka ±kqïj;a
ls¯ug lghq;= lf<ah' t∞ f–iqka jykafiau
wmg lshd ≥ka mshdKka jykafiag lrk
hdÉ∆j W.kajd lshd isáfha udΩjl= b,a,d
isák orejl=g fma%ujka; mshd lsis ojil
kd.hl= foaú±hs lshdh'
„jk .ufka úúO ye, yemamSï ueo y~d je,fmk mSä;hkaf.a wfπakdj foúhka
jykafia fj; flfrk y~d je,mSula neúka hym;a Wfoid wem lemjk ishÆu ck;dj Bg ijka °u foaj jrm%ido fkdu|j ,nd .ekSug ,efnk úr, wjia:djla hehs w;sW;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud bl=;a b˙∞ frdaufha id' mS;r neis,sldfõ° m%ldY lf<ah'
fojk jrg;a meje;ajqKq f,dal
mSä;hkaf.a †kh iurñka meje;s foaj
fufyhg frdauh yd ta wjg ksjdi
ke;s udj;ajdiS mqoa.,hka 1500 lg
wêl ms˙ila iyNd.s jQ w;r †jH
mQcdfõ ckjkaokd lghq;= j,go Tjqka tlaúh'
tys° ie±yej;=ka weu;+ iiqka mshd kQmka orejka .íidfjka jkioa° kef.k wfπakdj" wdydr ke;s
lñka ukaofmdaIKfhka fmf<kakkaf.a wf\dakdj lS%vdmsáhl i;=áka iskdish hq;= fhdjqka orejka fndaïn
mqmqrejd ye¯ug fhd∞ .ekSfï° kef.k wfπakdj fukau ;u Wmka ksjdi yd .ïìïj,ska m<jd ye˙
irKd.; ck;d wfπakdj ksrka;rfhka wm iudch ;=<ska kef.k neõ isysm;a lf<ah' t∞ fuka wo;a
,direia,df.a ≥la l∫Ω" wf\dakd kef.kuq;a fi!Nd.Hfha udhdfjka wm ≤ia wkaOj" ijka ìys˙j ;sîu
fÄockl hehs Wkajykafia wjOdrKh l<y'
†jH mQcdfjka miq ;s˙ka∞˙ he≥ug tlajQ iiqka mshd th ksudlr ijeks mdjqΩ Yd,djg .sfha †<s∫ka
1500 fokd iu. †jd fNdackh je<£ugh' ,dika.d" l=l=Ω uia" w, yd b;d,s w;=re milajk ksrduqiq j,ska
fNdack ix.%yh iukaú; úh'
mSä;hkaf.a wf|dakdjkag ijka §u foaj jrm%ido ,nd.ekSug úr, wjia:djlaæ
ol=Kq meismsla l,dmfha zmshdUk îial=kakdkafiaZ
´iafÜ%,shdfõ irKd.;hka yd kS;s úfrdaêj meñ◊ whf.a .egΩjg blauka úi∫ula ro.=re ysñmdfKda b,a,d isá;s
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 20 jeks od b˙∞
r gla md,kh ls¯ug
n,dfmdfrd;a;=jk ´kEu ck
kdhlfhl=g iqúfYaIjQ nqoaêhla ;sìh
hq;=uh' rfÜ ck;djf.a iqnisoaêh
fjkqfjka lemjk Tyqg ≥rolakd
kqjKla o ;sìh hq;=h' ;ud .ek fkdj
jvd;a ck;dj .ek is;k wd;audr®:ldñ
fkdjk mqoa.,fhla f,io Tyq ls%hd l<
hq;=h' ck;djf.a wdrCIdj muKla fkdj
Tjqkaf.a yo .eiau y`≥kdf.k Tjqka
fjkqfjkau lemjk mqoa.,fhla fjf;d;a
ta ck kdhlhd ck;djf.a jdikdjg
ìysjq flfkla jkq ksh;h'
ck;dj fjkqfjkau ;u „ú;h
leml, tla;rd rdcHhla md,kh l<
rc;=fula isáhd' ;u wi,ajeis rdcHh
md,kh l< rcqf.a nqoaê uysuh m˙CId
ls¯ug tu rcqg wjYH jqkd' ta i`oyd ta
rc;=ud fj; úfYaI wmqre ;E.a.la heõjd'
tu ;E.a. jqfha tl iudk fmkqfuka
iy nr m%udKhlska hqla;jQ rka ms<su
;=kla' fïjdhska
jvd;a jákd ms<suh
l=ula±hs ;SrKh lr.;
fkdyelsj wi,ajeis
rdcHfha rc;=ud
úu;shg m;ajqKd' ish
rfÜ fjfik ishÆu
nqoaêu;=ka le`ojd Tjqkaf.a woyia úuid
neÆj;a fï ms<su ;=k w;r lsisu fjkila
fkdfmfkk ;rug tajd tl iudk njhs"
Tjqkaf.a u;j jqfha" fuh tu rc;=udg
n,j;a ,–cdjg n`≥kajQ ldrKhla jQjd'
ne¨ ne,aug tu ms<su ;=ku iEu w;skau
tl iudk nj i;Hhla' wjidkfha°
lsishï jrolg isr o`vqjï ,nñka isá
tla;rd ;reKfhla ms<su ;=fka .eg`Mj
úi∞,Sug b†˙m;a jqkd' uq,ska rc;=ud
Tyqf.a b†˙m;a ùu .ek jeä leue;a;la
fkd±lajqj;a miqj Tyqgo wjia:djla
,nd°ug rcq leue;a; m,lrñka wjir
≥kakd' ms<su ;=ku uekúka m˙CIdl,
;reKhdg iEu ms<suhlu lk u; l=vd
is≥rla we;snj fidhd.; yelsjqkd' Tyq
isyska kQ,laf.k tla tla ms<suj, is≥re
;=<ska tajd hjd m˙CIKhg Ndckh l<d'
m<uqjk ms<sufha kQ, msg;g wdfha tu
ms<sufha uqLh ;=<skqhs' fojk ms<sufha kQ,
msg;g wdfha wfkla lk ;=<sks' f;jk
ms<sufha kQ, msg;g wdfha b;d wudrefjka
jqjo Worfha kdNsh ;=<skqhs' ;reKhd
b;du;a ch.%dys ,S,dfjka rc;=ud foin,d
iskdiqkd' ;reKhd rc;=udg lreKq
meye†,s lrkakg mgka.;a;d'
rc;=fuks lsishï f;dr;=rla lk
jel=Kq l< Tyqf.au uqúka th msg;g
hkjd' fojk ms<suh iy kQf,ka m%ldY
jkafka tjka f;dr;=rla ijka jel=Kq l<
th ;j;a ijklg ±k.ekSug ,efnk
njhs' ;=kajk ms<suh iy kQ, ,ndfok
wre; kï fujka f;dr;=rla wdrxÑjQ l,
th ;=<u ksokalr .kakd njhs' §rc;=ud
;reKhdf.a nqoaêh .ek i;=gqú Tyqg
;E.sfnda. ,nd° Tyqj isr o`vqjñkao ksoyia
l<d' fuu ms<su ;=<ska fmd≥fõ m%ldYjk
woyi kï iEu wfhlau msg;ska tlyd
iudk f,i fmkqk;a we;=,dka;fhka
Tjqka tlsfkldg fjkiajQ iajrEmhla
orK njhs" b;ska fï ;sfokdf.ka rdcH
fiajhg iq≥iq ;eke;a;d rc;=ud f;dard.;
hq;=hs' ryila fyda lsishï f;dr;=rla
úYajdifhka hq;=j ;uka ;=<u rojd.;
yels ;eke;a;d rdcH fiajhg jvd;a iq≥iq
nj ;SrKh lr.; hq;=h' iuyre hïlsis
f;dr;=rla ±k.;a l< ;ek fkd;ek
n,d jpd, f,iska th m%ldY lrkjd' wm
mjik foh ms<sn`oj ks;ru mfriaifuka
lghq;= ls¯u WÑ;hs' ienE nqoaêhla we;s
;eke;a;d ieu lghq;a;l°u ;ekg WÑ;
kqj◊ka ls%hdfldg ksis m%;sM,
fk,d.kshs' wo iudcfha fkdfhla wdrjq,a
iy .egqï we;s jkafkao ienE nqoaêu;a
mqoa.,hd l<n, fkdú ikaiqkaj ;u
lghq;= fufyhjhs' .egqï iy l,n,ld˙
wjia:d ,°' blauka fkdúh hq;=hs' l;dfõ
i`oyka ;reKhd b;du;a ksixi,j
ms<su ;=< m¯CIdfldg ienE nqoaê uysuh
l=ula±hs rc;=udg jgyd ≥kakd' isr.;ù
isáh;a Tyqf.a uki ksrjq,a iajNdjhla
.;a;d' isfrka ksoyia ùugo Tyq iu;ajqfha
Tyq i;=jq ;SCIK nqoaêh ksidh' ienE
nqoaêhla ysñ mqoa.,hd ;u „ú;ho hym;a
f,i yiqrejdf.k iudchgo jev∞hs
mqoa.,fhla njg m;afjkjd' ienE nqoaêhla
;=< ls%hd lrñka hym;a mqoa.,hka jkakg
W;aiy lruq'
ysf;damfoaYfhys i`oyka jpk fufkys
lruq'
§udf.a mq;%h úplaIK nqoaêho
;slaIK «kho †hqKq lr.kak'
tajd Tn flfrka myj hkakg
bvfkdfokak' tajd Tng „jkho Tfí
f.,g wdNrKhlao jkq we;¶ ^ysf;damfoaY
3(21-22&
miq.sh i;sh yd inef`oai;=kag ,nd ° we;s f;jks wei
tf,iskau i;=ka ñksidf.a úúO
wjYH;d i`oydo fhd∞ .efka' ñksidg
wdydr ,nd °ug wu;rj Tjqka ,o ;j;a
jrm%idohls' ñksidg fkdue;s ;=kajk wei
fyj;a §fg,sm;s¶ ls%hd;aul ùu'
iuyr i;=kag b;d ishqï
bjla we;' w,shd iy we;d'
iq<x yuk †idj Tiafia
bjlr ñksid tk nj ±k.kS'
n,a,d bfjka ;u iajdñhd
b;d wE;l isg tk nj ±k
.kS' jr®;udkfha fidhd.;a
wdldrhg n,a,dg ;u
iajdñhdf.a mdofha ms<sld we;s
njo fidhd.; yels nj jdr®;d
fõ' ta ms<sn`oj ;j ≥rg;a
mr®fhaIK m;ajk njo i`oyka
úh'
i;=ka ksr®udKh lr we;s whqre
tfiau foaj uysuh fmkajk
;j;a wjia:djls' ta ta i;=ka
úúO wjYH;d wkqj ksr®udKh
fl¯ we;s wdldrh'
we;dg iy w,shdg b;d nr
Y¯rhla we;s fyhska" ta nr
ord .ekSug jxf.äjka ll=,a
y;rla ,nd° we;' tfy;a tu m%dKhu
,nd≥ka l=yqUqjd weyego fkdfmfkkd
wdldrhg ksr®udKh lr we;' we;dg"
w,shdg úYd, f,i c,h wjYH jk
fyhska ta i`oyd †.= kdihla ,nd° we;'
tu †. kdia fyd`vje, tu i;df.a
wdrlaIl wúhla fukau" w;la f,io
Ndú;d flfr®'
wmQre i;aj wdrCIdj
ñksidg fukau i;=kgo i;=rka isá;s'
n,j;d ks;ru ish n,h Ndú; lr
wirKhd hgm;a ls¯ug fyda urd ±óug
ks;ru j,slhs' fuh i;aj f,dal fmd≥
Or®u;djhls'
fï neõ okakd wm foú`≥ka lf<a
l=ulao@
tfia isák wirK i;=kag úúO l%u
u.ska ish wdrCIdj ;udgu ilid .ekSfï
l%ufõohla ksr®udKh lr °uhs' fujka
l%ufõo i;aj f,dalfha nyq,h' fï bka
lsysmhls'
n,kak b;a;Ejd l+re iys;j tu
i;d i;=rl= ≥gq úg tu l+re tlS n,j;a
i;dg úo „ú;h .,jd f.k mek hhs'
bíndg ±ä lgqjla wdjrKh f,i ,nd°
tu i;dg ys˙yerhla jk úg jyd th
;=<g ˙x.d fmÜáhla fuka ksYap, ùfuka
„ú;h /l .kS' ll=`Mjka" f.dÆfn,a,ka"
leianEjd bka
lsysm fofkls'
úúO ir®mhskg
;udf.a
wdrCIdj i`oyd
msöu" láka
úI úo mek
hdu" imd ld
mek hdu wd†
l%uhka Ndú;d
lr;s' w,xldr
i;l=jk
fldrfmd;=
nyq,
lene,a,Ejdg
fndfyda i;=rka
isà' wk;=rla
≥gq nj ±kqKq
ú.i tu i;d
fnda,hla fuka
.=,sù isá' túg
i;=rdg lsisjla
ls¯ug fkdyelsh'
iuyr i;=ka ;u wdrCIdjg ;r®ckhla
jQ úg m˙irfha jr®Khg wkq.; fõ'
lgqiaid" iuyr iuk<hska" jkaoka" Wr.
i;=ka óg W∞yrK lsysmhls'
iuyr ud`M wïu,d ;u megjqka /l
.kafka wk;=rla ±Kqkq ú.i ish megjqka
CI◊lj lg ;=<g we;=`M lr .ekSfuks'
tfiau leka.rejd ish orejd /l .ekSug
ish Worfha msg; ;sfnk l=vd Wrh Ndú;d
lrhs' uqyq≥ wYajhd ^iS fydaia& megjqka ìys
lr wdrlaIs;j tajd /lSug ish ieñhdf.a
Worh Ndú;d lrhs'
i;aj f,dalfha fujka ishqï Wml%uhka
fndfyda ;sfí' tajd .ek úuik úg tu
l%ufõohka tlsfklg fjkiajk w;r
tajd fufia b;d ksjer†j;a iqCIuj;a
ls%hd;aul ùu bfí is≥jkafka flfia±hs
´kEu whl= is;kq we;'
tfy;a wm fïjd y∞rK úg ks;r
is;k fohls' kùk úoHdfõ u;hka
flfia fj;;a w;s iqúfYaIs úYaùh
ksr®udKlrefjl= fï ishÆ foh msgq mi
isák nj'
tfiau tu ksr®udKlrejdf.a ksr®udK
iy ,nd ° we;s úúO l%ufõohka .ek
n,k úg ta ksr®udK is≥l, yia;h
woaù;shhs' lsisfjl=g wNsfhda. l<
fkdyel' ta iEu fohlau t;rïu iqúfYaIS
f,i;a l%udkql+,j;a ksjer†j;a ksr®udKh
fldg we;' by; i`oyka m˙† tajd idCIs
iys;j Tmamq fldg we;'
úoHdfjka ;sfnk fohg ksr®jpk
foa' tfy;a tajd tfia jkafka flfia±hs
lshkafka ke;'
úfYaIdx.
.re we;fkaishia iurisxy msh;=ud
ioyï is;sú,s
b;sydih †úhg jeo.;a fõ' tfia jqj;a" hq;= ke;" t;ku /`° isákakg'
isysk ujdf.k wkd.;h .ek is;=ú,s Tiafia .uka l<;a w;S W;=ï fudfyd;hs
fï t<ö we;af;a∑∑ úis¯ hkakg fokak tmd bv fudfydf;a jákdlu w,a,d .;
hq;af;a" ys,a we;s n`≥kg jákd ff;,h j;alr .kakd fudavlula lr.kakj
fkdfjf∞a@@ ta ta fudfyd;g ;s<sK f.dvla iqf∞;=ï jrñka ,fnkd nj f;areï
.;fyd;a" m%«fõ W;=ïu ;s<sKh th jkafkauhs' th /l.kakg" w,a,d .kakg"
fudfydf;a †úhg iq∞kïo Tn@@ Tõ úis¯ hkakg bv fkd;nd th /l.kakg
yeu fudfydf;a wj†fj,d iq∞kï úh hqf;a∑∑ iq∞kïo Tn@@
°mlhla fuka ±yeñ nj;a" weúf<k mykla f,i ±yeñ nj;a" nene<sh hq;=
jkafka" ksy`v fj,d fkdisáh hq;= nj u;la lrkafka" iqmqj; Tiafia th
mjikafka" mS%;sh yo;=< mej;sh hq;= jkafka" Tn wm ieufokdju" f;dardf.k
we;af;a" w;s W;=ïjQ ta ;s<sKh f,djg fnokakhs∑∑ foú`≥f. uysuh m;=rkakhs∑∑
m%ido wm ,enf.k we;af;a - ta ;=< †˙h;a cjh;a ysñù we;af;a'' f,djgu
wefikav ta nj mjikakhs∑∑ mjq,la f,ig;a" fï jifr°j;a''' ;reK ;re◊hka
f,ig;a" ke.S isákakg †˙hla weoaf∞a@ '''' iq∞kïo Tn@@
ldkd kqjfrys irK u`.=, yuqfõ"'' wlr;eínhla we;sjQfha" fik`. f.dvla
ueoafoa''' fï fudfyd;;a" W;=ïu fudfyd;la nj ±k.;af;a" th w,a,d.;a foõ
wïud''' ksy`v fkdù isáfha" wka whj;a tlalr .;af;a" .,a Ndckál c,fhka
mqrjkakhs' tluq;= lfï" wdor®Yh ≥kakd'' fudfydf;a jákdlu fmkajd ≥kakd'''
u`.=,a f.orlg ñ†ri u† jqjfyd;a" th ,–cdjla nj ±k.;a;d''' ,e–cdfjka
wks;a whj uqojd .kakg †˙h ujlafia y`vla k.kafka foaj ue◊fhda'' †˙hla
wmg;a f.k fokjd'' f–iq ;=udfj; mshuka lrkak wdor®Yh wmg;a fokjd' wka
wh fjkqfjka foú`≥ka h†kak iq∞kïo Tn@@
fuys° w;s w.kd ñ†ri jkafka f–iq;=ud ñi fjk ljqf∞a∑∑ wm †úhg rihla
f.k fokafka" f–iq;=ud ñi fjk ljqf∞a@@ „ú; .ufka ñ†ri u† fjkjdh
lshkafka f–iq ;=udj" mfilska ;enqjd jdf.hs∑∑ foaj mshdf.a leue;a; lrkak
ish,a, w;yer t;=udf.a fudfyd;g fhduqjkafka''' ta fudfydf;a° fm<yer mEjg
Yla;sh ,en.;a f–iq;=ud" c,fhka ms˙ Ndck ish,a, w;s w.kd ñ†ri njgu m;a
flrejd' fkdfhl=;a fm<yrmdkd w;fr®''' i;=frda jeäjqfha'' wdf,dalh yd w`≥r;a
we;s jkafka'' m%;slafIamhg ,lajqfha" urKhghs f.d≥rejqfka'''∑∑ W;a:dkh ;=< ch
w;ajqfha''' f–iq;=ud fuka Or®u hqoaOhg Y=' jka;fhda lemjqfha'' wo †k iurk
Y'= finia;shka uqks;=uf.a" †úh;a ta nj mjikjd'' ys;g wrka ke`.S isákakg
iq∞kïo Tn@@
hym;a tfård ksldfha.re fï˙ ,skÜ meú† fidhq˙h
f.k tk úfYaIdx.h
iQodkï o Tn @
i;aj f,dalfha iqkaor;ajh
wm wjáka foaj uysuh w;a olsuq
- 13 -
moaud meää,shka
,nk i;shg »
ienE úpCIK nqoaêh j¾Okh lr.ksuq
^.sh i;sh yd nef|a''''&
;o kskaolg jeà isá lhs;ka udud wj†jk úg wΩhu miqù br mdhd
;snq◊' fofk;a yer ne¨ úg" Wäka we;s rEiai .iao ìug keó we;s m∫re ˙ls,so ≥gq Tyqg úh,s fld, f.dvla u; ks∞f.k isák njo jegyqfkah' ;s.eiaiS ke.sg isá Tyqg" laI◊lj wjfndaO jQfha fmr†k ? ks∞f.k we;af;a jkdka;rfha wNHka;rh ;=< njh' bka miqj Tyq wdmiq lvh fj; hdug ux fidhkakg úh' mE.S keó .sh fld, m∫re ks¯CIKh lrñka ;rula ≥rg b†˙hg meñK" rEiai .ilg ke. wjg ne,Sh' túg .s◊yqΩj wjidkfhka miq ±uQ úg ms<siaiqKq fyda ue,ù .sh fyda m∫re ±l .; yels úh' tu i,l=Kq Tiafia .uka f.k fldams wdÉÑf.a lvhg meñfKk úg uOHdyakh ,Ûdfjñka ;snq◊'
lSm fofkla lvh ;=< ueiai Wv jdä ù isá w;r
fldms wdÉÑ oyj,a wdydrh ms<sfh, lrñka isáhdh'
zwdÉÑ wïfu" y˙ wlr;eínhlafka jqfkaZ hkqfjka
mgka f.k is≥jQ ish,a, lhs;ka udud úiska úia;r lrk
,°' ish,af,dau ksy~j wid isáhy' z´l wuq;= fohla
fkdfjhs' u<jqkaf. udfi° Th .fï lvukaäh u;=
fjkjdZ fldams wdÉÑ mejiqjdh' zTõ' Tõ" ud;a ta .ek
wy, ;sfhkjdZ hehs ueiai Wv isá flfkla mejiqfõh'
kej; fldams wdÉÑ l;dj wdrïN lrñkaZ T;k ;snqK
.ïudkhla' tfla lvukaäh fndfydu †hqKqhs' .fï
fik. f.dvla ysáh' Tlafldu fokd lf;da,sl wd.u
woyk wh' fldard," uqo,shr® hk wh;a lf;da,sl wd.u
je<| .;a;' tjlg ;snqfKa ´,kao ldrhkaf.a md,khla'
md,lfhda .ï jeishkag n, l,d z´,kao frmrud≥
wd.uZ je<| .kak lsh,d' .ïjdiskag ;vdk mSvk l<d'
Bg miafia" ´,kao fid,a∞≥fjda .ïudfkg .s◊ ;sín' uy
úkdYhla l<d' fndfyda fofkla ñh .shd' j˙ka jr Th
.fï lv ukaäh u;=fjkjd hkqfjka úia;r l<dh'
uy;a is;a ;ejq,lg m;aj isák lhs;ka udud wu;d
zTh ldis uäi,h wdmiq b,a,.kak mqΩjka' Th .ïudfka
jrla u;=jqKq úg ;j jrla u;= jk nj wid ;sfnkjdZ
hehs fldams wdÉÑ mejiqjdh' wehf.a Wmfoia m˙† B,Û
isl=rd∞ f.dïuka fõ,dj miqù w∫r jefgkjd;a iu.u
lhs;ka udud lvh fj; meñ◊fhah' bkamiqj t∞
ndr ≥ka uqo,a uäi,h wdmiq ,nd .ekSug hk .ufka
jevlghq;= iQ∞kï lrkakg úh' fmr m˙† tu †f.ka
hq;= fmd,aw;= yqΩ ;=kla ilia lr.kakd ,°' fï jk
úg rd;s% ld,h t<U ;snq◊' fldams wdÉÑ ld,fõ,dj
.ek wjfndaOhla ,nd.ksñka isáhdh' wE; tmsg neoafoa
k˙hkaf.a zyQZ y~o" jeys,sys◊hkaf.a ;shqKq y~o" wksl=;a
ksYdpr mCISkaf.a kdo rgdo" wjOdkhg .;a miq' lhs;ka
udud jdäh fj; msg;alr ye˙fhah'
lΩjr rd;s%fha" .s◊ yqΩj jkñka jk ,eyen yryd
jeà we;s wä mdr Tiafia .uka .kakd lhs;ka ududf.a
wruqK jQfha t∞ u;=jq .fï lvukaäh fidhd.ekSuh'
.s◊ yqΩj ksù hk ld,h ie,ls,a,g f.k b†˙hg hk
úg kshu wämdr w∫fr®u u.ye¯ hdfuka fjk;a wä
mdrla ≥gqfõh' tu wä mdr Tiafia .uka l< úg t∞
≥gq or®Ykh †ia úh' ish .Kka lKdue†˙hkaf.a °ma;sh
u;=ù mdro lr;a;ho fmfkkakg ;snq◊' fmr †k fia
lhs;ka udud lvuekaähg meñ◊fhah' tys ;ekska ;ek
o,ajk ,o myka isgqjd ;snq◊' fndfyda fofkla nvq
ndysrd†h ñ,g .ksñka isáhy' y†isfhau wYajdfrdayl
lKavdhula meñK lvuekaäfha isá ms˙ia fida†is ls¯ug
mgka .;ay' lhs;ka udud ndf.g f∞r wer ;snQ f;a meka
lvh ;=<g ≥j .;af;ah' tys fmr∞ fuka ,dÉpq fïih
,Û lvysñhd jdä ù isák úg tys meñ◊ lhs;ka udud
zuqo,d,s"" uu Bfh ,dÉpqfj ∞, wrka ;shkav lsh, ≥kakq
ldis uäi,h wdmiq fokavfldZ hkqfjka mejiSh' lsisla
l;d fkdl, lvysñhd ,dÉpqj wer ldis uäi,h f.k
lhs;ka udud w; ;eîh' t bfka .id.;a Tyq" ìu me∫re
t,d ks∞.ekSug iq∞kfuka isák ms˙i iu. tla úh'
bka miqj lhs;ka udud cmud,h WÉpdrKh ls¯fuka
miqj rd;s% wdrdOkdjo WÉpdrKh ls¯fuka miqj kskaog
.sfhah'
;o kskaolg jeà isá lhs;ka udud wj†jk úg br
mdhd ;snq◊' fofk;a yer ne¨ úg" Tyq úh,s fld<
f.dvla u; ks∞ isák nj jegyS .sfhah' laI◊lj ke.sg
isg bk fida†is lrk úg uqo,a uäi,h ;sfnk nj
≥gqfõh' bkamiqj lhs;ka udud jk ,eyen yryd .uka
f.k fldams wdÉÑf.a lvhg meñfKk úg uOHdyakh
,Ûdfjñka ;snq◊'
lvh ;=< ueiai Wv lSmfofkla jdäù isá w;r
fldams wdÉÑ oj,a wdydrh ms<sfh, lrñka isáhdh'
lvh ;=<g meñ◊ lhs;ka udud ≥gq ish,af,dau ksYaYío
jqy' zldis uäi,h yïnjqkd" fï ;sfhkafkZ hkqfjka
wdrïN lr is≥jq ish,a, úia;r lf<ah' zfmakjd fkao@
ldis uäi,h wdmiq ≥kak' Th u<.sh we;af;da ldgj;a
ys˙yerhla lrorhla lrkafka keyeZ hkqfjka mejiQ
fldams wdÉÑ ;jo" zwms ta we;a;ka fjkqfjka hdÉ∆
lrkakg ´kE ∞k Or®u fokav ´kE' tmuKlao
fkdfjhs" cmud,h WÉpdrKh ls¯fuka u˙h ;=ñh jk
foaj uE◊hkaf.a ueoy;a lñka Tjqkaf.a wd;au j,g
.e,ùu b,a,d isáh yelshsZ hkqfjkao mejiqjdh'
lvh ;=< isák lSmfokdf.au idlÉPdjg fuh
ldrKhla úh' ztfyu kï" Th u<.sh mrdKldrfhd
jefykjd lshkafka" fudlo@Z flfkla m%Yak lf<ah'
thg ms<s;=re foñka zurfKka miq wmg" foúhka jykafia
iQ∞kï lr, ;sfnkafka i∞ld,sl „ú;hla' wd;auh
,enfkafka foúhka jykafiaf.ka' Y¯rh ms˙is≥lr
.kakd fiau wd;auh;a ms˙is≥ lr .ksñka „j;a jkakg
´k' ukia:dm ùfuka" mdfmdÉpdrKh ls¯fuka mõ
ludj ,nd .; yelshs' zf–iqia jykafiaf.a wiSñ;
fma%uh lrKfldg f.k Wkajykafia wmf.a mõ uld
y˙k fial' túg fida∞ ms˙is≥ jQ wmf.a wd;auh ysu
fuka iq≥ jkafkahZ hkqfjka mqrdK fmd;aj, i|yka
lr we;ehso" tjeks ms˙is≥ wd;auhlska hq;=j ñh .sh úg
u,fmfr®;fhla ù bmfokafka ke;ehso" ueiai Wv jdäù
isá wka†˙ia udud mjid isáfhah'
13úfYaIdx.dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 20 jeks od b˙∞
wo jk úg f,dal ck.ykfhka ishhg wiQjlg;a wêl m%udKhla oka;dndO j,ska fmf<k whh'
oK.dk orejf.a mgka uy,a,d olajd fuu jHjikhg f.d≥rej we;' W∞yrKhla f,i .;fyd;a o;a †rdhdu fyj;a oka;laIfhka ishhg wiQmylg wêl m%udKhla fmf<k w;r ms˙ila ú≥reuia frda.hkgo ,laj we;' fï ine¢j wo wm yd idlÉPdjg tla jkafka cd;sl udkisl fi!LH úoHdh;kfha oka; Y,H ffjoH fciañka Ph;s,l (BDS (SL) & DHDP (CoL) uy;añhhs' m%Yakh - m%:ufhkau wmg o;a ms<sn|j flá ú.%yhla
lf<d;a@
ms<s;=r - iEu wÛmiÛhlau iys;j fuf,djg m;s;jk
´kEu orefjl=f.a o;a muKla wmg olskakg ,efnkafka
keye' orefjl=f. o;a tkakg mgka .kafk bm†,d udi
yhlg muK miqjhs' tajdg wms lshkafk
zls˙ o;aZ lsh,' b;ska ta ls˙o;a orejf.
jhi wjqre≥ 7 isg 13 muK ld,mrdihlau
mj;skj' tu o;a m%udKh o;a 20 la
^úiaila& muK fjkj' tu o;a orejdf.a
jhi wjqre≥ y; muK jk úg yef,kakg
mgka .kakjd' fuu ls˙ o;a fom, ;uhs
orefjl=f. fmkqu ms%hxlr lrjkafka'
wjqre≥ 6-7 iSudfõ† ;uhs ia:sr o;a tkakg mgka .kafk'
m%Yakh - ls˙o;aj, iy ia:sr o;aj, fjki meye†,s
lf<d;a@
ms<s;=r - úfYaIfhkau lsjhq;= jkafka ls˙o;a tkakg
mgka .ekau;a iu.u orejl=f.a fmkqu m%ikak fjkj'
B,Û ldrKdj ;uhs wdydr mdk lEug orejd ;=<
hïlsis yelshdjla we;sfjkj' wdydr úld lEug orejd
mqre≥ jqjfyd;a th orefjl=f.a ldhjr®Okhg msájy,la
fjkj' tajdf.au orejdf.a o;a fom, kSfrda.su;aj ;nd
.ekaug foudmshkq;a úfYaIfhkau j.n,d.kakg ´kE'
ls˙o;a u;=ùf.k tkúg ;uhs orejl= l;dlrkakg
mgka .kafk' kshudldrfhka ls˙o;a jeä ke;akï tho
orejl=f.a l;dls¯fï hï hï fjkiaùï j,g n,mdkakg
mqΩjka' fï ksid †km;du rd;s% kskaog fmr iy Wofha
wdydrj,ska miqj nqreiqjla u.ska orejdf.a o;a ms˙is≥
l< hq;=hs' ke;skï l=vd fr†lene,a,la f;ud tu.skaj;a
orejdf.a o;a ms˙is≥ lrkg foudmshka j.n,d.; hq;=hs'
m%Yakh - ls˙o;a jefgkjd;a iu.u ia:sr o;a tkakg
mgka .kakjd' bkamiqj o;a fom< wdrCId lr .ekaug
wm ish,a,u ±kqj;a úh hq;=hs fkao@
ms<s;=r - Tõ" orefjl=f.a wjqre≥ 7-8 jhia iSudj lshkafk
hïlsis ±kqï" f;areï we;s jhila' ta ld,fha isgu
orejkag o;a ms˙is≥ lr.; hq;= ms<sfj, foudmshka fukau
.=rejr .=rej˙hkao orejdg lshd†h hq;=hs' fï ld,h ;=<°
;uhs ls˙o;a iy ia:sr o;a jefvkafk' ^Mix Dentise& lsh,
lshkafk' fï ld,h ;uhs o;a jeãfï jeo.;au ld,h'
fï ld,h w;r;=r oka; ffjoHjrhl= uqK.eiS wjYH
Wmfoia ,nd.ekau w;sYh jeo.;a fjkjd' we;eï orejka
l=vd ld,fha isgu weÛs,s Wrkakg mqre≥ ùu ksid;a o;a
wl%uj;aj jefvkakg mqΩjka' ta ksid orejkaf.a weÛs,s
b¯uo l%udkql+,j bj;als¯ug foudmshka j.n,d.;
hq;=hs' ia:sr o;a iïmQr®K fjkafk ´kEu mqoa.,hl=f.a
jhi wjqre≥ 18-45 ;a w;r ld,mrdihl†' wjidk o;a
y;rg wm lshkafk ^Wisdom Tooth& úiavï o;a lsh,'
tajd jefvkafk o;a we¢ fofla wjidk fldgfi' we;eï
whf. fuu Wisdom o;a y;r wl%uj;aj jefvkakg
fndfyda bv ;sfhkjd' ta nj ±kqk jydu wksjdr®hfhkau
oka; ffjoH jrhl= uqK.eish hq;=uhs' ^Third Molar& tu
o;a weog ;sfhkjkï wksjdr®hfhkau Y,Hlr®uhlska
bj;alrjd .; hq;=uhs' th X'Ray PdhdrEmhla u.ska
;yjqre jq miqj ;uhs bj;a lrkakg fjkafk' ke;skï
há ykqfõ ^Lower Jaw& hï iakdhq j, ydks is≥jkakg
mqΩjka'
m%Yakh - wjidk jYfhka o;aj, ksfrda.S Ndjh ms<sn|j
Wmfoia ,nd†h yelskï@
ms<s;=r - nd," ;reK" uyΩ ieu wfhlau wksjdr®hfhkau
ojilg fojrla ish o;a ms˙is≥ lr.; hq;=uhs' fndfyda
wh fõokd ú¢kafka o;a lelal=ï j,ska" b;d YS; fyda
WKqiqï îu jr®. me◊ ri" weUq,a ri .Ejqk úg;a"
úfYaIfhka o;a nqreiqj .Ejqk úg° mjd iuyr whf.a o;a
m%;sls%hdjlg Ndckh fjkjd' fï ish,a,g o;a †rdm;a
ùfï ,laIKhs' úfYaIfhka lsjhq;= jkafka frda.S o;a
ksid Y¯rfha fjk;a
frda. j,g th msájy,la
fjkj' jidjdys” udr®.
Tiafia iy reêr jdys◊h
Tiafia o;aj, yg.kak
nelaà˙hd ^Bacteria& .uka ls¯u ksid „r®K
wxYhg w∞< frda." weig" lKg" kdihg" W.=rg" yug
yDo frda.j,g mjd uQ,drïNh o;a ms˙is≥ fkdls¯u ksid
we;sjk nelaà˙hdjka' ta ksid wksjdr®hfhkau ojig
fojrla Wfoa$ rd;s% wdydrfhka miqj kshudldrfhka
o;a ueo.; hq;=hs Tn mdúÉÑ lrk o;a nqreiqj †.ska
fi'ó' follg fkdjeäúh hq;= w;r tu o;a nqreiq
kshu m%ñ;sfhka hq;= úh hq;=h' o;a ue†h hq;af;a m<uqj
by< isg my,gh' yria w;g ue†h hq;af;a bkamiqjh'
thska miq jl%dldrj ueo o;aj, /£ we;s wdydr len,s
iïmQr®Kfhka bj;a lr.; hq;=hs' fyd|u foa ;uhs
mqoa.,hl= ks;ru o;a nqreiq folla mdúÉÑ ls¯u ke;skï
o;a nqreiqj y˙ yeá fõÆfka ke;skï f;;ukh ksid
úIîc$ nelaà˙hd fndfyda ≥rg nqreiqfõ ;ekam;aj
;sfhkag mqΩjka' kej; uqLh ;=<g nqreiqj we;=,a
ls¯fï° úkdY fkdù ;sfnk nelaà˙hd o;a weiq˙ka Y¯r
.;jkakg mqΩjka' „ú; ld,h ;=<°u kSfrda.su;a o;a
fom<la ;nd.ekSu i|yd wksjdr®hfhka uqLh$ o;a ms˙is≥j
;nd.; hq;=uhs' wjidk jYfhka ud lshkafk meהu"
fgdµs jr®." fpdla,Ü jr®. mdúÉÑ l< ú.iu uqLh$ o;a
fida∞ ms˙is≥ lr.kakg fjr orkak' tu.ska Tng
kSfrda.su;a †úfmj;lg wj;Sr®Kù is;a.kakd iskdjlska"
m%ikak fmkqulska Tnf.a „ú;fha ikaOhd iuh ;=rdu
kSfrda.su;a †úfmfj;lg uxfm;a mEfoaú'
idlÉPd lf<a - tï' fcda' md˙ia -
à' ví,sõ úkaikaÜ m%kdka≥-
^i. iem;g fmr ilialr ndr≥ka fi!LH ,smshls&
o;a .ek Tn ^fkd& o;a foa
ffjoH fciañka ch;s,l
uy;añh
ng.u óiug wkqmfïh fiajhla
l< .re fµr®kdkaâ fudhsia msh;=ud i. iem;aù fuu ckjd˙ ui 25 jk †kg wjqre≥ y;la iïmQr®Kfõ'
ñIkd˙jrfhla
f,i Or®u∞k ls%hdj,sh
i|yd t;=uka is˙ ,lg
meñ◊fha 1949 jifr®°h'
1955 jifr® ng.u óifï fiajhg meñ◊
fudhsia .re msh;=ud mqrd wjqre≥ úis
folla óiï md,l f,i fiajh lf<ah'
tu ld,h ;=<° t;=uka óiug l< fiajh
w;s uy;ah'
t;=uka ng.ug meñfKk úg m,a,shg
ú≥,s t<sh ;snqfka ke;' rd;s% ld,fha
m,a,sh wdf,dalu;a jQfha mefg%duelaia
,dïmqfjks' foõue∫rg ú≥,s t<sh ,nd
.;af;a fu;=ukaf.a md,k ld,fha°h'
foõue∫r fomi w;= m,a,s fol idok
,oafoa fu;=ukaf.a md,k iufhah'
fuys° úfYaIhla jkafka t;=uka
ish ujqmsh Wreufhka fn,a‚hfuka
,enqk uqo,a ish,a,u jeh lf<a ng.u
m,a,sh iy óiu jeä†hqKq ls¯u i|ydh'
foõue∫r b†˙msg we;s iqúi,a msh.eg
fm< ;ekqfõ fudhsia msh iufhah' 50
oYlfha uq,a Nd.fha ie±yej;=kag jdä
ùug nxl= ;snqfKa ke;' ta i|yd nxl=
ms<sfh< lrk ,oafoa fudhsia mshdh'
jfrl t;=ud ng.u foõue∫r
m%;sixialrKh i|yd id' wkaf;daks
uqks;=uka ueoy;ajQ wdldrh ud yg
mejiSh' fudhsia mshd foõue∫r ms<silr
ls¯ug u†mdvq uqo, ,nd.ekSfï wáfhka
ish fudfmâ nhsisl,fhka fld<U
w.ro.=re ue∫rg .sfhah' fufia hk
w;fr® j;a;, m%foaYfha° uyd jeiaila
jiskakg jqfhka jeiai ;+r,ajk ;=re ó.uq
mdr whsfka f.hl biaf;damamqfõ kej;S
isáfhah' ls;=kqjl= jQ f.ysñhd t;=ukaj
±l jdä jkakg i,iajd ñh.sh ì˙|
fjkqfjka †jH mQcdjla mj;ajk f,i
h†ñka msh;=uka yg ljrhla ≥kafkah'
tu ljrh miqj újr lr n,k úg tys
;snqfKa remsh,a mkia oyil uqo,ls' ta
ld,fha yeáhg th b;d jákd uqo,la jQ
w;r foõue∫fr® b;s˙ lghq;= lr .ekSug
th m%udKj;a jQ nj t;=ud ud yg mejiSh'
fï yer foõue∫rg kj i;am%ido
l+vqjla ,nd.ekSu" Yío úldYk hka;%
iú ls¯u" ,e.=ï f.h ms<silr ls¯u"
foõue∫re f.dvke.s,a, ms<silr ls¯u
fudhsia mshdf.a uQ,sl;ajfhka is≥lrk ,°'
1975 ng.u oyï mdi, wdrïN ls¯u
t;=uka is≥l< w;s uy;a fufyjrla úh'
tys wdrïNl uq,a .=re f,i lghq;= ls¯ug
ud ,o wjia:dj Nd.Hhla f,i i,lñ'
iji 3'00 g oyï mdi, wdrïN jQ w;r
iji 5'00 olajd mka;s meje;aúK' iji
5'00 g <ud †jH mQcdj mj;ajk ,°' wmf.a
.=re uKav,fha idud‚lhka w;r †fhdaksia
.=rekakdkafia" l=úkaáka .=rekakdkafia"
yshqfnr®Ü iy wef,laia .=K;s,l hk
uy;=ka oyï mdif,a idr®:l;ajh i|yd
lemù lghq;= l<y'
tjlg ng.u Or®u fiajd iNdfõ
f,alï f,i lghq;= l< ud yg
fkdfhl=;a jev lghq;= iïnkaO l;d lr
.ekSug msh;=uka yuqùug is≥úh' fufia
yuqjQ tl wjia:djl ud t;=ukaf.ka
fufia m%Yak lf<ñ'
Ziajdñ" Tnjykafia úY%du .;a;yu
wdmyq fn,a‚hug hkjo@ Tnjykafiaf.a
kE≤fhda" hdÆfjda bkafka tfyfkaZ thg
ms<s;=re ≥ka t;=ud mejiqfõ" zwfmdhs keye"
±ka uf.a rg ;uhs ,xldj' uf.a .u ;uhs
ng.u" uu wfh;a fn,a‚hfï m†xÑhg
hkafka keye' uu lj∞y˙ uefrkafk;a
,xldfõu ;uhs' uu ìial=kajykafiag
lsõjd uu uereKyu udj ng.u j<,kak
lsh,'Z
fudhsia msh;=ud ng.u ck;djg
fldmuK wdorhla ±lajqjo lshd ug
jegyqfka túghs' jpkfha
m˙iudma;dr®:fhka ng.u t;=udf.a .u
úh'
tjlg ymqf.dv foõue∫ro wh;a jQfha
ng.u óiughs' frda.Skag †jH i;am%idoh
∞kh ls¯u wd° lghq;= i|yd t;=ud .sfha
;u fudfmâ nhsisl,fhks' ng.u b˙∞
mQcdfjka miq t;=ud yg ymqf.dv mQcdjg
hdug is≥úh' tu .uk .sh fudfmâ
nhsisl,fha tka‚u ls%hd lf<a ;eks;,d
ìfï muKhs' l∫ m%foaYfha° nhsisl,fhka
nei mhska nhsisl,ho ;,aÆlrf.k hdug
is≥úh' iajlSh fudfmâ nhsisl,h ;,aÆ
lrf.k ymqf.dv o ueifkdâ lkafoa
fudhsia mshd .uka ls¯u iq,N oiqkla úh'
1977 nkaäf.dv foõue∫r id∞ ksu
lrk ,oafoa fudhsia msh iufhah' fuu
foõue∫r iE°ug wjYH N+ñ Nd.h t;=uka
ñ,° .;af;a ;ukg ujqmsh Wreufhka
fn,a‚hfï bvula úl=Kd ,enQ uqo,sks'
1977 foieïnr® 11 jk †k t;=uka fuu
foõue∫r ksujd .re tâukaâ m%kdka≥
ro.=re;=uka w;ska wdis˙ .kajd m%:u
ux.,Hh mj;ajk ,°'
ng.u foõue∫fr® 75 jk cqì,s
W;aijh mj;ajk ,oafoa fudhsia msh md,k
iufhah' th iyhl ro.=re weka;ks o
fiarï ;=ukaf.a m%Odk;ajfhka mj;ajk
,°'
wjqre≥ 22 la ng.u ls;=kq ck;djf.a
tfårdKka f,i fiajh l< fudhsia mshd
1977 jifr®° muqKq.u óiï md,l f,i
m;a lrk ,°' t;=uka ng.ñka muqKq.ug
hk ojfia oi oyia .Kkla ng.u
ck;dj t;=ukag iqN me;Sug ng.u
foõue∫rg meñ◊hy' t;=uka /.;a ˙h
fmryer muqKq.ug msg;aùug kshñ;j
;snqfka iji 4'30 gh' fj,dj 4'30 jQj;a
fudhsia mshd olakg isáfha ke;' t;=uka
fiùug foõue∫rg .sh;a tyso t;=uka
isáfha ke;' miqj ud ≥gqfõ ,e.=ï f.hs
ish ldurfha foaj uE◊hkaf.a iqreju
b†˙fha h†k fudhsia mshdh' fiñka
fiñka uf.a mrK fud˙ia uhskr® r:hg
f.dvjQ t;=ukaf.a uqyqfKa ud ≥gqfõ
≥lauqiq fmkquls' t;=uka mQcljrfhla
jQj;a wm jeks mD;.ack mqoa.,fhla úh'
fYdalh" úfhdaj" wdorh ±fkk ñksfila
úh' zmsfhks úmamfhdaf.da ≥lafLdaZ ^ms%hjQ
whf.ka fjkaùu ≥lls& hk nq≥ jok ug
isysúh' ˙h fmryer muqKq.u foõue∫rg
.uka lf<a iqidk N+ñh lrd hk ˙h
fmryrla f,isks'
fudhsia mshd idka;=jrfhlau úh'
t;=ud WKqjk yoj;la we;af;la úh'
wdorhhs" lreKdjhs hk .=Kdx. folu
t;=uka yg Wm;skau ,eî ;snqkd fiah'
jfrl t;=uka yuqjkakg .sh óiï
jeisfhla kej;;a t;=uka ,Ûg tkakg
melsÆfka ke;' t;=ud .; lf<a b;d
w,afmaÉP „ú;hls' ir, †ú fmfj;ls'
iem myiqlï ke;s „ú;hls' l=vd orejka
yg uy;afia wdorh lf<ah' ieu b˙∞jlu
meje;ajQ oyï mdif,a tl mka;shlg
b.ekaùug t;=ud Ndr .;af;a wêl jev
rdcld˙h uOHfhah' l=vd orefjda óifï
wkd.;h nj t;=ud ±k isáfhah' ljr
†kl fyda hï fya;=jla ksid oyï mdif,a
b.ekaùug meñ”ug ug fkdyels jQjd
kï miq †k uf.a ksjig meñK ud
fkdmeñ◊fha l=ula ksidf∞a lshd úuiSug
t;=ud melsÆfka ke;'
mqrd wjqre≥ 60 la YS% ,dxlSh ls;=kq
ñ† Whk wiajeoaoùu i|yd wm%;sy;
ffOr®hfhkao foaj Nla;sfhkao" foaj
uE◊hkag uy;a wdorfhkao" negΩ
fmda;lhl= i;=jQ fuf,lajQ yoj;lska
hq;=jo" lemùfuka lghq;= l< fudhsia
mshd 2012 ckjd˙ 12 jk
†k foõuõ ;=re,g jeäfha
ng.u ls;=kq ck;dj ;=<
l∫Ω id.rhla j.=rejñks'
fudhsia msfha" Tn foõ
;=ref,a idufhka ie;fmkak
msh;=uks
fudhsia msfha" jpkfhka
fyda ls%hdfjka wfmka Tng
jrola jQjd kï iudjkak
msh;=uks'
fudhsia msfha"
fkd±kqj;alñka fyda Tfí
fyd| ku flf<iSug wm
fm<Uqkd kï iudjkak
msh;=uks
fudhsia msfha" Tn Wmka
rg w; yer" Tfí kE≤" ys;
ñ;=rka w; yer Tn fkdo;a
rglg" Tn fkdo;a cd;shlg"
Tn fkdo;a ixialD;shlg
ls;= Or®u ∞kh fokakg
Tn meñ◊hd' thg oi oyia
jdrhla Tng mska iajdñkS"
ia;+;shs mshdKks" iud∞kfha
ie;fmkak msh;=uks wm
kej; yuqjk ;=re'
jir 40 l wLKav .=re fiajhla iïmQr®K lr" oyia .Kkska ñ◊h yels isiq mrmqrlf.a keKei
mE≥' †jhsfka úúO m<d;a j, fiajh l/Z;s jir 21 la le<◊h wOHdmk l,dmfha lf;da,sl Or®uh .=re WmfoaYsldj f,i wñ, fufyjrla l< rd.u" je,sir" kq..yj;af;a fla' moañ” tia;r® fmfr®rd .=re uE◊hka miq.sh∞ rcfha fiajfhka bisUq ,enqjdh'
jr®I 1979 wfma%,a ui 02 ∞ y,dj;$ uroje,a,
rcfha .=re ú≥yf,a Wm .=rej˙hl f,i uq,a m;aùu
,nñka .=re fiajhg msúis weh y,d$ uQ≥lgqj
iquKOr®u rcfha ú≥y,g ia:dk udrejla ,enqjdh'
wk;=rej ñkq$ fnda,j,dk rcfha ñY% .=re
úoHd,fha 1981$ 1982 ls%ia;= Or®uh ^frda' l& úIh Odrdj
hgf;a .=re mqyqKqj ,enqjdh' .=re mqyqKqj idr®:lj ksud l< weh wk;=rej n$
.euqKqmqr udmdlvjej rcfha ú≥y,g m;aùula ,enqjdh'
;uka ,o mqyqKqj idr®:l lr .ekSug wjia:dj W∞lr .ksñka" j;a;, id'
wdkd nd,sld uy ú≥y,g mqyqKq .=rej˙hl f,i m;aùula ,nd meñ◊ fu;=ñh tys
jir 15 l wl,xl fiajhl ksheÆKdh' tu °r®> ld,h ;=< ú≥y,am;shka" ifydaor
wdpdr®h uKav,h" foudmshka yd isiqúhka hk ieuf.au fyd| ys; †kd .ksñka úIh
lghq;= fukau úIh ndysr lghq;= j,o ksheÆKdh' lf;da,sl Or®uh b.ekaùfï
Y+r;djhla ;snQ wehf.a isiqúhka w;r wo meú† fidfydhq˙hka f,i lSmfofklau
iNdjg fiajh lr;s' fjk;a ú≥y,aj, fufia wehf.a isiqka w;r mQcl †úhg msúis
lSmfofklao fj;s'
tys fiajh lrñka isáh° jr®I 1997 ° nm$ le<◊h wOHdmk l,dmfha lf;da,sl
Or®uh .=re WmfoaYlj˙h f,i Wiia ùula ,o moañ◊ uy;añh bisUq ,nk ;=reu
tu l,dmfha fiajh l<dh'
fCIa;% ks,Od˙kshl f,i ú≥yf,ka ú≥y,g hñka iyh b.ekaùfï lghq;= l<
weh ixúOdkh l< .=re mqyqKq ieis rdYshla ;=<ska fiajd ,dNs .=re Nj;=ka oyñka
fukau" ±kqfukao iúu;a l<dh'
Bg wu;rj wfmdi ^id'fm& yd W'fm lf;da,sl Or®uh úIhfha iyldr yd m%Odk
W;a;r m;% m¯CIlj˙hla f,io †.= l,la lghq;= l<dh'
tfiau oyï mdi,a wjidk yd Or®udpdr®h úNd.hkays m%Odk m¯CIlj˙hl f,io
fiajh l/Z;s weh 6-11 fm<fmd;a yd 12$13 .=re udr®. ix.%yhka ilia ls¯ugo ish
∞hl;ajh ±lajQjdh'
ó.uqj fldÉÑlfâ id' µ%ekaisia foõi;ayf,a w'fmd'i' ^W'fm^ ls%ia;shdks Or®uh
ms<sn| .=rej˙hl f,io weh lghq;= lr we;'
fld<U w.ro.=re moúhg wu;rj wkqrdOmqrh" nKavdrfj," .d,a," r;akmqrh
wd† m%foaY j, o oyï fiajdfõ weh kshe,S we;'
oyï mdi,a .=re fiajdfõ mqrd jir 41 la imqrd we;s moañ◊ .=re ud;dj ±kg
lπk kdf.dv Y=' iakdjl cqjdï oyï mdif,a fiajh lrhs'
ish fiajdjka i|yd ish wdor iajdñmqreIhdf.ka yd ¥ orejka f.ka ,o iyh
fnfyúka w.h lrk fla' moañ◊ tia;r® fmfr®rd .=re uE◊hka ish fiajd ld,h
;=< isiq ore ±˙hkag .=reuE◊ flfkl= jYfhkao ifydaor wdpdr®h uy;au
uy;aókag iyDo ñ;=˙hl jYfhka o" iNdjg lemjqKq fiajd,dNskshl jYfhkao l<
fiajdj m%YxikShh'
.=re uE◊hks∑ Tnf.a bisUq iuh foajdYsr®jdofhka msfr®jd∑hs m;k wh w;r
z«kdr®: m%°mhZ o fjhs' iS' wdr®' älaika wekagks
jir 40 l .=re fiajdfjka bisUq ,enQ
flfla moañKS tia;¾ fmf¾rd .=re ud;djæ
-
oe,afjk myka14 dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 20 jeks od b˙∞
ng.u ;u .u lr.;a fudhsia iajdñ
t˙la fmfr®rdisâks kqjr isg -
mqj;am;a ,sms i|yd Tn tjk PdhdrEm Bfï,a Tiafia tjkafka kï lreKdlr
Subject ;Srefõ ,smsfha ku iy f,aLlhdf.a ku i|yka fldg tjkak'
«kdr®: m%°mh i|yd Tn tjk ,sms
iy PdhdrEm [email protected]
B fï,a ,smskhg wm fj; tjkak'
mqj;a ú;a;sls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ 20 jeks∞ b˙∞
15dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
iq≥jr cqfiajdia''' 6 msgqfjka
fuhska le<öug m;a kf¾kaøisxy rcq ;u ksfhdað; msßila foajia:dkh fj; hjñka' Tjqka bÈßfha cqfia jdia uqks;=ukaf.a fidfydk újD; lrk f,i f.!' cdfldafï f.dkaid,afjia msh;=ud n,l< nj;a" f.!' cdfldafï f.dkaid,afjia msh;=ud o Tjqkaf.a n,mEu u; fidfydk újD; lrkakg wK § foayh iys; ñks fmÜáfha mdo fldgi újD; l< úg" bka bj;g .kq ,enq fyd| ;;a;ajfhka mej;s im;a;=jla ;=< mdofha weghla ;snQ neúka" fmr lS l;dj wi;Hhla nj rcqg m%ldY lrk ,§' ukao Y%S ùr mrdl%u kf¾kaøisxy rc f;fï b;d l=¿m`.= jQ Y=' cqfia jdia uqksÿka weiqrg m;a l< wfhls' th t;=ukaf.a ur‚ka jqjo wvqfkdùh' l%s'j' 1746 § kdhlald¾ jdxYsl m<uq rcq jQ Y%S úch rdcisxy rcq úiska Wvrg úiq fn!oaOhska i;=gq lrkq jia cqfia jdia uqks;=uka úiska bÈlrk ,o ußfhda;a;udjka yg lemjQ foõueÿr úkdY lrk wjia:dfõ § fï foõúuk úkdY lrk ,§' fulS foajia:dkh l%s 'j 1699 m%:u mSvkhla fya;=fjka úkdY jq‚ ' uykqjr fiajh l< mshjreka w;r cqfia jdia uqks;=ud yereKq úg t;=ukag fmr iaj¾.ia: jQ .re' fcdaYma l¾j,afyda msh;=ud o" .re' fmaføda i,aodkd msh;=ud o" .re b.afkaIshia w,afïod msh;=ud o" .re cdfldafï f.dkai,afjia msh;=ud o" .re l%siafgdafuda *¾äkekavia msh;=ud o" .re oñhd´ jef,aßhdfkda msh;=ud" hk mshjre fuys § lemS fmfkhs'cqfia jdia uqks;=ud úiska bÈlrk ,oaod jQ o" t;=udf.a isrer ñysoka l<djq o" foajud;djkag lemjQ foajia:dkh miq ld,Skj f.!' b.afkaIshia w,afïod msh;=ud úiska wÆ;ajeähd lrk ,È' l%s 'j' 1699 iema;eïn¾ udifha isg 1746 olajd jQ jir 47 la mej;s uykqjr foajia:dkfha ñysoka lrk ,o mshjreka l%s'j' 1702 cq,s 23 jk Èk - f.! fcdaYma l¾j,afyda mqcdm%id§kajykafia l%s'j' 1711 ckjdß 19 jk Èk - Y= ' cqfia jdia uqks;=ud l%s'j' 1731 foieïn¾ 05 jk Èk - f.!' l%siagfuda *¾äkEkav¾ mqcdm%id§kajykafia l%s'j' 1727 cq,s 30 jk Èk - f.!' oñhd´ jef,aßhdfkda mqcdm%id§kajykafia
uykqjr foajia:dkfha /£ isá wjidk msh;=uka,d f,i ye¢kajkafka f.!' u;shia frdøs.ia yd f.!' fif,ia;Skq fmfrhsrd hk mqcdm%id§jreka h' l%s' j' 1746 § úch rdcisxy rcq úiska lf;da,slhkag tfrysj Èh;a lrk ,o mSvkh yÈisfha yg .;a neúka uykqjßka msgqjy,a l< mqcdm%id§jrekag Tjqka iu. cqfia jdia uqks;=ukaf.a uD;foayh f.k hkakg weoao @ tfia msgqjy,a lrk ,o mqcdm%id§kajykafia,d jkaks kdhlhkaf.a wdrdOkdfjka jkakshg meñ‚hd kï Tjqka tfia meñfKoa§ cqfia jdia uqks;=ukaf.a Od;=jla fyda /f.k wdjd o@ tjeks ckm%jdohla ukakdrfï mrmdkalkao,a foajia:dkfha mj;S'
l%s'j' 1863 § ol=Kq wkqmoúfha ro.=re;=ul= fkdue;s ùu ksid Y=oaOdikh úiska wfmdaia;,sl mßmd,l;=uka ^ro.=re;=ful= m;a jk f;la jevn,kakd& f,i ld¾fu,a ksldhsl w;s W;=ï .shdÑkafgda je,af.ard ysñmdfKda l%s'j' 1863 iema;eïn¾ ui 18 jk Èk laúf,dka yS isg ol=Kq wkqmoúh ^ fld<U & ms<sn|j Y=oaOdikhg hjk jd¾;djg wkqj t;=uka ioyka lr we;af;a l%s'j' 1863 ud¾;= ui 23 jk Èk isg 30 jk Èk olajd Èk y;l ld,hla ish ÿ;sl fufyjr ;=< uykqjr m%foaYfha /§ isá nj;a ta Èk lSmh ;=< l%s'j' 1863 ud¾;= ui 24 jk Èk Èjd wdydrfhka miq foaj fiajl iy ,xld wfmdaia;=¿jr cqfia jdia uqks;=uka ñysoka lr we;a;djq " bmer‚ foajia:dkh ;snq ia:dkh n,kakg .sh nj i|yka lr we;' ^ The Catholic Church in Sri Lanka The British Period , Volume 4, 1856 – 1863, The Vicariates of Colombo & Jaffna, Rev.Fr. V. Perniola S.J. , 2001, Pg - 434& " ( A History of the Apostlate of the Sylvestrine - Benedictine Monks in the Island , part 2 , Rev. Fr. Bede Barcatta O.S.B. , 1994 , Pg - 203 &
fï wkqj wmg meyeÈ,s jkqfha l%s'j' 1863 f;la cqfia jdia uqks;=uka ñysoka l< ia:dkh ms<sn|j uykqjr lf;da,slhkaf.a
u;lfha /§ ;snq njhs' —,xldfõ O¾uÿ;hdKka jQ cqfia jdia msh;=ud˜ kñka lD;sh rpkd l< tl, kef.kysr bka§h m%foaYfha wfmdaia;,sl ;dkdm;s;=uka jQ w;s W;=ï ,eäia,djqia uhsl,a ief,ials w.%rdc.=rem%id§ka jykafia ish lD;sfha fmrjok ;=< fufia ioyka lr we;' ˜ úYajdih m%pdrh lsÍfï Y=' iNdfõ ixioh lSmjrla u ,xldfõ ro.=re ysñjreka wu;d cqfia jdia msh;=ud ñysoka l< ;ek fidhd fï .ek lghq;= lrk fuka t;=uka,d fmd<Ujd we;' tfia fyhska fï lreKq foaj msysfgka flÈkl fyda im, jkq we;ezhs wms n,dfmdfrd;a;= fjuq' ^ ,xldfõ O¾uÿ;hdKka jQ cqfia jdia msh;=ud " w;s W;=ï ,eäia,djqia uhsl,a ief,ials w.%rdc.=rem%id§ka jykafia" msgqj 05&
flfia fyda by; ioyka l< foajia:dkh ms<sn|j .fõIKh lsÍfï § fÊiq ksldhsl .re wef,daishia msÍia msh;=ud úiska i|yka lrkafka o foajia:dkh msysáfha j¾;udk uykqjr fmd,sish" lgqlef,a yd mq,af,hd¾ fldaú, wdY%s; m%foaYfha mej;s njhs' uykqjr cd;sl fl!;=ld.drfha ysgmq md,l .re fikr;a mkdjekak uy;d" cqfia jdia uqks;=ud N=uodkh lf<a uykqjr fmd,sish yd u,a,sld fiahdre y, wi, msysá m,a,shj;a; kï ia:dkfha nj wjOdrKfhka u m%ldY lr isáhs' uE; ld,Skj tkï óg jir 12lg muK fmrd;=j fï wi,ska lsß.re~ l=reishla yuqúh' fuh wo .egfò foajia:dk mßY%fha we;s cqfia jdia uqks m%o¾Ykd.drfha ia:dms; lr we;'
;jo uE;l§ ta wi, bmer‚ mqcd NdKav lSmhla o yuqjQ njg l;djla o mj;S' uydpd¾h ksu,a o is,ajd uy;d mjikafka óg jvd fjk;a u;hls' 1963 § uykqjr k.rfha c, iemhqu i|yd c, k, je<,Sug fmdf<dj l‚k ,o wjia:dfõ§ hákqjr ú§fha .=Kfiak fmd;a y, bÈßfha u;=msg isg wä 06 la muK .eUqßka j<,d ;snq iïmQ¾K weg iels,a,la yuqjQ nj;a " fï yd iu`. ;j;a Èrdm;a wegiels,s lSmhla yuqjq w;r by; wegiels,af,a úfYaI;ajh jQfha th wÕ,a 2 la muK jQ >K fldia ,E,s fmÜáhl nyd ;sîuhs'
tfia ;snq f;;ukh yd ÈhiSrdj uOHfha mjd nyd¨u iqrlaIs;j ;snq nj;a' tys Ndrldr;ajh mqrdúoHd fomd¾;fïka;=jg wh;a jQ neúka" tl, isá mqrdúoHd flduidßia ;=udf.a ksfhda.fhka wegiels,a, Wvj;a;le,h mduq, ñysoka l< nj;a" nyd¨u mqrdúoHd fomd¾;fïka;=j .;a nj;a i|yka fõ' uydpd¾h ksu,a o is,ajd mjid isákafka fï wegiels,a, cqfia jdia uqks;=ukaf.a nj;a" fiiq wegiels,s t;=ukag fmr iaj¾ia: jQ fcdaYma l¾j,afyda mqcdm%id§kajykafiaf.a iy t;=uka,dg miqj iaj¾.ia: jQ fiiq f.dafõ Trf;daßhdk ksldhsl mqcdm%id§kajykafia,df.a njhs'
ol=fKa lf;da,sl ckY%e;shg wkqj Tjqkaf.a mjq,a j,ska mej; tk ckm%jd m%ldr uykqjr wdik foõueÿr msgqmi msysgd we;s uqia,sï m,a,sfha ^Kandy Grand Mosque& mqo i;aldr ,nk fidfydfka njg ms<sf.k we;' ukao jkaokdjg Ndckh jQ fidfydka u; w,a;dr bÈlsßu uqia,sï ne;su;=kaf.a isß;la j mj;s' wog;a ta ia:dkfha ydialï isÿjk nj uqia,sï ne;su;ayq mjid isák njhs' kuq;a ft;sydisl f;dr;=re iy f,aLk jd¾;d msßlaiSfï§ fï wkqj cqfia jdia uqks;=uka úiska bÈlrk ,o foajia:dkh iy t;=ukaf.a isrer ñysoka l< fidfydk .en msysáfha j¾;udk uykqjr fmd,sish" lgqlef,a yd mq,af,hd¾ fldaú, wdY%s; m%foaYfha nj wjOdrKfhka m%ldY l< yel'
fuf,i ,xld wfmdaia;=¿jrhdKka fld;ek ñysoka lf<a oehs@ wo m%Yakhlaj mj;s' mqrdúoHd idOl yd úh;a u; rdYshla ta yd iu.dñj bÈßm;a lr we;s fyhska úfYaI fldg ish¨ wd.ñlhskag f.!rj lrñka cqfia jdia uqks;=udf.a foayh fiùug jQ leŒï lghq;= wo w;ayer oud we;s nj o m%ldY l< hq;= jkafkah' tkuq`ÿ t;=ukaf.a iqÿjr " oeyeñ Èúh" Êj,s; O¾uÿ;sl fufyjr iy wd;auhka fidhd hEfï msmdih Wfoid foú`ÿkag ;=;s mqoñka" wm o t;=uka fuka iñ`ÿkaf.a y`vg ijka fok jpkfha fiajlhka f,i Èú f.jkakg wjeis jrï m;d isáuq'
;reK mrmqr ''' 1 msgqfjka
Y=oaOjq finia;shka uqks ''' 5 msgqfjka
w.ro.=re moú iyhl ro.=re w;s W;=ï uelaiaj,a is,ajd" w;s W;=ï f–' ã' weka;ks ysñmdKka o" ó.uqj l,dmSh kdysñ w;s.re isiajdka o lDDia" w.ro.=re moú ;reK lghq;= Ndr .re ue,alï fmfr®rd" ó.uqj †idkdhl mshjreka jQ .re laf,ukaÜ frdihsfrda" .re YS%,d,a fµdkafiald" lgdk †idkdhl .re ksYdka; reøs.= msh;=uka we;=Ω .re mshjreka /ilau fuhg iyNd.s ù isáhy'
fu†k fufyhg yjq,a jQ iEu óiulu ;reK ;re◊hka ld†k,a ysñmdKka" iyhl ro.=re ysñmdKka iy .re msh;=uka iu. iuQy PdhdrEm j,g o uqyqK ≥kay'
;uka ur®okh l< i;=rka f,i m%ldYhg m;a l< ls;=kqjka ;u wKlg f.k we;' rcqf.a me;af;ka n,k úg rc f;fï iajlSh ud<s.h wkdrlaIs; ;;a;ajhlg m;aj we;' fï iEu ldrKhla msgqmiu isák uy fud<lre yd wOHd;añl kshuqjd Y=' finia;shka uqks∫ka h' †fhdlaf,aishdkq rcq fuh ≥gqfõ mdjd°ula f,ih' tu ksid lsmqKq rc f;fï ;u yuq∞fõ m%n, ≥kqjdhska jk fud˙gd˙hdkq ≥kqjdhkag t;=udj urd ouk f,i Ndr lrk ,°' t<suyka m%foaYhl° wm iq≥jrhdj .il ;†ka ne| ;nd B;, j,ska ú†k ,°' uqÆukskau B;, j,ska msrekq isrer úislr oud t;=ud uer-eKd hehs is;d Tjqka msgj hk ,°' tfy;a th foaj wNsm%dh fkdùh' tjlg frdauh ;=< m%dKm˙;Hd.sjrekaf.a isrere ryis.;j N+u∞k ls¯u ls;=kqjkaf.a is˙;laj meje;sks'
wm iq≥jrhdf.a isrer .ek jyd ls%hd;aul jkafka frdaufha whs˙ka ;=ñhhs' weh m%dKm˙;Hd.s le,siagia ;=udf.a Ndr®hdj h' ish iajdñhdf.a ur◊ka miq Or®ñIaG f,i †ú f.jQ ldka;djls' B;, j,ska msreKq wm iq≥jrhdf.a uD; foayh fidhd tys meñ◊ weh t;=ud ;ju;a „j;=ka w;r isák nj ±k ryis.;j ±äj ;=jd, ,nd isá t;=udj f.k f.dia ;u ksjfia ;nd foaj lreKdj ;=< iqjm;a lr .ekaug t;=udg yels úh' ál l,lska iqjh ,enQ t;=ud iajlSh Or®u hqoaOhg kej;;a wj;SrK úh' jrla †fhdlaf,aishdkq wêrd-cHhd hk udr®.h wjysr lrñka wi< jQ .,a mäfm<lg keÛ=K wm iq≥jrhd w.rcqf.a lDDr ls%hd .ek wNsfhda. lf<ah' ;ud úiska urd ±uQ finia;shka kej; „j;aj isàu Tyqg is;d .kakg fyda ord .kakg fkdyels ldrKdjla úh'
±ä fldamfhka úhre jQ rcq uq.=re j,ska uefrk ;=re myr fokakg wK fok ,°' wK m%ldr o~q johg m;a wm iq≥jrhdf.a uD; Y¯rh l∫j,g úis lrk ,°' urKf-hka blaì;s Æisvd kï ldka;djlg or®Ykh jQ wm iq≥jrhd t;=udf.a Y¯rh we;s ia:dkh mjik ,°' tu uD; foayh wêryis.;j f.k f.dia le,siagia mdma;=udf.a iqidk N+ñfha ñysoka lrk ,°' finia;shka uqks∫kaf.a neis,sldj jr®;udkfha mj;skafka tu ia:dkfha h' 2000 jr®Ifha uyd cqì,sfha ° frdaufha m%Odk jkaokd ia:dk w;˙ka tlla f,i fuu ia:dkh Y=oaOdikh úiska kï lrk ,°'
Wkajykafiaj jr®;udkfha ckdorhg m;a jkafka f,v≥la jix.; j,° ue†y;a jk idka;=jrhd f,ih' tfiau lS%vlhkaf.a yd yuq∞ finÆkaf.a kdu idka;=jrhd o fu;=udh'
^lgqjmsáh Y=' finia;shka uqks∫kaf.a foõue∫fr® 150 jk cqì,s iure l,dmfhka Wmqgd .kakd ,°'&
.re Iór frdøs.=" .re ix„j wmamqydñ msh;=ud fukau .re m%ikak †,arela msh;=udf.ka o bgq jQ fiajdj w.h l< hq;=h' meiish hq;=h'
wo jir 150 l W∞r wNsudkh orñka 150 l cqì,sh iurk lgqjmsáh id' finia;shka foõ úuk fuf,i is˙ wis˙h W;=rd .,d yef,kafka t;=uka,d ksidfjks' m˙;Hd.YS,s yoj;a ims˙ foõ ck;dj ksidh' fï olajd lgqjmsáh óifï fiajh l< .re msh;=ukaf.a W∞r fiajdj ksidh' ydroyila muK lf;da,sl mjq,a fuu foõue∫rg wh;a ùuo úfYaIhls'
wo ux., is˙ ueo cqì,s ux.,H †jH mQcd hd.h fld<U w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKkaf.a m%Odk;ajfhka meje;afõ'
150 jk chka;sh ''' 9 msgqfjka
iqjnr kskaolg wfmka me;=ï∑ohdnr ñ;=r"
Tn flf,i
wu;kak ±hs fkdoksñ'
Tn ohdnr" olaI
f,aLlfhls" ieñfhls"
wdor fidfydhqfrls"
wdor”h msfhls"
lf;da,sl uqøKd,hg
f.dvje≥kq iEu
wjia:djlu ud wi<g
meñK ≥fõ" mqf;a lshd
yoj;skau weu;+ Tn"
Tnf.a orejkag muKla
fkdj" yuqjk iEu
†h◊hlgu" mq;kqjl=gu
wdor”h msfhls" fidfydhqfrls" ñ;=frls'
wfmka iuq.kakd fudfydf;a ksi, foayh wìuqj uu
Tnf.a ksjfia /iaù isá whf.a joka wid isáfhñ' ta
Tnf.a .=K oïh' th uu fm!oa.,slju oksñ'
/lshdjla fidhk whl=g /lshdjla" wikSmhlg
T!IOhla fyda m%;sldrhla" is;a iekiSug jokla" wdr®:sl
wmyiq;djhl° ñ, uqo,ska mjd Wmldr ls¯ug Tn
fkduiqrej b†˙m;a úh'
iEuúgu iskyjlska uqj irid ish,a,ka is;a iekiQ
Tn wo ksy~h' tfy;a Tn l< ishÆ hym;a foa ieuf.a
u;lfha i∞ fkduelS /f|k nj ksielh'
b;ska mshdfKks" Tn wou foú mshdKka" f–iq iñ∫ka
iu. isák nj uu oksñ' fk;g kef.k l∫,la iu.
is;ska iuq fkd≥kako fcda md˙ia kï iyDohdKkag m;ñ
fudla iqj∑ ^ls%Idka;s m%kdka≥&
wohs cqfia jdia we;aTh ux.,af,awm ls;= oyu /l ≥ka uqks f,i mis∫ls;= ou iq/ls uqks f,i ok is;a kue¥fm<yr n,d is;a f.k wm fy, ks˙≥oï ksoyi;a ,en ≥ks fkdue;sj úre≥
is˙,l uqks∫ f,i wr.;a tl t,af,acqfia jdia ne;sfh fhfoñka th me;s˙,af,amsysg m;k ne;s ok fuys iekis,af,awohs cqfia jdia we;aTh ux.,af,a
i.iqj †kQ rEnka wm ysñmdK ie,iqu wkqj b†l< wkqyimdkfiajh cqfiajia uqksjr lshdmdkfoõ ;s<sKhls ixfla;h f,i fjk
†ú mr≥jg ;nñka furgg meñKñhefok wfma ls;= ou iq/lsj ;eìKis˙,l wfma uqksjr f,i ;=;s ° ne;skne;s ok ú,i w.huq l< .=K u;l
;shfnda,aâ iur;=x.
uqksjr ux., Wf,< uqΩ f,dj iy is˙,l ;=< jvq jev .ek ku /ka¥fudrgqj ;uhs ldf.;a fk;a is;a yS uk neka¥.ï oywglska jgù k.rhlg ,laIK leka¥uqksjr ux.,Hh wmf.a finia;shka uqks∫
lπk" fudrgqj" †h,f.dv uqks∫ kñka we; ;j foõ ue∫refï ieu foõue∫rej, ke; ±l.kakg fldfydugj;a w∫refudrgqjg kï chhs ieu ;ek we; ±l.kakg ix.S;hs me≥refuys ieu ne;su;l=u uqks∫g mqokjd fndfydu .re
wm ieu yg je<f|k fkdfhl=;a f,v frda.iqjlr .ekqug fldhs ljqre;a je| jefgkjd uqks∫ <Ûfkd,eî .sfha kE msysg ldg;a Tnf.ka ye¯ u.uqksf|a iqjlr fokak wm ieug je<f|k f,v frda.
uqksf|a Tng ndrhs wm rg iy uqΩ f,dj ieufoauuqksf|a /l.kak wm ieu iy ore ±˙hka iefjduuqksf|a ji úi iu. whym; wo f,dj rclrkjd fndfyduuqksf|a kmqfrka .,jd n, fmkajkakfld ;sfnkd ls;= oyu
mS' ví' iqks,a m%kdka≥
YS% ,xldfõ m<jk bme/◊u isxy, mqj;am;
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 20 jeksod b˙∞ 153 fjΩu 31 l,n i;sm;d m;%h - msgq 32 - ñ, re' 50'00 mqj;am;la f,i ,shdm†xÑ lrk ,†' QD/47/NEWS/2019
dkd¾:
m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
igyk - „' ksyd,a m%kdka≥ fiahd - msfhda˙ ksrkacka
Tn ieu lrkakdjQ fiajh ±l wms i;=gg m;ajkafkuqmQcljr iure fufyfha° .re msh;=ud m%dr®:kd lrhs
Y%S ,xld lf;da,sl ro.=re iuq`Mj 2000 jifr®° cd;sl foõi;ayf,a
or®Yk yd foajOr®u mSG fjka jYfhka wdrïN l<d' or®Yk
msGfha wOHCI f,i m;ajQ j;auka y,dj; ro.=re w;sW;=ï je,kaia fuka†ia
ysñmdKka iu`. tu wdpdr®h uxv,fha idud‚lhl= ùug ,eîu Nd.Hhla'
tu or®Yk mSGfha uq,au lKavdhfï msh;=ukaf.a 11 jeks mQcljr iure foaj
fufyhg tla ùug ,eîu i;=gla fldg i,lk w;r Tjqkaf.a .uka u`.
±l buy;a m%S;shg m;ajkafka hehs fld<U lf;da,sl uqøKd,fha wOHCI"
«kdr®: m%°mh lr®;D .re leñ,ia m%kdka≥ msh;=ud m%ldY lf<ah'
.re msh;=ud fufia mejiqfõ 2008 jifr® mQcl jrï ,enq msh;=uka
l=vd mhd., mrf,dalrdf–Yaj˙hf.a foõue`≥fr® meje;ajQ ;=;s ms°fï †jH
hd.fha foaYkh mj;ajñks' fuu W;aijh tu lKavdhfï idud‚l mhd.,
óiï fiajl .re isisr iurfldaka msh;=ud we;=`M ñiï iNdj ukdj
ixúOdkh lr ;snq◊' ia;+;s l;dj rejka foaYms%h .re msh;=ud is≥ l< w;r
.re m%.S;a pdur" .re †,arka mS˙ia" .re rkau,a fiõjkao" .re m%idoa yr®IK"
.re iqrx. ksfrdaIka" .re †fkaIa lsr®;sisxy" .re ufkdarxcka is,ajd" .re iqo;a
fyauka;" .re ks,ka; t†˙úl%u" .re isisr iurfldaka" .re l<K mS˙ia" .re
wekagks ,CIuka msh;=uka fuu †jH hd.hg tlaúh'
fnkacñka ls˙fyÜá
≥ka.d,amsáh id' u˙h u.aof,akd uqksj˙hf.a foõue`≥r 100 jirg ierfia
lemqkaf.dv óiï fiajl .re ksYdka ú,;a.uqj msh;=udf.a u. fmkaùu
hgf;a ≥ka.d,amsáh foaj ck;dj ≥ka.d,amsáh Y=' u˙hu.aof,akd uqksj˙hf.a
foõue`≥fr® ishjia chka;shg fï †kj, iq∞kï fj;s'
tjlg muqKq.u óiug wh;aj ;snQ ≥ka.d,amsáh ls;=kq ck;dj jeä
jYfhka „j;ajk fyhska 1919 ° .re md˙ia msh;=udf.a fiajd ld,fha° Y=' u˙h
u.aof,akd kñka fuu foõue`≥r lemlr ≥ka.d,amsáh ck;djf.a wd.ñl lghq;=
j,g mqKr®„jhla ,nd≥ks' 1906 ° w;a;sjdrï oud wdrïNl< fuu foõue`≥r
iïmQr®Kfhkau jev ksufldg 1919 ° jkaokdudk ls¯u wdrïN fl˙◊' YS%
,xldfõ Y=' u˙hu.aof,akd uqksj˙h kñka lemlrk ,o tlu foõue`≥rjk w;r
≥ka.d,amsáh m%foaYfha hym;a lf;da,sl f;da;ekakla we;sls¯ug uq,aúh' chka;s jifr®°
iEu ksjila neye±lSu" uõmsh" ≥orejka" ;reK ;re◊hka i`oyd úfYaI jevigyka
fufyhjñka wd;añl m%fndaOhla i`oyd iq∞kï lefr®'nqre,a,msáh Y=oaOjQ W!f.da uQks;=udf.a foõue≥rg wh;a j;af;af.or mkais,af.dv
urKdOdr iñ;sfha 43 jk jdr®Isl iïfï,kh W;aijdldrfhka meje;aú◊' fuys
úfYaI isoaêhla jQfha nqre,a,msáh óiï fiajl .re vâ,s imrud≥ ^ks'u'ks& msh;=ud
m,a,sh;a" mkai,;a" .u;a iïnkaOlrñka m%foaYfha wd.ñl iqyo;djh jr®Okh ls¯u
i`oyd .kakd wm%;sy; ffOr®h;a wd.ï fNaohlska f;drj fmd≥lghq;= j,° bgqlrk wñ,
iudc fiajdj;a w.h lrñka t;=udg Wmydr mqols¯fï W;aijhla meje;aùuhs'
j;af;af.or YS% mQr®jdrdu úydrdêm;s mQcH nq`M.yuq,af,a Oïñl" úydrjdis mQcH
mkais,af.dv ú„; Oïu ysñhkao" ñkqjkaf.dv fuf;da†ia; foajia:dkfha .re k†r
foaj.e;s;=ud" rcfha ks,Od˙ka we;=`M iïNdjkSh wuq;a;ka /ila iyNd.s jQy' W;aijfha
ixúOdk lghq;= j;af;af.or mkais,af.dv urKdOdr iñ;sh úiska is≥lrk ,°' W;aij
iNdfõ lghq;= wdrïN ls¯ug fmr iïNdjkSh wuq;a;ka úiska fmd,a f;,a myk ±,ajQ
wjia:dj' fjkSIshia wekagks $ iór fmfr®rd
;=ve,a, óifï k;a;,a W;aijh ksñ;af;ka jdr®Islj mj;ajkq ,nk jeäysá †kh
óiï fiajl .re ,skagka fcdaYma msh;=udf.a uq,sl;ajfhka meje;aúh' ;=ve,a,
†jH yDoh iñ;sh jeäysá i;aldrh is≥ lrk ,°' Tjqkag †jH i;am%ido jykafia ∞kh
lr Y=oaOjq ff;,fhka wdf,am ls¯fuka wk;=rej †jd wdydrho ms<s.kajk ,°' .re
msh;=uka úiska iEu jeäysáfhl=gu ;s<sKhlao m%∞kh lrk ,°' †jH yDoh iñ;sh
jeäysáhka iu. .re msh;=ud iy ifydaor ;=ud k;a;f,a mS%;sh fn∞.;a whqre
whs˙ka fmfr®rd
rd.u chYS%.u ckfi; jeäysá iñ;sfha jdr®Isl pd˙ldj miq.sh∞ l,djej frda'l
isoaOia:dkh yd ;,ú, idka; wdkd isoaOia:dkh lrd hk ,°' wOHd;añlj
fukau úfkda∞;aul pd˙ldjla jQ fuh iNdm;s nr®kdâ is,ajd hk f,alï „'tia' chka;
is,ajd hk uy;ajre jeäysá idud‚lhkaf.a m%idoh †kd.ksñka uekúka ixúOdkh lr
;snq◊' idud‚l ms˙i tys° iuQy PdhdrEmhlg fufia uqyqK ≥kay'
iS' wdr®' älaika wekagks
.re vâ,s imrud≥ ks'u'ks' msh;=udg Wmydr ∑
YS% ,xldfõ m<jk bme/◊u isxy, mqj;am;
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 20 jeksod b˙∞ 153 fjΩu 31 l,n i;sm;d m;%h - msgq 32 - ñ, re' 50'00 mqj;am;la f,i ,shdm†xÑ lrk ,†' QD/47/NEWS/2019
dkd¾:
m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
igyk - „' ksyd,a m%kdka≥ fiahd - msfhda˙ ksrkacka
Tn ieu lrkakdjQ fiajh ±l wms i;=gg m;ajkafkuqmQcljr iure fufyfha° .re msh;=ud m%dr®:kd lrhs
Y%S ,xld lf;da,sl ro.=re iuq`Mj 2000 jifr®° cd;sl foõi;ayf,a
or®Yk yd foajOr®u mSG fjka jYfhka wdrïN l<d' or®Yk
msGfha wOHCI f,i m;ajQ j;auka y,dj; ro.=re w;sW;=ï je,kaia fuka†ia
ysñmdKka iu`. tu wdpdr®h uxv,fha idud‚lhl= ùug ,eîu Nd.Hhla'
tu or®Yk mSGfha uq,au lKavdhfï msh;=ukaf.a 11 jeks mQcljr iure foaj
fufyhg tla ùug ,eîu i;=gla fldg i,lk w;r Tjqkaf.a .uka u`.
±l buy;a m%S;shg m;ajkafka hehs fld<U lf;da,sl uqøKd,fha wOHCI"
«kdr®: m%°mh lr®;D .re leñ,ia m%kdka≥ msh;=ud m%ldY lf<ah'
.re msh;=ud fufia mejiqfõ 2008 jifr® mQcl jrï ,enq msh;=uka
l=vd mhd., mrf,dalrdf–Yaj˙hf.a foõue`≥fr® meje;ajQ ;=;s ms°fï †jH
hd.fha foaYkh mj;ajñks' fuu W;aijh tu lKavdhfï idud‚l mhd.,
óiï fiajl .re isisr iurfldaka msh;=ud we;=`M ñiï iNdj ukdj
ixúOdkh lr ;snq◊' ia;+;s l;dj rejka foaYms%h .re msh;=ud is≥ l< w;r
.re m%.S;a pdur" .re †,arka mS˙ia" .re rkau,a fiõjkao" .re m%idoa yr®IK"
.re iqrx. ksfrdaIka" .re †fkaIa lsr®;sisxy" .re ufkdarxcka is,ajd" .re iqo;a
fyauka;" .re ks,ka; t†˙úl%u" .re isisr iurfldaka" .re l<K mS˙ia" .re
wekagks ,CIuka msh;=uka fuu †jH hd.hg tlaúh'
fnkacñka ls˙fyÜá
≥ka.d,amsáh id' u˙h u.aof,akd uqksj˙hf.a foõue`≥r 100 jirg ierfia
lemqkaf.dv óiï fiajl .re ksYdka ú,;a.uqj msh;=udf.a u. fmkaùu
hgf;a ≥ka.d,amsáh foaj ck;dj ≥ka.d,amsáh Y=' u˙hu.aof,akd uqksj˙hf.a
foõue`≥fr® ishjia chka;shg fï †kj, iq∞kï fj;s'
tjlg muqKq.u óiug wh;aj ;snQ ≥ka.d,amsáh ls;=kq ck;dj jeä
jYfhka „j;ajk fyhska 1919 ° .re md˙ia msh;=udf.a fiajd ld,fha° Y=' u˙h
u.aof,akd kñka fuu foõue`≥r lemlr ≥ka.d,amsáh ck;djf.a wd.ñl lghq;=
j,g mqKr®„jhla ,nd≥ks' 1906 ° w;a;sjdrï oud wdrïNl< fuu foõue`≥r
iïmQr®Kfhkau jev ksufldg 1919 ° jkaokdudk ls¯u wdrïN fl˙◊' YS%
,xldfõ Y=' u˙hu.aof,akd uqksj˙h kñka lemlrk ,o tlu foõue`≥rjk w;r
≥ka.d,amsáh m%foaYfha hym;a lf;da,sl f;da;ekakla we;sls¯ug uq,aúh' chka;s jifr®°
iEu ksjila neye±lSu" uõmsh" ≥orejka" ;reK ;re◊hka i`oyd úfYaI jevigyka
fufyhjñka wd;añl m%fndaOhla i`oyd iq∞kï lefr®'nqre,a,msáh Y=oaOjQ W!f.da uQks;=udf.a foõue≥rg wh;a j;af;af.or mkais,af.dv
urKdOdr iñ;sfha 43 jk jdr®Isl iïfï,kh W;aijdldrfhka meje;aú◊' fuys
úfYaI isoaêhla jQfha nqre,a,msáh óiï fiajl .re vâ,s imrud≥ ^ks'u'ks& msh;=ud
m,a,sh;a" mkai,;a" .u;a iïnkaOlrñka m%foaYfha wd.ñl iqyo;djh jr®Okh ls¯u
i`oyd .kakd wm%;sy; ffOr®h;a wd.ï fNaohlska f;drj fmd≥lghq;= j,° bgqlrk wñ,
iudc fiajdj;a w.h lrñka t;=udg Wmydr mqols¯fï W;aijhla meje;aùuhs'
j;af;af.or YS% mQr®jdrdu úydrdêm;s mQcH nq`M.yuq,af,a Oïñl" úydrjdis mQcH
mkais,af.dv ú„; Oïu ysñhkao" ñkqjkaf.dv fuf;da†ia; foajia:dkfha .re k†r
foaj.e;s;=ud" rcfha ks,Od˙ka we;=`M iïNdjkSh wuq;a;ka /ila iyNd.s jQy' W;aijfha
ixúOdk lghq;= j;af;af.or mkais,af.dv urKdOdr iñ;sh úiska is≥lrk ,°' W;aij
iNdfõ lghq;= wdrïN ls¯ug fmr iïNdjkSh wuq;a;ka úiska fmd,a f;,a myk ±,ajQ
wjia:dj' fjkSIshia wekagks $ iór fmfr®rd
;=ve,a, óifï k;a;,a W;aijh ksñ;af;ka jdr®Islj mj;ajkq ,nk jeäysá †kh
óiï fiajl .re ,skagka fcdaYma msh;=udf.a uq,sl;ajfhka meje;aúh' ;=ve,a,
†jH yDoh iñ;sh jeäysá i;aldrh is≥ lrk ,°' Tjqkag †jH i;am%ido jykafia ∞kh
lr Y=oaOjq ff;,fhka wdf,am ls¯fuka wk;=rej †jd wdydrho ms<s.kajk ,°' .re
msh;=uka úiska iEu jeäysáfhl=gu ;s<sKhlao m%∞kh lrk ,°' †jH yDoh iñ;sh
jeäysáhka iu. .re msh;=ud iy ifydaor ;=ud k;a;f,a mS%;sh fn∞.;a whqre
whs˙ka fmfr®rd
rd.u chYS%.u ckfi; jeäysá iñ;sfha jdr®Isl pd˙ldj miq.sh∞ l,djej frda'l
isoaOia:dkh yd ;,ú, idka; wdkd isoaOia:dkh lrd hk ,°' wOHd;añlj
fukau úfkda∞;aul pd˙ldjla jQ fuh iNdm;s nr®kdâ is,ajd hk f,alï „'tia' chka;
is,ajd hk uy;ajre jeäysá idud‚lhkaf.a m%idoh †kd.ksñka uekúka ixúOdkh lr
;snq◊' idud‚l ms˙i tys° iuQy PdhdrEmhlg fufia uqyqK ≥kay'
iS' wdr®' älaika wekagks
.re vâ,s imrud≥ ks'u'ks' msh;=udg Wmydr ∑
wdrïNh ( 1866 cQks 07
dkdr®:
m%°mhls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ 20 jeks∞ b˙∞
18 úfYaIdx.
miq.sh i;sh yd inef|a
Nd.Hjka;Ndjh i`oyd mdol
fldg.;a úfYaIs; jQ
m%d;syd¾hhla úh ¡ Y%S ,xldfõ yd f.dafõ
ys lf;da,sl ck;dj fï m%d;syd¾hh
ms<sn`oj okafkda fj;s tkï bkaoshdfõ
f.dafjys úiQ Damio da-cost f.a Nd¾hdj
jQ Quiteria Carmela da Piadode Narpnha ore M, fkdue;sj ih j;djla
.íid jQ ;eke;a;shla jQjdh ¡
j¾I 1938 wfm%a,a udifhaoS o fï uj
wêl reêr jykfhka mSvd úkafoa isjq
uil .eìkshla ù isák w;r;=f¾oSh ¡
fï wjodkfuka wehj fírd .ekSu i`oyd
wef.a d;S ñ;%dÈyq cqfia jdia msh;=ud
u`.ska foúhka jykafiaf.a msysg m;d
ks;r ks;r hdÉØ lf<dah ¡ túg reêr
jykh k;r úh ¡ tu jif¾ fkdjeïn¾
udifha 26 jk od kej;;a fï ldka;dj
reêr jykfhka mSvd ú|s w;r wef.a
d;Ska fmr mßÈu cqfia jdia msh;=udg
hdÉØ l< w;r frda.S ;;ajfhka weh
ñÿkdh ¡ tmuKlao fkdj fkdjeïn¾ 27
od weh fkdfïrE orejl= ìys l<dh ¡ tu
wjia:dfõ§ weh i;a uil .eìKshlaj
isáhdh ¡ fkdfïrE ì<s|d mqf;l= úh ¡
orejdf.a nr lsf,da .a?ï 1 hs .a?ï
100 la ;rï úh ¡ orejdg Tjqka Cosme hk ku ;enQy ¡
fulS orejd b;d ÿ¾j, fi!LHh
;;ajfhka miq úh ¡ Tyqg meyeos,sj l;d
lsÍug fkdyels úh ¡ Tyqf.a ysi ks;ru
Tyqf.a foWr u;g lvd jegqks¡ foudmshka
we;=¨ ish,af,da cqfia jdia msh;=udf.a
ueÈy;aùu whÈñka ks;ru hdÉØ l<y ¡
fulS orejd Tyqf.a cSú;hu m%d;syd¾hhla
hkak úoyd mdñka ksfrda.S flfkl= úh'
tmuKlÿ fkdj Tyq MA,Ed Wmdêho
,nd .;af;ah ¡ 1983 isg wo olajd Tyq
tys foõi;ay,l " iNd b;sydih " foaj
O¾u¥; fiajh yd f,dal b;sydih ms<sn`o
uydpd¾hjrhl= f,i fiajh lrhs ¡
Cosme orejdf.a Wmf;a isg Tyq
ksfrda.S mqoa.,fhl= ùu olajd isÿ jqKd
jQ wdYap¾hj;a foa ms<sn`o jQ mQ¾K
wëlaIKhla f.dafjys Cuvia osfhdalSish
úiska j¾I 1991 § isÿ flreKs ¡ j¾I 1991
Tlaf;dan¾ udifha 18 od tlS wëlaIKh
i`oyd jQ ks, ksfõokh m%isoaO lrk
,oS ¡ j¾I 1992 Tlaf;dan¾ ui 28 jk
od óg fmr úia;r lr we;a;djQ ish¨
mÍlaIKhka yd úYaf,aIKhkaf.a wjidk
woshr jQ ffjoH iNdfõ úksYapfhaoS " tys
idudcslhskaa tl y`äka mejiQ foh Cosme orejdf.a cSú;hu m%d;syd¾hhla h hkak
b;d uekúka fmkajd fohs ¡
ffjoHjreka tl y`äka lSfõ wêl
reêr jykh laIKhlska yd iïmQ¾Kfhka
;=rka ùu fukau " isÿ jqKd jQ iajdNdúl
ore Wm; úia;r lrkakg ;rï Tjqka
okakd úoHdj fmdfydi;a fkdue;s njhs ¡
tfia jqj;a cqfia jdia msh;=ud Y=oaOjrhg
tiùug ;j;a jir 20 la muK .; úh'
wjidkfhaoS j¾I 2015 ckjdß ui 14
osk t;=ud m%ekaisia mdma jykafia úiska
Y=oaOjrhg tijkq ,eîh ¡ fld<UoS mej;s
tlS osjH mQcd fufyhg ish¨ wd.ï
fNaofhka f;drj w;s úYd, ck;djla
iyNd.S jQy ¡ óg f.dafjys isg meñKs
úYd, msrsilao iyNd.S jQfjdah ¡ f.dafjys
isg fuys meñK " ish¨ ckhdg wiSñ;
wdorfhka yd ohdfjka fiajh l<djQ cqfia
jdia msh;=udfKda ñysmsg Ydka;=jrfhls ¡
Tyq foú mshdKkaf.a ¥;fhl= fukau foú
mshdKkaf.a iajdNdjh wmg fmkajd ÿka
w.kd h;sjrfhls ¡ Y=oaOjka;hl= f,i
m%lg jQ o O¾u¥; fufyjr i`oyd osú
ysñfhka lemjqKd jQ o wdishdfjka ìys
jQ ta W;a;u ñksid cqfia jdia msh;=udu
fkdfõ o @ t;=ukaf.a fiajh w.hkakg
;j;a m%d;syd¾hhka wjYHuo@
cqfiajdia msh;=udj Nd.Hjka;Ndjhg
tiùfïoS fukau Y=oaOjrhg tiùfïoS o
idlaIs f,i f;dard .ekqfka kQmka orejka
uõl=i ;=<oS uqyqK ÿka cSú; wjodkïj,g
Wkajykafiaf.a ueosy;a ùuh ¡ ;jo kQmka
orejka yd ore Wm;a flfrys cqfiajdia
msh;=udf.a úfYaI wjOdkhla úh ¡ ta
ukqIH cSú;h flfrys Wkajykafia ;=<
jQ wiSñ; ohdj ksidh ¡ .íidj kS;s.;
lsÍug tfrysj iNdfõ msìoSug t;=udf.a
wdl,amh uÕ mdod ÿkafkah ¡
Y=oaOjrNdjhg tiùug mdol jQ m%d;syd¾hfuu m%d;syd¾hhg iïnkaO isoaêh
jkqfha widudkH fi!LH ;;ajfhka
fuf,dj t<sh ÿgq ksjqka oeßhla
iïmQ¾Kfhka iqj w;g yeÍuhs ¡
zz ñfkda,s f.%aia m%kdkaÿ ZZ tu oeßh jk
w;r wef.a fouõmshka ffjoHjrekah
fudjqka Ôj;a jkafka wefußldfõ h ¡
oershf.a mshd ffjoH ixch m%kdkaÿ M.D, F.A.C.P jk w;r uj iqf¾ks m%kdkaÿ
M.D, F.A.C.E h ¡ fudjqka fofokdu Y%S
,dxlslhkah ¡
fudjqka újdy ù we;af;a jir 1998
cQ,s udifha h ¡ iqf¾ks lf;da,sl
mjq,lska mejf;kakshla jk w;r j¾I
2001 § ixch ls;= oyu je<`o .;af;ah'
wjidkfhaa§ iqf¾ks .eíf.k we;s nj
Tjqyq oek .;ay ¡ tys§ Tjqka buy;a i;=gg
m;a jQfha .eíf.k we;af;a ksjqka orejka
nj oek .ekSu ksidh ¡ Tjqka fofokdu
is;=fõ fuh uy;a wdYs¾jdohla njhs¡
iqf¾ksf.a ffjoHjrhd wehg wjjdo
lf<a ksrka;r mÍlaIKj,g fmkS
isàfuka ore .en ms<Sn`oj mÍlaIdldÍ jk
f,igh¡ w;s kùk fuj,ï Ndú;fhka
flfrk ffjoH mÍlaIK i`oyd wehg
fmkS isákakg isÿ úh ¡ tjka wê èjks
;rx. Ndú;fhka l< mÍlaIKhl§
orejka fofokdu tlu ,sx.hlg wh;a
nj ;yjqre úh¡ fuu mÍlaIKh isÿ jqfha
2002 ckjdß udifhah ¡ idudkH ms<s.ekSu
jkafka ksjqka ore Wm; u|la wjodkï
njh¡ tksidu weußldfõ zzfha,aZZ kqjr
msysá ud;D l,, yd iïnkaO m%;sldr
isÿ flfrk ffjoH wdh;khlg hdug
iqf¾ksg isÿ úh ¡ fmnrjdß udifha 19
jk od m<uq jrg iqf¾ksf.a .en ldhsl
mÍlaIdjg ,la úh ¡ tlu ,sx.hlg wh;a
l,, ksid tajd fjka fjkaj wOHhkh
lsÍu i`oyd ffjoHjreka tla l<,hla
A f,io wfkl B f,io kï l<y'
ishqï mÍlaIdjlska miq Tjqka ÿgqfõ A ys
j¾Okfha lsishï ukao.dó njla we;s
njh¡
fï mÍlaIKfha§ ffjoHjreka ;uka
ksÍlaIKh l< lreKq ;=kla f.kyer
mEy ¡ m<uqjekak fufiah ¡ l,,fha
jefvk orejka fofokd w;ßka z A Z ys
fmlKs je, wl%uj;aj msysàu yd túg
tlS orejdf.a jeãug wjeis reêrh wvq
ùuhs ¡ fufia mej;=kfyd;a wkdrlaIs;
reêr jdysKs kd, m%ij fõokdfõ oS
fyda ore m%iQ;sfhaoS mqmqrd orejd urKSh
wjOdkulg md;% úh yels njhs ¡ tfiau
ore fofokdf.a jeãu mjd wl%%uj;a ù
z A Z orejd b;d ÿ¾j, widudkH orefjl=
ù wfkld fkdfyd;a z B Z widudkH f,i
úYd, úh yels njhs ¡
fojeks m%Yakh jQfha l<,fha jefvk
orejka fofokd w;r reêrh yqjudre ùu
fyda wjfYdaIKfha hï .eg`Mjla we;s
nj;a " ta fya;=fldg f.k l,,j, jeãu
tlsfklg fjkia úh yels nj;ah ¡ l,,
jgd we;s l,, wdrlaId lrk øjh wê
èjks mÍlaIKhlg Ndckh lsÍfuka
fï nj ;yjqre fldg f.k we; ¡ ;jo
tla l,,hlg wêl reêrh o wfklg
wvq reêr m%udKhlao iemhqu fyda ,eîu
Nhxldr nj;a fufia wvqfjka reêrh
iemfhkafka A l,,hg nj;a " fujka
ixlS¾K ;;ajhla mej;=kfyd;a reêrh
wvqfjka ,efnk l,,fhka ìys jk orejd
yDo frda. " jl=.vq wdndO jeks frda.S
;;ajhkag Ndckh jk nj;a mÍlaIK
j,ska fy<s úh ¡
;=kajekak b;d Nhdkl fõokdldÍ
fy<sorõjls ¡ z A Z orejdf.a fud<fha
miqmi fldgfia m%udKhg;a jvd
;r,h jefvk njls ¡ tfiau fud<fha
iu;=,s;;djh yd iïnkaëlrKh
md,kh lrkakdjQ fldgi ksishdldrj
jeä fkdue;s njg úáka úg isÿ l<
úfYaI mÍlaIKj,ska fy<s úh ¡ fï ish¨
mÍlaIK isÿ lrkq ,enqfõ wefursldfõ
“Yale” kqjr msysá zz Maternal Fetal Medicine ZZ ys fkdfyd;a ud;D l,,
yd iïnkaO ffjoH wdh;kfha we;s
w;s kùk mÍlaIK fuj,ï wdOdrfhka
yd ta iïnkaO úfYaI mqyqKqj ,;a
;dlaIKfõoSka yd ffjoHjreka úisks
¡ by; i`oyka mÍlaIK isÿ jQfha fulS
ffjoH wdh;kfha m%Odkshd jQ ffjoH
fcdaIqjd fldfm,a uy;df.a ksfhda.j,g
wkqjh ¡ ku;a ;=kafjkqj fy<sorõ jQ
fud<h yd iïnkaO ixlS¾K wjia:dfõoS
ffjoH fcdIqjd fldfm,a ;ud u m%YaKhg
ueosy;a ù iqf¾ksj MRI mÍlaIKhlg
fhduq lf<ah ¡ ta úfYaIfhkau fkdfïre
orejka iQlaIu f,i mÍlaId lsÍu i`oydh
mÍlaIKfha m%;sM, ;e;s.ekafjk iq`M
tlla úh ¡ tkï z A Z l,,h ;=< iakdhq
yd iïnkaO m%Yakhla ygf.k we;s nj;a
th jv jvd;aa j¾Okh jk iajdNdjhla
fmkakqï lrk nj;ah¡
fuu mÍlaIK jd¾;dfjka miq iqf¾kS
yd ixch tlsfkld u;=jg l< hq;= foa
l;sld l<y ¡ mjqf,a whgo fï nj oekqï
ÿkay¡ fuu wjêfhaoS MRI mÍlaIKhla
isÿ lf<a l=ulgo hkak ffjoHjreka
jk ixch yd iqf¾kS wjfndaO lr .;ay ¡
ta wka lsis fohla i`oyd fkdj .íidjla
lsÍugh ¡ ffjoHjrhdf.a fhdackdj jQfha
.íidjla lsÍuh ¡ ÿ¾j, jQ z A Z orejd
muKla bj;a l,fyd;a z B Z orejdf.a
cSú;h o úkdY úh yels nj Tyq fmkajd
ÿkafkah ¡
fmr l;sld lr .;a mßos iqf¾ks
tlfy,du .íidjg wlue;a; m%ldY
lrñka ;uka ´kEu ;;ajhl ore
m%iQ;shlg iQodkï nj mjid isáhdh' fï
;SrKd;aul wjia:dfõoS mjqf,a iefjdu
tla ù cqfiajdia Nd.Hjka;jrhdg hdÉØ
lf<dah ¡ úfYaIfhka ta ojia j,oS Tjqka
cqfiajdia msh;=ud kQmka orejkaf.a
wdrlaIlhdfKda nj oek ye`osk .;a
ksid " Wfoa iji fï ore fofokdf.a
ksfrda.S nj fjkqfjka cqfiajdia msh;=udg
lkak,õ l<y' j¾I 2002 cQks ui 21 od
iqf¾ks lsisÿ fõokdjlska f;drj ksfrda.S
.eyeKq <uqka fofofkl= ìys l<dh¡ Tjqka
fofokd ñfkda,s iy ñysrsh ¡ uõ l=ifhaoS
ÿ¾j, l<,hlehs kï lf<a ñfkda,sjh'
ñfkda,s 'A' jQ w;r ñysrs z B Z jQjdh ¡
idudkHfhka ore Wm;l§ isÿ flfrk
ksÍlaIKfhaoS Apgar score ksÍlaIKfhaoS
ta orejkag ,enqKq ,l=Kq jQfha -09 ls ¡
fuh b;d hym;a ;;ajhla úh ¡
j¾I 2013 Tlaf;dan¾ udifha 14
jk§ ixch yd iqf¾ks cSj;a jk
lfklaálÜ (Connecticut) m%dka;fha
ydÜf*daâ (Hartford) k.rfha *dñfgka
(Farmington) udjf;a msysá Ydka;
fcdaima foõueÿf¾ mQcl;=udf.a ks,
ksjfiaoS úfYaI /iaùï jdrhla le`ojkq
,eîh¡ ta cqfiajdia msh;=udf.a ueosy;a
ùfuka isÿ jqKq úl%uhka úuid ne,Sugh'
Bg idlaIs §u i`oyd ffjoH iqf¾ks tlS
uKv,h bosrsfha fmksS isáhdh ¡ ta ojia
jk úg wef.a ksjqka orejkaf.a jhi
wjqreÿ 11 la úh ¡
ffjoH iqf¾ksg fhduqlrk ,o
m<uqfjks m%YaKh jQfha ksjqka orejkaf.a
fi!LHh fln÷o hkakhs' <ud ldhsl
úfYaI ffjoHjrfhl=f.ka orejka
fofokd ms<ssn|j j¾I 2013 cQ,s udifha
24 od ,nd .;a ffjoH jd¾;djla weh
uKav,hg bÈßm;a l<dh' tu jd¾;dfõ
i|yka jQfha orejkaf.a fi!LH ;;ajh
b;d hym;a nj;a" úfYaIfhkau m%YakldÍ
jQ z A Z orejd fkdfyd;a ñfkda,sf.a mdi,a
l%shdldrlï b;d hym;a nj;a h'
weh iïnkaOfhka wehf.a uj bÈßm;a
l< w.kd idlaIs oek.ekSu msKsi b;d
meyeÈ,sj tlsfkl my; olajd we;' ukao
uõl=fia §u ffjoHjrekg wkqj urKh
wìhi isáfha wehhs" tfukau urKfhka
wehj fírd fuf,dj iqkaor;ajh olskakg
wehj fírd.kakg foú mshdKka bÈßfha
ueÈy;a jqfha cqfiajdia msh;=udhs'
ñfkda,sf.a fi!LHiïmkak Ndjh
fufiah'
• mdif,a ish¨ l%shdldrlï j,g weh
iyNd.s ù we;'
• weh olaI msysKqïldßfhls' tfukau
msysKqï iudchl idudðlfhls'
• Ñ;% we£ug weh b;d olaIh'
• wehg mshdfkdaj jdokh l< yel'
• fldkaálÜ( Condicut ) m%dka;fha
isÿ flfrk Wiia úNd.j,§ ñfkda,s
b;d fyd|ska iu;a ù we;s njh' tajd kï
.Ks;h" úoHdj" lshùu iy ,sùuhs'
ñka meyeÈ,s jkafka ñfkda,sf.a l,amkd
Yla;sfha fyda nqoaêfha ÿ¾j,;djhla
fkdue;s nj;a" wef.a jhfia m%udKhg;a
jvd weh nqoaêu;a nj;ah'
ffjoH iqf¾ks fj; uKav,h úiska
bÈßm;a l< B<Õ m%Yakh jQfha wef.a iy
wef.a ieñhdf.a mjq,aj, miqìu ms<sn|jh'
;udf.a iy ;u ieñhdf.a mjq,a b;du;a
ksrjq,a tall nj;a" tajdys fujeks lsishï
fyda m%Yakhlg ;uka uqyqK fkdÿka nj;a"
Tjqkf.a mjq,a j,;a fujeks ksjqka ore
Wm;la isÿ jQ nj;a " th b;d iajNdúlj
isÿ jQ fohla ñi ;ud w;aÿgq .eg¨ iy.;
tlla fkdjk nj;ah'
;jo ffjoH iqf¾ks ;udf.a fkdfïrE
orejd iïnkaOfhka jQ ffjoHjrekaf.a
wkdjels ms<sn|j b;d iQlaIu
ú.%yhla uKav,h bÈßfha f.kyer
mEjdh' mÍlaIKhg yd ksÍlaIKhg
muKlau iSud jQ tjka ÿ¾j, mÍlaIK
jd¾;d ms<sn|j weh l:d lf<aa b;d
úfõpkd;auljh' ffjoH fcdIqjd
fldafm,af.a fkdfïrE orejd ms<sn| jQ
woyia fufiah"
• Tyq ore .en úkdY lrkakg fhdackd
lf<aah'
• wehg fyda orejdg úh yels wdndO
iïnkaOfhka ks;r ks;r l:d lf<ah¡
• wdndê; orejl= ìysúh yels nj Tyq
mjid isáfhah ¡
ffjoH fcdIqjd fldam,af.a fhdackdj jQ
.íidjg tfrys jQ miq " ore m%iQ;sh olajd
jQ ld,h ;=< ;ud lsisÿ ffjoH m%;sldrhla
fyda Y,Hl¾uhla i|yd fhduq fkdjqKqq
nj ffjoH iqf¾ks ;rfha mjid isáhdh'
ffjoH iqf¾ks fj; úNd. uKav,h
fhduql< ;j;a m%Yakhla jQfha isÿ jQ
ish,a, iïnkaOfhka Tnf.a woyi l=ulao
hkakh'
fkdmels,sj weh ÿka ms<s;=r jQfha
" cqfia jdia msh;=udf.a ueÈy;a ùu
njh' ;ud we;=¨ mjqf,a ish,af,dau
ore fofokd fjkqfjka iqmqreÿ f,i
hdÉ[d l< nj;a" lf;da,slhka jk
;uka foúhka jykafiag ieuod hdÉ[d
lrk nj;a" fulS úfYaI wjia:dfõ§
cqfia jdia msh;=uka kQmka orejkaf.a
wdrlaIlhdfKdah hkak oek.;a nj;a"
tÈk mgka Wkajykafiag hd[d l<
nj;a mjid isáhdh' n,kak Tjqka lsisÿ
Ydka;=jrfhl=g hdÉ[d lf<a ke;' Tjqka
lsisÿ ffjoH mÍlaIKhlg bkamiq .sfha
ke;¡ cqfiajdia Nd.HjrhdKkaf.a irKska
kQmka orejka ksfrda.S nj bfjka fuka
Tjqka oek isáhy ¡
cqfia jdia msh;=udf.a m%d;syd¾hh ;j;a
;yjqre lrkakg ffjoH iqf¾ks j¾I
2006 § fndiagka j, isÿl, tla;rd MRI mßlaIKhla iïnkaOfhka uKav,h
bÈßfha lreKq bÈßm;a l<dh' tkï
udi ;=kla miq jQ .eìKs ujqjreka 19
fofkl=f.a l,,hka mßlaId l< nj;a"
bka l<, 13 la ;u ÈhKsh jQ ñfkda,sf.a
l<, wjia:djg iudk jQ nj;a" wfkla
6 fokd idudkH ;;ajfhka miq jQ nj;a
ÿ¾j, jQ l<, 13 fmkakqï l< orejka
widudkH .;s ,laIK we;s úlD;s
iqÿjrhg mshk.kakg ux mE¥ cqfiajdia uqks fm<yr
Ígd ch;s,l - uykqjrmßj¾;kh ( fcda¾ca tia ¡ fâúâ
19 msgqjg
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 13 jeks od b˙∞
wdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ ui 20 jeks∞ b˙∞
dkdr®:
m%°mh úfYaIdx.
i;H l;d
2018'12'16 ,smsh yd inef`oa§wd;aufha wkaOldr rd;s%h¶
t,shÜf.a §Ydia;%jka;hskaf.a ≥r.uk¶
lúfm< lshúh hq;af;a §wd;aufha
wkaOldr rd;s%h¶ yryd hk .ukla f,i
njg u;hla mj;S' t,shÜf.a ldjH
ksr®udK ms<sn`o m%dud◊lfhl= jQ fcdaka ta'
áur®uka kï úpdrlhd fuu lD;ska folu
tlúg lshùu iq≥iq hehs ksr®foaY lrkafka
fï ksidh' Tyq tfia ksr®foaY lrkafka
wehs@ fï ksr®udK fol w;r we;s
in`o;djh l=ulao@ lshd úuiSu ngysr
f,dj ls;=kq lùkaf.a ls%iaf;da;am;a;s ±lau
f;areï .ekSu i`oyd m%fhdackj;a jkq
ksielh'
l=reisfha cQjdï hkq lf;da,sl iNdfõ
b.ekaùïj,g tfrysj fm%df;ia;ka;jd°ka
l< m%;sixialrKj,g m%n, úfrdaOhla
±lajq OHdk,dNS ldr®fu,a h;sjrfhls'
úYsIag lúfhls' Tyq ,shQ w.kd ldjHfhka
úia;r lrkafka ukqIH wd;auh foúhka
jykafia iu. wNsryiHuh iïnkaO;dj
f.dvk.d .ekSug hk jeo.;a .ukla
.ekh' fuh foúhka uqk.efik
.ukdka;hla .ek kskõjla ke;sj hk
.ukls' wm „j;ajk f,dalfha mj;sk
jHdl+,;ajhka iy wkshï
nkaOkhkaf.ka bj;aj idufha mQr®K
ksYap,;ajh fidhd wd;auh lrk .ukls'
fuu .uk f–iqia jykafia m%ldY l<
§„jkfha udj;g msúfik mgq f∞rgqj¶
^ue;sõ 7(13-14& yd iumd; fõ' tfiau
fuh biqreuf;l=g foúhka ±lSu
§b`†lgqj,ska ˙x.d hEug¶ ^udla 10(25&
iudk lrk fmdfydi;a ;reKhd ms<sn`o
Wmud l:djo fuys° isysm;a lrjhs'
l=reisfha cqjdï uqksjrhd lshdfok úêhg
foúhka yd tal;ajhg m;ajkakl= fõ kï
Tyq $weh fuu f,dalh iu. mj;ajk
ish`M wksis in`o;d w;yer oud i∞pdr
iïmkak wms †úhla Ndr .; hq;=h' ta
i`oyd hk .ufka° wd;auh úiska ls%ia;=ia
jykafiaf.a ≥(Lm%dma;sh w;aolsñka th
miqlr hd hq;=h' wd;auh ms˙laiqug Ndckh
fjñka mú;%jk fuu ld,h fõokdfjka
msrekjQ;a" tla mfilska úCIsma; Ndjh"
NS;sho úfgl foúhka ms<sn`o iel
ixldfjka hqla; jk w;r wfkla
miska ls%ia;=ia jykafiaf.a uysu;djh"
ksi, iduh iu.ska wNsryiHuh foaj
in`o;dfõ riho w;aolskakg ,efnk
uy`.= wjia:djla jkafkah' wkaOldr rd;s%h
lsisfia;a m%ikak w;a±lSula fkdjkafka
ù kuq;a wjidkfha ° thu foúhka yd
fm%auh fj; ióm ùug bv i,iajkafkah'
.ukdka;fha° ñksia wd;auhg yuqjk foú
wNsuqL or®Ykh ksid wka ish`Mu
ye`.Sï" ne`°ï úikaê ù jkafkah' fukhska
l=reisfha cQjdï;=ud mjikafka fuu bv
yir §mS%;su;a rd;s%hla¶ yd wrefKdaohg
jvd w;sYh m%ikak ld,hla jk njhs'
foúhka neye±lSug fyj;a Wm;
±lSug hk .ufka° Ydia;%jka;hska
miqlr f.k hk miq;,h u; ls%ia;=ia
jykafiaf.a †úh urKh" mqkrd.ukh
hk iuia:h Wkajykafiaf.a Wmf;a°u
olskakg ie,eiaùug t,shÜ ukdm fõ' Bg
w∞< ixfla;dj,shla pd˙ldfõ miq;,h
u; uqk.eiaùfuka lúhd ikd;„jk oyï
±lau biau;= lrhs' ls%ia;=ia jykafiaf.a
≥(Lm%dma;sh wdrïN jkafka fmd≥ ckms%h
ms<s.ekSu nj bj;,k lúhd th
werfUkafka Wkajykafiaf.a ;sô˙ f,fka
isg nj fy<s lrhs' Tyqg wkqj „ú;h
yd urKh hk folu f,dalfha mru
h:dr®:hka jk ksid ñksid úiska ta folu
f;dard.; hq;=h' ulaksidoh;a ls%ia;=ia
jykafiao fkdmels,j „ú;h;a urKh;a
f;dard.;a ksidh' ldjHdikfha° lúhd
m;k urKh Yd¯˙l urKhla fkdj kj
wOHd;añl Wm;la m;k urKhla nj
meye†<s fõ'
mQrdK .súiqfï †jeisjrekaf.ka ,;a
wNdifhka jr®‚,a lúhd mqfrdal:kh
l< ore Wm; ^ls%iaf;da;am;a;sh& úYajfha
fN!;sl yd mdrfN!;sl f,da;,j, uyd
m˙jr®;khg fya;= úh' fN!;sl ;,fha
jia;+ka yd ixisoaëka f.a m˙Kduhlao
^hym;a fjkila& mdr fN!;sl ;,fha
kmqre n,fõ.j, úm˙Kduhlao ^whym;a
fjkila& i`oyd th n,mE whqre
ì%;dkHfha m%;sixialrK hq.fha my< jq
uyd lú fcdaka ñ,agkaf.a wei ≥gqfõh'
ls;= Wm; f,!lsl f,dj ;=< iDcqju
mqoa.,hdf.a wOHd;añl fmr<shg fya;=
jk whqre or®Ykjd°j ±lSug kq;kjd°
hq.fha uyd lú à' tia' t,shÜ iu;a úh'
th l=reisfha cqjdñ uqksjrhdf.a wd;añl
Ndjkd ±kqfuka fmdaIKh úh' iuia:
jYfhka .; l, ngysr lùka fofokdu
Ñ;%Kh lrkafka ls;= Wm; ksid we;sjq
f,dalfha fjkiaùuhs' jr®;udkfha°
k;a;, ms<sn`o mqk mqkd wikakg
lshjkakg ,efnk Ndjd;sYh iqkaor
l;dkaorhg jvd ls;= Wm; ie`.jqk
.eUqre h:dr®:h ksrEmkh ls¯ug fuu.ska
ngysr lúhd iu;ajq nj fmka'
ksñ
ngysr bx.S%is lúfha ls%ia;+;am;a;s ±lau
lemqkaf.dv jeäysá iñ;sfha
W;aij ioyd ksis
f.dvke`.s,a,la fyda ia:dkhla fkd;snq
wjêfha u˙h jir i`oyd ud iy
uf.a ì˙`o ¨r®≥ k.rhg f.dia isáh°"
fldgfyak m%foaYfhka ¨r®≥ jkaokdjg
tlaù isá fud˙ia wdkakomamd uy;d iy
tu uy;añh" ¨r®≥ ys° wmg yuqúh'
th foõuõ úiska wm uqK .iajd wm
iñ;shg ≥ka ;Hd.hls' wkkaomamd uy;d
wm .ï m,d; úuid t;=udo
lemqkaf.dv fikapq˙ wdh;kfha md,l
jYfhka lghq;= lrk neõ mejiSh' tu
wdh;kh u.ska lrk fiajh .ek l;d
lf<ah' tys f.dvke.s,s iy myiqlï
ms<sn`ojo l;d lf<ah' udf.a ì˙`o
lemqkaf.dv jeäysá iñ;sfha f,alï nj
wmg W;aij mj;ajkakg ia:dkhla fyda
myiqlï ke;snj ±kaùh' ta .ek lkiaiÆ
fkdjk f,i;a" ´kEu wjia:djl
jeäysá iñ;shg W;aij meje;aùu i`oyd
tu ia:dkh fkdñf,a ,ndfok njg;a
fmdfrdka≥ úh' fuh u˙uõ úiska wm ,o
;s,sKhls'
fud˙ia uy;d ne;su;a lf;da,slhl=
jk w;r fld<U w.ro.=re moúfha ysgmq
NdKavd.d˙l .re la,skagka wdkkaowmamd
msh;=udf.a «;sfhls'
fcda fmfr®rd
uu wjqre≥ oyhla muK W.=fr®
wdndOhlska fõokd ú`†
mqoa.,fhla fjñ' fldmuK T!IO
.;a;;a tu frda.h iqj jqfha ke;'
ffjoHjreka mjd mejiqfõ tu frda.h
lj∞j;a iqj l< fkdyels njhs' †kla
T!IO /f.k f.or meñ◊ ud yg §foaj
ohdfõ ne;sh¶ kñka ,shjqKq fmd;la
wyïfnka ìu ;sî iïn jq◊' miq∞ isg
i;shla muK tu fmdf;ys ;snqKq iji
3'00 g lrk he≥u fkdlvjd h†k
,o kuq;a thska iEysulg m;a fkdù
ud i;shla muK foaj ohdfõ u,aouo
WÉpdrKh lrk ,°'
ál l,lg miq wm ksji ;=<
;sfnk foaj ohdfõ f–iq;=udf.a
PdhdrEmh ;=<ska f–iqia jykafia udf.a
yo wNHka;rhg l;d l< fial' Wka
jykafia uf.ka weiqjd §Tng uf.ka
l=ulao wjYH¶ lshd' wk;=rej ud
Wkajykafiag mejiqjd §Tn jykafia
leu;s fiala kï udf.a W.=fr® wdndOh
iqjlr fokak¶ lshd' ud tfia lshd
isáfha f–iqia jykafia fjkqfjka l;d
lr i;Hg idlaIs ±¯ug ud ;=< wdYdjla
;snq neúks' t†k isg udf.a wêl
fõokdld¯ W.=fr® wdndOh iqj úh'
wmf.a tlu †jH ffjoHjrhdKka
f–iqia ls%ia;=ka jykafiah' wjidk
jYfhka Wkajykafia ud yg mejiqjd
§mq;d Tnf.a úYajdih Tnj iqjm;a l<
fial¶" Tn wjidk wd.ukh ioyd
f,dalh iq∞kï lrkq we;ehs¶ lshdh'
wdlr®IK frdYdka
ta jr®Ifha uq,a nd.fha †khl
ug udf.a mshhqrejl hï lsis
fjkila ±kS" ffjoHjrhd yuqúh' Tyq
udj úfYaI ffjoHjrfhl= ,`.g
heú◊' tys† th ms<sldjla f,i ikd:
úh'
miqj Y,H lr®uhlska th bj;a l<
hq;= nj Tyqf.a woyi úh' mq≥uhls" ug
lsisu Nhla fkd±ksk' ug iEu úgu
is;=fõ ffjoHjrhd flfia lSj;a ug
lsisu f,vla ke;s njh' ieu úgu
Y=oaOjq ;s%;ajh;a" u˙hujq;a wm iu`. jev
isák nj ug ±kqks'
Y,H lr®uh †kg fmr uu
mdfmdÉpdrKh lr msh;=udgo ud
fjkqfjka h†k f,i lshd isáñ' ud
fjkqfjka fndfyda wh hdÉ∆ l<y'
Y,H lr®uh b;d idr®:lj is≥úh'
m%d;sydr®hh kï" we,afmfk;a;s ;=vlska
wekak ;ruj;a fõokdjla ug fkdùh'
foúhka jykafiag m%Yxid fõjd'
§iaf;da;% fõjd¶'
miqj †k 7lska muK uu /lshdjgo
.sfhñ' bka miq lsisu m˙laIKhlg
Ndckh fkdjqfkñ'
uu iEu †ku" yels iEu wjia:djlu
udf.a ñ;=˙hlf.ka ,enqKq wjjdoh
wkqj f–iqg wdhdpkd lf<ñ'
Wkajykafiaf.a YS% reêrh udf.a ysi
uq≥fka isg fom;=, olajd .uka lrkak
i,iajkak lshd;a" ta †jH reêrfha
n,fhka udf.a reêrfha ;sfnk wlem
foa bj;a lrkak lshd;a" kqiq≥iq ffi,
.,jd oukak lshd;a leäÉp ì`†Ép ;eka
id∞ oukak lshd b,a,d isáñ'
uu wog;a fyd`†ka isáñ' wdor”h
uE◊hkq;a" Y=oaOjQ ;s%;ajh;a ud iu`.
iEu fudfyd;lu isákjd' †jH
ffjoHjrhdKks Tn ;=ukag ia;=;s
m%Yxid fõjd'
weï' is,ajd
foaj ohdfõ ne;sfhka ,enq iqjh
iqjh ,ndfok †jH ffjoHjrhdKks∑
foõ uõ ;=<ska ud ,o w;a±lSula
;;ajfhka miqfjk wjdikdjka;
orejka nj fukau Tjqkaf.a YÍrj,
wjhjhkaf.a l%shdldß;ajfha ÿ¾j, njla
fmkakqï lrk njhs'
l:d lsÍfï§" tlS orejka
wmyiq;djhkag uqyqK mdk njo"
ikaksfõokfha§ Tjqka b;d ÿ¾j, njo
iqf¾ks mjid isáhdh'
wjidkfha§ uKav,h" ffjoH
iqf¾ksf.ka weiqfõ" wehf.a idlaIs
oeÍu iïnkaOfhka" wehf.a úYajdih
iïnkaOfhka lsj yelafla l=ulao hkakhs'
wef.a ms<s;=r b;d yeÕSïnr jQ w;r wmg
is;kakg hula t;=<ska weh bÕs lr we;'
wef.a ms<s;=r fufiah"
zz cqfia jdia Y=oaOjrhdKkaf.a ueÈy;a
ùfuka uyd m%d;syd¾hhla f,i wmg
,iaik ¥jreka fofofkl= ,enqKd'
t;=udf.a msysfgka wm bÈßfha ;snQ ndOl
ish,a, wm ch.;a;d'
Èfkka Èk úoHdfõ" ffjoH úoHdfõ
iS>% ÈhqKqjla wms olskjd' wm wjg
we;s foaj,aj, ixlS¾KNdjfha iq,uq,
fidhkakg" tajd bf.k .kakg wms
fjfyfikjd' ta flfia fj;;a wmg
fkdfmfkk wm Ôú; msgqmi we;s wreu
mqÿu foa .ek ys;kakg wmg t;rï
Wkkaÿjla keye' tfukau úoHdfjka wreu
mqÿu foaj,a wm fidhd .kakd ;rug wmg
;j;a hula ysf;kjd " tfia fkdue;s kï
wmg th úYajdi lrkakg isÿfjkjd'
tkï úoHdj msgqmi fkdfmfkk uyd
úYd, n,fõ.hla we;s nj' ta foúhka
jykafiauhs ¡
jfrl fÊiqia jykafia wêl reër
jykfhka mSvd ú|s ldka;djlg iqjh
ÿkakd' wo tkï" 2013 § tjeks reêr
jykhla .¾NdYh bj;a lsÍfuka l<
yelshs' kuq;a fmaiqia jykafia tu ldka;dj
iqj lf<a t;=udf.a oE;ska iam¾I lsÍfuka'
Wkajykafia wY=oaO wd;auhka m,jd yeßfha
Wkajykafiaf.a jpkfhka' wo úoHdfjka
l< yelafla tjeks frda.Skag T!IO u.ska
;djld,sl iqjhla ,nd§u muKhs'
Bfha wms Y=NdrxÑhg ijka ÿkakd'
tys fÊiqia jykafia ,dÿre frda.Ska oi
fofkl=g iqjh ÿkakd' ta oifokdf.ka
tla wfhla muKla meñK Wkajykafiag
ia;=;s l<d'
uf.a iajdñhd iy uu;a fÊiqia jykafia
fj; yeÍ wd ,dÿre
frda.shd jf.a foúhka jykafia fj;g
yeÍ Wkajykafiag ia;=;sjka; fjkjd'
wm fofokd n,dfmdfrd;a;= jQ wfma
orejka fofokd wmg ,enqKd' cqfiajdia
Y=oaOjka;hdKkaf.a ueÈy;aùfuka wm wo
fï uKav,h bÈßfha idlaIs foñka mjid
isákafka foúhka jykafia Ôjudk nj;a
Wkajykafia wm iu. isák nj;ah'
wjika jrg wfma úYajdih
iïnkaOfhka wms fufia hula lshkakïZZ
hehs iqf¾ks iy ixch fofokd tu
uKav,h bosrsfha Wia y`äka mjid isáfha
fujka fohls "
zz foúhkajykafia flfrys úYajdih
we;a;ka yg muKla Wkajykafiaf.a
wdYap¾hhka w;aú`osh yelsh ZZ
iq≥jrhg mshk.kakg '''''' 18 msgqfjka
rx‚;a ksu,a l=fr®rd
m%°mh ±kaùï ls%ia;= jr®I 2019 la jQ ckjd˙ 20 ui jeksod b˙od dkdr®: m%°mh w~yerh20fofk;ska jegqkq l∫Ω yx.df.k iñ∫ flfrys
we;s úYajdih" weoys,a, ;=< „j;a jk ms˙ila
wm w;r we;' wdr®:sl jYfhka iy iud„h jYfhka
fkdfhl=;a wjysr;d u;af;a „ú;h f.k .sh;a fofkf;a
l∫Ω f,djg fkdfmkajk fldmukh' uõjreka mshjreka
wm w;r weoao@ újdyl ì˙|f.a fyda iajdñ mqreIhdf.a
nia wid fouõmshka wvka f;Ügï lrk wh fld;rï wm
w;r isá;ao' orejka f,dl= uy;a lr y˙ yïn lrmq uqo,a
orejka fj; úhoï l<;a w~d l∫,ska „j;a jk fudjqkag
irK jk ixúOdko †fkka †k ≥n, ù we;'
u˙h yuq∞j" YS% yDoh iñ;sh
wOHd;añl jYfhka jQj;a Tjqkag
uQ,H myiqlï iemhSug ;rï
m%udKj;a j;djrKhla fkdue;'
Y=' úkaikao mdjqΩ iñ;shgo we;s
iSñ; m%;smdok ;=< Wmldr l<
yels iSudjla we;' id.r ch,hg
jvd uõ fifkyi jeä nj j,x.=
jkafka jpkfha m˙iudr®:hg
hkak ±hs .egΩjls' wdr®:sl
jYfhka mjq,a n˙ka ñ˙ldf.k
orejkaf.a uõ fifkyi ke;sjdu
fkdfõ' kuq;a Tjqkaf.ao ±fjk
m%Yak fïjd fya;= ldrlhka ù we;s
nj fmfka' ´kEu flfkl= ú|ùug
fkdj „ú;h ú£ug wdYdjla
olaj;s' kuq;a ;u l=i,;djka
oCI;djka y˙ yeá y∫kd fkd.;a
wm rfÜ fndfyda fokd wdr®:sl yd
iud„h jYfhka miq nEulg ,laj
we;' isysk miqmi yUd hk iuyr
;reK fldgia „ú; wiykh ;=< jákd „ú; ì<s† we;'
wkaO Nla;sh ;=< ñ;Hd jkaokd" fíre foújreka miq
mi yUd hk ms˙ia tkak tkaku jeä ù we;' ksrej;ska
fuf,djg meñfKk wm lj∞ fyda iq≥j;ska ieriS
;udf.a miqïìhj;a ke;sj wdmiq hd hq;= nj is;k ms˙ia
tkak tkaku wvqfjñka mj;S' ;udg fuf,dj „ú;h
tla †khlskaj;a °r®> lr .kak ne˙ nj ±k ±k;a wysñ
jia;+ka miq mi yUd hkjdg jvd foúhka jykafia wmg
ysñlr ≥ka úYajdih yd weoys,a, ;=< „ú;h Yla;su;a lr
.ekSug W;aiy lruq' wo ñksid „j;a lrùug jvd ñksid
úkdY ls¯ug udk n,k f,dal n,fõ. ksid ñksid
†fkka †k úkdYh lrd md ;nd we;ehs f,dal ysgmq rdcH
kdhlhka miq .sh∞ m%xYfha mej;s iuqΩjl° mjid we;'
kS;sfha lv;=rdfjka fí¯ ch.; yel' kuq;a ;udf.a
we;=<dka; y~ Yíoh f∞axldrh ;udf.a miq mi tk
lr;a; frdaohla f,i ;ukagu jo fokq we;'
BY%dfh,a ck;dj uq∞f.k Tjqkaj .e,ùfï iqmqj;
i|yd fudafiia ;=udj yjq,a lr .kak nj iajdñka
jykafia ≥ka fmdfrdka≥j tf,iu is≥úh' mdrdfjda rc
l=vd fudafiia ;=udj úkdY ls¯ug .;a ishΩu W;aiyhla
widr®: úh' fudafiia ;=udf.a uj ;u l=vd mq;=f.a „ú;
mr≥jg ;nd mka fmÜáhl oud .fÛa mdlr heùh'
tu úYajdih ;=< ls%hd;aul jQ tu ujf.a is;=ú,s ;=<ska
wjidkfha BY%dfh,a ck;dj uqojd .ekSug yelsúh'
iajdñka
jykafia ±fjk m∫re ;=<ska Tyqg yuqúh' m∫re ±ù
fkdhhs' kuq;a m∫r .sks.kS' fudkhï wjysr;d u;af;a
jqjo l,af.ùug w†gka lr .;a t;=ud idr®:l úh'
iajdñkaf.a fmdfrdka≥ bgq úh' fld;rï wjysr"
lïlfgdΩ meñ◊h;a Tnf.a weoys,a, Tn iqjm;a lrhs'
Tnj wdrCId lrhs' fkdokak foaYhg hdug fmdfrdka≥
jQ t;=ud iñ∫ka fufyhjQ whq˙kau Tnj fufyhùu
iñ∫kag b;d iqΩ fohls'
iñ∫ úYajdih m;ñka f>daId l< wkaOhka foi Tn
wid we;s Tnf.a úYajdih ;=< Tn;a md ;nkak Tnf.a
l∫Ω ;=<ska iñ∫kag lkak,õ lrkak' iñ∫ka Tngo
ijka fokq ksh;hs' wo n,fhka" udkfhka uq,d ù isák
wmgo fï foa w∞< nj wu;l fkdlrkak' Tfí yeis¯ï
Tn uq,d lrhs' Tfí uqrkavqlï Tn úkdYh lrd f.k
hhs' fudfyd;lg kj;skak' Tn hk .uk l=ula fidhd
hkjdo@ Tnf.a we;=<dka; yf~ka úuikak' .uka u.
fjkia lrkak' i;Hfha" úYajdifha udr®.h fidhd .kak'
Tng w;ys; °ug .sys ixúOdk udk n,ñka isà' Tjqka
Tnj i;Hfha jrdhg Tn f.k hk nj úYajdi lrkak'
Tnf.a f.ù.sh múgq .uka u. fjkia lrkak' ukao"
Tfí mshdKka Tn tk;=rd u. n,d isák nj wu;l
fkdlrkak' Tfí wúksYaÑ; wkd.;h .ek miq ;eú,s
fkdjkak' fkdie,S b†˙hg hkak n,kak u˙hdjkag
.dì%fh,a foaj ¥;hd lSfoa - wehf.a wysxil yoj;
lvqjlska is≥rejk nj' wef.a tlu
mq;df.a lgql „ú;h .ek u˙hdjka
ieΩfka ke;' Tn lS jpkh f,i ug
is≥fõjdh lSjd mu◊' weh wo jkaokd
udkhg ,laj f,djgu ujlao fudaCI /
‚K o ù we;'
we;a; ;s;a;h' whqla;sh" widOdrKh
Tnj fudfyd;lg i;=g ke;s lrhs'
Tnj uq,d lrhs' kS;sfha lv;=rdfjka
mek hdug Tng Woõ lrhs' Tnf.a
Okh †kl Tnj úkdY lrhs' Tnf.a
we;=,dka; y~ †kl Tng ueisú,s k.kq
we;' lr;a; frdaohla fuka Tn miq
mi tkq we;' ;djld,sl iemo wysñ
i;=go Tn fuf;la /l .;a ish,a,
úkdY lr Tnj bula fldkla ke;s uyd
wd.dOhlg Tnj weo oukq we;' Tng
,eî we;s ñ, l< fkdyels weoys,a, ;=<
Tn fmdaIKh jkak' Tfí úkdYld¯
ñ;=rkaf.ka Tn bj;ajkak' Tfí yo
.eiaug Tn wjk; jkak' jx f.ähl yd fuda,a .ila
ñkSuerE wreu mq≥u rgls fuh' kuq;a foúhka jykafia
;=< Tn Tn,dg m,d hdug yria mdrj,a ke;' Tfí
we;=<dka; y~ Yíohg Tn ijka fokjd kï iajdñka
jykafia Tnf.a yoj; uyd furla fia iúu;a lrkq we;'
wm fuf,dj .; lrkafka kjd;eka m,l nj wu;l
fkdlrkak' wmgu Wreu fjku foaYhla we;' ls;=kq
úYajdih ;=< wmg uyd n,dfmdfrd;a;=jla we;' th
i∞;ksl „ú;hhs' tu uyd iïm; Tng wysñ jqjfyd;a
Tng kj;skak jkafka fldfyao lshd álla ys;kak'
weoys,a, Tfí l∫Ω msi,kq we;' Tfí .; m%dKj;a
lrkq we;' Tnj úYajdifha iqkaor foaYhg f.k hk nj
muKla u;lfha r|jd .kak'
wekacf,da is,ajd
Tn ikik Tfí weoys,a,
yd úYajdih
W;=jkalkao Ydka; ,diria oyï mdif,a jdr®Isl ;Hd.
m%∞fkda;aijh yd k;a;,a m%ix.h bl=;a∞ óiï Yd,dfõ°
meje;aú◊' kj óiï fiajl .re msh,a m%kdka≥ msh;=uka tu
W;aijhg m%Odk wdrdê;hd f,i iyNd.s úh'
^ls%fIakaød m%kdka≥&
§udkj ohdfjka ms˙mqka
l=ureka f.kd iduh f,dj oi
foi m;=rejuq¶ hkak f;aud
lr .ksñka uykqjr moú ck
ikaksfõok flakaøfha wOHCI
.re iqo;a frdaydka msh;=ukaf.a
u.fmkaùu hgf;a ixúOdkh
lrk ,o lefrd,a .dhkd yd
kdgH ;r.dj,sfhka isxy,
lefrd,a .dhk wxYfha m%:u
ia:dkh †kd.ekSug yegka YS%
l=rei foajia:dkfha .dhkd
lKavdhu iu;a úh' óiï
fiajl .re kshquka mS˙ia
msh;=ud iu. lKavdhu fuys
isà'
^pdñ” ls%Idka;sld&
l,dmSh k;a;,a Wf,< okafldgqj nd,sld uy ú≥yf,a °
W;aijYS%fhka meje;aúK' y,dj; lf;da,sl wOHdmk
wOHCI .re OkqIal m%kdka≥ msh;=ud fuu wjia:djg
ms<sf.k W;aij iNdj fj; le|jd f.k .sh whqre' .re
iqcd;a ksYaYxl msh;=ud we;=Ω óiï j, .re msh;=uka" y,dj;
wOHdmk l,dmfha ks,Od¯" m%foaYfha lf;da,sl" fn!oaO"
uqia,sï ú≥y,aj, orefjdao fuhg iyNd.s jQy'
^fgla,d l,afoard&
brnv.u Y=' fma≥re mdjqΩ uqks;=ukaf.a
foajia:dkhg wh;a y;rjk ls;=kq tallfha
mjq,a j, iyNd.s;ajfhka k;a;,a tluq;=j
brnv.u óiï fiajl .re fgrkaia lkakka.r
msh;=uka úiska f–iq ì<s∫ka .jf,fka ;ekam;a
ls¯fuka miq he≥ï fufyhlska wdrïN le˙K'
brnv.u lkHdrdufha .re wEka" .re or®YkS hk
meú† fidfydhq˙hkao iyNd.s úh'
^fmda,a úf–;=x.&
lπk †idfõ †jH
yDoh iñ;s idud‚l
idud‚ldjka u.af.dk
id' úkafika;s ksjdifha
orejka neyeolsñka Tjqkaf.a
wjYH;d i|yd m˙;Hd.
hka ,nd °fï i;aldrl
fiajdjl fh≥kdy' †jH
mQcdj yd †jd wdydrfhka
miq k;a;,a iqyo yuqj
meje;s w;r iEu óiulskau
rx.khka b†˙m;a lrkq ,eîh' tys° meje;s zk;a;,a l=u˙hZ
f;a¯fï úfYaIdx.fha° kdf.dv óifï †jH yDoh iñ;sfha
ysgmq iNdm;sks fud˙ka lS.,a uy;añh 2 jk k;a;,a l=u˙h
f,i fufia wNsfIal ,enqjdh' ^f.a%ia fmdkaùr&
my< uvïme,a, uyd ika;shdf.da foõue∫fr® k;a;,a
uOHu rd;s% †jH mQcdj óiï fiajl .re ä,arka la,erkaia
msh;=udf.a wdrdOkfhka .re ufkda– mS˙ia msh;=ud meje;ajQ
wjia:dfõ° m~qre fmryerhs fï'
^tÉ'ta' l,afoard&
W;=re lΩ;r iS$i tluq;= ls;=kq wjux.,HdOdr iñ;sfha
idud‚l idud‚ldjka yd Tjqkaf.a mjq,a j, orejka
tl;=j ie≥ï,;a lefrd,a .S lKavdhula fojeks jrg;a
W;=re lΩ;r" jdoa¥j m%foaY ;=< f.hska f.g f.dia lefrd,a
.S .dhkd l< w;r W;=re lΩ;r is˙ ksjdi udjf;a msysá
iqcd;d jeäysá ksjdifha fkajdislhka i|yd lefrd,a .S
.dhkd lrk wjia:djls fï' ^ã' wekai,iï m%kdka≥&