Psychologiczne i Psychologiczne i socjologiczne socjologiczne

uwarunkowania uwarunkowania przedsiębiorczościprzedsiębiorczości

OSOBOWOŚĆ TO:OSOBOWOŚĆ TO: system stosunków człowieka ze światem,system stosunków człowieka ze światem, zespół przyswojonych ról społecznych,zespół przyswojonych ról społecznych, centralny system regulacji i integracji centralny system regulacji i integracji

czynności i zachowania,czynności i zachowania, społecznie ukształtowany sposób świadomego społecznie ukształtowany sposób świadomego

istnienia jednostki,istnienia jednostki, stająca się i utrwalająca w czasie postać, stająca się i utrwalająca w czasie postać, organizacja procesów motywacyjnych i organizacja procesów motywacyjnych i

poznawczych,poznawczych, konstrukcja psychiczna o złożonej, konstrukcja psychiczna o złożonej,

zindywidualizowanej i wielowymiarowej zindywidualizowanej i wielowymiarowej strukturze,strukturze,

Osobowość wg K. Osobowość wg K. OlechnickiegoOlechnickiego

Zbiór unikalnych i stosunkowo trwałych cech Zbiór unikalnych i stosunkowo trwałych cech indywidualnych jednostki, wyrażających jej indywidualnych jednostki, wyrażających jej tożsamość, ukształtowanych w procesie jej tożsamość, ukształtowanych w procesie jej biologicznego, psychicznego i społecznego biologicznego, psychicznego i społecznego rozwoju przez bliższe i dalsze środowisko rozwoju przez bliższe i dalsze środowisko społeczne oraz przez jej własną aktywność społeczne oraz przez jej własną aktywność poznawczą. Osobowość tworzą m. in. poznawczą. Osobowość tworzą m. in. zdolności, zainteresowania, potrzeby, zdolności, zainteresowania, potrzeby, motywacje, wartości, temperament, cele motywacje, wartości, temperament, cele życiowe, schematy poznawcze (światopogląd, życiowe, schematy poznawcze (światopogląd, obraz własnej osoby, opinie), postawy itp.obraz własnej osoby, opinie), postawy itp.

Typy osobowości wg Typy osobowości wg HipokratesaHipokratesa

SangwinikSangwinikoptymista, radosny, optymista, radosny, umiejący realizować umiejący realizować swoje cele, działający swoje cele, działający dynamicznie,dynamicznie,

MelancholikMelancholikdepresyjny, niewiedzący depresyjny, niewiedzący co chce osiągnąć w co chce osiągnąć w życiu, za wszystkie życiu, za wszystkie niepowodzenia niepowodzenia obwiniająca inne osobyobwiniająca inne osoby

CholerykCholerykimpulsywny i drażliwy, impulsywny i drażliwy, robiący wiele rzeczy naraz, robiący wiele rzeczy naraz, ma zapał tylko na początku ma zapał tylko na początku realizacji jakiegoś zadania, realizacji jakiegoś zadania, często popada w konflikty,często popada w konflikty,

FlegmatykFlegmatykpowolny, niedążący do powolny, niedążący do żadnych zmian w życiu, żadnych zmian w życiu, zadowolony z tego co zadowolony z tego co osiągnął do tej poryosiągnął do tej pory

Trójczynnikowa struktura Trójczynnikowa struktura osobowości wg osobowości wg Eysenck’aEysenck’a

PsychotycznośćPsychotyczność – – to wymiar, którego jeden to wymiar, którego jeden biegun opisują takie cechy, jak altruizm, empatia, biegun opisują takie cechy, jak altruizm, empatia, uspołecznienie, drugi biegun zaś obejmuje przestępczość, uspołecznienie, drugi biegun zaś obejmuje przestępczość, psychopatię i schizofrenię;psychopatię i schizofrenię;

Ekstrawersja –Ekstrawersja – (przeciwieństwo introwersji)(przeciwieństwo introwersji) towarzyskość, żywość, aktywność, asertywność i towarzyskość, żywość, aktywność, asertywność i poszukiwania doznań;poszukiwania doznań;

Neurotyczność –Neurotyczność – (synonimem jest (synonimem jest emocjonalność) złożona jest z następujących cech: lęk, emocjonalność) złożona jest z następujących cech: lęk, przygnębienie, poczucie winy, niska samoocena i napięcie. przygnębienie, poczucie winy, niska samoocena i napięcie. Przeciwieństwem neurotyczności jest równowaga Przeciwieństwem neurotyczności jest równowaga emocjonalna. emocjonalna.

Teoria Teoria Z. Freuda Z. Freuda – – psychoanalizapsychoanaliza

StrukturStrukturaa

Zasada Zasada funkcjonowaniafunkcjonowania

Sposób działaniaSposób działania

IdId Zasada przyjemności, Zasada przyjemności, poszukiwanie bezpośredniej poszukiwanie bezpośredniej gratyfikacji popędówgratyfikacji popędów

Procesy pierwotne,Procesy pierwotne, bezpośrednie, motoryczne bezpośrednie, motoryczne rozładowanie energii lub rozładowanie energii lub popędu, myślenie popędu, myślenie życzeniowe, snyżyczeniowe, sny

EgoEgo Zasada Zasada rzeczywistości, rzeczywistości, „funkcja „funkcja wykonawcza”: pośredniczenie wykonawcza”: pośredniczenie pomiędzy wymaganiami pomiędzy wymaganiami impulsów popędowych a impulsów popędowych a wymaganiami rzeczywistościwymaganiami rzeczywistości

Procesy wtórne, Procesy wtórne, odróżnianie rzeczywistości odróżnianie rzeczywistości obiektywnej od obiektywnej od subiektywnej, odwoływanie subiektywnej, odwoływanie się do doświadczenia, ocenysię do doświadczenia, oceny

SupereSuperegogo

Oceny moralne, Oceny moralne, ocena, ocena, co jest właściwe, a co co jest właściwe, a co niewłaściwe, „dobre” i „złe”niewłaściwe, „dobre” i „złe”

Sumienie, Sumienie, źródło ocen źródło ocen

moralnych, moralnych, Ego idealne Ego idealne ((obraz osoby, która dziecko obraz osoby, która dziecko chciałoby być)chciałoby być)

Archetypiczna teoria Archetypiczna teoria C. C. G. JungaG. Junga System archetypów, nieświadomość kolektywna –System archetypów, nieświadomość kolektywna –

(najbardziej wew. warstwa), potencjał utajonych (najbardziej wew. warstwa), potencjał utajonych śladów doświadczeń minionych pokoleń,śladów doświadczeń minionych pokoleń,

Nieświadomość osobista –Nieświadomość osobista – powstaje w rozwoju powstaje w rozwoju indywidualnym w wyniku tłumienia z takich czy innych indywidualnym w wyniku tłumienia z takich czy innych względów doświadczeń przykrych dla danej jednostki,względów doświadczeń przykrych dla danej jednostki,

Świadomość –Świadomość – świat spostrzeżeń i myśli, wyobrażeń i świat spostrzeżeń i myśli, wyobrażeń i uczuć, warstwa styku podmiotu ze światem uczuć, warstwa styku podmiotu ze światem otaczającym (u Freuda ego). Jej człowiek zawdzięcza otaczającym (u Freuda ego). Jej człowiek zawdzięcza orientację w otaczającym świecie, jak i poczucie swego orientację w otaczającym świecie, jak i poczucie swego istnienia, tożsamość, istnienia, tożsamość,

Jaźń –Jaźń – zharmonizowany wew. system celów, do których zharmonizowany wew. system celów, do których jednostka zmierza, zdąża, których pragnie, w których jednostka zmierza, zdąża, których pragnie, w których urzeczywistnia się podstawowe dążenie stanowiące urzeczywistnia się podstawowe dążenie stanowiące istotę energii psychicznejistotę energii psychicznej

Teoria Teoria K. LewinaK. Lewina

Zachowanie się (B) jednostki jest funkcją Zachowanie się (B) jednostki jest funkcją (F) całej sytuacji, w jakiej się jednostka (F) całej sytuacji, w jakiej się jednostka znajduje, czyli – jak on mówi - „przestrzeni znajduje, czyli – jak on mówi - „przestrzeni życiowej” (Lps), składającej się z życiowej” (Lps), składającej się z warunków tkwiących w samej jednostce warunków tkwiących w samej jednostce (P) i otoczenia (E), wzajemnie od siebie (P) i otoczenia (E), wzajemnie od siebie zależnychzależnych

B = F (lps) = F (P,E)B = F (lps) = F (P,E)

Opis osobowości w Opis osobowości w kategoriach kategoriach G. AllportaG. AllportaCechaCecha

(predyspozycja do reagowania (predyspozycja do reagowania w określony sposób, w określony sposób, wspólna wspólna dla wszystkich ludzi)dla wszystkich ludzi)

Dyspozycja Dyspozycja osobistaosobista (niepowtarzalna, (niepowtarzalna, specyficzna specyficzna dla jednostki)dla jednostki)

DominującaDominująca – – wpływa na całe zachowanie, Np. o. wpływa na całe zachowanie, Np. o. autorytatywna,autorytatywna,

Centralna –Centralna – łatwo rozpoznać, pewność siebie, łatwo rozpoznać, pewność siebie, grzeczność, towarzyskośćgrzeczność, towarzyskość

Wtórna Wtórna – – wąski zakres bodźców i reakcji, w związku z wąski zakres bodźców i reakcji, w związku z czym są mało istotne dla opisu osobowościczym są mało istotne dla opisu osobowości

Cecha zapewnia spójność zachowania w tym znaczeniu, ze Cecha zapewnia spójność zachowania w tym znaczeniu, ze określone sytuacje bądź kategorie sytuacji z reguły wywołują określone sytuacje bądź kategorie sytuacji z reguły wywołują podobne zachowania. Ponieważ jednak zachowanie człowieka podobne zachowania. Ponieważ jednak zachowanie człowieka jest determinowane przez większą liczbę cech, a ponadto jest determinowane przez większą liczbę cech, a ponadto struktura i nasilenie tych cech są specyficzne dla jednostki, struktura i nasilenie tych cech są specyficzne dla jednostki, dlatego tez mamy rzadko do czynienia z pełną spójnością dlatego tez mamy rzadko do czynienia z pełną spójnością zachowania.zachowania.

Nawykowa teoria Nawykowa teoria osobowości osobowości

J. B. Watson’aJ. B. Watson’a osobowość to produkt naszych systemów osobowość to produkt naszych systemów

nawykowych,nawykowych, jeżeli w obrębie tych systemów któryś jeżeli w obrębie tych systemów któryś dominuje, on decyduje o indywidualności danej dominuje, on decyduje o indywidualności danej jednostki; jednostki;

dominacja może być związana z określonym narządem dominacja może być związana z określonym narządem bądź ich grupą, Np. u rzemieślników – układ bądź ich grupą, Np. u rzemieślników – układ mięśniowy,mięśniowy,

jesteśmy tym, czego wymaga od nas konkretna jesteśmy tym, czego wymaga od nas konkretna sytuacja, sytuacja,

Np. szanowną osoba przed duchownym, rodzicami, Np. szanowną osoba przed duchownym, rodzicami, bohaterem wobec dambohaterem wobec dam

„„człowiek uczy się bycia człowiek uczy się bycia osobowością i może istnieć nie osobowością i może istnieć nie

mając osobowości”mając osobowości”W. SzewczukW. Szewczuk

światopogląd charakter

Plan życiowy

samoświadomość

Typy osobowości wg Typy osobowości wg kryterium wartości kryterium wartości

preferowanych w życiupreferowanych w życiu EkonomicznyEkonomiczny

(wartości materialne, (wartości materialne, praktyczne podejście praktyczne podejście do życia)do życia)

Społeczny Społeczny (miłość do (miłość do innych ludzi, odczuwa innych ludzi, odczuwa satysfakcję z satysfakcję z możliwości pomocy możliwości pomocy innym)innym)

PolitycznyPolityczny (lubi (lubi współzawodnictwo, współzawodnictwo, odgrywa dominującą odgrywa dominującą rolę)rolę)

TeoretycznyTeoretyczny (typowy (typowy intelektualista, ceni intelektualista, ceni dociekanie do dociekanie do prawdy i prawdy i zdobywanie zdobywanie informacji)informacji)

EstetycznyEstetyczny (docenia piękno)(docenia piękno)

ReligijnyReligijny (doznania (doznania duchowe, osoba duchowe, osoba zamknięty w sobie)zamknięty w sobie)

Typy osobowości wgTypy osobowości wg K. Olechnickiego K. Olechnickiego

AutorytarnaAutorytarna BiurokratycznBiurokratyczn

aa ModalnaModalna PodstawowaPodstawowa

SpołecznaSpołeczna StatusowaStatusowa TradycyjnaTradycyjna WewnątrzsteroWewnątrzstero

wnawna ZewnątrzsteroZewnątrzstero

wnawna

Aby móc rozwijać Aby móc rozwijać osobowość, powinniśmy osobowość, powinniśmy posiadać takie cechy i posiadać takie cechy i

umiejętności jak:umiejętności jak:

Umiejętność pokonywania Umiejętność pokonywania stresu,stresu,

Asertywność,Asertywność,Kreatywność,Kreatywność,PrzedsiębiorczośćPrzedsiębiorczość

WAŻNE POJĘCIAWAŻNE POJĘCIA

STRESSTRES To stan ogólnej To stan ogólnej

mobilizacji sił mobilizacji sił organizmu, który jest organizmu, który jest odpowiedzią na silny odpowiedzią na silny bodziec fizyczny lub bodziec fizyczny lub psychiczny,psychiczny,

Wywiera on Wywiera on negatywny wpływ na negatywny wpływ na funkcjonowanie funkcjonowanie organizmuorganizmu

ASERTYWNOŚĆASERTYWNOŚĆ Umiejętność Umiejętność

pozostawania sobą, pozostawania sobą, wyrażania swoich uczuć i wyrażania swoich uczuć i pragnień z pragnień z poszanowaniem praw poszanowaniem praw innych osób,innych osób,

Osoba asertywna jest Osoba asertywna jest stanowcza, umie stanowcza, umie przedstawiać swoje przedstawiać swoje poglądy w sposób poglądy w sposób jednoznaczny, a jednoznaczny, a jednocześnie daje się jednocześnie daje się przekonać do stanowiska przekonać do stanowiska innej osoby, jeżeli innej osoby, jeżeli zostaną jej przedstawione zostaną jej przedstawione racjonalne argumentyracjonalne argumenty

KRATYWNOŚĆKRATYWNOŚĆUmiejętność wykorzystania Umiejętność wykorzystania

wiedzy z różnych odrębnych wiedzy z różnych odrębnych dziedzin do tworzenia nowych dziedzin do tworzenia nowych

oryginalnych pomysłóworyginalnych pomysłów

PRZEDSIEBIORCZOPRZEDSIEBIORCZOŚĆŚĆ

Zdolność człowieka do Zdolność człowieka do kreowania i kreowania i zaspakajania swoich i zaspakajania swoich i cudzych potrzebcudzych potrzeb

DziękujęDziękuję

za uwagęza uwagę