Przykładowe zadania z BioLoGii - Gorzów...
Transcript of Przykładowe zadania z BioLoGii - Gorzów...
Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015
1wsip.pl/nowa-matura
Prezentowane zadania są zgodne z podstawą programową kształcenia ogólnego w zakresie rozszerzonym i podstawowym. Prócz zadań, które występują pojedynczo (prezentowane zadania 3. i 4.), w arkuszu znajdą się także zawierające po kilka poleceń odnoszących się do tego samego materiału źródłowego (prezentowane zadania 1. i 2.). Za każde zadanie będzie można uzyskać kilka punktów, a do rozwiązania niezbędna będzie umiejętność łączenia i wy-korzystywania wiedzy z różnych dziedzin biologii. Wśród prezentowanych zadań znajdzie-my zarówno zadania otwarte, jak i zamknięte.
ZAdAnie 1.
Czas (h)0
50
100
150
200
250
1 2
Stęż
enie
gluk
ozy w
oso
czu
(mg/
100
cm3 )
Człowiek chory
Człowiek zdrowy
Wykres przedstawia zmiany stężenia glukozy we krwi człowieka zdrowego i chorego na cukrzycę.
a) Na podstawie analizy wykresu oraz własnej wiedzy określ zależność między stężeniem glukozy w osoczu krwi i wydzielaniem insuliny u ludzi zdrowych oraz u ludzi chorych na cukrzycę.
Sformułuj wniosek określający tę zależność.
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Przykładowe zadania z BioLoGiiPrZygotoWujące do egZaminu maturalnego
Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015
2wsip.pl/nowa-matura
b) Zaznacz wszystkie poprawne dokończenia zdania.
Wskutek zaburzeń regulacji poziomu cukru we krwi (cukrzyca typu I lub typu II) dochodzi do
A. wzrostu wydalania cukru z moczem. B. utraty znacznej ilości wody.C. spadku stężenia glukozy we krwi. d. wzrostu stężenia glukozy we krwi.e. spadku ciśnienia osmotycznego krwi. F. wzrostu ciśnienia osmotycznego krwi.G. spadku poziomu jonów Na+ i K+ w osoczu. H. wzrostu poziomu jonów Na+ i K+ w osoczu.
c) Na podstawie analizy wykresu oceń prawdziwość każdego zdania.
Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
i. U osób chorych na cukrzycę poziom glukozy jest niższy niż u ludzi zdrowych, a po posiłku wysokie stężenie cukru utrzymuje się przez długi czas.
P/F
ii. U osób zdrowych poziom glukozy normalizuje się po około 1,5 godziny od maksymalnego stężenia cukru.
P/F
Wymagania ogólne ii, iii, iV
Wymaganie szczegółowe
V.2.1
Poprawna odpowiedź
a) insulina uwalniana jest wskutek wzrostu stężenia glukozy we krwi. u osób zdrowych poziom glukozy normalizuje się w wyniku działania insuliny po 1,5 godziny od maksymalnego stężenia cukru. u osób chorych na cukrzycę wskutek braku insuliny lub upośledzenia jej wydzielania podstawowy poziom glukozy jest wyższy, a po posiłku wysokie stężenie cukru utrzymuje się przez długi czas.
b) a, B, d, F, g
c) i – F, ii – P
Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015
3wsip.pl/nowa-matura
ZAdAnie 2.
Rys. A Rys. B
Uczniowie przeprowadzili doświadczenie zobrazowane na rysunku przedstawiającym wygląd łodyg tulipana przed doświadczeniem (Rys. A) i po doświadczeniu (Rys. B). Kwitnące pędy tulipana umie-ścili pojedynczo w zlewkach. Zlewka I – zawierała 2-proc. wodny roztwór soli NaCl, zlewka II – zawie-rała 10-proc. wodny roztwór soli NaCl, a zlewka III – zawierała wodę.Rośliny umieścili w jednakowych warunkach temperatury i oświetlenia i obserwowali jędrność łodyg tulipana.
a) Sformułuj problem badawczy sprawdzany w tym doświadczeniu.
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
b) Podaj, która zlewka stanowiła próbę kontrolną tego doświadczenia.
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
c) Określ przyczynę zjawiska obserwowanego w próbach badawczych.
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Wymagania ogólne iii, iV
Wymaganie szczegółowe
iV.7.2
Poprawna odpowiedź
a) na przykład:Wpływ / jaki wpływ ma? / czy ma wpływ stężenie roztworu soli nacl na jędrność? / Więdnięcie łodyg tulipana.
b) zlewka iii
c) oba roztwory soli są hipertoniczne / bardziej stężone w stosunku do tkanek tulipana.
Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015
4wsip.pl/nowa-matura
ZAdAnie 3.
Rysunki przedstawiają struktury wiekowe populacji ludności w Polsce i Niemczech w roku 2000 oraz prognozy na rok 2050 w mln osobników (według danych US Cenusus Bureau).
0 0 1,01,0 2,02,0 3,03,0 4,04,0 0 0 1,01,0 2,02,0 3,03,0 4,04,0
00,5 0,51,0 1,01,5 1,52,0 2,0000,5 0,51,0 1,01,5 1,52,0 2,000-45-910-1415-1920-2425-2930-3435-3940-4445-4950-5455-5960-6465-6970-7475-7980-8485-
Rok 2000POLSKA
NIEMCY
Rok 2050
0-45-910-1415-1920-2425-2930-3435-3940-4445-4950-5455-5960-6465-6970-7475-7980-8485-
0-45-910-1415-1920-2425-2930-3435-3940-4445-4950-5455-5960-6465-6970-7475-7980-8480-8490-9495-99100+
0-45-910-1415-1920-2425-2930-3435-3940-4445-4950-5455-5960-6465-6970-7475-7980-8480-8490-9495-99100+
Na podstawie rysunków podaj jedno podobieństwo i jedną różnicę pomiędzy populacjami ludności w Polsce i w Niemczech.
Podobieństwo – ____________________________________________________________________
Różnica – _________________________________________________________________________
Wymagania ogólne iV, Vi
Wymaganie szczegółowe
Vii.2
Poprawna odpowiedź
na przykład:Podobieństwo: obie populacje są ustabilizowane. / obie populacje starzeją się. / obie populacje mają podobną strukturę wiekową.różnica: W niemczech ludzie żyją dłużej niż w Polsce.
Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015
5wsip.pl/nowa-matura
ZAdAnie 4. (0–3)
Jedną z metod inżynierii genetycznej pozwalającą na wytwarzanie dowolnej liczby kopii określonego fragmentu DNA jest metoda PCR. Fragment DNA przeznaczony do skopiowania umieszcza się w roztworze, który zawiera startery – odcinki DNA komplementarne do początku i końca fragmentu DNA przeznaczonego do skopiowania, nukleotydy oraz polimerazę DNA. Roztwór podgrzewa się do temperatury około 90°C, pod wpływem której nici DNA rozplatają się. Następnie roztwór schładza się do temperatury 50–60°C, startery przyłączają się do komplementarnych odcinków DNA i zachodzi replikacja DNA. Aby nowo powstałe cząsteczki DNA nie uległy rozpadowi, roztwór ponownie się podgrzewa. W celu wytworzenia kolejnych kopii DNA powtarza się opisane czynności. W ciągu kilku godzin można wytworzyć miliardy kopii DNA.
Na rysunku przedstawiono fragment DNA przeznaczony do skopiowania.
A T T C G G A G G C T C T T A G
T A A G C C T C C G A G A A T G
Uzupełnij zdania, tak aby były prawdziwe.Zaznacz w każdym zdaniu literę przyporządkowaną odpowiedniej informacji.
a) Przy założeniu, że każdy starter jest zbudowany z czterech nukleotydów, mogą one mieć sekwencję A / B.
A. ATTC i AATG B. CCTC i GCTC
b) Polimeraza DNA jest enzymem, który wydłuża startery przyłączone do A / B odcinków nici DNA.
A. przypadkowych B. komplementarnych
c) Roztwór, w którym następuje kopiowanie DNA, zawiera cząsteczki A / B od sekwencji kopiowanego fragmentu DNA
A. wszystkich rodzajów nukleotydów, niezależnie B. niektórych rodzajów nukleotydów, zależnie
Wymagania ogólne i, iii, iV
Wymaganie szczegółowe
Vi.8.2
Poprawna odpowiedź
a) a
b) B
c) a