Przykładowe zadania z BioLoGii - Gorzów...

5
Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015 1 wsip.pl/nowa-matura Prezentowane zadania są zgodne z podstawą programową kształcenia ogólnego w zakresie rozszerzonym i podstawowym. Prócz zadań, które występują pojedynczo (prezentowane zadania 3. i 4.), w arkuszu znajdą się także zawierające po kilka poleceń odnoszących się do tego samego materiału źródłowego (prezentowane zadania 1. i 2.). Za każde zadanie będzie można uzyskać kilka punktów, a do rozwiązania niezbędna będzie umiejętność łączenia i wy- korzystywania wiedzy z różnych dziedzin biologii. Wśród prezentowanych zadań znajdzie- my zarówno zadania otwarte, jak i zamknięte. ZADANIE 1. Czas (h) 0 50 100 150 200 250 1 2 Stężenie glukozy w osoczu (mg/100 cm 3 ) C z l o w i e k c h o r y Czlo w iek zd r owy Wykres przedstawia zmiany stężenia glukozy we krwi człowieka zdrowego i chorego na cukrzycę. a) Na podstawie analizy wykresu oraz własnej wiedzy określ zależność między stężeniem glukozy w osoczu krwi i wydzielaniem insuliny u ludzi zdrowych oraz u ludzi chorych na cukrzycę. Sformułuj wniosek określający tę zależność. _____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ PRZYKłADOWE ZADANIA Z BIOLOGII PRZYGOTOWUJąCE DO EGZAMINU MATURALNEGO

Transcript of Przykładowe zadania z BioLoGii - Gorzów...

Page 1: Przykładowe zadania z BioLoGii - Gorzów Wielkopolskiarchiwum.4lo.gorzow.pl/files/NOWA-MATURA-zadania-z... · 2018. 11. 30. · Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015 wsip.pl/nowa-matura

Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015

1wsip.pl/nowa-matura

Prezentowane zadania są zgodne z podstawą programową kształcenia ogólnego w zakresie rozszerzonym i podstawowym. Prócz zadań, które występują pojedynczo (prezentowane zadania 3. i 4.), w arkuszu znajdą się także zawierające po kilka poleceń odnoszących się do tego samego materiału źródłowego (prezentowane zadania 1. i 2.). Za każde zadanie będzie można uzyskać kilka punktów, a do rozwiązania niezbędna będzie umiejętność łączenia i wy-korzystywania wiedzy z różnych dziedzin biologii. Wśród prezentowanych zadań znajdzie-my zarówno zadania otwarte, jak i zamknięte.

ZAdAnie 1.

Czas (h)0

50

100

150

200

250

1 2

Stęż

enie

gluk

ozy w

oso

czu

(mg/

100

cm3 )

Człowiek chory

Człowiek zdrowy

Wykres przedstawia zmiany stężenia glukozy we krwi człowieka zdrowego i chorego na cukrzycę.

a) Na podstawie analizy wykresu oraz własnej wiedzy określ zależność między stężeniem glukozy w osoczu krwi i wydzielaniem insuliny u ludzi zdrowych oraz u ludzi chorych na cukrzycę.

Sformułuj wniosek określający tę zależność.

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

Przykładowe zadania z BioLoGiiPrZygotoWujące do egZaminu maturalnego

Page 2: Przykładowe zadania z BioLoGii - Gorzów Wielkopolskiarchiwum.4lo.gorzow.pl/files/NOWA-MATURA-zadania-z... · 2018. 11. 30. · Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015 wsip.pl/nowa-matura

Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015

2wsip.pl/nowa-matura

b) Zaznacz wszystkie poprawne dokończenia zdania.

Wskutek zaburzeń regulacji poziomu cukru we krwi (cukrzyca typu I lub typu II) dochodzi do

A. wzrostu wydalania cukru z moczem. B. utraty znacznej ilości wody.C. spadku stężenia glukozy we krwi. d. wzrostu stężenia glukozy we krwi.e. spadku ciśnienia osmotycznego krwi. F. wzrostu ciśnienia osmotycznego krwi.G. spadku poziomu jonów Na+ i K+ w osoczu. H. wzrostu poziomu jonów Na+ i K+ w osoczu.

c) Na podstawie analizy wykresu oceń prawdziwość każdego zdania.

Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.

i. U osób chorych na cukrzycę poziom glukozy jest niższy niż u ludzi zdrowych, a po posiłku wysokie stężenie cukru utrzymuje się przez długi czas.

P/F

ii. U osób zdrowych poziom glukozy normalizuje się po około 1,5 godziny od maksymalnego stężenia cukru.

P/F

Wymagania ogólne ii, iii, iV

Wymaganie szczegółowe

V.2.1

Poprawna odpowiedź

a) insulina uwalniana jest wskutek wzrostu stężenia glukozy we krwi. u osób zdrowych poziom glukozy normalizuje się w wyniku działania insuliny po 1,5 godziny od maksymalnego stężenia cukru. u osób chorych na cukrzycę wskutek braku insuliny lub upośledzenia jej wydzielania podstawowy poziom glukozy jest wyższy, a po posiłku wysokie stężenie cukru utrzymuje się przez długi czas.

b) a, B, d, F, g

c) i – F, ii – P

Page 3: Przykładowe zadania z BioLoGii - Gorzów Wielkopolskiarchiwum.4lo.gorzow.pl/files/NOWA-MATURA-zadania-z... · 2018. 11. 30. · Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015 wsip.pl/nowa-matura

Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015

3wsip.pl/nowa-matura

ZAdAnie 2.

Rys. A Rys. B

Uczniowie przeprowadzili doświadczenie zobrazowane na rysunku przedstawiającym wygląd łodyg tulipana przed doświadczeniem (Rys. A) i po doświadczeniu (Rys. B). Kwitnące pędy tulipana umie-ścili pojedynczo w zlewkach. Zlewka I – zawierała 2-proc. wodny roztwór soli NaCl, zlewka II – zawie-rała 10-proc. wodny roztwór soli NaCl, a zlewka III – zawierała wodę.Rośliny umieścili w jednakowych warunkach temperatury i oświetlenia i obserwowali jędrność łodyg tulipana.

a) Sformułuj problem badawczy sprawdzany w tym doświadczeniu.

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

b) Podaj, która zlewka stanowiła próbę kontrolną tego doświadczenia.

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

c) Określ przyczynę zjawiska obserwowanego w próbach badawczych.

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

Wymagania ogólne iii, iV

Wymaganie szczegółowe

iV.7.2

Poprawna odpowiedź

a) na przykład:Wpływ / jaki wpływ ma? / czy ma wpływ stężenie roztworu soli nacl na jędrność? / Więdnięcie łodyg tulipana.

b) zlewka iii

c) oba roztwory soli są hipertoniczne / bardziej stężone w stosunku do tkanek tulipana.

Page 4: Przykładowe zadania z BioLoGii - Gorzów Wielkopolskiarchiwum.4lo.gorzow.pl/files/NOWA-MATURA-zadania-z... · 2018. 11. 30. · Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015 wsip.pl/nowa-matura

Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015

4wsip.pl/nowa-matura

ZAdAnie 3.

Rysunki przedstawiają struktury wiekowe populacji ludności w Polsce i Niemczech w roku 2000 oraz prognozy na rok 2050 w mln osobników (według danych US Cenusus Bureau).

0 0 1,01,0 2,02,0 3,03,0 4,04,0 0 0 1,01,0 2,02,0 3,03,0 4,04,0

00,5 0,51,0 1,01,5 1,52,0 2,0000,5 0,51,0 1,01,5 1,52,0 2,000-45-910-1415-1920-2425-2930-3435-3940-4445-4950-5455-5960-6465-6970-7475-7980-8485-

Rok 2000POLSKA

NIEMCY

Rok 2050

0-45-910-1415-1920-2425-2930-3435-3940-4445-4950-5455-5960-6465-6970-7475-7980-8485-

0-45-910-1415-1920-2425-2930-3435-3940-4445-4950-5455-5960-6465-6970-7475-7980-8480-8490-9495-99100+

0-45-910-1415-1920-2425-2930-3435-3940-4445-4950-5455-5960-6465-6970-7475-7980-8480-8490-9495-99100+

Na podstawie rysunków podaj jedno podobieństwo i jedną różnicę pomiędzy populacjami ludności w Polsce i w Niemczech.

Podobieństwo – ____________________________________________________________________

Różnica – _________________________________________________________________________

Wymagania ogólne iV, Vi

Wymaganie szczegółowe

Vii.2

Poprawna odpowiedź

na przykład:Podobieństwo: obie populacje są ustabilizowane. / obie populacje starzeją się. / obie populacje mają podobną strukturę wiekową.różnica: W niemczech ludzie żyją dłużej niż w Polsce.

Page 5: Przykładowe zadania z BioLoGii - Gorzów Wielkopolskiarchiwum.4lo.gorzow.pl/files/NOWA-MATURA-zadania-z... · 2018. 11. 30. · Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015 wsip.pl/nowa-matura

Biologia | Poziom rozszerzony MATURA 2015

5wsip.pl/nowa-matura

ZAdAnie 4. (0–3)

Jedną z metod inżynierii genetycznej pozwalającą na wytwarzanie dowolnej liczby kopii określonego fragmentu DNA jest metoda PCR. Fragment DNA przeznaczony do skopiowania umieszcza się w roztworze, który zawiera startery – odcinki DNA komplementarne do początku i końca fragmentu DNA przeznaczonego do skopiowania, nukleotydy oraz polimerazę DNA. Roztwór podgrzewa się do temperatury około 90°C, pod wpływem której nici DNA rozplatają się. Następnie roztwór schładza się do temperatury 50–60°C, startery przyłączają się do komplementarnych odcinków DNA i zachodzi replikacja DNA. Aby nowo powstałe cząsteczki DNA nie uległy rozpadowi, roztwór ponownie się podgrzewa. W celu wytworzenia kolejnych kopii DNA powtarza się opisane czynności. W ciągu kilku godzin można wytworzyć miliardy kopii DNA.

Na rysunku przedstawiono fragment DNA przeznaczony do skopiowania.

A T T C G G A G G C T C T T A G

T A A G C C T C C G A G A A T G

Uzupełnij zdania, tak aby były prawdziwe.Zaznacz w każdym zdaniu literę przyporządkowaną odpowiedniej informacji.

a) Przy założeniu, że każdy starter jest zbudowany z czterech nukleotydów, mogą one mieć sekwencję A / B.

A. ATTC i AATG B. CCTC i GCTC

b) Polimeraza DNA jest enzymem, który wydłuża startery przyłączone do A / B odcinków nici DNA.

A. przypadkowych B. komplementarnych

c) Roztwór, w którym następuje kopiowanie DNA, zawiera cząsteczki A / B od sekwencji kopiowanego fragmentu DNA

A. wszystkich rodzajów nukleotydów, niezależnie B. niektórych rodzajów nukleotydów, zależnie

Wymagania ogólne i, iii, iV

Wymaganie szczegółowe

Vi.8.2

Poprawna odpowiedź

a) a

b) B

c) a