1

Dział II: CZAS WIELKICH ZMIAN

1. Temat: Skąd wzięły się Stany Zjednoczone.

Cel w języku ucznia: Poznamy etapy powstawania Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.

Nacobezu:

1. znam daty wydarzeń: 4 lipca 1776 r. – ogłoszenie niepodległości Stanów Zjednoczonych Ameryki, 17

września 1787 r. – uchwalenie konstytucji Stanów Zjednoczonych

2. poprawnie posługuję się terminami: ustawa stemplowa, “bostońskie picie herbaty", Kongres Kontynentalny,

stany, Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych, federacja

3. przedstawiam dokonania postaci: Jerzego Waszyngtona, Tadeusza Kościuszki, Kazimierza Pułaskiego

4. znam 2 przyczyny i 2 skutki wojny o niepodległość USA

Pytanie kluczowe: Jakie niezbywalne prawa przysługujące wszystkim obywatelom zapisali Amerykanie w Deklaracji

Niepodległości Stanów Zjednoczonych?

Zadanie 1 Uzupełnij schemat przyczyn wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych.

Przyczyny wojny o

niepodległość

pośrednie

- 1765 ......................

........................

-bojkot praw i towarów przywożonych z ..........................

bezpośrednie

1773- monopol dla .........................

.......................... na handel herbatą z

koloniami.

1774- Kongres ...........................

"bostońskie ............... ................"

2

Zadanie 2 Uzupełnij słownik pojęć

Ustawa stemplowa- wydana w ……… roku, wprowadzała ……….. ……………………….. od różnego

rodzaju …………………………….. i …………………………… (gazet, książek, umów prawnych, kart do gry)

„Bostońskie picie herbaty”- w ………. roku grupa buntowników w przebraniach ……………… zajęła

stojące w …………… bostońskim statki z …………………. i wyrzuciła cały ładunek do ……………. .

Kongres Kontynentalny- w …………. roku w Filadelfii zabrali się przedstawiciele …… ……………….. i

uchwalili wówczas ……………………. wierności wobec króla ……………. Jerzego III, jednocześnie potępiając

represje ze strony …………….. i ………………………… . Ogłoszono ………………….. towarów angielskich

oraz postanowiono utworzyć zbrojne ……………… ……………………. .

Armia Kontynentalna- utworzona w ………… roku na drugim posiedzeniu ……………………………

………………………………., dowództwo nad nią powierzono …………… ………………………………… .

Zadanie 3

Uzupełnij tabelę.

Ważne wydarzenia z dziejów walk o niepodległość Stanów Zjednoczonych

Miejscowość Data Wydarzenie

BOSTON 1773 ……………………………………………………………………….

………………………………………………………………………..

FILADELFIA 4.07.1776 ……………………………………………………………………….

………………………………………………………………………..

SARATOGA 1777 ……………………………………………………………………….

………………………………………………………………………..

YORKTOWN 1781 ……………………………………………………………………….

………………………………………………………………………..

PARYŻ 1783 ……………………………………………………………………….

………………………………………………………………………..

3

Zadanie 4 Wpisz postacie historyczne, których dotyczą podane opisy.

A. Polski generał, brał udział w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Wsławił się budową fortyfikacji,

które umożliwiły Amerykanom odniesienie zwycięstwa w wojnie

o niepodległość. Został odznaczony Orderem Cyncynata.

.......................................................................................................................................................

B. Był naczelnym wodzem armii amerykańskiej w wojnie o niepodległość oraz pierwszym prezydentem Stanów

Zjednoczonych.

.......................................................................................................................................................

C. Pełnił funkcję naczelnego dowódcy amerykańskiej kawalerii w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych.

Zginął w wyniku ran odniesionych w bitwie pod Savannah.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 5 Uporządkuj chronologicznie wydarzenia.

uchwalenie konstytucji Stanów Zjednoczonych

„bostońskie picie herbaty”

bitwa pod Saratogą

ogłoszenie niepodległości Stanów Zjednoczonych

zakończenie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych – pokój w Paryżu

Zadanie 6 Wykonaj polecenia związane z mapą.

A. Zaznacz na mapie ukośnymi kreskami

obszar 13 zbuntowanych kolonii.

B. Wpisz we właściwe miejsca litery

odpowiadające amerykańskim miastom.

A – Boston

B – Nowy Jork

C – Nowy Orlean

D – Filadelfia

C. Wstaw w odpowiednie kratki numery

oznaczające miejsca bitew rozegranych

podczas wojny o niepodległość Stanów

Zjednoczonych.

1 – Savannah

2 – Saratogą

3 – Yorktown

4

Tekst źródłowy do zadania 7

Fragmenty konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, 17 IX 1787 r.

„My, naród Stanów Zjednoczonych, aby uczynić nasz związek bardziej doskonałym, ugruntować sprawiedliwość,

zabezpieczyć spokój wewnętrzny, zapewnić sobie wspólną obronę, popierać dobro ogólne i zagwarantować wolność

dla nas samych i naszych potomków, uchwalamy i ustanawiamy niniejszą Konstytucję Stanów Zjednoczonych

Ameryki.

Artykuł I, część I. Wszelka władza ustawodawcza ustanowiona przez niniejszą Konstytucję należeć będzie do

Kongresu Stanów Zjednoczonych, składającego się z Senatu oraz Izby Reprezentantów.

Artykuł II, części I. Władza wykonawcza spoczywać będzie w ręku Prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki.

Będzie on sprawował swój urząd w ciągu czterech lat wraz z wybranym na ten sam okres wiceprezydentem.

Artykuł III, część I. Władzę sądową Stanów Zjednoczonych będzie sprawował Sąd Najwyższy oraz takie sądy

niższe, jakie od czasu do czasu uchwali i ustanowi Kongres."

Zadanie 8 Uzupełnij kartę informacyjną na temat Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.

Ogłoszenia Deklaracji

niepodległości.

Data:………………………, obecnie święto narodowe USA.

Autorzy tekstu Deklaracji

niepodległości.

1. …………………. ………………………….,

2……………………… ………………………, 3.

………………….. ………………………

Uchwalenie konstytucji Stanów

Zjednoczonych

Rok: ……………………….

Pierwszy …………………..

USA.

Jerzy Waszyngton

Tró

jpo

dzi

ał w

ład

z w

edłu

g K

on

styt

ucj

i U

SA1

78

7r

władza ustawodawcza

.............................

.....................

................ .........................

władza wykonawcza ...............................

władza sądownicza

........ ........................

5

Mapa przedstawia:

……………………………

W skład USA w 1783 roku

weszły: 1………………….

2…………………………...

3……………………………

4……………………………

5……………………………

6……………………………

7……………………………

8……………………………

9……………………………

10…………………………..

11…………………………

12…………………………..

13………………………….. 1.-New Hampshire, 2. Nowy Jork, 3. Rhode Island, 4. Connecticut, 5 New Jersey

„Jedność ….. ……………”

Hasło miało uświadomić

Amerykanom, że ……………..

…………………………………

…………………………………

…………………………............

…………………………….

…………………………….

…………………………….

…………………………….

…………………………….

…………………………….

6

…………………………….

…………………………….

…………………………….

…………………………….

Waszyngton nad rzeką Potomac

……………… …………….

Symbol …………. Jorku i

………………

…………………………….

…………………siedziba

…………………………….

…………………………….

…………………………….

Stany Zjednoczone Ameryki

Północnej to państwo

federacyjne, składające się

obecnie z ……… ………………. .

Federacja-…………………………………………………………

……………………………………………………………………..

7

2. Temat: Dowiemy się na czym polegała rewolucja francuska.

Cel w języku ucznia: Poznamy przyczyny i skutki rewolucji francuskiej.

Nacobezu:

1. znam lata wydarzeń: 1789 r. – wybuch Wielkiej Rewolucji Francuskiej, 1791 r. – uchwalenie konstytucji

francuskiej

2. poprawnie posługuję się terminami: Zgromadzenie Narodowe, Stany Generalne, Zgromadzenie

Konstytucyjne, Konstytuanta, Deklaracja praw człowieka i obywatela, monarchia konstytucyjna

3. wymieniam 3 główne przyczyny i 3 skutki rewolucji

4. opisuję najważniejsze zasady ideowe rewolucji francuskiej zawarte w Deklaracji praw człowieka i obywatela

Pytanie kluczowe: Zastanów się, czy rewolucja może być pokojowa?

Zadanie 1

Przedstaw stosunki społeczne we Francji w 2. połowie XVIII w., korzystając z zamieszczonej obok karykatury i

schematu.

1. Które warstwy społeczne miały we Francji

XVIII wieku pełnie praw politycznych i

liczne przywileje?

………………………………………………….

………………………………………………….

2. Czy chłopi i mieszczanie posiadali pełnie

praw politycznych?

………………………………………………….

3. Jaką grupę stanowili w społeczeństwie

francuskim chłopi i mieszczanie (podaj

nazwę i liczebność)?

…………………………………………………

…………………………………………………

4. Trudną sytuację jakiego stanu w

społeczeństwie francuskim przedstawiono na

karykaturze, uzasadnij odpowiedź?

…………………………………………………

………………………………………………….

………………………………………………….

………………………………………………….

stan trzeci ok. 98%

duchowieństwo ok. 1% szlachta ok. 1%

SPOŁECZEŃSTWO FRANCJI W 1788 R.

8

Zadanie 2 Oceń, czy poniższe zdania dotyczące przyczyn wybuchu rewolucji francuskiej są prawdziwe, czy fałszywe.

Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.

1) klęski żywiołowe - zaraza, która zdziesiątkowała bydło, nieurodzaj i

głód w latach 1788/1789. P F

2) silne rządy absolutne króla Ludwika XVI, cieszącego się autorytetem

wśród społeczeństwa i wspieranego przez wyższe stany. P F

3) zaufanie społeczeństwa do monarchii absolutnej. P F

4) kryzys gospodarczy Francji i ucisk fiskalny stanu trzeciego. P F

5) wydatkowanie pieniędzy głównie na armię, dwór i dyplomację. P F

6) udział Francji w wojnie o niepodległość USA. P F

7) wzrastające zadłużenie państwa w wyniku pożyczek zaciągniętych na

pomoc koloniom amerykańskim walczącym z Anglią o niepodległość. P F

8) nieudolność Stanów Generalnych odpowiedzialnych za politykę

państwa. P F

9) słaby autorytet Ludwika XVI. P F

10) coraz większa popularność idei oświecenia krytykujących system

feudalny i przywileje stanowe. P F

11) brak zainteresowania społecznego sprawami polityki i gospodarki

państwa. P F

12) dążenie najliczniejszego i pozbawionego praw i władzy stanu

trzeciego do zmiany swojej sytuacji. P F

13) chęć zdobycia władzy przez burżuazję. P F

Zadanie 3 Na podstawie tekstu źródłowego w podręczniku s. 60, do głównych założeń ideowych Deklaracji Praw człowieka i

obywatela dopisz numery artykułów w których o nich mowa.

DEKLARACJA PRAW CZŁOWIEKA I OBYWATELA 1789

Autor: Marie …………….. de La ……………………….., konsultant: Thomas ……………………….

założenia artykuł

równość obywatelska wobec prawa

naturalne i niezbywalne prawa człowieka: wolność, własność, bezpieczeństwo i opieranie się

uciskowi (tj. prawo do oporu przeciw złej władzy)

nietykalność osobista

wolność słowa i prasy

tolerancja religijna

nienaruszalność własności prywatnej, której obywatel może być pozbawiony jedynie dla dobra

publicznego i za odszkodowaniem

udział wszystkich pośredni lub bezpośredni w uchwalaniu praw

prawo narodu do ustanowienia władzy

równy dostęp dla wszystkich do pełnienia urzędów

9

Zadanie 4

Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie wydarzenia z rewolucji francuskiej, to: A. zdobycie bastylii – zwołanie stanów generalnych – wydanie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela – Francja

monarchią konstytucyjną

B. zdobycie bastylii – wydanie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela – zwołanie stanów generalnych – Francja

monarchią konstytucyjną

C. wydanie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela – zwołanie stanów generalnych – Francja monarchią

konstytucyjną – zdobycie bastylii

D. zwołanie stanów generalnych – zdobycie bastylii – wydanie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela – Francja

monarchią konstytucyjną

Zadanie 5 Odpowiedz na pytania dotyczące obrazu.

A. jakie wydarzenie przedstawiono na

obrazie?

................................................................

................................................................

...............................................................

B. kiedy miało ono miejsce?

................................................................

................................................................

...............................................................

C. dlaczego stało się ono symbolem

rewolucji i nowych czasów we Francji?

................................................................

................................................................

...............................................................

Tekst do zadania 6. Podstawową cechą państwa była silna, niepodlegająca niczyjej kontroli władza monarsza. Król skupiał w swoich

rękach władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Utrzymywał zwierzchność nad wszystkimi organami

władzy państwowej.

Zadanie 6

Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

W tekście przedstawiono cechy ustroju typowe dla

A. Polski w XVI w. B. Francji w XVII w. C. Anglii w XVIII w. D. Stanów Zjednoczonych w XIX w.

Zadanie 7

Spośród podanych wydarzeń oznaczonych literami A–D, wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i

wydarzenie chronologicznie ostatnie. W tabeli zaznacz litery, którymi

oznaczono wybrane wydarzenia.

7.1. wydarzenie chronologicznie pierwsze A B C D

7.2. wydarzenie chronologicznie ostatnie A B C D

A. zburzenie Bastylii w Paryżu B. Deklaracja praw człowieka i obywatela

C. Francja stała się monarchią konstytucyjną D. Powstanie Konstytuanty

10

Zadanie 8

Opisz pierwszą konstytucję francuską.

3 IX 1791 r. Zgromadzenie Konstytucyjne uchwaliło konstytucję, która wprowadziła we Francji nowy ustrój

.................................................................................. .

A.....................................

uprawnienia:

wybór i odwoływanie

ministrów

prawo weta

ograniczenia:

...................................................

.................................................

..................................................

B. rząd

Skład:……………………………

…………………………….

Odpowiedzialność:………………

……………………………...

C. ........................................

skład: ...................................

kadencja: ..............................

uprawnienia:

uchwalanie praw

ustanawianie podatków

określanie wydatków

publicznych

decyzje o wojnie

Zadanie 9.

Określ, czy podane wydarzenia są przyczyną, czy skutkiem rewolucji we Francji w XVIII w. Wybierz P, jeśli

wydarzenie to przyczyna, lub S – jeśli to skutek.

Dążenie burżuazji do udziału w rządzeniu państwem P S

Francja staje się monarchią konstytucyjną P S

uprawnieniatrójpodział

władzy

ustrój: monarchia

konstytucyjna

Konstytucja francuska 1791

władza wykonawcza

A. ...................

B. .....................

.......................

władza ustawodawcza

C. .....................

........................

władza sądownicza

11

3. Temat: Poznamy okres republiki we Francji.

Cel w języku ucznia:

Dowiemy się jak wyglądały rządy we Francji po rewolucji.

Nacobezu:

1. znam terminy: Konwent Narodowy, żyrondyści, jakobini, gilotyna, Trybunał Rewolucyjny, dyrektoriat

2. omawiam rolę Maksymiliana Robespierre'a

3. wymieniam i oceniam skutki Wielkiej Rewolucji Francuskiej

4. wskazuję charakterystyczne cechy dyktatury jakobińskiej

Pytanie kluczowe: W jaki sposób wynalazek gilotyny wpłynął na rządy Jakobinów?

Zadanie 1 Oceń, które z poniższych zdań dotyczących przyczyn ogłoszenia Francji republiką są fałszywe. Zaznacz F przy

zdaniach fałszywych. (3 zdania fałszywe)

Król Ludwik XVI tylko pozornie godził się na przeprowadzane w kraju reformy. F

Król Ludwik XVI w rzeczywistości nie dążył do odzyskania władzy absolutnej. F

Próba ucieczki króla z Paryża. F

Wypowiedzenie przez Francję wojny Australii. F

Zdrada Marii Antoniny przekazującej Austriakom dane dotyczące wojsk francuskich. F

Paryżanie o niepowodzenia w wojnie obwiniali Ludwika XVI-obwołanie króla zdrajcą narodu. F

Uwięzienie króla w klasztorze. F

Powołanie Konwentu Narodowego. F

Zwycięstwo nad wojskami austriackimi w bitwie pod Valmy 1792. F

Zniesienie monarchii i ogłoszenie „pierwszego roku republiki francuskiej.” F

Zadanie 2 Uzupełnij schemat Konwentu Narodowego 1792

• ................................

• ................................

• ...............................

• ...............................

•................................

•................................

•...............................

•...............................

• ................................

• ................................

• ...............................

• ...............................

GÓRALE BAGNO

ŻYRONDYŚCIKONWENT

NARODOWY

12

Zadanie 3 Przyporządkuj podanym ugrupowaniom informacje na ich temat.

żyrondyści • • reprezentowali interesy bogatych mieszczan, ich przedstawicielem w

Konwencie Narodowym był znakomity mówca Jacques Pierre Brissot

jakobini • • na ich czele w Konwencie Narodowym stali: Maksymilian

Robespierre i Jean-Paul Marat

kordelierzy •

• wywodzili się z ubogiej ludności, nie nosili modnych wówczas

krótkich spodni

• najsłynniejszym reprezentantem tego stronnictwa był Georges

Danton

Ilustracja do zadania 4

Zadanie 4 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest

fałszywe.

Na ilustracji przedstawiono egzekucję króla Francji Ludwika XVI. P F

Przedstawione na ilustracji wydarzenie było przyczyną wprowadzenia we Francji republiki. P F

Zadanie 5 Uzupełnij zdania dotyczące wydarzeń Wielkiej Rewolucji Francuskiej.

Największe powstanie chłopskie przeciwko rządom rewolucyjnym wybuchło w ........................................ .

21 stycznia 1793 r. zgilotynowano króla Francji ........................................., a kilka miesięcy później – 16 października

1793 r. – została ścięta także jego żona ......................... .................... .

Mianem ................................ określano deputowanych Konwentu Narodowego, którzy nie należeli do żadnego z

ugrupowań politycznych.

13

Zadanie 6 Oceń, czy poniższe zdania dotyczące przyczyn hymnu Francji są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli

zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.

Kompozytorem „Marsylianki” jest Claude Joseph Rouget de Lisle. P F

„Marsyliankę” po raz pierwszy zaśpiewali na ulicach Paryża żołnierze, którzy przybyli do stolicy z

Marsylii.

P F

Pierwsza nazwa hymnu Francji to „Pieśń wojenna armii Renu”. P F

Od 1795 r. „Marsylianka” nieprzerwanie pełni funkcję oficjalnego hymnu Francji. P F

Zadanie 7 Oceń, którego z władców francuskich dotyczy poniższe określenie: „obywatel Ludwik Kapet”

A. Ludwika XIV B. Ludwika XVI C. Ludwika XIII D. Ludwika XV

Zadanie 9 Uzupełnij słowniczek pojęć

…………………… …………………… …………………….- organ władzy powołany przez jakobinów po

przejęciu przez nich władzy na jego czele stał Maksymilian Robespierre (władza dyktatorska).

………………….- urządzenie skonstruowane przez francuskiego chirurga służące do ścinania głów.

……………….. …………….- parlament wybrany we Francji w 1792 roku, po uwięzieniu króla Ludwika XVI.

……………. ……………………….- powołany z pomysłu Maksymiliana Robespierra, dla walki z

przeciwnikami rewolucji, zwolennikami monarchii i wrogami politycznymi.

……………….. …………………….- spisek przeciwników Maksymiliana Robespierra, zakończony jego

zgilotynowaniem i przejęciem władzy przez dyrektoriat. (nazwa od miesiąca rewolucyjnego).

……………….- pięcioosobowy rząd, który przejął władzę po przewrocie thermidoriańskim.

Zadanie 10

Stwórz krótkie noty biograficzne postaci

WAŻNE POSTACIE

Maksymilian Robespierre Georges Danton

Jean-Paul Marat

Jacques Pierre Brissot

14

4. Temat: Dowiemy się jak wyglądały pierwsze konstytucje

Cel w języku ucznia:

Poznamy pierwsze konstytucje, czyli ustawy zasadnicze.

Nacobezu:

1. znam daty wydarzeń: 1787 r. – uchwalenie konstytucji USA, 1791 r. – Konstytucja 3 maja, 3 września 1791 r.

– konstytucja francuska

2. poprawnie posługuję się terminami: konstytucja, ustawa zasadnicza, monarchia konstytucyjna, kongres, izba

reprezentantów, senat, trójpodział władzy

3. przedstawiam dokonania postaci: Karola Ludwika Monteskiusza, Benjamina Franklina

Pytanie kluczowe: W jaki sposób konstytucja amerykańska realizowała trójpodział władzy?

Tekst źródłowy do zadania 1 Na temat koncepcji wolności wypowiedział się w swoim dziele „O duchu praw” z 1748 roku Charles Louis de

Montesquie (1689-1755) zwany Monteskiuszem, jeden z najwybitniejszych myślicieli i filozofów swojej epoki.

Rozważał on zagadnienie wolności w społeczeństwie i to, jakie prawa mogą zagwarantować obywatelom jej

zachowanie. Monteskiusz twierdził, że rozwojem społeczeństw rządzą pewnie prawidłowości, takie, jak warunki

geograficzne, model życia społeczeństwa, panująca religia, warunki ekonomiczne. Wyróżnił on też trzy rodzaje

ustrojów politycznych:

a) republikę – suwerenność ludu; b) monarchię – rządy jednostki zgodne z prawem; c) despocję – rządy jednostki bez

praw. W pracy „O duchu praw” Monteskiusz opisał zasadę trójpodziału władzy i jej wzajemnej równowagi, w myśl

której władza powinna dzielić się na wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą. Taki podział miał zapobiec

pojawieniu się władzy despotycznej, gdyż każdy z tych trzech elementów ma się wzajemnie kontrolować.

Zadanie 1 Oceń, czy poniższe zdania dotyczące przyczyn wybuchu rewolucji francuskiej są prawdziwe, czy fałszywe.

Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.

1.1 Karol Monteskiusz był zwolennikiem podziału władzy na ustawodawczą, wykonawczą i

sądowniczą.

P F

1.2 Według Monteskiusza skupienie władzy w ręku jednej osoby lub jednego organu może

doprowadzić do rządów absolutnych.

P F

Zadanie 2

Uzupełnij notę biograficzną postaci.

Benjamin Franklin- …………………………………….

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

15

Zadanie 3 Uzupełnij wiadomości w tabeli

Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej

Okoliczności

uchwalenia

konstytucji:

……………………………………………………………………………………............

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

Rok uchwalenia: ………………………………

Autorzy: ……………………………………………………………………………………............

……………………………………………………………………………………………

Władza

ustawodawcza: ……………………………………………………………………………………............

……………………………………………………………………………………………

Władza wykonawcza: ……………………………………………………………………………………............

……………………………………………………………………………………………

Władza sądownicza: ……………………………… ………………………………

Wprowadzony ustrój: REPUBLIKA FEDERALNA

System rządów: Prezydencki

Konstytucja 3 maja

Okoliczności

uchwalenia konstytucji: ……………………………………………………………………………………............

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

Rok uchwalenia: ………………………………

Autorzy: ………………………………………………………………………………………..........

……………………………………………….…………………………………………….

Władza ustawodawcza: ……………………………………………………………………………………............

……………………………………………………………………………………………

Władza wykonawcza: ……………………………………………………………………………………............

……………………………………………………………………………………………

Władza sądownicza: ……………………………… ………………………………

Wprowadzony ustrój: MONARCHIA KONSTYTUCYJNA

System rządów: Parlamentarny

16

Konstytucja Francji

Okoliczności uchwalenia

konstytucji: ……………………………………………………………………………………............

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

Rok uchwalenia: ………………………………

Autorzy: ……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

Władza ustawodawcza: ……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

Władza wykonawcza: ……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

Władza sądownicza: ……………………………… ………………………………

Wprowadzony ustrój: MONARCHIA KONSTYTUCYJNA

System rządów: Parlamentarny

5. Temat: Poznajemy dzieje Francji od konsulatu do cesarstwa

Cel w języku ucznia:

Dowiemy się w jaki sposób doszło do wprowadzenia we Francji cesarstwa.

Nacobezu:

1. znam lata wydarzeń: 1799 r. – zamach 18 brumaire’a, 1804 r. – koronacja cesarska Napoleona Bonapartego,

1805 r. – bitwa pod Austerlitz, 1812 r. – wyprawa na Moskwę, 1813 r. – bitwa pod Lipskiem

2. poprawnie posługuję się terminami: zamach stanu, konsulat, pierwszy konsul, Kodeks Napoleona,

departament, konkordat, blokada kontynentalna, hegemonia, Związek Reński

3. przedstawiam dokonania Napoleona Bonapartego

Pytanie kluczowe: Jakie zmiany zaszły w Europie za Napoleona w zakresie stosunków społeczno-gospodarczych i

politycznych?

Zadanie 1

Wpisz w kratki na osi czasu odpowiednie litery, tak aby wymienione formy rządów wprowadzone we Francji ułożyły

się w kolejności chronologicznej.

A – konsulat B – cesarstwo C – dyrektoriat D – dyktatura jakobinów

17

Zadanie 2

Uzupełnij słownik pojęć: ………………………… - powszechne głosowanie ludności danego terytorium lub całego państwa w celu

wypowiedzenia się w określonej kwestii.

……………………………………………..- różne formy działania skierowane przeciwko rewolucji, mające na celu

jej stłumienie i przywrócenie dawnego porządku w państwie.

………………………………………- pięcioosobowy rząd, który przejął we Francji władzę wykonawczą po

przewrocie thermidoriańskim w 1795 roku.

…………......... ……………..- próba obalenia siłą władz państwowych i objęcia rządów przez jednostkę lub grupę

osób.

………………………….-tytuł każdego z trzech członków rządu we Francji w latach 1799-1804.

…………………………………- system rządów wprowadzony we Francji w 1804 roku w wyniku plebiscytu.

…………………………………-system rządów wprowadzony we Francji w wyniku zamachu 18 brumaire’a 1799

roku.

Zadanie 3 Połącz terminy z odpowiadającymi im wyjaśnieniami.

zamach stanu •

konsulat •

konkordat •

hegemonia •

blokada kontynentalna •

• wprowadzenie zakazu handlu z Wielką Brytanią,

ogłoszone przez Napoleona w 1806 r.

• umowa między Stolicą Apostolską a danym państwem,

normująca wzajemne relacje

• forma rządów we Francji w latach 1799–1804

• działanie mające na celu obalenie legalnych władz i

przejęcie rządów w państwie przez osobę lub grupę osób,

na ogół z użyciem wojska

• dominacja, przywództwo, np. jednego państwa nad

innymi

Zadanie 4 Uzupełnij zdania.

W grudniu 1805 r. armia Napoleona pokonała wojska rosyjskie i austriackie w bitwie trzech cesarzy pod

.................................... . W 1806 r. Francuzi zwyciężyli z armią prusko-saksońską w dwóch bitwach pod

................................... i ...................................... . W 1807 r. Rosjanie przegrali starcie pod ............................................

. W 1812 r. w trakcie wyprawy Napoleona do Rosji doszło do bitwy pod ..............................., po której Wielka Armia

ruszyła w kierunku Moskwy. W 1813 r. w październiku na terenie Saksonii, w okolicach ..............................,

rozegrała się bitwa narodów, zakończona ostateczną klęską wojsk Napoleona.

Zadanie 5 Dopisz daty do wydarzeń.

data wydarzenie data wydarzenie

Bitwa pod Trafalgarem Bitwa pod Austerlitz (3 cesarzy)

Pokój w Preszburgu Utworzenie Związku Reńskiego

Bitwa pod Jeną i Auerstedt Wprowadzenie blokady kontynentalnej

Bitwa pod Frydlandem Pokój w Tylży

Bitwa pod Borodino Bitwa pod Lipskiem

Abdykacja Napoleona Bonaparte

18

Zadanie 6 Na podstawie analizy drzewa genealogicznego Napoleona Bonapartego odpowiedz na pytania.

1. Na przełomie których wieków żył Napoleon Bonaparte?

............................................................................................................................................................................................

19

2. Ile lat miał Napoleon Bonaparte w momencie wybuchu rewolucji francuskiej?

............................................................................................................................................................................................

3. Ile żon miał Napoleon Bonaparte? Jak się nazywały?

............................................................................................................................................................................................

4. Ile dzieci miał Napoleon Bonaparte? Jakie nosiły imiona?

............................................................................................................................................................................................

5. Ile lat trwały cesarskie rządy Napoleona Bonapartego?

............................................................................................................................................................................................

6. W których krajach Napoleon osadził na tronach swoje rodzeństwo? Dlaczego twoim zdaniem podjął taką decyzję?

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Zadanie 7

Uzupełnij schemat

Zadanie 8

Uzupełnij

KODEKS NAPOLEONA

1. Równość ……………. wobec prawa

2. …………………….. religijna i osobista

3. Nienaruszalność własności ……………………

4. ……………………. państwa

5. Śluby ………………………….

6. Możliwość …………………………..

SY

ST

EM

N

AP

OL

EO

ŃS

KI

PRAWO

(..................... ........................)

ADMINISTRACJA

(................................. z prefektami)

SPRAWY WEWNĘTRZNE

(policja, ..............................)

KOŚCIÓŁ

(...................................)

20

6. Temat: Poznajemy Legiony i losy Księstwa Warszawskiego

Cel w języku ucznia:

Poznamy losy Księstwa Warszawskiego.

Nacobezu:

1. znam lata wydarzeń: 1797 r. – powstanie Legionów Polskich we Włoszech, 1807 r. – utworzenie Księstwa

Warszawskiego, 1815 r. – likwidacja Księstwa Warszawskiego

2. przedstawiam dokonania postaci: Jana Henryka Dąbrowskiego, Józefa Wybickiego, księcia Józefa

Poniatowskiego

3. wyjaśniam okoliczności utworzenia Legionów Polskich i Księstwa Warszawskiego

4. wskazuję na mapie Księstwo Warszawskie, Raszyn

Pytanie kluczowe: Jak oceniłbyś politykę Napoleona wobec sprawy polskiej oraz postawę Polaków wobec

Napoleona

Zadanie 1

Utwórz wizytówki postaci

JAN HENRYK DĄBROWSKI

JÓZEF WYBICKI

21

Zadanie 2

Uzupełnij prawidłowo notę historyczną

Po ostatnim ………………… Polski w …………. roku wielu Polaków udało się na ……………… ……………….

Nadal myśleli o odrodzeniu państwa polskiego. Jedyną nadzieja była ………………………. . Na mocy porozumienia

z Napoleonem w roku ……… na terytorium Republiki ………………………….. utworzono

……………………………. ……………………………. Na czele Legionów stał gen. ……… ……............

……………………… . Legiony liczyły około ……. ………………… żołnierzy. ………………

……………………… napisał tekst piosenki dla legionów znanej pod nazwą „……………………….

………………………..”. W dwa lata później, we wrześniu …….. roku utworzono ……………… …………………..

liczący ……. ………………….. żołnierzy.

Zadanie 3

Księstwo Warszawskie

Czas trwania: ………………

Powstanie: ………… ...................... ….

.........................

Postanowienia:

• ziemie II i III rozbioru Polski

• od 1809 część ziem zagarniętych przez

Austrię.

• Gdańsk Wolnym Miastem

• okręg białostocki otrzymała Rosja.

Ustrój: ……………….. ………………..

Unia personalna: ……………………

Konstytucja nadana przez Napoleona: ….. rok.

Władca: …………… …………………

Zadanie 4

Uzupełnij notę

Napoleon a Księstwo Warszawskie

1807- nadanie w Dreźnie Księstwu Warszawskiemu

………………………………

1807- podział Księstwa Warszawskiego na …………………………. .

1807- zniesienie poddaństwa chłopów, tzw. ………………………..

…………………………….. . Mówiono o nim „zdejmował chłopom kajdany z

nóg razem z butami.”

1808- wprowadzenie ………………………… ……………………….

22

Zadanie 5

Porównaj postanowienia konstytucji Księstwa Warszawskiego z ustaleniami Konstytucji 3 maja. W tym celu

uzupełnij tabelę.

Sprawy regulowane

w konstytucjach

Konstytucja

3 maja (1791 r.)

Konstytucja Księstwa

Warszawskiego (1807r.)

Władza

ustawodawcza

dwuizbowy sejm (składający się

z senatu i izby poselskiej)

Władza

wykonawcza

król oraz Straż Praw

Wolności

obywatelskie

wolność osobista szlachty

i mieszczan posiadających majątki,

wolność wyznania, ale bez możliwości

zmiany religii, brak równości względem

prawa, nietykalność osobista

i majątkowa szlachty i mieszczan

posiadających majątki

Ilustracja do zadania 6

Zadanie 6

Jak nazwano instytucję, która zastąpiła

w Księstwie Warszawskim, komisję

przestawioną na ilustracji.

A. Ministerstwo Edukacji

B. Izba Edukacyjna

C. Izba Szkolna

D. Komisja Szkolna

Zadanie 7

Uzupełnij notę

WOJNA Z AUSTRIĄ 1809 Dowódca wojsk polskich: ………………………

Decydujące starcie: …………………

Pokój: ………………………………

Postanowienia: poszerzenie terytorium Księstwa Warszawskiego o ziemie ......

Rozbioru …………………. .

W granicach Księstwa znalazły się :…................., ………………… i ……………….,

okręg tarnopolski przyznano …………….. .Obszar państwa zwiększył się o

…………………. .

23

7. Temat: Dowiemy się czym był kongres wiedeński

Cel w języku ucznia:

Poznamy kulisy kongresu wiedeńskiego.

1. znam lata wydarzeń: 1814 r. – zwołanie kongresu w Wiedniu, 1815 r. – bitwa pod Waterloo

2. poprawnie posługuję się terminami: „tańczący kongres”, restauracja, równowaga europejska, legitymizm,

Związek Niemiecki

3. przedstawiam zasady i postanowienia kongresu wiedeńskiego

4. wskazuję na mapie Królestwo Polskie, Wielkie Księstwo Poznańskie i Rzeczpospolitą Krakowską

Pytanie kluczowe: Dlaczego kongres wiedeński nazwano tańczącym?

Zadanie 1

Uzupełnij zdania.

Kongres Wiedeński ……….

WIELKA SZÓSTKA

Car Rosji: ……………………

Król Prus: ………… ........................ …..

Cesarz Austrii: ………………….. ….

Minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii:

……………. ……………… …………………..

Minister spraw zagranicznych Austrii:

………………… ….. …………………

Minister spraw zagranicznych Francji:

………………… ……………........ Zadanie 2

Odpowiedz na pytania dotyczące ilustracji.

1. Jakie wydarzenie zostało

przedstawione na karykaturze

(podaj rok i wydarzenie)?

………………………………………

………………...................................

2. Kiedy i w jakich okolicznościach

bohater tej karykatury, opuścił

miejsce zesłania?

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

24

Zadanie 3

Odpowiedz na pytania dotyczące ilustracji.

1. Jakie wydarzenie zostało

przedstawione na karykaturze?

……………………………………………

……………………………………………

2. Podaj bezpośredni skutek wydarzenia

przedstawionego na ilustracji.

……………………………………………

…………....................................................

3. Kim są ludzie obserwujący postać

Napoleona Bonaparte?

……………………………………………

…………....................................................

……………………………………………

…………....................................................

Zadanie 4

Uzupełnij słownik, wpisując właściwe terminy.

Postanowienia Kongresu Wiedeńskiego- słownik

....... ……………..- nazwa dokumentu podsumowującego obrady Kongresu Wiedeńskiego. Na jego mocy

wprowadzono w Europie nowy system polityczny, który opierał się na trzech podstawowych zasadach: restauracji,

legitymizmu oraz równowagi europejskiej.

…………………- z łaciny odbudowywać, polegała ona na przywróceniu tronów dynastiom obalonym w trakcie

rewolucji francuskiej.

…………………- z łaciny prawowity, określał on władzę monarchów europejskich jako święta i nienaruszalną.

……………. ……………………- żadne państwo nie może dominować nad pozostałymi krajami i narzucać im praw.

…………… ...........................- nowy ład europejski wprowadzony w wyniku obrad Kongresu Wiedeńskiego.

Zadanie 5

Uzupełnij tabelę, wpisując właściwe państwo.

Państwo Zmiana terytorialna

Powrót do granic sprzed rewolucji.

Uzyskanie: Nadrenii, Westfalii, Saksonii, Pomorza, Wielkopolski

Uzyskanie: Wenecji, Dalmacji, Lombardia.

Likwidacja Związku Reńskiego powołanie Związku Niemieckiego pod kierownictwem

Austrii.

Uzyskanie: Finlandii i większości ziem Księstwa Warszawskiego.

Utworzenie Królestwa Polskiego pod protektoratem Rosji, Wielkiego Księstwa

Poznańskiego pod protektoratem Prus i Rzeczpospolita Krakowska pod protektoratem

Austrii.

Powstanie Królestwa Zjednoczonych Niderlandów.

25