STUDIA PRAWNO-EKONOMICZNE, t. LXXXIII, 2011 PL ISSN 0081-6841 s. 281–310

Paweł DYKAS* Tomasz TOKARSKI** Mariusz TROJAK***

PRZESTRZENNE ZRÓŻNICOWANIE ROZWOJU EKONOMICZNEGO POWIATÓW WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

1. Wprowadzenie Celem prezentowanego opracowania jest statystyczna analiza przestrzen-

nego zróżnicowania rozwoju ekonomicznego powiatów województwa małopol-skiego. Zróżnicowanie to rozważane jest na gruncie takich zmiennych makro-ekonomicznych, jak: produkcja sprzedana przemysłu na mieszkańca1, wartość brutto środków trwałych per capita, inwestycje na mieszkańca, płace oraz stopy bezrobocia w latach 2002–20082.

Na początku (pkt 2) scharakteryzowano kształtowanie się rozważanych zmiennych makroekonomicznych w województwie małopolskim – zarówno na tle całej gospodarki, jak i na tle województw charakteryzujących się najwyższy-mi i najniższymi wartościami analizowanych zmiennych. Następnie (w pkt 3) przedstawiono przestrzenne zróżnicowanie produkcji sprzedanej przemysłu na mieszkańca, wartości brutto środków trwałych per capita, inwestycji na

* Mgr, Katedra Ekonomii Matematycznej, Uniwersytet Jagielloński. ** Prof. dr hab., Katedra Ekonomii Matematycznej, Uniwersytet Jagielloński, oraz Wyższa Szko-

ła Handlowa w Kielcach, Wydział Zamiejscowy w Tarnobrzegu. *** Dr, Katedra Globalizacji i Integracji Ekonomicznej, Uniwersytet Jagielloński. 1 Rzecz jasna, zmienną makroekonomiczną zastępującą produkcję sprzedaną przemysłu na

mieszkańca byłby PKB na mieszkańca na poziomie powiatowym. Warto jednak zaznaczyć, iż GUS nie liczy tej wielkości na poziomie powiatowym.

2 Zarówno dobór owych zmiennych makroekonomicznych, jak i analizowanego przedziału cza-su wynikał z dostępności odpowiednich danych statystycznych dla powiatów na stronie www.stat.gov.pl .

282 Paweł DYKAS, Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK mieszkańca, płac i stóp bezrobocia w powiatach województwa małopolskiego, przedstawiono rankingi rozwoju ekonomicznego powiatów analizowanego województwa, stworzone na podstawie sumy rang odpowiadających badanym zmiennym makroekonomicznym w latach 2002–2008. W kolejnej części pracy (pkt 4) przedstawiono wyznaczone przez autorów taksonomiczne wskaźniki ekonomicznego rozwoju powiatów analizowanego województwa. Opracowanie zakończono (pkt 5) podsumowaniem prowadzonych rozważań i wyszczególnie-niem ważniejszych wynikających zeń wniosków.

2. Wskaźniki rozwoju ekonomicznego województwa małopolskiego

Z zestawionych w tabeli 1 danych statystycznych dotyczących kształtowa-nia się wartości wskaźników poziomu ekonomicznego rozwoju województwa małopolskiego na tle innych województw oraz Polski w latach 2002–2008 można wyciągnąć następujące wnioski: • Województwo małopolskie znajdowało się przeciętnie na 10. miejscu

w Polsce pod względem produkcji sprzedanej per capita. Wartość tej zmiennej makroekonomicznej w tym województwie kształtowała się mię-dzy 72,6% w 2005 r. a 86,0% w 2002 r. Stanowiło to około 49% produkcji sprzedanej na mieszkańca województwa śląskiego, które w badanym okre-sie (oprócz 2002 r.) charakteryzowało się najwyższymi wartościami tej zmiennej w Polsce, oraz około 181% wartości analizowanej zmiennej w województwie lubelskim, charakteryzującym się najniższymi wartościa-mi tej zmiennej.

• Pod względem wartości brutto środków trwałych per capita – wojewódz-two małopolskie zajmowało średnio 10. miejsce w kraju. W ujęciu regio-nalnym wartość tej zmiennej makroekonomicznej dla województwa mało-polskiego stanowiła 41,3% wartości dla najlepszego pod względem tej zmiennej województwa mazowieckiego oraz 143,2% dla najsłabszego pod tym względem województwa lubelskiego.

• Wartość inwestycji na mieszkańca w województwie małopolskim kształto-wała się średnio na poziomie stanowiącym około 79,4% inwestycji per capita w Polsce, co plasowało analizowane województwo przeciętnie na 9. miejscu spośród 16 województw w Polsce.

• Pod względem płac województwo małopolskie znajdowało się zwykle na 5. miejscu, zaś średni poziom płac w tym województwie stanowił 92,1% płac w kraju. Dla porównania: województwo mazowieckie charakteryzo-wało się najwyższym poziomem płac, które stanowiły średnio 130% płac w skali całej gospodarki.

TABE

LA 1

: Wyb

rane

wsk

aźni

ki ro

zwoj

u ek

onom

iczn

ego

woj

ewód

ztw

a m

ałop

olsk

iego

na

tle in

nych

woj

ewód

ztw

ora

z Po

lski

Ro

k Zm

ienn

a 20

02

2003

20

04

2005

20

06

2007

20

08

Śred

nio

w la

tach

20

02–2

008

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

A

86,

0 80

,6

72,8

72

,6

79,5

79

,2

78,1

78

,4

B 11

10

10

10

9

9 9

10

C m

azow

ieck

ie

(145

,7)

śląsk

ie

(150

,1)

śląsk

ie

(170

,5)

śląsk

ie

(161

,9)

śląsk

ie

(162

,6)

śląsk

ie

(162

,8)

śląsk

ie

(166

,6)

śląsk

ie

(159

,7)

Prod

ukcj

a sp

rzed

ana

prze

mysłu

na

m

iesz

kańc

a D

lu

belsk

ie

(45,

8)

lube

lskie

(4

5,2)

lu

belsk

ie

(39,

5)

lube

lskie

(3

9,7)

lu

belsk

ie

(37,

3)

podl

aski

e (5

2,5)

lu

belsk

ie

(41,

9)

lube

lskie

(4

3,2)

A

81

,0

79,6

78

,2

77,7

75

,9

76,8

77

,9

78,2

B

8 9

10

10

10

10

10

10

C m

azow

ieck

ie

(190

,1)

maz

owie

ckie

(1

92,7

) m

azow

ieck

ie

(192

,3)

maz

owie

ckie

(1

92,9

) m

azow

ieck

ie

(186

,3)

maz

owie

ckie

(1

85,5

) m

azow

ieck

ie

(184

,7)

maz

owie

ckie

(1

89,2

)

War

tość

br

utto

śr

odkó

w

trwał

ych

na

m

iesz

kańc

a D

lu

belsk

ie

(55,

0)

lube

lskie

(5

6,2)

lu

belsk

ie

(56,

2)

lube

lskie

(5

5,7)

lu

belsk

ie

(55,

2)

lube

lskie

(5

1,9)

lu

belsk

ie

(52,

1)

lube

lskie

(5

4,6)

A

72

,6

81,7

81

,6

72,6

87

,4

84,6

75

,1

79,4

B

10

7 9

11

8 8

10

9

C m

azow

ieck

ie

(197

,0)

maz

owie

ckie

(1

88,8

) m

azow

ieck

ie

(188

,4)

maz

owie

ckie

(1

81,7

) m

azow

ieck

ie

(169

,1)

maz

owie

ckie

(1

67,8

) m

azow

ieck

ie

(170

,5)

maz

owie

ckie

(1

80,5

)

Inw

esty

cje

na

mie

szkańc

a D

lu

belsk

ie

(46,

9)

lube

lskie

(4

7,3)

lu

belsk

ie

(43,

7)

lube

lskie

(4

7,9)

lu

belsk

ie

(41,

1)

lube

lskie

(4

1,0)

lu

belsk

ie

(51,

0)

lube

lskie

(4

5,6)

A

92

,0

91,1

92

,0

91,9

92

,7

93,0

91

,9

92,1

B

6 7

6 6

5 5

5 6

Płac

e C

maz

owie

ckie

(1

29,2

) m

azow

ieck

ie

(129

,8)

maz

owie

ckie

(1

28,5

) m

azow

ieck

ie

(128

,7)

maz

owie

ckie

(1

28,2

) m

azow

ieck

ie

(128

,1)

maz

owie

ckie

(1

27,8

) m

azow

ieck

ie

(128

,6)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

E 16

,0

16,0

15

,4

14,1

12

,3

9,5

7,6

13,0

F

2 2

2 1

1 2

3 2

G

19,8

19

,9

19,4

18

,1

15,9

12

,4

9,7

16,5

H

maz

owie

ckie

(1

5,1)

m

azow

ieck

ie

(15,

2)

maz

owie

ckie

(1

5,2)

m

ałop

olsk

ie

(14,

1)

mał

opol

skie

(1

2,3)

) w

ielk

opol

skie

(9

,1)

wie

lkop

olsk

ie

(6,5

) m

azow

ieck

ie

(12,

9)

Stop

a be

zrob

ocia

I w

arm

ińsk

o-

-maz

ursk

ie

(30,

8)

war

miń

sko-

-m

azur

skie

(3

0,5)

war

miń

sko-

-m

azur

skie

(2

9,4)

war

miń

sko-

-m

azur

skie

(2

7,9)

war

miń

sko-

-m

azur

skie

(2

4,8)

war

miń

sko-

-m

azur

skie

(2

0,0)

war

miń

sko-

-m

azur

skie

(1

6,5)

war

miń

sko-

-m

azur

skie

(2

5,7)

A

– w

artość

zm

ienn

ej w

woj

ewód

ztw

ie m

ałop

olsk

im (

Polsk

a =

100)

; B

– m

iejsc

e w

ojew

ództ

wa

mał

opol

skie

go w

ran

king

u w

ojew

ództ

w (

kole

jność

mal

ejąc

a); C

– w

ojew

ództ

wo

o na

jwyż

szej

war

tośc

i bad

aneg

o w

skaź

nika

(Pol

ska

= 10

0); D

– w

ojew

ództ

wo

o na

jniż

szej

war

tośc

i bad

aneg

o w

skaź

nika

(P

olsk

a =

100)

; E –

stop

a be

zrob

ocia

w w

ojew

ództ

wie

mał

opol

skim

(w %

); F

– m

iejsc

e w

ojew

ództ

wa

mał

opol

skie

go w

rank

ingu

woj

ewód

ztw

(kol

ejność

ro

snąc

a); G

– st

opa

bezr

oboc

ia w

Pol

sce

(w %

); H

– s

topa

bez

robo

cia

(w %

) w w

ojew

ództ

wie

o n

ajniżs

zej s

topi

e be

zrob

ocia

; I –

sto

pa b

ezro

boci

a (w

%)

w w

ojew

ództ

wie

o n

ajw

yższ

ej st

opie

bez

robo

cia.

Źr

ódło

: Obl

icze

nia

wła

sne

na p

odsta

wie

dan

ych

na st

roni

e w

ww

.stat

.gov

.pl.

Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego... 285 • Pod względem stopy bezrobocia województwo małopolskie średnio zaj-

mowało 2. pozycję w kraju, ze średnią wartością tej zmiennej wynoszącą 13%, przy czym lata 2002–2006 charakteryzowały się dwucyfrową war-tością stopy bezrobocia, zaś w okresie 2007–2008 nastąpiła widoczna po-prawa na rynku pracy, przekładająca się na stopy bezrobocia odpowiednio 9,5% w 2007 r. i 7,6% w 2008 r. Dla porównania: województwo mazo-wieckie, najlepsze pod tym względem w Polsce charakteryzowało się w badanym okresie 12,9% stopą bezrobocia, czyli niższą o zaledwie 0,1 pkt proc. od stopy bezrobocia w Małopolsce, zaś najgorsze pod wzglę-dem tej zmiennej województwo warmińsko-mazurskie charakteryzowało się 25,7% stopą bezrobocia, czyli aż o 12,7% pkt proc. więcej niż w ana-lizowanym województwie małopolskim.

3. Zróżnicowanie podstawowych zmiennych makroekonomicznych w powiatach województwa małopolskiego

Tabela 2 zawiera zestawienie danych statystycznych dotyczących kształto-

wania się produkcji sprzedanej przemysłu per capita w powiatach wojewódz-twa małopolskiego, w odniesieniu do średniej krajowej oraz pozycji poszcze-gólnych powiatów wśród 379 powiatów w Polsce i 22 w Małopolsce. Z danych w niej zawartych można wyciągnąć następujące wnioski: • Najwyższą średnią wartością analizowanej zmiennej w odniesieniu do

średniej produkcji sprzedanej na mieszkańca w Polsce charakteryzowały się: Tarnów (128,8%) i Kraków (124,9%). Tarnów znalazł się na 56., a Kraków na 60. miejscu wśród 379 powiatów.

• Oprócz wskazanych powyżej powiatów grodzkich, wartości średnie pro-dukcji sprzedanej przemysłu per capita były wyższe od średniej w Polsce w powiatach: oświęcimskim (117,9%), olkuskim (116,6%) i chrzanowskim (104,2%), co plasowało je odpowiednio na 66., 68. i 82. miejscu w Polsce.

• Powiatami o najniższej wartości analizowanej zmiennej makroekonomicz-nej w odniesieniu do średniej krajowej były: tatrzański (5,3%), miechowski (8,8%) oraz dąbrowski (11,9%). Powiatami mającymi średnią wartość pro-dukcji sprzedanej przemysłu per capita niższą od 30% średniej wartości w Polsce były: proszowicki (12,1%), brzeski (17,4%), nowotarski (22,3%), nowosądecki (22,4%) oraz tarnowski (27,9). Pozostałe powiaty charaktery-zowały się wartością analizowanej zmiennej pomiędzy 50% a 70% średniej krajowej: gorlicki (50,4%), suski (50,5%), limanowski (52,9%), wielicki (67,3%) oraz wadowicki (70,0%).

286 Paweł DYKAS, Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK TABELA 2: Przestrzenne zróżnicowanie produkcji sprzedanej przemysłu na mieszkańca w powiatach województwa małopolskiego w latach 2002–2008

Rok

Powiat 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Średnio w

latach 2002–2008

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] A 125,3 146,2 135,2 132,2 124,0 121,5 117,2 128,8 B 65 41 51 50 59 62 66 56Tarnów C 3 2 1 1 4 3 4 3A 136,3 112,8 109,3 107,1 142,7 140,7 125,7 124,9 B 53 73 73 73 45 48 57 60Kraków C 2 5 3 4 1 1 2 3A 113,3 121,4 125,5 117,2 125,7 115,5 106,6 117,9 B 78 66 56 64 57 68 74 66Oświęcimski C 6 4 2 3 3 5 6 4A 103,1 104,4 107,8 120,9 126,4 132,3 121,2 116,6 B 87 84 75 60 55 55 63 68Olkuski C 7 7 4 2 2 2 3 4A 122,0 109,1 103,3 94,6 104,1 95,9 100,2 104,2 B 69 80 79 92 80 96 80 82Chrzanow-

ski C 5 6 5 6 5 6 7 6A 195,5 186,5 94,0 100,2 38,8 39,2 31,3 97,9 B 25 24 90 84 256 261 295 148Myślenicki C 1 1 6 5 14 13 14 8A 77,9 77,6 83,0 86,6 102,4 117,5 112,6 93,9 B 136 134 114 109 83 66 70 102Bocheński C 11 10 8 9 6 4 5 8A 80,8 84,4 82,6 87,5 95,9 92,8 91,9 88,0 B 128 118 116 107 89 101 97 108Krakowski C 9 9 9 8 7 7 8 8A 122,1 122,2 86,9 90,0 71,1 79,7 84,6 93,8 B 68 64 107 101 143 127 109 103Nowy Sącz C 4 3 7 7 8 8 9 7A 81,8 88,4 71,2 69,6 62,7 58,8 57,4 70,0 B 125 105 152 149 167 183 186 152Wadowicki C 8 8 10 10 9 10 10 9A 52,7 61,5 44,8 44,4 42,6 61,8 163,5 67,3 B 217 181 238 230 235 173 32 187Wielicki C 13 11 14 13 13 9 1 11A 55,3 59,9 49,6 53,7 48,4 51,5 51,9 52,9 B 206 186 219 205 218 206 208 207Limanowski C 12 12 12 12 11 12 11 12

Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego... 287

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] A 41,1 46,1 51,5 55,4 54,2 53,8 51,1 50,5 B 255 238 210 200 197 202 211 216Suski C 14 14 11 11 10 11 12 12A 79,2 58,7 48,6 40,2 43,1 37,6 45,3 50,4 B 134 192 222 253 233 271 231 219Gorlicki C 10 13 13 14 12 14 13 13A 30,8 28,7 26,8 25,3 25,9 28,3 29,7 27,9 B 295 308 318 322 322 313 302 311Tarnowski C 16 15 15 15 15 15 15 15A 19,3 20,5 19,4 22,2 23,9 25,0 26,2 22,4 B 351 344 341 333 328 327 315 334Nowosą-

decki C 18 16 17 17 17 16 16 17A 21,0 19,9 23,4 24,5 24,7 21,9 21,2 22,3 B 343 345 330 324 328 336 336 335Nowotarski C 17 17 16 16 16 17 17 17A 37,0 18,5 13,6 14,0 12,9 13,5 12,1 17,4 B 267 350 364 358 360 359 361 346Brzeski C 15 19 19 18 18 18 19 18A 13,0 19,3 7,0 10,0 10,0 11,0 12,7 11,9 B 362 348 374 369 365 364 358 363Dąbrowski C 21 18 21 19 19 20 18 19A 15,4 16,1 16,1 6,6 9,2 11,0 10,5 12,1 B 357 360 355 374 368 363 364 363Proszowicki C 20 20 18 20 20 19 20 20A 10,3 7,5 5,5 4,8 3,0 2,8 3,1 5,3 B 366 308 377 378 378 378 378 366Tatrzański C 22 22 22 22 22 22 22 22A 16,0 15,1 7,2 6,1 6,0 5,7 5,2 8,8 B 355 361 372 375 374 374 373 369Miechowski C 19 21 20 21 21 21 21 21

A – wartość w % (Polska = 100); B – miejsce wśród 379 polskich powiatów; C – miejsce wśród 22 powiatów województwa małopolskiego. Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych na stronie www.stat.gov.pl.

Kolejną analizowaną zmienną makroekonomiczną jest wartość brutto

środków trwałych per capita w 22 powiatach województwa małopolskiego w latach 2002–2008. Tabela 3 zawiera dane statystyczne obrazujące przestrzenne zróżnicowanie tej zmiennej w odniesieniu do średniej krajowej, miejsca po-szczególnych powiatów wśród 379 powiatów w Polsce i 22 powiatów w Mało-polsce. Z tabeli tej wysunąć można następujące wnioski:

288 Paweł DYKAS, Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK • Tylko cztery powiaty w województwie małopolskim charakteryzowały się

wyższym od średniej krajowej poziomem wartości brutto środków trwa-łych na mieszkańca; są to powiaty: Kraków (170,8%), Tarnów (158,3%), chrzanowski (139,0%) oraz Nowy Sącz (102,2%), co plasowało je odpo-wiednio na 26., 31., 40. i 69. miejscu w Polsce.

• Z kolei aż dziewięć powiatów charakteryzowało się wartością analizowa-nej zmiennej mniejszą niż 30% wartości średniej dla wszystkich powiatów w Polsce. Do tej grupy należą następujące powiaty: proszowicki (10,1% – 374. miejsce w Polsce), tarnowski (12,5% – 364.), dąbrowski (16,4% – 353.), nowosądecki (18,7% – 345.), suski (19,8% – 341.), miechowski (21,4% – 332.), limanowski (22,2% – 328.), gorlicki (28,1% – 295.) oraz nowotarski (29,2% – 290.).

• Pięć powiatów województwa małopolskiego charakteryzowało się wartoś-cią brutto środków trwałych w przedziale od 30% do 50% średniej kra-jowej; to powiaty: bocheński (35,2%), myślenicki (36%), wadowicki (37,5%), wielicki (42,5%) i brzeski (46,6%). Plasowało je to odpowiednio na 256., 254., 244., 221. i 201. miejscu wśród 379 powiatów w Polsce. Z kolei powiaty: olkuski (75,2%), tatrzański (63,1%) i krakowski zajmo-wały odpowiednio 102., 132. i 173. miejsce w Polsce.

TABELA 3: Przestrzenne zróżnicowanie wartości brutto środków trwałych na mieszkańca w powiatach województwa małopolskiego w latach 2002–2008

Rok

Powiat 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Średnio w

latach 2002–2008

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] A 180,0 173,5 172,6 170,5 159,4 170,0 169,7 170,8 B 24 24 23 24 30 27 27 26Kraków C 2 2 1 1 1 1 1 1A 186,7 177,2 164,5 163,7 152,0 124,1 140,1 158,3 B 23 23 26 28 31 50 37 31Tarnów C 1 1 2 2 2 3 2 2A 150,1 140,4 139,1 137,5 142,0 133,5 130,5 139,0 B 37 38 41 37 37 42 46 40Chrzanowski C 3 3 3 3 3 2 3 3A 99,5 100,6 99,1 101,4 104,6 105,0 104,9 102,2 B 67 72 73 69 67 67 68 69Nowy Sącz C 4 4 4 4 4 4 4 4

Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego... 289

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] A 94,1 86,9 79,7 74,3 74,6 72,5 74,8 79,6 B 75 84 97 104 106 108 103 97Oświęcimski C 5 5 5 6 6 6 5 5A 78,6 73,9 74,8 76,8 78,0 74,8 69,2 75,2 B 95 101 102 97 100 103 117 102Olkuski C 6 6 6 5 5 5 7 6A 48,5 57,7 61,1 62,3 69,0 70,4 72,3 63,1 B 174 142 130 133 122 117 108 132Tatrzański C 7 7 7 7 7 7 6 7A 48,2 50,4 48,0 51,8 53,5 49,9 55,4 51,0 B 177 175 164 172 172 185 164 173Krakowski C 8 9 9 8 8 9 9 9A 27,1 56,3 54,4 44,2 45,8 46,8 51,3 46,6 B 293 148 155 213 210 203 184 201Brzeski C 15 8 8 9 9 10 10 10A 34,6 37,8 38,1 39,1 40,0 51,1 56,9 42,5 B 246 241 242 237 240 178 161 221Wielicki C 10 10 10 10 11 8 8 10A 36,2 37,4 36,8 36,9 38,2 37,0 39,8 37,5 B 239 242 246 245 244 252 241 244Wadowicki C 9 11 11 11 12 12 11 11A 32,0 34,4 34,6 35,2 40,9 39,6 35,5 36,0 B 267 255 258 255 235 241 264 254Myślenicki C 12 13 13 12 10 11 13 12A 34,2 34,8 35,0 32,6 35,2 35,1 39,2 35,2 B 249 253 255 265 261 266 242 256Bocheński C 11 12 12 13 13 13 12 12A 27,3 28,2 27,6 30,0 30,8 30,8 29,6 29,2 B 290 286 299 283 293 287 294 290Nowotarski C 14 15 15 14 14 14 14 14A 29,5 29,6 28,2 28,7 28,4 26,3 25,9 28,1 B 276 277 291 293 302 311 315 295Gorlicki C 13 14 14 15 15 15 16 15A 18,2 19,1 21,3 22,4 23,3 24,7 26,7 22,2 B 339 341 333 329 328 318 311 328Limanowski C 17 18 17 16 17 16 15 17A 18,0 22,0 22,0 22,4 23,4 21,3 20,8 21,4 B 340 323 330 331 326 337 340 332Miechowski C 18 16 16 17 16 17 18 17A 19,7 20,4 17,8 20,0 20,7 20,1 20,0 19,8 B 328 334 349 345 341 343 346 341Suski C 16 17 18 18 18 19 19 18

290 Paweł DYKAS, Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] A 15,3 16,1 16,7 18,6 20,5 21,1 22,7 18,7 B 352 353 352 348 343 338 329 345Nowosądecki C 20 20 19 19 19 18 17 19A 17,8 18,6 14,2 15,6 15,7 15,7 17,2 16,4 B 341 343 357 356 357 360 356 353Dąbrowski C 19 19 20 20 20 20 20 20A 10,5 11,0 11,4 11,8 13,4 13,9 15,4 12,5 B 336 371 371 371 367 367 365 364Tarnowski C 21 22 22 21 21 21 21 21A 10,3 11,2 11,4 9,2 10,2 9,1 8,9 10,1 B 370 369 370 377 376 377 376 374Proszowicki C 22 21 21 22 22 22 22 22

A – wartość w % (Polska = 100); B – miejsce wśród 379 polskich powiatów; C – miejsce wśród 22 powiatów województwa małopolskiego. Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych na stronie www.stat.gov.pl.

Tabela 4 zawiera dane dotyczące przestrzennego zróżnicowania inwestycji

per capita w powiatach województwa małopolskiego. Z danych tych wysunąć można następujące wnioski: • Najwyższym poziomem inwestycji na mieszkańca charakteryzowały się

powiaty grodzkie: Kraków (162,9%), Tarnów (95,3%), Nowy Sącz (93,1%) oraz powiat chrzanowski (105,4%), co plasowało je odpowiednio na 27., 80., 85. i 87. miejscu wśród powiatów w Polsce. W powiecie chrzanow-skim można zauważyć znaczne zróżnicowanie wartości analizowanej zmiennej w badanym okresie: od 2002 r., w którym wartość inwestycji na mieszkańca stanowiła ponad 160% średniej krajowej, następował spadek wskaźnika, który w 2008 r. osiągnął poziom 74,9% – z 26. pozycji w kraju w 2002 r. powiat chrzanowski spadł na 184. miejsce w 2007 r. W pozo-stałych powiatach nie występowało aż tak duże zróżnicowanie tej zmiennej w czasie.

• W sześciu powiatach województwa małopolskiego wartość inwestycji na mieszkańca stanowiła mniej niż 30% wartości średniej dla Polski. Do grupy tej należą następujące powiaty: proszowicki (14,3% – 364. miejsce w Polsce), dąbrowski (23,2% – 324.), miechowski (25% – 317.), tarnowski (29,2% – 299.), nowotarski (29,5% – 298.) oraz suski (29,9% – 293.).

• W pozostałych dwunastu powiatach wartość analizowanej zmiennej mieś-ciła się pomiędzy 31,8% (nowosądecki) a 74,5% (olkuski), przy czym naj-mniejsze zróżnicowanie występowało w powiatach: wielickim (71,4%), tatrzańskim (70,0%), krakowskim (69,9%) i olkuskim (74,5%).

Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego... 291 TABELA 4: Przestrzenne zróżnicowanie inwestycji na mieszkańca w powiatach województwa małopolskiego w latach 2002–2008

Rok Powiat

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Średnio w latach 2002–2008

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] A 150,7 179,0 159,0 144,9 184,4 165,3 156,9 162,9 B 33 18 28 34 19 26 28 27Kraków C 2 1 2 1 1 2 1 1A 81,9 90,1 90,9 90,6 103,3 114,0 81,0 93,1 B 89 75 90 86 63 50 106 80Nowy Sącz C 5 4 4 5 3 3 4 4A 101,6 70,9 96,4 118,7 104,3 113,3 61,8 95,3 B 68 114 81 53 62 53 163 85Tarnów C 3 7 3 2 2 4 8 4A 160,8 67,8 174,7 110,5 95,0 54,0 74,9 105,4 B 26 120 21 58 81 184 122 87Chrzanow-

ski C 1 8 1 3 4 11 5 5A 57,7 79,2 85,7 92,7 83,9 59,5 63,1 74,5 B 129 96 97 82 105 168 157 119Olkuski C 7 5 6 4 7 10 6 6A 47,5 71,8 67,7 57,3 84,1 98,9 61,8 69,9 B 167 111 132 176 104 68 164 132Krakowski C 8 6 7 9 6 5 9 7A 64,3 106,8 41,0 43,9 92,6 79,7 61,9 70,0 B 110 55 249 240 88 110 162 145Tatrzański C 6 3 13 10 5 7 7 7A 43,2 62,6 65,1 63,6 79,6 71,7 48,8 62,1 B 204 135 143 152 111 133 218 157Brzeski C 12 9 8 7 8 8 12 9A 47,1 56,2 56,7 38,9 46,5 172,2 82,1 71,4 B 169 167 173 266 214 23 103 159Wielicki C 9 10 10 11 13 1 3 8A 46,7 46,9 58,0 78,0 57,0 66,8 60,8 59,2 B 172 207 167 107 175 145 168 163Oświęcim-

ski C 10 12 9 6 11 9 10 10A 36,4 32,4 33,3 33,5 78,7 87,7 96,9 57,0 B 239 277 288 284 113 87 79 195Bocheński C 13 15 18 14 9 6 2 11A 88,1 124,7 89,9 22,2 26,2 23,9 24,8 57,1 B 81 41 93 339 321 322 323 217Gorlicki C 4 2 5 18 20 20 18 12

292 Paweł DYKAS, Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] A 30,6 31,7 36,7 61,1 74,1 49,7 36,3 45,7 B 268 282 271 162 127 210 269 227Myślenicki C 15 17 15 8 10 12 14 13A 33,0 42,5 56,0 34,0 46,6 44,7 46,7 43,4 B 257 224 175 282 211 231 223 229Wadowicki C 14 13 11 13 12 13 13 13A 24,9 35,4 44,7 32,3 33,5 30,8 31,9 33,4 B 300 260 219 289 274 297 296 276Limanowski C 17 14 12 15 17 16 16 15A 23,0 26,8 33,9 36,4 34,3 35,2 32,9 31,8 B 310 304 284 273 267 276 292 287Nowosą-

decki C 18 19 17 12 16 15 15 16A 43,9 32,0 33,9 29,7 26,9 27,0 16,2 29,9 B 198 281 283 302 315 311 358 293Suski C 11 16 16 16 19 18 19 16A 27,0 27,9 39,1 27,7 28,7 26,7 29,5 29,5 B 291 302 260 309 304 315 306 298Nowotarski C 16 18 14 17 18 19 17 17A 17,9 25,4 19,9 18,2 38,9 23,2 60,7 29,2 B 337 312 349 351 249 328 169 299Tarnowski C 20 20 20 19 15 21 11 18A 20,8 25,2 27,4 16,8 39,4 29,5 15,6 25,0 B 326 315 316 357 246 300 361 317Miechowski C 19 21 19 20 14 17 20 19A 13,9 49,1 13,4 15,9 17,7 37,3 15,1 23,2 B 352 195 371 362 357 270 362 324Dąbrowski C 21 11 22 21 21 14 21 19A 11,5 14,5 16,5 9,4 17,1 16,6 14,2 14,3 B 370 361 361 376 360 355 365 364Proszowicki C 22 22 21 22 22 22 22 22

A – wartość w % (Polska = 100); B – miejsce wśród 379 polskich powiatów; C – miejsce wśród 22 powiatów województwa małopolskiego. Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych na stronie www.stat.gov.pl.

Z danych zawartych w tabeli 5, opisujących przestrzenne zróżnicowanie płac w województwie małopolskim, wyciągnąć można następujące wnioski: • Tylko w powiecie grodzkim Kraków płace w każdym roku badanego

okresu były nieznacznie wyższe od średniej krajowej i mieściły się w prze-dziale od 100,4% w 2003 r. do 104,5% w 2007 r. Sklasyfikowało to powiat Kraków na 30. miejscu w kraju. W powiatach: olkuskim, chrzanowskim i krakowskim średnia wartość analizowanej zmiennej stanowiła ponad 90% średniej płacy w Polsce (odpowiednio: 95,1%, 93,2% i 90,9%, co plaso-wało wskazane powiaty na 50., 61. i 71. miejscu w kraju).

Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego... 293

TABELA 5: Przestrzenne zróżnicowanie płac w powiatach województwa małopolskiego w latach 2002–2008

Rok Powiat

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Średnio w latach 2002–2008

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] A 102,7 100,4 102,2 102,9 104,4 104,5 103,2 102,9 B 33 40 32 30 26 24 27 30Kraków C 1 1 1 1 1 1 1 1A 91,3 93,1 95,2 95,8 98,4 98,0 94,1 95,1 B 76 63 51 45 34 34 47 50Olkuski C 5 2 3 2 2 2 2 3A 92,4 92,7 98,9 95,6 91,2 91,3 90,3 93,2 B 73 67 36 48 67 66 68 61Chrzanowski C 4 3 2 3 3 4 4 3A 90,7 90,7 90,0 90,8 90,9 92,6 90,8 90,9 B 80 73 77 70 70 60 64 71Krakowski C 6 5 4 4 4 3 3 4A 92,5 91,5 87,4 86,1 86,4 84,2 84,5 87,5 B 72 69 97 96 102 128 122 98Wielicki C 3 4 6 5 6 8 7 6A 87,0 86,9 86,9 85,7 88,0 88,0 87,2 87,1 B 104 106 102 101 89 93 93 98Oświęcimski C 7 8 7 6 5 5 5 6A 86,5 87,2 84,5 84,3 81,2 82,8 82,4 84,1 B 112 102 132 120 169 148 156 134Nowy Sącz C 8 7 8 8 10 9 9 8A 82,3 84,2 84,0 82,6 83,5 84,8 85,2 83,8 B 169 136 140 145 132 118 112 136Tarnów C 10 9 9 9 7 6 6 8A 95,5 90,7 89,1 85,6 78,2 79,4 79,2 85,4 B 52 74 82 103 226 203 210 136Myślenicki C 1 6 5 7 14 13 13 8A 84,0 83,5 82,5 80,4 82,4 84,5 83,3 82,9 B 139 148 160 186 147 124 143 150Bocheński C 9 10 10 10 8 7 8 9A 78,8 81,3 82,0 80,3 81,5 81,8 80,5 80,9 B 238 185 168 191 164 164 177 184Tatrzański C 12 11 11 11 9 10 10 11A 79,0 80,0 80,1 79,3 80,6 80,3 78,9 79,7 B 235 211 207 218 183 189 214 208Gorlicki C 11 13 12 13 11 12 14 12

294 Paweł DYKAS, Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] A 78,7 81,0 79,3 78,9 79,2 80,4 80,4 79,7 B 241 190 227 231 205 187 181 209Suski C 13 12 13 14 12 11 11 12A 77,8 78,6 76,4 80,2 78,0 78,9 80,2 78,6 B 258 243 281 192 228 218 191 230Proszowicki C 15 15 18 12 15 14 12 14A 78,1 78,2 78,0 78,5 78,5 78,4 77,6 78,2 B 255 248 251 237 217 225 248 240Miechowski C 14 16 14 16 13 15 16 15A 77,4 78,6 77,7 78,7 78,0 77,1 75,3 77,5 B 270 242 257 233 229 254 301 255Nowosądecki C 16 14 15 15 16 17 17 16A 74,8 75,8 77,0 76,8 76,9 78,4 78,0 76,8 B 322 305 269 268 251 228 229 267Dąbrowski C 21 20 16 17 17 16 15 17A 75,2 76,4 75,0 75,7 75,1 76,6 75,2 75,6 B 312 286 317 294 296 267 305 297Limanowski C 20 18 19 18 18 18 18 18A 76,0 77,0 76,7 74,8 74,3 75,7 74,9 75,6 B 296 278 278 309 316 288 312 297Wadowicki C 19 17 17 20 19 19 19 19A 76,9 75,9 74,7 75,2 73,4 72,7 73,9 74,7 B 277 300 321 305 335 343 329 316Nowotarski C 18 19 29 19 20 22 21 21A 77,3 74,8 72,7 70,7 72,5 74,3 74,3 73,8 B 272 332 350 362 344 318 321 328Brzeski C 17 21 21 22 22 20 20 20A 70,2 72,8 72,5 71,9 73,0 73,7 72,6 72,4 B 371 351 351 348 339 330 346 348Tarnowski C 22 22 22 21 21 21 22 22

A – wartość w % (Polska = 100); B – miejsce wśród 379 polskich powiatów; C – miejsce wśród 22 powiatów województwa małopolskiego. Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych na stronie www.stat.gov.pl.

• Najniższymi wartościami analizowanej zmiennej charakteryzowały się po-

wiaty: tarnowski (72,4% – 348. miejsce), brzeski (73,8% – 328.), nowotar-ski (74,7% – 316.), wadowicki i limanowski (oba powiaty ze średnią 75,6%, plasującą je na 297. miejscu w kraju).

• Wartościami powyżej 80% średniej płacy w kraju charakteryzowały się następujące powiaty: tatrzański (80,9% – 184. miejsce), bocheński (82,9% – 150.), Tarnów (83,8% – 136.), Nowy Sącz (84,1% – 134.), myślenicki (85,4% – 136.), oświęcimski (87,1% – 98.) oraz wielicki (87,5% – 98.).

Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego... 295

Z tabeli 6, w której zawarte są dane statystyczne dotyczące zróżnicowania regionalnego stóp bezrobocia rejestrowanego w powiatach województwa mało-polskiego w latach 2002–2008, wynikają następujące wnioski:

TABELA 6: Przestrzenne zróżnicowanie stóp bezrobocia w powiatach województwa małopolskiego w latach 2002–2008

Rok Powiat

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Średnio w latach 2002–2008

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] A 8,4 8,3 7,5 7,0 5,5 3,8 2,8 6,2 B 6 3 3 3 6 10 8 6Kraków C 1 1 1 1 1 1 1 1A 12,2 12,6 12,2 11,4 9 6,8 7,2 10,2 B 38 23 27 29 30 40 75 37Tarnów C 7 3 3 3 3 2 8 4A 9,9 12,5 11,9 11,3 9,9 7,7 8,1 10,2 B 16 21 26 28 47 62 100 43Proszo-

wicki C 2 2 2 2 6 7 9 4A 12,0 14,6 13,5 12,1 9,3 7,3 6,7 10,8 B 34 45 45 42 35 50 61 45Krakowski C 5 6 6 5 4 4 3 5A 10,2 14,5 13,3 12,3 10,3 7,7 6,7 10,7 B 18 44 41 46 53 61 62 46Miechow-

ski C 3 5 5 6 7 6 4 5A 10,8 13,4 13,1 12,7 10,9 7,6 7,2 10,8 B 23 33 37 50 64 57 74 48Tatrzański C 4 4 4 7 9 5 7 6A 12,2 15,1 14,4 11,6 8,7 7,9 7,1 11,0 B 37 52 56 31 26 67 72 49Suski C 6 7 8 4 2 8 6 6A 12,8 15,5 14,5 13,1 9,9 7,2 5,9 11,3 B 44 57 61 58 46 46 46 51Bocheński C 9 9 9 8 5 3 2 6A 12,7 15,4 14,0 13,4 10,8 9,1 8,8 12,0 B 42 55 52 66 63 87 126 70Nowotarski C 8 8 7 9 8 11 13 9A 14,0 17,9 16,9 15,1 11,0 8,1 8,2 13,0 B 61 101 95 85 67 71 107 84Myślenicki C 10 12 11 10 10 9 10 10A 14,8 17,5 15,5 15,4 13,1 9,2 8,4 13,4 B 88 93 71 93 99 92 114 93Wadowicki C 11 11 10 11 12 12 11 11

296 Paweł DYKAS, Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] A 16,3 19,6 18,5 16,3 12,6 9,0 6,9 14,2 B 123 135 128 108 91 83 68 105Wielicki C 14 16 16 14 11 10 5 12A 16,8 17,2 17,2 15,8 13,5 9,7 8,6 14,1 B 133 89 107 97 107 101 120 108Nowy Sącz C 15 10 13 12 13 13 12 13A 15,5 18,6 17,0 16,2 13,9 11,7 10,6 14,8 B 105 115 96 106 114 147 172 122Brzeski C 13 13 12 13 14 16 17 14A 17,4 19,5 18,2 16,8 14,3 10,6 9,0 15,1 B 144 131 122 121 122 126 131 128Oświę-

cimski C 16 14 14 15 16 14 14 15A 15,1 19,6 18,5 17,6 14,2 11,3 10,5 15,3 B 94 134 127 138 121 141 168 132Tarnowski C 12 15 15 17 15 15 16 15A 18,1 20,9 19,0 17,5 15,5 12,5 11,0 16,4 B 163 154 138 136 148 172 183 156Olkuski C 18 17 17 16 17 17 18 17A 19,6 22,2 21,1 20,5 16,4 12,7 10,1 17,5 B 189 179 181 199 174 176 156 179Chrzanow-

ski C 20 19 18 18 18 18 15 18A 18,0 22,1 21,2 20,5 19,1 17,4 16,6 19,3 B 161 176 185 200 233 276 300 219Dąbrowski C 17 18 19 19 19 21 22 19A 18,3 24,6 24,1 21,9 19,1 16,3 15,6 20,0 B 170 229 240 229 234 254 283 234Limanow-

ski C 19 20 21 20 20 19 21 20A 20,1 25,1 24,1 22,6 21,2 16,4 13,6 20,4 B 198 237 239 244 269 261 238 241Gorlicki C 21 21 20 21 21 20 19 20A 22,0 29,7 29,3 26,1 21,7 18,0 16,6 23,3 B 233 293 305 286 275 284 260 277Nowosą-

decki C 22 22 22 22 22 22 20 22

A – wartość w % (Polska = 100); B – miejsce wśród 379 polskich powiatów (kolejność rosnąca); C – miejsce wśród 22 powiatów województwa małopolskiego (kolejność rosnąca). Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych na stronie www.stat.gov.pl. • Kierunek zmian stóp bezrobocia w powiatach województwa małopolskiego

był zgodny zarówno z kierunkiem zmian tej zmiennej makroekonomicznej na poziomie województwa jak i kraju. Należy przez to rozumieć, że w okre-sach, w których stopa bezrobocia w Polsce rosła (spadała), również na po-ziomie województwa i powiatów następował jej wzrost (spadek). Świadczą o tym także dane zawarte w tabeli 1.

Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego... 297 • Kraków okazał się jedynym powiatem, w który średnia stopa bezrobocia

w województwie małopolskim jest niższa niż 10% i wynosiła w badanym okresie 6,2%, co plasowało ten powiat na 6. miejscu w kraju. Warto zau-ważyć, że pomiędzy 2002 r. a 2008 r. stopa ta systematycznie spadała – z 8,4% do 2,8%. Drugie miejsce w województwie, a 37. w kraju zajmuje powiat grodzki Tarnów – ze średnią stopą bezrobocia równą 10,2%, przy czym, podobnie jak w powiecie Kraków w badanym okresie, obserwowany był systematyczny jej spadek od 12,2% w 2002 r. do 7,2% w 2008 r. Śred-nią stopę bezrobocia również równą 10,2% zaobserwowano w powiecie proszowickim, który plasował się średnio na 43. miejscu w Polsce.

• Powiatami o najwyższej stopie bezrobocia, średnio co najmniej 20%, były: nowosądecki (23,3% – 277. miejsce), gorlicki (20,4 – 241.) i limanowski (20,0% – 234.). Do grupy powiatów o stopie bezrobocia pomiędzy 15% a 20% należały: dąbrowski (19,3% – 219. miejsce), chrzanowski (17,5% – 179.), olkuski (16,4% – 156.), tarnowski (15,3% – 132.) oraz oświęcimski (15,1% – 128.). Średnie stopy bezrobocia, pomiędzy 10,7% a 15%, zaob-serwowano w następujących powiatach: brzeskim (14,8% – 122. miejsce), Nowy Sącz (14,1% – 108.), wielickim (14,2% – 105.), wadowickim (13,4% – 93.), myślenickim (13% – 84.), nowotarskim (12,0% – 70.), bo-cheńskim (11,3% – 51.), suskim (11,0% – 49.), tatrzańskim (10,8% – 48.) i miechowskim (10,7% – 46.).

W tabelach 7 i 8 zaprezentowano klasyfikację powiatów województwa

małopolskiego pod względem badanych zmiennych makroekonomicznych w latach 2002–2008. W tabeli 7 przedstawiono pozycje (rangi) badanych po-wiatów w rankingu powiatów województwa małopolskiego, zaś w tabeli 8 – owe miejsca w rankingu wszystkich polskich powiatów. Zawarte w tych tabe-lach sumy rang stanowią taksonomiczne wskaźniki rozwoju ekonomicznego badanych powiatów. Wynika to stąd, iż im mniejsze są te sumy rang, tym prze-ciętnie wyższą pozycję zajmował dany powiat w rankingach powiatów woje-wództwa małopolskiego (tab. 7) lub w rankingach wszystkich polskich powia-tów (tab. 8).

Z przedstawionych w tabelach 7 i 8 rankingów powiatów można wyciąg-nąć następujące wnioski: • Zdecydowanie najwyższym poziomem rozwoju ekonomicznego zarówno

w skali województwa, jak i kraju, spośród 22 powiatów województwa małopolskiego charakteryzowały się dwa powiaty ziemskie: Kraków i Tar-nów, czyli dwa miasta będące prężnymi ośrodkami rozwoju regionalnego (Kraków) i lokalnego (Tarnów).

298 Paweł DYKAS, Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK • Kolejną grupę stanowią cztery powiaty ziemskie charakteryzujące się bar-

dzo zbliżoną wartością sum rang – od 31 do 33. Należą do niej powiaty: krakowski, chrzanowski, Nowy Sącz oraz olkuski, które reprezentują rela-tywnie wysoki poziom rozwoju ekonomicznego.

• Do trzeciej grupy, o średnim poziomie rozwoju ekonomicznego, zaliczyć należy powiaty: oświęcimski, wielicki, bocheński, myślenicki, tatrzański i wadowicki (wartość sumy rang w przedziale od 40 do 64).

TABELA 7: Klasyfikacja rozwoju ekonomicznego powiatów województwa małopolskiego ze względu na pozycje zajmowane w województwie w latach 2002–2008

Pozycja (ranga) w województwie ze względu na

Lp. Powiat produkcję sprzedaną przemysłu

na mieszkańcaa

wartość brutto środków

trwałych na mieszkańcaa

inwestycje na

mieszkańcaa płace a stopę

bezrobocia bSuma rang

1 Kraków 2 1 1 1 1 5 2 Tarnów 1 2 3 7 2 15 3 krakowski 9 8 6 4 4 31 4 chrzanowski 5 3 4 3 18 33 5 Nowy Sącz 6 4 2 8 13 33 6 olkuski 3 6 5 2 17 33 7 oświęcimski 4 5 10 6 15 40 8 wielicki 11 9 8 5 12 45 9 bocheński 7 13 11 10 8 49 10 myślenicki 8 12 14 9 10 53 11 tatrzański 22 7 7 11 6 53 12 wadowicki 10 11 13 19 11 64 13 suski 13 18 17 13 7 68 14 brzeski 18 10 9 20 14 71 15 gorlicki 14 15 12 12 21 74 16 miechowski 21 17 20 15 5 78 17 nowotarski 16 14 18 21 9 78 18 limanowski 12 16 15 18 20 81 19 proszowicki 20 22 22 14 3 81 20 nowosądecki 17 19 16 16 22 90 21 tarnowski 15 21 19 22 16 93 22 dąbrowski 19 20 21 17 19 96

a: 1 – najwyższa wartość badanej zmiennej w województwie, 22 – najniższa wartość badanej zmiennej w województwie; b: 1 – najniższa wartość badanej zmiennej w województwie, 22 – najwyższa wartość badanej zmiennej w województwie. Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych na stronie www.stat.gov.pl.

Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego... 299 TABELA 8: Klasyfikacja rozwoju ekonomicznego powiatów województwa małopolskiego ze względu na pozycje zajmowane w Polsce w latach 2002–2008

Pozycja (ranga) w Polsce ze względu na

Lp. Powiat produkcję sprzedaną przemysłu

na mieszkańcaa

wartość brutto środków

trwałych na mieszkańcaa

inwestycje na

mieszkańcaa płace a stopę

bezrobocia bSuma rang

1 Kraków 60 26 27 30 6 149 2 Tarnów 56 31 85 136 37 345 3 chrzanowski 82 40 87 61 179 449 4 Nowy Sącz 103 69 80 134 108 494 5 olkuski 68 102 119 50 156 495 6 krakowski 108 173 132 71 45 529 7 oświęcimski 66 97 163 98 128 552 8 bocheński 102 256 195 150 51 754 9 wielicki 187 221 159 98 105 770 10 myślenicki 148 254 227 136 84 849 11 tatrzański 366 132 145 184 48 875 12 wadowicki 152 244 229 297 93 1 015 13 suski 216 341 293 209 49 1 108 14 brzeski 346 201 157 328 122 1 154 15 gorlicki 219 295 217 208 241 1 180 16 miechowski 369 332 317 240 46 1 304 17 nowotarski 335 290 298 316 70 1 309 18 limanowski 207 328 276 297 234 1 342 19 proszowicki 363 374 364 230 43 1 374 20 tarnowski 311 364 299 348 132 1 454 21 nowosądecki 334 345 287 255 277 1 498 22 dąbrowski 363 353 324 267 219 1 526

a: 1 – najwyższa wartość badanej zmiennej w Polsce, 379 – najniższa wartość badanej zmiennej w Polsce; b: 1 – najniższa wartość badanej zmiennej w Polsce, 379 – najwyższa wartość badanej zmiennej w Polsce. Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych na stronie www.stat.gov.pl. • Powiatami charakteryzującymi się niskim poziomem rozwoju ekonomicz-

nego w latach 2002–2008 były: suski, brzeski, gorlicki, miechowski, no-wotarski, limanowski i proszowicki (suma rang od 68 do 81).

• Zdecydowanie najniższym poziomem rozwoju ekonomicznego charaktery-zowały się powiaty: nowosądecki, tarnowski i dąbrowski (sumy rang od 90 do 93).

300 Paweł DYKAS, Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK • Należy również zwrócić uwagę na fakt, że pomimo pewnych niewielkich

różnic w klasyfikacji powiatów zawartych w tabelach 7 i 8 przynależność poszczególnych powiatów do rozróżnionych pod względem rozwoju ekonomicznego grup pokrywa się, o czym świadczy również wartość współczynnika korelacji Pearsona na poziomie około 0,99.

4. Taksonomiczne wskaźniki rozwoju ekonomicznego powiatów województwa małopolskiego

W prowadzonych dalej analizach taksonomicznych zastosowano następu-

jącą procedurę1: 1. Określono zbiór stymulant i destymulant złożony z rozważanych uprzednio

zmiennych makroekonomicznych. W zbiorze tym stymulantami rozwoju ekonomicznego są: produkcja sprzedana przemysłu na mieszkańca, war-tość brutto środków trwałych per capita, inwestycje na mieszkańca oraz płace, zaś destymulantą – stopa bezrobocia.

2. Destymulantę zamieniono na stymulantę, licząc jej odwrotność. 3. Uzyskane w ten sposób stymulanty (produkcja sprzedana przemysłu na

mieszkańca, wartość brutto środków trwałych per capita, inwestycje na

1 Procedura taka wykorzystywana była m.in. w analizach taksonomicznych prowadzonych

w pracach T. Tokarski, Statystyczna analiza regionalnego zróżnicowania wydajności pracy, zatrudnienia i bezrobocia w Polsce, Wyd. PTE, Warszawa 2005; idem, Taksonomiczne wskaź-niki rozwoju ekonomicznego polskich województw, [w:] E. Kwiatkowski (red.), Zróżnicowanie rozwoju polskich regionów. Elementy teorii i próba diagnozy, Wyd. UŁ, Łódź 2008; T. To-karski, W. Stępień, J. Wojnarowski, Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-ekonomicz-nego regionów, Wiadomości Statystyczne 2006, nr 7–8; Ł. Jabłoński, T. Tokarski, Taksono-miczne wskaźniki przestrzennego zróżnicowania rozwoju powiatów, Studia Prawno-Ekono-miczne 2010, t. LXXXI. Alternatywne metody analiz taksonomicznych znaleźć można m.in. w pracach: J. Berbeka, Porównanie poziomu życia w krajach Europy Środkowej, Wiadomości Statystyczne 1999, nr 8; S. Majewski, Szeregowanie krajów przy pomocy Diagramu Czeka-nowskiego i Taksonomicznego Miernika Rozwoju, Wiadomości Statystyczne 1999, nr 8; T. To-karski, A. Gabryjelska, P. Krajewski, M. Mackiewicz, Determinanty regionalnego zróżnicowa-nia PKB, zatrudnienia i płac, Wiadomości Statystyczne 1999, nr 8; A. Rogut, T. Tokarski, Regional diversity of employment structure and outflows from unemployment to employment in Poland, International Journal of Manpower 2002, vol. 23, No. 1; P. Gajewski, Regionalne zróżnicowanie poziomu rozwoju gospodarczego Polski w latach dziewięćdziesiątych, praca magisterska, UŁ 2002; idem, Zróżnicowanie rozwoju gospodarczego w latach 90., Wiado-mości Statystyczne 2003, nr 11; P. Kaczorowski, Efekty restrukturyzacji a prywatyzacja przedsiębiorstw. Analiza oparta na miarach taksonomicznych, praca doktorska, UŁ 2004.

Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego... 301

mieszkańca, płace oraz odwrotność stopy bezrobocia) wystandaryzowano (znormalizowano) zgodnie z równaniem:

( )ijtti

ijtijt x

xs

,max

= (1)

gdzie: indeksy i odnoszą się do powiatów, j – stymulant, t – lat, zaś xijt to wartość j-tej stymulanty w i-tym polskim powiecie w roku t2; xijt to wartość j-tej stymulanty w i-tym powiecie w roku t, natomiast sijt oznacza wartość wystandaryzowanej j-tej stymulanty w i-tym powiecie w roku t. Wystan-daryzowane stymulanty sijt, określone przez równanie (1), charakteryzują się tym, iż wartość każdej z nich należy do przedziału [0;1]. Wartość 1 (0) oznacza, iż w i-tym powiecie w roku t j-ta stymulanta uzyskała maksy-malną (minimalną) wartość wśród polskich powiatów.

4. Następnie policzono wskaźniki rozwoju ekonomicznego oparte na odleg-łości w przestrzeni euklidesowej, dane wzorem:

( )∑=

−=5

1

21j

ijtit sE (2)

Wskaźniki taksonomiczne (2) mierzą odległości w przestrzeni euklide-sowej i-tego powiatu w roku t od hipotetycznego powiatu-wzorca, tj. takiego powiatu, który charakteryzuje się maksymalną wartość każdej z badanych sty-mulant. Wskaźniki (2) należą do przedziału ( ) ( )236,2;05;0 ≈ . Gdyby wartość wskaźnika (2) była równa 0, to dany powiat charakteryzowałby się maksy-malną wartością każdej z badanych stymulant. Im wyższa jest zaś wartość owego wskaźnika, tym niższy jest poziom rozwoju ekonomicznego danego po-wiatu.

W tabeli 9 oraz na wykresie 1 zestawiono taksonomiczne wskaźniki roz-woju ekonomicznego powiatów województwa małopolskiego, z uwzględnie-niem ich dystansu do Krakowa.

2 W prowadzonych tu analizach taksonomicznych wykorzystano dane statystyczne dotyczące

wszystkich polskich powiatów po to, by określić pozycje powiatów województwa podkarpac-kiego (pod względem taksonomicznych wskaźników rozwoju ekonomicznego) wśród wszyst-kich powiatów w kraju.

TABE

LA 9

: Tak

sono

mic

zne

wsk

aźni

ki ro

zwoj

u ek

onom

iczn

ego

pow

iató

w w

ojew

ództ

wa

mał

opol

skie

go w

lata

ch 2

002–

2008

Rok

Pow

iat

2002

20

03

2004

20

05

2006

20

07

2008

Śred

nio

w

lata

ch

2002

–200

8

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

A

1,54

0936

7 1,

5336

145

1,52

6371

5 1,

5273

056

1,46

2722

1,

4406

949

1,47

7896

7 1,

5013

631

B 26

26

2829

2727

3729

K

rakó

w

C 1

1 1

11

11

1 A

1,

5883

748

1,57

4780

8 1,

5629

426

1,54

9981

9 1,

5479

242

1,53

5861

2 1,

5388

376

1,55

6957

6 B

4440

43

3948

5664

48

Tarn

ów

C 3

2 3

22

23

2 A

1,

5696

629

1,60

5438

7 1,

5367

557

1,57

0688

9 1,

5511

442

1,56

1066

4 1,

5324

304

1,56

1026

7 B

3458

32

4550

7157

50

Chrz

anow

ski

C 2

3 2

33

32

3 A

1,

6847

815

1,66

1708

3 1,

6394

581

1,61

8157

3 1,

5896

914

1,57

4496

1,

5790

432

1,62

1048

B

9492

85

7772

8084

83

Olk

uski

C

65

44

44

55

A

1,65

5532

4 1,

6344

097

1,64

7929

5 1,

6382

188

1,62

7445

6 1,

5823

236

1,58

6486

5 1,

6246

209

B 76

69

9290

9681

9586

N

owy

Sącz

C

44

55

55

65

A

1,67

7693

6 1,

6644

291

1,64

9971

8 1,

6478

724

1,62

8014

9 1,

6061

245

1,60

4092

8 1,

6397

427

B 89

95

9495

9795

105

96

Ośw

ięci

msk

i C

56

66

66

76

A

1,73

4461

1,

7065

786

1,70

2904

7 1,

6953

866

1,65

9159

7 1,

6292

658

1,63

964

1,68

1056

6 B

153

129

137

138

118

112

134

132

Kra

kow

ski

C 8

8 7

77

89

8 A

1,

7546

434

1,73

3651

9 1,

7428

582

1,74

8951

8 1,

7351

004

1,61

7235

1,

5770

76

1,70

1359

5 B

193

177

209

230

233

102

8317

5 W

ielic

ki

C 10

10

1010

107

49

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

A

1,76

2648

7 1,

7521

214

1,74

1536

9 1,

7418

794

1,68

9352

9 1,

6483

209

1,63

5052

9 1,

7101

304

B 20

921

3 20

721

515

513

612

918

1 Bo

cheń

ski

C 11

13

99

89

810

A

1,

6894

821

1,67

9497

4 1,

7202

997

1,70

6675

1 1,

7386

798

1,73

7796

8 1,

7462

541

1,71

6955

B

9910

7 16

715

324

027

030

419

1 M

yśle

nick

i C

77

88

1112

1510

A

1,

7710

379

1,74

8844

3 1,

7465

535

1,75

5968

5 1,

7418

444

1,73

0824

3 1,

7189

291

1,74

4857

4 B

232

203

219

247

243

254

249

235

Wad

owic

ki

C 12

11

1211

1211

1111

A

1,

7860

402

1,74

9218

8 1,

7689

427

1,76

5953

6 1,

7246

238

1,71

6256

8 1,

7158

42

1,74

6696

8 B

268

204

268

267

203

223

243

239

Tatrz

ańsk

i C

1312

13

129

1010

11

A

1,74

8796

4 1,

7328

507

1,74

5364

9 1,

7776

968

1,76

0761

6 1,

7556

321

1,74

3179

2 1,

7520

402

B 18

017

4 21

629

027

830

029

624

8 G

orlic

ki

C 9

9 11

1414

1514

12

A

1,79

5887

4 1,

7678

497

1,77

1388

1 1,

7803

987

1,75

7469

3 1,

7392

404

1,74

0292

4 1,

7646

466

B 29

024

8 27

329

727

027

228

927

7 Br

zesk

i C

1414

14

1513

1313

14

A

1,80

3147

9 1,

7834

288

1,77

9335

4 1,

7764

281

1,76

8547

3 1,

7478

117

1,73

6565

3 1,

7707

521

B 31

028

6 29

528

729

428

828

329

2 Li

man

owsk

i C

1615

15

1315

1412

14

A

1,80

1423

8 1,

7888

263

1,78

4103

7 1,

7813

022

1,77

6108

7 1,

7605

775

1,76

3117

4 1,

7793

514

B 30

629

9 30

130

031

231

032

330

7 Su

ski

C 15

16

1616

1616

1716

A

1,

8201

392

1,80

7818

4 1,

8027

643

1,79

3332

5 1,

7833

594

1,76

9104

1,

7632

93

1,79

1401

6 B

327

331

338

324

325

322

325

327

Now

osąd

ecki

C

1819

18

1717

1718

18

A

1,81

3921

1,

8066

362

1,79

9596

1,

7975

453

1,79

2540

4 1,

7860

976

1,77

4111

9 1,

7957

783

B 32

733

1 33

033

734

134

734

433

7 N

owot

arsk

i C

1718

17

1818

1919

18

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

A

1,83

5998

1 1,

8212

378

1,82

1364

2 1,

8212

462

1,79

9997

9 1,

7945

477

1,75

9056

2 1,

8076

354

B 36

936

1 36

237

334

935

332

035

5 Ta

rnow

ski

C 21

21

2021

1920

1620

A

1,

8307

573

1,80

4239

9 1,

8260

795

1,81

9173

5 1,

8109

369

1,78

3694

1,

7869

953

1,80

8839

5 B

362

327

374

368

362

343

359

356

Dąb

row

ski

C 20

17

2120

2118

2020

A

1,

8291

054

1,81

3469

9 1,

8162

172

1,81

8250

1 1,

8007

787

1,80

2250

6 1,

8090

204

1,81

2727

5 B

357

349

359

364

352

364

376

360

Mie

chow

ski

C 19

20

1919

2021

2220

A

1,

8410

899

1,82

8723

1 1,

8292

928

1,83

2741

6 1,

8249

498

1,81

8292

6 1,

8079

702

1,82

6151

4 B

376

372

376

379

376

377

375

376

Pros

zow

icki

C

2222

22

2222

2221

22

A –

war

tość

wsk

aźni

ka; B

– m

iejsc

e wśr

ód 3

79 p

olsk

ich

pow

iató

w (

kole

jność

rosnąc

a); C

– m

iejsc

e wśr

ód 2

2 po

wia

tów

woj

ewód

ztw

a m

ałop

olsk

iego

(k

olej

ność

rosnąc

a).

Źródło

: Obl

icze

nia

wła

sne

na p

odsta

wie

dan

ych

na st

roni

e w

ww

.stat

.gov

.pl.

Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego... 305 WYKRES 1: Średnia wartość taksonomicznego wskaźnika rozwoju ekonomicznego powiatów oraz dystans poszczególnych powiatów do Krakowa

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych na stronie www.stat.gov.pl.

Z danych zawartych w tabeli 9 i na wykresie 1 wynika, że:

• Bezapelacyjnym liderem rozwoju ekonomicznego w województwie mało-polskim w latach 2002–2008 był powiat grodzki Kraków, dla którego war-tość wskaźnika taksonomicznego w każdym z analizowanych lat była naj-niższa.

• Wśród powiatów o relatywnie niewielkim dystansie pod względem stopnia rozwoju ekonomicznego w stosunku do powiatu grodzkiego Kraków wy-mienić należy: powiat grodzki Tarnów (wartość wskaźnika taksonomicz-

306 Paweł DYKAS, Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK

nego o 3,7% wyższa niż dla Krakowa) oraz powiat chrzanowski (analo-gicznie – o 3,97% więcej niż Kraków). W dalszej kolejności należy dość dobrze ocenić powiaty olkuski, Nowy Sącz oraz oświęcimski, dla których średni poziom wskaźnika taksonomicznego był wyższy niż dla Krakowa odpowiednio o 7,97%, 8,21% oraz 9,22%.

• Średnim poziomem rozwoju ekonomicznego charakteryzowały się nastę-pujące powiaty: krakowski (11,97%), wielicki (13,32%), bocheński (13,91%) oraz myślenicki (14,36%).

• Wysokim poziomem wskaźnika taksonomicznego charakteryzowały się powiaty: wadowicki, tatrzański, gorlicki, brzeski, limanowski, suski, nowo-sądecki i nowotarski, które od Krakowa pod względem rozwoju ekono-micznego dzielił dystans od 11,97% do 19,61%.

• Najsłabiej pod względem ekonomicznym rozwiniętymi powiatami w bada-nym okresie były: tarnowski, dąbrowski, miechowski i proszowicki, które od powiatu Kraków pod względem rozwoju ekonomicznego dzielił dys-tans: 20,4%, 20,48%, 20,74% oraz 21,63%. W tabeli 10 zestawiono względne zmiany taksonomicznych wskaźników

rozwoju ekonomicznego powiatów województwa małopolskiego w latach 2002–2008, ze wskazaniem pozycji na liście rankingowej na poziomie kraju (379 powiatów) i województwa (22 powiaty). Z danych zawartych w tej tabeli można wysunąć następujące wnioski: • Dwadzieścia jeden powiatów województwa małopolskiego mogło po-

szczycić się spadkami taksonomicznych wskaźników rozwoju ekonomicz-nego w latach 2002–2008. Należy przez to rozumieć, że w badanym okre-sie nastąpił wzrost przeciętnego poziomu rozwoju ekonomicznego. Jedynie powiat myślenicki zanotował wzrost wartości wskaźnika taksonomicznego, co oznacza pogorszenie degradację rozwoju ekonomicznego.

• W badanym okresie w skali województwa cztery powiaty utrzymały swoje pozycje (Kraków, Tarnów, nowosądecki i dąbrowski) zaś w skali kraju tyl-ko powiat chrzanowski znalazł się na tym samym (50.) miejscu. W skali kraju jedenaście powiatów poprawiło swoją pozycję, zaś w dziesięciu po-wiatach nastąpiło obniżenie pozycji rankingowej. W ujęciu wojewódzkim zaobserwować można poprawę pozycji w rankingu w przypadku dziesięciu powiatów, zaś spadek pozycji odnotowano dla ośmiu powiatów.

• Największy awans – zarówno na poziomie województwa, jak i kraju – osiągnął powiat wielicki (poprawa pozycji o 110 miejsc w skali kraju i 6 miejsc w skali województwa) oraz powiat bocheński (awans o 80 po-zycji w kraju i 3 w województwie).

Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego... 307 TABELA 10: Względne zmiany taksonomicznych wskaźników rozwoju ekonomicznego powiatów województwa małopolskiego oraz ich pozycji na listach rankingowych między 2002 a 2008 r.

Zmiana pozycji na liście rankingowej

Powiat

Względna zmiana taksonomicznego

wskaźnika rozwoju ekonomicznego

w % krajowej wojewódzkiej

Wielicki –10,12 ↑ 110 ↑ 6 Bocheński –7,24 ↑ 80 ↑ 3 Olkuski –6,28 ↑ 10 ↑ 1 Krakowski –5,47 ↑ 19 ↓ 1 Oświęcimski –4,39 ↓ 16 ↓ 2 Tarnowski –4,19 ↑ 49 ↑ 5 Nowy Sącz –4,17 ↓ 19 ↓ 2 Kraków –4,09 ↓ 11 ta sama pozycja Tatrzański –3,93 ↑ 25 ↑ 3 Limanowski –3,69 ↑ 27 ↑ 4 Tarnów –3,12 ↓ 20 ta sama pozycja Nowosądecki –3,12 ↑ 2 ta sama pozycja Brzeski –3,10 ↑ 1 ↑ 1 Wadowicki –2,94 ↓ 17 ↑ 1 Dąbrowski –2,39 ↑ 3 ta sama pozycja Chrzanowski –2,37 ta sama pozycja ↓ 23 Nowotarski –2,19 ↓ 17 ↓ 2 Suski –2,13 ↓ 17 ↓ 2 Proszowicki –1,80 ↑ 1 ↑ 1 Miechowski –1,10 ↓ 19 ↓ 3 Gorlicki –0,32 ↓ 116 ↓ 5 Myślenicki 3,36 ↓ 205 ↓ 8

Strzałka ↑ oznacza awans, zaś ↓ – spadek w rankingu. Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych na stronie www.stat.gov.pl.

• Największy spadek w rankingu dotknął powiatu myślenickiego (aż o 205 pozycji w kraju i 8 pozycji w województwie) oraz gorlickiego (spadek o 116 pozycji w kraju i 5 pozycji w województwie).

• Największe miasta województwa, będące centrami rozwoju regionalnego (Kraków) i lokalnego (Tarnów), utrzymały odpowiednio pierwsze i drugie miejsce w rankingu w skali województwa, zaś w skali kraju w odniesieniu do powiatu Kraków nastąpiła poprawa pozycji o 19 miejsc i spadek aż o 20 pozycji w odniesieniu do powiatu grodzkiego Tarnów. Trzecie największe miasto regionu – Nowy Sącz – odnotowało spadek pozycji rankingowej

308 Paweł DYKAS, Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK

w skali województwa o 2 miejsca i o 19 miejsc w skali kraju. Wykresy 2 oraz 3 prezentują zmianę wartości pozycji rankingowej w skali kraju wskaźnika taksonomicznego w odniesieniu do tych miast.

WYKRES 2: Taksonomiczne wskaźniki rozwoju ekonomicznego Krakowa, Tarnowa i Nowego Sącza w latach 2002–2008

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych na stronie www.stat.gov.pl. WYKRES 3: Pozycje Krakowa, Tarnowa i Nowego Sącza w rankingu powiatów względem taksonomicznego wskaźnika rozwoju ekonomicznego w latach 2002–2008

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych na stronie www.stat.gov.pl.

Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego... 309

5. Podsumowanie

Z przeprowadzonych w niniejszym opracowaniu analiz można wysunąć następujące wnioski: • W latach 2002–2008 następowały znaczące zmiany w wartościach wybra-

nych pięciu zmiennych makroekonomicznych na poziomie powiatów wo-jewództwa małopolskiego, co skutkowało w poszczególnych okresach wy-raźnym zróżnicowaniem rozwoju ekonomicznego pomiędzy 22 powiatami.

• Najmniejsze zmiany odnotować można w powiatach grodzkich Kraków i Tarnów, które stanowią centra rozwoju regionalnego i lokalnego. Miasta te zajmują odpowiednio pierwsze i drugie miejsce w województwie pod względem wartości wyznaczonego w niniejszym opracowaniu wskaźnika taksonomicznego rozwoju ekonomicznego. Powiatami charakteryzującymi się wysokim poziomem rozwoju ekonomicznego są: chrzanowski, olkuski i oświęcimski oraz Nowy Sącz.

• Na drugim biegunie rozwoju ekonomicznego znajdują się powiaty ziem-skie charakteryzujące się bardzo niskimi wartościami takich zmiennych, jak: produkcja sprzedana przemysłu per capita, wartość brutto środków trwałych per capita, inwestycje per capita oraz płace, przy równocześnie wysokiej stopie bezrobocia. Do grupy tej należą powiaty: proszowicki, miechowski, dąbrowski i tarnowski.

• Dystans powiatów charakteryzujących się niskimi wartościami wskaźnika taksonomicznego rozwoju ekonomicznego do Krakowa, czyli powiatu o najwyższej wartości tegoż wskaźnika, wynosi ponad 20%.

Bibliografia

Adamczyk A., T. Tokarski, R. W. Włodarczyk, Przestrzenne zróżnicowanie płac w Pol-sce, Gospodarka Narodowa 2009, nr 9.

Adamczyk A., T. Tokarski, R. W. Włodarczyk, Zróżnicowanie bezrobocia w wojewódz-twach małopolskim i podkarpackim, Wiadomości Statystyczne 2008, nr 5.

Berbeka J., Porównanie poziomu życia w krajach Europy Środkowej, Wiadomości Staty-styczne 1999, nr 8.

Gajewski P., Regionalne zróżnicowanie poziomu rozwoju gospodarczego Polski w latach dziewięćdziesiątych, praca magisterska napisana w Katedrze Ekonomii UŁ, 2002, pod kierunkiem E. Kwiatkowskiego.

Gajewski P., Zróżnicowanie rozwoju gospodarczego w latach 90., Wiadomości Statystycz-ne 2003, nr 11.

Jabłoński Ł., T. Tokarski, Taksonomiczne wskaźniki przestrzennego zróżnicowania roz-woju powiatów, Studia Prawno-Ekonomiczne 2010, t. LXXXI.

310 Paweł DYKAS, Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK Kaczorowski P., Efekty restrukturyzacji a prywatyzacja przedsiębiorstw. Analiza oparta na

miarach taksonomicznych, praca doktorska napisana w Instytucie Ekonomii UŁ, 2004, pod kierunkiem S. Krajewskiego.

Kwiatkowska W., E. Kwiatkowski (red.), Wzrost gospodarczy i polityka makroeko-nomiczna, Wyd. UŁ, Łódź 2010.

Kwiatkowski E. (red.), Zróżnicowanie rozwoju polskich regionów. Elementy teorii i próba diagnozy, Wyd. UŁ, Łódź 2008.

Majewski S., Szeregowanie krajów przy pomocy Diagramu Czekanowskiego i Taksonomicz-nego Miernika Rozwoju, Wiadomości Statystyczne 1999, nr 8.

Misiak T., A. Sulima, T. Tokarski, Czy w polskich powiatach występuje efekt konwergencji realnej?, [w:] W. Kwiatkowska, E. Kwiatkowski (red.), Wzrost gospodarczy i polityka makroekonomiczna, Wyd. UŁ, Łódź 2010.

Rogut A., T. Tokarski, Regional diversity of employment structure and outflows from un-employment to employment in Poland, International Journal of Manpower 2002, vol. 23, No. 1.

Tokarski T., Przestrzenne zróżnicowanie bezrobocia rejestrowanego w Polsce w latach 1999–2006, Gospodarka Narodowa 2008, nr 7–8.

Tokarski T., Statystyczna analiza regionalnego zróżnicowania wydajności pracy, zatrud-nienia i bezrobocia w Polsce, Wyd. Pol. Tow. Ekonom., Warszawa 2005.

Tokarski T., Taksonomiczne wskaźniki rozwoju ekonomicznego polskich województw, [w:] E. Kwiatkowski (red.), Zróżnicowanie rozwoju polskich regionów. Elementy teorii i próba diagnozy, Wyd. UŁ, Łódź 2008.

Tokarski T., A. Gabryjelska, P. Krajewski, M. Mackiewicz, Determinanty regionalnego zróżnicowania PKB, zatrudnienia i płac, Wiadomości Statystyczne 1999, nr 8.

Tokarski T., W. Stępień, J. Wojnarowski, Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno- -ekonomicznego regionów, Wiadomości Statystyczne 2006, nr 7–8.

Paweł DYKAS Tomasz TOKARSKI Mariusz TROJAK

TERRITORIAL DIVERSIFICATION OF ECONOMIC DEVELOPMENT OF COUNTIES IN MALOPOLSKIE VOIVODSHIP

(S u m m a ry)

The aim of this paper is to present the local diversification of the economic develop-

ment of counties in Malopolskie voivodship between 2002 and 2008 year. Authors used a set of stimulants (total sold production of industry per capita, gross value of fixed assets per capita, investment per capita and wages) and one destimulant (unemployment rate) to estimate the economic development taxonomic indicators of 22 counties in Malopolska. The results proved that Cracow and Tarnow had the highest values of the indicator. Not too far behind them were the following counties: chrzanowski, olkuski i oświęcimski oraz Nowy Sącz. Contrary to this, the lowest values of the development indicator could be observed in: proszowicki, miechowski, dąbrowski and tarnowski counties.