Prawno-organizacyjne

aspekty rewitalizacji

Toruń 13.05.2015 r.

Doświadczenia z perspektywy 2007-2013 dla

prowadzenia rewitalizacji

• Rosnąca świadomość znaczenia rewitalizacji dla

rozwoju

• Potrzeba wzmacniania kompleksowości projektów

• Podnoszenie znaczenia kwestii gospodarczych i

społecznych działaniach na rzecz rewitalizacji

• Poszerzanie możliwości montażu finansowego na

rzecz rewitalizacji

• Włączenie finansowania zwrotnego i formuły ppp do

działań rewitalizacyjnych

Rewitalizację należy rozumieć jako wyprowadzanie ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez przedsięwzięcia całościowe (integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki), skoncentrowane terytorialnie i prowadzone we współpracy z lokalną społecznością, w sposób zaplanowany oraz zintegrowany przez określenie i realizację programów rewitalizacji.

na podstawie projektu Krajowej Polityki Miejskiej

DEFINICJA REWITALIZACJI

Strategia Europa 2020: 3 - priorytety

1.) Inteligentny wzrost: rozwój gospodarczy bazujący na wiedzy i innowacyjności

2.) Zrównoważony wzrost: promujący wydajniejszą, bardziej zieloną i konkurencyjną gospodarkę

3.) Wzrost promujący włączenie społeczne: tzn. charakteryzujący się wysokim poziomem zatrudnienia, sprzyjający spójności społecznej i terytorialnej

Zgodnie z UP istotne wyzwanie

dla Polski stanowi zapewnienie

warunków dla właściwej rewitalizacji.

Rewitalizacja jako jeden z celów polityki

miejskiej.

„Odbudowa zdolności rozwoju przez

rewitalizację zdegradowanych społecznie,

ekonomicznie i fizycznie obszarów

miejskich.”

Rewitalizacja na poziomie regionalnym

CT 8 Promowanie trwałego i wysokiej jakości

zatrudnienia oraz wsparcie mobilności

pracowników.

CT 9 Wspieranie włączenia społecznego

i walka z ubóstwem.

9 b Wspieranie rewitalizacji fizycznej,

gospodarczej i społecznej ubogich

społeczności na obszarach miejskich

i wiejskich.

System działań na rzecz rewitalizacji obejmuje:

1.Realizację zasady terytorializacji

2.Całościowe rozumienie rewitalizacji

NPR – jako pakiet rozwiązań

systemowych dotyczących rewitalizacji –

obejmuje on:

•dokumenty,

•zmiany regulacyjne,

•instrumenty wsparcia,

•informację i edukację.

Aspekty prawno-organizacyjne

1.Status rewitalizacji oraz związane z nią

procedury.

2.Powiązanie rewitalizacji z planowaniem

przestrzennym.

3.Stworzenie sprzyjającego otoczenia

prawno-organizacyjnego

Wspieranie z EFS obejmuje:

•działania na rzecz poprawy zatrudnienia,

•działania na rzecz aktywnej integracji

społecznej,

•działania na rzecz promocji

przedsiębiorczości,

•działania na rzecz usług społecznych.

Rewitalizacja jako proces przemian

obejmuje:

•działania rewitalizacyjne,

•proces rewitalizacji,

•katalog interesariuszy,

•pojęcie obszar zdegradowany,

•obszar rewitalizacji,

•specjalna strefa rewitalizacji.

Program rewitalizacji

Podstawa prowadzenia działań

rewitalizacyjnych. Tworzy tereny operacyjne

i płaszczyznę koordynacji działań.

•ma charakter zintegrowany,

•koncentruje się na najistotniejszych problemach,

•identyfikuje ważne przedsięwzięcia,

•ujmuje działania w sposób kompleksowy,

•koordynuje instrumenty wsparcia.

Elementy Programu Rewitalizacji w części

wspólnej dla całej gminy:

1. Diagnoza stosunków społeczno-gospodarczych

w gminie oraz problemów funkcjonalno-przestrzennych,

stanu wyposażenia w infrastrukturę techniczną oraz

stanu technicznego tkanki budowlanej w gminie.

2. Wyznaczenie granic obszarów zdegradowanych.

3. Wyznaczenie granic obszaru rewitalizacji

(na poziomie działki ewidencyjnej).

4. Określenie celów procesu rewitalizacji w odniesieniu do

obszarów zdegradowanych.

Elementy Programu Rewitalizacji w częściach

dotyczących poszczególnych obszarów

rewitalizacji:

1. Ogólne kierunki działań w sferach objętych diagnozą

w odniesieniu do każdego z obszarów.

2. Lista przedsięwzięć (zawierającą listę przedsięwzięć

podstawowych oraz indykatywny opis przedsięwzięć

uzupełniających).

3. Ogólny harmonogram realizacji programu w odniesieniu

do każdego z obszarów.

4. Założenia systemu monitorowania i ewaluacji programu.

5. Wstępny plan finansowy, wskazujący konieczne do

poniesienia wydatki na realizację programu oraz źródła ich

pokrycia ze środków publicznych w podziale na lata

budżetowe (ustalenie modelu finansowania rewitalizacji).

6. Indykatywna zakładana wysokość wydatków ze źródeł

prywatnych.

7. Analiza zgodności programu ze studium oraz innymi

dokumentami strategicznymi gminy.

8. Wskazanie formalnej podstawy realizacji programu

w odniesieniu do obszarów (uchwała w sprawie SSR,

plan miejscowy – w tym informacja o konieczności jego

nowelizacji).

9. Załącznik graficzny przedstawiający podstawowe

kierunki zmian funkcjonalno-przestrzennych obszaru.

Elementy Programu Rewitalizacji w częściach

dotyczących poszczególnych obszarów

rewitalizacji:

wyzwania

demograficzne

zarządzanie obszarami miejskimi

rozwój gospodarczy ochrona środowiska

i adaptacja do zmian klimatu

rewitalizacja

kształtowanie przestrzeni polityka

inwestycyjna

W Krajowej Polityce Miejskiej wyróżniono 10 wątków tematycznych:

KONSTRUKCJA

WĄTKU

TEMATYCZNEGO

Partycypacja społeczna

w procesie rewitalizacji

20

• Dyskusja dotycząca kierunków działań

• Identyfikacja potencjałów i możliwości

• Konsultacje założeń i projektu programu

• Monitorowanie i ocena procesu rewitalizacji

Rola partnerów społeczno - gospodarczych

Włączenie partnerów społeczno-gospodarczych w proces

rewitalizacji pozwoli na stworzenie systemu

wdrażania przyjętych ustaleń z udziałem wielu zaangażowanych

podmiotów

Społeczność

zdezintegrowana

Tworzenie więzi

Społeczność

współpracująca

Jakość życia jako cel

rozwoju

Problem efektywności działań w tym

zakresie jest związany z udziałem

społeczności lokalnej

Dialog lokalny jako

wyznacznik działań

w procesie rewitalizacji

• Celem konsultacji jest

podniesienie jakości

podejmowania decyzji

Konsultacje służą

• Informowaniu

• Partycypacji

• Łagodzeniu konfliktów

Podstawowe zasady konsultacji

społecznych • Dobra wiara

• Powszechność

• Przejrzystość

• Responsywność

• Koordynacja

• Przewidywalność

• Poszanowanie interesu ogólnego

Konieczność rozwijania form

uczestnictwa społecznego • Celem jest zwiększenie skuteczności

aktywnego i systematycznego udziału

w procesie zarządzania rozwojem

• Ważny jest tutaj stosunek

władzy publicznej do idei

partycypacji społecznej.

• Idea „zarządzania ku” a nie

„zarządzania nad”

Współcześnie mówimy o :

• udziale w zarządzaniu publicznym,

• Udziale w realizacji polityk publicznych

• Udziale w sprawowaniu władzy lokalnej

Praktyka działań wskazuje na

potrzebę rozróżnienia pomiędzy :

Konsultacjami a współdecydowaniem

Demokracja deliberatywna Demokracja negocjacyjna

Program rewitalizacji– efekt negocjacji pomiędzy władzą

a obywatelami

• Konsultacje nie powinny być metodą

zastępowania czy wyręczania samorządu

w działaniu

Dialog i udział społeczności w procesie

rozwoju powinien prowadzić :

• Od rządu do współrządzenia

• Od samorządu do samorządności

• Od władzy do władztwa

Partnerstwo społeczne

Tworzy scenariusz możliwego rozwoju,

dostosowany do lokalnej rzeczywistości

Aktorzy Instytucjonalni Aktorzy Społeczni

Warunki aktywnego

partnerstwa :

• Identyfikacja ważnych problemów,

• Poznanie preferencji odnośnie sposobów rozwiązania problemów,

• Identyfikacja opinii liderów,

• Wyjaśnienie przyczyn i skutków możliwych rozwiązań,

• Uzyskanie przychylności mieszkańców,

• Maksymalne włączenie mieszkańców w rozwiązywanie problemów

Konieczność przygotowania do

aktywnego udziału w partycypacji

społecznej

• Pojawia się zatem potrzeba edukacji,

kształtowania postaw, budowania

aktywności obywatelskiej.

• Idea i propozycja zainicjowania

i rozwijania poszukiwań w zakresie

rozwijania form współdziałania

Potrzeba postawienia pytań

o konsultacje

Po co ? Z kim ? Jak ?

Umożliwi to świadome stosowanie konsultacji

Problemy i dylematy

• Jaka jest wiedza przedstawicieli władz

lokalnych o „swojej” społeczności

• Potrzebna jest edukacja władz lokalnych

na temat partycypacji publicznej

• Konieczna jest edukacja społeczna

zarówno o partycypacji jak i do

partycypacji

• Czy nie występuje zjawisko „znużenia

konsultacyjnego”

• Czy partycypacja występuje

jednakowo we wszystkich typach

jednostek terytorialnych

• Czy partycypacja ma u nas

tradycyjny charakter

• Czy partycypacja ma wybiórczy

charakter

• Partycypacja publiczna w Polsce

jest deficytowa

• Władze lokalne powinny rozwijać

komunikację z mieszkańcami za

pośrednictwem nowoczesnych technologii

Dziękuję za uwagę