Protokoly zespolu ds zieleni miejskiej 2009

1

PROTOKÓŁ NR 01/2009

z pierwszego posiedzenia Zespołu opiniująco - doradczego ds. zieleni miejskiej,

zorganizowanego dn. 02.03.2009 roku w Klubie Radnego miasta Wrocław.

Lista uczestników spotkania stanowi załącznik nr 1 do niniejszego protokołu.

PORZĄDEK POSIEDZENIA

1. Wprowadzenia dokonał prezydent Adam Grehl. Przedstawienie idei utworzenia Zespołu, planowanej tematyki prac, wręczenie powołań dla przedstawicieli oraz zapowiedź referatów towarzyszących posiedzeniu. Prezydent podziękował uczestnikom posiedzenia.

2. W następnej kolejności głos zabrał przewodniczący prof. Tomasz Nowak, który wychodząc od załoŜeń funkcjonowania Zespołu opiniująco-doradczego, zapytał, komu powyŜszy zespół docelowo ma słuŜyć, nawiązując przy tym do powołania stanowiska ogrodnika miejskiego oraz architekta krajobrazu miasta Wrocław.

3. Do Klubu Radnego zaproszono dziennikarzy. Prezydent A.Grehl przedstawił Zespół, cel powołania i funkcje, po czym przekazał głos przewodniczącemu prof. T.Nowakowi.

4. Przewodniczący prof. T.Nowak wracając wspomnieniami do zieleni Wrocławia sprzed lat, zauwaŜył istotną dziś potrzebę pielęgnacji i dbania o zieleń miejską. Zwrócił się w tym temacie do władz miasta, nawiązał takŜe do młodzieŜy oraz podkreślił waŜną rolę środków masowego przekazu.

5. Pytania dziennikarzy dotyczyły: udziału środków budŜetowych przeznaczonych na inwestycje zieleni w przyszłości; nasadzeń wewnątrzosiedlowych oraz zieleni przy nowo budowanych ulicach; strategii zielonego Wrocławia. Na pytania odpowiedział prezydent A.Grehl.

6. Prof. Alina Drapella-Hermansdorfer przedstawiła prezentację pt. „Strategia rewaloryzacji Parku Szczytnickiego we Wrocławiu”, odpowiadając jednocześnie na pytania dziennikarzy i uczestników posiedzenia.

7. Prezydent A.Grehl nawiązał do procesów projektowych, informując o pakiecie zadań do konsultacji Zespołu oraz zadań moŜliwych do realizacji w szybkim czasie.

8. Mieczysław Popławski – dyrektor ZZM zaprezentował „zadania realizowane przez ZZM”, w tym inwestycje bieŜące, planowane oraz zadania zgłaszane do wniosków unijnych. Podczas pokazu prezydent A.Grehl zwrócił się do Zespołu z prośbą o współpracę oraz opinie. Dyr. M.Popławski kontynuując prezentację odpowiadał jednocześnie na pytania zainteresowanych.

9. Prezydent A.Grehl podsumował przedstawioną prezentację, podkreślając jednocześnie potrzebny wkład i udział Zespołu.

10. Przewodniczący prof. T.Nowak odwołując się do organizacji pracy Zespołu zaznaczył konieczność wcześniejszego ustalania tematyki posiedzeń oraz zakwestionował podejmowanie decyzji w trybie nagłym. Zgłosił uwagi do strategii dla Parku Szczytnickiego. Ponadto zaapelował o:

1) złoŜenie w trybie pilnym wniosku dla powołania Rady Naukowej Parku Szczytnickiego,

2) określenie zakresu spraw, w których Zespół wydaje opinie oraz określenie postępowania w przypadku realizacji projektów, dla których Zespół opinii wcześniej nie wydał,

2

3) organizację systematycznych spotkań oraz sprawne działanie Zespołu, 4) wyłączenie ze składu Zespołu członków, którzy wykonują projekty będące

tematem posiedzenia, 5) rozpoczęcie prac Zespołu od określenia standardów dla zieleni miejskiej.

11. Anna Ornatek – przedstawiciel Miejskiego Konserwatora Zabytków zwróciła się z prośbą do uczestników nowo powołanej komisji o uczestnictwo w opiniowaniu opracowanej przez prof. A.Drapellę-Hermansdorfer koncepcji rewaloryzacji Parku Szczytnickiego. Park Szczytnicki jest tak waŜnym obiektem, Ŝe powinien być opiniowany przez najwyŜszej klasy specjalistów.

12. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer odpowiedziała na uwagi przewodniczącego prof. T.Nowaka dotyczące Strategii Parku Szczytnickiego.

13. Przewodniczący prof. T.Nowak zwrócił się do pracownika prowadzącego sekretariat, z prośbą o wykorzystanie do sprawnej komunikacji wewnątrz Zespołu poczty elektronicznej. Do powyŜszych uwag przyłączyła się A.Ornatek.

14. Pracownik ZZM, prowadzący sekretariat przekazał uczestnikom do uzupełnienia listę poczty elektronicznej, która stanowi załącznik nr 2 do niniejszego protokołu.

15. Prezydent A.Grehl podziękował za wniesione uwagi podkreślając, Ŝe dzięki współpracy Zespół wykreuje sprawny i skuteczny sposób działania.

16. W końcowej fazie posiedzenia prof. A.Drapella-Hermansdorfer zgłosiła propozycje dotyczące rozszerzenia tematyki prac Zespołu, miejsca spotkań oraz zaproszenia do udziału w posiedzeniach przedstawicieli innych środowisk. Prof. T.Nowak poparł przedstawione wcześniej propozycje.

17. Prezydent A.Grehl dokonał podsumowania dyskusji. Zaproponował aby prace Zespołu przebiegały wg określonego wcześniej grafiku, poparł równieŜ apel aby jednym z pierwszych tematów prac Zespołu stały się standardy dla zieleni miejskiej.

18. Przewodniczący prof. T.Nowak powtórzył istotną kwestię doboru gatunków dla Wrocławia, podsumował posiedzenie, dziękując wszystkim uczestnikom.

19. A.Ornatek – przedstawiciel Miejskiego Konserwatora Zabytków, przedstawiła istotną potrzebę zatrudniania w instytucjach urzędowych fachowców: architektów krajobrazu oraz ogrodników.

20. Prezydent A.Grehl podziękował uczestnikom spotkania, zapowiedział kontynuację rozmów, po czym zakończył posiedzenie Zespołu.

Na tym protokół zakończono.

Protokół sporządził Przewodniczący Zespołu Szymon Rozalski opiniująco – doradczego

ds. zieleni miejskiej

3


z pierwszego posiedzenia Zespołu opiniująco - doradczego ds. zieleni miejskiej,


Lista uczestników spotkania stanowi załącznik nr 1 do niniejszego protokołu.

PRZEBIEG POSIEDZENIA Przewodniczący prof. Tomasz Nowak: Panie Prezydencie, proszę Państwa, na początek chciałbym powiedzieć, Ŝe powołanie Zespołu jest zasługą Pana i jest zasługą przewodniczącego. Z drugiej strony jestem świadomy tego, Ŝe „zespoły opiniodawczo-doradcze powołuje się wtedy, kiedy jest juŜ źle, i ma nadzieję, Ŝe ten Zespół nie został powołany w takiej sytuacji”. „Jest mi równieŜ miło, Ŝe Zespół funkcjonuje do końca kadencji prezydenta. To nie są bardzo odległe czasy. Jest mi miło, Ŝe powołano to grono, w którym wcale nie tak łatwo będzie ustalić wspólną linię, odnośnie do zieleni i oczekiwań Zespołu – to są ludzie, którym naprawdę na zieleni zaleŜy, to są pasjonaci, i na tym Panu Prezydentowi chyba równieŜ zaleŜało. Regulamin widzę po raz pierwszy, oczekiwania są znaczne. Jedno mogę powiedzieć – zespoły opiniodawczo-doradcze, muszą mieć osobę której mogą słuŜyć. Tutaj taką osobą jest prezydent. Nie kryje, Ŝe wolałbym osobiście, mam nadzieje, Ŝe Państwo mnie poprą, Ŝe miasto Wrocław- szanujące się miasto Wrocław, miasto z pewnymi ambicjami, powinno mieć osobę, która zajmuje się zielenią miasta Wrocławia profesjonalnie. Pan Prezydent jest prezydentem, czyli byłoby dobrze i dla nas, i dla rządzących tym miastem, Ŝeby ta rada mogła radzić Głównemu Ogrodnikowi miasta Wrocławia, Głównemu Architektowi Krajobrazu miasta Wrocławia, osobie z pewnymi uprawnieniami, jak architekt. Aby równieŜ taka osoba, dostała jakieś uprawnienia, aby projekt który zostanie zrealizowany, był równieŜ oceniony przez osobę profesjonalnie się tym zajmującą i osobę której zespół mógłby bezpośrednio doradzać. Mam nadzieję, Ŝe to w przyszłości Panie Prezydencie uda się zrobić, i nie chciałbym przedłuŜać, Dziękuję za uwagę. Zostałem wybrany na Przewodniczącego na zasadzie „Masz Adamie Ewę, wybierz sobie Ŝonę”, Pan Prezydent poprosił mnie o pełnienie tej funkcji, proszę wybaczyć, ale mam nadzieję, Ŝe na następnych spotkaniach głosowania będą odbywać się metodą bardziej demokratyczną. Nie lubię przewodzić takim zebraniom, wiem jak to wygląda, i zawsze wolę siedzieć tam -na końcu niŜ na początku- ale czasem kiedy potrzeba to po prostu, w niektórych sytuacjach nie mogę odmówić. Jeszcze raz dziękuję. Prezydent Adam Grehl: Bardzo dziękuję Panie dyrektorze. Proszę Państwa (do dziennikarzy), z przyjemnością chciałem poinformować Państwa, Ŝe nasze spotkanie jest spotkaniem przedstawicieli wrocławskich instytucji. Tytułem wprowadzenia, chciałbym powiedzieć, Ŝe powołano Zespół opiniodawczo-doradczy do spraw zieleni miejskiej, który został powołany przez Pana Prezydenta. W skład zespołu weszły bardzo znamienite osoby, które pochodzą ze sfery naukowej, są wrocławianami, reprezentują świat akademicki i mają równieŜ dorobek projektowy - są praktykami, wykonującymi projekty wykonawcze. Niektórzy mają w dorobku konkretne realizacje. Są równieŜ osoby ze strony urzędu, które zajmują się zielenią ze względu na stanowisko w urzędzie, tak jak Zarząd Zieleni Miejskiej. Powiedzieliśmy sobie, Ŝe ta inicjatywa nawiązuje do naszych prac związanych z zielenią. Bardzo duŜe projekty istotne z zakresie zieleni naleŜy pielęgnować na róŜnym etapie ich powstawania, jak równieŜ

4

inicjować i zwracać uwagę na rzeczy dobre oraz kreować nowe rozwiązania. Naprawdę bardzo cenimy sobie wszystkie osoby, które wyraziły zgodę na udział w pracach Zespołu i przyłączyły się do nas. Czy otrzymali Państwo kopię regulaminu, tak? (do dziennikarzy) To moŜe, ja tak króciutko powiem, Pan Prezydent powołał następujące osoby: jako Przewodniczącego Pana profesora dr hab. Tomasza Nowaka, jako Wiceprzewodniczącego Pana profesora hab. inŜ. Franciszka Gospodarczyka, i jako członków: Panią prof. dr hab. inŜ. arch. Alinę Drapella-Hermansdorfer, Pana dr hab. inŜ. arch. Leszeka Malugę, Panią dr Iwonę Bińkowską, Panią mgr inŜ. arch. Margaretę Jarczewską, Panią inŜ. Małgorzatę Lipską, Panią mgr inŜ. Annę Ornatek, Panią mgr inŜ. arch. Beatę Urbanowicz, Pana mgr Bogdana Łukaszewicza oraz Pana mgr inŜ. Mieczysława Popławskiego. Obsługą techniczną Zespołu będzie zajmował się Zarząd Zieleni Miejskiej. W pracach Zespołu moŜe uczestniczyć Pan Prezydent, Wiceprezydenci oraz inne wskazane osoby. Dzisiaj nadzorujemy część merytoryczną, przedstawimy tematy, będziemy równieŜ rozmawiać o bieŜących zadaniach, które w tym roku planuje Zarząd Zieleni Miejskiej- w kwestii informacyjnej. Porozmawiamy takŜe o praktycznej stronie naszej współpracy. To tyle tytułem wstępu. Jeśli ktoś z Państwa ma pytania, to poproszę Pana Przewodniczącego, jeśli moŜna, aby na pytania odpowiedział. Ze swojej strony dziękuję. Przewodniczący prof. Tomasz Nowak: MoŜe na początek, jeśli nie dostarczono Państwu regulaminu, to ja pozwolę sobie Państwu zostawić jedno zarządzenie. Podstawowe rzeczy są wydrukowane, natomiast ja przed chwilą zabierałem głos i właściwie wyraziłem moje zadowolenie, twierdząc, Ŝe „coś w końcu zaczęło się dziać”. Jestem Wrocławianinem od roku 1967, korzystałem jako student z tej zieleni miejskiej nie raz, zrywając piękne kwiaty z klombów wrocławskich przeuroczym studentkom, i gdyby klomby z pięknymi kwiatami istniały dzisiaj, prawdopodobnie zrobiłbym to podobnie (z Ŝartem). Mam nadzieję, Ŝe to nam się uda. Podziękowałem członkom Zespołu, za to Ŝe wyrazili zgodę uczestniczyć w tych pracach, poniewaŜ wbrew pozorom jest to grupa ludzi dobrze znająca się na tych „krzakach”, grupa pasjonatów. Nie zawsze we Wrocławiu dzieje się z zgodnie z naszymi oczekiwaniami, czasem działania wybrańców są sprzeczne z naszymi poglądami. Mam nadzieję, Ŝe młodzieŜ, którą tutaj widzę, młodzieŜ która reprezentuje mass-media, będzie młodzieŜą Ŝyczliwą nam. PoniewaŜ to dzięki Wam, mam nadzieję, uda nam się coś zrobić, i jeŜeli uruchomicie swoje moŜliwości, i znajdziemy tutaj sposób na poprawę mentalności mieszkańców Wrocławia, to coś nam się uda. Tu Pani Bińkowska, która zna dawne czasy lepiej ode mnie (z Ŝartem), podkreśli zaznaczoną wypowiedź. Tak się działo, kiedy Ŝył dyrektor Ogrodu Botanicznego profesor Geppert. „Tutaj, na zieleni zna się kaŜdy, tak samo jak kaŜdy zna się na medycynie, tak samo, jak na centralnym ogrzewaniu. Ten kraj zna się na wszystkim ...i na niczym”. Cytując mądre słowna: „Zróbmy coś, porządnie!”. Mam nadzieje, Ŝe my pracując w tym Zespole, a takŜe wnioski, które stąd wypłyną będą równieŜ zrobione porządnie. Jednak by to zrobić na początek musi być ktoś, kto tego będzie potrzebował, ponownie „Panie Prezydencie (do Prezydenta Adama Grehla), tak długo, jak nie będzie osoby odpowiedzialnej za zieleń we Wrocławiu, nie z racji urzędu, a z racji zamiłowania, mam na myśli albo Ogrodnika Miejskiego, albo Architekta Krajobrazu Wrocławia, który będzie miał głos decydujący, prawie taki, jak Architekt Miasta Wrocławia, czy głos taki, jak...i tak dalej…Miasta Wrocławia... To nie będzie dobrze. To po prostu nie będzie dobrze.” „Podobnie powtórzę, to co mówiłem wcześniej, Ŝe zespół opiniodawczo-doradczy, jest po to, aby wydawać opinię i radzić. Ale zawsze radzi się komuś, kto chce z tej rady skorzystać. Mam nadzieje, Ŝe w tym przypadku tak będzie. A Państwa trzymam za słowo, jako mass-media, Ŝe włączą się Państwo do tej naszej działalności, by tych parę „krzaków, parę drzewek” we Wrocławiu było zrobione dobrze. Aby Państwo równieŜ mogli pokazać swoim wnukom zieleńce, o których wspominałem wcześniej.

5

Prezydent Adam Grehl: Bardzo dziękuję. Mam nadzieję, Ŝe nasadzenia zieleni, które wykonaliśmy we Wrocławiu tutaj jesienią, juŜ wschodzą, kwitną, odnośnie apelu profesora. Przewodniczący prof. Tomasz Nowak: Panie Prezydencie, proszę tak dosłownie tej wypowiedzi nie odbierać (z Ŝartem), kwiat kiedy raz dorasta, po zerwaniu drugi raz juŜ nie dorośnie, ale dla przeuroczej koleŜanki moŜemy nasadzać róŜne gatunki kwiatów, takie równieŜ tutaj mamy. To co powiedziałem jest w aspekcie historycznym i proszę tego nie brać dosłownie (z Ŝartem). Prezydent Adam Grehl: Bardzo dziękuję. Dziennikarze: Czy moŜna zadać pytanie? Prezydent Adam Grehl: Proszę bardzo. Dziennikarze: Wrocław dawniej był miastem zieleni, teraz powstają osiedla na których nie ma zieleni, równieŜ obiekty zabytkowe. Czy na mieście spoczywa obowiązek zachowania i dbania o zieleń, pomniki przyrody. Czy jest pomysł aby w mieście przeznaczyć jakiś procent budŜetu dla zieleni? Prezydent Adam Grehl: Sięgając do planów zagospodarowania, myślę Ŝe świadomość, tego co musi towarzyszyć planom, takie studium, jest organizowane. NaleŜy podkreślić, Ŝe duŜo wynika z planowania przestrzennego, ale myślę, Ŝe nasza rola tutaj będzie polegała równieŜ na tym, aby zwracać uwagę, jak równieŜ dokładnie nadzorować projekty dla wrocławskiej zieleni. Dlaczego warto o tym mówić? – Aby uświadamiać ludzi, aby uwzględniali równieŜ ład przestrzenny, aby postrzegać działania na terenach zieleni. „Jakość, a nie tylko ilość”. Dziennikarze: Czy nowe ulice będą brane pod uwagę? Prezydent AdamGrehl: Tak, to jest przedmiot prac niezaleŜnie od prac Zespołu. Od dwóch-trzech lat zwracamy na to bardzo duŜą uwagę. Chciałbym powiedzieć, Ŝe rozpoczęliśmy takie prace juŜ trzy lata temu. Były z nami wtedy obecne osoby, które są równieŜ dzisiaj, i dyrektor Wydziału Środowiska, i dyrektor Zarządu Zieleni. Realizowane były głównie duŜe nasadzenia wzdłuŜ pasa ruchu drogowego, przeprowadzone były seminaria, które pokazywały sprawy teoretyczne i praktyczne. Chcemy równieŜ tym sprawom poświęcić bardzo duŜo uwagi, równieŜ poprzez prace Zespołu. Wiem, Ŝe mamy tutaj zamiar przedstawić równieŜ opracowania, do których chcemy podejść bardziej systemowo, a z takich aktualnych projektów chciałbym przedstawić nasadzenia na Osi Grunwaldzkiej, czyli projekt w którym myślenie dotyczyło nie tylko ulicy, ale równieŜ zieleni, wg określonej koncepcji. Tutaj akurat zaprosiliśmy do współpracy projektantkę, Ŝeby pokazywać myślenie oraz pewne działania kompleksowe, tak aby kreować przestrzeń publiczną nie tylko poprzez inŜynierów, ale właśnie osoby, które mają ku temu przygotowanie. Tak aby kształtować tę przestrzeń w sposób pełny, jeśli chodzi o nasadzenia, ale równieŜ jakość przestrzeni wokół. Przykład równieŜ zagospodarowanie inŜynieryjne obwodnicy śródmiejskiej, równieŜ w przypadku ulicy Lotniczej. UwraŜliwienie na etapie przetargowym, podczas odbioru, ale we współpracy z projektantami. Takie tematy są bardzo często poruszane na kolegium. „NajwaŜniejsze jest aby patrzyć systemowo”, stąd myślę, Ŝe tutaj w gronie zespołu, będziemy równieŜ o tych sprawach rozmawiać. Zwłaszcza, Ŝe mamy piękne przykłady i chcielibyśmy przyszłym pokoleniom zostawić taki właśnie dar. Bardzo duŜo pozostaje do zrobienia, i kierunek

6

obwodnicy śródmiejskiej, i kierunek warszawski. O tym myślimy, i to chcielibyśmy zrobić. Mamy teŜ duŜe projekty związane z renowacją zieleni. Myślimy oczywiście o rewaloryzacji Parku Szczytnickiego, ale proszę teŜ pamiętać, Ŝe będziemy chcieli objąć planem zagospodarowania teren wokół Parku Milenijnego. Jest duŜo ambitnych planów. MoŜe Państwo zauwaŜyli, park miał kilkadziesiąt tysięcy wiosennych kwiatów wysadzanych. W tym roku pojawią się nowe, które będą niespodzianką. To są oczywiście drobne rzeczy, ale rzeczy waŜne. „Nie zawsze duŜe pieniądze, wielkie projekty”. Tylko właśnie małe obszary. Dodatkowo chciałbym Państwu powiedzieć, Ŝe w ramach obszaru wsparcia, lokalizacji Przedmieścia Odrzańskiego mamy równieŜ ambitne plany jeśli chodzi o zieleń, mówimy tutaj o parku Staszica, skwerze przy ulicy Pomorskiej i placu Strzeleckim. Generalnie w Śródmieście chcemy utrzymać, tak jak wcześniej Plac Macieja. Po prostu tutaj trzeba być konsekwentnym. Trzeba konsekwentnie pracować kaŜdego roku. A po to, Ŝeby robić to dobrze, a nawet bardzo dobrze, a co najmniej dobrze, potrzebujemy wparcia równieŜ Państwa. Dziennikarze: Czy powstanie strategia zielonego Wrocławia w najbliŜszym czasie? Prezydent Adam Grehl: Będziemy rozmawiać jeszcze dzisiaj o takim planie. Przede wszystkim chcielibyśmy myśleć systemowo i oczywiście wtedy taka strategia, to jest coś do czego się dąŜy. Ale chcemy poznać Państwa indywidualne uwagi, zajmować się rzeczami, które będą uruchamiane w najbliŜszym czasie, takŜe juŜ na odpowiednim etapie Państwa uwagi, opinie, aby to, co będziemy robić w ciągu kilku lat- Ŝeby zrobić dobrze. Na pewno Park Szczytnicki jest przedmiotem naszej aktywności, i za parę lat będziemy obchodzić, stulecie parku, stulecie terenów wystawowych, więc myślę, Ŝe to jest wielkie wyzwanie, ale nie tylko. Chcemy patrzeć na całe miasto i wiem Ŝe kaŜdy rok to jest szansa na to, Ŝeby w zakresie zieleni zrobić pewien postęp. Więc jeśli nie ma juŜ pytań, w dalszej części poprosimy Panią profesor Alinę Drapellę-Hermansdorfer o prezentację dotyczącą „Strategii rewaloryzacji Parku Szczytnickiego we Wrocławiu”. Prof. Alina Drapella-Hermansdorfer: Proszę Państwa, tytułem wprowadzenia, równieŜ chciałabym bardzo podziękować, za to Ŝe Pan Prezydent tak bardzo ładnie ten Park prowadzi, poniewaŜ bardzo często pojawiają się pytania, czy naleŜy od niego zaczynać, czy przypadkiem, nie zaczynać na innym końcu Wrocławia. Myślę i jestem przekonana, Ŝe to jest bardzo dobry wybór. Taki wybór, jaki kiedyś podjął Pan Prezydent Zdrojewski inwestując w rynek, jego okolice, tworząc z tego „perłę Wrocławia” i ten magnes, który przyciąga wszystkich do Starego Miasta, teraz powinniśmy stworzyć taką „zieloną perełkę”. Przy właściwie „minimum nakładu moŜemy uzyskać maksimum efektu”, i z tym powinniśmy się właśnie tutaj zmierzyć. Dzięki temu, mam nadzieję, Wrocław pojawi się na mapach obiektów w których powstają najciekawsze załoŜenia zieleni na świecie, a w kaŜdym razie w Europie, bo taką szansę Park Szczytnicki ma, chociaŜby ze względu na połoŜenie, gdzie znajduje się na tej pięknej osi pomiędzy ogrodem zoologicznym a terenami sportowymi towarzyszącymi Stadionowi Olimpijskiemu. Jest to dodatkowo tzw. Wielka Wyspa, która sama w sobie przecieŜ była powołana jako obszar chronionego krajobrazu. Dodatkowo dochodzą cztery osiedla ogrodowe, o niezwykłych walorach zabytkowych, czyli praktycznie jesteśmy jakby w sercu zieleni i takiej kultury ogrodowej Wrocławia. Dodatkowo Pan Prezydent juŜ o tym wspomniał, w roku 2013 mamy stulecie Wystawy Stulecia, podczas której powstała Hala Stulecia i Pawilon Czterech Kopuł. Ten teren, który tutaj jest zaznaczony (widok na prezentacji) jest wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO, i chcemy tutaj jeszcze dodatkowo zabezpieczyć teren zielony ogrodzeniem, po to aby uzyskać w środku maksymalne warunki takiego „innego komfortu uŜytkowania”. To jest właściwie jedyna

7

propozycja z większych inwestycji, czyli małoinwazyjne ogrodzenie w tej części parku. Z punktu widzenia strategii postępowania, część północna jest najstarszą częścią w parku. Postaram się jeszcze Państwu to pokazać na prezentacji. Chcemy w tym miejscu utrzymać klimat takiej rodzimej przyrody. Tutaj są przepiękne pomniki przyrody, dęby, widoczne pierwotne załoŜenia księcia Ludwiga von Hohenlohe z końca XVIII w. Teraz przedstawię część, która jest bardziej przyrodnicza, taka romantyczna, i część wystawowa, a więc tutaj moŜliwość zainwestowania chociaŜby ze względu na fontannę muzyczną, która tutaj powstaje, i z tego co wiem, to juŜ chyba w czerwcu będziemy ją mieli, a moŜe nawet w maju. W kaŜdym razie, ta część, którą teraz Państwo widzicie - zaznaczona na jasno zielono, to jest część, która będzie przyłączona do parku, czyli mamy tutaj coś, co naleŜy bardzo mocno zaznaczyć, praktycznie park powiększy się o 10 ha. W związku z przebudową Alei Wielkiej Wyspy, polepszenie tej części terenu, która jest w tym momencie dość mocno zaniedbana. Obszar będzie włączony do parku i wtedy park będzie posiadał uzupełnioną strukturę. W tym miejscu wg planu (widok na prezentacji) powstanie Ogród Chiński, o którym za chwilę, czyli właśnie ta dolna część, młodsza historycznie będzie strefą ogrodów świata, a poniewaŜ takie ogrody de facto tutaj istnieją, układ komunikacyjny zostanie uporządkowany i oznakowany. To jest coś takiego, jak postać istniejąca, tylko kwestia odpowiedniego oznaczenia i powiedzmy wprowadzenia pewnej komunikacji wewnętrznej. Przewidujemy równieŜ powstanie trzech bram w parku. Te bramy naleŜy oczywiście traktować umownie, tutaj nie chodzi o to, Ŝe będzie to brama wejściowa specjalnie kreowana, natomiast wejście przy którym znajdą się mapy interaktywne, wypoŜyczanie rowerów, obiekty gastronomiczne oraz informacja turystyczna, czyli takie elementy zrobić. Wbrew pozorom, proszę Państwa, ja prowadzę zajęcia na Politechnice i na Uniwersytecie Przyrodniczym, robię bardzo często ankiety, mapy pamięciowe wśród studentów i okazuje się, Ŝe większość ludzi, którzy studiują dosłownie 500 m od tej części parku, na Uniwersytecie Przyrodniczym, jeŜeli ich się tam nie zaprowadzi, to w ogóle tej części parku nie znają. Oni po prostu tam nie przychodzą. To co kojarzą przeciętni ludzie to wyłącznie Ogród Japoński, Pergola – to jest część, która jest kojarzona z Parkiem Szczytnickim, reszta praktycznie jest mało znana, i chodzi nam o to, Ŝeby odzyskać ten teren dla świadomości ludzkiej, której de facto brakuje. Bramą informacyjną będzie oczywiście Brama Wystawowa, czyli wejście zaaranŜowane i delikatnie doinwestowane w obiekty informacyjne. Dalej do wykreowania pozostaje Brama KsiąŜęca czy teŜ Szczytnicka i Brama Wschodnia – ta będzie najmocniejsza, ze względu na połoŜenie, równieŜ dlatego poniewaŜ według planu zagospodarowania przestrzennego jest tutaj planowane utworzenie duŜego parkingu, który w naszych projektach jest parkingiem częściowo zagłębionym w terenie, częściowo przykrytym pagórkiem, w taki sposób Ŝeby nie ingerować obcą formą w park. Natomiast parking ten jest potrzebny do obsługiwania stadionu, jak i Hali Stulecia, która wciąŜ generuje ruch i samochody nie mają miejsca na parkingu, czyli duŜy parking. Następnie moŜliwość przejazdu tramwajem, który ma tutaj peron-pętlę, a więc takim tramwajem wahadłowym, turystycznym, plus pojazdy turystyczne, które będzie moŜna tutaj wypoŜyczyć. I Brama KsiąŜęca zlokalizowana przy ulicy Kopernika, lekko wycofana w głąb parku, dlatego Ŝe w tym miejscu mniej więcej przez prawie 150 lat działała historyczna Szwajcarka. Dokładnie nie moŜna odtworzyć Szwajcarki w tym samym miejscu, ani nie byłoby takiego sensu, natomiast wracając tutaj do tradycji miejsca, poprzez pawilon gastronomiczny, który jest potrzebny, właśnie po to, aby oŜywić tą część. Pawilon powinien się tutaj pojawić. Tak wyglądałoby rozwiązanie z punktu widzenia nazewnictwa, które równieŜ uwaŜamy za bardzo waŜne, m.in. po to aby zaprojektować właściwą informację turystyczną, wiadomość, co pokazać na drogowskazie, czy pójdziemy do Ogrodu Angielskiego, Japońskiego albo jeszcze innego. U góry Ogród KsiąŜęcy, tak jak on wyglądał pierwotnie, ogród romantyczny z II poł. XIX wieku. Rzeczywiście, tutaj mamy pomnik Schillera, to jest taki klimat romantyczny. Następnie jest Lasek Zaleski połączony

8

z Ogrodami Modernistycznymi i mamy tą część ogrodów świata, czyli Tereny Wystawowe, Ogród Angielski, Ogród tak zwany Szkolny Ogród Botaniczny. Tak by to wyglądało. I teraz zobaczmy Ogród KsiąŜęcy, to jest część najstarsza. Tutaj dominantą jest istniejąca wieŜa widokowa. Zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi wieŜa będzie odsłonięta, przez przycięcie zieleni. I z takich nowszych rzeczy proponujemy w części zakreskowanej (widok na prezentacji) pola do gier terenowych, które dawniej w tym załoŜeniu miały miejsce, proponujemy takie gabinety Ŝywopłotowe, gra w boule i inne gry w tym stylu. Szwajcarka, czyli pawilon, kawiarenki znalazłby się przy ulicy Kopernika, czyli z dobrym dojazdem. Trzy punkty strategiczne, to jest tzw. Wzgórze WęŜowe - ikonografia z czasów ksiąŜęcych przedstawia w tym miejscu rysunek panoramicznej ławki z wazą kwiatową w środku, bardzo ciekawy obiekt, rzadko spotykany w tej formie. Proponujemy tego typu ławeczkę w trzech miejscach orientacyjnych punktów widzenia przestrzeni. Kolejne klimaty, które tutaj się pojawiają (widok na prezentacji): tak wygląda właśnie wieŜa w zimie i wiosną, taki jest klimat tej części parkowej, czyli de facto tutaj minimalne właściwie ingerencje, idące tylko w kierunku uczytelnienia tej przestrzeni i doinwestowania w rejonie Bramy KsiąŜęcej. Ogród romantyczny, do którego przylega willa tête-à-tête. Jest to willa istniejąca, a poniewaŜ tradycją Wielkiej Wyspy były dawniej teatrzyki ogrodowe, wobec czego zaproponowaliśmy aby coś podobnego w tej willi spróbować odtworzyć - mini pensjonacik z takim programem. Następnie polana muzyczna, tu w tym miejscu mieszkała Anna German – stąd chcieliśmy zaznaczyć jej obecność poprzez koncerty muzyki, poezji śpiewanej, kameralne imprezy, które mogłyby się tutaj pojawić, w tym rejonie. Chcemy równieŜ odtworzyć łódki, które dawniej pływały w tej części parku (widok na prezentacji), ale jednocześnie nie zapominamy o potrzebach mieszkańców, dlatego cała polanka byłaby przeznaczona dla psów, na wydzielonych fragmentach. Dziennikarze: Czy willa tête-à-tête jest prywatna, czy jest komunalna? Prof. Alina Drapella-Hermansdorfer: Willa jest juŜ w tej chwili własnościowa. Idziemy dalej, gdzie mamy Lasek Zaleski i ogrody modernistyczne, tutaj ingerencje są w ogóle minimalne, jest to rzeczywiście charakter leśny, proponujemy tutaj stworzenie takiego punktu identyfikacji krajobrazowej. Tu skupialibyśmy się na działaniach typowo konserwatorskich, równieŜ nasadzenia, które są zrobione nie fachowo, źle, nie tyle w sensie technicznym, co kompozycyjnym – młode drzewa, póki moŜna trzeba byłoby stąd usunąć, poniewaŜ zamazują kształt tych polan. Fragment polan bliŜej ul. Mickiewicza, tutaj ogrody modernistyczne, mające swój klimat, tutaj właściwie za wiele nie przewidujemy poza wprowadzeniem ogrodzenia - ekranu akustycznego, od strony ul. Mickiewicza, aby moŜliwie zmniejszyć uciąŜliwy hałas. Nowe ogrody „zielone” wprowadzone byłyby od strony alei. Kolejny teren - Hala Stulecia, czyli główna atrakcja, najbardziej przez ludzi uczęszczana. Przez panią doktor ElŜbietę Szopińską została wykonana analiza, w której obliczono ile osób moŜe się jednocześnie znajdować na tym terenie. A poniewaŜ była taka propozycja, czy przypadkiem nie odtwarzać tutaj ogrodów historycznych, z punktu widzenia ilości osób, które przychodzą tutaj na imprezy, osoby takie musza być w przestrzeni, w której mogłyby się rozproszyć. Propozycje takie, jak teatrzyk dla dzieci w amfiteatrze, Ogród Japoński tak, jak jest w tej chwili, pawilon lodziarni w „pawilonie pod misiami”, wielofunkcyjny pawilonik, tuŜ obok, bardziej na północ – modernistyczny placyk zabaw dla dzieci. Niemniej oczywiście największą atrakcją będzie fontanna muzyczna i wokół niej amfiteatralny układ siedzisk, pozwalający na podziwianie głównego spektaklu, który się tutaj będzie odbywał. Ta część juŜ w tej chwili jest bardzo ciekawa. Hala Stulecia posiada program innowacji w architekturze, wobec czego nawiązując do tradycji terenów wystawowych proponujemy aby na tych terenach trawiastych, czy na postumentach wprowadzić plenerowe stałe wystawy rzeźby,

9

przykładowo co roku szukamy jakiegoś młodego talentu i pokazujemy go przez rok, lub więcej talentów, tak to się robi na przykład w Hyde Parku, gdzie tereny parkowe są zarówno terenami promowania sztuki. Ogród Angielski, historycznie nazwany Laskiem Gepperta, poświęcony byłemu dyrektorowi ogrodu botanicznego Henrykowi Geppertowi, osobie bardzo zasłuŜonej dla zieleni Wrocławia i dla promenad wrocławskich. Tutaj proponujemy pójście w kierunku pokazania angielskiego stylu krajobrazowego z drugiej połowy XIX w. w nawiązaniu do pewnych koncepcji Williama Robinsona. Koncepcje dotyczą praktycznie zagospodarowania łąki w sposób bardzo dekoracyjny, nie ma tutaj Ŝadnych ingerencji związanych z drzewami, natomiast zmierzamy w kierunku dosadzeń, rabat ziołowych, szczególnie wzdłuŜ Alei Dąbskiej, mamy oryginalne projekty Robinsona, polany motyli na polanie centralnej skonsultowaliśmy ze specjalistami z Kew Gardens, jest pewien koncept, jak to mogłoby być dowartościowane. I propozycja, która bardzo podoba się ludziom, a mianowicie propozycja pewnej zamiany funkcji dla kościółka drewnianego, który w tej chwili jest martwy. Zorganizowanie tutaj kaplicy ślubów, poniewaŜ bardzo wiele młodych par „biega” po tym terenie robiąc sobie zdjęcia. Mogłyby się tutaj odbywać śluby, obok jest zaplecze hotelu Scharouna, obok byłaby willa tête-à-tête, czyli nastąpiłoby mocne oŜywienie tego obszaru, a zarazem pewne działania remontowe w obszarze samego kościółka. On jest w tej chwili zasłonięty przez drzewa, które są przecieŜ samosiewami, zasłaniają widoki. Wymagane są pewne działania kosmetyczne. I ostatni teren istniejący (widok na prezentacji), poniewaŜ nie będę pokazywała projektu Ogrodu Chińskiego, który jest do naszego rozstrzygnięcia, natomiast główny punkt identyfikacyjny mieściłby się na zakręcie bardzo pięknej alei cisowej, przy mini pagórku, a drugi pagórek znalazłby się w tym miejscu (widok na prezentacji). Uzgadnialiśmy to z projektantami Alei Zielonej Wyspy, Ŝe ściągając tutaj grunt pod nową nawierzchnię, będą sypali tutaj pagórek, po to, aby na nim oprzeć estakadę pieszo-rowerową łączącą park z Sępolnem. Tutaj macie Państwo zaznaczony obszar (widok na prezentacji), który w tej chwili jest własnością Gminy, gdzie znajdują się róŜne magazyny, kompostowania. Tutaj miałby się znaleźć taki park przygód dla całej rodziny, to znaczy park zaaranŜowany pod pewne edukacyjne zabawy, ale równieŜ dla młodzieŜy starszej, czyli tutaj znalazłoby się główne zagłębie, poniewaŜ poza niewielkim placem zabaw na Polanie Neisserów, drugim w Parku KsiąŜęcym, nie ma tutaj takich ciekawych zabaw dla dzieci. Byłby jeszcze omówiony wcześniej modernistyczny plac zabaw przy „pawilonie pod misiami”, ale główne miejsce dla dzieci byłoby w tym miejscu. Jednak nazwa park przygód nie powinna być kojarzona tylko ze znanym nam typem parku przygód. Najlepszym przykładem jest znany mi z Niemiec park Kulturinsel Einsiedel. I tutaj pozwoliliśmy sobie na taką wizualizację na zakończenie, jak mogłaby wyglądać plaŜa trawiasta, oczywiście to nie musi być piasek, ale wystarczy parę parasoli, parę leŜaków, które dzięki temu, Ŝe teren będzie ogrodzony, wtedy one mają szansę przetrwać, czyli luz-blues. Dziękuję bardzo. Prezydent Adam Grehl: Bardzo dziękujemy Pani profesor. Proszę Państwa waŜne dla nas było przedstawienie, ze taki dokument powstał. Strategia jest nam bardzo potrzebna. W dalszej części powiemy sobie, jak moŜemy dalej pracować. Jest to o tyle waŜne, Ŝe chcielibyśmy widzieć całość parku, stąd koncepcja jest nam bardzo potrzebna, następne chcielibyśmy usłyszeć Państwa zdanie dotyczące rzeczy istotnych, znaleźć konsensus dla rzeczy, które nie budzą Ŝadnych wątpliwości i wykreować pakiet działań nowych, które równieŜ będą konsultowane, tak aby uruchomić pewne procesy projektowe. Myślę Ŝe do tej pory rozmawialiśmy, o tym, Ŝe bardzo dobrze byłoby poszerzyć ten krąg pomysłów dla rozwoju parku. PoniewaŜ „wszystko co najwaŜniejsze juŜ tam jest, potrzeba po prostu podkreślić, co powinniśmy zrobić, aby to wszystko miało lepszą zdecydowanie jakość”. Chciałbym równieŜ powiedzieć, Ŝe o pewnych sprawach powinniśmy porozmawiać oddzielnie, natomiast o niektórych sprawach powinniśmy rozmawiać juŜ. Muszą być takie miejsca w parku, które

10

moŜna bardzo szybko zrobić i właśnie taki pakiet działań trzeba dla nich uruchomić, chociaŜby właśnie uformowanie zieleni wokół wieŜy w Parku Szczytnickim. Chciałbym króciutko teŜ powiedzieć, co robimy aktualnie w Parku Szczytnickim, a więc remontujemy, czyścimy stawy, jest zrobiona duŜa część w okolicach Ogrodu Japońskiego, inwestujemy teŜ w okolicach ul. Moniuszki, przy kościele (Kościół pw. MB Częstochowskiej), w rejonie Polany Neisserów. Prof. Alina Drapella-Hermansdorfer: Polana Neisserów, która nie jest w ogóle ujęta w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, nie weszła zakres Strategii. Prezydent Adam Grehl: Na Polanie Neisserów robimy alejki i oświetlenie, czyli wykonujemy pracę kompleksowo. A więc ten fragment będzie juŜ podrasowany. I oczywiście kompleks działań wokół Pergoli i wokół Hali. Tutaj część jest w tej chwili w realizacji, remontowana jest Pergola, wyremontowany jest juŜ staw przy Hali, tam gdzie na wiosnę zostanie uruchomiona fontanna, i tamten obszar będziemy chcieli zamykać, jako obszar, który będzie się łączył z Ogrodem Japońskim, a w przyszłości z Ogrodem Angielskim. TakŜe duŜa część terenu stanie się juŜ jednorodna, co do standardu, zarówno części publiczne, jak i części zielone. I teraz nasze dalsze działania to jest powrót do tej Strategii, o tym chciałbym rozpocząć z zespołem rozmawiać, ale zapewne Pan Przewodniczący zabierze tutaj głos. Za chwilę wrócimy jeszcze do parku, natomiast chciałbym Państwu króciutko przedstawić, jeśli Pan Przewodniczący pozwoli, pakiet działań Zarządu Zieleni na rok bieŜący, tak informacyjnie, aby Państwo wiedzieli, co się dzieje, co planujemy i tym sposobem przedstawilibyśmy Państwu taki pakiet informacyjny. Dziennikarze: Pytania dotyczące zakończenia prac i grodzenie terenu wokół Pergoli. Prezydent Adam Grehl: Jesteśmy właśnie przed takim harmonogramem działań, który moŜe odpowiedzieć na to pytanie. Natomiast najpierw musimy mieć konsensus na temat tego, czy moŜna grodzić. I właśnie ta strategia powinna nas przybliŜyć do rozmowy. Na tle tego, czy grodzić powstają równieŜ pewne kontrowersje i będziemy o tym rozmawiać, poniewaŜ są poglądy, które zwracają uwagę iŜ pierwotne załoŜenie w parku, jako terenu spacerowego powinno zapewniać swobodne przejścia, dlatego musimy szukać konkluzji. I o tym powinniśmy porozmawiać. I rozstrzygać wtedy tematy przed, a nie po. Prosimy teraz o prezentację Zarządu Zieleni. Dyrektor ZZM Mieczysław Popławski: Chciałbym Państwu skrótowo przedstawić tematy, które mogą stać się przedmiotem analizy dla Zespołu i tematy dla, których uruchamiane są prace projektowe. Pierwsza inwestycja, którą właściwie realizujemy, jest to odcinek Promenady Staromiejskiej od pl. Jana Pawła do ul. Krupniczej, powstanie równieŜ kładka, którą przygotowuje ZdiUM - zakończenie czerwiec bądź lipiec, dwa do trzech miesięcy, w zaleŜności od terminu zakończenia budowy kładki. Ten odcinek Promenady będzie gotowy do połowy tego roku. Następna inwestycja to odcinek Promenady od ul. Świdnickiej do ul. Piotra Skargi, aktualnie odbywa się przygotowanie koncepcji – do końca marca 2009, następnie projekt wykonawczy do końca lipca 2009 i wykonanie w roku 2010. Następnie Park Szczytnicki: czyszczenie i remont zbiornika nr 1 – do końca marca 2009 i zbiorników nr 2, 3 – do końca marca 2010. Remont alejek w sektorze VIII – do końca kwietnia 2009 oraz budowa oświetlenia, projekt do końca kwietnia 2009, wykonanie do końca roku 2009. Rewaloryzacja i zagospodarowanie Terenów Wystawowych, koncepcja do końca kwietnia 2009, projekt do końca czerwca 2009. Remont mostu w Ogrodzie Japońskim, do końca marca 2009. Park Angielski – koncepcja, projekt i wykonanie- jako zadania do realizacji. Projekt

11

i wykonanie remontu dla wieŜy-kolumny, dla której jest juŜ przygotowana ekspertyza. Kościół drewniany – ekspertyza, projekt i wykonanie, jako zadania do realizacji. Remont Pergoli przy Hali Stulecia – termin do końca maja 2009. Wyspa Piaskowa strona południowo-zachodnia – remont terenu zieleni i budowa oświetlenia – wykonanie do końca maja 2009. Pawłowice – zagospodarowanie terenu rekreacyjnego w parku, w przyszłych etapach będziemy przystępować do realizacji, aktualne jeszcze nie, natomiast sam projekt zostanie przedstawiony i omówiony. Kolejne zadanie po przeciwnej stronie rzeki Śleza, w miejscu gdzie powstaje stadion na Euro 2012, to jest załoŜenie rekreacyjne na Pilczycach, przy ul. Mącznej. Jesteśmy tutaj na etapie formowanie załoŜeń programowo-przestrzennych, a istotnym jest połączenie w tym miejscu dwóch funkcji: rekreacji z ekologią, chodzi m.in. tu o gatunki Kumaka, Pływacza z jednej strony, a z drugiej strony rekreacyjne tereny publiczne, jednocześnie przejście w okolice stadionu. Szańce- skwer przy ul. B.Prusa, aktualnie wystąpiliśmy o decyzję na warunki zabudowy, niebawem przystąpimy do koncepcji i projektu rewaloryzacji . Wzgórze Polskie- ruiny bastionu ceglarskiego, spróbujemy zagospodarować teren, z jednej strony oświetlić, z drugiej wyeksponować, wierzymy Ŝe jeszcze w tym roku uda nam się to zrobić. Tutaj w koncepcji pomosty miały przechodzić górą, jednak z punktu widzenia konstrukcyjnego jest to utrudnione. Następnie temat, o którym wspominał Pan Prezydent rewaloryzacja i rewitalizacja Nadodrza: Park Staszica – załoŜenia programowo-przestrzenne, prawdopodobne od tego zaczniemy i zgłoszenie zadań do wniosków unijnych. Park Staszica, pl. Strzelecki oraz ul. Pomorska-Kaszubska, a więc skupimy się tym rejonie Przedmieścia Odrzańskiego. Następnie do końca marca Uniwersytet Przyrodniczy opracuje dla nas standardy w zakresie kształtowania zieleni przyulicznej i ten temat będzie jednym z waŜniejszych do omówienia, poniewaŜ jest to chyba „najwaŜniejsza bolączka Wrocławia, poniewaŜ o zieleni w mieście świadczą przede wszystkim ulice. Parki są równie istotne, natomiast klimat tworzy zieleń przyuliczna”. Prezydent Adam Grehl: Rozumiem, Ŝe takie opracowanie właśnie powstaje. Dyrektor ZZM Mieczysław Popławski: Tak, natomiast efekty opracowania omawiane będą tutaj, podczas prac Zespołu. Przedstawiana prezentacja jest tylko krótką informacją. Dziękuję za uwagę. Prezydent Adam Grehl: Chcieliśmy Państwu pokazać, Ŝe mamy nad czym pracować i jesteśmy w takim fajnym okresie, kiedy duŜo będzie się działo. Jeśli moŜna, chcielibyśmy podziękować naszym gościom (do dziennikarzy). Prof. Alina Drapella-Hermansdorfer: Czy Wzgórze Polskie będzie grodzone? Prezydent Adam Grehl: Proszę Państwa nie mamy Ŝadnych podstaw, aby grodzić ten teren. Chcemy teren uporządkować i zabezpieczyć. Wydaje się, Ŝe lepiej z tym obszarem jeszcze poczekać. Ponadto jest on nieprawdopodobną przestrzenią dedykowaną sztuce, poniewaŜ mamy Akademię Sztuk Pięknych, mamy Panoramę, mamy Muzeum Narodowe i Muzeum Architektury, i uwaŜam, Ŝe przyjdzie taki czas, miejmy nadzieję, Ŝe jak najszybciej, ale powiedzmy, Ŝe za 10 lat, kiedy mogą w tym miejscu powstać publiczne obiekty i bardzo fajne projekty, i wcale nie jest źle, Ŝe to Wzgórze w części zielonej od strony Odry zostanie zagospodarowane, a części drugiej moŜe czekać na swój moment. PoniewaŜ uwaŜam, Ŝe są miejsca, które muszą poczekać na swoje przeznaczenie i wcale nie musimy ich w tym momencie na siłę zagospodarowywać. A chcemy to miejsce uporządkować, tak jak mówił Pan dyrektor Popławski. Jeśli moŜna, bardzo dziękujemy dziennikarzom, razem z zespołem zamierzamy dzisiaj jeszcze popracować w swoim gronie.

12

Przewodniczący prof. Tomasz Nowak: Jeśli moŜna Panie Prezydencie, „kij ma zawsze dwa końce”. Jeden koniec przed chwilą zobaczyliśmy, a drugi jest dopiero przed nami. JeŜeli ten zespół nie będzie tutaj współpracować, w porządku i właściwie wydawać opinie, to nie będzie to działać. Park Szczytnicki jest przykładem opracowania jednego z członków zespołu i uwaŜam, Ŝe taka instytucja jak zespół nie powinna wydawać opinii. Koncepcja autorska jest koncepcją wielce kontrowersyjną, to dobrze, ale proszę nie oczekiwać, Ŝe będziemy podejmowali w tej sprawie decyzję. Park Szczytniki jest obiektem wartościowym. Pierwszym nieszczęściem dla tego parku są braki merytoryczne, drugim nieszczęściem tego parku jest to, Ŝe „drzewa rosną, a nie zatrzymały się na pewnym etapie rozwoju” i to jest równieŜ do zrobienia. Ale Ŝeby tą sprawę rzeczywiście zrobić porządnie, Panie Prezydencie, pozwolę sobie postawić wniosek w trybie pilnym o powołanie rady naukowej dla Parku Szczytnickiego. Reaktywować radę naukową, i nie liczyć na zespół, byśmy wydawali opinie dotyczące koncepcji naszej koleŜanki. Wtedy będziemy mogli porządnie pracować. Proszę równieŜ o wyłączanie z dyskusji członka zespołu, którego projekt został wybrany do realizacji, poniewaŜ w przeciwnym wypadku nie podejmuję się uczciwej pracy – to jest pierwsza sprawa. Druga sprawa – musimy wiedzieć, w jakich sprawach mamy wydawać opinie. Rozumiem, ze pierwsza propozycja ze strony Państwa padła. Czy mamy wydawać opinie o projekcie, czy teŜ moŜemy się zapoznać z nim wcześniej, dla koncepcji programowo-przestrzennej, poniewaŜ wtedy będzie łatwiej nam taką decyzję podjąć i nie będziemy wyrzucali pieniędzy. Dodatkowo zadam pytanie, co będzie jeŜeli projekt będzie juŜ projektem końcowym, a my go nie zaakceptujemy? Czyli uwaŜam, Ŝe wcześniej powinniśmy być informowani o wszystkim. Trzecie – uwaŜam, Ŝe jeŜeli mamy pracować porządnie, to powinniśmy się systematycznie spotykać, w określonym czasie, miejscu, bez względu proszę Państwa, na to czy są zadanie do wykonania, czy teŜ nie. JeŜeli nie ma konkretnych zadań od Pana Prezydenta, rozumiem przez to wydanie wniosku-opinii do przygotowanych materiałów, to my sami na takim spotkaniu powinniśmy temat podjąć. Jeśli nie macie Państwo nic przeciwko, zaproponuję spotkania w Ogrodzie Botanicznym, miejsce które jest bardziej racjonalne. Czas zaproponowałbym termin: pierwszy i trzeci poniedziałek, kaŜdego miesiąca, sala seminaryjna Ogrodu Botanicznego, godzina… rozumiem, Ŝe po godzinach pracy, poniewaŜ wyczytałem przez przypadek z regulaminu, Ŝe nam za to płacą. Nie bardzo rozumiem. Nie chciałbym brać za to Ŝadnych środków – ja tu jestem w pracy. Mam nienormowany czas pracy i pracuję, równieŜ podczas posiedzenia i nie chcę brać wynagrodzenia finansowego. Ale to tak na marginesie. JeŜeli taki termin Państwu odpowiada, proszę bardzo musimy to jakoś ustalić. Jeszcze wracając do Parku Szczytnickiego, Park Szczytnickie jest dobrem, które juŜ jest, jest dobrem o które powinniśmy dbać, a nie powinniśmy rozstrzygać rzeczy, które juŜ dawno przez nas, albo przez innych powinny być zrobione. Tyle z rzeczy waŜnych. Mam nadzieję, Ŝe o pracy członków zespołu nie będziemy dyskutować podczas spotkań zespołu. Nie jest wykluczone, Ŝe by rozpocząć naszą pracę, powinniśmy rozpocząć od standardów, o których mówił Pan Prezydent, i od pewnych doborów, moŜe trzeba będzie wybrać pewną grupę ludzi, którzy opracują standardy i dobory roślin, „klocki” które moŜemy sadzić, równieŜ ze względów historycznych, które tutaj występowały, jak i w aspekcie innym „Ŝeby nie czynić cudów w tym mieście”. To jest waŜna rzecz do zrobienie, która moŜe zająć około 1,5 miesiąca i razem z paroma osobami tutaj obecnymi, moŜemy taki podstawowy dobór opracować. RównieŜ, Panie Prezydencie, podczas tych naszych stałych, poniedziałkowych czy innych spotkań, na których nie będziemy mieli innych zadań. Czy szanowni Państwo, takie stanowisko akceptują? Przedstawiciel MKZ, pani Anna Ornatek: To znaczy ja akceptuje, jednak nie czuję się na siłach zdecydować z urzędu o niektórych sprawach. UwaŜam Ŝe sprawa Strategii dla Parku

13

Szczytnickiego jest bardzo istotną sprawą i Ŝe mimo, Ŝe Pani profesor jest członkiem zespołu, naszego gremium, oczekiwałabym abyś razem ustalili, jak wygląda sprawa Parku Szczytnickiego, koncepcja programowo-przestrzenna. UwaŜam, Ŝe ta koncepcja wobec zmieniających się warunków, na terenie Parku Szczytnickiego, jak lokalizacja fontanny muzycznej, rozbudowa pawilonu restauracyjnego, zmiana funkcji Hali Stulecia, jest konieczna, po to aby właśnie zapobiec dalszemu… i aby ten Park ocalić, poniewaŜ jeśli będziemy działać w ten sposób, Ŝe mamy projekt wokół fontanny wykonany miejscowo, a nie będziemy mieć całościowej koncepcji, co będzie się działo na tym obszarze, jest to pierwszy krok Ŝeby ten obszar zniszczyć. Dlatego ta koncepcja została przez Panią profesor przygotowana, wstępnie skonsultowana z Miejskim Konserwatorem Zabytków, natomiast tak jak wcześniej powiedziałam „ja nie czuję się na siłach, Ŝeby to zatwierdzać tylko z urzędu”, a taką decyzję będę musiała wydać, dlatego proszę Państwa, Ŝeby z pominięciem tego, Ŝe Pani profesor jest członkiem zespołu, Ŝebyśmy się zajęli bardzo szczegółowo sprawą koncepcji programowo-przestrzennej Parku Szczytnickiego. Poruszona: koncepcja rabat przekazana Zarządowi Zieleni; prace porządkowe. Proszę o rozstrzygnięcie tego problemu, taka jest moja uwaga. Słowa powiedziane przez Pana profesora oczywiście popieram. I jeśli mogę jeszcze jedno zdanie ogólne zawrzeć, problem zieleni polega na tym, Ŝe te projekty: po pierwsze nie są wymagane Ŝadne uprawnienia od projektantów, i równieŜ Ŝadne uprawnienia dla projektów zieleni, nie wszczął tego Wydział Architektury. Na terenach zabytkowych, którymi się zajmuję... zmagania z projektami zieleni, drugie – jeśli chodzi o nowe projekty, w planie zagospodarowania, „natomiast nikt tego nie sprawdza, nikt tego nie zatwierdza” i to ogromne nieszczęście niestety dotyczy całego naszego kraju, Ŝe zieleń jest po prostu pomijana i tutaj jedyne działanie ludzi zaangaŜowanych w Wydziale Środowiska, który w zamian za wycinki Ŝąda opracowania projektu zieleni i go sprawdza, wtedy jeszcze powstają jakieś tereny zielone, ale reszta środków... kaŜdy inwestor unika, i brakuje podstawy na której moŜna go zobowiązać Ŝeby taki projekt wykonał. MoŜemy lokalnie, zwyczajowo przedstawić, jak my z Urzędu Miasta pracujemy, natomiast w momencie gdy ktoś rozpocznie odwołania i sprawy sądowe, to jest juŜ przegrane. Dla mnie jest to bardzo istotna sprawa. Prof. Alina Drapella-Hermansdorfer: Myślę, Ŝe my jako projektanci jesteśmy do tego przyzwyczajeni, Ŝe prezentujemy czasem odmienne racje. I zakładamy, Ŝe spotkają się one z kontrą. Pytanie jeśli chodzi o Strategię, to Ŝe przygotowania trwają juŜ półtora roku i były omawiane na róŜnych spotkaniach, na komisji i podczas biennale na uniwersytecie. Mieliśmy ankiety, na których osoby wypowiedziały się na temat Ogrodów Świata i w jakim kierunku powinien podąŜać Park Szczytnicki dziś. Równocześnie staraliśmy się podkreślać, Ŝe ze względu na to, Ŝe mówi się o tym, co moŜe brzmieć, Ŝe będzie tutaj bardzo duŜo robione (w nawiązaniu do Parku), a tutaj przecieŜ nie chodzi, o to Ŝeby przebudowywać ten park, tylko o to, Ŝeby podkreślić pewne jego atuty nie do końca wykorzystane. I teŜ wydaje mi się równieŜ, nawiązując tutaj do wypowiedzi Pana profesora, Ŝe jeśli trzeba coś poddać wypowiedzi, to trzeba mieć dostęp do materiałów wcześniej, dzisiaj nie było takiej moŜliwości, ale moŜemy się umówić w ten sposób, Ŝe przekaŜemy Państwu do wglądu przed następnym spotkaniem materiały, wykończoną prezentację, aby Państwo mogli do tego spojrzeć z dodatkowym przygotowaniem. TakŜe ja bym była za tym, aby jednak podjąć ten temat dla zespołu opiniującego. Przewodniczący prof. Tomasz Nowak: Rozumiem Pani profesor, Ŝe mamy diametralnie odmienne zdanie dotyczące członków komisji i tą sytuację mamy potraktować, jako sytuację wyjątkową. Czy tak, Panie Prezydencie mamy tą sytuację potraktować, jako sytuację wyjątkową? Prezydent Adam Grehl: Tak jest.

14

Przewodniczący prof. Tomasz Nowak: A więc powinniśmy przystąpić do pracy. Rozumiem, Ŝe za dwa tygodnie się spotykamy. Powiedziałbym, Ŝe obecny młody mgr inŜ. architektury krajobrazu po szkole wrocławskiej będzie sekretarzował podczas naszego spotkania, myślę Ŝe musimy się zapytać: Czy Państwo wszyscy korzystają z komputerów i poczty elektronicznej? Czy moŜemy korzystać z tego urządzenia? Jest to bardzo wygodne. W takim razie bardzo bym prosił o przygotowanie pliku i rozesłane wszystkim członkom komisji adresów mailowych i przesłanie materiałów, które dzisiaj oglądaliśmy. Prosiłbym o program, o przygotowanie materiałów w formacie jpg aby były otwierane we wszystkich komputerach i w takim razie zaczniemy zbierając wszelkie opinie, te które spróbujemy zreferować, przygotowywać tekst i przesyłać na maila. Przedstawiciel MKZ, pani Anna Ornatek: Dziękuje Panie Profesorze, ja mam taką prośbę do Pana sekretarza, Ŝeby zebrał wszystkie adresy mailowe i wszystkim członkom wysłał adresy pozostałych- to pierwsze. I drugie, jeŜeli mogę prosić, abyśmy skupili się w tej chwili na najwaŜniejszym fragmencie, poniewaŜ jak Państwo słyszeli jest ogłaszany przetarg na zagospodarowanie terenów wystawowych. Prezydent Adam Grehl: Pan profesor zaproponował całość, następnie kaŜdy przedstawi własne uwagi i dyskusja pokaŜe, czy są pola wspólne. Przewodniczący prof. Tomasz Nowak: W swoich opiniach bardzo proszę się ograniczać do formatki A4 i to jest bardzo konkretne, maksimum jedna strona maszynopisu. MoŜe być w punktach. Czy Państwo akceptują takie sposoby działania na przyszłość? Rozumiem, Ŝe niektóre propozycje będą zgłaszane ze strony Pana Prezydenta i Ŝe prezydent jest upowaŜniony do uczestnictwa w spotkaniach. Czy ktoś jeszcze? Kto ma prawo się tym zajmować? Prezydent Adam Grehl: Panie profesorze, teraz jest ten moment wyjścia. W przypadku miasta było tak, Ŝe pewne rzeczy były zapoczątkowane. WaŜny jest takŜe element informacji, aby przedstawiać pewne uwagi, albo po prostu uczulić na pewne rzeczy. I wtedy dojdziemy równieŜ do waŜnych elementów, czy problem jest na etapie przetargu, czy projektu, czy specyfikacji zanim rozstrzygnie się przyszłość tego projektu. Jak wyglądała sprawa Promenady, Parku Milenijnego, gdzie jest udział zespołu, tak sobie wyobraŜam, ale oczekuje tez tutaj jedno, moŜe dwa spotkania podjęcia takich rzeczy nowych, które pozwolą uchwycić, które momenty są kluczowe. Rozumiem, Ŝe w przypadku rzeczy które juŜ się rozpoczęły zawsze jest moŜliwość, Ŝe kiedy jesteśmy na etapie projektu, to prowadzi do etapu, gdzie my, jako zamawiający moŜemy korygować, uwaŜam, Ŝe to teŜ jest jeszcze dobry moment. UwaŜam, Ŝe gorszym byłoby takie prace całkowicie pominąć. Ale wejdziemy na takie częstotliwości, gdzie stworzymy powiem sposób. Bardzo dziękuję, za propozycję doboru materiału roślinnego, moŜemy tym się zająć. TeŜ cieszę się z Państwa wkładu, Ŝe znalazły się tutaj osoby, które decydują o tym w praktyce, na danym etapie o kształcie pewnych rzeczy. UwaŜam za wartość tej współpracy równieŜ to, Ŝe o niektórych rzeczach będziemy mówić w dyskusjach. Czyli rozumiem, Ŝe najbliŜsze spotkanie za dwa tygodnie. Przewodniczący prof. Adam Nowak: Tak w trzeci poniedziałek miesiąca, w sali seminaryjnej Ogrodu Botanicznej, wejście od strony ul. Świętokrzyskiej. Tam jest domofon. Godzina? MoŜe 14.00?

15

Prof. Alina Drapella-Hermansdorfer: Mam jeszcze taką propozycję poszerzającą, jeśli moŜna, poniewaŜ skupiliśmy się na Parku Szczytnicki i być moŜe do tych uwag, które będziemy kierowali do Pana Przewodniczącego, aby teŜ dać pewne własne propozycje dotyczące tematów następnych spotkań. Ja na przykład widzę tutaj bardzo pilną potrzebę spotkania się z przedstawicielami innych środowisk. PoniewaŜ trzeba teŜ rozmawiać z przedstawicielami innych zawodów, innych dziedzin. Jeśli chodzi o miejsce proponowałabym, aby spotkania odbywały się jednak tutaj w Klubie Radnego. PoniewaŜ to miejsce nadaje pewną rangę, dziennikarze przychodzą. Tutaj jest juŜ inaczej, są sukiennice, to inaczej wygląda, i coś z tego przeniknie dalej. Nie jestem absolutnie przeciwko Ogrodowi, ale jestem za tym, aby co pewien czas, takie spotkanie zrobić jednak tutaj, i zaprosić przedstawicieli innych środowisk, którym trzeba uświadomić, Ŝe oni tej zieleni jednak mogą pomóc, jak równieŜ bardzo mocno zaszkodzić. Przewodniczący prof. Tomasz Nowak: Myślę, Ŝe miejsce spotkań zespołu to jest sprawa absolutnie otwarta. Prezydent Adam Grehl: MoŜemy się spotykać w róŜnych miejscach w zaleŜności od tematyki. MoŜemy teŜ, Ŝe tak powiem spotykać się w terenie. Wyszedłbym jeszcze z takim rozwiązaniem, Ŝe dedykujemy jedno spotkanie na przykład zieleni w miejscowym planie zagospodarowania i wtedy wyobraŜam sobie, Ŝe jest parę osób z biura i prowadzimy dyskusję. MoŜemy zrobić harmonogram do wakacji i ustalić, w którym momencie takie spotkanie się odbędzie. Bardzo mnie cieszy, Ŝe są chęci. Dyrektor ZZM Mieczysław Popławski: Tylko tak informacyjnie o standardach zieleni przyulicznej - to jest na bazie koncepcji, która opracowana była przez Pana profesora, wykonują aktualnie Pani Szopińska z Panią Rubaszek, wykonują dobór drzew przyulicznych. Przewodniczący prof. Tomasz Nowak: Nasadzenia historyczne, których juŜ nie mamy. Są ponadto inne rzeczy, które trzeba uwzględnić, Wrocław nie był wcale taki bogaty w gatunki, jakby nam się wydawało, to były proste klocki. Ale powinniśmy wiedzieć na czym stoimy, przygotować taki dobór we wniosku do Pana Prezydenta, który stwierdzi; „Tak, to jest dobre”. Natomiast to, czy Zieleń moŜe, czy nie, to ja myślę, Ŝe trzeba być większym optymistom. Wrocław zawsze był troszkę do przodu i niech tak będzie, nie moŜemy wykluczyć, Ŝe w najbliŜszym czasie zmieni się ustawa, mówiąca o pewnych wymogach formalnych, a poza tym samorząd ma stanowić, i takie prawo ma ten samorząd, więc zacznijmy korzystać. W najbliŜszym czasie wpłynie do sądu wniosek o zarejestrowanie Polskiego Towarzystwa Architektów Krajobrazu i zajmują się tym osoby z samej góry, to jest pierwsza działalność, a więc moŜe pojawi się coś, co jest izbą architektów krajobrazu. Chcę równieŜ Państwa powiadomić, Ŝe w sądzie rejestrowym we Wrocławiu jest juŜ wniosek o zarejestrowanie Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, towarzystwa reaktywowanego, działającego we Lwowie od 1924 roku, mimo Ŝe we Wrocławiu, poniewaŜ tak koledzy z Polski ustalili, a więc jest to równieŜ grupa osób, grupa profesjonalistów. I mam nadzieje, Ŝe miasto Wrocław, będzie działania Towarzystwa wspierać. To dwie takie informacje, mówiące, Ŝe coś tam się gdzieś dzieje. Ja dziękuję Państwu, przepraszam Ŝe tak duŜo mówiłem ostatnio, na przyszłość postaram się spotkania prowadzić, w miarę moich umiejętności. Dziękuję Państwu. Prezydent Adam Grehl: Bardzo pięknie dziękuję.

16

Przedstawiciel MKZ, pani Anna Ornatek: A wracając do fachowców proszę Państwa, jeŜeli mogę powiedzieć, jeśli chodzi o uzgadnianie projektów zieleni w procesie projektowym, dobrze byłoby Ŝeby Wydział Architektury, Biuro Rozwoju i jeszcze inne instytucje, Ŝeby zatrudniały na etacie przy najmniej po jednym architekcie krajobrazu. Jest to konieczne. PoniewaŜ ilekroć proponowałam rozwiązania dla Biura Rozwoju Wrocławia, to się okazywało, Ŝe taki fachowiec tam nie jest potrzebny. Przewodniczący prof. Tomasz Nowak: Myślę, Ŝe sprawnie działający główny Architekt Miasta Wrocławia potrafi sobie z tym poradzić, Ŝeby wszędzie mieć swoje „wtyczki”. Przedstawiciel MKZ, pani Anna Ornatek: Ogrodnik w tej chwili nie ma Ŝadnych uprawnień i praktycznie jego rola sprowadza się do tego, Ŝe ma na wszystkich krzyczeć. Prezydent Adam Grehl: Myślę, Ŝe będziemy o tym jeszcze rozmawiać. Bardzo Państwu dziękuję. Na tym protokół zakończono. Protokół sporządził Przewodniczący Zespołu Szymon Rozalski opiniująco – doradczego ds. zieleni miejskiej

1


z drugiego posiedzenia Zespołu opiniująco - doradczego ds. zieleni miejskiej,

zorganizowanego dn. 16.03.2009 roku w sali seminaryjnej Ogrodu Botanicznego we Wrocławiu.

Lista uczestników spotkania stanowi załącznik nr 1 do niniejszego protokołu. Przebieg posiedzenia stanowi załącznik nr 2 do niniejszego protokołu.

Program spotkania: 1. Zaopiniowanie Strategii Rewaloryzacji Parku Szczytnickiego we Wrocławiu

autorstwa Aliny Drapelli-Hermansdorfer i współpracowników. 2. Sprawy wniesione. 3. Przyjęcie protokołu z poprzedniego spotkania Porządek rozmów: 1. Przewodniczący prof. T.Nowak dokonał wprowadzenia, przedstawił program

spotkania, zapowiedział temat główny posiedzenia: opinia dot. Strategii Rewaloryzacji Parku Szczytnickiego we Wrocławiu oraz otworzył dyskusję.

2. Głos zabrała I.Bińkowska twierdząc, Ŝe w Strategii naleŜało uwzględnić cały obszar Wielkiej Wyspy, natomiast w Parku Szczytnickim nie wydzielać poszczególnych fragmentów a potraktować park jako całość terenów zieleni. Zapytała kto ma być docelowym uŜytkownikiem parku, twierdząc Ŝe jest to istotny fakt dla jego przyszłej funkcji.

3. Anna Ornatek - przedstawiciel MKZ, zauwaŜyła konieczność opracowania dla parku koncepcji programowo-przestrzennej, aby następnie etapowo przygotowywać projekty dla poszczególnych rejonów parku.

4. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer stwierdziła, Ŝe granice Strategii zostały określone w zleceniu. Docelowy park jest przeznaczony dla wszystkich grup uŜytkowników. Odpowiedziała na pytania dot.: terenów sportowych, parkingów. Przedstawiła koncepcję nasypów ziemnych-ekranów akustycznych dla Alei Wielkiej Wyspy.

5. Dyskusja na temat koncepcji ekranów i rozwiązań proponowanych dla otoczenia Alei WW (A.Ornatek, A.Drapella-Hermansdorfer,B.Urbanowicz, M.Popławski, T.Nowak). Przewodniczący zaapelował o powrót to głównego tematu spotkania.

6. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer podkreśliła istotną rolą komunikacji publicznej wokół parku, w tym koncepcję wahadłowego ruchu tramwajowego.

7. Bogdan Łukaszewicz – dyrektor WŚiR, zapytał o właściwą lokalizację Bramy KsiąŜęcej w parku. Swoje opinie wyrazili B.Urbanowicz, A.Ornatek.

8. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer wyjaśnia zamierzenia projektowe przedstawione w Strategii m.in. lokalizację bramy, zastosowane nazewnictwo i funkcje wprowadzane do parku.

9. I.Bińkowska wniosła uwagi i zastrzeŜenia do stylistycznego kształtowania fragmentów parku. Zasugerowała, Ŝe potrzebne jest stylistyczne zdecydowanie projektowe, jak równieŜ zachowanie walorów przyrodniczych i historycznych.

10. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer podkreśliła wartości poszczególnych części parku przy jednoczesnym ograniczeniu prac do minimum ingerencji.

2

Zastosowana w Strategii terminologia miała przywoływać historyczne wartości, natomiast elementy przestrzenne ułatwić identyfikację miejsc w parku.

11. Tematem dyskusji stało się ogradzanie terenów parkowych. B.Łukaszewicz zakwestionował konieczność grodzenia (przestrzeń swobodna). Prof. A.Drapella-Hermansdorfer tłumaczyła potrzebę podniesienia warunków bezpieczeństwa. A.Ornatek stwierdziła, Ŝe grodzenie nowych inwestycji przy Hali Stulecia i Pergoli jest uzasadnione z punktu widzenia konserwatorskiego. Wspomniała równieŜ o róŜnych wariantach ogrodzenia. M.Popławski - dyrektor ZZM, zaznaczył, Ŝe dla zapewnienia i utrzymania wyŜszego standardu zieleni, wymagane jest zabezpieczenie przestrzeni. I.Bińkowska zaproponowała, aby zamiast wygradzania nowych terenów, wykorzystać do zagospodarowania tereny, które posiadają ogrodzenia juŜ istniejące. Dyskusja wykazała brak zgodności i zastrzeŜenia dla grodzenia parku angielskiego. Prezydent A.Grehl zaproponował szukanie kompromisu pomiędzy naturalnym zabezpieczeniem parku a sztucznymi ogrodzeniami. Przewodniczący prof. T.Nowak – podsumował grodzenie całego parku jako rozwiązanie irracjonalne. Za dopuszczalne uznał jedynie grodzenie pewnych małych fragmentów. Podkreślił olbrzymie wieloletnie zaniedbania ogrodnicze.

12. Prof. Gospodarczyk zapytał czy koncepcja, a następnie projekt szczegółowy uwzględniają koszty finansowe. Inwestycja moŜe być trudna do realizacji ze środków miejskich w perspektywie lat. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer stwierdziła, Ŝe Strategia nie zawierała kosztów ze względu na brak wytycznych dla dalszego działania. Podkreśliła, Ŝe proponowane rozwiązania pozwolą osiągnąć efekt w bardzo szybkim czasie przy najmniejszych kosztach. Obecność obiektów UNESCO wymaga podniesienia rangi terenów przyległych. Prof. T.Nowak poruszył kwestię słuŜb mundurowych, które powinny zapewniać bezpieczeństwo w parkach.

13. Prof. Gospodarczyk poruszył problem parkingów i natęŜonej frekwencji odwiedzających park w momencie udostępnienia większej liczby atrakcji. Przypomniał dawne niezrealizowane plany parkingowe miasta. Prezydent A.Grehl w odpowiedzi przedstawił bieŜące plany utworzenia parkingów w rejonie Hali Stulecia, Ogrodu Zoologicznego oraz Ogrodu Chińskiego. Uwarunkował budowę parkingów od moŜliwości finansowych miasta. Podkreślił, Ŝe w obecnym momencie naleŜy zbudować całościową wizję parku, którą następnie uda się zrealizować.

14. Przewodniczący prof. T.Nowak poruszył wymagania norm dla terenów zieleni, z których wynika, Ŝe na 1,5 ha powierzchni parku powinien przypadać 1 ogrodnik.

15. Przewodniczący zarządził głosowanie nad wnioskiem nr 1. W czasie liczenia głosów przedstawiono sprawy organizacyjne, w tym sprawę wynagrodzenia dla członków Zespołu i propozycję przeznaczenia wynagrodzenia na zakup i posadzenie drzew w mieście. M. Popławski -dyrektor ZZM, wytłumaczył załoŜenia finansowania pracy członków zespołu. Podkreślił jak istotny w dyskusji jest indywidualny wkład kaŜdego z zaproszonych uczestników.

16. Prof. Gospodarczyk wniósł do dyskusji sprawę na kolejne posiedzenia: zieleń w pasie drogowym – ochrona przed zniszczeniem, rola straŜy miejskiej.

17. Przewodniczący prof. T.Nowak ogłosił wyniki głosowania nad wnioskiem nr 1: ZODZM nie zaopiniował pozytywnie całości Strategii Rewaloryzacji Parku Szczytnickiego. Przewodniczący zarządził głosowanie nad wnioskiem nr 2.

18. M.Popławski -dyrektor ZZM, wniósł do dyskusji temat na kolejne posiedzenia: Standardy zieleni przyulicznej dla miasta Wrocław.

19. M.Jarczewska zaproponowała termin przedstawienia koncepcji rewaloryzacji Parku Staromiejskiego i Promenady na odc. od ul. Świdnickiej do ul. Piotra Skargi.

3

20. Prowadzący prof. T.Nowak ogłosił wyniki głosowania nad wnioskiem nr 2: ZODZM zaopiniował pozytywnie do bardziej szczegółowego rozpatrzenia wybrane fragmenty Strategii Rewaloryzacji Parku Szczytnickiego.

21. Omówienie spraw organizacyjnych i zasad współpracy (prezydent A.Grehl, prof. T.Nowak, A.Drapella-Hermansdorfer).

22. M.Lipska wniosła do dyskusji temat na kolejne posiedzenia: Ogrodnik Miejski. Prezydent A.Grehl zgodził się wstępnie zarekomendować temat Prezydentowi Wrocławia.

23. M.Popławski - dyrektor ZZM, wniósł zapytanie dla tematu dyskusji na kolejne posiedzenia: opracowanie koncepcyjne i projektowe Terenów Wystawowych w Parku Szczytnickim.

24. I.Bińkowska zwróciła się do prezydenta A.Grehla z zapytaniem dot. odzyskania przez miasto dawnych działek Parku Grabiszyńskiego. Prezydent odpowiedział na pytania odnosząc się do zielonych terenów rekreacyjnych w parku.

25. Przewodniczący prof. T.Nowak zaproponował temat do dyskusji: „Wrocławskie Święto Kwiatów” z wykorzystaniem rzeki Odry.

26. Prezydent A.Grehl zwrócił się do zespołu z propozycją tematu: ul. Legnicka jako reprezentacyjna aleja wjazdowa do miasta. Opinie wyrazili: prof. F.Gospodarczyk, M.Jarczewska, B.Urbanowicz, prof.T.Nowak, A.Drapella-Hermansdorfer.

27. Przewodniczący prof. T.Nowak podsumował spotkanie, po czym zakończył posiedzenie Zespołu. Na tym protokół zakończono.

Głosowanie nad przyjęciem opinii: Wniosek nr 1 „ZODZM opiniuje pozytywnie Strategię Rewaloryzacji Parku Szczytnickiego we Wrocławiu autorstwa Aliny Drapelli-Hermansdorfer i współpracowników”. Prowadzący zarządził głosowanie. Za głosowało 3, przeciw 5, wstrzymało się 1. Ogłoszenie wyników. - W wyniku głosowania, w którym uczestniczyło 9 członków, ZODZM nie zaopiniował pozytywnie całości Strategii Rewaloryzacji Parku Szczytnickiego. Wniosek nr 2 „ZODZM opiniuje pozytywnie wybrane fragmenty ze Strategii Rewaloryzacji Parku Szczytnickiego we Wrocławiu autorstwa Aliny Drapelli-Hermansdorfer i współpracowników i wnosi o ich realizację”. Prowadzący zarządził głosowanie. Za głosowało 8, przeciw 0, wstrzymało się 1. Ogłoszenie wyników. - W wyniku głosowania, w którym uczestniczyło 9 członków, ZODZM zaopiniował pozytywnie do bardziej szczegółowego rozpatrzenia wybrane fragmenty Strategii Rewaloryzacji Parku Szczytnickiego.

4

Sprawy wniesione: - Promenada Staromiejska i Park M.Kopernika – wstępna koncepcja zagospodarowania. - Pasy zieleni miejskiej, zieleń w pasie drogowym – ochrona przed zniszczeniem. - Standardy dla zieleni przyulicznej miasta Wrocławia. - Ogrodnik Miejski. - Tereny Wystawowe w Parku Szczytnickim – opracowanie koncepcyjne i projektowe. - Ul. Legnicka – reprezentacyjny wjazd do miasta. - Wrocławskie Święto Kwiatów.

Przyjęcie protokołu z poprzedniego spotkania: Przyjęcie protokołu przesunięto na termin przyszłego posiedzenia.

Protokół sporządził Przewodniczący Zespołu Szymon Rozalski opiniująco – doradczego ds. zieleni miejskiej

1


z trzeciego posiedzenia Zespołu opiniująco - doradczego ds. zieleni miejskiej,


Lista uczestników spotkania stanowi załącznik nr 1. Przebieg posiedzenia stanowi załącznik nr 2.

Koncepcja wstępna autorstwa Margarety Jarczewskiej stanowi załącznik nr 3. Program spotkania: 1. Prezentacja wstępnej koncepcji Rewaloryzacji Parku M. Kopernika i Promenady

Staromiejskiej na odcinku od ul. Świdnickiej do ul. Piotra Skargi we Wrocławiu autorstwa Margarety Jarczewskiej - VERTIGO.

2. Sprawy wniesione. 3. Przyjęcie protokołu z posiedzenia z dn. 02.03.2009r. i z dn. 16.03.2009r. Porządek rozmów: 1. Przewodniczący prof. T.Nowak powitał członków Zespołu oraz zaproszonych gości,

wśród nich Pana Roberta Skolmowskiego – dyrektora naczelnego i artystycznego Wrocławskiego Teatru Lalek.

2. Poruszono sprawy organizacyjne dotyczące obsługi dziennikarzy i mediów (T.Nowak, M.Popławski, I.Bińskowska, L.Maluga, A.Drapella-Hermansdorfer). Przewodniczący zarządził głosowania jawne, w wyniku których ZODZM ustalił, Ŝe korespondencja mailowa nie będzie przekazywana do wiadomości mediów (wniosek nr 1) oraz wyraził pozytywną opinię w sprawie okazjonalnego zapraszania mediów (wniosek nr 2).

3. Margareta Jarczewska zaprezentowała wstępną koncepcję Rewaloryzacji Parku Mikołaja Kopernika i Promenady Staromiejskiej (opis koncepcji wstępnej stanowi załącznik nr 3).

4. R.Skolmowski, dyrektor Teatru Lalek przedstawił plany uŜytkowania parku. Priorytetem jest stworzenie dla dzieci miejsca, które będzie „najbezpieczniejsze na świecie”. W planach inwestycyjnych przygotowanie przestrzeni parku do infrastruktury technologicznej audio-video oraz sieci WiFi, w tym systemy nagłośnieniowe w sektorach parku, plenerowe projekcje filmów oraz monitoring całości. Przestrzeń biletowana, zamykana na noc, z ograniczeniem dostępu dla zwierząt. Przedsięwzięcia artystyczne na scenie przy Teatrze oraz wyjątkowa restauracja dla 400-osobowej widowni. Lokalizacja okazjonalnej kolejki parkowej, karuzeli, „ławki pomocy” oraz wykorzystanie w przestrzeni istniejącej zjeŜdŜalni teatralnej. Ekran akustyczny w miejscu dawnej strzelnicy, odbijający dźwięk i hałas uliczny.

5. Prof. T.Nowak zauwaŜył, Ŝe dla realizacji wizji, Teatr Lalek powinien posiadać prawo własności do terenu przekazane przez miasto. Zgłosił uwagi dot. lokalizacji placu zabaw w pobliŜu ulicy. Uświadomił, Ŝe zieleń parkowa natychmiast pochłonie dźwięk muzyki. Ponadto poprzez likwidację małowartościowej szaty roślinnej moŜna stworzyć przestrzeń dla widowni. Podkreślił, Ŝe zieleń o którą nie dba się ogrodniczo i kosmetycznie starzeje się w sposób nieestetyczny.

6. Anna Ornatek - przedstawiciel MKZ, wyraziła aprobatę dla planów wykorzystania parku przez Teatr Lalek, twierdząc iŜ jest to działanie właściwe dla obiektu. Ogród zawsze był

2

związany z Teatrem.Z konserwatorskiego punktu widzenia, poparła koncepcję ogrodzenia oraz scalenia terenów parku, przy jednoczesnym nie niszczeniu kompozycji.

7. Prof. F.Gospodarczyk zapytał czy fosa zostanie objęta granicami opracowania i jak wyglądają plany zagospodarowania skarp. Zwrócił uwagę na przebieg trasy rowerowej wzdłuŜ Promenady, w tym miejsca kolizyjne z ruchem pieszych oraz dostępem do fosy. Zapytał o lokalizację fontanny.

8. M. Jarczewska udzieliła odpowiedzi na pytania, prezentując pierwotny układ ogrodzenia i lokalizację fontann. Podkreśliła, Ŝe ze względu na zmiany w układzie funkcjonalnym, uzasadnionym jest przeniesienie figury na fontannę przy Teatrze.

9. Prof. F.Gospodarczyk zapytał o zagospodarowanie terenu pomiędzy ul. P.Skargi a parkiem oraz w jaki sposób rozwiązać problem komunikacji publicznej i lokalizacji parkingów dla uŜytkowników parku. M.Jarczewska określiła, Ŝe w tym miejscu koncepcja ograniczy się głównie do zmiany nawierzchni, z pozostawieniem pomnika M.Kopernika bez zmian.

10. R.Skolmowski zwrócił się z prośbą o pozostawienie fontanny w historycznym układzie, poniewaŜ wraz z elementami architektonicznymi stanowi miejsce do duŜym potencjale.

11. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer wyraziła pochwałę dla planów oŜywienia przestrzeni przy Teatrze. ZauwaŜyła problem ochrony akustycznej od strony północnej przy placu zabaw z moŜliwością wykorzystania ekranu akustycznego. Za kwestię dyskusyjną uznała dublowanie wejść do parku, zaproponowała ograniczenie ilości wejść ze względu na kontrolę i bezpieczeństwo. A.Ornatek wyjaśniła lokalizację wejść, w tym wjazdu technicznego oraz wejść głównych od strony Promenady i Teatru Lalek. Stwierdziła, Ŝe z punktu konserwatorskiego nie wyrazi zgody na budki dla portierów. Ponadto przestrzeń przy fontannie jest wystarczająco duŜa i wprowadzenie większego placu nie jest zadaniem koniecznym.

12. Prof. F.Gospodarczyk uświadomił, Ŝe utrzymanie trawników w mocno zacienionej przestrzeni parku będzie bardzo utrudnione.

13. Dr Leszek Maluga, jako „kompozytor Zespołu” zwrócił uwagę na istotne kwestie kompozycji i struktury przestrzeni parkowej oraz powiązań z otoczeniem. Na podstawie wizji terenowej zaakcentował widoki z zewnątrz (zza fosy), z wnętrza oraz osie widokowe. Pod dyskusję poddał kwestię zasłonięcia lub odsłonięcia wnętrz parkowych. Zwrócił uwagę na transparentność-przejrzystość zieleni w róŜnych porach roku. Zaznaczył potrzebę realnego kontaktu mieszkańców z wodą, z moŜliwością rozszerzenia zasięgu opracowania o tereny fosy. Dodał, Ŝe ścieŜka rowerowa jeszcze bardziej oddziela pieszych od wody. Dostrzegł temat komunikacji na osi wschód-zachód i północ-południe. Dyskusji poddał zasadność udostępnienia wejścia wschodniego oraz problem, jak połączyć fragmenty parku związane z przedstawieniami z codziennym Ŝyciem przestrzeni.

14. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer poparła uwagi L.Malugi odnośnie kompozycji parku. ZauwaŜyła, Ŝe w mieście brak kompleksowego i spójnego rozwiązania komunikacji wzdłuŜ Promenad. Przypomniała o dawnej koncepcji poprowadzenia kładki nad tafla wody, poniŜej światła mostów, jako płynnego przejścia pod ruchliwymi arteriami komunikacyjnymi.

15. A.Ornatek wyjaśniła, Ŝe projekt parku został poddany analizie kompozycyjnej i analizie planu zachowania. Uświadomiła, Ŝe dla akceptacji konserwatora konieczne będzie wykonanie dokładnej analizy historycznej.

16. M.Jarczewska potwierdziła, Ŝe projekt jest na wczesnym etapie prac i wymaga przeprowadzenia szczegółowych inwentaryzacji, analiz i uzgodnień. Przedstawiła główny kierunek zagospodarowania parku zgodny z planami Teatru Lalek. Podziękowała za wszelkie uwagi i zapowiedziała wprowadzenie rozwiązań w projekcie. Przewodniczący

3

prof. T.Nowak zgłosił zastrzeŜenia do formy pracy Zespołu, który powinien udzielać opinii dla prezydenta, nie konsultacji projektowych.

17. Prof. T.Nowak powrócił do sprawy prawa własności Teatru do terenu, uwaŜając dokumenty za istotne do realizacji planów inwestycyjnych. Zgłosił zastrzeŜenia do otoczenia placu zabaw oraz ścieŜek Ŝwirowych. Zaproponował praktyczne nawierzchnie terra-way.

18. Prezydent Adam Grehl zwrócił się z prośbą do Zespołu o uwagi dla całego procesu projektowego oraz doradztwo jak pogodzić funkcje na styku zieleń historyczna i dzieci. Podkreślił, Ŝe idea jest wymarzona. Przedstawił prace wykonane dotychczas oraz nowe projekty jako wyraz całościowego myślenia o fosach. Poddał dyskusji kwestię wejścia od strony zakładów kąpielowych, które uwzględniono w mpzp (w realizacji). Zasugerował, aby podczas wykonywanych obecnie prac budowlanych ogrodzenia parku, poprowadzić kompleksowo uzbrojenie technologiczne przestrzeni. Zaproponował udostępnienie kontaktu z wodą poprzez stworzenie tarasów widokowych lub schodów na skarpach. Podtrzymał koncepcje karuzeli, jako element wartościowy dla dzieci i wpasowany w charakter załoŜenia.

19. Przewodniczący prof. T.Nowak zaproponował, aby poruszone kwestie przedyskutować podczas spotkania terenowego w parku. Prezydent A.Grehl dodał, aby dla większej efektywności poddać obserwacji równieŜ fragment Promenady, który jest juŜ w końcowej fazie prac – odcinek od pl. Jana Pawła II do ul. Krupniczej. Prof. T.Nowak zwrócił się do A.Ornatek z prośbą o przygotowanie wytycznych konserwatorskich dla terenu i do M.Jarczewskiej z prośbą o przygotowanie na piśmie wystąpienia.

20. B.Łukasewicz -dyrektor WŚiR, stwierdził, Ŝe ekran akustyczny powinien być ostatecznością. Zaproponował rozwiązanie problemu poprzez ograniczenie ruchu drogowego ulicy Teatralnej.

21. Omówienie spraw organizacyjnych. A.Ornatek wróciła do tematu Parku Szczytnickiego. M.Popławski -dyrektor ZZM, zaproponował tematy dyskusji na kolejne posiedzenia: zagospodarowanie fragmentu Parku Szczytnickiego w obszarze dawnych terenów wystawowych przy Hali Stulecia ograniczonym Al.Dąbską oraz koncepcja zagospodarowania publicznego terenu zieleni przy Al.Kochanowskiego (lokalizacja w okol. Mostu Szczytnickiego, w sąsiedztwie dawnej przepompowni).

22. Przewodniczący prof. T.Nowak zaproponował temat do dyskusji: „wrocławska jemioła”. Przygotowanie raportu. Zachęcił Zespół do przesyłania zdjęć pod wskazany adres.

23. Przyjęcie protokołu z posiedzenia nr 1. Przyjęcie protokołu z posiedzenia nr 2 przeniesiono na następne spotkanie.

24. Przewodniczący prof. T.Nowak podziękował uczestnikom spotkania, po czym zakończył posiedzenie Zespołu. Na tym protokół zakończono.

4

Głosowania w sprawach organizacyjnych: Wniosek nr 1 „Czy ZODZM zgadza się na informowanie mediów odnośnie naszej korespondencji?” Prowadzący zarządził głosowanie jawne: - w wyniku głosowania ZODZM jednomyślnie ustalił, Ŝe korespondencja mailowa nie będzie przekazywana do wiadomości mediów. Wniosek nr 2 „Czy ZODZM jest za okazjonalnym zapraszaniem mediów, wtedy kiedy uzna to za stosowne?” Prowadzący zarządził głosowanie jawne: - w wyniku głosowania ZODZM wyraził pozytywną opinię w sprawie okazjonalnego zapraszania mediów. Sprawy wniesione:

− Wrocławska jemioła – raport. (T.N.) − Zagospodarowanie fragmentu Parku Szczytnickiego w obszarze dawnych terenów

wystawowych przy Hali Stulecia ograniczonym Al. Dąbską. (M.P.) − Koncepcja zagospodarowania publicznego terenu zieleni przy Al. Kochanowskiego

(lokalizacja w okol. Mostu Szczytnickiego, w sąsiedztwie dawnej przepompowni). (M.P.)

Przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia: Przyjęto protokół z posiedzenia z dn. 02.03.2009r.

Protokół sporządził Przewodniczący Zespołu Szymon Rozalski opiniująco – doradczego ds. zieleni miejskiej

1


z czwartego spotkania Zespołu opiniująco - doradczego ds. zieleni miejskiej,

zorganizowanego dn. 06.04.2009 roku na terenie Parku M. Kopernika oraz Promenad Staromiejskich we Wrocławiu.

Lista uczestników spotkania stanowi załącznik nr 1.

Uwagi zgłoszone do dyskusji podczas wizji terenowej stanowią załącznik nr 2.

1. Wizja terenowa Zespołu rozpoczęła się przed bramą parkową przy Teatrze Lalek.

Spotkanie poprowadzili prezydent A.Grehl oraz prof. F.Gospodarczyk. 2. ZODZM zgłosił element architektoniczny odkryty podczas wykopów fundamentowych

ogrodzenia do sprawdzenia przez konserwatora. Prezydent A.Grehl zgłosił zastrzeŜenia do

nieporządku na placu budowy. 3. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer zaproponowała formę ogrodzenia od strony północnej:

przezroczysty ekran akustyczny, wysokości ok. 2.0 m obudowany pasem krzewów,

umoŜliwiający wglądy do parku. Prezydent A.Grehl zaznaczył, Ŝe doskonałą formą osłony

jest zieleń wysoka – szpaler duŜych drzew. Zgłoszono temat do dyskusji: Ogrodzenie- izolacja od strony północnej, forma ekranu. R.Skolmowski – dyrektor Teatru Lalek, zaproponował ograniczenie ruchu ul. Teatralnej jedynie dla transportu tramwajowego.

4. ZODZM zwrócił uwagę na nawierzchnie projektowane w parku. RozwaŜono

zastosowanie nawierzchni TerraWay w zamian za nawierzchnie Ŝwirowe. Zgłoszono

temat do dyskusji: Nawierzchnie - parkowe, placu zabaw, karuzeli. 5. Poruszono temat szaty roślinnej w parku, w tym historycznych nasadzeń platanów.

Prezydent A.Grehl zwrócił się zapytaniem jaki system nasadzeń powinien być stosowany

na Promenadzie. Anna Ornatek - przedstawiciel MKZ, zgłosiła zastrzeŜenia do nasadzeń

jałowców, które nie nawiązują do XIX-wiecznego stylu parkowego. Zaleciła korekty lub

redukcje roślin. Wskazano potrzebę nawodniania polany trawiastej (prezydent A.Grehl) i całego parku (M.Lipska, A.Ornatek). Prezydent A.Grehl powrócił do tematu nasadzeń

Ŝywopłotu po przeciwnej stronie Podwala. Zaproponował wykorzystanie bluszczu jako

kontrastu dla jasnej okładziny piaskowca ogrodzenia parkowego. 6. Poruszono temat woliery w parku. A.Ornatek - przedstawiciel MKZ, wyraziła zgodę na

małą wolierę jako temat do rozpatrzenia, w tym kwestię formy i wkomponowania.

R.Skomlowski uzasadniał wykorzystanie woliery jako atrakcji dla dzieci. 7. Problem wejść do parku. Propozycja przesunięcia wschodniej bramy wejściowej na

południe, zgodnie z osią ścieŜki wzdłuŜ Promenady (A.Drapella-Hermansdorfer). Prezydent A.Grehl zastrzegł, Ŝe wejście do parku nie moŜe prowadzić po schodach

terenowych. R.Skolmowski zaproponował, aby plac zabaw pozostawić w naroŜniku, gdzie

jest osłonięty od ruchu pieszych poprzez wyniesienie terenowe. 8. Nawiązano do uwag kompozycyjnych nieobecnego dr-a L.Malugi: uwzględnienia osi

widokowych, szukania widoków z zewnątrz (równieŜ zza fosy) oraz od środka,

przejrzystości przestrzeni w róŜnych okresach roku. Elementy małej architektury tj. ławki

i latarnie, które zakłócają pole widzenia, powinny zostać usunięte. 9. I.Bińkowska powróciła do tematu historycznych nasadzeń drzew na Promenadzie.

A.Drapella-Hermansdorfer zauwaŜyła, Ŝe korzenie drzew podczas budowy będą

wymagały specjalnego obejścia ochronnego.

2

10. Zagospodarowanie od strony ul. Teatralnej. Dyskutowano nad sposobem urządzenia

terenu pod kątem pasa zieleni, miejsc parkingowych dla gości parku i ew. ścieŜki pieszo-rowerowej (A.Grehl, A.Ornatek, A.Drapella-Hermansdorfer). M.Jarczewska stwierdziła, Ŝe prace moŜe utrudniać magistrala wodna biegnąca pod

terenem. Prezydent A.Grehl naświetlił pomysł stworzenia przejścia od ul. Menniczej

(zapisy mpzp). 11. Fosa. M.Jarczewska stwierdziła, Ŝe kąt nachylenia skarp fosy jest zbyt duŜy, by

projektować zejścia do wody. Prof. F.Gospodarczyk wskazał na platany opadające do fosy

i problem roślinności - „łysiejące skarpy”. A.Drapella-Hermansdorfer podkreśliła, Ŝe fosa

i komunikacja wzdłuŜ Promenad powinny zostać potraktowane kompleksowo. Płynne

przejścia pod ruchliwymi arteriami komunikacyjnymi przy wykorzystaniu światła

mostów. A.Ornatek określiła fosę jako zabytek architektoniczny. Prezydent A.Grehl

zgłosił odrębny temat do dyskusji na przyszłe posiedzenia: Fosa jako załoŜenie.

12. I.Bińkowska zaproponowała aby Pomnik Amora na Pegazie otoczyć niskim ogrodzeniem

i kompozycją kwiatów.

13. Zgłoszono uwagi do projektu ogrodzenia Parku M.Kopernika – zły rytm słupów przy elewacji Teatru Lalek, brak przemyślanego układu przęseł pod kątem wglądów do

wnętrza parku – ogrodzenie jako rama widokowa (A.Drapella-Hermansdorfer). 14. Prezydent A.Grehl zwrócił uwagę na potrzebę aranŜacji zieleni przed kościołem BoŜego

Ciała (od str. Teatru Lalek) oraz zagospodarowanie otoczenia Pomnika B.Chrobrego, jako kluczowych elementów tego fragmentu Promenady.

15. Prezydent A.Grehl zapowiedział posiedzenie z udziałem BRW w tematyce „zieleń

w planach zagospodarowania przestrzennego”.

16. W ramach wizji terenowej dokonano konfrontacji z fragmentem Promenady, który jest juŜ

w końcowej fazie prac - odcinek od pl. Jana Pawła II do ul. Krupniczej. ZODZM zgłosił

następujące zastrzeŜenia: nawierzchnia – nierówne wykończenie ścieŜek z kostki

granitowej, słabe połączenia murków stanowiących obrzeŜa ścieŜek; zbyt małe

zróŜnicowanie nasadzeń kwiatów (unifikacja nasadzeń); kompozycje kwietników.

17. T.Minikowska, kierownik DIR ZZM, zapowiedziała zorganizowanie spotkania na

Promenadzie, przy udziale Miejskiego Konserwatora Zabytków, projektanta, inwestora, inspektora i kierownika budowy.

18. Prezydent A.Grehl oraz F.Gospodarczyk podziękowali uczestnikom spotkania, po czym

zakończyli wizję terenową posiedzenie Zespołu. Na tym protokół zakończono.



dr hab. Tomasz Nowak, prof. nadzw.

1


z piątego posiedzenia Zespołu opiniująco - doradczego ds. zieleni miejskiej,


Lista uczestników spotkania stanowi załącznik nr 1. Program „Współpracy Miast Europejskich” stanowi załącznik nr 2.

Koncepcja zagospodarowania terenu zieleni przy Al. Kochanowskiego stanowi załącznik nr 3 Program spotkania: 1. Koncepcja programowo-przestrzenna zagospodarowania publicznego tereniu zieleni

o przeznaczeniu rekreacyjnym przy Al. Kochanowskiego we Wrocławiu (lokalizacja w pobliŜu Mostu Szczytnickiego, w sąsiedztwie dawnej przepompowni) autorstwa pracowni: VROA architekci - Ł.Wojciechowski i NArchitekTURA - B.Haduch. Współpraca Miast Europejskich – „Poprawa konkurencyjności i atrakcyjności miast i regionów” – projekt promujący lokalne polityki zw. z zielenią publiczną i środowiskiem miejskim - M. Lipska.

2. Sprawy wniesione. 3. Przyjęcie protokołu z posiedzenia z dn. 16.03.2009r. i z dn. 23.03.2009r. Porządek rozmów: 1. Do udziału w posiedzeniu zaproszono Sławomira Piechotę - posła RP. Przemówienie

gościa nt. problemów osób niepełnosprawnych, w tym ułatwienia dostępu do Ogrodu Botanicznego oraz Ogrodu Zoologicznego. Propozycja, aby podczas projektowania i wykonania obiektów korzystać z konsultacji praktyków – osób niepełnosprawnych. Przewodniczący prof. T.Nowak zasugerował, aby temat został poruszony równieŜ podczas posiedzeń ZODZM.

2. Prof. F. Gospodarczyk zapowiedział pierwszy temat posiedzenia. Prezydent A.Grehl określił nowy węzeł komunikacyjny przy Al. J. Kochanowskiego jako miejsce przezbrojone. B. Urbanowicz przedstawiła zespół autorski, wstępne załoŜenia, które kierowały projektantami tj. zwieńczenie Osi Grunwaldzkiej oraz stworzenie miejsca dla codziennego przebywania ludzi. W koncepcji wzorowano się m.in. na pracach pracowni architektonicznej InGarden & Ewý Architekci.

3. Ł.Wojciechowski -współautor koncepcji, zaprezentował profile firm VROA Architekci oraz NArchitekTURA. Przedstawił idee koncepcji: zakończenie promenady dla rowerzystów, izolacja od hałasu ulicznego, zorganizowanie wszystkich elementów krajobrazu w jeden spójny obiekt. Przedstawił detale i zamierzenia projektowe: próbę pokonania róŜnicy wysokości terenowych, kaskadowy układ siedzisk dla nieformalnych spotkań, ławki, jako kosze na śmieci (koncepcja stanowi załącznik nr 3).

4. Prof. F. Gospodarczyk otworzył dyskusję nt. koncepcji. A.Drapella-Hermansdorfer pochwaliła rozwiązanie projektowe wpisane w teren. Przedstawiła uwagi dotyczące pola widzenia – widoków z perspektywy człowieka zbliŜającego się od strony Parku lub Mostu Szczytnickiego. Wniosła wątpliwości dotyczące braku akcentu -formy wysokiej oraz wątpliwości dotyczące zastosowania

2

kaskady ławek w miejscu hałaśliwym i zanieczyszczonym spalinami - zaproponowała pozostawienia dla terenu „zielonej obręczy”. T.Minikowska – kierownik DIR ZZM, stwierdziła, Ŝe przedstawione miejsce nie powinno pełnić roli rekreacyjnej, poniewaŜ funkcje tego rodzaju zapewnia pobliski park. Zaproponowała, aby ograniczyć wypoczynek ludzi na polance ze względu na zbyt duŜy hałas. Przedstawiła problem utrzymania duŜej ilości gabionów - uciąŜliwości wynikające z prac czyszczących oraz drogiej eksploatacji. Wskazała na przeinwestowanie miejsca. Pochwaliła ekran akustyczny i wyciszenie terenu, ale nie dla funkcji edukacyjno-rekreacyjnych. M. Jarczewska – pochwaliła koncepcję, jednak z propozycją wykorzystania do tego celu innego miejsca. Zaproponowała stworzenie akcentu wjazdu do Wrocławia. Przedstawiła obawy, iŜ miejsce po wybudowaniu mogłoby pozostać puste, pomimo załoŜeń projektantów. Zaproponowała przeniesienie funkcji rekreacyjnych do parku. Prezydent A.Grehl – nawiązał do wcześniejszej koncepcji zagospodarowania miejsca. Wskazał, Ŝe miejsce mogliby wykorzystywać studenci przechodzący na trasie z ul. W. z Brudzewa. Zaapelował o potrzebę znalezienia kompromisu dla przyszłej funkcji. Stwierdził, Ŝe rondo do spaceru dla pędzących ludzi moŜe się sprawdzić, jednak taras wypoczynkowy, ze względu na hałas uliczny, nie. Pod dyskusję poddał redukcję ilości siedzisk. ZauwaŜył, Ŝe Most Szczytnicki, który wcześniej sprawiał wraŜenie „bardzo lekkiego”, teraz stał się przezbrojony. Zaproponował, aby ścianę budynku na tyłach terenu zieleni udekorować malowidłem np. o tematyce Ŝartu. Zwrócił uwagę, aby nie przeinwestować terenu miasta gabionami, poniewaŜ zmieniają one krajobraz w zbyt przemysłowy. Rozwiązaniem mogłoby być obsadzenie gabionów zielonym bluszczem. Dla terenu zaproponował „lekkie zagranie zielenią z kontrastem” – ronda lub kwiatów, wykreowanie miejsca dla studentów, instalacji na styku z zielenią lub formy przestrzennej wtopionej w teren. I. Bińkowska – zwróciła się z zapytaniem, czy teren posiadał wcześniej wytyczne konserwatora zabytków. Stwierdziła, Ŝe bardziej oczekuje miejsca, które moŜna oglądać ze wszystkich stron, a mniej zapraszającego do wnętrza. Wskazała potrzebę stworzenia przed mostem miejsca, na którym moŜna „zwiesić oko”. M. Lipska – zaproponowała, aby teren zagospodarować przede wszystkim poprzez zieleń i ukształtowanie terenu, tak aby obserwatorom z ulicy stworzyć piękny widok. A. Drapella-Hermansdorfer – pochwaliła pomysł lekkiego podświetlenia terenu oraz poprowadzenie trasy rowerzystów z moŜliwością zawracania. Podkreśliła, Ŝe teren w koncepcji jest bardzo atrakcyjny. Za błąd wskazała brak stworzenia pod mostem przejazdu dla rowerzystów, który powinien być uwzględniony podczas wcześniejszej inwestycji remontu Mostu Szczytnickiego. Polanę wewnętrzną określiła mianem „angielskiej elegancji przegrodzonej kaskadami gabionów”. ZauwaŜyła, Ŝe gabiony mają obecnie coraz większe zastosowanie poza-przemysłowe, równieŜ, jako siedliska zwierząt, oraz jako wypełnione materiałami z recyklingu. Zapytała gdzie przewidziane jest odprowadzenie wody z pochyłej ścieŜki. Ponownie zgłosiła zastrzeŜenia do braku elementu wysokiego, z zapytaniem czy rzeczywiście jest w tym miejscu potrzebny. Prezydent A Grehl – przedstawił obawy dotyczące styku gabion-chodnik, m.in. utrudnienia w eksploatacji, zachowaniu czystości po zwierzętach, ludziach, odśnieŜania zimą i in. Zaproponował obniŜenie nasypu w koncepcji i takie wymodelowanie terenu, aby wał zasłaniał ścianę budynku mieszkalnego do czasu jego odnowy. Wyraził poparcie na lokalizację polany. Stwierdził, Ŝe zagospodarowanie przestrzeni powinno być atrakcyjne nie tylko dla kierowców samochodów, ale równieŜ dla pasaŜerów tramwajów i autobusów, oczekujących na przystanku.

3

B.Urbanowicz – wytłumaczyła potrzebę wielu funkcji, które zaproponowano w koncepcji. Na podstawie doświadczeń, stwierdziła, Ŝe teren jest wykorzystywany przez róŜne grupy odbiorców, które potrzebują tutaj miejsca odpoczynku. Zgodziła się, Ŝe skarpa od strony mostu powinna być łagodniejsza, aby pozostawić wgląd z tramwaju i autobusu. Zaproponowała, by na podstawie duŜego zakresu pomysłów przedstawionych w koncepcji wybrać rozwiązania praktyczne i oszczędne. Wyraziła swoją akceptację dla generalnej propozycji i ukształtowania terenu. Prof. F. Gospodarczyk – przedstawił opinię konsultowaną równieŜ z dr E. Szopińską i dr J. Rubaszek. Miejsce przedstawione w koncepcji nie spełnia warunków dla rekreacji, ze względu na duŜy hałas. Prof. Zaproponował, aby miejsce zagospodarować duŜą ilością zieleni, stworzyć rabaty kwiatowe, które ozdobią wjazd do miasta. ZauwaŜył, Ŝe oświetlenie terenu wygeneruje dodatkowe koszty eksploatacyjne. Zaakcentował, Ŝe studenci chętnie przebywają w pobliŜu rzeki Odry, zaproponował otworzenie mostu od strony rzeki. Ł. Wojciechowski -współautor koncepcji, wytłumaczył, Ŝe jednym z głównych załoŜeń było stworzenie miejsca generującego aktywności ludzi. Zwrócił uwagę na potrzebę „zdrowego miasta” i potrzebę ławek dla osób starszych. Wyjaśnił, Ŝe projektantom zaleŜało na wytworzeniu potencjału uŜytkowego miejsca, pobudzeniu studentów. WraŜenia widokowe obserwowane z przejeŜdŜających samochodów przedstawił, jako liniowy efekt postrzegania przestrzeni – porównując do budowy „horyzontalnego kadru filmowego”. Prof. F. Gospodarczyk – zakwestionował pozostawienie na terenie opracowania starych drzew-topól. Prezydent A. Grehl – zaapelował o poszukiwanie kompromisu pomiędzy pragmatyzmem utrzymania a otwartością i fantazją projektantów. A.Drapella-Hermansdorfer – wyraziła aprobatę dla aranŜacji przestrzeni nocą za pomocą energooszczędnego oświetlenia LED-owego, z poszanowaniem mroku i nocnego nieba. Prezydent A.Grehl – zwrócił uwagę na zachowanie harmonii dwóch terenów zieleni, zlokalizowanych po przeciwnych stronach Al. Kochanowskiego: terenu omawianego oraz strefy wejściowej do Parku Szczytnickiego. Przewodniczący T. Nowak – wyraził pochwałę dla wizji projektantów. Zasugerował, Ŝe teren mógłby pełnić rolę miejsca odpoczynku po przeprowadzeniu rozwiązań technicznych, zmniejszających zakres dB hałasu. Pod dyskusję poddał propozycję budowy przezroczystego ekranu akustycznego od strony ulicy oraz fontanny oczyszczającej powietrze – „woda spływająca po szklanych taflach”. Uzasadnił wykorzystanie oświetlenia LED-owego, jako rozwiązanie proste i energooszczędne. Wyraził jednak pewne zastrzeŜenia, dotyczące kierowania do omawianego terenu duŜych ilości ludzi. Prof. F. Gospodarczyk – stwierdził, Ŝe ze względu na krótki rok akademicki, studenci przebywający w mieści nie będą korzystali z omawianego miejsca rekreacji. Zaapelował, aby wykorzystać do tego celu Ogród Zdrowia i Promenady Wrocławskie. M. Jarczewska – wyraziła poparcie dla liniowych rozwiązań widokowych proponowanych przez projektantów. Zasugerowała, aby do omawianej przestrzeni nie zapraszać ludzi, natomiast teren potraktować przede wszystkim dekoracyjnie.

5. M. Lipska przedstawiła program Współpracy Miast Europejskich - projekt promujący lokalne polityki zw. z zielenią publiczną i środowiskiem miejskim. Program, w którym firma zieleń d.MPZ uczestniczy od 6 lat, program, podczas którego we włoskim mieście Cervia odbywają się festiwale kwiatowe. Gmina Wrocław została zaproszona do udziału w przyszłych edycjach programu.

6. Prof. F. Gospodarczyk otworzył dyskusję nt. przedstawionego programu.

4


Prezydent A.Grehl – wyraził entuzjazm i zgodę na współpracę miasta. B. Łukaszewicz – dyrektor WŚiR, zgłosił utrudnienia, jakie moŜe napotkać realizacja programu we Wrocławiu, w kwestii: obsługi projektów - brak przygotowania pracowników; oraz realizacji – firma musi być wybrana na drodze konkursu. Na podstawie doświadczeń stwierdził, Ŝe miasto które nie jest liderem projektu musi spełnić wiele wymagań miasta prowadzącego- Cervii, które zmniejszają jego szanse. Przypomniał o moŜliwych terminach naboru: czerwiec i grudzień. M. Jarczewska – przedstawiła przykład gm. Brzeg Dolny, która przystąpiła do programu „Urban Space” i otrzymała pomoc w postaci dotacji na realizacje. ZłoŜyła propozycję, aby ZODZM opracował wytyczne do projektu, które pomogłyby władzom miasta. Prezydent A. Grehl – zapowiedział spotkanie jednostek, które włączą się w projekt, m.in. WŚiR, ZZM. Spotkanie w terminie najbliŜszych dwóch tygodni. Poprosił o przekazanie dokumentów i wspólne konsultacje. Przewodniczący prof. T. Nowak – zasugerował inicjatywę, aby Wrocław został liderem projektu. Przedstawił przykładową tematykę: „woda w mieście” lub „32 lipca – Wrocławskie Święto Kwiatów” z propozycją zaproszenia innych miast tj. Wenecja, Londyn, jako partnerów. Przypomniał o zbliŜającej się dwusetnej rocznicy Wrocławskiego Ogrodu Botanicznego. A. Drapella-Hermansdorfer – przypomniała o zbliŜającej się setnej rocznicy budowy Hali Stulecia wraz z Terenami Wystawowymi w roku 2013. Zaproponowała, aby w obszarze Hali i Pergoli poszukać ciekawych miejsc dla zagospodarowania w ramach rocznicy. Prof. F. Gospodarczyk – zwrócił się do prezydenta z propozycją zorganizowania spotkania wydziałów Urzędu Miejskiego w celu współpracy w kwestiach zieleni. Przewodniczący prof. T. Nowak – zwrócił się z zapytaniem o moŜliwość uczestnictwa ZODZM podczas odbioru inwestycji zieleni. Prezydent A.Grehl – wyraził zaangaŜowanie miasta w sprawy zieleni. Zadeklarował, Ŝe miasto myśli o zieleni, szuka inspiracji i środków finansowych na realizację inwestycji. Przewodniczący prof. T. Nowak – poruszył problematyczną kwestię tzw. „dwóch państw w jednym mieście” w nawiązaniu do jednostek UM i ZDiUM. Brak spójności w działaniach dotyczących zieleni. M. Lipska – zgłosiła uwagi i zastrzeŜenie do zabiegów stosowanych przez ZDiUM, w tym zniszczeń roślin po sezonie zimowym. Prezydent A. Grehl – przedstawił problem w szerszym kontekście, wychodząc od błędów popełnianych przez projektantów, jak równieŜ przez firmy eksploatujące.

7. Przewodniczący prof. T. Nowak powrócił do tematu listu mieszkańca Wrocławia adresowanego do ZODZM z propozycją zaproszenia nadawcy na wybrane posiedzenie Zespołu. I. Bińkowska zwróciła uwagę na problem kształtowania zieleni w skali urbanistyczno-planistycznej. Prezydent A. Grehl poprosił o wyspecyfikowanie tematów, które ZODZM moŜe zakończyć do czerwca br. Zaproponował udział ZODZM podczas nowelizacji Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Wrocławia. Ponadto ustalono, Ŝe zostanie wyznaczony szczegółowy termin spotkania z BRW w Klubie Radnego, z moŜliwością zaproszenia autora listu. A.Drapella-Hermansdorfer poinformowała o wrześniowej konferencji krajobrazowej organizowanej przez wspólne siły trzech wrocławskich uczelni.

8. Przyjęto protokoły z posiedzenia nr 2 i 3. 9. Wyjście w teren i dyskusja w plenerze dotycząca zagospodarowania przestrzeni w pobliŜu

Ogrodu Botanicznego, pomiędzy ul.Mieszka I a ul. H.Sienkiewicza. Zapytanie prezydenta A.Grehla dot. tymczasowej funkcji miejsca: parking/ teren zieleni. W wyniku głosowania większość członków ZODZM wyraziła akceptację dla przeznaczenia terenu pod parking. Prezydent oświadczył, Ŝe podda pomysł pod analizę, po czym podziękował za spotkanie.

5

Sprawy wniesione: − List mieszkańca Wrocławia (T.N) − Harmonogram prac ZODZM (A.G.) − Spotkanie z BRW (A.G.) − Konferencja krajobrazowa (A.D.H.)

Przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia: Przyjęcie protokołu z posiedzenia z dn. 16.03.2009r. i z dn. 23.03.2009r.

Protokół sporządził Przewodniczący Zespołu

Szymon Rozalski opiniująco – doradczego ds. zieleni miejskiej


1


z szóstego posiedzenia Zespołu opiniująco - doradczego ds. zieleni miejskiej,


Lista uczestników spotkania stanowi załącznik nr 1 do niniejszego protokołu. Program spotkania: 1. Ogrodnik miasta Wrocławia. 2. Harmonogram prac ZODZM. 3. Wyjście terenowe do Ogrodu Botanicznego oraz dyskusja plenarna nt. gatunków

zalecanych do nasadzeń w środowisku miejskim. Porządek rozmów: 1. Przewodniczący prof. T.Nowak przedstawił program spotkania oraz przypomniał sprawy

wniesione podczas poprzednich posiedzeń. 2. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer poinformowała Zespół o swojej współpracy podczas

tworzenia dokumentu „Polska Polityka Architektoniczna. Polityka jakości krajobrazu, przestrzeni publicznej, architektury”, która powstaje w Warszawie. Zaproponowała przedstawienie w dokumencie informacji o pracach i poglądach ZODZM.

3. Prezydent A.Grehl zaapelował o ustalenie harmonogramu prac ZODZM do okresu wakacji. Poprosił o powrót do rozmów nt. Parku Szczytnickiego, zapowiedział spotkanie z BRW i rozmowy o zieleni w procesie planistycznym.

4. Prof. T.Nowak powrócił do sprawy listu od mieszkańca Wrocławia adresowanego do ZODZM. Podkreślił, Ŝe ZODZM jest Zespołem doradczym, powołanym do pomocy w podejmowaniu decyzji dla władz miasta. Poprosił o unikanie przekształcania spotkań Zespołu w forum dla mieszkańców. M.Popławski – dyrektor ZZM, zaproponował, aby podziękować za otrzymane listy, natomiast w odpowiedzi przesłać zapowiedź omówienia przedstawionych kwestii podczas przyszłych posiedzeń. ZODZM ustalił, Ŝe autorzy listów oraz mieszkańcy nie będą zapraszani do udziału w spotkaniach. M.Popławski zwrócił się z prośbą o zaopiniowanie standardów zieleni przyulicznej, które zostaną przedstawione podczas przyszłych spotkań. Prof. T.Nowak przypomniał potrzebę przygotowania podstawowego doboru gatunków nasadzeń dla Wrocławia. Zaproponował, aby przedstawić dobór gatunków, który zostanie opracowany, równieŜ podczas zjazdu szkółkarzy na Śląsku, w październiku, w celu uzyskania opinii specjalistów. Przypomniał o kartach doboru gatunków dla Wrocławia – podstawowe „klocki” gatunków do nasadzeń stosowane przez studentów i projektantów. Zapowiedział odpowiedź na pismo mieszkańca.

5. Przewodniczący prof. T.Nowak otworzył dyskusję nt. ogrodnika miasta Wrocławia. Prezydent A.Grehl wyraził entuzjazm i poparcie dla inicjatywy powołania stanowiska Ogrodnika Miejskiego. Poinformował o przygotowaniach do rozmowy z Prezydentem Wrocławia i otwartości ze strony Architekta Miasta. Zadeklarował, Ŝe we Wrocławiu zostanie utworzone stanowisko Ogrodnika Miejskiego. Decyzja zostanie podjęta jeszcze do końca czerwca br.. Zaapelował, aby zwrócić szczególną uwagę na profil osoby, która zostałaby wybrana na stanowisko Ogrodnika – osoby, z którą w przyszłości nastąpi ścisła współpraca.

2

Rozpoczęto dyskusję nt. profilu potencjalnego kandydata na Ogrodnika Miejskiego. Prezydent A.Grehl przedstawił rozwiązanie organizacyjne, w którym stanowisko Ogrodnika znalazłoby się Departamencie Architektury i Rozwoju. Osoba taka (Ogrodnik) funkcjonowałaby w zespole Architekta Miasta podobnie, jak obecny „Plastyk Miejski” – Ogrodnik, jako autonomiczne stanowisko podlegające Architektowi, ale równocześnie funkcjonujące ponad jednostką. Stanowisko Ogrodnika pozostawałoby w ścisłej współpracy z Zarządem Zieleni Miejskiej, jednak nie mieszcząc się organizacyjnie, w jednostce ZZM. Ogrodnik Miejski byłby partnerem dla Zespołu, osobą nadzorującą przenikanie funkcjonalne projektów pod względem zieleni. Powołanie funkcji Plastyka i Ogrodnika jest wyrazem zintegrowanego myślenia o przestrzeni. Obecnie część zadań naleŜy do kompetencji Plastyka, jednak miasto wymaga włączenia kwestii architektury krajobrazu – utworzenia nowej komórki. Prof. T.Nowak rozwaŜając profil potencjalnego kandydata przypomniał osobę Jana Szymańskiego – projektanta, architekta krajobrazu i pracownika zieleni. Prezydent A.Grehl stwierdził, Ŝe osoba na stanowisko powinna zostać wybrana na drodze konkursu. Profilem zawodowym powinna być bardziej architektem, ale z dobrą znajomością szaty roślinnej. A.Ornatek - przedstawiciel MKZ, wspomniała profil J. Szymańskiego - dobrego projektanta, architekta zieleni i nauczyciela. M. Lipska - stanowisko powinna objąć osoba, która dobrze zna materiał roślinny i posiada doświadczenie projektowe. M.Popławski przedstawił funkcje, które mógłby realizować Ogrodnik. Zwrócił uwagę na brak decyzyjności pracowników zieleni w kwestii wydawania opinii i wytycznych dla kształtu przestrzennego miasta. Przedstawił dwie propozycje docelowego powołania stanowiska Ogrodnika. Pierwszy wariant - w zespole Architekta Miasta, drugi wariant - zastępca merytoryczny ds. zieleni dyrektora ZZM. Prezydent A.Grehl równieŜ opowiedział się za powołaniem pierwszego stanowiska w ZZM, jednak nie z tytułem Ogrodnika Miejskiego, ale jako pracownika „w sztuce eksploatacji zarządzania parków”. Drugi Ogrodnik strzegący zieleni, ogrodnik o niŜszej randze, mógłby funkcjonować w ZDiUM. Prezydent przedstawił koncepcję „trzech ogrodników współdziałających lub szlachetnie rywalizujących ze sobą”. Przytoczył przykład z Poznania, w którym kluczem do rozwiązania sytuacji było powierzenie funkcji Ogrodnika osobie z pasją, osobie, która potrafiła egzekwować, pilnować i rozwiązywać problemy w mieście. Na podsumowanie zwrócił się z apelem o poszukiwania właściwej osoby, która mogłaby pełnić takie funkcje w ZZM i ZDiUM we Wrocławiu. Ogrodnik mógłby skupiać uwagę na projektach zieleni: specyfikacjach, wyborze, ocenie i in.. Sztuka polega na kompetencji i komunikowaniu się z innymi, poniewaŜ osoba taka nie powinna rozstrzygać, a bardziej konsultować. Przewodniczący prof. T.Nowak porównał funkcje jakie pełni aktualnie ZODZM do odpowiednika Architekta Zieleni Miasta, dyrektora ZZM stawiając w roli Ogrodnika, natomiast prezydenta do osoby decyzyjnej. To właśnie podczas posiedzeń powstają wizje, inicjatywy i pewne decyzje. Prof. poruszył równieŜ aspekty planowania przestrzennego. Podkreślił, Ŝe ZODZM słuŜy pomocą władzom Wrocławia, natomiast prezydenta A.Grehla, podczas posiedzeń, mógłby wyręczać równieŜ Architekt Miasta. Prof. F.Gospodarczyk przedstawił sylwetkę Pani Schulz z Poznania, jako osoby z pasją, aktywnej zawodowo i bardzo zaangaŜowanej - właściwej osoby na stanowisku Ogrodnika. A.Ornatek - przedstawiciel MKZ, wymieniła aktualne problemy towarzyszące zieleni w mieście. Wydział Architektury nie ma obowiązku Ŝądania projektów zieleni dla zagospodarowania przestrzennego danych fragmentów, jak równieŜ nie ma fachowców, którzy mogliby kontrolować projekty. Projekty zagospodarowania wchodzą w skład dokumentacji dla danego obiektu, jednak uwaga zwracana jest wyłącznie na przepisy

3

usytuowania budynku, drogi i przepisy p.poŜ. Podobnie wygląda sytuacja dla inwestycji drogowych. Zasugerowała, Ŝe najlepszym rozwiązaniem byłby usytuowanie architekta krajobrazu w Wydziale Architektury, jako osoby nadzorującej projekty pod kątem zagospodarowania przestrzennego i zieleni. Rozwiązanie administracyjne zmuszające do porządnego wykonania projektu. Ze względu na olbrzymią „lukę administracyjną”, podkreśliła potrzebę opracowania obowiązków i kompetencji architekta krajobrazu, oraz takie umiejscowienie stanowiska w Wydziale Architektury, aby umoŜliwić realne sprawowania funkcji. Zwróciła uwagę na problem w ustawodawstwie dotyczący braku zatwierdzania projektów wykonawczych w kwestii zieleni obiektów zabytkowych. Prof. T.Nowak zauwaŜył, Ŝe na stanowisko Ogrodnika, wcale nie musi zostać wybrana osoba z Wrocławia. Kandydat moŜe pochodzić np. z Niemiec, Holandii, Belgii, Czech lub innych państw. Wrocław stawia kryteria wyboru. Profesor przypomniał, Ŝe funkcjonowanie stanowiska musi zostać uchwalone przez Radę Miasta Wrocławia, jako akt obowiązujący. Wyraził swoją negatywną opinię dotyczącą „polskiej szkoły konserwacji zabytków”. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer przytoczyła przykład dobrze funkcjonującego Ogrodnika Miejskiego w ParyŜu - osoby o znakomitej wiedzy z zakresu materiału roślinnego, która podlegała przełoŜonemu, nie posiadającemu wykształcenia ogrodniczego, ale inŜynierskie i urbanistyczne. Zaproponowała umiejscowienie osoby o profilu ogrodnika równieŜ w BRW, w miejscu gdzie potrzebna jest specjalistyczna wiedza planistyczna. Osoba taka powinna wyróŜniać się znajomością ekologii krajobrazu Prezydent A.Grehl zaznaczył, Ŝe osoba taka, powinna być współpracownikiem wymienionych jednostek, natomiast nie pracownikiem biura. W BRW przesądza się nowe załoŜenia wizjonerskie, jednak potrzebne jest właściwe spojrzenie. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer stwierdziła, Ŝe w BRW brak właściwego spojrzenia. W uzasadnieniu przedstawiła rozwiązania parków rzecznych w Krakowie, porównując do Wrocławia, który posiada pięć rzek i piękne promenady, natomiast brak widocznego działania. Dr L.Maluga poparł uwagi dotyczące szerszego spojrzenia na zieleń w mieście. Podsumował wyobraŜenie o potencjalnym kandydacie, jego kompetencjach i moŜliwościach działania, porównując do osoby „super-wybitnej”. Stwierdził, Ŝe Ogrodnik Miejski mógłby być jednostką charyzmatyczną, która potrafiłaby, dzięki własnym wizjom, nadać kierunek pewnym przedsięwzięciom. Na podstawie doświadczeń uświadomił ponadto, Ŝe osoby takie, nie zawsze są łatwe we współpracy. Sumując wcześniejsze wypowiedzi Zespołu, podkreślił wyraźną potrzebę, aby uelastycznić cały proces przenikania informacji, koordynowania wielu kwestii zieleni w mieście – zadań, do realizacji których, potrzeba innych predyspozycji. Zaznaczył, Ŝe zakres kompetencji takiej osoby, wymaga prawidłowo dobranej osobowości kandydata. Dostrzegł, Ŝe najwaŜniejsze, centralne stanowisko mógłby objąć manager - zarządca projektów, kwestii zieleni i informacji, natomiast w róŜnych jednostkach - poszczególni ogrodnicy, na zasadzie „piramidy kompetencji” – od spraw organizacji, po szerokie pole działań twórczych. Prof. T.Nowak zaproponował, aby całe postępowanie rozpocząć od sprecyzowania zadań i celów, a w wyborze postawić na ludzi młodych i świeŜe spojrzenie. Dr I. Bińkowska zasugerowała, aby „wielkie wizje pozostawić wielkim planistom i zespołom z zewnątrz”. Zaproponowała, aby nie szukać jednej osoby o ogromniej, genialnej wiedzy, poniewaŜ takie osoby przewaŜnie uciekają z etatów urzędowych, pracują nad projektami. ZauwaŜyła, Ŝe lepszym rozwiązaniem jest otrzymać od takiej osoby dobry projekt, natomiast w dalszym etapie potrzebny jest kompetentny, rzutki i rzetelny człowiek, który we właściwy sposób pokieruje jego realizacją.

4

Prezydent A.Grehl stwierdził, Ŝe organizator musi posiadać pasję, wizję i zdolność współpracy z innymi, jak równieŜ wiedzę, jak się poruszać w strukturze urzędu. Powinien umiejętnie kierować sprawami organizacyjnymi, a jednocześnie być osobą kompetentną – „świecącą przykładem w urzędzie”. Zasygnalizował potrzebę odnalezienia 1-2 odpowiednich osób, natomiast za idealne rozwiązanie określił zespół, który mógłby się w przyszłości ukształtować i współdziałać.

6. Prof. T.Nowak powrócił do spraw wniesionych podczas poprzednich posiedzeń. Ustalono harmonogram prac ZODZM do końca czerwca br. Na tym protokół zakończono.

Sprawy wniesione: − Harmonogram prac ZODZM.

Harmonogram prac ZODZM:

− 18.05.2009 r. – Park Szczytnicki – zagospodarowanie fragmentu w obszarze dawnych Terenów Wystawowych przy Hali Stulecia ograniczonym Al. Dąbską z uwzględnieniem Parku Angielskiego tzw. Parku Göpperta (spotkanie terenowe).

− 15.06.2009 r. – Standardy w zakresie kształtowania zieleni wysokiej miejskich tras

komunikacyjnych (Ogród Botaniczny).

− 29.06.2009 r. – Spotkanie z BRW (Ratusz, Klub Radnego). Przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia: Przyjęcie protokołu przeniesiono na przyszłe posiedzenia.




1

PROTOKÓŁ R 07/2009

z siódmego spotkania

Zespołu opiniująco - doradczego ds. zieleni miejskiej, w dniu 18.05.2009 roku na terenie Parku Szczytnickiego we Wrocławiu.


Program spotkania: 1. Wizja lokalna dawnych terenów wystawowych Parku Szczytnickiego

w obszarze Hali Stulecia, oraz rejonie ograniczonym ulicami: ul. Wystawową, Mickiewicza, Al. Dąbską, Kopernika, Wróblewskiego wraz z Parkiem Angielskim.

2. Głosowanie nad wnioskiem dot. wygrodzenia terenów wystawowych.

Porządek spotkania: 1. Przewodniczący prof. T. Nowak poruszył sprawę pisma skierowanego do ZODZM z dn.

30.04.2009 r., dot. ulicy Koreańskiej twierdząc, że Zespół nie jest odpowiednim organem

do orzekania w tego typu sprawach.

Dr I. Bińkowska zauważyła, że kolejne nadesłane pismo jest sygnałem, że Zespół jest

obywatelom pomocny. Dr L. Maluga dodał, że jest to znak, iż Zespół jest zauważalny.

A. Ornatek – przedstawiciel MKZ, w nawiązaniu do pisma stwierdziła, że plany

miejscowe wymagają konsultacji z mieszkańcami we wcześniejszym terminie, zanim

zostaną uchwalone.

M. Popławski – dyrektor ZZM, oznajmił, że problem dot. ul. Koreańskiej jest w części już

rozwiązany, na przedmiotowym obszarze wykonano nasadzenia zieleni.

Prof. T. Nowak stwierdził, że pismo powinien otrzymać ogrodnik miejski, ponieważ

decyzyjność ZODZM jest równa zeru. Jest to sygnał, aby przyspieszyć powołanie

stanowiska ogrodnika.

2. Prof. A. Drapella-Hermansdorfer została poproszona o poprowadzenie spotkania pod

kątem przedstawienia pomysłów zawartych w opracowaniu pn. „Strategia rewaloryzacji

Parku Szczytnickiego we Wrocławiu”. Prof. zwróciła uwagę na słowo „strategia”, które

oznacza różne scenariusze i różne rozwiązania, działania obiektywne na podstawie wiedzy

i doświadczenia. Przedstawiła bieżące plany inwestycyjne tj. adaptację Pawilonu Czterech

Kopuł na muzeum, remont Hali Stulecia, budowę zaplecza gastronomicznego, budowę

fontanny multimedialnej oraz pozostałe atrakcje, stawiając pytanie, jak powinna wyglądać

polityka w tym obszarze. Zapytała jak zmierzyć się z masowością imprez oraz z ciągłą

eksploatacją szaty roślinnej (wg badań dr E. Szopińskiej na terenie może przebywać ok.

4.5 tyś. ludzi, z bezpiecznym marginesem). Równolegle należy zastanowić się, jak

podnosić atrakcyjność innych obszarów parku w perspektywie najbliższych 10-15 lat?

Prezydent A. Grehl poprosił o rozwiązanie kwestii budzących kontrowersje tj. ogrodzenie

terenu, przenoszenie obiektów w inne miejsca.

Prof. T. Nowak przypomniał, że ogrodzenie Parku Szczytnickiego nie zostało przyjęte

przez Zespół w pełnym zakresie. Zapytał, co jest niezbędne, aby przyjąć tak dużą grupę

ludzi, w nawiązaniu do rozwiązań stosowanych w innych państwach europejskich czy

Ogrodzie Botanicznym. Poruszył kwestie chodzenia po trawnikach, toalet, gastronomii.

�

2

Prezydent A.Grehl poinformował o planach budowy największego parkingu przy Hali

Stulecia. Największy parking może być wielokondygnacyjny. Renowacja otoczenia

nastąpi podczas remontu Hali. Obecnie jesteśmy w trakcie procesu. Prezydent

zapowiedział, że przedsięwzięcie ma służyć ludziom i jest zgodne z założeniami Maxa

Berga (projektanta Hali Stulecia).

M. Popławski – dyrektor ZZM, poinformował, że na spotkanie została zaproszona

projektantka arch. E.Sałaban, wszelkie głosy i uwagi zostaną uwzględnione.

Prof. F.Gospodarczyk zwrócił się z zapytaniem, czy parking mógłby zostać wybudowany,

jako rozwiązanie podziemne. A.Ornatek – przedstawiciel MKZ, zauważyła, że budowa

parkingu podziemnego, może obniżyć stosunki wód gruntowych, co jest niebezpieczne

dla drzewostanu i może w konsekwencji spowodować obumieranie drzew w parku.

Prof. A.Drapella-Hermansdorfer przypomniała propozycję parkingów strategicznych:

pierwszego - na drugim brzegu rz. Odry, za kładką do ZOO, drugiego – przy Alei

Wielkiej Wyspy, w pobliżu węzła komunikacyjnego, jako parking lekko „wtopiony” pod

nasypem ziemnym.

Dr L. Maluga zwrócił się z zapytaniem, jak rozdzielić masy ludzi korzystających z terenu.

Stwierdził, że należy przeanalizować źródła ruchu i front ludzi przychodzących od strony

ul. Dembowskiego. Dostrzegł, że należy szukać sposobu na dekoncentrację gromadzących

się ludzi.

M.Jarczewska dodała, że ważna jest również kwestia właściwego oznakowania.

Przytoczyła przykład parkingu przy ul. A.Mickiewicza, który ze względu na swoje

ukrycie, nie w pełni wykorzystany.

Prof. T.Nowak stwierdził, że wymagana jest strategia parkowania – opracowanie

logistyczne.

Dr L.Maluga przedstawił przykład z Meksyku – parkowanie liniowe, jako rozwiązanie

dla koncentracji (rozłożenie ruchu). Możliwość wykorzystania do parkowania ulic

obwodowych.

Prezydent A.Grehl przypomniał o dawnym pomyśle budowy parkingu pod płytą przy

Iglicy. Zaapelował, aby omówić nawierzchnię ścieżek wokół Hali Stulecia.

A.Ornatek – przedstawiciel MKZ, zwróciła uwagę na kwestię wygrodzeń od strony Hali

Stulecia i Pergoli. Prezydent A.Grehl dodał, że zastosowanie systemu niestałych ogrodzeń

od strony Pergoli, to jedynie miejscowa ingerencja. Podkreślił, że ogrodzenie terenu i jego

metody pozostawiają wiele dylematów.

3. Wizja terenowa – Pergola i najbliższe otoczenie.

Prof. T. Nowak stwierdził, że wygrodzenie terenu jedynie wewnątrz Pergoli jest

rozwiązaniem niemerytorycznym, niefunkcjonalnym i nieestetycznym. Postawił wniosek

dot. wygrodzenia całości terenu (wzdłuż ul. Mickiewicza, Ogród Japoński, ul. Kopernika,

bez Ogrodu Angielskiego), stworzenia wejść oraz biletowanego zwiedzania.

Prezydent A. Grehl poinformował, że kwestia dot. zakresu grodzenia zostanie przekazana

Prezydentowi Wrocławia.

M. Popławski – dyrektor ZZM, zwrócił uwagę na komercyjne wykorzystanie terenu przy

Hali, istnienie ogródków oraz niszczenie terenu.

Dr L.Maluga stwierdził, że wygrodzenie całego obszaru byłoby rozwiązaniem dobrym ze

względu na brak konieczność częstego wygradzania imprez organizowanych w otoczeniu

Hali. Brak ogrodzeń tymczasowych i płynącego z tego korzyści estetyczne.

Prezydent A. Grehl stwierdził, że drugim ruchem po zagospodarowaniu wnętrza Pergoli,

będzie obszar przy ul. Mickiewicza.

Dr I. Bińkowska zaproponowała, aby wejścia zabezpieczyć za pomocą odpowiednich

nasadzeń np. iglaków (również wzdłuż ogrodzeń). Nasadzenia o wysokości 0.80-1.20 m

nie rozwiązują problemu. Zwróciła się z zapytaniem przeciwko komu potrzebna jest

�

3

budowa solidnego ogrodzenia. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer w odpowiedzi stwierdziła,

że solidne ogrodzenie potrzebne jest przeciwko „masom” ludzi. Prezydent A.Grehl dodał,

że ogrodzenie stanowi również element psychologiczny i barierę. Konieczne jest

poszukiwanie kompromisu pomiędzy zabezpieczeniem terenu, a dostępem publicznym.

Prof. A.Drapella-Hermansdorfer zaproponowała powielenie ogrodzenia tj. w Ogrodzie

Japońskim - tej samej wysokości, w jednolitym stylu lub zmianę rozwiązania na inne.

Dr L. Maluga zwrócił się z zapytaniem czy ogrodzenie ma pełnić rolę bezpieczeństwa

czy funkcjonalną. Ogrodzenia dużych parków na świecie mają znaczenie funkcjonalne –

zabezpieczają przed masowością, przypadkowymi wejściami itp., natomiast nie przed

aktami wandalizmu. Monitoring pewnych miejsc, jako alternatywne rozwiązanie.

M. Jarczewska uzasadniła, że Hala z otoczeniem to obiekt wpisany na listę UNESCO,

a obiekty zabytkowe i muzealne są grodzone, biletowane, dozorowane i pielęgnowane.

Pozostaje kwestia mentalności ludzi i przeciwników grodzenia terenów publicznych

(protesty).

Prof. T. Nowak zaznaczył, że wstęp na fontannę, podobnie jak do Ogrodu Japońskiego

mógłby być płatny. M. Popławski – dyrektor ZZM, przypomniał o wcześniejszych

decyzjach stwierdzających, że wstęp na fontannę multimedialną będzie niepłatny.

4. Tereny wzdłuż ul. Mickiewicza.

Prezydent A. Grehl zwrócił się z zapytaniem, jak zagospodarować teren przy

ul. Mickiewicza. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer poinformowała, że wg Strategii, w tym

miejscu, okazjonalnie wystawiane byłby dzieła sztuki w nawiązaniu do terenów

wystawowych i ich idei. Teren trawiasty pełniłby rolę plaży z możliwością wypożyczania

leżaków i parasoli, przechowywanych w obiekcie obecnej toalety. Wewnątrz Pergoli

proponowano amfiteatralny układ ławek.

Prezydent A. Grehl zwrócił się z zapytaniem o stan zieleni wokół Pergoli. Prof. T. Nowak

w odpowiedzi stwierdził, że w tym miejscu potrzebny jest ogrodnik.

Przewodniczący prof. T. Nowak postawił wniosek nr 1:

„Czy ZODZM jest za porządnym, solidnym ogrodzeniem terenów wystawowych

w granicach ul. Mickiewicza, Wystawowej, Wróblewskiego, Kopernika do Al. Dąbskiej,

wraz z kasami i wejściówkami”. W wyniku głosowania ZODZM większością głosów

poparł wniosek.

Prof. A.Drapella-Hermansdorfer zgłosiła uwagi do dzielenia terenów wystawowych, nie

wpisując z zakres ogrodzenia Parku Angielskiego. A.Ornatek – przedstawiciel MKZ,

stwierdziła, że na granicy Parku Angielskiego i omawianego terenu jest ciek wodny, który

stanowi naturalną granicę, wobec czego nie powstanie również przestrzenna przegroda

w postaci płotu, co umożliwi połączeniu obydwu części. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer

stwierdziła, że ciek zimą nie stanowi żadnej przegrody. Propozycja pełnego ogrodzenia

obszaru wraz z Parkiem Angielskim.

5. Okolice Ogrodu Japońskiego.

Propozycja wykorzystania istniejącego ogrodzenia Ogrodu Japońskiego. Stworzenie

łatwiejszego wejścia „na wprost” w kierunku bramy wejściowej ogrodu (T.N., A.D.H.).

Prezydent A. Grehl dodał, że są to kwestie wymagające rozpracowania operacyjnego, na

bazie doświadczeń z eksploatacji ogrodu. Do korekty wskazał również: schody z Pergoli,

które „wchodzą” na ogrodzenie oraz nienaturalne „przymknięcie widoku” w kierunku

prawym. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer zaproponowała, aby przy okazji prac wyczyścić

„naleciałości” nasadzeń niezgodne z właściwym okresem historycznym.

Prezydent A. Grehl przedstawił propozycję zamiany dawnej ścieżki rowerowej wzdłuż

ul. Mickiewicza na żywopłot izolujący od hałasu tramwajów, ewentualnie sprawdzić

możliwość budowy nowych miejsc parkingowych. Zwrócił uwagę na przejścia przez

ulicę, które nie są przyjazne dla pieszych i wózków, a układ nie jest czytelny. Zwrócił się

�

4

z zapytaniem, czy granice Ogrodu Japońskiego nie wymagają skorygowania, otwarcia

przestrzeni i stworzenia naturalnego ciągu.

Dr L. Maluga przedstawił pomysł pozostawiania wzdłuż ul. Mickiewicza tylko jednej linii

szyn tramwajowych, przez co uzyskamy dodatkowy pas terenu pod ścieżki lub miejsca

parkingowe oraz zmniejszymy ruch i hałas. Prezydent A. Grehl poprosił, aby uwzględnić

pomysł w projektowaniu i realizacji.

6. Aleja Dąbska, Park Angielski.

Prof. A.Drapella-Hermansdorfer nawiązała do Parku Mużakowskiego, zaznaczając, że

Niemcy mają znakomita szkołę konserwatorską.

Prezydent A. Grehl zgłosił uwagi dotyczące nowych nasadzeń i kompozycji. Wskazał

kwestie wzgórza i alejek. Nasadzenia są niezgodne z właściwym okresem historycznym,

które przeczą idei parku angielskiego (A.D.H, T.N.). A. Ornatek – przedstawiciel MKZ,

stwierdziła, że nowe nasadzenia i prace w parku nie są uzgadniane z konserwatorem.

Prezydent A. Grehl zaapelował do ZODZM o przygotowanie się do rewaloryzacji

kolejnego fragmentu parku, który powiększa Pergolę i Ogród Japoński. Podkreślił, że park

posiada wszystko, co najcenniejsze – piękne założenie i drzewa. Zwrócił się z zapytaniem,

jak podnieść standard ogrodniczo. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer zaproponowała, aby

sprowadzić ogrodnika z Kew Gardens w Londynie, a nowe nasadzenia wykonywać

zgodnie ze sztuką ogrodową. Prof. T. Nowak stwierdził, że dla właściwego utrzymania

Parku Szczytnickiego konieczny jest stały ogrodnik – człowiek, który „włoży swoje

serce” od początku do końca realizacji.

7. Park Angielski.

Prezydent A. Grehl wskazał na potrzebę poszukiwania pomysłu na zagospodarowanie

wzgórza w Parku Angielskim. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer poinformowała, że

w Strategii wzdłuż Alei Dąbskiej proponowano ustawienie zestawu stolików i ławeczek,

stworzenie alejki spotkań towarzyskich. Na wzgórzu mogłaby pojawić się gra np. szachy

terenowe stylizowane na angielskie formy współczesne lub minipergola z wisterią

tworząca ramę widokową. Prezydent A. Grehl stwierdził, że wzgórze jest elementem

trudnym ze względu na zacienie i drzewa. Pomysł stworzenia okrągłej ławki w centrum

w wzgórza.

Dr L. Maluga stwierdził, że omawiany fragment parku najlepiej wygląda jesienią, kiedy

jest pełen mistycyzmu. Zwrócił uwagę na reżyserię przestrzeni. Przedstawił pomysł

stworzenia „kiosku” jako ambony, aktywatora miejsca w parku.

Prof. A.Drapella-Hermansdorfer wskazała, że na polanach w Parku Angielskim ponownie

pojawia się potrzeba umieszczenia leżaków. Prezydent A. Grehl zaproponował, aby

zaplecze gospodarcze dla leżaków znalazło się w miejscu dawnych baraków. Wskazano

potrzebę systematycznego nawadniania trawników na polanach (A.G., T.N.)

8. Kościółek drewniany.

Prof. A.Drapella-Hermansdorfer poruszyła kwestię głównego wejścia i odsłonięcia

widoków kościółka drewnianego. Wskazała, że drzewa rosnące przy obiekcie stanowią

zagrożenie, potrzebne jest odsłonięcie ekspozycji. E. Sałaban dodała, że drzewa rosnące

przy kościółku zagrażają jego konstrukcji. Zaproponowano drzewa do wycinki. Anna

Ornatek – przedstawiciel MKZ, poinformowała o braku zgody na wycinkę drzew ze

względu na cenny starodrzew.

Prezydent A. Grehl stwierdził, że niektóre elementy parku tj. amfiteatr, kolumna

Wilhelma, pomnik Diany, można rewaloryzować równolegle. Anna Ornatek –

przedstawiciel MKZ, przypomniała, że taki program jest w ZZM i następnym krokiem

będzie realizacja.

�

5

Dr L. Maluga stwierdził, że na terenie amfiteatru, sama kwestia urządzenia miejsca nie

rozwiąże problemu jego aktywności i dostępności. Aby zadziałało życie kulturalne

potrzebny jest gospodarz, który myśli o funkcjonowaniu tej przestrzeni.

Prezydent A. Grehl stwierdził, że adaptacja kościółka na kaplicę ślubów doda temu

miejscu kolorytu i ożywienia.

9. Aleja Dąbska.

Prezydent A. Grehl zwrócił się z pomysłem budowy małej oczyszczalni wody na cieku

wzdłuż Alei Dąbskiej, woda płynąca z Ogrodu Zoologicznego. M. Popławski – dyrektor

ZZM, wyjaśnił przebieg i funkcjonowanie wody zasilającej ciek w parku.

10. Pergola.

Prezentacja technologii remontu Pergoli. Anna Ornatek – przedstawiciel MKZ, wyjaśniła

potrzebę remontu: konstrukcyjnie belki poprzeczne Pergoli były w stanie grożącym

zawaleniem (elementy betonowe w formie koryta i konstrukcja drewniana). Dokonano

naprawy elementów zgodnie z zasadami konserwatorskimi. Ważna była kwestia doboru

odpowiedniej techniki oczyszczania i nakładania faktury. Głośniki poprzeczne

zamontowano w formie wiszącej.

Prezydent A. Grehl zapowiedział przyszłe prace w obszarze Parku Angielskiego. Za

istotne uznał zaprojektowanie zejścia pomiędzy Pergolą a fontanna, wygodnego dla

wózków i osób niepełnosprawnych, stworzenie miejsc sanitarnych. Zaapelował

o sformułowanie wytycznych do projektu Parku Angielskiego, zaplanowanie renowacji

z programem pielęgnacyjnym, tak, aby integrować i w perspektywie trzech lat

zagospodarować przestrzeń na setną rocznicę Hali Stulecia.

M. Popławki – dyrektor ZZM, przypomniał o rozwiązaniach proponowanych w Strategii:

aranżacja tarasowych zejść wewnątrz Pergoli, rozwiązania zejść dla niepełnosprawnych –

wariant możliwy do przyjęcia. Zwrócił się do ZODZM z zapytaniem o opinię. Opinia

konserwatora była pozytywna.


Głosowanie nad przyjęciem opinii:

Wniosek nr 1 „Czy ZODZM jest za porządnym, solidnym ogrodzeniem terenów wystawowych

w granicach ul. Mickiewicza, Wystawowej, Wróblewskiego, Kopernika do Al. Dąbskiej wraz

z wprowadzeniem kas i wejściówek”.

Prowadzący zarządził głosowanie.

W wyniku głosowania ZODZM większością głosów poparł wniosek.

Protokół sporządził: Przewodniczący Zespołu

Szymon Rozalski opiniująco – doradczego


dr hab. Tomasz Nowak,

prof. nadzw.

1


z ósmego posiedzenia Zespołu opiniująco - doradczego ds. zieleni miejskiej,


Lista uczestników spotkania stanowi załącznik nr 1 do niniejszego protokołu. Program spotkania: 1. „Propozycje standardów w zakresie kształtowania zieleni wysokiej miejskich tras

komunikacyjnych” autorstwa: dr ElŜbiety Szopińskiej i dr inŜ. arch. Justyny Zygmunt-Rubaszek.

2. Sprawy wniesione. 3. Przyjęcie protokołów z posiedzeń z dn. 06.04.2009 r., z dn. 20.04.2009 r.

i z dn. 04.05.2009 r. Porządek rozmów: 1. Przewodniczący prof. T.Nowak przedstawił program spotkania oraz prelegentów

prezentujących główny temat posiedzenia: dr ElŜbieta Szopińska, dr inŜ. arch. Justyna Zygmunt-Rubaszek oraz mgr inŜ. architekt krajobrazu Daniel SkarŜyński.

2. E.Szopińska rozpoczęła prezentację od przedstawienia zakresu merytorycznego opracowania, informując iŜ został on oparty o wytyczne oraz wyniki analiz materiałów przekazanych przez zleceniodawcę – Zarząd Zieleni Miejskiej. Przestawiła dwa podstawowe aspekty: 1-estetyka- zieleń drzewiasta, jako element ozdobny, towarzyszący, 2-akustyka miasta- postrzeganie zieleni, jako ekranu. Uzupełniając opracowanie o wiele dodatkowych funkcji, jakie zieleń pełni w mieście w odniesieniu do klimatu lokalnego, kompozycji, uwarunkowań przestrzennych. J.Zygmunt-Rubaszek przytoczyła przykład zagospodarowania ul. Nowowiejskiej nawiązując do zapisów w planach miejscowych, które przeszkodziły w modernizacji zieleni. Przedstawiła, jak kolizja róŜnych funkcji uniemoŜliwia zaprojektowanie zieleni wysokiej. Poinformowała o nowych rozwiązaniach technicznych, które umoŜliwiają obecnie wykorzystanie niewielkiej nawet przestrzeni dla pogodzenia zieleni wysokiej i funkcji infrastruktury drogowej m.in. miejsc parkingowych, tras rowerowych. E.Szopińska przedstawiła potrzebę przeprowadzania „analizy istniejących uwarunkowań” przed przystąpieniem do procesu projektowania, jako niezbędnego elementu dokumentacji projektowej. Jako problem wskazała zanikanie zieleni w mieście po wszelkich modernizacjach. Poinformowała o standardach obowiązujących na całym świecie (równieŜ obowiązujących w danym mieście). Stwierdziła, Ŝe bardzo waŜnym punktem standardów jest wybór materiału roślinnego, jak równieŜ budowa systemu korzeniowego. J.Zygmunt-Rubaszek poinformowała, Ŝe podstawą dla przygotowanych przedmiotowych standardów były materiały naukowców z Uniwersytetu w Waszyngtonie i Wielkiej Brytanii. Przedstawiła zaleŜności występujące pomiędzy parametrami drzewa a wymaganą szerokością i głębokością pasa ziemi dla nasadzeń bryły korzeniowej. Wytyczne opracowań zachodnich wskazują, Ŝe dla optymalnych warunków na 1m2 pow. korony przypada ok. 0.6 m3 gleby. E.Szopińska przedstawiła wymagania odległości pomiędzy drzewami wynikające z szerokości pasa dostępnego terenu i głębokości gleby

2

przygotowanej do nasadzeń. Przedstawiono wzory matematyczne na podstawie, których moŜna obliczyć, jakie odległości pomiędzy drzewami musimy przyjąć przy pewnej głębokości i szerokości pasa terenu i chodnika. J.Zygmunt-Rubaszek przedstawiła rozwiązania pomocne dla prawidłowego rozwoju drzew w środowisku miejskim tj. 1-tunele, systemy dla rozrostu bryły korzeniowej, 2-gleba strukturalna (kamienie i piasek w odp. proporcjach) pod drzewo, jako ochrona przed przemarzaniem, 3-boksy, komórki glebowe, jako rozwiązania dla ciągów pieszych, promenad (w miejscach gdzie gleba nie jest utwardzona). E.Szopińska omówiła warunki w środowisku miejskim. Przytoczyła stwierdzenie, Ŝe „zieleń przyuliczna Ŝyje o połowę krócej, niŜ podaje literatura” (prof. T.N.). Zademonstrowała przegląd parametrów w kryteriach klasy dróg. Drzewo jako forma przestrzenna (parametry, typ, pokrój). J.Zygmunt-Rubaszek naświetliła warunki polskiego ustawodawstwa. Przepisy polskie w porównaniu do norm zagranicznych określiła mianem niekorzystnych w kwestii dopuszczalnych odległości nasadzeń drzew w pasie drogowym – nie mniej niŜ 3,0 m od krawędzi jezdni. Poinformowała o pracach nad wrocławskim katalogiem drzew dla miejskich tras komunikacyjnych (BRW). Wspomniała o potrzebie napisania trybu postępowania dla projektantów oraz odstępstwach stosowanych podczas modernizacji. E.Szopińska stwierdziła, Ŝe potrzebna jest świadomość projektantów dotycząca moŜliwości sadzenia. Katalog zawiera gotowe schematy dla projektantów, przedstawiające rozwiązania sieci podziemnych oraz parametry dla drzew. Poinformowała o dostępnych obecnie sposobach kanalizowania instalacji, bezpiecznych dla drzew. Wskazała na trzy punkty, które uwzględniano we wszystkich dotychczasowo opracowanych standardach: 1-jakość materiału roślinnego, 2-ogromna dbałość o przygotowanie gruntu, 3-pielęgnacja w okresie pierwszych trzech lat. „-Trzy punkty, które przekładają się później na ekonomię, a więc oszczędności dla miasta.” Przedstawiła ponadto waŜną rolę kompletnej dokumentacji projektowej. W standardach zagranicznych powyŜsze zabiegi określano mianem „kontrolowania jakości środowiska”.

3. Przewodniczący prof. T.Nowak podsumował prezentacje i zaprosił Zespół do dyskusji. Przedstawione standardy pochwalił za próby parametryzacji, stwierdził jednak, Ŝe drzewa stanowią układ dynamiczny, który zmienia się w czasie i przestrzeni, o czym zapomniano w opracowaniu. Otworzył dyskusję pytaniem, jak powinien wyglądać następny etap prac. Prof. F.Gospodarczyk przytoczył słowa (...) „PokaŜ mi środowisko, w którym przebywasz, a ja Ci powiem kim jesteś”. W odpowiedzi na słowa prof. T. Nowaka zauwaŜył, Ŝe roślinność w mieście ma ograniczone warunki rozwoju. Zwrócił uwagę na sytuację, gdy podczas budowy instalatorzy nie zwracają uwagi na drzewa. Wskazał na trzy ulice: Powstańców Śląskich, Borowską odc. przy szpitalu, oraz Kamieńskiego, które wymagają obserwacji. Reasumując wskazał, na które elementy naleŜy zwracać szczególną uwagę: rola inspektorów nadzoru, słuŜb straŜy miejskiej oraz kwestia przetargów i właściwego wyboru firm. Prof. T. Nowak odnosząc się do dynamicznego rozwoju szaty roślinnej, zwrócił uwagę, Ŝe naleŜy zakładać, jak drzewo powinno wyglądać za x-lat. Drzewo to nie układ statyczny. Prezydent A. Grehl podziękował za opracowanie zlecone przez ZZM. Zaproponował ponowne przedstawianie tematu podczas spotkania z BRW. Zapowiedział, Ŝe proces przebiega w dobrym kierunku: standardy→przekaz do osób odpowiedzialnych→pozytywny przykład. Zaproponował, aby stworzyć ranking 5 lokalizacji w mieście lub wytypować kilka ulic, dla których zrobione zostaną „modelowe” projekty we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym (projekt badawczy). Zwrócił się z prośbą, aby wybierać miejsca łatwe, realne do wykonania na przestrzeni sezonów jednego roku (2-3 projekty/ rok), a następnie skoncentrować się na miejscach trudniejszych. Zaapelował, aby

3

dopracować katalog roślin dla Wrocławia, po czym przejść do kolejnego etapu – 2-3 „modelowych” projektów. „Zrobić mniej, a zrobić dobrze”. Poprosił o unikanie totalnej standaryzacji i zwracanie uwagi na ciekawe okazy drzew, które moŜna pozostawić np. okazałe drzewa w podwórzach. Poprosił, aby włączyć do standardów punkt dotyczący solidnych zabezpieczeń dla okazałych drzew. Dr L. Maluga przedstawił pozytywny odbiór zieleni Wrocławia zauwaŜany przez zagranicznych gości. Zwrócił się z zapytaniem: Czym są standardy? –„Standardy kojarzone z normami i wzornikami”. Wskazał dwie istotne kwestie, które mogą być efektem podejmowanych prac: unifikacja i uzyskanie „produktu podobnego”/ a zachowanie niepowtarzalnego charakteru miejsca. Autorom opracowania poradził, aby uporządkowali materiał standardów, w taki sposób, aby utworzyć 3 osobne komplementarne części: 1-metodologia opracowana dla Wrocławia (tu m.in. kompozycja, analiza miejsca, procedura projektowania), 2-standardy, ale w kategorii czterech ostatnich, prezentowanych plansz (projekt koncepcyjny, p. realizacyjny, realizacja, utrzymanie) - wtedy stworzymy narządzie dla urbanistów, architektów, wykonawców oraz materiał pomocniczy –„standardy jako norma, wzór”, 3-katalog – dobór roślin uwzględniający podejście racjonalne oraz specyfikę Wrocławia, z zaznaczeniem by nie dostarczać tutaj gotowych rozwiązań, a raczej pokazać dobre przykłady i takie rozwiązania, które we Wrocławiu się juŜ sprawdziły. J. Rubaszek uzasadniła, Ŝe standardy były chęcią uzyskania pewnych wytycznych dla architektów, które usprawnią im poruszanie się wśród branŜ „biologicznych”. A. Ornatek – przedstawiciel MKZ, wyraziła poparcie dla wypowiedzi i stanowiska L. Malugi. Stwierdziła, Ŝe standardy powinny dotyczyć warunków tworzonych dla zieleni – to jest standardem, natomiast nie reszta. Wskazała, Ŝe drugą istotną sprawą oprócz drogi jest zabudowa: doświetlenie, eksponowanie elewacji. Wskazała, Ŝe dodatkowo warto byłoby umieścić punkt dotyczący rewitalizacji załoŜeń zabytkowych. Przypomniała, Ŝe od lat 70-tych w praktyce stosowano katalogi z zestawami roślin dla spółdzielni mieszkaniowych, które nie były złym rozwiązaniem. Zaproponowała, aby po wcześniejszym uzgodnieniu praw autorskich, katalog doboru roślin umieścić na stronie internetowej Urzędu Miejskiego Wrocławia, tak by drogowcy i projektanci mieli do niego dostęp. Zwróciła się z apelem, aby ZDiUM obowiązkowo uczestniczył w spotkaniach Zespołu. Prezydent A.Grehl wyraził swoje przekonanie, do podjętych rozwiązań. Oznajmił, Ŝe naleŜy dąŜyć do uświadomienia wszystkim, jak istotna jest rola zieleni, oraz obudzić u zlecających poczucie troski i wymagań. Dr L. Maluga zaproponował podział opracowania na cz. metodologiczną i cz. standardów, które razem stworzą zgrabną kompilację wiedzy ogólnej, dla rozbudzania świadomości. E. Szopińska zgodziła się z uwagami merytorycznymi L. Malugi. Stwierdziła natomiast, Ŝe obecna sytuacja zieleni to katastrofa z punktu widzenia doboru. Konkursy na kubaturę - zarzuciła brak lub znikome elementy zieleni wokół olbrzymich obiektów kubaturowych. M. Jarczewska stwierdziła, Ŝe adresatem standardów nie powinni być projektanci, a pracownicy jednostek administracyjnych np. ZDiUM, poniewaŜ urzędnicy decydują o wymaganiach przetargów na konkretne inwestycje. Powinni stosować tego typu standardy i następnie wymagać od projektantów i wykonawców. Prof. T. Nowak dodał, Ŝe wymagać naleŜy od inspektorów nadzoru – „osoby na takim stanowisku, nie powinny mieć ściągi, a obszerną, fachową wiedzę”. Prof. F. Gospodarczyk zarzucił brak projektowania zieleni przy nowoczesnych budowlach, a jednocześnie zbyt duŜa swobodę w nasadzeniach wewnątrz prywatnych osiedli deweloperskich, których nikt nie kontroluje. Zarzucił brak interwencji ze strony straŜy miejskiej.

4

Prof. T. Nowak zauwaŜył, Ŝe potrzeba ogrodnika w mieście narasta z dnia na dzień. Poprawy wymagają olbrzymie zaniedbania ogrodnicze - „Nie sztuką jest mieć drzewo. Sztuką jest drzewo utrzymać”. Przedstawił pomysł stworzenia we Wrocławiu wzorcowej ulicy. M. Lipska poinformowała Zespół o przygotowanych doborach drzew, które moŜna skonsultować podczas posiedzeń. Zaproponowała by nie zapomnieć o krzewach liściastych i drzewach iglastych, bylinach i runie parkowym. Prof. T. Nowak nawiązał do rankingu drzew dla Wrocławia – 52 drzewa, zaproponował aby opracowanie, wysłać następnie do szkółkarzy i innych grup pod obrady. B. Łukaszewicz – dyrektor WŚiR zwrócił się do Zespołu z zapytaniem o umieszczenie wśród spraw wniesionych podręcznika dobrych praktyk oferowanego przez Federację Arborystów Polskich. Przewodniczący prof. T.Nowak oznajmił, iŜ temat ten nie jest przedmiotem do zlecenia. Prezydent A. Grehl zaapelował, aby w terminie do jesieni br. przygotować i opublikować standardy oraz katalog doboru gatunków sygnowane przez ZODZM. Prof. T.Nowak zapowiedział, Ŝe z początkiem listopada br. przygotowany zostanie pierwszy etap doboru dla Wrocławia. M. Popławski – dyrektor ZZM, wskazał potrzebę zlecenia Standardów. Wytłumaczył, Ŝe ulica Nowowiejska celowo znalazła się z zakresie opracowania – akceptowalne uzgodnienia w kwestii zieleni dla tej ulicy, uzyskano dopiero po roku starań. Stwierdził, Ŝe Standardy stanowią elementarz, który pozwoli znaleźć wspólny język z projektantami i drogowcami. Opracowanie celowo ograniczono do drzew – one stanowią punkt wyjściowy. Prof. T. Nowak poprosił o ponowne zreferowanie tematu standardów podczas spotkania z przedstawicielami BRW w Ratuszu Miejskim dn. 29.06.2009 r. wraz uwzględnieniem wniesionych uwagi. Podziękował inicjatorowi i Paniom prelegentkom. Prezydent A. Grehl – zwrócił się z wnioskiem, aby na następne posiedzenia wytypować 1-2 konkretne ulice na pilotaŜowy projekt wg standardów (np. wylot w kierunku Warszawy, ew. fragment ulicy Klecińskiej), a do końca roku wydać materiał.

4. Przewodniczący prof. T. Nowak poinformował o liście, który wpłynął pod adresem Zespołu. List dotyczył problemu nieczystości i miejsc wyprowadzania psów.

5. Przyjęto protokoły z posiedzeń z dn. 06.04.2009 r. z dn. 20.04.2009 r. i z dn. 04.05.2009 r. Na tym protokół zakończono.

Sprawy wniesione: − Przygotowanie modelowych projektów dla zieleni przyulicznej.

Przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia: Przyjęcie protokołów z posiedzeń z dn. 06.04.2009 r., z dn. 20.04.2009 r. i z dn. 04.05.2009 r.




1


z dziewiątego posiedzenia Zespołu opiniująco - doradczego ds. zieleni miejskiej,


Lista uczestników spotkania stanowi załącznik nr 1. Prezentacja „Zieleń w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego”

stanowi załącznik nr 2. Program spotkania: 1. „Propozycje standardów w zakresie kształtowania zieleni wysokiej miejskich tras

komunikacyjnych” autorstwa: dr ElŜbiety Szopińskiej i dr inŜ. arch. Justyny Zygmunt-Rubaszek.

2. Zieleń w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Wrocławia – Biuro Rozwoju Wrocławia.

3. Kierunki rozwoju zieleni w planach miejscowych – Biuro Rozwoju Wrocławia. 4. Sprawy wniesione. 5. Przyjęcie protokołu z posiedzenia z dn. 15.06.2009 r. Porządek rozmów: 1. Przewodniczący prof. T. Nowak przedstawił przybyłych gości oraz program posiedzenia. 2. J.Zygmunt-Rubaszek przedstawiła „Propozycje standardów...”- opracowanie, które

powstało na zlecenie ZZM, przygotowane na podstawie szeregu standardów zachodnich. Wytłumaczyła, Ŝe opracowanie na gruncie polskim jest novum. Cel głównym tematu – podstawa dla stworzenia obowiązującego dokumentu prawnego w zakresie kształtowania zieleni wysokiej wzdłuŜ dróg. Standardy mogłyby być wykorzystywane: 1) na etapie planowania - podczas sporządzania planów miejscowych, zwłaszcza działania na nowych terenach, uŜywanie „modelowych” rozwiązań byłoby gwarantem na to, Ŝe zieleń wysoka zmieści się w pasie drogowym, 2) jako materiał dla projektantów i wykonawców, który zapewni wysoki poziom realizacji, 3) jako materiał pomocniczy dla róŜnych jednostek, w celu rozstrzygania spraw spornych oraz tworzenia wspólnego poglądu na zieleń wysoką wzdłuŜ dróg. Opracowanie składa się z dwóch zasadniczych części: opisowej (podstawy teoretyczne i metodyczne) i technicznej (katalog modelowych rozwiązań w zakresie kształtowania zielenią wysoką dróg z uwzględnieniem infrastruktury podziemnej). E. Szopińska wyjaśniła, Ŝe zakres opracowania oparto na: szczegółowych wytycznych zleceniodawcy, wynikach analiz i dokumentacjach projektowych przedstawionych przez zleceniodawcę oraz wynikach obserwacji prowadzonych, jako jednostka naukowa dot. zmian następujących we Wrocławiu po realizacji nowych obiektów i dróg. Wyniki analiz dokumentacji projektowych pokazują, Ŝe funkcja zieleni sprowadzona jest jedynie do wymiaru estetycznego i elementu ozdobnego. Stwierdziła pomijanie funkcji oddziaływania zieleni na mikroklimat i klimat lokalny. Omówiono następujące kwestie: 1) podstawowe zasady projektowania zieleni zw. z klasami komunikacyjnymi, 2) podstawowy dobór zieleni stosowanej wzdłuŜ ulic (z pozostawieniem inwencji twórczej po stronie projektanta), 3) dokumentacja projektowa – zakres, szczegółowość

2

analiz i wyciąganie wniosków. Przedstawiono przykład ulicy Nowowiejskiej, gdzie charakter zabudowy i usług zmieniły priorytety, odsuwając rolę zieleni na dalszy plan. J.Zygmunt-Rubaszek zaprezentowała skrótowo „modelowe” rozwiązania w zakresie kształtowania dróg z uwzględnieniem zieleni wysokiej. RóŜne konfiguracje elementów nadziemnych dla poszczególnych klas dróg oraz przekroje z podziemnymi sieciami infrastruktury technicznej. Zaznaczyła, Ŝe optymalny efekt moŜliwy jest do osiągnięcia podczas pogodzenia branŜ. Skrótowo omówiono: techniki sadzenia drzew, formy przestrzenne, sadzenie zieleni wysokiej w pasach nawet 1-1,20 m, przy odpowiednio przygotowanej obj. gleby (na podst. badań prowadzonych w Stanach Zjednoczonych). E. Szopińska omówiła parametry dla drzew dojrzałych, odległości pomiędzy drzewami moŜliwe do modyfikacji przy odp. głębokości gruntu. Wybór materiału roślinnego przedstawiła, jako jeden z trzech głównych czynników warunkujących rozwój zieleni. 1) jakość materiału, 2) parametry sadzonki, 3) wielkość bryły korzeniowej. Oszczędności dla zarządcy. Gotowe tabele z parametrami dla drzew. Przedstawienie rozwiązań technicznych pomocnych w sadzeniu drzew.

3. Przewodniczący prof. T.Nowak podziękował prelegentkom i otworzył dyskusję. I. Bińkowska zwróciła się z zapytaniem o projekty w strukturze historycznej. Stwierdziła, Ŝe proponowane powinny być rozwiązania zgodne z załoŜeniami. E. Szopińska w odpowiedzi wyjaśniła, Ŝe punkt został uwzględniony, natomiast opracowanie dotyczy obecnych warunków, które są nieporównywalne z XIX wiekiem – rośliny mają trudniejszy start, dlatego wymagane są dodatkowe analizy, równieŜ z moŜliwością zachowania kryterium historycznego. Prezydent A. Grehl przedstawił intencję prezentacji i spotkania ZODZM, BRW, DAR, Architekta Miasta oraz jednostki realizującej – idea to zwracanie uwagi na parametry i moŜliwości pasa drogowego. Prof. T. Nowak dodał, Ŝe opracowanie zostanie do końca roku uzupełnione o propozycje doboru roślin dla miasta Wrocławia, uwzględniające aspekty historyczne, kulturowe i estetyczno-przyrodnicze. Intencją wszelkich prac byłoby wydanie materiałów w formie zarządzenia Prezydenta Wrocławia. Prof. A.Drapella-Hermansdorfer zaproponowała, aby w standardach uwzględnić aspekty nawadniania i gospodarowania wodą deszczową – jak najmniej wody odprowadzać do sieci kanalizacyjnej, a jak najwięcej na tereny zieleni. Jako projektant oczekuje w standardach informacji, które drzewa przynaleŜą do danej grupy, jaka jest ich bryła korzeniowa, która jest czynnikiem warunkującym rozwój. Prof. F.Gospodarczyk zaproponował, aby BRW przyjęło jako normę pozostawianie pasa szerokości 1-1,5 m, w którym moŜna sadzić drzewa. Stwierdził, Ŝe nie naleŜy opierać się na przykładach amerykańskich, poniewaŜ w Ameryce drzewa przyuliczne wymieniane są duŜo częściej niŜ u nas (całkowita wycinka i sadzenie nowych). Prof. T.Nowak podziękował za głosy w dyskusji, poprosił przedstawicieli BRW o zreferowanie zagadnień.

4. Anna Sroczyńska – Z-ca Dyrektora BRW, podziękowała za zaproszenie, po czym przedstawiła zagadnienia prezentacji: 1) problematyka zieleni w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Wrocławia, 2) dąŜenia realizowane w miejscowych planach.

5. Krystyna Halandyn – przedstawiciel BRW, zaprezentowała problematykę zieleni w Studium (pełna prezentacja stanowi załącznik nr 2). Studium wyznacza cztery podstawowe cele, spośród których, w kaŜdy moŜna wpisać zadania w zakresie zieleni. System terenów zielonych, jako jeden z podstawowych elementów struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta. Przedstawienie zespołów urbanistycznych, które wchodzą w skład terenów zielonych i otwartych (system zieleni obejmuje aŜ 33,5 % powierzchni miasta). Przedstawienie kierunków działania na terenach tworzących system

3

zieleni. Przedstawienie zakresu i ustaleń dla poszczególnych klas przeznaczenia terenów. m.in. szczególne zagospodarowanie terenów o niedoborze zieleni, całkowita likwidacja ogrodów działkowych na rzecz innych form zieleni. Przedstawienie zakresu rozwoju zieleni, ustaleń strefowych, elementów struktury. Przedstawienie procentowego nasycenia zielenią zalecanego przez Studium (zróŜnicowane w zaleŜności od zespołu urbanistycznego) i dąŜeń do zwiększenia nasycenia zielenią w zespołach i ogólnego wzrostu udziału zieleni w powierzchni miejskiej.

6. Anna Sroczyńska – Z-ca Dyrektora BRW, zapowiedziała drugą cz. prezentacji - Kierunki rozwoju zieleni realizowane w planach miejscowych. Przedstawiła podział zieleni w mieście na pięć grup. W dalszej części prezentacja wybranych planów miejscowych w trzech blokach: Blok I – zieleń w zespołach śródmiejskich i zabytkowych, Blok II – plany z duŜymi kompleksami zieleni (lasy, parki, zielone kliny), Blok III – zieleń podstawą kompozycji przestrzennej w zespołach zabudowy jednorodzinnej. Wytłumaczyła, Ŝe plan miejscowy to dokument specyficzny, sformułowany wg języka prawa. Plan miejscowy praktycznie nie ma wpływu na jakość zieleni. W dokumencie brak zapisu dotyczącego gatunków roślin, ich kształtu i koloru. Dlatego najwaŜniejszym pozostaje określenie wskaźników tzw. powierzchni biologicznie czynnej, dobranej dla danego zespołu urbanistycznego. W planie staramy się dla terenów zielonych dobierać obiekty, które mogą być dopuszczone oraz zapisać im odpowiednie gabaryty, warunki zabudowy i warunki zagospodarowania terenu. Planowanie przestrzenne to trzy podstawowe etapy działania: programowanie, sporządzanie planów i realizacja. Wyznaczone przez autorów ramy prawne, powinny doprowadzić do osiągnięcia efektu, którego się spodziewali.

7. Blok I - zieleń w zespołach śródmiejskich i zabytkowych. Paweł Cichoński - przedstawiciel BRW - plany, które realizują zapisy Studium i spełniają oczekiwania. W Starej część Miasta – mpzp Ostrów Tumski–Wyspy–Ogród Botaniczny (budowa mostów łączących wyspy, próby udroŜnienia nabrzeŜa, zwiększenie dostępności, nowe funkcje). Mpzp dla północnej i południowej części obszaru Na Grobli (powiązanie terenów zieleni ze ścieŜkami, moŜliwość podłuŜnego, ale i poprzecznego udostępnienia terenu za pomocą nowych kładek i mostów, połączenie nowych obiektów PWr ze starym kampusem, strefa Wrocławskiego Centrum Nauki w wieŜy ciśnień, nowa siedziba MPWiK). Na terenach poprzemysłowych mpzp w rejonie ul. Nyskiej. Mpzp w rejonie obszaru rozwoju Śródmieścia (brak realizacji ze względów właścicielskich – ogródki działkowe). Mpzp części zespołu urbanistycznego Osiedle Kosmonautów w rejonie ulic Idzikowskiego i Sterowcowej – oparty na dwóch osiach: mieszkalnej (realizowanej przez inwestorów) i terenów zieleni (zarezerwowanej na później). Mpzp Psie Pole Małomiasteczkowe, plan w trakcie realizacji (odciąŜenia od komunikacji rynku i części centralnej, zejście do dokładniejszej, bliŜszej realizacji skali: 1:200. 1:250, 1:500). Mpzp obszaru rozwoju Placu Grunwaldzkiego (wpisanie duŜych obiektów i enklaw zieleni na osi). Mpzp południowo-zachodniej części obszaru Starego Miasta – rejon ul. św. Antoniego (Promenada Staromiejska, ŚcieŜka Kulturowa Czterech Świątyń, nabrzeŜe fosy, kładka). Osobnym elementem planowania przestrzennego jest „trzeci wymiar” – przedstawianie relacji terenów zieleni do zabudowy, dominant i innych elementów - w postaci modeli.

8. Blok II – Plany z duŜymi kompleksami zielonymi (lasy, parki, zielone kliny). Wojciech Kotla - przedstawiciel BRW - tereny nadrzeczne i leśne, jako kluczowe w kształtowaniu systemu zieleni. Mpzp Klecina i Klin Kleciński. Mpzp Jagodno-Wojszyce oraz mpzp okolic ul. Mokronoska-Północ, Mokronoska-Zabrodzka, Klin Oporowski i Awicenny (f.przewietrzające). Mpzp części zespołu urbanistycznego Las Mokrzański (tereny lasów chronionych, f. ekologiczne, klimatyczne, hydrologiczne i inne, projektowanie terminali leśnych).

4

9. Blok III – zieleń w zespołach zabudowy jednorodzinnej. Monika Sochańska - przedstawiciel BRW - miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, czynniki decydujące oraz wytyczne dla obszaru: Maślic, Maślic Małych (zachowanie pierwotnego układu kompozycji, wody powierzchniowe w postaci oczek wodnych, kładki). Mpzp w rejonie Alei Batorego oraz dla zespołów urbanistycznych Klin Pustecki i Las Ratyński. Mpzp Jerzmanowo–Jarnołtów (plan w trakcie opracowania; czynniki decydujące rz. Bystrzyca, szpaler drzew). Mpzp Lamowice Stare (plan w trakcie opracowania; elementy naturalne jako czynniki decydujące). Mpzp Marszowice Malownicze (tereny zielone słuŜące mieszkańcom).

10. Przewodniczący prof. T.Nowak podziękował za prezentację oraz otworzył dyskusję. Prof. A. Drapella-Hermansdorfer – pochwaliła plany dla wysp staromiejskich. Zwróciła się z zapytaniem, co jest problemem zieleni we Wrocławiu odnosząc się do stanu zasobów po wojnie. Wskazała, Ŝe działkowcy stanowią największą grupę inwestorów, natomiast podczas prezentacji nie padła jednoznaczna odpowiedź, co zrobić z ogrodami działkowymi. Przypomniała, Ŝe powojenna toŜsamość zieleni polskiej była łączona z działkami ogrodniczymi. Zwróciła uwagę na brak nawiązania do struktury ekologicznej. Marszowice Malownicze określiła mianem „poraŜki malowniczości”. Stwierdziła, Ŝe strefa izolacyjna powinna wynosić ok. 200 m. Wskazała problem kompensacji przyrodniczej w nawiązaniu do wyceny krajobrazu w mieście. Stwierdziła, Ŝe naleŜy zmuszać projektantów do rekompensaty. Zaznaczyła, Ŝe w planach brak twórczego podejścia do wody – relacji z wodą w terenie, wodą opadową, zrównowaŜonym drenaŜem oraz zielenią dolin rzecznych. Zwróciła się z zapytaniem, czy w „mieście pięciu rzek” nie moŜna tworzyć parków rzecznych. Wyraziła wątpliwość odnośnie zagospodarowania pół irygacyjnych, które są reliktem, natomiast w planie mają zostać cz. zabudowane. Zwróciła uwagę, Ŝe naleŜy dąŜyć do przywracania wilgotnych łąk i terenów pseudo – bagnistych. Zasugerowała, Ŝe „przebojem” dla Wrocławia mogłyby stać się parki rolne – modne w Europie zachodniej. Skrytykowała sposób zabudowy terenów podmiejskich, twierdząc Ŝe są one obecnie „projektowane gorzej niŜ wieś”, a w przyszłości mają zostać wchłonięte do miasta. Powołując się na badania studentów francuskich wskazała potrzebę transformacji terenów wiejskich, natomiast nie rozbudowy nowych. Zwróciła uwagę na rodzące się konflikty społeczne. Stwierdziła, Ŝe planujemy wioski, które nie zapewniają miejsca pracy. A planujemy na rok 2050. Anna Ornatek – przedstawiciel MKZ, zwróciła uwagę na niepokojące przekształcenia ogrodów mieszkańców w osiedlach z lat 30, 40-tych . Poruszyła trzy kwestie: 1) brak planowania zieleni ogólnodostępnej dla osiedli, 2) niszczenie połączeń zieleni w mieście - nowe inwestycje, które niszczą ciągi zieleni pomiędzy parkami, 3) brak dobrej inwentaryzacji w skali układów zieleni przed przystąpieniem do planu. Wskazała potrzeba zatrudniania architektów krajobrazu w BRW. Iwona Bińkowska przedstawiła historyczny argument dla ogródków działkowych – działki w załoŜeniach miały być terenami otwartymi, połączonymi ze sobą alejami, a następnie połączonymi z terenami sportowymi. Mieszkańcom naleŜy uzmysłowić, Ŝe otwarte tereny działkowe mogą stanowić miejsce spacerowe oraz dobre połączenie komunikacyjne. Stwierdziła, Ŝe całkowite przekształcenie ogródków działkowych to „utopia”. Zwróciła uwagę na tereny sportowe – problem z wydzieleniami nowych terenów i udostępnianiem ich ludziom. E. Szopińska wyraziła swoje zadowolenie z powiększenia powierzchni zieleni w zapisach Studium i planów. Zgłosiła uwagi i zastrzeŜenia do stosowania pojęcia „tereny zieleni”. Wskazała róŜnicę pomiędzy powierzchnią zajmowana przez trawnik, a powierzchnią zieleni wysokiej. Zaapelowała, aby zapis dotyczący 25% „powierzchni biologicznie czynnej” stosowany w mpzp zamienić na zapis „zieleń wysoka”, poniewaŜ powierzchnia

5

biologicznie czynna moŜe być realizowana poprzez elementy o mniejszej wartości tj. kraty z trawą, parkingi, warstwę humusu. Przypomniała, Ŝe wskaźnik zieleni dawniej określał „jakość Ŝycia w środowisku miejskim”. M. Jarczewska wskazała uwagi w następujących kwestiach: 1) w zabudowie jednorodzinnej brak pasmowej zieleni ogólnodostępnej, 2) brak zieleni wysokiej w nowych osiedlach, w zamian ciasna zabudowa i jedynie ogródki mieszkańców. Zwróciła się z prośbą o planowanie większego udziału zieleni wysokiej.

11. Przewodniczący prof. T. Nowak podziękował BRW za zespołowe zreferowanie tematu. Zwrócił się z zapytaniem, czy „ekologiczny sposób myślenia w XXI wieku” ma ograniczyć się jedynie do minimalnych udziałów zieleni - dlaczego we wskaźnikach ujęto tak mały procent zieleni. Poruszył trzy kwestie: 1) wycena krajobrazu, 2) wycena środowiska, 3) rekompensata. Zaapelował, aby nie dopuścić do sytuacji, kiedy inwestor wyrządza większą stratę dla środowiska niŜ zysk. Stwierdził, Ŝe obecnie obserwujemy głównie straty. Zaproponował, aby wyceniać środowisko, wprowadzić w Studium zapisy dla ekologicznego miasta, uwzględnić dziedzictwo. ZauwaŜył, Ŝe moŜe zamiast zamieniać ogródki działkowe w park, lepiej zrealizować nowy park. Stwierdził, Ŝe gdyby w planowaniu wprowadzić rygor wyceny krajobrazu lub rekompensaty, wtedy przed kaŜdym przedsięwzięciem, więcej byśmy się zastanawiali.

12. Krystyna Haladyn – BRW, podkreśliła Ŝe prezentacja Studium dotyczyła jedynie terenów zieleni, ponadto pełny dokument zawiera rozdział poświęcony ochronie środowiska. Wytłumaczyła, Ŝe „pięć rzek Wrocławia” zostało opisane, przy czym zwróciła uwagę, Ŝe południe miasta jest ich pozbawione. W nawiązaniu do układu zieleni w mieście, wskazała dąŜenia do pozostawienia klinów zieleni (układ promienisto-klinowy). Wyraziła chęć realizacji zachodnich trendów w kształtowaniu zieleni, gdyby tylko inwestorzy oddali, w tym celu trochę terenów. Stwierdziła, Ŝe wycena krajobrazu jest bardzo dobrym pomysłem, jednak zespół BRW jest zbyt mały, aby opracować dodatkowe tematy. Sporządzane są studia ekofizjograficzne. Wyjaśniła, Ŝe nie wszystkie ogrody działkowe zostaną zlikwidowane, jednak wtedy problem zamykania ogrodów „na kłódkę” w ciągu dnia pozostanie. Studium proponuje zamianę ogródków dz. na róŜne formy zieleni.

13. Prezydent A.Grehl podziękował za wypowiedzi. Zwrócił uwagę, Ŝe w BRW równieŜ pracują ludzie z pasją. Stwierdził, Ŝe waŜna jest wraŜliwość na poruszane tematy. Zarówno w ZODZM, jak i w BRW mamy sojuszników, a spotkanie spełniło swój cel: wzajemnie usłyszeliśmy o troskach, obawach i myśleniu.

14. Przewodniczący prof. T.Nowak poprosił o przekazanie materiałów do archiwum Zespołu. 15. Przyjęto protokół z posiedzenia z dn. 15.06.2009 r.


Sprawy wniesione: Termin przyszłego posiedzenia ustalono na 21.09.2009r., Ogród Botaniczny, godz.12.00. Przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia: Przyjęcie protokółu z posiedzenia z dn. 15.06.2009 r.




prof. nadzw.

1

PROTOKÓŁ R 10/2009

z dziesiątego posiedzenia Zespołu opiniująco - doradczego ds. zieleni miejskiej,


Lista uczestników spotkania stanowi załącznik nr 1. Materiały prezentowane podczas posiedzenia stanowią załącznik nr 2.

Program spotkania: 1. Projekt zagospodarowania terenu Promenady Staromiejskiej na odc. od

ul. Świdnickiej do ul. Piotra Skargi wraz z Parkiem Mikołaja Kopernika we Wrocławiu autorstwa p. Margarety Jarczewskiej.

2. Projekt Rewitalizacji Bulwaru Xawerego Dunikowskiego we Wrocławiu autorstwa p. Piotra Żurawia.

Porządek spotkania: 1. Przewodniczący prof. T. Nowak przedstawił program spotkania. 2. M. Jarczewska zaprezentowała projekt zagospodarowania Parku Mikołaja Kopernika.

Skrótowe omówienie projektu (pełna prezentacja stanowi załącznik nr 2): odtworzenie układu z drugiej poł. XIX w. – układ alejek, przyjęcie zasady z główną osią parku biegnącą od Teatru Lalek w kierunku Wzgórza Partyzantów, trzy wejścia, stylizowana XIX-w. karuzela, woliera, przeniesienie placu zabaw do cz. płn-wsch., fontanna z rzeźbą „chłopiec z łabędziem” (odtworzenie formy XIX-w), likwidacja drugiej fontanny, duży plac wokół karuzeli. Autorka poinformowała o występujących na terenie parku trzech pomnikach przyrody i promieniu 15 m od pnia drzew – odległości, poniżej której nie można wykonywać prac budowlanych. Wykonano ekspertyzę dendrologiczną i poprzez uchwałę zmniejszono zasięg oddziaływania drzew pomnikowych do obrysu korony. Prezentacja wnętrz krajobrazowych w parku. Nasadzenia – nowe, drzewa zimozielone, uzupełnienia krzewów kwitnących, rabaty kwietno-bylinowe nawiązanie do stylu XIX-w. Dosadzenia roślin zgodnych stylistycznie. Dr I. Bińkowska zwróciła się z zapytaniem, na jakiej podstawie autorzy, tak dokładnie określi wiek drzew. M. Jarczewska w odpowiedzi wytłumaczyła, że wiek określano na podstawie tabel prof. Majdeckiego. Zakres projektu objął również Promenadę. Nawadniane rabaty pod drzewami, rozwiązania dla miejsc węzłowych – wejść do parku. Przerwanie ścieżki rowerowej (terra-way) w miejscu kolizji z pieszymi wejściami do parku. Ścieżka rowerowa przy budynku Proximy oddalona od bramy, stąd brak kolizji. W dalszym biegu ścieżka wychodzi do ul. Teatralnej i ul. Wierzbowej. Przy pomniku B.Chrobrego: nawierzchnia z płyt kamiennych łączonych z kostką – tutaj propozycja nawierzchni ścieżki rowerowej z kostki. Wejście na Promenadę od ul. Świdnickiej - propozycja wprowadzenia drzew w donicach (graby, oświetlenie) na przedłużeniu alei. Wejście od ul. P. Skargi – propozycja nowego zagospodarowania – próba odtworzenia układu słonecznego w nawierzchni (układ orbit) oraz w elementach (kule kamienne, drzewa oraz mniejsze nasadzenia formowane w kule). Prezentacja przekroju przez Promenadę, rzeźby na fontannie, woliery, karuzeli oraz opraw oświetleniowych.

�

2

3. Przewodniczący prof. T. Nowak otworzył dyskusję. Prof. A. Drapella-Hermansdorfer zwróciła się z zapytaniem o możliwość lekkiego odsunięcie karuzeli z osi symetrii na Wzgórze Partyzantów. Zaproponowała, aby fragment ścieżki w płn. części parku przeprojektować w taki sposób, aby później nie wytworzył się „przedept”. Podpowiedziała rozwiązanie zaobserwowane w Tivoli (Kopenhaga) – paliki z kwiatami sezonowymi, na których umieszczono rusztowania na kwiaty sezonowe, tworząc tzw. „drzewka kwietne” wokół założenia wodnego. Prof. F. Gospodarczyk zwrócił się z zapytaniem o systematyczne nawadnianie trawników. M. Jarczewska wskazała, że w projekcie dążono do zagospodarowania, jak największej ilości powierzchni trawiastych, a w całym parku przewidziano nawodnienie. Prof. F. Gospodarczyk stwierdził, że miejsce kolizji ścieżek pieszych i rowerowych można zabezpieczyć dodatkowym oznakowaniem i oświetleniem. M. Jarczewska stwierdziła, że przerwanie ścieżki w miejscu furtki nie ma uzasadnienia. Wprowadzone zostaną symboliczne „spowalniacze” w nawierzchni oraz oznakowanie. Prof. F. Gospodarczyk zwrócił się z zapytaniem dot. usunięcia jałowców, które szpecą i wprowadzenia roślin o większych walorach estetycznych tj. tamaryszek. Podkreślił, że materiał musi być bardzo dobry jakościowo. M. Jarczewska zaprezentowała plansze gospodarki drzewostanem. Większość jałowców w parku przeznaczono do usunięcia ze względów kompozycyjnych i potrzeb nowych ścieżek. Prof. F. Gospodarczyk zaapelował o przesunięcie karuzeli z osi. M. Jarczewska wyjaśniła, że karuzela znajdzie się za pomnikiem przyrody. Dr L. Maluga zwrócił uwagę, aby skupić się na detalach tj. karuzela, woliera, oświetlenie. Zgłosił uwagi do ładu plastycznego miejsca. Stwierdził, że wprowadzone ogrodzenie podkreśla jedność przestrzeni. Zaproponował plastyczne zestawienie elementów nieożywionych, które powinny być spójne i tworzyć pewną całość.. Jednorodna wizja plastyczna małej architektury. Zwrócił się z zapytaniem, skąd pomysł na formę rzeźbiarską na fontannie. M. Jarczewska wytłumaczyła, że odlew rzeźby jest odtworzeniem dawnej rzeźby z drugiej fontanny. Przyznała, że niechętnie podchodziła do umieszczenia karuzeli w projekcie, jednak została ona wybrana wcześniej. Poinformowała o ewentualnych możliwościach zmiany kolorystyki karuzeli. Dr L. Maluga stwierdził, ze użytkownikiem parku jest „obywatel młody”. Zwrócił się z zapytaniem o kolorystykę woliery. Zaapelował o nietworzenie „wesołego miasteczka”. Przewodniczący prof. T. Nowak postawił pytanie: „Czy park będzie nadal parkiem publicznym, czy ogrodem Teatru Lalek?” Stwierdził, że jeżeli „ogrodem”, i jeśli Miasto oraz służby historyczne to akceptują – to karuzela może powstać, a dodatkowo można dołączyć inne „odpustowe” elementy. To będzie atrakcją dla klienta Teatru Lalek. Dodatkowo zwrócił się z zapytaniem dlaczego w nasadzeniach dobierano rośliny toksyczne, dlaczego XIX-wieczne, a nie współczesne i dlaczego wpuszczono ruch rowerowy. Podsumował, że jeśli park ma zostać ogólnodostępny, to nie akceptuje karuzeli i prymitywnej woliery, porównując elementy do masywnego ogrodzenia. Stwierdził, że jeśli projektant „spełnia życzenia” dyrektora Teatru Lalek, to Zespół ds. zieleni jest zbędny i nie musi wydawać opinii w tej sprawie. Argumentacja trzech pomników przyrody, które są średniej jakości, nie jest przekonująca. Można było doprowadzić do wyjęcia drzew spod ochrony prawnej. Dr I. Bińkowska zwróciła się z zapytaniem, czy uwzględniono, że dawniej ogród był traktowany jako arboretum. M. Jarczewska w odpowiedzi zaprezentowała dobór gatunkowy, poinformowała, że wprowadzane i odtwarzane są nowe gatunki tj. Katalpa, Tulipanowiec, Sosna wejmutka. Prof. T. Nowak wyraził sprzeciw dla wprowadzania Sosny wejmutki.

�

3

Dr I. Bińkowska zwróciła się z zapytaniem o dobór roślinności niższej – ponieważ XIX-w. barwne kompozycje parkowe kształtowane były na tle zielonej trawy – i tak powinniśmy robić teraz, jeśli chcemy być konsekwentni. Podobnie dobór różnorodnych gatunków roślin, które przyciągały spacerujących Promenadą. Wskazała, że w przypadku ogrodu zamkniętego, znaczenie mogłyby mieć rośliny donicowe tj. bananowce czy palmy. Ponadto stwierdziła, że na bardzo małym obszarze połączono cztery style małej architektury. Zapytała, czy tego chcemy, czy jest to podyktowane przypadkiem. Zapytała również, czy szerokości dla nawierzchni w poszczególnych częściach Promenady będą rozwiązane analogicznie, tj. w cz. płd.-zach. Promenady funkcjonującej, czy szerokości nawierzchni ścieżek będą podporządkowane szerokościom rabat kwiatowych. M. Jarczewska w odpowiedzi poinformowała, że nie będą dokładnie tej samej szerokości, ze względu na odmienny charakter poszczególnych części Promenady historycznej. Prof. F. Gospodarczyk zwrócił się z zapytaniem, kto będzie w przyszłości opiekował się parkiem – Teatr Lalek, czy Miasto. Wyjawił swoje zastrzeżenia dot. opieki nad terenami oddanymi do użytkowania. Zarzucił firmom pielęgnującym zieleń brak fachowości. Stwierdził, że najlepiej byłoby powierzyć pielęgnację terenu dyrekcji Teatru Lalek i ogrodnikowi miejskiemu. Prof. T. Nowak w nawiązaniu oznajmił, że właśnie dlatego dążymy do powołania ogrodnika miejskiego. Słusznym byłoby przekazanie terenu ogrodnikowi – człowiekowi związanemu z danym obiektem. Poprosił o wyrzucenie z doboru gatunków: Kasztanowca białego, Klonu srebrzystego, Sosny wejmutki. Zaproponował postawienie wniosku „Czy ZODZM akceptuje projekt parku Teatru Lalek?” Dr L. Maluga zaproponował, aby przed postawieniem głosu do wniosku, uzasadnić swoją decyzję. Stwierdził, że teren na zewnątrz ogrodzenia traktuje, jako przestrzeń miejską i to spełnia warunki, natomiast wnętrze – solidnie zamknięte – przekonuje programem zagospodarowania przedstawionym przez dyrektora Teatru Lalek. Oznajmił, że akceptuje projekt, ale jako ogród Teatru Lalek. Przewodniczący prof. T. Nowak wyraził akceptację, zaproponował przeniesienie głosowania na następne posiedzenie. ZODZM większością obecnych poparł propozycję. (6 głosów „za”). M. Jarczewska dodała, że pierwotnie ogród był dedykowany obiektowi. Była to wtedy Resursa Kupiecka. Dziś jest to ogród dedykowany Teatrowi Lalek.

4. Przyjęto protokoły z posiedzeń z dn. 18.05.2009 r. oraz z dn. 29.06.2009 r. 5. P. Żuraw – autor Projektu Rewitalizacji Bulwaru Xawerego Dunikowskiego,

zaprezentował zakres opracowania. Poinformował, że projekt jest na etapie budowlanym. Omówił poszczególne części zagospodarowania terenu m.in. podkreślenie dawnych bastionów ceglanych: piaskowego i ceglarskiego, zejścia do wody, amfiteatr, możliwości cumowania łodzi, kładkę pieszo-rowerową pod Mostem Pokoju. (pełna prezentacja

stanowi załącznik nr 2). Podkreślił, że całość to przestrzeń miejska ogólnodostępna. Ideą było mocne związanie projektu z linią brzegową. Strefa I – przy bastionie piaskowym - zieleń jako relief przestrzenny, kształtowanie nasypów jako „mebli” przestrzennych do wykorzystania. Inwentaryzacje dendrologiczne – wycinki drzew ze względów sanitarnych, bezpieczeństwa linii brzegowej, czytelności przestrzeni. Stworzenie dwustronnych szpalerów drzew wzdłuż ciągu komunikacyjnego. Architekt podkreślił chęć urbanistycznej dyskusji nt. projektu. Jolanta Wnęk – Z-ca Dyrektora ZIM, dodała że cięcia drzew związane są z ochroną wałów przeciwpowodziowych i murów. Projekt zw. jest z likwidacją skutków powodzi. Strefa II – amfiteatr – „generujący sposób zachowania w przestrzeni”, otwarcie w kierunku wody. Zagospodarowanie otwartego placu przy budynku ASP – w nawiązaniu do ortogonalnego układu zabudowy i ulic – stworzenie „siatki” za pomocą struktury punktów - krzewy organizujące „gaj ozdobny” oraz elementy małej architektury – otwarta

�

4

ażurowa przestrzeń, do której można wnikać. Możliwość eksponowania prac studentów. Osie widoczności. Dodatkowo wzbogacenie przestrzeni nocą poprzez podświetlenie. Strefa III – dwustronny, symetryczny układ dojścia do kładki pieszej pod Mostem Pokoju, łagodne spadki ramp dla pokonania różnic wysokości terenu. Strefa IV – pas wzdłuż nabrzeża i skarpy (odc. przy Urzędzie Wojewódzkim) – tutaj nowa ingerencja - kontakt ludzi z wodą. Podporządkowanie kompozycji pod geometryczny łuk budynku Urzędu. Amfiteatralne zejście do podestu w miejscu obecnej skarpy. Powstanie przystań do cumowania łodzi, miejsca siedzące dla rekreacji. Nowy szpaler kolumnowych nasadzeń na koronie skarpy. Zmodularyzowanie przestrzeni do powtarzających się elementów, prefabrykaty z betonu. Prezentacja widoków w postaci wizualizacji.

6. Przewodniczący prof. T. Nowak otworzył dyskusję. J. Wnęk - Z-ca Dyrektora ZIM, stwierdziła że projekt został nietypowo postawiony na posiedzenie ZODZM, ponieważ rozstrzygany został na zasadzie konkursu. Wytłumaczyła, że sytuacja wymagająca uzgodnienia, zrodziła się w momencie zgłoszenia ASP zamiaru zmiany lokalizacji rzeźb. Akademia wyraziła swoje niezadowolenie dotyczące sposobu zagospodarowania bulwaru w bezpośrednim sąsiedztwie Akademii. Zwróciła się z zapytaniem, czy forma kształtowania przestrzeni jest sprzeczna z ideą kreowania przestrzeni miejskich. Stwierdziła, że Bulwar jest najdłuższym odcinkiem spacerowym wzdłuż rzeki w centrum miasta. Prof. T. Nowak poinformował, że Zespół może wydać jedynie opinię. J. Szewczyk – rektor ASP, podziękował za zaproszenie. Wyraził brak zastrzeżeń do projektu Bulwaru jako całości, natomiast do zagospodarowania miejsca przed Akademią Sztuk Pięknych. Miejsce wystawowe, plenerowe na Placu Polskim, gdzie studenci ASP spędzają czas. Rektor oznajmił, że Akademia ze względu na planowaną przebudowę drugiego obiektu przy ul. Traugutta, chciałaby przenieść na Plac inne funkcje tj. piece do wypalania, jednak proponowane zagospodarowanie terenu na to nie pozwoli. Stwierdził, że obecny pas nawierzchni trawiastej placu (pas szer. ok. 6.0m), w przyszłości zastanie zastąpiony przez „beton i żwir”. Zauważył, że ASP jest „odpychana” w stronę 100 m od Odry i od budynku. J. Wnęk - Z-ca Dyrektora ZIM, dodała, że trawniki będą pielęgnowane i utrzymywane w dobrej kondycji. J. Szewczyk – rektor ASP, zwrócił się z zapytaniem, dlaczego likwidowane są trawniki, gdzie studenci mogli odpoczywać na kocach, a wprowadzany jest beton. Piotr Fokczyński – Architekt Miejski, wytłumaczył, że dyskusja ma na celu wyjaśnienie nieporozumień. Zaletą projektu jest pasmowe traktowanie stref („przenikająca wstęga trawnika”). Obecne zagospodarowanie przestrzeni jest chaotyczne. Wyraził chęć maksymalnego utrzymania zieleni na placu i plenerowego wykorzystania przestrzeni. Nie zgodził się ze stwierdzeniem, że miejsce w przyszłości zostanie zamienione na „pas betonu”. Wytłumaczył, że jest to pas trzech stref. Przy budynku ASP brak jest chodnika, istnieje tylko rampa. Pomysł poprowadzenia chodnika dla gromadzących się studentów po stronie ulicy, sąsiadującej z placem, na przedpolu wejścia do Akademii. Natomiast obszar na placu, zagospodarowany jako galeria rzeźb, która może zmieniać się w dowolnej sekwencji. Nawierzchnia, to nie jest beton, a żwir. Dodatkowo oświetlenie elementów zieleni i wydobycie elementów eksponowanej rzeźby. Uporządkowanie przestrzeni w dobrym towarzystwie zieleni istniejącej i nowych „rygorystycznych” nasadzeń. Przewodniczący prof. T. Nowak oznajmił, że czas posiedzenia dobiegł końca. Stwierdził, że temat spotkania jest trudny i wymaga kontynuacji podczas przyszłego posiedzenia. Zauważył, że w dyskusji uczestniczą trzy strony, które mają rację: „projektanci chcą na siłę uszczęśliwić użytkownika terenu – studentów i profesorów sztuki. Chcą nauczyć artystów, jak tworzyć sztukę. Tutaj pojawiają się pewne nieporozumienia.” Przyznał też

�

5

rację, że przestrzeń powinna być zagospodarowana konsekwentnie. Pochwalił kontakt z rzeką, ale zauważył, że w projekcie brak jest pokazania drugiego brzegu rzeki. Zwrócił się z zapytaniem, czy Plac Polski musi zostać włączony do Bulwaru, dlaczego nie do ASP. Czy potrzebne jest uszczęśliwianie innych na siłę. Stwierdził, że potrzebne jest szukanie konsensusu. Zaproponował, aby spotkać się w terenie – na Placu, poprosił również o zaproszenie dendrologa, który uczestniczył w projektowaniu. A.Ornatek – przedstawiciel MKZ, wytłumaczyła, że projektant chciał stworzyć przestrzeń dla galerii – „salonu wystawienniczego ASP”. Żwirowa nawierzchnia placu, na której można by układać rzeźby i inne elementy. Nie niszczymy wtedy nawierzchni trawiastej ciężkimi elementami. Drzewka rozlokowano w taki sposób, by udostępnić przestrzeń dla ekspozycji (na 100m2). Drzewka są niskie, mają tworzyć rodzaj „gaju”. Dodatkowo zaprojektowano oryginalne miejsca do siedzenia i leżenia. J. Szewczyk – rektor ASP, stwierdził że podczas wcześniejszych uzgodnień nie było mowy o stworzeniu miejsca do ekspozycji, jedynie wyznaczenie dwóch miejsc. A.Ornatek – przedstawiciel MKZ, wyjaśniła że w założeniach przestrzeń od początku projektowano jako „salon wystawienniczy” dla ASP. Na placu pozostawiono wysokie drzewa, dodatkowo uzupełniono niskimi drzewami, aby stworzyć cień. Jednocześnie usytuowane w taki sposób, aby nie zasłaniały widoku na ASP, nie zacieniały, a dawały możliwość ekspozycji. Dodatkowo zielone powierzchnie trawnika, wokół istniejących drzew z współczesnymi elementami do sadzenia. Tak stworzył się ogromny „salon wystawienniczy”. Poprosiła rektora o współpracę i wspólne dopracowanie projektu. Przewodniczący prof. T. Nowak zaproponował, aby sprawę rozwiązać podczas następnego posiedzenia. Poprosił o sprecyzowanie opisowe zagospodarowania Placu Polskiego, wraz z detalami i drzewami. P. Fokczyński – Architekt Miejski, poprosił o przygotowanie danych (gabarytów obiektów) dla przestrzeni od ASP dla projektanta oraz materiałów dotyczących zieleni dla ZODZM, a także wniesienie powyższych kwestii pod obrady przyszłego posiedzenia Zespołu. Przewodniczący prof. T. Nowak podziękował uczestnikom dyskusji, po czym zakończył posiedzenie. Na tym protokół zakończono.

Sprawy wniesione: - Zagospodarowanie placu przed Akademią Sztuk Pięknych. - Termin przyszłego posiedzenia ustalono na 28.09.2009 r., Ogród Botaniczny, godz.12.00. Przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia: Przyjęcie protokołów z posiedzeń w dn. 18.05.2009 r. oraz 29.06.2009 r. Protokół sporządził Przewodniczący Zespołu



1


z jedenastego posiedzenia Zespołu opiniująco - doradczego ds. zieleni miejskiej,


Lista uczestników spotkania stanowi załącznik nr 1. Materiały prezentowane podczas posiedzenia stanowią załącznik nr 2.

Komunikat Nr 01/2009 stanowi załącznik nr 3.

Program spotkania: 1. „Projekt Rewitalizacji Bulwaru Xawerego Dunikowskiego we Wrocławiu” autorstwa

p. Piotra śurawia – zagospodarowanie Placu Polskiego przy Akademii Sztuk Pięknych.

2. Sprawy wniesione.

Porządek spotkania: 1. Prof. F. Gospodarczyk – Z-ca przewodniczącego, przedstawił program spotkania.

Przypomniał o kwestiach dyskusyjnych, wymagających ustalenia, poruszonych podczas posiedzenia w dniu 21.09.2009 r. Poinformował o materiałach przesłanych przez autora projektu Bulwaru, dotyczących małej architektury, zieleni i przykładów podobnych realizacji ze świata. Otworzył dyskusję.

2. Prof. Jacek Szewczyk – rektor ASP, poinformował Ŝe postulaty zgłaszane projektantowi w lipcu (lipiec 2009), nie zostały uwzględnione. Sytuacja jest patowa. Stwierdził, Ŝe krzewy na placu, mimo Ŝe piękne będą, przeszkadzały podczas plenerowego, wystawowego wykorzystania przestrzeni. Zaproponował, aby „pas betonu zamienić na trawę oraz zaprojektować mniej nasadzeń”. Piotr Fokczyński – Architekt Miejski, poinformował, Ŝe przez tydzień czasu sytuacja w sprawie projektu nie uległa poprawie. Stwierdził, Ŝe projekt stał się tematem posiedzenia Zespołu m.in. na wniosek rektora ASP. Miało dojść do spotkania pomiędzy ASP a projektantem w celu doprecyzowania pewnych kwestii. Wyjaśnił, w jaki sposób projektowano nawierzchnie placu. Przestrzeń była projektowana z myślą o Akademii. A. Ornatek – przedstawiciel MKZ, przedstawiła w szerszym zakresie przyszłe moŜliwości przestrzeni: powstanie wejście od strony Akademii do centralnego punktu Bulwaru – amfiteatru, trawnik z systemem nawadniającym, z moŜliwością swobodnego spędzania czasu. P. Fokczyński – Architekt Miejski, wyjaśnił, Ŝe proponowany układ nie jest dogmatycznie przyjęty i istnieją jeszcze moŜliwości przeprojektowania. Prof. J. Szewczyk poinformował, Ŝe jest gotowy do spotkań z architektem. Stwierdził, Ŝe wcześniej spotkał się z „usztywnionym” stanowiskiem inwestora. Jolanta Wnęk – Z-ca Dyrektora ZIM, wyjaśniła Ŝe „beton” pojawi się tylko w pasie 6.0 m chodnika. Prof. J. Szewczyk zapytał, dlaczego nie zwrócono się do ASP na etapie konkursu. Akademia określiłaby swoje potrzeby. Wyjaśnił, Ŝe ASP będzie w tej przestrzeni organizowała róŜne przedsięwzięcia, równieŜ dla Miasta. Wyraził obawy o zniszczenie zieleni projektowanej na placu. A. Ornatek – przedstawiciel MKZ, wyjaśniła Ŝe drzewka są niewielkich rozmiarów, posadzone w nawierzchni Ŝwirowej, stworzą rodzaj „salonu” (odległość pomiędzy drzewami 10.0 m, co tworzy place o pow. 100.0 m2).

2

Stwierdziła, Ŝe istnieje moŜliwość współpracy rektora z projektantem w celu wzbogacenia placu o zieleń. Dr L. Maluga zauwaŜył, Ŝe duŜo osób utoŜsamia się z projektem, co utrudnia dyskusję. Stwierdził, Ŝe sytuacja jest otwarta, ale niczego nie będzie się projektować „na kolanie”. ZODZM powinien zaopiniować projekt. Doktor wyraził swoją opinię dot. fragmentu – cała koncepcja bulwaru jest konsekwentna, plastyczna i podoba się. Sprzeciw budzi natomiast fragment placu. Poinformował, Ŝe przeprowadził wizję w terenie i jako projektant-architekt twierdzi, Ŝe plac powinien być moŜliwie najbardziej otwartą, publiczną przestrzenią do wykorzystania. Wszystko, co się tam pojawia, powinno jak najmniej ograniczać przestrzeń. ZauwaŜył, Ŝe istnieje moŜliwość oŜywienia miejsca – od kameralnych wystaw po plenerowe happeningi – aktywności Akademii i Miasta dla uniwersalnej przestrzeni. Przyznał, Ŝe piękne jest to, Ŝe front ASP moŜe generować wiele róŜnych wydarzeń, a dodatkowo powstaje przestrzeń kulturowa i otwarcie na rzekę. Przestrzeń o charakterze placu, ale nie z Ŝwirową nawierzchnią. A. Ornatek – przedstawiciel MKZ, dodała, Ŝe zastosowane zostaną nawierzchnie tj. w parkach miejskich, nawierzchnie na których moŜna ustawiać rzeźby. P. śuraw – autor projektu, poinformował, Ŝe projektowane są nawierzchnie systemowe tj. dla obiektów sportowych. Dr L. Maluga zauwaŜył, Ŝe potrzebne są nawierzchnie, które wytrzymają imprezy masowe. Powinna zostać utworzona duŜa wolna przestrzeń, a drzewka nie powinny wchodzić w koligacje. Prof. J. Szewczyk – rektor ASP, zwrócił się z zapytaniem, po co 6.0 m pasa betonowego chodnika przed Akademią. Poprosił o udostępnienie większej przestrzeni, zamianę lub zmniejszenie nawierzchni pasa betonowego. A. Ornatek – przedstawiciel MKZ, zauwaŜyła, Ŝe moŜliwa jest zmiana nawierzchni na Ŝwirową. NaleŜy to uzgodnić z projektantem. P. śuraw – autor projektu, stwierdził, Ŝe moŜliwe jest dostosowanie pasa dla większej ilości trawnika z „perforacją” przejść, połączoną z miejscami do siedzenia. Prof. J. Szewczyk – rektor ASP, zwrócił się z prośbą o udostępnienie pasa oraz miejsca na placu. P. śuraw – autor projektu, stwierdził Ŝe nie jest potrzebny, aŜ tak duŜy plac. Wyjaśnił, Ŝe projektanci chcieli uporządkować przestrzeń i ruch. Prof. J. Szewczyk zapytał, dlaczego projektanci nie zwrócili się do Akademii wcześniej, a dopiero w momencie, gdy pojawiła się potrzeba zmiany lokalizacji rzeźb Akademii. Prof. F. Gospodarczyk poinformował, Ŝe podczas wizji w terenie zauwaŜył duŜo starszych, niepotrzebnych drzew m.in. owocujące grusze, bez czarny, grupę robinii. Dodał, Ŝe istotnym problemem jest brak miejsc parkingowych, równieŜ miejsc dla pracowników. P. Fokczyński – Architekt Miejski, poinformował Ŝe zarządca terenu prawdopodobnie nie udostępni parkingu. J. Wnęk – Z-ca Dyrektora ZIM, dodała Ŝe projekt bulwaru nie przewiduje funkcji parkingowych. Poinformowała o korespondencji w tej sprawie pomiędzy ASP a ZDiUM. A. Ornatek – przedstawiciel MKZ, poinformowała o planach parkingowych Miasta: budowa parkingu przy ul. Bernardyńskiej pomiędzy budynkiem TP a przychodnią na Pl. Dominikańskim. P. Fokczyński – Architekt Miejski, poprosił o podsumowanie dyskusji. Wytłumaczył, Ŝe „rygor” został wprowadzony, aby „powiedzieć coś zielenią”. Jednocześnie „rygor” opiera się na takich regułach, by ten fragment stał się otwartą galerią dla eksponowania rzeźby. Dodał, Ŝe przy budynku ASP nie funkcjonuje chodnik, który zastąpiono na rampę. Wyjaśnił, Ŝe ulicę naleŜy zaprojektować w sposób cywilizowany. Potwierdził, Ŝe moŜliwe będzie dopracowanie placu pod większe imprezy. A. Ornatek – przedstawiciel MKZ, wskazała moŜliwość zrezygnowania z nasadzeń, ułoŜenia ich w innych odległościach, z uwzględnieniem potrzeb Miasta i ASP. Dr L. Maluga stwierdził, Ŝe placu rekreacyjnego i miejskiego nie moŜna pogodzić. Dr I. Bińkowska zwróciła się z zapytaniem do autora projektu o wyjaśnienie oznaczeń

3

dot. traw ozdobnych. P. śuraw w odpowiedzi wytłumaczył, Ŝe trawy ozdobne znajdą się tylko w oprawach drzew, pozostałe gatunki to trawy sportowe i rekreacyjne, nawadniane. I. Bińkowska zapytała, jaki był przebieg projektowania po-konkursowego. Wskazała potrzebę przekształcania autorskiej koncepcji przez zespół, składający się równieŜ z architekta krajobrazu, urbanisty oraz artysty plastyka. Stwierdziła, Ŝe przestrzeń zaprojektowano typowo architektonicznie, a zabrakło myślenia w skali publicznej przestrzeni. Zapytała równieŜ o punkty gastronomiczno-usługowe – oznaczone w projekcie, jedynie jako kubatury. P. śuraw w odpowiedzi wyjaśnił, Ŝe punkty gastronomiczne nie są szczegółowo projektowane, a jedynie jako proponowane miejsca. J. Wnęk – Z-ca Dyrektora ZIM, wyjaśniła Ŝe naleŜało, na tym etapie takie punkty stworzyć, aby w przyszłości doprowadzić infrastrukturę i media. Szczegóły zostaną dopracowane na etapie realizacji projektu. A. Ornatek – przedstawiciel MKZ, dodała Ŝe być moŜe w przyszłości gastronomia znajdzie się na jednostkach pływających, przycumowanych do brzegu. Prezentowana dziś kubatura usług, to tylko oznaczenie. Prof. J. Szewczyk – rektor ASP, zwrócił się z zapytaniem, czy duŜa topola na środku placu przed Akademią zostanie wycięta. A. Ornatek – przedstawiciel MKZ, wyjaśniła Ŝe wspomniana topola pozostanie, natomiast do wycięcia przeznaczona zostanie topola bliŜej nabrzeŜa. WaŜne jest zachowanie duŜej ilości starodrzewu. Poruszyła równieŜ kwestię, czy potrzebne jest wprowadzanie dodatkowej zieleń, twierdząc Ŝe „tak”. P. śuraw – autor projektu, poinformował Ŝe projekt przygotowywany jest juŜ od roku. Jest duŜo podmiotów, które biorą udział i partycypują. Akademia, jako strona w projektowaniu pojawiła się dość późno. Wyjaśnił, Ŝe plac przed Akademią, nie był projektowany z przeznaczeniem dla duŜych imprez. Projektowany był bulwar wzdłuŜ rzeki z podrzędnymi miejscami do przebywania i rekreacji tzw. ”salonami”. Dr L. Maluga stwierdził, Ŝe projekt odpowiada zadaniom konkursu, ale podczas przygotowania konkursu nie zwrócono uwagi na tzw. miejsca „na styku”. Jest szansa na utworzenie kolejnej części publicznej, ale to nie moŜe być „drugi rynek”. Stwierdził, Ŝe gdyby na początku zwrócono się do ASP z zapytaniem, jak korzystają z przedmiotowej przestrzeni i określono to w warunkach konkursu, dzisiaj nie byłoby nieporozumień. Zaapelował o poszukiwanie kompromisu. Zaproponował, Ŝe rozwiązaniem mogłoby być podzielenie przestrzeni na dwie strefy i w części zachodniej, mniej zazielenionej, wyodrębnienie pasa terenu o pow. np. 60 x 60 m (tj. Plac Solny) i ten plac terenu pozbawić zieleni. Zwrócił się z zapytaniem, czy takie rozwiązanie satysfakcjonuje ASP. Prof. J. Szewczyk – rektor ASP, poprosił o spotkanie z projektantem. P. śuraw – autor projektu, w odpowiedzi stwierdził, Ŝe lepiej zrezygnować z nasadzeń ozdobnych i pozostawić jeden duŜy plac otwarty. P. Fokczyński – Architekt Miejski, stwierdził Ŝe obecnie, w tym miejscu nie ma placu. Prof. J. Szewczyk – rektor ASP, zaapelował o „zamianę betonów na trawę i zmniejszenie ilości nasadzeń”. P. Fokczyński – Architekt Miejski, przyznał Ŝe, „jeśli w części zachodniej likwidujemy nasadzenia i otwieramy plac na rzeźby i imprezy, to w zamian powinniśmy wzmacniać zieleń np. po stronie wschodniej. Pozostaje problem nawierzchni. DuŜe dwie płaszczyzny – bardzo zielono na wschodzie, plac szutrowy, Ŝwirowy na zachodzie. Piece, o których mówił rektor ASP, nie mogą stać na nawierzchni trawiastej, a na nawierzchni Ŝwirowej, dobrze ustabilizowanej”. J. Wnęk – Z-ca Dyrektora ZIM, zauwaŜyła, Ŝe przez cztery miesiące w roku, w okresie wakacji, Akademia nie działa. Wtedy nie są organizowane wystawy. Prof. J. Szewczyk – rektor ASP, wytłumaczył Ŝe jeśli Akademia dostanie taką szansę, wtedy ją wykorzysta. J. Wnęk – Z-ca Dyrektora ZIM, wytłumaczyła, Ŝe przygotowanie projektu posiada ograniczenia czasowe, poniewaŜ przeszedł pierwszą kwalifikację i ma szanse na dofinansowanie unijne. Prośba by w ciągu tygodnia uzgodnić rozwiązania.

4

P. śuraw – autor projektu, oznajmił Ŝe zespół jest gotowy złoŜyć projekt do pozwolenia na budowę. Zaprojektowane i uzgodnione są sieci i nawierzchnie. Zwrócił się z zapytaniem, jeśli przeprojektowujemy , to co dzieje się z elementami, które zostały juŜ zrobione tj. sieci oświetleniowe. P. Fokczyński – Architekt Miejski, stwierdził Ŝe kaŜde pozwolenie budowlane moŜna zmieniać wiele razy. ZauwaŜył, Ŝe posiedzenie Zespołu, nie jest miejscem, na kontrowersje pomiędzy ZIM, a projektantem. Prof. F. Gospodarczyk podsumowując, wyraził nadzieję, Ŝe dojdzie do spotkania pomiędzy ASP a projektantem. M. Popławski – Dyrektor ZZM, zauwaŜył, Ŝe w rejonie Bulwaru istnieje zapotrzebowanie na imprezy plenerowe tj. obecnie na Wyspie Słodowe i Piaskowej. Stwierdził, Ŝe aktualnie udostępnia przestrzeń, poniewaŜ teren jest zdegradowany. Wskazał konieczność wyposaŜenia terenu w nawadnianie, równieŜ fragmentu zieleni przy amfiteatrze. P. śuraw – autor projektu, w odpowiedzi poinformował, Ŝe planowane jest nawodnienie kapilarne. Dr Leszek Maluga poprosił sekretarza o przygotowanie krótkiego komunikatu z posiedzenia i przesłanie do członków Zespołu (Komunikat Nr 01/2009 stanowi załącznik

nr 3). A. Ornatek – przedstawiciel MKZ, zaproponowała, aby wyniki rozmowy pomiędzy rektorem ASP i projektantem, przesłać do Zespołu. Zespół zagłosuje elektronicznie. Prof. F. Gospodarczyk zgłosił uwagi do gatunków nasadzeń w projekcie. Zaproponował wprowadzenie szlachetniejszych gatunków. A. Ornatek – przedstawiciel MKZ, stwierdziła Ŝe na zaniedbanym nabrzeŜu Odry większość drzew na skarpach zostanie usunięta ze względu na przepisy ochrony przeciwpowodziowej. Na pozostałej części Bulwaru usunięte zostaną drzewa chore i samosiewy. Natomiast zostanie uzupełniona kompozycja historyczna ciągów, równieŜ uwidocznione fragmenty historycznej nawierzchni. Nasadzenia będą nawiązywały do Bulwaru. ZauwaŜyła, Ŝe pierwsze wraŜenie po realizacji będzie „straszne”, poniewaŜ będzie „goło”. P. Fokczyński – Architekt Miejski, dodał, Ŝe nastąpi duŜa redukcja zieleni przy budynku Urzędu Wojewódzkiego, od strony nabrzeŜa – tutaj zieleń na skarpach jest „wybujała”, bez walorów estetycznych i kompozycyjnych. W zamian zaprojektowany został szpalerowy układ drzew, powiązany z architekturą i rzeką Odrą. M. Popławski – Dyrektor ZZM, zwrócił się zapytaniem, czy przewidziane jest miejsce do cumowania statków restauracji (w lokalizacji za mostem). P. śuraw – autor projektu, w odpowiedzi poinformował, Ŝe w tym miejscu, nie planuje się takiej funkcji. P. Fokczyński – Architekt Miejski, poinformował o planach wykorzystania rzeki do cumowania jednostek, wytłumaczył, co wpłynęło na wybór miejsc.

3. Prof. F. Gospodarczyk podsumował posiedzenie, poprosił o zorganizowanie spotkania pomiędzy rektorem ASP a projektantem i przesłanie informacji elektronicznie do Zespołu. Zapowiedział, Ŝe przyszłe spotkanie odbędzie się za trzy tygodnie. Na tym protokół zakończono.

Sprawy wniesione: - Przygotowanie komunikatu z posiedzenia (L.M.) oraz propozycja elektronicznego głosowania w sprawie wyników uzgodnień pomiędzy rektorem ASP a projektantem (A.O). - Ustalono wstępnie termin przyszłego posiedzenia na dzień 19.10.2009 r.




prof. nadzw.

1


z dwunastego posiedzenia

Zespołu opiniująco – doradczego ds. zieleni miejskiej

zorganizowanego w dn. 19.10.2009 roku w sali seminaryjnej Ogrodu Botanicznego we Wrocławiu.


Uzgodnienia dot. zagospodarowania Placu Polskiego stanowią załącznik nr 2.

Program posiedzenia:

1. Dyskusja w sprawie tematów otwartych.

2. Opinie Zespołu.

3. Sprawy wniesione.

4. Przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia.

Przebieg posiedzenia:

1. Przewodniczący prof. T. Nowak przedstawił program posiedzenia. Postawił wniosek o formę

popierającą dla uzgodnienia dot. „Projektu Rewitalizacji Bulwaru Xawerego Dunikowskiego

we Wrocławiu” autorstwa p. Piotra Żurawia – zagospodarowanie Placu Polskiego przy

Akademii Sztuk Pięknych. Zespół w składzie obecnym na posiedzeniu, zaakceptował

uzgodnienia stanowiące wynik spotkania projektanta z prof. J. Szewczykiem - rektorem ASP

(zał. Nr 2).

2. M. Popławski – Dyrektor ZZM, przypomniał o propozycji posadzenia nowych drzew we

Wrocławiu. Przewodniczący prof. T. Nowak wyraził akceptację, zgodnie z wcześniejszym

wnioskiem Zespołu. Drzewa stanowiłyby równowartość honorarium za pracę członków

Zespołu. Przewodniczący zauważył, że drzewa powinny spełniać wysokie standardy, okazy

powinny być duże, wraz z kołkowaniem i siatką zabezpieczającą. O kwestię wykonania

poprosił dyrektora ZZM.

3. Prof. F. Gospodarczyk wniósł prośbę, aby dotrzymać słowa i zorganizować spotkanie,

w którym wzięliby udział m.in. wiceprezydent W. Adamski, ZDiUM, WŚiR, ZZM. Spotkanie

miałoby dotyczyć „bałaganu w mieście”. Zgłosił uwagi dotyczące koszy na śmieci przy pl. Jana

Pawła II, od strony Promenady, które szpecą fontannę. W mieście ustawiane są cztery

rodzaje koszy. M. Lipska dodała, że za umieszczenie koszy odpowiada ZDiUM - informacja na

ten temat pojawiła się również w prasie. Prof. F. Gospodarczyk stwierdził, że prezydent

powinien zwrócić uwagę na koszty utrzymania. Potrzebne są większe środki na utrzymanie

terenów, często większe niż na samo zagospodarowanie. Przewodniczący prof. T. Nowak

stwierdził, że „Zespół nie jest Caritasem, który ma uszczęśliwić wszystkich, wszelkimi

metodami”. Zespół może podjąć pewną inicjatywę, uwagi należy zgłosić decydentom, ale

przed zaproszeniem gości na spotkanie, należy przygotować memorandum lub list otwarty

np. w sprawie zieleni, projektowania, odbiorów, doboru gatunków, czy innych spraw, które

zostaną wcześniej przedyskutowane w Zespole. Zwrócił uwagę, że ciągle próbujemy zastąpić

Ogrodnika Miasta Wrocławia, wyznaczając stanowiska zastępcze w różnych jednostkach np.

�

2

„naczelnego ogrodnika ZDiUM-u, którego tak de facto nie ma w tej instytucji”. „Taką funkcję

powinien pełnić Ogrodnik Miasta, jako instytucja nadrzędna Miasta Wrocławia, a ZODZM jest

tylko organem doradczym prezydenta. Podjęliśmy inicjatywę. Prezydent obiecał, że ta sprawa

zostanie rozwiązana po wakacjach. Zespół może Ogrodnikowi pomóc, wskazując pewne

problemy”.

4. Prof. F. Gospodarczyk zgłosił uwagi dotyczące pracy jednostek tj. ZDiUM w zakresie zieleni.

Stwierdził, że w „brakuje odpowiedniego człowieka na właściwym stanowisku”.

5. Prof. T. Nowak, jako temat „arcypilny”, zgłosił sprawę etatowego Ogrodnika Miasta

Wrocławia, z pewnymi pełnomocnictwami. Dodał, że to musi być partner, któremu Zespół

będzie mógł doradzić. „Tu nie chodzi o personalne rozstrzygnięcie. Kto to ma być?

-Nikt, z tych, których bierze się pod uwagę. Ponieważ sobie nie poradzi. To może być nawet

ktoś z Drezna, albo z Pragi”. Prof. F. Gospodarczyk stwierdził, że sam Ogrodnik nie rozwiąże

sprawy. W mieście są zadania podległe pod pewne osoby tj. wiceprezydentów, dyrektorów,

służby, straż miejską i inne. Zgłosił zarzuty dot. kompetencji i coraz większego „bałaganu

w mieście”. Na podstawie obserwacji, stwierdził, że Wrocław od kilku miesięcy jest jednym

z najbrudniejszych miast w Polsce. M. Lipska stwierdziła, że ważne są teraz rzeczy bieżące.

ZODZM powinien wywierać wpływ na kierownictwo ZDiUM i pracowników, którzy nie

wywiązują się ze swoich obowiązków np. sprzątania terenów zieleni – „tereny nie są

sprzątane od trzech miesięcy”.

Prof. T. Nowak zaproponował miesięczny okres czasu na przemyślenia. W tym czasie

stworzenie „Listy rankingowej 50, 30 lub 20-tu największych bolączek Miasta Wrocławia

związanych z zielenią”, spraw które nam „leżą na sercu”. A następnie wystosowanie listu do

prezydenta i innych instytucji, ze zwróceniem uwagi, na rzeczy, które wymagają uwagi.

Prof. F. Gospodarczyk dodał, że lista powinna dotyczyć również innych spraw, nie tylko

zieleni, ponieważ wtedy mogłaby zostać odebrana, jako zaniedbania i zarzuty skierowane

w stronę tylko ZZM. Prof. T. Nowak w odpowiedzi stwierdził, że „ZODZM nie musi wychodzić

przed szereg w innych sprawach, ponieważ nie jest służbą porządkową. I jeżeli będziemy

zdecydowanie wychodzili przed szereg, wtedy uznam, że jest to kampania wyborcza i skończę

dyskusję”. „Jeżeli sprawy dotyczą bezpośrednio lub pośrednio zieleni, wtedy akceptujemy

taką opinię”. Zaapelował, aby zwrócić uwagę na zieleń. Prof. F. Gospodarczyk wytłumaczył, że

zaniedbania to nie jest wina ZZM, a często brak poszanowania ze strony mieszkańców

i odpowiednich służb.

M. Popławski – Dyrektor ZZM, zaproponował, aby sprawę odsunąć w czasie, aby dyskusja

opierała się na konkretach. Zwrócił uwagę na bardzo małe środki budżetowe przeznaczone

na sprzątanie miasta.

Prof. T. Nowak stwierdził, że mankamentem może być brak przygotowania osób na

stanowiskach do pełnienia pewnych funkcji w mieście. M. Popławski – Dyrektor ZZM,

zauważył, że dla zieleni będzie teraz bardzo trudny okres. Miasto wchodzi w naprawdę duży

kryzys. Poprosił, aby skupić się na doborze gatunków, inwestycjach, które stanowią problem.

Przedstawił przykład ulicy Nowowiejskiej, przy której ciągle brakuje miejsc do parkowania,

a projektuje się trawnik, ścieżkę rowerową i jedynie niewielki pas miejsc parkingowych.

A z drugiej strony w mieście proponuje się zakaz parkowania we wnętrzach blokowych.

Wskazał brak dobrych rozwiązań. Problemy dotyczą budżetu na utrzymanie, również budżetu

ZZM. Zgodził się, że problem może wynikać również z braku kompetencji osób

i realnej oceny sytuacji. M. Lipska zaapelowała, aby skupić się na zieleni, głównie utrzymaniu.

�

3

Prof. F. Gospodarczyk zwrócił się z zapytaniem, co jest ważne dla Radych Miasta.

M. Popławski – Dyrektor ZZM, w odpowiedzi poinformował, że w przeprowadzonych

rankingach zieleń zajmowała 4 miejsce.

6. Przewodniczący prof. T. Nowak poprosił o przesłanie do członków Zespołu spraw

wniesionych:

Sprawa I – Otwarcie listy rankingowej 20-tu „bolączek” Wrocławia, powiązanych z zielenią

tj. jemioła, brak urzędowych doborów roślin i „samowolka projektowa”, brak szacunku do

historycznych nazw ulic i in.

Sprawa II – Etatowy Ogrodnik Miasta Wrocławia, z pewnymi pełnomocnictwami.

Sprawa III – Propozycja posadzenia drzew w mieście, w zamian za honorarium członków

Zespołu.

Sprawa IV – Powrót do „Standardów w zakresie kształtowania zieleni wysokiej miejskich tras

komunikacyjnych” autorstwa E. Szopińskiej, J. Rubaszek (M. Popławski – Dyrektor ZZM).

7. Ustalono termin i program przyszłego posiedzenia:

16 listopada 2009 roku - podstawowy dobór drzew i krzewów dla Wrocławia. Materiały

zostaną rozesłane mailem przez Przewodniczącego do konsultacji ZODZM. Wcześniej dobory

zostaną skonsultowane przez szkółkarzy, projektantów. Celem jest zatwierdzenie

podstawowego doboru przez Radę Miejską Wrocławia i zaproponowanie do użytku

jednostkom miejskim.

8. M. Popławski – Dyrektor ZZM, zwrócił się do Zespołu z prośbą o opinię na temat umieszczania

kwiatów na latarniach w okolicach rynku we Wrocławiu. Prof. F. Gospodarczyk zauważył, że

byłyby to głównie kwietniki z pelargonią. M. Popławski – Dyrektor ZZM, poinformował, że

inne gatunki tj. surfinie, również mogą być sadzone, ale raczej nie w naszym klimacie.

Prof. T. Nowak zauważył, że latarnie w rynku zostały wykonane przez mistrza kowalstwa

artystycznego – pana Ryszarda Mazura, i same w sobie są dziełem sztuki. Stwierdził, że

dlatego Miasto i podatnicy wydali spore środki na taką twórczość, aby móc ją teraz oglądać.

Zwrócił się z zapytaniem, dlaczego „coś, co jest ładne, trzeba zasłaniać czymś, co na pewno

nie będzie ekstra. A później jeszcze podlewać”. Stwierdził, że lepiej wskazać inne miejsca

w rynku, bardziej wymagające upiększenia, które można obsadzić roślinami.

M. Lipska stwierdziła, że w rynku nie ma absolutnie sensu wieszać żadnych pelargonii.

Latarnie są zbyt piękne. Można się zastanowić nad umieszczeniem roślin przy ulicy

Świdnickiej i ulicy Szewskiej.

M. Popławski – Dyrektor ZZM, wytłumaczył, że w budżecie miasta jest mało pieniędzy,

dlatego powstają takie pomysły.

Prof. T. Nowak oznajmił, że Zespół, w składzie obecnym, jednoznacznie nie popiera pomysłu

wieszania kwiatów na latarniach w rynku. Dodał, że opinię potwierdzoną wyciągiem

z protokołu można przekazać Prezydentowi.

9. Przyjęto protokoły: Nr 10/2009 z dn. 21.09.2009 r. oraz Nr 11/2009 z dn. 28.08.2009 r.


�

4

Opinie Zespołu:

1. Zespół w składzie obecnym na posiedzeniu, zaakceptował uzgodnienia dot. „Projektu

Rewitalizacji Bulwaru Xawerego Dunikowskiego we Wrocławiu” autorstwa p. Piotra Żurawia

– zagospodarowanie Placu Polskiego przy Akademii Sztuk Pięknych, stanowiące wynik

spotkania projektanta z prof. J. Szewczykiem - rektorem ASP (zał. Nr 2).

2. Zespół w składzie obecnym na posiedzeniu, nie poparł pomysłu wieszania kwietników na

latarniach w rynku wrocławskim.

Sprawy wniesione:

Sprawa I - Otwarcie listy rankingowej 20-tu „bolączek” Wrocławia, powiązanych z zielenią

tj. jemioła, brak urzędowych doborów roślin i „samowolka projektowa”, brak szacunku do

historycznych nazw ulic i in.

Sprawa II - Etatowy Ogrodnik Miasta Wrocławia, z pewnymi pełnomocnictwami.

Sprawa III - Propozycja posadzenia drzew w mieście, w zamian za honorarium członków

Zespołu.

Sprawa IV - Powrót do „Standardów w zakresie kształtowania zieleni wysokiej miejskich tras

komunikacyjnych” autorstwa J. Rubaszek, E. Szopińskiej.

Sprawa V – Kwietniki na latarniach w okolicach rynku we Wrocławiu.

Termin i program przyszłego posiedzenia:

16 listopada 2009 roku - Podstawowy dobór drzew i krzewów dla Wrocławia. Materiały

zostaną rozesłane mailem przez Przewodniczącego do konsultacji ZODZM. Wcześniej dobory

zostaną skonsultowane przez szkółkarzy. Celem jest zatwierdzenie podstawowego doboru

przez Radę Miejską Wrocławia i zaproponowanie do użytku jednostkom miejskim.

Przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia:

Przyjęto protokoły: Nr 10/2009 z dn. 21.09.2009 r. oraz Nr 11/2009 z dn. 28.09.2009 r.

Przewodniczący Zespołu

opiniująco-doradczego ds. zieleni miejskiej


prof. nadzw.

Protokół sporządził

Szymon Rozalski

Protokoly zespolu ds zieleni miejskiej 2009

Documents

Transcript of Protokoly zespolu ds zieleni miejskiej 2009