Ćwiczenie 1

Powitanie

Uczestnicy siedzą, prowadzący podaje kolejne hasła, a uczniowie, dla których wymienione kryterium jest prawdziwe, wstają (mogą przy tym wykonać zabawne ukłony czy gesty pozdrowienia wobec grupy).

Witam wszystkich, którzy:- noszą okulary;- pili herbatę na śniadanie;- mają na sobie coś niebieskiego;- lubią chodzić do szkoły;- mają siostrę;- urodzili się w maju;- lubią czekoladę.

Cel: Ćwiczenie wprowadzające. Uczestnicy poznają się wzajemnie. Przy okazji przełamują onieśmielenie.Czas trwania: ok. 5 min.

Ćwiczenie 2

Opowiedz o sobie, …

- Jakim zapachem dziś jesteś?

- Jaka rzeczą lub osobą chciał(a)byś być i dlaczego?

- Jaki zwierzę oddaje twój charakter i dlaczego?

Uczniowie budują wypowiedź kilkuzdaniową w języku angielskim o sobie (hobby, zainteresowania, upodobania, aktualny nastrój, marzenia, plany na przyszłość)

Cel: Ćwiczenie wprowadzające, budujące klimat grupowy. Uczestnicy poznają się nawzajem. Czas trwania: ok. 5 minut.

Ćwiczenie 3

Simon says, ….Szymon mówi…

Uczestnicy chodzą swobodnie po sali, a prowadzący podaje im kolejne instrukcje:- uściśnijcie jak najwięcej dłoni;- stańcie w kręgu, -uśmiechnijcie się do kogoś, itd.

Cel: Ćwiczenie przełamujące onieśmielenie, rozluźniające.Czas trwania: ok. 5 min.

Ćwiczenie 4

Znajdź, kogoś, kto …

Uczestnicy otrzymują kartki z pytaniami i lukami na imiona do wypełnienia. Chodzą swobodnie po sali, zadając pytania pozostałym osobom i zapisując imiona tych osób.

Znajdź kogoś, kto:

- kto ma taki sam znak zodiaku jak ty- o takim samym kolorze oczu jak Twoje- kto lubi to samo jedzenie co ty- kto dociera do szkoły w taki sam sposób jak ty- o takich samych zainteresowaniach jak twoje

Cel: Ćwiczenie przełamujące onieśmielenie, rozluźniające. Uczestnicy poznają się nawzajem.Czas trwania: ok. 5 min.

Ćwiczenie 5

Łańcuch skojarzeńUczniowie stoją bądź siedzą w kręgu, prowadzący podaje wyraz, kolejna osoba wypowiada swoje skojarzenie z tym słowem. Tak robią wszyscy uczestnicy, np.: pies - łapa - noga – miss – Polonia - korona – król.Cel: Zadanie to jest rozgrzewką. Ćwiczenie rozwija płynność skojarzeniową. Jest łatwe, nie wymaga koncentracji, wprowadza luźną atmosferę. Czas trwania: ok. 5 min.

Ćwiczenie 6

Skojarzenia

Uczniowie siedzą w kole. Każda kolejna osoba układa słowo na wyraz, na taką literę na jaką kończył się wyraz poprzedni. Jeśli osoba nie mam pomysłu, pozostali członkowie klasy pomagają np. stół-ławka-agat-tennis, itd.

Cel: Ćwiczenie rozwija płynność skojarzeniową. Jest łatwe, wprowadza luźną atmosferę. Czas trwania: ok. 3 minuty.

Ćwiczenie 7

Skojarzenia- synonimy

Uczniowie siedzą w kole i układają skojarzenia do podanej kategorii, np. Jedzenie, pokoje, rodzina, itd. Należy dopisać bądź dopowiedzieć co najmniej 3 wyrazy w każdej kategorii.

Np. Jedzenie: gruszka, zupa, kurczak

Rodzina: mama, siostra, brat, bratanek

Cel: Ćwiczenie rozwija płynność skojarzeniową. Czas trwania: ok. 3 minuty.

Ćwiczenie 8

Antonimy

Uczniowie siedzą w kole. Prowadzący podaje przykład par antonimów : mama-tata, czarny-biały. Jedna z osób podaje wyraz, a kolejna dopowiada słowo o znaczeniu przeciwnym. Czasami więcej niż jedna odpowiedź jest możliwa.

Cel: Ćwiczenie rozwija płynność skojarzeniową. Czas trwania: ok. 3 minuty

Ćwiczenie 9

Czy potrafisz twórczo myśleć ? Uczeń w parze bądź samodzielnie dostaje kartkę z pięcioma hasłami, do których wypisuje co najmniej trzy bliższe i dalsze skojarzenia.Przykład: ”ryby”- woda, pływać, śliska, kolorowa, sandacz rzeka –Ameryka-oko-śnieg-róża –

Cel: Rozwijanie giętkości myślenia, oryginalności skojarzeń, umiejętności wychwytywania związków między pozornie różnymi przedmiotami lub pojęciami.Czas trwania: ok.5 min.

Ćwiczenie 10

Wyrazy i wyraziki

Uczniowie są podzieleni na grupy czteroosobowe. Nauczyciel podaje długie słowo np. nationality, responsibility. Uczniowie wypisują jak najwięcej słów, które można utworzyć z jego liter. Grupy prezentują wyniki pracy, zwycięża ta, która utworzyła największą ilość słów.

Cel: Ćwiczenie płynności i giętkości myślenia, rozwijanie zasobu słownictwa, umiejętności współpracy grupie.

Czas trwania: ok. 10 minut

Ćwiczenie 11

Jak to wykorzystacie?Uczniowie wymyślają jak najwięcej przykładów nietypowego wykorzystania:- szklanki - sznurowadła - guzika- grzechotki dziecięcej

Cel: Ćwiczenie kształtujące twórcze myślenie i oryginalność, przełamujące schematy w myśleniu.Czas trwania: 5 minut

Ćwiczenie 12

Co by było, gdyby…Zadaniem uczniów jest przeanalizowanie, co stałoby się, gdyby miała miejsce określona sytuacja.Co by było, gdyby…- ludzie mieli zdolność przenikania przez ściany?- ludzie nagle utracili możliwość snu?-ludzie przestali nagle jeść?

Cel: Ćwiczenie metodą „burzy mózgów” pobudza do twórczego wielokierunkowego myślenia i rozwija wyobraźnię, zachęca do przezwyciężania utartych schematów myślowych. Proces wyobrażania umożliwia zastosowanie syntezy wszystkich elementów twórczego myślenia: skojarzeń, abstrahowania, analogii, metafor, itp.

Czas trwania: 5-10 minut

Ćwiczenie 13Wyspa dla siedmiu ludzi

Uczniowie pracują w grupach. Otrzymują do rozwiązania opisany poniżej problem. Ich zdaniem jest przytaczać argumenty i znaleźć rozwiązanie.

Wyobraź sobie, że na skutek kataklizmu na Ziemi wyginęli wszyscy jej mieszkańcy. Ocalało jedynie 10 osób, które w czasie kataklizmu leciało samolotem. Niestety tylko 7 z tych osób może przeżyć, tj. szczęśliwie wylądować i zamieszkać na nowej wyspie. Zdecyduj, które osoby mają zostać na wyspie i dlaczego.

1. Profesor uniwersytetu, kobieta, wiek nieznany2. Lekarz- homoseksualista, mężczyzna, wiek nieznany

3. Wódz afrykańskiego plemienia, mężczyzna, wiek nieznany4. Żona wodza, w ciąży, wiek nieznany5. Piosenkarka, kobieta, lat 26.6. Sędzia, mężczyzna, wiek nieznany. 7. Wojownik z mieczem, mężczyzna, wiek nieznany.8. Duchowny, mężczyzna, wiek nieznany.9. Policjant z bronią, mężczyzna, wiek nieznany.10. Specjalistka od upraw rolnych, alkoholiczka, kobieta, lat 28.

Cel: Zadanie uczy umiejętności współpracy w grupie, wyrażania opinii i przywoływania argumentów, podejmowania indywidualnych i grupowych decyzji.Czas trwania: 15 minut

Ćwiczenie 14

Wspólne dzieło…

Każdy uczestnik na osobnej karteczce rysuje coś co najlepiej odpowiada jego aktualnemu nastrojowi. Może to być symbol, rysunek abstrakcyjny lub cokolwiek innego. Potem wszystkie karteczki kładzie się obok siebie a zadaniem grupy jest wspólnie ułożyć je w taki sposób, aby przedstawiały jakąś sensowną całość. Może to być na przykład historyjka obrazkowa, jakiś dowcip, itp. Po ułożeniu całości – historyjki są odczytywane. Nie mogą być użyte niecenzuralne rysunki ani słowa.

Cel: Ćwiczenie pozwala na wyrażenie bieżących emocji, przedstawienie swoich uczuć w formie graficznej, może zawierać elementy humoru, pozwala na współpracę w grupie, ćwiczy oryginalność myślenia.Czas trwania:15 -20 minut

Ćwiczenie 15

Tratwa ratunkowa

Uczniowie dzielą się na grupy 8 osobowe, każdy zespół otrzymuje arkusz papieru około 60 x 90 cm wyobrażając tratwę ratunkową. Wszyscy uczestnicy mają się zmieścić na nim i wytrzymać przez około 30 sekund.

Cel: Ćwiczenie rozluźniające, rozwijające umiejętność współpracy grupie.Czas trwania: ok. 5 min.

Ćwiczenie 16

Język ciała- kalambury

Każda grupa losuje jedno hasło związane z tematem realizowanym na lekcji np. Tradycje bożonarodzeniowe w krajach anglojęzycznych. Przez chwilę zastanawia się, jak za pomocą

gestu można je zilustrować. Grupa inscenizuje przysłowie, a reszta klasy próbuje je odgadnąć.Cel: Ćwiczenie umiejętności przekazywania gestem określonych treści słownych, kształcące wyobraźnię i ekspresję ruchową.Czas trwania: ok. 10 minut.

Ćwiczenie 17

Kto ułoży więcej?

Zadaniem uczniów jest ułożenie jak największej liczby wyrazów z wybranymi przedrostkami i przyrostkami -ful; -ment; un-; -able.Cel: Ćwiczenie rozwijające wyobraźnię i umiejętność tworzenia skojarzeń oraz łatwość korzystania ze swojego zasobu wiedzy.Czas trwania: 5 min

Ćwiczenie 18

Wyrazy na literę…Uczniowie stoją lub siedzą w kręgu. Nauczyciel wymienia dowolną literę alfabetu. Zadaniem uczniów jest wymienić 5 dowolnych rzeczy, nazw które znajdują się w pomieszczeniu na określoną literę. Gdy 5 wyrazów zostaje wymienionych litera jest zmieniana na inną. Wymieniamy wszystko, co znajduje się w tym pomieszczeniu, a zaczyna się na literę "W" , itd.

Cel: Trening umiejętności dokonywania skojarzeń.Czas trwania: 5 minut

Ćwiczenie 19

Gwiazda skojarzeń

Ćwiczenie może mieć charakter ustny bądź pisemny. Nauczyciel prosi uczniów o wymienianie /wypisanie wszystkich skojarzeń jakie przychodzą im do głowy od słowa np. szkoła, rodzina, pogoda, wycieczka, wakacje, itd.

Cel: Ćwiczenie płynności i giętkości myślenia, rozwijanie zasobu słownictwa.

Czas trwania: 2-10 minut

Ćwiczenie 20Łańcuch skojarzeń Jeden z uczniów podaje dowolne słowo, kolejny podaje słowo które kojarzy mu się z poprzednim wyrazem, aż do powstania łańcucha 5 skojarzeń, np. wysoki-budynek-drapacz chmur-NowyJork-StanyZjednoczone.

Cel: Ćwiczenie płynności i giętkości myślenia, rozwijanie zasobu słownictwa. Czas trwania: 5 minut

Ćwiczenie 21 Historyjka literowa

Uczniowie pracują w grupach. Zadanie polega na ułożeniu jak największej ilości zdań z angielskimi wyrazami zaczynającymi się na litery: S... K... A... D... T... I... P... H... L (kolejność liter może być dowolna bądź przypadkowa)

Cel: Ćwiczenie płynności i giętkości myślenia, rozwijanie zasobu słownictwa, umiejętności współpracy w grupie.Czas trwania: 10 minut.

Ćwiczenie 22Układanie opowiadania Uczniowie pracują w grupach. Wycinają dowolną ilość rzeczowników i czasowników z gazet anglojęzycznych. Zadaniem każdej grupy jest ułożenie krótkiego opowiadania w języku angielskim i naklejenie go na duży arkusz papieru, nadanie mu tytułu. Każda z grup prezentuje wymyślone opowiadanie na forum klasy. Oceniana jest pomysłowość, jakość językowa i sposób prezentacji.

Cel: Ćwiczenie płynności i giętkości myślenia, rozwijanie zasobu słownictwa, umiejętności współpracy w grupie.Czas trwania: 20 minut

Ćwiczenie 23

Poprawianie błędów-gra w kółko/krzyżyk

Uczniowie układają zdania na bazie ostatnio realizowanego materiału leksykalno-gramatycznego. Nauczyciel prosi o zapisanie na tablicy wybranych zdań, które są całkowicie poprawne lub zawierają jeden błąd (gramatyczny lub literowy), w narysowanej przez nauczyciela tabeli. Następnie klasa jest dzielona na dwie grupy. Każda z grup ma 10 minut czasu na analizowanie poprawności zdań, uczniowie pracują wspólnie w grupie. Następnie rozpoczyna się gra w kółko-krzyżyk w oparciu o zapisane zdania, tak aby wszystkie z nich zostały przeanalizowane. Zadaniem każdej z grup jest określenie czy zapisane zdanie

(oznaczone od 1-9) jest poprawne czy należy je poprawić- a jeśli coś należy zmienić zadaniem grupy jest poprawić błąd. Za poprawnie wykonane zadanie grupa otrzymuje punkt. Jeśli grupa pomyli się punkt przyznaje się drużynie przeciwnej. Zwycięska drużyna tworzy linię trzech krzyżyków bądź kółek odpowiednio poziomo, pionowo bądź na ukos. W trakcie odpowiedzi uczniowie uzasadniają swoją wypowiedź (swój wybór) – przytaczając znaną im regułą gramatyczną bądź leksykalną.

Cel: Uczniowie ćwiczą współpracę w grupie oraz praktyczne zastosowanie opanowanych reguł gramatycznych.

Czas trwania: 25 minut

Ćwiczenie 24

Dobra wiadomość/zła wiadomość

Uczniowie w grupach 4 osobowych otrzymują listę wyrażeń z których budują zdania: wygrać na loterii/zaprosić do restauracji/kupić samochód/ pójść na dyskotekę, itd. Zadaniem każdej z grup jest przekazać dobrą wiadomość koledze. Następnie zadaniem grupy przeciwnej jest odpowiedzieć złą wiadomością wymyślając ją np.:

Dobra wiadomość to, to że wygrałeś na loterii.

Zła wiadomość jest taka, że zgubiłeś bilet z wygraną.

Dobra wiadomość: Kolega zaprosił cię do restauracji.

Zła wiadomość: Kolega poprosił, żebyś zapłaciła rachunek.

Cel: Ćwiczenie płynności i giętkości myślenia, rozwijanie zasobu słownictwa, umiejętności współpracy w grupie i zastosowania znanych reguł gramatycznych.Czas trwania: 15 min.

Ćwiczenie 25Pianka z owocami

Pięciu wybranych uczniów zmieniając barwę i dynamikę głosu, ma za zdanie przeczytać przepis kulinarny:- lirycznie-leniwie- jak poseł sejmowy- jak babcia - jak sprawozdawca sportowyPozostali uczniowie klasy mają odgadnąć kto czyta przepis.

Tekst: Mleko dobrze schłodzić. Dwie galaretki rozpuścić w pół litrze wody i ostudzić. Schłodzone mleko ubijać aż osiągnie konsystencję piany. Do piany dodać letnie galaretki i

dalej ubijać aż zrobi się sztywna, po czym wlać ją do tortownicy i odstawić do ostygnięcia. Następnie ozdobić plasterkami pomarańczy i zalać pozostałą galaretką. Odstawić.

Cel: ćwiczenie rozluźniające wykorzystujące elementy dramy i humoru.Czas trwania:10 minut.

Ćwiczenie 26

Kim jesteś…?

Uczniowie pracują w parach. Jeden z uczniów pary otrzymuje portret osoby wycięty z gazety. Jego zadaniem jest wyobrazić sobie, że to jest jego wizerunek. Drugi uczeń zadaje drugiej osobie pytania: Kim jesteś? Jakiej jesteś narodowości? Gdzie mieszkasz? Jaka jest twoja sytuacja rodzinna? O czym teraz myślisz? Co się zdarzyło przed 5 minutami? Dlaczego masz taką minę, itd. Zadaniem pierwszego ucznia z pary jest udzielić odpowiedzi na pytania.

Cel ćwiczenia: Ćwiczenie płynności i giętkości myślenia, rozwijanie zasobu słownictwa.Czas trwania: 10 minut.

Ćwiczenie 27

Wymyślona bajka

Uczniowie podzieleni na grupy otrzymują do dyspozycji 10 gotowych wyrazów np. młyn, tajemnica, przepaść, zmierzch, klucz, zazdrosny, flet, uparcie, niebieski, czekać. Ich zadaniem jest napisać bajkę bądź opowiadanie tak aby każdy kolejny wyraz znalazł się w zdaniu następnym . Można zmieniać formę gramatyczną podanych wyrazów.

Cel: Ćwiczenie płynności i giętkości myślenia, rozwijanie zasobu słownictwa, umiejętności współpracy w grupie.Czas trwania: 15 minut.

Ćwiczenie 28

Dialog z dowcipem

Uczniowie w grupach mają za zdanie napisać dowcip lub dialog na zadany temat z wykorzystaniem podanego przysłowia. Następnie wybrane osoby mogą odegrać dialog w formie dramy.

Temat: Szkoła. Przysłowie: Biednemu zawsze wiatr w oczy.

Cel ćwiczenia: Ćwiczenie płynności i giętkości myślenia, rozwijanie zasobu słownictwa, umiejętności w współpracy grupie. Czas trwania: 15-20 min

Ćwiczenie 29

Nauka angielskiego jest jak…

Zadaniem uczniów jest dokończyć zdanie uzasadniając swoją odpowiedź. Nauka języka angielskiego jest jak: jazda na rowerze; wspinanie się na szczyt góry; tańczenie na przyjęciu; chodzenie po śliskiej powierzchni; chodzenie do dentysty; opowiadanie dowcipów; przebywanie w ciemnym pokoju.

Cel ćwiczenia: Ćwiczenie rozluźniające, wyrażania opinii i jej uzasadniania. Czas trwania: 15-20 min

Ćwiczenie 30

6 Myślowych kapeluszy

Uczniowie pracują w grupach 3-4 osobowych. Otrzymują problem który będzie przedmiotem dyskusji. Zadaniem uczniów jest spojrzenie na sytuację problemową z kilku różnych perspektyw i prezentacja konkretnego punktu widzenia. Każdy z kapeluszy ma inny sposób postrzegania:

Biały: opiera się na faktach, liczbach, danych;Czerwony: ukazuje emocje , wyraża przypuszczenia (pozytywne i negatywne);Czarny: wydaje negatywne opinie, wnosi trudności, wszystko jest dla niego niemożliwe, pesymista;Niebieski : odznacza się chłodnym dystansem, przewodniczy dyskusji, podsumowuje pomysły; Żółty: kieruje się optymizmem , widzi pozytywy;Zielony: kreatywny, jest pomysłodawcą, innowatorem.

Cel ćwiczenia: Ćwiczenie skutecznego porozumiewania się, prezentacji własnego punktu widzenia, przygotowanie do publicznych wystąpień, efektywnego współdziałania w grupie, rozwiązywania problemów w twórczy sposób. Czas trwania: 25 min

Ćwiczenia przygotowałam w oparciu o własne pomysły a także niżej wymienione pomoce:E.Brudnik A.Moszyńska E. Owczarska „Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących”. Oficyna Wydawnicza Nauczycieli, Kielce 2003.E. Nęcka „Trening twórczości. Podręcznik dla psychologów, pedagogów i nauczycieli” Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków1998.Czasopismo Carpe Diem- pismo ludzi twórczych , 1998 nr 1-6.Materiały wykorzystywane podczas zajęć na Podyplomowym Studium „Wspomaganie …” u p. dr B. Kobusińskiej „Kompetencje wychowawcy” oraz p. mgr Joanny Stefańczyk „Techniki twórczego myślenia”.