Informacja o projektach ustaw opracowanych w Ministerstwie

Sprawiedliwości pod kierownictwem Jarosława Gowina

I. Deregulacja dostępu do zawodów:

1. I transza (otwarcie dostępu do 50 zawodów, w tym zawodów prawniczych)

Stan prac: uchwalona przez Sejm i przesłana do Senatu, na 8 maja br. zaplanowano

posiedzenie komisji senackich, 15 maja br. na posiedzeniu plenarnym Senatu.

2. II transza (otwarcie dostępu do około 80 kolejnych zawodów)

Stan prac: do końca maja br. projekt powinien zostać przyjęty przez Radę

Ministrów. Projekt w Sejmie powinien zostać skierowany do Nadzwyczajnej Komisji

Deregulacyjnej, która rozpatrywała pierwszą transzę.

3. III transza

Stan prac: w drugiej części maja br. odbędzie się posiedzenie Zespołu

ds. programowania prac rządu, na którym trzeci projekt ma zostać wpisany do programu

i uzyskać zwolnienie z pisania założeń (podobnie jak pierwsze dwa projekty). Potem

projekt zostanie skierowany do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych

(na co najmniej 30 dni).

II. Informacja o projektach realizowanych przez Departament Prawa Karnego

1. Projekt ustawy o postępowaniu wobec osób zaburzonych psychicznie stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (tzw. specustawa) Cel: ochrona społeczeństwa przed sprawcami skazanymi pierwotnie na karę śmierci u których nie nastąpiła resocjalizacja.

Stan prac: po zakończeniu uzgodnień międzyresortowych i społecznych, przed skierowaniem na KRM.

2. Rządowy projekt dużej zmiany KPK, KKS oraz innych ustaw takich jak Kodeks

Wykroczeń

Cel: zwiększenie stopnia aktywności prokuratora jako oskarżyciela publicznego,

usprawnienie postępowania poprzez zmniejszenie liczby procesowych formalnych

obciążeń sądu i oskarżycieli.

Stan prac: przyjęty przez RM, w trakcie II czytania w Sejmie (Komisji

ds. sprawiedliwości, podkomisja ds. kodyfikacji)

3. Ustawa - Prawo o prokuraturze

Cel: określenie wzajemnych relacji Prokuratury z władzą wykonawczą i władza

ustawodawcza, zwiększenie efektywności prokuratury.

Stan prac: kolejny projekt przyjęty przez KRM, czeka na rozpatrzenie przez RM.

4. Rządowy projekt zmiany postępowania w sprawach nieletnich

Cel: dostosowanie postępowania do orzecznictwa ETPCZ, dostosowanie sposobu

obserwacji psychiatrycznej, środków przymusu i systemu nagród i kar w zakładach

poprawczych do standardu TK.

Stan prac: przyjęty przez RM - I czytanie w Sejmie (Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży

oraz Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji

Spraw Wewnętrznych).

5. Projekt: e-protokół w postępowaniu w sprawach o wykroczenia

Cel: przyspieszenie postępowań sądowych w sprawach o wykroczenia, nagrywanie

rozpraw sądowych i sporządzanie protokołu elektronicznego w tych sprawach.

Stan prac: po KRM i Komitecie ds. cyfryzacji, przed Radą Ministrów.

6. Założenia do projektu ustawy: wprowadzenie możliwości orzekania przez

referendarzy i skrócenie listy wykroczeń pozakodeksowych

Cel: uwolnienie zasobów kadrowych sędziów, lepsze wykorzystanie pracy referendarzy,

przyspieszenie i usprawnienie karania administracyjnego w określonych kategoriach

spraw.

Stan prac: Założenia do ustawy – po konferencji uzgodnieniowej (etap rządowy).

7. Projekt ustawy: duża nowelizacja kodeksu karnego, Kodeksu karnego

wykonawczego

Cel: zwiększenie proporcjonalności kar – za przestępstwa drobne kara grzywny i kara

ograniczenia wolności, za przestępstwa poważne bezwzględna kara pozbawienia

wolności, ograniczenie możliwości orzekania kar pozbawienia wolności w zawieszeniu,

dostosowanie przepisów do wyzwań wynikających z szybkich przemian społecznych

i technologicznych.

Stan prac: projekt części ogólnej opracowany przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa

Karnego (prace w Ministerstwie Sprawiedliwości).

III. Informacja o projektach realizowanych przez Departament Prawa

Cywilnego

1. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze

Cel: ułatwienie wszczęcia procedury naprawczej, wprowadzenie uproszczonej procedury

upadłościowej dla mniejszych przedsiębiorców, preferowanie postępowania układowego,

redukcję uprzywilejowań wierzycieli publicznoprawnych oraz usprawnienie procedury

upadłości konsumenckiej.

Stan prac: Trwa przygotowywanie projektu założeń na podstawie rekomendacji Zespołu do

spraw nowelizacji Prawa upadłościowego i naprawczego.

2. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz

niektórych innych

Cel: reforma struktury majątkowej spółki z o.o., która ma ułatwić prowadzenie działalności

gospodarczej przez przedsiębiorców w ramach tej najbardziej powszechnie stosowanej

formy spółki kapitałowej oraz zapewnić odpowiednie instrumenty ochrony wierzycieli

spółki.

Stan prac: projekt założeń był przedmiotem uzgodnień wewnątrzresortowych.

3. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych

Cel: umożliwienie zakładania (zawiązywania) i rejestrowania spółek osobowych w systemie

teleinformatycznym.

Stan prac: projekt założeń znajduje się na etapie uzgodnień wewnątrzresortowych.

4. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym

i niektórych innych ustaw

Cel: usprawnienie funkcjonowania tzw. „1 okienka” i skrócenie czasu rejestracji (w tym NIP,

REGON, ZUS) podmiotów podejmujących działalność gospodarczą.

Stan prac: projekt założeń został rozpatrzony przez KRM z zaleceniem uzgodnienia w trybie

roboczym, przed posiedzeniem Rady Ministrów.

5. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa

i Prokuratury, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy

o prokuraturze

Cel: wprowadzenie możliwości prowadzenia przez Krajową Szkołę Sądownictwa

i Prokuratury działalności gospodarczej, określenie sposobu wskazywania członków zespołu

i komisji przeprowadzającej egzamin prokuratorski, wprowadzenie nowego modelu

asystentury sędziego, wprowadzenie nowego znaczenia stażu referendarskiego.

Stan prac: trwają uzgodnienia międzyresortowe.

6. Projekt założeń projektu ustawy o prawach konsumentów i zmianie ustawy – Kodeks

cywilny oraz innych ustaw

Cel: transpozycja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2011/83/UE z dnia

25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów oraz uporządkowanie

i zintegrowanie przepisów dotyczących odpowiedzialności za jakość rzeczy sprzedanej,

w szczególności przepisów stanowiących transpozycję dyrektywy o sprzedaży

konsumenckiej, wdrożonej do polskiego porządku prawnego ustawą o szczególnych

warunkach sprzedaży konsumenckiej.

Stan prac: Projekt został przyjęty przez KRM na posiedzeniu w dniu 25 kwietnia 2013 r.

W dniu 30 kwietnia 2013 r. projekt założeń został przekazany Sekretarzowi Rady Ministrów

celem skierowania tego projektu do rozpatrzenia na posiedzeniu Rady Ministrów.

7. Projekt założeń projektu ustawy o biegłych sądowych

Cel: kompleksowe uregulowanie problematyki funkcjonowania biegłych sadowych

i instytucji specjalistycznych, opiniujących na zlecenie sądów i organów ścigania,

Stan prac: Projekt po uzgodnieniach wewnątrzresortowych.

8. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów

powszechnych oraz niektórych innych ustaw

Cel: wydłużenie okresu delegowania sędziego sądu rejonowego oraz sędziego sądu

okręgowego do pełnienia obowiązków w sądzie wyższego rzędu. Dotychczasowy 14 dniowy

termin jest zbyt krótki i nie służy wzmocnieniu kadrowemu sądu, do którego następuje

delegowanie sędziego oraz racjonalnemu wykorzystaniu kadr. Przewiduje się również

wprowadzenie odpowiedzialności karnej za umyślne podanie nieprawdy w oświadczeniu

majątkowym.

Stan prac: projekt założeń jest na etapie uzgodnień wewnątrzresortowych.

9. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego,

ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw

Cel: stworzenie w ramach Kodeksu postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.) podstaw realizacji

pierwszego etapu dalszej informatyzacji postępowania wieczystoksięgowego, polegającego

na wprowadzeniu obowiązku inicjowania tego postępowania drogą elektroniczną przez

określone podmioty, tj. notariuszy, komorników sądowych i naczelników urzędów

skarbowych. Elektroniczne postępowanie wieczystoksięgowe (dalej: e.p.w.) zapewni

łatwiejszy i szybszy dostęp do sądu, a także sprawne załatwienie sprawy.

Stan prac: W dniu 25 kwietnia 2013 r. projekt założeń został przyjęty bez uwag przez KRM.

30 kwietnia 2013 r. zwrócono się do Sekretarza Rady Ministrów z prośbą o skierowanie

projektu do rozpatrzenia na najbliższym posiedzeniu Rady Ministrów.

10. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego

oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

Cel: zmiany w czterech obszarach: podwyższenia opłat sądowych, obniżenia opłat

sądowych lub ich likwidacji, zmian procedury pobierania opłat lub ewentualnie ich zwrotu

oraz doprecyzowania treści przepisów budzących rozbieżności w orzecznictwie sądów.

Stan prac: Projekt założeń został przyjęty przez Komitet Rady Ministrów w dniu

29 listopada 2012 r. Oczekuje na rozpatrzenie przez RM.

11. Wstępny projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz

niektórych innych ustaw

Cel: wprowadzenie do polskiego systemu prawnego nowego ograniczonego prawa

rzeczowego w postaci prawa zabudowy, tj. prawa rzeczowego na cudzej nieruchomości,

umożliwiającego korzystanie z gruntu z jednoczesnym istnieniem odrębnej własności

budynków lub innych urządzeń trwale z tym gruntem związanych. W odróżnieniu od

użytkowania wieczystego prawo zabudowy miałoby charakter uniwersalny, tj. dotyczyłoby

nie tylko gruntów publicznych (Skarbu Państwa, gminy), ale także prywatnych. Mogłoby

dotyczyć także inwestycji na, nad lub pod gruntem.

Stan prac: Wniosek o wpisanie projektu założeń do Planu pracy RM zostanie złożony w dniu

7 lub 8 maja 2013 r. Skierowanie projektu do konsultacji i uzgodnień międzyresortowych

będzie możliwe dopiero po wpisaniu go do Planu pracy RM.

12. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy,

ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o wspieraniu rodziny

i systemie pieczy zastępczej

Cel: projekt zakłada m.in. odstąpienie od ubezwłasnowolnienia całkowitego jako przeszkody

małżeńskiej. Proponuje się wprowadzenie nowej regulacji, zgodnie z którą nie będzie mogła

zawrzeć małżeństwa osoba z zaburzeniami psychicznymi, które nie pozwalają tej osobie

kierować swoim postępowaniem oraz uświadomić sobie znaczenia i konsekwencji

wynikających z zawarcia małżeństwa. W projekcie proponuje się wprowadzenie sądowej

procedury udzielania zgody na umieszczenie małoletniego z innego państwa

członkowskiego UE lub małoletniego obywatela polskiego mającego stałe miejsce

zamieszkania w innym państwie członkowskim UE w pieczy zastępczej (rodzinnej lub

instytucjonalnej). w Polsce na podstawie orzeczenia sądu innego państwa członkowskiego

UE lub innego właściwego organu tego państwa, za zgodą polskiego sądu.

Stan prac: Minister Sprawiedliwości wystąpił do Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

o uzupełnienie wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów o przedmiotowy projekt.

13. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego,

ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty

oraz niektórych innych ustaw

Cel: uregulowanie czynności przy szeroko pojętym procesie zmiany płci. Proponuje się

wprowadzenie dwóch odrębnych procedur: pierwszej dotyczącej wydania orzeczenia

lekarskiego stwierdzającego utrwalone występowanie tożsamości płciowej odmiennej od

płci metrykalnej oraz postępowanie sądowe w zakresie wniosku o zmianę płci.

Stan prac: Minister Sprawiedliwości wystąpił do Przewodniczącego Zespołu do Spraw

Programowania Prac Rządu z wnioskiem o wpisanie projektu do wykazu prac legislacyjnych

Rady Ministrów.

14. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks

postępowania cywilnego, ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych

innych ustaw

Cel: zmiany w zakresie zdolności do czynności prawnych osób z niepełnosprawnością.

Stan prac: Minister Sprawiedliwości wystąpił do Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

o wpisanie projektu do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów.

15. Projekt ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze, ustawy – Prawo o ustroju sądów

powszechnych oraz ustawy o Sądzie Najwyższym

Cel: realizacja zalecenia Rady Ministrów przyjętego w dniu 23 października 2012 r.

(RM-10-104-12) zobowiązującego Ministra Sprawiedliwości do przygotowania projektu

ustawy. Zgodnie z tym zaleceniem w przedłożonym projekcie ustawy proponuje się, aby

sędziemu i prokuratorowi nieobecnemu w pracy z powodu choroby przysługiwało

wynagrodzenie w wysokości 80%, nie dłużej jednak niż przez okres jednego roku.

Stan prac: 30 kwietnia 2013 r. przekazano projekt ustawy pod obrady Rady Ministrów.

16. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych i ustawy

o Krajowej Radzie Sądownictwa

Cel: zmiany w ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych i ustawy o Krajowej Radzie

Sądownictwa dotyczą procedury powołania kandydatów na wolne stanowiska sędziowskie.

Zasadniczym i priorytetowym celem zmian w przepisach ustawy jest osiągnięcie

optymalnego skrócenia trwania postępowania w sprawie powołania do pełnienia urzędu na

stanowisku sędziego sądu powszechnego. Przeprowadzona analiza wybranych losowo

procesów obsadzania wakujących stanowisk sędziowskich obwieszczonych w latach 2010

i 2011 wykazała, że przedmiotowe postępowania od momentu obwieszczenia trwały około

roku.

Stan prac: projekt został przesłany na posiedzenie Komitetu Rady Ministrów.

17. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania

cywilnego oraz niektórych innych ustaw

Cel: zliberalizowanie przepisów Kodeksu cywilnego o formie czynności prawnych oraz

wprowadzenie materialnoprawnej definicji dokumentu, a także nowelizacja przepisów

Kodeksu postępowania cywilnego zmierzająca do dalszej informatyzacji postępowania

cywilnego, przyspieszenia postępowań sądowych.

Stan prac: przewiduje się, że w I połowie maja b.r. projekt ustawy zostanie skierowany do

uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych.

18. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (druk

sejmowy nr 1272)

Cel: wprowadzenie do art. 165 § 2 k.p.c. rozwiązania, według którego oddanie pisma

procesowego w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne

w państwie członkowskim Unii Europejskiej będzie równoznaczne z wniesieniem go do

sądu.

Stan prac: projekt został przyjęty przez Radę Ministrów i przekazany w dniu 8 kwietnia

2013 r. do Sejmu.

19. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece (druk

sejmowy nr 1027)

Cel: zapewnienie w ustawie powszechnego, bezpłatnego dostępu do księgi wieczystej

realizowanego za pośrednictwem publicznej sieci teleinformatycznej (Internet).

Stan prac: aktualnie projekt ustawy jest przedmiotem prac Sejmu (Podkomisja

nadzwyczajna do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o księgach

wieczystych i hipotece).

20. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy –

Kodeks postępowania cywilnego

Cel: projekt realizuje pilną potrzebę ograniczenia dowolności sądu opiekuńczego

w zakresie ingerencji we władzę rodzicielską. Przewiduję się wprowadzenie zasady

proporcjonalności i pomocniczości. Niedostatki legislacyjne we wskazanym zakresie są

potencjalnym źródłem rozbieżności interpretacyjnych i orzeczniczych, których skutkiem

może być rażące naruszenie praw dziecka i rodziny. Projekt ustawy dotyczy zagadnień

niezwykle wrażliwych społecznie, regulując tę materię prawa rodzinnego zgodne

z oczekiwaniami zarówno rodzin, jak i środowiska prawniczego.

Stan prac: Minister Sprawiedliwości wystąpił do Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

o wpisanie projektu do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów.