Program Wychowawczy i...

1

Program Wychowawczy

i Profilaktyczny

Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi nr 345

w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 2

w Warszawie

Warszawa 2015

Program Wychowawczy i Profilaktyczny Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w ZSP Nr 2

Magdalena Boczarska, Małgorzata Brzostowska

2

Program Wychowawczy i Profilaktyczny

Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi nr 345

w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 2

w Warszawie

Program wychowawczy i profilaktyczny przygotowany w oparciu o:

Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej

Powszechną Deklarację Praw Człowieka

Deklarację Praw Dziecka uchwaloną przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 20 listopada

1959 r.

Ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tekst jednolity Dz. U.z 2004r. Nr 256,

poz. 2572 z późn. zm.)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie

podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego

poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2012 r., poz. 977 z późn. zmianami)

"Program rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020", Załącznik do Uchwały Nr

LXIII/1751/2013 Rady m.st. Warszawy z dnia 29 sierpnia 2013 r.

Statut Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345 w Warszawie

Opracowały :

mgr Małgorzata Brzostowska

(pedagog specjalny, terapeuta pedagogiczny)

mgr Magdalena Boczarska

(pedagog specjalny, terapeuta pedagogiczny, rehabilitant)



3

Program Wychowawczy i Profilaktyczny

Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi Nr 345

w Zespole Szkolno-Przedszkolnym Nr 2

zatwierdzony do realizacji

przez nauczycieli na posiedzeniu Rady Pedagogicznej

dnia 24 sierpnia 2015 r.

i przez rodziców na zebraniu dnia 8 września 2015 r.



4

SPIS TREŚCI

1. Wstęp

2. Założenia programu

3. Co chcemy osiągnąć, jaki postawy i umiejętności będziemy rozwijać - czyli cele programu

4. Jak będziemy pracować, by osiągnąć zamierzone cele - czyli procedury osiągania celów

4.1. Współpraca nauczyciela z dziećmi - czyli metody, formy i zasady pracy

4.2. Rola i postawa nauczyciela

4.3. Rola rodziców w społeczności przedszkolnej

5. Dziecko ma prawo - Deklaracja Praw Dziecka

6. Co czerpiemy z pedagogiki Korczaka we współczesnej placówce oświatowej

6.1. Prawa dziecka w naszym przedszkolu - jak funkcjonują nie tylko od święta

7. By w grupie przedszkolnej każdy odnalazł swoje miejsce - pozytywne i negatywne

konsekwencje zachowania

7.1. Formy nagradzania dzieci

7.2. Konsekwencje i środki zaradcze w przypadku niedostosowania się do

ustalonych wspólnie zasad

7.3. Szczegółowe postępowanie z dzieckiem nieprzestrzegającym zasad w grupie,

gdy inne środki nie przynoszą efektów

8. Tematyka i treści realizowanych zajęć

I. "To jestem JA"

II. "To jest moja rodzina"

III. "Poznaję reguły życia w grupie"

IV. "Jestem otwarty na potrzeby innych"

V. "Prawa dziecka-w państwie Króla Maciusia I"

VI. „Jestem Polakiem, jestem Europejczykiem"

VII. "Przedszkolak w świecie wartości"

VIII. "Dbam o swoje bezpieczeństwo"

IX. "Zdrowy przedszkolak"

9. Nasze dobre praktyki i obszary do poprawy - czyli ewaluacja programu

10. Skąd my to wszystko wiemy - bibliografia

11. Załączniki

Załącznik 1: materiały dla rodziców "Kara a konsekwencje"

Załącznik 2: ulotka dla rodziców "Prawa Dziecka"

Załącznik 3: materiały dla rodziców "Prośba Twojego Dziecka"

Załącznik 4: quiz dla dzieci "Bezpieczny przedszkolak"

Załącznik 5: ankieta dla rodziców i wyniki

Załącznik 6: wyniki ankiety w zakresie profilaktyki



5

„Nie sztuka mieć dzieci,

ale trzeba mieć czas żeby je wychować”.

Eric Emmanuel Schmitt

1. Wstęp

Analizując poprzedni program wychowawczy doszłyśmy do wniosku, że czas na zmiany.

Dawno nie aktualizowany, bez teraźniejszego spojrzenia i opinii rodziców prosił o solidne

odświeżenie. Szukając podstaw do nowego wyzwania zapoznałyśmy się z Programem Rozwoju

Edukacji w Warszawie na lata 2013-2020. Dokument ten podkreśla wzmacnianie

wychowawczej roli przedszkola (wspieranie rodziców w procesie wychowawczym,

rozwiązywanie konfliktów, kształtowanie zachowań w duchu akceptacji i idei włączania),

konieczność wspierania dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych i wyrównywania szans

edukacyjnych, wychowania do bezpieczeństwa. Postanowiłyśmy więc rozbudować rozdział

dotyczący metodyki i praw dziecka, dołączyć sposoby rozwiązywania problemów

wychowawczych, rozwinąć tematykę w zakresie szeroko pojętego bezpieczeństwa, podkreślić

współpracę z rodzicami i ich miejsce w społeczności przedszkolnej i wzbogacić o przygotowane

przez nas materiały dla rodziców.

Naszą pedagogiczną inspiracją został Janusz Korczak - człowiek, który walczył o prawa

dziecka i współcześnie stał się edukacyjną submarką Warszawy. "Podmiotem w procesie

edukacji jest dziecko, natomiast rola nauczyciela polega na towarzyszeniu mu w zdobywaniu

wiedzy, nowych doświadczeń i umiejętności" - taka postawa nauczyciela i współpraca z

dzieckiem buduje fundamenty do dalszego rozwoju. Wychowanie jest szeregiem prac, które

umożliwia dziecku uporządkowanie świata, bo ono uczy się żyć na świecie tak samo, jak uczy

się w szkole czytać i pisać.

Każde dziecko jest skarbem - dla nas rodziców, nauczycieli. O każdego dbamy, staramy się

wspierać i kształtować, by stopniowo wprowadzać je w dorosłość. Wychowanie jest długim

procesem, wymagającym dużego nakładu pracy, tak ze strony rodziców, nauczycieli jak i

samego dziecka. Dzieci mają ogromny potencjał i tylko od nas, dorosłych, zależy na ile i w

jakim kierunku będzie się rozwijał. Zasady życia, współistnienia w grupie, nie tylko

przedszkolnej, których przestrzegamy i uczymy dzieci od najmłodszych lat, mają pomóc

dziecku żyć w dorosłości. Najważniejszą zasadą wychowania jest szacunek- do siebie, do

innych dzieci i dorosłych, ale również do otaczającej nas przyrody i dóbr materialnych.

Przedszkole stara się przygotowywać dzieci do udziału w funkcjonowaniu społeczeństwa,

czyli uspołecznić swoich wychowanków. Stara się także rozwijać ich osobowość, by pozwolić

im na samodzielne kierowanie swoim życiem, komunikatywność, kreatywność. Przedszkole w

świetle polskiego prawa, uchwał i ustaw ma wspierać rodzinę poprzez wypełnianie zadań



6

opiekuńczych, wychowawczych i dydaktycznych. Traktuje dziecko podmiotowo, czyli akceptuje

jego indywidualne potrzeby, odczucia, możliwości, umiejętności, pobudza do aktywności

własnej, wyrabia poczucie własnej wartości, odpowiedzialności, rozwija poczucie więzi

społecznej i współodpowiedzialności. Charakteryzująca dzieci w tym wieku naturalna

aktywność, ciekawość, skłonność do naśladownictwa, wrażliwość emocjonalna, to czynniki,

które stwarzają korzystne warunki do osiągnięcia zamierzonych celów oraz pozytywnych

efektów działań wychowawczych.

Aby wychowanie dziecka toczyło się prawidłowo, potrzebna jest dobrze zorganizowana

współpraca przedszkola z domem rodzinnym. W tym względzie należy wspólnie ustalić

hierarchię wartości, którymi należy się kierować w wychowaniu dziecka, aby mogło się ono

odnaleźć w istniejącej rzeczywistości oraz było dobrze przygotowane do twórczego,

odpowiedzialnego i odważnego tworzenia przyszłości.

Zaproponowany przez nas program oddziaływań wychowawczych ma na celu poprawę

jakości pracy edukacyjnej, uwzględnia potrzeby społeczności przedszkolnej - dzieci, rodziców,

środowiska oraz pracowników. Ma za zadanie określić, jakimi wartościami powinniśmy

kierować się w stosunku do naszych wychowanków, ich rodziców, jakie normy postępowania,

czy zachowania są pożądane, aby dziecko umiało funkcjonować w środowisku zgodnie z

przyjętymi normami społecznymi. Będzie on spełniał niewątpliwie swoją rolę, jeżeli zarówno

nauczyciele, dzieci, rodzice będą podmiotami tego procesu.

Spójną częścią programu są zagadnienia dotyczące profilaktyki, ponieważ "Profilaktyka, to

proces wspierania dziecka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi rozwojowi oraz

eliminowanie czynników zagrażających zdrowiu". Tak więc działania związane z szeroko pojętą

profilaktyką są nieodłącznie związane z procesem wychowania.

Dzieci w wieku przedszkolnym szybko i łatwo przyswajają wiedzę. Nie mają problemów z

opanowaniem prostych zasad dotyczących bezpieczeństwa oraz prostych czynności ratowniczych.

Jednocześnie dzieci właśnie w tym wieku narażone są na wiele niebezpieczeństw. Wiedza i

umiejętności z zakresu edukacji bezpieczeństwa powinny być zatem nabywane przez dzieci już na

etapie edukacji przedszkolnej.

2. Założenia programu

Program Wychowawczy i Profilaktyczny przewidziany jest do corocznej realizacji. Po

dokonaniu ewaluacji końcowej zdecydujemy (nauczyciele i rodzice), czy będzie, w swojej obecnej

formie, realizowany w następnych latach czy konieczne będzie wprowadzenie zmian.

Program jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i jego treści

zawierają się w następujących obszarach:

Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi,

zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych (obszar 1).



7

Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych.

Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku (obszar 2).

Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych (obszar 6).

Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt. (obszar 12).

Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne (obszar 15).

Główne założenia naszego programu to:

Wspieranie działalności wychowawczej rodziny oraz uznawanie priorytetu domu

rodzinnego w wychowaniu dziecka.

Realizowanie zadań w zakresie wychowania przebiega równolegle z zadaniami przedszkola

w sferze edukacyjnej.

Akcentowanie pozytywnych działań i postaw dzieci: umiejętności funkcjonowania w grupie,

kultury osobistej, stosunku do obowiązków przedszkolnych, samodzielności, twórczego

podejścia do zadań i problemów, pomaganie innym.

Podkreślanie umiejętności współpracy (a nie rywalizacji).

Stwarzanie warunków do pełnego rozwoju osobowego każdego z naszych wychowanków,

zgodnie z ich prawami, wrodzonym potencjałem i możliwościami, w relacjach ze

środowiskiem społeczno-kulturowym i przyrodniczym.

Uświadomienie dzieciom istniejących w życiu ludzkim zagrożeń pochodzących ze świata ludzi i

zwierząt oraz wyposażyć je w umiejętność radzenia sobie z nimi. Obowiązkiem każdej osoby

dorosłej, zwłaszcza nauczycieli jest stwarzanie każdego dnia warunków sprzyjających kształtowaniu

postaw odpowiedzialności za życie własne oraz innych. Tylko kreatywna realizacja działań o

charakterze profilaktycznym przez nauczycieli umożliwi wytworzenie się określonych kompetencji u

dzieci i ułatwi funkcjonowanie w życiu następnych pokoleń w przyszłości.

3. Co chcemy osiągnąć, jakie postawy i umiejętności będziemy rozwijać - czyli

cele programu

CELE OGÓLNE :

Wspomagamy wszechstronny rozwój dziecka, uwzględniając jego indywidualne

predyspozycje, uzdolnienia i zainteresowania.

Kształtujemy wrażliwość i postawę akceptacji róznych cech i potrzeb człowieka.

Wdrażamy i zachęcamy rodziców do współuczestnictwa w procesie dydaktyczno-

wychowawczym przedszkola poprzez dialog edukacyjny.

Kształtujemy podstawowe powinności moralne np. życzliwość, tolerancję, uczciwość,

sprawiedliwość, odpowiedzialność.

Rozwijamy umiejętności samoobsługowe, nawyki higieniczne i kulturalne.



8

Wzmacniamy poczucie przynależności narodowej, historycznej, kulturowej.

Rozwijamy umiejętności polubownego rozwiązywania spraw konfliktowych

i dochodzenia do kompromisu, wzajemnego szanowania i przestrzegania swoich praw.

Uświadamiamy złożoność otaczającego świata i czyhających zagrożeń.

Rozwijamy postawy prozdrowotne.

Kształtujemy pozytywne postawy i bezpieczne zachowania dzieci w sytuacjach zagrażających ich

życiu i zdrowiu.

Wyposażamy dzieci w niezbędne sprawności, umiejętności i wiadomości dotyczące dbania o własne

zdrowie i bezpieczeństwo.

Tworzymy warunki do kształtowania postaw i wartości, ułatwiamy dzieciom dokonywanie wyborów,

mających znaczenie dla ich obecnego i przyszłego życia.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Pomagamy dziecku w odkrywaniu siebie, budowaniu pozytywnego obrazu własnego „ja”,

poznawaniu własnych cech, zdolności, upodobań, możliwości, odkrywaniu własnego

potencjału.

Podkreślamy więzi uczuciowe z rodziną, wspieramy w poznawaniu siebie jako członka

wspólnoty rodzinnej, przedszkolnej i budowaniu więzi społecznych.

Doceniamy każdy wysiłek dziecka w procesie stawania się częścią społeczności grupowej i

przedszkolnej.

Rozwijamy umiejętności zgodnego współżycia i współdziałania z rówieśnikami i najbliższym

środowiskiem oraz umiejętności rozwiązywania konfliktów na zasadzie kompromisu.

Kształtujemy wrażliwość na potrzeby drugiego człowieka, szacunek dla odmienności

poglądów, rasy, wyznania.

Umożliwiamy dokonywanie wyborów i zapoznajemy z ich konsekwencjami.

Wprowadzamy w świat podstawowych wartości etycznych: prawdy, uczciwości, mądrości,

dobra, miłości, przyjaźni, odpowiedzialności, godności, szacunku, tolerancji –

równouprawnienie, tolerancja, otwarcie na drugiego człowieka.

Rozwijamy umiejętność rozróżniania dobra od zła.

Wdrażamy do przestrzegania zasad warunkujących bezpieczeństwo własne i innych.

Budzimy uczucia patriotyczne i obywatelskie.

Uświadamiamy dzieciom ich prawa i obowiązki.

Uczymy godzenia dążeń do dobra własnego z dobrem innych, wolności własnej z wolnością

innych.

Uświadamiamy dzieciom zagrożenia, które mogą wystąpić w przedszkolu, domu, na drodze by

ograniczyć liczbę niebezpiecznych zdarzeń z udziałem dzieci.

Uczymy, jak radzić sobie z trudnościami, by w okresie dorastania i dorosłości lepiej radziły sobie z

problemami i kryzysami.

Kształtujemy zdrowy styl życia.



9

4. Jak będziemy pracować, by osiągnąć zamierzone cele - czyli procedury

osiągania celów

Każdy nauczyciel i ten zaczynający pracę w zawodzie, i ten pracujący już wiele lat dostaje

dreszczy na samą myśl o procedurach, metodach, formach i innych strasznie brzmiących słowach.

A to dlatego - odnosimy takie wrażenie, że w dzisiejszych czasach proces wychowania sprowadza

się do nieustannego wypełniania tabelek, dokumentów, ocen oraz innych "papierów" i

udowadniania swojej skuteczności wychowawczej. Dlatego w naszym programie, w tym miejscu

napiszemy, jak w naszym przedszkolu wygląda codzienna praca z dziećmi.

4.1. Współpraca nauczyciela z dziećmi - czyli metody, formy i zasady pracy

ZASADY:

Nie zmieniamy dziecka a budzimy to, co w nim drzemie. Dziecko jest już człowiekiem, więc

nie możemy go stworzyć od nowa.

Każdy osiąga sukcesy na miarę swoich możliwości.

Dzieci wspólnie z nauczycielkami opracowują "Kodeks przedszkolaka" zawierający

zachowania nieakceptowane oraz zachowania pożądane (nagradzane) i własnoręcznym

odbiciem dłoni zobowiązują się do jego przestrzegania. Reguły i zasady pozwalają na

poszanowanie podmiotowości każdej jednostki w grupie, każdy odpowiada za

przestrzeganie zasad, wychowawca również.

Jeżeli do grupy dołącza nowe dziecko, przedszkolaki wprowadzają je w zasady

funkcjonowania, są gospodarzami, starają się dawać dobry przykład.

Dzieci wykonują drobne prace porządkowe: sprzątają po zakończonej zabawie lub innej

aktywności, wycierają, gdy coś sie rozleje, zamiatają podłogę, gdy naśmiecą.

Pełnią dyżury zgodnie z przydziałem, wywiązywanie się z obowiązków podlega ocenie przez

grupę.

Dzieci uczą się od dorosłych, dorośli od dzieci, wszyscy wzajemnie na siebie wpływają i

siebie kształtują.

Wzajemnie respektujemy swoją podmiotowość.

Staramy się poznawać i rozumieć siebie nawzajem.

Dziecko, które nie ma ochoty na zabawę lub potrzebuje wyciszenia ma prawo do

samotności.

METODY:

Dzieci dokonują oceny postępowania własnego i kolegów (nauczycielki w poszczególnych

grupach opracowują swój system oceniania: np. "buźki", "serduszka", według potrzeb i

pomysłu dzieci). Mają prawo wyrazić swoje niezadowolenie, radość, także wobec

wychowawcy. Mówiąc krótko, mogą się przytulić lub śmiertelnie na Panią obrazić.



10

Konflikty, podobnie jak omawianie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu najczęściej

rozwiązujemy na forum grupy, w myśl zasady, że dzieci odpowiedzialne są za siebie, swoich

kolegów, za miejsce i atmosferę w przedszkolu.

W czasie naturalnych, codziennych sytuacji dziejących się na forum grupy wykorzystujemy

nauczanie incydentalne: uczymy dzieci wyrażania emocji, umiejętności przepraszania i

wybaczania, które mają prowadzić do poprawy w zachowaniu dziecka a nie do jego

ukarania.

Czytamy dzieciom książki, które same wybierają. Uczestniczymy w akcji "Cała Polska czyta

dzieciom".

Prowadzimy kronikę przedszkola: wykonujemy zdjęcia , zamieszczamy prace dzieci.

Przedszkolaki chętnie ją oglądają, komentują.

Eksponujemy przedszkolne dyplomy, podziękowania, puchary i inne trofea.

Chętne dzieci wykonują ilustracje, które są wykorzystywane w tworzeniu gazetek dla

rodziców, strony internetowej przedszkola.

Przedszkolaki otrzymują różnego rodzaju medale, odznaczenia, dyplomy w zależności od

aktywności, w które się angażowały. Na zakończenie przedszkola każde dziecko otrzymuje

pamiątkowy dyplom oraz upominek.

Uroczyście obchodzimy urodziny, imieniny. Przygotowujemy uroczystości na różne okazje,

spotykamy się z rodzicami.

Dzieci oceniają swoje prace - mogą wyrazić swoje zdanie. Każda jednak praca (czy się

podoba, czy nie) ma swoje miejsce w galerii dla rodziców.

Preferujemy działania praktyczne (tworzenie, projektowanie, odkrywanie), samodzielne

doświadczenia dzieci, gry i zabawy dydaktyczno-wychowawcze.

Stosujemy metody aktywizujące umożliwiające dziecku przeżywanie: techniki dramowe,

wystawy, pokazy.

Pracujemy także metodami podającymi aby dzieci mogły przyswoić treści: opowiadanie,

pogadanka, historyjka obrazkowa, wiersze, piosenki, praca z tekstem.

Korzystamy z pedagogiki zabawy, metody ruchu rozwijającego W. Sherborne,

różnorodnych technik plastycznych.

FORMY PRACY:

praca indywidualna,

zajęcia zorganizowane przez nauczycielkę z całą grupą lub prowadzone w mniejszych zespołach,

współdziałanie w parach,

zabawa i inne rodzaje działalności dzieci pozwalające na rozwijanie własnej inicjatywy,

czynności samoobsługowe dzieci, np. związane z utrzymaniem higieny osobistej,

spacery i wycieczki.

4.2. Rola i postawa nauczyciela

Przyszły nauczyciel wybierając zawód najczęściej robi to już świadomie, mając wyobrażenie

siebie jako przyszłego pedagoga. Część studentów uważa, że sama sympatia, nawet miłość do



11

dziecka wystarczy by zbudować solidny warsztat pracy. Tak jak korczakowscy "bursiści" kiedyś, tak

dzisiejsi studenci rozpoczynając praktyki zobowiązują się dobrowolnie do pracy na rzecz placówki i

dzieci. Jednak pierwsze praktyki zazwyczaj weryfikują nastawienie studenta do pracy. Jedni

przychodzą by "popatrzeć" na dzieci i posiedzieć cichutko w kąciku, inni tylko są "by zaliczyć"

godziny, bywają ci , co nieśmiało podejdą do dziecka i próbują nawiązać rozmowę. No i wreszcie ci,

co wiedzą po co przyszli - wpadają w wir zabawy z dziećmi, uczestniczą w ich codzienności

przedszkolnej, pocieszają, przytulają, zadają mądre pytania i kiedy muszą opracować

charakterystykę wybranego dziecka nie przychodzą do opiekuna z pytaniem "co mam napisać?".

Dlaczego o tym wspominamy? Bo patrząc na uśmiechniętego, energicznego, chętnego do

kontaktu studenta wiemy już, że dzieci go polubią i skorzystają na tej "znajomości" obydwie

strony. Natomiast osoba zamknięta w sobie, milcząca, nie potrafiąca wyrazić swoich potrzeb, mało

komunikatywna, rzadko uśmiechająca się będzie miała trudności w kontakcie z dziećmi ale także z

nauczycielami i specjalistami. Dlatego, jak uważał Korczak, nauczyciel powinien najpierw poznać

siebie - "Bądź sobą - szukaj własnej drogi. Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie

sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres ich praw i

obowiązków. Ze wszystkich sam jesteś dzieckiem, które musisz poznać, wychować i wykształcić

przede wszystkim".

Do czego dąży nauczyciel-wychowawca w naszym przedszkolu?

Uznaje siebie, obok rodziców i dzieci, jako część społeczności przedszkolnej.

Akceptuje dziecko takim, jakie jest, wraz z "bagażem doświadczeń" z którym przychodzi do

przedszkola. Kieruje się zasadą "Nie zmieniaj dziecka na inne niż jest".

Zna prawidłowości rozwojowe dzieci w swojej grupie wiekowej, ponieważ proces

wychowania wychodzi od jego naturalnych faz rozwoju.

Wyznaje zasadę, że dziecko jest podmiotem w procesie wychowania. Stara sie być cierpliwy

i wyrozumiały wobec dziecka. Jest dla dziecka przykładem.

Szanuje naturalną skłonność dziecka do "samowychowania" bo jak twierdzi prof.

Gruszczyk-Kolczyńska - dziecko tyle razy powtarza zabawę (czynności), ile potrzeba mu do

opanowania i utrwalenia danej umiejętności.

Uczy się - dąży do samodoskonalenia, poszukuje rozwiązań ale też daje sobie prawo do

błędu.

Zdaje sobie sprawę, że nie zawsze wszystko potrafi, dlatego korzysta z doświadczenia

koleżanek i specjalistów oraz rodziców - wzajemna wymiana doświadczeń wzbogaca

warsztat pracy i wspomaga rozwój dziecka.

Dąży do zdobycia zaufania dziecka, dlatego w przedszkolu realizowany jest program

adaptacyjny "Pierwsze kroki w przedszkolu" opracowany przez nasze nauczycielki.

Obserwuje dziecko i dąży do jego poznania, stara się być dobrym diagnostą, współpracuje z

rodzicami by już na wczesnym etapie pobytu w przedszkolu zaradzić trudnościom lub

wspierać uzdolnienia. Dlatego też prowadzi arkusze obserwacji i dzieli się z rodzicami

swoimi spostrzeżeniami. Może również zasięgnąć porady specjalisty: logopedy, psychologa,

pedagoga specjalnego.



12

Wspiera umiejętności dziecka zarówno w czasie wolnym, tworząc kąciki zainteresowań i

rozwijając zainteresowania, jak i zajęć grupowych. Pozwala im na podejmowanie

samodzielnych decyzji (w określonych sytuacjach) i ponoszenie ich konsekwencji (na miarę

możliwości dziecka i sytuacji).

Potrafi wczuć się w emocje dziecka, rozumie, że zarówno te pozytywne jak i negatywne

wzbogacają proces rozwoju. Na ich podstawie stara się rozpoznawać potrzeby

wychowanków.

Wykazuje postawę tolerancji i zrozumienia dla dzieci niepełnosprawnych, nawet wtedy gdy

musi zmierzyć się z wieloma trudnościami wychowawczymi i edukacyjnymi wynikającymi z

rodzaju zaburzenia. Ma prawo nie wiedzieć, nie umieć ale powinien wykazywać chęć

poszukiwania rozwiązania problemu.

W grupach integracyjnych, nauczyciele we współpracy z pedagogiem specjalnym realizują

program autorski "Rozmawiamy o niepełnosprawności. Program pracy z grupą integracyjną

wspomagający rozwój umiejętności społeczno-emocjonalnych

dzieci zdrowych i niepełnosprawnych" mający na celu uświadomienie wszystkim członkom

społeczności przedszkolnej ich równości.

Jest dobrym organizatorem, nie ulega to wątpliwości gdy musi otoczyć opieką grupę 25

osobową, zorganizować zajęcia w grupie integracyjnej, z dziećmi na różnym poziomie

rozwoju lub zaspokoić potrzeby dziecka z uzdolnieniami.

Zapoznał się z "Procedurą udzielania pomocy psychologicznej" i wie jak postępować gdy

dziecko posiada specjalne potrzeby edukacyjne (orzeczenie z Poradni Psychologiczno-

Pedagogicznej, opinię psychologiczno-pedagogiczną) oraz wykazuje umiejętności

wskazujące na uzdolnienia.

Dokonuje autorefleksji, ocenia swoje umiejętności - jak pisał Korczak "Ma człowiek

obowiązki wobec własnego ducha, własnej myśli, bo to jest jego warsztat pracy". Wykazuje

się twórczym samokrytycyzmem.

Dąży do samorozwoju: angażuje się w prace na rzecz przedszkola, opracowuje i realizuje

programy własne zgodnie ze swoimi umiejętnościami, wiedzą i potrzebami.

Niedopuszczalne jest stosowanie kar cielesnych przez nauczyciela, który powinien także

uświadamiać rodziców o ich negatywnym wpływie na rozwój emocjonalny.

4.3. Rola rodziców w społeczności przedszkolnej

Wychodzimy z założenia, że Rodzice są partnerami w tworzeniu klimatu działalności

kształcąco - wychowawczej i zarządzania placówką. Dlatego dążymy do tego, by byli na bieżąco

informowani o tym co dzieje się w przedszkolu i mieli możliwość zgłaszania własnych uwag czy

pomysłów. Zachęcamy ich do aktywnego włączania się w organizację wycieczek, imprez i

uroczystości. Jak to wygląda w praktyce?

Corocznie opracowany zostaje plan współpracy z rodzicami, zatwierdzany przez Radę Pedagogiczną.



13

Podczas pierwszego zebrania powołane zostają Oddziałowe Rady Rodziców, których

przewodniczący wchodzą w skład Rady Rodziców Przedszkola. Zakres obowiązków i

kompetencji RR zawiera Regulamin Rady Rodziców.

Organizujemy dla rodziców zebrania i dni otwarte. Podczas pierwszego zebrania (pierwszy

tydzień września) rodzice zapoznawani są z programem wychowawczym (oraz innymi

programami), który zatwierdzają do realizacji, mając jednocześnie możliwość zgłoszenia

zmian, uwag i propozycji. Zachęcamy rodziców do współpracy i wsparcia w czasie

realizowania treści programowych.

Organizujemy wspólne spotkania, uroczystości z udziałem rodziców. Włączamy ich w

przygotowania, np. poczęstunku, potrzebnych strojów czy dekoracji.

Umożliwiamy indywidualne spotkania z rodzicami celem wymiany informacji o dziecku,

wspólnie rozwiązujemy problemy lub wspomagamy uzdolnienia.

Prowadzimy tablicę informacyjną przy wejściu (comiesięczne kalendarium wydarzeń

przedszkolnych, bieżące informacje, propozycje aktywnego spędzania czasu z dzieckiem w

cyklu "Mamo, tato pobaw się ze mną")

W szatni, w boksach każdej z grup znajdują się tablice informacyjne ze sprawami bieżącymi

danej grupy oraz miesięcznymi planami pracy dydaktyczno-wychowawczej. Także tu

nauczycielki zamieszczają podziękowania dla rodziców.

Prowadzimy gazetki ścienne nt.: "Prośba twojego dziecka - przybliżenie pedagogiki

Korczakowskiej", "Prawa dziecka", "Integracja w przedszkolu" oraz inne wynikające z

aktualnych potrzeb (np. o niepełnosprawności, tolerancji, rozwijaniu samodzielności).

Przygotowujemy ulotki tematyczne, np. "Prawa dziecka", "Kara a konsekwencja"

(ZAŁĄCZNIKI NR 1-3).

Organizujemy konkursy dla dzieci i rodziców (plastyczne, fotograficzne, ekologiczne).

Prowadzimy galerię prac dziecięcych, które są wywieszane nie tylko na przeznaczonych do

tego tablicach, ale są ozdobą wszystkich pomieszczeń przedszkola.

5. Prawa i obowiązki dziecka w przedszkolu

Deklaracja Praw Dziecka, dokument przyjęty 20 listopada 1959 przez Zgromadzenie Ogólne

ONZ zawierał 10 szczegółowo sprecyzowanych zasad praw dziecka, które wynikają z faktu, że

dziecko będąc uzależnione w swym rozwoju od dorosłych wymaga specjalnej ochrony.

Deklaracja Praw Dziecka obejmuje wszystkie dzieci bez względu na różnice.

Ustawodawstwo kraju (oraz inne środki) powinno otoczyć dziecko szczególna ochroną,

która umożliwi mu wszechstronny rozwój, z poszanowaniem jego wolności i godności.

Gwarantuje dziecku prawo do nazwiska i obywatelstwa w chwili urodzin.

Stworzenie matce i dziecku przed i po urodzeniu warunków do rozwoju, opieki, ochrony

medycznej poprzez system ubezpieczeń.

http://portalwiedzy.onet.pl/43347,,,,organizacja_narodow_zjednoczonych,haslo.html



14

Otoczenie szczególna troską dzieci niepełnosprawne.

Stwarzanie dziecku atmosfery pełnej miłości, bezpieczeństwa i zrozumienia, czemu

powinien służyć system ochrony rodziny, opieka nad dziećmi pozbawionymi rodziców.

Prawo do nauki, rozwoju kulturalnego, rozrywek, które powinny służyć pełnemu rozwojowi

osobowości. Wymogiem minimalnym powinno być powszechne, obowiązkowe szkolnictwo

na poziomie podstawowym.

Pierwszeństwo dziecka do ochrony i pomocy.

Ochrona dziecka przed wyzyskiem, okrucieństwem, zaniedbaniem, wykluczenie handlu

dziećmi i zakaz pracy poniżej odpowiedniego, minimalnego wieku oraz wykonywania

czynności szkodliwych fizycznie, psychicznie lub moralnie.

Wychowywanie dziecka w duchu tolerancji, szacunku dla innych ludzi, przyjaźni i pokoju

między narodami.

Analizując treści praw określonych w Konwencji o Prawach Dziecka dziecko w przedszkolu

ma prawo do:

Właściwie zorganizowanego procesu wychowawczo-dydaktyczno-opiekuńczego

dostarczającego różnorodnych bodźców stymulujących wszechstronny rozwój zgodnie z:

metodyką pracy z małym dzieckiem i warunkami realizacji podstawy programowej

wychowania przedszkolnego,

potrzebami i możliwościami rozwojowymi wychowanków (w tym potrzeba badania,

eksperymentowania, wyboru realizowanej aktywności poznawczej, wyboru zadań i

sposobów ich rozwiązywania, zgłaszania własnych pomysłów).

Pomocy psychologiczno-pedagogicznej w sytuacji zaistnienia takiej potrzeby.

Wszechstronnego rozwoju z uwzględnieniem zainteresowań i zdolności, możliwości i

potrzeby twórczej aktywności.

Zabawy i działania w bezpiecznych warunkach współdziałania z innymi.

Zaspokajania własnych potrzeb zgodnie z zasadami współżycia społecznego.

Codziennego pobytu na powietrzu (jeżeli pozwalają na to warunki atmosferyczne).

Nieskrępowanego uczestnictwa w życiu przedszkola.

Ochrony przed wszelkimi formami przemocy fizycznej i psychicznej.

Szacunku dla różnorodnych jego potrzeb, życzliwego i podmiotowego traktowania.

Poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności, akceptacji jego osoby.

Przebywania w spokojnej, pogodnej atmosferze.

Uwagi i opieki nauczyciela, opieki ze strony innych pracowników przedszkola.

Snu i wypoczynku jeśli jest zmęczone.

Racjonalnego żywienia.

Nagradzania wysiłku i osiągnięć.

Znajomości swoich praw i obowiązków.

Obowiązki dziecka w przedszkolu dążące do wychowania w poszanowaniu innych ludzi, godności i

wolności osobistej:



15

Postępowanie z ogólnie przyjętymi normami społecznymi, używanie form

grzecznościowych wobec osób dorosłych i kolegów.

Stosowanie się do przyjętych umów obowiązujących w grupie i w przedszkolu, ustalonych

wspólnie z nauczycielami.

Odnoszenie się z szacunkiem do osób pracujących w przedszkolu, w tym reagowanie na

komunikaty przekazywane przez personel przedszkola.

Dbanie o bezpieczeństwo i zdrowie własne oraz innych kolegów.

Bezwzględne poszanowanie nietykalności cielesnej innych dzieci i dorosłych.

Staranie się o utrzymywanie porządku wokół siebie, sprzątanie zabawek.

Dbanie o swój wygląd i estetykę ubrania.

Szanowanie wolności i godności osobistej drugiego człowieka / kolegi.

6. Co czerpiemy z pedagogiki Korczaka we współczesnej placówce oświatowej

W działalności dydaktyczno-wychowawczej i opiekuńczej naszego przedszkola kierujemy

się zasadą przyjętą przez Janusza Korczaka "Nie ma dzieci, są ludzie". Ze względu na niezaradność i

niedojrzałość psychiczną oraz słabość organizmu, dziecko wymaga specjalnej ochrony i specjalnych

praw, o które walczył Satry Doktor. Chcemy, by dzieci w naszej placówce znały swoje prawa i je

rozumiały, dlatego też "prawa dziecka" są jednym z realizowanych tematów Programu

Wychowawczego. Jest to dla dzieci temat trudny, dlatego samo rozmawianie o prawach nie

wystarczy. Prawo trzeba wcielić w życie i korzystać z niego, ale też dać prawo innym. Tak

naprawdę dzieci korzystają ze swoich praw przez cały czas pobytu w przedszkolu, w codziennych

sytuacjach, ucząc się jednocześnie szacunku do drugiego człowieka i dzielenia z nim wspólnej

przestrzeni. My nauczyciele i rodzice musimy pamiętać, że w okresie przedszkolnym kształtuje się

przyszła postawa dziecka - to czego nauczymy teraz będzie, jak silne podstawy stworzymy, będzie

procentowało w przyszłości. Jeżeli my będziemy szanować dziecko i jego uczucia - ono będzie

szanować ludzi. Jeżeli wychowywać będziemy w poczuciu sprawiedliwości, godności, prawdy - tak

będzie postępować dorosły człowiek.

Prawa dziecka w naszym przedszkolu - jak funkcjonują na co dzień, a nie

tylko od święta

Prawo do szacunku

Już od chwili urodzenia dziecko jest wartościowych człowiekiem i dlatego należy mu się

szacunek. Jest to najbardziej lekceważone we współczesnym świecie prawo. Prawo dotyczące

szacunku dla dziecięcej niewiedzy, dla wysiłku poznawania, dla jego skromnej wartości, dla

tajemnic. Dziecku należy się szacunek, gdyż rozwija się dzięki własnej aktywności.

W przedszkolu: My pedagodzy jesteśmy świadomi, że dziecko potrzebuje szacunku, by

stworzyć swój godny wizerunek jako osoby i trzeba znaleźć sposób, by mu w tym pomóc.



16

Zauważamy indywidualność każdego dziecka, poznajemy jego fascynacje, zainteresowania,

trudności, uzdolnienia choć jest to trudne w licznej grupie przedszkolnej. Każde jest inne i ma inne

potrzeby. Staramy się choć chwilę czasu poświęcić każdemu indywidualnie: przywitać się, zapytać

o nastrój, przytulić, pocieszyć gdy trzeba, rozwiązać problem. W czasie poranków, w kręgu

rozmawiamy o tym, jak spędziły popołudnie, weekend, urodziny (inne święto), itp. - chcemy, by

każde czuło się wysłuchane, ważne. W grupach obchodzimy urodziny i imieniny.

Prawo do niewiedzy

Dla kilkuletniego dziecka nie wszystko jest proste, jasne i zrozumiałe. Potrzeba wielkiej

wyrozumiałości i cierpliwości wobec niekończących się pytań dzieci, gdyż otaczający je świat jest

nieznany. Wiele błędów w ich postępowaniu wynika z niewiedzy. Dziecko tak krótko jest z

rodzicami, a tak wiele trzeba je nauczyć zanim pójdzie w świat. Ukazywanie wiedzy z różnych

dziedzin na miarę możliwości rozumienia dziecka jest zadaniem domu i przedszkola. Pamiętać o

tym powinni zwłaszcza rodzice, którzy chcieliby mieć zdolne i wszechwiedzące dziecko nie

zważając na jego potrzebę zabawy i własnego poznawania świata a przede wszystkim prawo do

"niewiedzenia".

W przedszkolu: Kilkugodzinny pobyt to wielozmysłowe poznanie otaczającej rzeczywistości.

Poprzez zajęcia prowadzone w różnej formie oraz zabawę – każde dziecko, z pomocą

wychowawców oraz własnych umiejętności i potencjału, uczy się tajników życia. Naszym zadaniem

jako wychowawców, dorosłych jest cierpliwe i wytrwałe niesienie pomocy podopiecznym w chwili,

gdy potrzebują oni przewodnika.

Prawo do niepowodzeń i łez

Dziecko nie stanie się "dorosłym" w momencie przekroczenia progu przedszkola więc nie

możemy od niego oczekiwać, że od razu poczuje się bezpiecznie. Ma prawo płakać gdyż

towarzyszą mu różne emocje. Trzeba cierpliwie czekać, aż dziecko wydorośleje i nabierze

doświadczenia życiowego. Gniew, złość, oskarżanie za niepowodzenia dziecka wywołuje u niego

agresję i płacz. Nie należy spodziewać się natychmiastowej zmiany. Niekiedy wystarczy poczekać i

okazać trochę wyrozumiałości.

W przedszkolu: W dziecku odporność emocjonalna kształtuje się poprzez udział w

codziennych aktywnościach. Gdy bawi się z kolegami lub uczestniczy w zajęciach ma prawo mu

"nie wychodzić". Wspieramy dziecko motywując je do dalszego działania, podjęcia kolejnej próby,

chwaląc za włożony trud. Zdecydowanie mniej popłynie łez rozpaczy, gdy nasze reakcje na

niepowodzenie dziecka będą odpowiednie. Skutecznym sposobem jest nazywanie uczuć dziecka w

momencie niepowodzenia, np. przykro jest gdy coś się nie uda, smutno jest gdy coś się kończy...

Należy dziecku pozwolić na porażkę, niepowodzenie bo przecież nie zawsze się wygrywa.



17

Prawo do upadków

Obcując na co dzień z dziećmi powinniśmy pozwolić im błądzić i radośnie dążyć do

poprawy. Dziecko ma prawo zrobić źle.

W przedszkolu: Wychowawca uznając powyższe prawo, a tym samym akceptując błędy

wychowanków musi pamiętać, że jego obowiązkiem jest obserwowanie zachowania i wyjaśnianie

przyczyn oraz zaproponowanie możliwości poprawy. Dziecko może wiele razy przejawiać te same

błędy a naszym zadaniem jest wiele razy korygować. Gdy trudne zachowania powtarzają się należy

poszukać przyczyny, zaprosić do współpracy rodziców i wykazywać cierpliwość w działaniach

korygujących. Dziecko ma prawo dążyć do poprawy.

Prawo do własności

Dzieci uwielbiają gromadzić "skarby": kamyczki, patyczki, rysunki, itp. Mają swoje ulubione

zabawki, przytulanki, którymi nie zawsze chcą się dzielić. Dorośli swoją postawą powinni uczyć

poszanowania swoich rzeczy i cudzej własności. Gdy dorosły nie szanuje dziecięcych "skarbów" nie

może wymagać, by dziecko nauczyło się szanować cudzą własność lub kogoś.

W przedszkolu: Każde dziecko ma w sali swoją szufladkę, w której gromadzi prace

plastyczne, "skarby" i swoje zabawki przyniesione z domu. Uczymy dzieci, że każdy odpowiada za

swoją szufladkę i nie może "zaglądać" do cudzej, nie może bez pozwolenia brać nie swoich

zabawek. Jest to doskonale pole do obserwacji dziecięcych zachowań oraz tego, jak do prawa

własności podchodzi się w domu. Ponadto dzieci mają swoje półeczki w szatni, czy przybory do

mycia zębów. Poszanowanie prawa własności jest konieczne zarówno od strony nauczycieli jak i

rodziców. Uczymy dzieci, że mają prawo do własności, ale też powinny respektować je wobec

każdego kolegi. Gdy znajdziemy cudzą rzecz, to należy ją oddać. W naszym przedszkolu miejscem

dla rzeczy znalezionych jest szatnia, gdzie takie przedmioty są wyeksponowane (klucze, okulary,

gumki do włosów, ubrania, zabawki, itp.).

Prawo do tajemnicy

Powierzona rodzicowi lub nauczycielowi przez dziecko tajemnica powinna taką pozostać.

Wyśmiewanie się z dziecka w gronie wielu ludzi - i dzieci, i dorosłych jest krzywdzące.

W przedszkolu: Dzieci, nawet te najmłodsze mają swoje tajemnice osobiste, rodzinne,

koleżeńskie. Dzieci często odgradzają się krzesełkami, budują namioty, kryjówki – to ich świat

zabawowych tajemnic. Bywa, że dzieci w swej szczerości często dzielą się wydarzeniami z domu

rodzinnego, nauczyciel szanujący jego tajemnicę, powinien uczyć go swa postawą, że są to sprawy

o których nie mówi się wszystkim. Dziecko może podzielić się swoją tajemnicą, ale nie musi tego

robić. Zabawy tematyczne typu "głuchy telefon” uczy dzieci zachowania tajemnicy cierpliwie i do

końca. Przygotowując uroczystość dla rodziców (dziadków) czy upominki umawiamy się z

przedszkolakami, że jest to tajemnica. A gdy dotrzymają tajemnicy rodzice będą mieli wielką

niespodziankę.



18

Prawo do radości

Radość to nieodłączne uczucie naszych dzieci. Wdepnięcie do zimnej kałuży, ubrudzenie

ubranka podczas zabawy wywołują radość na twarzach dzieci, przy, najczęściej, niezadowoleniu

rodziców. A przecież ono w ten sposób doświadcza, co daje mu wiele radości z odkrywania.

Niekiedy nierozumna miłość odbiera dziecku radość pokonywania trudności, satysfakcję z

samodzielnego radzenia sobie, odkrywania i poznawania. Dla własnej wygody lub z powodu

niecierpliwości wyręczamy dzieci w czynnościach samoobsługowych, odbierając im chęć i

możliwość samodzielnych prób.

W przedszkolu jest dużo radości, jednak nauczyciele oraz inni pracownicy przedszkola

swoim radosnym usposobieniem mogą przysporzyć jej jeszcze więcej. Sztuką radowanie się należy

zarażać dzieci już od najmłodszych lat. Dlatego w tzw. porankach bawimy się w kole, przy muzyce,

radośnie witamy dzień i siebie nawzajem, wspólnie planujemy zajęcia i zabawy. Organizujemy

teatrzyki, koncerty, spotkania, bale, wycieczki i inne uroczystości. Robimy sobie małe

przyjemności, np. dzieci tworzą rysunki i podarowują je koledze, pani lub mamie. Pokazujemy, jak

radość można wyrażać. Uczymy także radości z pokonywania trudności, osiągniętego celu, odkrytej

tajemnicy. Radość z jednego, mniejszego osiągnięcia mobilizuje do dalszych, większych. Wszystko

co służy odprężeniu, wypoczynkowi, co uprzyjemnia czas, bawi, rozwesela – to powinno

wypełniać chwile spędzone w przedszkolu. Pamiętajmy: radości nigdy za wiele. Dziecko jest

szczęśliwe gdy czuje się akceptowane i kochane.

Prawo do wyrażania swoich myśli i uczuć

W przedszkolu stawiamy na dialog, który jest podstawą komunikacji miedzy ludźmi. Ucząc

dziecko akceptowania swoich emocji, zarówno tych pozytywnych jak i negatywnych, reagowania

na nie, budujemy atmosferę szczerości i zaufania. Przekonujemy dziecko, że mamy prawo do

swoich uczuć i zachęcamy do dzielenia się nimi z innymi.

W przedszkolu: Dzieci potrzebują tego, aby ich uczucia były akceptowane i doceniane.

Dajemy im prawo do radości i przeżywania sukcesu, ale także złości, gniewu, irytacji,

niezadowolenia, niechęci smutku. Każde z tych uczuć może zostać stłumione, wyrażone w sposób

nieakceptowany społecznie lub asertywnie. To od działania wychowawcy (a wcześniej od

postępowania rodziców) zależy, w jaki sposób będą one wyrażone. Czasami zdarza się tak, że

dziecko w domu nauczone jest wyrażania negatywnych emocji poprzez krzyk, rzucanie

przedmiotami, bicie, plucie i inne, nieakceptowane społecznie sposoby. W przedszkolu staramy

się, by odbywało się to w sposób możliwy do zaakceptowania przez inne dzieci i nauczycieli -

korygujemy zachowania. Odbywa się to poprzez umożliwienie dziecku miejsca odosobnienia jeżeli

tego potrzebuje, indywidualną rozmowę (werbalne wyrażenie uczuć), przełożenie emocji np. na

pracę plastyczną (pozawerbalne wyrażanie uczuć), uszanowanie potrzeby "ochłonięcia" i

wypłakania się, pokazywanie sposobów radzenia sobie z agresją. Powinniśmy pozwolić dzieciom

na wyrażanie uczuć, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych ale pokazujmy swoją postawą, jak

sobie z nimi radzić. Rodzic, nauczyciel również ma prawo mieć gorszy dzień, przeżywać radość i

smutek. Pamiętajmy, dzieci uczą się od nas.



19

Prawo do dnia dzisiejszego

Dziecko z braku doświadczeń żyje teraźniejszością, chwilą bieżącą. Ta chwila liczy się

najbardziej. A dziecko pragnie być tym, kim jest w tym momencie, czyli po prostu pragnie być

sobą.

W przedszkolu: Codzienna praca nauczyciela przebiega w oparciu o podstawy programowe

zawarte w "Programie wychowania w przedszkolu”, który można nazwać wykładnią potrzeb, praw

i kierunków rozwoju małego człowieka. Zawarte w nim założenia ogólne zawierają wszystkie

omówione prawa i uznają, że nadrzędną wartością edukacji przedszkolnej jest rozwój dziecka.

Realizując dzień po dniu zamierzenia i treści programowe poszerzone o wartości uczuć

społecznych mamy możliwość zapewnienia dzieciom ich wszechstronnego rozwoju oraz

poszanowania ich praw. Być dzieckiem tu i teraz, a nie przyszłym dorosłym, nie pociechą czy

zabawką w rękach dorosłych.

7. By w grupie przedszkolnej każdy odnalazł swoje miejsce - pozytywne i

negatywne konsekwencje zachowania dziecka

Zawsze staramy się uważnie obserwować dzieci i ich zachowania. Przedszkole corocznie

omawia na początku roku szkolnego z rodzicami obecnymi na zebraniu organizacyjnym zasady

oceny zachowania. Ustalane są wtedy również priorytety pracy wychowawczej (krótka ankieta dla

rodziców) i zasady współpracy z rodzicami.

Dzieci potrzebują precyzyjnego określenia, co jest dozwolone, a czego nie wolno.

Opracowując wspólnie z nimi kodeks postępowania musimy zarówno wspierać i motywować je do

przestrzegania obowiązujących norm i zasad, jak również konsekwentnie je egzekwować.

Skutecznym środkiem wychowawczym są nagrody i pochwały. Mają one wartość zachęcającą do

pracy dla każdego człowieka, a tym bardziej dla dziecka. Uznanie i akceptacja mobilizują do

dalszych wysiłków.

Szczególną naszą uwagę kierujemy na zachowania dzieci , które są pozytywne, warte

naśladowania przez pozostałych wychowanków. Nagradzamy dzieci za:

wrażliwość na potrzeby innych- empatię,

umiejętność dzielenia się zabawkami z innymi dziećmi,

gotowość do niesienia pomocy osobom słabszym,

rozwiązywanie konfliktów na zasadzie kompromisu, dialogu,

reagowanie na stosowanie przemocy fizycznej, werbalnej i psychicznej- szukanie

wsparcia w tych sytuacjach u dorosłych,

stosowanie ustalonych umów i zasad,

wysiłek włożony w wykonywanie pracy, zadania,



20

wypełnienie podjętych obowiązków,

bezinteresowną pomoc innym,

stosowanie zasad ochrony przyrody,

aktywny udział w pracach grupy,

stosowanie form grzecznościowych wobec dzieci i dorosłych,

postawy szacunku wobec innego wyglądu, wyznania, zachowania,

mówienie prawdy,

poszanowania własności wspólnej i indywidualnej.

7.1. Formy nagradzania dzieci

nagradzanie uznaniem i pochwałą (na tle grupy, w obecności rodziców),

nagradzania przez sprawianie przyjemności dziecku przez nauczycieli lub kolegów w

kontaktach indywidualnych lub na forum grupy,

darzenie dziecka szczególnym zaufaniem np. zwiększając zakres jego samodzielności,

przywilej wykonywania prostych czynności wskazanych przez nauczyciela,

atrakcyjne spędzenie czasu, atrakcyjna zabawa w grupie wg. pomysłu dzieci.

przywileje pełnienia dyżurów i wykonywanie innych czynności wskazanych przez

nauczyciela i obowiązków wobec całej grupy rówieśniczej,

atrakcyjne spędzenie czasu, atrakcyjna zabawa w grupie wg. pomysłu dzieci

drobne nagrody rzeczowe.

W przedszkolu nie akceptujemy zachowań takich jak:

naruszenie nietykalności osobistej (bicie, popychanie, kopanie, szarpanie),

braku szacunku wobec dorosłych,

poniżania godności drugiego człowieka (wyśmiewania się z innych, namawianie do

odtrącania w zabawie (zajęciach, innych sytuacjach),

lekceważenia obowiązków przedszkolnych,

używania wulgarnego języka,

braku poszanowania osobistego i wspólnego dobra,

kłamstwa,

nieprzestrzeganie ustalonych norm i zasad współżycia w grupie i przedszkolu,

stwarzanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu własnemu i innych,

niszczenie wytworów pracy innych , ich własności,

celowe nie wywiązywanie się z podjętych obowiązków.

Dziecko ponosi konsekwencje w przypadku naruszenia obowiązujących w przedszkolu zasad i norm

zachowania. W naszej działalności wychowawczej stosujemy zasadę: konsekwencje wychowują,

kary ranią.



21

7.2. Konsekwencje i środki zaradcze w przypadku niedostosowania się do ustalonych

wspólnie zasad

Ocena postępowania na forum grupy - ocena czynu przez siebie i grupę, nie jest to formą kary

ale ma prowadzić do poprawy zachowania (ujawniają się różne typy zachowań - na jednych

ocena robi wrażenie, na innych nie, buntują się, są ulegli).

Zawieranie umów, praca nad sobą - uczenie się, co dobre i pożyteczne (samodoskonalenie).

Konsekwencje naturalne – bezpośrednie następstwo winy (zabawa wodą – mokre ubranie),

pozwalamy dzieciom doświadczać w sytuacjach nie zagrażających bezpieczeństwu dziecka.

Tłumaczenie i wyjaśnianie, upomnienie.

Propozycje aktywności mającej na celu rozładowanie negatywnych emocji.

Ukazywanie następstw postępowania, tłumaczenie dziecku, aby skłonić go do autorefleksji.

Wyrażenie przez nauczyciela swojego niezadowolenia i zawodu z powodu zachowania dziecka.

Zmiana aktywności i miejsca zabaw.

Chwilowe wyłączenie z zabawy, aktywności grupy.

Czasowe odebranie przyznanego przywileju.

Wykonanie dodatkowego zadania.

Rozmowa z rodzicami.

Zastosowanie jasnego systemu wymagań i konsekwencji, zaspokojenie potrzeby uwagi i

akceptacji. Akceptujemy dziecko ale nie akceptujemy jego zachowania.

7.3. Szczegółowe postępowanie z dzieckiem nieprzestrzegającym zasad w

grupie, gdy inne środki nie przynoszą efektów

1. Współpraca z rodzicami. Podjęcie równolegle podobnej pracy z dzieckiem w domu. Tylko

ujednolicenie oddziaływań wychowawczych przynosi oczekiwane efekty.

2. Ustalamy, jakie konkretnie niepożądane zachowanie u dziecka chcemy wyeliminować.

3. Obserwujemy niepożądane zachowania dziecka: co poprzedziło to zachowanie, co

nastąpiło potem. Pozwoli to określić, w jakich sytuacjach najczęściej występują niewłaściwe

zachowania, np. podczas pracy grupowej, indywidualnej, gdy trzeba skoncentrować uwagę,

wykonać określonego rodzaju zadanie. Może to pomóc w zapobieganiu niektórym

zachowaniom.

4. Wprowadzamy indywidualny system nagród i konsekwencji oparty na obserwacji dziecka

(preferowane zabawy, zainteresowania, potrzeby).

5. Przeprowadzenie z dzieckiem rozmowy i wyjaśnienie co wolno w przedszkolu, a czego nie i

czego oczekujemy, co nas martwi. Możemy spisać indywidualny kontrakt z dzieckiem

(napisy plus obrazki).

6. Częste przypominanie o zasadach.



22

7. Jednocześnie pracujemy nad jedną/dwoma zasadami, które egzekwujemy od dziecka

poprzez wzmocnienia pozytywne (pochwała, przytulenie, przybicie "piątki", uśmiech,

pochwalenie na forum grupy, przed rodzicem, lub w formie punktowej: naklejki, buźki).

Ustalamy z rodzicami formy nagradzania w domu, za określone zachowania. Należy

dostrzegać nawet krótkie momenty pożądanego zachowania.

8. Za niepożądane zachowanie dziecko ponosi konsekwencje. Konsekwencja musi być

zapowiedziana wcześniej i wprowadzone natychmiast po zachowaniu. Wyciągamy

konsekwencje według zasady: przypomnienie zasady - przypomnienie zasady i

konsekwencji - wyciągnięcie konsekwencji.

9. Aby wspomagać dziecko w dążeniu do właściwego zachowania stosujemy krótkie i jasne

komunikaty. Żeby przerwać niepożądane zachowanie w komunikacie do dziecka zawieramy

wskazówkę, jak zmienić zachowanie, czego oczekujemy.

10. Krytykujemy zachowanie, a nie dziecko.

11. Kierujemy aktywnością dziecka aby umożliwić wytrwanie we właściwym zachowaniu.

zachęcamy do aktywności plastycznej lub innej, umożliwiającej wyciszenie się, wyrażenie i

odreagowanie emocji.

12. Wykorzystywanie dostępnych środków dydaktycznych (tekst, wiersz, piosenka)do rozmowy

na temat pozytywnych zachowań, radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych.

13. Zawieranie kontraktu z dzieckiem i rodzicami o wzajemnej współpracy (według potrzeb).



23

8. Tematyka i treści realizowanych zajęć

Tematyka zajęć wspomaga realizację programu wychowania przedszkolnego "Nasze

przedszkole" Małgorzaty Kwaśniewskiej i Wiesławy Żaby-Żabińskiej, zatwierdzonego do realizacji w

naszej placówce. Realizowane treści są zgodne z podstawą programową wychowania

przedszkolnego.

I. „To jestem JA”

Obszar działalności edukacyjnej przedszkola (zgodnie z podstawą programową wychowania przedszkolnego):

I. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne

funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.

III. Wspomaganie rozwoju mowy oraz innych umiejętności komunikacyjnych dzieci.

XIII. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacja matematyczną.

Treści Oczekiwane efekty, dziecko

kończące przedszkole: Propozycja realizacji

Rozwijanie

świadomości siebie

Dostrzega i nazywa części ciała,

określa jakie pełnią funkcje,

Doświadcza możliwości różnych

części ciała w zabawach ruchowych,

tanecznych,

Nabywa zachowania akceptujące

odmienny wygląd kolegów i

dorosłych.

Obserwowanie siebie w lusterku,

rysowanie autoportretu,

Rysowanie portretu kolegi,

Oglądanie książki "Moje ciało"

Zabawy ruchowe, taneczne,

ćwiczenia gimnastyczne,

Gry dydaktyczne akcentujące

różnice w wyglądzie, np.

„Sombrero czy melonik?”,

Porównywanie wyglądu różnych

osób, osób na ilustracjach,

zdjęciach, itp.

zabawa ruchowa "do przodu lewą

rękę daj...",

odrysowywanie swoich/kolegi

części ciała, sylwet i ich ozdabianie

witanie się wybrana częścią ciała,

zgadywanka "o kim mówię" -

opisywanie wyglądu,

rozpoznawanie różnic w wyglądzie

porównywanie wzrostu,

"świat się zmienia i ja też" -

oglądanie zdjęć z rożnych etapów



24

życia,

zabawa dydaktyczna "co dla

niemowlaka, co dla przedszkolaka"

- segregowanie przedmiotów,

Moje zmysły rozpoznaje zmysły, wie, na czym

polega ich działania

próbuje zrozumieć zachowania

dzieci z zaburzoną integracja

zmysłową (nadwrażliwość na hałas,

dotyk, itp.)

dotyk: zabawa "zaczarowany

worek" (rozpoznawanie

przedmiotów dotykiem),

dotykanie materiałów o

różnorodnej fakturze,

odgadywanie "kto to jest" po

dotyku twarzy, oznaczanie

symbolu oznaczającego dotyk;

słuch: wysłuchiwanie odgłosów

najbliższego otoczenia,

przekazywanie informacji bez

słów, rozmowy cicho-głośno,

wymyślenie symbolu

oznaczającego słuch;

węch: "co na obiad" -

odgadywanie obiadu na podstawie

węchu; zapachy miłe i niemiłe,

malowanie zapachu, nazywanie

zapachów, opracowanie symbolu

oznaczającego zapach;

wzrok: zabawa - co widziałem w

telewizji, rysowanie z zawiązanymi

oczami, jak dbać o oczy,

zapoznanie z symbolami Brailla,

zabawa w ciuciubabkę, oznaczenie

zmysłu;

smak: zagadki słowne (kwaśna i

żółta), zabawa badawcza "co jem"

- odgadywanie po smaku,

określanie smaków, co lubię jeść,

układanie jadłospisu, oznaczenie

zmysłu.

Cechy człowieka i

jego charakter

Próbuje określać jaki jestem (dobry,

uczynny, odważny…)

Rozpoznaje i nazywa własne cechy

charakteru (spokojny, nerwowy,

szybki, powolny, itp.)

Rozróżnia podobne cechy

Omawianie różnych zachowań

dzieci podczas codziennych

sytuacji,

Praca w zespołach, grupach,

Ocena zachowań bohaterów

literackich,



25

charakteru u kolegów i bliskich,

bohaterów literackich,

Określa, które cechy charakteru są

pozytywne, w które negatywne,

Dostrzega reakcję innych na własne

zachowanie – stara się sprawić

radość własnym zachowaniem.

Ocenianie własnego

postępowania,

Wspólne rozwiązywanie

problemów, konfliktów,

wymyślanie zakończeń do

historyjek’

Określanie cech charakteru u

siebie i innych.

"Nasi koledzy w krzywym

zwierciadle" - wykorzystanie

tekstów literackich: "Bijacz"

(Musierowicz), "Dwie gaduły', "O

Grzesiu kłaczuchu i jego cioci",

"Leń", "Kłamczucha",

"Skarżypyta", "Brudas" - co można

zrobić, aby się zmienić?

Wiara we własne

siły i możliwości

sprawcze

Podejmuje różnorodne działania i

potrafi cieszyć się z efektów własnej

pracy.

Rozmowy (systematyczne

wyjaśnianie, wymienianie zdań i

przedstawianie argumentów

dotyczących własnych ocen i

odczuć. Omawianie zachowań

bohaterów literackich),

Zabawy dramowe

Zabawy akcentujące obecność

każdego dziecka w grupie, zabawy

integracyjne.

Potencjał

rozwojowy

Dostrzega u siebie potencjał

rozwojowy podczas codziennych

działań,

Określa własne upodobania,

zainteresowania, marzenia,

Rozpoznaje własne potrzeby,

dostrzega upodobania innych,

Odczuwa radość z pokonywania

trudności,

Próbuje określać mocne strony u

innych,

Stara się nie unikać sytuacji

trudnych i problemowych ale

próbuje je rozwiązać z pomocą.

Zabawy z mikrofonem,

Zabawy spontaniczne,

Działalność artystyczna:

plastyczna, muzyczna,

uroczystości, występy, małe formy

teatralne,

Zajęcia dodatkowe

Zabawy integracyjne,

"co lubię robić najbardziej" -

wypowiedzi dzieci,

"tablica ogłoszeń" - każde dziecko

daje ogłoszenie, w czym może

pomóc kolegom",

zabawa ruchowa "kto umie",

Przezwyciężanie

nieśmiałości w

Umie wyrażać własne zdanie,

pogląd, opinię,

Chętnie bierze udział w

Uroczystości, konkursy, zawody

sportowe



26

kontaktach z innymi uroczystościach przedszkolnych

pokonując nieśmiałość i tremę.

Scenki dramowe.

Rozpoznawanie i

nazywanie emocji

negatywnych i

pozytywnych

Rozpoznaje i nazywa własne uczucia

i emocje,

Potrafi mówić o własnych uczuciach

(pozytywnych i negatywnych)

Rozpoznaje zachowania negatywne i

potrafi wyrazić wobec nich krytykę,

Próbuje określić przyczynę

powstałych emocji.

poranne rozmowy z dziećmi,

określanie swojego nastroju

Zabawa "co mówi moja twarz" ,

co czuję - wyrazanie mimiką

nastrojow i ich wyrażanie

Stwarzanie sytuacji wskazujących

na radzenie sobie z własnymi

emocjami

Nazywanie uczuć w codziennych

sytuacjach

Ćwiczenia relaksacyjne ukazanie

różnorodnych form aktywności,

rundka: "gdy jest mi smutno to..",

"gdy jest mi wesoło to..."

Przekazywanie swoich

uczuć w sposób

społeczne

akceptowany

Potrafi właściwie przyjmować

pochwały i krytykę,

Wyraża swoje emocje w sposób

społecznie akceptowany,

Nazywa swoje przeżycia, stany

emocjonalne.

Nauczanie incydentalne w

codziennych sytuacjach,

Metody pozwalające rozładować

stres i napięcie w sposób

społecznie akceptowany

Techniki wyciszające: relaksacja

przy muzyce, mandale, masażyki

do wierszyków, rysowane

wierszyki, zabawy w kręgu.

II. „To jest moja rodzina”

Obszar działalności edukacyjnej przedszkola (zgodnie z podstawą programową wychowania

przedszkolnego):

XV. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.



Więzi rodzinne

Moje miejsce w

rodzinie

Nazywa członków własnej rodziny i

zna ich imiona,

Przedstawia się własnym imieniem i

nazwiskiem,

Oglądanie zdjęć rodzinnych

Wypowiedzi dzieci w codziennych

kontaktach,

teksty literackie "Album rodzinny"



27

Dzieli się rodzinnymi przeżyciami,

Nazywa uczucia do swoich

najbliższych.

wie, jakie są obowiązki

poszczególnych członków rodziny

T Chwastek-Latuszkowa, "Ogródek

mamy" E. Skarżyńska, "mama

sprząta mieszkanie" J. Ratajczyk,

"Samo się" H. Musierowicz,

Uroczystości z udziałem rodziców,

dziadków.

rysowanie planu domu,

Relacje z rodzicami,

rodzeństwem,

dziadkami

Rozmawia z rodzicami, wyraża

własne zdanie, dzieli się emocjami,

Określa prace domowe członków

rodziny,

Doraźnie pomaga w pracach

domowych,

Okazuje uczucia rodzicom,

rodzeństwu, dziadkom

Uczestniczy w uroczystościach

związanych z tradycjami rodzinnymi,

Interesuje się praca zawodową

swoich bliskich,

Przeżywa nastrój oczekiwania i

bierze czynny udział w

przygotowaniu uroczystości

przedszkolnych z udziałem członków

rodziny,

Zna swoja rolę w rodzinie (dziecko,

brat, siostra, wnuk) i obowiązki z

tym związane.

Uroczystości rodzinne w

przedszkolu,

Kultywowanie tradycji rodzinnych,

Przedstawianie różnych zawodów

wykonywanych przez rodziców,

Ukazywanie sposobu pomagania

innym w codziennych

obowiązkach.

Kultura rodziny Wyraża miłość do rodziców

(pożegnanie, powitanie)

Rozróżnia zachowania akceptowane

i nieakceptowane w rodzinie

Dzieli się przeżyciami z przedszkola

Okazuje szacunek i respektuje

potrzeby innych członków rodziny,

np. prawo do odpoczynku

Stwarzanie sytuacji, w których

dziecko może wyrazić przywiązanie

do rodziców: uroczystości,

wykonanie drobnych upominków,

Scenki dramowe

Małe formy teatralne – odgrywanie

ról.

Zwyczaje i tradycje

rodzinne

Uczestniczy w uroczystościach

świeckich i religijnych w rodzinie,

wspólnych spotkaniach przy stole

Zadaje pytania o zwyczaje rodzinne,

Opowiada przy stole swoje przeżycia

Aktywnie pomaga w

przygotowaniach do różnych

Poznawanie tradycji religijnych,

odnajdowanie podobieństw w

obchodach świąt religijnych w

domach,

Przygotowania prezentów,

Rozmowy z dziećmi podczas

różnych świąt



28

uroczystości, obchodów świąt , min.

nakrywa do stołu,

Posługuje się sztućcami.

Organizowanie zajęć, np. przyjęcie

– umożliwiających dzieciom

samodzielne jego przygotowanie,

Dyżury przy nakrywaniu do stołu.

Czas spędzony z

rodziną

Aktywnie spędza czas z rodziną

Proponuje sposoby spędzania czasu z

rodzeństwem – inicjuje zabawy,

Uczestniczy w wyjazdach rodzinnych,

wycieczkach

Ukazywanie różnych sposobów

spędzania wolnego czasu,

Codzienne rozmowy z dziećmi,

Zachęcanie do zbierania różnych

pamiątek, np. z wycieczek, wakacji

i pokazywanie ich w przedszkolu.

III. „Poznaję reguły życia w grupie”


przedszkolnego):



II. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie

dzieci do utrzymywania ładu i porządku.

III. Wspomaganie rozwoju mowy oraz innych umiejętności komunikacyjnych dzieci.



Adaptacja:

Do nowego

środowiska

Do środowiska

społecznego

Dziecko:

Akceptuje nowe sytuacje, osoby,

rzeczy, pomieszczenia,

W miarę nabywania samodzielności

korzysta ze środowiska

przedszkolnego stosownie do

swoich potrzeb

Odczuwa przynależność do miejsca

(moje przedszkole, mój znaczek,

moja półka), zna nazwę grupy

Rozpoznaje swoich nauczycieli,

opiekunów w przedszkolu,

Przestrzega zasadę nieoddalania się

Program adaptacyjny „Pierwsze

kroki spotkań z grupą w

przedszkolu”

M. Brzostowskiej i K. Kowalskiej

dla dzieci i rodziców

Zabawy integracyjne

Zabawy i zajęcia integracyjne,

tańce, min. z pedagogiki zabawy,

metodą Sherborne

Zabawy w zespołach

Tworzenie atmosfery radości i



29

Do ról społecznych

od nauczycielek,

Zwraca się w razie potrzeby do osób

sprawujących opiekę,

Używa imion kolegów

Ufnie nawiązuje kontakty z

pracownikami przedszkola,

Reaguje na wezwania i polecenia

nauczyciela,

Akceptuje rolę przedszkolaka,

kolegi.

bezpieczeństwa

"Serdeczny krąg" - mówienie

kolegom miłych rzeczy,

przygotowywanie podarunków

dla kolegi - rysunki, serduszka

Relacje w grupie

przedszkolnej;

Konflikty

Kompromis

Nawiązuje kontakty z innymi

dziećmi, zaprasza do zabawy,

Podejmuje wspólne zabawy, prace,

Próbuje radzić sobie z pominięciem

lub odrzuceniem w zabawie

Rozwiązuje konflikty poprzez

komunikaty słowne i pozawerbalne,

Radzi sobie z własnymi emocjami

Stara się dojść do kompromisu

"To my" - prawda czy fałsz -

zdania o naszej grupie (wszyscy

mamy zielone włosy? jesteśmy

ponurakami?, itp."

Ukazywanie wzorców zabawy,

Reagowanie w sposób społecznie

akceptowany, odrzucanie agresji.

"Z kim chciałbym pojechać na

wielką wyprawę?" -wypowiedzi

dzieci,

"Mój przyjaciel" - rysowanie

kredkami,

Ukazywanie sposobów

rozwiązywania niektórych sytuacji

konfliktowych podczas zabaw i

codziennego życia,

Scenki dramowe

Wykonywanie zadań w zespole, w

parze

Przyjmowanie różnych pozycji

społecznych podczas pracy (lider,

członek zespołu).

Przestrzeganie norm i

zasad regulujących

współżycie i

gwarantujących dobre

samopoczucie w grupie

Zna i stosuje się do norm i zasad

współżycia w grupie (kontrakt

wypracowany wspólnie z dziećmi),

Rozumie konsekwencje łamania

przyjętych umów,

Jest odpowiedzialny za swoje

zachowanie,

Przeprasza gdy wyrządzi komuś

Zawieranie kontraktów z jasnymi i

czytelnymi normami i regułami

życia w grupie z zaznaczeniem

konieczności ich przestrzegania,

Rysowanie ilustracji do zasad,

"Nasze kłopoty" - rozmowa

kierowana, jaka zasada jest

najtrudniejsza do przestrzegania,



30

krzywdę,

Potrafi godnie przyjąć porażkę

Wykorzystanie bajki "Cudaczek

Wyśmiewaczek" Duszyńskiej

(beksa, złośnik, kłamczuch)

Stosowanie systemu nagród i

środków zaradczych – zależny od

nauczycielek

Dostarczanie dzieciom wzorców

właściwego zachowania się

(postawy nauczycieli, bohaterowie

literaccy)

"co zrobić aby było miło" -

zapisywanie pomysłów dzieci,

"kiedy jest nam miło" -

wypowiedzi dzieci,

"jak pomóc....." - scenki dramowe,

poszukiwanie rozwiązań,

podsumowanie dnia, tygodnia "co

udało mi sie zrobić dobrego dla

siebie i dla innych"

Okazywanie pomocy

potrzebującym –

dzieciom

niepełnosprawnym,

młodszym, nowo

przybyłym do

przedszkola

Okazuje pomoc dzieciom

niepełnosprawnym, słabszym,

bierze pod uwagę potrzeby innych

terapeutyczne zabawy w kole

zabawy integracyjne

dostarczanie dzieciom wzorców

właściwego zachowania się.

podsumowanie dnia, tygodnia "co

udało mi sie zrobić dobrego dla

innych"

wykorzystanie wiersza "Koledzy",

Szanowanie autonomii

i indywidualności

innych

liczy się z odczuciami drugiej osoby

słucha potrzeb i pragnień innych,

rozróżnia prawdę, fałsz, fantazje,

kłamstwa w utworach literackich i

codziennych sytuacjach,

przewiduje skutki złego

postępowania, wyciąga wnioski.

uczestnictwo w zabawach,

ćwiczeniach i tańcach

integracyjnych dających poczucie

przynależności do grupy,

zabawy spontaniczne,

Rozwijanie i

doskonalenie czynności

samoobsługowych

sprawnie wykonuje czynności

samoobsługowe,

sprząta po zakończeniu zabawy i

pracy,

pełni dyżury

doskonalenie umiejętności

samoobsługowych w codziennych

sytuacjach

ukazanie potrzeby przebywania w

uporządkowanych

pomieszczeniach.

Integrowanie i

komunikowanie się w

posiada nawyk witania i żegnania się

z kolegami, innymi osobami,

zna i używa formy grzecznościowe:

uroczyste obchodzenie urodzin,

wykonywanie drobnych

upominków dla kolegów,



31

grupie i poza nią. proszę, przepraszam, dziękuję,

zgodnie bawi się z kolegami, nie

wyrządza nikomu krzywdy,

umie się dzielić zabawkami,

słodyczami,

rozumie znaczenie nieprzerywania

rozmowy.

stwarzanie okazji do używania

form grzecznościowych

praca w zespołach

Przeciwdziałanie

przemocy i agresji

zna pojęcia. „agresja” i „przemoc”

umie nazwać swoje uczucia

odgrywa i demonstruje wybrane uczucia (scenki sytuacyjne)

uczy się oswajać z własnym strachem („Strach ma wielkie oczy”, „Jak przestraszyć swój strach?”

bierze udział w zajęciach odreagowywania złości, np.: „ludzik złości” „skrzynia złości” (z gazetami) „rysunek złości” „tabliczka złości”, itp.

potrafi utożsamić się z inną osobą (kształtowanie umiejętności empatycznych)

podaje sposoby na pokonywanie złości

reaguje na rożne formy agresji i przemocy

orientuje się, jakie są skutki agresji/ przemocy na świecie dla ludzi

uczy się być asertywne

rozumie znaczenie słowa „zgoda”, „kompromis”

stara się być przyjazne dla

otoczenia

rozmowy, pogadanki nt. sytuacji wywołujących agresję

wskazywanie sposobów radzenia sobie z nadmiarem emocji i rozładowujących negatywne emocje

wdrażanie do postawy asertywnej

wdrażanie do postawy empatycznej

przestrzeganie zasad kontaktów grupowych- przedszkolnych

wdrażanie do przestrzegania zasad współżycia w społeczeństwie

wdrażanie do komunikowania otoczeniu swoich emocji w sposób akceptowany i bezpieczny dla siebie i otoczenia

omawianie sposobów poszukiwania pomocy w sytuacji bycia pokrzywdzonym- „bezpieczni dorośli”, instytucje udzielające wsparcia i pomocy np. „Niebieski telefon”, numer alarmowy 112 itp.

uświadamianie dzieci co oznacza przemoc i jakie są jej rodzaje

wdrażanie dzieci do szacunku

dla nietykalności osobistej

innych ludzi i własnej



32

IV. „Jestem otwarty na potrzeby innych”

Przedszkolaki uczą się traktowania odmienności jako czegoś naturalnego,

niewzbudzającego sensacji czy zażenowania. Nabywają umiejętność współżycia z innymi, kształtują

się postawy tolerancji (lub nie), opiekuńczości, solidarności, troskliwości. Kontakt dziecka

sprawnego z niepełnosprawnym kształtuje właściwą postawę wobec innych ludzi, skłania do

większej otwartości i wyrozumiałości. Możliwość porównania własnych ograniczeń i trudności z

codziennymi zmaganiami dzieci niepełnosprawnych uczy pokory i cierpliwości w pokonywaniu

życiowych przeszkód.




III. Wspomaganie rozwoju mowy oraz innych umiejętności komunikacyjnych.

IV. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i

rozumieniu siebie i swojego otoczenia.



Rozpoznawanie i

nazywanie uczuć i

potrzeb innych ludzi

w różnych sytuacjach

Dziecko:

potrafi w sposób czytelny określić

swoje uczucia,

rozumie, że inni mają prawo wyrażać

swoje uczucia

sytuacje edukacyjne z

wykorzystaniem literatury

dziecięcej, historyjki obrazkowe,

opowiadania nauczyciela, zdjęcia

przedstawiające różne emocje

samorzutne wypowiedzi dzieci,

scenki dramowe, bajki

terapeutyczne

różne formy teatralne

Odkrywanie,

nazywania

pozytywnych cech

charakteru

(koleżeńskość,

życzliwość,

uprzejmość,

tolerancja,

opiekuńczość)

Dziecko:

nazywa pozytywne cechy

charakteru,

wie, co znaczy być koleżeńskim,

uprzejmym, tolerancyjnym,

opiekuńczym

sytuacje edukacyjne z

wykorzystaniem literatury

dziecięcej, historyjki obrazkowe,

opowiadania nauczyciela

samorzutne wypowiedzi dzieci,

scenki dramowe, bajki

terapeutyczne

różne formy teatralne

Eliminowanie

zachowań

Dziecko:

dostrzega negatywne zachowania,

Eliminowanie przejawów

złośliwości, drwin poprzez



33

agresywnych w

stosunku do innych

nie wyrządza innym krzywdy,

ocenia postępowanie własne i

innych,

potrafi przyznać się do błędu,

potrafi być odpowiedzialne za swoje

zachowanie,

potrafi zadość uczynić i przeprosić za

popełnioną krzywdę,

rozmowy, słuchanie utworów

literackich, ocenianie postaw

bohaterów, uzasadnianie swoich

ocen,

Zawieranie umów, kontraktów

odnośnie właściwego zachowania

się w stosunku do innych,

Przyjmowanie w zabawach

pozytywnych postaw

obserwowanych w otoczeniu lub

zaczerpniętych z literatury,

Bajki terapeutyczne

Zabawy przeciwko agresji.

Niepełnosprawni

rówieśnicy

Dziecko:

Zna znaczenie słowa

„niepełnosprawny”

Rozumie potrzebę uczęszczania do

przedszkola dzieci

niepełnosprawnych

Akceptuje niepełnosprawnych

kolegów

Wykazuje zachowania tolerancyjne

wobec trudności i ograniczeń swoich

kolegów

W miarę możliwości pomaga

kolegom, zaprasza do wspólnej

zabawy

Zadaje pytania nt,

niepełnosprawności, integracji

Zajęcia integracyjne,

wprowadzenie dzieci do znaczenia

integracji

Przedstawienie trudności jakie

mają niepełnosprawni rówieśnicy

Odpowiadanie na każde zadane

przez dziecko pytanie

Rozszerzeniem tematyki dotyczącej niepełnosprawności jest program "Rozmawiamy o

niepełnosprawności. Program pracy z grupą integracyjną wspomagający rozwój umiejętności

społeczno-emocjonalnych dzieci zdrowych i niepełnosprawnych" autorstwa Małgorzaty

Brzostowskiej (pedagoga specjalnego) i Elżbiety Niewiarowskiej (nauczyciel prowadzący). Program

realizowany jest w grupach integracyjnych.



34

V. „Prawa dziecka - w państwie Króla Maciusia I”

Prawa dziecka wynikają z naturalnych potrzeb fizycznych, emocjonalnych, intelektualnych i

społecznych dziecka - tak uważał Janusz Korczak. Jest to temat trudny dla dzieci zwłaszcza,

gdybyśmy chcieli przedstawić go tylko za pomocą metod podających i oczekiwać od

wychowanków, ze będą potrafili "wyrecytować" swoje prawa. Dlatego też na realizację treści z

tego zakresu składa się cały system wychowawczy naszego przedszkola, opisany w poprzednich

rozdziałach. Prawa dziecka realizujemy w praktyce wychowawczej, poprzez konkretne działania,

metody, zasady i postępowanie w rozwiązywaniu trudności wychowawczych.


przedszkolnego):



IV. wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i

rozumieniu siebie i swojego otoczenia.



Podejmuję decyzje zna swoje podstawowe

prawa

przewiduje konsekwencje

swojego postępowania i

podejmowanych decyzji na

miarę możliwości

rozwojowych

wprowadzenie do tematu "Tydzień w

Państwie Króla Maciusia Pierwszego" -

przeczytanie I rozdziału książki "Król Maciuś

Pierwszy".

symboliczne przekazanie dzieciom władzy,

np. mogą głosować nad wyborem

aktywności (zabawa czy praca, wyjście na

dwór czy zabawa w sali, itp.),

uświadomienie dzieciom konsekwencji

podejmowanych decyzji, np. jeżeli

wybierzecie zabawę, jutro będzie więcej

pracy, itp.

pokolorowanie szablonu korony - każde

dziecko ozdabia swoją

Zabawa pt.„Pokaż co robią ministrowie

Króla Maciusia”.

Dzieci otrzymują po jednym obrazku i

przedstawiają swoim ciałem, ruchem to co

przedstawia obrazek. Przedszkolacy

rozpoznają i nazywają wykonywane przez

ministrów Króla Maciusia czynności.



35

„Król Maciuś Pierwszy zaprasza do zabawy”

– zabawa ruchowa.

Wybrane dziecko – Król Maciuś – zaprasza

przedszkolaków do zabawy ruchowej.

Dzieci w określony sposób poruszają się po

sali , np. jak zające, jak węże, jak ptaki itp.

Co to są prawa i po co

są obowiązki

zna swoje prawa i obowiązki

wynikające z roli

przedszkolaka,

zna Kodeks Przedszkolaka,

wie, za jakie zachowania jest

nagradzane,

wie, jakie są konsekwencje

niewłaściwego zachowania,

potrafi odpowiedzieć, kim był

Janusz Korczak (nauczyciel,

który kochał dzieci i walczył o

ich prawa)

Zabawa integracyjna „Mały człowiek”.

Dzieci ilustrują ruchem treść wiersza:

Mały człowiek, duża sprawa. (dzieci

przykucają, wstają i zataczają rękami koło)

Mały człowiek ma swe prawa. (dzieci

rękami wskazują siebie)

Strzegąc praw tych należycie, (dzieci

krzyżują ręce i przykładają do siebie)

układamy dziecku życie. (dzieci klaszczą, a

następnie witają się przez podanie ręki).

Wypowiadanie wspólnie z dziećmi hasła:

„Dzieci mają swoje prawa niech każdy się

dowie, bo dziecko to także człowiek”. (dzieci

wypowiadają hasło rytmicznie podskakując,

rytmicznie tupiąc lub klaszcząc).

Rozmowa z dziećmi nt „Co to są prawa?”.

„Dzieci mają swoje prawa, a także

obowiązki” – spisanie praw i obowiązków

dzieci (propozycje dzieci); scenki dramowe.

„Kolorowe folie” - oglądanie otoczenia

przez kolorowe folie, wyciągnięcie wniosku,

że gdy przestrzegane są prawa dziecka to

świat jest kolorowy i radosny.

Prawo do miłości i

wychowania w

rodzinie

wie, że każde dziecko ma

prawo wychowywać się w

rodzinie, nawet dzieci, które

nie mają rodziców,

czuje się bezpiecznie w

przedszkolu,

wie do kogo zwrócić się o

pomoc, gdy potrzebuje

pocieszenia,

„Kołyska” - zabawa dzieci w parach wg W.

Sherborne.

„Masażyki” - zabawa dzieci w parach.

Zajęcia realizowane w ramach tematu

"Moja rodzina"

Prawo do radości,

zabawy

odczuwa radość z

podejmowanych aktywności,

działań i zabaw,

akceptuje siebie,

„Król Maciuś Pierwszy” – inscenizacja

utworu.

dzieci rozwiązują zagadki dotyczące

zabawek.



36

zabawy według pomysłu dzieci

Prawo do wyrażania

swoich myśli i uczuć

wyraża swoje myśli i emocje

w sposób akceptowany

społecznie,

wie, że ma prawo do

negatywnych emocji oraz

okazywania radości,

potrafi zwrócić sie o pomoc,

gdy nie radzi sobie z

emocjami,

zabawa „Wyrażanie uczuć”. Dzieci – na

podstawie ilustracji wypowiadają się na

temat charakterystycznych cech różnych

stanów emocjonalnych, np. radosna twarz

– to buzia na której usta skierowane są do

góry, a oczy są duże i radosne.

„Miny”- zabawy z lusterkiem.

„Nazwij swoje uczucia” – dokończ zdania.:

jestem smutny , gdy ...

czuję się szczęśliwy , ponieważ .., itp.

„Skrzynka uczuć”- wyrażanie swego

nastroju za pomocą rysunku.

Wspólne rozwiązywanie problemów.

Prawo do nauki

poprzez zabawę

rozumie, że można uczyć się

poprzez zabawę,

aktywnie uczestniczy w

zabawach z grupą oraz

indywidualnych,

chętnie doświadcza, inicjuje

zabawy, zmienia aktywności

„Kostka” – uczymy Króla Maciusia liczyć i

rozpoznawać cyfry. Dzieci tańczą w

dowolny sposób przy muzyce. W przerwie

utworu muzycznego : łączą się w grupy,

zespoły liczące tyle dzieci ile oczek było na

kostce, (pokazanej przez nauczycielkę);

zgodnie z pokazaną na kostce cyfrą –

dotykają podłogi tyloma częściami swojego

ciała.

stosowanie aktywizujących metod pracy,

opartych na doświadczaniu i zabawie.

Prawo do

niepowodzeń i łez

wie, że ma prawo mieć

gorszy dzień, nie mieć ochoty

na zabawę, mieć zły humor,

korzysta z podpowiedzi

dorosłego, jak poprawić

nastrój,

wyraża swoje emocje w

sposób akceptowany

społecznie,

wspólne rozwiązywanie problemów,

znajdowanie różnych sposobów

rozwiązywania zadania,

zapoznanie z technikami relaksacyjnymi,

zajęcia uczące dzieci jak pomagać innym,

np. jak rozśmieszyć smutasa,

ćwiczenia w nazywaniu swoich problemów,

np. jestem zły bo nie udało mi się

zbudować domku,

Prawo do szacunku mówi otwarcie, kiedy nie

podoba mu się niewłaściwe

traktowanie przez innych,

rozumie, że należy szanować

dorosłych oraz kolegów,

do kolegów i dorosłych

zwraca się z szacunkiem,

„Zabawa w komplementy”. Dzieci

wypowiadają się nt. „Co lubię, co mi się

podoba u swoich kolegów i koleżanek”.

zabawy integracyjne,

scenki dramowe,



37

używając odpowiedniego

słownictwa,

Prawo do własności decyduje o swojej własności ,

przestrzega innych prawo do

własności,

nie bierze cudzych rzeczy bez

zapytania właściciela o zgodę,

nie wyjmuje rzeczy z

szufladek innych dzieci,

scenki dramowe,

nauczanie incydentalne w naturalnych

sytuacjach,

Prawo do bycia sobą akceptuje siebie,

buduje pozytywny obraz

siebie,

wie, że ma prawo czegoś nie

umieć,

wskazuje różnice w wyglądzie

różnych ludzi,

wskazuje różnice w

charakterach dzieci,

potrafi przedstawić się i

powiedzieć kilka słów o sobie,

Zabawa orientacyjno-porządkowa „Znajdź

parę”. Dzieci tańczą do piosenki „Wszystkie

dzieci nasze są", a na przerwę w muzyce

szukają sobie pary.

„Wszyscy jesteśmy ważni pomimo różnic”.

Układanie obrazków w pary na zasadzie

przeciwieństw (praca w grupach): chudy -

gruby, wesoły - smutny, wysoki - niski,

ciemnoskóry człowiek - człowiek o białym

kolorze skóry.

Rozmowa: zwrócenie uwagi na prawo do

akceptacji takimi jakimi jesteśmy bez

względu na różnice w wyglądzie, w kolorze

skóry, włosów.

„Co lubicie robić?” - zabawa z pedagogiki

zabawy, wykorzystanie chusty animacyjnej.

Nauczyciel wymienia czynności, które lubią

wykonywać dzieci; te dzieci, które lubią

wymienione zajęcia, wchodzą pod chustę, a

następnie wracają na miejsce.

Prawo do niewiedzy potrafi powiedzieć, kiedy

czegoś nie rozumie lub nie

wie, jak postąpić,

podejmuje próby

rozwiązania problemu,

zadania,

Zabawa z rymami i sylabami”. Dzieci

tworzą rymowanki, wyliczanki do

podanych przez nauczycielkę słów.

nauczanie incydentalne, podczas

codziennych sytuacji,

Prawo do tajemnicy Wie, że są sprawy, o których

się nie mówi,

dotrzymuje tajemnicy

powierzonej przez kolegę

zabawa w "głuchy telefon", rebusy, zagadki

Prawo do okrywania i

tworzenia

aktywnie uczestniczy w

zabawach z grupą oraz

indywidualnych,

chętnie doświadcza, inicjuje

Zabawy twórcze „Rozweselamy Króla

Maciusia” – wykonanie obrazków „Gra

kolorów”. Dzieci zamalowują całą

powierzchnię kalki technicznej różnymi



38

zabawy, zmienia aktywności plamami (intensywne kolory kredek

woskowych). Składają kartkę na połowę i

podają nauczycielce. Nauczycielka

„prasuje”- lekko nagrzanym żelazkiem -

złożoną kartkę. Kolory łączą się i powstają

ciekawe kompozycje.

Prawo do imienia i

narodowości

potrafi się przedstawić,

zna nazwę swojego kraju i

miasta, w którym mieszka,

rozpoznaje dzieci różnych

narodowości i wie, że

wszystkie dzieci mają takie

sama prawa

Składanie obrazków z kilku elementów w

jedną całość (dzieci różnych narodowości -

Afrykańczyk, Europejczyk, Chińczyk,

Indianin, Hindus)- praca w grupach.

VI. „Jestem Polakiem, jestem Europejczykiem”


przedszkolnego):

XV. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.



Moja miejscowość,

Moje miasto

Interesuje się krajobrazem w

najbliższej okolicy,

Zna nazwę miejscowości i dzielnicy w

której mieszka , wskazuje cechy

charakterystyczne krajobrazu,

Wskazuje miejsce Warszawy na

mapie Polski

Zna herb Warszawy i

charakterystyczne miejsca (zabytki)

Wycieczki, zwiedzanie okolicy,

Uczestniczenie w różnych imprezach

organizowanych przez dzielnicę

Bemowo i Miasto,

Tematy kompleksowe

Polska – państwo,

Interesowanie się

różnorodnością i

bogactwem naszego

kraju, regionu,

świadomość bycia

polakiem, szanowanie

Potrafi określić swoje miejsce w

świecie: jestem Polakiem, mieszkam

w Polsce, mówię po polsku,

Rozumie znaczenie symboli

narodowych,

Zna wybrane polskie tradycje i

zwyczaje.

Spacery po okolicy

Wycieczki krajoznawcze

Opracowanie tematów

kompleksowych

Oglądanie albumów, encyklopedii,

wyszukiwanie informacji na

interesujące tematy, czytanie ich

Edukacja regionalna: legendy, stroje



39

symboli narodowych ludowe, rzemiosło artystyczne,

tańce regionalne, itp.

Europa - kontynent Nazywa niektóre państwa Europy i

określa ich cechy charakterystyczne

po zabytkach, kuchni, itp.

Rozumie słowo „europejczyk”,

Rozpoznaje flagę UE

Budzenie zainteresowania

wybranymi państwami Europy

poprzez wykorzystanie osobistych

doświadczeń dzieci (np. wyjazdy

wakacyjne)

Poznawanie życia rówieśników w

innych krajach

Uświadomienie różnorodności

językowej,

Poznanie znaczenia pojęcia Unia

Europejska, zapoznanie ze znakami i

symbolami UE (flaga, hymn, godło).

VII. „Przedszkolak w świecie wartości” (wartości etyczne)

Nie wystarczy, że dzieci usłyszą o wartościach, rzeczywiste ich przyswojenie wymaga

indywidualnego przeżywanie i kreowania, do ich stosowania potrzebne są umiejętności społeczne.


przedszkolnego):





Prawda

Uczciwość

Mądrość

Uczy się odróżniać dobro od zła,

Odrzuca zachowania negatywne a

stara się naśladować zachowania

akceptowane społecznie

Poznaje przejawy nieuczciwości w

życiu codziennym (zabieranie

przedmiotów należących do innych,

kłamstwo),

Dostrzega wartość uczciwości

Analizowanie dziecięcych zachowań

w codziennych sytuacjach, zabawie,

Analiza zachowań bohaterów

utworów literackich, teatryków, np.

„Kłamczucha”, „Samochwała”,

„Pchła Szachrajka”, „Pipi

Pończoszanka”, „Dwie Dorotki”,

„Kubuś Puchatek”, „Dziewczynka z

zapałkami”,

Określanie i dostrzeganie

negatywnych zachowań w scenkach

dramowych.



40

Dobro

Miłość

Przyjaźń

Okazuje uczucia miłości i szacunku w

stosunku do członków rodziny,

Przyjmuje w zabawach pozytywne

postawy,

Stara się wybierać postępowanie

akceptowane społecznie – w

kierunku czynienia dobra

Spontaniczne pomaganie innym,

Dostarczanie pozytywnych wzorców

zachowań,

Rozpoznawanie i wybieranie

sposobów postępowania

ukierunkowanych na czynienie

dobra (pomoc, negocjacje, słuchanie

innych)

Obowiązek

Odpowiedzialność

Stara się dotrzymywać słowa

Okazuje radość i zadowolenie z

dobrze wypełnionych obowiązków,

dyżurów,

Dostrzega konsekwencje braku

odpowiedzialności za swoje zdrowie i

bezpieczeństwo: złe odżywianie,

nieodpowiednie ubranie

Poznawanie znaczenie

dotrzymywania słowa podczas

zabawy lub wykonywania zadania

Wywiązywanie się z powierzonych

zadań

Budzenie wrażliwości poprzez

rozmowy (co się stanie gdy…?)

Szacunek

Godność

Potrafi uprzejmie odnosić się do

ludzi

Używa zwrotów grzecznościowych

Wyjaśnienie pojęcia szacunek-to

grzeczność połączona z troską o

uczucia i dobro drugiej osoby,

Poznanie wartości godności i jej

niezależności od plci, wieku, kondycji

fizycznej: zabawy w uprzejme

zwroty, kontakt z literaturą:

„Brzydkie kaczątko”, „Muminki”,,

„Kwoka”, „Kubuś Puchatek”,

„Zajączek z rozbitego lusterka”;

zabawy w ważne słowa (dziękuję,

przepraszam, proszę, czy mogę)

Uczestniczenie w akcjach

ekologicznych promujących

szacunek do Ziemi i przyrody.

Szczęście

Optymizm

Wyraża swoją radość i zadowolenie,

dzieli się nią z innymi,

Odczuwa satysfakcję ze sprawiania

radości innym, np. samodzielnie

wykonanymi prezentami

Określanie sytuacji, w których

dziecko czuje się szczęśliwe,

Dostrzeganie, że szczęście wiąże się

nie tylko ze światem konsumpcji,

Uroczystości przedszkolne

Do rozszerzenia i wzbogacenia tematyki można wykorzystać również treści programu

edukacyjnego „WYCHOWANIE W DUCHU WARTOŚCI” Diane Tillman, Pilar Qera Colomina gdzie

znaleźć można scenariusze zajęć oraz teksty literackie na bazie których można omawiać

poszczególne wartości.



41

VIII. „Dbam o bezpieczeństwo swoje i innych”


przedszkolnego):

IV. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.

VI. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych.

XI. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń.

Treści edukacyjne Oczekiwane umiejętności i

wiadomości dziecka Propozycja realizacji

Znajomość zasad bezpiecznego

zachowania się w różnych sytuacjach:

w sali podczas zabaw, w łazience, w

szatni, w ogrodzie przedszkolnym -

placu zabaw, na spacerach i

wycieczkach

(przestrzeganie norm określonych

zachowań typowych dla

funkcjonowania dzieci w

przedszkolu)

uważnie porusza się po

budynku oraz w ogrodzie

przedszkolnym

ustawia się w pary podczas

wyjść z sali, zbiórki w

ogrodzie

bezpiecznie i zgodnie z

przeznaczeniem korzysta z

urządzeń zabawowych na

placu zabaw

zna i stosuje zasady

wychodzenie z ogrodu (do

toalety, do domu)

przestrzega zakazu

wkładania czegokolwiek do

uszu, ust, nosa

korzysta z zabawek,

narzędzi i przyborów

zgodnie z zasadami ich

użytkowania

zgłasza nauczycielce

zabawki zepsute i

niebezpieczne

ustalenie z dziećmi kodeksu

zachowań obowiązujących

w przedszkolu

rozmowy, pogadanki nt.

sytuacji zagrażających

dzieciom,

ustalenie jasnych zasad

korzystania z zabawek w sali

i urządzeń w ogrodzie,

Przestrzeganie kontraktów

grupowych,

spotkania z policjantem,

strażnikiem miejskim,

lekarzem

dostarczanie dzieciom

wzorców zachowania,

filmy edukacyjne, teatrzyki,

scenki dramowe

wyciąganie konsekwencji za

zachowania zagrażające

bezpieczeństwu własnemu i

innych

próbuje samodzielnie i

bezpiecznie organizować

sobie czas wolny w

przedszkolu i w domu

Niebezpieczne miejsca zabaw orientuje się, gdzie można

bawić się bezpiecznie, a

gdzie nie

nie oddala się od dorosłych

praca z tekstem, obrazkiem

podczas wycieczek po

okolicy wskazywanie miejsc

niebezpiecznych do zabawy



42

zna zagrożenia wynikające

z przebywania w pobliżu

zbiorników wodnych,

kąpieli w nich, ślizgania się

po zamarzniętej

powierzchni

(teren budowy, jezdnia,

zbiorniki wodne)

Unikanie zagrożeń w domu i w

przedszkolu :

Szkodliwe produkty i środki

chemiczne, środki

pirotechniczne, lekarstwa

substancje niebezpieczne:

alkohol, nikotyna, narkotyki

urządzenia elektryczne

urządzenia gazowe

narzędzia i urządzenia

techniczne

ogień

zachowuje ostrożność w

zetknięciu z nieznanymi

środkami chemicznymi,

lekarstwami, grzybami, itp.,

wie, że lekarstwa zażywa

się tylko pod kontrolą

dorosłych

rozumie zakaz brania do

rąk nieznanych

przedmiotów, butelek, itp.

nie próbuje nieznanych

produktów

zna szkodliwy wpływ

substancji niebezpiecznych

i ich nie próbuje

przestrzega zakazu zabawy

urządzeniami

elektrycznymi i gazowymi,

zna konsekwencje

nieprzestrzegania zakazu

dostrzega sytuacje

zagrażające zdrowiu i życiu,

np. podchodzenie do

pracujących maszyn i

urządzeń

unika zabawy z ogniem, zna

konsekwencje

informuje dorosłych o

swoich dolegliwościach,

złym samopoczuciu,

Dostrzega sytuacje

zagrażające

bezpieczeństwu innych

dzieci i zgłasza je

nauczycielce

(niebezpieczna zabawa,

oddalanie się od grupy, itp.

praca z tekstem i obrazkiem

scenki dramowe

filmy

zapoznanie z piktogramami

oznaczającymi miejsca

niebezpieczne

historyjki obrazkowe

przykładowe środki

niebezpieczne (płyn do

mycia toalet,

papierosy,fajerwerki, itp.)

Bezpieczeństwo w ruchu drogowym orientuje się w wycieczka na skrzyżowanie,



43

bezpiecznym poruszaniu

się po drogach i korzystaniu

ze środków transportu

wie, do czego służą światła

odblaskowe

zna elementarne zasady i

znaki ruchu drogowego –

stosuje je w praktyce

na zasady bezpiecznego

podróżowania

potrafi przejść przez ulicę (z

sygnalizatorem i bez)

potrafi właściwie zachować

się w środkach transportu

miejskiego: bezpieczne

wysiadanie i wsiadanie,

kasowanie biletu,

ustępowanie miejsca

stosuje zasady

bezpiecznego poruszania

się jako pieszy podczas

wyjść z grupą

pokaz właściwego

zachowania się na ulicy

podczas spacerów

poznawanie zasad

przebywania w środowisku

naturalnym, podczas

spacerów, wycieczek

zapoznanie z zasadami

bezpiecznego podróżowania

różnymi środkami

transportu: rower-kask,

łódź-kamizelka ratunkowa,

samochód-fotelik, pasy

podróżowanie autokarem-

wycieczka

Znajomość sposobów wzywania

pomocy i radzenia sobie w trudnych

sytuacjach

zna numery alarmowe i

potrafi wybrać je w

telefonie

zna sposoby zachowania

się w sytuacji zagrożenia i

gdzie można otrzymać

pomoc

potrafi poprosić o pomoc

scenki dramowe

zabawy z telefonem

zabawy tematyczne

praca z tekstem i obrazkiem

zagadki słowne i muzyczne

układanie historyjek

obrazkowych, wymyślanie

ich zakończenia

Unikanie zagrożeń pochodzących od

dorosłych (właściwe reagowanie):

spotkanie z nieznajomym

złe tajemnice (krzywdzenie

dziecka)

niebezpieczny dotyk

rozumie pojęcie "osoba

obca"

stosuje zasadę

ograniczonego zaufania do

osób nieznajomych w

różnych miejscach i

sytuacjach

wie, gdzie i jak szukać

pomocy

wie, co robi policjant,

potrafi opisać jego mundur,

zachowuje ostrożność w

mało znanym lub obcym

zdefiniowanie pojęcia osoby obcej, uświadomienie dzieciom, że nie wszyscy dorośli zasługują na zaufanie

wyjaśnienie, w jakich

sytuacjach trzeba powiedzieć

NIE

poznanie charakteru pracy

policjanta, możliwość

bezpośredniego kontaktu

praca z tekstem "Wilk i 7

koźlątek",



44

środowisku

informuje dorosłych o

niewłaściwych

zachowaniach obcych

wobec nich

odmawia, gdy jest

częstowane nieznanymi

substancjami

wie, że nie wolno

przyjmować prezentów od

obcych

przestrzega zakazu

wsiadania do pojazdów

osób nieznajomych

rozumie przeczytany

tekst, logicznie

wnioskuje

opowie własnymi

słowami tekst teatrzyku

"Komu można zaufać, co to

jest zaufanie" - wypowiedzi

dzieci,

"drzewo zaufania" -

rysowanie ludzi, którym

można zaufać,

rozmowy kierowane

scenki dramowe

zapoznanie rodziców z

kampaniami społecznymi,

np. prowadzonymi przez

Fundację Dzieci Niczyje

wyczulenie na zachowania

obcych

uświadomienie, iż osoba

wyglądająca przyjaźnie

może być dla nas

zagrożeniem

Unikanie zagrożeń płynących ze

środków masowego przekazu:

Internet (niebezpieczne strony

WWW , gry internetowe

udostępnienie swojego

telefonu, zdjęcia, adresu

zagrożenia związane z

poznawaniem ludzi w Internecie

nadmierne oglądanie telewizji

zna zagrożenia płynące z

korzystania z Internetu

zna skutki nadmiernego

oglądania TV i

niewłaściwych dla dzieci

treści

korzysta z komputera i TV

pod kontrolą dorosłych

zapoznanie z zagrożeniami

związanymi z nadużywaniem

mediów: wady postawy,

otyłość, wady wzroku, złe

wykorzystanie czasu,

uświadomienie, że świat

pokazany w reklamach nie

jest rzeczywisty;

ukazanie alternatywnych

form spędzania czasu

realizacja programów

zewnętrznych

Dziecko w świecie wirtualnym zna zagrożenia związane z korzystaniem z dostępu do sieci (np. wirtualny przyjaciel – oszust, złe samopoczucie, niedotlenienie organizmu, brak kolegów / koleżanek)

korzysta z Internetu tylko za zgodą rodziców / osób dorosłych

nie traktuje komputera, jako największego

rozmowy kierowane na temat negatywnego wpływu nadmiernego korzystania z internetu, telewizji i spędzania czasu na grach komputerowych i telewizyjnych

odgrywanie scenek uświadamiających zagrożenia z kontaktów przez Internet

wprowadzenie w zasady kultury kontaktów poprzez



45

towarzysza zabaw

zdaje sobie sprawę, że świat wirtualny to świat iluzji (rozróżnienie rzeczywistości od świata wirtualnego - nierzeczywistego)

nie promuje zachowań agresywnych, przemocy obecnej, np. w grach komputerowych

dostrzega także

pozytywny wpływ świata

wirtualnego (np. rozwój

myślenia, kojarzenia,

wyobraźni, pogłębienie

wiedzy, wzmocnienie

poczucia własnej

wartości, itp.)

komunikatory- Savoir vivre w rozmowach przez telefon, listach, mailach itp.

Unikanie zagrożeń pochodzących ze

środowiska przyrodniczego:

rośliny trujące

zachowanie ostrożności w

kontaktach ze zwierzętami

żyjącymi w okolicy przedszkola

zjawiska atmosferyczne,

rozpoznawanie ich i nazywanie

niebezpieczeństwa wynikające z

pogody

wie, że niektóre rośliny są

trujące

nie wkłada nieznanych

roślin do buzi

nie zbliża się do nieznanych

zwierząt, unika kontaktu z

nimi

nie wkłada rąk za

ogrodzenie podczas

spacerów

potrafi zachować się w

przypadku ataku psa

rozpoznaje i nazywa

zjawiska atmosferyczne

nie naraża się na

niebezpieczeństwa

wynikające z pogody, np.

nie stoi pod drzewem w

czasie burzy, nie zdejmuje

czapki w mroźną pogodę.

wycieczki po okolicy,

wskazywanie roślin

trujących, np. cis, złotokap

scenki dramowe

pokazanie, jak reagować w

przypadku ataku psa

obserwacje przyrodnicze

prowadzenie kalendarza

pogody

historyjki obrazkowe

dobieranie odzieży do

aktualnej pogody

oglądanie serwisów

pogodowych i stosowanie się

do podawanych informacji

Tematykę można rozszerzyć o zajęcia proponowane przez Reginę Dąbrowską w książce

„BEZPIECZNIE PRZEZ ŻYCIE – CZYLI JAK UCZYĆ DZIECKO UNIKANIA ZAGROŻEŃ” (scenariusze i karty

pracy). Do wykorzystania teksty z książki Doroty Niewoli "Chcę być bezpieczny".



46

IX. „Zdrowy przedszkolak”


II. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych.

Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku.

V. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci.

Treści edukacyjne

Oczekiwane umiejętności i

wiadomości dziecka

Propozycja realizacji

Kształtowanie nawyków higienicznych

kształtowanie świadomej i czynnej postawy w dążeniu do zachowania zdrowia

nabywanie właściwych nawyków higienicznych, żywieniowych i aktywności ruchowej

stwarzanie poczucia bezpieczeństwa własnego i innych, oraz życia w zgodzie ze środowiskiem naturalnym

zna zasady dbałości o zdrowie i bezpieczeństwo oraz je przestrzega

chętnie korzysta z zabiegów higienicznych

spożywam zróżnicowane posiłki

czynnie spędza wolny czas

rozumie zasady sportowej rywalizacji

rozwijanie samodzielność w zakresie czynności higienicznych i samoobsługowych

dba o estetykę własnego wyglądu

przyzwyczajanie do utrzymania w porządku rzeczy osobistych;

zachowuje ład w najbliższym otoczeniu;

doskonali umiejętności planowania

angażowanie rodziców w działalność prozdrowotną przedszkola

zajęcia zorganizowane

zabiegi higieniczne

spacery

wycieczki

zawody sportowe

konkursy i turnieje

przedsięwzięcia i akcje prozdrowotne

dbanie o własne zdrowie- nie unikanie dentysty, szczepień

pielęgnowanie przyrody wokół nas- segregowanie odpadów i dbanie o środowisko

dbanie o czystość całego ciała

częste i prawidłowe mycia rąk

dbanie o czystość zębów po każdym posiłku

wyjaśnienie potrzeby stosowania szczepień

przestrzeganie przed nadwyrężaniem głosu

zwrócenie uwagi na niekorzystny wpływ hałasu na słuch

rozumienie potrzeby odpoczynku i relaksu

przyzwyczajanie do przebywania w wietrzonych



47

pomieszczeniach

prelekcje i pogadanka lekarza internisty

wizyta w gabinecie pielęgniarki szkolnej, w gabinecie stomatologicznym

codzienne spacery, wyjścia do ogrodu przedszkolnego - wietrzenie sal - wycieczki plenerowe

Zdrowe odżywianie się

zwraca uwagę na umiejętne i kulturalne zachowanie się w czasie posiłku

rozumienie znaczenie umiaru w jedzeniu słodyczy

zna zasady zdrowego odżywiania się

potrafi zrobić samodzielnie zdrowe potrawy z gotowych półproduktów

potrafi zaproponować zdrowe przekąski

kulturalne zachowanie się podczas posiłków

racjonalne odżywianie i jego znaczenie dla zdrowia człowieka

zachęcanie do spożywania zdrowych produktów, dużej ilości warzyw i owoców

przekazywanie wzorców zachowań do naśladowania

nauka zasad Savoir vivre

systematyczne wdrażanie do kultury i higieny

omawianie piramidy zdrowego żywienia

wspólne tworzenie z dziećmi plakatów, gazetki, prace twórcze - konkursy, quizy, zagadki, hasła o zdrowym żywieniu

tworzenie z dziećmi kącików eksponujących zdrową żywność

wspólne wykonywanie sałatek, kanapek, drugiego śniadania, deserów

Aktywne spędzanie czasu

czynnie wypoczywa –ćwiczy biega, uprawia sporty

pokonujemy przeszkody, chodzi na spacery i wycieczki

częste przebywa na powietrzu w każdej porze roku

wyrabianie zamiłowania do wycieczek i aktywności ruchowej, jako źródła zdrowia, radości, rekreacji i wypoczynku

stworzenie warunków do rozwijania aktywnej i



48

organizuje zabaw ruchowe na powietrzu

potrafi wykonywać ćwiczenia zapobiegające powstawaniu wad postawy

twórczej działalności ruchowej

rozwijanie ogólnej sprawności i koordynacji ruchowej poprzez systematyczne organizowanie gimnastyki, zabaw ruchowych, zawodów sportowych

zachęcanie dzieci do samorzutnych zabaw związanych z ruchem

organizowanie zajęć ruchowych w sali i na powietrzu

codzienne przebywanie w ogrodzie przedszkolnym

uczestniczenie w grach i zabawach terenowych

gimnastyka poranna

wykorzystanie w sposób aktywny czasu wolnego z rodziną na powietrzu

zachęcanie rodziców do wspólnych zabaw z dzieckiem na placu zabaw,

Profilaktyka nałogów

jest świadome niebezpieczeństw związanych z uzależnieniami, nałogami

prezentuje właściwą postawę „PRZECIW”

orientuje się w procesie uzależnienia człowieka od czegoś (zna ich niekorzystny wpływ na organizm)

wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości)

wie, co sprzyja uzależnieniu człowieka (alkohol, papierosy (tytoń), leki, Internet, telewizja)

nabywa umiejętność odmawiania „NIE” bez poczucia winy (asertywność)

nie jest podatne na wpływ reklam (tzw. ukryte programy) oraz osób mających złe zamiary

wdrażanie do postawy asertywnej

zapoznanie dzieci z skutkami nadużywania alkoholu, skutkami palenia papierosów i zażywania środków psychoaktywnych

zachęcanie do zdrowego sposobu rozładowywania napiec i stresów DZIAŁANIA DOSTOSOWANE SĄ DO WIEKU DZIECI



49

jest świadome niebezpieczeństw związanych z uzależnieniami;

wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości)

wie, co sprzyja uzależnieniu człowieka (alkohol, papierosy, komputer, telewizja)

9. Nasze dobre praktyki i obszary do zmiany - czyli ewaluacja programu

1. Przeprowadzenie wśród rodziców ankiety, która posłuży nam do upewnienia się, czy treści

zawarte w naszym programie są zgodne z potrzebami rodziców (być może będzie konieczność

dostosowania programu na bazie bieżących doświadczeń i potrzeb rodziców wynikłych w

pierwszym miesiącu uczęszczania dzieci do przedszkola). Wyniki zostaną zawarte w załączniku

do programu.

2. Program wychowawczy podlega ewaluacji na koniec roku szkolnego 2014/2015 poprzez:

analizę dokumentacji pedagogicznej: planów miesięcznych, zapisów w dzienniku pod

kątem realizacji treści z programu

analizę arkuszy obserwacji dzieci w obszarach związanych z realizacją programu

(wzrost/regres umiejętności)

zapoznanie się z rocznymi sprawozdaniami każdej grupy - analiza wniosków do pracy na

następny rok szkolny

analiza gotowości szkolnej - arkusz zbiorczy wyników

analiza rozmów wicedyrektora z rodzicami (pochwały, skargi, trudności, potrzeby, itp.)

ocenę zaangażowania rodziców w uroczystości przedszkolne (liczba osób

uczestniczących w uroczystościach, angażujących się w pomoc przy ich organizowaniu)

monitorowanie ilości rodziców uczestniczących w spotkaniach tematycznych,

szkoleniowych, warsztatowych organizowanych w odpowiedzi na ich bieżące potrzeby i

wyciąganie wniosków

konkurs: rozumienie praw dziecka grupa 3 i 4

przeprowadzenie quizu dla dzieci, grupa 3 i 4

ocena umiejętności dzieci w codziennych sytuacjach

plebiscyt życzliwości - dzieci oceniają nauczyciela

dzielenie się doświadczeniem podczas spotkania z okazji zakończenia roku

ankieta przeprowadzona wśród nauczycieli (czerwiec 2015)



50

Planowałyśmy również przeprowadzenie ankiety wśród rodziców, ale niechętnie biorą oni udział w

takim sposobie wyrażania swoich opinii więc nie wniosły by znaczących informacji do ewaluacji.

10. Skąd my to wszystko wiemy- czyli bibliografia

1. "Bezpiecznie przez życie-czyli jak uczyć dziecko unikania zagrożeń", R. Dąbrowska

2. Deklaracja Praw Dziecka

3. "Dziecko w świecie wartości", I. Koźmińska, E. Olszewska

4. "Janusz Korczak - myśli", Hanna Krichner

5. "Mam prawo", G. Kasdepke

6. "Metody pracy Korczaka", Agnieszka Witkowska-Krych

7. "Myśl pedagogiczna Janusza Korczaka", Lucyna Ukleja

8. "Nasze przedszkole" program edukacji przedszkolnej, M. Kwaśniewska, W. Żaba-

Żabińska

9. "Nie przydeptuj małych skrzydeł" Katarzyna Wnęk - Joniec

10. "Porządkowanie świata. Kogo wychowywał Janusz Korczak", Wojciech Lasota

11. "Program rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020", Załącznik do Uchwały

Nr LXIII/1751/2013 Rady m.st. Warszawy z dnia 29 sierpnia 2013 r.

12. „Wychowanie w duchu wartości” D. Tillman, P. Qera Colomina

13. www.2012korczak.pl

14. www.fdn.pl - Fundacja Dzieci Niczyje

15. www.kopd.pl - Komitet Ochrony Praw Dziecka

16. www.brpd.pl - Biuro Rzecznika Praw Dziecka

............. I NASZE WŁASNE DOŚWIADCZENIA

11. Załączniki



51

ZAŁĄCZNIK NR 1

Co zamiast klapsa?

Karanie a ponoszenie konsekwencji

Kara to najczęściej wybierana metoda wychowawcza, po którą sięgają rodzice, gdy dziecko

nie zachowuje się zgodnie z ich oczekiwaniami. Kara ma nauczyć dziecko właściwego

postępowania, często przybiera ona formę nakazów, zakazów, rozkazów, bicia, klapsów,

manipulacji, krzyków, porównań, dawania szlabanów, prawienia kazań, straszenia, przekupywania.

Wszystko dla dobra dzieci - po to, aby były dobre, umiały przestrzegać reguł i praw, potrafiły

kochać, szanowały siebie i innych, były otwarte, samodzielne, ciekawe świata, szczęśliwe,

przyjacielskie, itd.

Stop. Czy wcześniej wymienionymi sposobami da się to osiągnąć? Na pewno NIE.

Kara, choć na pierwszy rzut oka wydaje się skuteczna (dziecko zaprzestaje danego

zachowania), na dłuższą metę jest mało przydatna, gdyż pociąga za sobą wiele skutków ubocznych,

widocznych nie tylko na ciele dziecka (siniaki, zranienia), ale także na jego psychice. Kary

wywołują u dzieci różne przykre emocje z którymi trudno im sobie poradzić. Dzieci przestają się

zachowywać w niewłaściwy sposób z powodu lęku, a nie dlatego, że zrozumiały, dlaczego nie

wolno czegoś robić. Dlatego zazwyczaj raz wymierzona kara nie wystarcza - dzieci nie rozumieją,

co zrobiły źle, więc zachowanie, które wywołało karę, będzie się powtarzać. Często dzieci uczą się,

że ważna jest nie zmiana zachowania, ale to, aby nie dać się przyłapać rodzicom. Te z dzieci, które

nie otrzymują od rodziców pozytywnej uwagi, będą wręcz powtarzały niewłaściwe zachowania, w

myśl zasady: "lepiej być skrzyczanym i zbitym, niż ignorowanym". Dla dziecka najważniejsza jest

uwaga rodzica, więc gdy rodzic skupia się wyłącznie na złym zachowaniu dziecka, powoduje

wzmacnianie niepożądanego zachowania.

Co w takim razie robić? Czy mamy akceptować niewłaściwe zachowania dziecka? Nie.

Dziecko musi odczuć konsekwencje swojego złego zachowania.

Konsekwencje wychowują. Kary ranią.

Konsekwencje są naturalnym wynikiem zachowania dziecka. Bywają pozytywne i

negatywne. Pokazują dziecku jak należy postępować i czego więcej nie robić. Aby taka sytuacja

mogła zaistnieć, dziecko musi znać reguły panujące w domu. Jest to dla niego bardzo ważne, gdyż

wiedzą o tym, jakie zachowania akceptujemy, a jakie nam się nie podobają, buduje jego poczucie

bezpieczeństwa. Gdy dajemy dziecku odczuć konsekwencje jego zachowania, dajemy mu szansę na

zastanowienie się, jak to zachowanie zmienić, jak np. naprawić wyrządzoną komuś krzywdę.

Konsekwencje powinny być sformułowane jako reguły zachowania. Nie jest konieczne,

aby dziecko (szczególnie małe, ze starszym można je ustalać wspólnie) się na nie zgadzało - to

rodzic je wyznacza. Jeśli je ustalimy, powinniśmy stanowczo i konsekwentnie ich przestrzegać, a

jeśli coś w nich zmieniamy, dziecko powinno być o tym uprzedzone.

Jeśli wskazujemy na konsekwencje, powinniśmy je odnosić do konkretnego czynu, zachowania, a

nie do dziecka, jako takiego ("jestem zła, że stłukłeś mój kubek", zamiast: "jesteś niedorajdą").



52

Warto pamiętać, aby konsekwencje były dostosowane do wieku i możliwości dziecka oraz aby

doświadczenie konsekwencji było możliwe. Na przykład nie jest możliwe, żebyśmy rano, spiesząc

się do pracy, zostawili dziecko w domu, jako konsekwencję tego, że zbyt wolno się ubiera.

Stwierdzenie "Jak się zaraz nie ubierzesz, to zostaniesz sam w domu" byłoby straszeniem, a nie

wyciąganiem konsekwencji z zachowania dziecka.

Dzieci najskuteczniej uczą się przyjmowania odpowiedzialności za swoje działania na podstawie

konsekwencji własnych zachowań:

• "Jeśli tylko bawisz się jedzeniem, to najwyraźniej już się najadłeś i możesz odejść od stołu",

• "Jeżeli dokuczasz młodszemu bratu, on nie będzie się z tobą bawił",

• "Jeśli wydasz całe kieszonkowe w jeden dzień, to przez resztę tygodnia nie będziesz miał ani

grosza".

Racjonalne konsekwencje łamania reguł pomagają dzieciom w coraz lepszym ich rozumieniu i

przestrzeganiu.

Oto kilka pomocnych sposobów, które warto zastosować zamiast karania:

1. Wyraź swoje uczucia, nie atakując charakteru dziecka. "Złoszczę się, kiedy widzę porozrzucane zabawki w twoim pokoju".

2. Określ swoje oczekiwania. "Oczekuję, że zabawki będą posprzątane."

3. Wskaż dziecku, jak może naprawić zło. "Misie poukładaj na półce a samochodziki i klocki do pudełek".

4. Zaproponuj wybór. "Możesz bawić się wszystkimi zabawkami, ale musisz je sprzątać zanim pójdziesz oglądać bajkę.

Jeśli nie posprzątasz zabawek, nie będziesz mógł oglądać bajki. Decyduj sam".

5. Przejmij inicjatywę. DZIECKO: Dlaczego telewizor jest wyłączony i nie mogę oglądać bajki?

OJCIEC: Ty mi powiedz dlaczego?

Pozwól dziecku samodzielnie znaleźć odpowiedź na dręczące je pytanie, dzięki temu dostrzeże

konsekwencje swojego postępowania.

6. Wspólnie rozwiąż problem. "Możemy ustalić, że jeśli będziesz potrzebował pomocy przy sprzątaniu poprosisz mnie o pomoc, a

potem wspólnie pooglądamy bajkę".

Autorka: Marlena Trąbińska-Haduch

Grafika: Ewa Brejnakowska-Jończyk

Materiał pochodzi ze strony internetowej Fundacji Dzieci Niczyje

www.dobryrodzic.fdn.pl



53

ZAŁĄCZNIK NR 2

Będąc każdego dnia z dziećmi powinniśmy pozwolić im błądzić i radośnie dążyć do poprawy. Osoby dorosłe

uznając powyższe prawo a tym samym akceptując błędy dzieci muszą pamiętać, że ich obowiązkiem jest

obserwowanie zachowania, wyjaśnianie przyczyn nieprawidłowości oraz podejmowanie działań

kompensacyjnych wobec dzieci, które tego potrzebują.

~~~ Prawo do tajemnicy ~~~

Dzieci w przedszkolu, nawet te najmłodsze mają swoje tajemnice osobiste, rodzinne, koleżeńskie. Dzieci

często odgradzają się krzesełkami, budują namioty, kryjówki – to ich świat zabawowych tajemnic. Zabawy

tematyczne typu ,,Głuchy telefon” uczy dzieci zachowania tajemnicy cierpliwie i do końca. ~~~ Prawo do własności ~~~

Wiemy, że dzieci uwielbiają gromadzić skarby w postaci kamyka, rysunku, czy innego przedmiotu. Podczas

zabawy mają swoje ulubione zabawki, kąciki, wszystkie wytwory plastyczne stanowią skarbiec. Szanujmy

to prawo, dzięki temu uczymy dzieci, że mają prawo do własności, ale też powinny respektować je wobec

każdego kolegi, innych ludzi.

PRAWA DZIECKA W PRZEDSZKOLU

~~~ Prawo do szacunku ~~~

Prawo dotyczące szacunku dla dziecięcej niewiedzy, dla wysiłku poznawania, dla jego skromnej wartości,

szacunku dla tajemnic i wahań, ciężkiej pracy wzrostu, dla bieżącej godziny, w której żyje dziecko. Fakt

obdarzania człowieczeństwem wymaga szacunku. Aby stworzyć takiego człowieka, trzeba stosować metody

oparte na szacunku bez użycia manipulacji. Trzeba znaleźć sposób, by dziecku przesłać godny wizerunek

jego osoby. Każde dziecko jest inne, coś innego je fascynuje, coś innego przyciąga. Dlatego ważne jest

uwzględnienie indywidualności każdego dziecka oraz jego podstawowych potrzeb.

~~~ Prawo do niewiedzy ~~~

Potrzeba wielkiej wyrozumiałości i cierpliwości wobec niekończących się pytań dzieci, one mają do tego

prawo, gdyż otaczający ich świat jest nieznany. Zadaniem dorosłych jest cierpliwe i wytrwałe niesienie

pomocy dzieciom w chwili, gdy potrzebują oni przewodnika, by wybrać i zdecydować kim być, co robić,

jaka postawę przyjąć w społeczeństwie i na podstawie jakich wartości budować swoją przyszłość. W tym

momencie niepokojem napawa fakt, iż rodzice w swoich marzeniach chcą mieć dzieci zdolne i

wszystkowiedzące. Niekiedy stawiają zbyt duże wymagania kosztem zabawy, zapominając o tym, że ich

dziecko ma prawo do niewiedzy. Przed nim szkoła, w której będzie uczyć się dalej.

~~~ Prawo do niepowodzeń i łez ~~~

Trzeba cierpliwie czekać, aż dziecko wydorośleje i nabierze doświadczenia życiowego. Gniew, złość,

oskarżanie za niepowodzenia dziecka wywołuje u niego agresje i płacz. Nie należy spodziewać się

natychmiastowej zmiany. Niekiedy wystarczy poczekać i okazać trochę wyrozumiałości. Współczesna

psychologia proponuje zamiast karania pokazać dziecku jak może naprawić zło. Drugim skutecznym

sposobem jest określenie uczucia dziecka w momencie niepowodzenia, np. przykro jest gdy coś się nie uda,

smutno jest gdy coś się kończy... Zdecydowanie mniej popłynie łez rozpaczy, gdy nasze reakcje na

niepowodzenie dziecka będą odpowiednie.

~~~ Prawo do upadków ~~~



54

~~~ Prawo do dnia dzisiejszego ~~~

Dziecko z braku doświadczeń żyje teraźniejszością, chwilą bieżącą. Ta chwila liczy się najbardziej. Rodzice

chcą, by dziecko nie absorbowało zbyt wiele czasu, nie wymagało głębszego namysłu, jak z nim

postępować. A dziecko pragnie być tym, kim jest w tym momencie, czyli po prostu pragnie być dzieckiem, a

nie przyszłym dorosłym, nie pociechą czy zabawką w rękach dorosłych.

Dziecko ma prawo:

do radości

do wyrażania swoich uczuć

do nauki przez zabawę

do sprawiedliwej oceny

do rozwijania zainteresowań

do zadawania pytań

do niepowodzeń i łez

do własności

do niewiedzy

do tajemnic i własnego zdania

do szacunku

do przekonań religijnych

do stałej opieki dorosłego

do korzystania z pomocy

do czasu wolnego

~~~ Prawo do radości ~~~

Radość to nieodłączne uczucie naszych dzieci. Sztuką radowania się należy zarażać dzieci już od

najmłodszych lat. Niekiedy nierozumna miłość odbiera dziecku radość pokonywania trudności, satysfakcję z

samodzielnego radzenia sobie, odkrywania i poznawania. Dla własnej wygody lub z powodu niecierpliwości

wyręczamy dzieci w czynnościach samoobsługowych, odbierając im chęć i możliwość samodzielnych prób.

Musimy pamiętać, że najważniejsza jest radość pokonywania trudności, osiągniętego celu, odkrytej

tajemnicy. Radość z jednego, mniejszego osiągnięcia mobilizuje do dalszych, większych.

~~~ Prawo do wypowiadania swoich myśli i uczuć ~~~

Konieczność dialogu, zaakceptowania emocji nieprzyjemnych, sposobów wytwarzania atmosfery szczerości

i zaufania to podstawowe warunki komunikacji między ludźmi. Musimy przekonać siebie i dziecko, że

mamy prawo do swoich uczuć oraz obowiązek dzielić się nimi z innymi. Dzieci potrzebują tego, aby ich

uczucia były akceptowane i doceniane. Powinniśmy pozwolić dzieciom na wyrażanie uczuć, zarówno

pozytywnych, jak i negatywnych.



55

www.kopd.pl www.fdn.pl www.unicef.pl www.brpd.pl

CIEKAWE KSIĄŻKI:

Renata Piątkowska, Anna Czerwińska Rydel

"Moje prawa, ważna sprawa", wyd. Literatura

...............................................................................................................................

Joanna Krzyżanek "Dzieciaki z ulicy Tulipanowej,

czyli Prawa Małych i Dużych", wyd. Jedność

Książka została laureatką VII edycji konkursu

„Świat przyjazny dziecku” organizowanego przez

Komitet Ochrony Praw Dziecka.

............................................................................................

...................................

Grzegorz Kasdepke "Mam Prawo!",

wyd. National Geographic : G+J RBA

...............................................................................................................................

POLECANE STRONY INTERNETOWE:



56

ZAŁĄCZNIK NR 3

Prośba Twojego Dziecka

Nie psuj mnie. Dobrze wiem, że nie powinienem mieć tego wszystkiego, czego się domagam. To tylko

próba sił z mojej strony.

Nie bój się stanowczości. Właśnie tego potrzebuję – poczucia bezpieczeństwa.

Nie bagatelizuj moich złych nawyków. Tylko ty możesz pomóc mi zwalczyć zło, póki jest to jeszcze w

ogóle możliwe.

Nie rób ze mnie większego dziecka, niż jestem. To sprawia, że przyjmuje postawę głupio dorosłą.

Nie zwracaj mi uwagi przy innych ludziach, jeśli nie jest to absolutnie konieczne. O wiele bardziej

przejmuję się tym, co mówisz, jeśli rozmawiamy w cztery oczy.

Nie chroń mnie przed konsekwencjami. Czasami dobrze jest nauczyć się rzeczy bolesnych i

nieprzyjemnych.

Nie wmawiaj mi, że błędy, które popełniam, są grzechem. To zagraża mojemu poczuciu wartości.

Nie przejmuj się za bardzo, gdy mówię, że cię nienawidzę. To nie ty jesteś moim wrogiem, lecz twoja

miażdżąca przewaga !

Nie zwracaj zbytniej uwagi na moje drobne dolegliwości. Czasami wykorzystuję je, by przyciągnąć

twoją uwagę.

Nie zrzędź. W przeciwnym razie muszę się przed tobą bronić i robię się głuchy.

Nie dawaj mi obietnic bez pokrycia. Czuję się przeraźliwie tłamszony, kiedy nic z tego wszystkiego nie

wychodzi.

Nie zapominaj, że jeszcze trudno mi jest precyzyjnie wyrazić myśli. To dlatego nie zawsze się

rozumiemy.

Nie sprawdzaj z uporem maniaka mojej uczciwości. Zbyt łatwo strach zmusza mnie do kłamstwa.

Nie bądź niekonsekwentny. To mnie ogłupia i wtedy tracę całą moją wiarę w ciebie.

Nie odtrącaj mnie, gdy dręczę cię pytaniami. Może się wkrótce okazać, że zamiast prosić cię o

wyjaśnienia, poszukam ich gdzie indziej.

Nie wmawiaj mi, że moje lęki są głupie. One po prostu są.

Nie rób z siebie nieskazitelnego ideału. Prawda na twój temat byłaby w przyszłości nie do zniesienia.

Nie wyobrażaj sobie, iż przepraszając mnie stracisz autorytet. Za uczciwą grę umiem podziękować miłością,

o jakiej nawet ci się nie śniło.



57

Nie zapominaj, że uwielbiam wszelkiego rodzaju eksperymenty. To po prostu mój sposób na życie, więc

przymknij na to oczy.

Nie bądź ślepy i przyznaj, że ja też rosnę. Wiem, jak trudno dotrzymać mi kroku w tym galopie, ale

zrób, co możesz, żeby nam się to udało.

Nie bój się miłości. Nigdy.

Materiał pochodzi ze strony www.2012korczak.pl

ZAŁĄCZNIK NR 5

Ankieta dotycząca działań wychowawczych przedszkola została przeprowadzona

wśród rodziców dzieci ze wszystkich grup w przedszkolu, w dniach 22.09.2014-

10.10.2014.

Wyniki ankiety miały dać odpowiedź, czy działania wychowawcze przedszkola, zawarte w

programie są rzeczywiście zgodne z potrzebami i preferencjami rodziców w tym zakresie.

W roku szkolnym 2014/2015 do przedszkola uczęszcza 90 dzieci, zwrócono 18

ankiet.

1. Jaki styl wychowawczy Pan/i preferuje:

Wychowujemy dziecko bezstresowo: 2 odpowiedź

Wychowujemy dziecko z dyscypliną: 8 odpowiedzi

Dążymy do wpajania określonych zasad: 10 odpowiedzi WYPOWIEDZI RODZICÓW NA TEMAT ZASAD:

"Że w życiu naszym najważniejsza jest rodzina i szacunek do drugiego człowieka."

"Szacunek dla innych, rodzicielstwo bliskości."

"Dziecko wie, co jest dobre, a co złe, wie które zachowania są bezpieczne. Staramy się aby

wyrosło na dobrego człowieka, który potrafi myśleć o innych i innym pomagać."

"Poszanowania innych ludzi, szczególnie starszych i niepełnosprawnych, zwracamy dużą

uwagę na kulturę osobistą.

"Dziecko ma wiedzieć co mu wolno, a czego nie. Nie wierzę w moc bezstresowego

wychowywania, później wyrasta taka osoba na problemową."

"Wartości społeczne, itp."

"Szacunek do drugiego człowieka, bezpieczeństwo, otwartość."

"Szacunek do innych, kultura, dobre zachowanie, pomoc innym."

http://www.korczakmusical.com/



58

"Zasady dobrego zachowania, poszanowania innych ludzi, w tym starszych osób, tolerancji,

wolności słowa, miłości, pomagania innym, współczucie, współodczuwania, empatia."

"Wrażliwość na potrzeby drugiego człowieka - szczególnie w rodzinie, współczucia innym,

poczucia własnej wartości oraz tego, że każdy jest inny i każdy jest wyjątkowy i zasługuje na

szacunek."

"Otwartość, konsekwencji, nazywania/ pokazywania dobrych/złych wzorców/zachowań."

2. Czy oddziaływania wychowawcze przedszkola są spójne z zasadami wpajanymi przez Państwa?

TAK: 12 odpowiedzi TAK MYŚLĘ: 1 odpowiedź NIE: 2 odpowiedzi NIE MAM

ZDANIA: 3 odpowiedzi

3. Czy Pana/i zdaniem przedszkole sprzyja rozwojowi umiejętności w zakresie:

Poznawania siebie, akceptowaniu roli przedszkolaka, kolegi?

TAK: 13 odpowiedzi NIE: 1 odpowiedź NIE MAM ZDANIA: 4 odpowiedzi

Nawiązywania poprawnych relacji społecznych i przestrzegania reguł obowiązujących w grupie?

TAK: 15 odpowiedzi NIE: 1 odpowiedź NIE MAM ZDANIA: 2 odpowiedź

Zauważaniu i otwartości na potrzeby drugiego człowieka?

TAK: 11 odpowiedzi NIE: 0 odpowiedzi NIE MAM ZDANIA: 7 odpowiedzi

Dbania o własne bezpieczeństwo?


Wychowania patriotycznego- poczucia tożsamości narodowej i bycia Europejczykiem?


Przyswajania wartości etycznych: prawdy, uczciwości, przyjaźni, odpowiedzialności, szacunku, godności?

TAK: 16 odpowiedzi NIE: 0 odpowiedzi NIE MAM ZDANIA: 2 odpowiedź

4. Czy jest Pan/i zadowolony/a z metod pracy z dziećmi w naszym przedszkolu?

TAK: 12 odpowiedzi NIE: 0 odpowiedzi NIE MAM ZDANIA: 6 odpowiedzi

"Nie znam tych metod-ale widzę dobre efekty."

5. Czy Pan/i ma zaufanie do nauczyciela w kwestii działań wychowawczych?

TAK: 14 odpowiedzi NIE: 2 odpowiedzi NIE MAM ZDANIA: 2 odpowiedź

Jeżeli NIE, to dlaczego?



59

"Bo nie widać efektów."

"Działania wychowawcze mają sens wówczas, gdy dziecko jest dożywione i wyspane. A tym podstawowym kwestiom udziela się zbyt mało uwagi - dobrze jest jak jest. Odporność fizyczna w ten sposób z dnia na dzień spada, odpowiednio, działania wychowawcze nie skutkują."

"Nie znam zasad dotyczących działań wychowawczych. Nie jestem uczestnikiem w grupie (tylko moje dziecko). Po jednym miesiącu nie jestem w stanie ocenić. "

6. Jak ocenia Pan/i swoje kontakty z wychowawcą?

BARDZO DOBRZE: 6 odpowiedzi DOBRZE: 6 odpowiedzi POPRAWNIE: 5 odpowiedzi ŹLE: 1

odpowiedź

Jeżeli ŹLE, POPRAWNIE to dlaczego?

"W sytuacji gdy tylko mogę przyprowadzić dziecko, niestety do 17.00 nie mam możliwości

odebrania - poza porankiem, o ile wychowawca jest, nie ma innej możliwości kontaktu,

zapytania w ciągu dnia co z dzieckiem!"

"Uważam jednak, że mało informacji jest przekazywanych o dziecku. Czuję niedosyt

dotyczący informacji o moim dziecku."

"Nauczyciel zwraca uwagę na kwestie czy dziecko i co zjadło i ile i czy spało. Moim zdaniem

nie są to najbardziej istotne rzeczy jakie moje dziecko robi w przedszkolu."

7. Co chciał(a)by Pan/i zmienić w działalności przedszkola?

BRAK ODPOWIEDZI: 9 ankietowanych NIC: 2 odpowiedzi

WYPOWIEDZI RODZICÓW :

"Większa swoboda i zabawa twórcza w grupie, mniej nastawiania się na to, czy dziecko

zjadło obiad czy nie."

"Za krótki dla mnie okres do oceniania."

"Godziny pracy - jeśli ktoś pracuje 8-16 przy dojeździe godzinnym odebranie dziecka do

17.00 graniczy z cudem, a wtedy jak się odbiera można zdobyć jedyne info zlecając to

innej osobie mam mało informacji co się działo."

"Więcej współpracy z rodzicami i sprawiedliwości w ocenianiu dzieci i ich zachowań."

"Na początku - więcej udziału rodziców na wspólnych zajęciach z dziećmi. Urozmaicić

śniadania w kasze: jaglaną, gryczaną, ryżową, itd."



60

"Jesteśmy w przedszkolu od września-nie wiem co bym zmieniła - może mniej

pomidorowej."

„Płatność za przedszkole – przelewem bankowym!”

„Informacji na temat j. angielskiego- konkretnie czego dzieci będą się uczyły w danym

miesiącu (słownictwo, piosenki). Bez wspomagania pracy anglisty w domu, nauka nie

będzie efektywna!”

8. Jakie treści, działania powinny zostać zawarte w programie wychowawczym przedszkola: (można

podkreślić wiele odpowiedzi)

rozwijanie w dziecku świadomości siebie: 16 odpowiedzi

podkreślanie wartości rodziny: 14 odpowiedzi

zapoznanie z regułami życia w grupie i ich przestrzeganie: 13 odpowiedzi

kształtowanie otwartości na potrzeby innych osób, także niepełnosprawnych: 12

odpowiedzi

dbanie o własne i innych bezpieczeństwo: 13 odpowiedzi

kształtowanie tożsamości narodowej: 5 odpowiedzi

wychowanie w myśl wartości etycznych: 11 odpowiedzi

prawa dziecka: 8 odpowiedzi

inne:

WYPOWIEDZI RODZICÓW:

"Poznanie sztuki klasycznej. Niech nawet na takim poziomie, na jakim dzieci potrafią."

"Kształtowanie postawy poszanowania innych, ich pracy, itp. Budowanie pozytywnego obrazu

samego siebie-wiara we własne możliwości."

"Kultura osobista, zachowanie przy stole i elementy etykiety."

"Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci. (Porozumiewanie się z dorosłymi i z dziećmi.

Wyrabianie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, nabywanie umiejętności

dokonywania wyborów i zdawania sobie sprawy z konsekwencji."

"Napiszę co nie powinno być zawarte, chodzi mi o "GENDER" i wszystko co jest z tym związane."

"Twórcza ekspresja."

"W innym przedszkolu (u starszego dziecka na Żoliborzu) spotkałam się z fajnym projektem, pt.

"Kim jestem" dziecko przynosiło do przedszkola rzeczy, które mówią o tym kim jest, co lubi, co

robi, czym się interesuje. Była np. wystawa Lego, wystawa "kotów", ale też snopków - chłopca,

który miał rodzinę na wsi. Każdy tydzień poświęcony był innemu dziecku, wszyscy na to czekali,

każdy mógł pokazać wszystkim swoje skarby, każdy był inny i każdy był interesujący. Albo np.



61

ciekawe zawody w przedszkolu prezentowane przez rodziców, np. był lekarz, fryzjerka, sędzia,

weterynarz, itp., fotograf, było super."

Analiza wyników:

Z 90 możliwych do wypełnienia ankiet otrzymano 18.

Na pytanie , odnośnie stylu wychowawczego, najczęstszą odpowiedzią było „Dążymy do

wpajania określonych zasad”. 10 osób zaznaczyło tą odpowiedź. Drugie wskazane

odpowiedzi to „Wychowujemy dziecko z dyscypliną”- 8 osób.

W pytaniu 2, dotyczącym zgodności oddziaływań wychowawczych w domu i w przedszkolu

uzyskano zgodność z 12 osobami, 6 osób nie miało zdania.

Na pytanie 3 więcej jak połowa osób odpowiedziała, że przedszkole sprzyja rozwojowi dzieci-

w różnych zakresach, odpowiedzi od 10 do 16 osób zgodność na „Tak”.

12 rodziców jest zadowolonych z metod pracy w przedszkolu, 6 nie ma zdania.

14 ankietowanych rodziców wyraża zaufanie w kwestii zaufania do nauczycieli, 2

ankietowanych nie ufa nauczycielom z przedszkola, 2 ankietowanych nie ma zdania.

Kontakty z wychowawcami są oceniane odpowiednio na poziomie: 6 bardzo dobre, 6 dobre,

5 na poziomie poprawnym, 1 źle.

Na pytanie, czy rodzice chcieliby coś zmienić w działalności przedszkola, 9 rodziców nie

udzieliło odpowiedzi, 2 nie zmieniłoby nic. Pozostałe to wypowiedzi otwarte:

"Większa swoboda i zabawa twórcza w grupie, mniej nastawiania się na to, czy dziecko

zjadło obiad czy nie."

"Za krótki dla mnie okres do oceniania."

"Godziny pracy - jeśli ktoś pracuje 8-16 przy dojeździe godzinnym odebranie dziecka do 17.00 graniczy z cudem, a wtedy jak się odbiera można zdobyć jedyne info zlecając to innej osobie mam mało informacji co się działo."

"Więcej współpracy z rodzicami i sprawiedliwości w ocenianiu dzieci i ich zachowań."

"Na początku - więcej udziału rodziców na wspólnych zajęciach z dziećmi. Urozmaicić śniadania w kasze: jaglaną, gryczaną, ryżową, itd."

"Jesteśmy w przedszkolu od września-nie wiem co bym zmieniła - może mniej pomidorowej."

„Płatność za przedszkole – przelewem bankowym!”

„Informacji na temat j. angielskiego- konkretnie czego dzieci będą się uczyły w danym miesiącu (słownictwo, piosenki). Bez wspomagania pracy anglisty w domu, nauka nie będzie efektywna!”



62

Najczęściej wskazywane odpowiedzi w pytaniu 8- co powinno być zawarte w programie

wychowawczym, to odpowiednio: 16 odpowiedzi „Rozwijanie w dziecku świadomości

siebie”, 14 odpowiedzi „Podkreślanie roli rodziny”, dwie po 13 wskazań „Zapoznanie z

regułami życia w grupie i ich przestrzeganie” i „Dbanie o własne i innych bezpieczeństwo”.

Ważną kwestią dla ankietowanych było również „Kształtowanie otwartości na potrzeby

innych osób, także niepełnosprawnych” - 12 ankietowanych wskazało tę odpowiedź.

Swobodne wypowiedzi rodziców:

"Poznanie sztuki klasycznej. Niech nawet na takim poziomie, na jakim dzieci potrafią."

"Kształtowanie postawy poszanowania innych, ich pracy, itp. Budowanie pozytywnego

obrazu samego siebie-wiara we własne możliwości."

"Kultura osobista, zachowanie przy stole i elementy etykiety."

"Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci. (Porozumiewanie się z dorosłymi i z dziećmi.

Wyrabianie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, nabywanie umiejętności

dokonywania wyborów i zdawania sobie sprawy z konsekwencji."

"Napiszę co nie powinno być zawarte, chodzi mi o "GENDER" i wszystko co jest z tym

związane."

"Twórcza ekspresja."

"W innym przedszkolu (u starszego dziecka na Żoliborzu) spotkałam się z fajnym projektem,

pt. "Kim jestem" dziecko przynosiło do przedszkola rzeczy, które mówią o tym kim jest, co

lubi, co robi, czym się interesuje. Była np. wystawa Lego, wystawa "kotów", ale też snopków -

chłopca, który miał rodzinę na wsi. Każdy tydzień poświęcony był innemu dziecku, wszyscy na

to czekali, każdy mógł pokazać wszystkim swoje skarby, każdy był inny i każdy był

interesujący. Albo np. ciekawe zawody w przedszkolu prezentowane przez rodziców, np. był

lekarz, fryzjerka, sędzia, weterynarz, itp., fotograf, było super."

Opracowanie ankiety

Małgorzata Brzostowska

Magdalena Boczarska



63

ZAŁĄCZNIK NR 6

Analiza wyników ankiet przeprowadzonych w przedszkolu w dniach 7-17

kwietnia 2015 roku na temat działań profilaktycznych, które powinny

zostać ujęte w programie profilaktycznym przedszkola.

Ankiety osobno wypełniali rodzice i nauczyciele. W śród nauczycieli udział wzięło 8 nauczycieli na

12 pracujących w przedszkolu oraz 17 rodziców na 92 uczęszczających dzieci. Odsetek osób

zainteresowanych wśród rodziców jest bardzo niski. Również nie wszyscy nauczyciele wzięli udział

w ankiecie.

Analiza wyników ankiety dla rodziców

Ankieta miała 3 pytania, była anonimowa. Rodzice udzielali następujących odpowiedzi;

Pytanie 1: W programie wychowawczo-profilaktycznym Przedszkola z Oddziałami

Integracyjnymi Nr 345 powinny zostać zawarte następujące zagadnienia:

a. bezpieczne zachowania w przedszkolu (przestrzeganie norm określonych zachowań w

sytuacjach typowych dla funkcjonowania dzieci w przedszkolu: w sali zabaw, łazience, szatni,

na placu zabaw, na wycieczce lub spacerze): 14 odpowiedzi

b. bezpieczne zachowania w domu ( unikanie zagrożeń: leki, prąd, gaz): 11 odpowiedzi

c. bezpieczeństwa w ruchu drogowym (zasady bezpiecznego poruszania się jako pieszy): 14

odpowiedzi

d. znajomości sposobów wzywania pomocy i radzenia sobie w trudnych sytuacjach: 13

odpowiedzi

e. unikanie zagrożeń pochodzących ze środowiska przyrodniczego (od roślin i zwierząt,

wynikających ze zjawisk atmosferycznych): 10 odpowiedzi

f. unikanie zagrożeń pochodzących od dorosłych (właściwe reagowanie): 15 odpowiedzi

g. kształtowanie nawyków higienicznych: 14 odpowiedzi

h. zdrowe odżywanie się: 11 odpowiedzi

i. wczesna profilaktyka nałogów (na poziomie dostosowanym do wieku dzieci): 5 odpowiedzi

j. aktywne spędzanie czasu (zaspokojenie potrzeby ruchu w przedszkolu i na powietrzu): 14

odpowiedzi

k. przeciwdziałanie agresji i przemocy (właściwe komunikowanie się z innymi dziećmi i

dorosłymi, organizowanie czasu wolnego, sposoby radzenia sobie za złością): 13 odpowiedzi



64

l. bezpieczne spędzanie wolnego czasu (gry komputerowe, Internet, telewizja): 7 odpowiedzi

m. inne propozycje: brak

Pytanie 2: Jakie są Państwa oczekiwania w zakresie współpracy z przedszkolem,

dotyczące realizowania działań profilaktycznych:

a. możliwość zapoznania się z programem wychowawczo-profilaktycznym (strona

internetowa, egzemplarz dostępny w przedszkolu): 16 odpowiedzi

b. zapoznanie z programem wychowawczo-profilaktycznym na pierwszym zebraniu z

rodzicami (wrzesień): 7 odpowiedzi

c. możliwość zgłaszania zmian w programie zgodnie z procedurą uchwalania programu

wychowawczo-profilaktycznego: 8 odpowiedzi

d. dostępność miesięcznych planów pracy (bieżących działań) każdego z oddziałów: 8

odpowiedzi

e. gazetka, ulotki dla rodziców na temat profilaktyki, wspierania rozwoju dziecka: 10

odpowiedzi

f. inne: brak

Pytanie 3: Inne uwagi dotyczące działań profilaktycznych w przedszkolu:

Jeden z ankietowanych rodziców wyraził potrzebę „Kontakt z higienistką lub pielęgniarką –

przegląd głów- w miarę możliwości 1x w miesiącu”

WNIOSKI:

Rodzice niechętnie biorą udział w ankietach ( w bieżących badaniach 17 ankiet na 92 dzieci,

w ankiecie przeprowadzonej w dniach 22.09.2014-10.10.2014 zwrócono 18 ankiet). Z

przeprowadzonej ankiety wynika, że najmniej ważnymi zagadnieniami są: bezpieczne spędzanie

wolnego czasu oraz wczesna profilaktyka nałogów. Rodzice nie zaproponowali innych działań w

zakresie profilaktyki. W zakresie współpracy w realizacji zagadnień profilaktyki najmniej

pożądanym przez rodziców jest zapoznanie z programem na pierwszym zebraniu.

W programie wychowawczo-profilaktycznym zawarte zostaną zagadnienia oraz sposoby

współpracy z przedszkolem, które otrzymały minimum 8 odpowiedzi (50% głosów rodziców).



65

Analiza ankiety dla nauczycieli

Ankieta była anonimowa i miała 13 pytań, dwa z nich były pytaniami otwartymi.

Wśród 11 rozdanych ankiet zwróconych było 8.

W pytaniu 1, 7 nauczycieli określiło swój poziom wiedzy z zakres bezpieczeństwa na poziomie

dobrym, 1 osoba oceniła swoją wiedzę na poziomie średnim.

W pytaniu 2, 3 i 4 wszyscy nauczyciele ocenili pozytywnie dbałość o stan zdrowia, bezpieczne

warunki pobytu dzieci i wyrazili chęć udziału w działaniach przedszkola na rzecz bezpieczeństwa.

Na pytanie 5 – otwarte – ankietowani określili swoje propozycje zagadnień i treści programowych,

które należy umieścić w programie profilaktycznym;

Hałas

Pierwsza pomoc

Telefony alarmowe

Zagrożenia płynące z kontaktu z obcymi

Zagrożenia płynące z przyrody i jej zanieczyszczenia

Bezpieczeństwo na drodze

Przestrzeganie zasad obowiązujących w grupach

Nauka prawidłowych zachowań w sytuacji kryzysowej

Uświadamianie skutków zachowań własnych

Zagrożenie atakiem terrorystycznym- 2 osoby

Zasady postępowania z agresywnymi rodzicami, pod wpływem substancji psychotropowych

– 3 osoby

Zasady zdrowego stylu życia i aktywnego spędzania wolnego czasu- 2 osoby

Choroby zakaźne, pasożyty- konsekwencje

Postępowanie w przypadku przemocy w rodzinie lub zaniedbywania obowiązków

rodzicielskich

Zdrowe odżywianie

Higiena

Pytanie 6- wszyscy ankietowani nauczyciele określili, iż znają zagrożenia, na jakie narażeni są

wychowankowie w przedszkolu.

Pytanie 7- 6 nauczycieli określiło, iż zna zagrożenia, na jakie narażeni są wychowankowie poza

przedszkolem, 2 nie posiada takiej wiedzy.

W 8 pytaniu 7 nauczycieli określiło niewystarczający poziom przekazywania informacji o stanie

zdrowia i trudnościach wychowawczych ze strony rodziców podopiecznych. 1 osoba ocenia ten

poziom przekazywania informacji, jako wystarczający.



66

Pytanie 9- otwarte, miało wykazać zadania realizowane wspólnie z rodzicami podopiecznych.

Ankietowani wskazali;

Jednolite oddziaływania wychowawcze z dziećmi mającymi problemy wychowawcze

Udział w grupie roboczej „Niebieska Karta”

Spotkania z rodzicami nietworzącymi rodziny pełnej w celu ujednolicenia oddziaływań

wychowawczych i zwiększenia poczucia bezpieczeństwa dziecka

Higiena- 2 ososby

Oświadczenia odbioru- 3 osoby

Uświadamianie zasad, które dzieci powinny przestrzegać w przedszkolu

Przekazywanie treści regulaminów obowiązujących w placówce

Uświadamianie konieczności współpracy rodziców z przedszkolem

Rozmowy o zdrowym trybie życia(odżywianie, ruch, nałogi)

Przestrzeganie zasad bezpiecznej zabawy w przedszkolu i w domu

Pożegnanie przy opuszczaniu przedszkola- 3 osoby

Organizacja wycieczek- 2 osoby

Profilaktyka zdrowotna i dentystyczna

Zalecenia dietetyczne

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie

Samodzielność

Zwracanie uwagi na stan zdrowia.

W pytaniu 10 ankietowani nauczyciele oceniali właściwość przydziału przydzielonych obowiązków

w sytuacjach kryzysowych. 6 ankietowanych określiło je, jako prawidłowe, 1 osoba oceniła je

negatywnie, 1 osoba nie wyraziła opinii.

W pytaniu 11 ankietowani oceniali otwartość dyrekcji placówki na propozycje i pomysły

nauczycieli. 6 oceniło je pozytywnie, 2 nie wyraziło opinii.

12 pytanie ocenić miało poziom wsparcia udzielanego przez dyrekcję placówki w sytuacjach nagłej

potrzeby, sytuacjach kryzysowych. 6 nauczycieli oceniło je pozytywnie, 2 nie wyraziło zdania.

Na pytanie 13 wszyscy nauczyciele odpowiedzieli twierdząco- chętnie biorą udział we wspólnych

spotkaniach i szkoleniach.

Wnioski;

Ankietowani nauczyciele byli w większości pytań zgodni w odpowiedziach- większość odpowiedzi

się pokrywała. Tworzony program profilaktyczny scali potrzeby nauczycieli z przedszkola nr 345 i

powinien zapewnić usystematyzowaną bazę programową w zakresie zagrożeń i działań

profilaktycznych.

Opracowanie ankiety Małgorzata Brzostowska Magdalena Boczarska

Program Wychowawczy i...

Documents

Transcript of Program Wychowawczy i...