Program profilaktyki -...

Program profilaktykidla uczniów klas I – III Szkoły Podstawowej nr 16 im. J. Korczaka w Rudzie Śląskiej

„ PROMETEUSZ –

myślący w przód”

P- przyjaźń

R- rozum

O- odpowiedzialność

M-miłość

E-empatia

T- tolerancja

E-entuzjazm

U-umiejętność

Sz- szacunek

1

Spis treści

1. Diagnoza …………………………………………………..………………….str.32. Charakterystyka programu i cele programowe …………….str.83. Opis procedur osiągania celu ………………………………………..str.94. Ewaluacja ……………………………………………………………………..str.145. Monitoring……………………………………………………………………str.146. Scenariusze zajęć ………………………………………………………….str.147. Bibliografia ……………………………………………………………………str.59

1.Diagnoza

2

W ostatnim tygodniu kwietnia 2014 r. w Szkole Podstawowej nr 16 zostało przeprowadzone badanie ankietowe

w trzech grupach badawczych:

1.Uczniowie - celem anonimowej ankiety dla uczniów było uzyskanie informacji o efektach działań

profilaktycznych prowadzonych w szkole.

2. Nauczyciele – badanie miało na celu poznanie opinii respondentów na temat założeń zawartych w programie

profilaktycznym oraz uzyskanie informacji o podejmowanych działaniach.

3. Rodzice – ankieta wypełniona anonimowo przez rodziców została wykorzystana do zebrania opinii na temat

realizowanego w szkole programu profilaktyki.

Diagnoza – uczniowie

Analiza wyników ankiety dla uczniów pozwala na ustalenie miejsc i sytuacji w szkole postrzeganych przez

uczniów jako najbezpieczniejsze i najmniej bezpieczne. Miejscem najbardziej przyjaznym dla uczniów klas 1-3

jest sala lekcyjna, w której bezpiecznie czuje się 79% badanych. Druga na liście bezpiecznych miejsc sala

gimnastyczna jako miejsce bezpieczne postrzegana jest już tylko przez 20% ankietowanych. Miejscem, gdzie

uczniowie czują się najbardziej zagrożeni jest korytarz szkolny. Jedynie co dziesiąty badany deklaruje, że czuje

się na nim bezpiecznie. Mimo że sala lekcyjna została wskazana przez uczniów jako najbezpieczniejsze miejsce,

to poziom tego bezpieczeństwa uzależniony jest od okoliczności, w jakich uczniowie w niej przebywają – jest on

wysoki w trakcie zajęć edukacyjnych (74,3%) i prawie dwukrotnie niższy podczas przerw spędzanych w klasie

(39,6%).

Długa przerwa spędzana na korytarzu szkolnym postrzegana jest jako sytuacja bezpieczna przez 16,3% dzieci,

jednocześnie 32% ankietowanych określiło ją jako sytuację, podczas której najczęściej występują różne formy

dokuczania. Z kolei 8% badanych uważa, że niebezpiecznie jest podczas zajęć ruchowych na boisku szkolnym.

W sytuacji doświadczania różnych form dokuczania 66% uczniów prosi o pomoc nauczyciela, natomiast 8%

dzieci bierze odwet na sprawcach i odwzajemnia dokuczanie. Najczęstszymi formami dokuczania są: obrażanie

słowne – 31%, przezywanie – 22%, popychanie – 27%, bicie – 12%.

32% uczniów klas I-III zadeklarowało, że nikt im nie dokucza.

3

W zajęciach na temat bezpieczeństwa uczestniczyło 93% ankietowanych, na temat radzenia sobie ze złością –

46%.

Ankieta przeprowadzona wśród uczniów klas 4-6 wykazała, że 89% ankietowanych często spędza czas ze

swoimi kolegami i koleżankami. Swoje kontakty z rówieśnikami poza szkołą ocenia bardzo dobrze 69%, źle – 2%.

Bardzo dobre samopoczucie w kręgu szkolnym deklaruje 56 % uczniów, dobre – 42%, złe – 2%. Przykrości ze

strony kolegów i koleżanek doświadcza 44% respondentów (56% nie doświadcza przykrości). Ankietowani

wymienili następujące formy doświadczanej przykrości: obrażanie – 16%, przezywanie – 14%, popychanie –

10%, wyśmiewanie – 5%, bicie – 5%, dokuczanie – 3%. W konflikty z innymi osobami popada często 38%

uczniów, nigdy – 23%. Najczęściej uczniowie wchodzą w konflikt z rówieśnikami – 68% oraz rodzicami – 23%.

Respondenci podali swoje propozycje działań służących poprawie bezpieczeństwa w szkole:

organizacja przerw: wychodzenie na dwór – 25%, przerwy w klasie – 11%, organizowanie gier i zabaw

– 6%, karaoke/muzyka – 5%; unikanie konfliktów: zgłaszanie nauczycielowi, dogadywanie się, ignorowanie dokuczających,

niewyciąganie pochopnych wniosków, trzymanie się blisko nauczyciela, pobyt w sali wyciszeń, większe

kary dla odpowiedzialnych za konflikty, lepsze pilnowanie, szybsza reakcja nauczyciela, przerwy w

salach; nagradzanie uczniów: nagrody rzeczowe (przybory szkolne, pieniądze, cukierki), dyplomy, puchary,

podwyższona ocena, dodatkowa ocena, pochwała przed klasą, plusy, możliwość nienoszenia

mundurka.Przeprowadzone badanie dostarczyło również informacji na temat absencji uczniów w szkole,

kontaktu z używkami i środkami odurzającymi oraz aktywności pozalekcyjnej ankietowanych.

Nieobecność w szkole określaną jako „kilka razy w roku” wskazało 62% uczniów, natomiast odpowiedź

„kilka razy w semestrze” wybrało 30% badanych. 98,9% uczniów odpowiedziało, że ich nieobecności w

szkole usprawiedliwiają rodzice. Prawie sto procent uczniów deklaruje, że nigdy nie paliło papierosów,

nie zażywało narkotyków ani alkoholu. O skutkach używania środków uzależniających 87%

ankietowanych dowiedziało się w szkole. Udział w różnorodnej aktywności sportowej wskazało 79% uczniów. W różnych formach zajęć

pozalekcyjnych uczestniczy 61% ankietowanych, wśród których dominuje matematyka, pływanie,

język angielski, piłka nożna, szkoła muzyczna, taniec, SKS, zajęcia z historii i przyrody.

4

Diagnoza – nauczycieleZ ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli wynika, że wszyscy badani prowadzą działania

profilaktyczne. Formy prowadzonych działań profilaktycznych charakteryzują się wysokim poziomem

rozproszenia, a są to: rozmowy – 29%, rozmowy indywidualne – 20%, realizacja programu „Spójrz

inaczej” – 8%, realizacja programu „Znajdź właściwe rozwiązanie” – 8%, realizacja programu „Trzymaj

formę” – 4%, konsultacje z pedagogiem i psychologiem – 8%, lekcje o zdrowych nawykach i

bezpiecznych zachowaniach – 4%, gry przeciwko agresji – 4%, bajkoterapia – 4%, lekcje

wychowawcze–pogadanki – 16%, wycieczki – 8%, spotkania popołudniowe – wspólne spędzanie czasu

(kino, teatr) – 4%, realizacja programu „Mama, tata i ja”- 4%, projekty - %, powiadamianie

wychowawcy lub dyrekcji – 4%, realizacja programu „Czyste ręce” – 12%, realizacja programu „Pij

mleko” – 4%, realizacja programu „Nie pal przy mnie” – 8%, realizacja programu „Stop wszawicy” –

4%, udział w akcji „Owoce i warzywa w szkole „ – 4%, udział w akcji „ Mleko w szkole” – 8%, realizacja

programu „III elementarz” – 4%, filmiki edukacyjne – 4%, pedagogizacja rodziców – 4%, realizacja

programu profilaktycznego – 14%.Nauczyciele zaobserwowali, iż najczęstsze formy przemocy wśród uczniów to: przezwiska – 100%,

wyśmiewanie i dokuczanie – 79%, używanie wulgarnych słów – 54%.Z wypowiedzi ankietowanych wynika, że na terenie szkoły nie występują przypadki: palenia

papierosów, picia alkoholu, zażywania narkotyków, wymuszania pieniędzy.Jako sytuację, podczas której najczęściej mają miejsce naganne zachowania uczniów nauczyciele

wskazali przerwę – 50%.Ankietowani stosują następujące sposoby promowania właściwych zachowań uczniów: pochwała

przed klasą – 95%, pochwała przed rodzicami – 79%, postawienie właściwej oceny z zachowania –

37%. Pojedyncze odpowiedzi dotyczyły rzadko stosowanych form nagradzania właściwych zachowań.

Wśród nich pojawiły się: pochwała na apelu, przywilej (np. wyjście na basen), dodatkowa pomoc w

klasie (np. podlewanie kwiatków), możliwość wyboru grupy ćwiczebnej, rola lidera grupy, wyjście na

boisko lub plac zabaw, możliwość niesienia pomocy młodszym uczniom, nagradzanie punktami z

zachowania zgodnie z regulaminem danej klasy.Zdaniem nauczycieli źródłem negatywnych zachowań uczniów są: problemy w domu rodzinnym –

58%, brak ideałów i dobrego przykładu z domu – 29%, brak konsekwencji rodziców – 20%.Ankietowani zaproponowali zagadnienia, które należy ująć w programie profilaktyki :

praca z uczniem w domu i w grupie rówieśniczej – 4% zdrowy styl życia – 4% Internet i nadmierne korzystanie z urządzeń mobilnych i komputerowych – 12% Pedagogizacja rodziców – właściwe reakcje na poczynania własnych dzieci – 4% Kultura osobista. Co wolno dzieciom – 4%

5

Używanie wulgaryzmów – jak temu zaradzić? – 4% Obowiązki i przywileje dzieci w domu – 4% Dlaczego mam być dobry, dlaczego mam nie kraść i oszukiwać – 4% Czy warto pomagać innym, mniej zamożnym? – 4% Co to jest przyjaźń? – 4% Prawidłowe odżywianie dzieci. Śmieciowe jedzenie - 4% Pokojowe rozwiązywanie konfliktów – 25% Asertywność - 16% Metody zastępowania agresji – 12% Rozmowa bez przemocy i agresji – 12% Szacunek do siebie i drugiej osoby – 12% Dialog w rozwiązywaniu konfliktów - 8% Sposoby radzenia sobie z agresją – 8% Wzorzec prawidłowych zachowań w różnych sytuacjach -12% Szkodliwość zażywania używek – 8% Zastraszanie, agresja i złość – 8%

Diagnoza – rodzice

W badaniu ankietowym skierowanym do rodziców wzięło udział 215 osób.

Formy pomocy uczniom i zapobiegania przemocy i agresji, jakie podejmują nauczyciele w szkole, zna 56,8%

rodziców uczniów klas 1-3 i 62,3% rodziców uczniów klas 4 - 6. Ankietowani podają wiele różnorodnych form

działań podejmowanych przez szkołę, których celem jest przeciwdziałanie niewłaściwym zachowaniom

uczniów. Są to m.in.: rozmowy z uczniami i rodzicami, wezwanie rodziców do szkoły, wpisywanie uwag do

zeszytu kontaktów, upomnienia, kierowanie do specjalistów, organizowanie przerw w klasie, stosowanie

systemu motywacyjnego, szkolenia, warsztaty dla rodziców, konsultacje, rozmowa z dyrektorem, obniżenie

oceny z zachowania, pobyt ucznia w sali wyciszeń, zajęcia profilaktyczne, prelekcje, pogadanki, warsztaty,

projekty, plakaty.

Środki zaradcze stosowane przez nauczycieli w przypadku negatywnych zachowań uczniów zna 68,5% rodziców

uczniów klas 1-3 i 91,3% rodziców uczniów klas 4–6. Z wypowiedzi rodziców wynika, że najczęściej stosowanym

przez nauczycieli klas 1–6 środkiem zaradczym jest rozmowa z wychowawcą i wezwanie rodziców. 77,4%

rodziców klas 1-3 i 85,5% rodziców klas 4-6 deklaruje, że zna sposoby promowania pozytywnych zachowań

uczniów. Zdaniem rodziców dzieci młodszych najczęściej stosownym przez nauczycieli sposobem promowania

właściwych zachowań jest pochwała przed klasą – tak sądzi 71,9% rodziców. Wśród rodziców uczniów klas

starszych dominuje pogląd, iż głównym narzędziem promocji pożądanych zachowań jest postawienie właściwej

oceny z zachowania- - odpowiedziało tak 73,9% badanych. Ankietowani z klas 1–6 wskazali korytarz szkolny

jako miejsce, gdzie najczęściej dochodzi do nagannego zachowania uczniów – 74,95 odpowiedzi.

Wyrządzenie krzywdy dziecku na terenie szkoły potwierdziło 24,7% rodziców uczniów klas 1-3 oraz 36,2%

rodziców uczniów klas 4–6. Jako najczęściej występujące formy krzywdzenia w klasach 1-3 wskazano: śmianie

się, dokuczanie – 19,1%, przezywanie – 18,5% i używanie wulgaryzmów – 6,8%, natomiast w klasach 4 -6:

przezywanie – 30,4%, śmianie się, dokuczanie – 23,2% oraz używanie wulgarnych słów – 17,4%.

Pomoc na terenie szkoły uzyskało 34,3% rodziców klas 1-3 i 33,3% rodziców klas 4–6. 21,2% rodziców dzieci z

klas 1-3 i 26,1% rodziców uczniów klas 4-6 odpowiedziało, że nie otrzymało pomocy na terenie szkoły.

6

Wnioski

- zarówno uczniowie, jak i rodzice oraz nauczyciele zgłaszają, iż istnieje problem poczucia bezpieczeństwa u uczniów

w czasie przerw, zwłaszcza podczas długiej przerwy;

- uczniowie potrzebują ruchu i świeżego powietrza, i chcą spędzać długą przerwę na dworze, pewna grupa proponuje

przerwy w klasie;

- w szkole nie jest zbyt wiele przejawów agresji, jednak przeważającą formą jest agresja werbalna (obrażanie słowne i

przezywanie), w nieco mniejszym stopniu agresja fizyczna (popychanie);

- w szkole nie ma problemu stosowania używek przez uczniów, uczniowie są świadomi szkodliwości stosowania

różnych używek;

- wielu uczniów uprawia jakiś sport lub uczestniczy w innych zajęciach pozalekcyjnych;

- nauczyciele jako główną formę nagradzania pozytywnych zachowań uczniów stosują pochwałę przed klasą lub przed

rodzicami oraz postawienie właściwej oceny z zachowania, rzadko odwołują się do innych form wzmacniania

pozytywnego;

- nauczyciele upatrują źródła negatywnych zachowań uczniów w domu rodzinnym dziecka (problemy rodzinne, brak

dobrego wzorca, brak konsekwencji rodziców), jednak w podejmowanych działaniach profilaktycznych brak jest

spójnych i systematycznych działań mających wesprzeć rodzinę;

- nauczyciele podejmują różnorodne działania profilaktyczne, jednak brak jest spójności w ich działaniach;

- program profilaktyki powinien uwzględniać tematykę z zakresu pokojowego rozwiązywanie konfliktów,

asertywności, rozmowy bez przemocy, agresji, szacunku do drugiej osoby, internet i nadmierne korzystanie z

urządzeń mobilnych i komputerowych.

2. Charakterystyka programu i cele programowe

Program wychowawczo – profilaktyczny „ Prometeusz”, przeznaczony jest dla uczniów, rodziców i nauczycieliklas I-III szkoły podstawowej. Powstał na bazie analizy potrzeb środowiska lokalnego szkoły, wynikówprzeprowadzonych ankiet wśród rodziców, nauczycieli, uczniów. Trzy zazębiające się kręgi : KB – krągbezpieczeństwo, KI – krąg integracja, KM – krąg motywacja, wypełnione obszarami : R – rodzina, K – klasa, S –szkoła, są treściowymi wypełniaczami programu.

Głównym celem programu jest:

- ukształtowanie trwałych zachowań i nawyków odpowiedzialnego zachowywania zdrowia oraz bezpieczeństwaswojego i innych w szkole i poza szkołą;

Cele operacyjne :

- kształtowanie nawyków zdrowego stylu życia

- wdrażanie do mądrego gospodarowania czasem wolnym w szkole i poza szkołą

-kształtowanie umiejętności właściwego reagowania w sytuacji zagrożenia zdrowia oraz udzielaniapierwszej pomocy

-zapoznanie rodziców i uczniów z prawami dziecka i wypływającymi z nich obowiązkami;

- kształtowanie umiejętności życzliwego i efektywnego komunikowania się z innymi

-kształtowanie umiejętności zgodnej współpracy w grupie;

7

-kształtowanie odporności na stres;

Cele nieoperacyjne (dotyczą rodziców)

- dostarczenie informacji na temat skutków niezaspokojenia podstawowych potrzeb dziecka;- zapoznanie rodziców ze sposobami efektywnego komunikowania się z dziećmi

SUKCES

GRUPA JA

3. Opis procedur osiągania celów

System organizacyjny programu wychowawczo – profilaktycznego „Prometeusz” wyznacza ciąg działańrodziców, dzieci i nauczycieli, zmierzających do wspólnego celu, czyli SUKCESU, opartego na :

A. Dezyderatach wychowawczo – dydaktycznych Puśleckiego1

- pamiętamy, że dziecko posiada nieograniczone możliwości rozwoju;- tworzymy atmosferę warunkującą szczerość, autentyzm, zaufanie;- wspieramy w dziecku zdolność do samodzielnego podejmowania, działań z poczuciem pełnej

odpowiedzialności za ich wynik, zdolność krytycznego myślenia, zdolność wykorzystywania wsposób twórczy swoich doświadczeń, zdolność do współpracy z innymi osobami;

- wspieramy umiejętność życia we wspólnocie oraz akceptowanie odrębności;- nie dopuszczamy do podziału dzieci na „lepszych” i „gorszych”;- unikamy metod „zwycięstwa i porażek”, wykorzystujemy „metodę bez porażek”;- nie osądzamy, nie krytykujemy, nie obrażamy, nie wymyślamy, nie ośmieszamy, nie robimy

wyrzutów, nie dyktujemy rozwiązań, nie grozimy, lecz dajemy propozycje, chwalimy, aprobujemy,analizujemy, uspakajamy, pocieszamy, współczujemy, podtrzymujemy na duchu, rozweselamy;

- pamiętamy, że opór, przekorę, bunt, negację, złość, gniew, wrogość, agresję, kłamstwo, obwinianie,plotkowanie, oszukiwanie ze strony dzieci możemy pokonać szczerym dialogiem, prowadzeniemnegocjacji, przykładem osobistym;

- w zwracaniu się do dzieci nie czynimy wyróżnień;- zapoznajemy dzieci z celem uczenia się określonych treści;- zwalczamy mechaniczne uczenie się;- wdrażamy dzieci do samodzielnej pracy;- wyzwalamy ciekawość dzieci;- pozwalamy dzieciom odkrywać, poszukiwać, eksperymentować;- zwracamy uwagę na potrzeby dzieci;- nie krytykujemy lecz tłumaczymy;- proponujemy dzieciom prace domowe do wyboru;- pamiętamy, że dziecko ma prawo do popełniania błędów. Pomagamy mu w usuwaniu tych błędów.B. Prawach Rimm 1

Nr 1. Jest bardzo prawdopodobne, że dzieci odniosą sukces w szkole, jeśli rodzice będą jasnoformułować swoje oczekiwania i w sposób pozytywny wyrażać się o wysiłku wkładanym w naukę.

1 W. Puślecki: Kształcenie wyzwalające w edukacji wczesnoszkolnej. Kraków 1996.1 S.Rimm: Dlaczego zdolne dzieci nie radzą sobie w szkole. Poznań 2000.

8

Nr 2. Dzieci łatwiej przyswajają sobie odpowiednie zachowania, jeśli mają właściwy wzór donaśladowania.Nr 3. To, co dorośli mówią o dziecku w jego obecności, ma ogromny wpływ na jego zachowanie i nasposób, w jaki postrzega ono siebie.Nr 4. Jeśli rodzice zbyt entuzjastycznie reagują na sukcesy dziecka lub roztrząsają jego porażki,wtedy albo odczuwa ono ogromną presję, pragnąc uzyskiwać jedynie dobre wyniki, albo jestzrozpaczone i zniechęcone niepowodzeniem.Nr 5. Dzieci odczuwają większe napięcie psychiczne, kiedy martwią się o rezultat swojej pracy, niżwtedy, gdy ją wykonują.Nr 6. Dzieci budują swoją wiarę w siebie poprzez zmaganie się z trudnościami.Nr 7. Brak i nadmiar często charakteryzują się takimi samymi symptomami.Nr 8. Pewność siebie oraz samokontrola rozwija się u dzieci, gdy – w miarę jak przejawiają dojrzałośći odpowiedzialność – stopniowo pozwala się im na podejmowanie coraz poważniejszych decyzji.Nr 9. Dziecko staje się krnąbrne, gdy jeden z rodziców sprzymierza się przeciwko drugiemu rodzicowilub nauczycielowi, doprowadzając w ten sposób do sytuacji, w której dziecko ma więcej dopowiedzenie niż dorosły.Nr 10. Dorosły powinien unikać utarczek z dzieckiem, dopóki nie będzie pewny, że jest w stanieprzewidzieć ich wynik.Nr 11. Dzieci odniosą sukces tylko wtedy, gdy nauczą się funkcjonować w sytuacjiwspółzawodnictwa.Nr 12. Dzieci nie przestaną dobrze sobie radzić z nauka, jeśli będą zauważały zależność międzyprocesem uczenia się a jego dobrymi rezultatami.

C .Wynikach badań M. Sendyk nad społecznym przystosowaniem dzieci z poczuciem sieroctwaduchowego2 - Pozytywne relacje emocjonalne w rodzinie sprzyjają rozwijaniu motywacji do nauki i uzyskiwaniu

dobrych ocen, natomiast złe relacje i brak psychicznego wsparcia ze strony rodziców zdecydowanietemu nie pomaga.

- Dobre relacje z rodzicami ułatwiają podejmowanie działalności społecznej, zaś niekorzystna sytuacjarodzinna znacznie to utrudnia.

- Poczucie sieroctwa duchowego u dziecka zmniejsza jego szanse rozwinięcia pozytywnych stosunkówz rówieśnikami.

- Relacje uczuciowe z członkami rodziny mogą wpływać na rozwój umiejętności nawiązywania iutrzymywania zadawalających kontaktów z nauczycielami;

- Dzieci z poczuciem sieroctwa duchowego są źle przystosowane do szkoły, mają niską motywację donauki i doświadczają niepowodzeń szkolnych.

D. Dwudziestu sposobach doskonalenia procesu uczenia się A. Smith1 - Zawsze działamy z założeniami modelu WSWS (pięcioczynnikowy model wysokiej samooceny i wiary

w siebie)2;- Wykorzystujemy techniki relaksacyjne i zachęty do działania, aby wprowadzić uczniów w stan

gotowości;- Wysokie oczekiwania stawiamy w sposób umiarkowany;- Posługujemy się pozytywnym, afirmującym językiem;- Pamiętamy o właściwym wprowadzeniu do tematu zajęć w oparciu o mapę pracy całorocznej;- Przedstawiamy uczniom najpierw ogólny zarys tematu, dopiero potem dzielimy go na części;- Pobudzamy do pracy obie półkule mózgowe; przekazujemy informacje, stosując systemy

reprezentacyjne WAK3 ;

2 M.Sendyk: Społeczne przystosowanie dzieci z poczuciem sieroctwa duchowego.Kraków.2001.1 A.Smith : Przyspieszone uczenie się w klasie. Katowice. 1997.2 Przynależność, aspiracje, bezpieczeństwo, tożsamość, sukces.3 W – wizualny, A – audytywny, K – kinestetyczny.

9

- Wykorzystujemy siedem typów inteligencji;- Stosujemy ćwiczenia indywidualne, w parach i grupach;- Wykorzystujemy dodatkowe pomoce dydaktyczne i wzorce osobowe;- Staramy się, aby proces uczenia się przebiegał „wielokanałowo”;- Wprowadzamy stopniowe opanowywanie nowych zagadnień;- Dostarczamy uczniom okazji do zaprezentowania swojej wiedzy;- Czynimy z powtórek codzienną praktykę;- Stosujemy mapy pamięci;- Staramy się pobudzać podświadomość, aby pomóc w przypominaniu informacji;- Uczymy gospodarowania czasem i koncentracji na sprawach najważniejszych;- „Kotwiczymy” pozytywne stany świadomości;- Stosujemy kreatywną wizualizację;- Czynimy z nauki zabawę. E. SZKOLNYM SYSTEMIE INTERWENCJI WYCHOWAWCZEJ

Przez interwencję rozumiemy zestaw rozmów i działań prowadzących do wyeliminowania

niewłaściwych zachowań ucznia. Każdy nauczyciel, widząc łamanie zasad zachowania przez ucznia, ma

obowiązek zareagować – powstrzymać niewłaściwe zachowanie. Nauczyciel w momencie pojawienia

się problemu z zachowaniem ucznia przeprowadza z nim osobistą rozmowę wyjaśniającą zajście,

wyraźnie informując o tym, czego oczekuje, a tym samym wyraża sprzeciw wobec niepożądanego

zachowania. Jeśli zachodzi potrzeba, pokazuje, jak należy zadośćuczynić pokrzywdzonemu.

Uświadamia również uczniowi, jakie ten poniesie konsekwencje za swoje niewłaściwe zachowanie.

Jeśli wpisuje informację do zeszytu korespondencji, powiadamia o tym wychowawcę klasy.

Założenia interwencji wychowawczej:

1. Etapowość sankcji.

2. Wypracowanie konkretnego stanowiska i jednolitego systemu postępowania wobec uczniów

przez wszystkich nauczycieli

Kolejność podejmowanych działań:

1. Ustne zwrócenie uwagi uczniowi w czasie przerwy przez nauczyciela dyżurującego (lub

nauczyciela będącego świadkiem jakiejś niebezpiecznej sytuacji).

2. Ustne zwrócenie uwagi uczniowi przez prowadzącego lekcję nauczyciela.

3. Rozmowa nauczyciela z uczniem po zakończonych zajęciach.

4. Rozmowa nauczyciela i wychowawcy z uczniem.

5. Rozmowa wychowawcy z uczniem w obecności rodziców ucznia.

6. Rozmowa wychowawcy z uczniem w obecności psychologa i pedagoga szkolnego oraz

rodziców ucznia.

7. Spotkanie Zespołu Wychowawczego w składzie: wychowawca klasy, zespół nauczycieli

uczących, pedagog i psycholog szkolny.

10

8. Rozmowa z uczniem przeprowadzona przez dyrektora szkoły, wychowawcę, psychologa i

pedagoga szkolnego.

9. Natychmiastowe, z pominięciem kolejności działań wychowawczych, zwołanie w sytuacjach

wyjątkowych (kryzysowych) Zespołu Wychowawczego.

Podejmowane działania wychowawcze:

1. Ustne upomnienie przez nauczyciela.

2. Przesadzenie do innej ławki.

3. Zapis w zeszycie do korespondencji dotyczący zaistniałej sytuacji.

4. Dodatkowe zadanie domowe na ocenę (dotyczy niewłaściwego zachowania w trakcie lekcji).

5. Uwaga do dziennika

6. Pobyt w sali wyciszeń (dotyczy niewłaściwego zachowania w czasie przerwy).

7. Spisanie kontraktu z uczniem.

8. Spisanie kontraktu z uczniem w obecności rodziców.

9. Spisanie kontraktu z rodzicami.

10. Utrata przywilejów (ustalana indywidualnie dla danego ucznia, np. jako rezultat

nieprzestrzegania ustaleń kontraktu).

11. Obniżenie oceny z zachowania.

METODY PRACY Muzykoterapia Portret muzyczny Logorytmika Metoda Ruchu Rozwijającego W. Scherborne Metoda prowokacji Metoda Dobrego Startu M. Bogdanowicz Kinezjologia edukacyjna C.Hannaford gry, zabawy, tańce integracyjne gry i zabawy ruchowe terenoterapia spektakle edukacyjne dramy debaty i superwizje mapy mentalne sześć myślących kapeluszy

Formy pracy indywidualna jednolita indywidualna zróżnicowana zbiorowa zróżnicowana zbiorowa jednolita grupowa jednolita grupowa zróżnicowana

11

WARUNKI ORGANIZACYJNE

- Wprowadzenie w klasach stałego rytuału organizacyjnego – „ Drugie śniadanie”

- Ustawienie ławek umożliwiające uczniom swobodne przechodzenie od grupy do grupy w zależności odaktualnych potrzeb

- Dobre jakościowo oświetlenie klasy

- Wietrzenie sal lekcyjnych przed rozpoczęciem zajęć i w czasie przerw międzylekcyjnych

- Systematyczne stosowanie muzyki do tworzenia odpowiedniego środowiska do uczenia się orazpodwyższania umiejętności przypominania wiadomości

- Wprowadzenie w klasach stałego rytuału organizacyjnego uwzględniającego organizację aktywnych przerw

- Cotygodniowe planowanie wraz z uczniami sposobów bezpiecznego spędzania przerw (w każdyponiedziałek)

- Warsztaty prowadzone metodą Weroniki Sherborne w diadzie rodzic – dziecko, dla uczniów klas pierwszych(dwa razy w miesiącu)

- Codzienne stosowanie pracy w grupach

- Codzienne gry, zabawy na powietrzu lub spacery

- Comiesięczne debaty wychowawcze uczniów klas I – III „ Prometeusz 1,2,3”

- Comiesięczne pozalekcyjne pokazy, popisy, wystawy uczniów klas I – III z udziałem rodziców

- Rozmowy indywidualne z rodzicami prowadzone w obecności dziecka

STRUKTURA ORGANIZACYJNA zajęć

1. Powitanie2. Spotkanie w kręgu3. Praca w grupach 4. Część wspólna zajęć5. Praca w grupach 6. Praca indywidualna zróżnicowana7. Świętowanie sukcesów8. Relaksacja9. Ewaluacja10. Pożegnanie

Plan działań wychowawczo - profilaktycznych dla uczniów klas I-III

Termin realizacji wrzesień – grudzień 2014r.

Słowa „ klucze” Temat Terminrealizacji/ osoby

od

12

klasapowiedzialne

P – przyjaźń, pomysł, planowanie, porządek, pamięć, przezorność,

R – rozum, rozsądek, rozwaga, rada, radość, ratunek

Zdrowie – drugie śniadanie w szkole –

pierwszaki słodziaki

Wrzesień/1

Wychowawcyklas1-3

Dbamy o zdrowie

Zdrowie – drugie śniadanie w szkole. Wrzesień /2Wychowawcy

klas1-3

Sposoby dbania o zdrowie.

Zdrowie – drugie śniadanie w szkole. Wrzesień/3Wychowawcy

klas1-3

Poznajemy równowagę swojego ciała.

O – odpowiedzialność, ostrożność, odwaga, odmowa, organizacja,

M- miłość, możliwość, milczenie, motywacja, mobilizacja, moda,

Jestem dzieckiem i uczniem – mojeprzywileje i obowiązki

Październik/1Wychowawcy

klas1-3

Moje emocje

Prawa człowieka Październik/2Wychowawcy

13

klas1-3

Skutki obowiązywania praw człowieka

Prawa człowieka Październik/3Wychowawcy

klas1-3

Skutki obowiązywania praw człowieka

E- empatia, energia, emocje, estetyka, elegancja, entuzjazm

T – tolerancja, trening, twórczość, towarzystwo, tajemnica, temperament,

Moje trudne emocje Listopad/1Wychowawcy

klas1-3

Jestem tak samo ważny jak inni.

Pokój i bezpieczeństwo a przemoc Listopad/2Wychowawcy

klas1-3

Środowisko, zdrowie i dobre samopoczucie, uczestnictwo

Pokój i bezpieczeństwo a przemoc Listopad/3Wychowawcy

klas1-3

Środowisko, zdrowie i dobre samopoczucie, uczestnictwo

E- empatia, energia, emocje, estetyka, elegancja,entuzjazm

Sposoby wyrażania emocji. Szacunek dla siebie.

Grudzień/1Wychowawcy

Jestem tak samo ważny jak inni. Szacunek dla innych.

14

U – umiem, umiejętność, uwaga, uzależnienie, uwolnienie, uzgodnienie,

Sz – szacunek, szczerość, szczodrobliwość, szukanie,

Dyskryminacja, edukacja i czas wolny, zdrowie i dobre samopoczucie


Rodzina, szkoła, grupa rówieśnicza.

Dyskryminacja, edukacja i czas wolny, zdrowie i dobre samopoczucie


Rodzina, szkoła, grupa rówieśnicza.

Plan działań profilaktycznych dla rodziców

Tematyka procedury osiągania celów

Formy Metody Termin

1. Skutki niezaspokojenia podstawowych potrzeb dziecka; Grupatreningowa-superwizyjna

warsztaty wrzesień

2. Zrozumieć swoje dziecko - sposoby skutecznegokomunikowania się z dzieckiem.

Grupatreningowa-superwizyjna

warsztaty październik

3. Współpracuję z moim dzieckiem Grupatreningowa

MetodaWeronikiSherborne

wrzesień

październik

listopad

grudzień

4. Ewaluacja Grupasuperwizyjna

ankieta grudzień

CAŁY ROK :

1. Udział rodziców w comiesięcznych debatach, pokazach, popisach, wystawach, konkursach.2. Kącik prasowy dla rodziców.

4.Ewaluacja

Ewaluację zajęć jednostkowych prowadzi wychowawca klasy wybranymi przez siebie metodamiewaluacyjnymi. Osoba odpowiedzialna za realizację programu „Prometeusz” w ostatnim tygodniu każdegomiesiąca dokona fotooceny prowadzonych zajęć oraz zastosuje wspierającą metodę ewaluacyjną w formie„róży wiatrów”.

5.Montoring

15

Po zakończeniu realizacji programu „Prometeusz” w miesiącu grudniu przeprowadzimy te same ankiety,których wyniki stały się bazą do powstania programu. Porównamy dane ilościowe oraz jakościowe. Wynikiprowadzonej systematycznie ewaluacji zajęć pozwolą na stworzenie wiarygodnego obrazu skutecznościprowadzonych działań wychowawczo – profilaktycznych.

6.Scenariusze zajęć

6.1. Scenariusze autorskie

PAKIET – PAŹDZIERNIK – LISTOPAD - GRUDZIEŃ

Scenariusz zajęć profilaktycznych dla uczniów klas pierwszych

Temat: „Kiedy śmieje się dziecko …”? – poznanie Kodeksu Króla Maciusia I.

Czas trwania: 2 x 45min

Cel ogólny: zapoznanie z prawami dziecka.

Cele operacyjne:

Uczeń:

poznaje znaczenie słów „prawo”, „kodeks”; poznaje podstawowe prawa przysługujące dzieciom; dostrzega równość wszystkich dzieci wobec prawa; poznaje sylwetkę Janusza Korczaka, patrona szkoły oraz zapoznaje się z fragmentem

jego książki pt. „Król Maciuś I”; potrafi wypowiadać się na powyższy temat i z szacunkiem słuchać wypowiedzi innych; ilustruje wybrane prawo; doskonali umiejętność wspólnej zabawy.

Metody:

- praktycznego działania – zabawa;

- słowna – rozmowa kierowana poparta prezentacją multimedialną; czytanie, indywidualnewypowiedzi uczniów.

Formy: grupowa, indywidualna

Pomoce dydaktyczne: prezentacja multimedialna, fragment książki Janusza Korczaka pt. „Król MaciuśI” - „Manifest do dzieci całego świata” (zwinięty rulon papieru z napisanym manifestem), Kodeks Króla Maciusia I

Formy: praca z całą grupą, indywidualna.

Przebieg zajęć:

I Część wstępna

1. Zabawa integracyjna – Powitalna rymowanka

16

Na początku zróbmy koło, w kole zawsze jest wesoło.

Uśmiechniemy się do siebie, poczujemy się jak w niebie.

Dziś możemy być chmurkami lub małymi biedronkami,

Odważnymi rycerzami i mądrymi królewnami.

Radość niechaj tu zagości, niech odlecą wszystkie złości.

Iskiereczkę wypuścimy i smuteczki przepędzimy.

2. Wprowadzenie do tematu zajęć.

Opowiadanie nauczyciela o Królu Maciusiu I – bohaterze książki Janusza Korczaka (ilustrowanie wypowiedzi prezentacją multimedialną)

Jak myślicie, kim jest ten chłopiec?Dlaczego jest smutny? Czy jest szczęśliwy?

Dawniej, gdy królowie chcieli coś ogłosić swoim poddanym, pisali do nich listy, któreheroldowie, czyli królewscy posłańcy, rozwozili po całym kraju i odczytywali wszystkim ludziom. Król Maciuś też napisał taki list do dzieci. Posłuchajcie.

II Część zasadnicza

3. Słuchanie fragmentu książki Janusza Korczaka „Król Maciuś I”

"Manifest do dzieci całego świata":

"Dzieci, ja, Maciuś Pierwszy, zwracam się do was, abyście mi pomogły wprowadzićnowe prawa. Ciągle słyszymy, że nie wolno, albo nieładnie, albo niegrzecznie.

To jest niesprawiedliwe. Dlaczego dorosłym wolno, a nam nie? Ciągle się na nas gniewają i krzyczą i złoszczą się. Nawet biją.

Chcę, żaby dzieci miały takie same prawa jak dorośli."

4. Wyjaśnienie pojęcia „prawo” (ilustrowanie wypowiedzi prezentacją multimedialną).

Czego potrzebuje roślinka, aby mogła rosnąć? (dzieci odpowiadają na pytania)

Czego potrzebują zwierzęta, aby mogły żyć?

Czego potrzebują dzieci, aby były zdrowe, wesołe i mądre?

Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi dzieci. Ludzie, tak samo jak rośliny i zwierzęta potrzebują różnych rzeczy, aby móc się rozwijać. Wiedząc, czego człowiek potrzebuje do życia, określono jego prawa. Prawa człowieka można określić jako podstawowe standardy,

17

bez których człowiek nie mógłby się spokojnie rozwijać i żyć (ilustrowanie wypowiedzi prezentacją multimedialną).

5. Zabawa ruchowa – „ Dziś możemy być chmurkami lub małymi biedronkami, odważnymi rycerzami i mądrymi królewnami”- dzieci stoją w kole, każde dziecko po kolei wymienia imię innego dziecka i zadaje mu zadanie np. „Przyjdzie do mnie Jasiu jako piesek”, „Przyjdzie do mnie Wojtek jako pilot” itp. Dzieci odgrywają role postaci, zwierzątek, roślin.

6. Przedstawienie postaci Janusza Korczaka – patrona szkoły oraz zaprezentowanie sformułowanych przez Korczaka praw dzieci (ilustrowanie wypowiedzi prezentacją multimedialną).

KORCZAKOWSKIE PRAWA DZIECKA :

1. Prawo do radości.2. Prawo do wyrażania swoich myśli i uczuć.3. Prawo do szacunku.4. Prawo do nauki przez zabawę i bycie sobą.5. Prawo do niepowodzeń i łez.6. Prawo do własności.7. Prawo do bycia sobą.8. Prawo do niewiedzy.9. Prawo do upadków.10.Prawo do tajemnicy.

7. Zaprezentowanie dzieciom Kodeksu Króla Maciusia – zbiór praw dziecka. Podsumowanie najważniejszych informacji.

Prawa są takie same dla wszystkich dzieci bez względu na kolor skóry, pochodzenie, język czy wiarę.

III Część końcowa

8. Indywidualna praca – Plastyczne przedstawienie praw dziecka.

Wybierz jedno z Maciusiowych praw i narysuj do niego ilustrację.KIEDY ŚMIEJE SIĘ DZIECKO …

18

9. Ewaluacja zajęć – Zorganizowanie galerii – dzieci tworzą wystawę swoich prac.

Opracowała: Klaudia Góra

Scenariusz zajęć profilaktycznych dla uczniów klas drugich

Temat: „… mam obowiązek troszczenia się o świat, o człowieka.” Prawa i obowiązki dziecka.


Cel ogólny: zapoznanie dziecka z wynikającymi z praw obowiązkami

Cele operacyjne:

Uczeń:

poznaje dokument, który gwarantuje prawa dzieciom - „Konwencja o prawach dziecka”,

poznaje podstawowe prawa przysługujące dzieciom; dostrzega fakt, że oprócz praw człowiek ma też obowiązki; potrafi wypowiadać się na powyższy temat i z szacunkiem słuchać wypowiedzi innych; dobiera parami prawo i odpowiadający mu obowiązek; doskonali umiejętność wspólnej zabawy.

Metody:


- metoda aktywna – wieża praw;

19

- słowna – rozmowa kierowana poparta prezentacją multimedialną; indywidualne wypowiedziuczniów.


Pomoce dydaktyczne: prezentacja multimedialna, fragmenty Konwencji o prawach dziecka”, kartoniki z prawami i obowiązkami

Formy: praca z całą klasą, grupowa, indywidualna.

Przebieg zajęć:

I Część wstępna

1. Zabawa integracyjna – dzieci spacerują po sali, po usłyszeniu polecenia prowadzącego, wymyślają różne sposoby powitania.-witamy się jak ludzie radośni, jak ludzie smutni;

-powitanie na plaży, w wodzie, powitanie baniek mydlanych;-witamy się jak ufoludki, jak zajączki, orły w locie,-powitanie członków „Klubu dziwnych kroków” itp.

2. Wprowadzenie do tematu zajęć.

Przypomnienie znaczenia pojęcia „prawo” - ogół przepisów i norm prawnych regulujących stosunki między ludźmi danej społeczności. (ilustrowanie wypowiedzi prezentacją multimedialną)

Co to jest prawo?Kto ma prawa?

II Część zasadnicza

3. Zapoznanie uczniów z dokumentem Konwencja o prawach dziecka najważniejszy akt prawny określający prawa dziecka, potocznie nazwany światową

konstytucją praw dziecka. Konwencja została uchwalona 20 listopada 1989 roku przez Zgromadzenie Ogólne

Narodów Zjednoczonych. Dokument ten przyjęły 192 kraje, w tym Polska (1991r.)

PRAWA DZIECKA OKREŚLONE W KONWENCJI:1. Prawo do życia i rozwoju.2. Prawo do tożsamości.3. Prawo do wychowania w rodzinie.4. Prawo do swobodnego wyrażania własnych poglądów.5. Prawo do swobody myśli, sumienia, wyznania.6. Prawo do informacji.7. Prawo do poziomu życia odpowiadającego rozwojowi dziecka.8. Prawo do nauki.9. Prawo do wypoczynku i czasu wolnego.10. Prawo do opieki zdrowotnej.11. Prawo do wolności od przemocy fizycznej i psychicznej.

20

12. Prawo do znajomości swoich praw.

Każdy człowiek ma prawa, ale ponieważ żyjemy razem w społeczeństwie, każdy ma też obowiązki.

Wyjaśnienie pojęcia „obowiązek” - konieczność zrobienia czegoś wynikająca z nakazu moralnego lub prawnego (ilustrowanie wypowiedzi prezentacją multimedialną).

Co to jest obowiązek?Kto ma obowiązki? Jakie to są obowiązki?

5. Zabawa ruchowa – Budujemy bramę do wieży praw.

Dzielimy klasę na 5 zespołów czteroosobowych. Drużyny mają za zadanie zbudować z samych siebie najciekawszą bramę do wieży.

Czy łatwo było zbudować bramę?

Co sprawiło wam trudność?

Kto wykonywał obowiązki konstruktora bramy, a kto wykonywał polecenia?

6. Praca grupowa: Budujemy wieżę praw i obowiązków.

Każda grupa otrzymuje zestaw 6 kartoników dużych z wypisanymi prawami dziecka oraz 12 kartoników małych z wypisanymi obowiązkami wynikającymi z tych praw.

Wasze zadanie polega na zbudowaniu wieży praw. Na dużych cegiełkach mamy wypisane niektóre prawa, a na filarach obowiązki.Wybierzcie cegiełkę z najważniejszym wg was prawem i umieśćcie ją na samej górze, potem wybierzcie następne ważne i umieśćcie je w środkowej części wieży, te cegiełki, które zostały, umieśćcie na dole. Wieża ta nie byłaby stabilna, gdyby nie filary, które powinny podtrzymywać nasze cegiełki. Spróbujcie teraz pod każdą cegiełkę postawić filar – obowiązek, który wynikaz danego prawa.

Wybrane prawa np.

- prawo do wychowywania się w rodzinie- prawo do nauki- prawo do wypoczynku i czasu wolnego- prawo do wolności od przemocy fizycznej i psychicznej- prawo do swobodnego wyrażania swoich poglądów- prawo do życia i rozwoju- prawo do opieki zdrowotnej

Wybrane obowiązki np.:

- pomoc w lekkich pracach domowych

21

- dbanie o porządek w swoim pokoju- ubieranie się stosownie do pogody- chodzenie na wizyty kontrolne do lekarza- odrabianie zadań domowych- nieprzeszkadzanie w prowadzeniu lekcji- wysłuchanie różnych opinii, poglądów z szacunkiem- nieprzerywanie osobie, która się właśnie wypowiada- pozwalanie rodzicom na odpoczynek- niespędzanie wielu godzin przy komputerze- wybieranie aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu- ograniczanie jedzenia słodyczy i niezdrowych przekąsek- niedopuszczenie do przemocy fizycznej- niewyśmiewanie się z innych- nieuprzykrzanie życia innym - pomaganie osobom w potrzebie

Scenariusz zajęć profilaktycznych

Temat: „Nudzie się nie damy, nudę oswajamy”


Cel ogólny: wdrażanie do mądrego gospodarowania czasem wolnym w szkole i poza szkołą.

Cele operacyjne:

Uczeń:

potrafi wskazać różne sposoby spędzania wolnego czasu; potrafi wypowiadać się na powyższy temat i z szacunkiem słuchać wypowiedzi

innych; potrafi określić, która z form spędzania czasu wolnego wpływa pozytywnie na

zdrowie, rozwój własnej osoby, zacieśnianie więzi międzyludzkich; potrafi wskazać formy, które nie mają korzystnego wpływu na człowieka i uzasadnić

swój wybór, dokonuje ich oceny; określa hierarchię wartości wybranych form spędzania czasu wolnego; znajduje osoby podobnie spędzające czas wolny; doskonali umiejętność współpracy w grupie

Metody:

22


- piramida priorytetów;

- słowna – rozmowa kierowana, czytanie, indywidualne wypowiedzi uczniów ustne oraz

pisemne.


Pomoce dydaktyczne: zdjęcie przedstawiające nudzące się dziecko, kartka z

niedokończonym zdaniem dla każdego dziecka, losy do podziału na grupy, arkusze papieru z

namalowanym drukiem recepty, fragment wiersza Zdzisława Szczepaniaka pt. „Recepta na

nudę”, piosenka „Nuda”, flamastry (czerwony, zielony, żółty,), arkusze z piramidą, kartoniki

z 10 formami spędzania czasu wolnego (najczęściej wymieniane przez dzieci)

Formy: praca z całą grupą, zespołowa, indywidualna.

Przebieg zajęć:

I Część wstępna

1. Zabawa integracyjna „Człowiek do człowieka”

2. Wprowadzenie do tematu zajęć. Pokaz zdjęcia przedstawiającego znudzone dziecko.

„Jaką minę ma to dziecko?”

„Jak myślicie, dlaczego?”

3. Słuchanie fragmentu wiersza Zdzisława Szczepaniaka pt. „Recepta na nudę”

Różne klęski trapią dzieci:- Umyj uszy! Wynieś śmieci!

- Ucz się lepiej! Nie kłam tyle!- Usiądź prosto! Pomyśl chwilę!

- Pisz starannie! Nie dłub w nosie!- Nie zachowuj się jak prosię!

- Co tam robisz? Nie rusz tego!- Nie, nie pójdziesz! Jeszcze czego!- Kto stłukł szklankę? Pokaż ręce...- Znowu powódź jest w łazience!

Jest tych zmartwień sto tysięcy,Albo nawet jeszcze więcej.

Lecz, gdy przeżyć je się uda,Wówczas w życie wkracza... NUDA.Co z nią począć? Gdzie przegonić?

Co wymyślić? Czym się bronić?Ciężka sprawa - nie ma cudów -

Chyba przyjdzie ... umrzeć z nudów.

23

4. Praca indywidualna: Dokończ zdanie.

Nudzę się, gdy ………………………………………Nudzę się, gdy……………………….………………Nudzę się, gdy……………………….………………

5. Odczytanie odpowiedzi na postawione pytanie. Podsumowanie poprzez wymienienie sytuacji najczęściej wskazywanych przez dzieci.

II Część zasadnicza1. Wspólne śpiewanie piosenki pt. „Nuda”. W trakcie śpiewu dzieci losują karteczki z literami: N, U, D, A – i w ten sposób dzielą się na 4 grupy.2. Praca grupowa: Recepta na nudę.Grupy otrzymują arkusze z namalowanym drukiem recepty, wypisują propozycje na spędzanie czasu wolnego.

RECEPTA NA NUDĘ

Tymoteusz Znudzony

05060245635

24

Każda grupa przechodzi do stanowiska sąsiedniej grupy i stawia zielony wykrzyknik przy sposobach spędzania czasu, które ich zdaniem służą zdrowiu (np. uprawianie sportu, spacery, jazda na rowerze).Przechodzą do następnego stanowiska i zaznaczają żółtym wykrzyknikiem sposoby spędzaniaczasu służące rozwojowi człowieka (np. hobby, czytanie książek, oglądanie filmów przyrodniczych).Przechodzą do kolejnego stanowiska i zaznaczają czerwonym wykrzyknikiem propozycje, które służą zacieśnianiu więzi międzyludzkich (wycieczki z rodziną, wspólne wyjścia, zabawy, spotkania z innymi, itp.)Grupy wracają do swojego stanowiska. „Popatrzcie na swoje recepty i powiedzcie, które propozycje służą zdrowiu, które naszemu rozwojowi, a które pogłębianiu więzi z innymi ludźmi?” „Czy są jakieś propozycje, przy których nie ma wykrzyknika? Jakie?”„ Jak myślicie, dlaczego ich nie zaznaczyliście?”

3. Zabawa „Owocowy kosz” – miejscami zmienią się osoby, które lubią:-jeździć na rowerze-chodzić do kina-czytać książki-malować farbami-1 raz w tygodniu spacerować po parku-grać w piłkę nożną-skakać na skakance-grać na komputerze-spędzać czas przed telewizorem.

4. Praca grupowa: PIRAMIDA PRIORYTETÓW

25

Uporządkujcie sposoby spędzania czasu od najbardziej wartościowych dla człowieka form spędzania czasu do mniej wartościowych.

Wyjazd z rodzinąZabawa z koleżanką lub kolegą.Czytanie książek.Wielogodzinna gra na komputerze.Patrzenie na telewizor.Uprawianie sportu.Uczenie się nowych rzeczy.Hobby.Zabawa na podwórku.Głośne słuchanie muzyki.5. Przedstawienie efektów pracy grupowej. Omówienie hierarchii form spędzania czasu wolnego.III Część końcowa1. Zabawa „Gdy mam wolny czas, to..”. Dzieci samodzielnie wpisują 4 ulubione formy spędzania czasu wolnego. Następnie każdy bierze swoją kartkę i szuka trzech różnych osób, które mają jeden taki sam sposób na spędzaniu czasu wolnego. Jeżeli znajdzie taką osobę, uzyskuje jej podpis we właściwym miejscu.

„Gdy mam wolny czas, to..”

2. Podsumowanie zajęć. Dzieci prezentują efekty swoich wyborów, czyli sposoby spędzenia czasu wolnego.3. Dokonanie ewaluacji zajęć: fotoocena.

26

4. Zakończenie zajęć.


Scenariusz zajęć profilaktycznych dla uczniów klas trzecich

Temat: „ Mamy dwa wyrazy: swoboda i wolność” – Sąd nad Gawłem.

Czas trwania: 4 jednostki lekcyjne

Cel ogólny: zapoznanie dziecka z sytuacjami łamania praw człowieka.

Cele operacyjne:

Uczeń:

poznaje dokument, w którym zapisane są prawa człowieka – „Powszechna Deklaracja Praw Człowieka”;

utrwala znajomość podstawowych praw człowieka w oparciu o dwa dokumenty: „Powszechną Deklarację Praw Człowieka” oraz „Konwencję o prawach dziecka”,

utrwala znajomość przysługujących praw; uczy się rozróżniać pojęcia „swobody” i „samowoli” w świetle równości wszystkich

wobec prawa; dostrzega przykłady łamania praw człowieka; potrafi wymienić osoby lub instytucje, które zajmują się ochroną praw człowieka; poznają postać Rzecznika Praw Dziecka; doskonali umiejętność empatii; doskonali umiejętność wyrażania własnych sądów i precyzowania myśli; doskonali umiejętność słuchania innych; doskonali umiejętność współpracy.

Metody:

- metody aktywizujące: elementy projektu, metoda inscenizacji, drama

- słowna – rozmowa kierowana poparta prezentacją multimedialną; wypowiedzi uczniów.


Pomoce dydaktyczne: prezentacja multimedialna, inscenizacja w oparciu o wiersz Aleksandra Fredry pt. „Paweł i Gaweł”, fragmenty Konwencji o prawach dziecka”, fragmenty „Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka”; wizytówki z napisami: OBROŃCY, OSKARŻYCIELE, SĘDZIA, PODSĄDNY, POWÓD, kartki do pracy indywidualnej oraz grupowej.

Formy: praca z całą klasą, grupowa zróżnicowana, indywidualna.

27

Przebieg zajęć:

I Część wstępna (45 min)

1. Zabawa integracyjna – Podaj dalej.

Prowadzący dzieli klasę na 3 zespoły. Grupy stają w kółkach. Pierwsza z osób pokazuje jakiś gest lub minę, druga musi to powtórzyć i dodać swoją propozycję gestu, następna osoba powtarza wszystkie wcześniejsze gesty i dodaje własny itd.

2. Wprowadzenie do tematu zajęć – rozmowa kierowana w oparciu o prezentację multimedialną.

Przypomnienie znaczenia pojęcia „prawo” - ogół przepisów i norm prawnych regulujących stosunki między ludźmi danej społeczności. (ilustrowanie wypowiedzi prezentacją multimedialną)

W jakim dokumencie zapisane są prawa dziecka?Przypomnienie najważniejszych praw dziecka zapisanych w ww. dokumencie

3. Zapoznanie uczniów z dokumentem - „Powszechna Deklaracja Praw Człowieka”

zbiór praw człowieka i zasad ich stosowania uchwalony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 10 grudnia 1948 roku w Paryżu.

Podstawowe prawa człowieka i ich zasady to: równość wszystkich ludzi pod względem godności i praw , prawo do życia, prawo do osobowości prawnej, prawo do sądu, prawo do życia osobistego i rodzinnego, prawo wyboru miejsca zamieszkania, prawo do obywatelstwa, zasada równości kobiet i mężczyzn, prawo do własności, wolność myśli, sumienia, wyznania, zgromadzania i stowarzyszania się, uczestnictwa w życiu politycznym i społecznym, prawo do pracy, wypoczynku, dostępu do nauki, zdrowia, kultury.

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ mówi też o obowiązkach jednostki: "Każdy człowiek ma obowiązki wobec społeczeństwa, bez którego niemożliwy jest swobodny i pełny rozwój jego osobowości".

4. Zabawa ruchowa – Wielka Pardubicka – zabawa z pokazywaniem.5. Praca indywidualna – u kogo możemy szukać pomocy w przypadku, gdy ktoś łamie nasze prawa.

Uczniowie wypisują osoby, instytucje, które mogą pomów w przypadku łamania praw.

Przedstawienie efektów pracy – zapis propozycji na wspólnej planszy.

Przybliżenie uczniom sylwetki Rzecznika Praw Dziecka.

II Część zasadnicza - „Wolnoć Tomku w swoim domku” (2x45min)

28

6. Inscenizacja na podstawie wiersza Aleksandra Fredry „Paweł i Gaweł”

Jak nazywają się bohaterowie inscenizacji?Którego z bohaterów chcielibyście mieć za sąsiada? Dlaczego?Jak postąpimy z niesfornym Gawłem?

7. Przygotowanie do sądu nad Gawłem – podział klasy na 3 zespoły, przydział ról, wyjaśnienie czym będą zajmować się poszczególne grupy, wyjaśnienie pojęć. Prowadzący pomaga w formułowaniu wniosków.

OBROŃCY + GAWEŁ – przygotowują wyjaśnienia takiego postępowania, tłumaczą dlaczego Gaweł tak się zachowywał, dlaczego nie posłuchał próśb sąsiada – szukają okoliczności łagodzących, powołują się na np.:

- prawo do wolności myśli i przekonań (tak odpowiadałem, bo tak uważam),

- prawo do wolności (byłem w swoim mieszkaniu, mam prawo robić co chcę),

- prawo do wypoczynku (mam stresującą pracę, w ten sposób odpoczywam).

OSKARŻYCIELE + PAWEŁ – przedstawiają sytuację z punktu widzenia pokrzywdzonego, co robił Paweł, aby zmienić sytuację, jak się czuł , gdy mimo próśb sytuacja się nie zmieniała i został doprowadzony do ostateczności – zalanie mieszkania Gawła

ŁAWNICY I SĘDZIA – wybierają ze spisu praw, te prawa, które zostały złamane przez oskarżonego Gawła i próbują uzasadnić swój wybór np.:

- prawo do wypoczynku (nieustanny hałas przeszkadzał w wypoczynku),

- prawo do wolności od przemocy psychicznej (brak reakcji na prośby),

- prawo do równego traktowania (traktowanie z góry, niegrzeczne odnoszenie się),

- prawo do ochrony zdrowia (hałas szkodzi zdrowiu),

- prawo do bezpieczeństwa (strzelanie w mieszkaniu).

8. Drama : SĄD NAD GAWŁEM (45 min)

Oskarżyciele i obrońcy zajmują wyznaczone miejsca. Prowadzący tłumaczy jaką rolę będą odgrywali poszczególni uczniowie.

Na wezwanie sędziego „Sąd idzie” wszyscy wstają, wchodzi sędzia z ławnikami, zajmują miejsca, sędzia prosi o wprowadzenie oskarżonego, po czym ogłasza rozpoczęcie sprawy z powództwa cywilnego przeciwko Pawłowi.

Pierwsi głos zabierają oskarżyciele i odczytują zarzuty. Wzywają na świadka Gawła. Sędzia w razie potrzeby dyscyplinuje strony. (Prowadzący może sugerować linię obrony lub oskarżenia, dążąc do sformułowania oczekiwanych przez niego wniosków.)

29

Następnie głos zabierają obrońcy. Wzywają Pawła. Wezwanym świadkom pytania mogą zadawać oskarżyciele i obrońcy wg uznania.

Ławnicy na podstawie wysłuchanych zeznań rozstrzygają czy Paweł jest winny łamaniu praw człowieka, czy nie.

Po zakończeniu rozprawy sędzia ogłasza wyrok. Ustala, co było największym przewinieniem Pawła (złamanie praw człowieka zagwarantowanych przez prawo).

Sędzia zwraca uwagę, że należy odróżnić swobodę i wolność od samowoli. Oskarżonyżyje w społeczeństwie i musi przestrzegać praw. Każdy człowiek ma takie same prawa. Wydaje wyrok, od którego przysługuje podsądnemu odwołanie.

III Część końcowa

9. Podsumowanie zajęć. Prowadzący ocenia zaangażowanie uczniów, rzeczowość, umiejętność argumentowania i obrony swoich racji, kulturę dyskusji itd.

10. Ewaluacja – róża wiatrów.

11. Podziękowanie. Zakończenie zajęć.


6.2. Scenariusze pochodzące z innych źródeł.6.2. Scenariusze pochodzące z innych źródeł.

PAKIET - WRZEŚNIOWYScenariusz zajęć

(źródło - ” Spójrz inaczej” A. Kołodziejczyk)

Temat : Dbamy o własne zdrowie

Cel:Dzieci będą sobie uświadamiać, że potrafią same dbać o swoje zdrowie i że może to stanowić dla nichpowód do dumy.

Materiały:

Duże arkusze papieru podzielone na pół, kredki, flamastry, farby

Przebieg:

Rozmowa z dziećmi o tym, co robią dla utrzymania zdrowia takiego, z czego są dumne. Uczniowieproszeni są, aby rozpoczynali swoją wypowiedź od słów: Jestem dumny z…., Jestem dumny, że……

Dzieci są proszone o wykonanie prac plastycznych – plakatów ilustrujących swoją dumę z dbania oswoje zdrowie np.:

30

Jestem dumny z siebie, bo jem dużo warzyw i owoców Jestem dumny z siebie, bo codziennie myję zęby Jestem dumny z siebie, bo dbam o swoje włosy Jestem dumny z siebie, bo umiem już pływać

Przykładowe tematy prac:

Jedzenie Spanie Dbanie o zęby Dbanie o włosy Pielęgnacja skóry Czystość Sport Zdrowe zabawy

Zorganizowanie galerii plakatów i rozmowa o tym, jak ważne jest dbanie o zdrowie, oraz to że możeono być źródłem przyjemności.

Scenariusz zajęć

(źródło –„ Spójrz inaczej „ A. Kołodziejczyk)

Temat: Sposoby dbania o własne zdrowie

Cel:

Dzieci będą sobie uświadamiać, w jaki sposób mogą dbać o własne zdrowie oraz jak mogą wpływaćna to, że będą czuły się lepiej.

Przebieg:

N podłodze leżą trzy sznurki, które tworzą trzy koła tak duże, aby zmieściło się w każdymkilkanaścioro dzieci. Koła oznaczone są kartkami: TAK, NIE, BYĆ MOŻE.

Prowadzący czyta dzieciom opowiadania, odnoszące się do dbania o zdrowie. Prosi, aby powysłuchaniu o powiadania usiadły w kole oznaczającym ich decyzję, a następnie uzasadniły wybór.

Opowiadania:

Twój przyjaciel jest przeziębiony. Dzwoni do ciebie i zaprasza cię abyś przyszedł pobawić się znim. Czy poszedłbyś ? co zdecydowałoby o twojej decyzji?

Mama codziennie daje ci tabletkę witaminową. Mówi, że pomaga ona na wzrost i siłę.Sądzisz, że jeśli weźmiesz więcej witamin będziesz wyższy i silniejszy. Czy powinieneś wziąćwięcej witamin, gdy nikt nie patrzy?

Malujesz w kuchni przy stole i rozlewasz trochę farby. Idziesz do kredensu, żeby wziąć środekdo mycia. Na opakowaniu jest napis „Ostrożnie”. Czy będziesz go używał?

W słoiku w kredensie jest biały proszek. Sądzisz, że to cukier, ale nie jesteś pewien, gdyż nasłoiku nie ma napisu. Czy wsypałbyś ten proszek do swojej szklanki?

W lodówce jest parówka. Pachnie niezbyt świeżo. Czy zjadłbyś ją? Jesteś chory. Tata zabiera cię do lekarza, który przepisuje receptę na zakup lekarstwa. Czy

zjadłbyś ją?

31

Kiedy Mateusza bolała głowa, mama dała mu aspirynę. Teraz znów boli go, kiedy mamy niema w domu. Czy powinien wziąć aspirynę?

Ojciec Joli bierze pigułki na żołądek, które wyglądają i mają smak jak cukierki miętowe. Jolalubi cukierki miętowe. Czy może zjeść pigułki taty?

PLAKAT

Dzieci wybiorą sobie jeden z tych lub innych (dzisiaj nie poruszanych) sposobów dbania o zdrowie iwykonają rysunek, który mógłby nauczyć tej zasady młodszego braciszka, siostrzyczkę lub kolegę.Prośba do dzieci o pokazanie rysunków adresatom

Scenariusz zajęć

(źródło - „Spójrz inaczej” A. Kołodziejczyk)

Temat: Poznajemy równowagę swojego ciała

Cele:

Dzieci uświadamiają sobie znaczenie zachowania równowagi fizycznej i psychicznej

Materiały: tekturowe talerzyki, wieszak, dratwa, gwoździe, gumka, monety, kredki, ołówki, różnedrobne przedmioty, deska, ławeczka gimnastyczna, sznurek, kreda, papier rysunkowy

Przebieg:Zajęcia rozpoczyna kilka ćwiczeń.

Waga

Przygotowanie wagi szalkowej z wieszaka. Uczniowie dobierają przedmioty, aby uzyskać równowagę.Omówienie pojęcia równowagi.

Równoważnia

Rozłożyć na podłodze jeden z dostępnych przedmiotów: ławeczka gimnastyczna, deska, sznurek.Dzieci przechodzą po przedmiotach starając się zachować równowagę. Wypowiedzi o odczuciachtowarzyszących balansowaniu.

Z kamienia na kamień

Na podłodze narysowane są lub ułożone ze sznurków koła wyobrażające kamienie. Dzieci przechodząlub przeskakują jedynie po kamieniach. Podczas ruchu dzieci muszą kontrolować swoje ruch, aby niewyjść poza obręb kamienia. Wypowiedzi na temat odczuć towarzyszących zachowaniu równowagipodczas skoku z kamienia na kamień.

Rozmowa

Krąg. Prowadzący wyjaśnia, że bycie zdrowym to utrzymanie swojego organizmu w równowadze.Człowiek jest zdrowy wtedy, kiedy jego organizm jest w równowadze zarówno fizycznej jak ipsychicznej. Natomiast kiedy jesteśmy chorzy mamy tę równowagę zachwianą. Nasze różnezachowania mogą pomóc nam ją utrzymać albo spowodować, że ją utracimy.

32

Dzieci dzielimy na dwie grupy. Jedna chętna osoba staje między grupami, informuje że jest na granicyzachorowania, ma katar, ból gardła i złe samopoczucie. Jedna z grup daje rady, co ma ta osoba zrobić,aby odzyskać równowagę i nie zachorować. Osoby z drugiej grupy mówią o tym, co spowodujeutratę tej równowagi.

Tą samą techniką opracowujemy inne przykłady bliskie dzieciom.

Rundka . Uczniowie starają się dokończyć zdanie: Podczas tych zajęć dowiedziałem się, że………

Scenariusz zajęć

( źródło – „Porozmawiajmy o agresji” S. Szostak, A. Tabaka)

Temat : Integracja zespołu klasowego.

Cele :

wzajemne poznanie się grupy, integracja zespołu klasowego budowanie atmosfery życzliwości i akceptacjo Materiały : sznurek, spinacze, przybory do rysowania , kartki wycięte w kształcie promyczków

( po 2 dla każdego ucznia), gazety, małe kolorowe samoprzylepne karteczki, utworymuzyczne.

Przebieg zajęć

1. Ćwiczenie – poznajmy sięPo powitaniu prowadzący zajęcia prosi dzieci o wykonanie proporczyków, na których narysują, wjakim są nastroju. Po wykonaniu zadania dzieci zawieszają swoje prace na wcześniej rozciągniętymsznurku w klasie.

2. Zabawa „ Ratatatum”Dzieci siedzą na krzesełkach tworząc koło. Jednemu z dzieci nadajemy imię Ratataum i ono siedzi wśrodku. Każdy z uczestników zapoznaje się z imionami swoich sąsiadów z prawej i lewej strony.Ratatatum podchodzi do dowolnie wybranej osoby i zadaje pytanie :

Kto siedzi po twojej prawej stronie? Kto siedzi po twojej lewej stronie? Kto siedzi po twojej prawej i lewej stronie?

Dziecko odpowiada na pytanie, ale musi tak odpowiedzieć, aby zdążyć przed Ratataum, który w tymsamym czasie po pytaniu mówi hasło „ratataum”. Jeżeli dziecko nie zdąży odpowiedzieć na pytanie,zamieniają się ze sobą rolami. Czas trwania zabawy określa grupa i nauczyciel.

3. Zabawa „ Kto lubi…Wszyscy uczestnicy siedzą na krzesłach w kole, a jeden z nich stoi w środku. Osoba stojąca w środkuzadaje pytanie, np. Kto lubi kolor niebieski? Wszyscy uczestnicy zabawy lubiący ten kolor wstają izamieniają się miejscami, a osoba zadająca pytanie w tym czasie musi usiąść na krześle. Uczestnik ,który nie znalazł wolnego krzesła, zadaje pytanie i zabawa trwa dalej.

33

4. Zabawa „ Taniec na gazecie”Uczestnicy dobierają się parami. Każda para otrzymuje jedną stronę z dużej gazety. Prowadzącywłącza muzykę, a dzieci tańczą na gazecie, nie mogąc wyjść poza jej obszar. Gdy ucichnie muzyka,składają gazetę na pół i znowu tańczą. Para , która w trakcie zabawy wyjdzie lub nie zmieści się nagazecie, odchodzi na bok i obserwuje pozostałych uczestników. Sukces odnoszą te osoby, którenajdłużej będą tańczyły na coraz mniejszym formacie gazety.

5. Jak się czuję po zajęciach?Na pożegnanie nauczyciel ponownie prosi dzieci o namalowanie proporczyków przedstawiających ichnastrój. Po wykonaniu zadania wszyscy zawieszają prace na drugim sznurku przygotowanym przezprowadzącego.

Scenariusz zajęć


Temat :Tworzymy klasę.Cele*budowanie atmosfery życzliwości, akceptacji i poczucia bezpieczeństwa w zespole klasowym,* uświadamianie dzieciom, że tworzą jedną grupę.Materiałyarkusze papieru, przybory do rysowania, klej.

Przebieg zajęć

1. WprowadzeniePogadanka nt. istoty zespołu klasowego.

2. Jesteśmy grupą

Nauczyciel przygotowuje dwa duże arkusze papieru (jeżeli w klasie jest duża liczba dzieci, proponujemy sklejenie kilku arkuszy ze sobą). Jeden z nich dzieli na tyle takich samych kwadratów, ile jest dzieci w klasie, a drugi z napisem NASZA KLASA zawiesza na wybranym miejscu w klasie (np. na tablicy, ścianie).

3. Nasze portretyDzieci otrzymują przybory do rysowania i po jednym kwadracie, na którym rysują swój portret. Po zakończeniu pracy wszystkie portrety są poprzyklejane do drugiego arkusza papieru z napisem NASZA KLASA.

4. Prezentujemy siebieDzieci siadają przed wspólnie wykonaną pracą i po kolei każdy z uczestników wskazuje swój portret, a reszta dzieci wyszukuje w nim to, co jest ładne i wypowiada się na ten temat. Jeżeli dzieci mają z tym problemy, ważne jest, aby pomógł im nauczyciel.

5. Podsumowanie nauczycielaMiniwykład o znaczeniu grupy jaką tworzy klasa.

PAKIET - PAŹDZIERNIKOWY

Scenariusz zajęć


Temat : Moja rodzina-wykonanie książeczki o rodzinieCel

34

*uświadamianie dzieciom, znaczenia rodziny oraz zrozumienie praw, obowiązków i zadań członków rodziny.

MateriałyKilka arkuszy papieru z bloku-dla każdego dziecka, kredki, zdjęcia rodzinne.

Przebieg zajęć1.WprowadzenieNauczyciel informuje dzieci, że nauczą się, jak zrobić książeczkę-album o swojej rodzinie. Każda strona książeczki będzie przedstawiać scenkę z życia rodziny, można ją narysować lub wkleić odpowiednio dobrane zdjęcia.

Nauczyciel proponuje dzieciom następujące tytuły stron w albumie o rodzinie-Osoby w mojej rodzinie.-Każdy w rodzinie ma swoje obowiązki.-Czynności, które wykonujemy wspólnie w mojej rodzinie .-Moja rodzina podczas świąt.-Moja rodzina na wakacjach.-Zwierzęta w mojej Rodzinie.2.Początek albumu

W czasie zajęć dzieci wykonują okładkę do albumu i zapisują tytuł „Album o mojej rodzinie” oraz pierwszą stronę pt.”Osoby w mojej rodzinie”. 3 .Przekazanie „Listu do rodziców”

Dzieci otrzymują list do rodziców (załącznik 2) przygotowany przez nauczycielaz prośbą o pomoc córce/synowi w wykonaniu książeczki o rodzinie. Dzięki temu zadanie to jest wspólnym projektem całej rodziny.4. Zorganizowanie wystawy

Po wykonaniu albumów dzieci przenoszą je do klasy, gdzie organizowana jest wystawa i omówienie prac.UwagaCzas wykonania prac określa nauczyciel, np. 1 miesiąc.Załącznik nr 2 Propozycja listu do rodziców

Drodzy RodziceWasze dziecko uczy się na zajęciach o tym, że żyje w rodzinie, dlatego będzie

wykonywało książeczkę o swojej rodzinie. Każda strona ma przedstawiać sytuacje z życia rodziny. Można je narysować lub wkleić odpowiednie zdjęcia. Na zajęciach dzieci wykonały okładkę i pierwszą stronę albumu. Proszę o pomoc w zatytułowaniu i wykonaniu kolejnych stron.Tytuły:*Każdy w rodzinie ma swoje obowiązki.*Czynności , które wykonujemy wspólnie w mojej rodzinie.*Moja rodzina podczas świąt.*Moja rodzina na wakacjach.*Zwierzęta w mojej rodzinie.Można wprowadzić też inne tematy .Proszę poświęcić dziecku trochę czasu i pomóc wwykonaniu albumu.

35

Spodziewam się, że może to być przyjemne zajęcie dla całej rodziny, a zwłaszcza syna lub córki. Dziękuje za pomoc. Nauczycielka,

Scenariusz zajęć


Temat : Budowanie pozytywnego obrazu siebie

CelBudowanie pozytywnego obrazu siebie.Materiałynożyczki, wstążka lub nitka, sznurek, kartki z bloku technicznego, przybory do rysownia, karteczki ze zdaniami.Przebieg zajęć1.Pogadanka wprowadzająca.2.Ćwiczenie: „Jestem gwiazdą”.

Każde dziecko odrysowuje z szablonu gwiazdkę (załącznik 3) na kartce z bloku technicznego, następnie ją wycina. Nauczyciel prosi dzieci o narysowanie na gwiazdce swojej twarzy, mogą również napisać swoje imię. Po wykonaniu prac gwiazdki zawieszamy na uprzednio przygotowanym sznurku., nad którym znajduje się napis„ALEJA GWIAZD”.3.Ćwiczenie: „Moja dłoń”

Uczniowie obrysowują swoją dłoń i wycinają. Na wyciętej dłoni rysują to, co najbardziej lubią robić Dzieci wędrując po klasie będą pokazywały swoje rysunki kolegom i oglądały rysunki innych dzieci.

Wariant II: Dzieci ustawione w kole trzymają swoje prace. Po kolei każde z dzieci będzie chodziło wewnątrz koła przy muzyce i prezentowało innym swoją pracę. Na koniec papierowe dłonie zostaną doczepione do wcześniej już wykonanych gwiazdek.

4. Test zdań niedokończonych :Jaki jestem?Nauczyciel przygotowuje karteczki ( załącznik 4) z niedokończonym zdaniem ( propozycje

mogą się powtarzać), np. -Najbardziej lubię...:-Najchętniej się bawię…:-Kiedy jest mi smutno…-Nie lubię, kiedy…:-Uwielbiam, gdy…:-Nudzę się, gdy…

Następnie każde z dzieci losuje jedno zdanie i kończy je.

5.Pogadanka podsumowująca

Załącznik 4

Najbardziej lubię………………………………………………………………………

Kiedy jest mi smutno………………………………………………………………….

Nie lubię kiedy…………………………………………………………………………

Uwielbiam, gdy…………………………………………………………………………

Nudzę się, gdy………………………………………………………………………….

36

Chętnie wychodzę z ……………………………………………………………………

Męczy mnie……………………………………………………………………………..

Czasami boję się, że……………………………………………………………………

Marzę o…………………………………………………………………………………

Opiekuję się………………………………………………………………………………

Scenariusz zajęć


Temat :W wielu rzeczach jestem dobry

Cele*uświadamianie uczniom, że każdy w swoim życiu odnosi sukcesy.*kształtowanie umiejętności wypowiadania się o swoich sukcesach i dzielenia się przeżyciami z innymi. Materiałyduży arkusz papieru kredki, klej, mazaki, dyplomy uznania dla każdego dziecka (zakupione lub wykonane przez nauczyciela).

Przebieg zajęć

1.Pogadanka wprowadzająca.Nauczyciel rozmawia z dziećmi o sukcesach. Wspólnie ustalają, co oznacza słowo „sukces”(czynność,

osiągnięcie, wyczyn, z których jesteśmy zadowoleni, dumni).Dzieci podaja przykłady osób, które w/g. nich osiągnęły w życiu sukces.

2. Ćwiczenie: Moje sukcesyNauczyciel kładzie poziomo papier z napisem ”MOJE SUKCESY”, podzielony na trzy części. W

pierwszej narysowany jest dom (będą to sukcesy odnoszone w domu), w drugiej szkoła(sukcesy odnoszone w szkole), w trzeciej sylwetki dzieci (sukcesy odnoszone w kontaktach z koleżankami i kolegami). Arkusz papieru przypinamy do tablicy.

Dzieci mówią o swoich sukcesach i kolejno rysują kredką na planszy kółko w części oznaczającej sferę,w której odniosły sukces.

3.Rysunek dzieci: „Dyplom Uznania” Prosimy dzieci zilustrowanie na „Dyplomie Uznania”(załącznik5) własnego sukcesu (rzeczywistego lub

wyobrażonego). Po zakończeniu zadania omawiamy prace wykonane przez dzieci.

Scenariusz zajęć


Temat: Różnimy się od siebie.

37

Cele

wzbudzanie motywacji do zgodnego życia z innymi ludźmi, kształtowanie umiejętności wyrażania się na temat różnie między ludźmi, kształcenie umiejętności zgodnej pracy w grupie.

Materiały

Tekst „ Bajki o Ćwierćlandzie”, arkusze papieru, farby, bibuła, wycinanki, skrawki materiałów, kredki, szablonykwiatów, karteczki, przybory do pisania.

Przebieg zajęć

1. Zabawa i rysunek

Na powitanie prowadzący zajęcia proponuje zabawę „ Ludzie do ludzi ”. Następnie prosi dzieci owykonanie proporczyków, na których narysują w jakich są nastroju. Po wykonaniu zadania dziecizawieszają swoją pracę na wcześniej rozwieszonym sznurku w klasie.

1. Podział uczniów na grupyNauczyciel rozdaje dzieciom szablony kwiatka, prosi o odrysowanie i wycięcie. Następnie każdy uczeńlosuje kolor, na jaki ma pomalować swój kwiatek. Nauczyciel wcześniej przygotowuje karteczki zkolorami: zielony, żółty, niebieski, i czerwony tak, aby powstały cztery grupy zgodnie z kolorami.

2. I część bajkiOdczytanie przez nauczyciela pierwszej części „ Bajki o Ćwierćlandzie”

3. Opisywanie krainyKażda grupa dzieci opisuje swoją krainę na podstawie tekstu. Potem następuje rozmowa z uczniami natemat mieszkańców krain.

4. II część bajkiPo rozmowie prowadzący zajęcia prosi o wysłuchanie drugiej części bajki, by przekonać się, czymieszkańcy krain zrobili coś, aby lepiej się poznać.

5. Pogadanka na temat życia ludziNauczyciel prosi o porównanie bajki do rzeczywistości.

6. Wykonanie prac plastycznych ilustrujących treść bajki.Każda grupa otrzymuje arkusz szarego papieru podzielony na 4 części. W każdym „ okienku ” wformie plastycznej przedstawia poszczególne krainy Ćwierćlandii. Po wykonaniu zadania uczniowieprezentują swoje prace i zawieszają je na wskazanym przez nauczyciela miejscu.

7. Ćwiczenie: „ Mapa mentalna ”.Prowadzący prosi o próbę wyjaśnienia, co oznacza słowo tolerancja. Następnie pisze na tablicy słowo „inny ” i prosi, aby każdy uczeń napisał na karteczce skojarzenie z tym wyrazem. Karteczkiprzypinamy do tablicy wokół wyrazu „ inny”. Analiza ( wspólnie z dziećmi ) powstałej mapymentalnej.

8. ZakończenieNauczyciel zwraca uwagę uczniom, iż mimo różnic między nami, żyjemy wokół siebie. Powinniśmysiebie szanować, być wobec siebie tolerancyjni i zwracać uwagę, na to, co jest w nas dobre iwartościowe.

„Bajka o Ćwierćlandzie"

38

część I

„Państwo to jest okrągłe jak naleśnik, a ponieważ składa się z czterech krajów nosi nazwę "Ćwierćlandu".

W pierwszym kraju wszystko jest zielone: domy, ulice, samochody, telefony, dorośli, a także dzieci.

W drugim kraju wszystko jest czerwone: drzewa, wanny, lizaki, dorośli, a także dzieci.

W trzecim kraju wszystko jest żółte: miotły, szpitale, kwiaty, rusztowania na budowie, dorośli, atakże dzieci.

W czwartym kraju wszystko jest niebieskie: lampy na skrzyżowaniach, mosty, szczoteczki dozębów, rowery, dorośli, a także dzieci.

Dzieci w dniu narodzin są kolorowe. Tak jest w całym Ćwierćlandzie. Lecz dorośli patrzą nanie swoimi zielonymi, czerwonymi, żółtymi, bądź niebieskimi oczami, głaszcząc je przy tymswoimi zielonymi, czerwonymi, żółtymi czy też niebieskimi rękami dotąd, aż te stają sięjednokolorowe. Najczęściej dzieje się to bardzo szybko.

Pewnego razu w kraju zielonym przyszedł na świat chłopiec o imieniu Groszek. Gdy skończyłrok, to był jeszcze trochę kolorowy. Było to niepokojące, lecz w końcu Groszek nabrałzielonej barwy.

W Ćwierćlandzie dzieci nie muszą chodzić do szkoły. Uczą się tylko rzeczy najistotniejszej: wkraju zielonym, że liczy się tylko kolor zielony, w czerwonym, że czerwony, w żółtym, że żółty,a w niebieskim, że niebieski. Tak więc w kraju czerwonym nocą i dniem fruwają transparenty- "Kolor zielony, żółty i niebieski to oszustwo". Można na nich przeczytać - "Tylko czerwieńjest prawdziwa". I rozlega się piosenka truskawkowa - hymn narodowy kraju czerwonego. Wniebieskim kraju wszędzie wiszą plakaty z napisem: "Niebieski, niebieski, niebieski!" I zakażdym razem, gdy dzieci wpatrują się swoimi niebieskimi oczami w napis na plakatach,dostają swędzenia na niebieskich piętach i natychmiast tańczą śliwkowe tango.

W żółtym kraju krzyczy megafon : "Kolor niebieski, czerwony i zielony jest do kitu. Żółty - tojest to!" Potem dzieciaki zdejmują żółte czapeczki z głów i tańczą cytrynowego bluesa.A w kraju zielonym stoi w parku mówiący robot. "Bądźcie zieloni" - woła, "jeśli usłyszycieczerwony, niebieski, żółty, to nie dawajcie wiary".

Raz Groszek wetknął robotowi do buzi kawałek zielonego sera i robot przez trzy dni mówiłtylko "pi-per-la-pop". Dzieciarnia uznała, że to wspaniałe. "Żółtego dnia" - pozdrawiają siędzieci w kraju żółtym, bo przecież jest najlepszy. Potem jeżdżą na melonowych wrotkachi wypuszczają z klatek żółte kanarki. Czasami siadają i marzą. Oczywiście ich marzenia majążółtą barwę, bo przecież o innych kolorach nie wiedzą. Marzą o lwim zębie, o słomkowymkapeluszu, o galaretce brzoskwiniowej, o żółtym samochodzie pocztowym, o robaczkuświętojańskim. I gdy otwierają po jakimś czasie swoje żółte oczy, to są troszeczkęniezadowolone. Lecz nie potrafią powiedzieć, dlaczego.

39

W kraju czerwonym dzieci mają wielką czerwoną zabawę: rzucają pomidorami w zachodzącesłońce, a słońce te pomidory połyka. Potem, gdy zapada zmrok i w domach zapalają sięczerwone lampy, dzieci siadają i patrząc w dal wzdychają. A wszystkie ich westchnienia mająoczywiście kolor czerwony. Czasami czują się tak, jak gdyby im czegoś brakowało, ale niemówią o tym.

W niebieskiej krainie dzieci mają taką zabawę: "Niebo" - mówi któreś, a inne opowiadają:"niebieskie". "Dym - niebieski, atrament - niebieski, papużka - niebieska, niezapominajka -niebieska". I tak nieustannie, aż do zmęczenia. Potem łapią się za ręce i wymyślają różnerzeczy. Wymyślają niebieskie mandarynki, niebieski śnieg, niebieską muzykę, niebieskiekonie. Czasami któreś dziecko boli ząb. Ból jest wtedy niebieski. A to oczywiste!

W kraju zielonym największą radość sprawia skakanie przez kaktusy. Jeśli któreś z dzieci nieskacze dość wysoko, to wbija mu się do pupy kaktusowy kolec. Fajna jest też zabawa wskaczące żabki. Natomiast liczenie trawy jest nudne. Gdy się w to bawią, to zaczynają ziewać.Siadają na zielone parkany i wymyślają sobie zielone prezenty, na przykład: zielony likier zmięty, sałatę z porem, pięć metrów węża do podlewania ogrodu i tak w kółko. Tylko Groszekpewnego razu zażyczył sobie czerwoną kropkę. Taką maleńka, maciupeńką. Całe szczęście, żepolicja o tym nie wie.

Zadaniem policjantów w każdym kraju jest odnawianie każdego ranka o godzinie 6-tejkredowych granic. Najpierw czeszą oni swoje czerwone, niebieskie, żółte i zielone włosyczerwonymi, niebieskimi, żółtymi i zielonymi grzebieniami, a następnie idą do pracy. Potem,jak inni dorośli wracają do domu i odmawiają modlitwę przed wieczerzą. "kochany, żółtyPanie Boże" - modlą się w kraju żółtym - "Dziękujemy Ci za to, że jesteśmy żółci. Chroń nasBoże". A w krajach pozostałych rozbrzmiewa modlitwa do niebieskiego, zielonegoi czerwonego Boga. I wszyscy modlą się tylko za siebie.

W "Ćwierćlandzie" oczywiście nie jest tak, że kraje są od siebie całkowicie odcięte. Możnatelefonować. Na przykład z kraju niebieskiego do zielonego lub czerwonego. Z kraju żółtegomożna wykręcić numer do kraju niebieskiego. Ponieważ jednak kable telefonicznesą przecięte, to telefony są głuche. Dzieci doskonale o tym wiedzą i nawet nie próbujądzwonić.

część II

Pewnego dnia zdarzyło się coś zdumiewającego. W środku zielonego kraju wyrosła żółtaróża. Była to piękna róża! Lecz dorośli przechodząc obok niej wykrzywiali twarze, jak gdybyprzechodzili obok gnojówki. Nie trwało to długo. Na miejsce przybyło 35 policjantów i 35szpadlami wgniotło różę w ziemię. To było tego dnia, kiedy Groszek upuścił swoją łyżkęze szpinakiem. Szpinak rozprysnął dookoła. Ale nic się nie stało, bo pokój tak czy tak byłprzecież zielony. Rodzice Groszka także. Jedynie pękł talerz. Potem nie zdarzyło się nicwięcej. W każdym razie nie było ani widać ani słychać nic szczególnego. Jednakże wszystkiedzieci w Ćwierćlandzie zaczęły odczuwać niepokój. Od momentu, kiedy pękł talerz.

40

I nagle wszystkie dzieci z kraju czerwonego pobiegły do miejsca, gdzie graniczą ze sobąwszystkie kraje. Dzieci z kraju niebieskiego też tam pobiegły, z żółtego i zielonego także. Gdyjuż wszystkie znalazły się na granicy, zaczęły przypatrywać się sobie nawzajem nie mówiącani jednego słowa. Aż Groszek zrobił coś, co inne dzieci w mig podchwyciły. Poprostu splunął na kredową granicę. Potem roztarł ślinę nogą. Kreda zniknęła. Inne dziecizrobiły to samo. Spluwały i tarły kredę, aż nie zostało ani śladu z granic. Wtedy dzieciwybuchły śmiechem, zaczęły się obejmować bardzo ostrożnie nawzajem: zielone-żółte, żółte-niebieskie, niebieskie-czerwone, czerwone-zielone i wciąż dalej, aż każdy objął każdego.Najpierw niczego nie dostrzegły. Zaczęły się bawić nie pamiętając, co mówił robot w parku,megafon, plakaty i transparenty. Powoli dzieci przestawały być jednokolorowe. Na zielonychpojawiły się czerwone, niebieskie i żółte plamki, na niebieskich - zielone, czerwone i żółte, naczerwonych i żółtych zaczęło dziać się to samo.

A gdy już wszystkie dzieci miały wszystkie kolory Ćwierćlandu na sobie, to ich myśli,marzenia, odczucia i życzenia stały się kolorowe. Każde dziecko zaczęło rozumieć drugie izawładnęły całym Ćwierćlandem. Nigdy wcześniej nie było tak radośnie - śpiewają razemcytrynowego bluesa, skaczą przez kaktusy, wymyślają niebieski śnieg, rzucają pomidory wzachód słońca.

Dorośli robią okrągłe oczy ze zdziwienia, ale są bezsilni, bo nie ma już jednokolorowychdzieci. Niektórzy rodzice chcą także być kolorowi. Bardzo się starają i nawet pojawiają się nanich kolorowe nieśmiałe plamki, na przykład na rodzicach Groszka. Lecz naprawdę kolorowesą tylko dzieci...

PAKIET - LISTOPADOWY

Scenariusz zajęć


Temat :MOŻEMY ZMIENIAĆ SWOJE UCZUCIA

CELE:

Rozpoznawanie i nazywanie swoich uczuć

Wyrażanie swoich uczuć

Uświadomienie, że uczucia mogą się zmieniać

MATERIAŁY:

Kredki, kartki z bloku, małe kartki, tekst opowiadania pt. „Jak przyjaciel, to przyjaciel” ( załącznik 9)

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

41

1. Pogadanka wprowadzająca2. Odczytanie opowiadania ( uczniowie siedząc w kręgu słuchają fragmentu opowiadania,

następnie rozmawiają o uczuciach przeżywanych przez bohaterów3. Praca plastyczna ( Dzieci przedstawiają w formie plastycznej swoje zakończenie bajki.

Wystawa i omówienie prac).4. Odczytanie zakończenia opowiadania ( uczniowie słuchają prawdziwego zakończenia . Potem

każdy uczeń otrzymuje dwie karteczki na jednej rysuje wesołą , a na drugiej smutną buźkę.5. Nauczyciel zadaje dzieciom pytania dotyczące bohaterów bajki. Dzieci odpowiadają przez

podniesienie odpowiedniej karteczki

PODSUMOWANIE ZAJĘĆ:

Nauczyciel zadaje pytania:

Jak zmieniały się uczucia słonika i dlaczego?

Czy waszym zdaniem nasze uczucia mogą się zmieniać?

ZAŁĄCZNIK NR. 9

„ JAK PRZYJACIEL< TO PRZYJACIEL”

Bajka t zaczęła się w błękitny letni dzień. Prosiaczek maszerował leśną drogą. Nagle zrobiło się ciemno i spadł ulewny deszcz. Prosiaczek zapomniał parasola i nie było rady musiał schować się pod wielkie drzewo. Stoi i martwi się. Jak tak dalej pójdzie spóźnię się w gościnę.

Usłyszał Prosiaczek, że drogą ktoś idzie , ktoś duży. Tupie, chlupie i wcale się nie boi. Czy wiecie kto to? To Słonik. Idzie i śpiewa piosenkę: Lubię chlupać przez kałuże wielkie, małe, średnie ,duże: Pod deszczykiem rosną śmiało, nosi uszy- całe ciało.

Spojrzał Prosiaczek na wielkie słoniowe uszy i wydało mu się, że Słonik podobny jest do parasola.

Czy chcesz się ze mną zaprzyjaźnić?- rzeczowo spytał Prosiaczek.

Chcę- Słonik wstydliwie spuścił wzrok.

Przyjaciel dla przyjaciela gotowy jest na wszystko!- powiedział Prosiaczek.

- Chcesz zatańczę dla ciebie polkę- motylkę !?

Prosiaczek tańczył i podskakiwał pod drzewem, a Słonikowi wydawało się, że tańczy tłuściutki różowy motylek z okrągłym ryjkiem.

- A czy ja mogę zrobić coś dla ciebie? – spytał nieśmiało Słonik

- Możesz! - Ucieszył się Prosiaczek.

- Ukryj mnie od deszczu i razem pójdziemy w gościnę.

Prosiaczek schował się pod słoniowe ucho, spod którego wystawał tylko okrągły ryjek. I pomaszerowali tak prosto pod dom Królika w gości.

42

- Kto to – zdziwił się na widok Słonia Królik?

- Cóż to za dziwoląg! Jego, zdaje się wcale nie zapraszałem

- To tylko mój parasol. Chronił mnie od deszczu – odrzekł Prosiaczek.

- Jeśli tak- stwierdził gospodarz- postaw swój parasol w kącie.

- Ach ze względu na mnie postój trochę w kącie – poprosił Prosiaczek Słonika.

-Będziemy bawić się w pociąg – zaproponował Królik.

Goście ustawili się rzędem i pojechali! Wszystkim było wesoło. Prosiaczek był parowozem i gwizdał i posapywał. A tymczasem Słonik samotnie stał w kącie. Nagle pociąg zatrzymał się , nawet musiał się cofnąć.

-Proszę pozwólcie mi być parowozem- poprosił Słonik.

- Coś ty, przecież ja jestem parowozem! Zdziwił się prosiaczek.

-Ale ja przypominam parowóz- nie poddawał się Słonik.

Uniósł trąbę i zatrąbił duuuuuuuuuuuuu! Wszyscy zobaczyli, że Słonik rzeczywiście bardzo przypomina parowóz.

- Coś ty? –Ktoś ty?- zdenerwował się Prosiaczek

-Ty jesteś mój parasol! A parasole powinny stać w kącie!

Słonik obraził się i odszedł. Nie wiadomo dlaczego od razu zrobiło się nudno i wszyscy zaczęli spieszyć się do domu.

- A niech tam- powiedział Prosiaczek- niech sobie idzie.

Deszczyk się skoczył. Jutro zapraszam wszystkich do siebie.

Następnego dnia było bardzo upalnie. Kwiaty na klombie u Prosiaczka zupełnie zwiędły.

-Biedne moje kwiatuszki ! Musze was natychmiast podlać. Pobiegł o studni. Tak się spieszył, że upuścił wiaderko. Wiaderko wpadło do studni i utonęło. Co robić? Nagle ujrzał przechodzącego Słonika. Słonik nabrał pełną trąbę wody i polewał sam siebie.

-Bądź tak miły- poprosił Słonika i podlej moje kwiatki.

Słonikowi żal się zrobiło kwiatków. Uniósł trąbę do góry i dmuchnął. Kwiaty od razu ożyły.

- Patrzcie jaką mam wspaniałą polewaczkę!- przechwalał się Prosiaczek. Samopodlewająca.

Wszyscy znowu zaczęli się bawić w pociąg, a Słoni znów chciał zostać parowozem.

- Coś ty? Ktoś ty? Denerwował się Prosiaczek.

- Ty jesteś polewaczka! A gdzie powinny stać polewaczki?

43

- W szopie!

Słonik obraził się i odszedł. Tym razem na zawsze.

- Gdzie Słonik? – zapytał Królik

-Obraził się-odrzekła Wiewióreczka.

- A niech tam. Kwiaty już podlane – powiedział prosiaczek.

-Ach tak!- zdziwił się Królik

_ A my myśleliśmy, że to twój przyjaciel- powiedziała wiewióreczka.

- Do widzenia

Dopiero teraz Prosiaczek zarumienił się ze wstydu. Siedział Prosiaczek na ganku i się nudził. Niezbyt przyjemnie siedzieć samemu w domu, a na gości nie miał jakoś ochoty. Przypomniał mu się Słonik. Jaki on dobry! Co zrobić jeśli obraziło się przyjaciela?

Nic prostszego! Trzeba szybko iść do niego.

Na zielonej górce siedział Słonik i układał piosenkę:

W świetle księżyca, w słońca świetle wędruję ja dróżkami i wszystkie, wszystkie myśli me. Zajęte są Prosiaczkami.

- Jak prosiaczek trafił do mojej piosenki? Czyżbym chciał go zobaczyć? – zdziwił się Słonik. I westchnął. Nagle z gęstwiny wybiegł Prosiaczek, stanął.

-Dlaczego przyszedłeś zapytał Słonik Prosiaczka?

-Po prostu przyszedłem i już! Odrzekł Prosiaczek

-Czy pozwolisz abym i ja był czymś dla ciebie. Na przykład bębenkiem?

- A ja będę trąbą! Ucieszył się Słonik.

I zatrąbili, zabębnili i puścili się obaj w tany na zielonej polanie wśród białych stokrotek.

Scenariusz zajęć


Temat : TO WAŻNE- WIEDZIEĆ, CO KAŻDY CZUJE

CEL:

Uczniowie poznają swoje uczucia i potrafią kontrolować swoje reakcje.

44

MATERIAŁY:

Kartki z bloku, flamastry, kredki, zdjęcia dzieci, ilustracje, nożyczki, dziurkacz, tasiemka,5 różnych przedmiotów.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1.Ćwiczenie ( nauczyciel rozstawia 5 przedmiotów i prosi, aby każdy uczeń ustawił się obok wybranej rzeczy. Prowadzący wybiera najliczniejsza grupę i prosi o uzasadnienie wyboru.)

2. Ćwiczenie plastyczne ( nauczyciel proponuje wykonanie książeczki pt.” Moje uczucia”

Tytuły stron: Jestem szczęśliwy

Jestem smutny

Jestem zły

Jestem spokojny

Okładka książki może być ozdobiona portretem dziecka. Ostatnia strona „Moje uczucia” dzieci wpisują listę uczuć, które potrafią nazwać. Uczniowie wspólnie oglądają swoje prace.)

3. Wystawa prac.

4. Pogadanka podsumowująca

Nauczyciel prosi o odpowiedź na pytanie: Czy potrafisz określić, co czujesz w konkretnej sytuacji?

Scenariusz zajęć


Temat :POZNAJEMY REGUŁY, NORMY , ZASADY

CEL:

Pomoc dzieciom w zrozumieniu potrzeby reguł, norm i zasad, które są potrzebne, aby żyć i pracować z innymi ludźmi.

MATERIAŁY:

Kartki, długopis, załącznik 10

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1.zadanie domowe

45

Uczniowie przedstawiają przygotowane w domu wyjaśnienia słów : zasada, umowa, reguła, norma.

2. Definiowanie pojęć:

Uczniowie wspólnie z nauczycielem wyjaśniają najlepiej na przykładach znaczenie poznanychsłów i pojęć.

3. Praca w grupach

Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup i daje karty z historyjką . Głównym bohaterem jest przybysz z innej planety, na której nie obowiązują żadne reguły. Zadaniem grup jest dokończenie historyjki.

4. Prezentacja prac przez liderów grup.

5. Pogadanka podsumowująca.

Zakończenie

Uczniowie zaznaczają w skali od 0-10, jak ważne są dla nich normy, umowy i reguły. Wyniki zaznaczamy na tabeli zbiorczej. Powstanie wynik ważności norm , umów i reguł dla danej klasy.

ZAŁĄCZNIK 10

Gr.1

Przybysz chce zagrać w piłkę z dziećmi. Bierze ją, ale nie ma zamiaru podać jej innym dzieciom.

Co się będzie działo?

Czy dzieci mogą się bawić?

Co będą czuły?

Czego one mogą nauczyć przybysza?

Gr.2

Przybysz chce iść do sklepu. Jest czerwone światło , ale on mimo to przekracza ulicę.

Co się stanie?

Czy przybysz może być w niebezpieczeństwie?

Czy to zagraża innym?

Czego dzieci mogą nauczyć przybysza?

46

Gr.3

Przybysz chce się pobawić klockami. Burzy budowle dzieci. Zabiera wszystkie klocki.

Co się stanie ?

Czy dzieci mogą się bawić?

Co będą czuły dzieci?

Czego mogą nauczyć przybysza?

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------p

Gr.4

Przybysz chce pobawić się z psem Tomka. Zabiera psa i nie chce go oddać.

Co się stanie?

Czy Tomek może bawić się ze swoim psem?

Co czuje Tomek?

Czego Tomek może nauczyć przybysza?

Gr.5

Przybysz chce się kąpać w morzu. Ratownik nie pozwolił na kąpiel, ponieważ jest zbyt wysoka fala. Przybysz wchodzi do wody mimo zakazu ratownika.

Co się może stać z przybyszem?

Czy to zagraża innym?

Czego ratownik może nauczyć przybysza?

Scenariusz zajęć

( źródło – Internet)

Temat: Porozumiewamy się między sobą.

47

Cel: kształtowanie umiejętności efektywnego komunikowania się.Grupa: 7-8 latMateriały: kartki z bloku rysunkowego, kredki, chustki do zawiązania oczuCzas: 45 min.Przebieg zajęć:

1. Powitanie.2. Zabawy integrujące:

Co nowego, co dobrego…

Każdy z uczniów kończy zdanie: „Najprzyjemniejszą rzeczą, jaka zdarzyła mi się w tym tygodniu,było…”. Należy podkreślić, że może to być zarówno wyjątkowo ekscytująca rzecz, jak również mała,ale sprawiająca wiele radości.

Ludzie do ludzi

Dzieci dobierają się parami i na sygnał słowny prowadzącego wykonują ruchy np. ramiona do ramion,dłonie do dłoni; kiedy usłyszą słowa ludzie do ludzi zmieniają osobę w parze.

Lokomotywa Uczniowie dobierają się trójkami. Dzieci ustawiają się jedno za drugim. Druga i trzecia osoba trzymaręce na ramionach osoby przed nią. Dwie pierwsze osoby mają zamknięte lub zawiązane oczy, atrzecia – maszynista – za pomocą umówionego przez całą trójkę systemu znaków (bez używania słów,np. poklepywanie po plecach) prowadzi całą lokomotywę. Musi przy tym uważać na inne lokomotywyi elementy wyposażenia sali. Po kilku minutach następuje zmiana maszynisty.

3. Zajęcia właściwe

Każde dziecko ma przed sobą kartkę i kredki.

Zadanie polega na rysowaniu dokładnie wg instrukcji nauczyciela.Instrukcja: 1. Ułóż kartkę poziomo.2. Na dole kartki pośrodku narysuj duże drzewo, pień drzewa pokoloruj na czarno, do gałęzi dorysuj zielone liście.3. Teraz na gałązce narysuj szarego ptaka.4. Pod drzewem narysuj białego kota w pomarańczowe łatki.5. U góry po prawej stronie narysuj słońce.

Odmianą tej zabawy może być podawanie instrukcji i rysowanie w parach.Po wykonaniu prac robimy wystawę i omawiamy je. Nauczyciel zwraca uwagę na to, że tę samą informację odczytujemy na wiele sposobów.

Zabawa Ślepiec

Wybrane dziecko ma zasłonięte oczy apaszką i porusza się po sali wg podawanej instrukcji.

4. Zakończenie.

48

Uczestnicy wypowiadają się na temat wrażeń z zajęć:

,,Dzisiaj na zajęciach najbardziej podobało mi się….”

Scenariusz zajęć


Temat : Czy moje zachowanie jest zawsze prawidłowe?

Cele- kształtowanie umiejętności wartościowania zachowań- kształtowanie postaw społecznych- wyznaczanie więzi społecznych w zespole klasowym- kształtowanie umiejętności pracy w zespole- zwrócenie uwagi na problem występowania agresji wśród dzieciMateriały

Karta pracy ucznia, arkusze szarego papieru, mazaki ,klej, kolorowe kartki, kartki z narysowaną twarzą ( załącznik 12), magnetofon. tekst opowiadania, ilustracja ( załącznik 13)

Przebieg zajęć

1. Wykonanie wizytówki. Każdy uczestnik dostaje karteczkę, na której zapisuje swoje imię w takiej formie, w jakiej chce żeby się doniego zwracano.

2. Wyrażanie swojego stanu emocjonalnego na początku zajęć. Dzieci otrzymują kartkę na której jest buzia zadowolona i smutna (załącznik 12) kolorują ją.Póżniej przez odpowiednie ustawienie jej pokazują, czy są zadowolone czy smutne.

3. Pogadanka wprowadzająca. W naszym codziennym życiu towarzyszą nam różne uczucia, np.. radość, smutek, złość, szczęście. Dzisiaj porozmawiamy o agresji.

4. Agresja- co to takiego?Uczniowie otrzymują po 2 karteczki, na których wypisują wyrazy kojarzące się im z „agresją” Następnie sąone przyczepione do arkusza szarego papieru z napisem „AGRESJA”. Omówienie przez nauczyciela podanych przez dzieci skojarzeń związanych z „ agresją”

5. Analiza tekstu i sytuacji przedstawionej na ilustracji. Uczniowie otrzymują ilustrację (załącznik 13) i tekst pt. „Bajka”( załącznik nr 14). Jeden z uczniów( dobrze czytających) czyta głośno tekst pt. Bajka. Uczniowie odpowiadają pisemnie na pytania.

6. Pogadanka. Uczniowie odpowiadają na pytania: Co robili na boisku Kuba i Paweł? Jak zachował się Jaś?

7. Zabawa ruchowa „Las”. Zamykamy oczy wyobrażamy sobie że jesteśmy w lesie. Jesteś łagodnym zwierzątkiem( zającem), napotykasz zwierzę agresywne. Co się stanie, gdy spotkacie się na polance? Wyrażacie uczucia mimiką twarzy, pozycji ciała.

Dzieci słuchają odgłosów lasu, moment zatrzymania kasety oznacza pojawienie się na polance np. wilka.

8. Ćwiczenie- refleksja. Nauczyciel opowiada krótką historię. Kasia ma obolałą rękę gdyż wczoraj na nią upadła, Bartek mimo, że o tym wiedział specjalnie ją uszczypnął w boląca rękę.

9. Pogadanka. Uczniowie odpowiadają na pytania zapisane na arkuszach starego papieru. Zastanów się:Co czujesz gdy ktoś ciebie bije?Co czujesz, gdy ty kogoś uderzasz?Jak postąpić, gdy mamy ochotę uderzyć drugą osobę?Jakie może być wyjście z takiej sytuacji?

10. Ankieta. Uczniowie wypełniają ankietę ( anonimowo) nt ,,Co wiesz o agresji”

49

(załącznik nr 15)11. Ćwiczenie - zdanie niedokończone. Uczniowie otrzymują kartkę z niedokończonym zdaniem. Myślę, że

jestem………………………………………………………. (grzeczny, uczynny, koleżeński, inteligentny)

Scenariusz zajęć


Temat : Czy wiesz jak należy się zachować?

Cel- utrwalanie dotychczasowej pracy nad zapobieganiem agresji wśród dzieci

MateriałyQuiz ( załącznik 16 „Czy wiesz , jak należy się zachować?” dla każdego ucznia, przybory do pisania,

Przebieg zajęć

1. Ćwiczenie – quizKażdy uczeń otrzymuje quiz ( załącznik 16) i zapoznaje się z pytaniami. Podkreśla tę odpowiedź , która w ocenie odpowiadającego jest prawidłowa.Po wykonaniu pracy przez dzieci nauczyciel czyta każde pytanie i podaje prawidłową odpowiedź. Uczniowie wpisują sobie przy pytaniu: 1 punkt za prawidłowa odpowiedź lub 0 punktów, gdy zakreślona jest odpowiedz nieprawidłowa. Następnie dzieci sumują liczbę zdobytych punktów. Odpowiedzi prawidłowe: 1a, 2b,3c, 4b,5b,6c,7a,8b,9a,10c,11b,12c

2. Interpretacja wyników quizuZa prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Maksymalna liczba punktów wynosi 12.Od 10 do 11 punktów. Osiągnąłeś bardzo dobry wynik. Wiesz jak należy się zachowywać. Pamiętaj jednak, że nadal powinieneś zwracać uwagę na swoje zachowanie.Od 10 do 6 punktów. Osiągnąłeś całkiem niezły wynik. Musisz jednak popracować jeszcze nad swoim zachowaniem. Staraj się naśladować prawidłowe wzorce zachowań i rozmawiaj o nich z dorosłymi. Wówczas następnym razem uzyskasz bardzo dobry wynik5 i mniej punktów. Dopóki nie uzupełnisz swojej wiedzy na temat właściwego zachowania, musisz bardziej kontrolować swoje postępowanie i korzystać z rad dorosłych na temat zachowania w różnych sytuacjach. Następnym razem uzyskasz lepszy wynik

Załącznik 16 Quiz Czy wiesz, jak należy się zachować?

1. W czasie przerwy kolega z klasy przewrócił się. Co robisz: a) pomagasz mub) śmiejesz sie z niegoc) odwracasz się i odchodzisz

2. Kolejny raz kolega bez pytania wziął twoje kredki. Co robisz:a) krzyczysz na niegob) tłumaczysz mu, aby wcześniej zapytał, czy może pożyczyć kredkic) nie reagujesz

3. Młodszy brat porysował ci zeszyt - jak postąpisz w tej sytuacji: a) nie reagujesz (pozwalasz mu na to)b) wyprowadzasz brata z pokojuc) prosisz rodziców, o pomoc w wytłumaczeniu bratu, że tak się nie postępuje

4. Twoja mama skrzyczała ciebie za grę w piłkę w mieszkaniu - jak reagujesz:

50

a) obrażasz się na mamęb) przepraszasz ją i obiecujesz, że nie będziesz tak robiłc) dalej grasz w piłkę

5. Przegrałeś w swoją ulubioną grę planszową grając z kolegami (koleżankami) - jak się czujesz:a) jesteś złyb) rozumiesz, że teraz przegrałeś, ale następnym razem możesz wygraćc) jesteś zadowolony

6. Popsułeś (aś) ulubioną zabawkę kolegi (koleżanki) - co robisz w tej sytuacji: a) nie przyznajesz się, że to ty popsułeś (aś) zabawkęb) nic sobie z tego nie robisz i bawisz się dalejc) przyznajesz się i przepraszasz kolegę (koleżankę), że zepsułeś (aś) jego (jej) zabawkę

7. Koleżanka ze szkolnej ławki poprosiła ciebie o pomoc w rozwiązaniu zadania z matematyki, ale ty chcesz w tym czasie zagrać w nową grę komputerową. Co robisz: a) chętnie pomagasz koleżanceb) odmawiaszc) okłamujesz koleżankę, że idziesz do dentysty

8. Twój rówieśnik pewnego dnia przychodzi do szkoły w okularach - jak reagujesz: a) śmiejesz się z niego i dokuczasz mu b) mówisz mu, że ładnie wyglądac) namawiasz go, żeby nie nosił okularów, mimo że wiesz że ma wadę wzroku

9. Jesteś z siebie dumny, gdy: a) pomagasz rodzicom w domu b) dokuczasz psu sąsiadac) łamiesz gałęzie drzewa

10. Do autobusu wsiada starsza pani, a ty masz miejsce siedzące. Co robisz w tej sytuacji:a) udajesz, że jej nie widziszb) odwracasz głowę w stronę okna i liczysz jadące samochodyc) ustępujesz miejsca

11. Znalazłeś list zaadresowany do starszej siostry i przeczytałeś go. Jak myślisz, co ona będzie czuła, gdy dowie się, co zrobiłeś: a) pochwali cięb) będzie jej przykro, ale wytłumaczy ci, że nie wolno czytać cudzych listówc) skrzyczy cię

12. Kolega z podwórka często cię przezywa - jak reagujesz w tej sytuacji: a) przezywasz go b) namawiasz kolegów z podwórka, aby się z nim nie bawilic) starasz się porozmawiać z nim, aby wyjaśnił, dlaczego ci dokucza

51

PAKIET- GRUDNIOWY

Scenariusz zajęć


Temat :To miło pomagać innym.

Cel:

kształtowanie daru empatii i gotowości pomagania sobie nawzajem i dzielenia się różnymi dobrami.

Materiały: karteczki z imionami, przybory do pisanie, arkusz szarego papieru, kartka z bloku rysunkowego, ołówek, nożyczki, kredki, sznurek, kartki, karteczki samoprzylepne lub "cenki".

Przebieg zajęć: 1. Ćwiczenie: "Pomagam koledze"

Nauczyciel przygotowuje karteczki z imionami wszystkich uczestników zajęć. Każde dziecko losuje jedną karteczkę, na której pisze: "Co zrobiłem dobrego dla wylosowanej osoby?".

Następnie wszystkie karteczki zostają umieszone na arkuszu szarego papieru (np. przyklejone "cenkami") zatytułowanym "Zrób coś dobrego dla kolegi (koleżanki) z klasy". Karteczki można posegregować i sporządzić ranking. Omówienie wyników.

2. Ćwiczenie: "Pomocna dłoń" Każde dziecko obrysowuje swoją dłoń na papierze i wycina ją. Nauczyciel tłumaczy, że gest

wyciągniętej dłoni jest symbolem pomagania. Prosi, aby na tych dłoniach dzieci narysowały (mogą wykonać rysunek po obu stronach dłoni), w jaki sposób w różnych sytuacjach pomagają innym ludziom. Nauczyciel na przygotowanym sznurku zawiesza "dłonie".

3. SondażNa arkuszu z narysowanymi dłońmi zamieszczone są pytania: na jednej "Czy lubisz pomagać innym", a

na drugiej: "Czy lubisz, gdy Tobie ktoś pomaga?". Każdy uczeń otrzymuje dwie "cenki" i jego zadaniem jest umieszczenie ich na dłoniach zgodnie ze swoimi odczuciami (można dwie "cenki" przyczepić do jednej dłoni). Nauczyciel wspólnie z uczniami podlicza głosy, omawia wyniki sondażu i wyciąga wnioski.

52

Scenariusz zajęć


Temat :Kto może pomóc w rozwiązaniu problemów?

Cel: uświadomienie dzieciom, że są różne sposoby rozwiązywania problemów, a jednym z nich jest pomoc

osoby dorosłej (z rodziny lub spoza niej).

Materiały: arkusze szarego papieru, mazak, kredki, przybory do pisania, kartki z opisem sytuacji (załącznik 17).

Przebieg zajęć:1. Pogadanka wprowadzająca.

2. Podział klasy na 5 grup.

3. ĆwiczenieKażda grupa otrzymuje arkusz szarego papieru z pytaniem, "Kto może pomoc dzieciom, kiedy mają kłopoty?". Zadaniem dzieci jest odrysowanie jednej z osób na tym papierze, a następnie pokolorowanie powstałego konturu postaci. Po wykonaniu zadania uczniowie zapisują wokół "postaci" odpowiedzi na wyżej postawione pytanie. Wykonane prace eksponujemy w widocznym miejscu w klasie i omawiamy je.

4. Ćwiczenie: "Typowe historie"Każdy zespół otrzymuje kartkę z opisem danej sytuacji (załącznik 17). Nauczyciel proponuje dzieciom, aby wykonały na arkuszach szarego papieru komiks, który będzie dokończeniem opisanej sytuacji, zwracając szczególną uwagę na to, kto z dorosłych może udzielić im pomocy.

5. Prezentacja prac przez liderów grup. Omówienie

6. Pogadanka podsumowującaNauczyciel zwraca uwagę dzieciom, że kiedy mają problem i nie potrafią sobie z nim poradzić, mogą liczyć na pomoc wielu dorosłych osób, np. rodziców, starszego rodzeństwa, dziadków, nauczycieli, policjantów, pedagoga szkolnego, lekarza, pielęgniarki itp.

Załącznik 17

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Grupa I

Biegałeś, przewróciłeś się i bardzo boi cię noga, nie możesz nią poruszać.

53

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Grupa II

Starsi chłopcy dokuczają ci w drodze ze szkoły do domu.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Grupa III

Twój przyjaciel zabrał ci nowe pióro.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Grupa IV

Koledzy z twojej klasy dokuczają ci na podwórku.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Grupa V

Zgubiłeś nową bluzę, którą dostałeś od cioci.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Scenariusz zajęć


Temat : Możemy zmieniać nieprzyjemne sytuacje

Cel: kształtowanie umiejętności postępowania w sytuacjach powodujących uczucia nieprzyjemne.

Materiały:kartki z bloku rysunkowego, kredki

Przebieg zajęć: 1. Opowiadanie

Prowadzący czytania lub opowiada dzieciom zdarzenie o nauczycielu, który się pomylił, pt. "Lekcja języka polskiego"

Podczas lekcji języka polskiego, nauczycielka napisała na tablicy wyraz "królewna" przez "u". Potem poleciła przepisać go do zeszytów. Zosia podniosła rękę i powiedziała:

54

- Proszę pani, myślę, że tu jest błąd ortograficzny, ponieważ królewna" przez "ó".Nauczycielka odpowiedziała: - Oj Zosiu masz rację, pomyliłam się.

2. PogadankaNauczyciel ukierunkowuje rozmowę tak, aby dzieci opowiedziały o swoich pomyłkach i o tym, jak się

czuły w takiej sytuacji. Staramy się uzyskać od dzieci wypowiedzi, że każdy może popełniać błędy i wtedy czuje się

nieprzyjemnie, gdy zdarzy się taka sytuacja.

3. Wymyślamy historyjki Nauczyciel prosi dzieci, aby na jednej kartce przedstawiły zdarzenie (rysunek), który kojarzy się im z

czymś nieprzyjemnym, a na drugiej zamieniły to zdarzenie w sytuację przyjemną (np. na jednej kartce rysujemy płaczące dziecko, a na drugiej dziecko uśmiecha się, bo drugie dziecko je przytuliło i podarowało dużego lizaka).

4. Szukamy rozwiązańPrezentacja rysunków uczniów i dyskusja nad sposobami, dzięki którym "nieprzyjemna" sytuacja może

zmienić się w "przyjemną".

55

Scenariusz zajęć


Temat: „Rozwiązywanie problemów klasowych

Cel: kształtowanie umiejętności dyskutowania o problemach występujących w klasie i próby ich

rozwiązania

Materiały:kartki, przybory do pisania, arkusza szarego papieru, farby, kredki, pędzle, losy.

Przebieg zajęć:1. Pogadanka wprowadzająca

Nauczyciel wyjaśnia wspólnie z dziećmi wyraz "problem" i prosi, aby zastanowiły się nad sytuacjami i zdarzeniami, które można określić klasowym problemem.

2. ĆwiczenieSporządzamy listę problemów klasowych.Najpierw każdy uczeń samodzielnie zapisuje na karteczce jeden problem, który według niego

występuje w klasie. Następnie dzieci dobierają się w czwórki i spośród czterech problemów wybierają jeden ich zdaniem najważniejszy. Lider zespołu podaje wybrany problem, który zostaje zapisany przez nauczyciela. W ten sposób powstaje "Lista problemów klasowych".

3. Szukamy sposobów rozwiązania problemówNastępnym zadaniem grupy jest znalezienie najwłaściwszego sposobu rozwiązania wybranego przez

nich problemu. Otrzymują kartkę z pytaniem: "Jak rozwiążecie ten problem?" (uczniowie tworzą listy propozycji rozwiązania problemu). Po wykonaniu zadania liderzy grup przedstawiają propozycje rozwiązania danego problemu klasowego (nauczyciel zapisuje). Po przedstawieniu reszta klasy dyskutuje na temat trafności zasugerowanych sposobów rozwiązania problemu.

4.Praca plastyczna - "Nasza klasa na plakacie"Nauczyciel zaprasza dzieci do stworzenia plakatów (w grupach). Liderzy grup losują tematykę pracy

plastycznej (załącznik 18).Po wykonaniu plakatów organizujemy wystawę prac.

56

Załącznik 18

Tematy do wykonania plakatu:

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Jesteśmy szczęśliwą klasą.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Radość gości w naszej klasie.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zdolne dzieci to my.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Lubimy się nawzajem.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

W naszej klasie same asy.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Szanujemy swoje uczucia.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Jesteśmy z siebie zadowoleni.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

57

Scenariusz zajęć


Temat :O porozumiewaniu się ludzi

Cel:kształtowanie umiejętności efektywnego komunikowania się

Materiały:kartki z bloku rysunkowego, kredki.

Przebieg zajęć:1. Wykonanie rysunku (pod dyktando nauczyciela)

Każde dziecko ma przed sobą kartkę i kredki. Nauczyciel umawia się z uczniami, żeby rysowały według jego poleceń. Następnie podaje kolejno polecenia:

1. Ułóż kartkę pionowo.

2. U góry na środku kartki narysuj kółko wielkości jabłka.

3. To będzie twarz chłopca, więc dorysuj mu zielone oczy, mały nosek i uśmiech.

4. Teraz dorysuj mu uszy i krótkie brązowe włosy.

5. Narysuj mu szyję i koszulę z krótkimi rękawami w żółto-niebieskie poziome paski.

6. Dorysuj długie spodnie w kolorze czerwonym z czarnymi łatami na kolanach.

7. Dorysuj stopy i buty sportowe w kolorze czarnym ze sznurówkami.

2. Wystawa pracPo wykonaniu prac robimy wystawę, porównujemy je i omawiamy.

3. Podsumowanie ćwiczeniaNauczyciel zwraca szczególną uwagę na to, że ten sam tekst został inaczej odebrany i przedstawiony w

różny sposób. Oznacza to, że tę samą informację można odczytać na wiele sposobów.

4. PogadankaProwadzący wspólnie z uczniami wyjaśnia termin "porozumiewanie się" (słuchanie, mówienie,

dawanie znaków, mimika). Nauczyciel prosi dzieci o podanie przykładów z życia klasy, kiedy przekaz informacji był odebrany przez nich w różny sposób.

5. Wnioski przedstawione przez nauczyciela

58

Scenariusz zajęć


Temat :Jak spędzam swój czas wolny?

Cele: uwrażliwienie na znaczenie wypoczynku dla zdrowia człowieka, proponowanie aktywnych form spędzania czasu wolnego

Materiały:arkusz szarego papieru, mazaki, kartki z bloku rysunkowego, kredki, kółka w kolorze czerwonym i zielonym, kartki, przybory do pisania.

Przebieg zajęć:1. Ćwiczenie wprowadzające

Nauczyciel przygotowuje arkusz szarego papieru, na którym na środku zapisany jest wyraz "wypoczynek". Uczniowie podają skojarzenia związane z tym wyrazem - nauczyciel zapisuje je wokół tego słowa.

2. Praca plastycznaProwadzący zajęcia proponuje dzieciom, aby każdy samodzielnie wykonał pracę plastyczną na temat:

"Co robisz, gdy masz czas wolny?". Po wykonaniu zadania nauczyciel z uczniami organizuje wystawę i omawia z nimi rysunki.

3. Pogadanka nt. wypoczynkuProwadzący zwraca uwagę, że dzieci wypoczywają czynnie i bierni. Prosi uczniów, aby wskazały i

oznaczyły (za pomocą kółek zielonych i czerwonych) rysunki, na których jest przedstawiony wypoczynek czynny - zielnym kółkiem i bierny - czerwonym kółkiem. Warto powiedzieć dzieciom, że "siedzący" tryb życia jest przyczyną wielu chorób, gdyż ruch i aktywność fizyczna jest naturalną potrzebą człowieka i dlatego wpływa korzystnie na jego samopoczucie.

4. Praca pisemnaNa zakończenie zajęć każde dziecko samodzielnie pisze odpowiedź na pytanie: Jak spędzasz czas wolny

z rodziną?" Nauczyciel zbiera kartki i informuje uczniów, że przeprowadzi analizę wypowiedzi, a wyniki przedstawi na następnych zajęciach.

59

7.Bibliografia

A. Kołodziejczyk .: Spójrz inaczej. Starachowice 2001 ATE s.c.W. Puślecki. .: Kształcenie wyzwalające w edukacji wczesnoszkolnej. Kraków 1996.S. Rimm.: Dlaczego zdolne dzieci nie radzą sobie w szkole. Poznań 2000.M. Sendyk.: Społeczne przystosowanie dzieci z poczuciem sieroctwa duchowego. Kraków 2001.A. Smith. : Przyspieszone uczenie się w klasie. Katowice. 1997.S. Szostak, A. Tabaka.: Porozmawiajmy o agresji. Kraków 2004.

KOSZTORYS

Rodzaj kosztów Koszty pokryte z dofinansowania

Ewentualne środki własne

Całkowity koszt programu

Szafki indywidualne na przybory szkolne uczniów

6 140, 00 zł 0 6 140,00 zł

Materiały plastyczne 100,00 zł 0 100,00 złrazem 6 240,00 zł 0 6 240,00 zł

Uzasadnienie kosztów:1. Szafki indywidualne na przybory szkolne uczniów są potrzebne w celu gromadzenia i przechowywania

prac , powstałych w ramach zajęć profilaktycznych. Na zakończenie programu przewidywana jest ekspozycja wytworów prac uczniowskich.

60

Program profilaktyki -...

Documents

Transcript of Program profilaktyki -...