Program nauczania wraz z planem wynikowym - Fizyka · 2018. 1. 15. · kresie przedmiotu fizyka w...

Program nauczania wraz z planem wynikowym

Kraków 2012R

Z Kam or

Szkoła ponadgimnazjalnazakres rozszerzony

Spis treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

I . Ogólne założenia programu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

II . Cele nauczania fizyki na poziomie rozszerzonym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

III . Treści kształcenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

IV . Ogólny rozkład materiału nauczania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

V . Szczegółowy rozkład materiału nauczania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

VI . Cele operacyjne, czyli plan wynikowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

VII . Procedury osiągania celów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

VIII . Propozycje metod oceny osiągnięć uczniów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

5

© Copyright by ZamKor P. Sagnowski i Wspólnicy sp. j.ul. Tetmajera 19, 31-352 Kraków, tel. +48 12 623 25 00, faks +48 12 623 25 24e-mail: [email protected], adres serwisu: www.zamkor.pl

WSTĘP

Przedstawiamy program przeznaczony do pracy z dwutomowym podręcznikiem Z fizyką w przyszłość. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych. Zakres rozszerzony.

Zgodnie z nową Podstawą programową nauczanie fizyki w zakresie rozszerzonym na IV etapie edukacyjnym jest kontynuacją procesu kształcenia realizowanego w gimnazjum i nauczania realizowanego w zakresie podstawowym w szkołach ponadgimnazjalnych. Dla większości uczniów ten etap będzie kończył się egzaminem maturalnym, stanowiąc równocześnie przygotowanie do kontynuowania kształcenia na kierunkach ścisłych, technicznych i przyrodniczych.

W naszym programie nauczania i kolejnych częściach podręcznika zaproponowano więc nie tylko omawianie zagadnień wyszczególnionych w Podstawie programowej, ale także powtórzenie i rozszerzenie treści realizowanych uprzednio w gimnazjum oraz niektórych zagadnień poznanych przez uczniów w kursie podstawowym.

Równocześnie dołożono starań, aby zgodnie z wymaganiami ogólnymi zawartymi w Pod-stawie programowej w maksymalnym stopniu umożliwić uczniom zdobycie umiejętności:

• stosowania poznanych pojęć i praw do wyjaśniania procesów i zjawisk fizycznych, • wykorzystywania i przetwarzania informacji podanych w różnych formach, • budowania prostych modeli fizycznych i matematycznych do opisu zjawisk, • planowania i wykonywania prostych doświadczeń i analizowania ich wyników.

W trosce o jak najlepszą i jak najbardziej efektywną realizację programu nauczania przygotowano multimedialną obudowę podręczników i dodatkowe materiały dydaktyczne. Szcze gółowe informacje na ten temat znajdują się na stronie wydawnictwa.

6


I. OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU

1. Zgodnie z Ramowym planem nauczania na kształcenie na poziomie rozszerzonym w zakresie przedmiotu fizyka w szkołach ponadgimnazjalnych przeznaczono 240 godzin. Prezentowany program można zrealizować w tej liczbie godzin.

2. Program służy realizacji obowiązującej Podstawy programowej na wybranych, możliwie łatwych i interesujących treściach. Obejmuje on rozwinięcie wszystkich haseł zawartych w Podstawie programowej przedmiotu fizyka, IV etap edukacyjny – zakres rozszerzony.

3. Program można realizować z uczniami wszystkich typów szkół ponadgimnazjalnych, w których przewidziane jest kształcenie na poziomie rozszerzonym Zgodnie z ideą reformy nauczanie fizyki w zakresie rozszerzonym powinno zapewnić uczniom zdobycie wiedzy i umiejętności umożliwiających spełnienie standardów wymaganych na egzaminie maturalnym i kontynuowanie kształcenia na kierunkach ścisłych, technicznych i przyrodniczych. Ponadto powinno przygotować uczniów do samodzielnego uzupełniania wiedzy przyrodniczej, do czytania ze zrozumieniem tekstów popularnonaukowych, do rozumnego i krytycznego odbioru informacji medialnych, do sprawnego funkcjonowania w świecie opanowanym przez technikę i do świadomego korzystania ze zdobyczy cywilizacji.

4. Prezentując zamierzone osiągnięcia uczniów, położono nacisk na operatywność zdobywanej przez ucznia wiedzy i umiejętność samodzielnego jej zdobywania.

5. Aby nauczanie fizyki mogło przyczynić się znacząco do wypełnienia zadań przypisanych zreformowanej szkole, należy stosować takie metody pracy z uczniami, które będą wyzwalały ich aktywność, rozwijały zainteresowanie wiedzą przyrodniczą, kształtowały umiejętności uczenia się i samokontroli.

6. Zadaniem szkoły jest stworzenie uczniom odpowiednich warunków do samodzielnego zdobywania informacji z różnych źródeł poprzez zapewnienie możliwości korzystania z Internetu i dostępu do literatury popularnonaukowej oraz czasopism (np. „Foton”, „Neutino" „Świat Nauki”, „Wiedza i Życie”).

7


II. CELE NAUCZANIA FIZYKI NA POZIOMIE ROZSZERZONYM

Cel strategicznyZdobycie przez ucznia wiedzy o prawidłowościach w przyrodzie i metodach ich poznawania oraz umiejętności umożliwiających spełnienie standardów wymagań egzaminacyjnych i kontynuowanie kształcenia na kierunkach ścisłych, technicznych i przyrodniczych.

Cele ogólne programu1. Stymulowanie rozwoju intelektualnego uczniów.2. Inspirowanie do twórczego myślenia i rozwiązywania problemów w sposób twórczy.3. Pogłębianie zainteresowania fizyką.

Ogólne cele edukacyjne1. Uzupełnienie i uporządkowanie wiedzy ucznia w zakresie fizyki i astronomii, umożliwia

jące pogłębienie rozumienia roli nauki, jej możliwości i ograniczeń.2. Uświadomienie roli eksperymentu i teorii w poznawaniu przyrody oraz znaczenia ma

tematyki w budowaniu modeli i rozwiązywaniu problemów fizycznych.3. Rozwijanie umiejętności samodzielnego docierania do źródeł informacji i umiejętności

ich krytycznej selekcji.4. Kształtowanie umiejętności samodzielnego formułowania wypowiedzi, uzasadniania

opinii i sądów na podstawie posiadanej wiedzy i dostarczonych informacji, prowadzenia dyskusji w sposób poprawny terminologicznie i merytorycznie.

Cele poznawcze, kształcące, społeczne i wychowawcze1. Rozwijanie i kształtowanie umiejętności refleksyjnego obserwowania zjawisk zachodzą

cych w otaczającym świecie.2. Ukształtowanie umiejętności posługiwania się pojęciami fizycznymi (ze szczególnym

uwzględnieniem wielkości fizycznych) i ich stosowania do opisu zjawisk fizycznych z wykorzystaniem odpowiedniego aparatu matematycznego.

3. Kształcenie umiejętności wyjaśniania i przewidywania przebiegu zjawisk fizycznych na podstawie poznanych praw.

4. Kształcenie umiejętności oceniania prawdziwości stwierdzeń na temat zjawisk fizycznych i uzasadniania swojej oceny na podstawie poznanych praw.

5. Kształcenie umiejętności wykorzystywania poznanych modeli do wyjaśnienia procesów fizycznych.

6. Rozwijanie umiejętności wykorzystywania posiadanej wiedzy do rozwiązywania problemów teoretycznych i praktycznych.

7. Kształcenie umiejętności stosowania metod badawczych fizyki ze szczególnym uwzględnieniem roli eksperymentu i teorii poprzez:

• stwarzanie sytuacji problemowej, umożliwiającej uczniowi dostrzeżenie problemu, formułowanie hipotez i proponowanie sposobów ich weryfikacji,

8


• przygotowanie uczniów do planowania prostych eksperymentów, przedstawiania propozycji zestawów doświadczalnych do zaplanowanych doświadczeń,

• wykonywanie doświadczeń

• kształtowanie i doskonalenie umiejętności szacowania niepewności pomiarowych,

• rozwijanie umiejętności przedstawiania wyników doświadczeń w formie graficznej (tabele, wykresy) i ich interpretacji,

• przeprowadzanie doświadczeń symulowanych,

• kształcenie umiejętności tworzenia prostych modeli fizycznych i matematycznych do przedstawiania wyników doświadczenia,

• rozwijanie umiejętności samodzielnego formułowania wniosków wynikających z przeprowadzonych eksperymentów i symulowanych doświadczeń.

8. Doskonalenie umiejętności interpretacji danych przedstawionych w postaci tabel, diagramów i wykresów.

9. Inspirowanie dociekliwości i postawy badawczej, wdrażanie do rzetelnej i odpowiedzialnej działalności intelektualnej.

10. Inspirowanie do świadomego i aktywnego udziału w procesie nauczania.11. Rozwijanie samodzielności w podejmowaniu decyzji.12. Doskonalenie umiejętności pracy w zespole.

9


III. TREŚCI KSZTAŁCENIACzęść I . Treści kształcenia zawarte w pierwszym tomie podręcznika Z fizyką w przyszłość.

1. Opis ruchu postępowego • Elementy działań na wektorach • Podstawowe pojęcia i wielkości fizyczne opisujące ruch • Opis ruchu w jednowymiarowym układzie współrzędnych • Opis ruchu w dwuwymiarowym układzie współrzędnych

2. Siła jako przyczyna zmian ruchu • Klasyfikacja poznanych oddziaływań • Zasady dynamiki Newtona • Ogólna postać drugiej zasady dynamiki • Zasada zachowania pędu dla układu ciał • Tarcie • Siły w ruchu po okręgu • Opis ruchu w układach nieinercjalnych

3. Praca, moc, energia mechaniczna • Iloczyn skalarny dwóch wektorów • Praca i moc • Energia mechaniczna. Rodzaje energii mechanicznej • Zasada zachowania energii mechanicznej

4. Zjawiska hydrostatyczne • Ciśnienie hydrostatyczne. Prawo Pascala • Prawo Archimedesa • Zastosowanie prawa Archimedesa do wyznaczania gęstości

5. Pole grawitacyjne • O odkryciach Kopernika i Keplera • Prawo powszechnej grawitacji • Pierwsza prędkość kosmiczna • Oddziaływania grawitacyjne w Układzie Słonecznym • Natężenie pola grawitacyjnego • Praca w polu grawitacyjnym • Energia potencjalna ciała w polu grawitacyjnym • Druga prędkość kosmiczna • Stan przeciążenia. Stany nieważkości i niedociążenia

6. Ruch postępowy i obrotowy bryły sztywnej • Iloczyn wektorowy dwóch wektorów • Ruch obrotowy bryły sztywnej • Energia kinetyczna bryły sztywnej • Przyczyny zmian ruchu obrotowego. Moment siły • Moment pędu bryły sztywnej

10


• Analogie występujące w opisie ruchu postępowego i obrotowego • Złożenie ruchu postępowego i obrotowego – toczenie

Aneks 1. Niepewności pomiarowe • Wiadomości wstępne • Niepewności pomiarów bezpośrednich (prostych) • Niepewności pomiarów pośrednich (złożonych) • Graficzne przedstawienie wyników pomiarów wraz z ich niepewnościami • Dopasowanie prostej do wyników pomiarów

Aneks 2. Doświadczenia • Opisujemy rozkład normalny • Wyznaczamy wartość przyspieszenia w ruchu jednostajnie przyspieszonym • Badamy ruch po okręgu • Wyznaczamy współczynnik tarcia kinetycznego za pomocą równi pochyłej • Sprawdzamy drugą zasadę dynamiki dla ruchu obrotowego • Wyznaczamy wartość przyspieszenia ziemskiego

Część II . Treści kształcenia zawarte w drugim tomie podręcznika Z fizyką w przyszłość

7. Ruch harmoniczny i fale mechaniczne • Model oscylatora harmonicznego i jego zastosowanie w opisie przyrody • Matematyczny opis ruchu harmonicznego

– Współrzędne: położenia, prędkości i przyspieszenia w ruchu harmonicznym – Okres drgań w ruchu harmonicznym – Energia w ruchu harmonicznym

• Wahadło matematyczne • Drgania wymuszone i rezonansowe • Właściwości sprężyste ciał stałych • Pojęcie fali. Fale podłużne i poprzeczne • Wielkości charakteryzujące fale • Funkcja falowa dla fali płaskiej. • Interferencja fal o jednakowych amplitudach i częstotliwościach • Zasada Huygensa • Zjawisko dyfrakcji • Interferencja fal harmonicznych wysyłanych przez identyczne źródła • Fale akustyczne • Zjawisko Dopplera

8. Zjawiska termodynamiczne • Mikroskopowe modele ciał makroskopowych. Gazy. Ciecze. Ciała stałe • Temperatura. Zerowa zasada termodynamiki • Energia wewnętrzna. Ciepło. Pierwsza zasada termodynamiki • Równanie stanu gazu doskonałego. Równanie Clapeyrona • Praca siły zewnętrznej przy zmianie objętości gazu • Przemiany gazu doskonałego

– Przemiana izotermiczna

11


– Przemiana izochoryczna– Przemiana izobaryczna

• Ciepło właściwe i molowe • Przemiana adiabatyczna • Silniki cieplne. Cykl Carnota. Druga zasada termodynamiki • Topnienie i krzepnięcie. Parowanie i skraplanie. Sublimacja i resublimacja. Wrzenie

i skrapla nie w temperaturze wrzenia • Rozszerzalność termiczna ciał • Transport energii przez przewodzenie i konwekcję

9. Pole elektryczne • Wzajemne oddziaływanie ciał naelektryzowanych • Prawo Coulomba. Elektryzowanie ciał. Zasada zachowania ładunku • Natężenie pola elektrostatycznego • Zasada superpozycji natężeń pól • Przewodnik naelektryzowany • Praca w polu elektrostatycznym

– Praca w polu elektrostatycznym jednorodnym– Praca w centralnym polu elektrostatycznym

• Energia potencjalna cząstki naładowanej w polu elektrostatycznym • Wzór ogólny na pracę w polu elektrostatycznym • Rozkład ładunku na powierzchni przewodnika • Przewodnik w polu elektrostatycznym • Pojemność elektryczna ciała przewodzącego. Kondensator • Pojemność kondensatora płaskiego • Energia naładowanego kondensatora • Dielektryk w polu elektrostatycznym

10. Prąd stały • Prąd elektryczny jako przepływ ładunku. Natężenie prądu • Pierwsze prawo Kirchhoffa • Prawo Ohma dla odcinka obwodu • Od czego zależy opór przewodnika? • Praca i moc prądu elektrycznego • Łączenie szeregowe i równoległe odbiorników energii elektrycznej • Siła elektromotoryczna źródła energii elektrycznej • Prawo Ohma dla obwodu • Drugie prawo Kirchhoffa

11. Pole magnetyczne • Magnesy trwałe. Pole magnetyczne magnesu • Działanie pola magnetycznego na cząstkę naładowaną • Wektor indukcji magnetycznej • Strumień wektora indukcji magnetycznej • Pole magnetyczne prostoliniowego przewodnika z prądem • Pole magnetyczne zwojnicy i kołowej pętli

12


• Przewodnik z prądem w polu magnetycznym • Ruch naładowanej cząstki w polu magnetycznym • Budowa i zasada działania silnika elektrycznego • Właściwości magnetyczne substancji • Mikroskopowe oddziaływania elektromagnetyczne i ich efekty makroskopowe

12. Indukcja elektromagnetyczna • Zjawisko indukcji elektromagnetycznej

– Prąd indukcyjny – Siła elektromotoryczna indukcji – Reguła Lenza

• Zjawisko samoindukcji • Generator prądu przemiennego. Właściwości prądu przemiennego • Budowa i zasada działania transformatora

13. Optyka • Zjawiska odbicia i załamania światła • Całkowite wewnętrzne odbicie • Zwierciadła płaskie i zwierciadła kuliste • Płytka równoległościenna i pryzmat • Soczewki i obrazy otrzymywane w soczewkach

14. Korpuskularno-falowa natura promieniowania elektromagnetycznego i materii • Fale elektromagnetyczne • Światło jako fala elektromagnetyczna

– Pomiar wartości prędkości światła – Zjawisko rozszczepienia światła – Doświadczenie Younga – Dyfrakcja i interferencja światła. Siatka dyfrakcyjna – Polaryzacja światła

• Zjawisko fotoelektryczne • Promieniowanie ciał. Widma • Model Bohra atomu wodoru • Promieniowanie rentgenowskie • Fale materii

15. Modele przewodnictwa. Przewodniki, półprzewodniki, izolatory i ich zastosowania • Przewodniki, półprzewodniki, izolatory i ich zastosowania

Aneks. Doświadczenia • Pomiar częstotliwości podstawowej drgań struny • Wyznaczanie ciepła właściwego cieczy lub ciała stałego • Badanie kształtu linii pola elektrycznego • Badanie kształtu linii pola magnetycznego • Wyznaczanie współczynnika załamania światła • Wyznaczanie powiększenia obrazu otrzymanego za pomocą soczewki • Znajdowanie charakterystyk prądowonapięciowych opornika, żarówki i diody pół

przewodnikowej.

13


IV. OGÓLNY ROZKŁAD MATERIAŁUPropozycja przydziału godzin na poszczególne działy

Część 1

Nr Dział fizyki Liczba godzin przeznaczonych na

nowe treści rozwiązywanie zadań

powtórzenie, sprawdzenie

łącznie

1 Opis ruchu postępowego 14 2 2 182 Siła jako przyczyna zmian

ruchu11 2 2 15

3 Praca, moc, energia mechaniczna

7 2 2 11

4 Zjawiska hydrostatyczne 5 – 2 75 Pole grawitacyjne 9 2 2 136 Ruch postępowy i obrotowy

bryły sztywnej9 2 2 13

7 Niepewności pomiarowe 5 – – 58 Doświadczenia 8 – – 8

Całkowita liczba godzin 68 10 12 90

Część 2

Nr Dział fizyki Liczba godzin przeznaczonych na

nowe treści rozwiązywanie zadań

powtórzenie, sprawdzenie

łącznie

1 Ruch harmoniczny i fale mechaniczne

17 2 2 21

2 Zjawiska termodynamiczne 18 2 2 223 Pole elektryczne 16 2 2 204 Prąd stały 10 2 2 145 Pole magnetyczne 12 2 2 166 Indukcja

elektromagnetyczna10 2 2 14

7 Optyka 6 2 2 108 Korpuskularnofalowa

natura promieniowania elektromagnetycznego i materii

15 2 2 19

9 Modele przewodnictwa. Przewodniki, półprzewodniki, izolatory i ich zastosowania

4 – 2 6

10 Doświadczenia 8 – – 8Całkowita liczba godzin 116 16 18 150

14


V. SZCZEGÓŁOWY ROZKŁAD MATERIAŁU

1. Opis ruchu postępowego – 18 godzin

Temat Liczba godzin

lekcyjnych1. Elementy działań na wektorach 22. Podstawowe pojęcia i wielkości fizyczne opisujące ruch 33. Opis ruchu w jednowymiarowym układzie współrzędnych 64. Opis ruchu w dwuwymiarowym układzie współrzędnych 35. Rozwiązywanie zadań 26. Powtórzenie wiadomości 17. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

2. Siła jako przyczyna zmian ruchu – 15 godzin

Temat Liczba godzin

lekcyjnych1. Klasyfikacja poznanych oddziaływań 12. Zasady dynamiki Newtona 33. Ogólna postać drugiej zasady dynamiki 14. Zasada zachowania pędu dla układu ciał 25. Tarcie 16. Siły w ruchu po okręgu 17. Opis ruchu w układach nieinercjalnych 28. Rozwiązywanie zadań 29. Powtórzenie wiadomości 110. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

3. Praca, moc, energia mechaniczna – 11 godzin

Temat Liczba godzin

lekcyjnych1. Iloczyn skalarny dwóch wektorów 12. Praca i moc 23. Energia mechaniczna. Rodzaje energii mechanicznej 24. Zasada zachowania energii mechanicznej 25. Rozwiązywanie zadań 26. Powtórzenie wiadomości 17. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

15


4. Zjawiska hydrostatyczne – 7 godzin

Temat Liczba godzin

lekcyjnych1. Ciśnienie hydrostatyczne. Prawo Pascala 12. Prawo Archimedesa 13. Zastosowanie prawa Archimedesa do wyznaczania gęstości 14. Rozwiązywanie zadań 25. Powtórzenie wiadomości 16. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

5. Pole grawitacyjne – 13 godzinTemat Liczba

godzin lekcyjnych

1. O odkryciach Kopernika i Keplera 12. Prawo powszechnej grawitacji 13. Pierwsza prędkość kosmiczna 14. Oddziaływania grawitacyjne w Układzie Słonecznym 15. Natężenie pola grawitacyjnego 16. Praca w polu grawitacyjnym 17. Energia potencjalna ciała w polu grawitacyjnym 18. Druga prędkość kosmiczna 19. Stan przeciążenia. Stany nieważkości i niedociążenia 110. Rozwiązywanie zadań 211. Powtórzenie wiadomości 112. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

6. Ruch postępowy i obrotowy bryły sztywnej – 13 godzinTemat Liczba

godzin lekcyjnych

1. Iloczyn wektorowy dwóch wektorów 12. Ruch obrotowy bryły sztywnej 23. Energia kinetyczna bryły sztywnej 14. Przyczyny zmian ruchu obrotowego. Moment siły 25. Moment pędu bryły sztywnej 16. Analogie występujące w opisie ruchu postępowego i obrotowego 17. Złożenie ruchu postępowego i obrotowego – toczenie 18. Rozwiązywanie zadań 29. Powtórzenie wiadomości 110. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

16


Aneks 1. Niepewności pomiarowe – 5 godzinTemat Liczba

godzin lekcyjnych

1. Wiadomości wstępne. Niepewności pomiarów bezpośrednich (prostych) 12. Niepewności pomiarów pośrednich (złożonych) 23. Graficzne przedstawianie wyników pomiarów wraz z ich niepewnościami 14. Dopasowanie prostej do wyników pomiarów 1

Aneks 2. Doświadczenia – 8 godzinTemat Liczba

godzin lekcyjnych

1. Opisujemy rozkład normalny 12. Wyznaczamy wartość przyspieszenia w ruchu jednostajnie przyspieszonym 23. Badamy ruch po okręgu 14. Wyznaczamy współczynnik tarcia kinetycznego za pomocą równi pochyłej 15. Sprawdzamy drugą zasadę dynamiki dla ruchu obrotowego 26. Wyznaczamy wartość przyspieszenia ziemskiego 1

7. Ruch harmoniczny (drgania) i fale mechaniczne – 21 godzinTemat Liczba

godzin lekcyjnych

1. Model oscylatora harmonicznego i jego zastosowanie w opisie przyrody 12. Matematyczny opis ruchu harmonicznego

– Współrzędne: położenia, prędkości i przyspieszenia w ruchu harmonicznym– Okres drgań w ruchu harmonicznym– Energia w ruchu harmonicznym

211

3. Wahadło matematyczne 14. Drgania wymuszone i rezonansowe 15. Właściwości sprężyste ciał stałych 16. Pojęcie fali. Fale podłużne i poprzeczne 17. Wielkości charakteryzujące fale 18. Funkcja falowa dla fali płaskiej 19. Interferencja fal o jednakowych amplitudach i częstotliwościach 110. Zasada Huygensa 111. Zjawisko dyfrakcji 112. Interferencja fal harmonicznych wysyłanych przez identyczne źródła 113. Fale akustyczne 114. Zjawisko Dopplera 115. Rozwiązywanie zadań 216. Powtórzenie wiadomości 117. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

17


8. Zjawiska termodynamiczne – 22 godzinyTemat Liczba

godzin lekcyjnych

1. Mikroskopowe modele ciał makroskopowych. Gazy. Ciecze. Ciała stałe 12. Temperatura. Zerowa zasada termodynamiki 13. Energia wewnętrzna. Ciepło. Pierwsza zasada termodynamiki 24. Równanie stanu gazu doskonałego. Równanie Clapeyrona 15. Praca siły zewnętrznej przy zmianie objętości gazu 16. Przemiany gazu doskonałego

– Przemiana izotermiczna– Przemiana izochoryczna– Przemiana izobaryczna

3

7. Ciepło właściwe i molowe 18. Przemiana adiabatyczna 19. Silniki cieplne. Cykl Carnota. Druga zasada termodynamiki 210. Topnienie i krzepnięcie. Parowanie i skraplanie. Sublimacja i resublimacja. Wrzenie i skraplanie w temperaturze wrzenia

3

11. Rozszerzalność termiczna ciał 112. Transport energii przez przewodzenie i konwekcję 113. Rozwiązywanie zadań 214. Powtórzenie wiadomości 115. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

9. Pole elektryczne – 20 godzinTemat Liczba

godzin lekcyjnych

1. Wzajemne oddziaływanie ciał naelektryzowanych 12. Prawo Coulomba. Elektryzowanie ciał. Zasada zachowania ładunku 23. Natężenie pola elektrostatycznego 14. Zasada superpozycji natężeń pól 15. Przewodnik naelektryzowany 16. Praca w polu elektrostatycznym– Praca w polu elektrostatycznym jednorodnym– Praca w centralnym polu elektrostatycznym

3

7. Energia potencjalna cząstki naładowanej w polu elektrostatycznym 18. Wzór ogólny na pracę w polu elektrostatycznym 19. Rozkład ładunku na powierzchni przewodnika. Przewodnik w polu elektrostatycznym

1

10. Pojemność elektryczna ciała przewodzącego Kondensator 111. Pojemność kondensatora płaskiego 112. Energia naładowanego kondensatora 113. Dielektryk w polu elektrostatycznym 1

18


Temat Liczba godzin

lekcyjnych14. Rozwiązywanie zadań 215. Powtórzenie wiadomości 116. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

10. Prąd stały – 14 godzinTemat Liczba

godzin lekcyjnych

1. Prąd elektryczny jako przepływ ładunku. Natężenie prądu 12. Pierwsze prawo Kirchhoffa 13. Prawo Ohma dla odcinka obwodu 14. Od czego zależy opór przewodnika? 15. Praca i moc prądu elektrycznego 16. Łączenie szeregowe i równoległe odbiorników energii elektrycznej 27. Siła elektromotoryczna źródła energii elektrycznej 18. Prawo Ohma dla obwodu 19. Drugie prawo Kirchhoffa 110. Rozwiązywanie zadań 211. Powtórzenie wiadomości 112. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

11. Pole magnetyczne – 16 godzinTemat Liczba

godzin lekcyjnych

1. Magnesy trwałe. Pole magnetyczne magnesu 12. Działanie pola magnetycznego na cząstkę naładowaną 13. Wektor indukcji magnetycznej 14. Strumień wektora indukcji magnetycznej 15. Pole magnetyczne prostoliniowego przewodnika z prądem 16. Pole magnetyczne zwojnicy i kołowej pętli 17. Przewodnik z prądem w polu magnetycznym 18. Ruch naładowanej cząstki w polu magnetycznym 19. Budowa i zasada działania silnika elektrycznego 110. Właściwości magnetyczne substancji 211. Mikroskopowe oddziaływania elektromagnetyczne i ich efekty makroskopowe 112. Rozwiązywanie zadań 213. Powtórzenie wiadomości 114. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

19


12. Indukcja elektromagnetyczna – 14 godzinTemat Liczba

godzin lekcyjnych

1. Zjawisko indukcji elektromagnetycznej– Prąd indukcyjny– Siła elektromotoryczna indukcji– Reguła Lenza

5

2. Zjawisko samoindukcji 13. Generator prądu przemiennego. Właściwości prądu przemiennego 24. Budowa i zasada działania transformatora 25. Rozwiązywanie zadań 26. Powtórzenie wiadomości 17. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

13. Optyka – 10 godzinTemat Liczba

godzin lekcyjnych

1. Zjawiska odbicia i załamania światła 12. Całkowite wewnętrzne odbicie 13. Zwierciadła płaskie i zwierciadła kuliste 14. Płytka równoległościenna i pryzmat 15. Soczewki i obrazy otrzymywane w soczewkach 26. Rozwiązywanie zadań 27. Powtórzenie wiadomości 18. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

14. Korpuskularno-falowa natura promieniowania elektromagnetycznego i materii – 19 godzin

Temat Liczba godzin

lekcyjnych1. Fale elektromagnetyczne 12. Światło jako fala elektromagnetyczna

– Pomiar wartości prędkości światła– Zjawisko rozszczepienia światła – Doświadczenie Younga– Dyfrakcja i interferencja światła. Siatka dyfrakcyjna– Polaryzacja światła

6

3. Zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne 24. Promieniowanie ciał. Widma 25. Model Bohra atomu wodoru 16. Promieniowanie rentgenowskie 2

20


Temat Liczba godzin

lekcyjnych7. Fale materii 18. Rozwiązywanie zadań 29. Powtórzenie wiadomości 110. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

15. Modele przewodnictwa. Przewodniki, półprzewodniki i izolatory i ich zastosowania – 6 godzin

Temat Liczba godzin

lekcyjnych1. Przewodniki, półprzewodniki, izolatory i ich zastosowania 42. Powtórzenie wiadomości 13. Sprawdzian wiedzy i umiejętności 1

Aneks. Doświadczenia – 8 godzinTemat Liczba

godzin lekcyjnych

1. Pomiar częstotliwości podstawowej drgań struny 12. Wyznaczanie ciepła właściwego cieczy lub ciała stałego 13. Badanie kształtu linii pola elektrostatycznego 14. Badanie kształtu linii pola magnetycznego 15. Wyznaczanie współczynnika załamania światła 16. Wyznaczania powiększenia obrazu otrzymanego za pomocą soczewki 17. Znajdowanie charakterystyk prądowonapięciowych opornika, żarówki i diody

półprzewodnikowej2

21


VI.

CELE

OPE

RA

CYJ

NE,

CZY

LI P

LAN

WYN

IKO

WY

(CZ.

1)

1. G

raw

itac

ja

Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:1

Elem

enty

dzi

ałań

na

wek

tora

ch•

poda

ć pr

zykł

ady

wie

lkoś

ci

fizyc

znyc

h sk

alar

nych

i w

ekto

row

ych,

•w

ymie

nić

cech

y w

ekto

ra,

•do

dać

wek

tory

,•

odją

ć w

ekto

r od

wek

tora

,•

pom

noży

ć i p

odzi

elić

wek

tor

prze

z lic

zbę,

•ro

złoż

yć w

ekto

r na

skła

dow

e o

dow

olny

ch k

ieru

nkac

h,•

oblic

zyć

wsp

ółrz

ędne

wek

tora

w

dow

olny

m u

kład

zie

wsp

ółrz

ędny

ch,

•za

pisa

ć ró

wna

nie

wek

toro

we

w p

osta

ci ró

wna

ń sk

alar

nych

w

obr

anym

ukł

adzi

e w

spół

rzęd

nych

.

•zi

lust

row

ać p

rzyk

łade

m k

ażdą

z

cech

wek

tora

,•

mno

żyć

wek

tory

ska

larn

ie

i wek

toro

wo,

•od

czyt

ać z

wyk

resu

cec

hy

wie

lkoś

ci w

ekto

row

ej.

22


Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:2

Pods

taw

owe

poję

cia

i wie

lkoś

ci

opis

ując

e ru

ch•

podz

ielić

ruch

y na

pos

tępo

we

i obr

otow

e i o

bjaś

nić

różn

ice

mię

dzy

nim

i,•

posł

ugiw

ać s

ię p

ojęc

iam

i: sz

ybko

ść ś

redn

ia i

chw

ilow

a, d

roga

, poł

ożen

ie,

prze

mie

szcz

enie

, prę

dkoś

ć śr

edni

a i c

hwilo

wa,

pr

zysp

iesz

enie

śre

dnie

i c

hwilo

we,

•ob

licza

ć sz

ybko

ść ś

redn

ią,

•na

ryso

wać

wek

tor

poło

żeni

a ci

ała

w u

kład

zie

wsp

ółrz

ędny

ch,

•na

ryso

wać

wek

tor

prze

mie

szcz

enia

cia

ła w

uk

ładz

ie w

spół

rzęd

nych

,•

odró

żnić

zm

ianę

poł

ożen

ia o

d pr

zeby

tej d

rogi

,•

poda

ć w

arun

ki, p

rzy

któr

ych

war

tość

prz

emie

szcz

enia

jest

ró

wna

prz

ebyt

ej d

rodz

e,•

nary

sow

ać p

rędk

ość

chw

ilow

ą ja

ko w

ekto

r sty

czny

do

toru

w

każ

dym

jego

pun

kcie

,•

obja

śnić

, co

to z

nacz

y, ż

e ci

ało

poru

sza

się

po o

kręg

u ru

chem

je

dnos

tajn

ym,

•za

pisa

ć i o

bjaś

nić

wzó

r na

war

tość

prz

yspi

esze

nia

dośr

odko

weg

o.

•zd

efini

ować

: szy

bkoś

cią

śred

nią

i chw

ilow

ą, p

rzem

iesz

czen

ie,

pręd

kość

śre

dnią

i ch

wilo

wą,

pr

zysp

iesz

enie

śre

dnie

i c

hwilo

we,

•sk

onst

ruow

ać w

ekto

r pr

zysp

iesz

enia

w ru

chu

pros

tolin

iow

ym

przy

spie

szon

ym, o

późn

iony

m

i w ru

chu

krzy

wol

inio

wym

.

•w

ypro

wad

zić

wzó

r na

war

tość

pr

zysp

iesz

enia

doś

rodk

oweg

o,•

prze

prow

adzi

ć dy

skus

ję

prob

lem

u pr

zysp

iesz

enia

w

ruch

ach

zmie

nnyc

h kr

zyw

olin

iow

ych,

•ro

zróż

nić

jedn

ostk

i po

dsta

wow

e w

ielk

ości

fiz

yczn

ych

i ich

poc

hodn

e.

23


Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:3

Opi

s ru

chu

w je

dnow

ymia

row

ym u

kład

zie

wsp

ółrz

ędny

ch

•zd

efini

ować

ruch

pro

stol

inio

wy

jedn

osta

jny,

•ob

licza

ć sz

ybko

ść, d

rogę

i c

zas

w ru

chu

pros

tolin

iow

ym

jedn

osta

jnym

,•

spor

ządz

ać w

ykre

sy s(

t) i u

(t)

oraz

odc

zyty

wać

z w

ykre

su

wie

lkoś

ci fi

zycz

ne,

•ob

liczy

ć dr

ogę

prze

bytą

w

cza

sie

t ruc

hem

jedn

osta

jnie

pr

zysp

iesz

onym

i op

óźni

onym

,•

oblic

zać

szyb

kość

chw

ilow

ą w

ruch

ach

jedn

osta

jnie

pr

zysp

iesz

onyc

h i o

późn

iony

ch,

•po

rów

nać

zwro

ty w

ekto

rów

pr

ędko

ści i

prz

yspi

esze

nia

w ru

chu

po li

nii p

rost

ej

i stw

ierd

zić,

że

w p

rzyp

adku

ru

chu

przy

spie

szon

ego

wek

tory

u i a

maj

ą zg

odne

zw

roty

, a w

prz

ypad

ku ru

chu

opóź

nion

ego

maj

ą pr

zeci

wne

zw

roty

.

•w

ypro

wad

zić

i zin

terp

reto

wać

w

zory

prz

edst

awia

jące

za

leżn

ości

od

czas

u w

spół

rzęd

nej p

ołoż

enia

i p

rędk

ości

dla

ruch

ów

jedn

osta

jnyc

h,•

spor

ządz

ać w

ykre

sy ty

ch

zale

żnoś

ci,

•ob

jaśn

ić, c

o to

zna

czy,

że

ciał

o po

rusz

a si

ę ru

chem

je

dnos

tajn

ie p

rzys

pies

zony

m

i jed

nost

ajni

e op

óźni

onym

(po

linii

pros

tej),

•w

ypro

wad

zić

i zin

terp

reto

wać

w

zory

prz

edst

awia

jące

za

leżn

ości

od

czas

u:

wsp

ółrz

ędny

ch p

ołoż

enia

, pr

ędko

ści i

prz

yspi

esze

nia

dla

ruch

ów je

dnos

tajn

ie

zmie

nnyc

h po

lini

i pro

stej

,•

spor

ządz

ać w

ykre

sy ty

ch

zale

żnoś

ci,

•zi

nter

pret

ować

pol

e po

wie

rzch

ni o

dpow

iedn

iej

figur

y na

wyk

resi

e u x

(t) ja

ko

drog

ę w

dow

olny

m ru

chu,

•zm

ieni

ać u

kład

odn

iesi

enia

i o

pisy

wać

ruch

z p

unkt

u w

idze

nia

obse

rwat

orów

w

każ

dym

z ty

ch u

kład

ów.

•ro

zwią

zyw

ać z

adan

ia d

otyc

zące

ru

chów

jedn

osta

jnyc

h i j

edno

staj

nie

zmie

nnyc

h,•

rozw

iązy

wać

pro

blem

y do

tycz

ące

skła

dani

a ru

chów

.

24


Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:4

Opi

s ru

chu

w d

wuw

ymia

row

ym

ukła

dzie

wsp

ółrz

ędny

ch

•op

isać

rzut

poz

iom

y, ja

ko

ruch

zło

żony

ze

spad

ania

sw

obod

nego

i ru

chu

jedn

osta

jneg

o w

kie

runk

u po

ziom

ym,

•ob

jaśn

ić w

zory

opi

sują

ce rz

ut

pozi

omy,

•w

yraz

ić s

zybk

ość

linio

wą

prze

z ok

res

ruch

u i c

zęst

otliw

ość,

•po

sług

iwać

się

poj

ęcie

m

szyb

kośc

i kąt

owej

,•

wyr

azić

szy

bkoś

ć ką

tow

ą pr

zez

okre

s ru

chu

i czę

stot

liwoś

ć,•

stos

ować

mia

rę łu

kow

ą ką

ta,

•za

pisa

ć zw

iąze

k po

mię

dzy

szyb

kośc

ią li

niow

ą i k

ątow

ą.

•op

isać

mat

emat

yczn

ie rz

ut

pozi

omy,

•ob

liczy

ć w

arto

ść p

rędk

ości

ch

wilo

wej

cia

ła rz

ucon

ego

pozi

omo

i ust

alić

jej k

ieru

nek,

•w

ypro

wad

zić

zwią

zek

mię

dzy

szyb

kośc

ią li

niow

ą i k

ątow

ą,

•pr

zeks

ztał

cać

wzó

r na

war

tość

pr

zysp

iesz

enia

doś

rodk

oweg

o i z

apis

ać ró

żne

post

acie

tego

w

zoru

.

•ro

zwią

zyw

ać z

adan

ia d

otyc

zące

rz

utu

pozi

omeg

o,•

zapr

opon

ować

i w

ykon

ać

dośw

iadc

zeni

e po

kazu

jące

, że

czas

spa

dani

a ci

ała

rzuc

oneg

o po

ziom

o z

pew

nej w

ysok

ości

je

st ró

wny

cza

sow

i spa

dani

a sw

obod

nego

z te

j wys

okoś

ci,

•ro

zwią

zyw

ać p

robl

emy

doty

cząc

e ru

chu

jedn

osta

jneg

o po

okr

ęgu.

25


2. S

iła ja

ko p

rzyc

zyna

zm

ian

ruch

u

Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:1

Klas

yfika

cja

pozn

anyc

h od

dzia

ływ

ań

•do

kona

ć kl

asyfi

kacj

i od

dzia

ływ

ań n

a w

ymag

ając

e be

zpoś

redn

iego

kon

takt

u i o

ddzi

aływ

ania

„na

odle

głoś

ć”,

•w

ymie

nić „

wza

jem

ność

” jak

o ce

chę

wsz

ystk

ich

oddz

iały

wań

,•

obja

śnić

stw

ierd

zeni

a: „s

iła

jest

mia

rą o

ddzi

aływ

ania

”, „o

zac

how

aniu

cia

ła d

ecyd

uje

zaw

sze

siła

wyp

adko

wa

wsz

ystk

ich

sił d

ział

ając

ych

na

to c

iało

”.

2Za

sady

dyn

amik

i New

tona

•w

ypow

iedz

ieć

treś

ć za

sad

dyna

mik

i,•

wsk

azyw

ać ź

ródł

o si

ły

i prz

edm

iot j

ej d

ział

ania

,•

ryso

wać

siły

wza

jem

nego

od

dzia

ływ

ania

cia

ł.

•st

osow

ać p

opra

wni

e za

sady

dy

nam

iki,

•po

sług

iwać

się

poj

ęcie

m

ukła

du in

ercj

alne

go.

•ro

zwią

zyw

ać p

robl

emy,

st

osuj

ąc z

asad

y dy

nam

iki.

3O

góln

a po

stać

dru

giej

zas

ady

dyna

mik

i New

tona

•po

sług

iwać

się

poj

ęcie

m p

ędu,

•za

pisa

ć i o

bjaś

nić

ogól

ną

post

ać II

zas

ady

dyna

mik

i,•

wyp

owie

dzie

ć za

sadę

za

chow

ania

pęd

u.

•zn

ajdo

wać

gra

ficzn

ie p

ęd

ukła

du c

iał,

•ob

licza

ć w

arto

ść p

ędu

ukła

du

ciał

,•

stos

ować

ogó

lną

post

ać

II za

sady

dyn

amik

i,•

obja

śnić

poj

ęcie

śro

dka

mas

y.

•zn

ajdo

wać

poł

ożen

ie ś

rodk

a m

asy

ukła

du d

wóc

h ci

ał,

•st

osow

ać z

asad

ę za

chow

ania

pę

du d

o ro

zwią

zyw

ania

zad

ań.

26


Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:4

Tarc

ie•

rozr

óżni

ć po

jęci

a si

ły ta

rcia

st

atyc

zneg

o i k

inet

yczn

ego,

•ro

zróż

nić

wsp

ółcz

ynni

ki ta

rcia

st

atyc

zneg

o i k

inet

yczn

ego,

•za

pisa

ć w

zory

na

war

tośc

i si

ł tar

cia

kine

tycz

nego

i s

taty

czne

go.

•zd

efini

ować

wsp

ółcz

ynni

ki

tarc

ia s

taty

czne

go

i kin

etyc

zneg

o,•

spor

ządz

ić i

obja

śnić

wyk

res

zale

żnoś

ci w

arto

ści s

iły ta

rcia

od

war

tośc

i siły

dzi

ałaj

ącej

ró

wno

legl

e do

sty

kają

cych

się

po

wie

rzch

ni d

wóc

h ci

ał.

•ro

zwią

zyw

ać p

robl

emy

dyna

mic

zne

z uw

zglę

dnie

niem

si

ły ta

rcia

pos

uwis

tego

.

5Si

ły w

ruch

u po

okr

ęgu

•sf

orm

ułow

ać w

arun

ek ru

chu

jedn

osta

jneg

o po

okr

ęgu

z pu

nktu

wid

zeni

a ob

serw

ator

a w

ukł

adzi

e in

ercj

alny

m

(dzi

ałan

ie s

iły d

ośro

dkow

ej

stan

owią

cej w

ypad

kow

ą w

szys

tkic

h si

ł dzi

ałaj

ącyc

h na

ci

ało)

,•

obja

śnić

wzó

r na

war

tość

siły

do

środ

kow

ej.

•st

osow

ać z

asad

y dy

nam

iki d

o op

isu

ruch

u po

okr

ęgu.

•ro

zwią

zyw

ać p

robl

emy

dyna

mic

zne

doty

cząc

e ru

chu

po o

kręg

u.

6O

pis

ruch

u w

ukł

adac

h in

ercj

alny

ch•

rozr

óżni

ć uk

łady

iner

cjal

ne

i nie

iner

cjal

ne,

•po

sług

iwać

się

poj

ęcie

m s

iły

bezw

ładn

ości

.

•po

trafi

opi

syw

ać p

rzyk

łady

za

gadn

ień

dyna

mic

znyc

h w

ukł

adac

h ni

eine

rcja

lnyc

h (s

iły

bezw

ładn

ości

).

27


3. P

raca

, moc

, ene

rgia

mec

hani

czna

Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:1

Ilocz

yn s

kala

rny

dwóc

h w

ekto

rów

•ob

liczy

ć ilo

czyn

ska

larn

y dw

óch

wek

toró

w.

•zd

efini

ować

iloc

zyn.

skal

arny

dw

óch

wek

toró

w•

poda

ć ce

chy

ilocz

ynu

skal

arne

go.

2Pr

aca

i moc

•ob

licza

ć pr

acę

stał

ej s

iły,

•ob

licza

ć m

oc u

rząd

zeń.

•zd

efini

ować

pra

cę s

tałe

j siły

ja

ko il

oczy

n sk

alar

ny s

iły

i prz

emie

szcz

enia

,•

oblic

zać

chw

ilow

ą m

oc

urzą

dzeń

.

•po

dać

spos

ób o

blic

zani

a pr

acy

siły

zm

ienn

ej.

3En

ergi

a m

echa

nicz

na . R

odza

je

ener

gii m

echa

nicz

nej

•ob

licza

ć en

ergi

ę po

tenc

jaln

ą ci

ała

w p

obliż

u Zi

emi,

•ob

licza

ć en

ergi

ę ki

nety

czną

ci

ała,

•w

ypro

wad

zić

wzó

r na

ener

gię

pote

ncja

lną

ciał

a w

pob

liżu

Ziem

i, ko

rzys

tają

c z

defin

icji

prac

y,•

zapi

sać

i obj

aśni

ć w

zór n

a en

ergi

ę ki

nety

czną

cia

ła.

•ob

jaśn

ić p

ojęc

ia: u

kład

cia

ł, si

ły

wew

nętr

zne

w u

kład

zie

ciał

, si

ły z

ewnę

trzn

e dl

a uk

ładu

cia

ł,•

sfor

muł

ować

i ob

jaśn

ić

defin

icję

ene

rgii

pote

ncja

lnej

uk

ładu

cia

ł,•

posł

ugiw

ać s

ię p

ojęc

iem

siły

za

chow

awcz

ej.

•w

ypro

wad

zić

wzó

r na

ener

gię

kine

tycz

ną.

•ro

zwią

zyw

ać z

adan

ia,

korz

ysta

jąc

ze z

wią

zków

: D

E m =

Wz,

DE p

= W

siły

zew

n. ró

wno

waż

ącej

siłę

wew

n.,

DE p

= −

Ww,

DE k

= W

Fwyp

..

4Za

sada

zac

how

ania

ene

rgii

mec

hani

czne

j•

poda

ć pr

zykł

ady

zjaw

isk,

w

któ

rych

jest

spe

łnio

na z

asad

a za

chow

ania

ene

rgii.

•za

pisa

ć i o

bjaś

nić

zasa

dę

zach

owan

ia e

nerg

ii,•

stos

ować

zas

adę

zach

owan

ia

ener

gii i

pęd

u do

opi

su

zder

zeń,

•st

osow

ać z

asad

ę za

chow

ania

en

ergi

i do

rozw

iązy

wan

ia

zada

ń.

•w

ypro

wad

zić

zasa

dę

zach

owan

ia e

nerg

ii dl

a uk

ładu

ci

ał,

•ro

zwią

zyw

ać p

robl

emy,

w

któ

rych

ene

rgia

mec

hani

czna

ul

ega

zmia

nie.

28


4. H

ydro

stat

yka

Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:1

Ciśn

ieni

e hy

dros

taty

czne

.Pr

awo

Pasc

ala

•zd

efini

ować

ciś

nien

ie,

•ob

jaśn

ić p

ojęc

ie c

iśni

enia

hy

dros

taty

czne

go,

•ob

jaśn

ić p

raw

o Pa

scal

a,•

obja

śnić

pra

wo

nacz

yń

połą

czon

ych.

•w

yjaś

nić,

na

czym

pol

ega

zjaw

isko

par

adok

su

hydr

osta

tycz

nego

,•

obja

śnić

zas

adę

dzia

łani

a ur

ządz

eń, w

któ

rych

w

ykor

zyst

ano

praw

o Pa

scal

a,•

obja

śnić

spo

sób

wyk

orzy

stan

ia

praw

a na

czyń

poł

ączo

nych

do

wyz

nacz

ania

gęs

tośc

i cie

czy.

•ro

zwią

zyw

ać p

robl

emy

z hy

dros

taty

ki.

2Pr

awo

Arc

him

edes

a•

poda

ć i o

bjaś

nić

praw

o A

rchi

med

esa.

•ob

jaśn

ić w

arun

ki p

ływ

ania

cia

ł.•

rozw

iązy

wać

zad

ania

, sto

sują

c pr

awa

Arc

him

edes

a.

•w

ypro

wad

zić

praw

o A

rchi

med

esa.

3 Z

asto

sow

anie

pra

wa

Arc

him

edes

a do

wyz

nacz

ania

gę

stoś

ci

•sk

orzy

stać

z p

raw

a A

rchi

med

esa

do w

yzna

czan

ia

gęst

ości

cia

ł sta

łych

i ci

eczy

.

29


5. P

ole

graw

itac

yjne

Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:1

O o

dkry

ciac

h Ko

pern

ika

Kepl

era

•pr

zeds

taw

ić z

ałoż

ena

teor

ii he

lioce

ntry

czne

j•

sfor

muł

ować

i ob

jaśn

ić tr

eść

praw

Kep

lera

•op

isać

ruch

y pl

anet

Ukł

adu

Słon

eczn

ego.

•za

stos

ować

trze

cie

praw

o Ke

pler

a do

pla

net U

kład

u Sł

onec

zneg

o i k

ażde

go u

kład

u sa

telit

ów k

rążą

cych

wok

ół te

go

sam

ego

ciał

a .

•pr

zygo

tow

ać p

reze

ntac

ję n

a te

mat

roli

odkr

yć K

oper

nika

i K

eple

ra d

la ro

zwoj

u fiz

yki

i ast

rono

mii.

2Pr

awo

pow

szec

hnej

gra

wita

cji

•sf

orm

ułow

ać i

obja

śnić

pra

wo

pow

szec

hnej

gra

wita

cji,

•po

dać

przy

kład

y zj

awis

k, d

o op

isu

któr

ych

stos

uje

się

praw

o gr

awita

cji,

•na

pod

staw

ie p

raw

a gr

awita

cji

wyk

azać

, że

w p

obliż

u Zi

emi n

a ka

żde

ciał

o o

mas

ie 1

kg

dzia

ła

siła

gra

wita

cji o

war

tośc

i oko

ło

10 N

.

•po

dać

sens

fizy

czny

sta

łej

graw

itacj

i,•

wyp

row

adzi

ć w

zór n

a w

arto

ść

siły

gra

wita

cji n

a pl

anec

ie

o da

nym

pro

mie

niu

i gęs

tośc

i.

•op

isać

odd

ział

ywan

ie

graw

itacy

jne

wew

nątr

z Zi

emi,

•om

ówić

różn

icę

mię

dzy

cięż

arem

cia

ła a

siłą

gra

wita

cji,

•pr

zeds

taw

ić ro

zum

owan

ie

prow

adzą

ce o

d III

pra

wa

Kepl

era

do p

raw

a gr

awita

cji

New

tona

,•

przy

goto

wać

pre

zent

ację

na

tem

at ro

li N

ewto

na w

rozw

oju

nauk

i.3

Pier

wsz

a pr

ędko

ść k

osm

iczn

a•

zdefi

niow

ać p

ierw

szą

pręd

kość

ko

smic

zną

i pod

ać je

j war

tość

dl

a Zi

emi.

•uz

asad

nić,

że

sate

lita

tylk

o w

tedy

moż

e kr

ążyć

wok

ół

Ziem

i po

orbi

cie

w k

szta

łcie

ok

ręgu

, gdy

siła

gra

wita

cji

stan

owi s

iłę d

ośro

dkow

ą.

•w

ypro

wad

zić

wzó

r na

war

tość

pie

rwsz

ej p

rędk

ości

ko

smic

znej

.

30


Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:4

Odd

ział

ywan

ia g

raw

itacy

jne

w U

kład

zie

Słon

eczn

ym•

wie

, że

dla

wsz

ystk

ich

plan

et

Ukł

adu

Słon

eczn

ego

siła

gr

awita

cji s

łone

czne

j jes

t siłą

do

środ

kow

ą.

•ob

licza

ć (s

zaco

wać

) war

tośc

i sił

graw

itacj

i, kt

órym

i odd

ział

ują

wza

jem

nie

ciał

a ni

ebie

skie

,•

poró

wny

wać

okr

esy

obie

gu

plan

et, z

nają

c ic

h śr

edni

e od

legł

ości

od

Słoń

ca,

•po

rów

nyw

ać w

arto

ści

pręd

kośc

i ruc

hu o

bieg

oweg

o pl

anet

Ukł

adu

Słon

eczn

ego.

•w

yjaś

nić,

w ja

ki s

posó

b ba

dani

a ru

chu

ciał

nie

bies

kich

i o

dchy

leń

tego

ruch

u od

w

cześ

niej

prz

ewid

ywan

ego,

m

ogą

dopr

owad

zić

do o

dkry

cia

niez

nany

ch c

iał n

iebi

eski

ch.

5N

atęż

enie

pol

a gr

awita

cyjn

ego

•w

yjaś

nić

poję

cie

pola

gr

awita

cyjn

ego

i lin

ii po

la,

•pr

zeds

taw

ić g

rafic

znie

pol

e gr

awita

cyjn

e,•

popr

awni

e w

ypow

iedz

ieć

defin

icję

nat

ężen

ia p

ola

graw

itacy

jneg

o,•

odpo

wie

dzie

ć na

pyt

anie

: O

d cz

ego

zale

ży w

arto

ść

natę

żeni

a ce

ntra

lneg

o po

la

graw

itacy

jneg

o w

dan

ym

punk

cie?

,•

wyj

aśni

ć, d

lacz

ego

pole

gr

awita

cyjn

e w

pob

liżu

Ziem

i uw

ażam

y za

jedn

orod

ne.

•ob

licza

ć w

arto

ść n

atęż

enia

po

la g

raw

itacy

jneg

o,

•sp

orzą

dzić

wyk

res

zale

żnoś

ci

g(r)

dla

r ≥

R.

•w

ypro

wad

zić

wzó

r na

war

tość

na

tęże

nia

pola

gra

wita

cyjn

ego

wew

nątr

z je

dnor

odne

j kul

i o

dane

j gęs

tośc

i•

spor

ządz

ić w

ykre

s za

leżn

ości

g(

r) d

la r

< R,

•ro

zwią

zyw

ać p

robl

emy,

st

osuj

ąc il

ości

owy

opis

pol

a gr

awita

cyjn

ego,

•pr

zygo

tow

ać w

ypow

iedź

na

tem

at „n

atęż

enie

po

la g

raw

itacy

jneg

o a

przy

spie

szen

ie g

raw

itacy

jne”

.

6Pr

aca

w p

olu

graw

itacy

jnym

•w

ykaz

ać, ż

e je

dnor

odne

po

le g

raw

itacy

jne

jest

pol

em

zach

owaw

czym

.

•po

dać

i obj

aśni

ć w

yraż

enie

na

pra

cę s

iły g

raw

itacj

i w

cen

tral

nym

pol

u gr

awita

cyjn

ym•

obja

śnić

wzó

r na

prac

ę si

ły p

ola

graw

itacy

jneg

o.

•pr

zepr

owad

zić

rozu

mow

anie

w

ykaz

ując

e, ż

e do

wol

ne

(sta

tycz

ne) p

ole

graw

itacy

jne

jest

pol

em z

acho

waw

czym

.

31


Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:7

Ener

gia

pote

ncja

lna

ciał

a w

pol

u gr

awita

cyjn

ym•

odpo

wie

dzie

ć na

pyt

ania

: O

d cz

ego

zale

ży g

raw

itacy

jna

ener

gia

pote

ncja

lna

ciał

a w

pol

u ce

ntra

lnym

?Ja

k zm

ieni

a si

ę gr

awita

cyjn

a en

ergi

a po

tenc

jaln

a ci

ała

podc

zas

zwię

ksza

nia

jego

od

legł

ości

od

Ziem

i?

•za

pisa

ć w

zór n

a zm

ianę

gr

awita

cyjn

ej e

nerg

ii po

tenc

jaln

ej c

iała

prz

y zm

iani

e je

go p

ołoż

enia

w c

entr

alny

m

polu

gra

wita

cyjn

ym,

•po

praw

nie

wyp

owie

dzie

ć de

finic

ję g

raw

itacy

jnej

ene

rgii

pote

ncja

lnej

.

•w

ykaz

ać, ż

e zm

iana

ene

rgii

pote

ncja

lnej

gra

wita

cyjn

ej je

st

rów

na p

racy

wyk

onan

ej p

rzez

si

łę g

raw

itacy

jną

wzi

ętej

ze

znak

iem

„min

us”,

•po

praw

nie

spor

ządz

ić

i zin

terp

reto

wać

wyk

res

zale

żnoś

ci E

p(r)

,•

wyj

aśni

ć, d

lacz

ego

w p

olac

h ni

ezac

how

awcz

ych

nie

oper

ujem

y po

jęci

em e

nerg

ii po

tenc

jaln

ej.

8D

ruga

prę

dkoś

ć ko

smic

zna

•ob

jaśn

ić w

zór w

zór n

a w

arto

ść

drug

iej p

rędk

ości

kos

mic

znej

,•

oblic

zyć

war

tość

dru

giej

pr

ędko

ści k

osm

iczn

ej d

la

Ziem

i.

•w

ypro

wad

zić

wzó

r na

war

tość

dr

ugie

j prę

dkoś

ci k

osm

iczn

ej,

•op

isać

ruch

cia

ła w

pol

u gr

awita

cyjn

ym w

zal

eżno

ści o

d w

arto

ści n

adan

ej m

u pr

ędko

ści.

•pr

zygo

tow

ać p

reze

ntac

ję n

a te

mat

ruch

u sa

telit

ów w

pol

u gr

awita

cyjn

ym w

zal

eżno

ści o

d w

arto

ści n

adan

ej im

prę

dkoś

ci.

9St

any

prze

ciąż

enia

. Sta

ny

niew

ażko

ści i

nie

doci

ążen

ia•

poda

ć pr

zykł

ady

wys

tępo

wan

ia

stan

u pr

zeci

ążen

ia,

nied

ocią

żeni

a i n

iew

ażko

ści.

•zd

efini

ować

sta

n pr

zeci

ążen

ia,

nied

ocią

żeni

a i n

iew

ażko

ści,

•op

isać

(w u

kład

zie

iner

cjal

nym

i ni

eine

rcja

lnym

) zj

awis

ka w

ystę

pują

ce

w ra

kiec

ie s

tart

ując

ej

z Zi

emi i

por

usza

jące

j się

z

przy

spie

szen

iem

zw

róco

nym

pi

onow

o w

gór

ę.

•w

yjaś

nić,

dla

czeg

o st

an n

iew

ażko

ści m

oże

wys

tępo

wać

tylk

o w

ukł

adac

h ni

eine

rcja

lnyc

h,•

wyj

aśni

ć, n

a cz

ym p

oleg

a za

sada

rów

now

ażnś

ci,

•pr

zygo

tow

ać p

reze

ntac

ję

na te

mat

wpł

ywu

stan

ów

prze

ciąż

enia

, nie

doci

ążen

ia

i nie

waż

kośc

i na

orga

nizm

cz

łow

ieka

.

32


6. R

uch

post

ępow

y i o

brot

owy

brył

y sz

tyw

nej

Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:1

Ilocz

yn w

ekto

row

y dw

óch

wek

toró

w•

poda

ć pr

zykł

ad w

ielk

ości

fiz

yczn

ej, k

tóra

jest

iloc

zyne

m

wek

toro

wym

dw

óch

wek

toró

w.

•za

pisa

ć ilo

czyn

wek

toro

wy

dwóc

h w

ekto

rów

,•

poda

ć je

go c

echy

(war

tość

•

kier

unek

, zw

rot)

.

•w

yjaś

nić,

co

to z

nacz

y, ż

e ilo

czyn

wek

toro

wy

jest

an

typr

zem

ienn

y.

2Ru

ch o

brot

owy

brył

y sz

tyw

nej

•w

ymie

nić

wie

lkoś

ci o

pisu

jące

ru

ch o

brot

owy,

•po

sług

iwać

się

poj

ęcia

mi:

szyb

kość

kąt

owa

śred

nia

i chw

ilow

a, p

rędk

ość

kąto

wa

śred

nia

i chw

ilow

a,

przy

spie

szen

ie k

ątow

e śr

edni

e i c

hwilo

we,

•st

osow

ać re

gułę

śru

by

praw

oskr

ętne

j do

wyz

nacz

enia

zw

rotu

prę

dkoś

ci k

ątow

ej.

•zd

efini

ować

: szy

bkoś

ć ką

tow

ą śr

edni

ą i c

hwilo

wą,

prę

dkoś

ć ką

tow

ą śr

edni

ą i c

hwilo

wą,

pr

zysp

iesz

enie

kąt

owe

śred

nie

i chw

ilow

e,•

opis

ać m

atem

atyc

znie

ruch

ob

roto

wy:

jedn

osta

jny,

je

dnos

tajn

ie p

rzys

pies

zony

, je

dnos

tajn

ie o

późn

iony

,•

zapi

sać

i obj

aśni

ć zw

iąze

k m

iędz

y w

arto

ścia

mi s

kład

owej

st

yczn

ej p

rzys

pies

zeni

a lin

iow

ego

i prz

yspi

esze

nia

kąto

weg

o.

•w

ypro

wad

zić

zwią

zek

mię

dzy

war

tośc

iam

i skł

adow

ej s

tycz

nej

przy

spie

szen

ia li

niow

ego

i prz

yspi

esze

nia

kąto

weg

o.

3 E

nerg

ia k

inet

yczn

a br

yły

szty

wne

j•

zapi

sać

i obj

aśni

ć w

zór n

a en

ergi

ę ki

nety

czną

bry

ły

w ru

chu

obro

tow

ym•

posł

ugiw

ać s

ię p

ojęc

iem

m

omen

tu b

ezw

ładn

ości

.

•po

dać

defin

icję

mom

entu

be

zwła

dnoś

ci b

ryły

,•

oblic

zać

mom

enty

be

zwła

dnoś

ci b

rył w

zglę

dem

ic

h os

i sym

etrii

, •

oblic

zać

ener

gię

kine

tycz

ną

brył

y ob

raca

jące

j się

wok

ół o

si

sym

etrii

.

•w

ypro

wad

zić

wzó

r na

ener

gię

kine

tycz

ną b

ryły

w ru

chu

obro

tow

ym,

•st

osow

ać tw

ierd

zeni

e St

eine

ra,

•w

yjaś

nić,

dla

czeg

o en

ergi

e ki

nety

czne

bry

ły o

brac

ając

ej s

ię

z ta

ką s

amą

szyb

kośc

ią k

ątow

ą w

okół

różn

ych

osi o

brot

u (r

ówno

legł

ych

do o

si s

ymet

ri br

yły)

są

różn

e.

33


Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:4

Przy

czyn

y zm

ian

ruch

u ob

roto

weg

o . M

omen

t siły

•po

dać

war

unek

zm

iany

sta

nu

ruch

u ob

roto

weg

o br

yły

szty

wne

j,•

posł

ugiw

ać s

ię p

ojęc

iem

m

omen

tu s

iły,

•po

dać

treś

ć za

sad

dyna

mik

i ru

chu

obro

tow

ego.

•zd

efini

ować

mom

ent s

iły,

•ob

licza

ć w

arto

ści m

omen

tów

si

ł dzi

ałaj

ącyc

h na

bry

łę

szty

wną

, zna

jdow

ać ic

h ki

erun

ek i

zwro

t,•

znaj

dow

ać w

ypad

kow

y m

omen

t sił

dzia

łają

cych

na

brył

ę.

•ro

zwią

zyw

ać z

adan

ia, s

tosu

jąc

zasa

dy d

ynam

iki r

uchu

ob

roto

weg

o.

5M

omen

t pęd

u br

yły

szty

wne

j•

posł

ugiw

ać s

ię p

ojęc

iem

m

omen

tu p

ędu,

•po

dać

treś

ć za

sady

zac

how

ania

m

omen

tu p

ędu.

•zd

efini

ować

mom

ent p

ędu,

•ob

licza

ć w

arto

ść m

omen

tu

pędu

bry

ły o

brac

ając

ej s

ię

wok

ół o

si s

ymet

rii,

•za

pisa

ć i o

bjaś

nić

ogól

ną

post

ać d

rugi

ej z

asad

y dy

nam

iki

ruch

u ob

roto

weg

o.

•ro

zwią

zyw

ać z

adan

ia, s

tosu

jąc

zasa

dę z

acho

wan

ia m

omen

tu

pędu

.

6A

nalo

gie

wys

tępu

jące

w

opi

sie

ruch

u po

stęp

oweg

o ob

roto

weg

o

•pr

zeds

taw

ić a

nalo

gie

wys

tępu

jące

w d

ynam

iczn

ym

opis

ie ru

chu

post

ępow

ego

i obr

otow

ego.

34


Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:7

Złoż

enie

ruch

u po

stęp

oweg

o i o

brot

oweg

o –

tocz

enie

•op

isać

tocz

enie

bez

po

śliz

gu, j

ako

złoż

enie

ruch

u po

stęp

oweg

o br

yły

i jej

ruch

u ob

roto

weg

o w

okół

śro

dka

mas

y,•

opis

ać to

czen

ie ja

ko ru

ch

obro

tow

y w

okół

chw

ilow

ej o

si

obro

tu,

•zn

ajdo

wać

prę

dkoś

ć pu

nktó

w

tocz

ącej

się

bry

ły ja

ko

wyp

adko

wą

pręd

kośc

i jej

ruch

u po

stęp

oweg

o i o

brot

oweg

o w

okół

śro

dka

mas

y,•

oblic

zać

ener

gię

kine

tycz

ną

tocz

ącej

się

bry

ły,

•za

pisa

ć ró

wna

nia

ruch

u po

stęp

oweg

o i o

brot

oweg

o to

cząc

ej s

ię b

ryły

szt

ywne

j.

35


Ane

ks 1

i A

neks

2. N

iepe

wno

ści p

omia

row

e. D

ośw

iadc

zeni

a

Lp .

Tem

at le

kcji

Treś

ci p

odst

awow

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci ro

zsze

rzon

eU

czeń

pot

rafi:

Treś

ci d

opeł

niaj

ące

Ucz

eń p

otra

fi:A

neks

11–

5

Ane

ks 2

1–6

Wia

dom

ości

wst

ępne

Nie

pew

nośc

i pom

iaró

w

bezp

ośre

dnic

h (p

rost

ych)

Nie

pew

nośc

i pom

iaró

w

pośr

edni

ch (z

łożo

nych

)

Gra

ficzn

e pr

zeds

taw

iani

e w

ynik

ów p

omia

rów

wra

z z

ich

niep

ewno

ścia

mi

Dop

asow

anie

pro

stej

do

wyn

ików

pom

iaró

w

Opi

suje

my

rozk

ład

norm

alny

Wyz

nacz

amy

war

tość

pr

zysp

iesz

enia

w

ruch

u je

dnos

tajn

ie

przy

spie

szon

ym

Bada

my

ruch

po

okrę

gu

Wyz

nacz

amy

wsp

ółcz

ynni

k ta

rcia

kin

etyc

zneg

o za

po

moc

ą ró

wni

poc

hyłe

j

Spra

wdz

amy

drug

ą za

sadę

dyn

amik

i dla

ruch

u ob

roto

weg

o

Wyz

nacz

amy

war

tość

pr

zysp

iesz

enia

zie

msk

iego

•w

ymie

nić

przy

kład

y po

mia

rów

be

zpoś

redn

ich

(pro

styc

h),

•w

ymie

nić

przy

kład

y po

Program nauczania wraz z planem wynikowym - Fizyka · 2018. 1. 15. · kresie przedmiotu fizyka w...

Documents

Transcript of Program nauczania wraz z planem wynikowym - Fizyka · 2018. 1. 15. · kresie przedmiotu fizyka w...