PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU · J.1. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 15...

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU

TECHNIK PSZCZELARZ, 314206

O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn. 30.06.2012

Warszawa 2012


Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

2

SPIS TREŚCI

1. TYP PROGRAMU: MODUŁOWY ..................................................................................................................................................................... 3

2. RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY .................................................................................................................................................................... 3

3. AUTORZY, RECENZENCI I KONSULTANCI PROGRAMU NAUCZANIA: ................................................................................................................ 3

4. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ..................................................................................................................................... 3

5. CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ................................................................................................................................................ 4

6. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM ................................................................................................................................................. 5

7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIKA PSZCZELARZA Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO ........ 5

8. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK PSZCZELARZ ......................................................................................................................................... 6

9. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK PSZCZELARZ ................................................................................................ 7

10. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK PSZCZELARZ ........................................................................................................ 7

11. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK PSZCZELARZ ................................................................................................................................ 8

12. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH MODUŁÓW ..................................................................................................................... 11

ZAŁĄCZNIKI ....................................................................................................................................................................................................... 69



3

TYP SZKOŁY: TECHNIKUM

1. TYP PROGRAMU: MODUŁOWY

2. RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY

3. AUTORZY, RECENZENCI I KONSULTANCI PROGRAMU NAUCZANIA:

Autorzy: mgr inż. Mirosław Worobik, mgr inż. Bożena Stępień Recenzenci: … Konsultanci: mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka

4. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO

Program nauczania dla zawodu TECHNIK PSZCZELARZ opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi:

Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r.

Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r.

Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r.

Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz

dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r.

Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz

przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami.

Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,

szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r.

Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002

r. z późn. zmianami.



4

Ustawą Prawo o ruchu drogowym.

Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie szkolenie, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez kierujących

pojazdami, instruktorów i egzaminatorów.

5. CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO

Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.



5

6. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM

W programie nauczania dla zawodu technik pszczelarz uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: geografia i język obcy nowożytny których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający.

7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIKA PSZCZELARZA Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

Program nauczania dla zawodu technika pszczelarza uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów,

rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;

2) umiejętność wykorzystania wiedzy biologicznej i chemicznej w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na

rozumowaniu biologiczno chemicznym;

3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania

wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa;

4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych;

5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi;

6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;

7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;

8) umiejętność pracy zespołowej.

W programie nauczania dla zawodu technika pszczelarza uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia



6

w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: biologia, chemia, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa.

8. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK PSZCZELARZ

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie pszczelarz może podejmować pracę w firmach specjalizujących się w produkcji i przetwarzaniu

miodu oraz innych produktów pszczelich. Absolwent może prowadzić działalność gospodarczą (pasiekę lub indywidualne gospodarstwo

rolne). Do typowych zadań zawodowych należą: chów i hodowla pszczół, produkcja miodu i innych produktów pszczelich, marketing

i sprzedaż produktów i usług.

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć: określać przyrodnicze i gospodarcze znaczenie chowu i hodowli pszczół,

oceniać warunki przyrodnicze, ekonomiczne i społeczne produkcji rolniczej, ze szczególnym uwzględnieniem pszczelarstwa, dobierać

kierunki produkcji pszczelarskiej oraz organizować i prowadzić pasiekę, stosując odpowiednie technologie w zależności od bazy

pożytkowej, prowadzonej gospodarki pasiecznej, wielkości produkcji i potrzeb konsumentów, wyposażać pasiekę oraz obsługiwać

podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w produkcji pszczelarskiej, pozyskiwać, konserwować i przechowywać produkty pszczele,

przygotowywać produkty pszczele do sprzedaży, zgodnie z obowiązującymi normami oraz prowadzić ich sprzedaż, planować,

organizować i wykonywać zabiegi składające się wychów matek pszczelich i tworzenie odkładów, rozpoznawać, zapobiegać i zwalczać

stany anormalne w rodzinie pszczelej, choroby pszczół i szkodniki produktów pszczelich, planować, organizować i wykonywać zabiegi

składające się na technologię produkcji roślinnej, planować, organizować i wykonywać zabiegi składające się na technologię produkcji

zwierzęcej, stosować rachunek ekonomiczny w działalności gospodarczej, prowadzić uproszczoną rachunkowość, komunikować się

z uczestnikami procesu pracy, stosować przepisy kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy, stosować

przepisy prawa w zakresie wykonywanych zadań zawodowych, przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej, ochrony środowiska i bezpieczeństwa żywności, udzielać pomocy przedlekarskiej ofiarom wypadków przy pracy,

korzystać z literatury zawodowej oraz z doradztwa rolniczego, prowadzić i obsługiwać ciągnik rolniczy w zakresie niezbędnym do

uzyskania prawa jazdy kategorii T, współpracować z organizacjami zajmującymi się pszczelarstwem, uczestniczyć w prawidłowym

wykorzystaniu środków pomocowych dla pszczelarstwa, prowadzić działalność gospodarczą.



7

9. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK PSZCZELARZ

Pszczelarstwo należy do tej rozwijającej się gałęzi rolniczej w naszym kraju. Technicy pszczelarze należą do grupy poszukiwanych specjalistów. Rynek pracy oczekuje na profesjonalnych pszczelarzy, których zaangażowanie przyczyni się do podniesienia rentowności gospodarstw pasiecznych. Osoby przedsiębiorcze mogą tworzyć własne rodzinne gospodarstwa pasieczne i rolnicze.

10. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK PSZCZELARZ

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie sprzedawca powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) prowadzenie produkcji pszczelarskiej;

2) organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej.

Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik pszczelarz:

efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ),

efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo – leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do

kształcenia w zawodzie PKZ(R.c) i PKZ(R.d),

efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie R.4. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej,

efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie R.17. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej

i pszczelarskiej.



8

11. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK PSZCZELARZ

Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie

zawodowe wynosi 1500 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 1380 godzin, a na

kształcenie zawodowe praktyczne 120 godzin.

W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik pszczelarz minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została

określona dla efektów kształcenia i wynosi:

na kształcenie w ramach kwalifikacji R.4. przeznaczono – minimum 700 godzin.

- na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia

przeznaczono – minimum 200 godzin.

Tabela 3. Plan nauczania dla programu o strukturze modułowej.

Lp. Kod i nazwa modułu

Klasa Liczba godzin w cyklu kształcenia

I II III IV tygodniowo łącznie

Kształcenie zawodowe modułowe

1 M.1. Prowadzenie produkcji rolniczej 12 3 15 450

2 M.2. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej 2 9 8 19 570

3 M.3. Prowadzenie działalności gospodarczej 5 5 150

4 M.4. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej

7 7 210

5 M.5. Praktyka zawodowa 2 2 4 120

Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe 14 14 15 7 50 1500



9

Praktyki zawodowe w II klasie 2 tygodnie w III klasie 2 tygodnie

*zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację R.4. odbywa się pod koniec klasy trzeciej Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację R.17. odbywa się pod koniec klasy czwartej

Wykaz działów programowych dla zawodu technik pszczelarz

Nazwa modułu Nazwa jednostki modułowej Liczba godzin przewidziana na jednostkę

M.1. Prowadzenie produkcji rolniczej

J.1. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 15

J.2. Obsługiwanie środków technicznych w rolnictwie 160

J.3. Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego 30

J.4. Prowadzenie produkcji roślinnej 120

J.5.Prowadzenie produkcji zwierzęcej 120

M.2. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej

J.1 Prowadzenie chowu i hodowli pszczół 210

J.2.Prowadzenie gospodarki pasiecznej 310

J.3. Wykorzystanie zasobów bazy pożytkowej 50

M.3. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej

J.1. Korzystanie z języka obcego w rolnictwie 30

J.2. Prowadzenie działalności rolniczej 70

J.3. Prowadzenie sprzedaży produktów rolniczych 50

M.4. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej

J.1. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej 70

J.2. Organizowanie i nadzorowanie produkcji pszczelarskiej 140

M.5. Praktyki zawodowe 120



10

Mapa dydaktyczna



11

12. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH MODUŁÓW

W programie nauczania dla zawodu technika pszczelarza zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko Lista modułów z liczbą godzin M.1. Prowadzenie produkcji rolniczej 450 godzin

M.2. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej 570 godzin

M.3. Prowadzenie działalności gospodarczej 150 godzin

M.4. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej 210 godzin

M.5. Praktyka zawodowa 120 godzin



12


J.1. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy J.2. Obsługiwanie środków technicznych w rolnictwie J.3. Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego J.4. Prowadzenie produkcji roślinnej J.5. Prowadzenie produkcji zwierzęcej

J.1. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

Uszczegółowione efekty kształcenia

Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P

lub

PP

)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a

Materiał kształcenia

BHP(1)1. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej w gospodarstwie pasiecznym

P B Bezpieczeństwo i higiena pracy w rolnictwie.

Prawna ochrona pracy.

Wymagania higieniczno-sanitarne i bezpieczeństwa pracy oraz bezpieczeństwa przeciwpożarowego w pszczelarstwie.

Wentylacja i klimatyzacja pomieszczeń pracy.

Czynniki szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne występujące w procesach pracy.

Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Zabezpieczenie urządzeń napędowych.

Bezpieczeństwo pracy podczas obsługiwania urządzeń elektrycznych.

Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej.

Bezpieczeństwo pracy podczas obsługiwania urządzeń pod ciśnieniem.

Zasady ochrony przeciwpożarowej.

Zasady eksploatacji maszyn i urządzeń do prac

BHP(1)2. rozróżnić środki gaśniczej P A

BHP(1)3. wyjaśnić pojęcie ergonomii P A

BHP(4)1. dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych przy prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego

P C

BHP(4)2. scharakteryzować sposoby przeciwdziałania zagrożeniom przy prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego

P C

BHP(4)3. określić typowe choroby zawodowe występujące przy prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego

P C

BHP(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy przy prowadzeniu pasieki

P C

BHP(5)2. określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy przy prowadzeniu pasieki

P C

BHP(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy prowadzeniu pasieki

P C



13

BHP(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka

P C stolarskich, pasiecznych i ogrodniczych.

Zasady bezpieczeństwa podczas transportu oraz

magazynowania materiałów i wyrobów pasiecznych. BHP(6)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu pracy

P C

BHP(7)1.zorganizować stanowisko pracy pszczelarza zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w pracowni produkcji pasiecznej

P C

BHP(7)2. zastosować zasady organizacji stanowiska pracy w pracowni produkcji pasiecznej

P B

BHP(8)1. zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej P B

BHP(8)2. dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań zawodowych w pracowni produkcji pasiecznej

P B

BHP(8)3. dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych w pracowni produkcji pasiecznej

P B

BHP(8)4. zidentyfikować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania,

P C

BHP(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza

P C

BHP(9)2. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza

P C

BHP(9)3. przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza

P C

BHP(10)1. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu zadań zawodowych

P A

BHP(10)2. zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych pszczelarza

P C

BHP(10)3. zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia P C

BHP(10)4. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia P C

Planowane zadania (ćwiczenia) 1. Dobieranie środków ochrony osobistej do rodzaju pracy. Zadaniem uczniów jest wykonanie zadania zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej karty pracy dobierz środki ochrony osobistej do zaproponowanego zakresu prac na pasieczysku. Prace wykonują indywidualnie



14

2. Udzielanie pierwszej pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym, zgodnie z obowiązującymi zasadami. Zadaniem uczniów jest wykonanie zadania zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej karty pracy uczniowie przedstawiają, w formie schematu, kolejne czynności udzielania pierwszej pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym, zgodnie z obowiązującymi zasadami.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne. metody. formy organizacyjne Treść zajęć praktycznych obejmuje zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania prac rolniczych, pasiecznych, kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz bezpieczeństwa na stanowisku pracy. Podczas realizacji programu należy zwrócić uwagę na obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, znaczenie ochrony zdrowia w pracy zawodowej, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska oraz nieprawidłowości, które mogą wystąpić w procesie pracy. Środki dydaktyczne: plansze i foliogramy dotyczące zagrożeń na stanowiskach pracy, ilustracje i fotografie przedstawiające zagrożenia na stanowiskach pracy, film dydaktyczny na temat procedury postępowania w razie wypadków przy pracy, udzielania pierwszej pomocy w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia, ochrony środowiska na stanowiskach pracy, zagrożenia pożarowego, zachowania pracowników w przypadku powstania pożaru i w sytuacjach awarii technologicznych, kodeks pracy ,polskie normy i akty prawne dotyczące wymagań ergonomii, środki medyczne do nauki udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia, typowy sprzęt gaśniczy, gaśnice, odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej, regulaminy i instrukcje dotyczące obsługi urządzeń stwarzających zagrożenia. Zalecane metody dydaktyczne Zaleca się, aby podczas realizacji programu nauczania stosować aktywizujące metody nauczania, w szczególności metodę inscenizacji, przypadków, dyskusję dydaktyczną tekstu przewodniego oraz ćwiczenia praktyczne i gry symulacyjne z zastosowaniem środków ochrony osobistej i sprzętu gaśniczego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, podzielonych na zespoły 2–3-osobowe. Podczas wykonywania ćwiczeń, uczeń powinien opanować umiejętności rozpoznawania i stosowania sprzętu oraz środków gaśniczych, wykonywania określonych czynności związanych z udzielaniem pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia życia. Konieczne jest uświadomienie uczniom, że ochrona człowieka w środowisku pracy jest zagadnieniem nadrzędnym.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie określonych kryteriów oceniania. Do sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów można zastosować: sprawdziany ustne i pisemne, obserwację czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń oraz testy osiągnięć szkolnych. Umiejętności praktyczne uczniów należy oceniać podczas obserwacji wykonywanych ćwiczeń oraz poprzez stosowanie testów sprawdzających z zadaniami praktycznymi. W ocenie osiągnięć ucznia po zakończeniu realizacji programu zajęć należy uwzględnić wyniki testu pisemnego, testu praktycznego oraz poziom wykonania ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.



15

J.2. Obsługiwanie środków technicznych w rolnictwie



Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P

lub

PP

)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a


PKZ (R.d)(1)1.dobrać i wyregulować maszyny i narzędzia do upraw rolniczych P C – Podstawy techniki. – Mechanizacja produkcji pszczelarskiej. – Mechanizacja produkcji rolniczej. – Przepisy ruchu drogowego. – Zabiegi uprawowe. – Melioracje. – Ochrona roślin.

PKZ (R.d)(1)2.określić budowę maszyn i narzędzi do upraw rolniczych P B

PKZ (R.d)(1)3.określić podstawowe zasady obsługi maszyn i urządzeń w pomieszczeniach gospodarskich

P B

PKZ (R.d)(1)4.objaśnić i obsługiwać urządzenia techniczne stosowane w produkcji pasiecznej

P C

PKZ (R.d)(1)5.scharakteryzować sprzęt transportowy stosowany w pasiece P C

PKZ(R.d)(2)1.rozróżnić podstawowe części maszyn. urządzeń P B

PKZ(R.d)(2)2.scharakteryzować układy mechaniczne maszyn P C

PKZ(R.d)(2)3.określić zasady obsługi technicznej pomp. sprężarek i układów hydraulicznych

P C

PKZ (R.d)(3)1.rozróżnić podstawowe materiały stosowane w technice rolniczej P A

PKZ (R.d)(3)2. określić właściwości i zastosowanie materiałów P C

PKZ(R.d)(3)3.rozróżnić rodzaje korozji P A

PKZ(R.d)(3)4.stosować różne metody ochrony metali przed korozją P C

PKZ(R.d)(10)1. rozróżnić programy komputerowe stosowane w prowadzeniu produkcji rolniczej;

P B

PKZ(R.d)(10)2. określić funkcje programów komputerowych stosowanych w produkcji rolniczej

P C

PKZ(R.d)(10)3. obsługiwać programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych;

P D



16

R.4.1(4)1. uzasadniać potrzebę wykonywania zabiegów melioracyjnych P C

R.4.1(4)2. charakteryzować sposoby regulacji stosunków wodnych na gruntach ornych i użytkach zielonych

P C

R.4.1(9)1 charakteryzować rodzaje i celowość wykonywania zabiegów uprawowych (orka, zabiegi doprawiające rolę: włókowanie, bronowanie, kultywatorowanie, głęboszowanie, wałowanie, zabiegi wykonywane narzędziami aktywnymi)

P C

R.4.1(9)2. określić wpływ zabiegów uprawowych na życie biologiczne gleby P B

R.4.1(9)3. dobrać zabiegi uprawowe do wybranych roślin P C

R.4.1(12)1. dobierać narzędzia uprawowe w zależności od rodzaju gleby i technologii uprawy danej rośliny

P B

R.4.1(12)2. określać zasady agregatowania narzędzi uprawowych z ciągnikiem i zasady obsługi technicznej oraz konserwacji i przechowywania

P C

R.4.1(12)3. wyjaśniać zasadę bezpiecznej obsługi maszyn P B

R.4.1(13)1. uruchamia i reguluje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej

P C

R.4.1(13)2. agregatuje narzędzia z ciągnikiem i ustala zasady obsługi technicznej PP C

R.4.1(13)3. wyjaśniać zasadę bezpiecznej obsługi maszyn P B

R.4.2(8)1. charakteryzować narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w produkcji zwierzęcej

P B

R.4.2(8)2. dobierać narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami

P B

R.4.2(8)3.stosować narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami

P C

R.4.2(9)1. ocenić przydatność narzędzi, urządzeń i maszyny w pracy ze zwierzętami

P C

R.4.2(9)2. obsługiwać narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami

P C

R.4.2(9)3. konserwować narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami

P C

Planowane zadania (ćwiczenia) 1. Zaplanować, przygotować sprzęt do przeprowadzenia wybranych zabiegów agrotechnicznych zgodnie z przepisami bhp.



17

Nauczyciel dzieli grupę na zespoły 2-3 osobowe przydziela zadania. Lider zespołu przypomina zasady bhp i ppoż w postępowaniu ze sprzętem rolniczym. Uczniowie wykonują przydzielone zadanie. Zapisują w karcie oceny pracy. W trakcie ćwiczeń należy zwrócić uwagę na właściwy dobór sprzętu rolniczego, umiejętność posługiwania się nim oraz dokładność wykonywania zabiegów agrotechnicznych. Po wykonaniu każdego ćwiczenia uczniowie powinni samodzielnie sprawdzić i ocenić prawidłowość wykonania zabiegów agrotechnicznych oraz zapisów w kartach pracy. 2. Zaplanować, przygotować sprzęt do konserwacji uli zgodnie z zasadami bhp. Nauczyciel dzieli grupę na zespoły 2-3 osobowe przydziela zadania. Lider zespołu przypomina zasady bhp i ppoż w postępowaniu ze sprzętem pasiecznym. Uczniowie wykonują przydzielone zadanie. Zapisują w karcie oceny pracy. W trakcie ćwiczeń należy zwrócić uwagę na właściwy dobór sprzętu pasiecznego, umiejętność posługiwania się nim oraz dokładność wykonywania prac pasiecznych. Po wykonaniu każdego ćwiczenia uczniowie powinni samodzielnie sprawdzić i ocenić prawidłowość wykonania prac pasiecznych oraz zapisów w kartach pracy.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne. metody. formy organizacyjne Program zajęć praktycznych obejmuje treści dotyczące zagadnień związanych z posługiwaniem się sprzętem do produkcji rolniczej i pasiecznej. Poznanie układów, maszyn i urządzeń rolniczych, pasiecznych. Istotne jest opanowanie przez ucznia umiejętności operowania podstawowymi pojęciami z zakresu techniki rolniczej. Zaleca się, aby w trakcie realizacji programu nauczania rozszerzać w miarę potrzeb te zagadnienia, które dotyczą bezpośrednio zawodu pszczelarza. Dla ułatwienia zrozumienia realizowanych treści, wskazane jest prezentowanie filmów dydaktycznych oraz organizowanie wycieczek do wielkotowarowych gospodarstw pasiecznych, których celem będzie poznanie maszyn i urządzeń w pszczelarstwie, stosowanie ich zgodnie z przepisami ruch drogowego i bhp. Środki dydaktyczne; film dydaktyczny: rodzaje orek, agregatownie maszyn w uprawie polowej, urządzenia melioracyjne, wpływ melioracji na środowisko naturalne, opryskiwacz belkowy ,rozsiewacz nawozów, agregat uprawowy. Zalecane metody dydaktyczne W procesie dydaktycznym zaleca się stosować następujące metody: wykład informacyjny. dyskusja dydaktyczna. pokaz z instruktażem, metoda projektów. tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych. Szczególnie wskazana jest metoda projektów. do planowania własnych rozwiązań w zakresie organizacji wybranej produkcji zwierzęcej. Zajęcia dydaktyczne należy prowadzić w pracowni wyposażonej w sprzęt zootechniczny. literaturę zawodową i normy. Pracownia powinna być również wyposażona w stanowiska komputerowe z edytorami tekstu i arkuszami kalkulacyjnymi. Formy organizacyjne Każdy uczeń powinien mieć możliwość samodzielnego posługiwania się sprzętem rolniczym, stosowanym przy wykonywaniu zabiegów agrotechnicznych i pasiecznych. Ćwiczenia w terenie należy prowadzić w grupach do 15 osób, podzielonych na zespoły 2–3-osobowe. Zgodnie z zasadą stopniowania trudności, kolejne zadania powinny być coraz trudniejsze.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji zajęć na podstawie ustalonych kryteriów oceniania. Do sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się stosować: obserwację czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Sprawdzanie umiejętności praktycznych może odbywać się poprzez obserwację czynności ucznia, podczas wykonywanych ćwiczeń. W procesie oceniania należy zwrócić uwagę na: celowość zabiegów uprawowych i doprawiających rolę, przygotowanie i posługiwanie się sprzętem rolniczym, pszczelarskim, wykonywanie zabiegów melioracyjnych, przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas prowadzonych działań. Kontrolę poprawności wykonania ćwiczeń należy prowadzić w trakcie i po ich wykonaniu. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki sprawdzianów, poziom wykonania ćwiczeń, sposób opracowania wyników pomiarów oraz wykonanie i prezentację projektów.

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.



18

J.3. Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego



Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P

lub

PP

)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a


PKZ(R.c)(1)1. ustalić zakres czynności kontrolno-obsługowych pojazdu; P B Ogólne zasady ruchu drogowego.

Szczególna ostrożność.

Zasada ograniczonego zaufania.

Rodzaje dróg.

Dopuszczalne prędkości.

Włączanie się do ruchu.

Przecinanie się kierunku ruch pojazdów.

Przejazd przez skrzyżowania.

Pierwszeństwo przejazdu.

Skrzyżowania o ruch okrężnym.

Pionowe i poziome znaki drogowe.

Sygnały świetlne i nadawane przez osoby kierujące ruchem.

Przejazdy przez torowiska.

Pojazdy uprzywilejowane

Podstawowe pojęcia dotyczące ruchu drogowego.

Wpływ alkoholu lub innych środków na działania kierującego.

Przyczyny wypadków drogowych.

Wpływ stanu technicznego na bezpieczeństwo w ruchu drogowym.

Sprawdzenie stanu technicznego pojazdu.

Oświetlenie pojazdu.

Wyposażenie obowiązkowe pojazdu.

Procedury postępowania podczas wypadku.

PKZ(R.c)(1)2. zinterpretować wskazania przyrządów kontrolno-pomiarowych; P B

PKZ(R.c)(1)3. wyjaśnić wpływ stanu technicznego pojazdu na bezpieczeństwo w ruchu drogowym;

P B

PKZ(R.c)(2)1. wyjaśnić przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego podczas jazdy po drogach;

P C

PKZ(R.c)(2)2. zinterpretować przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego podczas przejazdu przez skrzyżowania;

P B

PKZ(R.c)(2)3. zinterpretować przepisy prawa dotyczące pierwszeństwa przejazdu; P B

PKZ(R.c)(2)4. określić przepisy prawa o ruchu drogowym dotyczące włączania się do ruchu;

P B

PKZ(R.c)(2)5. określić dopuszczalne prędkości pojazdów na poszczególnych rodzajach dróg;

P B

PKZ(R.c)(2)6. zinterpretować znaczenie znaków drogowych; P C

PKZ(R.c)(3)1. określić zasady kierowania pojazdami w ruchu drogowym; P B

PKZ(R.c)(3)2. zinterpretować znaczenie nadawanych sygnałów drogowych; P B

PKZ(R.c)(3)3. wyjaśnić konsekwencje zachowań innych uczestników ruchu drogowego;

P B

PKZ(R.c)(4)1. wyjaśnić zasady wykonywania czynności obsługi codziennej pojazdu; P C

PKZ(R.c)(4)2. wyjaśnić przepisy prawne dotyczące obowiązku rejestracji pojazdu i obowiązkowych badań technicznych;

P B

PKZ(R.c)(4)3. wyjaśnić zasady organizacji miejsca pracy kierowcy zgodnie z P B



19

zasadami ergonomii; Procedury postępowania podczas kolizji drogowej.

Udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.

Elementy kontrolno-pomiarowe pojazdu.

Zakres czynności kontrolno-obsługowych.

PKZ(R.c)(4)4. wyjaśnić zasady prowadzenia pojazdów w różnych warunkach drogowych;

P C

PKZ(R.c)(4)5. wyjaśnić zasady przeprowadzania egzaminu wewnętrznego; P C

PKZ(R.c)(4)6. wyjaśnić zasady przeprowadzania egzaminu państwowego w różnych warunkach drogowych;

P C

PKZ(R.c)(4)7. wyjaśnić procedury wydawania i cofania uprawnień do kierowania pojazdami.

P B

BHP (10)1. scharakteryzować przyczyny wypadków drogowych; P B

BHP (10)4. scharakteryzować skutki prowadzenia pojazdu po spożyciu alkoholu lub innego środka odurzającego;

P B

Planowane zadania 1. Analizowanie przyczyn wypadków drogowych. Zadaniem uczniów jest wykonanie w grupach dwuosobowych zadania zgodnie z opisem. Opis pracy: Na podstawie informacji z Internetu i zgromadzonych opisów wypadków drogowych, dokonaj klasyfikacji ich przyczyn. 2. Ustalanie procedur postępowania podczas różnych wypadków drogowych. Zadaniem uczniów jest w grupach dwuosobowych wykonanie zadania zgodnie z opisem Opis pracy: Uczniowie w zespołach kilkuosobowych dokonują analizy planowanych działań podczas udzielania pomocy osobom poszkodowanym w wypadku drogowym. Na podstawie otrzymanego opisu wypadku należy opracować procedurę wzywania i udzielania pomocy, charakterystykę planowanych działań, korzystając z zasobów w Internecie, literaturze. 3. Ustalenie zakresu czynności obsługowych pojazdu przed rozpoczęciem jazdy. Zadaniem uczniów jest wykonanie w grupach dwuosobowych zadania zgodnie z opisem. Opis pracy: Na podstawie otrzymanej instrukcji obsługi pojazdu, określ czynności do wykonania przed zajęciem miejsca kierowcy, a także opracuj co i w jakiej kolejności należy wykonać po zajęciu miejsca kierowcy, ale przed uruchomieniem silnika pojazdu. 4. Ustalenie zasad poruszania się pojazdami w trudnym terenie. Zadaniem uczniów jest wykonanie w grupach zadania zgodnie z opisem. Każda z grup może opracować zasady poruszania w innych warunkach drogowych, terenowych. Opis pracy: Uczniowie w zespołach kilkuosobowych dokonują analizy uwarunkowań poruszania się w określonych warunkach drogowych, terenowych i zaplanowania czynności kierowcy ułatwiających wykonanie tego zadania. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy opracować działania kierowcy, korzystając z zasobów w Internecie, literaturze.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Jednostka modułowa „ Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaproponowane do osiągnięcia uszczegółowione efekty



20

kształcenia przygotowują ucznia do dalszego kształcenia z zakresu użytkowania pojazdów, a w szczególności kierowania nimi po drogach publicznych. Powinny być kształtowane umiejętności poszukiwania, analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu bezpieczeństwa w ruch drogowym pojazdów, odczytywania informacji ze wskazań przyrządów kontrolno-pomiarowych poszczególnych układów pojazdu. Podczas zajęć powinny być kształtowane umiejętności interpretowania, analizowania i selekcjonowania informacji wynikających z symboliki znaków drogowych, ich wzajemnych powiązań i korelacji, zasad ich ustawiania i odwoływania. Należy także kształtować umiejętność współpracy w grupie, gdyż umiejętność pozyskiwania najnowszych informacji jest kluczową w zakresie poznawania najnowszych przepisów w zakresie ruchu pojazdów, które często ulegają zmianom. Bardzo ważnym zagadnieniem jest opanowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. Zajęcia te, zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolenia na każdą kategorię prawa jazdy, należy przeprowadzić przy współudziale ratownika medycznego – jest to wymóg formalny kształcenia kandydatów na kierowców. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań praktycznych. Środki dydaktyczne W pracowni pojazdów rolniczych powinny się znajdować: tablice poglądowe dotyczące zasad udzielania pierwszej pomocy, katalogi i oferty handlowe producentów pojazdów samochodowych i ciągników rolniczych z rozmieszczeniem elementów kontrolno sterujących na pulpicie. Ważne jest umożliwienie korzystania ze stanowisk komputerowych z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). W pracowni powinny znajdować się urządzenia multimedialne, akty prawne dotyczące przepisów ruchu drogowego, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zasad udzielania pierwszej pomocy. Należy przygotować zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów a także zadania testowe – analogicznie, jak na egzaminie państwowym. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metody kształcenia powinien przede wszystkim odpowiedzieć na następujące pytania:

jakie ma zaplanowane do osiągnięcia cele podczas zajęć?

jakie metody będą najbardziej odpowiednie do możliwości percepcyjnych uczących się?

jakie problemy (o jakim stopniu trudności i złożoności) powinny być przez uczniów rozwiązane?

jak zmotywować uczniów i zapewnić ich zaangażowanie w proces dydaktyczny? Rzetelna odpowiedź na te pytania pozwoli na trafne dobranie metod, które pozwolą na osiągnięcie zamierzonych efektów. W tym dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu przyczyn wypadków drogowych różnych pojazdów. Ten dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej w różnych odmianach. Niektóre elementy zajęć muszą być wspomagane wykładem konwersatoryjnym. Podczas zajęć należy wykonywać ćwiczenia, do których należy przygotować opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie będą pracować samodzielnie lub w zespołach. Bardzo ważnym jest praktyczne wykonanie symulacji postępowania podczas wypadku drogowego w różnych sytuacjach drogowych, z uczestnikami o różnorodnych obrażeniach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego wykonywania ćwiczeń. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zgodnie ze standardami ośrodka egzaminacyjnego oraz testu praktycznego podczas którego zweryfikowana zostanie umiejętność działania podczas udzielania pomocy osobom poszkodowanym w wypadku drogowym. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.



21

J.4. Prowadzenie produkcji roślinnej



Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P lu

b P

P)

Kat

ego

ria

tak

son

om

iczn

a


PKZ(R.d)(4)1. definiować pojęcie siedliska i klasyfikować jego czynniki P A Podział czynników siedliska.

Pomiar i analiza czynników meteorologicznych.

Przewidywanie pogody.

Klimat i mikroklimat.

Skład i właściwości gleby.

Ochrona gleb.

Klasy bonitacyjne gleb.

Kompleksy glebowo-rolnicze.

Uprawa roli.

Zabiegi uprawowe.

Nawożenie organiczne.

Nawożenie mineralne.

Zmianowanie, rodzaje płodozmianów

Hodowla roślin i nasiennictwo.

Melioracje.

Choroby i szkodniki roślin uprawnych.

Ochrona roślin.

Technologia produkcji wybranej rośliny zbożowej.

Technologia produkcji wybranej rośliny okopowej.

Technologia produkcji wybranej rośliny przemysłowej.

Technologia produkcji wybranej rośliny pastewnej.

PKZ(R.d)(4)2. klasyfikować i charakteryzować zabiegi uprawowe P B

PKZ(R.d)(4)3. wykonywać pomiary podstawowych czynników meteorologicznych P C

PKZ(R.d)(4)4. przewidywać przebieg pogody i analizować jej wpływ na agrotechnikę i plony roślin uprawnych

P C

PKZ(R.d)(5)1. definiować podstawowe pojęcia z zakresu gleboznawstwa P A

PKZ(R.d)(5)2. charakteryzować czynniki i wyjaśnić procesy związane z powstawaniem gleb

P C

PKZ(R.d)(5)3. określić skład i charakteryzować budowę gleby P B

PKZ(R.d)(5)4. wartościować gleby na klasy bonitacyjne i kompleksy rolniczej przydatności

P B

PKZ(R.d)(5)5. przedstawiać i wyjaśniać zagadnienia związane z degradacją i rekultywacją gleb

P B

PKZ(R.d)(6)1. klasyfikować nawozy P B

PKZ(R.d)(6)2. wymienić rodzaje nawozów organicznych i mineralnych P A

PKZ(R.d)(6)3. określić wpływ nawozów mineralnych i organicznych na glebę i rośliny

P C

PKZ(R.d)(7)1.rozpoznać gatunki roślin w produkcji rolniczej P A



22

PKZ(R.d)(7)3.klasyfikować rośliny P B

PKZ(R.d)(8)1.rozpoznać chwasty w roślinach uprawnych P B

PKZ(R.d)(8)2.charakteryzować rośliny uprawne P B

PKZ(R.d)(8)3.określić cechy morfologiczne roślin uprawnych P B

R.4.1(1)1. przedstawić i ocenić wpływ czynników klimatycznych na wzrost i rozwój roślin

P C

R.4.1(1)2. oceniać wpływ klimatu i mikroklimatu na plonowanie roślin P C

R.4.1(2)1. dobrać rośliny do warunków klimatyczno – glebowych gospodarstwa P B

R.4.1(2)2. dobrać rośliny do warunków ekonomicznych danego regionu P B

R.4.1(2)3. ocenić opłacalność produkcji roślinnej w gospodarstwie P C

R.4.1(3)1. definiować podstawowe pojęcia z zakresu zmianowania P A

R.4.1(3)2. analizować przyrodnicze, agrotechniczne i ekonomiczne czynniki zmianowania

P C

R.4.1(3)3. wyjaśniać ujemny wpływ niewłaściwego następstwa roślin na siedlisko i roślinę następczą

P C

R.4.1(3)4. projektować przykładowe zmianowania roślin na różne rodzaje gleb P D

R.4.1(5)1. wyjaśniać rolę nawożenia w procesie intensyfikacji produkcji roślinnej P B

R.4.1(5)2. określać wpływ poszczególnych składników na wzrost, rozwój i plonowanie roślin

P C

R.4.1(5)3. Rozpoznanie objawów niedoboru i nadmiaru składników mineralnych na roślinach.

P C

R.4.1.(5)4. określać wpływ nawozów organicznych na właściwości gleby P B

R.4.1.(5)5. planować nawożenie mineralne P B

R.4.1.(5)6. określać czynniki wpływające na skuteczność i efektywność nawożenia P B

R.4.1.(5)7. analizować możliwości mieszania nawozów mineralnych uwzględniając ich właściwości fizyczne i chemiczne

P C

R.4.1.(5)8. wyjaśniać konieczność przestrzegania przepisów bhp i ppoż. przy transporcie, przechowywaniu i stosowaniu nawozów mineralnych

P B



23

R.4.1.(5)9. analizować wpływ nadmiernych dawek nawozów mineralnych na zdrowotność roślin, jakość żywności i zagrożenie środowiska

P C

R.4.1(6)1. charakteryzować materiał siewny roślin uprawnych P B

R.4.1(6)2. ocenić wartość siewną nasion P B

R.4.1(6)3. wyjaśniać zasady obrotu materiałem siewnym P B

R.4.1(7)1. określić obsadę roślin w zależności od wartości materiału siewnego P C

R.4.1(7)2. dobierać maszyny i narzędzia do różnych technik siewu i sadzenia P B

R.4.1(7)3. planować odpowiednią ilość i jakość materiału siewnego dla potrzeb wybranego gospodarstwa

P C

R.4.1(8)1 dobierać uprawki i łączyć je w zespoły w zależności od pełnionych zadań i rodzajów gleby

P C

R.4.1.(8)2. określać zasady uprawy różnych gleb P B

R.4.1(10)1. klasyfikować grupy szkodników roślin uprawnych P A

R.4.1(10)2. rozróżniać istotne cechy czynników chorobotwórczych P B

R.4.1(10)3. określić wpływ czynników chorobotwórczych na produkcyjność roślin P C

R.4.1(10)3. klasyfikować i rozpoznawać chwasty w roślinach uprawnych P B

R.4.1(11)1. planować metody zapobiegania i zwalczania chorób, szkodników i chwastów

P C

R.4.1(11)2. wskazywać możliwości zwiększania roli metody biologicznej w ochronie roślin

P B

R.4.1(11)3. grupować i charakteryzować pestycydy z uwzględnieniem stosowania (szkodniki, chwasty, choroby) działania, sposobu użycia i toksyczności

P C

R.4.1(11)4. charakteryzować techniki wykonania zabiegów oraz przechowywania pestycydów z uwzględnieniem organizacji pracy i przepisów bhp

P B

R.4.1(11)5. uwzględniać możliwości integracji metod stosowanych w ochronie roślin

P C

R.4.1(11)6. oceniać efektywność zabiegów ochrony roślin P C

R.4.1(11)7. wyjaśniać zagrożenia dla środowiska naturalnego powodowane przez P B



24

stosowanie pestycydów

R.4.1(14)1. wykonywać zabiegi uprawne według Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej P C

R.4.1(14)2. przechowywać i stosować nawozy mineralne i środki ochrony roślin zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności

P B

R.4.1(15)1. wskazać różnice w konwencjonalnym i ekologicznym sposobie uprawy roli i roślin

P C

R.4.1(15)2. określić zasady przygotowania i zastosowania preparatów biologicznych w rolnictwie ekologicznym

P C

R.4.1(15)3. analizować korzyści wynikające z prowadzenia ekologicznej produkcji rolniczej

P C

R.4.1(16)1. identyfikować czynniki właściwego przechowywania produktów roślinnych

P B

R.4.1(16)2. Stosować zasady właściwego przechowywania produktów pochodzenia roślinnego

P C

R.4.1(16)3. analizować przepisy związane z obrotem produktami pochodzenia roślinnego

P C

BHP(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego

P B

BHP(5)2. określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego

P B

BHP(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego

P B

BHP(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka P C

BHP(6)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu pracy

P B

Planowane zadania (ćwiczenia) 1. Planowanie nawożenia organicznego. obliczanie składu chemicznego i wartości obornika. kompostu. gnojówki i gnojowicy.



25

2. Przeliczanie czystego składnika na masę towarową nawozu i odwrotnie dla wybranej rośliny. Zadanie powinno być wykonywane w grupach 3 -4 osobowych. pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w dowolnej formie. np.: plakaty. prezentacja multimedialna. Po prezentacji. powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i sporządzenie wspólnych wyliczeń. 3. Rozpoznawanie najczęściej występujących chorób roślin i zaplanowanie ich zwalczania. 4. Rozpoznawanie najczęściej występujących chwastów i określenie metod ich zwalczania. Zadania powinny być wykonywane w grupach pod kierunkiem wybranego lidera. Nauczyciel wraz z młodzieżą powinien udać się do gospodarstwa rolnego. Młodzież dokonuje oceny wybranej uprawy. W pracowni uczniowie dokonują analizy występujących chorób i chwastów opracowują projekt zwalczania chorób i chwastów w danej uprawie. Grupy prezentują projekty. Po prezentacji. powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania poprawności wykonanych projektów.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne. metody. formy organizacyjne Podczas realizacji programu szczególnie istotne jest zwrócenie uwagi na wpływ poszczególnych czynników klimatycznych na wzrost. rozwój i plonowanie roślin uprawnych. Należy kształtować umiejętność wyciągania wniosków z obserwacji wpływu pogody na agrotechnikę roślin uprawnych oraz umiejętności w zakresie przeciwdziałania skutkom niekorzystnych zjawisk meteorologicznych. Szczególnie ważne jest omówienie składników struktury gleby oraz zależności między składnikami i fizyczno-chemicznymi właściwościami gleby. czyli wskazanie na jej wartość użytkową i przydatność rolniczą. Należy wykazać wpływ makro- i mikroelementów na wzrost. rozwój i plonowanie roślin uprawnych. Podczas omawiania tematyki dotyczącej nawozów organicznych konieczne jest zwrócenie uwagi na ich skład. wartość oraz zasady i warunki przechowywania i stosowania. Niezbędne jest również omówienie zasad przechowywania i stosowania nawozów mineralnych wynikających ze Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej Podczas omawiania środków ochrony roślin należy podkreślić. że mogą one stanowić znaczne zagrożenie dla środowiska. o ile będą stosowane niezgodnie z zasadami określonymi w instrukcji użycia. Wskazane jest propagowanie stosowania najbezpieczniejszej z metod. W czasie realizacji programu należy korzystać z wiedzy ucznia zdobytej podczas nauki na przedmiotach: biologia. geografia. chemia. fizyka oraz ochrona i kształtowanie środowiska. Wskazane jest. aby uczniowie prawidłowo posługiwali się pojęciami oraz poprawnie interpretowali zależności zachodzące między elementami środowiska.

Środki dydaktyczne Mapy rolniczo-klimatycznych dzielnic Polski. długościami okresu wegetacyjnego na poszczególnych obszarach Polski. terminami występowania ostatnich przymrozków w Polsce. z opadami rocznymi. Albumy gleb Polski. Profile glebowe. Przyrządy kontrolno-pomiarowe do określania czynników meteorologicznych. właściwości gleb. Podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej. Zestawy nawozów mineralnych. Atlas chorób. szkodników i chwastów roślin uprawnych. Środki ochrony roślin. Zestawy nasion roślin uprawnych. Filmy dydaktyczne ilustrujące urządzenia melioracyjne. wpływ melioracji na środowisko naturalne. rodzaje orek. Zestaw narzędzi do uprawy gleby. nawożenia. ochrony roślin i zbioru. Instrukcje obsługi maszyn i narzędzi rolniczych. Zalecane metody dydaktyczne Nauczanie przedmiotu można realizować głównie metodami podającymi (wykład. pogadanka. dyskusja). a niektóre tematy można realizować metodą burzy mózgów. metodami problemowymi w końcowym etapie nauczania oraz ćwiczeń praktycznych. Zajęcia dydaktyczne należy prowadzić w pracowni lub na terenie gospodarstwa wyposażonych w pasze. literaturę zawodową i normy. Pracownia powinna być również wyposażona w stanowiska komputerowe z zainstalowanym edytorem tekstu. arkuszami kalkulacyjnymi. Uczniowie powinni korzystać z różnych źródeł informacji (normy. instrukcje. poradniki). Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach. podzielonych na zespoły 3–4-osobowe. Do wykonania ćwiczeń nauczyciel powinien przygotować teksty przewodnie. Uczniowie. korzystając z pytań prowadzących. arkuszy ćwiczeniowych w tekstach przewodnich. norm. aktów prawnych. literatury zawodowej i innych źródeł informacji samodzielnie planują i wykonują ćwiczenia.



26

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie, przez cały czas realizacji programu, na podstawie wcześniej ustalonych kryteriów oceniania i wymagań programowych. Sprawdzanie osiągnięć powinno dostarczyć informacji nauczycielowi i uczniowi o zakresie i poziomie opanowania umiejętności określonych w celach kształcenia. Sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów można dokonywać za pomocą:

wypowiedzi ustnych,

sprawdzianów pisemnych i testów osiągnięć szkolnych,

sprawdzaniu umiejętności praktycznych. Oceniając wypowiedzi ustne należy wziąć pod uwagę:

poprawność posługiwania się pojęciami z zakresu ekologii,

poprawność językową,

precyzję i jasność wypowiedzi. W testach osiągnięć szkolnych należy uwzględnić zadania zamknięte i otwarte. Zadania otwarte należy stosować ze względu na ich twórczy charakter. W zadaniach tego typu należy dokładnie i precyzyjnie sformułować polecenia: wyjaśnij, oblicz, podaj przyczyny. Umiejętności praktyczne należy oceniać poprzez obserwację czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń

W ocenie końcowej osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji programu, należy uwzględnić wyniki sprawdzianów, testów osiągnięć szkolnych oraz poziomu wykonania ćwiczeń.

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia

J.5. Prowadzenie produkcji zwierzęcej


Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi ….

Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P lu

b P

P)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a


PKZ(R.d)(7)2. rozpoznać gatunki zwierząt gospodarskich; P A gatunki zwierząt gospodarskich



27

PKZ(R.d)(7)3. klasyfikować rośliny i zwierzęta; P B Anatomia i fizjologia zwierząt.

Podstawy żywienia zwierząt.

Składniki pokarmowe i wartość pokarmowa pasz.

Podział pasz i ich charakterystyka.

Potrzeby pokarmowe zwierząt.

Preliminarz i bilans pasz.

Przechowywanie pasz.

Pielęgnacja i higiena zwierząt gospodarskich.

Higiena pomieszczeń dla zwierząt.

Higiena żywienia.

Higiena transportu.

Zapobieganie i zwalczanie chorób.

Technologie chowu i hodowli wybranych zwierząt gospodarskich.

Technologia produkcji wybranych produktów zwierzęcych.

PKZ(R.d)(9)1. wymienić rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich P A

PKZ(R.d)(9)2. scharakteryzować rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich P B

PKZ(R.d)(9)3. rozpoznać rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich P C

R.4.2(1)1. omówić budowę i funkcjonowanie komórek, tkanek i narządów zwierzęcych

P B

R.4.2(1)2. określać położenie poszczególnych narządów i układów P B

R.4.2(1)2.rozpoznać i zanalizować budowę poszczególnych narządów i układów na przykładzie wybranych zwierząt

P B

R.4.2(2)1. precyzować procesy życiowe zachodzące w organizmach zwierzęcych P B

R.4.2(2)2.charakteryzowac procesy życiowe zachodzące w organizmach zwierząt P C

R.4.2(2)3.określic i zanalizować ich role na wzrost i rozwój organizmu zwierzęcego P C

R.4.2(3)1. Wymienić gatunki zwierząt gospodarskich P A

R.4.2(3)2. Scharakteryzować gatunki zwierząt gospodarskich P B

R.4.2(3)3. Identyfikować gatunki zwierząt gospodarskich P C

R.4.2(4)1. Wymienić kierunki chowu zwierząt gospodarskich P B

R.4.2(4)2. charakteryzować alternatywne metody produkcji zwierzęcej P B

R.4.2(4)3. wyjaśniać znaczenie gospodarcze chowu poszczególnych grup zwierząt

P C

R.4.2(5)1. wyszczególniać i charakteryzować składniki pasz, rodzaje pasz P B

R.4.2(5)2. wskazywać na czynniki decydujące o wartości pokarmowej pasz P B

R.4.2(5)3. określać wartość pokarmową i normy spożycia poszczególnych pasz P B

R.4.2(5)4.rozpoznawać, oceniać i stosować pasze w żywieniu zwierząt P C

R.4.2(6)1. charakteryzować procesy kiszenia i suszenia pasz P B

R.4.2(6)2. stosować różne sposoby konserwacji pasz P C



28

R.4.2(6)3. stosować różne rodzaje pasz w żywieniu zwierząt gospodarskich. P C

R.4.2(7)1. porównać wartości pokarmową różnych pasz P B

R.4.2(7)2. analizować wpływ wartości pokarmowej pasz na wyniki produkcyjne zwierząt

P C

R.4.2(7)3. obliczyć i skalkulować opłacalność stosowania różnych pasz w żywieniu zwierząt

P C

R.4.2(10)1. charakteryzować parametry higieny rozrodu, żywienia i pojenia zwierząt gospodarskich

P B

R.4.2(10)2. stosować parametry higieny rozrodu, żywienia i pojenia zwierząt gospodarskich

P C

R.4.2(10)3. określać zasady udzielania pierwszej pomocy chorym zwierzętom P C

R.4.2(11)1. ocenić lokalizację i wymogi zoohigieniczne budynków inwentarskich. P C

R.4.2(11)2. ocenić higienę obejścia budynków inwentarskich. P C

R.4.2(11)3. stosować dezynfekcję, dezynsekcję i deratyzację pomieszczeń inwentarskich.

P C

R.4.2(12)1. wymieniać wymogi zoohigieniczne mikroklimatu pomieszczeń inwentarskich

P A

R.4.2(12)2. przeprowadzać zabiegi higieniczne w pomieszczeniach inwentarskich P D

R.4.2(12)3. charakteryzować wpływ higieny żywienia i pojenia na zdrowie i produkcyjność zwierząt

P B

R.4.2(13)1. znać przepisy prawa w prowadzeniu produkcji zwierzęcej zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;

P B

R.4.2(13)2. stosować zalecenia w zakresie składowania i przechowywania nawozów naturalnych i pasz soczystych

P C

R.4.2(13)3. zagospodarować ścieki i odpady w produkcji zwierzęcej P C

R.4.2(14)1. definiować i określać przyczyny chorób zakaźnych, niezakaźnych i pasożytniczych

P B

R.4.2(14)2. określić czynniki chorobotwórcze i drogi zakażenia P C

R.4.2(14)3. zapobiegać powstawaniu chorób zwierząt P C

R.4.2(14)4. określić zasady udzielania pierwszej pomocy chorym zwierzętom P C



29

R.4.2(16)1. charakteryzować ekstensywne metody produkcji zwierzęcej P C

R.4.2(16)2. określić warunki pozyskiwania ekologicznych produktów pochodzenia zwierzęcego

P C

R.4.2(16)3 ocenić efekty ekonomiczne (dochód bezpośredni) w produkcji ekologicznej

P C

R.4.2(17)1. charakteryzować sposoby znakowania różnych gatunków zwierząt P B

R.4.2(17)2. wymienić, określić i analizować obowiązujące sposoby oceny zwierząt hodowlanych P A

R.4.2(17)3. analizować i wypełnić różne rodzaje dokumentacji hodowlanej P C

R.4.2(17)4 przygotować zwierzęta do pokazów, wystaw z zachowaniem zasad bhp przy transporcie zwierząt

P D

Planowane zadania (ćwiczenia) 1. Ustalanie norm i układanie dawek pokarmowych dla wybranego gatunku (gatunków) zwierząt. Zadanie powinno być wykonywane w grupach 3 -4 osobowych. pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania formie prezentacji multimedialnej arkusza kalkulacyjnego. Po prezentacji. powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem nauczyciela lub eksperta zewnętrznego w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i sporządzenie wspólnych wyliczeń 2. Obliczanie opłacalności produkcji wybranego gatunku (gatunków) zwierząt. Zadanie powinno być wykonywane w grupach 3 -4 osobowych. pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w dowolnej formie. np.: plakaty. prezentacja multimedialna. Uzasadnić. Po prezentacji. powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i sporządzonych kalkulacji.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne. metody. formy organizacyjne W ramach zajęć edukacyjnych uczniowie powinni opanować nazewnictwo i właściwości poszczególnych grup i rodzajów pasz. zgodnie z obowiązującą w tym zakresie nomenklaturą. Należy dążyć do przyswojenia i stosowania przez uczniów poprawnego nazewnictwa pasz. Omawiając skład pasz należy zwracać uwagę na różnice w składzie biochemicznym między surowcami użytymi do ich wytworzenia. Istotne jest. aby objaśnić uczniom rolę jaką spełniają poszczególne składniki w paszach. Zgodnie z zasadą poglądowości należy pokazać uczniom próbki najczęściej stosowanych pasz. Omawianie właściwości pasz należy realizować w powiązaniu z określonymi technologiami żywienia zwierząt gospodarskich. Należy uwypuklić zagadnienia bezpieczeństwa i higiena pracy oraz przeciwpożarowe związane z przechowywaniem pasz .Należy podkreślić negatywne skutki szkodliwych gazów w pomieszczeniach .sposób transportu zwierząt na bliskie i duże odległości oraz wpływ stresu na organizm zwierzęcia i jakość mięsa. Poszczególne choroby zwierząt. ich rozpoznawanie. leczenie i zapobieganie. proponuje się charakteryzować podczas omawiania każdego gatunku zwierząt. Nauczyciel powinien uświadomić uczniom. że produkcja zwierzęca nie może prowadzić do degradacji środowiska. Podczas realizacji tematyki tego działu szczególną uwagę należy zwrócić na higienę pomieszczeń inwentarskich oraz higienę personelu podczas pozyskiwania surowców. Środki dydaktyczne Próbki pasz soczystych, objętościowych suchych, treściwych, pochodzenia zwierzęcego, mieszanek pełnoporcjowych, koncentratów, premiksów, probiotyków, ziół. Normy żywienia zwierząt gospodarskich. Filmy dydaktyczne ilustrujące żywienie zwierząt gospodarskich. Atlas chorób zwierząt gospodarskich. Plansze i foliogramy przedstawiające wentylację



30

pomieszczeń. Filmy dydaktyczne ilustrujące zachowania higieny w pomieszczeniach inwentarskich oraz choroby zwierząt gospodarskich. Apteczka weterynaryjna. Sprzęt do pielęgnacji zwierząt. Zalecane metody dydaktyczne Nauczanie przedmiotu można realizować głównie metodami podającymi (wykład. pogadanka. dyskusja). a niektóre tematy można realizować metodą burzy mózgów. metodami problemowymi w końcowym etapie nauczania oraz ćwiczeń praktycznych. Zajęcia dydaktyczne należy prowadzić w pracowni lub na terenie gospodarstwa wyposażonych w pasze. literaturę zawodową i normy. Pracownia powinna być również wyposażona w stanowiska komputerowe z zainstalowanym edytorem tekstu. arkuszami kalkulacyjnymi. Uczniowie powinni korzystać z różnych źródeł informacji (normy. instrukcje. poradniki). Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach. podzielonych na zespoły 3–4-osobowe. Do wykonania ćwiczeń nauczyciel powinien przygotować teksty przewodnie. Uczniowie. korzystając z pytań prowadzących. arkuszy ćwiczeniowych w tekstach przewodnich. norm. aktów prawnych. literatury zawodowej i innych źródeł informacji samodzielnie planują i wykonują ćwiczenia.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Podczas realizacji programu nauczania należy oceniać osiągnięcia uczniów w zakresie wyodrębnionych szczegółowych efektów kształcenia. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji programu. według kryteriów ujętych w szkolnym i przedmiotowym systemie oceniania. Oceniając poziom umiejętności uczniów szczególną uwagę należy zwrócić na:

─ stosowanie terminologii z zakresu żywienia zwierząt gospodarskich.

─ zachowanie bezpieczeństwa żywnościowego oraz higieny podczas sporządzania pasz.

─ sporządzanie i przyrządzanie pasz dla zwierząt. ─ wykonanie prac porządkowych w budynkach inwentarskich. ─ przestrzeganie higieny rozrodu .żywienia. pojenia i transportu zwierząt.

─ udzielanie pierwszej pomocy chorym zwierzętom. ─ określanie i analizowanie mikroklimatu w budynkach inwentarskich.

Ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie podczas realizacji programu nauczania. na podstawie: ─ sprawdzianów ustnych i pisemnych. ─ testów osiągnięć szkolnych. ─ obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Aby dokonać pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń proponuje się uwzględnić stopień aktywności w czasie zajęć. samodzielność w korzystaniu z różnych źródeł informacji. jakość wyciąganych wniosków. Ponadto w ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji programu należy uwzględnić wyniki sprawdzianów. testów dydaktycznych oraz poziom wykonania ćwiczeń.

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków. środków. metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków. środków. metod i form kształcenia do możliwości ucznia.



31

M.2. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej

J.1 Prowadzenie chowu i hodowli pszczół J.2.Prowadzenie gospodarki pasiecznej J.3. Wykorzystanie zasobów bazy pożytkowej

J.1. Prowadzenie chowu i hodowli pszczół



Po

zio

m

wym

agań

pro

gram

ow

ych

(P lu

b P

P)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a


R.4.3(1)1. dokonać interpretacji pojęć: rodzaj, gatunek, podgatunek, rasa, linia u pszczół;

P B Gatunki i rasy pszczół,

Zasięg geograficzny ras pszczół,

Charakterystyka ras pszczoły miodnej,

Społeczny charakter rodziny pszczelej,

Postacie pszczół w rodzinie pszczelej,

Rozwój osobniczy pszczół,

Anatomia i fizjologia pszczoły,

Gniazdo rodziny pszczelej,

Prace wykonywane przez pszczoły,

Życie rodziny pszczelej w ciągu roku.

Pojęcie pracy hodowlanej,

Sposoby i metody selekcji pszczół,

Przepisy prawne dotyczące pracy hodowlanej,

Wybór i przygotowanie rodzin do wychowu,

R.4.3(1)2. zróżnicować gatunek Apis mellifera; P C

R.4.3(1)3. dokonać rozmieszczenia geograficznego pszczoły miodnej; P B

R.4.3(1)4. uzasadnić przydatność charakterystyki poszczególnych ras pszczół; PP C

R.4.3(1)5. scharakteryzować rasy pszczoły miodnej; P B

R.4.3(2)1. rozpoznać poszczególne osobniki pszczół na podstawie budowy morfologicznej;

P C

R.4.3(2)2. scharakteryzować różne postacie pszczół i rodzaje wykonywanej przez nie pracy;

P C

R.4.3(2)3. określić cechy taksonomiczne potrzebnych przy rozróżnianiu geograficznych ras pszczół;

P C

R.4.3(2)4. porównać poszczególne osobniki pszczół; PP C



32

R.4.3(2)5. rozróżnić stadia rozwojowe czerwia pszczelego; P B Kalendarz wychowu matek pszczelich,

Metody wychowu matek pszczelich,

Unasienianie matek pszczelich,

Wymiana matek pszczelich,

Czynniki chorobotwórcze,

Higiena w gospodarstwie pasiecznym,

Choroby czerwiu i pszczół dorosłych,

Choroby produktów pasiecznych,

Środki odkażające i lecznicze,

Wytrucia pszczół,

Przepisy prawne dotyczące pszczół.

R.4.3(2)6. wskazać na rolę budowy anatomicznej w życiu pszczoły i jej wpływ na funkcje obronne organizmu;

P B

R.4.3(2)7. analizować procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół w różnych porach roku;

P C

R.4.3(3)1. określić rolę gniazda pszczelego; P B

R.4.3(3)2. scharakteryzować rolę poszczególnych postaci w rodzinie i ich wpływ na życie rodziny pszczelej: matka, truteń, robotnice;

PP C

R.4.3(3)3. rozróżnić prace wykonywane przez pszczoły robotnice w różnych porach roku;

P B

R.4.3(3)4. dokonać pomiary czerwiu; P B

R.4.3(3)5. ocenić plenność matki pszczelej; P C

R.4.3(3)6. wykonać obliczenia dotyczące plenności matki pszczelej; P C

R.4.3(3)7. analizować czynniki wpływające na rozwój rodziny pszczelej w różnych porach roku;

PP C

R.4.3(3)8. scharakteryzować stany biologiczne rodziny pszczelej w ciągu roku: przedwiośnie, nastrój rojowy, rójka, główny pożytek, okres jesienny i zimowy;

P B

R.4.3(4)1. określić cel i zadania pracy hodowlanej; P B

R.4.3(4)2. scharakteryzować sposoby i metody selekcji u pszczół; P B

R.4.3(4)3. dokonać podziału cech użytkowych i hodowlanych pszczół; P C

R.4.3(4)4. dokonać doboru hodowlanego; PP C

R.4.3(4)5. stosować przepisy prawne dotyczące pracy hodowlanej pszczół; P B

R.4.3(4)6. określić zasady uznawania pasiek za hodowlane; P C

R.4.3(6)1. dobrać metody przyspieszające rozwój rodziny pszczelej; PP C

R.4.3(6)2. wykonać czynności związane z poddawaniem ciasta miodowo-cukrowego rodzinie pszczelej przed oblotem;

P B

R.4.3(6)3. odizolować matkę pszczelą od plastrów w miodni; P C



33

R.4.3(6)4. dokonać ograniczenia matki w czerwieniu; P C

R.4.3 (8)1. wykazać różnice w jakości i ilości matek pszczelich pozyskanych sposobem naturalnym oraz sztucznym;

P C

R.4.3 (8)2. wybrać i przygotować rodziny pszczele do wychowu; P C

R.4.3 (8)3. sporządzać kalendarz wychowu matek pszczelich; PP C

R.4.3 (8)4. określić czynniki wpływające na wychów matek pszczelich; P B

R.4.3 (8)5. postępować z matecznikami i wygryzającymi się matkami; P B

R.4.3 (8)6. prowadzić unasiennianie matek pszczelich; P C

R.4.3 (8)7. dokonać wymiany matek pszczelich w różnych porach roku; PP B

R.4.3(10)1. rozróżnić czynniki chorobotwórcze u pszczół; P B

R.4.3(10)2. wyjaśnić obowiązujące zasady higienicznego prowadzenia pasieki; P B

R.4.3(10)3. scharakteryzować poszczególne jednostki chorobowe pszczół; P C

R.4.3(10)4. rozróżnić choroby pszczół i produktów pasiecznych: niezaraźliwe, zaraźliwe, pasożytnicze oraz szkodniki;

PP C

R.4.3(10)5. prowadzi kontrolę ramki pracy na obecność warozy; P C

R.4.3(10)6. rozpoznać choroby pszczół podczas prowadzonego przeglądu rodziny pszczelej;

PP C

R.4.3(10)7. dokonać dezynfekcji sprzętu pasiecznego; P B

R.4.3(11)1. dobierać środki odkażające i lecznicze; P C

R.4.3(11)2. prowadzić zapobieganie i leczenie chorób i szkodników pszczół; PP C

R.4.3(11)3. postępować w przypadku wytruć pszczół środkami ochrony roślin; P C

R.4.3(11)4. wyjaśnić obowiązujące procedury postępowania z chorobami zwalczanymi z urzędu;

P C

R.4.4(8)1. szacować ilość zapasu miodowego w rodzinie pszczelej; P C

R.4.4(8)2. obliczać ilość brakującego zapasu węglowodanowego dla rodziny pszczelej;

PP C



34

R.17.3(6)1. stwierdzić stan czerwiu, po którym ocenia jakość matki pszczelej; P C

R.17.3(6)2. określić czynności związane z rozbieraniem gniazda pszczelego; P B

R.17.3(11)1. wykonać nalot na odkład z matką na miejscu rodziny z trutówkami; PP C

R.17.3(11)2. poddać matkę pszczelą w izolatorze; P C

R.17.3(11)3. określić termin jesiennego rozwoju rodziny pszczelej; P B

R.17.3(13)1. prowadzić obserwację wyglądu czerwiu pszczelego; P B

R.17.3(13)2. zorganizować dezynfekcję plastrów pszczelich; P C

Planowane zadania (ćwiczenia) 1. Rozpoznawanie gatunków i ras pszczół. Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem: Na podstawie otrzymanej karty pracy określić dla każdej rasy cechy morfometryczne. które należy wpisać w tabeli. Ponadto odszukać literaturze dodatkowych informacji na temat ras pszczół żyjących w Polsce. Dokonaj samooceny swojej pracy na KARCIE SAMOOCENY. 2. Określenie stanu biologicznego rodziny pszczelej w poszczególnych porach roku. Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem:

Nauczyciel dzieli grupę na pary następnie przydziela poszczególne rodziny pszczele. dla których będzie opracowana charakterystyka. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy opracować charakterystykę rodziny pszczelej dla przydzielonej rodziny pszczelej. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

3. Rozpoznawanie objawów chorób niezakaźnych. Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem pracy:

Opis pracy:

Nauczyciel dzieli grupę na pary następnie przydziela poszczególne rodziny pszczele, w których będzie dokonany przegląd w celu rozpoznania objawów chorób niezakaźnych. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy rozpoznać chorobę niezakaźną w rodzinie pszczelej. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

4. Określenie stanu biologicznego rodziny pszczelej w poszczególnych porach roku. Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem pracy:

Opis pracy:

Nauczyciel dzieli grupę na pary następnie przydziela poszczególne rodziny pszczele, dla których będzie opracowana charakterystyka.

Na podstawie otrzymanej instrukcji należy opracować charakterystykę rodziny pszczelej dla przydzielonej rodziny pszczelej. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne. metody. formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni pasiecznej. W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: preparaty postacie pszczół



35

robotnic różnych gatunków. przyrządy do obserwacji. rodziny pszczele w różnych stanach biologicznych. plastry pszczele. Komputer z dostępem do Internetu. 1 stanowisko dla dwóch uczniów. Urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń. instrukcje do ćwiczeń. pakiety edukacyjne dla uczniów. karty samooceny. karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe. katalogi. filmy i prezentacje multimedialne o tematyce pszczelarskie. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika pszczelarza. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania. wyszukiwania. selekcjonowania informacji z zakresu biologii pszczoły i rodziny pszczelej. Dział programowy „Biologia rodziny pszczelej” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń. tekstu przewodniego. metody przypadków. mapy „myśli”. dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń. metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania. a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3-4 osobowe.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego.

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków. środków. metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków. środków. metod i form kształcenia do możliwości ucznia

J.2. Prowadzenie gospodarki pasiecznej



Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P

lub

PP

)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a


R.4.3(5)1. określić wielkość pasieki; P B Ule i budowle pasieczne,

Sprzęt pasieczny, R.4.3(5)2. dokonać wyboru typu ula; P C



36

R.4.3(5)3. dobrać miejsce i urządzić pasieczysko; PP C Zasady pracy w pasiece,

Przeglądy rodzin pszczelich,

Obchodzenie się z pszczołami.

Anormalne stany w rodzinie pszczelej,

Rozwój wiosenny i jesienny rodzin pszczelich,

Główne przeglądy rodzin pszczelich,

Metody przyspieszania rozwoju rodzin pszczelich,

Poszerzanie i ścieśnianie gniazd pszczelich,

Przygotowanie do pożytku,

Żywienie pszczół,

Przygotowanie do zimowli,

Rójka i nastrój rojowy,

Zapobieganie i likwidowanie nastroi rojowych,

Sposoby powiększania pasieki,

Konwencjonalne i ekologiczne metody prowadzenia pasieki,

Znaczenie gospodarki wędrownej,

Przepisy prawne dotyczące gospodarki wędrownej,

Wybór miejsca na ustawienie pasieki,

Załadunek i rozładunek rodzin pszczelich

Transport rodzin pszczelich,

Opieka nad pasieką wędrowną,

Łączenie i przesiedlane rodzin pszczelich,

Rabunek pszczół,

Miodobranie,

Odbiór plastrów z miodem,

pozyskiwanie obnóży pyłkowych,

Pozyskiwanie wosku,

Pozyskiwanie propolisu

Pozyskiwanie mleczka pszczelego,

Właściwości produktów pasiecznych,

Ocena organoleptyczna produktów pasiecznych,

Analiza chemiczna produktów pasiecznych,

Przechowywanie produktów pasiecznych,

R.4.3(5)4. prowadzić przesiedlanie rodzin pszczelich do różnych typów uli; P C

R.4.3(5)5. prowadzić przegląd rodziny pszczelej w różnych porach roku; P B

R.4.3(5)6. określić zasady zachowania się na pasieczysku i pszczołach; P C

R.4.3(5)7. dobrać sprzęt pasieczny do poszczególnych działalności pasiecznych; P C

R.4.3(5)8. analizować tendencje w zakresie modyfikacji sprzętu pasiecznego; PP C

R.4.3(6)5. ocenić stan rodziny pszczelej po zimowli: P B

R.4.3(6)6. kierować rozwojem wiosennym i jesiennym rodzin pszczelich; PP C

R.4.3(6)7. prowadzić główny przegląd wiosenny i jesienny; P C

R.4.3(6)8. dobrać metody przyspieszania rozwoju rodzin pszczelich do istniejących warunków pogodowych i pożytkowych;

PP C

R.4.3(6)9. rozpoznać i likwidować anormalne stany w rodzinach pszczelich; P C

R.4.3(6)10. prowadzić poszerzanie i ścieśnianie gniazda pszczelego; P C

R.4.3(6)11. dobrać metody mające na celu wyrównania siły rodzin pszczelich w pasiece;

P B

R.4.3(6)12. określić roczne spożycie naturalnych pokarmów przez rodzinę pszczelą;

P B

R.4.3(6)13. określić siłę i strukturę rodzin pszczelich w okresie wykorzystania pożytków;

P B

R.4.3(6)14. określić optymalne warunki jesiennego rozwoju rodzin pszczelich; PP C

R.4.3(6)15. przygotować rodziny pszczele do zimowania; P C

R.4.3(7)1. analizować wpływ rójki na wyniki produkcyjne rodzin pszczelich; P B

R.4.3(7)2. zapobiegać i likwidować nastrój rojowy w rodzinie pszczelej; PP C

R.4.3(7)3. wykorzystać roje i pszczoły rojowe; P B

R.4.3(7)4.dobrać metody tworzenia nowych rodzin pszczelich; PP C

R.4.3(7)5. określić terminy tworzenia nowych rodzin pszczelich; P C



37

R.4.3(7)6. analizować wady i zalety poszczególnych metod tworzenia rodzin pszczelich;

PP C Dojrzewanie miodu,

Wyrób napoi

Przerób wosku pszczelego,

Preparaty z produktów pasiecznych,

Konfekcjonowanie produktów pasiecznych,

Sprzedaż bezpośrednia.

R.4.3(7)7. pielęgnować i wybrać rodziny ojcowskie; P C

R.4.3(7)8. dokonać wstawienia ramki pracy w gnieździe; P B

R.4.3(7)9. wykonać czynności związane z tworzeniem odkładów; PP C

R.4.3(7)10. prowadzić podział rodziny na pół lotu; P C

R.4.3(9)1. określić cel i znaczenie wędrówek z pszczołami; P B

R.4.3(9)2. dostosować pasiekę do gospodarki wędrownej; P C

R.4.3(9)3. stosować przepisy prawne dotyczące przewozu pszczół; P B

R.4.3(9)4. dobrać miejsce na ustawienie pasieki wędrownej; PP C

R.4.3(9)5. przygotować rodziny pszczele do przewozu; P C

R.4.3(9)6. prowadzić transport rodzin pszczelich w różnych porach doby; P C

R.4.3(9)7. analizować siłę i strukturę rodzin pszczelich w okresie wykorzystywania pożytków;

PP B

R.4.3(9)8. dobrać metody gospodarki pasiecznej do różnych warunków pożytkowych;

PP B

R.4.3(9)9. prowadzić opiekę nad rodzinami wykorzystującymi pożytek; P B

R.4.3(9)10. łączyć i przesiedlać rodziny pszczele; P B

R.4.3(9)11. zapobiegać i zwalczać rabunki pszczół; P C

R.4.3(9)12. prowadzić załadunek i rozładunek rodzin pszczelich; P B

R.4.3(9)13. przygotować stanowisko na pasiekę wędrowną; P B

R.4.3(9)14. dobrać termin przewozu pszczół na pożytek P B

R.4.3(12)1. przygotować rodziny pszczele do zimowania metodami tradycyjnymi i ekologicznymi;

R.4.3(12)2. prowadzić opiekę nad pasieką w okresie zimowym; P B

R.4.3(12)3. analizować wymagania stawiane pasiekom ekologicznym; PP C



38

R.4.3(12)4. dobrać pożytki i miejsca dla pasieki ekologicznej; P B

R.4.3(12)5. charakteryzować metody gospodarki pasiecznej w pasiekach konwencjonalnych i ekologicznych;

P B

R.4.3(12)6. prowadzić biologiczne zwalczanie chorób i szkodników pszczół; PP C

R.4.3(12)7. przygotować rodziny pszczele do poławiania pyłku; PP C

R.4.3(12)8. obliczyć optymalny okres czerwienia matki pszczelej dla pożytku z rzepaku ozimego;

P C

R.4.3(12)9. zasilać rodziny pszczele czerwiem krytym; P B

R.4.3(13)1. analizować potrzebę prowadzenia różnych kierunków produkcji pasiecznej;

P B

R.4.3(13)2. określić termin miodobrania; PP C

R.4.3(13)3. przygotować sprzęt i pomieszczenia do miodobrania; P B

R.4.3(13)4. odbierać plastry z miodem rodzinom pszczelim; PP C

R.4.3(13)5. prowadzić odsklepianie i wirowanie plastrów z miodem; P C

R.4.3(13)6. dobrać sposoby postępowania z miodem i plastrami po odwirowaniu; PP C

R.4.3(13)7. określić warunki prowadzenia różnych kierunków produkcji pasiecznej;

P C

R.4.3(13)8. dobrać metody i sposoby produkcji: miodu sekcyjne i plastowego, obnóży pyłkowych i pierzgi, wosku pszczelego, mleczka pszczelego, propolisu oraz jadu pszczelego;

P B

R.4.3(13)9. przygotować sprzęt do miodobrania; P C

R.4.3(13)10. prowadzić odbiór obnóży pyłkowych; P C

R.4.3(13)11. dokonać wytopu i klarowania wosku pszczelego; P B

R.4.3(13)12. zakładać poławiacze kitu pszczelego; P B

R.4.3(14)1. dokonać oceny dojrzałości miodu różnymi sposobami; P C

R.4.3(14)2. rozpoznać i ocenić produkty pszczele na podstawie cech organoleptycznych;

P C



39

R.4.3(14)3. dokonać analizy chemicznej produktów pszczelich; PP C

R.4.3(14)4. określić termin przeprowadzenia miodobrania; P B

R.4.3(14)5. pobrać miód do analizy chemicznej i pyłkowej P B

R.4.3(14)6. określić zawartość HMF (hydroksymetylofurfuralu) w miodzie P C

R.4.3(15)1. dokonać kremowania miodu; P B

R.4.3(15)2. wykonać formy do produkcji świec woskowych; P C

R.4.3(15)3. prowadzić wyrób świec woskowych z węzy; P B

R.4.3(15)4. charakteryzować przebieg dojrzewania miodu; P B

R.4.3(15)5. określić warunki krystalizacji miodów odmianowych; P B

R.4.3(15)6. prowadzić wyrób napoi alkoholowych i bezalkoholowych w oparciu o produkty pasieczne;

PP C

R.4.3(15)7. wytapiać, klarować i bielić wosk pszczeli; P C

R.4.3(15)8. wyrabiać węzę i świece oraz galanterię woskową; P B

R.4.3(15)9. sporządzić preparaty z: pierzgi, pyłku kwiatowego, propolisu PP C

R.4.3(16)1. charakteryzować właściwości i skład chemiczny poszczególnych produktów pasiecznych;

P C

R.4.3(16)2. dobrać naczynia do przechowywania miodu; P C

R.4.3(16)3. korzystać z norm towarowych oraz normy jakości w zakresie przechowywania towarów

P C

R.4.3(16)4. prowadzić przechowywanie produktów pszczelich; P B

R.4.3(16)5. określić warunki przechowywania poszczególnych produktów pasiecznych;

PP C

R.4.3(17)1. prowadzić konfekcjonowanie produktów pasiecznych; P C

R.4.3(17)2. stosować przepisy dotyczące sprzedaży zgodnie z obowiązującymi normami;

P C

R.17.3(2)1. urządzić poidło dla pszczół; P B



40

R.17.3(2)2. dostosować typ ula w pasiekach stacjonarnych o ubogich pożytkach; P C

R.17.3(5)1. dobrać ubiór pszczelarza do przeprowadzenia przeglądu; P B

R.17.3(5)2. prowadzić konserwację sprzętu do przeglądu rodzin pszczelich; P C

R.17.3(8)1. wskazać miejsce wstawienia ramki z węzą w gnieździe pszczelim; P C

R.17.3(8)2. dokonuje przewietrzenia gniazda pszczelego poprzez wstawienie węzy w środek gniazda;

P C

Planowane zadania (ćwiczenia) 1. Prowadzanie przeglądów w rodzinie pszczelej

Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem:

Na podstawie otrzymanej karty pracy przeprowadzić przegląd w rodzinie w rodzinie pszczelej z jednoczesnym doborem odzieży ochronnej i sprzęt pasieczny do przeglądu rodzin pszczelich. Wyniki oceny przeglądu wpisz do formularza "Arkusz oceny przeglądu rodziny pszczelej"

2. Urządzanie i wybór pasieczyska.

Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem ;

Uczniowie w grupach opracowują szkic pasieczyska. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy zapoznają się z treścią przydzielonego zadania, w grupach wykonują szkic pasieczyska, zapoznają się z urządzeniami pasiecznymi, Wykonaną pracę poddają pod dyskutuję na temat lokalizacji urządzeń pasiecznych i ustawienia uli na pasieczysku. 3. Tworzenie rodzin pszczelich w różnych warunkach.

Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem: Opis pracy:

Na wstępie wykład informacyjny na temat ogólnych wiadomości dotyczących tworzenia rodzin pszczelich. Po instruktażu każdy potrafi odpowiedzieć na pytanie: Co należy uwzględnić wybierając rodziny pszczele do podziału? Na podstawie otrzymanej karty pracy określić cele i ocenić warunki przeprowadzenia tworzenia rodzin pszczelich, dobrać i scharakteryzować sprzęt pasieczny do przeprowadzenia podziału, które należy wpisać w arkuszu ćwiczeniowym. Porównać sposoby prowadzenia tworzenia w różnych warunkach. Przedyskutować kolejność i czas wykonywania poszczególnych czynności pasiecznych oraz podział pracy. 4. Przygotowanie i transportowanie rodzin pszczelich

Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem pracy:

Opis pracy:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Nauczyciel powinien zapoznać uczniów z materiałem dydaktycznym, dotyczącym przydatności rożnych rodzajów plastrów. Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić na dobieranie przygotować sprzęt do przewozu rodzin pszczelich, określenia terminu przewozu rodzin pszczelich, załadować i rozładować rodziny pszczele, dozorować przewóz rodzin pszczelich. Wykonaną pracę należy zaprezentować i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

5. Zakładanie ekologicznego gospodarstwa pasiecznego


Opis pracy:



41

Na wstępie wykład informacyjny na temat ogólnych wiadomości dotyczących założenia ekologicznego gospodarstwa pasiecznego. Omówić warunki i cel ekologicznej gospodarki pasiecznej. Na podstawie otrzymanej karty pracy dobrać i scharakteryzować sprzęt pasieczny do ekologicznego gospodarstwa pasiecznego, prowadzić ekologiczną gospodarkę pasieczną, które należy wpisać w arkuszu ćwiczeniowym. Porównać sposoby i metody ekologicznej gospodarki pasiecznej. Przedyskutować kolejność i czas wykonywania poszczególnych czynności pasiecznych oraz podział pracy. 6. Zapobieganie nastrojowi rojowemu


Opis pracy:

Podczas wykonania zadania szczególną uwagę zwrócić uwagę na moment przeprowadzania zabiegów mających na celu zapobieganiu nastrojowi rojowemu. Do realizacji ćwiczenia należy przejrzeć rodzinę pszczelą, zwracając szczególną uwagę na mateczniki i ramkę pracy, określić procent zabudowy pszczelej i trutowej w ramce pracy, dostosować zabieg pasieczny do istniejącej sytuacji. Wykonaną pracę należy zaprezentować i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

7. Prowadzenie miodobrania Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem: Opis pracy:

Na wstępie wykład informacyjny na temat ogólnych wiadomości dotyczących miodobrania. Omówić sposoby odbioru plastrów z miodem z rodzin pszczelich, oceniać dojrzałość miodu, dobierać sprzęt pasieczny do odbioru plastrów z miodem z rodzin pszczelich, przeprowadzać odbiór plastrów z miodem z rodzin pszczelich. Do otrzymanej karty pracy należy wpisać wszystkie informacje dotyczące ilości odebranego miodu. Porównać sposoby prowadzenia miodobrania w różnych warunkach. Przedyskutować kolejność i czas wykonywania poszczególnych czynności pasiecznych oraz podział pracy. 8. Pozyskiwanie obnóży pyłkowych


Opis pracy:

Dokładnie omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Przedyskutować kolejność i czas wykonywania poszczególnych czynności pasiecznych. Pracujecie samodzielnie nad wykonaniem zadania zgodnie z przyjętym harmonogramem pracy, wymieniacie się wiedzą, konsultujecie i wspólnie opracowujecie w zespole trzyosobowym zaplanowane pozyskiwanie obnóży pyłkowych. Wykonaną pracę należy zaprezentować i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

9. Organoleptyczna ocena produktów pasiecznych.


Opis pracy:

Na podstawie otrzymanej instrukcji należy dokonać oceny organoleptycznej. Otrzymane wyniki uczniowie zapisują w karcie oceny organoleptycznej. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

10. Wyszukiwanie, selekcjonowanie informacji dotyczących norm jakości produktów pszczelich.


Opis pracy:

Na podstawie otrzymanej karty pracy wyszukaj w Internecie, dokonaj selekcji informacji do tyczących stosowanych w handlu norm jakości.

11. Przetwarzanie wosku pszczelego




42

Opis pracy:

Na podstawie otrzymanej karty pracy przeprowadzić przegląd przerób wosku pszczelego z jednoczesnym doborem odzieży ochronnej i sprzętu. Wyniki oceny przeglądu wpisz do formularza ćwiczeniowego.

12. Konfekcjonowanie produktów pasiecznych.


Opis pracy:

Uczniowie w grupach konfekcjonują produkty pasieczne. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy zapoznają się z treścią przydzielonego zadania. Wykonaną pracę poddają pod dyskusję na temat konfekcji produktów pasiecznych.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone na pasieczysku, przy rodzinach pszczelich, specjalistycznych pracowniach oraz gospodarstwach pasiecznych. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej gospodarki pasiecznej i produktów pszczelich. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien przede wszystkim odpowiedzieć sobie na następujące pytania: jakie chce osiągnąć efekty? jakie metody będą najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, możliwości percepcyjnych uczących się? jakie problemy (o jakim stopniu trudności i złożoności) powinny być przez uczniów rozwiązane? jak motywować uczniów i zapewnić ich zaangażowanie. Rzetelna odpowiedź na te pytania pozwoli na trafne dobranie metod, które pozwolą na osiągnięcie zamierzonych efektów. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych pszczelarza. W poszczególnych działach powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu gospodarki pasiecznej. Dział programowy „Gospodarka pasieczna” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody projektu, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5 osobowe.



J.3. Wykorzystanie zasobów bazy pożytkowej



43



Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P

lub

PP

)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a


R.4.4(1)1. określić cel zapylania upraw przez pszczoły miodne; P B Rola pszczół w zapylaniu,

Typy pożytków pszczelich,

Rośliny miododajne i pyłkodajne,

Wydajność nektarowa i pyłkowa roślin,

Zasoby bazy poużytkowej,

Uprawa roślin miododajnych,

Poprawa bazy poużytkowej,

Rozmnażania roślin pożytkowych,

Ciecie drzew i krzewów miododajnych,

Potrzeby pokarmowe pszczół,

Pokarmy pszczół,

Napszczelenie okolicy,

Zasoby bazy poużytkowej.

R.4.4(1)2. rozróżnić pożytki pszczele; P B

R.4.4(1)3. charakteryzować pożytki pszczele pod względem: długości trwania, okres występowania, źródło pochodzenia;

PP C

R.4.4(2)1. rozróżnić rośliny pożytkowe; P B

R.4.4(2)2. określić rośliny uprawiane specjalnie dla pszczół P C

R.4.4(2)3. rozpoznać nasiona roślin miododajnych; P C

R.4.4(3)1. analizować wartość pszczelarską roślin pyłkodajnych i miododajną; PP C

R.4.4(3)2. określić wydajność nektarową i miodową roślin pożytkowych; P B

R.4.4(3)3. dokonać ważenia rodziny kontrolnej w celu poznania dziennych przybytków;

P C

R.4.4(3)4. prowadzić obserwacje fenologiczne w okolicy pasieki; PP C

R.4.4(4)1. obliczyć zasoby bazy pożytkowej w określonym rejonie; P B

R.4.4(4)2. analizować zasoby bazy pożytkowej pasieki; PP C

R.4.4(5)1. prowadzić dobór roślin uprawianych specjalnie dla pszczół do warunków przyrodniczych;

PP C



44

R.4.4(5)2. charakteryzować technologię uprawy roślin miododajnych; P B

R.4.4(6)1. uzasadnić potrzebę poprawiania bazy pożytkowej wokół pasieki P C

R.4.4(6)2. prowadzić rozmnażanie roślin miododajnych różnymi sposobami; P C

R.4.4(6)3. dokonać cięcia drzew i krzewów miododajnych; P B

R.4.4(6)4. przygotować sadzonki wegetatywne roślin miododajnych do wysadzenia;

P C

R.4.4(6)5. pozyskać zrazy drzew i krzewów miododajnych; PP C

R.4.4(7)1. analizować wpływ odległości ustawienia pasieki od bazy pożytkowej na wydajność miodową;

PP B

R.4.4(7)2. dobrać i określić terminy zapylania uprawy przez pszczoły, P C

R.4.4(8)3. analizować potrzeby pokarmowe rodziny pszczelej w ciągu roku; P B

R.4.4(8)4. rozróżnić naturalne pokarmy dla pszczół; P B

R.4.4(8)3. dobrać pokarm do podkarmiania i dokarmiania rodzin pszczelich; P C

R.4.4(9)1. obliczyć ilość pni pszczelich możliwych do ustawienia na danym pożytku;

P B

R.4.4(9)2. analizować napszczelenie w okolicy bazy pożytkowej; PP C

Planowane zadania 1. Rozpoznawanie roślin uprawianych specjalnie dla pszczół. Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy dokonać roślin specjalnie uprawianych dla pszczół. Otrzymane wyniki uczniowie zapisują w karcie oceny organoleptycznej. Wykonaną pracę



45

należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania. 2. Rozróżnianie nasion roślin miododajnych. Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem pracy.

Na podstawie otrzymanej karty pracy wyszukaj w Internecie, dokonaj selekcji informacji do tyczących nasion roślin miododajnych. 3. Rozpoznawanie roślin uprawianych specjalnie dla pszczół. Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem: Opis pracy:

Na podstawie otrzymanej instrukcji należy dokonać roślin specjalnie uprawianych dla pszczół. Otrzymane wyniki uczniowie zapisują w karcie oceny organoleptycznej. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

4. Rozróżnianie nasion roślin miododajnych. Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem pracy:

Opis pracy:

Na podstawie otrzymanej karty pracy wyszukaj w Internecie, dokonaj selekcji informacji do tyczących nasion roślin miododajnych.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: eksponaty roślin miododajnych i ich nasiona. Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne . Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące jakości roślin pożytkowych. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych pszczelarza. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu pożytków pszczelich. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3-4 osobowe.


Formy indywidualizacji pracy uczniów – dostosowanie warunków. środków. metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków. Środków. metod i form kształcenia do możliwości ucznia.



46

M.3. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej J.1. Korzystanie z języka obcego w rolnictwie J.2. Prowadzenie działalności rolniczej J.3. Prowadzenie sprzedaży produktów rolniczych

J.1. Korzystanie z języka obcego w rolnictwie



Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P lu

b P

P)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a


JOZ(1)1. posłużyć się poprawnie kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa stosowanego w działalności pszczelarskiej;

P C Słownictwo związane z wykonywaniem zadań

zawodowych, szczególnie dotyczące planowania pracy.

Prowadzenie prac pasiecznych.

Zastosowanie zwrotów grzecznościowych.

Wydawanie poleceń.

Działania marketingowe.

Negocjowanie warunków sprzedaży.

Porozumienie o współpracy.

Organizacja stanowiska pracy.

JOZ(1)2. zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu dotyczącego zagadnień pszczelarskich;

P C

JOZ(1)3. przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej;

PP C

JOZ(2)1. określić w języku obcym czynności związane z prowadzeniem pasieki; P B

JOZ(2)2. zaplanować i przeprowadzić rozmowę w języku obcym zawodowym z uwzględnieniem wypowiedzi partnera;

PP D

JOZ(2)3. zastosować w prawidłowy sposób zwroty grzecznościowe w rozmowach; P C

JOZ(2)4. posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane zadań zawodowych pszczelarza z zastosowaniem poprawnej terminologii;

PP C

JOZ(2)5. zinterpretować poprawnie typowe pytania stawiane przez współpracowników w języku obcym;

P C



47

JOZ(2)6. wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w zawodzie pszczelarza zgodnie z zasadami gramatyki;

P C

JOZ(2)7. zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym zgodnie z zasadami; P C

JOZ(2)8. negocjować warunki sprzedaży określonych produktów w języku obcym zgodnie z zasadami gramatyki i z wykorzystaniem odpowiedniej terminologii;

PP C

JOZ(3)1. przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim;

P C

JOZ(3)2. sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu; P C

JOZ(3)3. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotycząca kupna-sprzedaży produktów pszczelich;

P C

JOZ(3)4. zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego;

PP D

JOZ(3)5. odczytać i dokonać analizy informacji pszczelarskich w języku obcym; P C

JOZ(4)1. opracować w języku obcym porozumienie o współpracy zgodnie z zasadami gramatyki;

PP D

JOZ(4)2. porozumieć się z uczestnikami procesu pracy w języku obcym wykorzystując słownictwo zawodowe;

P C

JOZ(4)3. przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac zgodnie z zasadami gramatyki;

P C

JOZ(4)4. słuchać ze zrozumieniem wypowiedzi w języku obcym współpracowników zgodnie z zasadami aktywnego słuchania;

P C

JOZ(4)5. porozumiewać się z zespołem współpracowników poprawnie w języku obcym zgodnie z zasadami;

P C

JOZ(4)6. dokonać analizy informacji zamieszczonych na opakowaniach, metkach produktów pszczelich w języku obcym;

P C

JOZ(5)1. odczytać informacje zamieszczone na opakowaniach, metkach produktów pszczelich w języku obcym;

P D

JOZ(5)2. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące urządzeń stosowanych w gospodarstwie pszczelarskim;

PP C

JOZ(5)3. skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową;

P C

JOZ(5)4. wyszukać w różnych źródłach informacje o tematyce pszczelarskiej; P C



48

JOZ (5)5. skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu ofert szkoleniowych;

PP D

JOZ (5)6. zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie oferty szkoleniowe dla branży pszczelarskiej;

P C

Planowane zadania 1. Wykonywanie ćwiczeń gramatycznych. Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem

Opis pracy:

Uczniowie wykonują ćwiczenia, po ich wykonaniu dokonują samooceny. 2. Wykonywanie ćwiczeń weryfikujących rozumienie tekstu ze słuchu. Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem pracy:

Opis pracy:

Uczniowie wykonują ćwiczenia, po ich wykonaniu dokonują samooceny. 3. Wydawanie poleceń w języku obcym, dotyczących wykonywania zadań zawodowych. Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem pracy:

Opis pracy:

Uczniowie wykonują ćwiczenia, po ich wykonaniu dokonują samooceny. 4. Wysyłanie i odbieranie informacji w języku obcym, pocztą elektroniczną. Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem pracy:

Opis pracy:

Uczniowie wykonują ćwiczenia, po ich wykonaniu dokonują samooceny. 5. Tłumaczenie tekstów zawodowych z języka polskiego na język obcy.


Opis pracy:

Uczniowie wykonują ćwiczenia, po ich wykonaniu dokonują samooceny. 6. Sporządzanie notatki z tekstu słuchanego i czytanego. Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem pracy:

Opis pracy:

Uczniowie wykonują ćwiczenia, po ich wykonaniu dokonują samooceny. 7. Prowadzenie korespondencji mailowej w języku obcym Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem:

Opis pracy:

Wykonaj ćwiczenie zgodnie z otrzymana instrukcją. Dokonaj samooceny swojej pracy w KARCIE SAMOOCENY.

8. Opracowanie opisu kolejności prac pasiecznych w języku obcym



49


Opis pracy:

Wybór lidera, który podzieli grupę na pary oraz w drodze losowania rozdzieli poszczególne prace pasieczne, dla których będzie opracowany opis.

Na podstawie otrzymanej instrukcji należy opracować charakterystykę i opis prac pasiecznych w ciągu sezonu pasiecznego.

Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni pasiecznej. W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: drobny sprzęt pszczelarski, plansze i atrapy osobników pszczelich, plansze i tablice z przebiegu życia rodziny pszczelej, budowle pasieczne. Komputer z dostępem do Internetu, 1 stanowisko dla dwóch uczniów. Urządzenia multimedialne . Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej pracy pszczelarza. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien przede wszystkim odpowiedzieć sobie na następujące pytania: jakie chce osiągnąć efekty? jakie metody będą najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, możliwości percepcyjnych uczących się? jakie problemy (o jakim stopniu trudności i złożoności) powinny być przez uczniów rozwiązane? jak motywować uczniów i zapewnić ich zaangażowanie. Rzetelna odpowiedź na te pytania pozwoli na trafne dobranie metod, które pozwolą na osiągnięcie zamierzonych efektów. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych pszczelarza. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu pszczelarstwa, porozumiewania się w języku obcym z klientami i pracownikami. Dział programowy „Porozumiewanie w języku obcym” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej. Dominują metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach maksymalnie 15 osobowych.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz tekstu przewodniego.


J.2. Prowadzenie działalności rolniczej



50



Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P

lub

PP

)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a


PDG(1)1. rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej: rynek, polityka fiskalna;

P B Podstawy działalności gospodarczej.

Zasady planowania określonej działalności.

Formy organizacyjno-prawne działalności przedsiębiorstwa.

Formy pozyskiwania kapitału.

Instytucje w rolnictwie.

Polityka kredytowa i system bankowy.

Ubezpieczenia w rolnictwie; ZUS, KRUS.

Fundusze strukturalne.

Dotacje w rolnictwie i pszczelarstwie.

Procesy integracyjne w rolnictwie i pszczelarstwie.

Doradztwo rolnicze.

Rejestrowanie firmy.

Opodatkowanie działalności gospodarczej.

Podatki w rolnictwie.

Wydajność pracy.

Systemy wynagrodzeń pracowników.

Obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń społecznych.

Ubezpieczenia gospodarcze.

Etyka w biznesie.

PDG(1)2. zdefiniować pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo; P B

PDG(1)3zdefiniować podstawowe pojęcia i kategorie ekonomiczne P B

PDG(2)1. zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego;

P B

PDG(2)2. zidentyfikować przepisy prawa podatkowego; P B

PDG(2)3. dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PP C

PDG(2)4. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

P B

PDG(3)1. zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

P B

PDG(3)2. dokonać analizy przepisów dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

P C

PDG(3)3. przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej;

P D

PDG(3)4. skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej rolniczej;

P C

PDG(4)1. wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w rolnictwie pszczelarstwie i powiązania między nimi

P B

PDG(4)2. zidentyfikować przedsiębiorstwa w rolnictwie i pszczelarstwie na P B



51

równych szczeblach obrotu handlowego Obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i ppoż. PDG(4)3. określić powiązania przedsiębiorstwa pszczelarskiego z otoczeniem P C

PDG(5)1. dokonać analizy działalności rolniczej na rynku P B

PDG(5)2. dokonać analizy czynników kształtujących popyt i podaż produktów rolniczych

P C

PDG(5)3.porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne w branży rolniczej

P B

PDG(5)4. dokonać analizy działalności pszczelarskiej na rynku; P C

PDG(5)5. dokonać analizy czynników kształtujących popyt i podaż na produkty pszczele

P C

PDG(5)6. porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne w branży pszczelarskiej

PP C

PDG(6)1. zidentyfikować procedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach funkcjonujących na rynku

P C

PDG(6)2. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia i sprzedaży

P C

PDG(6)3.ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami z branży rolniczej

P C

PDG(6)4.zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania produktów na rynku

P C

PDG(6)5. zidentyfikować procedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach pszczelarskich funkcjonujących na rynku

P B

PDG(6)6. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia i sprzedaży produktów pszczelich

P C

PDG(6)7.ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami z branży pszczelarskiej

PP D

PDG(6)8.zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania produktów pszczelich na rynku

P C

PDG(7)1. opracować procedurę postępowania przy założeniu własnej działalności gospodarczej

P D

PDG(7)2. wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej,

P C



52

PDG(7)3.sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności pszczelarskiej i rolniczej

P C

PDG(7)4. wybrać formę opodatkowania działalności rolniczej P C

PDG(7)5. sporządzić biznesplan dla wybranej działalności rolniczej P C

PDG(7)6.rozróżnić uproszczone formy ewidencji gospodarczej w zależności od form opodatkowania

P C

PDG(7)7.wymieniać. charakteryzować i klasyfikować składniki majątku gospodarstwa pasiecznego

P B

PDG(7)8.charakteryzować i klasyfikować kapitały własne i obce w gospodarstwie pasiecznym

P B

PDG(7)9.sporzadzić bilans majątkowy gospodarstwa pasiecznego PP D

PDG(7)10.sporządzać podstawowe dokumenty z zakresu obrotu pieniężnego oraz rozrachunków z dostawcami i odbiorcami

PP B

PDG(8)1.zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii,

PP D

PDG(8)2. rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism P B

PDG(8)3. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, P C

PDG(8)4. wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie,

P C

PDG(8)5. wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy.

P C

PDG(9)1. obsługiwać biurowe urządzenia techniczne, P C

PDG(9)2. stosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie handlowej działalności gospodarczej

PP C

PDG(9)3. obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności pszczelarskiej

P C

PDG(10)1. rozróżnić elementy marketingu-mix; P B

PDG(10)2. dokonać analizy potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych;

P C

PDG(10)3.zastosowac instrumenty marketingu mix w prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego

P C



53

PDG(10)4. określić strategie działań marketingowych w przedsiębiorstwie pszczelarskim;

P B

PDG(10)5. dobrać sposoby reklamowania produktów do ich rodzaju; P C

PDG(10)6. określić czynniki mające wpływ na dobór środków promocji; P B

PDG(11)1. zidentyfikować składniki kosztów i przychodów w działalności pszczelarskiej

P B

PDG(11)2. określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy PP B

PDG(11)3. wskazywać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności

PP B

PDG(11)4.obliczyć koszty wg różnych kryteriów PP C

PDG(11)5. identyfikować czynniki wpływające na koszty i opłacalność w skali mikro i makroekonomicznej

P C

PDG(11)6. obliczyć opłacalność produkcji rolniczej PP C

Planowane zadania 1. Zadaniem uczniów będzie opracowania procedury postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej. Zadanie powinno być wykonywane w grupach pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w formie prezentacji (w dowolnej formie. np.: plakaty. prezentacja multimedialna.). Po prezentacji. powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia wspólnej procedury. Na podstawie opracowanej procedury grupa uczniów opracuje poradnik „Krok po kroku – zakładam własną działalność gospodarczą”. 2. Zadaniem uczniów będzie opracowanie projektu własnej działalności pszczelarskiej.

Efektem zadania powinny być projekty opracowane przez uczniów zawierające: projekt planowanej działalności pszczelarskiej. wypełnione dokumenty niezbędne do jej założenia.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne. metody. formy organizacyjne Dział programowy „Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania do funkcjonowania na rynku pracy jako. przedsiębiorcy. Powinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa. a także postawy odpowiedzialności za działanie niezgodne z przepisami prawa. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Środki dydaktyczne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy . Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń. pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominująca metodą kształcenia powinna być tekstu przewodniego która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności pszczelarskiej. oraz metoda projektu.



54

Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu.


J.3. Prowadzenie sprzedaży produktów rolniczych



Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P

lub

PP

)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a


R.4.1(17)1.określić termin i sposoby przechowywania produktów pochodzenia roślinnego

P B Badanie potrzeb klientów.

Strategie marketingowe w gospodarstwie pasiecznym i rolniczym.

Instrumenty marketingu mix.

Rachunkowość rolnicza.

Majątek podmiotu gospodarczego.

Bilans majątkowy.

Dowody księgowe; pojęcie, znaczenie, klasyfikacja.

Dokumentacja środków pieniężnych i rozrachunków z dostawcami i odbiorcami.

Źródła przychodów i kosztów w gospodarstwie pasiecznym i rolniczym.

R.4.1(17)2.przechować produkty pochodzenia roślinnego P B

R.4.1(17)3. przygotować produkty do sprzedaży P C

R.4.1(17)4. określić potrzeby zaopatrzeniowe P C

R.4.1(18)1.przygotować i sporządzić dokumentację do sprzedaży produktów pochodzenia roślinnego

P B

R.4.1(18)2.analizować i stosować przepisy dotyczące obrotu produktami roślinnymi

P C

R.4.2(15)1.analizować i stosować przepisy prawa dotyczące identyfikacji i rejestracji zwierząt

P C



55

R.4.2(15)2.dobrać środki do transportu zwierząt P C Praca biurowa.

Usługi posprzedażowe.

Rachunek ekonomiczny w gospodarstwie pasiecznym.

Przepisy prawne w rolnictwie i pszczelarstwie.

Zasady współpracy przedsiębiorstwa rolniczego z

otoczeniem.

R.4.2(15)3.stosować zasady i przepisy prawidłowego transportu zwierząt P C

R.4.2(18)1.ocenić jakość i przygotowanie produktów pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi normami

P B

R.4.2(18)2.analizowac czynniki kształtujące podaż i popyt produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży

P C

R.4.2(18)3.przygotować zwierzęta do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi zasadami

P C

R.4.2(19)1.ocenic skuteczność prowadzenia sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia zwierzęcego

P C

R.4.2(19)2.przestrzegać przepisów prawa dotyczących sprzedaży bezpośredniej zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego

P C

R.17.3(14)1. przygotowywać dokumenty związane z wysyłką matek pszczelich P B

R.17.3(14)2. ustalić rodzaj dokumentów potwierdzających działalność pasieczną; P B

R.17.3(14)3. sporządzić dokumenty potwierdzające sprzedaż (faktura VAT, rachunek, faktura korygująca);

P C

R.17.3(15)1. obliczyć wartość odtworzeniową sprzętu w pasiece; PP C

R.17.3(15)2. obliczyć wskaźniki; opłacalności i rentowności; P C

R.17.3(16)1. obsłużyć programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych pszczelarza;

P C

R.17.3(16)2. dokonać analizy stosowanych na rynku pracy programów komputerowych wspomagających pracę pszczelarza;

P C

R.4.3(17)1. przewidywać skutki nieprzestrzegania norm jakości, dotyczących konserwacji produktów i przechowywania towarów

PP C

R.4.3(17)2. zastosować zasady konserwacji i przechowywania towarów P B

R.4.3(18)1. znać i stosować przepisy w sprawie wymagań weterynaryjnych przy pozyskiwaniu produktów pochodzenia pszczelego, przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej

PP C

R.4.3(18)2. przygotować produkty pszczele do sprzedaży bezpośredniej P B

R.4.3(18)3. prowadzić sprzedaż bezpośrednią produktów pszczelich zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa

P C



56

R.4.3(18)4. zaprezentować ofertę handlową w sprzedaży internetowej lub bezpośredniej;

P C

R.4.3(18)5. udzielać informacji o sposobach użytkowania i przechowywania, zastosowania produktów pasiecznych;

P B

R.4.3(19)1. dobrać ekonomiczne optymalne metody i technologie pozyskania produktów pszczelich

PP B

R.4.3(19)2. prowadzić rachunkowość w gospodarstwie pasiecznym, P C

R.4.3(19)3. określić koszty i dochody produkcji pasiecznej P B

R.4.3(19)4. obliczyć opłacalność produkcji wybranych produktów pszczelich P C

R.4.3(19)5. analizować czynniki decydujące o opłacalności pasieki, PP C

R.4.3(19)6. wskazywać dodatkowe źródła dochodu w gospodarstwie pasiecznym P C

R.4.3(19)7. przeprowadzić fragment spisu z natury w gospodarstwie pasiecznym; P B

R.4.3(19)8. wycenić środki trwałe, inwentarza żywego, zapasów; P C

R.4.3(19)9. przygotować wnioski o dofinansowanie działalności pszczelarskiej ze środków pomocowych Unii Europejskiej,

PP C

BHP(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

P A

BHP((2)2. scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

PP B

BHP(2)3. zidentyfikować podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy; P B

BHP(3)1. rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

P B

BHP (3)2. Rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

P B

BHP(3)3. Opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie pszczelarskim

PP C

Planowane zadania Zadaniem uczniów będzie wykonanie projektu „Prowadzę własne gospodarstwo pasieczne z opracowanym planem promocji”.

Opis zadania:

Dobierz 2 osoby. z którymi będziesz wykonywał/a projekt. Pierwszym działaniem będzie przygotowanie opisu (konspektu) projektu. w którym określone zostają szczegółowe cele projektu. konieczne do podjęcia działania. lub pytania. na które należy poszukiwać odpowiedzi. czas wykonania projektu. ustalone



57

z nauczycielem terminy konsultacji oraz kryteria. zakres i terminy oceny.

II etap - opracowanie szczegółowego planu działania zawierającego następujące informacje: zadanie do wykonania (np. prowadzić sprzedaż bezpośrednia produktów pszczelich). osoba odpowiedzialna za wykonanie zadania. termin wykonania zadania oraz ewentualne koszty.

III etap - podejmowanie systematycznych działań projektowych:

zbieranie i gromadzenie informacji potrzebnych do rozstrzygnięcia postawionych w projekcie problemów.

selekcja i analiza zgromadzonych informacji.

wnioskowanie ukierunkowane na wybór optymalnego rozwiązania.

wykonanie projektu w praktyce.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy „Działalność rolnicza i pszczelarska ” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako przedsiębiorcy. Powinny być kształtowane umiejętności przestrzegania przepisów prawa obowiązującego w działalności gospodarczej, współpracy z innymi przedsiębiorstwami w branży. Należy także kształtować postawę samodzielności w podejmowaniu decyzji, odpowiedzialności za siebie i innych. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Środki dydaktyczne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy , filmy i prezentacje multimedialne dotyczące marketingu. Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W dziale szczególnie zaleca się stosować metodę projektu, która sprzyja rozwijaniu kompetencji personalnych i społecznych, samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz rozpoznaniu wybranej tematyki w pogłębiony sposób. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach. Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda projektów.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu.




58

M.4. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej J.1. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej J.2. Organizowanie i nadzorowanie produkcji pszczelarskiej

J.1. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej


Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi ….

Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P

lub

PP

)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a


R.17.1(1)1 scharakteryzować przyrodnicze. techniczne i ekonomiczne czynniki zmianowania. P B

Czynniki zmianowania.

Zasady układania zmianowań.

Rodzaje płodozmianów.

Mechanizacja prac w produkcji roślinnej.

Zasady agregatowania maszyn do produkcji roślinnej.

Podstawy eksploatacji maszyn do produkcji roślinnej.

Organizacja produkcji wybranej rośliny zbożowej.

Organizacja produkcji wybranej rośliny okopowej.

Organizacja produkcji wybranej rośliny przemysłowej.

Organizacja produkcji wybranej rośliny pastewnej.

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej

Czynniki wpływające na rozwój produkcji zwierzęcej.

System identyfikacji zwierząt.

Typy i rasy hodowlane i użytkowe zwierząt.

Składniki pokarmowe i wartość pokarmowa pasz.

Potrzeby pokarmowe zwierząt.

R.17.1(1)2.wyjaśnić wpływ zmianowania roślin na ograniczenie degradacji gleb. zachwaszczenia oraz rozwój chorób i szkodników.

P B

R.17.1(1)3.zaprojektować przykładowe zmianowanie roślin. P B

R.17.1(2)1.planować prace związane z uprawą roli. nawożeniem i ochroną roślin uprawnych

P C

R.17.1(2)2. organizować prace związane z uprawą roli. nawożeniem i ochroną roślin uprawnych

P C

R.17.1(2)3..opracować projekty prac związanych z uprawą roli. nawożenia i ochrony roślin w różnych stanowiskach.

PP C

R.17.1(3)1. dobrać i wyregulować maszyny i narzędzia do uprawy roli i roślin.

P C

R.17.1(3)2. określić zasady obsługi maszyn do siewu. sadzenia i ochrony roślin.

P C



59

R.17.1(3)3. przygotować do pracy. obsłużyć i konserwować podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej

P C Preliminarz i bilans pasz.

Pielęgnacja i higiena zwierząt gospodarskich.

Higiena pomieszczeń dla zwierząt.

Higiena żywienia.

Higiena transportu.

Dobrostan zwierząt.

Organizacja produkcji zwierzęcej.

R.17.1(4)1. dobrać odmiany roślin do warunków przyrodniczych i ekonomicznych danego rejonu.

P C

R.17.1(4)2. określić znaczenie gospodarcze wybranych roślin P C

R.17.1(4)3. obliczyć opłacalność technologii produkcji wybranych roślin. PP C

R.17.1(5)1. organizować produkcję rolniczą z zasadami Zwyklej Dobrej Praktyki Rolniczej

P B

R.17.1(5)2.zbilansować składniki mineralne i organiczne produkowane w gospodarstwie zgodnie z ZDPR

P C

R.17.1(5)3.prowadzić integrowana ochronę roślin zgodnie z ZDPR P B

R.17.1(6)1.nadzorować organizację prawy wybranych roślin P C

R.17.1(6)2.nadzorować prace związane z organizacją nawożenia i ochroną roślin

P C

R.17.1(6)3.nadzorować prace związane z funkcjonowaniem całego gospodarstwa rolnego

P C

R.17.1(7)1.stosować przepisy i normy prawa w zakresie ochrony środowiska i ochrony roślin uprawnych

PP C

R.17.1(7)2. stosować przepisy prawa w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia roślinnego przeznaczonych do sprzedaży

PP C

R.17.2(1)1. sklasyfikować i wyróżniać cechy charakterystyczne gatunków zwierząt gospodarskich.

P B

R.17.2(1)2. określić położenie poszczególnych narządów i układów organizmu zwierząt

P B

R.17.2(1)3. rozróżnić wady i zalety pokroju wybranego gatunku (gatunków) zwierząt.

P B

R.17.2(1)4. określić funkcje poszczególnych narządów i układów organizmu zwierząt gospodarskich

P C

R.17.2(2)1. określić warunki utrzymania zwierząt w gospodarstwie rolnym P C

R.17.2(2)2.zinterpretować zasady właściwego obchodzenia się ze zwierzętami .

P C



60

R.17.2(2)3. wyjaśnić pojęcie dobrostanu zwierząt i jego roli w chowie poszczególnych gatunków.

P B

R.17.2(3)1. rozróżnić i scharakteryzować typy użytkowe oraz rasy zwierząt hodowanego w kraju.

P B

R.17.2(3)2. dobrać technologię produkcji zwierzęcej do warunków gospodarstwa

PP C

R.17.2(3)3.analizowac efekt ekonomiczny wybranej produkcji P C

R.17.2(4)1. scharakteryzować czynniki wpływające na strawność i procesy przemiany materii.

PP C

R.17.2(4)2. określić rolę biologiczną składników pokarmowych oraz objawy ich niedoboru i nadmiaru.

P B

R.17.2(4)3. scharakteryzować wpływ higieny żywienia i pojenia na zdrowie oraz produkcyjność zwierząt.

P B

R.17.2(5)1. unormować i ułożyć dawki pokarmowe. P C

R.17.2(5)2.prowadzić racjonalne żywienie zwierząt gospodarskich zgodnie z rachunkiem ekonomicznym

PP C

R.17.2(5)3. określić czynniki decydujące o kosztach żywienia P B

R.17.2(6)1. ocenić jakość i przygotowanie pasz stosowanych w gospodarstwie

P B

R.17.2(6)2. scharakteryzować procesy kiszenia i suszenia pasz P B

R.17.1(6)3. scharakteryzować czynniki warunkujące prawidłowe przechowywanie pasz.

P B

R.17.1(7)1.dostosowac proces produkcji do możliwości paszowych gospodarstwa

P C

R.17.1(7)2.organizować proces produkcji w ramach racjonalnego i przemyślanego obrotu stada

P C

R.17.1(7)3.planowac wykorzystanie wyprodukowanego nawozu naturalnego

P C

R.17.1(8)1.Określić czynniki decydujące o opłacalności produkcji zwierzęcej P C

R.17.1(8)2.dobrać określoną produkcję zwierzęcą do możliwości gospodarstw rolnego

P C

R.17.1(8)3. obliczyć efekty ekonomiczne wybranej produkcji zwierzęcej PP D



61

Planowane zadania (ćwiczenia) 1. Opracować projekty uprawy roli, dobrać właściwe parametry siewu, ustalić podstawowe zabiegi pielęgnacyjne i ochronne dla wybranej rośliny. 2. Zaplanować organizację produkcji wybranej rośliny. Nauczyciel dzieli młodzież na grupy 3-4 osobowe, lider grupy losuje zadanie do wykonania. Podczas realizacji uczniowie powinni opracować projekty dotyczące planowania i organizacji prac składających na technologię wybranej produkcji rośliny zbożowej, okopowej, przemysłowej i pastewnej, zaproponować optymalne rozwiązania, wskazać osoby współpracujące podczas realizacji uprawy wybranej rośliny oraz określić koszty jej prowadzenia. Nauczyciel kontroluje przebieg realizacji projektu oraz udziela konsultacji w zakresie planowanych rozwiązań technicznych i organizacyjnych dotyczących technologii wybranej produkcji rośliny zbożowej, okopowej, przemysłowej i pastewnej. 3. Sporządzić preliminarz i bilans pasz dla wybranego gospodarstwa rolnego, określić koszty żywienia zwierząt w tym gospodarstwie. Podczas realizacji zadania uczniowie opracowują projekt w zakresie sporządzania preliminarza i bilansu pasz w gospodarstwie, zaproponować optymalne rozwiązania oraz określić koszty jej prowadzenia. Uczniowie, korzystając z pytań prowadzących, arkuszy ćwiczeniowych w tekstach przewodnich, norm, aktów prawnych, literatury zawodowej i innych źródeł informacji samodzielnie planują i wykonują ćwiczenia.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne. metody. formy organizacyjne Podczas realizacji programu szczególnie ważne jest opanowanie przez ucznia umiejętności zorganizowania i wykonania prac składających się na technologię produkcji wybranej rośliny zbożowej, okopowej, przemysłowej i pastewnej. Zajęcia dydaktyczne należy prowadzić w pracowni wyposażonej w sprzęt rolniczy, literaturę zawodową, normy i akty prawne. Pracownia powinna być również wyposażona w stanowiska komputerowe Środki dydaktyczne Materiały dydaktyczne: film dydaktyczny dotyczący technologii produkcji wybranych roślin rolniczych, film dydaktyczny dotyczący środków ochrony roślin, płyta CD z kolekcją chwastów występujących na naszych polach, stanowiska komputerowe z programami do obliczania kosztów produkcji wybranych roślin z edytorami tekstu i arkuszami kalkulacyjnymi. Zalecane metody dydaktyczne W procesie dydaktycznym zaleca się stosować następujące metody: wykład informacyjny, dyskusja dydaktyczna, pokaz z instruktażem, metoda projektów, tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych. Szczególnie wskazana jest metoda projektów, do planowania własnych rozwiązań w zakresie organizacji wybranej produkcji roślinnej. Zajęcia dydaktyczne należy prowadzić w pracowni wyposażonej w sprzęt rolniczy, literaturę zawodową, normy i akty prawne. Pracownia powinna być również wyposażona w stanowiska komputerowe z edytorami tekstu i arkuszami kalkulacyjnymi. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach do 15 osób, podzielonych na zespoły 3–4-osobowe. Do wykonania ćwiczeń nauczyciel powinien przygotować teksty przewodnie. Uczniowie, korzystając z pytań prowadzących, arkuszy ćwiczeniowych w tekstach przewodnich, norm, aktów prawnych, literatury zawodowej i innych źródeł informacji samodzielnie planują i wykonują ćwiczenia.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Podczas realizacji programu nauczania należy oceniać osiągnięcia uczniów w zakresie wyodrębnionych szczegółowych efektów kształcenia. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji programu, według kryteriów ujętych w szkolnym i przedmiotowym systemie oceniania. Wskazane jest, aby wymagania edukacyjne na poziomie podstawowym obejmowały głównie zagadnienia bezpośrednio związane z treściami efektów zawodowych. Materiał kształcenia o charakterze bardziej teoretycznym został wprowadzony jako materiał dopełniający i rozszerzający, ułatwiający rozumienie zachodzących zjawisk. W przypadku formułowania przez nauczyciela wymagań jednostopniowych udział tych zagadnień na liście wymagań powinien być stosunkowo nieduży. Sprawdzaniu powinny podlegać również osiągnięcia praktyczne ucznia, zwłaszcza w zakresie organizowania i wykonywania oraz związanych z uprawą wybranej rośliny rolniczej, sprawności wykonywania ćwiczeń i ich dokumentowania. Szczególną uwagę podczas sprawdzania jakości wykonanych ćwiczeń należy zwrócić na umiejętność analizowania, poprawność wnioskowania.



62

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków. środków. metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków. środków. metod i form kształcenia do możliwości ucznia

J.2.Organizowanie i nadzorowanie produkcji pszczelarskiej



Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P

lub

PP

)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a


R.17.3(1)1. dokonać doboru rasy pszczół do określonych warunków klimatycznych i pożytkowych rejonu;

PP C Planowanie zakładania pasieki,

Organizowanie zaplecza gospodarczego pasieki,

Dobór ilości pni i sprzętu pasiecznego,

Organizować i nadzorować przeglądy rodzin pszczelich,

Planować i organizować gospodarkę pasieczna; wędrowną, konwencjonalną i ekologiczną,

Planować i organizować powiększanie pasieki,

Organizować wychów matek pszczelich,

Planować kierowanie rozwojem rodzin pszczelich,

Planować zatrudnienie w gospodarstwie pasiecznym,

Organizować zapobieganie i zwalczanie chorób pszczół.

R.17.3(1)2. sporządzić zapotrzebowanie na matki danej rasy pszczół dla pasieki; P B

R.17.3(2)1. sporządzić plan urządzania pasieki; P C

R.17.3(2)2. dokonać analizy wyboru miejsca na pasieczysko pod względem konkurencyjności, zasobów bazy pożytkowej i zdrowotności;

PP C

R.17.3(2)3. zaplanować rozmieszczenie pomieszczeń w pracowni pasiecznej; P B

R.17.3(2)4. urządzić poidło dla pszczół; P B

R.17.3(2)5. dostosować typ ula w pasiekach stacjonarnych o ubogich pożytkach; P C

R.17.3(3)1. dostosować liczbę rodzin pszczelich do wielkości gospodarstwa pasiecznego;

P B

R.17.3(3)2. rozmieścić rodziny pszczele w gospodarstwie pasiecznym; P B

R.17.3(4)1. urządzić i wyposażyć pomieszczenia w pracowni pasiecznej; PP C

R.17.3(4)2. dobrać, rozmieścić i prawidłowo użytkować sprzęt pasieczny; P C



63

R.17.3(4)3. prowadzić nadzór nad zakładaną pasieką; PP C

R.17.3(5)1. określić zasady doboru, użytkowania i konserwacji sprzętu do przeglądu rodzin pszczelich

P B

R.17.3(5)2. zaplanować ilość potrzebnego sprzętu do przeglądu rodzin pszczelich; P B

R.17.3(5)1. dobrać ubiór pszczelarza do przeprowadzenia przeglądu; P B

R.17.3(5)3. prowadzić konserwację sprzętu do przeglądu rodzin pszczelich; P C

R.17.3(6)1. sporządzić plan przeprowadzania przeglądów rodzin pszczelich; P C

R.17.3(6)2. określić zakres przeglądów rodzin pszczelich; P B

R.17.3(6)3. określić zasady dotyczące techniki wykonywania przeglądów; P B

R.17.3(6)4. stwierdzić stan czerwiu, po którym ocenia jakość matki pszczelej; P C

R.17.3(6)5. określić czynności związane z rozbieraniem gniazda pszczelego; P B

R.17.3(7)1. opracować plan prowadzenia gospodarki wędrownej; PP C

R.17.3(7)2. określić potrzeby zatrudnienia na czas przewozu rodzin pszczelich; P C

R.17.3(7)3. sporządzić umowę dotyczącą dzierżawy terenu dla pasieki wędrownej; P B

R.17.3(8)1. opracować plan zapobiegania nastrojowi rojowemu; P C

R.17.3(8)2. sporządzać wykaz sprzętu potrzebnego do rozmnażania rodzin pszczelich;

P B

R.17.3(8)3. wskazać miejsce wstawienia ramki z węzą w gnieździe pszczelim; P C


P C

R.17.3(9)1. sporządzać zapotrzebowanie na plastry, węzę pszczelą i pokarm; P B

R.17.3(9)2. zorganizować wiosenny i jesienny rozwój rodzin pszczelich; P B

R.17.3(10)1. zaplanować wielkotowarowy wychów matek pszczelich; PP C

R.17.3(10)2. zorganizować wychów matek pszczelich; PP C



64

R.17.3(11)1. sporządzić plan przygotowania rodzin pszczelich do zimowli; P C

R.17.3(11)2. zaplanować i zorganizować dokarmianie jesienne rodzin pszczelich; P C

R.17.3(11)3. wykonać nalot na odkład z matką na miejscu rodziny z trutówkami; PP C

R.17.3(11)4. poddać matkę pszczelą w izolatorze; P C

R.17.3(11)5. określić termin jesiennego rozwoju rodziny pszczelej; P B

R.17.3(12)1. analizować wydajność pracy i pracochłonność przy pozyskiwaniu różnych produktów pasiecznych;

PP C

R.17.3(12)2. określić czynniki konsumpcji produktów pszczelich; P B

R.17.3(13)1. stosować przepisy prawne oraz bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące chorób pszczół;

P C

R.17.3(13)2. dobrać metody taksacji strat przy zatruciach pszczół; P C

R.17.3(14)1. wypełniać dokumentację dotyczącą przebiegu i wyników gospodarki pasiecznej;

P B

R.17.3(14)2. sporządzić dokumentację dotyczącą bazy pożytkowej; P B

R.17.3(14)3. klasyfikować dokumenty dotyczące prowadzenia rachunkowości pasiecznej;

P B

R.17.3(15)1. obliczyć jednostkowe koszty produkcji pasiecznej; PP C

R.17.3(15)2. ocenić działalność gospodarstwa na podstawie danych uzyskanych z rachunkowości;

P C

R.17.3(16)1. rozróżnić programy komputerowe stosowane w produkcji rolniczej; P B

R.17.3(16)2. określić funkcje programów komputerowych stosowanych w produkcji rolniczej;

P B

R.17.3(16)3. obsługiwać programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych;

P B

R.4.4(9)1. stosować normy dotyczące obsady rodzin pszczelich na 1 ha areału roślin pożytkowych;

P B

R.4.4(9)2. sporządzić wykaz roślin miododajnych w okolicy pasieki; P B

Planowane zadania 1. Planować, organizować i nadzorować gospodarkę wędrowną.



65


Opis pracy:

Na podstawie otrzymanej instrukcji należy zaplanować, zorganizować a następnie nadzorować gospodarkę wędrowną na dany sezon pasieczny. Wykonana Praca ma być w formie projektu. Na zakończenie dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

2. Sporządzanie planu produkcji odkładów. Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem pracy:

Opis pracy:

Na podstawie otrzymanej karty pracy sporządź plan produkcji odkładów w celu ich sprzedaży. W projekcie muszą być zawarte następujące elementy: potrzebny sprzęt i materiały, ilość pni, siła robocza oraz termin. Projekt podać pod dyskusję na forum.

3. Organizować przyspieszanie rozwoju rodzin pszczelich. Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem: Opis pracy: Na podstawie otrzymanej karty pracy określ dla metody przyspieszenia rozwoju rodziny pszczelej, które należy wpisać w tabeli.. Dokonaj samooceny swojej pracy na karcie samooceny.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinien się znajdować komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące pszczelarstwa. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych pszczelarza. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu gospodarki pasiecznej Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3-4 osobowe.


Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb i możliwości ucznia.



66

M.5. Praktyka zawodowa.

J.1. Praktyka zawodowa



Po

zio

m w

ymag

ań

pro

gram

ow

ych

(P

lub

PP

)

Kat

ego

ria

taks

on

om

iczn

a


R.17.3(5)1. dokonać doboru sprzętu pasiecznego do rodzaju przeglądu rodzin pszczelich;

P B

Ule, sprzęt i budowle pasieczne,

Obchodzenie się z pszczołami,

Dokumentacja pasieczna,

Wędrowna gospodarka pasieczna,

Prace pasieczne w sezonie,

Wychów matek pszczelich,

Miodobranie,

Technologia produktów pasiecznych,

Ekonomika gospodarstwa pasiecznego.

R.17.3(5)2. dostosować ubiór pszczelarza w zależności od wykonywanej pracy; P B

R.17.3(6)1. prowadzić przegląd rodzin pszczelich w zależności od warunków pogodowo-pożytkowych;

P C

R.17.3(6)2. wypełnić kartę rodziny pszczelej po przeprowadzonym przeglądzie; P B

R.17.3(7)1. zorganizować przewóz pasieki; PP B

R.17.3(7)2. określić termin przewozu rodzin pszczelich w zależności od warunków pogodowo-pożytkowych;

P C

R.17.3(8)1. wykonać czynności zapobiegające pojawieniu się nadprodukcji mleczka pszczelego; P C

R.17.3(8)2. sporządzić harmonogram regularnego poszerzania gniazda pszczelego; P C

R.17.3(9)1. dobrać metody przyspieszania rozwoju rodzin pszczelich wiosną; PP C

R.17.3(9)2. zaplanować jesienne podkarmianie stymulacyjne; P B



67

R.17.3(10)1. zorganizować naturalne unasienianie matek pszczelich; P B

R.17.3(10)2. prowadzić wychów matek pszczelich wybraną metodą; P C

R.17.3(11)1. wykonać czynności związane przygotowaniem rodzin pszczelich do zimowli;

P B

R.17.3(11)2. sporządzić posezonowy bilans plastrów pszczelich; PP C

R.17.3(12)1. zorganizować i prowadzić miodobranie; P C

R.17.3(12)2. zorganizować pozyskiwanie obnóży pyłkowych; P C

R.17.3(13)1. stosować przepisy weterynaryjne w przypadku wykrycia choroby zwalczanej z urzędu;

P B

R.17.3(13)2. dokonać zabezpieczenia dowodów w przypadku wytruć pszczół środkami ochrony roślin;

PP C

R.17.3(14)1. analizować dokumentację gospodarstwa pasiecznego w celu określenia opłacalności;

PP C

R.17.3(14)2. analizować zapisy w książce pasiecznej; P C


P B


P B

Planowane zadania 1. Zorganizować i prowadzić miodobranie. Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem: Opis pracy: Na podstawie otrzymanej karty pracy zorganizować i przeprowadzić miodobranie. Zadanie opracować w formie projektu. Następnie przeprowadź miodobranie według opracowanego projektu. Na zakończenie dokonaj samooceny. 2. Zaplanować i przeprowadzić podkarmianie stymulacyjne


Opis pracy:

Nauczyciel dzieli grupę na pary następnie przydziela poszczególne rodziny pszczele, które będą podane podkarmianiu. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy opracować plan podkarmiania a następnie przeprowadzić. Obserwować efekty pracy. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.



68

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pasiekach i pracowniach pasiecznych prowadzonych przez pszczelarzy posiadającym minimum tytuł mistrza w zawodzie pszczelarz. Wyposażona pasieka w sprzęt do wychowu matek pszczelich, gospodarki wędrownej, miodobrania, komputer z dostępem do Internetu. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi o tematyce pszczelarskiej. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien przede wszystkim odpowiedzieć sobie na następujące pytania: jakie chce osiągnąć efekty? jakie metody będą najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, możliwości percepcyjnych uczących się? jakie problemy (o jakim stopniu trudności i złożoności) powinny być przez uczniów rozwiązane? jak motywować uczniów i zapewnić ich zaangażowanie. Rzetelna odpowiedź na te pytania pozwoli na trafne dobranie metod, które pozwolą na osiągnięcie zamierzonych efektów. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika pszczelarza. Podczas praktyk zawodowych powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu prowadzenia gospodarstwa pasiecznego. Dział programowy „Praktyki zawodowe” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy „myśli”, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3-4 osobowe.


Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb i możliwości ucznia.



69

ZAŁĄCZNIKI

Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK MECHANIZACJI ROLNICTWA ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH (tabela 1) Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA (tabela 2) Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA (tabela 4)

Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK MECHANIZACJI ROLNICTWA ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH (tabela 1)

Efekty kształcenia

Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów

Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)

BHP (1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

BHP (2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

BHP (3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych

BHP (5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;

BHP (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

BHP (9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG)

PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;

PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;

PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;



70

Efekty kształcenia

PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;

PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;

PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;

PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ)

JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;

JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;

JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;

JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

Kompetencje personalne i społeczne (KPS)

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;

KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;

KPS(4) jest otwarty na zmiany;

KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;

KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;

KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej;

KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;

KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;

KPS(10) współpracuje w zespole.

Organizacja pracy małych zespołów (OMZ) w przypadku zawodów nauczanych na poziomie technika

OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;

OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;

OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;

OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;

OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;

OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami.



71

Efekty kształcenia

Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów

PKZ(R.c) PKZ (R.c)(1) wykonuje czynności kontrolno-obsługowe ciągników rolniczych;

PKZ (R.c)(2) stosuje przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego;

PKZ (R.c)(3) przestrzega zasad kierowania ciągnikiem rolniczym;

PKZ (R.c)(4) wykonuje czynności związane z prowadzeniem i obsługą ciągnika rolniczego w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii T.

PKZ(R.d) PKZ (R.d)(1) rozróżnia pojazdy, maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w produkcji rolniczej;

PKZ (R.d)(2) rozpoznaje części i podzespoły pojazdów, maszyn i urządzeń;

PKZ (R.d)(3) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony metali przed korozją;

PKZ (R.d)(4) rozróżnia czynniki siedliska i zabiegi uprawowe;

PKZ (R.d)(5) rozpoznaje gleby i ocenia ich wartość rolniczą;

PKZ (R.d)(6) klasyfikuje nawozy i ocenia ich wpływ na glebę i rośliny;

PKZ (R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt;

PKZ (R.d)(8) rozpoznaje rośliny uprawne i chwasty;

PKZ (R.d)(9) rozpoznaje rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich;

PKZ (R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie

R.4.1. Prowadzenie produkcji roślinnej

R.4.1(1) określa wpływ czynników klimatyczno-glebowych na wzrost i rozwój oraz plonowanie roślin;

R.4.1(2) dobiera rośliny do warunków klimatyczno-glebowych i ekonomicznych danego rejonu;

R.4.1(3) dobiera zmianowanie roślin uprawnych do określonych warunków gospodarstwa rolniczego;

R.4.1(4) wykonuje prace związane z konserwacją urządzeń wodno-melioracyjnych;

R.4.1(5) planuje nawożenie organiczne i mineralne;

R.4.1(6) ocenia jakość materiału siewnego;

R.4.1(7) przygotowuje materiał siewny do siewu;

R.4.1(8) planuje zabiegi agrotechniczne do warunków glebowych i wymagań roślin uprawnych;

R.4.1(9) wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych;

R.4.1(10) rozpoznaje choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych;

R.4.1(11) dobiera metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin;

R.4.1(12) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji roślinnej;



72

Efekty kształcenia

R.4.1(13) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej;

R.4.1(14) prowadzi uprawę roślin zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności oraz rachunkiem ekonomicznym;

R.4.1(15) stosuje ekologiczne metody uprawy roślin;

R.4.1(16) przestrzega warunków przechowywania produktów pochodzenia roślinnego;

R.4.1(17) przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży;

R.4.1(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego;

R.4.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej

R.4.2(1) określa położenie narządów i układów w organizmach zwierząt gospodarskich;

R.4.2(2) określa procesy życiowe zachodzące w organizmie zwierząt gospodarskich;

R.4.2(3) rozpoznaje gatunki, typy użytkowe i rasy zwierząt gospodarskich;

R.4.2(4) określa kierunki chowu zwierząt gospodarskich;

R.4.2(5) rozpoznaje i ocenia jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich;

R.4.2(6) przygotowuje, konserwuje i przechowuje pasze;

R.4.2(7) analizuje wpływ racjonalnego żywienia zwierząt gospodarskich na wyniki produkcyjne i ekonomiczne;

R.4.2(8) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej;

R.4.2(9) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej;

R.4.2(10) wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich;

R.4.2(11) wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich;

R.4.2(12) określa warunki zoohigieniczne w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarskich;

R.4.2(13) prowadzi produkcję zwierzęcą zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;

R.4.2(14) rozpoznaje objawy chorobowe na podstawie wyglądu i zachowania zwierząt gospodarskich;

R.4.2(15) przestrzega zasad identyfikacji i rejestracji oraz obrotu zwierzętami gospodarskimi;

R.4.2(16) stosuje metody ekologiczne w produkcji zwierzęcej;

R.4.2(17) przygotowuje zwierzęta do aukcji, pokazów i wystaw;

R.4.2(18) przygotowuje zwierzęta i produkty pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży;

R.4.2(19) prowadzi sprzedaż bezpośrednią zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego.

R.4.3. Prowadzenie gospodarki pasiecznej

R.4.3(1) rozróżnia rasy pszczół;

R.4.3(2) określa budowę morfologiczną i anatomiczną oraz procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół;

R.4.3(3) ocenia stan rodziny pszczelej w różnych porach roku;

R.4.3(4) ocenia wartość użytkową i hodowlaną pszczół i ich mieszańców;

R.4.3(5) zakłada i prowadzi pasiekę;



73

Efekty kształcenia

R.4.3(6) kieruje rozwojem rodzin pszczelich w sezonie pasiecznym;

R.4.3(7) prowadzi prace związane z rozmnażaniem rodzin pszczelich;

R.4.3(8) prowadzi wychów i wymianę matek pszczelich;

R.4.3(9) prowadzi gospodarkę wędrowną pszczół;

R.4.3(10) rozpoznaje choroby i szkodniki pszczół oraz szkodniki produktów pszczelich;

R.4.3(11) dobiera metody zwalczania chorób i szkodników pszczół;

R.4.3(12) prowadzi pasiekę metodami tradycyjnymi i ekologicznymi;

R.4.3(13) organizuje i prowadzi pozyskiwanie miodu, pyłku, wosku, mleczka, propolisu i pierzgi oraz jadu pszczelego;

R.4.3(14) ocenia jakość produktów pszczelich;

R.4.3(15) przetwarza produkty pszczele;

R.4.3(16) przestrzega warunków przechowywania produktów pszczelich;

R.4.3(17) przygotowuje produkty pszczele do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi normami;

R.4.3(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pszczelich;

R.4.3(19) przestrzega zasad rachunku ekonomicznego podczas prowadzenia pasieki.

R.4.4. Wykorzystywanie zasobów bazy pożytkowej

R.4.4(1) klasyfikuje pożytki pszczele według określonych kryteriów;

R.4.4(2) rozpoznaje rośliny pożytkowe;

R.4.4(3) ocenia wydajność nektarową i miodową roślin pożytkowych;

R.4.4(4) szacuje zasoby bazy pożytkowej w rejonie;

R.4.4(5) dobiera rośliny do poprawy bazy pożytkowej;

R.4.4(6) poprawia bazę pożytkową wokół pasieki;

R.4.4(7) określa odległość pasieki od bazy pożytkowej;

R.4.4(8) określa potrzeby pokarmowe rodziny pszczelej;

R.4.4(9) dostosowuje wielkość pasieki do zasobów bazy pożytkowej;

R.17.1. Organizowanie produkcji roślinnej

R.17.1(1) planuje zmianowanie roślin w zależności od warunków klimatyczno-glebowych;

R.17.1(2) planuje i organizuje prace związane z uprawą roli, nawożeniem i ochroną roślin uprawnych;

R.17.1(3) dobiera maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju zabiegów uprawowych;

R.17.1(4) dobiera technologie produkcji roślin uprawnych;

R.17.1(5) organizuje proces produkcji roślinnej zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;

R.17.1(6) nadzoruje realizację zadań w zakresie produkcji roślinnej;

R.17.1(7) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska, ochrony roślin uprawnych i pszczół oraz bezpieczeństwa żywności.



74

Efekty kształcenia

R.17.2. Organizowanie produkcji zwierzęcej

R.17.2(1) określa funkcje oraz znaczenie narządów i układów organizmu zwierząt gospodarskich;

R.17.2(2) określa warunki niezbędne do zabezpieczenia dobrostanu zwierząt gospodarskich;

R.17.2(3) dobiera rasy i typy użytkowe zwierząt do określonych warunków gospodarstwa i technologii produkcji;

R.17.2(4) określa fizjologiczne podstawy żywienia zwierząt gospodarskich;

R.17.2(5) ustala normy i dawki pokarmowe dla zwierząt gospodarskich;

R.17.2(6) planuje prace z konserwacją i przechowywaniem pasz;

R.17.2(7) organizuje proces produkcji zwierzęcej zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;

R.17.2(8) planuje produkcję zwierzęcą w gospodarstwie rolnym w oparciu o rachunek ekonomiczny;

R.17.2(9) nadzoruje realizację zadań wykonywanych w produkcji zwierzęcej;

R.17.2(10) korzysta z programów komputerowych wspomagających organizację i nadzorowanie produkcji zwierzęcej.

R.17.3. Organizowanie produkcji pszczelarskiej

R.17.3(1) dobiera rasy pszczół do określonych warunków klimatycznych i pożytkowych rejonu;

R.17.3(2) planuje pasieczysko i pracownię pszczelarską;

R.17.3(3) planuje liczbę rodzin pszczelich;

R.17.3(4) nadzoruje zakładanie pasieki i jej wyposażenie;

R.17.3(5) dobiera sprzęt do przeglądu rodzin pszczelich;

R.17.3(6) przeprowadza przeglądy rodzin pszczelich;


R.17.3(8) określa przyczyny nastroju rojowego pszczół;

R.17.3(9) kieruje rozwojem rodzin pszczelich w ciągu roku;

R.17.3(10) prowadzi wychów matek pszczelich;

R.17.3(11) przygotowuje rodziny pszczele do przezimowania;

R.17.3(12) prowadzi pozyskiwanie produktów pszczelarskich;

R.17.3(13) dobiera sposoby zapobiegania chorobom pszczół oraz szkodnikom i zwalczania ich;

R.17.3(14) prowadzi dokumentację gospodarstwa pasiecznego;

R.17.3(15) sporządza kalkulację kosztów produkcji pszczelarskiej;

R.17.3(16) korzysta z programów komputerowych wspomagających organizowanie i nadzorowanie produkcji pasiecznej;



75

Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA Tabela 2. Pogrupowane efekty kształcenia.

Na

zwa

prz

ed

mio

tu

/ p

raco

wn

i

Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń:

klasa

licz

ba

go

dzi

n

prz

ezn

acz

on

a n

a

rea

liza

cję

efe

któ

w

ksz

tałc

en

ia

I II III IV

I se

me

str

II s

em

est

r

I se

me

str

II s

em

est

r

I se

me

str

II s

em

est

r

I se

me

str

II s

em

est

r

A B C D

Kształcenie zawodowe teoretyczne

M.1

Pro

wad

zen

ie p

rod

ukc

ji ro

lnic

zej

J.1 Przestrzeganie przepisów bezpieczenstwa i higieny pracy

BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

X X

20

BHP (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

X X

BHP (5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; X X

BHP (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; X X


X X

BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; X X


X X


X X

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; X X 0

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; X X



76

KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem. X X

KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania X X

łączna liczba godzin na jednostkę modułową M.J.1. 20

M.1.J.2. Obsługiwanie środków technicznych w rolnictwie

PKZ(R.d)(1) rozróżnia pojazdy, maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w produkcji rolniczej; X X

20

PKZ(R.d)(2) rozpoznaje części i podzespoły pojazdów, maszyn i urządzeń; X X

PKZ(R.d)(3) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony metali przed korozją; X X

PKZ(R.d) (10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. X X

R.4.1(4) wykonuje prace związane z konserwacją urządzeń wodno-melioracyjnych; X X

R.4.1(9) wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych; X X

60

R.4.1(12) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji roślinnej; X X

R.4.1(13) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej; X X

R.4.2 (8) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej; X X

R.4.2 (9) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej;

łączna liczba godzin na jednostkę modułową J.2. 80

M.1.J.3.Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego

PKZ(R.c)(1) wykonuje czynności kontrolno-obsługowe ciągników rolniczych; X X

26 PKZ(R.c)(2) stosuje przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego; X X

PKZ(R.c)(3) przestrzega zasad kierowania ciągnikiem rolniczym; X X

PKZ(R.c)(4) wykonuje czynności związane z prowadzeniem i obsługą ciągnika rolniczego w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii T;

X X

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

X X 4

KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; X X 0

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; X X



77


M.1.J.4. Prowadzenie produkcji roślinnej

PKZ(R.d)(4) rozróżnia czynniki siedliska i zabiegi uprawowe; X X

25

PKZ(R.d)(5) rozpoznaje gleby i ocenia ich wartość rolniczą; X X

PKZ(R.d)(6) klasyfikuje nawozy i ocenia ich wpływ na glebę i rośliny; X X

PKZ(R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt; X X

PKZ(R.d)(8) rozpoznaje rośliny uprawne i chwasty; X X

PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. X X

R.4.1(1) określa wpływ czynników klimatyczno-glebowych na wzrost i rozwój oraz plonowanie roślin; X X

90

R.4.1(2) dobiera rośliny do warunków klimatyczno-glebowych i ekonomicznych danego rejonu; X X

R.4.1(3) dobiera zmianowanie roślin uprawnych do określonych warunków gospodarstwa rolniczego; X X

R.4.1(5) planuje nawożenie organiczne i mineralne; X X

R.4.1(6) ocenia jakość materiału siewnego; X X

R.4.1(7) przygotowuje materiał siewny do siewu; X X

R.4.1(8) planuje zabiegi agrotechniczne odpowiednie do warunków glebowych i wymagań roślin uprawnych; X X

R.4.1(10) rozpoznaje choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych; X X

R.4.1(11) dobiera metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin; X X


X X

R.4.1(15) stosuje ekologiczne metody uprawy roślin; X X

R.4.1(16) przestrzega warunków przechowywania produktów pochodzenia roślinnego; X X

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

X X

5

BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; X X



78

BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka. X X

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; X X

0 KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X X

KPS(4) jest otwarty na zmiany; X X


M.1.J.5.Prowadzenie produkcji zwierzęcej

PKZ(R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt; X X

25 PKZ(R.d)(9) rozpoznaje rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich; X X

PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. X X

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

X X

5 BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; X X

BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka. X X

R.4.2(1) określa położenie narządów i układów w organizmach zwierząt gospodarskich; X X

90

R.4.2(2) określa procesy życiowe zachodzące w organizmach zwierząt gospodarskich; X X

R.4.2(3) rozpoznaje gatunki, typy użytkowe i rasy zwierząt gospodarskich; X X

R.4.2(4) określa kierunki chowu zwierząt gospodarskich; X X

R.4.2(5) rozpoznaje i ocenia jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich; X X

R.4.2(6) przygotowuje, konserwuje i przechowuje pasze; X X

R.4.2(7) analizuje wpływ racjonalnego żywienia zwierząt gospodarskich na wyniki produkcyjne i ekonomiczne; X X

R.4.2(10) wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich; X X

R.4.2(11) wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich; X X

R.4.2(12) określa warunki zoohigieniczne w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarskich; X X

R.4.2(13) prowadzi produkcję zwierzęcą zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej X X



79

Zgodności;

R.4.2(14) rozpoznaje objawy chorobowe na podstawie wyglądu i zachowania zwierząt gospodarskich; X X

R.4.2(16) stosuje metody ekologiczne w produkcji zwierzęcej; X X

R.4.2(17) przygotowuje zwierzęta do aukcji, pokazów i wystaw; X X

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; X X

0 KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X X X X

KPS(4) jest otwarty na zmiany; X X X X


łączna liczba godzin na moduł M.1 450

M.2

. Pro

wad

zen

ie p

rod

ukc

ji p

asie

czn

ej

M.2.J.1 Prowadzenie chowu i hodowli pszczół

R.4.3(1) rozróżnia rasy pszczół X X

210

R.4.3(2) określa budowę morfologiczną i anatomiczną oraz procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół; X X

R.4.3(3) ocenia stan rodziny pszczelej w różnych porach roku; X X

R.4.3(4) ocenia wartość użytkową i hodowlaną pszczół i ich mieszańców; X X

R.4.3(8) prowadzi wychów i wymianę matek pszczelich X X

R.4.3(10) rozpoznaje choroby i szkodniki pszczół oraz szkodniki produktów pszczelich X X X X X X

R.4.3(11) dobiera metody zwalczania chorób i szkodników pszczół; X X X X X X

R.4.4(8) określa potrzeby pokarmowe rodziny pszczelej X X X X X X

R.17.3(6) przeprowadza przeglądy rodzin pszczelich; X X X X X X

R.17.3(11) przygotowuje rodziny pszczele do przezimowania; X X X X

R.17.3(13) dobiera sposoby zapobiegania chorobom pszczół oraz szkodnikom i zwalczania ich; X X X X

łączna liczba godzin na jednostkę modułową J.1 210

M.2.J.2.Prowadzenie gospodarki pasiecznej

R.4.3(5) zakłada i prowadzi pasiekę; X X 310



80

R.4.3(6) kieruje rozwojem rodzin pszczelich w sezonie pasiecznym; X X

R.4.3(7) prowadzi prace związane z rozmnażaniem rodzin pszczelich; X X

R.4.3(9) prowadzi gospodarkę wędrowną pszczół; X X

R.4.3(12) prowadzi pasiekę metodami tradycyjnymi i ekologicznymi; X X


X X

R.4.3(14) ocenia jakość produktów pszczelich; X X

R.4.3(15) przetwarza produkty pszczele; X X

R.4.3(16) przestrzega warunków przechowywania produktów pszczelich; X X

R.4.3(17) przygotowuje produkty pszczele do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi normami; X X

R.17.3(2) planuje pasieczysko i pracownię pszczelarską X X

R.17.3(5) dobiera sprzęt do przeglądu rodzin pszczelich X X

R.17.3(8) określa przyczyny nastroju rojowego pszczół; X X


M.2.J.3. Wykorzystanie zasobów bazy pożytkowej

R.4.4(1) klasyfikuje pożytki pszczele według określonych kryteriów; X X

50

R.4.4(2) rozpoznaje rośliny pożytkowe X X

R.4.4(3) ocenia wydajność nektarową i miodową roślin pożytkowych; X X

R.4.4(4) szacuje zasoby bazy pożytkowej w rejonie X X

R.4.4(5) dobiera rośliny do poprawy bazy pożytkowej X X

R.4.4(6) poprawia bazę pożytkową wokół pasieki X X

R.4.4(7) określa odległość pasieki od bazy pożytkowej; X X

R.4.4(9) dostosowuje wielkość pasieki do zasobów bazy pożytkowej X X




81


M.3

. Po

de

jmo

wan

ie i

pro

wad

zen

ie d

ział

aln

ośc

i go

spo

dar

cze

j

M.3.J.1 Korzystanie z języka obcego w rolnictwie

JOS(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;

X X

30

JOS(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;

X X

JOS(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; X X

JOS(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

X X

JOS(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. X X

KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. X X

0 KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień X X

KPS(10) współpracuje w zespole X X


M.3.J.2.Prowadzenie działalności rolniczej

PGD(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; X X

70

PGD(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

X X

PGD(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; X X

PGD(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; X X

PGD(5) analizuje działania prowadzone przez firmy funkcjonujące w branży; X X

PGD(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; X X X

PGD(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; X X X

PGD(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; X X X

PGD(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

X X X

PGD(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; X X X



82

PGD(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej; X X X


M.3.J.3. Prowadzenie sprzedaży produktów rolniczych

R.4.1(17) przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży; X X

55

R.4.1(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego; X X

R.4.2(15) przestrzega zasad identyfikacji i rejestracji oraz obrotem zwierzętami gospodarskimi; X X

R.4.2(18) przygotowuje zwierzęta i produkty pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży; X X

R.4.2(19) prowadzi sprzedaż bezpośrednią zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego; X X

R.4.3(17) przygotowuje produkty pszczele do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi normami; X X

R.4.3(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pszczelich; X X

R.4.3(19) przestrzega zasad rachunku ekonomicznego podczas prowadzenia pasieki. X X

R.17.3(14) prowadzi dokumentację gospodarstwa pasiecznego X X

R.17.3(15) sporządza kalkulację kosztów produkcji pszczelarskiej; X X

R.17.3(16) korzysta z programów komputerowych wspomagających organizowanie i nadzorowanie produkcji pasiecznej

X X

BHP(2)rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce

X X

5

BHP(3)określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy X X

KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X X X X 0

KPS(4) jest otwarty na zmiany; X X X X

KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; X X X X

KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; X X X X

KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; X X X X





83

M.4

. Org

aniz

ow

anie

i n

adzo

row

anie

pro

du

kcji

roln

icze

j i p

szcz

ela

rski

ej

M.4.J.1 Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej

R.17.1(1) planuje zmianowanie roślin w zależności od warunków klimatyczno-glebowych; X X

70

R.17.1(2) planuje i organizuje prace związane z uprawą roli, nawożeniem i ochroną roślin uprawnych X X

R.17.1(3) dobiera maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju zabiegów uprawowych; X X

R.17.1(4) dobiera technologie produkcji roślin uprawnych X X

R.17.1(5) organizuje proces produkcji roślinnej zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności

X X

R.17.1(6) nadzoruje realizację zadań w zakresie produkcji roślinnej; X X


X

R.17.2(1) określa funkcje oraz znaczenie narządów i układów organizmu zwierząt gospodarskich; X

R.17.2(2) określa warunki niezbędne do zabezpieczenia dobrostanu zwierząt gospodarskich; X

R.17.2(3) dobiera rasy i typy użytkowe zwierząt do określonych warunków gospodarstwa i technologii produkcji X

R.17.2(4) określa fizjologiczne podstawy żywienia zwierząt gospodarskich X

R.17.2(5) ustala normy i dawki pokarmowe dla zwierząt gospodarskich X

R.17.2(6) planuje prace z konserwacją i przechowywaniem pasz X


X

R.17.2(8) planuje produkcję zwierzęcą w gospodarstwie rolnym w oparciu o rachunek ekonomiczny X

R.17.2(9) nadzoruje realizację zadań wykonywanych w produkcji zwierzęcej; X


X


M.4.J.2.Organizowanie i nadzorowanie produkcji pszczelarskiej

R.17.3.(1) dobiera rasy pszczół do określonych warunków klimatycznych i pożytkowych rejonu; X X 140

R.17.3.(2) planuje pasieczysko i pracownię pszczelarską X X



84

R.17.3.(3) planuje liczbę rodzin pszczelich X X

R.17.3.(4) nadzoruje zakładanie pasieki i jej wyposażenie X X

R.17.3.(5) dobiera sprzęt do przeglądu rodzin pszczelich X X

R.17.3.(6) przeprowadza przeglądy rodzin pszczelich; X X

R.17.3.(7) prowadzi gospodarkę wędrowną pszczół X

R.17.3.(8) określa przyczyny nastroju rojowego pszczół; X

R.17.3.(9) kieruje rozwojem rodzin pszczelich w ciągu roku; X

R.17.3.(10) prowadzi wychów matek pszczelich; X

R.17.3.(11) przygotowuje rodziny pszczele do przezimowania; X

R.17.3.(12) prowadzi pozyskiwanie produktów pszczelarskich X

R.17.3.(13) dobiera sposoby zapobiegania chorobom pszczół oraz szkodnikom i zwalczania ich; X

R.17.3.(14) prowadzi dokumentację gospodarstwa pasiecznego X

R.17.3.(15) sporządza kalkulację kosztów produkcji pszczelarskiej; X

R.17.3.(16) korzysta z programów komputerowych wspomagających organizowanie i nadzorowanie produkcji pasiecznej

X



M.5

. Pra

ktyk

a za

wo

do

wa

OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; X X X X

120

OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań X X X X

OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; X X X X

OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; X X X X

OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; X X X X

OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. X X X X

R.17.3(5) dobiera sprzęt do przeglądu rodzin pszczelich X X X X



85

R.17.3(6) przeprowadza przeglądy rodzin pszczelich; X X X X

R.17.3(7) prowadzi gospodarkę wędrowną pszczół X X X X

R.17.3(8) określa przyczyny nastroju rojowego pszczół; X X X X

R.17.3(9) kieruje rozwojem rodzin pszczelich w ciągu roku; X X X X

R.17.3(10) prowadzi wychów matek pszczelich; X X X X

R.17.3(11) przygotowuje rodziny pszczele do przezimowania; X X X X

R.17.3(12) prowadzi pozyskiwanie produktów pszczelarskich X X X X

R.17.3(13) dobiera sposoby zapobiegania chorobom pszczół oraz szkodnikom i zwalczania ich; X X X X

R.17.3(14) prowadzi dokumentację gospodarstwa pasiecznego X X X X


X X X X


Łączna liczba godzin przeznaczona efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów

360

Kwalifikacja R.4. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej 915

Kwalifikacja R.17. Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej 225

Razem 1500



86

Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA (tabela 4)


Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:


Jednostka modułowa 1 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

BHP (1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

BHP(1)1. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej w gospodarstwie pasiecznym

BHP(1)2. rozróżnić środki gaśniczej

BHP(1)3. wyjaśnić pojęcie ergonomii


BHP(4)1. dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych przy prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego

BHP(4)2. scharakteryzować sposoby przeciwdziałania zagrożeniom przy prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego

BHP(4)3. określić typowe choroby zawodowe występujące przy prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego


BHP(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy przy prowadzeniu pasieki

BHP(5)2. określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy przy prowadzeniu pasieki


BHP(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy prowadzeniu pasieki

BHP(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka

BHP(6)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu pracy


BHP(7)1.zorganizować stanowisko pracy pszczelarza zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w pracowni produkcji pasiecznej

BHP(7)2. zastosować zasady organizacji stanowiska pracy w pracowni produkcji pasiecznej

BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

BHP(8)1. zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej

BHP(8)2. dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań zawodowych w pracowni produkcji pasiecznej

BHP(8)3. dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych w pracowni produkcji pasiecznej

BHP(8)4. zidentyfikować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania,


BHP(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza

BHP(9)2. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej podczas



87



wykonywania zadań zawodowych pszczelarza

BHP(9)3. przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza


BHP(10)1. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu zadań zawodowych

BHP(10)2. zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych pszczelarza

BHP(10)3. zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia

BHP(10)4. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia

Jednostka modułowa 2 Obsługiwanie środków technicznych w rolnictwie

PKZ (R.d) (1) rozróżnia pojazdy, maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w produkcji rolniczej;

PKZ (R.d)(1)1.dobrać i wyregulować maszyny i narzędzia do upraw rolniczych

PKZ (R.d)(1)2.określić budowę maszyn i narzędzi do upraw rolniczych

PKZ (R.d)(1)3.określić podstawowe zasady obsługi maszyn i urządzeń w pomieszczeniach gospodarskich

PKZ (R.d)(1)4.objaśnić i obsługiwać urządzenia techniczne stosowane w produkcji pasiecznej

PKZ (R.d)(1)5.scharakteryzować sprzęt transportowy stosowany w pasiece

PKZ (R.d)(2) rozpoznaje części i podzespoły pojazdów, maszyn i urządzeń;

PKZ(R.d)(2)1.rozróżnić podstawowe części maszyn. urządzeń

PKZ(R.d)(2)2.scharakteryzować układy mechaniczne maszyn

PKZ(R.d)(2)3.określić zasady obsługi technicznej pomp. sprężarek i układów hydraulicznych

PKZ (R.d)(3) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony metali przed korozją;

PKZ (R.d)(3)1.rozróżnić podstawowe materiały stosowane w technice rolniczej

PKZ (R.d)(3)2. określić właściwości i zastosowanie materiałów

PKZ(R.d)(3)3.rozróżnić rodzaje korozji

PKZ(R.d)(3)4.stosować różne metody ochrony metali przed korozją

PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.




R.4.1(4) wykonuje prace związane z konserwacją urządzeń wodno-melioracyjnych;

R.4.1(4)1. uzasadniać potrzebę wykonywania zabiegów melioracyjnych;

R.4.1(4)2. charakteryzować sposoby regulacji stosunków wodnych na gruntach ornych i użytkach zielonych;

R.4.1(4)3. określać zasady eksploatacji i konserwacji urządzeń wodno – melioracyjnych;

R.4.1(4)4. określać wpływ zabiegów melioracyjnych na kształtowanie krajobrazu;

R.4.1(9) wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych;

R.4.1(9)1 charakteryzować rodzaje i celowość wykonywania zabiegów uprawowych (orka, zabiegi doprawiające rolę: włókowanie, bronowanie, kultywatorowanie, głęboszowanie, wałowanie, zabiegi wykonywane narzędziami aktywnymi)



88



R.4.1(9)2. określić wpływ zabiegów uprawowych na życie biologiczne gleby

R.4.1(9)3. dobrać zabiegi uprawowe do wybranych roślin

R.4.1(12) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji roślinnej;

R.4.1(12)1. dobierać narzędzia uprawowe w zależności od rodzaju gleby i technologii uprawy danej rośliny

R.4.1(12)2. określać zasady agregatowania narzędzi uprawowych z ciągnikiem i zasady obsługi technicznej oraz konserwacji i przechowywania

R.4.1(12)3. wyjaśniać zasadę bezpiecznej obsługi maszyn

R.4.1(13) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej;

R.4.1(13)1. uruchamia i reguluje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej

R.4.1(13)2. agregatuje narzędzia z ciągnikiem i ustala zasady obsługi technicznej

R.4.1(13)3. wyjaśniać zasadę bezpiecznej obsługi maszyn

R.4.2(8) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej;

R.4.2(8)1. charakteryzować narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w produkcji zwierzęcej

R.4.2(8)2. dobierać narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami

R.4.2(8)3.stosować narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami

R.4.2(9) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej;

R.4.2(9)1. ocenić przydatność narzędzi, urządzeń i maszyny w pracy ze zwierzętami

R.4.2(9)2. obsługiwać narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami

R.4.2(9)3. konserwować narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami

Jednostka modułowa 3 Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego

PKZ(R.c) (1) wykonuje czynności kontrolno-obsługowe ciągników rolniczych;

PKZ(R.c)(1)1. ustalić zakres czynności kontrolno-obsługowych pojazdu;

PKZ(R.c)(1)2. zinterpretować wskazania przyrządów kontrolno-pomiarowych;

PKZ(R.c)(1)3. wyjaśnić wpływ stanu technicznego pojazdu na bezpieczeństwo w ruchu drogowym;

PKZ(R.c)(2) stosuje przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego;

PKZ(R.c)(2)1. wyjaśnić przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego podczas jazdy po drogach;

PKZ(R.c)(2)2. zinterpretować przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego podczas przejazdu przez skrzyżowania;

PKZ(R.c)(2)3. zinterpretować przepisy prawa dotyczące pierwszeństwa przejazdu;

PKZ(R.c)(2)4. określić przepisy prawa o ruchu drogowym dotyczące włączania się do ruchu;

PKZ(R.c)(2)5. określić dopuszczalne prędkości pojazdów na poszczególnych rodzajach dróg;

PKZ(R.c)(2)6. zinterpretować znaczenie znaków drogowych;

PKZ(R.c)(3) przestrzega zasad kierowania ciągnikiem rolniczym;

PKZ(R.c)(3)1. określić zasady kierowania pojazdami w ruchu drogowym;

PKZ(R.c)(3)2. zinterpretować znaczenie nadawanych sygnałów drogowych;

PKZ(R.c)(3)3. wyjaśnić konsekwencje zachowań innych uczestników ruchu drogowego;

PKZ(R.c)(4) wykonuje czynności związane z prowadzeniem i obsługą ciągnika rolniczego w zakresie niezbędnym do

PKZ(R.c)(4)1. wyjaśnić zasady wykonywania czynności obsługi codziennej pojazdu;

PKZ(R.c)(4)2. wyjaśnić przepisy prawne dotyczące obowiązku rejestracji pojazdu i obowiązkowych badań



89



uzyskania prawa jazdy kategorii T; technicznych;

PKZ(R.c)(4)3. wyjaśnić zasady organizacji miejsca pracy kierowcy zgodnie z zasadami ergonomii;

PKZ(R.c)(4)4. wyjaśnić zasady prowadzenia pojazdów w różnych warunkach drogowych;

PKZ(R.c)(4)5. wyjaśnić zasady przeprowadzania egzaminu wewnętrznego;

PKZ(R.c)(4)6. wyjaśnić zasady przeprowadzania egzaminu państwowego w różnych warunkach drogowych;

PKZ(R.c)(4)7. wyjaśnić procedury wydawania i cofania uprawnień do kierowania pojazdami.


BHP (10)1. scharakteryzować przyczyny wypadków drogowych;

BHP (10)2. wyjaśnić procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym podczas wypadku;

BHP (10)3. ustalić działania w przypadku powstania zagrożenia w bezpieczeństwie ruchu drogowego;

BHP (10)4. scharakteryzować skutki prowadzenia pojazdu po spożyciu alkoholu lub innego środka odurzającego;

Jednostka modułowa 4 Prowadzenie produkcji roślinnej

PKZ(R.d) (4) rozróżnia czynniki siedliska i zabiegi uprawowe;

PKZ(R.d)(4)1. definiować pojęcie siedliska i klasyfikować jego czynniki

PKZ(R.d)(4)2. klasyfikować i charakteryzować zabiegi uprawowe

PKZ(R.d)(4)3. wykonywać pomiary podstawowych czynników meteorologicznych

PKZ(R.d)(4)4. przewidywać przebieg pogody i analizować jej wpływ na agrotechnikę i plony roślin uprawnych

PKZ(R.d)(5) rozpoznaje gleby i ocenia ich wartość rolniczą;

PKZ(R.d)(5)1. definiować podstawowe pojęcia z zakresu gleboznawstwa

PKZ(R.d)(5)2. charakteryzować czynniki i wyjaśnić procesy związane z powstawaniem gleb

PKZ(R.d)(5)3. określić skład i charakteryzować budowę gleby

PKZ(R.d)(5)4. wartościować gleby na klasy bonitacyjne i kompleksy rolniczej przydatności

PKZ(R.d)(5)5. przedstawiać i wyjaśniać zagadnienia związane z degradacją i rekultywacją gleb

PKZ(R.d)(6) klasyfikuje nawozy i ocenia ich wpływ na glebę i rośliny;

PKZ(R.d)(6)1. klasyfikować nawozy

PKZ(R.d)(6)2. wymienić rodzaje nawozów organicznych i mineralnych

PKZ(R.d)(6)3. określić wpływ nawozów mineralnych i organicznych na glebę i rośliny

PKZ(R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt;

PKZ(R.d)(7)1.rozpoznać gatunki roślin w produkcji rolniczej

PKZ(R.d)(7)2. rozpoznać gatunki zwierząt gospodarskich;

PKZ(R.d)(7)3.klasyfikować rośliny i zwierzęta

PKZ(R.d)(8) rozpoznaje rośliny uprawne i chwasty;

PKZ(R.d)(8)1.rozpoznać chwasty w roślinach uprawnych

PKZ(R.d)(8)2.charakteryzować rośliny uprawne

PKZ(R.d)(8)3.określić cechy morfologiczne roślin uprawnych

R.4.1 (1) określa wpływ czynników klimatyczno-glebowych R.4.1(1)1. przedstawić i ocenić wpływ czynników klimatycznych na wzrost i rozwój roślin



90



na wzrost i rozwój oraz plonowanie roślin; R.4.1(1)2. oceniać wpływ klimatu i mikroklimatu na plonowanie roślin

R.4.1(2) dobiera rośliny do warunków klimatyczno-glebowych i ekonomicznych danego rejonu;

R.4.1(2)1. dobrać rośliny do warunków klimatyczno – glebowych gospodarstwa

R.4.1(2)2. dobrać rośliny do warunków ekonomicznych danego regionu

R.4.1(2)3. ocenić opłacalność produkcji roślinnej w gospodarstwie

R.4.1(3) dobiera zmianowanie roślin uprawnych do określonych warunków gospodarstwa rolniczego;

R.4.1(3)1. definiować podstawowe pojęcia z zakresu zmianowania

R.4.1(3)2. analizować przyrodnicze, agrotechniczne i ekonomiczne czynniki zmianowania

R.4.1(3)3. wyjaśniać ujemny wpływ niewłaściwego następstwa roślin na siedlisko i roślinę następczą

R.4.1(3)4. projektować przykładowe zmianowania roślin na różne rodzaje gleb

R.4.1(5) planuje nawożenie organiczne i mineralne;

R.4.1(5)1. wyjaśniać rolę nawożenia w procesie intensyfikacji produkcji roślinnej

R.4.1(5)2. określać wpływ poszczególnych składników na wzrost, rozwój i plonowanie roślin

R.4.1(5)3. Rozpoznanie objawów niedoboru i nadmiaru składników mineralnych na roślinach.

R.4.1.(5)4. określać wpływ nawozów organicznych na właściwości gleby

R.4.1.(5)5. planować nawożenie mineralne

R.4.1.(5)6. określać czynniki wpływające na skuteczność i efektywność nawożenia

R.4.1.(5)7. analizować możliwości mieszania nawozów mineralnych uwzględniając ich właściwości fizyczne i chemiczne

R.4.1.(5)8. wyjaśniać konieczność przestrzegania przepisów bhp i ppoż. przy transporcie, przechowywaniu i stosowaniu nawozów mineralnych

R.4.1.(5)9. analizować wpływ nadmiernych dawek nawozów mineralnych na zdrowotność roślin, jakość żywności i zagrożenie środowiska

R.4.1.(6) ocenia jakość materiału siewnego;

R.4.1(6)1. charakteryzować materiał siewny roślin uprawnych

R.4.1(6)2. ocenić wartość siewną nasion

R.4.1(6)3. wyjaśniać zasady obrotu materiałem siewnym

R.4.1(7) przygotowuje materiał siewny do siewu;

R.4.1(7)1. określić obsadę roślin w zależności od wartości materiału siewnego

R.4.1(7)2. dobierać maszyny i narzędzia do różnych technik siewu i sadzenia

R.4.1(7)3. planować odpowiednią ilość i jakość materiału siewnego dla potrzeb wybranego gospodarstwa

R.4.1(8) planuje zabiegi agrotechniczne do warunków glebowych i wymagań roślin uprawnych;

R.4.1(8)1 dobierać uprawki i łączyć je w zespoły w zależności od pełnionych zadań i rodzajów gleby

R.4.1.(8)2. określać zasady uprawy różnych gleb

R.4.1(10) rozpoznaje choroby, szkodniki i chwasty roślin R.4.1(10)1. klasyfikować grupy szkodników roślin uprawnych



91



uprawnych; R.4.1(10)2. rozróżniać istotne cechy czynników chorobotwórczych

R.4.1(10)3. określić wpływ czynników chorobotwórczych na produkcyjność roślin

R.4.1(10)3. klasyfikować i rozpoznawać chwasty w roślinach uprawnych

R.4.1(11) dobiera metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin;

R.4.1(11)1. planować metody zapobiegania i zwalczania chorób, szkodników i chwastów

R.4.1(11)2. wskazywać możliwości zwiększania roli metody biologicznej w ochronie roślin

R.4.1(11)3. grupować i charakteryzować pestycydy z uwzględnieniem stosowania (szkodniki, chwasty, choroby) działania, sposobu użycia i toksyczności

R.4.1(11)4. charakteryzować techniki wykonania zabiegów oraz przechowywania pestycydów z uwzględnieniem organizacji pracy i przepisów bhp

R.4.1(11)5. uwzględniać możliwości integracji metod stosowanych w ochronie roślin

R.4.1(11)6. oceniać efektywność zabiegów ochrony roślin

R.4.1(11)7. wyjaśniać zagrożenia dla środowiska naturalnego powodowane przez stosowanie pestycydów


R.4.1(14)1. wykonywać zabiegi uprawne według Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej

R.4.1(14)2. przechowywać i stosować nawozy mineralne i środki ochrony roślin zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności

R.4.1(15) stosuje ekologiczne metody uprawy roślin;

R.4.1(15)1. wskazać różnice w konwencjonalnym i ekologicznym sposobie uprawy roli i roślin

R.4.1(15)2. określić zasady przygotowania i zastosowania preparatów biologicznych w rolnictwie ekologicznym

R.4.1(15)3. analizować korzyści wynikające z prowadzenia ekologicznej produkcji rolniczej

R.4.1(16) przestrzega warunków przechowywania produktów pochodzenia roślinnego;

R.4.1(16)1. identyfikować czynniki właściwego przechowywania produktów roślinnych

R.4.1(16)2. stosować zasady właściwego przechowywania produktów pochodzenia roślinnego

R.4.1(16)3. analizować przepisy związane z obrotem produktami pochodzenia roślinnego


BHP(4)1. dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych przy prowadzeniu produkcji roślinnej

BHP(4)2. scharakteryzować sposoby przeciwdziałania zagrożeniom przy prowadzeniu produkcji roślinnej

BHP(4)3. określić typowe choroby zawodowe występujące przy prowadzeniu produkcji roślinnej


BHP(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy przy prowadzeniu produkcji roślinnej

BHP(5)2. określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy przy prowadzeniu produkcji roślinnej


BHP(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy prowadzeniu produkcji roślinnej



92



BHP(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych przy prowadzeniu produkcji roślinnej

BHP(6)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia przy prowadzeniu produkcji roślinnej

Jednostka modułowa 5 Prowadzenie produkcji zwierzęcej

PKZ(R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt; PKZ(R.d)(7)2. rozpoznać gatunki zwierząt gospodarskich;

PKZ(R.d)(7)3.klasyfikować zwierzęta

PKZ(R.d)(9) rozpoznaje rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich;

PKZ(R.d)(9)1. wymienić rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich

PKZ(R.d)(9)2. scharakteryzować rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich

PKZ(R.d)(9)3. rozpoznać rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich

PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.





BHP(4)1. dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem prac przy związanych z prowadzeniem produkcji zwierzęcej

BHP(4)2. scharakteryzować sposoby przeciwdziałania zagrożeniom przy prowadzeniu produkcji zwierzęcej

BHP(4)3. określić typowe choroby zawodowe występujące przy prowadzeniu produkcji zwierzęcej


BHP(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy przy produkcji zwierzęcej

BHP(5)2. określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy przy prowadzeniu produkcji zwierzęcej


BHP(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy prowadzeniu produkcji zwierzęcej

BHP(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka przy prowadzeniu produkcji zwierzęcej

BHP(6)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia przy prowadzeniu produkcji zwierzęcej

R.4.2(1) określa położenie narządów i układów w organizmach zwierząt gospodarskich

R.4.2(1)1. omówić budowę i funkcjonowanie komórek, tkanek i narządów zwierzęcych

R.4.2(1)2. określać położenie poszczególnych narządów i układów

R.4.2(1)2.rozpoznać i zanalizować budowę poszczególnych narządów i układów na przykładzie wybranych zwierząt

R.4.2(2) określa procesy życiowe zachodzące w organizmie zwierząt gospodarskich;

R.4.2(2)1. precyzować procesy życiowe zachodzące w organizmach zwierzęcych

R.4.2(2)2.charakteryzowac procesy życiowe zachodzące w organizmach zwierząt

R.4.2(2)3.określic i zanalizować ich role na wzrost i rozwój organizmu zwierzęcego



93



R.4.2(3) rozpoznaje gatunki, typy użytkowe i rasy zwierząt gospodarskich;

R.4.2(3)1. wymienić gatunki zwierząt gospodarskich

R.4.2(3)2. scharakteryzować gatunki zwierząt gospodarskich

R.4.2(3)3. identyfikować gatunki zwierząt gospodarskich

R.4.2(4) określa kierunki chowu zwierząt gospodarskich;

R.4.2(4)1. wymienić kierunki chowu zwierząt gospodarskich

R.4.2(4)2. charakteryzować alternatywne metody produkcji zwierzęcej

R.4.2(4)3. wyjaśniać znaczenie gospodarcze chowu poszczególnych grup zwierząt

R.4.2(5) rozpoznaje i ocenia jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich

R.4.2(5)1. wyszczególniać i charakteryzować składniki pasz, rodzaje pasz

R.4.2(5)2. wskazywać na czynniki decydujące o wartości pokarmowej pasz

R.4.2(5)3. określać wartość pokarmową i normy spożycia poszczególnych pasz

R.4.2(5)4.rozpoznawać, oceniać i stosować pasze w żywieniu zwierząt

R.4.2(6) przygotowuje, konserwuje i przechowuje pasze

R.4.2(6)1. charakteryzować procesy kiszenia i suszenia pasz

R.4.2(6)2. stosować różne sposoby konserwacji pasz

R.4.2(6)3. stosować różne rodzaje pasz w żywieniu zwierząt gospodarskich.

R.4.2(7) analizuje wpływ racjonalnego żywienia zwierząt gospodarskich na wyniki produkcyjne i ekonomiczne;

R.4.2(7)1. porównać wartości pokarmową różnych pasz

R.4.2(7)2. analizować wpływ wartości pokarmowej pasz na wyniki produkcyjne zwierząt

R.4.2(7)3. obliczyć i skalkulować opłacalność stosowania różnych pasz w żywieniu zwierząt

R.4.2(10) wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich;

R.4.2(10)1. charakteryzować parametry higieny rozrodu, żywienia i pojenia zwierząt gospodarskich

R.4.2(10)2. stosować parametry higieny rozrodu, żywienia i pojenia zwierząt gospodarskich

R.4.2(10)3. określać zasady udzielania pierwszej pomocy chorym zwierzętom

R.4.2(11) wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich;

R.4.2(11)1. ocenić lokalizację i wymogi zoohigieniczne budynków inwentarskich.

R.4.2(11)2. ocenić higienę obejścia budynków inwentarskich.

R.4.2(11)3. stosować dezynfekcję, dezynsekcję i deratyzację pomieszczeń inwentarskich.

R.4.2(12) określa warunki zoohigieniczne w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarskich

R.4.2(12)1. wymieniać wymogi zoohigieniczne mikroklimatu pomieszczeń inwentarskich

R.4.2(12)2. przeprowadzać zabiegi higieniczne w pomieszczeniach inwentarskich

R.4.2(12)3. charakteryzować wpływ higieny żywienia i pojenia na zdrowie i produkcyjność zwierząt

R.4.2(13) prowadzi produkcję zwierzęcą zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;

R.4.2(13)1. znać przepisy prawa w prowadzeniu produkcji zwierzęcej zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;

R.4.2(13)2. stosować zalecenia w zakresie składowania i przechowywania nawozów naturalnych i pasz soczystych

R.4.2(13)3. zagospodarować ścieki i odpady w produkcji zwierzęcej



94



R.4.2(14) rozpoznaje objawy chorobowe na podstawie wyglądu i zachowania zwierząt gospodarskich

R.4.2(14)1. definiować i określać przyczyny chorób zakaźnych, niezakaźnych i pasożytniczych

R.4.2(14)2. określić czynniki chorobotwórcze i drogi zakażenia

R.4.2(14)3. zapobiegać powstawaniu chorób zwierząt

R.4.2(14)4. określić zasady udzielania pierwszej pomocy chorym zwierzętom

R.4.2(16) stosuje metody ekologiczne w produkcji zwierzęcej;

R.4.2(16)1. charakteryzować ekstensywne metody produkcji zwierzęcej

R.4.2(16)2. określić warunki pozyskiwania ekologicznych produktów pochodzenia zwierzęcego

R.4.2(16)3. ocenić efekty ekonomiczne (dochód bezpośredni) w produkcji ekologicznej

R.4.2(17) przygotowuje zwierzęta do aukcji, pokazów i wystaw

R.4.2(17)1. charakteryzować sposoby znakowania różnych gatunków zwierząt

R.4.2(17)2. wymienić, określić i analizować obowiązujące sposoby oceny zwierząt hodowlanych

R.4.2(17)3. analizować i wypełnić różne rodzaje dokumentacji hodowlanej

R.4.2(17)4.przygotować zwierzęta do pokazów, wystaw z zachowaniem zasad bhp przy transporcie zwierząt

M.2. Prowadzenie produkcji pasiecznej

Jednostka modułowa 1 Prowadzenie chowu i hodowli pszczół

R.4.3(1) rozróżnia rasy pszczół

R.4.3(1)1. dokonać interpretacji pojęć: rodzaj, gatunek, podgatunek, rasa, linia u pszczół;

R.4.3(1)2. zróżnicować gatunek Apis mellifera;

R.4.3(1)3. dokonać rozmieszczenia geograficznego pszczoły miodnej;

R.4.3(2) określa budowę morfologiczną i anatomiczną oraz procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół;

R.4.3(1)4. uzasadnić przydatność charakterystyki poszczególnych ras pszczół;

R.4.3(1)5. scharakteryzować rasy pszczoły miodnej;

R.4.3(2)1. rozpoznać poszczególne osobniki pszczół na podstawie budowy morfologicznej;

R.4.3(2)2. scharakteryzować różne postacie pszczół i rodzaje wykonywanej przez nie pracy;

R.4.3(2)3. określić cechy taksonomiczne potrzebnych przy rozróżnianiu geograficznych ras pszczół;

R.4.3(2)4. porównać poszczególne osobniki pszczół;

R.4.3(2)5. rozróżnić stadia rozwojowe czerwia pszczelego;

R.4.3(2)6. wskazać na rolę budowy anatomicznej w życiu pszczoły i jej wpływ na funkcje obronne organizmu;

R.4.3(2)7. analizować procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół w różnych porach roku;

R.4.3(3) ocenia stan rodziny pszczelej w różnych porach roku;

R.4.3(3)1. określić rolę gniazda pszczelego;

R.4.3(3)2. scharakteryzować rolę poszczególnych postaci w rodzinie i ich wpływ na życie rodziny pszczelej: matka, truteń, robotnice;

R.4.3(3)3. rozróżnić prace wykonywane przez pszczoły robotnice w różnych porach roku;

R.4.3(3)4. dokonać pomiary czerwiu;



95



R.4.3(3)5. ocenić plenność matki pszczelej;

R.4.3(3)6. wykonać obliczenia dotyczące plenności matki pszczelej;

R.4.3(3)7. analizować czynniki wpływające na rozwój rodziny pszczelej w różnych porach roku;

R.4.3(3)8. scharakteryzować stany biologiczne rodziny pszczelej w ciągu roku: przedwiośnie, nastrój rojowy, rójka, główny pożytek, okres jesienny i zimowy;

R.4.3(4) ocenia wartość użytkową i hodowlaną pszczół i ich mieszańców;

R.4.3(4)1. określić cel i zadania pracy hodowlanej;

R.4.3(4)2. scharakteryzować sposoby i metody selekcji u pszczół;

R.4.3(4)3. dokonać podziału cech użytkowych i hodowlanych pszczół;

R.4.3(4)4. dokonać doboru hodowlanego;

R.4.3(4)5. stosować przepisy prawne dotyczące pracy hodowlanej pszczół;

R.4.3(4)6. określić zasady uznawania pasiek za hodowlane;

R.4.3(8) prowadzi wychów i wymianę matek pszczelich

R.4.3 (8)1. wykazać różnice w jakości i ilości matek pszczelich pozyskanych sposobem naturalnym oraz sztucznym;

R.4.3 (8)2. wybrać i przygotować rodziny pszczele do wychowu;

R.4.3 (8)3. sporządzać kalendarz wychowu matek pszczelich;

R.4.3 (8)4. określić czynniki wpływające na wychów matek pszczelich;

R.4.3 (8)5. postępować z matecznikami i wygryzającymi się matkami;

R.4.3 (8)6. prowadzić unasiennianie matek pszczelich;

R.4.3 (8)7. dokonać wymiany matek pszczelich w różnych porach roku;

R.4.3(10) rozpoznaje choroby i szkodniki pszczół oraz szkodniki produktów pszczelich;

R.4.3(10)1. rozróżnić czynniki chorobotwórcze u pszczół;

R.4.3(10)2. wyjaśnić obowiązujące zasady higienicznego prowadzenia pasieki;

R.4.3(10)3. scharakteryzować poszczególne jednostki chorobowe pszczół;

R.4.3(10)4. rozróżnić choroby pszczół i produktów pasiecznych: niezaraźliwe, zaraźliwe, pasożytnicze oraz szkodniki;

R.4.3(10)5. prowadzi kontrolę ramki pracy na obecność warozy;

R.4.3(10)6. rozpoznać choroby pszczół podczas prowadzonego przeglądu rodziny pszczelej;

R.4.3(10)7. dokonać dezynfekcji sprzętu pasiecznego;

R.4.3(11) dobiera metody zwalczania chorób i szkodników pszczół;

R.4.3(11)1. dobierać środki odkażające i lecznicze;

R.4.3(11)2. prowadzić zapobieganie i leczenie chorób i szkodników pszczół;

R.4.3(11)3. postępować w przypadku wytruć pszczół środkami ochrony roślin;

R.4.3(11)4. wyjaśnić obowiązujące procedury postępowania z chorobami zwalczanymi z urzędu;



96



R.4.4(8) określa potrzeby pokarmowe rodziny pszczelej

R.4.4(8)1. szacować ilość zapasu miodowego w rodzinie pszczelej;

R.4.4(8)2. obliczać ilość brakującego zapasu węglowodanowego dla rodziny pszczelej;

R.4.4(8)3. analizować potrzeby pokarmowe rodziny pszczelej w ciągu roku;

R.4.4(8)4. rozróżnić naturalne pokarmy dla pszczół;

R.4.4(8)5. dobrać pokarm do podkarmiania i dokarmiania rodzin pszczelich;

R.17.3(6) przeprowadza przeglądy rodzin pszczelich; R.17.3(6)1. stwierdzić stan czerwiu, po którym ocenia jakość matki pszczelej;

R.17.3(6)2. określić czynności związane z rozbieraniem gniazda pszczelego;


R.17.3(11)1. wykonać nalot na odkład z matką na miejscu rodziny z trutówkami;

R.17.3(11)2. poddać matkę pszczelą w izolatorze;

R.17.3(11)3. określić termin jesiennego rozwoju rodziny pszczelej;


R.17.3(13)1. prowadzić obserwację wyglądu czerwiu pszczelego;

R.17.3(13)2. zorganizować dezynfekcję plastrów pszczelich;

Jednostka modułowa 2 Prowadzenie gospodarki pasiecznej

R.4.3(5) zakłada i prowadzi pasiekę;

R.4.3(5)1. określić wielkość pasieki;

R.4.3(5)2. dokonać wyboru typu ula;

R.4.3(5)3. dobrać miejsce i urządzić pasieczysko;

R.4.3(5)4. prowadzić przesiedlanie rodzin pszczelich do różnych typów uli;

R.4.3(5)5. prowadzić przegląd rodziny pszczelej w różnych porach roku;

R.4.3(5)6. określić zasady zachowania się na pasieczysku i pszczołach;

R.4.3(5)7. dobrać sprzęt pasieczny do poszczególnych działalności pasiecznych;

R.4.3(5)8. analizować tendencje w zakresie modyfikacji sprzętu pasiecznego;

R.4.3(6) kieruje rozwojem rodzin pszczelich w sezonie pasiecznym;

R.4.3(6)1. dobrać metody przyspieszające rozwój rodziny pszczelej;

R.4.3(6)2. wykonać czynności związane z poddawaniem ciasta miodowo-cukrowego rodzinie pszczelej przed oblotem;

R.4.3(6)3. odizolować matkę pszczelą od plastrów w miodni;

R.4.3(6)4. dokonać ograniczenia matki w czerwieniu;

R.4.3(6)5. ocenić stan rodziny pszczelej po zimowli:

R.4.3(6)6. kierować rozwojem wiosennym i jesiennym rodzin pszczelich;

R.4.3(6)7. prowadzić główny przegląd wiosenny i jesienny;

R.4.3(6)8. dobrać metody przyspieszania rozwoju rodzin pszczelich do istniejących warunków pogodowych i pożytkowych;



97



R.4.3(6)9. rozpoznać i likwidować anormalne stany w rodzinach pszczelich;

R.4.3(6)10. prowadzić poszerzanie i ścieśnianie gniazda pszczelego;

R.4.3(6)11. dobrać metody mające na celu wyrównania siły rodzin pszczelich w pasiece;

R.4.3(6)12. określić roczne spożycie naturalnych pokarmów przez rodzinę pszczelą;

R.4.3(6)13. określić siłę i strukturę rodzin pszczelich w okresie wykorzystania pożytków;

R.4.3(6)14. określić optymalne warunki jesiennego rozwoju rodzin pszczelich;

R.4.3(6)15. przygotować rodziny pszczele do zimowania;

R.4.3(7) prowadzi prace związane z rozmnażaniem rodzin pszczelich;

R.4.3(7)1. analizować wpływ rójki na wyniki produkcyjne rodzin pszczelich;

R.4.3(7)2. zapobiegać i likwidować nastrój rojowy w rodzinie pszczelej;

R.4.3(7)3. wykorzystać roje i pszczoły rojowe;

R.4.3(7)4.dobrać metody tworzenia nowych rodzin pszczelich;

R.4.3(7)5. określić terminy tworzenia nowych rodzin pszczelich;

R.4.3(7)6. analizować wady i zalety poszczególnych metod tworzenia rodzin pszczelich;

R.4.3(7)7. pielęgnować i wybrać rodziny ojcowskie;

R.4.3(7)8. dokonać wstawienia ramki pracy w gnieździe;

R.4.3(7)9. wykonać czynności związane z tworzeniem odkładów;

R.4.3(7)10. prowadzić podział rodziny na pół lotu;


R.4.3(9)1. określić cel i znaczenie wędrówek z pszczołami;

R.4.3(9)2. dostosować pasiekę do gospodarki wędrownej;

R.4.3(9)3. stosować przepisy prawne dotyczące przewozu pszczół;

R.4.3(9)4. dobrać miejsce na ustawienie pasieki wędrownej;

R.4.3(9)5. przygotować rodziny pszczele do przewozu;

R.4.3(9)6. prowadzić transport rodzin pszczelich w różnych porach doby;

R.4.3(9)7. analizować siłę i strukturę rodzin pszczelich w okresie wykorzystywania pożytków;

R.4.3(9)8. dobrać metody gospodarki pasiecznej do różnych warunków pożytkowych;

R.4.3(9)9. prowadzić opiekę nad rodzinami wykorzystującymi pożytek;

R.4.3(9)10. łączyć i przesiedlać rodziny pszczele;

R.4.3(9)11. zapobiegać i zwalczać rabunki pszczół;

R.4.3(9)12. prowadzić załadunek i rozładunek rodzin pszczelich;

R.4.3(9)13. przygotować stanowisko na pasiekę wędrowną;

R.4.3(9)14. dobrać termin przewozu pszczół na pożytek



98



R.4.3(12) prowadzi pasiekę metodami tradycyjnymi i ekologicznymi;

R.4.3(12)1. przygotować rodziny pszczele do zimowania metodami tradycyjnymi i ekologicznymi;

R.4.3(12)2. prowadzić opiekę nad pasieką w okresie zimowym;

R.4.3(12)3. analizować wymagania stawiane pasiekom ekologicznym;

R.4.3(12)4. dobrać pożytki i miejsca dla pasieki ekologicznej;

R.4.3(12)5. charakteryzować metody gospodarki pasiecznej w pasiekach konwencjonalnych i ekologicznych;

R.4.3(12)6. prowadzić biologiczne zwalczanie chorób i szkodników pszczół;

R.4.3(12)7. przygotować rodziny pszczele do poławiania pyłku;

R.4.3(12)8. obliczyć optymalny okres czerwienia matki pszczelej dla pożytku z rzepaku ozimego;

R.4.3(12)9. zasilać rodziny pszczele czerwiem krytym;


R.4.3(13)1. analizować potrzebę prowadzenia różnych kierunków produkcji pasiecznej;

R.4.3(13)2. określić termin miodobrania;

R.4.3(13)3. przygotować sprzęt i pomieszczenia do miodobrania;

R.4.3(13)4. odbierać plastry z miodem rodzinom pszczelim;

R.4.3(13)5. prowadzić odsklepianie i wirowanie plastrów z miodem;

R.4.3(13)6. dobrać sposoby postępowania z miodem i plastrami po odwirowaniu;

R.4.3(13)7. określić warunki prowadzenia różnych kierunków produkcji pasiecznej;

R.4.3(13)8. dobrać metody i sposoby produkcji: miodu sekcyjne i plastowego, obnóży pyłkowych i pierzgi, wosku pszczelego, mleczka pszczelego, propolisu oraz jadu pszczelego;

R.4.3(13)9. przygotować sprzęt do miodobrania;

R.4.3(13)10. prowadzić odbiór obnóży pyłkowych;

R.4.3(13)11. dokonać wytopu i klarowania wosku pszczelego;

R.4.3(13)12. zakładać poławiacze kitu pszczelego;

R.4.3(14) ocenia jakość produktów pszczelich;

R.4.3(14)1. dokonać oceny dojrzałości miodu różnymi sposobami;

R.4.3(14)2. rozpoznać i ocenić produkty pszczele na podstawie cech organoleptycznych;

R.4.3(14)3. dokonać analizy chemicznej produktów pszczelich;

R.4.3(14)4. określić termin przeprowadzenia miodobrania;

R.4.3(14)5. pobrać miód do analizy chemicznej i pyłkowej

R.4.3(14)6. określić zawartość HMF (hydroksymetylofurfuralu) w miodzie

R.4.3(15) przetwarza produkty pszczele;

R.4.3(15)1. dokonać kremowania miodu;

R.4.3(15)2. wykonać formy do produkcji świec woskowych;

R.4.3(15)3. prowadzić wyrób świec woskowych z węzy;



99



R.4.3(15)4. charakteryzować przebieg dojrzewania miodu;

R.4.3(15)5. określić warunki krystalizacji miodów odmianowych;

R.4.3(15)6. prowadzić wyrób napoi alkoholowych i bezalkoholowych w oparciu o produkty pasieczne;

R.4.3(15)7. wytapiać, klarować i bielić wosk pszczeli;

R.4.3(15)8. wyrabiać węzę i świece oraz galanterię woskową;

R.4.3(15)9. sporządzić preparaty z: pierzgi, pyłku kwiatowego, propolisu

R.4.3(16) przestrzega warunków przechowywania produktów pszczelich;

R.4.3(16)1. charakteryzować właściwości i skład chemiczny poszczególnych produktów pasiecznych;

R.4.3(16)2. dobrać naczynia do przechowywania miodu;

R.4.3(16)3. korzystać z norm towarowych oraz normy jakości w zakresie przechowywania towarów

R.4.3(16)4. prowadzić przechowywanie produktów pszczelich;

R.4.3(16)5. określić warunki przechowywania poszczególnych produktów pasiecznych;


R.4.3(17)1. prowadzić konfekcjonowanie produktów pasiecznych;

R.4.3(17)2. stosować przepisy dotyczące sprzedaży zgodnie z obowiązującymi normami;

R.17.3(2) planuje pasieczysko i pracownię pszczelarską R.17.3(2)1. urządzić poidło dla pszczół;

R.17.3(2)2. dostosować typ ula w pasiekach stacjonarnych o ubogich pożytkach;

R.17.3(5) dobiera sprzęt do przeglądu rodzin pszczelich R.17.3(5)1. dobrać ubiór pszczelarza do przeprowadzenia przeglądu;

R.17.3(5)2. prowadzić konserwację sprzętu do przeglądu rodzin pszczelich;

R.17.3(8) określa przyczyny nastroju rojowego pszczół; R.17.3(8)1. wskazać miejsce wstawienia ramki z węzą w gnieździe pszczelim;


Jednostka modułowa 3 Wykorzystanie zasobów bazy pożytkowej

R.4.4(1) klasyfikuje pożytki pszczele według określonych kryteriów;

R.4.4(1)1. określić cel zapylania upraw przez pszczoły miodne;

R.4.4(1)2. rozróżnić pożytki pszczele;

R.4.4(1)3. charakteryzować pożytki pszczele pod względem: długości trwania, okres występowania, źródło pochodzenia;

R.4.4(2) rozpoznaje rośliny pożytkowe

R.4.4(2)1. rozróżnić rośliny pożytkowe;

R.4.4(2)2. określić rośliny uprawiane specjalnie dla pszczół

R.4.4(2)3. rozpoznać nasiona roślin miododajnych;

R.4.4(3) ocenia wydajność nektarową i miodową roślin pożytkowych;

R.4.4(3)1. analizować wartość pszczelarską roślin pyłkodajnych i miododajną;

R.4.4(3)2. określić wydajność nektarową i miodową roślin pożytkowych;

R.4.4(3)3. dokonać ważenia rodziny kontrolnej w celu poznania dziennych przybytków;

R.4.4(3)4. prowadzić obserwacje fenologiczne w okolicy pasieki;



100



R.4.4(4) szacuje zasoby bazy pożytkowej w rejonie R.4.4(4)1. obliczyć zasoby bazy pożytkowej w określonym rejonie;

R.4.4(4)2. analizować zasoby bazy pożytkowej pasieki;

R.4.4(5) dobiera rośliny do poprawy bazy pożytkowej R.4.4(5)1. prowadzić dobór roślin uprawianych specjalnie dla pszczół do warunków przyrodniczych;

R.4.4(5)2. charakteryzować technologię uprawy roślin miododajnych;

R.4.4(6) poprawia bazę pożytkową wokół pasieki

R.4.4(6)1. uzasadnić potrzebę poprawiania bazy pożytkowej wokół pasieki

R.4.4(6)2. prowadzić rozmnażanie roślin miododajnych różnymi sposobami;

R.4.4(6)3. dokonać cięcia drzew i krzewów miododajnych;

R.4.4(6)4. przygotować sadzonki wegetatywne roślin miododajnych do wysadzenia;

R.4.4(6)5. pozyskać zrazy drzew i krzewów miododajnych;

R.4.4(7) określa odległość pasieki od bazy pożytkowej; R.4.4(7)1. analizować wpływ odległości ustawienia pasieki od bazy pożytkowej na wydajność miodową;

R.4.4(7)2. dobrać i określić terminy zapylania uprawy przez pszczoły,

R.4.4(9) dostosowuje wielkość pasieki do zasobów bazy pożytkowej

R.4.4(9)1. obliczyć ilość pni pszczelich możliwych do ustawienia na danym pożytku;

R.4.4(9)2. analizować napszczelenie w okolicy bazy pożytkowej;

M.3. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej

Jednostka modułowa 1 Korzystanie z języka obcego w rolnictwie

JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;

JOZ(1)1. posłużyć się poprawnie kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa stosowanego w działalności pszczelarskiej;

JOZ(1)2. zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu dotyczącego zagadnień pszczelarskich;

JOZ(1)3. przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej;

JOZ (2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;

JOZ(2)1. określić w języku obcym czynności związane z prowadzeniem pasieki;

JOZ(2)2. zaplanować i przeprowadzić rozmowę w języku obcym zawodowym z uwzględnieniem wypowiedzi partnera;

JOZ(2)3. zastosować w prawidłowy sposób zwroty grzecznościowe w rozmowach;

JOZ(2)4. posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane zadań zawodowych pszczelarza z zastosowaniem poprawnej terminologii;

JOZ(2)5. zinterpretować poprawnie typowe pytania stawiane przez współpracowników w języku obcym;

JOZ(2)6. wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w zawodzie pszczelarza zgodnie z zasadami gramatyki;

JOZ(2)7. zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym zgodnie z zasadami;

JOZ(2)8. negocjować warunki sprzedaży określonych produktów w języku obcym zgodnie z zasadami gramatyki i z wykorzystaniem odpowiedniej terminologii;



101



JOZ (3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;

JOZ(3)1. przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim;

JOZ(3)2. sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu;

JOZ(3)3. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotycząca kupna-sprzedaży produktów pszczelich;

JOZ(3)4. zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego;

JOZ(3)5. odczytać i dokonać analizy informacji pszczelarskich w języku obcym;

JOZ (4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

JOZ(4)1. opracować w języku obcym porozumienie o współpracy zgodnie z zasadami gramatyki;

JOZ(4)2. porozumieć się z uczestnikami procesu pracy w języku obcym wykorzystując słownictwo zawodowe;

JOZ(4)3. przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac zgodnie z zasadami gramatyki;

JOZ(4)4. słuchać ze zrozumieniem wypowiedzi w języku obcym współpracowników zgodnie z zasadami aktywnego słuchania;

JOZ(4)5. porozumiewać się z zespołem współpracowników poprawnie w języku obcym zgodnie z zasadami;

JOZ(4)6. dokonać analizy informacji zamieszczonych na opakowaniach, metkach produktów pszczelich w języku obcym;

JOZ (5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji

JOZ(5)1. odczytać informacje zamieszczone na opakowaniach, metkach produktów pszczelich w języku obcym;

JOZ(5)2. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące urządzeń stosowanych w gospodarstwie pszczelarskim;

JOZ(5)3. skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową;

JOZ(5)4. wyszukać w różnych źródłach informacje o tematyce pszczelarskiej;

JOZ (5)5. skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu ofert szkoleniowych;

JOZ (5)6. zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie oferty szkoleniowe dla branży pszczelarskiej;

Jednostka modułowa 2 Prowadzenie działalności rolniczej

PDG (1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;

PDG(1)1. rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej: rynek, polityka fiskalna;

PDG(1)2. zdefiniować pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo;

PDG(1)3zdefiniować podstawowe pojęcia i kategorie ekonomiczne

PDG (2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PDG(2)1. zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego;

PDG(2)2. zidentyfikować przepisy prawa podatkowego;

PDG(2)3. dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PDG(2)4. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz



102



przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PDG (3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(3)1. zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(3)2. dokonać analizy przepisów dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(3)3. przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(3)4. skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej rolniczej;

PDG (4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;

PDG(4)1. wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w rolnictwie pszczelarstwie i powiązania między nimi

PDG(4)2. zidentyfikować przedsiębiorstwa w rolnictwie i pszczelarstwie na równych szczeblach obrotu handlowego

PDG(4)3. określić powiązania przedsiębiorstwa pszczelarskiego z otoczeniem

PDG (5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży

PDG(5)1. dokonać analizy działalności rolniczej na rynku

PDG(5)2. dokonać analizy czynników kształtujących popyt i podaż produktów rolniczych

PDG(5)3.porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne w branży rolniczej

PDG(5)4. dokonać analizy działalności pszczelarskiej na rynku;

PDG(5)5. dokonać analizy czynników kształtujących popyt i podaż na produkty pszczele

PDG(5)6. porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne w branży pszczelarskiej

PDG (6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi

przedsiębiorstwami z branży;

PDG(6)1. zidentyfikować procedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach funkcjonujących na rynku

PDG(6)2. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia i sprzedaży

PDG(6)3.ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami z branży rolniczej

PDG(6)4.zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania produktów na rynku

PDG(6)5. zidentyfikować procedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach pszczelarskich funkcjonujących na rynku

PDG(6)6. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia i sprzedaży produktów pszczelich

PDG(6)7.ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami z branży pszczelarskiej

PDG(6)8.zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania produktów pszczelich na rynku

PDG (7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(7)1. opracować procedurę postępowania przy założeniu własnej działalności gospodarczej

PDG(7)2. wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej,

PDG(7)3.sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności pszczelarskiej i rolniczej

PDG(7)4. wybrać formę opodatkowania działalności rolniczej

PDG(7)5. sporządzić biznesplan dla wybranej działalności rolniczej

PDG(7)6.rozróżnić uproszczone formy ewidencji gospodarczej w zależności od form opodatkowania



103



PDG(7)7.wymieniać. charakteryzować i klasyfikować składniki majątku gospodarstwa pasiecznego

PDG(7)8.charakteryzować i klasyfikować kapitały własne i obce w gospodarstwie pasiecznym

PDG(7)9.sporzadzić bilans majątkowy gospodarstwa pasiecznego

PDG(7)10.sporządzać podstawowe dokumenty z zakresu obrotu pieniężnego oraz rozrachunków z dostawcami i odbiorcami

PDG (8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;

PDG(8)1.zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii,

PDG(8)2. rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism

PDG(8)3. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,

PDG(8)4. wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie,

PDG(8)5. wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy.

PDG (9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

PDG(9)1. obsługiwać biurowe urządzenia techniczne,

PDG(9)2. stosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie handlowej działalności gospodarczej

PDG(9)3. obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności pszczelarskiej

PDG (10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;

PDG(10)1. rozróżnić elementy marketingu-mix;

PDG(10)2. dokonać analizy potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych;

PDG(10)3.zastosowac instrumenty marketingu mix w prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego

PDG(10)4. określić strategie działań marketingowych w przedsiębiorstwie pszczelarskim;

PDG(10)5. dobrać sposoby reklamowania produktów do ich rodzaju;

PDG(10)6. określić czynniki mające wpływ na dobór środków promocji;

PDG (11)optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

PDG(11)1. zidentyfikować składniki kosztów i przychodów w działalności pszczelarskiej

PDG(11)2. określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy

PDG(11)3. wskazywać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności

PDG(11)4.obliczyć koszty wg różnych kryteriów

PDG(11)5. identyfikować czynniki wpływające na koszty i opłacalność w skali mikro i makroekonomicznej

PDG(11)6. obliczyć opłacalność produkcji rolniczej

Jednostka modułowa 3 Prowadzenie sprzedaży produktów rolniczych

R.4.1(17) przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży;

R.4.1(17)1.określić termin i sposoby przechowywania produktów pochodzenia roślinnego

R.4.1(17)2.przechować produkty pochodzenia roślinnego

R.4.1(17)3. przygotować produkty do sprzedaży

R.4.1(17)4. określić potrzeby zaopatrzeniowe

R.4.1(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów R.4.1(18)1.przygotować i sporządzić dokumentację do sprzedaży produktów pochodzenia roślinnego



104



pochodzenia roślinnego R.4.1(18)2.analizować i stosować przepisy dotyczące obrotu produktami roślinnymi

R.4.2(15) przestrzega zasad identyfikacji i rejestracji oraz obrotu zwierzętami gospodarskimi;

R.4.2(15)1.analizować i stosować przepisy prawa dotyczące identyfikacji i rejestracji zwierząt

R.4.2(15)2.dobrać środki do transportu zwierząt

R.4.2(15)3.stosować zasady i przepisy prawidłowego transportu zwierząt

R.4.2(18) przygotowuje zwierzęta i produkty pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży;

R.4.2(18)1.ocenić jakość i przygotowanie produktów pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi normami

R.4.2(18)2.analizowac czynniki kształtujące podaż i popyt produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży

R.4.2(18)3.przygotować zwierzęta do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi zasadami

R.4.2(19) prowadzi sprzedaż bezpośrednią zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego.

R.4.2(19)1.ocenic skuteczność prowadzenia sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia zwierzęcego

R.4.2(19)2.przestrzegać przepisów prawa dotyczących sprzedaży bezpośredniej zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego


R.4.3(17)1. przewidywać skutki nieprzestrzegania norm jakości, dotyczących konserwacji produktów i przechowywania towarów

R.4.3(17)2. zastosować zasady konserwacji i przechowywania towarów

R.4.3(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pszczelich;

R.4.3(18)1. znać i stosować przepisy w sprawie wymagań weterynaryjnych przy pozyskiwaniu produktów pochodzenia pszczelego, przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej

R.4.3(18)2. przygotować produkty pszczele do sprzedaży bezpośredniej

R.4.3(18)3. prowadzić sprzedaż bezpośrednią produktów pszczelich zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa

R.4.3(18)4. zaprezentować ofertę handlową w sprzedaży internetowej lub bezpośredniej;

R.4.3(18)5. udzielać informacji o sposobach użytkowania i przechowywania, zastosowania produktów pasiecznych;

R.4.3(19) przestrzega zasad rachunku ekonomicznego podczas prowadzenia pasieki.

R.4.3(19)1. dobrać ekonomiczne optymalne metody i technologie pozyskania produktów pszczelich

R.4.3(19)2. prowadzić rachunkowość w gospodarstwie pasiecznym,

R.4.3(19)3. określić koszty i dochody produkcji pasiecznej

R.4.3(19)4. obliczyć opłacalność produkcji wybranych produktów pszczelich

R.4.3(19)5. analizować czynniki decydujące o opłacalności pasieki,

R.4.3(19)6. wskazywać dodatkowe źródła dochodu w gospodarstwie pasiecznym

R.4.3(19)7. przeprowadzić fragment spisu z natury w gospodarstwie pasiecznym;

R.4.3(19)8. wycenić środki trwałe, inwentarza żywego, zapasów;

R.4.3(19)9. przygotować wnioski o dofinansowanie działalności pszczelarskiej ze środków pomocowych Unii Europejskiej,



105



R.17.3(14) prowadzi dokumentację gospodarstwa pasiecznego

R.17.3(14)1. przygotowywać dokumenty związane z wysyłką matek pszczelich

R.17.3(14)2. ustalić rodzaj dokumentów potwierdzających działalność pasieczną;

R.17.3(14)3. sporządzić dokumenty potwierdzające sprzedaż (faktura VAT, rachunek, faktura korygująca);


R.17.3(15)1. obliczyć wartość odtworzeniową sprzętu w pasiece;

R.17.3(15)2. obliczyć wskaźniki; opłacalności i rentowności;




BHP (2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

BHP(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

BHP((2)2. scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

BHP(2)3. zidentyfikować podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy;

BHP (3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP(3)1. rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

BHP (3)2. rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

BHP(3)3. opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie pszczelarskim

Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej

Jednostka modułowa 1 Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej

R.17.1(1) planuje zmianowanie roślin w zależności od warunków klimatyczno-glebowych;

R.17.1(1)1 scharakteryzować przyrodnicze. techniczne i ekonomiczne czynniki zmianowania.

R.17.1(1)2.wyjaśnić wpływ zmianowania roślin na ograniczenie degradacji gleb. zachwaszczenia oraz rozwój chorób i szkodników.

R.17.1(1)3.zaprojektować przykładowe zmianowanie roślin.

R.17.1(2) planuje i organizuje prace związane z uprawą roli, nawożeniem i ochroną roślin uprawnych

R.17.1(2)1.planować prace związane z uprawą roli. nawożeniem i ochroną roślin uprawnych

R.17.1(2)2. organizować prace związane z uprawą roli. nawożeniem i ochroną roślin uprawnych

R.17.1(2)3..opracować projekty prac związanych z uprawą roli. nawożenia i ochrony roślin w różnych stanowiskach.

R.17.1(3) dobiera maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju zabiegów uprawowych;

R.17.1(3)1. dobrać i wyregulować maszyny i narzędzia do uprawy roli i roślin.

R.17.1(3)2. określić zasady obsługi maszyn do siewu. sadzenia i ochrony roślin.

R.17.1(3)3. przygotować do pracy. obsłużyć i konserwować podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej

R.17.1(4) dobiera technologie produkcji roślin uprawnych R.17.1(4)1. dobrać odmiany roślin do warunków przyrodniczych i ekonomicznych danego rejonu.



106



R.17.1(4)2. określić znaczenie gospodarcze wybranych roślin

R.17.1(4)3. obliczyć opłacalność technologii produkcji wybranych roślin.

R.17.1(5) organizuje proces produkcji roślinnej zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności

R.17.1(5)1. organizować produkcję rolniczą z zasadami Zwyklej Dobrej Praktyki Rolniczej

R.17.1(5)2.zbilansować składniki mineralne i organiczne produkowane w gospodarstwie zgodnie z ZDPR

R.17.1(5)3.prowadzić integrowana ochronę roślin zgodnie z ZDPR

R.17.1(6) nadzoruje realizację zadań w zakresie produkcji roślinnej;

R.17.1(6)1.nadzorować organizację prawy wybranych roślin

R.17.1(6)2.nadzorować prace związane z organizacją nawożenia i ochroną roślin

R.17.1(6)3.nadzorować prace związane z funkcjonowaniem całego gospodarstwa rolnego


R.17.1(7)1.stosować przepisy i normy prawa w zakresie ochrony środowiska i ochrony roślin uprawnych

R.17.1(7)2. stosować przepisy prawa w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia roślinnego przeznaczonych do sprzedaży

R.17.2(1) określa funkcje oraz znaczenie narządów i układów organizmu zwierząt gospodarskich;

R.17.2(1)1. sklasyfikować i wyróżniać cechy charakterystyczne gatunków zwierząt gospodarskich.

R.17.2(1)2. określić położenie poszczególnych narządów i układów organizmu zwierząt

R.17.2(1)3. rozróżnić wady i zalety pokroju wybranego gatunku (gatunków) zwierząt.

R.17.2(1)4. określić funkcje poszczególnych narządów i układów organizmu zwierząt gospodarskich

R.17.2(2) określa warunki niezbędne do zabezpieczenia dobrostanu zwierząt gospodarskich;

R.17.2(2)1. określić warunki utrzymania zwierząt w gospodarstwie rolnym

R.17.2(2)2.zinterpretować zasady właściwego obchodzenia się ze zwierzętami .

R.17.2(2)3. wyjaśnić pojęcie dobrostanu zwierząt i jego roli w chowie poszczególnych gatunków.

R.17.2(3) dobiera rasy i typy użytkowe zwierząt do

określonych warunków gospodarstwa i technologii produkcji

R.17.2(3)1. rozróżnić i scharakteryzować typy użytkowe oraz rasy zwierząt hodowanego w kraju.

R.17.2(3)2. dobrać technologię produkcji zwierzęcej do warunków gospodarstwa

R.17.2(3)3.analizowac efekt ekonomiczny wybranej produkcji

R.17.2(4) określa fizjologiczne podstawy żywienia zwierząt gospodarskich

R.17.2(4)1. scharakteryzować czynniki wpływające na strawność i procesy przemiany materii.

R.17.2(4)2. określić rolę biologiczną składników pokarmowych oraz objawy ich niedoboru i nadmiaru.

R.17.2(4)3. scharakteryzować wpływ higieny żywienia i pojenia na zdrowie oraz produkcyjność zwierząt.

R.17.2(5) ustala normy i dawki pokarmowe dla zwierząt

gospodarskich

R.17.2(5)1. unormować i ułożyć dawki pokarmowe.

R.17.2(5)2. prowadzić racjonalne żywienie zwierząt gospodarskich zgodnie z rachunkiem ekonomicznym

R.17.2(5)3. określić czynniki decydujące o kosztach żywienia

R.17.2(6) planuje prace z konserwacją i przechowywaniem pasz

R.17.2(6)1. ocenić jakość i przygotowanie pasz stosowanych w gospodarstwie

R.17.2(6)2. scharakteryzować procesy kiszenia i suszenia pasz

R.17.2(6)3. scharakteryzować czynniki warunkujące prawidłowe przechowywanie pasz.



107




R.17.2(7)1.dostosowac proces produkcji do możliwości paszowych gospodarstwa

R.17.2(7)2.organizować proces produkcji w ramach racjonalnego i przemyślanego obrotu stada

R.17.2(7)3.planowac wykorzystanie wyprodukowanego nawozu naturalnego

R.17.2(8) planuje produkcję zwierzęcą w gospodarstwie rolnym w oparciu o rachunek ekonomiczny

R.17.2(8)1.określić czynniki decydujące o opłacalności produkcji zwierzęcej

R.17.2(8)2.dobrać określoną produkcję zwierzęcą do możliwości gospodarstw rolnego

R.17.2(8)3. obliczyć efekty ekonomiczne wybranej produkcji zwierzęcej

R.17.2(9) nadzoruje realizację zadań wykonywanych w produkcji zwierzęcej;

R.17.2(9)1. nadzorować wykonanie prac związanych z etapami produkcji określonych gatunków zwierząt gospodarskich

R.17.2(9)2. opracować plan nadzoru nad daną produkcją zwierzęcą


R.17.2(10)1. wprowadzać dane do komputerowych systemów finansowo-księgowych

R.17.2(10)2. posługiwać się programami komputerowymi do ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych

Jednostka modułowa 2 Organizowanie i nadzorowanie produkcji pszczelarskiej

R.17.3(1) dobiera rasy pszczół do określonych warunków klimatycznych i pożytkowych rejonu;

R.17.3(1)1. dokonać doboru rasy pszczół do określonych warunków klimatycznych i pożytkowych rejonu;

R.17.3(1)2. sporządzić zapotrzebowanie na matki danej rasy pszczół dla pasieki;

R.17.3(2) planuje pasieczysko i pracownię pszczelarską

R.17.3(2)1. sporządzić plan urządzania pasieki;

R.17.3(2)2. dokonać analizy wyboru miejsca na pasieczysko pod względem konkurencyjności, zasobów bazy pożytkowej i zdrowotności;

R.17.3(2)3. zaplanować rozmieszczenie pomieszczeń w pracowni pasiecznej;

R.17.3(2)4. urządzić poidło dla pszczół;

R.17.3(2)5. dostosować typ ula w pasiekach stacjonarnych o ubogich pożytkach;

R.17.3(3) planuje liczbę rodzin pszczelich R.17.3(3)1. dostosować liczbę rodzin pszczelich do wielkości gospodarstwa pasiecznego;

R.17.3(3)2. rozmieścić rodziny pszczele w gospodarstwie pasiecznym;

R.17.3(4) nadzoruje zakładanie pasieki i jej wyposażenie

R.17.3(4)1. urządzić i wyposażyć pomieszczenia w pracowni pasiecznej;

R.17.3(4)2. dobrać, rozmieścić i prawidłowo użytkować sprzęt pasieczny;

R.17.3(4)3. prowadzić nadzór nad zakładaną pasieką;

R.17.3(5) dobiera sprzęt do przeglądu rodzin pszczelich

R.17.3(5)1. określić zasady doboru, użytkowania i konserwacji sprzętu do przeglądu rodzin pszczelich

R.17.3(5)2. zaplanować ilość potrzebnego sprzętu do przeglądu rodzin pszczelich;

R.17.3(5)1. dobrać ubiór pszczelarza do przeprowadzenia przeglądu;

R.17.3(5)3. prowadzić konserwację sprzętu do przeglądu rodzin pszczelich;



108



R.17.3(6) przeprowadza przeglądy rodzin pszczelich;

R.17.3(6)1. sporządzić plan przeprowadzania przeglądów rodzin pszczelich;

R.17.3(6)2. określić zakres przeglądów rodzin pszczelich;

R.17.3(6)3. określić zasady dotyczące techniki wykonywania przeglądów;

R.17.3(6)4. stwierdzić stan czerwiu, po którym ocenia jakość matki pszczelej;

R.17.3(6)5. określić czynności związane z rozbieraniem gniazda pszczelego;

R.17.3(7) prowadzi gospodarkę wędrowną pszczół R.17.3(7)1. opracować plan prowadzenia gospodarki wędrownej;

R.17.3(7)2. określić potrzeby zatrudnienia na czas przewozu rodzin pszczelich;

R.17.3(7)3. sporządzić umowę dotyczącą dzierżawy terenu dla pasieki wędrownej;

R.17.3(8) określa przyczyny nastroju rojowego pszczół;

R.17.3(8)1. opracować plan zapobiegania nastrojowi rojowemu;

R.17.3(8)2. sporządzać wykaz sprzętu potrzebnego do rozmnażania rodzin pszczelich;

R.17.3(8)3. wskazać miejsce wstawienia ramki z węzą w gnieździe pszczelim;


R.17.3(9) kieruje rozwojem rodzin pszczelich w ciągu roku; R.17.3(9)1. sporządzać zapotrzebowanie na plastry, węzę pszczelą i pokarm;

R.17.3(9)2. zorganizować wiosenny i jesienny rozwój rodzin pszczelich;

R.17.3(10) prowadzi wychów matek pszczelich; R.17.3(10)1. zaplanować wielkotowarowy wychów matek pszczelich;

R.17.3(10)2. zorganizować wychów matek pszczelich;


R.17.3(11)1. sporządzić plan przygotowania rodzin pszczelich do zimowli;

R.17.3(11)2. zaplanować i zorganizować dokarmianie jesienne rodzin pszczelich;

R.17.3(11)3. wykonać nalot na odkład z matką na miejscu rodziny z trutówkami;

R.17.3(11)4. poddać matkę pszczelą w izolatorze;

R.17.3(11)5. określić termin jesiennego rozwoju rodziny pszczelej;

R.17.3(12) prowadzi pozyskiwanie produktów pszczelarskich R.17.3(12)1. analizować wydajność pracy i pracochłonność przy pozyskiwaniu różnych produktów pasiecznych;

R.17.3(12)2. określić czynniki konsumpcji produktów pszczelich;


R.17.3(13)1. stosować przepisy prawne oraz bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące chorób pszczół;

R.17.3(13)2. dobrać metody taksacji strat przy zatruciach pszczół;

R.17.3(14) prowadzi dokumentację gospodarstwa pasiecznego

R.17.3(14)1. wypełniać dokumentację dotyczącą przebiegu i wyników gospodarki pasiecznej;

R.17.3(14)2. sporządzić dokumentację dotyczącą bazy pożytkowej;

R.17.3(14)3. klasyfikować dokumenty dotyczące prowadzenia rachunkowości pasiecznej;


R.17.3(15)1. obliczyć jednostkowe koszty produkcji pasiecznej;

R.17.3(15)2. ocenić działalność gospodarstwa na podstawie danych uzyskanych z rachunkowości;

R.17.3(16) korzysta z programów komputerowych R.17.3(16)1. rozróżnić programy komputerowe stosowane w produkcji rolniczej;



109



wspomagających organizowanie i nadzorowanie produkcji pasiecznej

R.17.3(16)2. określić funkcje programów komputerowych stosowanych w produkcji rolniczej;

R.17.3(16)3. obsługiwać programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych;

M.1. Praktyki zawodowe

R.17.3(5) dobiera sprzęt do przeglądu rodzin pszczelich R.17.3(5)1. dokonać doboru sprzętu pasiecznego do rodzaju przeglądu rodzin pszczelich;

R.17.3(5)2. dostosować ubiór pszczelarza w zależności od wykonywanej pracy;

R.17.3(6) przeprowadza przeglądy rodzin pszczelich; R.17.3(6)1. prowadzić przegląd rodzin pszczelich w zależności od warunków pogodowo-pożytkowych;

R.17.3(6)2. wypełnić kartę rodziny pszczelej po przeprowadzonym przeglądzie;

R.17.3(7) prowadzi gospodarkę wędrowną pszczół; R.17.3(7)1. zorganizować przewóz pasieki;

R.17.3(7)2. określić termin przewozu rodzin pszczelich w zależności od warunków pogodowo-pożytkowych;

R.17.3(8) określa przyczyny nastroju rojowego pszczół; R.17.3(8)1. wykonać czynności zapobiegające pojawieniu się nadprodukcji mleczka pszczelego;

R.17.3(8)2. sporządzić harmonogram regularnego poszerzania gniazda pszczelego;

R.17.3(9) kieruje rozwojem rodzin pszczelich w ciągu roku; R.17.3(9)1. dobrać metody przyspieszania rozwoju rodzin pszczelich wiosną;

R.17.3(9)2. zaplanować jesienne podkarmianie stymulacyjne;

R.17.3(10) prowadzi wychów matek pszczelich; R.17.3(10)1. zorganizować naturalne unasienianie matek pszczelich;

R.17.3(10)2. prowadzić wychów matek pszczelich wybraną metodą;

R.17.3(11) przygotowuje rodziny pszczele do przezimowania; R.17.3(11)1. wykonać czynności związane przygotowaniem rodzin pszczelich do zimowli;

R.17.3(11)2. sporządzić posezonowy bilans plastrów pszczelich;

R.17.3(12) prowadzi pozyskiwanie produktów pszczelarskich; R.17.3(12)1. zorganizować i prowadzić miodobranie;

R.17.3(12)2. zorganizować pozyskiwanie obnóży pyłkowych;


R.17.3(13)1. stosować przepisy weterynaryjne w przypadku wykrycia choroby zwalczanej z urzędu;

R.17.3(13)2. dokonać zabezpieczenia dowodów w przypadku wytruć pszczół środkami ochrony roślin;

R.17.3(14) prowadzi dokumentację gospodarstwa pasiecznego;

R.17.3(14)1. analizować dokumentację gospodarstwa pasiecznego w celu określenia opłacalności;

R.17.3(14)2. analizować zapisy w książce pasiecznej;

R.17.3(16) korzysta z programów komputerowych wspomagających organizowanie i nadzorowanie produkcji pasiecznej;



PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU · J.1. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 15...

Documents

Transcript of PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU · J.1. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 15...