Profesor Antonina Kłoskowska

4

Click here to load reader

Transcript of Profesor Antonina Kłoskowska

Page 1: Profesor Antonina Kłoskowska

Profesor Antonina Kłoskowska (7 listopada 1919 – 12 lipca 2001). Urodzona w Piotrkowie Trybunalskim, tam uczęszcza do żeńskiego Liceum Zrzeszenia Nauczycieli Szkół Średnich, wybuch wojny uniemożliwia Jej podjęcie studiów socjologicznych na Uniwersytecie Warszawskim bezpośrednio po zdaniu matury. W czasie wojny uczestniczy początkowo w grupowych seminariach, później podejmuje samokształcenie - „indywidualne, codzienne czytanie i studiowanie” dostępnych pism, m.in. Spencera, Gumplowicza, Tönniesa, ale także Platona, Montaigne'a, Voltaire'a, Dostojewskiego, Manna. Szczególnie prace Kanta i Russella przyczyniły się do ukształtowania Jej trwałej orientacji filozoficzno-poznawczej (Kłoskowska 2002: 8-12).

W latach 1945-1948 studiuje socjologię na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Łódzkiego, w 1946 roku podejmuje pracę naukową i dydaktyczną jako młodszy asystent (od 1949 roku starszy asystent) w Katedrze Socjologii. Nauczycielami i mistrzami są dla Niej Józef Chałasiński i Stanisław Ossowski. W roku 1950 uzyskuje stopień doktora nauk humanistycznych z zakresu socjologii na podstawie rozprawy Zagadnienie osobowości człowieka pierwotnego we współczesnej etnosocjologii amerykańskiej. Na skutek likwidacji socjologii na wydziałach uniwersyteckich w 1952 roku przechodzi do PAN, w którym w Zakładzie Historii Czasopiśmiennictwa XIX wieku zajmuje się historią kultury i myśli społecznej. Rozprawa Machiavelli jako humanista na tle włoskiego Odrodzenia jest podstawą do nadania Jej w 1954 roku stopnia docenta. Do UŁ wraca w 1957 roku; w latach 1961-1977 jest kierownikiem Katedry i Zakładu Historii Socjologii i Myśli Społecznej (od 1970 roku Zakładu Socjologii Kultury) w Instytucie Socjologicznym Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego. Profesorem nadzwyczajnym zostaje w 1966 roku, profesorem zwyczajnym w 1977 roku. W tym samym roku przenosi się do Zakładu Socjologii w UW.

Pełni wiele funkcji: jest członkiem rzeczywistym PAN (od 1983 roku), przewodniczącą Komitetu Nauk Socjologicznych PAN (1972-1989), członkiem Polskiego Towarzystwa Socjologicznego (przewodnicząca PTS w latach 1989-1994) i Międzynarodowego Stowarzyszenia Socjologicznego, członkiem rad naukowych, m.in. Instytutu Kultury, redaktor naczelną kwartalnika „Kultura i Społeczeństwo” (od 1983 roku). W latach 60.-70. współpracuje z międzynarodowym zespołem badaczy w ramach UNESCO (Seminarium Socjologii Rodziny).

Wielokrotnie odznaczana, m.in. Honorową Odznaką m. Łodzi (1964, 1971), Złotym Krzyżem Zasługi (1967), Krzyżem Kawalerskim (1973), Krzyżem Komandorskim OOP (1986), medalem „Uniwersytet Łódzki w Służbie Społeczeństwa i Nauki” (1975).

Zainteresowania naukowe profesor Antoniny Kłoskowskiej skoncentrowane są na socjologicznych badaniach zjawisk związanych z szeroko i wąsko rozumianą kulturą (kultura symboliczna). Obejmują one m.in. studia dotyczące relacji między kulturą i osobowością, procesy internalizacji kultury, problematykę funkcjonowania małych grup społecznych (w tym grup pierwotnych) i ich znaczenia dla transmisji kultury, charakterystykę i analizy charakteru narodowego oraz kultury narodowej, odmienności koncepcji kultury w socjologii i antropologii, związki między potocznym i akademickim ujęciem kultury, zależności między różnymi kategoriami kultury wyodrębnionymi w kulturze globalnej, zagadnienia uczestnictwa w kulturze lokalnej (koncepcja układów kultury), uwarunkowania odbioru sztuki.

Autorka ponad 450 publikacji tłumaczonych na wiele języków, w tym liczne artykuły w krajowych i zagranicznych czasopismach. Wybrane pozycje:

o „Charakter narodowy” a osobowość we współczesnej problematyce badań społecznych, „Kultura i Społeczeństwo” t. 1, nr 1, 1957, s. 84-110

o Zagadnienie małych grup społecznych w socjologii, „Przegląd Socjologiczny” t. 12, 1958, s. 9-31

Page 2: Profesor Antonina Kłoskowska

o Rozumienie kultury w antropologii kulturalnej i socjologii, „Przegląd Socjologiczny” t. 16, z. 2, 1962, s. 7-34

o Kultura masowa. Krytyka i obrona, Warszawa: PWN, 1964, s. 482 (wydania kolejne: 1980, 1983, 2005)

o Różnorodność wzorów kultury i funkcje antropologii kulturalnej [wstęp do:] Benedict R. Wzory kultury, Warszawa 1966, s. 7-56

o Człowiek poza społeczeństwem [w:] Wprowadzenie do socjologii. Wybór tekstów, Dzięcielska S. (red.), Łódź 1969, s. 39-49

o Z historii i socjologii kultury, Warszawa: PWN, 1969, s. 531 o Rodzaje dokumentów osobistych [w:] Ruch pamiętnikarski i przemiany polskiej kultury,

Gołębiowski B. (red.), Warszawa 1972, s. 79-83o Społeczne ramy kultury. Monografia socjologiczna, Warszawa: PWN, 1972, s. 317o Kulturowe uwarunkowanie postaw [w:] Teorie postaw, Nowak S. (red.), Warszawa 1973,

s. 257-285 o [współred. oraz:] The semiotic criterion of culture [w:] Polish sociology. Selection of

papers from The Polish Sociological Bulletin, Wrocław 1974, s. 45-56o Behawioryzm społeczny G. H. Meada [wstęp do:] Mead G. H., Umysł, społeczeństwo,

osobowość, Warszawa 1975, s. IX-XXXVIIIo Socjologia kultury, Warszawa: PWN, 1981, s. 607 (wydania kolejne: 1983, 2007)o [współred. oraz:] Antropologiczne stanowisko w socjologii polskiej: tradycja i

współczesność [w:] Naród-kultura-osobowość. Księga poświęcona profesorowi Józefowi Chałasińskiemu, Wrocław 1983, s. 263-273

o Jakościowa i ilościowa analiza kultury symbolicznej, „Kultura i Społeczeństwo” t. 28, nr 3, 1984, s. 39-52

o Inteligencja i kultura umysłowa [w:] Społeczeństwo i socjologia. Księga poświęcona profesorowi Janowi Szczepańskiemu, Wrocław 1985, s. 283-294

o Koncepcja autoteliczności kultury symbolicznej [w:] O społeczeństwie i teorii społecznej. Księga poświęcona pamięci Stanisława Ossowskiego, Warszawa 1985, s. 407-421

o Współczesne tendencje w dziedzinie socjologii kultury [w:] Orientacje teoretyczne we współczesnej socjologii, Kwaśniewicz W. (red.), Kraków 1988, s. 113-132

o Polacy wobec zagłady Żydów polskich. Próba typologii postaw, „Kultura i Społeczeństwo” t. 32, nr 4, 1988, s. 111-127

o [red. oraz:] Teoria socjologiczna Pierre'a Bourdieu: wstęp do wydania polskiego [w:] Bourdieu P., Passeron J.-C. Reprodukcja: Elementy teorii systemu nauczania, Warszawa 1990, s. 7-41

o Kulturologiczna analiza biograficzna [w:] Metoda biograficzna w socjologii, Włodarek J., Ziółkowski M. (red.), Warszawa 1990, s. 171-195

o [red. oraz:] Kultura narodowa: narodowa identyfikacja i dwoistość funkcji [w:] Oblicza polskości: praca zbiorowa, Warszawa: Wydawnictwo UW, 1990, s. 5-36

o [współred. oraz:] National conversion: a case study of Polish-German neighbourhood [w:] Grathoff R. The neighbourhood of cultures, Warszawa 1994, s. 79-101

o Nation, race and ethnicity in Poland [w:] Race, ethnicity and nation, Radcliffe P. (red.), London, 1994, s. 199-221

o Od kultury tradycyjnej do kryzysu nowoczesności w kulturze, „Przegląd Humanistyczny”, R. 38, nr 5, 1994, s. 11-26

o Kultury narodowe u korzeni, Warszawa: PWN, 1996, s. 469 (wydania kolejne: 2005, 2012)

Page 3: Profesor Antonina Kłoskowska

o Kultury narodowe wobec globalizacji a tożsamość jednostki, „Kultura i Społeczeństwo” t. 41, nr 4, 1997, s. 3-18

o Wojenne seminaria, „Kultura i Społeczeństwo” nr 2, 2002, s. 5-16