PROCES AMERYKAŃSKIPROCES AMERYKAŃSKI

PROCES – POJĘCIE PRAWNEPROCES – POJĘCIE PRAWNE

PROCES LEGISLACYJNY – DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU UCHWALANIE USTAW PRZEZ PARLAMENT

PROCES SĄDOWY – ZASADY, REGUŁY I PRZEPISY NORMUJĄCE DZIAŁALNOŚĆ SĄDÓW W ADMINISTROWANIU SPRAWIEDLIWOŚCIĄ

- NORMY OKREŚLAJĄ CHARAKTER PROCESU;- SĄDY POSTĘPUJĄ WEDŁUG ŚCIŚLE

OKREŚLONYCH PROCEDUR;- EFEKTEM PROCESU MA BYĆ SPRAWIEDLIWOŚĆ

PROCES W SYSTEMIE PROCES W SYSTEMIE WŁADZYWŁADZY

KONSTYTUCJA FEDERALNA

RZĄD FEDERALNY KONSTYTUCJE STANOWE

KONGRES

EGZEKUTYWA

SĄDY FEDERALNE

LEGISLATURY STANOWE

WŁADZA WYKONAWCZA

SĄDY STANOWE

RODZAJE PROCESÓW SĄDOWYCHRODZAJE PROCESÓW SĄDOWYCH

CYWILNY

KARNY

ADMINISTRACYJNY

ARBITRAŻOWY

APELACYJNY PRACOWNICZY

AMERYKAŃSKIE PROCESY

JOHN PETER ZENGER AARON BURR

AMISTAD SCOTTSBORO BOYS

McVEIGH

HISTORIA PROCESU W HISTORIA PROCESU W PIGUŁCEPIGUŁCE

- STAROŻYTNA GRECJA – udział obywateli- STAROŻYTNY RZYM – prawo do apelacji- WCZESNE ŚREDNIOWIECZE (FRANKOWIE) –

ograniczanie wpływu obywateli- EPOKA FEUDALNA (FRANCJA, NIEMCY) –

partykularyzm, średniowieczne metody sądzenia- ŚREDNIOWIECZNA ANGLIA – sądy królewskie- FRANCJA, NIEMCY XVI-XVIII WIEK – sądownictwo

delegowane i zastrzeżone- PROCES INKWIZYCYJNY – surowe reguły- PRZEMIANY PO KONGRESIE WIEDEŃSKIM (1815)

– niezależność i niezawisłość władzy sądowniczej- ANGLIA XIX I XX WIEK – reforma prawa

PRAWO KARNE - PRAWO KARNE - ŚREDNIOWIECZEŚREDNIOWIECZE

- najstarsza forma reakcji na przestępstwo to krwawa zemsta (zemsta rodowa);

- kara miała charakter sakralny (grzech obrażający boga);

- pokój boży i rozejm boży;- mir – zapewnienie szczególnej ochrony osobom i

miejscom;- podział przestępstw na publiczne i prywatne;- jednakowo karano za przestępstwa umyślne i

nieumyślne;- przez pewien okres odpowiadała cała rodzina;- wśród kar wyróżniano: karę śmierci, główszczyznę,

kary publiczne, kary na czci, kary majątkowe;- prymitywne środki dowodowe;

PRAWO KARNE – XV-XVII wiekPRAWO KARNE – XV-XVII wiek- wzrosła liczba przestępstw ściganych z urzędu;- podział przestępstw na zbrodnie i wykroczenia, a

także przestępstwa przeciw państwu, osobie i religii;- pojawia się kwestia winy i obrony koniecznej;- wymierzenie kary – atrybut wyłączny władzy

państwowej;- odpowiedzialność zależała od zamiaru i od

usiłowania;- istnienie kar cielesnych za niektóre przestępstwa;- przy wymierzaniu kary sędziowie brali pod uwagę

pochodzenie społeczne i kwestie ewentualnej recydywy;

- represje za czary;- kara śmierci zwykła i kwalifikowana;

PRAWO KARNE PROCESOWEDEFINICJA: ogół norm prawnych regulujących

postępowanie sądowe w sprawach wynikających z naruszenia prawa karnego

NARUSZENIE prawa karnego to popełnienie czynu zabronionego z punktu widzenia prawa karnego (przestępstwa)

OBEJMUJE: - reguły postępowania organów państwowych w

procesie karnym;- tryb i formy dokonywania czynności

procesowych;- uprawnienia i obowiązki uczestników

postępowania procesowego;

ZASADY PROCESU KARNEGOZASADY PROCESU KARNEGO

- DOMNIEMANIE NIEWINNOŚCI

- SKAZANIE POD WARUNKIEM UDOWODNIENIA WINY

- PRAWO DO OBRONY

- SPRAWIEDLIWY PROCES

- ZASADA PRAWDY MATERIALNEJ ORAZ SWOBODNEJ OCENY DOWODÓW

- MOŻLIWOŚĆ ODWOŁANIA SIĘ OD WYROKU

„the twofold aim of criminal justice is that guilt shall not escape or

innocence suffer."

GENEZA AMERYKAŃSKIEGO GENEZA AMERYKAŃSKIEGO PROCESU KARNEGOPROCESU KARNEGO

- Anglicy wprowadzali swój system prawny i sądowy w koloniach;

- sądownictwo lokalne było wzorowane na angielskim, ale z biegiem czasu stawało się ‘bardziej kolonialne’;

- Anglia nakładała prawa na kolonie, na podstawie których ludność uzyskiwała określone uprawnienia (Virginia 1606, Massachusetts 1629, Maryland 1632);

- kolonie wydawały unormowania związane z prawami procesowymi (np. Body of Liberties, MS 1641, Pennsylvania Charter of Privileges 1701);

- w latach 70-tych XVIII wieku wszystkie kolonie oprócz CT i RI uznawały moc angielskiego common law na swoim terenie;

GENEZA AMERYKAŃSKIEGO GENEZA AMERYKAŃSKIEGO PROCESU KARNEGOPROCESU KARNEGO

ELEMENTY PROCESOWE ZACZERPNIĘTE Z ANGLII:

- ława przysięgłych (grand jury i trial jury);- kontradyktoryjność;- czynności przedprocesowe;- waga ugody;- due process of law;- niektóre prawa oskarżonego;- współpraca organów dochodzeniowo-śledczych;- wpływ sędziego na dopuszczalność dowodów;- kara śmierci * ;

ETAPY PROCESU KARNEGO- PRZESTĘPSTWO- ŚLEDZTWO/DOCHODZENIE Z URZĘDU- ZATRZYMANIE- ARESZTOWANIE- PIERWSZE POJAWIENIE SIĘ W SĄDZIE- OSKARŻENIE (NEGOCJACJE)- PRZESŁUCHANIE WSTĘPNE/ GRAND JURY- ROZPRAWA GŁÓWNA (JURYSDYKCJA)- OŚWIADCZENIE OSKARŻONEGO- WYBÓR PRZYSIĘGŁYCH- MOWY POCZĄTKOWE- PROCES DOWODOWY (KONTRADYKTORYJNOŚĆ)- MOWY KOŃCOWE- INSTRUKCJE DLA ŁAWY PRZYSIĘGŁYCH- WERDYKT/WYROK