STAN ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM 2010R.

Ocena rzek województwa śląskiego pod kątem wymagań :

a) Zapotrzebowanie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia

* W 2010 roku badania prowadzono w 24 jednolitychczęściach wód powierzchniowych wyznaczonych dopoboru wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.Badania prowadzono w 26 punktach pomiarowychrzek, w tym 23 w zlewni Wisły, 1 w zlewni Dunaju i 2w zlewni Odry oraz 3 zlokalizowanych na zbiornikachzaporowych Goczałkowice, Międzybrodzie i KozłowaGóra.

Zgodnie z oceną przeprowadzoną za pomocąprogramu JAWO w oparciu o rozporządzenie MinistraŚrodowiska z dnia 27 listopada 2002 roku w sprawiewymagań, jakim powinny odpowiadać wodypowierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenialudności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. Nr204, poz. 1728), jakość wody w 6 punktach pomiarowychzaklasyfikowano do kategorii A2 tj. wymagającejtypowego uzdatniania fizycznego i chemicznego,w 15 punktach do kategorii A3 tj. wymagającej wysokosprawnegouzdatniania fizycznego i chemicznego.W 8 punktach jakość wody nie odpowiadała poszczególnymkategoriom określonym w rozporządzeniuprzede wszystkim w zakresie zanieczyszczenia bakteriologicznego(bakterie grupy coli, w tym typu kałowego,mapa 6).

b) Wykorzystanie do celów rekreacyjnych.

* W 2010 roku monitoringiem operacyjnym celowympod kątem wymagań, jakim powinna odpowiadaćwoda w kąpieliskach objęto 3 jednolite częściwód powierzchniowych: zbiornik wodny Przeczyce,Jaworznik oraz Pogorię. Badania prowadzono w 3punktach pomiarowych. W przypadku zbiornika Przeczycebadania prowadzono w punkcie pomiarowymzlokalizowanym na Przemszy powyżej zbiornika, Jaworzniki Pogorię badano w punktach zamykającychjcwp, tj. odpowiednio w ujściu do Brynicy i Przemszy.Badania prowadzono w zakresie monitoringu

operacyjnego poszerzonego o wskaźniki bakteriologiczne:bakterie grupy coli, w tym typu kałowego.Stan ekologiczny Jaworznika oceniono jako umiarkowany,Przemszy powyżej zbiornika Przeczyce jakosłaby. O ocenie zadecydował wskaźnik biologiczny– fitobentos. Wskaźniki fizykochemiczne w tych punktachnie przekroczyły warunków granicznych dobregostanu wód. Potencjału ekologicznego Pogorii nie ocenionoz uwagi na brak oceny wskaźnika biologicznego(makrobezkręgowce bentosowe), z grupy wskaźnikówfizykochemicznych wartość graniczną dobrego stanuwód przekroczył tylko azot amonowy. Wskaźniki bakteriologicznew badanych punktach przekraczały wartościdopuszczalne określone w rozporządzeniu MinistraZdrowia z dnia 16 października 2002 r. w sprawiewymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach(Dz. U. Nr 183, poz.1530).

Jezioro Porajskie

Jezioro Blachownia

Jezioro Turawskie

EUTROFIZACJA WÓD POWIERZCHNIOWYCH

Oceną eutrofizacji objęto 194 punkty pomiarowebadane w latach 2008-2010. Podstawą oceny rzekbyły wskaźniki biologiczne: fitobentos i chlorofil orazfizykochemiczne: BZT5, OWO, azot amonowy, azotKjeldahla, azot azotanowy, azot ogólny, fosfor ogólnyi fosforany. Do wód eutroficznych zaliczono wody,które zgodnie z przeprowadzoną oceną przekraczaływ analizowanym zakresie warunki określone dla dobregostanu ekologicznego. Wody eutroficzne wystąpiływ 125 (tj. 64%) badanych punktach pomiarowokontrolnych.Oceniono także 148 jednolitych częściwód powierzchniowych zamykających się na terenie

Typowy kożuch z glonów.

Typowy kożuch glonów.

Eutrofizacja wód powierzchniowych

Ustawa Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. nr 239, poz.2019 z późn. zm.) w art. 9 definiuje eutrofizację jako„wzbogacanie wody biogenami, w szczególnościzwiązkami azotu lub fosforu, powodującymi przyspieszonywzrost glonów oraz wyższych form życiaroślinnego, w wyniku którego następują niepożądanezakłócenia biologicznych stosunków w środowiskuwodnym oraz pogorszenie jakości tych wód”. Wojewódzkiinspektor ochrony środowiska, na podstawieart. 47 ust. 6 ww. ustawy Prawo wodne, dokonuje co4 lata oceny stopnia eutrofizacji śródlądowych wódpowierzchniowych, morskich wód wewnętrznychi wód przybrzeżnych. Ocenę eutrofizacji za lata 2008-2010 dla rzek i zbiorników zaporowych wykonanona podstawie rozporządzenia Ministra Środowiskaz dnia 20 sierpnia 2008 roku w sprawie sposobu klasyfikacjistanu jednolitych części wód powierzchniowych,w oparciu o wytyczne Głównego InspektoratuOchrony Środowiska. Wyniki oceny przedstawionona mapie 7.

województwa, z których 108 (73%) było eutroficznych(jcwp zgodnie z wykazem KZGW z 2006 roku).Wartości graniczne określone dla dobrego stanuwód najczęściej przekraczały wskaźniki: azot Kjeldahla,fosfor ogólny, BZT5 oraz fitobentos. Najwięcejjednolitych części wód zaliczonych do eutroficznychw dorzeczu Wisły wystąpiło w zlewni Małej Wisły odujścia Bładnicy do zbiornika Goczałkowice, Iłownicy,Białej, Pszczynki, Gostyni oraz Przemszy z Brynicąi Białą Przemszą. W dorzeczu Odry jednolite częściwód zaliczone do eutroficznych wystąpiły główniew zlewni Olzy, Psiny, Rudy, Bierawki i Kłodnicy orazw niektórych jcw w zlewni Małej Panwi i Warty.

Do eutroficznychzaliczono także wody Czadeczki w dorzeczuDunaju. Wody eutroficzne nie wystąpiły w zlewniMałej Wisły powyżej ujścia Bładnicy, a w zlewni Soły,Pilicy i Liswarty o zaliczeniu pojedynczych jcw do eutroficznychdecydował jeden wskaźnik przekraczającywartości graniczne dobrego stanu wód.Rzeki województwa charakteryzuje duże zróżnicowanietypów abiotycznych. Na 27 typów abiotycznychwód (łącznie z typem „0” - nieokreślonym), którewydzielono na terenie kraju, w województwie śląskimoceniono 16. Analiza występowania eutrofizacjiw poszczególnych typach abiotycznych wykazała, żeprocesy eutroficzne w niewielkim stopniu (33-37%ocenianych ppk lub jcwp) występowały w potokachgórskich o typach nr 12 i 14 (tj. potokach fliszowychi małych rzekach fliszowych).

EUTROFIZACJA ZBIORNIKÓW ZAPOROWYCH

Ocenę eutrofizacji wykonano dla 11 zbiorników zaporowych.Podstawą oceny zbiorników zaporowychbyły wskaźniki biologiczne: fitoplankton oraz fizykochemiczne:BZT5, azot azotanowy, azot ogólny i fosforogólny. Do wód eutroficznych zaliczono wodyzbiorników zaporowych, które zgodnie z przeprowadzonąoceną przekraczały w analizowanym zakresiewarunki określone dla dobrego lub powyżej dobrego potencjału ekologicznego. Wody zaliczone do eutroficznychwystąpiły w 7 zbiornikach: Goczałkowice,Poraj, Kozłowa Góra, Dzierżono Małe, Przeczyce, Rybniki Łąka. O ocenie zadecydował głównie fitoplankton(w każdym przypadku) i BZT5. Wykonano takżeanalizę występowania eutrofizacji w poszczególnychtypach zbiorników zaporowych. Zbiorniki zaporowepodzielono na 3 typy: reolimniczne, przejściowei limniczne, wszystkie występują na terenie województwaśląskiego. Wody eutroficzne wystąpiły w 6na 8 badanych zbiornikach typu limnicznego orazw 1 na 2 badane zbiorniku typu przejściowego. Jedynymbadanym zbiornikiem typu reolimnicznegobył zbiornik Czaniec, w którym nie wystąpiły wodyeutroficzne.

Marcelina Stala kl III „a”