Prezentacja Raportu o stanie sektora MSP w Polsce

2009

Bożena Lublińska-KasprzakPrezes Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

Warszawa, 8 czerwca 2009 r.

Prezentacja Raportu o stanie sektora MSP w Polsce


Raport o stanie sektora MSP w latach 2007 - 2008

• XII edycja Raportu.• Raport przygotowywany co roku w oparciu o dane GUS,

opracowywane specjalnie na potrzeby publikacji oraz wyniki badań tematycznych prowadzonych przez PARP.

• Podstawowe osie tematyczne Raportu 2009 20-ta rocznica wolnej Polski, 5 lat Polski w Unii Europejskiej, MŚP w obliczu spowolnienia gospodarczego.

• Trzy części Raportu: sytuacja sektora MŚP w Polsce, przedsiębiorczość – opinie ekspertów na temat stanu i tendencji

rozwojowych sektora MŚP w Polsce profile regionalne.


MSP w polskiej gospodarce

MSP

Dominują w całkowitej liczbie przedsiębiorstw

Mają istotny udział w

tworzeniu PKB

Przeważająca liczba mikroprzedsiębiorstw

Zapewniają miejsca pracy dla większości

pracujących

Dominują wśród eksporterów i importerów

Charakteryzują się (nieco) mniejszą wrażliwością na kryzys:

- działają w niszach rynkowych,

- mają doświadczenia związane z poprzednimi kryzysami,

- koncentrują się na usługach,

- są elastyczne,

- działają w oparciu o środki własne.


Struktura sektora MSP• Przedsiębiorstwa należące do sektora MŚP – 99,86 % wszystkich przedsiębiorstw (3 794 tys.): mikroprzedsiębiorstwa – 94,86 %, małe przedsiębiorstwa – 4,2 %, średnie – 0,8 %.• Duże przedsiębiorstwa to jedynie 0,14 % wszystkich przedsiębiorstw. • W porównaniu do 2003 r. liczba mikroprzedsiębiorstw wzrosła o ok. 4%, małych o ponad 10 %.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

mikro 94,86% średnie; 0,8%

duże; 0,14%

małe (bez mikro)

4,2%


Liczba przedsiębiorstw

• W roku 2007 liczba przedsiębiorstw wg REGON wzrosła o 1,4%.

• Był to najwyższy wzrost w okresie 2003–2007 (średnioroczny wzrost wynosił 1,0%).

• Odsetek przedsiębiorstw aktywnych wśród zarejestrowanych wyniósł w 2007 r. 46,8%.

• Poziom przedsiębiorczości w Polsce, mierzony liczbą przedsiębiorstw na 1000 mieszkańców, w stosunku do innych krajów europejskich wypada przeciętnie. Według danych za 2005 r. Polska zajmuje 15 miejsce na 28 badanych państw europejskich. Poziom przedsiębiorczości mierzonej tym wskaźnikiem jest najwyższy w Czechach, Portugalii i Grecji, najniższy na Słowacji, w Rumunii i Niemczech.


Liczba MŚP w regionach

• Najwięcej MŚP działa w województwie mazowieckim.

• Pod względem ilości przedsiębiorstw wyróżniają się województwa:

śląskie, wielkopolskie, dolnośląskie.

• Najmniej przedsiębiorstw z sektora MŚP jest w województwach:

podlaskim opolskim.

137,5

149,7

86,5

109,7

105,9

91,6

286,8

186,8

428,9

3629,5

247,9

339,5

103,3

230,1

303,5

617,2

204,8

0,0 500,0 1000,0 1500,0 2000,0 2500,0 3000,0 3500,0 4000,0

Podkarpackie

Lubelskie

Podlaskie

Warmińsko-mazurskie

Świętokrzyskie

Opolskie

Małopolskie

Kujawsko-pomorskie

Śląskie

Polska

Łódzkie

Wielkopolskie

Lubuskie

Pomorskie

Dolnośląskie

Mazowieckie

Zachodniopomorskie



Liczba MSP na 1000 mieszkańców w Polsce

• Liderem jest Województwo zachodniopomorskie.

• Kolejne miejsca: woj. mazowieckie, dolnośląskie, pomorskie.

• Ostatnie w rankingu: woj. Podlaskie, Lubelskie, podkarpackie.

69

72

75

81

87

92

92

94

97

99

102

105

107

109

109

124

125

0 20 40 60 80 100 120 140

Podkarpackie

Lubelskie

Podlaskie


Świętokrzyskie

Opolskie

Małopolskie

Kujawsko-pomorskie

Śląskie

Polska

Łódzkie

Wielkopolskie

Lubuskie

Pomorskie

Dolnośląskie

Mazowieckie

Zachodniopomorskie


OlekZ

Liczba małych i średniej wielkości przedsiębiorstw w przeliczeniu na 1.000 mieszkańców w poszczególnych województwach w Polsce jest dość wyraźnie zróżnicowana. Wynika to z odmienności warunków gospodarwowania w poszczególnych województwach-regionach, zaś na to zróżnicowanie wpływa struktura gospodarcza, infrastruktura, chłonność rynków lokalnych, jakość i liczba instytucji otoczenia biznesu, a także dostępne dla przedsiębiorstw zasoby ludzkie czy kapitał intelektualny.


Poziom przedsiębiorczości w regionach – wskaźnik syntetyczny

• Liderem rankingu podobnie jak w poprzednim roku jest województwo mazowieckie.

• Drugie miejsce w rankingu zajęło województwo pomorskie.

• Zbliżony wynik osiągnęło województwo wielkopolskie.

• Najniższe miejsca w rankingu zajęły województwa lubelskie i warmińsko-mazurskie.

Wskaźnik syntetyczny sporządzono na bazie miejsca regionu w 26 podrankingach województw obrazujących kształtowanie się zmiennych dotyczących rozwoju przedsiębiorczości w 2007 roku.

24,62

25,90

38,21

39,49

40,26

40,26

44,36

50,00

52,82

54,10

55,13

55,13

57,95

67,44

67,69

86,67

0 20 40 60 80 100


Lubelskie

Kujaw sko-pomorskie

Św iętokrzyskie

Opolskie

Podkarpackie

Podlaskie

Łódzkie

Zachodniopomorskie

Dolnośląskie

Lubuskie

Małopolskie

Śląskie

Wielkopolskie

Pomorskie

Mazow ieckie

Źródło: Opracowanie własne PARP na podstawie danych GUS


Przeżywalność przedsiębiorstw

• Poziom przeżywalności przedsiębiorstw mierzony wskaźnikiem przeżycia pierwszego roku działalności pozostawał na podobnym poziomie przez ostatnich 5 lat.

• Na koniec 2007 r. wskaźnik przeżywalności wyniósł 66,5%.

• 1/3 przedsiębiorstw przestaje istnieć w ciągu roku od utworzenia,

• Przeżywalność spada wraz z długością prowadzonej działalności. Wskaźnik przeżywalności przedsiębiorstw:

powstałych w 2006 r. wynosi 66,5% powstałych w 2002 r wynosi 24,6%.


Udział sektora MSP w tworzeniu PKB

Na przestrzeni ostatnich 5 lat udział sektora MŚP w tworzeniu PKB pozostaje na zbliżonym poziomie.

Wkład przedsiębiorstw sektora MŚP w tworzenie PKB – 47,4%, w tym:

przedsiębiorstw mikro – 30,1%, małych - 7,3%, średnich – 10%,

Wkład przedsiębiorstw sektora MŚP w tworzenie PKB przedsiębiorstw – 67%, w tym:

przedsiębiorstw mikro – 43%, małych - 10%, średnich – 14%.

Wciąż duże przedsiębiorstwa, których jest niewiele ponad 5 tys. , wytwarzają ponad 50% PKB, a ich udział w PKB przedsiębiorstw wynosi 33%.


mikro43%

małe (bez mikro)10%

średnie14%

duże33%


MŚP a rynek pracy

• Liczba pracujących w przedsiębiorstwach ogółem wynosi ok. 9 mln osób.

• W porównaniu do roku 2004 nastąpił wzrost o ok. 800 tys. osób.• W 2007 r. liczba pracujących w sektorze przedsiębiorstw wzrosła o

4,8% w stosunku do 2006 r.• Najszybszy wzrost liczby pracujących nastąpił w przedsiębiorstwach

dużych (7,3%), następnie średnich (5,0%) i mikro (3,4%), najmniejszy w małych przedsiębiorstwach (3,2%).

• Liczba pracujących w sektorze MŚP wynosi 6,2 mln osób: w przedsiębiorstwach mikro - 3,6 mln, w małych – 1 mln, w średnich – 1,6 mln;

• Dominujące branże gospodarki przemysł (34%), handel i naprawy (26%), budownictwo (9%).


Poziom zatrudnienia i wynagrodzeń

• Poziom zatrudnienia w przeciętnym polskim przedsiębiorstwie wynosi 5,7 osoby.

• Przeciętny poziom zatrudnienia w całej Wspólnocie wynosi 6,8.

• Polska pod tym względem plasuje się na trzecim od końca miejscu w Unii Europejskiej. Niższy od nas poziom tego wskaźnika mają tylko Czechy i Cypr (odpowiednio 5,1 i 5,2).

• W 2007 r. przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 2732 zł i było o 8,2% wyższe niż w 2006 r.


Struktura liczby pracujących w sektorze przedsiębiorstw, wg klas wielkości i sekcji PKD

40%

11%18%

31%

0-9

10-49

50-249

>249

9%

3%

9%2%

12%2% 3%

34%

26%

PrzemysłBudownictwoHandel i naprawy

Hotele i restauracje Transport, gospodarka magazynowa…Pośrednictwo finansoweObsługa nieruchomości i firm, nuka…

Ochrona zdrowia i opieka społecznaPozostała działalność usługowa…



Sytuacja finansowa MŚP

• Przychody ogółem sektora przedsiębiorstw wyniosły na koniec 2007 r. ok. 2,9 bln zł, przy czym koszty – 2,6 bln zł,

• Dobra koniunktura lat 2003-2007 r. znalazła odzwierciedlenie w przychodach przedsiębiorstw. Średnioroczny wzrost przychodów przedsiębiorstw wyniósł w tym okresie 10,3%.

• W 2007 r. przychody ogółem na jedno przedsiębiorstwo w całym sektorze przedsiębiorstw wyniosły 1,6 mln zł.

• W grupie mikroprzedsiębiorstw wskaźnik ten osiągnął wartość zaledwie 0,4 mln zł, w grupie małych przedsiębiorstw 8,5 mln zł a w grupie średnich przedsiębiorstw 42,2 mln zł.

• Wstępne dane za 2008 r. wskazują na zmianę trendu i pogorszenie sytuacji przedsiębiorstw.


Inwestycje sektora MŚP

• W 2007 r. działalność inwestycyjną prowadziło 15,6% aktywnych przedsiębiorców (wzrost o 1% w porównaniu do poprzedniego roku).

• Wartość nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw ogółem wyniosła 144,2 mld zł.

• Nakłady inwestycyjne w 2007 r. wzrosły bardzo znacząco w stosunku do 2006 r. (o 26,2%), jak również w relacji do całego okresu 2003–2007 (wzrost średnioroczny 16,8%).

• Struktura inwestycji: dominowały inwestycje w obiekty majątkowe oraz

ulepszenie istniejących (prawie 90% inwestycji), udział nakładów inwestycyjnych w przychodach

przedsiębiorstw wyniósł w 2007 r. 5% (wobec 4,5% w 2006 r.).


Inwestycje sektora MŚP

• W grupie małych firm: nakłady inwestycyjne wyniosły 34,1 mld zł, inwestował co ósmy podmiot, inwestycje realizowały firmy zajmujące się handlem i

naprawami (28,3%), obsługą nieruchomości i firm (ok. 18%), przemysłem (14,5%),

• W grupie mikroprzedsiębiorstw nakłady inwestycyjne wyniosły 17,4 mld zł.

• Wartość nakładów średnich przedsiębiorstw to 34,7 mld zł.• Duże przedsiębiorstwa poniosły nakłady inwestycyjne w

wysokości 75,3 mld PLN, co stanowiło ponad połowę inwestycji wszystkich przedsiębiorstw.


Inwestycje sektora MŚP w ujęciu regionalnym, koniec 2007 r.

• Najwyższe nakłady inwestycyjne ponosiły MŚP w województwie mazowieckim.

• Wartość inwestycji w województwie mazowieckim była dwukrotnie wyższa niż nakłady w kolejnym województwie w rankingu: śląskim.

• Powyżej średniej znalazły się województwa wielkopolskie, pomorskie, dolnośląskie, łódzkie i małopolskie.

13,7

6,1

5,2

5,0

4,7

4,5

4,1

3,7

2,7

2,4

2,2

1,56

1,54

1,5

1,4

1,3

1,2

0 2 4 6 8 10 12 14 16

Św iętokrzyskie

Opolskie


Lubuskie

Lubelskie

Podlaskie

Podkarpackie

Kujaw sko-pomorskie

Zachodniopomorskie

Polska

Małopolskie

Łódzkie

Dolnośląskie

Pomorskie

Wielkopolskie

Śląskie

Mazow ieckie

Miliony PLN


OlekZ

Korzystna sytuacja gospodarcza w roku 2007 i w zasadzie całym okresie 2003-2007 miała wyraźne przełożenie na działalność inwestycyjną przedsiębiorstw. W 2007 r. działalność inwestycyjną prowadziło 15,6% jednostek badanej zbiorowości, co oznacza wzrost o jeden punkt procentowy w stosunku do 2006 r. W roku 2007 r. nakłady inwestycyjne w sektorze przedsiębiorstw wzrosły do 144.280 mln zł, tj. o 26,2%, co stanowiło wyraźne przyspieszenie obserwowanego w okresie 2003-2007 trendu wzrostowego, który średniorocznie kształtował się na poziomie 16,8%. Było to efektem pozytywnych oczekiwań przedsiębiorców co do rozwoju sytuacji gospodarczej w przyszłości.


Źródła finansowania inwestycji przedsiębiorstwach sektora MŚP

• środki własne (ponad 65% przedsiębiorstw),• kredyty pożyczki krajowe (22%), • środki z zagranicy (7%),• środki budżetowe (2%).

65%2%

22%

7% 4%

środki własne środki budżetowe

kredyty i pożyczki krajowe środki bezpośrednio z zagranicy

inne źródła finansowania



MŚP w eksporcie

• Większość przedsiębiorstw działa na rynku krajowym.• Działalność eksportową w 2008 r. prowadziło 16,3 tys.

podmiotów z czego: małe i średnie przedsiębiorstwa stanowiły 87,5% (tj.

13,8 tys. podmiotów), W tej grupie 52% stanowiły małe przedsiębiorstwa, 48%

- średnie.

7467

7397

6795

6407

2028

2041

0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 18000

2008

2007

>9 i <50 >=50 i <=250 >250

Źródło: Opracowanie własne PARP na podstawie danych GUS i PontINFO


MŚP w imporcie

• Działalność importową w 2008 r. prowadziło ok. 16,2 tys. podmiotów, w tym:

87% stanowiły małe i średnie przedsiębiorstwa (14,1 tys.) w tym ok. 55% - małe przedsiębiorstwa, 45,3% -

średnie.

7677

6956

6396

5729

2109

2061

0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 18000

2008

2007

>9 i <50 >=50 i <=250 >250

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS i bazy PontINFO

OlekZ

Handel zagraniczny polskich MSP na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat systematycznie wzrasta, mimo występowania w kilku latach niewielkich spadków. Na tej podstawie da się wysnuć tezę o trwałej tendencji wzrostowej wartości wymiany handlowej polskich MSP. Według danych Ministerstwa Gospodarki, w 1995 roku wartość eksportu polskich MSP liczona w tysiącach dolarów wynosiła 8.815.420., natomiast w 2000 r. było to już 14.592.328. Szczególnie wyraźne ożywienie tempa wzrostu obrotów towarowych z zagranicą (w ujęciu ogólnym) było widoczne w latach 2000- 2005, przy czym w 2004 r. Polska należała do krajów o najszybszym wzroście eksportu. Systematycznie wzrasta także udział sektora MSP w eksporcie ogółem. W 1995 r. oscylował on w granicach 39 proc., aby wzrosnąć do poziomu 46,1 proc. w 2000 r. Ciągły wzrost wartości eksportu przedsiębiorstw należących do sektora MSP świadczy o zwiększającej się ich konkurencyjności oraz większej umiejętności poszukiwania nowych partnerów gospodarczych. Charakterystyczne jest także to, że dynamika wzrostu eksportu sektora MSP jest większa niż dynamika przyrostu liczby firm z tego sektora. Wymiana handlowa polskich MSP jest dokonywana przede wszystkim przez firmy produkcyjne oraz handlowe (należące do sekcji D i G wg PKD). Jest to trwała tendencja, widoczna na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, przy czy udział firm produkcyjnych w eksporcie stale zwiększa się.


e-MSP

• W Polsce dostęp do Internetu ma ok. 17,3 mln osób. W 2006 z Internetu korzystało 12 mln Polaków. Daje to średni roczny przyrost o ok 1,7 mln osób rocznie.

• W Europie jesteśmy pod względem liczby osób w wieku 15+ korzystających z Internetu na 23 miejscu (44%). Liderami są: Norwegia (86%), Islandia (86%), Holandia i Szwecja (83%). Za nami są: Portugalia (38%), Włochy (37%) i Cypr (35 %).

• Dynamicznie rośnie ilość rejestrowanych domen. W roku 2008 zarejestrowano o 73,5% więcej domen niż w roku 2007 a łączna ilość domen utrzymywanych przez NASK wyniosła 1,3 mln (760 tys. w 2007 r.). Średnio rejestrowanych jest ok. 1840 domen dziennie.

• Internauci coraz częściej i masowo stają się klientami internetowych przedsięwzięć, takich jak e-handel czy e-usługi. W roku 2008 aż 66% internautów (ok. 11 mln osób) deklarowało zakupy przez Internet. Daje to wzrost o 25% w stosunku do roku 2005.

• W latach 2004–2007 przedsiębiorstwa zwiększyły swój udział w e-handlu: mikroprzedsiębiorstwa o 19,5%, małe przedsiębiorstwa o 18,7%, a średnie o 26%.


Badania i analizy PARP

• Zakres badań prowadzonych w PARP: przedsiębiorczość, innowacyjność, rozwój kapitału ludzkiego, skuteczność poszczególnych instrumentów wsparcia przedsiębiorczości.

• Wyniki badań i analiz stanowią podstawę do tworzenia polityk i instrumentów (w tym projektów pilotażowych),

• Przykłady: Bilans kapitału ludzkiego, Foresight kadr nowoczesnej gospodarki, Przedsiębiorczość młodych ludzi, Analiza procesów restrukturyzacyjnych w przedsiębiorstwach i ich

wpływ na rynek pracy, Przedsiębiorczość akademicka (rozwój firm spin off, spin out) –

zapotrzebowanie na szkolenia służące jej rozwojowi, Instrument szybkiego reagowania, Badania w obszarze Regionalnych Strategii Innowacji,

• PARP uczestniczy w przygotowywaniu Ocen Skutków Regulacji w zakresie wpływu nowych regulacji na przedsiębiorców.


Wnioski z raportu

• Polscy mali i średni przedsiębiorcy są stosunkowo dobrze przygotowani na stawienie czoła spowolnieniu gospodarczemu.

• Przedsiębiorcy z tego sektora w latach ubiegłych dokonali znacznych nakładów inwestycyjnych, podnieśli wydajność pracy oraz zwiększyli swój udział w wymianie handlowej z zagranicą.

• Przyszłość polskich MŚP zależy jednak w dużym stopniu od rozwoju sytuacji na rynkach światowych.

• Duże szanse dla polskiej gospodarki wiążą się z upowszechnieniem dostępu do Internetu i dynamicznie rosnącą aktywnością MŚP w sieci.

• Polskie firmy stosują głównie wewnętrzne źródła finansowania. O źródła zewnętrzne sięgają dopiero w przypadku braku źródeł wewnętrznych zaś przy wyborze poszczególnych źródeł kierują się kryteriami dostępności, kosztów i elastyczności.

• Nadal niewielki odsetek MŚP (2-3%) korzysta ze środków publicznych jako formy finansowania swojej działalności. Środki publiczne wpływają na rozwój gospodarki w pierwszej kolejności za pośrednictwem zamówień publicznych.


Dziękuję za uwagę

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczościul. Pańska 81/83

00-834 WarszawaInformatorium PARP

22 432 89 91, 22 432 89 92, 22 432 89 930 801 33 22 02

www.parp.gov.pl

Prezentacja Raportu o stanie sektora MSP w Polsce

Documents

Transcript of Prezentacja Raportu o stanie sektora MSP w Polsce