Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

31
www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia Copyright © Fundacja MY Pacjenci Zapobieganie i leczenie otyłości doświadczenia zagraniczne Maria Libura Instytut Studiów Interdyscyplinarnych Uczelnia Lazarskiego

Transcript of Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

Page 1: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Copyright © Fundacja MY Pacjenci

Zapobieganie i leczenie otyłości doświadczenia zagraniczne

Maria Libura

Instytut Studiów Interdyscyplinarnych

Uczelnia Lazarskiego

Page 2: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

OTYŁOŚĆ – GLOBALNE WYZWANIE

Page 3: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Nadwaga i otyłość - rosnące wyzwanie globalne

Obecnie Prognoza 2030

Źródło: Raport „Overcoming obesity: An initial economic analysis” McKinsey 2014 http://www.mckinsey.com/insights/economic_studies/how_the_world_could_better_fight_obesity

Page 4: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Globalne koszty otyłości zbliżają się do kosztów palenia papierosów i

konfliktów zbrojnych

Źródło: Raport „Overcoming obesity: An initial economic analysis” McKinsey 2014 http://www.mckinsey.com/insights/economic_studies/how_the_world_could_better_fight_obesity

Page 5: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

• 5% przypadków otyłości wynika z poważnych zaburzeń, głównie endokrynnych

• 95% - otyłość prosta

Page 6: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

OTYŁOŚĆ W EUROPIE

Page 7: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Społeczne koszty otyłości (wg WHO)

• W Europejskim Regionie WHO aż do 6% wydatków na zdrowie ponoszone jest na leczenie chorób osób dorosłych spowodowanych otyłością.

• W Hiszpanii całkowite koszty otyłości to około 2,5 mld EUR rocznie.

• W Stanach Zjednoczonych roczne wydatki na opiekę zdrowotną osób otyłych są o 36% wyższe w porównaniu do wydatków na osoby z prawidłową masą ciała.

• Ludzie otyli znacznie częściej przebywają na zwolnieniach lekarskich.

• http://www.who.un.org.pl/

Page 8: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Źródło: Lancet, tłum. Gazeta Wyborcza

Page 9: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Dzieci z nadwagą i otyłością w wieku 7-11 l.

http://www.project-earlynutrition.eu

Page 10: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Raport WHO

• W Europejskim Regionie WHO nadwaga jest najpowszechniej występującym problemem zdrowotnym wieku dziecięcego.

• U dzieci otyłych występuje znacznie wyższe ryzyko: o cukrzycy typu 2, o nadciśnienia tętniczego, o bezdechu sennego, o problemów psychospołecznych. o najprawdopodobniej dzieci te pozostaną otyłe także po

osiągnięciu dorosłości • Ministerstwo Zdrowia Wielkiej Brytanii prognozuje, że jeśli aktualny

trend utrzyma się, to do roku 2050 średnia długość życia mężczyzn zmniejszy się o pięć lat.

• Utrzymujące się przez całe życie nawyki żywieniowe i związane z aktywnością fizyczną nabywane są w przede wszystkim w dzieciństwie.

Page 11: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

KONTEKST POLSKI

Page 12: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Polskie dzieci wśród najbardziej otyłych (WHO)

W Polsce: nadwagę ma

• 29% 11-latków • 25% 13-latków

w ciągu ostatnich 20 lat liczba dzieci z nadwagą

wzrosła trzykrotnie

Page 13: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Komentarze polskiej prasy

• Rodzice robią z nich grubasów.

• Otyłe dzieci to nasza wina

Page 14: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

SPOŁECZNO-EKONOMICZNE UWARUNKOWANIA EPIDEMII OTYŁOŚCI

Page 15: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Pierwotne, naturalne potrzeby człowieka zetknęły się z ogromną podażą i dostępnością jedzenia.

prof. Klim McPherson Uniwersytet Oksfordzki

Page 16: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Czynniki sprzyjające epidemii otyłości

• Łatwy dostęp do pożywienia

• Niska cena/duże porcje/strategie sprzedaży

• Jakość i skład żywności

• Siedzący tryb życia

• Ubóstwo (w krajach rozwiniętych!)

• Przekonania kulturowe wykształcone w czasach niedostatku pożywienia

Page 17: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Otyłość a nierówności społeczne (WHO)

• W większości krajów Europejskiego Regionu WHO otyłość jest dużo częstsza w środowiskach najuboższych, które charakteryzują się niższym dochodem, niższym poziomem wykształcenia i gorszym dostępem do opieki.

• Na przykład we Francji porcja owoców i warzyw dostarczająca 100 kilokalorii, ma około pięć razy wyższą wartość odżywczą niż równoważna pod względem energetycznym ilość innej żywności, ale jest także pięć razy droższa.

• Osoby o niskich dochodach mają ograniczony dostęp do obiektów sportowych, a okolice, w których mieszkają nie zawsze sprzyjają podejmowaniu aktywności fizycznej.

Page 18: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Wielkość porcji

http://www.project-earlynutrition.eu

Page 19: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Raport McKinsey 2014

• Rezygnacja z samochodu

• Świadczenia zdrowotne

• Zdrowe posiłki

• Dostępność jedzenia śmieciowego

• Informacja o produkcie

• Regulacja mediów

• Edukacja rodziców

• Leki

• Podatki

• Interwencje chirurgiczne

• Środowisko miejskie

• Odchudzanie

• Programy pracownicze

• Wielkość porcji

• Zmiana składu potraw

• Promocje cenowe

• Kampanie społeczne

• Programy szkolne

Źródło: Raport „Overcoming obesity: An initial economic analysis” McKinsey 2014 http://www.mckinsey.com/insights/economic_studies/how_the_world_could_better_fight_obesity

Page 20: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Źródło: Raport „Overcoming obesity: An initial economic analysis” McKinsey 2014 http://www.mckinsey.com/insights/economic_studies/how_the_world_could_better_fight_obesity

Page 21: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Wyniki

• Żadna pojedyncza interwencja nie przynosi oczekiwanych efektów.

• Większość interwencji jest opłacalna.

• Edukacja i budzenie poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie nie przynoszą same z siebie wystarczających efektów.

Źródło: Raport „Overcoming obesity: An initial economic analysis” McKinsey 2014 http://www.mckinsey.com/insights/economic_studies/how_the_world_could_better_fight_obesity

Page 22: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Raport 2013

http://effectivehealthcare.ahrq.gov

Page 23: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Efektywność interwencji

• Szkoły

• Środowisko domowe

• Przychodnie rejonowe

• Inne placówki opiekuńcze

• Społeczności i środowiska lokalne

• Kampanie i narzędzia informacyjne

http://effectivehealthcare.ahrq.gov

Page 24: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

• Programy przeprowadzane w oparciu o programy szkolne z zaangażowaniem rodziny i/lub środowiska dziecka, obejmujące zarówno sposób odżywiania , jak i poziom aktywności fizycznej, były najskuteczniejsze.

http://effectivehealthcare.ahrq.gov

Page 25: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

OTYŁOŚĆ – WYZWANIE DLA ZDROWIA PUBLICZNEGO

Page 26: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

26 Patterns and trends in child obesity

http://fingertips.phe.org.uk/profile/national-child-measurement-programme Żródło: Public Health England; zrzut ekranu

Page 27: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

11.7%

14.2%15.6%

16.4%

17.9%19.3%

20.5%

22.2%

23.7%24.3%

5.9%6.9% 7.4% 7.9% 8.5%

9.2%10.2% 10.4%

11.5% 11.9%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

Least deprived

Most deprived

Ob

esi

ty p

reva

len

ce

Index of Multiple Deprivation 2010 decile

Year 6

Reception

Prewalencja otyłości w zależności od statusu społeczno-ekonomicznego w Wielkiej Brytanii

National Child Measurement Programme 2012/13

27

Child obesity: BMI ≥ 95th centile of the UK90 growth reference Źródło: Public Health England

Page 28: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

28 Child obesity: BMI ≥ 95th centile of the UK90 growth reference

Prewalencja otyłości w zależności od statusu społeczno-ekonomicznego w Wielkiej Brytanii

National Child Measurement Programme 2006/07 to 2012/13

Dzieci w klasie 0 (4-5 lat)

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

Least

deprived

Most

deprived

Ob

esi

ty p

reva

len

ce

Index of Multiple Deprivation (IMD 2010) decile

2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13

Źródło: Public Health England

Page 29: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Przykład duński: dr Jens Christian Holm

Protokół utraty wagi u dzieci

Reguły • 1 – nie jemy muesli ani jogurtów owocowych na śniadanie;

raczej: owsianka, chleb razowy, mięso, ryby • 2 – nie jemy fast foodów ani białego pieczywa na drugie

śniadanie; • 3 – porcje wydawane są z kuchni, jedzenie nie stoi na stole • 4 – porcje obiadowe na talerzu: ½ powierzchni - warzywa,

¼ - brązowy ryż/makaron/ziemniaki, ¼ mięso/ryby • 5 – czekamy 20 minut zanim wydamy dokładkę • 6 – sytość po każdym posiłku!!

Page 30: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

Przykład duński: dr Jens Christian Holm

Protokół utraty wagi u dzieci

• 7 – tylko 2 porcje owoców na dzień • 8 - fast food raz w miesiącu • 9 – słodycze raz w tygodniu • 10 – przekąski raz w tygodniu • 11 – soki i napoje gazowane raz w tygodniu, nie więcej niż ½ litra • 12 – do szkoły na piechotę lub na rowerze • 13 – zorganizowana aktywność fizyczna • 14 – "nieformalna" aktywność fizyczna • 15 – czas przed ekranem – 2 godziny dziennie (tv, komputer itp.) • 16 – przed 5 po południu nie poświęcamy czasu na telewizję i komputer! • 17 – stała, wczesna pora kładzenia się spać

Page 31: Prewencja i leczenie otyłości; doświadczenia zagraniczne, Maria Libura

www.rodzicedlazdrowia.pl Copyright © Fundacja MY Pacjenci Projekt „RODZICE DLA ZDROWIA” realizowany

przez Fundację MY Pacjenci we współpracy z Fundacją Nutricia

• 70% pacjentów utrzymało wagę po jej redukcji przez 4 lata.

• Średnio wymagało to 5 godzin konsultacji medycznych na dziecko rocznie.

• Interwencja oparta na współdziałaniu środowiska dziecka: rodziny, służby zdrowia i szkoły.

Przykład duński: dr Jens Christian Holm

Protokół utraty wagi u dzieci