1

Data wykładu: 2 marzec 2010

Wykładowca: prof. Irena Lipowicz

Prawo administracyjne

Administracja wykonuje swoje władztwo zgodnie z prawem i na jego podstawie.

Prawo powinno jednak pozostawiać obszary dla twórczej dostosowanej do okoliczności

reakcji administracji. Nadmierna szczegółowość przepisów jest złem legislacyjnym.

Z jednej strony nie pozwala działać w obszarze nieuregulowanym.

Z drugiej tworzy klimat wykorzystania pozostawionych przez prawo luk.

Administracja jest związana prawem, ale samo związanie może zachęcać do patologii

(ustawienie stawek za kursy pogotowia). Administrowanie to wielka odpowiedzialność,

a zła administracja nawet przy takim samym systemie prawnym i organizacyjnym może

prowadzić do krzywdy społecznej lub niepokojów społecznych (przykład domki

koło fabryki). Optymalna jest taka regulacja działań administracji, która pozwala na właściwą

swobodę, ale także na poszanowanie w sposób odpowiedni praw człowieka.

Administracja publiczna staje obecnie przed problemem właściwego ujęcia przez prawo celu

administrowania. W jurydycznie pojmowanej administracji nie stawiano takich pytań.

Administracja była władzą wykonawczą i jej celem było wykonywanie prawa stanowionego

demokratycznym państwie prawnym głównie przez parlament.

W obecnym zderzeniu z naukami o zarządzaniu zwraca się uwagę na mierniki

osiągania celu administracyjnego. Mówimy o benchamarkingu. Stawia się pytania jakie

są główne i okresowe cele danej dziedziny administracji. Ich osiąganie staje się równie ważne

jak ścisłe wykonywanie norm. Teoria mierników, same mierniki przejmują jednak rolę, którą

pełniła przez lata wspólna moralność i etyka, próbują ją zastąpić.

Współczesna administracja w Europie jest w dużej mierze administracją bezpieczeństwa

socjalnego, zdrowotnego, emerytalnego, w mniejszym stopniu militarnego.

Wspólna administracja europejska, w tym liczne agencje europejskie, służą gwarancji tego

bezpieczeństwa na starzejącym się kontynencie.

Specyfiką europejskiej administracji w odróżnieniu od amerykańskiej jest wysoki poziom

oczekiwanego przez wyborców bezpieczeństwa socjalnego. Powoduje to konieczność

rozbudowy administracji świadczącej, a także administracji infrastruktury i administracji

ingerującej. Administracja ingerująca, regulacyjna jest skupiona wokół nakazów i zakazów,

ma prawo regulować różne dziedziny życia, od obywatelstwa przez sytuację klęski

żywiołowej, norm technicznych aż do bezpieczeństwa dróg czy pojazdów.

Działa ona przez nakazy i zakazy, a stopień władczości jej działania jest duży.

Administracja infrastruktury dotyczy rozbudowanej infrastruktury technicznej, a więc sieci

i urządzeń technicznych współczesnego społeczeństwa (wodociągi kanalizacja, drogi, sieci

informatyczne i komunikacyjne). Dużą ilość działań stanowią normy techniczne, plany

i programy. Oprócz twardego prawa, hard law, występują dobrowolne uzgodnienia

standardów technicznych, czyli soft law. W dużej części została poddana prywatyzacji tak,

więc jest mieszana publiczno-prywatna. Administracja świadcząca nie tylko w zakresie

świadczeń rodzinnych, ale także innych.