Prawnik 1/38 2016

PRAWNIK

2016Nr 1/38

Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie

Pismo bezpłatne ISSN 1732-3320

BIULETYN

Sprawiedliwość jest odmianą mądrości.Sokrates

fot.

M. N

owac

how

icz

fot.

M. N

owac

how

icz

Ciepłych i pełnych radościŚwiąt Wielkiej Nocy

życzy PaństwuRada Okręgowej Izby

Radców Prawnychw Lublinie

PRAWNIK

Biuletyn Okręgowej Izby Radców Prawnychw LublinieNr 1/38/2016

W numerze między innymi:

INFORMACJE I KOMUNIKATY

Od Dziekana ..........................................................................2Z posiedzeń Rady ..................................................................4Wybory samorządowe radców prawnych 2016 ......................7Program szkoleń w II kwartale 2016 r. ..................................9Nowe zasady wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego ........................................................................11Konferencja szkoleniowa na Węgrzech ................................13XV Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem ....................................................................16E-marketing usług prawniczych ..........................................17Europejski Dzień Prawnika ..................................................19Find a Lawyer – pierwsza internetowa wyszukiwarka prawników z Unii Europejskiej .............................................19XIII Ogólnopolskie Mistrzostwa Narciarskie i Snowboardowe Radców Prawnych i Aplikantów ...........................................20Spotkania świąteczne radców prawnych ..............................21Karnawałowy Bal Choinkowy dla Dzieci ..............................22Nowa lokalizacja obchodów Dnia Radcy Prawnego ..............23Ślubowanie aplikantów radcowskich ...................................24Aplikant z „Kryształowym sercem” .....................................25Spotkanie opłatkowe aplikantów radcowskich III roku .........26VII Bal Aplikanta OIRP w Lublinie .......................................27Egzamin radcowski 2016.....................................................28

Z życia Klubu Seniora:* Harmonogram spotkań Klubu Seniora .............................29* Spotkanie opłatkowe ........................................................30* Dodatkowe informacje w sprawie ogólnopolskiego spotkania integracyjno-wczasowego radców prawnych seniorów pn. „Piękna Ziemia Opolska” .............................31

WARTO WIEDZIEĆ WIĘCEJ

Konrad Krzewiński, Zmiany w ustawie o KrajowymRejestrze Sądowym – wybrane zagadnienia ........................32Eugeniusz Stobiecki, Wyłączenie pracownika i organu wg KPA ...............................................................................39Kamil Prusak, Pozycja i zakres odpowiedzialności komandytariusza w spółce komandytowej – zarys problematyki ....43Tomasz Woś, Wyroki Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie konstytucyjności prawa ................................51Paweł Witkowski, Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego ....63Renata Flis, Przegląd orzecznictwa Naczelnego SąduAdministracyjnego ..............................................................65

Wydawca:Okręgowa Izba Radców Prawnych w Lublinie20-607 Lublinul. Konrada Wallenroda 2Etel. (081) 532-06-95fax (081) 534-44-96e-mail: [email protected] konta: 66 1240 2500 1111 0010 0399 5559 w Banku Pekao S.A. IV Oddział w Lublinieoraz 51 1050 1953 1000 0023 0708 6344 w ING BANK ŚLĄSKI O/Lublin

Redakcja:Redaktor Naczelny – Tomasz WośRedaktorzy: Arkadiusz Bereza,Anna Fermus-Bobowiec,Ewa Urbanowicz-Jakubiak.Komisja Wydawnicza (Rada Programowa): przewodniczący –Anna Fermus-Bobowiec, członkowie: Arkadiusz Bereza, Mariusz Nowacho-wicz, Ewa Urbanowicz-Jakubiak,Tomasz Woś.

Dyżury członków Prezydium Rady

Dziekan Rady – Marek Pawłowski– wtorek w godz. 800–1000

– piątek w godz. 1300–1500

Wicedziekan Rady – Sławomir Bart-nik

– poniedziałek w godz. 1400–1600

– czwartek w godz. 1500–1700

Wicedziekan Rady – Hanna Chabros– środa w godz. 1200–1600

Wicedziekan Rady – Arkadiusz Be-reza


Ośrodek Szkoleniowo-DydaktycznySekretarz Rady – Anna Fermus-Bo-

bowiec– poniedziałek w godz. 1400–1600

Rzecznik Dyscyplinarny – Patrycja Kozłowska-Kalisz


Rzecznik Funduszu Seniora – Irena Kopiec

– każdy I piątek miesiąca w godz. 1000–1200

Skarbnik Rady – Bartosz Gdulewicz– środa w godz. 800–1000

Prawnik_biuletyn_marzec'16.indd 1 2016-03-08 09:29:18

2 PRAWNIK Nr 1/38/2016

Szanowni Państwo,mam nadzieję, iż w marcowej edycji

„Prawnika” Biuletynu Okręgowej Izby Rad-ców Prawnych w Lublinie znajdziecie poży-teczne i praktyczne informacje poświęco-ne wydarzeniom w naszej Izbie. Ważnym przedsięwzięciem było powołanie Funda-cji Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie „ZNAM PRAWO”. Chciałbym przybliżyć tę inicjatywę.

Krajowa Rada Radców Prawnych zle-ciła przeprowadzenie badań mających na celu ustalenie barier w powszechnej dostępności do usług prawnych ofero-wanych przez specjalistów w tym zakre-sie. Okazało się, iż jedną z przeszkód, by obywatele korzystali z fachowej pomocy prawnej, jest brak wiedzy w zakresie pod-stawowych zasad, w oparciu o jakie funk-cjonuje państwo i jego organy – wymiar sprawiedliwości oraz administracja pu-bliczna. Jeśli przeciętny obywatel otrzy-ma pismo urzędowe, to nie zdaje sobie sprawy, w jakiej sytuacji znajduje się i ja-kie mogą być konsekwencje wynikające z zakończenia postępowania, w którego

sprawie pismo otrzymał. Przeciętny ad-resat pisma nie myśli o konsekwencjach związanych z zakończeniem sprawy, jego przyszłej sytuacji prawnej wynikającej z postępowania, które kiedyś się zakoń-czy, a obecnie trwa. Niestety, nie wszyscy obywatele zdają sobie sprawę z doniosło-ści złożenia podpisu pod dokumentem, który niesie niekorzystne dla nich zapisy. Wiele osób nie uznaje za stosowne zapo-znać się z pismem, nie mają więc świa-domości, co dokument zawiera. Ten brak przewidywania i wybiegania w przyszłość powoduje, iż tocząca się sprawa nie wy-daje im się zbyt ważna. O jej wadze oby-watel przekonuje się dopiero po otrzy-maniu pisma wzywającego do wykonania orzeczenia, którego treści nie można za-kwestionować.

Celem Fundacji jest przede wszyst-kim podnoszenie wiedzy wśród członków społeczeństwa. Zwiększenie świadomości prawnej ma zapobiegać sytuacjom opisa-nym powyżej, które są omawiane w trak-cie udzielania bezpłatnych porad praw-nych. Ta edukacja ma pokazać, iż prawny aspekt otoczenia, w którym funkcjonuje obywatel jest ważnym elementem rzeczy-wistości, gdyż prawa i obowiązki każdego człowieka mają wpływ na jakość i komfort życia. Fundacja zajmie się więc uzmysło-wieniem osobom, z którymi będzie się stykać, iż aktywność w toczącym się po-stępowaniu może przynieść korzyści od-czuwalne w przyszłym życiu.

Od Dziekana


3INFORMACJE I KOMUNIKATY

Edukacja ma kształtować pożądane postawy obywatelskie i zawierać ważny przekaz. Jego istotą jest przekonanie spo-łeczeństwa, że sprawa obywatela będzie prowadzona w sposób aktywny i profesjo-nalny, tylko przez ludzi znających prawo. Osoby posiadające wykształcenie w tym kierunku nie tylko teoretyczne, potwier-dzone posiadanym tytułem, ale również poparte doświadczeniem wynikającym ze stosowania prawa na co dzień w kon-taktach z różnymi podmiotami sfery pu-blicznej i prywatnej mogą być gwarantem pomyślnego rozwiązania, którego ocze-kuje zainteresowany. Należy uzmysłowić zainteresowanym, iż rozwiązywanie pro-blemów prawnych przy uroczystościach rodzinnych, w gronie kolegów czy też za pośrednictwem Internetu nie jest naj-lepszym wyjściem, gdyż uzyskane w ten sposób informacje są bardzo wątpliwe, mają wtórny charakter, a ich jakości nie można ocenić.

Edukacja ma więc wykreować waż-ny przekaz – by sprawa była prowadzona w sposób korzystny dla obywatela, należy powierzyć ją profesjonaliście. Takimi fa-chowcami w prawie są członkowie nasze-go samorządu. Ta edukacja ma budować markę RADCA PRAWNY. Jednocześnie do społeczeństwa ma dotrzeć informa-cja, iż radca prawny może być pełnomoc-nikiem we wszystkich rodzajach spraw: czy to przed sądami, czy to przed „wła-dzą”, w sprawach karnych, cywilnych, go-spodarczych, rodzinnych, administracyj-nych, celnych, podatkowych, skarbowych i w każdej innej. Z mojego doświadcze-

nia wynika, iż informacja o tym, iż radca prawny może być pełnomocnikiem w są-dzie, nie dotarła do osób posiadających wykształcenie wyższe, aczkolwiek nie-związane z prawem.

Rada OIRP w Lublinie brała już udział w działalności związanej z edukowaniem społeczeństwa. Radcy prawni uczestni-czyli w udzielaniu porad w ramach akcji Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw, przeprowadzali zajęcia w szkołach w ra-mach Europejskiego Dnia Prawnika czy też prowadzili lekcje, gdy z takim wnio-skiem wystąpili dyrektorzy szkół. Powoła-nie Fundacji usystematyzuje te działania i spowoduje, iż każde z wydarzeń będzie miało jednego gospodarza. Już teraz Fun-dacja przystąpiła do wykonywania reali-zowanego przez Centrum Edukacji Praw-nej Krajowej Rady Radców Prawnych przy udziale Kuratorów Oświaty Akademii – Konkursu Wiedzy o Prawie dla szkół pod-stawowych i gimnazjalnych w ramach programu „Szkoła bliższa prawu”.

Adresatem Fundacji są więc m.in. osoby młode i poszkodowane w wyni-ku niekorzystnych zdarzeń. Z tego powo-du przyjęto nazwę Fundacji, która ma być przystępna dla przeciętnego obywatela – „ZNAM PRAWO”.

Zapewniam, iż powołana Fundacja bę-dzie podmiotem, który uzupełni działa-nia ustawowych organów samorządu na szczeblu lokalnym, będzie wspierać re-alizację zadań samorządu radcowskiego przez Radę Okręgowej Izby Radców Praw-nych w Lublinie. Działania Rady OIRP w Lublinie i Fundacji „ZNAM PRAWO”



Z posiedzeń Rady

W dniu 18 grudnia 2015 r. odbyło się XX posiedzenie Rady Okręgowej

Izby Radców Prawnych w Lublinie IX Ka-dencji.

Dziekan Rady Marek Pawłowski otwo-rzył posiedzenie i powitał wszystkich zgromadzonych, zapoznając ich z porząd-kiem obrad.

Następnie głos zabrał Wicedzie-kan Sławomir Bartnik, który przedsta-wił wnioski o wpis na listę radców praw-nych. W pierwszej kolejności omówił wnioski złożone na podstawie art. 24 ust. 1 i 2 ustawy o radcach prawnych, tj. przez osoby, które ukończyły apli-kację radcowską, a mianowicie: Mariu-sza Kosakowskiego, Marcina Magosia, Justynę Pawelec-Wojtal i Annę Roma-

niuk. Ponadto przedstawił wnioski: Mar-ka Kulika, który uzyskał stopień nauko-wy doktora habilitowanego oraz Izabeli Konaszczuk, która wpisana jest na listę Okręgowej Rady Adwokackiej w Lublinie. Rada natomiast podjęła uchwały o wpisie ww. osób na listę radców prawnych.

Wicedziekan Sławomir Bartnik poin-formował również, że do siedziby tutej-szej Izby wpłynął wniosek radcy prawnego w sprawie zawieszenia prawa do wykony-wania zawodu radcy prawnego w związku z podjęciem pracy w organach wymiaru sprawiedliwości, a Rada podjęła stosowną uchwałę w tym zakresie.

Dziekan poinformował z kolei o śmier-ci radców prawnych Jerzego Suleja i Mar-ka Opalko, a Rada, na prośbę Dziekana,

będą komplementarne, a nie konkuren-cyjne.

W prace Fundacji zostały włączone osoby, które swoją dotychczasową ak-tywnością potwierdziły zaangażowanie w działalności na rzecz społeczeństwa oraz środowiska radców prawnych.

Dlatego też zachęcam, by dołączyć do grona współpracowników Funda-cji. W przyszłości zetkniecie się Państwo z inicjatywami Fundacji „ZNAM PRAWO”, jej aktywność służy nie tylko obywatelom, ale również członkom naszego samorzą-

du. Osoby chętne do współpracy proszę o kontakt osobisty, telefoniczny lub za po-średnictwem poczty elektronicznej z biu-rem OIRP w Lublinie.

Z okazji nadchodzących świąt Wiel-kiej Nocy życzę Koleżankom i Kolegom nabrania sił i zapału do codziennej pra-cy, w czym mam nadzieję pomoże zmar-twychwstały Pan oraz budząca się z zi-mowej hibernacji przyroda.

Marek Pawłowski

Dziekan Rady OIRP w Lublinie



uczciła pamięć zmarłych Kolegów minu-tą ciszy.

Następnie Wicedziekan Sławomir Bart-nik wniósł o skreślenie z urzędu z listy radców prawnych zmarłych Kolegów.

Wicedziekan Sławomir Bartnik przed-stawił także wniosek Pana Szymona Łuka-siewicza o skreślenie z listy radców praw-nych, a Rada podjęła stosowną uchwałę zgodnie z wnioskiem.

Następnie Wicedziekan Sławomir Bart-nik zawnioskował o umorzenie wszczę-tego postępowania w sprawie skreślenia z listy radców prawnych z powodu całko-witej lub częściowej spłaty zaległych skła-dek w stosunku do 23 osób, a Rada pod-jęła w tym zakresie stosowne uchwały zgodnie z wnioskiem Wicedziekana.

W ramach kolejnego punktu porządku obrad Dziekan przedstawił zawiadomienia Rzecznika Dyscyplinarnego o dwóch przy-padkach wszczęcia dochodzenia w spra-wie radcy prawnego oraz o pięciu przy-padkach odmowy wszczęcia dochodzenia.

Z kolei w grupie spraw wniesionych przez Skarbnika Rada wskazała limit wy-datków przeznaczonych na remont i wy-posażenie lokalu Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie przy ul. Konrada Wallenroda 2E, określiła wynagrodzenie dla wykładowców na szkolenia aplikan-tów radcowskich dla aplikacji radcowskiej oraz umorzyła jednemu radcy prawnemu zaległość z tytułu składek członkowskich z uwagi na trudną sytuację materialną.

W ramach spraw związanych z aplika-cją radcowską i jej organizacją, na stosow-ne przedstawienie Wicedziekana Arkadiu-

sza Berezy, Rada dokonała wpisu na listę aplikantów radcowskich następujących osób: Katarzyny Hanas, Mateusza Malec-kiego, Mateusza Suleja, Eweliny Szczęch i Piotra Witkowskiego. Następnie zmie-niła patronów dwóm aplikantom, skre-śliła jednego aplikanta z listy aplikantów radcowskich – na jego wniosek, dokona-ła przeniesienia sześciu aplikantów na li-sty aplikantów prowadzone przez Rady innych izb oraz ustaliła plany szkolenia aplikantów radcowskich w roku szkolenio-wym 2016.

Na zakończenie obrad Dziekan przed-stawił zebranym projekt uchwały zmie-niającej uchwałę w sprawie Regulaminu losowania radców prawnych udzielają-cych nieodpłatnej pomocy prawnej w ten sposób, by punkty, które nie zostały obsa-dzone przez organizacje pożytku publicz-nego, mogły być obsadzane przez zastęp-ców, a Rada podjęła stosowną uchwałę w tym zakresie. Została powołana także Komisja ds. komunikacji społecznej, in-formacji i promocji zawodu pod przewod-nictwem radcy prawnego Pawła Kutrzuby w składzie: Marcin Buczyński, Arkadiusz Cudnoch, Konrad Sokół, Ewa Urbanowicz- -Jakubiak, starosta III roku aplikacji rad-cowskiej.

Na tym obrady zakończono, a Dziekan podziękował wszystkim za przybycie.

***

W dniu 25 stycznia 2016 r. odbyło się XXI posiedzenie Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie IX Kadencji, które otworzył Dziekan Rady Marek Paw-



łowski i zapoznał zebranych z porządkiem obrad.

Następnie Dziekan poinformował, iż zachodzi konieczność zwołania spra-wozdawczego Zgromadzenia Delegatów Okręgowej Izby Radców Prawnych IX Kadencji. W związku z powyższym Rada podjęła uchwałę w sprawie zwołania IV Zgromadzenia Delegatów Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie IX Kadencji na dzień 14 marca 2016 r. o godz. 1600.

Dziekan poinformował także, iż rok 2016 jest rokiem wyborczym. Należy za-tem podjąć uchwałę w sprawie przygoto-wania wyborów do organów i na funkcje X Kadencji. Rada podjęła więc stosowną uchwałę w tym zakresie.

Ponadto Wicedziekan Rady Sławomir Bartnik przedstawił wnioski o wpis na li-stę radców prawnych. W pierwszej kolej-ności omówił wniosek złożony na podsta-wie art. 24 ust. 1 i 2 ustawy o radcach prawnych, tj. przez osobę, która ukoń-czyła aplikację radcowską, a mianowi-cie przez Agnieszkę Jędruszczak, a na-stępnie wnioski złożone przez Tomasza Juzwuka, który zdał egzamin radcowski w 2015 r., (na podstawie art. 25 ust 2 pkt 3) oraz z dniem 31 grudnia 2015 r. ukończył aplikację radcowską oraz przez Magdalenę Żuraw-Wysocką, która wpisa-na jest na listę Okręgowej Rady Adwo-kackiej w Lublinie. Rada natomiast pod-jęła uchwały o wpisie ww. osób na listę radców prawnych.

Rada podjęła także uchwałę w spra-wie skreślenia jednej osoby z listy rad-ców prawnych – na jej wniosek oraz trzy

uchwały w sprawie uchylenia uchwał dotyczących wszczęcia postępowania w sprawie skreślenia z listy radców praw-nych w związku z uregulowaniem zaległo-ści z tytułu składek członkowskich.

Następnie Dziekan przedstawił za-wiadomienia Rzecznika Dyscyplinarnego o dwóch przypadkach wszczęcia docho-dzenia w sprawie radcy prawnego, o pię-ciu przypadkach odmowy wszczęcia do-chodzenia w sprawie radcy prawnego oraz o zawieszeniu dochodzenia w spra-wie radcy prawnego.

W ramach spraw wniesionych przez Skarbnika Rada podjęła jedną uchwałę o umorzeniu zaległości z tytułu składek członkowskich ze względu na trudną sy-tuację materialną.

Z kolei w grupie spraw związanych z aplikacją radcowską i jej organiza-cją Rada podjęła trzy uchwały w spra-wie skreślenia z listy aplikantów radcow-skich – na wniosek tych aplikantów oraz 17 uchwał w sprawie skreślenia z listy aplikantów radcowskich z urzędu – w od-niesieniu do osób, którym upłynął rok od daty zakończenia aplikacji wskazanej w zaświadczeniu o odbyciu aplikacji rad-cowskiej. Rada podjęła także trzy uchwa-ły w sprawie przeniesienia wpisu apli-kantów radcowskich na listę aplikantów prowadzoną przez tutejszą Radę z listy prowadzonej przez Radę OIRP w Warsza-wie, wyznaczyła patronów dla 80 apli-kantów, zmieniła patronów 6 aplikantom, utworzyła grupę patronacką, zaliczy-ła rok szkoleniowy 4 aplikantom, którzy przekroczyli dopuszczalny limit nieobec-



ności na zajęciach szkoleniowych teore-tycznych oraz podjęła uchwałę w sprawie odpłatności za I, II i III rok aplikacji rad-cowskiej.

Po dyskusji Dziekan zamknął obrady i podziękował za przybycie.

anna FerMus-BoBowiec

Sekretarz Rady OIRP w Lublinie

Wybory samorządowe radców prawnych 2016

Na posiedzeniu Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie

w dniu 25 stycznia 2016 r. podjęta zosta-ła Uchwała nr 1291/IX/2016 w sprawie przygotowania wyborów do organów i na funkcje X Kadencji.

Na podstawie art. 50 ust. 3 i 4, art. 51 i art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz § 15 ust. 2, § 16 ust. 1, § 18 ust. 1, § 19 ust. 1, § 20 i § 25 Uchwały Nr 10/2010 IX Krajowego Zjaz-du Radców Prawnych z dnia 6 listopada 2010 r. w sprawie zasad przeprowadza-nia wyborów do organów samorządu rad-ców prawnych, liczby członków tych orga-nów oraz trybu ich odwoływania, a także podejmowania uchwał przez organy sa-morządu, Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie powołała Okręgową Komisję Wyborczą Okręgowej Izby Rad-ców Prawnych w Lublinie, której zada-niem jest rejestracja kandydatów w wybo-rach przeprowadzanych podczas zebrań zwoływanych dla poszczególnych regio-nów (bialskopodlaski, chełmski, lubelski, zamojski) oraz wyborach przeprowadza-

nych podczas Zgromadzenia Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie.

Okręgowa Komisja Wyborcza nie-zwłocznie po wpłynięciu zgłoszenia doko-nuje jego oceny pod względem zgodności z wymogami określonymi w § 19 Uchwa-ły Nr 10/2010, bada, czy nie występują przesłanki, o których mowa w § 23 ust. 1 tejże Uchwały oraz wydaje postanowie-nie w sprawie rejestracji kandydata. Je-żeli zgłoszenie kandydata nie odpowiada wymogom określonym w § 19 Uchwały Nr 10/2010, Okręgowa Komisja Wyborcza wzywa osobę zgłaszającą do uzupełnienia zgłoszenia w terminie 3 dni od dnia otrzy-mania wezwania, nie później jednak niż na 21 dni przed dniem zebrania rejono-wego lub zgromadzenia okręgowej izby, wskazując niezbędny zakres uzupełnienia.

Może się zdarzyć, że Okręgowa Komi-sja Wyborcza odmówi rejestracji kandyda-ta (Uchwała Okręgowej Komisji Wyborczej o odmowie rejestracji kandydata, którą doręcza się kandydatowi i osobie zgłasza-jącej), którego zgłoszono z naruszeniem przepisu § 5 Uchwały Nr 10/2010; które-



mu nie przysługuje prawo wybieralności; zgłoszonego po terminie oraz w przypad-ku nieuzupełnienia w terminie zgłosze-nia kandydata. W takim przypadku, od uchwały o odmowie rejestracji kandydata, kandydatowi lub osobie zgłaszającej przy-sługuje odwołanie do Krajowej Komisji Wyborczej w terminie 3 dni od dnia otrzy-mania uchwały, nie później jednak niż na 14 dni przed dniem zebrania rejonowego lub zgromadzenia okręgowej izby.

Okręgowa Komisja Wyborcza może w sprawach organizacyjnych dotyczących zakresu jej działalności wydawać obwiesz-czenia zamieszczane na stronie interne-towej Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie.

Zgodnie z § 14 ust. 2 Uchwały Nr 10/2010 jeżeli liczba członków okręgowej izby radców prawnych przekracza 300 osób, zgromadzenie okręgowej izby stanowią de-legaci wybrani na zebraniach rejonowych.

Rada Okręgowej Izby Radców Praw-nych w Lublinie Uchwałą nr 1291/IX/2016 z dnia 25 stycznia 2016 r. zwołała zebra-nia rejonowe w celu wyboru delegatów X Kadencji na Zgromadzenie Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie w na-stępujących terminach: dla rejonu bialsko-podlaskiego na dzień 5 kwietnia 2016 r.; dla rejonu chełmskiego na dzień 8 kwietnia 2016 r.; dla rejonu zamojskiego na dzień 12 kwietnia 2016 r. oraz dla rejonu lubel-skiego na dzień 10 maja 2016 r. Ponadto ustalony został porządek zebrań rejono-wych. Kandydaci na delegatów X Kadencji na Zgromadzenie Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie mogą być zgłasza-

ni dla rejonu bialskopodlaskiego do dnia 6 marca 2016 r. włącznie; dla rejonu cheł-mskiego do dnia 9 marca 2016 r. włącznie; dla rejonu zamojskiego do dnia 13 marca 2016 r. włącznie oraz dla rejonu lubelskie-go do dnia 10 kwietnia 2016 r. włącznie.

Okręgowa Komisja Wyborcza szcze-gółowe informacje dla radców prawnych naszej Izby odnośnie zebrań rejonowych przesłała w odrębnych zawiadomieniach.

Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie Uchwałą nr 1291/IX/2016 z dnia 25 stycznia 2016 r. zwołała na dzień 9 wrze-śnia 2016 r. Zgromadzenie Delegatów Okrę-gowej Izby Radców Prawnych w Lublinie. Przedmiotem Zgromadzenia będzie podję-cie uchwał w sprawie ustalenia liczby człon-ków Rady, Okręgowej Komisji Rewizyjnej, Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego; wy-bór Dziekana Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie; przeprowadzenie wy-borów pozostałych członków Rady; człon-ków Komisji Rewizyjnej; członków Okręgo-wego Sądu Dyscyplinarnego; delegatów na Krajowy Zjazd Radców Prawnych oraz człon-ka Krajowej Rady Radców Prawnych. Ustalo-ny został termin na zgłaszanie kandydatów w wyborach, które zostaną przeprowadzo-ne na Zgromadzeniu Delegatów Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie do dnia 10 sierpnia 2016 r. włącznie.

Poszczególne akty normatywne doty-czące wyborów organów i na funkcje X Ka-dencji znajdują się na stronie internetowej OIRP w Lublinie (www.oirp.lublin.pl) w za-kładce „Wybory 2016”.

JaroMir Miaskowski

Radca prawny



KOLEŻANKI I KOLEDZYW ramach ustawowego obowiązku doskonalenia zawodowego uprzejmie zapraszam

do udziału w jednodniowych szkoleniach realizowanych w II kwartale 2016 r.

I szkolenieZmiany w kpc w praktyce. Skarga pauliańskaTermin: 4 kwietnia 2016 r., godz. 900–1400

Wykładowca: sędzia Danuta Mietlicka – Sąd Apelacyjny w Lublinie

II szkolenieWybrane zmiany w przepisach prawa podatkowego

Termin: 11 kwietnia 2016 r., godz. 900–1400

Wykładowca: Grażyna Czerwińska – radca prawny, doradca podatkowy

III szkolenieWybrane zagadnienia prawa rodzinnego ze szczególnym uwzględnieniem

tematyki rozwodowej oraz problematyka prawa spadkowego z punktu widzenia metodyki pracy sędziegoTermin: 18 kwietnia 2016 r., godz. 900–1400

Wykładowca: sędzia Jerzy Żurawicki – Sąd Okręgowy w Zamościu

IV szkolenieOmówienie zmian w kodeksie cywilnym i kodeksie postępowania cywilnego

w zakresie dowodów i postępowania dowodowegoTermin: 9 maja 2016 r., godz. 900–1400

Wykładowca: sędzia Artur Żuk – Prezes Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku

V szkolenieUdział pełnomocnika profesjonalnego w postępowaniu egzekucyjnym

Termin: 16 maja 2016 r., godz. 900–1400

Wykładowca: sędzia Alicja Zych – Sąd Okręgowy w Lublinie


10 PRAWNIK Nr 1/38/2016

VI szkolenieIdentyfikacja podstawowego ryzyka podatkowego związanego

z umowami cywilnoprawnymi w pracy radcy prawnegoTermin: 23 maja 2016 r., godz. 900–1400

Wykładowcy: Józefa Roszczyk i Michał Tymburski – radcowie prawni, doradcy podatkowi z Łodzi

VII szkolenieUdział wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym i upadłościowym

Termin: 6 czerwca 2016 r., godz. 900–1400

Wykładowca: Marek Tarkowski – radca prawny

VIII szkolenieZmiany przepisów postępowania sądowoadministracyjnego i administracyjnego –

wybrane zagadnieniaTermin: 20 czerwca 2016 r., godz. 900–1400

Wykładowca: sędzia Jacek Czaja – Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie

Z koleżeńskim pozdrowieniemJolanta Piekarczyk

Koordynator ds. Szkoleń



Nowe zasady wypełniania obowiązku

doskonalenia zawodowego

Od stycznia 2016 r. obowiązują nowe zasady wypełniania przez radców praw-nych obowiązku doskonalenia zawodowe-go. Zasady te zostały określone w nowym Regulaminie zasad wypełniania obowiąz-ku doskonalenia zawodowego przez rad-ców prawnych i zadań organów samorzą-du służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku stanowiącego załącz-nik do uchwały Nr 103/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 11 grud-nia 2015 r.

Doskonalenie zawodowe realizowane jest w następujących formach:– szkolenia jednodniowe i wielodniowe;– zajęcia warsztatowe;– studia doktoranckie i podyplomowe;– publikacje;– konferencje i seminaria.

Wypełnianie obowiązku doskonalenia zawodowego odbywa się poprzez:– udział w charakterze słuchacza, uczest-

nika, prowadzącego zajęcia, wykładowcy lub opracowującego materiał e-learnin-gowy w różnych formach doskonalenia zawodowego z zakresu prawa, a także nauki prawniczego języka obcego;

– ukończenie studiów doktoranckich lub podyplomowych z zakresu prawa;

– uczestniczenie w konferencjach lub se-minariach z zakresu prawa.

Udział w którejkolwiek formie dosko-nalenia wymaga potwierdzenia przez jej organizatora. Potwierdzenie nie jest wy-magane, jeżeli organizatorem jest organ samorządu radców prawnych, a w przy-padku publikacji przedłożenie dowodu pu-blikacji.

Organizatorami form doskonalenia za-wodowego, za które przysługują punkty szkoleniowe są:– organy samorządu zawodowego;– uniwersytety i szkoły wyższe jeżeli

organizowane przez nie formy dosko-nalenia zawodowego, mieszczą się ka-talogu form określonych ww. Regula-minem i organizowane są wyłącznie dla prawników;

– inne podmioty (z wyłączeniem konfe-rencji i seminariów) pod warunkiem uprzedniego objęcia tych form patro-natem Krajowej Rady Radców Praw-nych lub właściwych rad okręgowych izb radców prawnych stosownie do za-sięgu terytorialnego organizowanej formy doskonalenia zawodowego.Punkty za udział w poszczególnych

formach doskonalenia zawodowego:– 2 punkty za każdą godzinę lekcyjną

uczestnictwa w szkoleniu lub warszta-tach w charakterze słuchacza;


12 PRAWNIK Nr 1/38/2016

– 4 punkty za każdą godzinę lekcyjną uczestnictwa w charakterze wykła-dowcy lub prowadzącego;

– 2 punkty za każde 25 ekranów szkole-nia e-learningowego;

– 20 punktów za ukończenie studiów doktoranckich lub podyplomowych z zakresu prawa;

– 15 punktów za publikację książkową o tematyce prawniczej lub adresowaną do prawników;

– 10 punktów za publikację o charak-terze naukowym lub publicystyczno- -prawnym;

– 5 punktów za udział w konferencji lub seminarium naukowym z zakresu pra-wa.W przypadku uczestnictwa w szkole-

niach lub warsztatach w charakterze słu-chacza, wykładowcy lub prowadzącego organizowanych przez innego organiza-tora niż samorząd radców prawnych licz-ba punktów jest o 50% mniejsza.

Obowiązek doskonalenia zawodowe-go uważa się za wypełniony, jeżeli w każ-dym cyklu szkoleniowym radca prawny uzyska co najmniej 40 punktów szkole-niowych, w tym co najmniej 20 punktów za udział w formach doskonalenia zawo-dowego organizowanych przez samorząd radców prawnych. Radcowie prawni wpi-sani na listę radców prawnych w trakcie

cyklu szkoleniowego, są zobowiązani do uzyskania punktów szkoleniowych w licz-bie proporcjonalnej do okresu pozostałego do końca tego cyklu, liczonego w pełnych miesiącach kalendarzowych. Z obowiązku doskonalenia zawodowego zwolnieni są radcowie prawni niewykonujący zawodu będący emerytami, rencistami lub pobie-rającymi świadczenia przedemerytalne.

Wypełnienie obowiązku doskonale-nia zawodowego realizowane jest w trzy-letnich cyklach szkoleniowych. Uzyskane przez radców prawnych punkty szko-leniowe w 2015 r. zalicza się na poczet wymaganej minimalnej liczby punktów szkoleniowych w cyklu szkoleniowym 2015–2017.

Szczegółowe zasady realizacji obo-wiązku doskonalenia zawodowego określa ww. Regulamin dostępny na stronie inter-netowej Izby w zakładce „Biblioteka pra-wa samorządowego”.

Zapraszamy do uczestnictwa w szkole-niach dla radców prawnych odbywających się w siedzibie Izby przy ul. Konrada Wal-lenroda 2E oraz szkoleniach wielodnio-wych organizowanych przez naszą Izbę. Terminy i tematy szkoleń dostępne na stronie internetowej oraz w „Prawniku”.

Hanna cHaBros

Wicedziekan Rady OIRP w Lublinie



Zaproszenie

do udziału w wyjazdowej konferencji szkoleniowejOkręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie

na WĘGRZECH„Eger – Budapeszt – Szentedre”w dniach 2–5 czerwca 2016 r.

Tematyka szkolenia

1) Obrona dłużnika przed egzekucją prowadzoną na podstawie tytułu wykonawczego wydanego bez udziału dłużnika (w tym elektronicznego tytułu wykonawczego)prof. dr hab. Andrzej Jakubecki – UMCS w Lublinie

2) Zmiany w prawie upadłościowymsędzia Grzegorz Kister – Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku

3) Restrukturyzacja przedsiębiorcy sędzia Grzegorz Kister – Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku

Cena uczestnictwa: 450,00 złWpłaty należy dokonać do dnia 29 kwietnia 2016 r. na konto OIRP w Lublinie.

Liczba miejsc ograniczona.

Uczestnictwo w szkoleniu proszę zgłaszać na załączonej karcie zgłoszenia w siedzibie OIRP w Lublinie do dnia 29 kwietnia 2016 r.

Marek Pawłowski



14 PRAWNIK Nr 1/38/2016

okręgowa izBa radców PrawnycH

w luBlinie

Pan(i)Wojewoda, Prezydent, Burmistrz, Wójt,Prezes, Dyrektor, Właściciel

Okręgowa Izba Radców Prawnych w Lublinie uprzejmie zaprasza do uczestnictwa w konferencji wyjazdowej organizowanej dla radców prawnych na Węgrzech „Eger-Bu-dapeszt-Szentedre” w terminie od 2 do 5 czerwca 2016 r.

Program szkolenia

1) Obrona dłużnika przed egzekucją prowadzoną na podstawie tytułu wykonawczego wydanego bez udziału dłużnika (w tym elektronicznego tytułu wykonawczego)prof. dr hab. Andrzej Jakubecki – UMCS w Lublinie

2) Zmiany w prawie upadłościowym sędzia Grzegorz Kister – Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku

3) Restrukturyzacja przedsiębiorcy sędzia Grzegorz Kister – Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku

Odpłatność od osoby: 450,00 zł

Zgłoszenia wraz z wpłatami przyjmowane będą do dnia 29 kwietnia 2016 r. Wpła-ty należy dokonać przelewem na konto: Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie w Banku Pekao SA 66 1240 2500 1111 0010 0399 5559.

Ilość miejsc ograniczona. Pierwszeństwo w zakwalifikowaniu na konferencję będą miały osoby niezalegające z opłatą składek członkowskich.

Szczegółowy program konferencji prześlemy osobom zakwalifikowanym do udziału w konferencji.

Marek Pawłowski


Lublin, marzec 2016 r.



Okręgowa Izba Radców Prawnychul. Konrada Wallenroda 2E20-607 Lublin

Zgłaszamy udział radcy prawnego .............................................................................zameldowanego……………….……………………………………………………...………............................................................................................................. PESEL ………………………… seria i numer paszportu lub dowodu osobistego …………………telefon……………adres…………………………………………………. e-mail………………………………………w szkoleniu organizowanym przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w Lublinie - Węgry „Eger-Budapeszt-Szentedre” 2–5 czerwca 2016 r.Jednocześnie przelewamy kwotę 450,00 zł na konto Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie w Banku Pekao SA 66 1240 2500 1111 0010 0399 5559.W celu wystawienia faktury VAT niezbędne jest podanie przy zgłoszeniu udziału w szkoleniu następujących danych:- dokładnej nazwy firmy …………………………………………………………...- dokładnego adresu firmy ……………………………………………………....- NIP ……………………………………………………………………………................

....................................................... Pracodawca

...........................................miejscowość, data

..............................................pieczęć nagłówkowa


16 PRAWNIK Nr 1/38/2016

XV Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem

W dniach 22–27 lutego 2016 r. miał miejsce XV Tydzień Pomocy Oso-

bom Pokrzywdzonym Przestępstwem. W akcji tej czynnie uczestniczyli radco-wie prawni i aplikanci z Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie, którzy dy-żury pełnili w Katolickim Stowarzyszeniu Pomocy Osobom Potrzebującym „AGAPE” ul. Bernardyńska 5, gdzie pomocy praw-nej w ramach tej akcji udzielono kilku-dziesięciu osobom.

W organizację obchodów – poza Ministerstwem Sprawiedliwości – aktyw-nie włączyły się: Prokuratura Generalna, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, Komenda Główna Policji, Krajowa Rada Kuratorów, Naczelna Rada Adwokacka, Krajowa Rada Radców Praw-nych, Krajowa Rada Notarialna, Komenda Główna Straży Granicznej i Krajowa Rada Komornicza. W obchody Tygodnia Pomo-cy włączyła się w tym roku Naczelna Izba Lekarska.

Dzięki zaangażowaniu się wyżej wy-mienionych podmiotów w obchody Ty-godnia Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem dyżury miały charakter interdyscyplinarny. Ich interdyscyplinar-ność polegała na tym, że informacji praw-nej udzielali nie tylko adwokaci, radcowie prawni, notariusze, aplikanci adwokaccy, radcowscy i notarialni, ale także proku-

ratorzy, funkcjonariusze policji, czyli oso-by które posiadają specjalistyczną wiedzę dotyczącą postępowania przygotowaw-czego oraz – w zakresie postępowania wy-konawczego – kuratorzy sądowi i komor-nicy. Jednocześnie osoby pokrzywdzone przestępstwem mogły uzyskać pomoc psychologiczną.

Niezależnie od dyżurów pełnionych w Ośrodkach Pomocy dla Osób Pokrzyw-dzonych Przestępstwem na terenie kra-ju – dzięki współpracy podmiotów zaan-gażowanych w obchody Tygodnia Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem – zostaną zorganizowane dodatkowe dy-żury specjalistów.

W 2000 r. w Ministerstwie Sprawie-dliwości zrodziła się idea obchodów Ty-godnia Pomocy Ofiarom Przestępstw, ma-jąca na celu zwrócenie szczególnej uwagi na potrzeby i prawa osób pokrzywdzonych przestępstwem. Jest ona związana z ob-chodzonym w dniu 22 lutego Międzynaro-dowym Dniem Ofiar Przestępstw. W Pol-sce dzień ten został ustanowiony Dniem Ofiar Przestępstw na mocy ustawy z dnia 12 lutego 2003 r. Ma on służyć przypomi-naniu o trudnej sytuacji ofiar przestępstw i ich rodzin.

andrzeJ Pruszkowski

Radca prawny



E-marketing usług prawniczych

Tym, co decyduje o potędze firmy nie jest wcale produkt ani usługa. Jest to zajmowana przez nią pozycja w świadomości nabywcy.

Jack Trout

Jedną z pierwszych inicjatyw Okręgo-wej Izby Radców Prawnych w Lubli-

nie w zakresie wsparcia marketingowego radców prawnych i aplikantów radcow-skich było opracowanie i uruchomie-nie w lipcu 2014 r. pierwszego ogólno-polskiego serwisu ogłoszeń prawniczych OgloszeniaPrawne.pl funkcjonującego pod patronatem naszej Izby.

Obecnie serwis odwiedzany jest w licz-bie ponad 16 tysięcy odsłon miesięcznie, dotychczas opublikowano blisko 700 ogło-szeń prawniczych z zakresu pracy, stażu, zastępstw procesowych i innych; codzien-nie publikowanych jest kilka – kilkanaście nowych. Ponadto w efekcie regularnych prac w zakresie pozycjonowania serwisu na różnego rodzaju zapytania w wyszuki-warce Google (w zakresie kategorii ogło-szeń) wyświetla się on zawsze na czoło-wych pozycjach pierwszej strony wyników wyszukiwania (dla przykładu: fraza „za-stępstwo procesowe lublin” – pierwsze miejsce, fraza „zastępstwo procesowe warszawa” – drugie miejsce, fraza „za-stępstwo procesowe” – czwarte miejsce).

Realizując konsekwentnie misję wspie-rania członków OIRP w Lublinie we wszel-kich formach działań promocyjno-in-formacyjnych w zakresie wykonywania zawodu radcy prawnego, z początkiem

2016 r. został oddany do użytku system bezpłatnych stron internetowych dla rad-ców prawnych OIRP w Lublinie Kancela-rie.NET (szerzej na temat tej inicjatywy pisaliśmy w poprzednim numerze „Praw-nika”).

W pierwszych dniach funkcjonowa-nia systemu Kancelarie.NET swoje strony internetowe założyło ponad trzydziestu radców prawnych. Liczba uruchamianych stron internetowych z wykorzystaniem in-nowacyjnego narzędzia lubelskiej Izby sta-le rośnie, a największe „obciążenie” syste-mu nastąpi zapewne w pierwszych dniach po ślubowaniu nowych radców prawnych, dla których własna wizytówka w Interne-cie będzie pierwszym i jednym z najistot-niejszych marketingowych narzędzi po-zyskiwania nowych klientów. Podkreślić należy, że tak udostępnione radcom praw-nym OIRP w Lublinie za pośrednictwem systemu Kancelarie.NET elementy pro-mocji i identyfikacji w Internecie pozwa-lają na generowanie znacznych oszczęd-ności w ramach prowadzonej działalności, związanych z utworzeniem i utrzyma-niem własnej strony internetowej, tj. min. 2000 zł netto (plus regularne koszty utrzymania).

W ciągu minionych 30 dni poszcze-gólne strony internetowe radców praw-


18 PRAWNIK Nr 1/38/2016

nych w systemie Kancelarie.NET były odwiedzane od kilkudziesięciu do kilku-set razy (Google Analytics, okres 21.01–20.02.2016).

Dzięki podejmowanym działaniom w zakresie pozycjonowania Kancelarie.NET (tzw. strategia SEO), stale rośnie po-zycja utworzonych w systemie stron in-ternetowych w wyszukiwarce Google na zapytania związane z frazami ogólnymi typu: radca prawny, prawnik, prawo, po-rady, pomoc prawna, a także zapytaniami szczegółowymi dotyczącymi poszczegól-nych gałęzi prawa czy też miejscowości z obszaru działania OIRP w Lublinie.

Każda strona utworzona i prowadzo-na w systemie Kancelarie.NET pomyślnie przechodzi test zgodności z urządzenia-mi mobilnymi (obowiązkowe dostosowa-nie strony do urządzeń mobilnych jest elementem polityki wyszukiwarki Google związanej z wprowadzeniem algorytmu, który od 21 kwietnia 2015 r. ocenia zgod-ność stron internetowych z urządzeniami mobilnymi i przekłada to na mobilne wy-niki wyszukiwania).

Cechą szczególnie wyróżniającą pro-jekt Kancelarie.NET jest dodatkowe uwie-rzytelnienie informacji znajdujących się

na stronie internetowej radcy prawnego za pośrednictwem OIRP w Lublinie jako organu inicjującego i nadzorującego pro-jekt dla zapewnienia wysokiego pozio-mu zaufania internautów odwiedzających stronę radcy, a zarazem jego potencjal-nych klientów.

Okręgowa Izba Radców Prawnych w Lublinie będzie stale realizowała polity-kę wsparcia zrzeszonych członków samo-rządu radcowskiego w obszarze e-mar-ketingu usług prawniczych poprzez: blok tematyczny „E-marketing usług praw-niczych” w „Prawniku”, szkolenia so-cial media marketing, a także funk-cjonujący od początku 2016 r. Dział Wsparcia Projektów IT Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie pod adresem http://helpdesk.oirp.lublin.pl, do kontaktu z którym zachęcamy wszystkich radców prawnych oraz aplikantów radcowskich poszukujących pomocy w sferze wszelkich aktywności marketingowych online.

łukasz kaMiński

Administrator serwisu WWWOIRP w Lublinie

Paweł kutrzuBa

Radca prawny



Europejski Dzień Prawnika

W dniu 10 grudnia 2015 r. obchodzi-liśmy Europejski Dzień Prawnika.

Okręgowa Izba Radców Prawnych w Lubli-nie zorganizowała dla uczniów ośmiu szkół województwa lubelskiego pokazowe lekcje prowadzone przez radców prawnych, któ-rzy opowiadali o naszym zawodzie, oma-wiali przykładowe sytuacje wraz z zasto-sowaniem odpowiednich przepisów prawa. Serdecznie dziękujemy za zaangażowanie naszym radcom prawnym. Lekcje z ucznia-mi prowadzili: Małgorzata Szreniawska, Iwona Szymanek-Mazur, Andrzej Prusz-

kowski, Jacek Siedlec, Przemysław Filipo-wicz, Leszek Sendłak, Paweł Wójcik oraz Rafał Myć. W ramach obchodów Europej-skiego Dnia Prawnika Krajowa Rada Rad-ców Prawnych wraz z Naczelną Radą Ad-wokacką zaprosiły na debatę „Wolność wypowiedzi – gwarancje i granice”, któ-ra odbyła się w siedzibie Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie. Z ramienia OIRP w Lublinie uczestniczyła w niej rzecznik prasowy Ewa Urbanowicz-Jakubiak.

redakcJa

Find a Lawyer – pierwsza internetowa wyszukiwarka

prawników z Unii Europejskiej

Wyszukiwarka prawników europej-skich Find a Lawyer (pl. „Znajdź

prawnika”) stanowi pierwszą zharmonizo-waną, internetową wyszukiwarkę umożli-wiającą wyszukiwanie prawników z całej Unii Europejskiej.

Wyszukiwarka Find a Lawyer zosta-ła stworzona w ramach realizowanego od 2010 r. przez Radę Izb Adwokackich i Sto-warzyszeń Prawniczych Unii Europejskiej (CCBE) projektu pod taką samą nazwą,

tj. Find a Lawyer (FAL). Do jej powstania okazało się niezbędne zaangażowanie sa-morządów prawniczych większości państw członkowskich, w tym Krajowej Izby Rad-ców Prawnych, które podjęły wspólne działania w celu zintegrowania dotych-czas stosowanych i zróżnicowanych roz-wiązań krajowych, a ponadto opracowa-nia jednolitych kryteriów wyszukiwania. Od września 2014 r. wyszukiwarka jest publicznie dostępna na portalu Komisji


20 PRAWNIK Nr 1/38/2016

Europejskiej e-Sprawiedliwość pod adre-sem https://e-justice.europa.eu/content_find_a_lawyer-334-pl. we wszystkich ję-zykach urzędowych Unii Europejskiej.

To użyteczne narzędzie pozwala oby-watelom państw członkowskich Unii Eu-ropejskiej na łatwe i bezpłatne dotarcie do prawników europejskich. Dzięki wyszuki-warce i szczegółowym kryteriom wyszuki-wania obywatele każdego z państw człon-kowskich Unii Europejskiej mają możliwość znalezienia prawnika z uprawnieniami w dowolnym kraju członkowskim, którego preferowane obszary praktyki będą odpo-wiadać potrzebom wyszukującego.

Find a Lawyer będąc podstawowym źródłem informacji dla obywateli Unii Eu-ropejskiej o prawnikach europejskich, jawi się również jako użyteczne narzędzie dla zarejestrowanych w nim prawników. Poza tym, że stanowi „wizytówkę” prawników i ich praktyki na szczeblu międzynarodo-wym, stwarza również szansę na posze-rzenie kręgu klientów o klientów z innych krajów Unii Europejskiej.

Z napływających informacji wyni-ka, że coraz więcej przedstawicieli zawo-dów prawniczych w Polsce decyduje się na udostepnienie swoich danych w wy-szukiwarce, do czego zachęcamy również członków naszej Izby.

Wniosek o zamieszczenie danych w wyszukiwarce można wypełnić onli-ne za pośrednictwem Ekstranetu dla rad-ców prawnych OIRP w Lublinie w zakład-ce „Wizytówka” (https://radcy.devconfido.pl/index/index/wybor_izby/lublin).

Niezależnie od korzyści indywidual-nych płynących z faktu rejestracji w wy-szukiwarce, należy mieć na względzie, iż udostępnienie danych przez jak naj-większą liczbę radców prawnych wpłynie pozytywnie na promocję i rozpoznawal-ność wykonywanego przez nas zawodu na arenie międzynarodowej.

katarzyna klecH

Radca prawny

XIII Ogólnopolskie Mistrzostwa Narciarskie i Snowboardowe Radców

Prawnych i Aplikantów

W dniach 3–6 marca 2016 r. w Kryni-cy-Zdroju odbyły się XIII Ogólnopol-

skie Mistrzostwa Narciarskie i Snowboardo-

we Radców Prawnych i Aplikantów. Wzięło w nich udział 170 zawodników – liczba re-kordowa w stosunku do lat ubiegłych. Re-



Spotkania świąteczne radców prawnych

W dniu 18 grudnia ubiegłego roku od-było się coroczne, świąteczne spo-

tkanie radców prawnych, tradycyjnie już w Ośrodku Szkoleniowo-Dydaktycznym OIRP w Lublinie. Zgromadzonych powitał Dziekan Rady Marek Pawłowski, który za-prosił do podzielenia się opłatkiem i złoże-nia sobie wzajemnie świątecznych życzeń. Lubelski samorząd radców prawnych swo-ją obecnością zaszczycił Biskup Archidiece-zji Lubelskiej ks. Artur Miziński Sekretarz Episkopatu Polski oraz Duszpasterz Prawni-ków Archidiecezji Lubelskiej ks. Piotr Siko-ra. Przez kilka następnych godzin przy świą-tecznych przekąskach zaproszeni goście mogli posłuchać kolęd w wykonaniu Zespo-łu Pieśni i Tańca „Sławiniacy”, jak również uczestniczyć we wspólnym śpiewaniu kolęd.

W nawiązaniu do zorganizowanej w dniach 14–19 września 2015 r. przez Krajową Radę Radców Prawnych przy

udziale Okręgowych Izb Radców Prawnych akcji „Niebieski Parasol”, w dniu 22 grud-nia 2015 r. Dziekan Rady Marek Pawłow-ski do siedziby OIRP w Lublinie zaprosił na spotkanie świąteczne wszystkich radców prawnych i aplikantów, którzy uczestniczy-li w akcji. Warto podkreślić, że w ubiegłym roku porad prawnych udzielało 105 radców prawnych i 17 aplikantów. Okręgowa Izba Radców Prawnych w Lublinie przy udziale Starostw Powiatowych zorganizowała bez-płatne porady dla mieszkańców Lublina oraz miejscowości: Biała Podlaska, Biłgoraj, Chełm, Hrubieszów, Janów Lubelski, Kra-snystaw, Kraśnik, Lubartów, Łęczna, Opole Lubelskie, Parczew, Puławy, Tomaszów Lu-belski. Radcowie prawni otrzymali specjal-ne podziękowania za aktywny udział w akcji podpisane przez Prezesa KRRP oraz Dzieka-na Rady OIRP w Lublinie.

redakcJa

prezentanci lubelskiej OIRP aktywnie włą-czyli się w rywalizację na stoku Jaworzyny Krynickiej, gdzie zorganizowano zawody w konkurencji slalom gigant. Zawodnicy z Lublina wywalczyli trzy puchary. Wśród kobiet trzecie miejsce zajęła Magdalena Rzedzicka, wśród mężczyzn w różnych ka-tegoriach wiekowych drugie miejsce zajął Tomasz Czapla, trzecie miejsce Marek Du-szyński. Mistrzostwa były okazją do spotka-

nia się radców prawnych i ich rodzin. Or-ganizatorzy zadbali, aby zawody narciarskie nie były jedyną atrakcją, popularnością cie-szyła się możliwość regeneracji zawodni-ków w obiektach rekreacyjnych hotelowego spa. Podsumowując, imprezę należy uznać za udaną. Gorąco zachęcamy nie tylko wy-trawnych narciarzy do uczestnictwa w przy-szłych edycjach Mistrzostw.

redakcJa


22 PRAWNIK Nr 1/38/2016

Karnawałowy Bal Choinkowy dla Dzieci

W dniu 6 lutego 2016 r. w nowej sie-dzibie Okręgowej Izby Radców

Prawnych w Lublinie przy ul. Konrada Wallenroda 4C już po raz trzeci odbył się Karnawałowy Bal Choinkowy dla Dzieci.

Bal został zorganizowany przez Naszą Izbę we współpracy z „FUH Fantasy” i fir-mą Andrzej Lenartowicz – Autoryzowany dealer Mercedes-Benz w Lublinie. W za-bawie uczestniczyło ok. 130 dzieci rad-ców prawnych naszej Izby. Były to dzieci w wieku od ok. 1 roku do 12 lat.

Z sali wykładowej, w której na co dzień zajęcia mają aplikanci, zostały wyniesio-ne stoły i krzesła. Sala została udekoro-wana postaciami z bajek, balonami. Zo-stały w niej umieszczone: duży dmuchany zamek, basenik z piłeczkami dla najmłod-szych dzieci, dmuchana tarcza do rzu-cania do celu woreczkami, duże postaci z bajek, tor do jazdy sterowanym samo-chodzikiem, stoliki do kolorowania obraz-ków. W sali rozpraw został umieszczony suchy basenik z rybkami oraz catering.

Przed siedzibą Izby dzieci i rodziców witał kolorowo ubrany szczudlarz, który obdarowywał dzieci konstrukcjami wyko-nanymi z podłużnych balonów podobnych do ich ulubionych zwierzątek. Szczególnie młodsze dzieci były z tego bardzo zado-wolone.

Na wstępie wszystkich uczestników zabawy powitał Pan Dziekan Marek Paw-łowski. W swoim krótkim wystąpieniu

stwierdził m.in., że Karnawałowy Bal Choinkowy dla Dzieci jest już jednym ze stałych elementów integracji środowi-ska radców prawnych. Na zakończenie swojego wystąpienia Pan Dziekan życzył wszystkim uczestnikom balu dobrej za-bawy.

Dla najmłodszych dzieci tradycyjnie został przygotowany do zabawy bezpiecz-ny dmuchany basenik z kolorowymi pi-łeczkami. Dla trochę starszych dzieci zo-stał przygotowany bardzo duży dmuchany zamek, w środku którego dzieci mogły do woli bezpiecznie poskakać. Po raz pierw-szy na Balu była duża tarcza do rzucania rzutkami do celu. Zabawa ta cieszyła się dużą popularnością wśród dzieci przez cały czas trwania Balu. Najmłodsze dzie-ci przy pomocy rodziców, a starsze samo-dzielnie brały udział w zabawie zręczno-ściowej polegającej na łowieniu za pomocą wędki rybek-zabawek ze stawu.

Podczas trwania zabawy tradycyjnie ogromną popularnością cieszyło się sta-nowisko, przy którym dzieci miały malo-wane buzie na wzór postaci z bajek. Wielu rodziców przyniosło własne ciekawe wzo-ry, według których zostały pomalowane twarze ich dzieci. Stanowisko malowania twarzy było czynne przez cały czas trwa-nia Balu i praktycznie przez cały czas było zajęte.

Jednym z kluczowych elementów Balu był występ czarodzieja z czynnym udzia-



łem dzieci i rodziców. Czarodziej przed-stawił 10 sztuczek, które bardzo zaintere-sowały dzieci. Część z tych sztuczek dzieci mogły się nauczyć, gdyż czarodziej zdra-dził, jak się je wykonuje.

Firma Andrzej Lenartowicz – Autory-zowany dealer Mercedes-Benz w Lublinie przygotowała dla uczestników Balu profe-sjonalny catering oparty na tzw. zdrowej żywności (świeżo wyciskane soki z owo-ców, szaszłyki owocowe, ciastka bez che-micznych dodatków, herbaty owocowe). Rodzice mogli skorzystać z praktycz-nych i bardzo pożytecznych porad tre-nera-dietetyka. Dzieci brały też udział w konkursach: zdalnego sterowania sa-mochodzikiem po torze, układania puzzli, kolorowania obrazków. Dla wszystkich dzieci firma Andrzej Lenartowicz przygo-towała atrakcyjne maskotki.

Bal był prowadzony przez animatorów z „FUH Fantasy” w sposób bardzo dyna-

miczny. Było dużo tańców i zabaw zręcz-nościowych. Szczególnie dużym zainte-resowaniem cieszyły się np. hula-hoop i zumba.

Kulminacyjnym punktem zabawy było wręczenie dzieciom prezentów przez Świętego Mikołaja wraz z asystującymi mu postaciami z bajek.

Organizatorzy starają się, aby za każ-dym razem Bal miał nowe atrakcje i były jeszcze bardziej dopracowane stałe jego elementy. W tym roku zdecydowano się na pokaz czarodzieja, gdyż dotychczas go nie było.

Z rozmów przeprowadzonych z dzieć-mi i rodzicami uczestniczącymi w zabawie wynika, że mają nadzieję, iż w przyszłym roku zabawa będzie równie udana.

andrzeJ Pruszkowski

Radca prawny

Nowa lokalizacja obchodów Dnia Radcy Prawnego

Z przyjemnością informujemy, o zmia-nie lokalizacji obchodów Dnia Rad-

cy Prawnego. W tym roku mecz oraz spo-tkanie integracyjne odbędą się na terenie ARENY Lublin, przy ul. Stadionowej 1 (bo-

isko treningowe oraz błonie przy boisku). Szczegóły podamy wkrótce za pośrednic-twem strony internetowej OIRP w Lubli-nie. Serdecznie zapraszamy!

redakcJa


24 PRAWNIK Nr 1/38/2016

Ślubowanie aplikantów radcowskich

W dniu 8 stycznia 2016 r. w Ośrodku Dydaktyczno-Szkoleniowym Okrę-

gowej Izby Radców Prawnych w Lublinie odbyło się uroczyste ślubowanie apli-kantów I roku aplikacji radcowskiej pro-wadzonej przez Radę Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie. Aplikan-ci składali ślubowanie przed Dziekanem Rady OIRP w Lublinie Markiem Pawłow-skim. Na ślubowaniu obecni byli przedsta-wiciele władz OIRP w Lublinie: Kierownik Szkolenia Aplikantów Hubert Ząbek, Za-stępca Kierownika Szkolenia Aplikantów Sławomir Pilipiec oraz Rzecznik Prasowy Ewa Urbanowicz-Jakubiak.

Uroczystość miała charakter podnio-sły, aplikanci wygłaszali na stojąco rotę ślubowania: „Ślubuję uroczyście, że jako aplikant radcowski przyczyniać się będę do ochrony i umacniania porządku praw-nego Rzeczypospolitej Polskiej, obowiązki aplikanta wypełniać sumiennie i zgodnie z przepisami prawa, zachować tajemnicę zawodową, postępować godnie i uczciwie,

kierując się zasadami etyki radcy praw-nego i sprawiedliwości”. Następnie apli-kanci otrzymali drobne upominki, pod-pisali stosowne dokumenty i wysłuchali interesującej przemowy Dziekana Marka Pawłowskiego. Dziekan serdecznie powi-tał aplikantów i omówił wielką społeczną rolę zawodu radcy prawnego jako zawodu zaufania publicznego. Zwrócił także uwa-gę na etyczną stronę wykonywania zawo-du, podkreślił, że aplikanci są częścią sa-morządu radców prawnych i dotyczą ich zarówno prawa, jak też obowiązki deonto-logiczne zawodu radcy prawnego. Po za-kończeniu ślubowania aplikanci rozpoczęli swój rok szkoleniowy wykładem Wicedzie-kana OIRP w Lublinie Arkadiusza Berezy pt. „Zasady wykonywania zawodu rad-cy prawnego, etyka radcy prawnego oraz organizacja i funkcjonowanie samorządu radców prawnych”.

sławoMir PiliPiec

Zastępca Kierownika Szkolenia Aplikantów OIRP w Lublinie



Aplikant z „Kryształowym sercem”

W dniu 17 grudnia 2015 r. Prezydium KRRP podjęło uchwałę w sprawie

Regulaminu konkursu KRRP „Kryształo-we Serce Rady Prawnego” za 2015 rok. Ten honorowy tytuł otrzymać może rad-ca prawny lub aplikant radcowski, który wyróżnia się bezinteresowną pomocą na rzecz osób fizycznych, organizacji spo-łecznych, instytucji realizujących cele pu-bliczne, kościołów, związków wyznanio-wych, uchodźców, repatriantów lub osób dotkniętych klęskami.

W drodze przeprowadzonego wśród aplikantów plebiscytu, wyłoniono pięciu kandydatów spełniających surowe kry-teria konkursowe, spośród których Rada OIRP w Lublinie wybrała i zgłosiła do Konkursu Panią Elżbietę Żochowską.

Pani Elżbieta, z końcem 2015 r. ukoń-czyła aplikację radcowską i aktualnie przygotowuje się do egzaminu radcow-skiego. Od 2012 r. w ramach współpracy ze Stowarzyszeniem Pomocy Społecznej, Rehabilitacji i Resocjalizacji im. Hansa Christiana Kofoeda w Siedlcach udziela bezpłatnych porad prawnych dla najuboż-szych. Stowarzyszenie pomaga przede wszystkim osobom dotkniętym trudną sy-tuacją materialną, bezrobociem, niemają-

cym środków finansowych na uzyskanie pomocy prawnej w inny sposób.

Pani Elżbieta Żochowska nie ograni-cza się tylko do udzielania porad praw-nych w ramach dyżuru. Często poświęca-jąc swój prywatny czas, przyjmuje osoby spoza kolejki – wcześniej niezapisane, jak również w domu przygotowuje petentom terminowe pisma procesowe.

Aplikantka cieszy się bardzo dobrą opi-nią zarówno wśród współpracowników, jak i władz Stowarzyszenia, ale przede wszystkim petentów. Za świadczoną po-moc prawną nie otrzymuje wynagrodze-nia ani gratyfikacji w żadnej innej formie.

Przedstawiona powyżej postawa kan-dydatki zasługuje na najwyższy szacunek. Pomimo ogromu obowiązków związanych z odbywaniem aplikacji znalazła czas, aby zaangażować się w pomoc osobom po-trzebującym. Należy wyrazić nadzieję, że prezentowana przez naszą reprezen-tantkę postawa znajdzie uznanie i naśla-dowców w gronie aplikantów naszej Izby, do czego gorąco zachęcam.

Pani Elżbieto, chapeau bas!

HuBert ząBek

Kierownik Szkolenia Aplikantów


26 PRAWNIK Nr 1/38/2016

Spotkanie opłatkowe aplikantów radcowskich III roku

W dniu 15 grudnia 2015 r. w siedzibie Okręgowej Izby Radców Prawnych

w Lublinie odbyło się spotkanie opłatkowe aplikantów radcowskich III roku.

Na tej wyjątkowej dla nas uroczystości swoją obecnością zaszczycili nas przed-stawiciele Prezydium Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie: Dzie-kan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie Marek Pawłowski, Wicedzie-kan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie Arkadiusz Bereza, Wicedzie-kan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie Hanna Chabros oraz Kierow-nik Szkolenia Aplikantów – radca prawny Hubert Ząbek i Zastępca Kierownika Szko-lenia Aplikantów radca prawny Sławo-mir Pilipiec. Zaproszenie przyjął również Duszpasterz Prawników Archidiecezji Lu-belskiej – ks. mgr lic. Piotr Sikora, który zatroszczył się o duchowe elementy wigi-lijnej wieczerzy.

Spotkanie rozpoczęło się o godz. 17.30 uroczystym powitaniem i życzeniami złożo-nymi przez Dziekana Marka Pawłowskiego. Następnie zabrał głos Dziekan Arkadiusz Bereza, który zaakcentował szczególny charakter tego wydarzenia. Z kolei ks. mgr lic. Piotr Sikora nawiązał do zbliżającego się egzaminu zawodowego i wskazał na istot-ne znaczenie służby drugiemu człowiekowi przy wykonywaniu zawodu radcy prawne-go. W świąteczny klimat wprowadziło nas

wspólne odśpiewanie pierwszej tego wie-czoru kolędy: „Gdy się Chrystus rodzi” przy akompaniamencie kwartetu smyczkowego z zespołu „Guadalupe”, który czuwał nad oprawą muzyczną spotkania. Po odczyta-niu fragmentu Ewangelii wg św. Łukasza o narodzeniu Jezusa przyszedł czas dziele-nia się opłatkiem i składania świątecznych życzeń. Następnie zasiedliśmy do stołów, rozpoczynając spożywanie wieczerzy od tradycyjnej potrawy wigilijnej – barszczu czerwonego. Nasze ucztowanie przebie-gało w uroczystej i serdecznej atmosferze. Wszyscy zebrani w świątecznym nastroju rozmawiali i śpiewali kolędy.

To ostatnie spotkanie było zwieńcze-niem trzyletniego okresu aplikacji, w któ-rym nie brakowało inicjatyw integracyj-nych, takich jak wyjazdy szkoleniowe czy bale aplikanta. Wspólna Wigilia była okazją do zacieśniania powstałych w czasie apli-kacji więzi oraz stanowiła chwilę zadumy i odpoczynku przed zbliżającym się egza-minem zawodowym. Obecni aplikanci mo-gli również miło spędzić czas z przedstawi-cielami władz samorządu OIRP w Lublinie.

Spotkanie opłatkowe aplikantów III roku pozostanie na długo w naszej pamię-ci. Miejmy nadzieję, że tego rodzaju wy-darzenia staną się tradycją w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Lublinie.

MacieJ Jarota

Aplikant radcowski



VII Bal Aplikanta OIRP w Lublinie

VII Bal Aplikanta zorganizowany przez Starostów III roku aplika-

cji radcowskiej przy współpracy z Okrę-gową Izbą Radców Prawnych w Lublinie odbył się 20 lutego br. w Hotelu „InBe-tween”. W Balu uczestniczyło ponad 300 osób – aplikantów wraz z osobami towa-rzyszącymi. Władze Okręgowej Izby Rad-ców Prawnych w Lublinie reprezentowali zaproszeni goście: Wicedziekani – Arka-diusz Bereza, Sławomir Bartnik, Rzecz-nik Prasowy – Ewa Urbanowicz-Jakubiak, Kierownik Szkolenia Aplikantów – Hubert Ząbek oraz Zastępcy Kierownika Szkolenia Aplikantów – Anna Łacek oraz Sławomir Pilipiec.

Podczas uroczystej inauguracji Wice-dziekan OIRP w Lublinie Arkadiusz Bere-za oficjalnie przywitał uczestników Balu. Dziekan przedstawił osiągnięcia nauko-we aplikantów naszej Izby oraz informa-cje na temat działalności aplikantów na rzecz samorządu radcowskiego. Aplikan-ci nagrodzeni w kategorii „Nauka” wyróż-nieni zostali za uzyskanie średniej ocen z kolokwiów przeprowadzonych w 2015 r. powyżej 4,5. W przedmiotowej kategorii nagrodzeni zostali: Marcelina Hordejuk, Małgorzata Martyniuk, Paulina Sławic-ka, Izabela Krupińska. Ponadto nagrodzo-

ny został aplikant Marcin Wojtaszek, któ-ry osiągnął najwyższy wynik z egzaminu wstępnego w 2015 r. Wyróżnieni otrzy-mali nagrody w postaci statuetki Temi-dy, książek oraz pamiątkowych znaczków z logiem OIRP w Lublinie. W kategorii „In-tegracja, działalność na rzecz samorzą-du radcowskiego” nagrodzeni zostali na-stępujący aplikanci: Krzysztof Danielak, Marta Domańska, Paweł Dryk, Mateusz Dudek, Jakub Ginszt, Mateusz Kaproń, Władysław Kossowski, Andrzej Kowalik, Paweł Majdański, Aleksandra Otawska, Natalia Osidacz, Justyna Rokita, Paulina Siedliska oraz Katarzyna Tybulczyk.

Po zakończeniu części oficjalnej odby-ła się uroczysta kolacja oraz zabawa do późnych godzin wieczornych. Bal stano-wił doskonałą okazję do integracji wszyst-kich aplikantów zrzeszonych w Okręgo-wej Izbie Radców Prawnych w Lublinie. VII Bal Aplikanta OIRP w Lublinie prze-szedł do historii, jednak miejmy nadzieję, że tradycja organizacji Balu będzie pod-trzymywana przez naszych młodszych Ko-legów i Koleżanki.

katarzyna soBolewska-ruBaJ

Starosta III roku aplikacji radcowskiej


28 PRAWNIK Nr 1/38/2016

Egzamin radcowski 2016

W dniach 15–18 marca br. w dwóch lubelskich hotelach: „InBetween”

oraz „Luxor” odbędzie się egzamin zawo-dowy dla przyszłych radców prawnych. Pretendenci do tytułu radcy prawnego zostali podzieleni na trzy grupy i egza-min będzie przeprowadzony pod opieką trzech Komisji Egzaminacyjnych na ob-szarze właściwości Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie. W tym roku wniosek o przystąpienie do egzaminu zło-żyło 175 osób. W tym roku po raz pierw-szy egzamin radcowski będzie przepro-wadzany w zmienionej formule. Egzamin składać się będzie z pięciu części i trwać

cztery dni. W pierwszym dniu egzaminu zdający będą rozwiązywać zadanie z za-kresu prawa karnego, w drugim dniu – zadanie z zakresu prawa cywilnego lub rodzinnego, w trzecim dniu – zadanie z zakresu prawa gospodarczego. Czas na rozwiązanie każdego z tych zadań wyno-si 360 minut. Natomiast w czwartym dniu egzaminu zdający będą rozwiązywać za-danie z zakresu prawa administracyjnego oraz zadanie z zakresu zasad wykonywa-nia zawodu lub z zasad etyki, a czas na rozwiązanie tych zadań wynosi łącznie 480 minut.

redakcJa



Uwaga:1. Tematy spotkań środowych mogą być realizowane zamiennie w zależności od dys-

pozycji czasowej zaproszonych gości.2. Klub w II kwartale br. planuje wycieczki: – do Wiednia i Bratysławy w dniach 25–28 kwietnia, – do Łańcuta (zwiedzanie pałacu i parku) – połowa maja, – do Stężycy (pola orchidei) – połowa kwietnia.Klub serdecznie zaprasza wszystkich seniorów oraz radców prawnych i aplikantów

do udziału w realizacji programu Klubu.

Z ŻYCIA KLUBU SENIORAHarmonogram spotkań Klubu Seniora

przy OIRP w Lublinie Okres: kwiecień–czerwiec 2016 r.

Lp. Data i godzi-na spotkania

Temat spotkania Zaproszony gość Uwagi

1. 13.04.2016 godz. 14.00

1. Syberiada2. Sprawy organiza-cyjne

Sybiracy, człon- kowie Związku Sybiraków

2. 11.05.2016godz. 14.00

1. Czy każdy nowotwór jest rakiem?2. Omówienie wyjazdu do Łańcuta

dr Danuta Siwek,onkolog

3. 08.06.2016godz. 11.00

Spotkanie klubowiczów w ogrodzie „Botanik”

dr Grażyna Szym-czak, dyrektor Ogrodu Botanicz-nego w Lublinie


30 PRAWNIK Nr 1/38/2016

Spotkanie opłatkowe

Wzorem lat ubiegłych Okręgowa Izba Radców Prawnych w Lublinie przy

współudziale Klubu Seniora reprezen-towanego przez Koleżankę Irenę Kopiec, zorganizowała radcom prawnym eme-rytom i rencistom spotkanie z władzami OIRP.

Było to uroczyste spotkanie o charak-terze opłatkowej kolacji dnia 16 grudnia 2015 r. w auli (siedziba Okręgowej Izby Radców Prawnych przy ul. Konrada Wal-lenroda 2E) z udziałem Pana Dziekana Rady Marka Pawłowskiego, Koleżanki Ire-ny Kopiec, Koleżanek prowadzących Kan-celarię tutejszej Izby, które „wpadają” do nas na bardzo krótko – a szkoda. Razem z bracią radcowską uczestników spotkania było ok. 40 osób.

Pan Dziekan przywitał zgromadzo-nych, a dla podkreślenia charakteru spo-tkania odmówiono modlitwę „Ojcze nasz” i zaśpiewano „Wśród nocnej ciszy” przy akompaniamencie muzyki.

Przyszła kolej na życzenia.Pan Dziekan – z okazji świąt Boże-

go Narodzenia i nadchodzącego Nowego Roku 2016 – życzył zebranym wszystkie-go co najlepsze, tj. zdrowia, wytrwałości

we wszystkich zamierzeniach oraz spo-tkania na swej życiowej drodze samych życzliwych ludzi. Wzajemnie przekazywa-no sobie świąteczno-noworoczne serdecz-ności, łamiąc się opłatkiem.

Radośnie migotała kolorami piękna choinka i wszyscy w dobrym nastroju roz-poczęli nakładanie na talerze zgodnych z tradycją polską wigilijnych pyszności. Od barszczu z uszkami, śledzi, ryb do słodkich strucli. Było wesoło, ale i wzru-szająco.

Za wszystko, co wiąże się z organiza-cją tej uroczystej kolacji, dziękujemy Panu Dziekanowi oraz Koleżankom z Okręgo-wej Izby Radców Prawnych w Lublinie. Podziękowania należą się również Przed-siębiorstwu Gastronomicznemu za dużą staranność w eleganckim urządzeniu i ob-słudze stołów oraz za wyśmienite dania.

Na koniec należy podkreślić, że tego rodzaju uroczystości to świetna okazja do spotkania wielu Koleżanek, Kolegów z któ-rymi jako seniorzy – z natury rzeczy – wi-dujemy się niezwykle rzadko.

aleksandra złoMańczuk

Radca prawny



Warszawa, dnia 12.02.2016 r.

Przewodniczący Klubu Seniora wszystkie izby

W ślad za Komunikatem Kapituły Funduszu Seniora Krajowej Rady Radców Praw-nych w sprawie ogólnopolskich spotkań integracyjno-wczasowych radców prawnych seniorów i turnusach sanatoryjnych w 2016 r. przesyłam poniżej dodatkowe informa-cje w sprawie ogólnopolskiego spotkania integracyjno-wczasowego radców prawnych seniorów pn. „Piękna Ziemia Opolska”, proszę o zapoznanie zainteresowanych radców prawnych seniorów waszej Izby.

Termin imprezy: 21–28 maja 2016 r. z pobytem w OSW „Drogowiec” w Pokrzywnej k/Głuchołaz.

Dojazd do Pokrzywnej autobusem PKS z dworca PKS, położonego obok dworca PKP.Bezpośrednio z Opola do Pokrzywnej (kierunek Głuchołazy) w sobotę wg aktualnego

rozkładu jazdy: Opole 9.30 – Pokrzywna 11.08, Opole 17.30 – Pokrzywna 19.06, Opo-le 18.30 – Pokrzywna 20.11 lub z Opola do Prudnika (w sobotę) o godz. 9.30, 12.00, 13.00, 17.30. Z Prudnika do Pokrzywnej kolejnym autobusem o godz. 11.50, 12.30, 13.40, 14.30, 15.30,16.20, 17.15, 18.50, 19,55. Uwaga: z Prudnika można dojechać do Pokrzywnej taxi – odległość ok. 10 km.

W dniu 21 maja 2016 r. (sobota) przyjazd uczestników do OSW „Drogowiec” w Po-krzywnej, zakwaterowanie, obiadokolacja.

Szczegółowy program imprezy zostanie przedstawiony w czasie obiadokolacji.Należność za pobyt – 560 zł/osoba. Uprzejmie proszę zapłacić jednorazowo przele-

wem na konto:BGK 73 11 30 12 1900 26 310297200004 w terminie do dnia 31 marca 2016 r.

z dopiskiem: Ziemia Opolska 21.05.16–28.05.16 – radca prawny – imię i nazwisko uczestnika.

Mieczysław HuMka Przewodniczący

Kapituły Funduszu Seniora


32 PRAWNIK Nr 1/38/2016

Zmiany w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym – wybrane zagadnienia

Krajowy Rejestr Sądowy został utwo-rzony ustawą z dnia 20 sierpnia 1997 r.

(tj. Dz.U. z 2015, poz. 1142 z późn. zm.). Przez ponad 15 lat funkcjonowania postę-powanie rejestrowe o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego uregulowane głównie we wskazanej ustawie uległo jednak pew-nym zmianom.

Tematem niniejszego artykułu jest omówienie wybranych zagadnień zwią-zanych z wprowadzonymi pod koniec 2014 i na początku 2015 r. nowelizacja-mi przedmiotowej ustawy – ustawą z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1161, zwaną w dalszej części pierw-szą ustawą nowelizującą) i ustawą z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy – kodeks spółek handlowych oraz niektó-rych innych ustaw (Dz.U. z 2015, poz. 4, zwaną w dalszej części drugą ustawą no-welizującą). Zmiany wprowadzone przez te nowelizacje nie tylko zmieniły postępo-wanie rejestrowe, ale również dały nowe uprawnienia sądom rejestrowym.

1. Zmiana dotycząca ujawniania przed-miotu działalności gospodarczej podmio-tów wpisanych do rejestru przedsiębior-ców Krajowego Rejestru Sądowego.

Od początku istnienia Krajowego Reje-stru Sądowego sądy rejestrowe borykały się z problemem ujawniania w rejestrze

przedmiotu działalności gospodarczej podmiotów wpisanych do rejestru przed-siębiorców. Chodzi mianowicie o fakt, iż niektóre podmioty w swoich umowach bądź statutach wpisywały, iż mogą zajmo-wać się wszystkimi przedmiotami działal-ności gospodarczej zgodnymi z Polską Kla-syfikacją Działalności. Problem ten miał przede wszystkim charakter technicz-ny. W rejestrze bowiem należało ujawnić wszystkie przedmioty działalności gospo-darczej zapisane w akcie fundacyjnym. Takie działania były czasochłonne i zu-pełnie nie przystawały do funkcji, jaką ma pełnić rejestr. Głównym celem rejestru jest bowiem zapewnienie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego poprzez ujawnienie istotnych informacji o jego uczestnikach. Tymczasem ujawnienie całego katalogu przedmiotów działalności gospodarczej, nierzadko liczonego w setkach pozycji, nie wpływało w żaden sposób na zapewnienie pewności obrotu. Było to jedynie mecha-niczne przeniesienie zapisów statutu do rejestru wraz z dopasowanymi do opisów przedmiotu działalności kodami PKD.

Ustawodawca art. 1 ust.1 pkt 13 pierw-szej ustawy nowelizującej zmienił prze-pis art. 40 pkt 1 ustawy o Krajowym Re-jestrze Sądowym. Dziś przepis ten brzmi następująco: „W dziale trzecim rejestru przedsiębiorców zamieszcza się przed-miot działalności według Polskiej Klasyfi-


33WARTO WIEDZIEĆ WIĘCEJ

kacji Działalności (PKD) – nie więcej niż dziesięć pozycji, w tym jeden przedmiot przeważającej działalności na poziomie podklasy, z tym że w przypadku oddziałów przedsiębiorców zagranicznych, głów-nych oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń oraz głównych oddziałów za-granicznych zakładów reasekuracji przed-miot działalności i przedmiot przeważają-cej działalności określa się dla oddziału”.

Oznacza to, iż obecnie w rejestrze ujawnia się obligatoryjnie jedynie przed-miot przeważającej działalności przedsię-biorcy. Ponadto jeśli przedsiębiorca posia-da więcej niż jeden przedmiot działalności zapisany w umowie bądź statucie, może (lecz nie musi) ujawnić również dziewięć pozostałych przedmiotów działalności. W sumie można ujawnić w rejestrze mak-symalnie dziesięć przedmiotów działalno-ści gospodarczej.

Zmianę tę należy uznać za pozytywną. Przede wszystkim bowiem rejestr nie jest „zaśmiecany” niepotrzebnymi informacja-mi. Ponadto w chwili obecnej łatwiej od-naleźć informację na temat rzeczywistego przedmiotu działalności gospodarczej da-nego podmiotu. W sytuacji bowiem, gdy podmiot zajmuje się tylko określoną czę-ścią działalności gospodarczej, a nie pro-wadzi działalności w innym zakresie po-mimo zapisania jej w umowie lub statucie, często tylko „na wszelki wypadek”, re-jestr jest bardziej przejrzysty i w większym stopniu spełnia swoją funkcję niż miało to miejsce w sytuacji wpisywania do rejestru wszystkich możliwych przedmiotów dzia-łalności gospodarczej na poziomie klasy.

W tym miejscu należy wskazać kilka praktycznych uwag związanych z poru-szonym zagadnieniem.

Na mocy art. 9 ust. 2 pierwszej ustawy nowelizacyjnej podmioty wpisane do Kra-jowego Rejestru Sądowego mają obowią-zek zgłosić zmianę w zakresie przedmio-tu działalności w celu dostosowania wpisu do treści art. 40 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 1, przy pierwszym wniosku o zmia-nę danych w rejestrze, nie później niż w terminie 5 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli przedmiot dzia-łalności wynika z umowy spółki, aktu za-łożycielskiego lub statutu zgłoszenie nie wymaga ich zmiany.

Oznacza to, iż należy dostosować wpis dotyczący przedmiotu działalności do obowiązujących przepisów wraz z dokona-niem pierwszej zmiany wpisu w rejestrze w jakimkolwiek innym zakresie. Sądy re-jestrowe za wniosek o zmianę wpisu nie uznają wniosków o ujawnienie w rejestrze wzmianki o złożonych sprawozdaniach z działalności. Powód tego jest dość prosty – wniosek taki podlega opłacie 40 zł, na-tomiast wniosek o zmianę wpisu podlega opłacie stałej w wysokości 250 zł. Przed-siębiorca nie może więc ponosić ujem-nych skutków zmian dokonywanych przez ustawodawcę. Takie skutki nie powstaną w sytuacji, gdy składając wniosek o zmia-nę wpisu w jakimkolwiek zakresie, dołączy formularz KRS-ZM i dostosuje brzmienie ujawnionego dotychczas przedmiotu dzia-łalności gospodarczej do obecnych prze-pisów. Wówczas bowiem poniesie jedną opłatę w wysokości 250 zł.


34 PRAWNIK Nr 1/38/2016

2. Zmiany w zakresie ujawniania w re-jestrze numerów NIP i REGON.

Kolejną „nowością” wprowadzoną w postępowaniu rejestrowym jest nada-wanie numerów NIP i REGON w sposób automatyczny oraz ujawnianie w rejestrze w sposób automatyczny nadanych już nu-merów NIP i REGON. Pierwsza ustawa nowelizująca zniosła obowiązek składa-nia wraz z wnioskiem formularzy innych niż związane z wpisem do Krajowego Re-jestru Sądowego. W ten sposób tzw. jed-no okienko zostało zautomatyzowane, a zmiany, które pociągają za sobą obowią-zek poinformowania o nich innych orga-nów, muszą być zgłaszane osobiście przez dany podmiot.

Zmiana ta odciążyła znacznie sądy re-jestrowe, które w chwili obecnej nie mu-szą przesyłać do ZUS, Urzędu Skarbowego czy Urzędu Statystycznego odpowiednich formularzy, a nowo nadane numery NIP i REGON zamieszczane są automatycz-nie w rejestrze. Jednocześnie podmioty, które przed wpisem do rejestru otrzyma-ły odpowiedni numer, muszą na formula-rzu rejestracyjnym podać tę informację. Natomiast podmioty wpisane do rejestru, które jednak nie ujawniły numerów NIP i REGON do chwili obecnej, mogą to nadal zrobić na formularzu KRS-ZY. Wpis same-go numeru REGON czy też NIP nie podle-ga opłacie.

3. Zmiana dotycząca ujawniania w re-jestrze adresu siedziby.

Z ustawy o Krajowym Rejestrze Sądo-wym zniknął przepis art. 19b ust. 2 mó-wiący o tym, że do wniosku o pierwszy

wpis podmioty wpisane do rejestru przed-siębiorców powinny dołączyć dokument potwierdzający prawo do lokalu lub nieru-chomości, którego adres podają jako adres swojej siedziby. Dopóki przepis ten obo-wiązywał był on różnie interpretowany przez sądy rejestrowe. Niektórzy orzecz-nicy żądali dołączenia dokumentu tylko do wniosku o wpis do rejestru. Inni uwa-żali, iż skoro wpisem jest również zmiana wpisu, taki dokument powinien być dołą-czony każdorazowo w przypadku zmiany adresu podmiotu. Obecnie nie ma już wątpliwości, iż nie trzeba składać doku-mentu potwierdzającego prawo do lokalu lub nieruchomości, które podaje się jako adres siedziby. Aczkolwiek są orzeczni-cy, którzy żądają uchwały zarządu o zmia-nie adresu siedziby. Osobiście uważam, iż taka uchwała nie jest potrzebna, żaden bowiem przepis nie mówi o tym, iż taki dokument stanowi podstawę wpisu do re-jestru.

4. Zmiana dotycząca ujawnienia w re-jestrze członków organu zarządzającego, prokurentów i likwidatorów.

Inną ważną zmianą wprowadzoną dru-gą ustawą nowelizującą jest obowiązek dołączenia do wniosku zgody członków za-rządu, likwidatorów i prokurentów na ich powołanie. Wymogu tego nie stosuje się w wypadku, gdy zgoda została zapisana w protokole z posiedzenia organu, który daną osobę powołał lub też osoba ta pod-pisała wniosek ewentualnie udzieliła peł-nomocnictwa osobie, która wniosek pod-pisała. Zmiana ta podyktowana jest przede wszystkim faktem rezygnacji przez usta-



wodawcę z wymogu złożenia wraz z wnio-skiem wzoru podpisu osoby uprawnionej do reprezentacji podmiotu, prokurenta lub likwidatora. Złożenie podpisu uwie-rzytelnionego notarialnie lub złożonego w obecności sędziego lub uprawnionego pracownika sądu było, pomijając inne jego role, jednoznaczne z wyrażeniem zgody na powołanie. Bo przecież ktoś, kto szedł złożyć taki podpis celem dołączenia go do akt rejestrowych podmiotu, uważał siebie za pełnoprawnego członka zarządu, pro-kurenta lub likwidatora. Z chwilą likwi-dacji tego wymogu ustawodawca musiał w inny sposób zapewnić bezpieczeństwo obrotu, by uniknąć wpisywania do reje-stru osób, które nie wyraziły zgody na po-wołanie ich na członków zarządu, proku-rentów lub likwidatorów. Przy tym chodzi tu również o kwestie ewentualnej odpo-wiedzialności związanej z piastowaniem danej funkcji, jak choćby odpowiedzial-ność członków zarządów spółek z ogra-niczoną odpowiedzialnością w trybie art. 299 ksh. Osoby, które działają w imieniu danego podmiotu muszą więc świadomie wyrazić wolę przyjęcia na siebie obowiąz-ków członka zarządu, likwidatora lub pro-kurenta.

Należy tu również wspomnieć, iż czę-sto zdarza się, iż sąd rejestrowy wpisuje do rejestru osoby, które nie posiadają nr PESEL, który zgodnie z brzmieniem art. 35 pkt 1 ustawy o KRS zamieszcza się za-wsze w przypadku, gdy podmiot jest obo-wiązany posiadać taki numer. Osobami tymi są obcokrajowcy, których tożsamość nie jest łatwa do zidentyfikowania. Tym

bardziej więc trzeba zachować chociaż minimum pewności, że osoba wpisywa-na do rejestru istnieje i że wyraziła zgo-dę, dając temu jasny i zrozumiały wyraz poprzez złożenie oświadczenia w tym za-kresie.

Niedołączenie takiej zgody stanowi przeszkodę do dokonania wpisu. W przy-padku braku złożenia dokumentu w po-staci zgody, braku zapisania jej również w protokole ani niepodpisania wniosku przez osobę powołaną, sąd rejestrowy wzywa wnioskodawcę do usunięcia prze-szkody do dokonania wpisu poprzez złoże-nie zgody podpisanej własnoręcznie przez osobę powołaną.

Warto tutaj zaznaczyć, iż obowiązek złożenia przedmiotowego oświadczenia dotyczy również podmiotów niewpisa-nych do rejestru przedsiębiorców a jedy-nie do rejestru stowarzyszeń, innych or-ganizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Wówczas, co oczywiste, nie będziemy mieli do czynie-nia z prokurentami, a jedynie z członka-mi organu zarządzającego oraz likwida-torami. Jednak w wypadku stowarzyszeń i innych osób prawnych typu korporacyj-nego, członkowie zarządów i likwidatorzy są bardzo często równocześnie członkami tych podmiotów. Moim zdaniem wystar-czające jest więc w takim wypadku, aby z protokołu lub treści uchwały wynika-ło, iż wszyscy obecni głosowali za powo-łaniem danej osoby (obecność tej osoby można stwierdzić po dołączonej do proto-kołu liście obecności).


36 PRAWNIK Nr 1/38/2016

5. Wprowadzenie obowiązku ujawnia-nia w rejestrze informacji o dniu kończą-cym rok obrotowy lub informacji o braku obowiązku sporządzania sprawozdania fi-nansowego.

Druga ustawa nowelizująca wprowa-dziła obowiązek ujawnienia w rejestrze daty kończącej rok obrotowy oraz złoże-nia przez podmioty, które nie mają obo-wiązku sporządzania ani ujawniania rocz-nych sprawozdań finansowych w rejestrze (spółki jawne, których wspólnikami są osoby fizyczne oraz spółki partnerskie w wypadkach wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości) wzmian-ki o braku takiego obowiązku.

Odnosząc się do pierwszej sytuacji (ujawnienie informacji o dniu kończącym rok obrotowy), należy wskazać, iż dniem tym jest data w postaci ujawnienia dnia, miesiąca i roku. Zgodnie z Rozporządze-niem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 listopada 2014 r. w sprawie szczegółowe-go sposobu prowadzenia rejestrów wcho-dzących w skład Krajowego Rejestru Są-dowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach (Dz.U. poz. 1667) ujaw-nia się datę dnia kończącego pierwszy rok obrotowy, a w razie połączenia przez jednostkę, która rozpoczęła działalność w drugiej połowie roku obrotowego ksiąg rachunkowych i sprawozdania finansowe-go za ten okres z księgami rachunkowy-mi i sprawozdaniem finansowym za rok następny, datę dnia kończącego pierw-szy rok obrotowy, za który należy złożyć sprawozdanie. Po roku od wejścia w życie nowelizacji sądy rejestrowe mogą z urzę-

du ujawniać datę kończącą rok obrotowy danego podmiotu. Takie postanowienie w przedmiocie ujawnienia daty kończą-cej rok obrotowy wydawane jest z urzędu i nie wymaga uzasadnienia ani doręczenia podmiotowi, którego dotyczy.

Data ujawniona w rejestrze z praktycz-nego punktu widzenia nie ma znaczenia dla osób uczestniczących w obrocie ani dla samego podmiotu. Musi być to co prawda data prawdziwa, jednak po wprowadze-niu obowiązku nie zawsze była ujawnia-na data kończąca pierwszy rok obrotowy. Sąd Rejonowy Lublin-Wschód VI Wydział Gospodarczy KRS bardzo często ujawniał w rejestrze datę pierwszego po wprowa-dzeniu nowelizacji dnia kończącego rok obrotowy spółki – czyli najczęściej była to data 31.12.2015. Najczęściej, bowiem rok obrotowy nie musi pokrywać się z rokiem kalendarzowym, a dzień kończący rok obrotowy podmiotu wynika z zapisów jego statutu lub umowy. Jednak, jak już wspomniałem, w praktyce ta data nie ma większego znaczenia.

Trzeba mieć na uwadze cel wprowa-dzenia tego obowiązku. Obowiązek ujaw-nienia daty kończącej rok obrotowy pod-miotu ma stanowić ułatwienie dla sądów rejestrowych w wyszukiwaniu tych pod-miotów, które nie spełniają obowiązku ustawowego w postaci składania wnio-sku o ujawnienie w rejestrze wzmian-ki o złożonych sprawozdaniach finanso-wych wraz z odpowiednią dokumentacją finansową. Obecnie system komputero-wy sam odnajdzie i wyświetli dane pod-miotów, które po upływie czasu na złoże-



nie sprawozdania finansowego nie złożyły go jednak do sądu. System zacznie wy-szukiwać podmioty począwszy od 2016 r., tj. będą wyszukiwane te podmioty, któ-re nie złożyły sprawozdań finansowych za 2015 r. Dlatego data roczna poda-na w rejestrze nie musi pokrywać się z datą roczną pierwszego roku obroto-wego, za który należało złożyć sprawoz-danie. Dla podmiotów wpisanych do reje-stru przed nowelizacją może to być więc data nie późniejsza niż 31.12.2015 lub data kończąca pierwszy pełny rok obro-towy spółki po nowelizacji, w przypadku gdy rok ten nie pokrywa się z rokiem ka-lendarzowym. Dla podmiotów wpisanych do rejestru po nowelizacji jest to zawsze data kończąca pierwszy pełny rok obroto-wy. Reasumując, wprowadzenie tego obo-wiązku miało jedynie ułatwić sądom re-jestrowym pracę i odciążyć kierowników sekretariatów, na których obecnie spoczy-wa obowiązek wyszukiwania podmiotów, które nie składają rocznych sprawozdań finansowych.

Również ujawnienie w rejestrze wzmianki o braku obowiązku sporządze-nia i złożenia do akt rejestrowych sprawoz-dania finansowego ma za zadanie uspraw-nić pracę sądów w kontekście sprawdzania czy podmioty wywiązują się z ustawo-wego obowiązku ujawniania w rejestrze wzmianki o złożonych sprawozdaniach fi-nansowych. Spółki jawne i partnerskie, które mają obowiązek składania sprawoz-dań, będą wówczas pomijane przy wyszu-kiwaniu i nie będzie w stosunku do nich wszczynane postępowanie przymuszające.

6. Zmiany w przepisach normujących postępowanie rejestrowe uregulowane w kodeksie postępowania cywilnego.

Oprócz nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym nowelizacje dokonały również zmian w kodeksie postępowania cywilnego w przepisach dotyczących po-stępowania rejestrowego. W art. 694 (3) kpc dodano § 2 (1), który brzmi następują-co: „Brak organu lub brak w składzie orga-nu powołanego do reprezentacji podmio-tu podlegającego wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego nie stanowi przeszko-dy do dokonania wpisu z urzędu”. Jest to w istocie prawne uregulowanie istniejącej w sądach rejestrowych praktyki związa-nej z prowadzeniem postępowań z urzę-du głównie z art. 12 ust. 2 oraz art. 24 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Nowelizacja miała również za zadanie usprawnić nowe postępowanie prowa-dzone z urzędu. Chodzi mianowicie o po-stępowanie o rozwiązanie podmiotu bez przeprowadzania jego likwidacji (art. 25 a i nast. ustawy o Krajowym Rejestrze Są-dowym).

Tym samym w chwili obecnej istnie-je już przepis, który pozwala na dokony-wanie zmian w rejestrze z urzędu, pomi-mo iż podmiot, który z mocy prawa jest uczestnikiem postępowania (art. 694 (2) § 2 kpc), nie ma organu reprezentacji lub są braki w tym organie. Przepis ten sta-nowi więc lex specialis w stosunku do art. 174 § 1 ust. 2 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc. Specyfika postępowań prowadzonych z urzędu przez sądy rejestrowe odbiega bowiem znacznie od innych postępowań.


38 PRAWNIK Nr 1/38/2016

Przede wszystkim podmiot, którego doty-czy wpis, jak już wspomniano, jest z mocy prawa uczestnikiem postępowania. Nato-miast postępowania prowadzone z urzę-du dotyczą bardzo często podmiotów, któ-re nie mają organów uprawnionych do ich reprezentacji na zewnątrz lub też osoby wchodzące w skład tych organów złoży-ły rezygnację albo zachodzą przeszkody po ich stronie do bycia członkiem takiego organu (choćby skazanie za przestępstwa wymienione w art. 18 § 2 ksh). Sądy re-jestrowe, często z uwagi na deklaratoryj-ny charakter wpisu dotyczącego członków zarządu, prowadziły szereg tego typu po-stępowań. Ponadto wykładnia celowościo-wa przepisów pozwalających na prowa-dzenie postępowań z urzędu sugerowała, iż nie można zawiesić postępowania doty-czącego np. wykreślenia jedynego członka zarządu spółki, bo takie postępowanie ni-gdy nie zakończyłoby się wpisem, a jedy-nie umorzeniem po okresie zawieszenia. Byłby to w istocie paraliż sądu rejestrowe-go, który nie miałby realnego wpływu na treść rejestru. Po dodaniu art. 694 (3) § 2 (1) kpc nie ma już wątpliwości, iż sąd re-jestrowy nie zawiesza tego typu postępo-wań i może je prowadzić bez względu na braki w zarządzie podmiotu, którego doty-czy postępowanie.

Na zakończenie warto jedynie wspo-mnieć, iż obok dwóch ww. nowelizacji istnieje również trzecia, która przynio-sła zmiany związane z nowym uregulo-waniem postępowania przymuszającego

oraz dodaniem wspominanego już po-stępowania o rozwiązanie podmiotu bez przeprowadzania jego likwidacji. Nowe-lizacja, o której mowa, została wprowa-dzona ustawą z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1924).

Oba wspomniane zagadnienia są jed-nak zbyt obszerne, aby je omówić w ni-niejszym opracowaniu. Przy tym postę-powanie o rozwiązanie podmiotu bez przeprowadzania jego likwidacji, zwane powszechnie postępowaniem z art. 25a, jest zupełną nowością w polskim prawie i w chwili obecnej zbyt krótko funkcjo-nuje, aby można było dokonać jego głęb-szej analizy. Większość sądów rejestro-wych dość ostrożnie podchodzi do tego postępowania w szczególności z uwagi na niemożność przywrócenia wykreślo-nego podmiotu. Wykreślenie jest defini-tywne, a z chwilą jego uprawomocnienia podmiot taki traci osobowość prawną i nie można już tego stanu rzeczy przywrócić. Odmienną praktykę w tym zakresie ma jednak Sąd Rejonowy dla miasta stołecz-nego Warszawy w Warszawie. Wydziały rejestrowe tego sądu regularnie wszczy-nają postępowania o rozwiązanie podmio-tu bez jego likwidacji, a część tych postę-powań kończy się wykreśleniem podmiotu z rejestru.

konrad krzewiński

Radca prawny



Wyłączenie pracownika i organu wg KPA

Bezstronność organu administracji pu-blicznej i jego pracowników w zała-

twianiu spraw jest jednym z koniecznych warunków realizacji sprawiedliwości pro-ceduralnej w ramach postępowania ure-gulowanego w KPA. Od tych organów wymaga się prowadzenia postępowania w sposób uczciwy, zapewniający poszano-wanie interesów stron i innych uczestni-ków postępowania. Wyłączenie pracowni-ka lub organu administracji publicznej od prowadzenia sprawy jest formą praktycz-nej realizacji zasady ogólnej KPA, a miano-wicie zasady prawdy obiektywnej (art. 7). Istotą wyłączenia jest zapewnienie bez-stronności w załatwianiu spraw. Zarzut niewyłączenia się pracownika lub organu skutkuje obowiązkiem wznowienia postę-powania w sprawie zakończonej już osta-teczną decyzją administracyjną lub osta-tecznym postanowieniem (zob. art. 145 § 1 pkt 3 i art. 126 KPA).

Można mówić o obligatoryjnym i o fa-kultatywnym wyłączeniu pracownika oraz o obligatoryjnym wyłączeniu organu ad-ministracji publicznej tak monokratyczne-go, jak kolegialnego.

Obligatoryjne wyłączenie pracownika

Przyczyny wyłączenia pracownika, któ-re przez wyliczenie taksatywne podaje art. 24 § 1 KPA, można podzielić na dwie gru-py. Pierwsza grupa przyczyn to przyczyny wynikające z bliskości pracownika wobec

stron, a druga grupa przyczyn to przyczy-ny wynikające z bliskości pracownika wo-bec samej sprawy, którą miałby załatwiać.

Bliskość pracownika wobec stron

Z bliskością pracownika wobec stron mamy do czynienia w przypadku zaistnie-nia przyczyn wymienionych w art. 24 § 1 pkt 2 i pkt 3 oraz w jego § 2.

W pkt 2 § 1 art. 24 wskazuje się jako przyczynę obligatoryjnego (z mocy prawa) wyłączenia pracownika od udziału w po-stępowaniu w sprawie sytuację, w której pracownik miałby rozstrzygać w sprawie swego małżonka oraz krewnych i powi-nowatych do drugiego stopnia. Natomiast w pkt 3 § 1 art. 24 mowa jest o wyłączeniu pracownika w sytuacji, gdyby pracownik miałby załatwiać sprawę osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli. W § 2 art. 24 mówi się o tym, że wskazane przed chwilą powody (przy-czyny) wyłączenia pracownika od udziału w postępowaniu trwają również po usta-niu małżeństwa albo przysposobienia, opieki lub kurateli.

Przypadki bliskości wobec stron wy-nikają z małżeństwa, z więzów krwi lub z powinowactwa i dotyczą tylko osób so-bie najbliższych. Mówiąc konkretniej wy-łączeniu od udziału w postępowaniu pod-lega pracownik w takiej sprawie, w której stroną jest jego małżonek albo krewni, tzn. jego dziadek, babka, ojciec, matka,


40 PRAWNIK Nr 1/38/2016

dziecko, wnuk (pierwszy i drugi stopień pokrewieństwa w linii wstępującej albo zstępującej), w linii bocznej zaś brat i sio-stra. Natomiast w zakresie powinowac-twa wyłączenie będzie miało miejsce, gdy stroną są ojciec lub matka teścia lub te-ściowej, oni sami (teściowie), zięć lub sy-nowa, jak również, gdy stroną będzie brat lub siostra małżonka pracownika (ale tyl-ko oni, już nie ich małżonkowie). Nie od-nosi się to do konkubiny i konkubenta pra-cownika.

Bliskość pracownika wobec samej sprawy

Bliskość pracownika wobec samej sprawy ma miejsce w przypadku zaist-nienia przyczyn wymienionych w art. 24 § 1 pkt 1, 4, 5, 6 i 7. Według treści pkt 1 pracownik ma obowiązek wyłącze-nia się od prowadzenia sprawy, w której jest sam stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wy-nik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki. Zaś z zapisu pkt 4 § 1 art. 24 wynika, że takie wyłączenie ma mieć miejsce w sprawie, w której pra-cownik był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron.

Przez bycie przedstawicielem, w rozu-mieniu art. 24 § 1 pkt 4, należy rozumieć każdą sytuację reprezentowania innego podmiotu, niezależnie od prawnego cha-rakteru tej reprezentacji – w szczególno-ści przez przedstawiciela należy rozumieć pełnomocnika ustanowionego po myśli

art. 32 i 33 KPA, jak też art. 95 i dalszych Kodeksu cywilnego.

Treść pkt 5 § 1 art. 24 nakazuje wy-łączenie pracownika ze sprawy, w której brał udział w niższej instancji w wydawa-niu zaskarżonej decyzji.

Przez udział pracownika w niższej in-stancji w wydawaniu zaskarżonej decy-zji należy rozumieć zarówno sytuację, w której pracownik ten podpisał zaskar-żoną decyzję, jak i sytuację, gdy pracow-nik ten dokonywał czynności procesowych w postępowaniu przed organem niższej instancji. Ten przepis odnosi się też do sy-tuacji, gdy został złożony wniosek o po-nowne rozpatrzenie sprawy. Pracownik organu, który brał udział w wydaniu decy-zji w pierwszej instancji, podlega wyłącze-niu z postępowania wszczętego w wyniku złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Punkt 6 mówi o wyłączeniu pracowni-ka ze sprawy, „z powodu której wszczę-to przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne”.

Sam fakt wszczęcia postępowania wy-jaśniającego w sprawie dyscyplinarnej stanowi podstawę do wyłączenia pracow-nika obwinionego o delikt dyscyplinarny.

Natomiast treść pkt 7 odnosi się do wyłączenia pracownika ze (od) sprawy, w której jedną ze stron jest osoba pozo-stająca wobec niego w stosunku nadrzęd-ności służbowej.

Samo stwierdzenie istnienia jednej z okoliczności wskazanych w art. 24 § 1 KPA wywołuje skutek w postaci wyłącze-nia pracownika i jest już zbędne badanie,



czy pracownik taki istotnie zachowywałby się w danej sprawie w stronniczy sposób, czy też nie.

Fakultatywne wyłączenie pracownika

Jest jeszcze fakultatywne wyłączenie pracownika, o którym mowa w § 3 art. 24 KPA. Mówi się w tym przepisie, że bez-pośredni przełożony pracownika jest obo-wiązany na jego żądanie lub na żądanie strony albo z urzędu wyłączyć pracownika od udziału w postępowaniu w sprawie, je-żeli zostanie uprawdopodobnione istnie-nie okoliczności mogących wywołać wąt-pliwości co do bezstronności pracownika.

W przypadku wyłączenia pracownika na mocy postanowienia bezpośredniego jego przełożonego nie chodzi o stwierdze-nie stronniczości pracownika, ale o praw-dopodobieństwo istnienia okoliczności po-zwalających na wątpienie w bezstronność pracownika.

W kontekście tego przepisu można kwestionować bezstronność tylko konkret-nego pracownika, a więc znanego z imie-nia i nazwiska. Jedynie wtedy można to czynić, gdy zachodzą okoliczności praw-ne lub faktyczne, które mogą stanowić słuszny (zasadny) powód podania w wąt-pliwość bezstronności pracownika w toku rozpoznawania konkretnej sprawy. Ocena takiej sytuacji jest dowolna, ale ta dowol-ność jest ograniczona potrzebą wykaza-nia, że pracownik rzeczywiście jest stron-niczy w konkretnej sprawie. Okoliczności powodujące wątpliwości co do bezstron-ności pracownika mogą być (i w prakty-

ce bywają) różne – mogą dotyczyć życia prywatnego, pracy zawodowej, zajęcia ubocznego, działalności politycznej lub społecznej, wyrażanych lub demonstro-wanych publicznie poglądów i przekonań.

Wymagane w takiej sytuacji uprawdo-podobnienie braku bezstronności pracow-nika jest środkiem zastępczym dowodu w znaczeniu ścisłym, niedającym pewno-ści, lecz tylko wiarygodność (prawdopodo-bieństwo) twierdzenia o jakimś fakcie – tu o braku bezstronności pracownika.

Wyłączenie pracownika na podstawie art. 24 § 3 następuje w formie postano-wienia, także w tej formie następuje od-mowa wyłączenia pracownika na jego żą-danie lub na żądanie strony (zob. wyrok NSA OZ w Poznaniu z 29 maja 1990 r., SA/Po 1555/89 – „Orzecznictwo Naczelne-go Sądu Administracyjnego”, nr 2-3, poz. 44); na takie postanowienie nie służy za-żalenie.

Wyłączony pracownik powinien podej-mować tylko czynności niecierpiące zwło-ki ze względu na interes społeczny lub ważny interes stron. W przypadku wyłą-czenia pracownika jego bezpośredni prze-łożony wyznacza innego pracownika do prowadzenia sprawy.

Obligatoryjne wyłączenie organu

Nie tylko pracownik, ale także organ administracji publicznej może być wy-łączony od załatwiania sprawy, a mówi się o tym w art. 25 KPA. Wyłączenie or-ganu ma zawsze charakter obowiązkowy i organ ma obowiązek badania z urzędu


42 PRAWNIK Nr 1/38/2016

czy nie zachodzą przesłanki do wyłącze-nia; jest to związane z jego właściwością w sprawie.

Organ podlega wyłączeniu w przypad-ku, gdy sprawa dotyczy interesów ma-jątkowych jego kierownika, a więc oso-by będącej piastunem funkcji (władztwa) organu administracji publicznej lub gdy sprawa dotyczy interesów majątkowych osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stop-nia.

Chodzi nie tylko o same osoby pełniące funkcje organu, lecz też o wszystkie osoby (pracowników) upoważnione do wydawa-nia decyzji administracyjnych w imieniu organu administracji publicznej.

Artykuł 25 KPA traktujący o wyłącze-niu od załatwiania sprawy organu admi-nistracji publicznej ma zastosowanie tak do organu monokratycznego, jak i organu kolegialnego.

Jest różnica między wyłączeniem pra-cownika a wyłączeniem organu. Wyłącze-nie pracownika nie powoduje z zasady braku właściwości danego organu do zała-twienia sprawy, bowiem w sprawie mogą podejmować czynności i wydać decyzję pracownicy niewyłączeni. Skutkiem wyłą-czenia organu jest utrata przez niego wła-ściwości w danej sprawie. Konsekwencją wyłączenia organu od załatwienia spra-wy jest niedopuszczalność upoważnienia przez ten organ pracownika podległego mu urzędu do załatwienia sprawy.

Warto jeszcze wrócić do pojęcia „kie-rownika” występującego w art. 25 KPA. Osobą zajmującą stanowisko kierowni-

cze jest osoba pełniąca funkcję organu i jego zastępcy, a także osoba zatrudnio-na w urzędzie na stanowisku określonym w przepisach ustrojowo-organizacyjnych jako stanowisko kierownicze lub równo-rzędne.

W przypadku wystąpienia okoliczno-ści wskazanych w art. 25 dochodzi do wyłączenia organu administracji publicz-nej z mocy prawa. Oznacza to, że nie ma podstaw do wydawania postanowienia o wyłączeniu organu zarówno przez or-gan prowadzący postępowanie, jak i przez organ wyższego stopnia nad organem prowadzącym postępowanie w sprawie.

Wyłączenie organu jest także obliga-toryjne wówczas, gdy sprawa dotyczy in-teresów majątkowych osób pozostających z tymi „kierownikami” w stosunkach, o ja-kich mowa przy wyłączeniu pracownika na podstawie art. 24 § 1 pkt 2 i pkt 3 (bli-skość wobec stron). Pojęcie „sprawy doty-czącej interesów majątkowych” interpre-towane jest i rozumiane szeroko, sprawą taką będzie każda sprawa, której rozstrzy-gnięcie może prowadzić do ograniczenia czy przysporzenia stanu majątkowego lub przychodów strony.

W miejsce wyłączonego organu, sto-sownie do art. 26 KPA, sprawę załatwia organ wyższego stopnia nad organem, w którym pracuje osoba, z powodu któ-rej nastąpiło wyłączenie. Jednakże or-gan taki (wyższego stopnia) może wyzna-czyć do załatwienia sprawy inny podległy mu organ. Takie działanie jest szczegól-nie wskazane w sytuacjach, gdy wyłącze-nie organu mogłoby spowodować utratę



przez stronę instancji odwoławczej. I jesz-cze jedna uwaga – gdy wyłączenie organu ma związek z osobą pełniącą funkcję mi-nistra lub prezesa samorządowego kole-gium odwoławczego – organ właściwy do załatwienia sprawy jest wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów.

Członek kolegialnego organu admi-nistracji publicznej (np. zarządu powia-tu, zarządu województwa, kolegium RIO) również podlega wyłączeniu na takich zasadach, jak pracownik organu (art. 27 i art. 24).

O wyłączeniu członka organu kolegial-nego, gdy zachodzą okoliczności z art. 24 § 3 KPA (mogące wywołać wątpliwość co do bezstronności), przesądza w drodze postanowienia przewodniczący organu kolegialnego lub organu wyższego stopnia na wniosek strony, samego członka orga-

nu kolegialnego albo z urzędu. Natomiast wyłączenie członka organu kolegialnego z racji na jego bliskość wobec stron lub na jego bliskość wobec sprawy (art. 24 § 1) następuje z mocy prawa.

Jeżeli samorządowe kolegium odwo-ławcze na skutek wyłączenia jego człon-ków nie będzie mogło załatwić sprawy – to Minister Spraw Wewnętrznych i Admini-stracji wyznaczy do załatwienia sprawy inne samorządowe kolegium odwoławcze. Minister czyni to w formie postanowienia, na które nie ma zażalenia1.

eugeniusz stoBiecki

Radca prawny

1 Opracowanie uwzględnia tekst jednolity ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2016 r., poz. 23).

Pozycja i zakres odpowiedzialności komandytariusza w spółce

komandytowej – zarys problematyki

I. Wstęp

Spółka komandytowa ze względu na szereg czynników (których dokładne omó-wienie z uwagi na objętość artykułu nie byłoby możliwe), cieszy się wciąż rosnącą

popularnością i według danych GUS1 jest jedną z najczęściej wybieranych rodza-

1 Główny Urząd Statystyczny, Zmiany struktural-ne grup podmiotów gospodarki narodowej w re-jestrze REGON, 2014 r., tabela 1, s. 34.


44 PRAWNIK Nr 1/38/2016

jów spółek prawa handlowego w Polsce. Na dzień 31 grudnia 2014 r. było ich za-rejestrowanych 15 652, co stanowi trzeci wynik (po spółce jawnej i spółce z ogra-niczoną odpowiedzialnością)2. Historycz-nie spółka komandytowa wywodzi się od średniowiecznej umowy zwanej commen-da, która polegała na przekazaniu bardziej doświadczonym kupcom określonych to-warów lub też pieniędzy, którymi obracali, w zamian otrzymując część wypracowa-nego zysku. Osoby powierzające dobra stały się pierwowzorem dzisiejszych ko-mandytariuszy, natomiast obracającymi nimi kupcy – komplementariuszami. Ta specyfika pierwotnej commendy – a więc zróżnicowanie wspólników ze względu na ich wzajemny układ praw i obowiązków – stała się cechą charakterystyczną dzisiej-szej spółki komandytowej.

II. Definicja i modele spółki komandytowej

Zgodnie z art. 102 kodeksu spółek han-dlowych3, spółką komandytową jest spół-ka osobowa mająca na celu prowadze-nie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiąza-nia spółki co najmniej jeden wspólnik od-powiada bez ograniczenia (komplemen-tariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona. Ta lakoniczna definicja

2 Ibidem.3 Ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U.2013.0.1030 t.j.), zwa-na dalej ksh.

przedstawiona przez ustawodawcę nie ukazuje jednak pełni złożoności wzajem-nego układu praw i obowiązków wspólni-ków.

Według potocznego i poniekąd błęd-nego rozumienia, komandytariusz będzie zawsze osobą przyjmującą pozycję bierną, ale jednocześnie bezpieczniejszą – z ogra-niczoną do sumy komandytowej odpowie-dzialnością, natomiast komplementariusz – zawsze aktywną, dążącą do uzyskania większego wpływu na działalność spółki i jako reprezentującą ją na zewnątrz, ale jednocześnie ponoszącą nieograniczoną i wyłączną odpowiedzialność całym swo-im majątkiem za działania spółki.

W rzeczywistości, jak słusznie zauwa-żył prof. dr hab. Andrzej Kidyba, spółka komandytowa, ze względu na wzajemny układ praw i obowiązków oraz system od-powiedzialności wspólników, może przy-brać jeden z trzech modeli: klasyczny, po-średni i kapitałowy (dynamiczny)4.

W pierwszym z modeli, pozycja ko-mandytariusza jest najbardziej pasywna. Ogranicza się on tylko do gwarantowania osobistej odpowiedzialności z sumy ko-mandytowej, ewentualnie/oraz wnosi do spółki umówiony wkład. W zakresie dzia-łalności spółki jego aktywność sprowadza się wyłącznie do realizowania ograniczo-nego prawa kontroli5 oraz, ewentualnie, do wyrażania zgody na czynności przekra-czające zakres zwykłych czynności spółki6.

4 A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2012, s. 298.5 Art. 120 ksh.6 Art. 121 § 2 ksh.



Ten model jest najbliższy opisanemu po-wyżej potocznemu rozumieniu osoby ko-mandytariusza w spółce komandytowej.

Model pośredni z kolei charakteryzu-je się tym, że wspólnicy sami (poprzez zmianę umowy spółki) albo na skutek orzeczenia sądu zmieniają wybrane prze-pisy ius dispositivum dotyczące spółki komandytowej. W rezultacie, komandy-tariusz uzyskuje większy wpływ na spół-kę – na przykład poprzez dopuszczenie go do prowadzenia jej spraw, udzielenie mu prokury albo też rozszerzenie prawa indywidualnej kontroli7.

Ostatnim z modeli jest model kapi-tałowy, zwanym również dynamicznym, w którym komandytariusz jest najbardziej aktywny. Uzyskuje on wpływ na funkcjo-nowanie spółki wszędzie tam, gdzie prze-pisy dyspozytywne to dopuszczają. Z racji tego, że wnosi wkład wyższy lub rów-ny sumie komandytowej, jednocześnie ogranicza swoje ryzyko. Warto zauważyć iż pozycja komandytariusza w przypadku ostatniego z modeli przypomina pozycję wspólnika spółki z ograniczoną odpowie-dzialnością8.

III. Prowadzenie spraw spółki

Zgodnie z art. 121 § 1 ksh komandy-tariusz nie ma prawa ani obowiązku pro-wadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Przepis ten statu-uje więc zasadę, iż jedynym wspólnikiem

7 A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2012, s. 298.8 Ibidem.

prowadzącym sprawy spółki jest komple-mentariusz (o ile oczywiście umowa spół-ki nie stanowi inaczej). W sprawach prze-kraczających zakres zwykłych czynności spółki potrzebna jest zgoda komandyta-riusza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej9. Do spółki komandytowej w za-kresie prowadzenia jej spraw stosujemy10 odpowiednie przepisy dotyczące spółki jawnej11 z tym, że przy określaniu pozy-cji komandytariusza bierzemy pod uwa-gę wspomniany powyżej art. 121 ksh. Dyspozytywność przytoczonego przepisu oznacza, iż wspólnicy mogą w następu-jący sposób określić zasady prowadzenia spraw spółki12: po pierwsze, mogą powierzyć prowa-

dzenie spraw tylko komplementariu-szom z wyłączeniem komandytariuszy;

po drugie, mogą powierzyć prowa-dzenie spraw komplementariuszom i osobie trzeciej z wyłączeniem ko-mandytariuszy;

po trzecie, mogą powierzyć prowadze-nie spraw komplementariuszom i ko-mandytariuszom;

i wreszcie po czwarte, mogą powierzyć prowadzenie spraw komplementariu-szom, komandytariuszom i osobom trzecim.Wspólnicy mogą również nałożyć nie

tylko prawo, ale też i obowiązek prowa-dzenia spraw spółki komandytariuszom;

9 Art. 121§ 2 ksh.10 Art. 103 ksh.11 Chodzi o art. 39-47 ksh.12 A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2012, s. 315.


46 PRAWNIK Nr 1/38/2016

mogą również uzależnić dokonanie niektó-rych zwykłych czynności spółki od zgody komandytariuszy. Tacy „uprzywilejowani” komandytariusze w zakresie prowadzenia spraw spółki w zasadzie winni być trak-towani jak komplementariusze – a więc na przykład art. 41 § 1 ksh, stosowany do spółki komandytowej na mocy art. 103 ksh, będzie miał zastosowanie również do nich.

Na koniec warto podkreślić, iż w przy-padku nabycia praw i obowiązków koman-dytariusza, na nabywcę nie przechodzą prawa do prowadzenia spraw spółki13.

IV. Udział w zyskach i stratach

Udział w zyskach i stratach komandy-tariusza został określony w art. 123 ksh § 1, zgodnie z którym komandytariusz uczestniczy w zyskach spółki proporcjo-nalnie do jego wkładu rzeczywiście wnie-sionego do spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej, i w art. 123 § 3 wskazu-jącym, że w razie wątpliwości komandy-tariusz uczestniczy jedynie do wysokości umówionego wkładu.

Wkładem w rozumieniu kodeksu spół-ek handlowych jest pewna wartość ma-jątkowa wnoszona do spółki. Jak słusznie zauważa prof. dr hab. Andrzej Kidyba14, przedmiot wkładu w spółce komandyto-wej nie może być analogiczny dla kom-plementariuszy i komandytariuszy. W re-zultacie, do wkładów wnoszonych przez komplementariuszy stosować będziemy,

13 Art. 122 ksh.14 A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2012, s. 302.

na podstawie art. 103 ksh, art. 48 § 2 ksh, zgodnie z którym wkład może pole-gać na przeniesieniu lub obciążeniu wła-sności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki. Tymi innymi świadczeniami mogą być również świadczenia niepieniężne. W przypadku wkładów wnoszonych przez komandytariuszy sytuacja jest bardziej skomplikowana.

Prof. dr hab. Andrzej Kidyba wyróżnia trzy rodzaje wkładów wnoszonych przez ko-mandytariuszy do spółki komandytowej15.

Pierwszy z nich – wkład warunkowy – jest wkładem określonym w art. 107 § 2 ksh, a więc wkładem niepienięż-nym, w postaci zobowiązania do świad-czenia pracy, świadczenia usług na rzecz spółki, czy też wynagrodzenia za usługi świadczone przy powstaniu spółki. Co do zasady, wymienione powyżej świadcze-nia nie mogą być wkładem komandy-tariusza, chyba że wartość innych jego wkładów nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej16.

Drugi z wkładów – wkład niedopusz-czalny – występuje wtedy, gdy komple-mentariuszem spółki komandytowej jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna, a komandytariuszem jest wspólnik tej spółki17. W takiej sytuacji komandytariusz nie może wnieść do spół-ki wkładu w postaci udziałów w tej spółce z o.o. lub akcyjnej.

15 Ibidem, s. 303.16 Ibidem.17 A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2012, s. 303.



Trzecim wkładem, czyli wkładem w pełni dopuszczalnym, jest każdy wkład niebędący wkładem warunkowym i niedo-puszczalnym.

Przytoczony wyżej art. 123 ksh w swo-jej treści odwołuje się do pojęcia wkła-du rzeczywiście wniesionego do spółki18 i wkładu umówionego19.

Wkładem wniesionym do majątku spół-ki jest rzeczywiste przysporzenie mająt-kowe, którego wartość została określona, dokonane przez komandytariusza na rzecz spółki i które staje się elementem majątku spółki20. Taki wkład ma znaczenie nie tylko w stosunkach wewnętrznych (omawiane w niniejszej części artykułu uczestnicze-nie komandytariusza w zyskach i stratach na podstawie art. 123 ksh), ale także w ze-wnętrznych – determinuje odpowiedzial-ność osobistą komandytariusza wobec osób trzecich (szerzej w części VI)21.

Wkład umówiony z kolei to taki wkład, który został określony w umowie spółki, ale niekoniecznie wniesiony do majątku spółki22. Jak pokazuje praktyka, zdarza-ją się sytuacje, w których komandyta-riusz, mimo umownego zobowiązania do wniesienia wkładu nie wnosi go. Wspól-nicy spółki komandytowej mogą w treści umowy ustalić odroczenie terminu wnie-sienia wkładu, nie mogą natomiast w ogó-le zwolnić komandytariusza z obowiązku

18 Art. 123 § 1 ksh.19 Art. 123 § 3 ksh.20 A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2012, s. 303.21 Ibidem, s. 304.22 Ibidem.

wniesienia wkładu23. Takie postanowie-nie byłoby nieważne. Warto zauważyć, iż w przeciwieństwie do wkładu wniesio-nego do spółki, wkład umówiony wywołu-je jedynie skutek o charakterze wewnętrz-nym – ma wpływ wyłącznie na wysokość udziału w stratach komandytariusza24.

Jeżeli komandytariusz nie wniesie wkładu, ale będzie zgodnie z treścią umo-wy spółki zobowiązany do jego wniesie-nia, to w razie wątpliwości będzie uczest-niczył w stratach spółki do wysokości wkładu umówionego.

Artykuł 123 § 1 ksh jest przepisem dys-pozytywnym, w związku z czym przed-stawione w nim reguły mogą podlegać swobodnej zmianie. Wspólnicy spółki ko-mandytowej mogą np. ustalić wyższy po-ziom uczestnictwa w stratach i zyskach komandytariusza w zależności od wniesio-nego wkładu albo w ogóle ustalić udział, który nie będzie zależał od takiego wkładu. Warto jednak pamiętać, iż w razie wątpli-wości komandytariusz uczestniczy jedynie do wysokości umówionego wkładu25.

V. Reprezentacja spółki

Zasady reprezentacji spółki komandy-towej zostały określone w art. 117 i 118 ksh oraz, w stosowanych na podstawie art. 103 § 1 ksh, przepisach dotyczących reprezentacji w spółce jawnej26. Zasadą charakterystyczną dla spółki komandy-

23 Art. 108 § 2 ksh.24 Art. 123 § 3 ksh.25 Art. 123 § 3 ksh.26 Art. 29-30 ksh.


48 PRAWNIK Nr 1/38/2016

towej (a już na pewno w jej klasycznym modelu) jest reprezentacja dokonywana przez komplementariuszy, na co zresz-tą wskazuje bezpośrednio art. 117 ksh: „Spółkę komandytową reprezentują kom-plementariusze, których z mocy umo-wy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezen-towania spółki”. Komplementariusz jest więc umocowany do reprezentacji spół-ki komandytowej z mocy prawa; jest jej przedstawicielem ustawowym.

Oprócz komplementariuszy spółkę ko-mandytową mogą reprezentować pełno-mocnicy i prokurenci. Komandytariusz nie ma takiego prawa. Może on zgodnie z tre-ścią art. 118 ksh reprezentować spółkę je-dynie na zasadzie pełnomocnictwa. Wydaje się jednak, iż może on być również proku-rentem. Komandytariusz, działając w imie-niu spółki, ma obowiązek ujawnić swoje pełnomocnictwo lub prokurę. Jeżeli tego nie zrobi, odpowiada wobec osób trzecich bez ograniczeń za wszelkie zobowiązania wynikające z dokonywanej czynności. Po-dobny skutek wywoła działanie bez umoco-wania lub z przekroczeniem jego zakresu27. Warto podkreślić, że nawet w przypadku umocowania komandytariusza, zakres jego uprawnień w obrębie reprezentacji spółki jest węższy od komplementariusza.

Do dokonywania każdej czynności prawnej, do której dokonania wymaga-na jest szczególna forma, pełnomocnic-two powinno być udzielone w tej samej formie. Komandytariusz, będący jedno-

27 Art. 118 § 2 ksh.

cześnie prokurentem, nie ma m.in. prawa do zbycia przedsiębiorstwa, obciążenia go i ustanowienia na nim prawa użytkowa-nia; nie może też zbywać nieruchomości, obciążać ich28, a także ustanawiać, udzie-lać i odwoływać prokury29.

VI. Odpowiedzialność za zobowiązania

Odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki komandytowej za-leży od wielu różnych czynników. Nale-żą do nich: wnoszenie wkładów do spółki, wartość tych wkładów, wartość wkładów wycofywanych, wypłaty na rzecz koman-dytariusza, wysokość sumy komandytowej, a także jej podwyższenie i obniżenie30.

W doktrynie wyróżnia się dwie regu-ły odpowiedzialności komandytariusza – ogólną i szczególną31.

Odpowiedzialność ogólna jest odpo-wiedzialnością bezpośrednią, solidarną oraz subsydiarną. Bezpośredniość odpo-wiedzialności oznacza, że pokrycie długów następuje przez bezpośrednie skierowanie się do określonego składnika majątkowe-go wspólnika. Solidarność z kolei stwarza wierzycielowi spółki możliwość dochodze-nia roszczeń przeciwko wybranemu przez siebie wspólnikowi, jak i przeciwko kilku lub wszystkim wspólnikom, a subsydiar-ność – możliwość prowadzenia egzekucji

28 Art. 109 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U.2014.0.121 t.j.) zwany dalej kc, w związku z art. 2 ksh.29 Art. 1096 kc w związku z art. 2 ksh.30 A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2012, s. 307.31 Ibidem.



z majątku wspólnika dopiero w sytuacji, kiedy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Odpowiedzialność ogólna może mieć charakter odpowiedzialności ograniczonej lub mieszanej (szczególnej)32.

Odpowiedzialność ograniczona koman-dytariusza występuje tylko wtedy, gdy do spółki nie jest wniesiony kapitał. Oznacza ona w praktyce, że komandytariusz ponosi odpowiedzialność osobistą za zobowiązania spółki, ale tylko do wysokości sumy koman-dytowej, a więc cyfrowo określonej kwoty pieniężnej wyrażonej w pieniądzu, stano-wiącej górną granicę odpowiedzialności ko-mandytariusza za takie zobowiązania.

Warto zauważyć, że nie jest to jakaś konkretna wartość wnoszona do spółki, a w zasadzie swoista gwarancja wypłacal-ności spółki33.

Odpowiedzialność mieszana z kolei występuje wtedy, gdy komandytariusz wniósł jakiś wkład, ale w wysokości niż-szej od sumy komandytowej. Wtedy pono-si osobistą i bezpośrednią odpowiedzial-ność tylko w granicach różnicy pomiędzy sumą komandytową i wartością wkładu34; w pozostałym zakresie odpowiedzialność osobista ustaje, ale jednocześnie koman-dytariusz ponosi w tym samym zakresie ryzyko majątkowe zaspokojenia wierzy-cieli z wniesionego wkładu – a więc po-nosi odpowiedzialność pośrednią35. Jeżeli

32 Ibidem.33 A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2012, s. 305.34 Art. 112 § 1 ksh.35 A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2012, s. 309.

komandytariusz wniesie albo uzupełni wkład do wysokości sumy komandytowej, jego odpowiedzialność osobista ustanie, ale jednocześnie wzrośnie odpowiedzial-ność pośrednia, czyli wspomniane ryzyko majątkowe. Odwrotnie w przypadku zwró-cenia części lub całości wkładu, a także wypłaty dokonanej zgodnie z dyspozycją art. 112 § 3 ksh, odpowiedzialność osobi-sta komandytariusza ulega proporcjonal-nemu przywróceniu.

Drugą regułą odpowiedzialności ko-mandytariusza w spółce komandytowej jest odpowiedzialność szczególna, która wystąpi w następujących okolicznościach36:1. przeniesienie praw i obowiązków

wspólnika na inną osobę zgodnie z tre-ścią art. 10 § 3 ksh;

2. umieszczenie nazwiska komandytariu-sza w firmie spółki zgodnie z treścią art. 104 § 4 ksh;

3. zaciągnięcie zobowiązań przed zare-jestrowaniem spółki komandytowej zgodnie z treścią art. 109 § 2 ksh;

4. przystąpienie do istniejącej spółki w charakterze komandytariusza zgod-nie z treścią art. 114 ksh;

5. uzyskanie statusu komplementariusza przez dotychczasowego komandytariu-sza zgodnie z treścią art. 115 ksh;

6. zawarcie umowy spółki komandytowej z przedsiębiorcą prowadzącym przedsię-biorstwo zgodnie z treścią art. 116 ksh;

7. reprezentacja spółki bez powołania się na pełnomocnictwo, z przekroczeniem

36 Ibidem.


50 PRAWNIK Nr 1/38/2016

umocowania lub też z całkowitym jego brakiem zgodnie z treścią art. 118 ksh;

8. śmierć wspólnika jawnego z jedno-czesnym uzależnieniem pozostania w spółce spadkobierców od przekształ-cenia spółki w spółkę komandytową zgodnie z treścią art. 583 ksh;

9. przekształcenie spółki osobowej w spółkę komandytową zgodnie z tre-ścią art. 584 ksh37.W pierwszym przypadku za zobowiąza-

nia wspólnika, który występuje ze spółki, związane z jego uczestnictwem w tej spół-ce, jak i za zobowiązania samej spółki, odpo-wiada solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik nowo przystępujący do spółki.

W drugim przypadku taki komandy-tariusz będzie ponosił odpowiedzialność wobec osób trzecich, tak jak komplemen-tariusz. Będzie to więc odpowiedzialność osobista, nieograniczona, solidarna oraz subsydiarna.

W wypadku zaciągnięcia zobowiązań przed zarejestrowaniem spółki koman-dytowej, osoby, które działają w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed zareje-strowaniem, odpowiadają solidarnie.

W czwartym przypadku nowo przystę-pujący komandytariusz będzie ponosił od-powiedzialność nie tylko za zobowiązania spółki powstałe już po zarejestrowaniu tego przystąpienia, ale także za te, które istniały już w momencie wpisania go do rejestru.

Dotychczasowy komandytariusz, który uzyskał status komplementariusza, ponosi

37 A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2012, s. 309-310.

odpowiedzialność jak komplementariusz; z kolei komandytariusz, który zawiera umowę spółki komandytowej z przedsię-biorcą prowadzącym przedsiębiorstwo, odpowiada za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa, a ist-niejące w chwili wpisu spółki do rejestru.

Kolejny przypadek został określo-ny w art. 118 § 2 ksh. Zgodnie z treścią tego przepisu, komandytariusz upoważ-niony do reprezentowania spółki na mocy pełnomocnictwa lub prokury odpowiada za zobowiązania spółki wynikające z do-konywanej w imieniu spółki czynności bez ograniczenia, jeżeli nie ujawnił kontrahen-towi wyraźnie lub w sposób dorozumiany owego pełnomocnictwa lub prokury.

Taką samą odpowiedzialność ponosi, gdy przekroczy granice umocowania, albo działa w ogóle bez umocowania. Jest to od-powiedzialność nieograniczona, całym ma-jątkiem osobistym, ale tylko za zobowiąza-nia wynikające z dokonywanej czynności.

W przypadku śmierci wspólnika jawne-go jego spadkobierca może uzyskać status komandytariusza, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o otwarciu spadku, złoży oświadczenie woli o zamiarze pozostania w spółce i uzyska-nia statutu komandytariusza, a pozostali wspólnicy wyrażą zgodę na przekształce-nie. W takiej sytuacji komandytariusz od-powiada za zobowiązania spółki powstałe przed uzyskaniem przez niego statusu ko-mandytariusza do czasu przyjęcia spadku tylko ze spadku, natomiast od momentu przyjęcia spadku – z całego swojego ma-jątku. Od chwili uzyskania statusu koman-



dytariusza będzie odpowiadał do wysoko-ści sumy komandytowej.

W sytuacji przekształcenia spółki oso-bowej, w której odpowiedzialność była szersza od odpowiedzialności komandyta-riusza, wspólnicy takiej spółki odpowiada-ją za zobowiązania spółki powstałe przed dniem przekształcenia na dotychczaso-wych zasadach przez okres trzech lat, li-cząc od dnia przekształcenia38.

VII. Podsumowanie

Podsumowując, pozycja komandyta-riusza, a także zakres jego odpowiedzial-

38 Art. 584 ksh.

ności w spółce komandytowej jest tema-tem złożonym i wymagającym szerszego omówienia. Intencją autora nie było kom-pleksowe przedstawienie problemu, lecz zebranie i zasygnalizowanie pewnych naj-ważniejszych informacji pozwalających na zrozumienie podstaw funkcjonowania ko-mandytariusza w spółce komandytowej. Jednocześnie zainteresowanych zachę-cam do dalszego zgłębiania tematu.

kaMil Prusak

Aplikant radcowski I rok

Wyroki Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie konstytucyjności prawa

Trybunał Konstytucyjny jest organem państwa zaliczanym do kategorii wła-

dzy sądowniczej, a jego podstawowym zadaniem jest kontrola hierarchicznej zgodności norm prawnych, tj. rozstrzy-ganie czy normy prawne niższego rzędu są zgodne z normami prawnymi wyższe-go rzędu (a zwłaszcza z Konstytucją RP1)2.

1 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwiet-nia 1997 r., Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. (dalej: konstytucja).2 L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2014, s. 341.

Kontrola konstytucyjności prawa sprawo-wana przez Trybunał Konstytucyjny (da-lej również jako: TK lub Trybunał) wynika z konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawnego, którą formułuje art. 2 konstytucji. Zasada ta, wymaga stanowie-nia norm nienagannych z punktu widze-nia techniki legislacyjnej i zakłada, że cały system prawa, zbudowany hierarchicznie, będzie zgodny z ustawą zasadniczą3.

3 M. Grzybowski, Podstawowe zasady ustrojo-we, [w:] Prawo konstytucyjne, pod red. M. Grzy-bowskiego, Białystok 2009, s. 74; Zgromadzenie


52 PRAWNIK Nr 1/38/2016

Konstytucja nie typizuje orzeczeń wy-dawanych przez Trybunał Konstytucyjny. W art. 190 ust. 4 stanowi jedynie o orze-czeniu stwierdzającym niezgodność (nie-konstytucyjność) w kontekście wznowie-nia postępowania. Zagadnienie to nie jest również szczegółowo uregulowane w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym4, która w art. 94 ogranicza się do wprowa-dzenia zasady, iż TK wydaje orzeczenia w dwóch formach: wyroku lub postano-wienia5. Niniejszy artykuł poświęcam wy-rokom w przedmiocie konstytucyjności prawa, pozostawiając poza jego zakresem postanowienia TK.

W początkowym okresie funkcjonowa-nia Trybunału Konstytucyjnego w nauce prawa wykształcił się prosty podział jego wyroków na te, które stwierdzają zgod-ność badanego przepisu z konstytucją lub innym hierarchicznie wyższym niż kontro-lowany aktem normatywnym (tzw. wyro-ki afirmatywne, inaczej pozytywne)6 oraz

Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego, 29 marca 2004 roku. O tak zwanych wyrokach interpretacyjnych Trybunału Konstytucyjnego. Proces prawotwórczy w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Studia i Materiały Trybunału Konstytucyjnego 2004, t. 20, s. 261; M. Tulej, Orzecznictwo interpretacyjne Trybu-nału Konstytucyjnego a reguły wykładni prawa, Warszawa 2012, s. 32.4 Ustawa z 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Kon-stytucyjnym, Dz. U. z 2015 r., poz. 1064 ze zm. (dalej: ustawa o TK). Artykuł uwzględnia stan prawny na dzień 15 lutego 2016 r.5 Z. Czeszejko-Sochacki, Sądownictwo konstytu-cyjne w Polsce na tle porównawczym, Warszawa 2003, s. 337-339.6 Np. wyrok TK z 6 marca 2012 r., sygn. K 15/08, OTK 2012, nr 3/A, poz. 24; wyrok TK z 16 paź-dziernika 2014 r., sygn. SK 20/12.

na te, które stwierdzają jego niekonstytu-cyjność (tzw. wyroki negatoryjne, inaczej negatywne)7. Są to wyroki o tzw. prostych skutkach prawnych, bowiem stwierdza-ją całkowitą i jednoznaczną zgodność lub niezgodność przepisu z konstytucją („przepis (…) jest zgodny/niezgodny”)8.

Obok wyroków „afirmatywnych” i „ne-gatoryjnych” w praktyce orzeczniczej TK pojawiły się tzw. wyroki „o braku niezgod-ności”, w sentencjach których stwierdza się, że przepis „nie jest niezgodny” z okre-śloną konstytucyjną regulacją9. Należy podkreślić, iż uznanie braku niezgodności przepisu z konstytucją, nie jest tożsame z rozstrzygnięciem o jego konstytucyjno-ści. W tym przypadku mamy do czynie-nia z dobraniem nieprawidłowego wzorca kontroli, co powoduje niemożność meryto-rycznego rozstrzygnięcia w zakresie kon-stytucyjności badanego przepisu. Wyro-ki tego typu nie rodzą żadnych skutków prawnych10. W doktrynie są zaliczane do wyroków o tzw. prostych skutkach praw-nych z tego względu, że mogą być one czę-ścią składową tych wyroków, które w części mówią „jest zgodny”11 lub „niezgodny”12.

7 Np. wyrok TK z 28 lutego 2012 r., sygn. K 5/11; wyrok TK z 28 lipca 2014 r., sygn. K 16/12.8 D. Nowicki, Miejsce orzeczeń interpretacyjnych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Państwo i Prawo 2012, nr 10, s. 48; M. Florczak--Wątor, Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Poznań 2006, s. 89-90.9 Wyrok TK z 4 kwietnia 2006 r., sygn. K 11/04.10 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 90-92.11 Np. wyrok TK z 12 marca 2014 r., P 27/13.12 M. Tulej, Orzecznictwo interpretacyjne Trybu-nału Konstytucyjnego a reguły wykładni prawa, Warszawa 2012, s. 87.



W działalności judykacyjnej Trybuna-łu Konstytucyjnego prosty, dychotomicz-ny podział jego wyroków okazał się jednak niewystarczający i dawno on odszedł od prostego orzekania, że przepis jest zgod-ny lub niezgodny z konstytucją13. Zdaniem TK „uproszczeniem byłoby ujmowanie re-lacji między kwestionowanymi przepisami ustawowymi i mającymi stanowić podsta-wę ich oceny przepisami konstytucji tylko i wyłącznie w kategoriach całkowitej i jed-noznacznej zgodności lub braku zgodno-ści. Norma ustawowa może być bowiem tylko częściowo sprzeczna z konstytucją, zaś w części (w określonym zakresie) z nią zgodna. Może też zachodzić szczegól-na sytuacja, gdy niektóre tylko interpre-tacje przepisu prawnego uznane zostają za sprzeczne z konstytucją”14. Dlatego też, oprócz wyroków o tzw. prostych skutkach prawnych, należy wyróżniać wykształcone w orzecznictwie TK wyroki: prewencyjne, interpretacyjne, aplikacyjne, zakresowe i z klauzulą odraczającą15.

Wyroki prewencyjne to orzeczenia wydawane przez Trybunał Konstytucyj-ny w postępowaniu zainicjowanym przez wniosek Prezydenta o zbadanie zgodności z konstytucją ustawy oczekującej na jego podpis (art. 122 ust. 3-4 konstytucji)16

13 J. Dominowska, Klasyfikacja orzeczeń Trybu-nału Konstytucyjnego, Przegląd Sądowy 2008, nr 5, s. 47.14 Wyrok TK z 31 stycznia 2001 r., sygn. P 4/99.15 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 89-129.16 Np. wyrok TK z 24 lipca 2013 r., sygn. Kp 1/13, OTK-A 2013, nr 6, poz. 83; wyrok TK z 14 paź-dziernika 2015 r., sygn. Kp 1/15, M.P. z 2015 r., poz. 1045.

lub umowy międzynarodowej w stadium przed ratyfikacją (art. 133 ust. 2 konsty-tucji)17. Wyroki te występują w polskim prawie ustrojowym od 1989 r.18. Konsty-tucja z 1997 r. recypowała wcześniejsze rozwiązania w tym zakresie z niewielkimi zmianami. W szczególności rozszerzono zakres kontroli prewencyjnej na umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz dopuszczono możliwość częściowego stwierdzenia niekonstytucyjności ustaw19.

W przypadku prewencyjnej kon-troli konstytucyjności ustaw wyro-ki TK mają charakter wiążący. Oznacza to, że Prezydent musi podpisać ustawę uznaną za zgodną z konstytucją i odmó-wić podpisania ustawy uznanej w całości za niezgodną z konstytucją. Jednocześnie, jeżeli Trybunał Konstytucyjny nie orzek-nie, że niekonstytucyjne przepisy są nie-rozerwalnie związane z całą ustawą, Pre-zydent ma do wyboru – podpisać ustawę z wyłączeniem niekonstytucyjnych prze-pisów lub zwrócić całą ustawę Sejmowi w celu usunięcia niezgodności. Jednocze-śnie warto zwrócić uwagę, że konstytucja nie precyzuje skutków prawnych wyroków prewencyjnych dotyczących umów mię-dzynarodowych przedstawionych Prezy-dentowi do ratyfikacji. W doktrynie przyj-

17 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 125-126.18 Instytucja ta została wprowadzona do Konsty-tucji PRL z 22 lipca 1952 r. (Dz.U. Nr 33, poz. 232 ze zm.) mocą ustawy z 7 kwietnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. Nr 19, poz. 101).19 M. Dąbrowski, Funkcje Trybunału Konstytucyj-nego związane z hierarchiczną kontrolą konsty-tucyjności prawa, Olsztyn 2015, s. 125.


54 PRAWNIK Nr 1/38/2016

muje się, że jeżeli TK orzeknie, że umowa jest niezgodna z konstytucją, to obowiąz-kiem Prezydenta będzie odmowa dokona-nia ratyfikacji20.

Poprzez orzecznictwo prewencyjne ustrojodawca stworzył możliwość kontroli uprzedniej (a priori). Choć tego rodzaju kontrola występuje w większości państw europejskich, to jest przedmiotem pew-nych dyskusji i sporów doktrynalnych. Jej przeciwnicy podnoszą, że przełamuje ona zasadę podziału władz, w szczególności zasadę rozdziału władzy sądowniczej od władzy ustawodawczej i w konsekwencji osłabia pozycję parlamentu. Wskazuje się również, że kontroli prewencyjnej podda-wany jest sam tekst aktu prawnego, gdy tymczasem z reguły dopiero w procesie stosowania prawa można ocenić rzeczywi-ste znaczenie konkretnych przepisów oraz ich konsekwencje prawne21. Z kolei zwo-lennicy kontroli prewencyjnej podkreślają, że dzięki niej utrudnione jest wprowadze-nie do obrotu prawnego wadliwych kon-stytucyjnie regulacji prawnych, szczegól-nie o zasięgu międzynarodowym. Kontrola prewencyjna pozwala uniknąć kontroli na-stępczej, która jest szczególnie złożona, jeżeli powstały już jakieś skutki prawne w zakresie spraw indywidualnych. Orzecz-nictwo prewencyjne wymaga od sędziów

20 L. Garlicki, Polskie prawo…, op. cit., s. 345; S. Bożyk, Parlament Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Prawo konstytucyjne, pod red. M. Grzybow-skiego, Białystok 2009, s. 231-232.21 M. Florczak-Wątor, Prewencyjna kontrola kon-stytucyjności ustaw, [w:] Konstytucja i sądowe gwarancje jej ochrony. Księga jubileuszowa Pro-fesora Pawła Sarneckiego, red. K. Świerk-Bożek, Zakamycze 2004, s. 66.

Trybunału Konstytucyjnego abstrakcyjne-go spojrzenia i racjonalnej oceny ewentu-alnych niekonstytucyjnych sytuacji, jakie mogą się pojawić w razie wejścia w życie danego aktu22. Wyroki prewencyjne umac-niają, wynikającą z art. 2 konstytucji, zasa-dę pewności prawa, a także zasadę zaufa-nia obywateli do państwa i stanowionego przezeń prawa. W aspekcie podmiotowym funkcji ochronnej wyroki te nie dopuszcza-ją do wejścia w życie norm naruszających prawa jednostki23.

Jednocześnie warto podkreślić, że Try-bunał Konstytucyjny od lat stoi konse-kwentnie na stanowisku, że potwierdzenie konstytucyjności przepisu ustawowego w ramach kontroli prewencyjnej nie wy-klucza możliwości ponownego badania tego samego przepisu w ramach kontroli następczej. Pełna ocena zgodności prze-pisu z konstytucją może bowiem nastąpić dopiero w toku ewentualnej kontroli na-stępczej, kiedy to możliwe jest zbadanie momentu i sposobu wejścia w życie prze-pisu ustawy oraz ustalenie następstw jej stosowania wobec obywateli24.

Analiza orzecznictwa Trybunału Kon-stytucyjnego wskazuje, że wyroki pre-wencyjne są rzadko w praktyce wykorzy-stywanym narzędziem. Do końca 2015 r. zostało wydanych zaledwie 28 takich orze-czeń25. Najczęściej tego typu wyroki Try-

22 M. Tulej, op. cit., s. 91.23 M. Dąbrowski, op. cit., s. 131.24 Wyrok TK z 12 stycznia 1995 r., sygn. K 12/94, OTK 1995, nr 1, poz. 2; M. Florczak-Wątor, Pre-wencyjna kontrola…, op. cit., s. 80-81.25 Orzeczenia TK kończące postępowanie na eta-pie rozpoznania merytorycznego w latach 1986-



bunału Konstytucyjnego zapadają w spra-wach szeroko dyskutowanych publicznie, w kwestiach politycznie i społecznie istot-nych np. w sprawie lustracji, abolicji po-datkowej czy ocen z religii na świadectwie szkolnym. Taki wybór ustaw poddawa-nych kontroli prewencyjnej wynika często z faktu, że głowa państwa niejednokrot-nie stara się wykorzystać kontrolę uprzed-nią do kształtowania swojego wizerun-ku w oczach opinii publicznej, zwłaszcza w sytuacjach, gdy kontrolowane przepisy są niepopularne społecznie26.

Wyroki interpretacyjne są orzeczenia-mi, w sentencji których Trybunał Konsty-tucyjny stwierdza zgodność lub niezgod-ność z konstytucją przepisu prawnego w określonym jego rozumieniu („prze-pis (…) rozumiany jako (…) jest zgodny/niezgodny)27. W tym wypadku mamy do czynienia z przypisaniem atrybutu kon-stytucyjności lub niekonstytucyjności do normatywnej treści zakodowanej w prze-pisie prawnym, a ustalonej w wyniku uprzedniej jego wykładni28. Zadaniem wy-roku interpretacyjnego nie jest usuwa-nie niejednolitości i rozbieżności wykładni przepisów prawa, ale eliminacja tego spo-śród możliwych wariantów interpretacyj-nych kontrolowanego przepisu, który jest niezgodny z konstytucją. Uzasadnieniem

2015, www.trybunal.gov.pl/sprawy-w-trybunale/ statystyka. Dostęp: 15 luty 2016 r.26 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 128-129.27 Np. wyrok TK z 27 września 2012 r., SK 4/11, OTK-A 2012, nr 8, poz. 97; wyrok TK z 18 wrze-śnia 2014 r., K 44/12, OTK-A 2014, nr 8, poz. 92.28 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 89, 93; M. Tulej, op. cit., s. 103.

dla wydania tego typu wyroku jest założe-nie, iż skoro poddany kontroli Trybunału Konstytucyjnego przepis może być inter-pretowany w sposób zgodny z konstytu-cją, to nie ma powodu do wydawania wy-roku pozbawiającego ten przepis mocy obowiązującej. Wyrok taki na równi z in-nymi orzeczeniami TK jest wyposażony w moc powszechnie obowiązującą i jest ostateczny (art. 190 ust. 1 konstytucji)29.

Trybunał Konstytucyjny wydając wy-rok interpretacyjny, kieruje się postula-tem powściągliwości sędziowskiej i do- mniemaniem zgodności ustawy z kon-stytucją, które może być obalone jedynie w razie wykazania, że w żadnym z możli-wych sposobów rozumienia przepisu nie jest on zgodny z konstytucją. Wyroki in-terpretacyjne bazują na metodzie wykład-ni w zgodzie z konstytucją, która polega na nadaniu kontrolowanemu przepisowi takiego rozumienia, przy którym jest on zgodny z normami i wartościami konsty-tucyjnymi. W literaturze zwraca się uwa-gę, że wykładnia ta nie może jednak pro-wadzić do podważenia jednoznacznego rezultatu wykładni językowej30.

Problematyka orzecznictwa interpreta-cyjnego Trybunału Konstytucyjnego była przedmiotem licznych dyskusji i kontro-wersji w doktrynie i orzecznictwie. Prze-

29 Wyrok TK z 11 grudnia 2011 r., sygn. SK 16/00, OTK 2001, nr 8, poz. 257.30 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 94-95; J. Trzciński, Orzeczenia inter-pretacyjne Trybunału Konstytucyjnego, Państwo i Prawo 2002, nr 1, s. 10; M. Granat, Prawo kon-stytucyjne w pytaniach i odpowiedziach, Warsza-wa 2014, s. 338.


56 PRAWNIK Nr 1/38/2016

ciwnicy wyroków interpretacyjnych wska-zywali m.in. na brak podstawy prawnej ich wydawania oraz zwracali uwagę, że TK nie może w sposób wiążący ustalać w sentencjach swoich orzeczeń zgodnego z konstytucją rozumienia badanych prze-pisów prawa, bowiem w świetle konsty-tucji z 1997 r. utracił on kompetencję do ustalania powszechnie obowiązującej wy-kładni ustaw. W orzecznictwie sądowym wskazywano, że wydawanie przez TK wyroków interpretacyjnych ze skutkiem powszechnie obowiązującym nie har-monizuje z uprawnieniem sądów do sa-modzielnego dokonywania wykładni pra-wa w toku jego stosowania w konkretnych sprawach i jest niewątpliwym ogranicze-niem niezawisłości sędziowskiej31.

Zdecydowana większość przedsta-wicieli doktryny opowiada się jednak za orzecznictwem interpretacyjnym. Na-leży podzielić pogląd, iż wszelkie próby

31 A. Józefowicz, Orzeczenia interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego, Państwo i Prawo 1999, nr 11, s. 30-32; M. Haczkowska, Glosa do wyroku TK z 4 XII 2001 r., SK 18/00, Pań-stwo i Prawo 2002, nr 8, s. 101; M. Jaśkowska, Skutki orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dla procesu stosowania prawa wobec zasady bezpo-średniego stosowania konstytucji, [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga Jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filip-ka, Kraków 2001, s. 281-282; K. Pietrzykowski, O tak zwanych „interpretacyjnych” wyrokach Trybunału Konstytucyjnego, Przegląd Sądowy 2004, nr 3, s. 26-29; J. Mikołajewicz, Orzecze-nia zakresowe i interpretacyjne Trybunału Kon-stytucyjnego jako przejaw kryzysu legitymiza-cji legalnej, [w:] Normalność i kryzys. Jedność czy różnorodność. Refleksje filozoficzno-prawne i ekonomiczno-społeczne w ujęciu aksjologicz-nym, pod red. J. Oniszczuka, Warszawa 2010, s. 233-238.

odmówienia TK prawa wydawania wyro-ków interpretacyjnych są wyrazem nie-zrozumienia jego konstytucyjnej pozy-cji jako organu kontroli zgodności prawa z konstytucją. Uprawnienie TK do wyda-wania wyroków interpretacyjnych znaj-duje swoje źródło, tak jak w przypadku pozostałych rodzajów orzeczeń, w art. 2 konstytucji i w zasadzie demokratyczne-go państwa prawnego. Podstawa prawna tego orzecznictwa mieści się w art. 188 w związku z art. 190 konstytucji32. Inter-pretacja przepisów prawnych jest nieod-łącznym elementem kontroli konstytucyj-ności prawa. TK orzeka bowiem nie tyle o konstytucyjności przepisów, ile o konsty-tucyjności norm prawnych, które w kon-kretnych przepisach są zawarte. Jeżeli TK ustali dwa rozumienia przepisu, zgodne jak i niezgodne z konstytucją, to powin-no to znaleźć wyraz w sentencji orzecze-nia. Brak sprecyzowania bowiem, w jakim rozumieniu przepis jest zgodny z konsty-tucją, stwarzałby fałszywe przekonanie, że w każdym rozumieniu przepis spełnia wymagania wzorca konstytucyjnego33. Nie można również zgodzić się ze stanowi-skiem, że wyroki interpretacyjne ograni-czają niezawisłość sędziowską. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 maja 2000 r. słusznie zauważył, iż trudno wskazać ra-cje, dla których wiążące dla sądu byłoby rozstrzygniecie TK najdalej idące, czy-

32 M. Tulej, op. cit., s. 136, 141; J. Trzciński, op. cit., s. 10-11, 14; D. Czoik, Kompetencje Trybu-nału Konstytucyjnego do wydawania orzeczeń interpretacyjnych, Jurysta 2003, nr 12, s. 27-28.33 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 102.



li uznające określony przepis prawny za niezgodny z konstytucją, a tym samym uniemożliwiające sądowi stosowanie tego przepisu, a nie byłoby wiążące rozstrzy-gnięcie mniej radykalne – afirmujące moc obowiązującą przepisu przy zastrzeżeniu określonego jego rozumienia34.

Wyroki aplikacyjne występują w orzecz-nictwie Trybunału Konstytucyjnego do-piero od kilkunastu lat35. W literaturze pod pojęciem „wyroku aplikacyjnego” ro-zumie się orzeczenie, które w senten-cji stwierdza niekonstytucyjność przepi-su prawnego i jednocześnie rozstrzyga o skutkach prawnych tego wyroku wzglę-dem stanów faktycznych zaistniałych przed dniem jego ogłoszenia. Zamiesz-czenie takiego rozstrzygnięcia w senten-cji wyroku aplikacyjnego sprawia, że ma ono moc powszechnie obowiązującą i tym samym jest wiążące dla organów stosują-cych prawo (art. 190 ust. 1 konstytucji). Wyroki aplikacyjne zawierają rozstrzy-gnięcie polegające bądź na wyłączeniu pewnych skutków prawnych, które są na-stępstwem orzeczenia o niekonstytucyj-ności (np. wyłączeniu możliwości uzy-skania zwrotu świadczenia, podatku lub opłaty uiszczonej na podstawie niekon-stytucyjnego przepisu36), bądź na ograni-czeniu takich skutków (np. ograniczenie

34 Wyrok TK z 8 maja 2000 r., sygn. SK 22/99, OTK 2000, nr 4, poz. 107.35 Po raz pierwszy pojęciem „wyrok aplikacyjny” posłużył się K. Jaśkowski w 2004 r., [w:] Kompe-tencji nie można domniemywać, Rzeczpospolita z dnia 2 października 2004 r.36 Np. wyrok TK z 9 września 2004 r., sygn. K 2/03, OTK-A 2004, nr 8, poz. 83.

odszkodowania tylko do pewnych szkód powstałych po wejściu w życie konstytucji z 1997 r.37), bądź w końcu na rozszerzeniu pewnych skutków (np. umożliwienie skar-żącemu wzruszenia orzeczenia w okresie odroczenia38)39.

Dopuszczalność wydawania przez Trybunał Konstytucyjny wyroków apli-kacyjnych budzi niekiedy w doktry-nie wątpliwości. Podnoszone są zarzu-ty, że rozstrzygnięcia te nie posiadają swojej podstawy prawnej i pod adresem prawodawcy zgłaszane są postulaty de lege ferenda przyznania TK wyraź-nej kompetencji w tym zakresie40. Pomi-mo tych zastrzeżeń należy jednak uznać, że kompetencje do wydawania wyro-ków aplikacyjnych można odnaleźć w już obowiązujących przepisach tj. w art. 107 ustawy o TK41 a przede wszystkim w art. 190 ust. 3 konstytucji, który mówi o in-nym terminie utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Z przepisu tego wy-prowadza się wniosek, że skoro Trybu-nał Konstytucyjny może ustalić inny ter-min, wybiegający do przodu z utratą mocy przez przepis, to w drodze analo-gii jest tym bardziej władny określić za-

37 Np. wyrok TK z 23 września 2003 r., sygn. K 20/02, OTK-A 2003, nr 7, poz. 76.38 Np. wyrok TK z 18 maja 2004 r., sygn. SK 38/03, OTK-A 2004, nr 5, poz. 45.39 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 112, 114-115; M. Granat, op. cit., s. 339.40 K. Jaśkowski, op. cit.; M. Florczak-Wątor, Orze-czenia Trybunału…, op. cit., s. 113,116.41 W piśmiennictwie wskazywano wcześniej na art. 74 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Try-bunale Konstytucyjnym, Dz.U. nr 102, poz. 643 ze zm.


58 PRAWNIK Nr 1/38/2016

kres wstecznego zasięgu skutków swego orzeczenia. W tym sensie ten „inny ter-min” to określenie zarówno o charakterze przyszłym, jak i przeszłym42. Stanowisko to podziela również TK w swoim orzecz-nictwie43.

Określenie przez Trybunał Konstytu-cyjny granic czasowych wstecznego za-sięgu skutków swego orzeczenia związane jest z koniecznością rozważenia różnych, nieraz kolidujących ze sobą wartości kon-stytucyjnych. TK, tak jak każdy inny organ państwowy, jest odpowiedzialny za skut-ki swoich orzeczeń, zwłaszcza jeżeli skut-kiem takim ma być ingerencja w ukształ-towane już stosunki prawne wymagające szczególnej ochrony44.

Wyroki zakresowe są to orzeczenia, w sentencji których TK stwierdza zgod-ność albo niezgodność z konstytucją prze-pisu prawnego w określonym (podmio-towym, czasowym lub przedmiotowym) zakresie jego zastosowania45. W przypad-ku wyroków zakresowych mamy do czy-nienia z przypisaniem atrybutu konsty-tucyjności lub niekonstytucyjności nie całej jednostce redakcyjnej tekstu praw-nego, lecz jej określonemu fragmentowi, a dokładnie pewnej normie prawnej, którą można w całości lub w części dekodować z określonego przepisu prawnego. Nale-

42 M. Tulej, op. cit., s. 95.43 Wyrok TK z 27 kwietnia 2004 r., sygn. K 24/03, OTK-A 2004, nr 4, poz. 33.44 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 113; wyrok TK z 27 kwietnia 2004 r., sygn. K 24/03, OTK-A 2004, nr 4, poz. 33.45 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 103.

ży bowiem pamiętać, że przepisy praw-ne zazwyczaj wysławiają nie jedną normę prawną, a wiele, czy częściej elementy nie jednej normy, a wielu46.

Wyroki zakresowe, podobnie jak inne rodzaje wyroków TK, mają moc powszech-nie obowiązującą i są ostateczne (art. 190 ust. 1 konstytucji). Mogą mieć charakter pozytywny („w zakresie, w jakim doty-czy” lub „w zakresie, w jakim odnosi się do”), jak i negatywny („w zakresie, w ja-kim pomija” lub „w zakresie, w jakim nie uwzględnia”)47.

Odmianą wyroków zakresowych są tzw. wyroki częściowe. TK, stosując ten sposób orzekania, podkreśla konstytucyj-ność lub niekonstytucyjność pewnej czę-ści przepisu prawnego, przyjmując w sen-tencji formułę rozstrzygnięcia: „przepis (…) w części (…) jest zgodny/niezgodny z konstytucją”48. Jednocześnie w litera-turze zwraca się uwagę, iż w kwestii sto-sowania sformułowań „w zakresie” oraz „w części” TK nie jest do końca konse-kwentny i niekiedy w sposób zamienny używa tych określeń w sentencjach orze-czeń49.

Wyroki zakresowe rozstrzygają o kon-stytucyjności badanego przepisu praw-nego w jednym z trzech zakresów jego

46 J. Mikołajewicz, op. cit., s. 232.47 M. Tulej, op. cit., s. 98.48 Np. wyrok TK z 12 maja 2008 r., sygn. SK 43/05, OTK-A 2008, nr 4, poz. 57; wyrok TK z 25 lutego 2014 r., sygn. SK 65/12, OTK-A 2014, nr 2, poz. 14.49 A. Kustra, Wyroki zakresowe Trybunału Kon-stytucyjnego, Przegląd Sejmowy 2011, nr 4, s. 57-58; M. Tulej, op. cit., s. 100; M. Florczak--Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 104.



zastosowania. Pierwszy rodzaj wyroków zakresowych rozstrzyga o konstytucyjno-ści przepisu w stosunku do określonego zakresu czasowego jego obowiązywania. W tego rodzaju wyrokach niekonstytucyj-ność odnoszona jest do pewnego wycinka czasowego, co do którego w sposób nie-zgodny z konstytucją obowiązuje nakaz lub zakaz stosowania przepisu50. Wyroki w zakresie czasowym najczęściej dotyczą sytuacji naruszających zasadę niedzia-łania prawa wstecz (lex retro non agit), przypadków nieprzestrzegania okresu do-stosowawczego, tj. vacatio legis51, lub też zaniechania wprowadzenia takiego okre-su przez prawodawcę52. Drugi rodzaj wy-roków zakresowych to wyroki rozstrzyga-jące konstytucyjność przepisu w stosunku do określonej grupy podmiotów, której ten przepis dotyczy. Krąg adresatów przepi-su prawnego może być wyznaczony bądź w drodze pozytywnej regulacji prawnej (poprzez wskazanie grupy adresatów, któ-rej przepis dotyczy)53, bądź w drodze re-gulacji negatywnej (poprzez wskazanie grupy adresatów wyłączonych z zakre-su zastosowania danego przepisu)54, bądź w drodze tzw. pominięcia prawodawczego (gdy mamy do czynienia z nieuwzględnie-niem w regulacji prawnej określonej gru-

50 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 107-108.51 Np. orzeczenie TK z 28 grudnia 1995 r., sygn. K 28/95, OTK 1995, nr 3, poz. 21.52 M. Tulej, op. cit., s. 98.53 Np. wyrok TK z 21 stycznia 2014 r., P 26/12, OTK-A 2014, nr 1, poz. 3.54 Np. orzeczenie TK z 23 października 1995 r., sygn. K 4/95, OTK 1995, nr 2, poz. 11.

py adresatów)55. Trzeci, najczęściej wy-stępujący w orzecznictwie, rodzaj wyroku zakresowego rozstrzyga konstytucyjność w odniesieniu do zakresu przedmiotowe-go badanego przepisu prawnego. Pod po-jęciem „zakresu przedmiotowego prze-pisu” należy rozumieć jego treść, sens, meritum – to, co jest przedmiotem jego regulacji56. Przedmiot ten może być okre-ślony zarówno w sposób pozytywny, jak i negatywny57.

Dopuszczalność wydawania wyroków zakresowych nie budzi większych kon-trowersji. Przemawia za nimi argumen-tum a maiori ad minus. Jeżeli bowiem TK może orzec o zgodności lub niezgodno-ści z konstytucją całego przepisu, to tym bardziej może orzec o zgodności lub nie-zgodności z konstytucją przepisu w okre-ślonej części bądź w określonym zakresie (zwłaszcza jeżeli pozostała część, zakres nie budzi wątpliwości pod względem kon-stytucyjności)58. Za wyrokami zakresowy-mi przemawia również zasada powściągli-wości sędziowskiej. W myśl tej zasady TK nie powinien pozbawiać mocy obowiązu-jącej przepisu, który tylko w pewnym za-kresie i w pewnej części jest niekonstytu-cyjny59.

55 Np. wyrok TK z 30 września 2002 r., sygn. K 41/01, OTK-A 2002, nr 5, poz. 61.56 Np. wyrok TK z 3 czerwca 2002 r., sygn. K 26/01, OTK-A 2002, nr 4, poz. 40; wyrok TK z 18 grudnia 2014 r., sygn. K 50/13, OTK--A 2014, nr 11, poz. 121.57 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 108-109.58 K. Pietrzykowski, op. cit., s. 16-17.59 W tym przypadku TK powinien ograniczyć się do pozbawienia wyrokiem zakresowym mocy


60 PRAWNIK Nr 1/38/2016

Wyroki zakresowe mają również słabe strony. Rozszczepianie regulacji prawnej w drodze orzeczenia niekonstytucyjności, na część zgodną i niezgodną z konstytucją, podważa jej konstrukcję całościową i może jej nadać taki kształt, który jest nieade-kwatny do intencji prawodawcy. Ponadto wydanie wyroku zakresowego orzekające-go niekonstytucyjność przepisu prawnego w pewnym zakresie jego zastosowania, nie powoduje przeredagowania tekstu przepi-su o tę niekonstytucyjną treść. Pozostaje ona w literalnym brzmieniu przepisu, nie jest wyróżniona w żaden sposób, co może rodzić niepewność co do faktycznej treści prawa. Praktyka sądowa potwierdza te sła-be strony wyroków zakresowych, bowiem niekiedy są trudności z respektowaniem ich w orzecznictwie sądowym60.

Wyroki z klauzulą odraczającą to orze-czenia, które w sentencji stwierdzają nie-konstytucyjność badanego aktu normatyw-nego (przepisu prawnego) i jednocześnie ustalają termin utraty jego mocy obowią-zującej na inny dzień niż dzień ogłoszenia takiego wyroku. Termin ten nie może prze-kroczyć 18 miesięcy, gdy chodzi o usta-wę, a gdy chodzi o inny akt normatyw-ny – 12 miesięcy. W przypadku orzeczeń, które wiążą się z nakładami finansowymi nieprzewidzianymi w ustawie budżeto-wej, Trybunał Konstytucyjny powinien za-

obowiązującej przepisu prawnego tylko w tym zakresie (w tej części), w którym jest niekonsty-tucyjny, a nie w całości.60 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 111; M. Tulej, op. cit., s. 102; posta-nowienie SN z 6 maja 2003 r., sygn. I CO 7/03, OSNC 2004, nr 1, poz. 14.

poznać się z opinią Rady Ministrów przed określeniem terminu utraty mocy obowią-zującej aktu normatywnego (art. 190 ust. 3 konstytucji)61.

Wydawanie wyroków z klauzulą odra-czającą jest nową kompetencją Trybuna-łu Konstytucyjnego, nieznaną pod rząda-mi poprzednio obowiązujących przepisów konstytucyjnych. Instytucja ta została re-cypowana z austriackiego systemu praw-nego62. Wydanie przez Trybunał Konsty-tucyjny wyroku z klauzulą odraczającą oznacza przyzwolenie tego organu na dal-sze obowiązywanie niekonstytucyjnego przepisu. Uzasadnieniem dla takiego roz-wiązania jest wzgląd na pewne wartości konstytucyjne, które w konkretnym przy-padku przedkładane są ponad wartość, jaką samą w sobie jest spójność i nie-sprzeczność systemu prawa63. Zdaniem M. Safjana „próżnia prawna wytworzo-na w wyniku natychmiastowej eliminacji przepisu mogłaby niekiedy spowodować więcej szkód niż te płynące z przesunięcia terminu wejścia w życie wyroku”64.

Przesłanki pozwalające na postanowie-nie, że utrata mocy obowiązującej aktu normatywnego nastąpić ma po dniu ogło-szenia orzeczenia stwierdzającego nie-

61 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 117; L. Garlicki, Trybunał Konstytu-cyjny a sądownictwo, Przegląd Sądowy 1998, nr 1, s. 16.62 Z. Czeszejko-Sochacki, Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego: pojęcie, klasyfikacja i skutki prawne, Państwo i Prawo 2000, nr 12, s. 28.63 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 118.64 M. Safjan, Przeszłość, teraźniejszość, przy-szłość, Rzeczpospolita z dnia 26 sierpnia 2002 r.



zgodność z konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą, nie zostały ustawowo określone i każdorazowo podlegają rozważeniu i ocenie Trybunału Konstytucyjnego65. Decyzja TK w tym za-kresie powinna być jednak zawsze w spo-sób przekonywujący uzasadniona w części motywacyjnej wyroku. Najczęściej celo-wość wydawania wyroków z klauzulą od-raczającą uzasadniana jest przez Trybu-nał dążeniem do uniknięcia powstania luki w systemie obowiązującego prawa66. Jed-nocześnie M. Florczak-Wątor zwraca uwa-gę, że luka w prawie jest „naturalną” kon-sekwencją niemal każdego negatywnego wyroku TK. W tej sytuacji dopiero możli-wość powstania w wyniku tejże luki ne-gatywnych skutków, zagrażających kon-kretnym interesom jednostkowym lub publicznym, powinna uzasadniać zastoso-wanie klauzuli odraczającej. Drugim naj-częstszym powodem wydawania wyro-ków odsuwających w czasie utratę mocy obowiązującej niekonstytucyjnych przepi-sów jest konieczność pozostawienia usta-wodawcy czasu na przygotowanie i wpro-wadzenie w życie regulacji ustawowej, zastępującej tę, która została uznana za niezgodną ze standardami konstytucyj-nymi67. W literaturze podkreśla się, że tzw. argumentowi legislacyjnemu można nada-

65 Wyrok TK z 19 maja 1998 r., sygn. U 5/97, OTK 1998, nr 4, poz. 46.66 Np. wyrok TK z 9 listopada 1999 r., sygn. K 28/98, OTK 1999, nr 7, poz. 156; wyrok TK z 29 czerwca 2004 r., sygn. P 20/02, OTK-A 2004, nr 6, poz. 61.67 Np. wyrok TK z 14 grudnia 1999 r., sygn. K 10/99, OTK 1999, nr 7, poz. 162.

wać jedynie wtórny charakter, wykorzystu-jąc go tylko do uzasadnienia długości ter-minu odroczenia, a nie samej decyzji o jego zastosowaniu. Trzecim argumentem, któ-ry jest przytaczany w wyrokach z klauzu-lą odraczającą, jest argument finansowy68. Chociaż jest o nim mowa w art. 190 ust. 3 konstytucji, to w praktyce jest on jednak podnoszony stosunkowo rzadko69.

Pomimo tego, że kompetencja do wy-dawania wyroków z klauzulą odraczają-cą została przyznana TK w samej konsty-tucji, to budzi pewne kontrowersje70. Jej zasadność jest poddawana w wątpliwość przez niektórych przedstawicieli doktry-ny. Na przykład B. Ziemianin dopatruje się w tej instytucji przypisania TK kom-petencji prawotwórczej, która powinna przysługiwać wyłącznie organom prawo-twórczym, a nie sądowi konstytucyjne-mu. Proponuje nowelizację art. 190 ust. 3 konstytucji i pozostawienie prawa od-raczania utraty mocy obowiązującej aktu prawnego najwyżej do takich aktów, któ-re mają na celu ochronę wartości szcze-gólnych np. obronę państwa, przeciwdzia-łanie klęskom żywiołowym czy ratowanie życia. Jego zdaniem do czasu nowelizacji TK powinien zrezygnować z tej instytu-cji i nie legalizować w ten sposób, choćby tylko na okres przejściowy, wadliwej dzia-łalności organów prawotwórczych pań-stwa71. W literaturze zwraca się uwagę,

68 Np. wyrok TK z 15 października 2001 r., sygn. K 12/01, OTK 2001, nr 7, poz. 213.69 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 118-122.70 M. Tulej, op. cit., s. 93.71 B. Ziemianin, Pomieszanie kompetencji, Rzecz-


62 PRAWNIK Nr 1/38/2016

że badając skutki prawne wywołane przez wyroki z klauzulą odraczającą lub skutki mogące wystąpić, gdyby takie orzeczenia nie zostały wydane, występują wyraźne argumenty na odparcie takich zarzutów. Należy bowiem pamiętać, że Trybunał Konstytucyjny realizuje zadania strażni-ka konstytucyjności. Przed podjęciem de-cyzji o odroczeniu terminu utraty mocy aktu normatywnego, musi wyważyć naj-korzystniejszą konstytucyjnie decyzję dla obywateli i państwa72. Natychmiastowa derogacja niekonstytucyjnego przepisu z systemu prawnego może niekiedy wy-wołać więcej szkód, aniżeli utrzymanie go, zwłaszcza tymczasowo, w mocy. Na-tychmiastowe usunięcie niekonstytucyj-nego przepisu może wprowadzić stan co najmniej równie niekonstytucyjny jak ten, w którym obowiązywał ów wadliwy prze-pis. Wyrok z klauzulą odraczającą kreuje stan „tolerowanej niekonstytucyjności”, ale nie ulega wątpliwości, że stan ten ma charakter przejściowy73.

Analiza orzecznictwa Trybunału Kon-stytucyjnego w ostatnich latach pozwala zauważyć pewne tendencje w rodzajach

pospolita z dnia 9 stycznia 2003 r.72 M. Tulej, op. cit., s. 93-94.73 M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału…, op. cit., s. 125.

wydawanych przez ten organ wyroków. Przede wszystkim, na tle ogólnej liczby orzeczeń w przedmiocie konstytucyjności prawa, zdecydowanie rośnie liczba wy-roków zakresowych, stopniowo osiągając poziom najliczniejszych do tej pory wyro-ków o tzw. prostych skutkach prawnych. Jedocześnie następuje stopniowe odejście od formuły wyroków interpretacyjnych. Ich wydawanie ma charakter jedynie in-cydentalny. Wyroki prewencyjne i apli-kacyjne są w dalszym ciągu rzadko wy-korzystywanym w praktyce narzędziem. Systematycznie rośnie za to liczba wyro-ków z klauzulą odraczającą. Tendencje te są przejawem ewolucji orzecznictwa Try-bunału Konstytucyjnego, które dostoso-wuje się do rzeczywistości prawnej pod-legającej ciągłym zmianom i rozwojowi74.

toMasz woś

Radca prawy

74 Orzeczenia TK kończące postępowanie na eta-pie rozpoznania merytorycznego w latach 1986- -2015, www.trybunal.gov.pl/sprawy-w-trybuna-le/statystyka. Dostęp: 15 luty 2016 r.; Rodzaje rozstrzygnięć zawartych w wyrokach Trybuna-łu Konstytucyjnego w latach 1998-2014, www.trybunal.gov.pl/sprawy-w-trybunale/statysty-ka/dane szczegółowe z lat 1998-2014. Dostęp: 15 luty 2016 r.; M. Tulej, op. cit., s. 93, 97, 103, 146; M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybuna-łu…, op. cit., s. 101, 106, 114, 123-124.



Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego

1. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r., III CZP 106/15

Teza: Wierzyciel, który w postępowa-niu sądowym otrzymał upoważnienie do wykonania czynności na koszt dłużni-ka (art. 480 § 1 k.c.), może – na podsta-wie art. 1049 § 1 zd. drugie k.p.c. – żądać przyznania mu przez sąd sumy potrzebnej do wykonania tej czynności.

2. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r., III CZP 111/15

Teza: Dopuszczalna jest skarga do sądu od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej do-tycząca zarzutów oddalonych w uzasad-nieniu tego orzeczenia, a nierozstrzygnię-tych w sentencji.

3. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r., III UZP 15/15

Teza: Przepis art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadcze-niach pieniężnych z ubezpieczenia spo-łecznego w razie choroby i macierzyństwa nie ma zastosowania do ubezpieczone-go, który w okresie orzeczonej niezdolno-ści do pracy uzyskał zaświadczenie wła-ściwego lekarza o odzyskaniu zdolności do pracy i w związku z tym zaświadczeniem podjął pracę zarobkową, o czym zawiado-miono organ rentowy.

4. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2016 r., III CZP 99/15

Teza: Po uznaniu przez sąd bezsku-teczności czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią z powodu pokrzywdze-nia wierzyciela, termin do wystąpienia z żądaniem uznania bezskuteczności czynności rozporządzającej korzyścią między osobą trzecią a osobą czwartą (art. 534 k.c.) liczy się od daty jej do-konania.

5. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2015 r., III CZP 91/15

Teza: Zarząd nie może działać za spółkę z ograniczoną odpowiedzial-nością w postępowaniu o udzielenie zabezpieczenia, którego przedmiotem jest roszczenie osoby odwołanej z za-rządu o uchylenie lub stwierdzenie nie-ważności uchwał zgromadzenia wspól-ników o zmianach w składzie zarządu. W takim przypadku ma zastosowanie art. 253 § 2 k.s.h.


Teza: Wynagrodzenie radcy prawne-go ustanowionego z urzędu, zasądzone od strony przeciwnej na rzecz strony re-prezentowanej przez tego radcę, podle-ga podwyższeniu o należny podatek od towarów i usług.


64 PRAWNIK Nr 1/38/2016


Teza: Sąd rejonowy, który odrzuca zażalenie na postanowienie tego sądu, wydane na podstawie art. 398[23] § 1 k.p.c., orzeka jako sąd drugiej instancji.

8. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2015 r., III CZP 93/15

Teza: Dopuszczalne jest odstąpie-nie od umowy wzajemnej ze względu na zwłokę ze spełnieniem części świad-czenia podzielnego także wtedy, gdy świadczenie jednej ze stron jest niepo-dzielne (art. 491 § 1 k.c.).

9. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2015 r., III CZP 76/15

Teza: Wybudowanie na cudzej nie-ruchomości urządzeń przesyłowych przez korzystające z nich przedsiębior-stwo po uzyskaniu decyzji wydawanych w procesie budowlanym nie rozstrzyga o możliwości zakwalifikowania posiada-nia nieruchomości, na której te urzą-dzenia zostały posadowione, jako wyko-nywanego w dobrej wierze.

10. Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2015 r., III CZP 17/15

Tezy: 1. Prawomocność material-na wyroku uznającego postanowienie wzorca umowy za niedozwolone wy-łącza powództwo o uznanie za niedo-zwolone postanowienia tej samej tre-ści normatywnej, stosowanego przez przedsiębiorcę pozwanego w sprawie, w której wydano ten wyrok (art. 365 i 366 k.p.c.).

2. Prawomocność materialna wyroku uznającego postanowienie wzorca umo-wy za niedozwolone – także po wpisa-niu tego postanowienia do rejestru (art. 479[45] § 2 k.p.c.) – nie wyłącza po-wództwa o uznanie za niedozwolone po-stanowienia tej samej treści normatyw-nej, stosowanego przez przedsiębiorcę niebędącego pozwanym w sprawie, w której wydano ten wyrok (art. 365 i 366 w związku z art. 479[43] k.p.c.).

Paweł witkowski

Radca prawny



Przegląd orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego

SPRAWY PODATKOWE1. Uchwała Naczelnego Sądu Admi-

nistracyjnego z 12.10.2015 r., sygn. akt I FPS 1/14

Teza: W stanie prawnym obowiązu-jącym od 1 stycznia 2010 r. do 31 mar-ca 2011 r., w stosunku do podmiotów z państw trzecich, nieposiadających na terytorium kraju rezydencji podatkowej (siedziby, stałego miejsca zamieszkania, stałego miejsca prowadzenia działalno-ści – a w przypadku ich braku – zwykłe-go miejsca prowadzenia działalności lub miejsca zwykłego pobytu), którzy na-dal pozostawali zarejestrowani w kraju dla potrzeb podatku od towarów i usług, realizacja zasady neutralności, przez umożliwienie tym podmiotom odzyska-nia podatku zapłaconego w cenie zaku-pów dokonanych na terenie kraju, odby-wała się na zasadach wynikających z art. 89 ust. 1 pkt 3, ust. 1a – 1g ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.) oraz z przepisów rozporządzenia Mini-stra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r., w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom (Dz. U. Nr 224, poz. 1801, ze zm.).

2. Uchwała Naczelnego Sądu Admi-nistracyjnego z 26.10.2015 r., sygn. akt I FPS 3/15

Teza: W stanie prawnym obowiązują-cym do 31 grudnia 2012 r. przepisy art. 89a oraz art. 89b ustawy z dnia 11 mar-ca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177 poz. 1054 ze zm.) uniemożliwiały dokonanie korekty z tytu-łu nieściągalnej wierzytelności, o której mowa w tych przepisach, w sytuacji, gdy dłużnik w czasie dokonywania korekty był w trakcie postępowania upadłościowego.


Teza: Artykuł 54 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) należy tak rozumieć, że w razie uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego roz-poznania termin trzymiesięczny, o którym mowa w art. 54 § 1 pkt 7 Ordynacji podat-kowej należy liczyć – sumując czasookre-sy trwania postępowania przed organem pierwszej instancji – od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia dorę-czenia ponownej decyzji organu pierwszej instancji.


Teza: W świetle art. 15 ust. 1 oraz art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.


66 PRAWNIK Nr 1/38/2016

o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054 ze zm.) gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczone-go z faktur zakupowych związanych z re-alizacją inwestycji, które zostały następnie przekazane do gminnego zakładu budżeto-wego, który realizuje powierzone mu zada-nia własne tej gminy, jeżeli te inwestycje są wykorzystywane do sprzedaży opodat-kowanej podatkiem od towarów i usług.

5. Wyrok Naczelnego Sądu Admini-stracyjnego z 3.11.2015 r., sygn. akt II FSK 1861/13

Teza: Faktura korygująca przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku docho-dowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm.) oraz faktura korygująca koszty uzyskania przy-chodów, inne niż bezpośrednio związane z przychodami, wskazane w art. 15 ust. 4d wymienionej ustawy, zmienia rozlicze-nia przychodów i kosztów w odniesieniu do okresu, w którym korygowana faktura (pierwotna) wprowadzona została do sa-moobliczenia podatku.

6. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Ad-ministracyjnego we Wrocławiu z 4.11. 2015 r., sygn. akt I SA/Wr 900/15

Teza: W sytuacji złożenia przez podat-nika wniosku o wypłatę oprocentowania na podstawie art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 72 § 1 pkt 2 Ordynacji podat-kowej, będącego w bezpośrednim związku z pobraniem przez płatnika podatku z na-

ruszeniem prawa wspólnotowego (unijne-go), podatnikowi będzie przysługiwało oprocentowanie od dnia powstania nad-płaty czyli z dniem pobrania przez płatni-ka podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej. W sytuacji tej organ podatkowy wydając decyzję o stwierdzeniu nadpłaty, zobowiązany jest zatem nie tylko do zwrotu podatku na podstawie art. 77 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, lecz również do zwrotu stosownego oprocentowania na podstawie art. 78 § 3 pkt 1 Ordynacji po-datkowej.


Teza: Materialno-prawną podstawą rozpatrzenia wniosku o udzielenie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, któ-re stanowią pomoc de minimis dla podat-nika prowadzącego działalność gospodar-czą, jest art. 67b § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.). Norma zawarta w art. 67a znajduje w tym przy-padku zastosowanie jedynie w zakresie przewidzianych w tym przepisie rodzajów ulg w spłacie zobowiązań podatkowych.

8. Uchwała Naczelnego Sądu Admini-stracyjnego z 16.11.2015 r., sygn. akt I FPS 6/15

Teza: Przekazanie nieruchomości wspólnikowi w zamian za nabycie przez spółkę jego udziałów w celu ich umorze-nia podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust.



1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towa-rów i usług ( Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm).

9. Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19.11.2015 r., sygn. akt II FZ 910/15

Tezy: 1. Pełnomocnik z urzędu usta-nowiony w ramach przyznanego stronie prawa pomocy otrzymuje wynagrodzenie, o którym mowa w art. 250 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowa-niu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.; w skrócie: p.p.s.a.), w związku z faktycznym udziele-niem pomocy prawnej.

2. W przypadku, gdy pomoc praw-na udzielona z urzędu polega na sporzą-dzeniu dla strony opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej, stosow-nie do § 18 ust. 1 pkt 2 lit b/ rozporzą-dzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czyn-ności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej po-mocy prawnej udzielonej z urzędu po-przez błędną wykładnię przepisów (Dz. U. z 2013 r. poz. 461 ze zm.) pełnomocnik powinien wykazać, że opinia została spo-rządzona i przekazana stronie.

10. Uchwała Naczelnego Sądu Admi-nistracyjnego z 14.12.2015 r., sygn. akt II FPS 4/15

Teza: W przypadku jednorazowego za-liczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków (kosztów) poniesionych w celu

osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, które następnie zostały zrefundowane ze środków stanowiących dochody (przycho-dy) zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 47 i pkt 52 u.p.d.o.p., podatnik – stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 58 u.p.d.o.p. – zobowiązany jest do zmniejszenia zrefundowanych kosztów uzyskania przychodów w miesiącu otrzy-mania dofinansowania.

11. Uchwała Naczelnego Sądu Admi-nistracyjnego z 1.2.2016 r., sygn. akt II FPS 5/15

Teza: W świetle art. 7 ust. 2 i art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 40 i art. 15 ust. 4g ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm.) wypłacane pracownikom nagrody i premie z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych mogą sta-nowić koszty uzyskania przychodów w tym podatku w miesiącu ich wypłaty.


Teza: Odmowa wpisu zastawu skarbo-wego, o którym stanowi art. 41 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja po-datkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) stanowi czynności z zakresu administracji publicznej dotyczącą uprawnień lub obo-wiązków wynikających z przepisów pra-wa, którą można zaskarżyć do sądu admi-nistracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt


68 PRAWNIK Nr 1/38/2016

4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administra-cyjnemu (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

13. Wyrok Naczelnego Sądu Admi-nistracyjnego z 16.12.2015 r., sygn. akt I FSK 1103/14

Tezy: 1. Każde naruszenie przepisów procesowych dotyczących doręczenia za-stępczego, określonego w art. 150 usta-wy z dnia 29 sierpnia 1997 r., Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm., dalej O.p.), w tym również dokonanie powtórnego zawiadomienia przed upły-wem terminu przewidzianego w art. 150 § 1a in fine O.p., należy kwalifikować jako uchybienie mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r., Prawo o postępowaniu przed są-dami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

2. Wydana w toku postępowania po-datkowego decyzja o zabezpieczeniu wy-konania zobowiązań podatkowych (art. 33 § 2 O.p. w zw. z art. 33 § 1 O.p.) powinna zostać doręczona pełnomocnikowi strony, ustanowionemu w postępowaniu wymia-rowym, a nie bezpośrednio stronie, chyba że z treści pełnomocnictwa wynikają ogra-niczenia w zakresie reprezentacji (art. 145 § 2 O.p. w zw. z art. 137 § 2 O.p.).


Tezy: 1. Doręczenie pisma pełnomoc-nikowi dla doręczeń wyprzedza – zgodnie

z art. 145 § 1 w związku z art. 137 § 4 Or-dynacji podatkowej i art. 98 k.c. – sposo-by doręczenia opisane w art. 151, art. 148 § 2 pkt 1 i art. 150 Ordynacji podatkowej.

2. Brak wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego faktu wygaśnięcia mandatów członków zarządu spółki z o.o. powoła-nych umową wspólników na te stano-wiska na czas nieoznaczony, w związ-ku z zatwierdzeniem przez uchwałę jej wspólników sprawozdania finansowego tej spółki za pierwszy pełny rok obrotowy, przy zaistnieniu innych jeszcze okoliczno-ści związanych z dalszym pełnieniem tych stanowisk przez tych członków zarządu, prowadzić może do ich odpowiedzialno-ści za zaległości podatkowe spółki na za-sadach wskazanych w art. 116 § 1 – 4 Or-dynacji podatkowej.

3. Skoro w umowie spółki określono mandat członków zarządu jako sprawowa-ny przez czas nieoznaczony i nie wyłączo-no w niej skutku z art. 202 § 1 k.s.h., to dalsze pełnienie funkcji członka zarządu, w tym także przez skarżącą w opisanych wyżej okolicznościach faktycznych i praw-nych, prowadzić może do odpowiedzial-ności podatkowej, o której mowa w art. 116 § 1 – § 4 Ordynacji podatkowej.

SPRAWY OGÓLNOADMINISTRACYJNE1. Uchwała Naczelnego Sądu Admi-

nistracyjnego z 19.10.2015 r., sygn. akt I OPS 1/15

Teza: Oddanie przed upływem prze-widzianego prawem terminu pisma pro-cesowego w sprawie sądowoadministra-cyjnej w polskiej placówce pocztowej



innego operatora niż operator wyznaczony w rozumieniu art. 83 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) w zw. z art. 178 ust. 1 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2012 r., poz. 1529) nie skutkuje zachowaniem ter-minu w sytuacji, gdy pismo dostarczono sądowi po jego upływie.

2. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Ad-ministracyjnego w Białymstoku z 5.11. 2015 r., sygn. akt II SAB/Bk 66/15

Teza: Udzielenie informacji publicz-nej w trybie wynikającym z ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informa-cji publicznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 782 z późn. zm.) jest czynnością ma-terialno-techniczną i dla swej skutecz-ności nie wymaga formy decyzji admini-stracyjnej (art. 7 ust. 1 pkt 2 i art. 10 tej ustawy).

3. Wyrok Naczelnego Sądu Admini-stracyjnego z 6.11.2015 r., sygn. akt II OSK 533/14

Teza: Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.) eta-powanie zamierzenia budowlanego jest dopuszczalne, jeżeli docelowo przewidu-je się budowę więcej niż jednego obiektu. Nie można na etapy dzielić zamierzenia budowlanego składającego się z jednego obiektu, gdyż w takim przypadku pozwo-lenie na budowę musi dotyczyć całego za-mierzenia budowlanego.


Teza: Usytuowanie obiektu budowla-nego na innej działce, niż było to okre-ślone w pozwoleniu na budowę, nie jest istotnym odstąpieniem od zatwierdzone-go projektu budowlanego lub innych wa-runków pozwolenia na budowę, o którym mowa w art. 51 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.), lecz samo-wolą budowlaną, do której mają zastoso-wanie przepisu art. 48 powyższej ustawy.


Teza: Na podstawie art. 26 ust. 3 pkt 7 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o pra-wach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta zakład ubezpieczeń może korzystać z do-stępu do dokumentacji medycznej za zgo-dą pacjenta również po śmierci pacjenta.

6. Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymsto-ku z 30.11.2015 r., sygn. akt II SA/Bk 682/15

Teza: Akt właściwego organu załatwia-jący skargę obywatelską, tj. skargę wnie-sioną na podstawie przepisów Działu VIII ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm.), nie jest aktem z zakresu administracji publicznej, bowiem nie rozstrzyga w spo-sób władczy o prawach lub obowiązkach


70 PRAWNIK Nr 1/38/2016

skarżącego mających podstawę w nor-mie prawa materialnego. Jest on rodzajem aktu informującego, a nie władczego.

SPRAWY GOSPODARCZE1. Uchwała Naczelnego Sądu Admi-

nistracyjnego z 14.12.2015 r., sygn. akt I GSK 1/15

Teza: W rozumieniu art. 13 ust. 1 oraz art. 102 ust. 1-3 ustawy z dnia 6 grud-nia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2014 r. poz. 752, z późn. zm.) podatni-kiem jest spółka cywilna.

2. Uchwała Naczelnego Sądu Admini-stracyjnego z 17.12.2015 r., sygn. akt II GSK 1/15

Teza: Do zlecenia urzędowi skarbowe-mu wykonania w trybie art. 195a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557 ze zm.) postanowienia prokuratora o zabez-pieczeniu na majątku, wydanego na pod-stawie art. 293 § 1 ustawy z dnia 6 czerw-

ca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.), konieczne jest wydanie przez prokuratora zarządze-nia zabezpieczenia, o jakim stanowi art. 155a § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w admini-stracji (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 1015).

3. Postanowienie Wojewódzkie-go Sądu Administracyjnego w Pozna-niu z 14.12.2015 r., sygn. akt III SA/Po 1025/15

Teza: Pismo złożone w celu uzupeł-nienia oświadczenia majątkowego, któ-re zostało podpisane jedynie przez peł-nomocnika wnioskodawcy, nie korzysta z domniemania prawdziwości gwaranto-wanego możliwością pociągnięcia do od-powiedzialności karnej.

renata Fils

Radca prawnyStarszy Specjalista Biura Orzecznictwa

Naczelnego Sądu Administracyjnego


Dla AutorówTeksty do publikacji powinny być składane w sekreta-riacie Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie (ul. Konrada Wallenroda 2E, 20-607 Lublin) lub pocztą elektroniczną (e-mail: [email protected]).

Materiałów niezamówionych Redakcja nie zwraca i re-zerwuje sobie prawo do skracania, poprawiania oraz uzupełniania otrzymanych tekstów, a także dodawania i zmiany tytułów.

Druk, łamanie i oprawa:Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”20-075 Lublin, ul. Ogrodowa 12tel. 81 442 19 19, fax 81 442 19 16e-mail: [email protected]

Biuletyn jest wydawany przy współpracy finansowej z Wolters Kluwer.


Karnawałowy Bal Choinkowy dla Dzieci

Spotkanie świąteczne radców prawnych

Spotkanie opłatkowe Klubu Seniora

XIII Mistrzostwa Narciarskie Radców PrawnychŚlubowanie aplikantów radcowskich

Spotkanie opłatkowe aplikantów radcowskich III roku

VII Bal Aplikanta OIRP w Lublinie

fot.

M. N

owac

how

icz

www.kleos.pl

Prosta obsługa

Intuicyjne narzędzie, które wspiera Twoją

codzienną pracę

Dostępność

Umożliwia swobodny dostęp do danych z różnych urządzeń

Pełna kontrola

Optymalizuje funkcjonowanie kancelarii,

gromadząc wszystko, czego potrzebujesz w jednym miejscu

Bezpieczeństwo

Zapewnia bezpieczeństwo Twoich danych oraz danych

Twoich Klientów

www.kleos.pl

Oprogramowanie dla kancelarii prawnych

Twój sojusznik w codziennych wyzwaniach praktyki prawniczej

reklama kleos 168x240.indd 1 2/20/16 11:09 AM

Prawnik 1/38 2016

Documents

Transcript of Prawnik 1/38 2016