Podyplomowe Studia

PRAWNE ASPEKTY PRACY DZIENNIKARZA ŚLEDCZEGO

2016

2

Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Ślą-skiegowKatowicachzapraszanastudiapodyplomowePrawne aspekty pracy dziennikarza śledczego.Są tostudiaotwarte,skierowanedolicencjatówimagistrówstudiów dziennikarskich, ale także wszystkich osóbzainteresowanych prowadzeniem dochodzeń, pra-cą dziennikarzy śledczych oraz nieprawidłowościamiwżyciuspołecznymigospodarczym,którechcąpod-wyższyć swoje kwalifikacje. Studia są dwusemestral-ne, rozpoczęcie zajęć planowane jest na październik.Zajęciabędąodbywałysięwsobotyodgodz.9.00do17.30zpółgodzinnaprzerwąobiadowąorazwniedzie-leodgodz.9.00do13.00,zgodniezharmonogramemzajęćpodanymdowiadomościsłuchaczy,wbudynkuWydziałuPrawaiAdministracjiUŚ,wKatowicachprzyulicyBankowej11b. Naprogramstudiówskładająsięprzedmiotypraw-nicze,wtymzwłaszczazzakresukryminalistyki,atak-żepsychologii, którepowinnydostarczyć słuchaczompodstawową wiedzę z różnych obszarów, przydatnąpodczas prowadzenia dziennikarskiego dochodzenia.Programobejmujewykładyorazzajęciawarsztatowe. Ogólnym celem studiów jest zaznajomienie słu-chaczyzzagadnieniamiprawnymzwiązanymizpracą

PRAWNE ASPEKTY PRACY DZIENNIKARZA ŚLEDCZEGO

Podyplomowe Studia

3

dziennikarza śledczego.Po ichukończeniuabsolwentpowinien wiedzieć jakie obszary jego działalności sąobjęteregulacjamiprawnymi,znaćteregulacjeirozu-miećprzepisywnich się znajdujące.Będzieon takżeposiadać umiejętność dostrzeżenia nieprawidłowościwróżnychobszarachżyciaspołecznegoigospodarcze-go,przeprowadzićdochodzenieiwskazać,jakieprze-pisyzostałynaruszone.Podczastokustudiówsłucha-cze zaznajomią się także zwybranymi zagadnieniamikryminalistykiipsychologii. Zajęcia prowadzone są przez pracowników Wy-działu Prawa i Administracji oraz specjalistów ze-wnętrznych.Rekrutacjatrwaod15czerwca2016r.do15września2016r.iprowadzonajestnapodstawiezłożeniawyma-ganychdokumentów.Oprzyjęciudecyduje kolejnośćzgłoszeń.Opłata za semestr: 2000 zł (2100), minimalna liczba uczestników: 30 osób ZgłoszeniaidokumentynależyskładaćnaWydzia-lePrawaiAdministracji,ul.Bankowa11b,40-007Ka-towice,tel.323591707,sekretariatpok.2.2(IIpiętro),e-mail: agata.galbierz@us.edu.pl. Sekretariat czynnyodponiedziałkudoczwartkuod11.00-14.00.

4

PROGRAM STUDIÓW:

SEMESTR I

Lp. NAZWA PRZEDMIOTU rodzaj godz.1. Dziennikarstwośledcze W 52. Dziennikarstwoobywatelskie W 53. Ustrójimetodydziałaniasłużbpolicyjnych W 54. Prawoprasowe W 105. Odpowiedzialnośćcywilnadziennikarza W 56. Prawoautorskiewdziałalnościdziennikarzy W 57. Ochronadanychosobowych W 5

8. Przestępczośćgospodarcza.Aspektkryminolo-gicznyiprawny W+C 15

9. Finansowaniedziałalnościpolitycznej W 510. Korupcjaiprzestępstwaurzędnicze W+C 1011. Dostępdoinformacjipublicznej W 512. Podstawyprocesukarnego W 10

13. Prowokacjadziennikarskazperspektywypraw-nokarnychgranicjejlegalności W 5

14. Prawospółekhandlowych W 10RAZEM 100

5

PROGRAM STUDIÓW:

SEMESTR II

Lp. NAZWA PRZEDMIOTU rodzaj godz.1. Przestępczośćkarnaskarbowa W 52. Korupcjawzamówieniachpublicznych W 103. Informacjanarynkukapitałowym W 10

4. Nadużyciawumowachdeweloperskichiinwestycyjno-budowlanych W 5

5. Upadłośćirestrukturyzacjaprzedsiębiorstw W 56. Etykadziennikarska W 57. Bieglisądowiiichopinie W+C 108. Psychologiazeznańiwyjaśnień W+C 109. Przestępstwaprzeciwkozabytkom W 510. Informatykaśledcza W 511. Monitorowanierozprawsądowych W 512. Oględzinymiejscazdarzenia C 513. Wybranezagadnieniapracyoperacyjnej C 514. Badaniaśladówkryminalistycznych C 515. Psychologiapodejmowaniadecyzji W 5

16. Elementypsychologiisądowejipsychiatriisądowej W 5

RAZEM 100

6

PRZEDMIOTY:

1. Finansowanie działalności politycznej –celemzajęćjestdostarczenieprzyszłymdziennikarzomśledczympodstawowejwiedzynatematfinansówifinansowaniapartiipolitycznych.Omówionezostanązagadnieniadotyczącemajątkupartiipo-litycznej,którypowstajezeskładekczłonkowskich,darowizn,spadków,zapisów,zdochodówzmajątkuorazzokreślonychustawamidotacjiisubwencji.Wska-zanezostanąograniczeniawzakresiepozyskiwaniaśrodkóworazdysponowaniamajątkiem.Przedstawionezostanązasadynaliczaniaorazprawodootrzymywa-niaprzezokreskadencjiSejmusubwencjizbudżetupaństwanadziałalnośćsta-tutowąorazzasadysporządzaniacorocznejinformacjifinansowejootrzymanejsubwencjiiponiesionychwydatkach.Następniezaprezentowanezostanązasadytworzeniaprzezpartię Funduszu Eksperckiegooraz stałego FunduszuWybor-czegowcelufinansowaniaudziałupartiipolitycznejwwyborachdoSejmuidoSenatu,wwyborachPrezydentaRzeczypospolitejPolskiej,wwyborachdoParla-mentuEuropejskiegoorazwwyborachorganówsamorząduterytorialnego.Nazakończenieprzedstawione zostaną zasadyopodatkowaniapartii politycznychorazprawaiobowiązkipełnomocnikafinansowegopartii.

2. Ochrona danych osobowych – celem przedmiotu jest zapoznanie słuchaczyzrozwiązaniamiprawnymidotyczącymiochronydanychosobowych.Daneoso-bowetowszelkieinformacjeoosobach,któresązidentyfikowane(wystarczy,żeznamyichimięinazwisko).Wszystkiepodmiotyprzetwarzającedaneosobowezobowiązanesączynićtozgodniezprzepisami.Wynikająznichliczneobowiązkidotyczącezapewnieniapoufnościdanychorazrealizacjiprawosób,którychdanedotyczą.Słuchaczebędąmielimożliwośćuzyskać liczneprzydatne informacje,m.in.jakzbieraćdaneosobowebezzgodyzainteresowanego,alezgodniezpra-wem,jaknależyzabezpieczyćposiadanedane,czyzainteresowanymożezażą-daćinformacjijakiedaneonimposiadamy,itd.Całośćbędziedostosowanadospecyfikizawodudziennikarza,uwzględniajączarównokwestiezbieraniadanychprzezdziennikarzy,jakteżichupublicznianiawartykułachprasowych,internecie,radiuitelewizji.

3. Dostęp do informacji publicznej–celemprzedmiotujestzapoznaniesłuchaczyzrozwiązaniamiprawnymidotyczącymidostępudoinformacjipublicznych.In-formacjapublicznatokażdainformacjaosprawachpublicznych.Jeśli informa-cjatakaznajdujesięwposiadaniuorganówpublicznychtotemająobowiązekjąudostępnić.Nazajęciachkursancidowiedząsiędokogomożnazwracaćsię

7

oudzielenieinformacjipublicznej,najakichzasadachjestonaudzielaorazjakieograniczeniasąprzewidzianewtymwzględzie.Poznajątakżeprocedurywystę-powaniaoudzielenieinformacjiorazzasadypostępowaniazwnioskiem.

4. Prawo autorskie w działalności dziennikarzy–nazajęciachomówionezostanązagadnieniazwiązanezochronąautorskoprawną tekstówdziennikarskichorazmożliwości wykorzystywania cudzych utworów chronionych bez koniecznościuzyskiwaniazgodyuprawnionych.Wskazanezostanąrównieżtewytworydzia-łalnościtwórczej,któresąwyłączonespodochrony.

5. Prawo prasowe–wykładzprawaprasowegomanaceluzwrócenieuwaginanaj-ważniejszekwestieiproblemy,istotnezpunktuwidzeniadziałalnościdziennikar-skiej,wtymdziennikarstwaśledczego.Obejmujezreferowanieogólnychzagad-nieńłączącychsięzestatusemdziennikarza(prasaaInternet,prawaiobowiązkidziennikarzy, sprostowania prasowe). Dotyczy także kwestii fundamentalnychdlakażdegodziennikarzaśledczego,połączonychwspólnymmianownikiem:jakprowadzić śledztwo, żebymieścić sięw ramachprawnych i nie narazić się naodpowiedzialnośćkarną.Ważnajestponadtoznajomośćregułpublikowaniama-teriałówuzyskanychwwynikuśledztwadziennikarskiegoorazzasadpublikacjiinformacjizprocesukarnego.

6. Psychologia podejmowania decyzji –celemprzedmiotujestdokonywanieróż-nego rodzaju psychologicznych czynników, które wpływają na podejmowaneprzez ludzidecyzje (zpodaniemkonkretnychprzykładówbłędnychw różnychwarunkach podejmowanych decyzji); w świetle wyników badań empirycznychwiedzao„pułapkach”psychologicznychwtymzakresieniepozwalacoprawdawyeliminować tego rodzajubłędów,ale zmniejsza ryzyko ichpopełniania.Zo-staną szczegółowoomówione etapy procesu decyzyjnego. Zakres tematycznyprzedmiotu obejmuje również podejmowanie decyzjiw tzw. „sytuacjach trud-nych”orazwskazanieoptymalnychmodelipodejmowaniadecyzji.

7. Elementy psychologii sądowej i psychiatrii sądowej–przedmiotemzadańbędąpodstawymetodykipracybiegłychpsychologówsądowychorazpsychiatrówsą-dowych.Zaprezentowanezostanątakieobszaryopiniowaniapsychologicznego,jakodtwarzanieprocesówmotywacyjnychsprawcówczynówzabronionych,czyudziałwpsychologawopiniowaniudotyczącymprzesłanekdecyzjipodejmowa-nychwkontekścieprawacywilnego(np.wsprawachtestamentowych).Omówio-nazostanierolapsychiatrówsądowychwopiniachdotyczącychniepoczytalnościsprawcówwczasiezdarzenia,jakizwiązanychzestosowaniemśrodkówzabez-pieczających(np.umieszczeniaalbozwolnieniazpobytunaoddziałachdeten-cyjnych).

8

8. Psychologia zeznań i wyjaśnień–celemzajęćjestomówienieczynnikówwpły-wającychnaefektywnośćrozpytaniaorazprzesłuchania.Zaprezentowanyzosta-niekontekstprawnyprzesłuchania.Przedstawionezostanąpodstawowemetodyprowadzeniaprzesłuchania,zuwzględnieniemproblematykiodpowiedniegoza-dawaniapytań.Wramachzajęćpraktycznychzostanązaprezentowanetreściowekryteriaocenywiarygodnościwypowiedzi,a takżezostanieporuszonaproble-matykakomunikacjiniewerbalnej.Przedmiotemzajęćbędąrównieżwywiadpo-znaczyorazwywiadstrukturalny.

9. Prawo spółek handlowych–celemprzedmiotujestomówieniepodstawowychzasadfunkcjonowaniaspółekhandlowych,wszczególnościzasadodpowiedzial-ności wspólników i reprezentacji spółek osobowych, tworzenia spółek kapita-łowych, w tym problematyka spółek „bez kapitału” oraz problem „pozornychi wędrujących wkładów”. Omówione zostaną zagadnienia dotyczące organówspółekkapitałowychiichkompetencje,wszczególnościproblematykakontrak-tówmenedżerskichiwynagradzaniaczłonkóworganóworazwypłacaniaodpraw,obowiązeklojalnościczłonkóworganówzperspektywydopuszczalnościudziałuwkonkurencyjnychspółkachorazdopuszczalnościzawieraniaumówpomiędzyczłonkamizarząduaspółkąoraztzw.„wyprowadzaniemajątkuspółki”.Proble-matyka spółek kapitałowych obejmuje także zagadnienia odpowiedzialnościczłonkóworganówspółekkapitałowych.Zaprezentowanezostanątakżezagad-nieniadotyczącejednoosobowychspółekkapitałowych,praktykafunkcjonowa-niagrupkapitałowych–koncerny,holdingi,spółkizdominującyminwestorema także problematyka fuzji i przejęćw szczególnościwrogiego przejęcia (tzw.transakcjeM&A).

10. Etyka dziennikarska – zajęcia zostaną podzielone na część teoretyczną orazpraktyczną.Wramachczęści teoretycznejprzedstawionezostanąpodstawowepojęciazzakresunaukioetyce, jakrównieżzostaniepoddanaanalizieproble-matykazasadetykidziennikarskiejzarównowaspekcieteoretycznym,jakiprak-tycznym.W szczególności przedmiot wykładu będzie stanowiła analiza pojęćprawdyorazbezstronnościwkontekściepracydziennikarza.Poruszonyzostanietakże problem odróżnienia informacji od opinii.W ramach części praktycznejpoddyskusję zostaną poddanewybrane kazusy, celem zdobycia umiejętnościwykorzystaniazdobytejwiedzywpracyzawodowej,wtymdokonaniaidentyfi-kacjigranicpomiędzyzachowaniemetycznym,anieetycznym.Nazakończeniezostaniepostawionepytanie,o to, jakwdobiewspółczesności, której jednymznajważniejszychelementów jest rozwójmediów,w tymmediówelektronicz-nych,kształtowaćzachowaniaetyczne.

9

11. Podstawy procesu karnego i udział dziennikarzy–celemzajęćjestprzybliżeniepodstawowychpojęćzzakresuprocesukarnego,zobrazowaniejegoprzebieguipodstawowychzasadnimrządzących.Wramachwykładuprzedstawionyzosta-niepodziałkompetencjimiędzyorganamipaństwanaposzczególnychetapachprocesukarnegoorazkwestiaichodpowiedzialnościzawykonywaniepowierzo-nychimfunkcjiprocesowych.Ponadtoomówionebędąroleprocesoweinnychuczestnikówprocesukarnego,wszczególnościpokrzywdzonegoioskarżonego,zewskazaniempodstawowychuprawnieńwpływającychnaukształtowanie ichsytuacjiprocesowej.

12. Przestępstwa karnoskarbowe – przedmiot jest poświęcony przedstawieniuelementarnej wiedzy na temat specyfiki przestępstw skarbowych i wykroczeńskarbowychorazodpowiedzialności karnej za tego rodzaju czynu zabronione.Zasadniczymcelemwykładu jest zobrazowanie zjawiska zorganizowanejprze-stępczościkarnejskarbowej,stanowiącejnajpoważniejszewspółczesnewyzwaniewsferześciganiaprzestępstwskarbowych.Temucelowibędziesłużyłoprzedewszystkimwyjaśnienie konstrukcji i schematu działania „karuzeli podatkowej”,pojęcia „słupów”,metodprzestępczegowykorzystaniazerowejstawkipodatkuVATwramachwewnątrzunijnegoobrotutowarów.

13. Prowokacja dziennikarska z perspektywy prawnokarnych granic jej legalno-ści – przedmiot służy zobrazowaniu prawnie dopuszczalnych działań dzienni-karzyw obszarze objętymochroną prawnokarną określonych dóbr prawnych,np.tajemnicyporozumiewaniasię,tajemnicykorespondencji,wiarygodnoścido-kumentów,wiarygodnościświadków.Zdobywanieprzezdziennikarzyinformacjidotyczących wskazanego obszaru, np. w celu ujawnienia i udokumentowaniaokreślonych zjawisk przestępczych wiąże się niejednokrotnie z zachowaniami,któreodpowiadająrealizacjiznamionokreślonychtypówczynówzabronionychwprzepisachprawakarnegomaterialnego.Celemwykładujestpoddanieana-lizietychzachowańpodkątemichdopuszczalnościorazewentualnejodpowie-dzialnościkarnejdziennikarza,atakżemożliwościobronyprzedpociągnięciemdotejodpowiedzialności.

14. Informatyka śledcza – gałąź kryminalistyki, której zadaniem jest dostarczaniei badanie cyfrowych dowodów popełnienia przestępstwa. Dowody zdobytedziękizastosowaniuinformatykiśledczejmająistotneznaczenieprzywyjaśnia-niuokolicznościprzestępstwkomputerowych.Przedmiotembadańspecjalistówzzakresuinformatykiśledczejsąnajczęściejcyfrowenośnikidanych.

10

15. Odpowiedzialność cywilna dziennikarza – celem przedmiotu jest zapoznaniesłuchaczyzproblematykącywilnoprawnejodpowiedzialnościwzwiązkuznaru-szeniemdóbrosobistych.Uzyskiwanieipublikowanieinformacjiprzezdziennika-rzaimmanentniepowiązanejestzmożliwościąwkroczeniawprawniechronionąsferęwartości ściślepowiązanychzosobą,względemktórejdziałaniadzienni-karzasąnakierowane.Wceluuniknięciaodpowiedzialnościzanaruszeniedóbrosobistych,niezbędnestajesięuzyskanieprzezsłuchaczapodstawowejwiedzyz zakresu prawa cywilnego. Zewzględu na przedmiot zainteresowana, na za-jęciachuwagazostanieskoncentrowananawyjaśnieniu istotydóbrosobistychorazokolicznościwyłączającychbezprawnośćichnaruszenia.Wtymcelusłucha-czeposiądąumiejętnośćprzekazywaniainformacjiwsposóbwyłączającymoż-liwośćnaruszeniadóbrosobistych.Niemożnajednakwykluczyć,żewpraktycedojdziedoprzypadków,gdydobraosobistedanejosobyzostanąjednaknaru-szone.Wtakichsytuacjachniezbędnejestposiadaniewiedzy,jakiekonsekwencjecywilnoprawnesięz tymwiążą, tj. jakiegorodzajuroszczeniaosobiepokrzyw-dzonej(poszkodowanej)przysługująiwzględemkogomogąbyćonekierowane.

16. Informacja na rynku kapitałowym–Programobejmujeproblematykęzwiązanązprawnąregulacjąwystępowania informacjinarynkukapitałowym.Wramachwykładusłuchaczepoznającharakterystykę,podstawowepojęcia,mechanizmyfunkcjonowaniaorazzasadyobrotuna rynkukapitałowym.Głównyprzedmiotzagadnień będzie koncentrował się na przedstawieniu znaczenia oraz norma-tywnychpodstawfunkcjonowaniainformacjinarynkukapitałowym.Wtejczęściprzestawionyzostaniem.in.zakresobowiązkówinformacyjnychspółekpublicz-nych, zjawisko insider trading oraz możliwości dokonania manipulacji instru-mentem finansowym. Przedmiotem zajęć będą również zagadnienia związanezwystępowanieminformacjipoufnejorazograniczeniamiwynikającymizobo-wiązkuzachowaniatajemnicyzawodowej.Wtymceluokreślonyzostaniezakrespodmiotowy,przedmiotowyorazsankcjezanaruszenieprzepisówprawawtymzakresie.Wramachwykładuomówionezostanązagadnieniazwiązanezodpo-wiedzialnościącywilnoprawnąorazkarnoprawnązanaruszenieprzepisówusta-wyoobrocieinstrumentamifinansowymi.Praktycznyaspektzajęćbędziekoncentrowałsięnadokonaniukwalifikacjiokre-ślonegozachowaniadziennikarzawoparciuoprzykładowystanfaktyczny,jakomanipulacji instrumentemfinansowym, określone zostaną źródła oraz granicepozyskaniainformacjinarynkukapitałowym.Szczególnauwagazostaniezwró-conanasytuację,wktórejdziennikarzstajesięinsideremspółkipublicznej,wtymkonsekwencjeprawnezwiązanezfaktemuzyskaniastatusuinsidera.Określonezostanąniebezpieczeństwazwiązanezokreślonymidziałaniamiimechanizmamiposzukiwaniaorazwykorzystywaniainformacjinarynkukapitałowym.

11

17. Ustrój i metody działania służb policyjnych–przedmiotzakładającyprzedsta-wieniepozycjiPolicjiisłużbpolicyjnychstrukturzeorganówpaństwa.Wramachzajęćsłuchaczepoznająmodelesłużbpolicyjnychnaświecieorazfunkcjesłużbpolicyjnychwewspółczesnymdemokratycznympaństwieprawa.Słuchaczepo-znająpodstawowezałożeniadecydująceowyborzestrukturysłużbpolicyjnychimetodachwykonywanianałożonychnaniezadań.

18. Korupcja w zamówieniach publicznych –wartość polskiego rynku zamówieńpublicznychdynamicznierośnie,comabezpośrednizwiązekzabsorpcjąśrod-kówunijnych.Napływkapitałupowoduje,iżtowłaśnieobszarzamówieńpublicz-nychjestnarażonynadziałaniakorupcjogenne.Tematykaprzedmiotumaprzy-bliżyć słuchaczomproblematykęwydatkowania środkówpublicznych. Podczaszajęćzidentyfikowanebędąobszarynarażonenanadużyciawsferzezamówieńpublicznych.Omówionezostanązasadyudzielaniazamówieńpublicznychorazobowiązująceprocedury.

19. Nadużycia w umowach deweloperskich i inwestycyjno-budowlanych–przed-miotpoświęconyszerokorozumianymumowomdeweloperskimorazinwestycyj-no-budowlanym.Głównymcelemwykładujestprzedstawienieregulacjipraw-nychnajważniejszychumówinwestycyjnychpodkątemwystępującychwobrociegospodarczymnadużyćinieprawidłowości.

20. Upadłość i restrukturyzacja przedsiębiorstw – prawo upadłościowe to zbiórnorm prawnych regulujących zasady wspólnego dochodzenia roszczeń przezwierzycieliodniewypłacalnychdłużników.Wramachwykładuomówionezosta-nąnajważniejszezagadnieniai instytucjezzakresuprawaupadłościowego, jakrównieżwprowadzonegowstyczniuobecnegorokuprawarestrukturyzacyjnego.

21. Przestępczość gospodarcza. Aspekt kryminologiczny i prawny–przestępczość„białychkołnierzyków”jestważnymtematemdebatypublicznej.JużwXVIwiekuErazmzRotterdamunarzekał„tego,ktogroszkradnie,śmierciąkarzą.Tego,ktoprzywłaszczapublicznepieniądzelubprzysparzasobiedrogąmonopoli,lichwyczyinnyminieuczciwymisposobamiowielewyższychkorzyści,współobywateledarząwysokimszacunkiem”.Współcześniegospodarkaniemniejniżkiedyś,taknapodstawowymszczebludrobnejprzedsiębiorczości, jak iwświeciewielkichinstytucjifinansowychzagrożona jestprzestępczościągospodarczą.Uczestnic-twowmerytorycznejdyskusjidotyczącejtegoproblemuwymagapodstawowychkompetencjipozwalającychodróżnićtocojestprzestępstwemodinnychprzeja-wówpatologiiwżyciugospodarczym.Otymwłaśniebędązajęciapt.„Przestęp-czośćgospodarcza.Aspektkryminologicznyiprawny”.

22. Korupcja i przestępstwa urzędnicze–ważnąrolą„czwartejwładzy”jestopisy-waniepatologiiwdziałalnościinstytucjipublicznych.Patologietesąróżnorodne.Najdalejidące,częstodyskwalifikująceurzędnikaczypolitykazdalszejdziałalno-ściąsąte,któremająprzestępczycharakter.Wśródnichszczególnąrolęprzypisu-

12

jesiękorupcji.Dlategoważnejestabydostrzegaćjakiezachowaniawdziałalnościinstytucjipaństwowychisamorządowychstanowiąprzestępstwo,jakwpolskimprawiedefiniowanajestkorupcja,wjakichinnychobszarachżyciaspołecznegopozadziałalnościąurzędnicząkorupcjajestprzestępstwem.Tymwszystkimpro-blemompoświęconebędązajęciapt.„Korupcjaiprzestępstwaurzędnicze”.

23. Biegli sądowi i ich opinie–celemzajęćjestdostarczenieprzyszłymdziennika-rzom śledczympodstawowejwiedzy oraz umiejętności praktycznychw zakre-sie kontroli opinii biegłych. Omówione zostaną elementy sprawozdania z ba-dańbiegłych,kontekstprawnyopiniowania, standardykontroliopiniibiegłych(z uwzględnieniem różnych specjalności biegłych). Następnie w ramach prak-tycznychzajęćzostanązaprezentowanepodstawowe rodzajbłędówpopełnia-nychprzezbiegłychsądowych.

24. Psychologia zeznań i wyjaśnień –celemzajęćjestomówienieczynnikówwpły-wającychnaefektywnośćrozpytaniaorazprzesłuchania.Zaprezentowanyzosta-niekontekstprawnyprzesłuchania.Przedstawionezostanąpodstawowemetodyprowadzeniaprzesłuchania,zuwzględnieniemproblematykiodpowiedniegoza-dawaniapytań.Wramachzajęćpraktycznychzostanązaprezentowanetreściowekryteriaocenywiarygodnościwypowiedzi,a takżezostanieporuszonaproble-matykakomunikacjiniewerbalnej.Przedmiotemzajęćbędąrównieżwywiadpo-znaczyorazwywiadstrukturalny.

25. Przestępstwa przeciwko zabytkom–zajęciapraktyczneomawiającenakazusachprzestępstwaprzeciwkozabytkomwujęciuprawakarnego-m.in.fałszerstwo,kradzież,paserstwo,oszustwo,przemytczykidnapingdziełsztukiorazwspółpra-cęsłużbmundurowychiinstytucjikulturywichzwalczaniu.Przybliżenieokolicz-nościwymagających stwierdzenia autentyczności dzieła. Przykładynajsłynniej-szychkradzieżydziełsztukiinajsłynniejszychfałszerzydziełsztuki.

26. Monitorowanie rozpraw sądowych – zajęcia przybliżającedziałania organiza-cjipozarządowychwkształceniuspołeczeństwaobywatelskiegonaprzykładzieprogramuobywatelskiegomonitoringupracysądówFundacjiCourtWatchPol-ska.Interaktywnaformazajęćpozwalanaprowadzeniedyskusjiirozwiązywaniekazusówdotyczącychpromocjipostawobywatelskich,wtymobserwacjipracywymiaru sprawiedliwości poprzez uczestnictwo w rozprawach sądowych jakoniezależnyobserwator.Drugaczęśćzajęćpoświęconajestochroniesygnalistówi dziennikarskich źródeł informacji na przykładzie raportuHelsińskiej FundacjiPrawCzłowieka.

27. Dziennikarstwo śledcze–osztukaswobodnegopisaniaowszystkim,byniektó-rzyniemieliswobodyrobieniawszystkiego.Nazajęciachsłuchaczepoznająwięchistorięnajwiększychśledztwdziennikarskichi ichkonsekwencje.Dowiedząsięjakzdobywaćiweryfikowaćinformacjeorazchronićichźródła.Postaramysięod-powiedziećnapytania:czyikiedymożnanaruszyćtajemnicędziennikarskąoraz

13

spróbujemynakreślićgranicęwspółpracyzprzedstawicielamiorganówścigania.Przekonamyteżsłuchacz,żekiedyprzyjdziestanąćimprzedsądem,niebędzietooznaczałokońcaświata.

28. Dziennikarstwo obywatelskie – jest nowoczesnym sposobem na zarządzanieipopularyzowanie informacjamiprzezosoby, którenie są zawodowowiązanezbranżąmedialną.Głównymnarzędziemtakiejdziałalnościsąspecjalneserwisyinternetowe umożliwiające tworzenie oraz zamieszczanie niezależnych artyku-łów.Dziennikarstwoobywatelskiejestwyrazemautonomicznegoświatopoglądu,któryzrodziłsięzesprzeciwuwobecmassmediów,którezdająsięnadużywaćswojejwładzy,poprzezmanipulacjęinformacjami.Tanowoczesnaformadzienni-karstwaodtradycyjnegoróżnisięprzedewszystkimtym,iżjestniezależnafinan-sowoorazświatopoglądowo.Dziennikarstwoobywatelskiemaaspiracjedoprzy-wróceniaideałurzetelnego,wiarygodnegoiodpowiedzialnegodziennikarstwa.

29. Badania śladów kryminalistycznych–celemzajęćjestprzybliżeniewiedzynate-matrodzajówśladówzabezpieczanychwzwiązkuztoczącymsiępostępowaniemkarnym,aprzedewszystkim,jakiesąstandardybadaniaposzczególnychrodza-jówśladóww laboratoriachkryminalistycznych.Programzajęćobejmuje stan-dardybadańmiędzyinnymitakichśladów,jak:śladówliniipapilarnychpalców,dłoni,czerwieniwargowej,małżowinyusznejiśladówrękawiczek,stóp,obuwiaiśrodkówtransportu,śladównarzędzi,mechanizmówzamykających,oznaczeńidentyfikacyjnychsamochodów,krwi,śliny,tkanekmiękkich,kości,włosówizę-bów.

30. Oględziny miejsca zdarzenia –wtrakciezajęćzostanąomówionepodstawowezasadypostępowaniaosóbbiorącychudziałwoględzinachmiejsca zdarzenia.Jak poszczególne czynności powinny być dokumentowane. Na jakie zwracaćuwagęelementywdokumentacjitegorodzajuczynnościwramachkontroliichpoprawności.Uwzględnionesąprzytymszczególnecechyoględzintegorodzajumiejsczdarzeń, jaknp.:zabójstwa,zwykorzystaniembronipalnej,wsprawachnatleseksualnym,miejscapożaru,czyzdarzeniemzużyciemmateriałówwybu-chowych.

31. Wybrane zagadnienia pracy operacyjnej –dladziennikarzaśledczegoniezbęd-na jestpodstawowawiedzana tematmetod i technik stosowanychprzezPo-licję i inne służbypaństwowewpracyoperacyjnej.Celemzajęć jestprzekaza-niepraktycznychinformacjinatematzasad,formimetodpracyoperacyjnej,zeszczególnymuwzględnieniem:wywiadu,obserwacji,analizykryminalnej,kontrolioperacyjnej,rozpytania.

14

WYKŁADOWCY:

1. Prof. dr hab. Jadwiga Glumińska (WPiAUŚw Katowicach) – profesor doktorhab.naukprawnych,KierownikKatedryPrawaFinansowegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuŚląskiego.Autorkawielupublikacjizzakresuprawapodatkowegoifinansówpublicznych.ArbiterSąduArbitrażowegoprzyRegio-nalnejIzbieGospodarczejwKatowicach.Wlatach1993-1995członekKolegiumRegionalnejIzbyObrachunkowejwKatowicach,anastępnie(doroku2010)czło-nekSamorządowegoKolegiumOdwoławczegowKatowicach.Uznanyekspertw sprawach finansów samorządu terytorialnego, a zwłaszcza podatków lokal-nych.Doradcapodatkowy.PrzewodniczącaKrajowejRadyDoradcówPodatko-wych.

2. Prof. dr hab. Tadeusz Widła–profesorzwyczajny,kierownikKatedryKryminali-stykiUniwersytetuŚląskiego.WiceprzewodniczącyRadyNaukowejPolskiegoTo-warzystwaKryminalistycznego,członekRadyNaukowejPolskiegoTowarzystwaPsychiatriiSądowej,członekhonorowyCentroInternazionalediGrafologiaMe-dica,współpracownikkrajowychizagranicznychczasopismnaukowychzzakresukryminalistykiipsychologiisądowej.Problematykabadawcza:przeprowadzaniedowoduzopiniibiegłych,ekspertyzadokumentów,psychologiapisma,badaniaautentycznościdziełsztuki.

3. Dr hab. Mariusz Jagielski –drhabilitowany,adiunktwKatedrzePrawaKonsty-tucyjnegoWydziałuPrawaiAdministracjiUniwersytetuŚląskiegowKatowicach.Zajmujesięprawemkonstytucyjnym,prawamiczłowiekaorazochronądanychosobowych.Autorksiążekipublikacjiartykułowychwtychdziedzinach.Wlatach2011-2016prodziekanWPiAUŚ.

4. Dr hab. prof. UŚ Katarzyna Grzybczyk–jestpracownikiemKatedryPrawaCywil-negoiPrawaPrywatnegoMiędzynarodowegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuŚląskiego,zajmujesięproblematykąprawacywilnego,prawaau-torskiegoiprawareklamy.ProwadziwykładyzOchronyWłasnościIntelektualnej.Autorkawielupublikacjim.in.: Prawowwirtualnych światach,Warszawa2013;Lokowanieproduktu:zagadnieniaprawne,Warszawa2012,Praworeklamy,War-szawa2012 iostatnioTwórczość internautówwświetleregulacjiprawnoautor-skichnaprzykładzieopowiadańfanfiction,Warszawa2015.Mediatorka.Radcaprawny.

15

5. Dr hab. prof. UŚ Radosław Koper –profesorUniwersytetuŚląskiego,pracownikKatedryPrawaKarnegoProcesowegoWydziałuPrawaiAdministracjiUŚ.Specja-listazzakresuprocesukarnegoorazprawaprasowego.Autorlicznychopraco-wańocharakterzenaukowymidydaktycznym.Wswoichpublikacjachomawiaważnespołecznietematyizagadnienia.Publikujewrenomowanychwydawnic-twachiczasopismachnaukowych.

6. Dr hab. Marek Leśniak(WPiAUŚwKatowicach)–posiadawykształceniepraw-niczeorazpsychologiczne,poaplikacji i egzaminieprokuratorskim.Wieloletnibiegły sądowy z zakresu badańpoligraficznych (wariograficznych) oraz badańpisma.Członek zarząduPolskiegoTowarzystwaKryminalistycznegowWarsza-wie. Przedmiotem jego zainteresowań są: wnioskowaniawykorzystywane przytworzeniu obrazu zdarzenia, psychologiczne aspekty procesów decyzyjnychwkontekściedokonywaniaustaleńfaktycznychorazstosowaniaprawa,badaniapoligraficzne,badaniapismoznawcze,czynnikiwpływającenaefektywnośćroz-pytania,standaryzacjaorazbadaniewartościdiagnostycznejmetodstosowanychwnaukachsądowych,wykrywaniesprawcówprzestępstwprzeciwkozabytkom,fałszowaniesygnaturwpracachwykonanychtechnikamioleju,rysunkuipastelu.

7. Dr hab. prof. UŚ Piotr Pinior–profesornadzwyczajnywKatedrzePrawaGospo-darczegoiHandlowegoWydziałuPrawaiAdministracjiUniwersytetuŚląskiegowKatowicach.Zajmujesięproblematykąprawaspółekhandlowych.Autormo-nografiiiwspółautorkomentarzadokodeksuspółekhandlowychorazkilkudzie-sięciupublikacjiwczasopismachspecjalistycznychipracachzbiorowych.

8. Dr hab. Sławomir Tkacz–adiunktwKatedrzeTeoriiiFilozofiiPrawaUniwersytetuŚląskiegowKatowicach,KierownikZaocznegoStudiumPrawanaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuŚląskiegowKatowicach,RzecznikDyscyplinarnydosprawdoktorantówUniwersytetuŚląskiego.UczeńProfesoraJózefaNowackiego.W2001r.obroniłrozprawędoktorską„KlauzulasprawiedliwośćworzecznictwieTrybunałuKonstytucyjnego”,któraotrzymałapierwsząnagrodęwXXXVIIKon-kursie organizowanym przez „Państwo i Prawo” na najlepszą pracę doktorskązdziedzinynaukprawnych.24marca2015r.uzyskałstopieńdoktorahabilitowa-negonaukprawnychnapodstawierozprawy„Ozintegrowanejkoncepcjizasadprawawpolskimprawoznawstwie(Oddogmatykidoteorii)”.Osiągnięciabędącepodstawą nadania stopnia doktora habilitowanego zostały uznane zawysokoocenione.W latach 2003–2006 odbył aplikację prokuratorską w Prokuraturze RejonowejwGliwicach.WpisanynalistęadwokatówOkręgowejRadyAdwokackiejwKato-wicach.Od2007r.pracownikBiuraRzecznikaPrawObywatelskich.Jegozainte-

16

resowanianaukowekoncentrująsięm.in.nateoretyczno-prawnychproblemachwynikającychzorzecznictwaTrybunałuKonstytucyjnego,zagadnieniachwykład-niprawa,argumentacjiprawniczej,technikilegislacyjnejorazproblematycezasadkonstytucyjnych.Autordwóchmonografiiorazkilkudziesięciuartykułówwwiększościzzakresufilozofiianalitycznejorazdotyczącychteoretycznychzagadnieńdogmatykipra-waipraktykiprawniczej.Współautorkomentarzydoustawyoodpowiedzialno-ścimajątkowejfunkcjonariuszypublicznychzarażącenaruszenieprawaorazdoustawynowelizującejprzepisyustawyobezpieczeństwieimprezmasowych.

9. Dr hab. Jarosław Zagrodnik–adiunktwKatedrzePrawaKarnegoProcesowe-goUŚ,zajmujesięproblematykąprawakarnegoprocesowego,wszczególno-ścizagadnieniamimodeluprocesukarnegoorazmetodykidziałalnościobrońcyipełnomocnikawsprawachkarnychikarnychskarbowych;autorkilkudziesięciuopracowańzzakresuprocesukarnego,prawakarnegoskarbowegoiprawakar-negow świetle stosunkówmiędzynarodowych; jest współautoremwiodącegokomentarzazzakresuprawakarnegoskarbowegoorazautoremzasadniczegoopracowaniaocharakterzemetodologicznymdotyczącegodziałalnościproce-sowejobrońcyipełnomocnikawsprawachkarnychikarnychskarbowych;przy-gotowujekomentarzdoczęścikarnejustawyoPrawieautorskimiprawachpo-krewnych.Radcaprawny.

10. Dr Michał Gramatyka (WPiAUŚwKatowicach) –Prawnik, kryminalistyk, spe-cjalistawzakresietechnicznychbadań,dokumentówibezpieczeństwabiznesu.BiegłySąduOkręgowegowKatowicach.Wykładowcaakademicki,radcaprawny,menadżerzdoświadczeniemwsektorzeenergetycznym.Pasjonatnowoczesnychtechnologiiiznawcaichwykorzystaniawsłużbienauki.

11. Dr Witold Kurowski–adiunktwKatedrzePrawaCywilnegoiPrawaPrywatne-goMiędzynarodowegoWydziałuPrawa iAdministracjiUniwersytetuŚląskiegowKatowicach.Zajmujesięproblematykąprawacywilnegoiprawaprywatnegomiędzynarodowego.AutormonografiiiwspółautorSystemuPrawaPrywatnegoorazkilkudziesięciupublikacjiwczasopismachspecjalistycznychipracachzbio-rowych.PracęnaukowąwUniwersytecieŚląskimłączyzpraktykąradcyprawne-go.

12. Dr Anna Lichosik – doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze PublicznegoPrawaGospodarczegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuŚląskie-gowKatowicach.Absolwentka jednolitych studiówmagisterskichnakierunkuPrawonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuŚląskiegowKatowicach,licencjackichstudiówpierwszegostopnianakierunkuZarządzaniewSzkoleZa-

17

rządzaniaUniwersytetuŚląskiegowChorzowieorazmagisterskichstudiówdru-giegostopnianakierunkuMiędzynarodoweStosunkiGospodarczenaWydzialeEkonomiiUniwersytetuEkonomicznegowKatowicach.Obroniłazwyróżnieniemrozprawędoktorskązzakresuprawarynkukapitałowego,przygotowanąwKa-tedrze Publicznego PrawaGospodarczegoWPiAUŚ. Ukończyła aplikację rad-cowskąwOkręgowejIzbieRadcówPrawnychwKatowicach.Zainteresowaniana-ukowe:publiczneprawogospodarcze,praworynkukapitałowego,prawospółek.

13. Dr Robert Netczuk–drnaukprawnychwKatedrzePrawaKarnegoProcesowegonaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuŚląskiegowKatowicach.Ukoń-czyłaplikacjęprokuratorskązakończonązdanymegzaminemprokuratorskim.

14. Dr Agnieszka Piwowarczyk –adiunktwKatedrzePublicznegoPrawaGospodar-czegoUniwersytetuŚląskiegowKatowicach,posiadawieloletniedoświadczeniewudzielaniuzamówieńpublicznych.Specjalizujesięwproblematyceprawaza-mówieńpublicznychorazzagadnieniachdotyczącychwdrażaniafunduszystruk-turalnych.Prowadzibadanianaukowenatematprocedurzamówieńpublicznychjakoinstrumentuwdrażaniaunijnejpolitykispójności.

15. Dr Wojciech Wyrzykowski–adiunktwKatedrzePrawaGospodarczegoiHan-dlowegonaWydziałPrawaiAdministracjiUniwersytetuŚląskiego.Autorwielupublikacjizzakresuprawacywilnegoiprawaspółek.

16. Dr Piotr Zawiejski –adiunktwKatedrzePrawaKarnegoiKryminologii.Specjali-zujesięwprawiekarnymgospodarczym,pasjękarnistycznąłączyzwykonywa-niemzawoduradcyprawnego.

17. Mgr Joanna Koczur –pracowniknaukowo-dydaktyczny,asystentwKatedrzeKry-minalistykiWydziałuPrawaiAdministracjiUniwersytetuŚląskiego.Przygotowujerozprawędoktorskąnatematkryminalistycznychaspektówprzesłuchaniaświad-ków.Prowadzizajęciadlastudentówprawa,administracjiorazprzedsiębiorczościzzakresupodstawkryminalistyki,logiki,psychologiizeznańiwyjaśnień.Jejza-interesowanianaukoweskupiająsięwokółprawadowodowego,psychologicznejorazkryminalistycznejproblematykiprzesłuchań,atakżeopiniowaniaprzezbie-głych.Autorkapublikacjinatemattaktykioraztechnikiprzesłuchiwaniaświad-kóworazpodejrzanych(oskarżonych)wprocesiekarnym.

18. Mgr Oliwia Rybak–absolwentkaprawaihistoriisztukinaUniwersytecieŚląskim,asystentwKatedrzeKryminalistykiWPiAUŚ.Wpracynaukowej łączyproble-matykę kryminalistyki z przestępstwami przeciwko zabytkom, a także kwestiemonitorowania rozpraw sądowych.Odbyła staż zawodowym.in.wHelsińskiej

18

FundacjiPrawCzłowiekaorazwkancelariiadwokackiejwAntwerpii.ObserwatorFundacjiCourtWatchPolska,członekAmnestyInternational,laureatkakonkursunaNajaktywniejszegoObserwatoraIIIcykluObywatelskiegoMonitoringuSądów2012/2013.

19. Redaktor Marcin Pietraszewski –dziennikarzGazetyWyborczej.Pięciokrotnylaureat Silesia Press, dwukrotnie nominowany doGrand Pressa.ProwadzizajęciazdziennikarstwaśledczegonaWydzialeNaukSpołecznychUŚ.Uwielbiamakówki,kompotzjabłekikomiksyzkapitanemŻbikiem.

20. Jacek Szymik Kozaczko–rzecznikprasowyUniwersytetuŚląskiego–jakostu-dentprawanaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuŚląskiego,30maja 2011 r. otrzymał Podziękowanie JegoMagnificencji RektoraUŚ za działalnośćna rzecz społeczności akademickiej.Wykazał się konsekwencją w reprezento-waniu interesów studentów oraz działalnością na rzecz integracji środowiskastudenckiegoikrzewieniakulturystudenckiej.JakoprzewodniczącyForumUni-wersytetówPolskich,reprezentowałstudentówprzedKonferencjąRektorówUni-wersytetówPolskich.ByłprzedstawicielemstudentówwSenacieUŚiczłonkiemsenackiej komisji ds. organizacji i rozwoju.W latach 2008–2010pełnił funkcjęprzewodniczącego Uczelnianej Rady Samorządu Studenckiego UniwersytetuŚląskiegowKatowicach–dałsiępoznaćjakoorganizatorwieluwydarzeńipro-jektówintegrującychśrodowiskostudenckie,takichjakOtrzęsinydlastudentówI roku, czy obozy adaptacyjne. Pracowałw zespołach przygotowujących takiewydarzeniajakJuwenaliaŚląskieiStudenckiFestiwalNauki.ByłwspółinicjatoremidoprowadziłdokońcaprojektutworzeniadeptakunaulicyBankowejwKato-wicach.ByłczłonkiemRadyStudentówParlamentuStudentówRzeczypospolitejPolskiej.PozatymdziałałwramachUczelnianegoZespołuds.ZapewnianiaiDo-skonaleniaJakościKształcenia,atakżeprzygotowywałiprzedstawiałstudenckiepropozycjezmianwregulaminiestudióworazwregulaminieUczelnianejRadySamorząduStudenckiego.UkończyłVIIILiceumOgólnokształcąceim.MariiSkło-dowskiej–CuriewKatowicach.

21. Młodszy inspektor Zbigniew Szachnitowski – absolwent Politechniki Śląskiejw Katowicach, ekspert kryminalistyki, były naczelnik Laboratorium Kryminali-stycznegoKWPwKatowicachibiegłysądowyzzakresubadańmechanoskopij-nychitraseologicznych.Uczestnikwielulokalnychinicjatywnarzeczwdrożenianowoczesnychmetod badawczych w kryminalistyce i doskonaleniu jej funkcjiwwykrywaniuprzestępstw.AktualniewykładowcawWyższejSzkoleBankowo-ściiFinansówwKatowicachnakierunkuBezpieczeństwoWewnętrzne,członek

19

władzŚląskiegoOddziałuPolskiegoTowarzystwaKryminalistycznego. Jest au-toremiwspółautoremkilkupublikacjizzakresuteorii ipraktycznychosiągnięćkryminalistyki,wplatającdotejtematykitakżezagadnieniazwiązanezochronąosóbimieniaorazidentyfikacjąbiometryczną.

22. Nadkomisarz Piotr Podsiedlik –magisteradministracjiWydziałuPrawaiAdmi-nistracjiUniwersytetuŁódzkiegowŁodzi.WykładowcaakademickiWyższejSzko-łyBiznesuwDąbrowieGórniczej.DoktorantWydziałuFilozoficznegoAkademiiIgnatianumwKrakowie,emerytowanyfunkcjonariuszPolicjipionukryminalnego.AbsolwentWyższejSzkołyPolicjiwSzczytnie,absolwentWydziałuPrawa,absol-wentAkademii TreneraBiznesuWyższejSzkołyBankowejwPoznaniuWydziałZamiejscowywChorzowie.