ANALIZA ...S (Strengths) – mocne strony

W (Weaknesses) – słabe strony

O (Opportunities) - szanse

T (Threats) - zagrożenia

Jacek Rumiński, Mariusz KaczmarekKatedra Inżynierii BiomedycznejPolitechnika Gdańska

Cel analizy - wskazanie silnych i słabych stron danego obszaru tematycznego w zakresie inżynierii biomedycznej wobec szans i zagrożeń stawianych przez otoczenie, wskazanych przez analizę STEEP.

• W czym (gdzie) jesteśmy mocni (mocne strony = atuty)?• W czym (gdzie) jesteśmy słabi (słabe strony = słabości)?• Gdzie (w czym) tkwią szanse naszego „wybicia się” (nisze rynkowe, rynki wschodzące)?• Co (kto) nam najbardziej zagraża (największe zagrożenia dla rozwoju danego obszaru)?

Analiza prowadzona była przez poszczególne panele tematyczne. Przykładowo w ramach prac panelu VII wykorzystano metodę zdalnej edycji tworzonego dokumentu (komponent WIKI) dzięki czemu poszczególni eksperci mogli samodzielnie wprowadzać własne propozycje jak i wyrażać swoje zdanie (modyfikować) o zgłoszonych już elementach SWOT.

W wyniku przeprowadzonych prac opracowano łączny raport liczący 31 stron spisanych mocnych stron, słabych stron, szans i zagrożeń w obszarze inżynierii biomedycznej.

Przykład wizualizacji

Wybrane wyniki analizy SWOT: S – mocne stronyKapitał ludzki:- Wysoki poziom nauczania na uczelniach medycznych- Obiecujący potencjał ludzki w IT- Silna baza naukowa- Wysokie i stale rosnące ambicje poszczególnych zespołów- Wysoki poziom kompetencji i wysoka efektywność jednostek naukowo-badawczych w obszarze sztucznych i hybrydowych narządów- Polscy informatycy są w skali globalnej bardzo wysoko oceniani pod względem umiejętności- Wysoki poziom wiedzy, grup prowadzących badania- Zdolność szybkiego uczenia się polskich naukowców, praktyków i organizacji służby zdrowia do adaptowania oraz korzystania z nowoczesnych urządzeń i aparatury- Doświadczenia pracowników w realizacji technologii- Typowa dla Polaków umiejętność rozwiązywania bieżących, nietypowych problemów

Zapotrzebowanie:- Duży rynek medyczny,- Młode społeczeństwo- Nacisk społeczny na wytwarzanie nowoczesnych, masowo produkowanych i tanich produktów medycznych.  Finansowanie i współpraca:- Możliwość wykorzystania funduszy strukturalnych na innowacje oraz B+R- Promowanie i współfinansowanie przez państwo projektów badawczo-naukowych- Współpraca z ośrodkami w kraju i za granicą- Wysoka innowacyjność medycyny

Wybrane wyniki analizy SWOT: S – mocne strony

Wybrane wyniki analizy SWOT: S – mocne strony

Istniejące normy, interfejsy i komponenty:- Dostępność z importu materiałów, komponentów do danej technologii- Możliwość łatwej współpracy z istniejącymi już urządzeniami medycznymi, wysoki stopień standaryzacji i kompatybilności nowego systemu pomiarowego - Możliwość rozwijania działalności usługowej z obszaru telemedycyny (telemonitorowanie, telescreening), która w większym stopniu opiera się na posiadanej wiedzy i doświadczeniu (medycznym i technicznym) niż na konieczności angażowania dużego kapitału- Wysoki poziom standaryzacji poszczególnych elementów systemu (otwartość systemu, modułowość, przenośność, kompatybilność, dostępność)

Wybrane wyniki analizy SWOT: S – mocne strony

Inne:- Dobry poziom teoretyczny i oryginalne pomysły w zakresie rozwiązań informatycznych-Sieci neuronowe i pozostałe inteligentne systemy obliczeniowe posiadają możliwość douczania się już w trakcie działania systemu eksperckiego-Coraz częstsze wykorzystanie inteligentnych metod komputerowych-Wysoka kultura techniczna -Coraz szersze wykorzystanie zaawansowanych technik sieciowych/teleinformatycznych -Produkty multi-technologiczne (np. mechatroniczne, bioelektroniczne itp.) -Przyciągany jest kapitał zagraniczny (np. Siemens-Wrocław) i wzrasta zatrudnienie informatyków.

Wybrane wyniki analizy SWOT: W – słabe strony

Ekonomia i prawo:- Złe uregulowania prawne dotyczące własności intelektualnej- Istnienie luki innowacyjnej pomiędzy Polską a krajami wysokorozwiniętymi- Brak polityki naukowej i innowacyjnej- System finansowania służby zdrowia i nauki- Krótki cykl życia produktów- Wysokie koszty wdrożenia- Ograniczone środki przeznaczone na działalność dystrybucyjną i marketingową- Wysokie koszty surowcowe- Duże koszty zakupu i eksploatacji danego urządzenia pomiarowego - Długotrwała procedura pozyskiwania zgody na przeprowadzenie kolejnych badań; (formalności)

Wybrane wyniki analizy SWOT: W – słabe strony

Ekonomia i prawo:

- Wyraźne niedofinansowanie ośrodków badawczych zajmujących się wprowadzaniem technologii medycznych- Niewielka ilość instytucji akredytowanych uprawnionych do wydawania zezwoleń na badania in vivo- Utrudnienia dla inwestorów prywatnych związane z wprowadzaniem na rynek nowych technologii medycznych- Brak uregulowania opłat za automatyczne usługi medyczne (np. telemedyczne) ze środków ubezpieczeń społecznych- Standardy są piętą achillesową. Bardzo słabe dążenie do standaryzacji (HL7, SNOMED i inne)

Wybrane wyniki analizy SWOT: W – słabe stronyZaplecze:- Niedostatki koniecznego zaplecza badawczo-naukowego dla wdrożenia danej technologii pomiarowej- Słabo rozwinięty sektor krajowych przedsiębiorstw w obszarze technologii medycznych, szczególnie w zakresie zaawansowanych technologii- Niskie zainteresowanie sektora przedsiębiorstw współpracą ze sferą naukowo-badawczą- Brak szerokiej dostępności do korzystania z usług laboratoriów wyposażonych w nowoczesny i zaawansowany sprzęt laboratoryjny (a jeśli jest to wysokie koszty użytkowania)- Słabo rozwinięty sektor produkcyjny wykorzystujący nowe technologie medyczne- Brak nowoczesnych laboratoriów badawczo-naukowych na poziomie UE-Niski poziom informatyzacji -Brak dużych firm i korporacji finansujących nowatorskie rozwiązania techniczne i technologiczne

Wybrane wyniki analizy SWOT: W – słabe strony

Ekonomiczne, promocyjne i inne:- Przeciążenie pracowników wyższych uczelni działalnością dydaktyczną i / lub biurokratyczną- Niskie uposażenia (szczególnie w sektorze naukowo-badawczym i w służbie zdrowia) i spodziewany odpływ kadry za granicę- Niekonkurencyjne płace i złe warunki pracy w ośrodkach badawczo – rozwojowych;- Działania reklamowe i promocyjne (brak reklamy i zainteresowania promowaniem tej dziedziny przemysłu)- Wąski obszar zastosowań/ograniczona skala zastosowań danej technologii pomiarowej- Akademickość rozwiązań, małe szanse na praktyczne wykorzystanie danej technologii pomiarowej- Wysoki stopień złożoności sztucznych i hybrydowych narządów- Brak motywacji finansowej dla twórców i mechanizmów przekazywania oprogramowania (rozwijanego w uczelniach) firmom komercyjnym, które zapewniłyby jego serwis.

Wybrane wyniki analizy SWOT: O – szanse

Rynek:- Rynek produktów medycznych – istnienie wielu nisz- Łatwość zdobycia rynków europejskich/globalnych- Waga społeczna- Poprawienie komfortu życia dla starzejącego się społeczeństwa - Rozwój chorób cywilizacyjnych i starzenie się społeczeństwa powoduje wzrost zapotrzebowania na opracowanie nowoczesnych technologii medycznych tym samym na społeczne przyzwolenie na ich stosowanie - Wzrost świadomości zdrowotnej społeczeństwa- Powszechne dążenie do samodzielności (osoba starsza woli się otoczyć aparaturą, niż czuć zależną od np. opieki ze strony dzieci)- Perspektywa wykorzystania urządzenia przez medyczny sektor prywatny

Wybrane wyniki analizy SWOT: O – szanse

Rynek:- Wzrost wykształcenia społeczeństwa w zakresie nauk techniczno-medycznych- Poszerzenie rynków zbytu dla produktów krajowych poprzez ich eksport lub transfer technologii (szczególnie tych zajmujących się produktami niszowymi)- Wzrost zaufania pacjentów do korzystania z nowych rozwiązań technologicznych i materiałowych w zakresie inżynierii biomedycznej.- Zwiększenie liczby ludzi aktywnych zawodowo- Rozwój zastosowań Internetu i informatyki dla potrzeb technologii medycznych- Zwiększenie popytu krajowego- Rozwój tanich gadżetów medycznych

Wybrane wyniki analizy SWOT: O – szanse

Ekonomia:- Wielkie potencjalne przychody i zyski- Obniżka stóp procentowych, łatwość uzyskania kredytów, instrumenty finansowania proponowane przez państwo- Wysoka wycena procedur medycznych- Szansa wsparcia finansowego z priorytetów UE i Krajowych dla takiej technologii pomiarowej- Perspektywiczna obniżka kosztów w związku z postępem w miniaturyzacji urządzeń elektronicznych - Możliwość eksportu technologii potencjalnie tańszych niż stosowanych/produkowanych w krajach tzw. starej UE- Dodatkowe wpływy do budżetu krajowego spowodowane wdrożeniem nowych technologii, opracowaniem patentów i licencji.- Zatwierdzenie ustaw wspomagających wdrożenie i rozwój prac badawczych nad innowacyjnością już istniejących technologii medycznych. Poprawa istniejących przepisów prawnych dotyczących sposobu wprowadzania nowych materiałów i środków medycznych.

Wybrane wyniki analizy SWOT: O – szanse

Rozwój technologii:

- Rozwój tanich środków komunikacji medialnej (internet, intranet, poczta elektroniczna, VoIP);- Mobilność społeczeństwa i stosowanie technologii bezprzewodowej stwarza szanse na rozwój aplikacji medycznych i wbudowywanie/łączenie ich w typowe systemy powszechnego użytku (np. telefony komórkowe, PDA)- Dostępność tanich przyjaznych interfejsów użytkownika (np. ekrany dotykowe) może ułatwić posługiwanie się urządzeniami o dużej złożoności programowej- Możliwość szerokiego upowszechniania informacji medycznej

Wybrane wyniki analizy SWOT: O – szanse

Celowe:

- Poprawa skuteczności medycznej- Automatyzacja i robotyzacja procedur medycznych- Szansa rozwoju i wdrożenia technologii medycznych wspomagających leczenie i rehabilitację pacjentów- Stosowanie metod nieinwazyjnych lub minimalnie-inwazyjnych- Skrócenie czasu oczekiwania na badania specjalistyczne- Szansa szerokiego wykorzystania techniki obrazowania biomedycznego w badaniach screeningowych (profilaktyka) - Zauważalna zmiana pokoleniowa, która i w biznesie i w nauce staje się faktem

Wybrane wyniki analizy SWOT: T – zagrożenia

Rynek:- Silna konkurencja na rynku istniejących podobnych rozwiązań importowanych po niskich kosztach z krajów azjatyckich- Oderwanie światów produkcji, medycyny, potrzeb pacjentów- Działania międzynarodowych koncernów, podział pracy na globalnym rynku- Konkurencja międzynarodowa, niska gotowość do ryzyka w administracji i sektorze finansowym- Ograniczona możliwość zakupu licencji i patentów zagranicznych, która pozwoliłaby na uruchoienie produkcji krajowej produktów równorzędnych lub substytutów- Ograniczone możliwości zbytu (za granicą tylko rynki w krajach rozwijających się, w kraju zbyt mało odbiorców)- Konkurencyjność oparta na niskiej cenie wytworzenia, a nie na jakości produktu- Konkurencja między różnymi ośrodkami leczniczymi i naukowo – badawczymi

Wybrane wyniki analizy SWOT: T – zagrożenia

Zasoby ludzkie:- Napływ konkurencji zagranicznej- Emigracja zdolnych i przedsiębiorczych ludzi, kadr- Przygnębiający klimat społeczny, poczucie niemożności

Medyczne:

-Niska przewidywalność skutków ubocznych stosowania niektórych technologii medycznych, możliwa do zdiagnozowania jedynie w długofalowych testach medycznych (np. zachowanie się materiałów w warunkach in vivo).-Opór (nieufność) ze strony personelu medycznego i pacjentów na stosowanie nowych materiałów i technologii w warunkach żywego organizmu.-Zbyt ścisłe rozgraniczenie specjalności medycznych i technologii, oparcie diagnostyki na technologii jednomodalnej

Wybrane wyniki analizy SWOT: T – zagrożenia

Ekonomia:

- Zwiększenie wysokości stóp procentowych- Zwiększenie poziomu inflacji- Obniżenie finansowania procedur medycznych- Niski poziom wynagrodzeń, świadczeń rentowych- Konieczność przeprowadzenia długotrwałej procedury - certyfikacyjnej przed wprowadzeniem do praktyki klinicznej danego urządzenia - Ryzyko ponoszenia dużych kosztów na opracowanie danej technologii

Wybrane wyniki analizy SWOT: T – zagrożenia

Organizacyjne, etyczne, inne:

- Brak mechanizmów i tradycji dotyczących „komercjalizacji” osiągnięć sektora naukowo-badawczego- Problemy etyczne dotyczące niektórych metod i technologii- Brak zachęt ze strony Państwa do rozwijania przez przedsiębiorstwa działalności w sektorze produkcji i usług medycznych- Trudne warunki tworzenia nowych , małych przedsiębiorstw- Niski poziom wyjściowy bazy technologiczno-technicznej- Brak wiary, że to, co polskie, może być dobre- Niestabilność działania systemów lub świadczonych usług może ograniczyć wiarygodność świadczonych usług w zakresie informatyki medycznej- Obecny system opieki zdrowotnej nie sprzyja wprowadzeniu innowacji. Widać wielką różnicę w podejściu do rozwiązań typu  e-zdrowie pomiędzy prywatną, a państwową służbą zdrowia na korzyść tej pierwszej

Zamiast podsumowania:

Co możemy zrobić?

Na jakie technologie w medycynie postawić?

Jakie są możliwe scenariusze rozwoju technologii medycznych w Polsce?

Mamy nadzieję, że nasze aktualnie prowadzone badania pozwolą odpowiedzieć co najmniej na część tych pytań.

DZIĘKUJĘ !