POZ: Przedsiębiorczość, Organizacja i Zarządzanie Wojciech St. Mościbrodzki wojmos@wojmos

Ekonomia Popyt i podaż Równowaga Rynek Wartość Pieniądz

POZ: Przedsiębiorczość, Organizacja i Zarządzanie Wojciech St. Moś[email protected]


Plan przedmiotuPlan przedmiotu

Materiał (15h): Podstawy ekonomii (ujęcie mikro i makro) – 3h Marketing i negocjacje – 2h Komunikacja i soft skills – 2h Podstawy prawa dla menedżerów – 2h Zarządzanie przedsiębiorstwami – 1h Wstęp do rachunkowości, zarządzanie finansami – 2h Zarządzanie strategiczne, korporacyjne, cross-cultural – 1h Praktyka organizacji: biznesplan, harmonogram, ocena ryzyka – 1h

Zasady zaliczenia: wykład (max = 50):

• kolokwium (50 pkt)• BONUS

ćwiczenia (max = 50):• prezentacja (15 pkt.)• projekt biznesowy (20 pkt.)• praca na zajęciach (15 pkt.)• BONUS


Zarządzanie i gospodarowanieZarządzanie i gospodarowanie

Co to jest gospodarowanie?

Jakie są motywy działania człowieka?

Co i jak wybieramy?

Początki gospodarki społeczeństwo pierwotne łowiectwo ( do ok. 10.000 pne) rolnictwo Sumer – ok. 4200 p.n.e. cywilizacja miejska – ok. 3500 p.n.e. teoria państwa Platona: państwo idealne teoria państwa Arystotelesa: państwo jako narzędzie (oikoskomepolis) homo oeconomicus (oikos = gospodarstwo domowe, nomos = prawo) homo oeconomicus: człowiek racjonalny


GospodarowanieGospodarowanie

Gospodarowanie działanie służące optymalnemu zaspokojeniu potrzeb (w długim okresie czasu)

Co to jest potrzeba? piramida Masłowa

Jakie są środki zaspokajania potrzeb konsumpcja dóbr

Dobra. Produkować czy kupować? konsumpcja, produkcja, tezauryzacja

Czy wszystko można kupić?


EkonomiaEkonomia

Historia nauki: Starożytność: podstawy pragmatyczne Średniowiecze: Ekonomia jako moralność Oświecenie: Ekonomia jako polityka Nowożytność: Ekonomia jako nauka (economics)

Obszar badany: Ekonomia bada przesłanki podejmowania decyzji oraz skutki ich realizacji w

realiach ograniczonej dostępności (rzadkość) Ekonomia pozytywna: jak JEST Ekonomia normatywna: jak POWINNO BYĆ / co ROBIĆ (sądy wartościujące)

Główne podejścia: mikroekonomia makroekonomia zarządzanie

EKONOMIA NIE JEST ŚCISŁA!


Krzywa ograniczenia budżetowegoKrzywa ograniczenia budżetowego

Produkcjasamochodów

Produkcjamaszyn

0

1400

500

1200

200 400

600

Konfiguracja niemożliwa

Konfiguracja nieoptymalna

Konfiguracje równorzędne

Granica możliwości

KOSZT ALTERNATYWNY


PopytPopyt

POPYT (D – DEMAND) ilość produktów lub usług, którą nabywcy chcą i mogą nabyć w danym

czasie po określonej cenie

charakterystyka popytu: krzywą popytu wykreśla się jako p = f(Q), a nie jako Q=f(p)! wraz ze spadkiem cen danego produktu zwiększa się zapotrzebowanie

na ten produkt, a wraz ze wzrostem cen - zapotrzebowanie spada wyjątki?


Paradoksy popytuParadoksy popytu

paradoks Giffena: na skutek WZROSTU ceny popyt ROŚNIE pojawia się dla dóbr podstawowych (na skutek rezygnacji z innego dobra mamy

większy dochód, który wzmacnia popyt na dobro podstawowe)

paradoks Veblena: na skutek WZROSTU ceny popyt ROŚNIE pojawia się dla dóbr luksusowych (konsumpcja na pokaz)

paradoks Leibensteina (efekt owczego pędu) kopiowanie zachowań (np. wykupywanie mąki przed wojną, moda)

paradoks snoba: na skutek SPADKU ceny popyt SPADA konsumenci odrzucają popyt na dobra uznane za masowe

PYTANIE: Jak firmy wykorzystują paradoksy w strategiach?


PodażPodaż

PODAŻ (S – SUPPLY): ilość towaru lub usług, którą producenci chcą i mogą sprzedać po

określonej cenie

charakterystyka podaży: wraz ze spadkiem cen danego produktu lub usługi maleje ich ilość na

rynku, a wraz ze wzrostem cen podaż wzrasta krzywą popytu wykreśla się jako p = f(Q), a nie jako Q=f(p)! wyjątki?


RynekRynek

Rynek miejsce wymiany dóbr mechanizm, polegający na określaniu warunków kupna-sprzedaży przez

zainteresowane strony kształtuje i reguluje procesy gospodarcze poprzez relacje popytu i podaży możliwość uzyskania informacji o przebiegu procesów gospodarczych

Równowaga rynkowa: sytuacja, w której przy określonej cenie

(cena równowagi rynkowej) dochodzi do stabilizacji podaży i popytu UWAGA: to NIE OZNACZA, że w punkcie równowagi ilość sprzedawanych dóbr

równa jest ilości dóbr nabywanych (!!!) punkt przecięcia się krzywej popytu z krzywą podaży to punkt równowagi

rynkowej


Równowaga rynkowaRównowaga rynkowa

W rzeczywistości punkt równowagi jest "rozmyty"

krzywa podaży (S)krzywa popytu (D)


Urzędowe naruszenia równowagiUrzędowe naruszenia równowagi

W rzeczywistości punkt równowagi jest "rozmyty"

cena minimalna

krzywa podaży (S)krzywa popytu (D)

cena maksymalna


Przesunięcia krzywychPrzesunięcia krzywych

Wzrost popytu Wzrost podaży - analogicznie

Determinanty popytu: moda przewidywania zmiany preferencji pogoda pora (roku, dnia) dobra komplementarne dobra substytucyjne dochód rozporządzalny


Dobra substytucyjne i komplementarneDobra substytucyjne i komplementarne

komplementarność: uzupełnianie (A potrzebuje B do zaspokojenia potrzeb) monitor – komputer typowe efekty: załamanie/boom rynkowy (paliwożerne samochody w USA)

substytucyjność: zastępowania (zamiast A można użyć B) masło – margaryna typowe efekty: załamanie/boom pod wpływem ceny (mieszkania – domy)


Kto uczestniczy w grze rynkowejKto uczestniczy w grze rynkowej

Rynek: Państwo Inne państwa (!) Samorządy Przedsiębiorcy / firmy Osoby fizyczne (klienci i producenci indywidualni)

Rola państwa: stabilizacja: gospodarki i społeczeństwa alokacja: środków produkcji redystrybucja: dochodu

Instrumenty państwa: stopa podatkowa stopa procentowa zasady systemowe


Państwo w gospodarcePaństwo w gospodarce

Po co istnieje państwo? koncepcja teistyczna – nadanie przez absolut (Boga, Tao, Harmonię Kosmosu) koncepcja patriarchalna – państwo jako spuścizna po "domenie władcy" koncepcja marksistowska – państwo jako metoda podziału pracy i własności koncepcja umowy społecznej:

• Platon: twór idealny• Arystoteles: twór ewolucyjny (utylitarny)• Cyceron: państwo rzymskie vs barbarzyńcy• Hobbes: "dziki" stan natury samoobrona jednostki umowa społeczna

władca (niepodważalny)• Locke: "semi-altruistyczny" stan natury społeczeństwo umowa

społeczna władca (odwoływalny) koncepcja władzy (Webera) – państwo jako aparat utrzymania władzy


Przedsiębiorstwo w gospodarcePrzedsiębiorstwo w gospodarce

Po co istnieje firma? firma = nazwa, marka prowadzenie działalności gospodarczej rozdzielenie majątku koncepcja spółki (societas) formy działalności określenie odpowiedzialności: firma, człowiek, członkowie spółki nowe formy uczestnictwa w gospodarce:

• właściciel (przedsiębiorca)• współwłaściciel• akcjonariusz / inwestor• manager (kierownik)• pracownik najemny


Samorząd w gospodarceSamorząd w gospodarce

Po co istnieje samorząd bliżej ludzi bezpośredni wpływ społeczny zasada subsydiarności (pomocniczości) lepsza alokacja zasobów CZY JEST POTRZEBNY? CZY JEST POTRZEBNY W GOSPODARCE?


WartośćWartość

Jak mierzyć wartość dóbr? wartość pieniężna, wartość wymienna

Czy dobra mają określoną (obiektywną) wartość? paradoks wody i diamentu wartość nominalna i wartość realna factoring

Skąd się bierze wartość? Marks: wartość bierze się z pracy robotników

Czy wartość może być probabilistyczna? wartość kuponu loterii, wartość w warunkach niepewności

Czy wartość można dyskontować? obligacje i weksle


PieniądzPieniądz

Czym jest pieniądz: ekwiwalent towarów i usług w gospodarce

Jakie są funkcje pieniądza: transakcyjna (środek wymiany dóbr) obrachunkowa (wyznacznik wartości) płatnicza (oddzielenie w czasie transakcji i przepływu dóbr) tezauryzacyjna (gromadzenie wartości) motywacyjna (wpływ na zachowanie) państwotwórcza (denar Mieszka I) unifikująca (euro!)


Krótka historia pieniądzaKrótka historia pieniądza

Rozwój pieniądza: pieniądz pierwotny – wymiana barterowa pieniądz kruszcowy – pieniądz metaliczny (złoto, srebro) pieniądz monetarny (poświadczona autorytetem państwa moneta) pieniądz papierowy ("bank note") – pieniądz zobowiązaniowy pieniądz bankowy – pieniądz wirtualny (mnożnik pieniądza) pieniądz niewymienialny na złoto pieniądz elektroniczny


Podsumowanie wykładu IPodsumowanie wykładu I

Ekonomia – myślenie racjonalne w warunkach rzadkości

Pojęcia podstawowe: rynek, dobro, popyt, podaż, cena

Równowaga rynkowa, kształtowanie się ceny

Aktorzy na rynku: państwo, firma, samorząd, człowiek

Pieniądz i jego rola

POZ: Przedsiębiorczość, Organizacja i Zarządzanie Wojciech St. Mościbrodzki wojmos@wojmos

Documents

Transcript of POZ: Przedsiębiorczość, Organizacja i Zarządzanie Wojciech St. Mościbrodzki wojmos@wojmos