Powtórka z geografiiPowtórka z geografii

Grupa 8-9Grupa 8-9

Listopad 2011

I Co to jest geografia?

nauka przyrodnicza i społeczna zajmująca się badaniem powierzchni Ziemi.

Geografia to ...

Powłoki Ziemi • atmosfera - powłoka powietrzna

• hydrosfera - powłoka wodna

• litosfera - powłoka skalna

• pedosfera - powłoka glebowa

• biosfera - powłoka organizmów żywych 

II Położenie Polski

POLSKA

Cechy położenia geograficznego Polski

- Polska to kraj znajdujący się w środkowej części Europy

- ograniczony od północy przez wody Morza Bałtyckiego zaś od południa przez pasmo Karpat i Sudetów

- jako środek kontynentu europejskiego należy mieć na uwadze współrzędne geograficzne( 21 stopni i 35 ‘E, 52 stopni i 35 ‘N), które wyznaczają punkt na Nizinie Mazowieckiej (miejscowość Koło).

Jako najdalej wysunięte punkty Polski uznaje się:

1 - Gwiazda Północy 54 stopnie 50’08” N, położony na wschodnim krańcu kamiennego umocnienia brzegu w Jastrzębiej Górze; według pomiarów z 2000 r., co czyni go teraz najdalej wysuniętym na północ punktem. Przez wiele lat za najdalej wysunięty na północ punkt uważana Przylądek Rozewie 54o 50’N

2 - na południu szczyt Opołonek w Bieszczadach (49 stopni 0’ szerokości geograficznej północnej N) 3 - na wschodzie kolano Bugu na wschód od miejscowości Hrubieszów (24 stopnie 8’długości geograficznej wschodniej E) 4 - na zachodzie kolano Odry na zachód od Cedyni (14 stopni 7 ‘ długości geograficznej wschodniej E).

Granice Polityczne

Polska graniczy z 7 krajami: Na zachodzie Niemcy 467 km Na południu Słowacja 541 km Czechy – 790 km Na północy Rosja ( Obwód kaliningradzki) – 210 km Na wschodzie Litwa – 103 km Białoruś - 416 km Ukraina - 529 km Na północy granica państwa przebiega wzdłuż wybrzeża Morza Bałtyckiego - 440 kmOgólna długość granic lądowych wynosi 3056km, a łącznie z granicami morskimi 3496 km

RosjaLitwa

Białoruś

Ukra

ina

Słowacja

Czechy

Nie

mcy

Morze Bałtyckie

Podział administracyjny – 16 województw

III

Wody powierzchniowe

• Rzeki• Jeziora• Stawy• Bagna i mokradła• Sztuczne zbiorniki i kanały

Rzeki• Teren Polski, biorąc pod uwagę uwarunkowania hydrograficzne, leży w zlewisku trzech mórz:Morza Bałtyckiego – 99,8%, w tym:

• dorzecze Wisły – 55,7%;

• dorzecze Odry – 33,9%;

• rzeki pobrzeża bałtyckiego – 9,3%;• dorzecze Niemna – 0,8%; Morza Czarnego 0,2%:• dorzecze Dunaju (Orawa)• dorzecze Dniestru; Morza Północnego: • dorzecze Łaby (Izera, Orlica)

• Zlewisko to - obszar lądowy, z którego wszystkie wody powierzchniowe i podziemne spływają do jednego morza, oceanu bądź też innego zbiornika wodnego.

Dorzecza i zlewiska rzek Polski

Dorzecze Dunaju

Dorzecze Dniestru

dorzecze Łaby

Dorzecze Wisły

DorzeczeOdry

Dorzecze rzek pobrzeża Bałtyku

Dorzecze Niemna

Zlewisko M. Czarnego

Zlewisko M. Północnego

Zlewisko M. Bałtyckiego

Działy wodne

Rzeki

Najdłuższe rzeki w Polsce:• Wisła (długość 1049 km, powierzchnia dorzecza 194 425 km2, a średni przepływ wody to 1020 m3/s)• Odra (długość 854 km (742 km w Polsce) dorzecze 118 861 km2, średni przepływ wody 560 m3/s)• Warta (długość 808 km, dorzecze 54 529 km2, średni przepływ wody 215,0 m3/s)• Bug (długość 772 km (w tym w Polsce 587 km) dorzecze 39 420 km2, średni przepływ wody 155 m3/s)• Narew (długość 484 km ( 448 km w Polsce) dorzecze 75 175 km2, średni przepływ wody to 318 m3/s)• San (długość 443 km, dorzecze 16 861 km2, średni przepływ wody to 125 m3/s)• Noteć (długość 388 km,  dorzecze 17 330 km2, średni przepływ wody to 76,6 m3/s)pozostałe duże rzeki Polski to: Pilica, Biebrza, Bzura, Nysa Kłodzka, Prosna.

Jeziora naturalne o największej powierzchni w Polsce to:

Śniardwy (typ morenowy, zajmuje powierzchnie 113,8 km2, ma głębokość 23,4 metry)

Mamry (powierzchnia 104,4 km2, głębokość 43,8metrów)Łebsko (powierzchnia 71,4 km2, jezioro przybrzeżne, głębokość 6,3 metry)Dąbie (powierzchnia 56,0 km2, deltowe, głębokość 4,2 metry)

Jeziora najgłębsze w Polsce to:

Hańcza (głębokość 108,5 metry, rynnowe)

Drawsko (województwo zachodniopomorskie, głębokość 79,9 metry, rynnowe)Wielki Staw (głębokość 79,3 metry, cyrkowe)Czarny Staw (głębokość 76,4 metry, cyrkowe)Wigry (województwo podlaskie, głębokość 73 metry, rynnowe)

Jeziora

Największym jeziorem w Polsce jest jezioro Śniardwy – powierzchnia 113,8 km 2

Najgłębszym jeziorem w Polsce jest Hańcza – max głębokość 108,5 m

Śniardwy - Warnołty

Hańcza

IV Mniejszości

narodowe i etniczne

Mniejszość narodowa- oddzielna, wspólnotowa grupa różniąca się od pozostałych mieszkańców kraju pochodzeniem, czemu może towarzyszyć odrębność językowa, kulturalna, religijna.

Grupa etniczna- w politycznym znaczeniu termin ten określa zbiorowość ludzi odróżniającą się od większości społeczeństwa jakiegoś państwa, ale nieidentyfikującą się z żadnym narodem tworzącym inne państwo, np. Romowie (żyjący w wielu państwach Europy).

Konstytucja RP gwarantuje obywatelom polskim należącym do mniejszości narodowych i etnicznych wolność zachowania i rozwoju własnego języka, religii, obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury.

Prawa

•Białorusini 47 640 osób

•Czesi 386 osób

•Karaimi (mniejszość etniczna) 46 osób

•Litwini 5 639 osób

•Łemkowie (mniejszość etniczna) 5 850 osób

•Niemcy 147 094 osób

•Ormianie 262 osoby

•Romowie (mniejszość etniczna) 12 731 osób

•Rosjanie 3244 osób

•Słowacy 1 710 osób

•Tatarzy (mniejszość etniczna 447 osób)

•Ukraińcy 27 172 osób

•Żydzi 1 055 osób

MAPAEUROPY