POWTÓRKA Z LEKTURA. Fredro – „Zemsta”

J. Słowacki – „Balladyna”A. Kamiński – „Kamienie na szaniec”

Opracował: Wojciech Szatkowski

Aleksander Fredro – „Zemsta”

Inspiracja• Komedia powstała w 1834. Inspirowana była dokumentem

znalezionym na zamku w Odrzykoniu, w którym znajduje się historia poprzednich właścicieli. Budowla była własnością dwóch skłóconych ze sobą rodów: Firlejów (dolna część zamku) i Skotnickich (górna część). Piotr Firlej dokuczał Janowi Skotnickiemu, za co on ten skierował rynny na jego zabudowania. Wtedy Firlej napadł na jego robotników naprawiających mury górnego zamku i zniszczył przy okazji rynny. Skotnicki pozwał go przed sąd i wygrał sprawę, ale kres ich długoletnim zatargom położył dopiero ślub zawarty w 1838 przez wojewodzica Mikołaja Firleja z kasztelanką Zofią Skotnicką.

• W pierwszej wersji rękopisu Fredro umieścił akcję w czasie sobie współczesnym, a głównymi bohaterami byli Baron, Kiełbik, Rublowa, Papkiewicz. Dopiero w kolejnej wersji rękopisu pojawiły się ostateczne nazwiska postaci, a akcję przesunięto o kilkadziesiąt lat wstecz.

Bohaterowie „Zemsty”Boh. pierwszoplanowi:• Rejent Milczek - wróg Cześnika,

ojciec Wacława ;• Cześnik Raptusiewicz –

skłócony z Rejentem, opiekun i stryj Klary ;

• Podstolina Hanna Czepiersińska – wdowa, Cześnik pragnie się z nią ożenić dla pieniędzy ;

• Klara Raptusiewiczówna – bratanica Cześnika, zakochana w Wacławie ;

• Wacław Milczek – syn Rejenta, zakochany w Klarze ;

• Józef Papkin – na usługach Cześnika, zakochany w Klarze.

Boh. drugoplanowi i epizodyczni :• Perełka - kucharz Cześnika • Dyndalski - sługa i marszałek

Cześnika. Pisał w jego imieniu list. • Gerwazy Śmigalski - dworzanin

Cześnika • Mularze (murarze) - zatrudnieni

przez Rejenta, których zmuszał do oskarżenia.

• Pachołki i inni • Ludzie z kaplicy

TreśćCześnik Raptusiewicz chciałby ożenić się z wdową Podstoliną, która bawi u niego z wizytą, jest jednak nieobyty i nieśmiały. Wzywa więc Papkina, bawidamka i hulakę, by pośredniczył w swatach, a jednocześnie utrzymywał w jego imieniu kontakty z sąsiadem – Rejentem Milczkiem, z którym Cześnik jest odwiecznie skłócony. Cześnik jest łasy na majątek Podstoliny, nie wiedząc, że ona sama szuka męża, bo jest bez grosza. Papkin zaś ostrzy sobie zęby na bratanicę Cześnika Klarę.Nagle okazuje się, że Rejent zlecił murarzom naprawę muru rozgraniczającego część zamku należącą do niego od części należącej do Cześnika. Każe Papkinowi rozpędzić murarzy.Tymczasem w ogrodzie Wacław i Klara zapewniają się o wzajemnej miłości. Wacław jest gotów porwać Klarę, by się z nią ożenić, ale dziewczyna nie chce tego.Papkin wchodzi do akcji dopiero, gdy murarze zostają przegonieni. Wygłasza monolog na własną cześć. Zjawia się Wacław, który przedstawia się jako urzędnik Rejenta i oddaje się dobrowolnie w niewolę. Cześnik jednak każe wypuścić Wacława, a ten nie chce odejść – chce być bliżej Klary. Papkin zgadza się, gdy dostaje sakiewkę. Wacław chce się wkupić również w łaski Cześnika, prosząc o wstawiennictwo Podstolinę. Jednak okazuje się, że dawniej sam podkochiwał się w Podstolinie i co gorsza oszukał ją podając się za księcia. Podstolina chce zerwać zaręczyny z Cześnikiem – woli Wacława.

Treść

Papkin tymczasem wyznaje Klarze miłość. Ta żąda od niego dowodu – wytrwania przez pół roku w milczeniu, roku o chlebie i wodzie i przywiezienia krokodyla. Cześnik jest zadowolony, że Podstolina przyjęła jego zaręczyny, lecz wściekły na Rejenta o mur. Chce go wyzwać na pojedynek i do niego wysyła Papkina jako sekundanta.Tymczasem Milczek przygotowuje pozew do sądu przeciw Cześnikowi. Spisuje zeznania poszkodowanych w bójce przy murze, strasznie przy tym przekręcając je na własną korzyść. Wacław prosi go o pozwolenie na małżeństwo z Klarą, Rejent jednak chce, by ożenił się z Podstoliną, na złość Cześnikowi.Zjawia się Papkin, najpierw nieco niepewny, potem coraz bardziej się panoszy w domu Rejenta. Gdy jednak Milczek straszy go wyrzuceniem przez okno i stawia czterech pachołków przed drzwiami zaczyna się panicznie bać. Ledwie udaje mu się przekazać wiadomość od Cześnika, który wyzywa Rejenta na pojedynek. Do pokoju wpada Podstolina – zerwała zaręczyny z Cześnikiem, chce zaręczyć się z Wacławem.Papkin przynosi Cześnikowi list, w którym Rejent informuje o postanowieniu Podstoliny. Cześnik jest wściekły i postanawia zwabić do siebie Wacława. Dyktuje swemu sekretarzowi – Dyndalskiemu list, który rzekomo napisała Klara. Nie udaje mu się jednak napisać go przekonująco i wysyła do Wacława służącą.

TreśćPapkin, zdając Cześnikowi relację z misji u Rejenta, usłyszał, że wino, którym go poczęstowano, mogło być zatrute. Załamany zaczyna spisywać testament. Angielską gitarę i " rzadką" kolekcję motyli (która jest w zastawie czyli nie w Papkina posiadaniu) oddaje Klarze, zaś Artemizę (szabla) odda temu kto postawi pomnik na jego grobie. W testamencie prosi także o nie płacenie jego długów.Wacław przybywa do Klary i zostaje zatrzymany przez Cześnika, który informuje go, że chce go ożenić z Klarą. Kochankowie są zaskoczeni, ale oczywiście wyrażają zgodę. W kaplicy czeka już na nich ksiądz.U Cześnika zjawia się Rejent – czekał na Raptusiewicza w wyznaczonym miejscu, ten jednak nie pojawił się. Gdy dowiaduje się o ślubie syna, jest wściekły. Sytuację wyjaśnia Podstolina, oświadczając, że cały jej majątek przepisany został na Klarę, która miała go przejąć w dniu ślubu. Jest więc bez grosza. Rejent i Cześnik słysząc to wreszcie się godzą. Szczęśliwe zakończenie tej komedii jest komiczne.

O autorzeUrodził się 20 czerwca 1793 u stóp Karpat, w Surochowie niedaleko Jarosławia w bogatej

rodzinie szlacheckiej (niegdyś senatorskiej). Do Beńkowej Wiszni rodzice Aleksandra Fredry sprowadzili się w 1797. Nauki pobierał w domu rodzinnym, nigdy nie uczęszczał do szkół publicznych. 12 stycznia 1806 w pożarze dworu w Beńkowej Wiszni zginęła jego matka, Marianna Fredrowa. Ojciec, Jacek hrabia Fredro wraz z nim przeniósł się do Lwowa.

Dalsze losy:•w 1809 (w wieku 16 lat) zaciągnął się do armii Księstwa Warszawskiego, później był w

wojsku Napoleona. •w 1812 wziął udział w wyprawie Napoleona na Moskwę (otrzymał wówczas Złoty Krzyż

Virtuti Militari) •w latach 1813-1814 przebył całą kampanię napoleońską jako oficer ordynansowy w sztabie

cesarza •w 1814 został odznaczony Krzyżem Legii Honorowej. •w 1815, po abdykacji Napoleona, wrócił do domu i gospodarował w rodzinnym majątku

Beńkowa Wisznia. Opuszczając Paryż po klęsce Napoleona, Aleksander hr. Fredro napisał: Wyjechaliśmy razem, z odmiennych pobudek: Napoleon na Elbę, ja zasię do Rudek.

•wstąpił do lubelskiej loży wolnomularskiej*•w 1818, mając 25 lat, napisał pierwszą ważną komedię, "Pana Geldhaba". Sztuka,

napisana z dużym humorem i wdziękiem, opowiada o perypetiach młodego szlachcica, starającego się o rękę córki tytułowego dorobkiewicza, usiłującego jednocześnie wydać ją za księcia. Sztuka została wystawiona w 1821r.

•8 listopada 1828], po jedenastu latach starań, poślubił w kościele w Korczynie właścicielkę zamku w Odrzykoniu Zofię de domo hrabinę Jabłonowską, primo voto hrabinę Skarbkową

O autorze• w 1828, po śmierci ojca, przejął i pomnożył odziedziczony majątek. Był już wtedy autorem

kilkunastu komedii • od 1829 był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk • w 1832 przechowywał w swoim majątku dwóch powstańców z Wielkopolski, którzy w obawie

przed represjami ze strony władz pruskich schronili się w Galicji • w 1846, po 18 latach pobytu na wsi Fredrowie zakupili we Lwowie dworek z ogrodem na

Chorążczyźnie, w którym zamieszkali • w rewolucyjnym roku 1848 był członkiem lwowskiej Rady Narodowej • w latach 1850-1855 (z niewielkimi przerwami) przebywał po raz drugi we Francji, gdzie po

powstaniu węgierskim znalazł schronienie jego syn Jan Aleksander Fredro (także komediopisarz lecz niższego lotu).

• od 1861 był posłem do Sejmu Krajowego, czynił starania o budowę w Galicji pierwszej linii kolejowej, organizował Towarzystwo Kredytowe Ziemskie i Galicyjską Kasę Oszczędności

• od 1873 był członkiem Akademii Umiejętności • zmarł we Lwowie 15 lipca 1876, został pochowany w rodzinnej krypcie kościoła w Rudkach koło

Lwowa

* Wolnomularstwo, wolnomularze - Wolnomularstwo, inaczej masoneria lub sztuka królewska – ponadnarodowy, częściowo tajny ruch etyczny o swoistych strukturach organizacyjnych (m.in. trójkąty, loże, obediencje), który swe pryncypia i idee wyraża za pośrednictwem rozbudowanej symboliki i rytuałów. Masoneria to także zespół bractw o charakterze elitarnym i dyskretnym. Kolorytu masonerii dodaje wielka liczba legend i spiskowych teorii na jej temat

J. Słowacki – „Balladyna”

BohaterowieBohaterowie:• Balladyna – główna bohaterka; córka ubogiej wdowy; rozpieszczana i

faworyzowana przez matkę; bezwzględnie dążąca do władzy; żona Kirkora; kochanka Fon Kostryna, którego zabiła; wydała na siebie wyrok (uśmiercona przez uderzenie piorunem);miała kruczoczarne włosy i jasną cerę, oraz czarne oczy.

• Alina – młodsza siostra Balladyny; szczera; uczciwa; skromna i kochająca rodzinę dziewczyna; zamordowana przez siostrę. W przeciwieństwie do siostry miała bardzo jasne włosy blond i niebieskie oczy.

• Wdowa – stara matka Balladyny i Aliny; wygnana z zamku; oślepiona przez piorun; ginie na torturach nie chcąc wyjawić imienia złej córki.

• Kirkor – bogaty książę; szukający za radą pustelnika ubogiej; wiejskiej dziewczyny za żonę; starał się przywrócić gnieźnieński tron dla prawowitego władcy; Popiela III (pustelnika); ginie w walce z wojskiem Balladyny i Kostryna.

• Pustelnik – król Popiel III; zrzucony z tronu i wygnany z zamku przez swojego brata; który rozkazał zabić jego dzieci i sam objął władzę w Gnieźnie.

• Grabiec – syn zakrystiana, pijak, kochanek Balladyny i obiekt uczuć Goplany, jako płacząca wierzba świadek zbrodni na Alinie, jako dzwonkowy król gość na uczcie weselnej; we śnie zabity przez Balladynę.

Bohaterowie• Filon – pasterz, typowy romantyczny bohater, beznadziejnie szukający

miłości; odnajduje martwą Alinę i zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia.

• Fon Kostryn – rycerz Kirkora, który pod jego nieobecność ma się opiekować Balladyną, tymczasem staje się jej kochankiem, później ginie z jej ręki.

• Gralon – posłaniec od Kirkora, bez potrzeby zamordowany przez Balladynę i Kostryna.

• Kanclerz – pomagał Balladynie w osądzaniu zbrodniarzy.• Wawel – dziejopis, prowadzi rozmowę z publicznością w epilogu; badacze

literatury dopatrywali się w nim uosobienia Joachima Lelewela.• Paź – mało ważna postać w utworze• Lekarz – stwierdził zatrucie u Fon KostrynaBohaterowie fantastyczni:• Goplana – rusałka, królowa jeziora Gopła, zakochała się w Grabcu, gdy

uratowała mu życie wyciągając go z jeziora.• Skierka – oddany i pracowity sługa Goplany, za sprawą jego czarów Kirkor

zakochuje się jednocześnie w Alinie i Balladynie.• Chochlik – leniwy, marudny, i nieuczciwy sługa Goplany.

TreśćBalladyna i Alina to siostry, mieszkające wraz z matką w ubogiej chacie w lesie. Nimfa, królowa jeziora Gopła, Goplana, zakochana w kochanku Balladyny, Grabcu, przez swą zazdrość miesza się w ludzkie sprawy i gmatwa ich losy. Do chaty sióstr przyjeżdża bogaty książę Kirkor, wiedziony tam przez sługę Goplany, Skierkę. Goplana ma nadzieję, że Kirkor zakocha się w Balladynie, a wtedy Grabiec zostanie tylko dla niej. Jednak jej sługa, Skierka, sprawia, że książę zakochuje się w obu siostrach.Żeby zdobyć męża, dziewczęta współzawodniczą w zbieraniu malin. Ta z sióstr, która pierwsza zbierze pełny dzbanek, ma wziąć Kirkora za męża. Gdy okazuje się, że Alina wygrywa, Balladyna zabija ją nożem. Jedynym świadkiem tej zbrodni jest Grabiec przemieniony przez Goplanę w płaczącą wierzbę. W domu Balladyna tłumaczy nieobecność swej siostry tym, iż Alina uciekła z kochankiem. O zbrodni przypomina Balladynie krwawa plama na czole, nie dająca się zmyć, oraz dręczące ją koszmary i wyrzuty sumienia. Ciało Aliny odnajduje pasterz Filon i zakochuje się w martwej dziewczynie.

TreśćTuż po ślubie Kirkor wyjeżdża na bitwę pod Gniezno, by odzyskać tron dla prawowitego króla, Popiela III, który został wygnany ze swego pałacu i mieszka w lesie jako pustelnik. Do zamku mają wkrótce przyjechać weselni goście. Balladyna wstydzi się swej matki, każe ją zamknąć w wieży. Między Balladyną a Fon Kostrynem, rycerzem Kirkora, nawiązuje się romans. Balladyna udaje się do pustelnika, by zlikwidował plamę z jej czoła. Ten jednak potrafi czytać z ludzkich serc – poznaje prawdę o zbrodni. Scenę obserwuje Kostryn, zna sekret kochanki. Wspólnie zabijają (choć to Balladyna zadaje śmiertelny cios) posłańca od księcia, rycerza Gralona, który przywiózł skrzynię dla Balladyny, prezent od męża – ta śmierć nie była konieczna, ale w ten sposób kochankowie stają się wspólnikami w zbrodni, a o to chodziło Kostrynowi.Odbywa się uczta w zamku, na której jest obecny m.in. Grabiec w przebraniu dzwonkowego króla, które sprawiła mu Goplana, oraz sługi nimfy: Skierka i Chochlik. Balladyna wypiera się swojej matki i każe wygnać ją z pałacu. Na dźwięk melodii granej przez Chochlika i tajemniczego śpiewu opowiadającego historię jej zbrodni, Balladyna popada w obłęd. Słyszy głosy z zaświatów, ukazuje jej się duch Aliny, odpędza go, aż wreszcie mdleje. W nocy Balladyna zabija śpiącego Grabca. Razem z kochankiem zabierają mu koronę Popielów – symbol prawowitej władzy królewskiej, którą Grabiec dostał od Goplany – po czym wyruszają ze swoją armią do Gniezna, by objąć władzę.

TreśćW bitwie Fon Kostryn pokonuje wojska Kirkora, zaś sam Kirkor ginie na polu walki. Po bitwie Balladyna pozbywa się Fon Kostryna podając mu kawałek chleba ukrojony zatrutym nożem. Wkrótce Kostryn umiera w męczarniach przed śmiercią ostrzegając przed rządami Balladyny.Balladyna zostaje królową. Kanclerz informuje ją, że zgodnie z tradycją nowa władczyni powinna rozstrzygnąć kilka spraw sądowych wnoszonych przez poddanych. Pierwsza jest sprawa o otrucie Fon Kostryna wniesiona przez lekarzy. Balladyna zmuszona jest wydać na nieznanego zabójcę wyrok śmierci. Następna jest sprawa o zabójstwo Aliny wniesiona przez Filona – również w tym przypadku Balladyna skazuje nieodnalezionego mordercę na śmierć. Do pałacu wkracza wdowa, matka Balladyny, oślepiona piorunem, skarżąc się na córkę, która wyparła się swojej matki i wygnała ją z zamku w trakcie burzy. Nie chce jednak zdradzić imienia córki i umiera na torturach. Królowa na wyrodną córkę zmuszona jest wydać wyrok śmierci. Ten potrójny wyrok na Balladynie wymierza sam Bóg – królowa zostaje zabita piorunem.

O autorzeUrodził się w Krzemieńcu w południowo-wschodniej części dawnej I Rzeczypospolitej. Jego ojciec, Euzebiusz, był profesorem literatury w Liceum Krzemienieckim i Uniwersytecie Wileńskim. Matka Słowackiego, Salomea z Januszewskich, polska Ormianka, osoba o dużej kulturze literackiej i osobistej, po śmierci męża zajmowała się wychowywaniem syna. W domu państwa Słowackich panowała atmosfera uwielbienia twórczości klasycystów, co miało decydujący wpływ na późniejsze przemiany światopoglądowe twórcy "Króla-Ducha". Dzięki licznym znajomościom wśród wysoko postawionych elit - Salomea wyszła za mąż po raz drugi, za lekarza Augusta Bécu. Matka przyszłego poety prowadziła coś na kształt salonu literackiego, dzięki czemu Juliusz miał w dzieciństwie i wczesnej młodości szeroki kontakt z ówczesną elitą intelektualną, zwłaszcza z kręgu Uniwersytetu Wileńskiego. Tym sposobem poznał min. Adama Mickiewicza przed jego deportacją z Litwy. Juliusz Słowacki po studiach w Wilnie przybył 1 lutego 1829 do Warszawy. 30 marca objął posadę aplikanta w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. Po wybuchu powstania listopadowego, 9 stycznia 1831 podjął pracę w powstańczym Biurze Dyplomatycznym księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. 8 marca udał się z misją dyplomatyczną Rządu Narodowego do Londynu.

O autorzePozostał na emigracji we Francji, gdzie zadebiutował w 1830 roku powieścią poetycką "Hugo".W latach 1833-1835 przebywał w Szwajcarii nad Jeziorem Genewskim (wydaje 3 tom poezji); zakochał się w Marii Wodzińskiej. W Szwajcarii przebywał aż do roku 1838, podróżował po Włoszech, Grecji, Egipcie, Palestynie i Syrii. Podczas pobytu w Rzymie (gdzie dotarł 22 lutego 1836) mieszkał w domu przy Via del Babuino 165. W końcu osiadł na stałe w Paryżu. Mimo że był poważnie chory, wyruszył w 1848 roku do Wielkopolski, by wziąć udział w powstaniu, jednak zamierzeń swych nie zrealizował. Wtedy też ostatni raz spotkał się z matką we Wrocławiu. Nigdy się nie ożenił. Był typowym rentierem. Przysyłane przez matkę pieniądze umiejętnie pomnażał, inwestując je na paryskiej giełdzie, m.in. w akcje kolei lyońskiej. Pozwoliło mu to zyskać pewną niezależność finansową (wszystkie swoje dzieła wydawał własnym sumptem).

O autorze

Słowacki został pochowany na paryskim Cmentarzu Montmartre, gdzie spoczywał do 14 czerwca 1927 roku. Odnowiony, pierwotny grób Juliusza Słowackiego, zaprojektowany przez francuskiego artystę Charles'a Pétiniaud-Dubos, można nadal oglądać na tym cmentarzu. W 1927 roku prochy Słowackiego zostały na polecenie marszałka Józefa Piłsudskiego przewiezione do Polski. Jego trumna płynęła w górę Wisły z Gdańska do Krakowa na pokładzie statku Mickiewicz, który zatrzymywał się w licznych portach rzecznych, gdzie miejscowa ludność składała hołd prochom wieszcza. 28 czerwca tego roku na dziedzińcu zamku na Wawelu odbyła się uroczysta ceremonia pogrzebowa. Na jej zakończenie Józef Piłsudski wypowiedział wielokrotnie cytowane słowa: W imieniu Rządu Rzeczypospolitej polecam Panom odnieść trumnę Juliusza Słowackiego do krypty królewskiej, bo królom był równy. Jego prochy zostały złożone obok Adama Mickiewicza w Krypcie Wieszczów Narodowych w Katedrze na Wawelu. Był ulubionym poetą Józefa Piłsudskiego.

A. Kamiński – „Kamienie na szaniec”

Bohaterowie

Boh. pierwszoplanowi:• Jan Bytnar („Rudy”) ;• Maciej Aleksy Dawidowski

(„Alek) ; • Tadeusz Zawadzki („Zośka”).

Boh. drugoplanowi:• Leszek Domański („Zeus”) ;• Andrzej Zawadzki („Gruby”) ;• Jan Wuttke („Czarny Jaś”) ;• Jacek Tąbecki („Trąbek”) ;• Jerzy Masiukiewicz („Mały”) ; • Andrzej Makólski („Mały”) ;• Barbara Sapińska-Etyner

(„Basia” – ukochana „Alka”).

I wielu innych harcerzy.

Treść – „Słoneczne Dni”

Chłopaki z drużyny Buków pracowali nad rozwojem umysłowym jak i osobowościowym. Alek pragnął być opanowany.( założenie opatrunku chłopcowi). Był również doskonałym narciarzem, był wielkim fanem kina. Zawsze przyciągał grupy chłopców do siebie, przykładem tego był Klub Pięciu. Lubił Jacka Londona oraz przygody. Rudy natomiast ściągał do przyziemnego życia( został kucharzem, lubił majsterkować (wyrzeźbił odznakę 23 w trójkącie) Wodzem Buków był Zeus, który był nauczycielem geografii. Zbudował kajak, nauczył się tańczyć, budował trampoliny, mosty i szałasy. Zośka przywiązany był mocno do matki. Był urodzonym przywódcą i upartym człowiekiem. Dobry był w strzelectwie, hokeju i tenisie, a nawet pływaniu. Był samotnikiem, jednak to nie wpłynęło na brak przyjaciół, miał ich wielu. Myślał bardziej o innych niż o sobie. Rudy zaś był prymusem. Wraz z Bukami wybrali się w Beskid Śląski (huty żelaza) Uwielbiali śpiewać modną piosenkę "Wszak słoneczny mamy dzień".

Treść – „W burzy i we mgle”Wrzesień 1939 - pisano o zwycięstwach i potędze, a nie o klęsce, jednak był początek II wojny światowej. 6 września Zeus wraz z Bukami wyruszyli na wschód jako uchodźcy. Widzieli bomby zrzucane przez niemieckie samoloty na wieś, ojca wiozącego dwuletnie dziecko i ludzi w stanie gorszącym samego Boga. Pod Dębem Wielkim Niemcy zbombardowali pociąg z uchodźcami, Alek widząc to heroicznie rzucił się na pomoc, wraz z Bukami zatrzymali ciężarówkę. Opatrywali i przewozili ludzi. Ojciec Alka był jedna z pierwszych ofiar gestapo. Nie chciał otworzyć fabryki broni i pomagać Niemcom. Postanowieniami Alka po aresztowani ojca było nie jedzenie słodyczy i cukru oraz akcja przeciw okupantom.15 października Buki wstąpiły do Plan-u i pisali w "Polsce Ludowej". Założycielem planu był Janusz Dąbrowski oraz dowódca Małego Sabotażu.Piątka z nich współpracowała z grupą bojową Kota reszta wzięła na siebie ciężar propagandy ulicznej. Przyklejali karteczki na odezwach. W restauracjach gazowali. Plan się rozpadł, kot zdołał uciec. Rozprowadzali prasę wojenną. Zajęli się szklarstwem, Alek uruchomił riksz, lecz zrezygnował z powodu kurzu. Później został drwalem. Poznał Jędrka, z którym znaleźli karabiny. Zośka otworzył fabrykę marmolady z jego przyjacielem Leszkiem Zielińskim. (Lubił przelewać na kartki swoją wiedzę i oczytanie). Buki wstąpiły również do Stołecznego Komitetu Samopomocy Społecznej-porządkowanie grobów żołnierskich. Pracowali również w komórce więziennej (komórka Andrzeja - dostarczanie listów) ale praca ta nie trwała długo, jednak pozostała przyjaźń z panem Jankiem. Wstąpili do szkoły budowy maszyn. W marcu 1941 związali się z organizacją Wawer, zaś Zeus ruszył do Wilna.

Treść – „W służbie małego sabotażu”

Głównym sposobem propagandy antyniemieckiej było wybijanie szyb fotografów zaprzyjaźnionych z Niemcami oraz wypisywanie niecenzuralnych sloganów przeciwko Niemcom gdyż pieniądze z biletów szły na zbrojenie się armii niemieckiej. Rudy i Alek zasłynęli w akcji przeciw Paprockiemu, był to właściciel restauracji, który prenumerował gazety niemieckie "Der sturmer". Najpierw wysyłano do niego listy, później rozwieszano ogłoszenie o taniej sprzedaży słoniny, nękanie telefonami, węgiel za pół darmo, wypisano klepsydrę żałobną aż Paprocki napisał ze już nie kupuje tej gazety. Następnym krokiem było malowanie żółwi na znak powolnej pracy w zakładach na rzecz okupanta. Dziedzinami działania małego sabotażu były na własne społeczeństwo i na Niemców warszawskich. Walka Jędrusia z Goebbelsem, gdzie malowali literę V jako victory, on posłużył się ta sama litera jako Victorię, później my malowaliśmy V i deutschland verloren. Odbywało się również spalanie lontu w sklepach wędliniarskich dla Niemców. Wrzucali lont, uciekali i zamykali sklep na kłódkę. Alek zrywał hitlerowskie najdłuższe flagi. Zośka był przywódcą i obmyślał każdy plan, był dobrym organizatorem ludzi i życia. Uratował dwoje ludzi, gdy ostrzegł ich, że czyha na nich niebezpieczeństwo za bramą. Był opanowany podczas pisania znaków na murach, nie bał się stróżów. "Spokojnie panowanie, nie tak ostro" - to dewiza buków. Do oddziału Alka należał Jędrek, kumpel z magazynu broni. Komendantem buków był Kamiński. 3 maja na murach malowali biało czerwone znaki i wieszali chorągiewki. Wieszali flagi na przewodach tramwajowych a Rudy opuszczą latarnie i wieszał flagi. 11 listopada wypisywali na murach ze polka zwycięży. Rudy interesował się socjologią i filozofią. Potrafił koncentrować swe myśli. Alek zdejmując poklei śruby z pomnika Kopernika, usunął całą tablicę i zakopał ją w śniegu. Chcieli usunąć pomnik Kilińskiego, to Alek kupił jego szablę i widział gdzie zostaje wywieziony ten pomnik także w muzeum narodowym napisał, że jam tu, jak Kiliński. Gestapo szukało alka, ale w domu była tylko jego matka, gdy zauważono u niej gazetkę konspiracyjną wzięto ją od więzienia. Basia była jego przyjaciółką, z którą rozmawiał o wszystkim, o przyszłości, zawodzie... Gdy nazwali go bohaterem, ale był bardzo skromny, przez co poczuł się urażony. Kotwice oznaczały Polskę walczącą. Jednym z pomysłów Alka były jajka napełniane farbą którymi ciskano w oficerów armii Niemieckiej. Rudy wymyślił poduszkę nasycona farba i wieczne pióro. Rudy postanowił na pomniku Lotnika wymalować kotwice tuz przed godziną 22, zgasili lampy na placu, lecz dozorca z powrotem je zapalił, mimo wszystko Rudy dokończył zadanie. Zośka zorganizował ćwiczenia w lesie dla hufca Szarych Szeregów. Musieli przejść przez rzekę, spuścić się po linie, kopać rowy, oraz strzelać. Następnego dnia poszli do granicy, a później odwiedzić Helę.

Treść – „Dywersja”Listopad 1942 Rosja broni się przed Niemcami i zaczyna się okres porażek Niemców. Tworzą się grupy dywersyjne w których kierownictwo objął Kedyw. Chłopaki musieli nauczyć posługiwać się pistoletem, granatem i dynamitem. Zośka, Alek , rudy i PET wstąpili do Grup szturmowych szarych szeregów. W małym sabotażu pracowali półtora roku. Pierwsza akcja była w sylwestrowa noc w której uczestniczyli Zośka i Rudy. W mieszkaniu rudego obmyślano plany i tworzono sprzęt, postanowiono wysadzic pociąg na zakręcie toru. Miner odpalił dynamit, ale zawiodło, pociągnął za przewód elektryczny i po pewnym momencie pociąg wybuchnął. Nastapil pożar. Robili to pod dowódctwem Oliwy. W rowie o 20 km od pociągu zatrzymało się auto. Wracali już później powoli. Pomocna dłonią w akcjach dywersyjnych byli Oliwa. Pług i Jerzy. 17 stycznia w niedzielę nastąpiła łapanka. Alek udając się na spotkanie zorientował się, o co chodzi, zabrali jego fałszywy dowód i wsadzili do auta do Pawiaka (gdzie przez dziury wyrzucał wszelkie możliwe dywersyjne papiery), lecz na miejscu spostrzegł ciężarowe auto ZOM uciekł do auta powrotnego i w drodze wyskoczył z niego. Alek pracował w warszawskiej firmie gdzie nazywano go fajtłapą, gdyz nigdy nie chodził na panienki, piwo, oraz palił. Nie dbał o siebie. Był optymista. Rudy rozwijał się w sposób zdumiewający. Odznaczał się wielką odwagą. Wyszedł wieczorem a gdy zobaczył go SS-man, kazał mu stać i podnieść ręce do góry, gdy ten wyciagnął pistolet Rudy strzelił W lutym musieli usunąć z mieszkania pewne �rzeczy, Akcja trwała od 5 do 7.Ktos doniósł i policjanci weszli do kamienicy gdzie zostali pozbawieni pistoletu i umieszczeni w kącie. Weszli kolejni i rozpętała się strzelanina, Rudy został ranny w udo, a Zośka w piętę. Sprowadzono doktora, gdzie rano Zośka przeczytał w kontrwywiadzie jego nazwisko. Nie mogli uciekać, musieli pozostać jeszcze noc, o 4 rano zabrzmiał alarm już chcieli uciekać, lecz okazjo się ,ze to w domu obok, a notka o doktorze była fałszywa.

Treść – „Akcja pod Arsenałem”Podczas marcowej nocy gestapo aresztowało towarzysza broni Rudego, Heńka. Znaleziono u niego notatki o Rudym a w jego domu znaleziono broń, amunicję oraz materiały wybuchowe. Rudy wraz z Zośka przenosili magazyn z materiałami wybuchowymi. 23 marca o 4.30 Gestapo weszło do mieszkania Rudego. Zabrali jego i ojca na Pawiak. Rudy wypierał się wszystkiego. Zaczęło się bicie. Dawał się bić na udzie, bo nie chciałby zauważono jego świeżą Bliznę. Znaleźli u niego pieczątkę, która opieczętowali Rudego. Rudym opiekowali się więźniowie, później w ciężkim stanie trafił do szpitala. Gdy nadal milczał katowany był przy Heńku. Grozili mu, ze będę go bić do śmierci. Zośka dowiedział się, kiedy Rudy przewożony będzie z Pawiaka na Suchą. Orsza dowodził akcja pod Arsenałem, na sygnalizacji stali Kadłubek i Kuba. W ostatniej chwili wyszedł policjant. Zośka go zabił, lecz policjant padając na jezdnie oddal kilka strzałów. Szofer zauważył, co się dzieje, skręcił w inną ulice. W całym tym zamieszaniu Alek otwiera Tył i na samym końcu widzi na noszach Rudego. Alek wracając z akcji pod Arsenałem natyka się na 7 cywilów. Gdy uciekał jeden z nich oddal strzał, Alek oberwał w brzuch. Leży, nagle widzi lufę pistoletu przy skroni. Uratował go Anoda, który zabił Niemca. Nabrał sił jedynie na wyrzucenie granatu za bramę z urzędnikami. Obcym autem kierują się do domu. Za sobą maja ciągle niemiecką ciężarówkę , która w pewnym momencie zagradza im drogę. Alek uchylił drzwi i wyrzucił do niej granat. Alek dotarł do domu , nawet natychmiastowa operacja nie dala skutku. Cieszył się że on sam cierpi. Alek z Rudym razem umarli i razem zostali pochowani. Śmierć Alka była normalna , jak każdego żołnierza. Ze śmiercią Rudego nie mogli się pogodzić.

Treść – „Celestynów”Zośka był całkowicie rozbity po utracie Alka i Rudego. Hitlerowcy rozpoczęli likwidacje warszawskich Żydków. Była to długa walkaDo getta grupy �szturmowe przekazały broń , szykowano również akcje na nieprzyjacielskie stanowisko getta. Lecz plan nie wypalił , gestapowcy zmienili miejsce. Zośka wyruszył na wieś w celu spisania wspomnień o Rudym. Wspomnieniom nadal tytuł kamienie na szaniec. Poprzez opowiadanie swoich myśli , przeżyć zżył się z Hania , swoja siostra. Nabożeństwo żałobne kolegów odbywało się w kaplicy sióstr urszulanek , prowadził je Jan Zieja. W maju Zośka został poroszony o poprowadzenia akcji odbicia więźniów z pociągu jadącego do Oświęcimia Zdecydowano się na stacje w Celestynowie. Zośka przygotował dokładne plany wraz z rysunkiem więźniarki. Stacja otoczona była świerkami. Maciek miał dowództwo ataku. Pociąg spóźnił się kilka godzin oraz naładowany był kilkoma kompaniami Wermachtu. Maciek podchodząc do więźniarki, widzi wyskakującego gestapowca przez co uniósł bron i strzelił. Był chaos , każdy zaczyna strzelać. Maciek dostał rozkaz do ataku. Mocują się z drzwiami więźniarki. Ustały strzały. Drzwi zostały zniszczone. Pośród ludzi ranny został tylko Luty. Zośka w aucie pyta Bolka czy pamięta jak odbezpiecza się pistolet , przypominając sobie akcje pod Arsenałem i strach Słonia.

Treść – „Wielka gra” Wawer kiedyś włączył się w megafonową sieć szczekaczek i nadanie audycji z hymnem narodowym, marszem generalski i przemówienie. Słynny samochód-czerwony ford. Kiedyś chcieli odebrać fabrykę na Targówku , pąkując beczki , zabrali również z farba, która rozprysła na samochód.- z tego auta zastrzelono gestapowca , który dręczył Rudego, dowoził również amunicje do magazynu na różanej. Czarnocin- mieli wysadzic most z transportem wojennym, lecz plan nie był dokładnie przygotowany, Zośka z powodu ze niektórzy ludzie nie stawili się , spóźnił się. Zośka w miasteczkach mylił drogę. Akcja się nie powiodła. Jechali powoli z powodu rannego Ryska - auto wpadło do rowu. Szosą szli Gruby , Maciek i Felek. Najwybitniejsi ludzie z Grup Szturmowych. Widząc patrol żandarmerii Gruby skoczył w rów, a Maciek i Felek pobiegli w zboże. Maćka pistolet się zaciął , Felek oddawał pociski , dostał w policzek i szyję. Krwawił. Chciał iść do Andrzeja lecz żandarmi go otoczyli. Zranił ostatni raz zbliżającego się oprawcę. Jedynie Maciek ocalał. Tym czasem Zośka z panem Jankiem szli Powiślem spotkali kontrolę. Zośka niósł róze w których miał kartkę z danymi o fałszywej karcie rozpoznawczej do łącznika, na szczęście kartkę zdołał zgubić przed aresztowaniem. Zabrano go na komisariat, poszedł do więzienia. Spotkał Wesołego , i po tygodniu wyszedł z więzienia. Zośka po areszcie pozostawał w domu i spędzał z rodzina więcej czasu. Dyskusje obejmowały niebezpieczeństwa. Dostali zadanie do zlikwidowania 10 posterunków żandarmerii na granicy Generalnej Guberni. Było to we wsi Sieczychy. Rozmieścili się w lesie się przy ognisku , te miejsca nazywane były Linią powstańców. 20 sierpnia 43 o 19.30 była zbiórka ,a o godzinie 20 wyruszyli. Byli cicho by nikt ich nie zauważył. Szukali jaru czyli postawy wyjściowej do natarcia. Doszła północ, Morro udał się na zwiady. Zośka dal znak latarką i wyrzucili filipinkę. Płomień , wrzask , nikt się nie rusza. Zośka rusza i pędzi ku furtce. W gradzie kul Zośka został raniony w pierś, jako jedyny umarł tej nocy.

Krótko o autorze

hm. Aleksander Kamiński pseudonim "Kamyk" (ur. 28 stycznia 1903 w Warszawie, zm. tamże 15 marca 1978); przybrane nazwisko: Aleksander Kędzierski, pseudonimy: Dąbrowski, J. Dąbrowski, Fabrykant, Faktor, Juliusz Górecki, Hubert, Kamyk, Kaźmierczak, Bambaju – pedagog, wychowawca, twórca metody zuchowej, instruktor harcerski, harcmistrz, żołnierz Armii Krajowej oraz jeden z ideowych przywódców Szarych Szeregów. Mąż Janiny Kamińskiej, polskiej archeolog, pedagog i instruktorki Związku Harcerstwa Polskiego. Ojciec Ewy Rzetelskiej-Feleszko (profesor językoznawstwa).

KONIEC

Myślę, że troszkę przybliżyłem treść.