Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Doradztwa ... · • Podczas korzystania z...

Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Doradztwa Metodycznego w Pabianicach oraz Synergia

Praca zdalna (home office)

materiał szkoleniowy dla pracowników

w związku z wykonywaniem

pracy zdalnej

w związku z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związkuz przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takichdanych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochroniedanych)

Podstawę prawną realizacji zajęć szkolnych w formie pracy zdalnej określarozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawieszczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowaniajednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniemi zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. poz. 493)

www.synergiaconsulting.pl

O pracy zdalnej

• Pracodawca może zlecić pracownikowi przejście na pracę zdalną, w związku zprzeciwdziałaniem COVID-19 na podstawie art. 3 tzw. specustawy dotyczącejkoronawirusa

• Praca zdalna to coś innego niż telepraca i może odbywać się nawet bez komputera czydostępu do firmowych systemów (pracą zdalną może być np. analiza dokumentów czyodręczne napisanie opinii)

• Pracę zdalną zdalna wykonywana jest poza miejscem jej stałego wykonywania – najczęściejw domu

• Dokumentowanie pracy zdalnej to kwestia uzgodnień pomiędzy pracodawcą apracownikiem

• Polecenie pracy zdalnej nie musi być wydane na piśmie

• Praca zdalna nie zmienia wynagrodzenia pracownika


Twoje obowiązki

• Przestrzegaj zakazu prowadzenia rozmów w miejscach, które nie gwarantują zachowania poufności

• Nie udostępniaj dokumentów papierowych oraz urządzenia, na którym pracujesz, domownikom,współlokatorom lub innym osobom postronnym

• Korzystaj tylko z domowej sieci bezprzewodowej lub z sieci przez Ciebie udostępnionych (hotspot zTwojego urządzenia mobilnego)

• Stosuj zabezpieczenia wdrożone przez Twojego pracodawcę jak: używanie filtrów prywatyzujących,aktualizowanie oprogramowania, blokowanie komputera, zabezpieczenia dokumentówpapierowych, łącznie się z siecią firmy przy wykorzystaniu szyfrowanego połączenia VPN z zasobamifirmowymi (VPN - Virtual Private Network (z ang. Wirtualna Sieć Prywatna, jest formą szyfrowaniawiadomości). Jeśli twój pracodawca nie udostępnia Ci „bezpiecznego” połączenia, dane szczególnejkategorii przesyłaj tylko zabezpieczając plik hasłem.

• Nie drukuj dokumentów firmowych w ogólnodostępnych punktach ksero

• Nie wrzucaj dokumentów firmowych do śmietnika – przechowuj je do momentu bezpiecznegozniszczenia

• Nie dziel się informacjami służbowymi z na portalach społecznościowych

• Pilnuj urządzenia oraz dokumentów papierowych, na których pracujesz, ponieważ mogą uleczniszczeniu lub zostaną zgubione, a ważne informacje związane z Twoją pracą mogą zostaćujawnione nieuprawnionym osobom


Pracując zdalnie uważaj na PHISHING

• Fałszywe (specjalnie spreparowane) wiadomości, które są łudzącopodobne do wysyłanych przez Pocztę Polską, firmy kurierskie czytelekomunikacyjne często takie e-maile zawierają załącznik zoprogramowaniem lub link do niego, a otworzenie takiego załącznikapowoduje zainfekowanie komputera, a w konsekwencji wyłudzeniedanych uwierzytelniających do kont bankowych czy zaszyfrowaniezawartości komputera lub serwera służbowego (bywa, że pojawia siężądanie zapłaty okupu w zamian za odszyfrowanie)


Aby nie paść ofiarą PHISHINGU

• Przeczytaj uważnie treść e-maila, przyjrzyj się jego formie – jeśli maszwątpliwości, porównaj wiadomość z innymi e-mailami od tego samegonadawcy

• Zachowaj czujność w przypadku otrzymania wiadomości w jakikolwieksposób związanej z kwestiami finansowymi

• Przed kliknięciem w link sprawdź, dokąd prowadzi – jeśli odsyła doformularza, w którym trzeba podać ważne dane, zachowaj ostrożność

• Szczególnie uważaj na e-maile, w których nadawca straszy Ciękonsekwencjami lub zbyt wiele obiecuje

• Nie otwieraj załączników, które budzą Twoją wątpliwość• Patrz na treść wiadomości, jej styl oraz poprawność językową – błędy

mogą być sygnałem ostrzegawczym, gdyż teksty tworzone przezprofesjonalne podmioty są co do zasady prawidłowo sformułowane


Przeglądanie zasobów sieci Internet

• Podczas korzystania z przeglądarek internetowych zwróć uwagę nanietypowe rzeczy, które dzieją się w trakcie pracy (np. reklamy bezmożliwości ich zamknięcia, zmiana widoku strony)

• Uważaj na portale, które służą do wyłudzania danych osobowych orazhaseł

• Nie podawaj służbowych ani prywatnych informacji na stronach, którychpochodzenia nie jesteś pewny/a

• O braku wiarygodności portalu może świadczyć np. brak szyfrowania SSL(kłódka z lewej strony adresu WWW) lub pojawianie się okienekreklamowych, których nie można zamknąć


Raportuj naruszenie ochrony danych gdy :

• Nastąpi kradzież albo zagubienie nieszyfrowanego laptopa lub pamięcizewnętrznej (dysku USB), zawierających dane osobowe

• Wyślesz e-maila do wielu odbiorców w kopii otwartej (kopia DW)

• Nastąpi nieuprawnione użycie systemu informatycznego(np. włamanie do systemu informatycznego),

• Dojdzie do wykrycia informatycznego urządzenia lub programusłużącego do przechwycenia haseł czy danych

• Porzucisz lub zawieruszysz wydruki dokumentów (szczególnie w dużychilościach)

• Nieprawidłowo zniszczysz dokumenty papierowe lub elektroniczne nakomputerze lub nośników danych (pendrive, płyty CD/DVD)


Jeśli dane osobowe znajdą się w niebezpieczeństwie reaguj !

• Skontaktuj się z Inspektorem Ochrony Danych w Twoim miejscu pracy

• Niezwłocznie powiadom swojego pracodawcę - to on jest Administratorem DanychOsobowych

• Jeżeli naruszenie niesie za sobą wysokie ryzyko naruszenia praw lub wolności osóbfizycznych, Twój pracodawca:

- zgłosi zdarzenie do Urzędu Ochrony Danych Osobowych

- zostaną powiadomione o zdarzeniu właściwe osoby/osoba

- RODO nie stoi na przeszkodzie zdalnej edukacji w czasie pandemii koronawirusa,lecz daje szkołom możliwość racjonalnego wdrożenia odpowiednich metod i technikkształcenia na odległość z jednoczesnym poszanowaniem podstawowych zasadochrony danych ─ powiedział Jan Nowak, Prezes Urzędu Ochrony DanychOsobowych.


• Niedozwolone jest wykorzystywanie prywatnej pocztyelektronicznej do celów służbowych

• Niedozwolone jest wysyłanie dokumentów orazdanych na prywatne skrzynki, jak i podawaniaklientom czy kontrahentom prywatnych adresów wcelu wymiany korespondencji

• Niedozwolone jest otwieranie załączników zprogramami wykonywalnymi (np. z rozszerzeniem.exe), gdyż mogą zawierać szkodliwe oprogramowanie

• Zwracaj uwagę w jaki sposób adresujesz wiadomoścido odbiorców. Nie wysyłaj zbiorczych wiadomości bezukrycia adresów e-mali odbiorców. Używaj funkcji wskrzynce nadawczej poczty - UDW - ukryj adresodbiorcy (więcej na ten temat

https://support.office.com/pl-pl/article/pokazywanie-ukrywanie-i-wy%C5%9Bwietlanie-pola-udw-04304e27-63a2-4276-8884-5077fba0e229


https://support.office.com/pl-pl/article/pokazywanie-ukrywanie-i-wy%C5%9Bwietlanie-pola-udw-04304e27-63a2-4276-8884-5077fba0e229

Instrukcja szyfrowania plików programem 7-Zipa

• Aby zaszyfrować wybrany plik/pliki lub katalog z użyciem programu 7-zip należy na wskazanym pliku/plikach/katalogu nacisnąć prawym przyciskiem myszy, wskazać „7- Zip” a następnie wybrać opcję „Dodaj do archiwum…”



• Następnie w oknie „Dodaj do archiwum” należy wprowadzić hasło do pliku w sekcji „Szyfrowanie” – zalecana metoda szyfrowania AES 256



• W przypadku wyboru opcji „Zaszyfruj nazwy plików” nazwy plików będą widoczne dopiero powprowadzeniu hasła. Tak zaszyfrowany plik jest właściwie przygotowany do załączenia do wiadomoście-mail


Szyfrowanie pliku – pakiet MS Office

• Aby zaszyfrować plik programu WORD lub Excel należy:

• Po wprowadzeniu wszystkich danych należy zapisać dane a następnie kliknąć menu Plik > Ochrona dokumentu> Szyfruj przy użyciu hasła



• Należy nadać hasło



• Dalej należy potwierdzić hasło



• Po poprawnym nadaniu hasła użytkownik otrzyma komunikat o wymagalności hasła do otwarcia zaszyfrowanego dokumentu

• Próba otwarcia dokumentu zakończy się komunikatem „Wprowadź hasło…”


Dokument tekstowy zapisywany jako pdf

• Podczas zapisywania pliku należy wybrać z listy rozwijalnej „Zapisz jako” typ PDF

• Następnie kliknąć przycisk „Opcje” > Szyfruj dokument przy użyciu hasła”


Dokument tekstowy zapisywany jako pdf

• W kolejnym oknie szyfrowania dokumentu należy podać hasło oraz potwierdzić je

• Podczas próby otwarcia pliku użytkownik zostanie poproszony o podanie hasła


Dobre praktyki pomagające zachować bezpieczeństwo danych podczas lekcji online – podsumowanie

• Na bieżąco aktualizuj systemy operacyjne.

• Systematycznie aktualizuj programy antywirusowe, antymalware i antyspyware.

• Regularnie skanuj stacje robocze programami antywirusowymi, antymalware i antyspyware.

• Pobieraj oprogramowanie wyłącznie ze stron producentów.

• Nie otwieraj załączników z nieznanych źródeł dostarczanych poprzez korespondencję elektroniczną.

• Nie zapamiętuj haseł w aplikacjach webowych.

• Nie zapisuj haseł na kartkach.

• Nie używaj tych samych haseł w różnych systemach informatycznych.

• Zabezpieczaj serwery plików czy inne zasoby sieciowe.

• Zabezpieczaj sieci bezprzewodowe – Access Point.

• Dostosuj złożoność haseł odpowiednio do zagrożeń.

• Unikaj wchodzenia na nieznane czy przypadkowe strony internetowe.

• Nie loguj się do systemów informatycznych w przypadkowych miejscach z niezaufanych urządzeń lub publicznych niezabezpieczonych sieci Wi-Fi.

• Wykonuj regularne kopie zapasowe.

• Korzystaj ze sprawdzonego oprogramowania do szyfrowania e-maili lub nośników danych.

• Szyfruj dane przesyłane pocztą elektroniczną.

• Szyfruj dyski twarde w komputerach przenośnych.

• Przy pracy zdalnej korzystaj z szyfrowanego połączenia VPN.

• Odchodząc od komputera, blokuj stację komputerową.

• Nie umieszczaj w komputerze przypadkowo znalezionych nośników USB. Może znajdować się na nich złośliwe oprogramowanie.

Źródło: www.uodo.gov.plwww.synergiaconsulting.pl

Dobre praktyki pomagające zachować bezpieczeństwo danych podczas lekcji online – podsumowanie

Jeśli jesteś nauczycielem...

• Nauczyciel może przetwarzać dane osobowe uczniów i ich rodziców tylko w celach związanych z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych.

• Nauczyciel musi pamiętać o bezpiecznym korzystaniu z komputerów i innych urządzeń zarówno wtedy, gdy zapewnił mu je pracodawca, jak i wtedy, gdykorzysta z własnych.

• RODO nie zabrania wykorzystywania przez nauczyciela prywatnego komputera, tabletu, czy telefonu do przetwarzania danych osobowych w związku zezdalnym prowadzeniem zajęć. Urządzenia te muszą być jednak odpowiednio zabezpieczone, a nauczyciel powinien postępować zgodnie z polityką lub innąprocedurą wprowadzoną w tym zakresie w szkole.

• Jeżeli nauczyciel używa własnego urządzenia, powinien samodzielnie spełnić podstawowe wymogi bezpieczeństwa. Przede wszystkim należy sprawdzić, czywykorzystywane urządzenie ma aktualny system operacyjny, czy używane są na nim programy, w szczególności programy antywirusowe, czy dokonane sąniezbędne aktualizacje. Na bieżąco aktualizowane powinny być także zainstalowane programy antymalware i antyspyware. Należy rozważnie instalować naswoich urządzeniach oprogramowanie i pobierać je tylko z wiarygodnych źródeł (ze stron producentów).

• Przechowując dane na sprzęcie, do którego mogą mieć dostęp inne osoby, należy używać mocnych haseł dostępowych, a przed odejściem od stanowiskapracy urządzenie powinno zostać zablokowane. Zalecane jest także skonfigurowanie automatycznego blokowania komputera po pewnym czasiebezczynności oraz założenie odrębnych kont użytkowników w przypadku korzystania z komputera przez wiele osób.

• Podczas korzystania z programów lub aplikacji mobilnych należy korzystać z możliwych do zastosowania w nich mechanizmów ochrony prywatnościużytkowników. Jeśli użycie jakiegoś programu wymaga logowania, warto zadbać o silne hasło dostępu, a dodatkowo chronić je przed utratą czy dostępemosób nieuprawnionych.

• Gdy dane są przechowywane na urządzeniach przenośnych (np. pamięć USB), muszą być bezwzględnie szyfrowane i chronione hasłem, by zapewnićodpowiednie bezpieczeństwo danych osobowych, w tym ochronę przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem oraz przypadkowąutratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem.

• W podstawowym zakresie komunikację z uczniami i rodzicami prowadzi się poprzez wdrożone w szkole rozwiązania teleinformatyczne, np. dziennikielektroniczne. W takiej sytuacji nauczyciel musi nadal zachowywać podstawowe zasady bezpieczeństwa przy zdalnym łączeniu się z dziennikiemelektronicznym ze swojego urządzenia w domu.

• Prowadzenie zajęć zdalnych może wymagać korzystania przez nauczyciela z poczty elektronicznej do kontaktu z uczniami lub rodzicami. Nauczyciel powinienprowadzić taką korespondencję ze służbowej skrzynki pocztowej, którą powinna zapewnić mu szkoła. Jeżeli szkoła nie zapewniła nauczycielom służbowychskrzynek poczty elektronicznej, to jeżeli wykorzystują oni do celów służbowych prywatną skrzynkę pocztową muszą pamiętać, aby korzystać z niej w sposóbrozważny i bezpieczny.


Dobre praktyki pomagające zachować bezpieczeństwo danych podczas lekcji online

• Szczególną uwagę nauczyciel musi zwrócić na zabezpieczenie danych osobowych udostępnianych w przesyłanych wiadomościach. Zawsze przed wysłaniemwiadomości, należy upewnić się, czy niezbędne jest wysłanie danych osobowych, oraz że zamierza wysyłać ją do właściwego adresata. Ponadto trzebasprawdzić, czy w nazwie adresu e-mail adresata nie ma np. przestawionych lub pominiętych znaków tak, aby nie wysłać takiej wiadomości do osóbnieupoważnionych. Podczas wysyłania korespondencji zbiorczej powinno się korzystać z opcji „UDW”, dzięki której odbiorcy wiadomości nie będą widziećwzajemnie swoich adresów e-mail.

• Nauczyciel powinien wykorzystywać w zdalnym prowadzeniu zajęć te platformy edukacyjne lub narzędzia do e-learningu, które zostały wdrożone w szkole.W takiej sytuacji może oczekiwać, że prowadzenie zajęć zdalnych będzie bezpieczne. Powinien wtedy przestrzegać przyjętych przez szkołę instrukcji iprocedur dotyczących ochrony danych osobowych oraz musi zachować podstawowe zasady bezpieczeństwa przy zdalnym łączeniu się z taką platformą zeswojego urządzenia w domu.

• Szkoła powinna samodzielnie wdrożyć wybraną spośród dostępnych metodę i technikę kształcenia na odległość lub inny sposób realizacji zadań zdalnie.Nauczyciele nie powinni jednak sami decydować o korzystaniu z konkretnych rozwiązań (np. prowadzenie lekcji za pomocą komunikatorów czywideonarzędzi). Biorąc jednak pod uwagę nadzwyczajną sytuację i konieczność natychmiastowego rozpoczęcia zajęć zdalnych, może to być w niektórychsytuacjach uzasadnione. Należy jednak pamiętać, że za przetwarzanie danych uczniów przy wykorzystaniu narzędzi wdrożonych samodzielnie przeznauczyciela zawsze odpowiedzialność ponosi szkoła. Dlatego przyjmowanie określonego rozwiązania powinno się odbywać w uzgodnieniu z dyrektoremszkoły, który musi mieć świadomość jakie narzędzia są wykorzystywane do prowadzenia zdalnej edukacji w szkole, lub wyznaczonym przez niegokoordynatorem pracy zdalnej w szkole. Takie rozwiązanie powinno być traktowane jako tymczasowe.

• Zawsze przy wyborze aplikacji lub innych narzędzi wykorzystywanych do zdalnej edukacji bądź komunikacji z uczniami należy się zastanowić, czy jestniezbędne, aby przetwarzały one dane osobowe, a jeżeli tak, czy można zminimalizować ich zakres, bądź wykorzystywać tylko pseudonimy (np. pierwszalitera imienia itp.). Należy także sprawdzić zasady świadczenia usługi i zasady przetwarzania danych przez usługodawcę (politykę prywatności).

• W obecnej sytuacji nauczyciel w porozumieniu z dyrektorem szkoły powinien uwzględnić, jakie realne możliwości komunikowania się z nim mają uczniowielub rodzice, pod warunkiem, że wskazany przez nich konkretny rodzaj komunikatora internetowego zapewnia bezpieczeństwo komunikacji.

• Na ogólnie dostępnych portalach lub stronach internetowych nauczyciel może jedynie publikować materiały edukacyjne, natomiast nie może przetwarzaćdanych osobowych uczniów lub rodziców.

• W celu sprawdzania i monitorowania obecności uczniów w zajęciach prowadzonych zdalnie nauczyciel powinien zachować proporcjonalność i minimalizacjędanych. Dla przykładu nie może w tym celu korzystać z narzędzi zbierających dane biometryczne, w tym wykorzystujących systemy wykrywania twarzy.

• Podstawę prawną realizacji zajęć szkolnych w formie pracy zdalnej określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnychrozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19(Dz.U. poz. 493)

Źródło: www.uodo.gov.pl www.synergiaconsulting.pl

Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Doradztwa Metodycznego w Pabianicach

Opracowane dla PODNiDM:

Tomasz Więckowski

[email protected]


SYNERGIA Jacek Krzyżaniak tel. 500-610-605, 693 337 954 e-mail: [email protected] www.synergiaconsulting.pl

[email protected]


mailto:[email protected]

http://www.synergiaconsulting.pl/

Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Doradztwa ... · • Podczas korzystania z...

Documents

Transcript of Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Doradztwa ... · • Podczas korzystania z...