POWIATOWA STACJA SANITARNO - psse.ostrowiec.plpsse.ostrowiec.pl/files/stan_sanitarny_2012.pdf · -...

________________________________________STAN SANITARNY POWIATU OSTROWIECKIEGO 2012__________________________________

1

POWIATOWA STACJA

SANITARNO – EPIDEMIOLOGICZNA

W OSTROWCU ŚW.

STAN

SANITARNY

powiatu ostrowieckiego

2012

Ostrowiec Św. 2012


2


3

Szanowni Państwo Serdecznie zapraszam do zapoznania się z raportem o stanie sanitarnym i sytuacji epidemiologicznej powiatu ostrowieckiego za 2012 r. Misją Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest ochrona zdrowia publicznego poprzez dążenie do osiągania pożądanych norm zdrowotnych, identyfikację i szacowanie skali zagrożeń, inicjowanie i organizowanie skoordynowanego nadzoru i kontroli zapobiegania zagrożeniom fizycznym, chemicznym i biologicznym, zachowanie i umacnianie zdrowia społeczeństwa poprzez kształtowanie odpowiednich postaw i zachowań. Rozwiązywanie problemów zdrowia publicznego prowadzono kompleksowo poddając szczegółowej analizie zagadnienia wynikające z bieżącego i zapobiegawczego nadzoru, przy jednoczesnym zaangażowaniu edukacji

zdrowotnej i promocji zdrowia. Podejmowane działania skierowane były na poprawę zdrowia publicznego, zapobieganie chorobom, usuwanie źródeł zagrożeń dla zdrowia fizycznego i psychicznego.

Nadzór sanitarny rozwija się w skali międzynarodowej: mechanizmy wymiany informacji i wzajemnego ostrzegania zostały wdrożone pod egidą WHO i Unii Europejskiej. Państwowa Inspekcja Sanitarna powiatu ostrowieckiego pracując w systemach informatycznych m.in. RASFF, RAPEX, WODA EXCELL , serwis kąpieliskowy uczestniczy w systemach wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach, wyrobach, materiałach, co umożliwia podejmowanie środków pozwalających na zagwarantowanie maksymalnego bezpieczeństwa sanitarnego.

Dane statystyczne zawarte w raporcie stanowią porównawczą analizę występowania chorób zakaźnych, wyników badań i kontroli m.in warunków zdrowotnych żywności i żywienia, wody do spożycia, higieny pracy, warunków nauczania i wychowania, bezpieczeństwa sanitarnego placówek ochrony zdrowia, nauki i wychowania, wraz z ich oceną w ramach szacowania ryzyka zdrowotnego. W dalszym ciągu doskonalono system zarządzania w działalności kontrolnej w oparciu o normę PN-EN ISO/IEC 17020: 2006, gwarantując uzyskiwanie wiarygodnych wyników kontroli, jak również skuteczną realizację zaplanowanych celów w obszarze ochrony zdrowia ludzkiego.

Zapewnienie właściwego poziomu bezpieczeństwa sanitarnego wymaga od Inspekcji Sanitarnej monitorowania zagrożeń dla zdrowia , w tym transgranicznych, wczesnego reagowania w przypadku wystąpienia tych zagrożeń , a także edukowania społeczeństwa.

Informacje zawarte w niniejszym raporcie wskazują, że w 2012 roku bezpieczeństwo sanitarne

mieszkańców powiatu ostrowieckiego pozostawało w dalszym ciągu na wysokim poziomie. Nie zwalnia to nas jednak z monitorowania zagrożeń i egzekwowania od osób odpowiedzialnych, przestrzegania przepisów i norm z zakresu szeroko rozumianego zdrowia publicznego.

Dziękuję za współpracę organom samorządowym, inspekcjom i strażom. Współpraca ta w znaczący sposób wpływa na zwiększenie efektywności działań podejmowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w zakresie poprawy zdrowia publicznego mieszkańców powiatu ostrowieckiego.

Mam nadzieję, że opracowanie będzie podstawą do wyciągnięcia wniosków i podejmowania działań, które pozwolą na dalszą poprawę zdrowia publicznego w naszym powiecie.

Liczę również, iż raport przyczyni się do lepszego poznania zadań, jakie na rzecz zdrowia publicznego wykonuje Państwowa Inspekcja Sanitarna. Realizując zasadę pełnego dostępu opinii publicznej do informacji dotyczącej bezpieczeństwa sanitarnego, pełny tekst raportu mogą Państwo znaleźć na stronie internetowej PSSE w Ostrowcu Św. www.psse.ostrowiec.pl

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu Św.

Wioletta Adamczyk-Nowak


4


5

Spis treści Wstęp…………………………………………………………………………………..7

I. Ocena zagrożenia epidemiologicznego ………………………………......15 II. Jakość wody do spożycia ……………………….……………………......29

III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny…………………………………………39

IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej………………………...50

V. Stan sanitarny zakładów ochrony zdrowia………………………………..59

VI. Warunki sanitarno- higieniczne środowiska pracy…………………….....66

VII. Nadzór nad placówkami nauczania i wychowania oraz placówkami

wypoczynku dzieci i młodzieży…………………………………………..77 VIII. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku…….91

IX. Promocja zdrowia i oświata zdrowotna…………………………………106

X. Podsumowanie…………………………………………………………..127

Spis tabel…………………………………………………………………………134 Spis rysunków……………………………………………………………………135


6


7

WSTĘP

Zdrowie publiczne to nauka zajmująca się zdrowiem na poziomie populacji ludzkiej,

zapobieganiem chorobom, przedłużaniem życia, promowaniem zdrowia i aktywności

fizycznej poprzez zorganizowane wysiłki na rzecz higieny środowiska, kontrolę chorób

zakaźnych, oświatę dotyczącą zasad higieny osobistej, tworzenie i funkcjonowanie służb

medycznych i opiekuńczych w celu wczesnego diagnozowania i zapobiegania chorobom,

rozwijanie takich społecznych mechanizmów, które zapewnią każdemu standard życia

umożliwiający zachowanie i umacnianie zdrowia.

Państwowa Inspekcja Sanitarna jest wyspecjalizowaną instytucją wykonującą zadania

z zakresu zdrowia publicznego, zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej

Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity: Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263, z późn. zm.) poprzez

sprawowanie kontroli i nadzoru nad warunkami:

higieny środowiska,

higieny pracy w zakładach pracy,

higieny radiacyjnej,

higieny procesów nauczania i wychowania,

higieny wypoczynku i rekreacji,

zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku,

higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz

pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne

Głównym celem działalności PPIS Ostrowcu Św. w 2012 roku

było promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad

bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody,

zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych

i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego

i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności

zapobiegawczej i przeciwepidemicznej.


8

- w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości

i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych

i zawodowych.

Bezpieczeństwo żywności

Wiodącą zasadą w działaniach na rzecz bezpieczeństwa żywności jest kompleksowe

podejście obejmujące wszystkie elementy łańcucha żywnościowego, w tym produkcję

żywności, zdrowie roślin i zwierząt, dobrostan zwierząt, produkcję pierwotną, przetwarzanie

żywności, jej składowanie, transport, sprzedaż detaliczną, import oraz eksport.

To wielostronne, zintegrowane podejście, z jasno określonym zakresem odpowiedzialności

podmiotów oraz właściwych organów działających w sektorze żywności i pasz, zapewnia

większą spójność, skuteczność i dynamikę polityki w dziedzinie bezpieczeństwa żywności.

Wczesne przewidywanie zagrożeń i niezwłoczne podejmowanie odpowiednich działań

zaradczych zapewnia funkcjonujący w Polsce System Wczesnego Ostrzegania

o Niebezpiecznej Żywności i Paszach ( Rapid Alert System for Food and Feet – RASFF ).

RASFF jest ważnym elementem polityki ochrony zdrowia ludności na obszarze całego

kraju, a zasada jego działania opiera się na zbieraniu i szybkim przekazywaniu informacji

o żywności, materiałach i wyrobach do kontaktu z żywnością i paszach mogących stanowić

zagrożenie dla zdrowia konsumentów.

Analiza ryzyka dostarcza odpowiedzialnym za bezpieczeństwo żywności informacji

i dowodów, potrzebnych do efektywnego podejmowania decyzji, przyczyniających się do

lepszych wyników w dziedzinie urzędowej kontroli żywności i poprawy zdrowia publicznego.

Bezpieczeństwo i Higiena Pacy

Bezpieczeństwo i higiena pracy mają na celu zapewnienie ochrony przed

zagrożeniami w miejscu pracy, wypadkami w pracy i chorobami zawodowymi.

Celem sprawowanego nadzoru jest ochrona zdrowia pracowników przed niekorzystnym

wpływem środowiskowych czynników szkodliwych i uciążliwych.

Ponadto prowadzone są działania kontrolne w zakresie nadzoru nad wprowadzaniem

do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin oraz produktów biobójczych i detergentów,

w kierunku ustalenia czy substancje chemiczne znajdujące się w obrocie na rynku, zostały


9

odpowiednio zarejestrowane, czy są odpowiednio sklasyfikowane i oznakowane, jak również

właściwie przechowywane u pracodawców i u dalszych użytkowników.

Higiena Środowiska

Osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony zdrowia wymaga, żeby działania w tej

dziedzinie szły w parze z działaniami na rzecz ochrony środowiska.

Aktualny stan wiedzy jednoznacznie potwierdza istnienie zależności przyczynowo-

skutkowych pomiędzy stanem środowiska oraz stanem zdrowia i jakością życia ludzi.

Szkodliwe czynniki środowiska są przyczyną przedwczesnych zgonów i zaburzeń

zdrowia ludności. Zanieczyszczenie środowiska zewnętrznego w szczególności

zanieczyszczenia pyłowe powietrza atmosferycznego, stanowią poważne zagrożenia zdrowia

w tym dzieci i młodzieży.

Monitoring jakości wody do spożycia poprzez regularne jakościowe i ilościowe

pomiary i obserwacje zjawiska lub obecności jakiegoś czynnika, proces systematycznego

zbierania, raportowania i interpretowania danych i wyników badań spełnia rolę wczesnego

ostrzegania o ewentualnych nieprawidłowościach i potencjalnych zagrożeniach.

Nadzór nad kąpieliskami i miejscami wykorzystywanych do kąpieli zapewnia

bezpieczną kąpiel i rekreację.

Nadzór Przeciwepidemiczny

Zagrożenia biologiczne dla zdrowia są związane z narażeniem na działanie bakterii,

wirusów, grzybów, oraz na działanie innych mikroorganizmów i toksyn. Mikroorganizmy te

występują powszechnie w przyrodzie i stanowią potencjalne zagrożenie dla zdrowia

publicznego.

Pomimo postępu medycyny i podejmowania wysiłków celem podniesienia standardów

higieny, choroby zakaźne stanowią nadal problem zdrowia publicznego na świecie. Z uwagi

na nieprzewidywalność zdarzeń wynikających z pojawiania się nowych zagrożeń dla zdrowia

ludzi, służby sanitarne muszą aktualizować procedury i standardy postępowania w celu

identyfikacji zagrożeń epidemicznych.

Priorytetem nadzoru przeciwepidemicznego jest monitorowanie przestrzegania

procedur zapobiegających zakażeniom i chorobom zakaźnym związanych z udzielaniem

świadczeń zdrowotnych oraz sprawowanie nadzoru nad szczepieniami ochronnymi.


10

Higiena Dzieci i Młodzieży

Higiena dzieci i młodzieży to szeroko rozumiany nadzór nad bezpieczeństwem

zdrowotnym w placówkach nauczania i wychowania, wypoczynku i rekreacji, opiekuńczych

oraz na wyższych uczelniach.

Higieniczne warunki nauczania, zapobieganie dysfunkcjom układu ruchu poprzez

prawidłowe stanowisko pracy ucznia, prawidłowo dobrany i spakowany tornister,

odpowiednia ilość aktywności fizycznej, zdrowy i bezpieczny wypoczynek, bezpieczna

zabawa w piaskownicy i na placach zabaw, wyrabianie właściwych nawyków ruchowych to

priorytety Państwowej Inspekcji Sanitarnej na rzecz zdrowia dzieci i młodzieży.

Nadzór Zapobiegawczy

Profilaktyka inwestycyjna ma na celu zapobieganie negatywnym skutkom wpływu czynników

i zjawisk fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi na etapie planowania,

projektowania i dopuszczania do użytkowania obiektów budowlanych.

Celem zapobiegawczego nadzoru sanitarnego jest zapewnienie na etapie planowania

zagospodarowania przestrzennego oraz planowania i realizacji inwestycji, właściwego stanu

sanitarno - zdrowotnego w obiektach w taki sposób, aby w trakcie eksploatacji obiektów,

w tym szczególnie mogących pogorszyć stan środowiska, nie powodowały zagrożeń

i uciążliwości dla zdrowia ludzi.

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna

Główne czynniki związane ze stylem życia mające wpływ na zdrowie to m.in.

palenie tytoniu, odżywianie, aktywność fizyczna, sposób odżywiania się, spożywanie

alkoholu, stres. Natomiast głównymi przyczynami przedwczesnej śmierci

i niepełnosprawności są m.in. wypadki i obrażenia, zaburzenia psychiczne, nowotwory,

choroby układu krążenia oraz choroby układu oddechowego.

Wpływ wszystkich tych czynników można ograniczyć poprzez skuteczne

zapobieganie chorobom i promocję zdrowia.

Promocja zdrowia jest procesem umożliwiającym ludziom zwiększenie kontroli nad

swoim zdrowiem poprzez identyfikację własnych potrzeb zdrowotnych, a także poprawę

zdrowia przez podejmowanie wyborów i decyzji sprzyjających zdrowiu.


11

Realizowane projekty i inicjatywy mają na celu zwiększenie świadomości

społeczeństwa na rzecz zdrowia, poprzez kampanie informacyjne oraz inicjatywy mające

przyczynić się do zwiększenia wiedzy społeczeństwa na temat m.in. szkodliwego wpływu

palenia papierosów i spożywania alkoholu, zapobiegania HIV/AIDS, prawidłowego

odżywiania, higieny osobistej i psychicznej.

Zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w powiecie ostrowieckim wykonuje

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny jako organ rządowej administracji zespolonej

w powiecie.

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna jest jednostką budżetową będącą

podmiotem leczniczym finansowanym z budżetu państwa.

W rozumieniu Kodeksu Postępowania Administracyjnego, w sprawach należących do zakresu

zadań i kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej, organem właściwym jest Państwowy

Powiatowy Inspektor Sanitarny. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny jest organem właściwym w stosunku do

podmiotów, dla których powiat jest organem założycielskim, prowadzącym lub podmiotem

dominującym, oraz jest organem właściwym w zakresie higieny radiacyjnej.

W postępowaniu administracyjnym organami wyższego stopnia w rozumieniu

Kodeksu Postępowania Administracyjnego w stosunku do Państwowego Powiatowego

Inspektora Sanitarnego w Ostrowcu Św. jest Świętokrzyski Państwowy Wojewódzki

Inspektor Sanitarny.

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Ostrowcu Św. obejmuje swoim

nadzorem powiat ostrowiecki tj.:

- 3 miasta: Ostrowiec Św., Ćmielów, Kunów,

- 1 gminę miejską: Ostrowiec Św.,

- 2 gminy wiejsko-miejskie: Ćmielów, Kunów,

- 3 gminy wiejskie: Bałtów, Bodzechów, Waśniów.

Bieżący stan sanitarny jest wypadkową wielu czynników oraz szeregu zjawisk,

w szczególności tych o charakterze przyrodniczym i geograficznym, demograficznym,

społecznym, gospodarczym, urbanistycznym, epidemiologicznym, kulturowym itp.

Warunki zdrowotne życia mieszkańców każdej społeczności są zależne od złożonych

często uwarunkowań środowiskowych.


12

Ostrowiec Świętokrzyski to drugi po Kielcach, pod względem obszaru i liczby

ludności ośrodek województwa świętokrzyskiego. Miasto jest siedzibą władz powiatu

ziemskiego, który tworzy wraz z pięcioma sąsiednimi gminami.

Sytuacja demograficzna powiatu ostrowieckiego przedstawia się następująco:

Ludność w powiecie ostrowieckim ( stan na 31.12.2011r. )*

Powiat ostrowiecki ogółem - 115 833 w tym:

g. Bałtów - 3788 g. Bodzechów - 13689 g. Ćmielów - 7798 , w tym miasto Ćmielów - 3238 g. Kunów -10151, w tym miasto Kunów - 3165 g. Waśniów - 7107 * Urząd Statystyczny w Kielcach Województwo Świętokrzyskie 2012

Realizacja zasadniczych przedsięwzięć PSSE w Ostrowcu Św. w 2012 r. w całości służyła

zapewnieniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu ostrowieckiego.

Skala realnych i potencjalnych zagrożeń decydowała o tym, jakie czynniki

środowiskowe były przedmiotem systematycznego nadzoru i wynikających z nich działań

represyjnych i interwencyjnych.

Ogółem w 2012 roku nadzorem objętych było 2263 obiekty ( stan na 31.12.2012 r.)

l.p. Komórka organizacyjna Liczba nadzorowanych

obiektów

1. Sekcja Nadzoru Higieny Środowiska 500

2. Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i PU 944

3. Sekcja Higieny Środowiska Pracy 428

4. Sekcja Nadzoru Przeciwepidemicznego 187

5. Higiena Dzieci i Młodzieży 85

6. Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna 119

Ogółem 2263

Przeprowadzono 2106 kontroli i wizytacji, wydano 299 decyzji merytorycznych i 222 decyzje

płatnicze, 31 postanowień, 127 opinii, 4 upomnienia, 1 tytuł wykonawczy, nałożono 50

mandatów karnych na kwotę 8980 zł.


13

W ramach urzędowej kontroli żywności, monitoringu jakości wody do spożycia,

z kąpielisk i basenów, pobrano 412 prób w tym 218 prób wody i 194 prób żywności.

Przeprowadzono 618 badań dotyczących higienicznej oceny tygodniowych rozkładów zajęć

lekcyjnych, oraz dostosowania mebli szkolnych do wzrostu uczniów zgodnie z wymaganiami

ergonomii.

W 2012 r. przeprowadzono 1196 kontroli poza harmonogramem nadzoru nad

obiektami, wynikających ze składanych przez ludność wniosków o odbiór, skarg, interwencji,

z otrzymanych powiadomień w ramach funkcjonującego systemu RASFF, RAPEX, kontroli

akcyjnych oraz wywiadów epidemiologicznych.

W ramach działań zapobiegawczych, profilaktycznych i informacyjnych wystosowano 229

pism do organów samorządowych, innych inspekcji, podmiotów odpowiedzialnych za stan

sanitarno-higieniczny obiektów oraz szeroko rozumiane zdrowie publiczne.

Wychodząc naprzeciw wymaganiom zawartym w regulacjach prawnych w kraju i Unii

Europejskiej oraz dążąc do publicznego podkreślenia kompetencji Państwowej Inspekcji

Sanitarnej, a także umacniając wiarygodność i rzetelność, PSSE w Ostrowcu Św. pracuje we

wdrożonym i stale doskonalonym systemie zarządzania jakością wg normy PN-EN ISO/IEC

17020:2006 „ Ogólne kryteria działania różnych rodzajów jednostek inspekcyjnych”.

Personel w poczuciu kompetencji i odpowiedzialności, gwarantuje zachowanie

poufności informacji uzyskiwanych od klienta i ochronę jego praw własności.

Realizując swoje zadania w działalności kontrolnej zobowiązany jest do zachowania

bezstronności, niezależności i rzetelności.

Prezentowane dane statystyczne pochodzą z tablic wynikowych sprawozdań statystycznych

za rok 2012 realizowanych przez PSSE w Ostrowcu Św. w ramach badań statystycznych

statystyki publicznej oraz – w zakresie nie ujętym w sprawozdaniach- z systemów

monitoringu Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Wyniki działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej pozwalają na ocenę sytuacji

epidemiologicznej i stanu sanitarnego powiatu ostrowieckiego uwzględniającą istniejące oraz

mogące się pojawić zagrożenia.

Informacje zawarte w niniejszym raporcie wskazują na wysoki poziom bezpieczeństwa

sanitarnego i zdrowotnego mieszkańców powiatu ostrowieckiego.

Nadal jednak wobec nowych zagrożeń związanych ze szczególnie niebezpiecznymi

chorobami zakaźnymi, podatności populacji na działanie nieznanych lub nowo pojawiających

się czynników szkodliwych w środowisku naturalnym, miejscu zamieszkania i pracy,


14

katastrofami naturalnymi, konieczne jest prowadzenie nadzoru zapobiegawczego oraz

systematycznego nadzoru bieżącego obejmującego działania prewencyjne, monitoringowe

i naprawcze.


15

I. OCENA ZAGROŻENIA EPIDEMIOLOGICZNEGO

Ocenę sytuacji epidemiologicznej powiatu ostrowieckiego PPIS

w Ostrowcu Św. dokonał w oparciu o rzetelny nadzór nad chorobami

zakaźnymi analizując i weryfikując zgłoszone zachorowania na

choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia. Każdy zgłoszony przypadek

choroby zakaźnej na potrzeby nadzoru epidemiologicznego

rejestrowany jest w oparciu o aktualne definicje przypadków. Zastosowanie powyższych

definicji ma na celu ujednolicenie zgłaszalności i zapewnienie porównywalności danych

zbieranych w ramach nadzoru epidemiologicznego w Polsce oraz we Wspólnocie

Europejskiej.

Sytuację epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych na terenie objętym nadzorem PPIS

w Ostrowcu Św. w roku sprawozdawczym należy uznać za zadawalającą.

Nie wystąpiły choroby szczególnie niebezpieczne i wysoce zakaźne (cholera, dżuma, ospa

prawdziwa czy wirusowe gorączki krwotoczne), sytuacje kryzysowe oraz zdarzenia

o charakterze katastroficznym.

W 2012 roku obserwujemy dwukrotny spadek liczby zachorowań na grypę sezonową

w stosunku do roku 2011.

Wyższe wskaźniki zapadalności w odniesieniu do poprzedniego roku odnotowaliśmy

w zakażeniach hepatotropowych – zarejestrowano 1 przypadek wzw typ B przewlekłe i 5

przypadków wzw C przewlekłe .

W stosunku do roku 2011 r. nastąpił wzrost osób zaszczepionych p/wściekliźnie z powodu

pokąsań przez nieznane zwierzęta.

Choroby wieku dziecięcego tj. poliomyelitis, odra, błonica i tężec nie wystąpiły na terenie

powiatu ostrowieckiego, natomiast odnotowano wzrost zachorowań na różyczkę, świnkę,

ospę wietrzną, płonicę.

Oceniając sytuację epidemiologiczną powiatu ostrowieckiego w porównaniu z rokiem 2011

w zakresie chorób przenoszonych drogą pokarmową odnotowano spadek wirusowych

zakażeń jelitowych u dzieci do lat 2, biegunek o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu

i zatruć bakteryjnych wywołanych pałeczką Salmonella. Nie wystąpiły ogniska zbiorowego

zatrucia pokarmowego.


16

W 2012 r. do PSSE w Ostrowcu Św. zgłoszono 1028 przypadków chorób zakaźnych (2011 r.-

551 przypadków), 177 osób z powodu chorób zakaźnych było hospitalizowanych. Tabela 1. Liczba zachorowań i wskaźniki zapadalności na wybrane choroby zakaźne zarejestrowane na terenie powiatu ostrowieckiego w latach 2009-2010-2011-2012

Lp. Jednostka chorobowa

2009 r. 2010 r. 2011r. 2012 r.

Liczba

zachorowań

Zapadalność

na 100 tys.

mieszkańców

Liczba

zachorowań

Zapadalność

na 100 tys.

mieszkańców

Liczba

zachorowań

Zapadalność

na 100 tys.

mieszkańców

Liczba

zachorowań

Zapadalność

na 100 tys.

mieszkańców

1. Salmonellozy-zatrucia pokarmowe

30 26,07 13 11,33 17 14,90 16 13,81

2. Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirus 87 75,60 52 45,34 25 21,92 19 16,40

3. Biegunki u dzieci do lat 2 108 93,85 37 32,26 51 44,72 34 29,35

4. Lamblioza 30 26,07 18 15,69 16 14,03 12 10,35

5. Borelioza 8 6,95 9 7,84 6 5,26 7 6,04

6. Tężec - - - - - - - 0

7. Krztusiec - - - - 2 1,75 10 8,63

8. Płonica 30 26,07 25 21,80 29 25,43 66 76,44

9.

Zapalenie opon mózgowo rdzeniowych

Wirusowe określone, nieokreślone

5 4,34 8

6,97 7 6,13

4

3,45

Kleszczowe zapalenie mózgu

1 0,85 - - 1 0,87 0 0

10. Choroba meningokokowa 2 1,74 - - 1 0,87 0 0

11. Róża 24 20,86 14 12,20 10 8,77 15 12,94

12. Ospa wietrzna 174 151,20 485 422,94 278 243,80 731 631,08

13. Różyczka 4 3,48 1 0,87 - - 7 6,04

14. Świnka 4 3,48 7 6,10 5 4,38 7 6,04

15.

Wirusowe zapalenia wątroby

typu A - - - - - - - 0

typu B 3 2,60 3 2,61 - - 1 0,86

typu C 8 6,95 - - 2 1,75 5 4,31

inne

1 0,86 - - - - -

0

16. Styczność i narażenie na wściekliznę 16 13,90 12 10,46 9 7,89 23 43,16

17. Grypa 560 486,63 21 18,31 89 78,05 31 26,76

18. Grypa wywołana wirusem A/H1N1v 5 4,34 2 1,74

1

-- 0,87 0 0


17

1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych jednostek chorobowych

1.1. Grypa i podejrzenia grypy (w tym A/H1N1/v)

W 2012 r. w stosunku do 2011 r. nastąpił

spadek zachorowań na grypę. Zarejestrowano

31 przypadków, (2011 r. -89 przypadków).

Współczynnik zapadalności dla powiatu

ostrowieckiego w 2012 r. wyniósł 26,65/100

tys. (2011 r. - 78,05/100 tys.).

W powiecie ostrowieckim nie zarejestrowano

żadnego przypadku zachorowania na grypę wywołaną wirusem A/H1N1/v.

Rys.1. Liczba przypadków grypy i podejrzeń grypy w powiecie ostrowieckim w latach 2009-2010-2011-2012 Podobnie jak w ubiegłych latach, w powiecie ostrowieckim i całym województwie

świętokrzyskim zaobserwowano zdecydowanie niższe wskaźniki zapadalności na grypę

sezonową w porównaniu ze wskaźnikami dla Polski. Liczba zgłoszeń

podejrzenia/zachorowania na grypę przesyłanych do PSSE w konfrontacji z danymi dla Polski

może wskazywać na niską zgłaszalność grypy wynikającą z nieprzestrzegania przez lekarzy

obowiązku zgłaszania do PSSE podejrzenia lub rozpoznania grypy.


18

1.2. Inwazyjna Choroba Meningokokowa

W powiecie ostrowieckim w 2012 r. nie stwierdzono zachorowań

na Inwazyjną Chorobę Meningokokową (woj. świętokrzyskie - 10

przypadków), co potwierdza skuteczność przeprowadzonej w 2008

r. akcji masowych szczepień p/Neisseria meningitidis dla

młodzieży z roczników 1989-1994.

1.3 . Wirusowe zapalenie wątroby

Na terenie powiatu ostrowieckiego nie odnotowano zachorowań na wzw typu A.

W 2012 r. zgłoszono 1 przypadek wzw typu B przewlekłe, współczynnik zapadalności

wyniósł 0,86/100 tys. Porównując dane z Polską, gdzie współczynnik zapadalności wynosił

3,88/100 tys. można przyjąć, że sytuacja epidemiologiczna w tym zakresie jest zadowalająca.

Rys.2. Zapadalność na wzw B w latach 2009-2010-2011-2012 w powiecie ostrowieckim i w Polsce W 2012 r. zarejestrowano łącznie 5 przypadków wzw typu C przewlekłe (2011 r. – 2

przypadki); współczynnik zapadalności wyniósł 4,31/100 tys., ( w 2011 r. - 1,75/100 tys.).


19

Rys.3. Zapadalność na wzw C w latach 2009-2010-2011-2012 w powiecie ostrowieckim i w Polsce Stan nosicieli wirusa HCV w powiecie ostrowieckim systematycznie rośnie i wyniósł na

31.12.2012 r. – 385 nosicieli (2011 r. - 371), a wirusa HBV systematycznie spada i wyniósł na

dzień 31.12.2012 r. – 338 (2011 r. - 348).

1.4. Lamblioza

W 2012 r. nastąpił spadek zachorowań na lambliozę.

Zarejestrowano 12 przypadków (2011 r. – 16 przypadków).

Współczynnik zapadalności w powiecie ostrowieckim osiągnął

wartość 10,35/100 tys., (2011- 14,03/ 100 tys.). Brak przestrzegania

podstawowych zasad higieny jest główną przyczyną zakażeń.

1.5. Borelioza

W 2012 r. zanotowano 7 przypadków boreliozy(2011 r. – 6

przypadków),współczynnik zapadalności w powiecie ostrowieckim

wyniósł 6,01/100 tys. (2011 r.- 5,26/100 tys. ). W 3 przypadkach

wystąpiły objawy kliniczne wczesnej fazy w postaci rumienia

wędrującego; w 4 przypadkach objawy kliniczne późnej fazy tj.

porażenie obustronne nerwu twarzowego, zapalenie kostno-

stawowe. Wszystkie zarejestrowane przypadki boreliozy zostały potwierdzone serologicznie.


20

1.6. Styczność i narażenie na wściekliznę/potrzeba szczepień

W związku z narażeniem na wściekliznę przeprowadzono 128 dochodzeń

epidemiologicznych z powodu pokąsań przez zwierzęta, w tym 5 przypadków pokąsań przez

kota, 1 przypadek pokąsania przez szczura i 122 przypadki pokąsań przez psy. Do szczepień

p/wściekliźnie zakwalifikowano 23 osoby, 1 osoba była hospitalizowana.

1.7. Salmonellozy – zatrucia pokarmowe

Liczba zachorowań wywołanych przez bakterie Salmonella

w odniesieniu do poprzedniego roku kształtuje się na nieznacznie

niższym poziomie. W 2012 roku zarejestrowano 16 zachorowań

(woj. świętokrzyskie – 283, Polska – 8451), w 2011 r. - 17

przypadków. Wszystkie przypadki Salmonellozy zostały

potwierdzone laboratoryjnie. Wśród zgłoszonych przypadków

wyizolowano 12 serotypów Salmonelli Enteritidis, 1 serotyp Salmonella Tumodi 1 serotyp

Salmonella Typhimurium oraz 3 przypadków Salmonelli spp.

Rys.4. Liczba zarejestrowanych salmonelloz w powiecie ostrowieckim w latach 2008-2009-2010-2011-2012


21

1.7. Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową

W 2012 r. nie stwierdzono zbiorowych ognisk zatruć pokarmowych.

1.8. Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane rotawirusem

W 2012 r. zgłoszono 19 przypadków zachorowań na zakażenia

jelitowe wywołane rotawirusem, współczynnik zapadalności wyniósł

16,48/100 tys. (2011 r. - 25 przypadków, współczynnik zapadalności

21,92/100 tys.). Od 2009 r. odnotowujemy znaczący spadek

zachorowań.

Rys.5.Liczba przypadków wirusowego zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirus w latach

2009-2010-2011-2012

1.9.Gruźlica (dane za trzy kwartały 2012 r.)

W powiecie ostrowieckim zarejestrowano 29 przypadków gruźlicy

(dane za 3 kwartały 2012 r.), współczynnik zapadalności wyniósł

25,03/100 tys., porównywalnie w całym roku 2011 zarejestrowano 35

przypadków, a współczynnik zapadalności wyniósł 30,6/100 tys.

Wg danych Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc za 3 kwartały 2012 r.

w woj. świętokrzyskim zarejestrowano 269 zachorowań,

współczynnik zapadalności wyniósł 21,1/ 100 tys., Polska- 5185, współczynnik zapadalności

– 13,5/100 tys. Z uwagi na wysoki poziom zachorowań na gruźlicę w powiecie ostrowieckim


22

(2010 r. – 32, 2011 r. – 35, dane za 3 kwartały 2012 r.- 29 zachorowań) należy zwrócić

szczególną uwagę na sytuację epidemiologiczną w tym zakresie.

2. Zachorowania na wybrane choroby zakaźne wieku dziecięcego

2.1. Ospa wietrzna

W 2012 r. w powiecie ostrowieckim odnotowano ponad dwukrotny

wzrost zachorowań na ospę wietrzną, zarejestrowano 731

przypadków (w 2011 r. - 278 przypadków). Zapadalność w

powiecie ostrowieckim wyniosła 631,08/100 tys. (w 2011 r. -

243,80/100 tys.). Współczynnik zapadalności dla Polski w 2011 r.,

osiągnął wartość 452,30/100 tys. Wzrost zachorowań na ospę

wietrzną to naturalna konsekwencja sytuacji, kiedy większość

populacji nie jest uodporniona na to zakażenie. Dzieje się tak co 5-7 lat i jest to okres tzw.

epidemii wyrównawczej. Na ospę wietrzną najczęściej chorują dzieci w wieku przedszkolnym

i szkolnym. Tak duża liczba zachorowań na tą chorobę zakaźną to efekt zbyt małej

popularności szczepień zalecanych.

2.2. Krztusiec

W 2012 r. odnotowano wzrost zachorowań na krztusiec -

zarejestrowano 10 przypadków, porównywalnie w 2011 r. - 2

przypadki. Współczynnik zapadalności wyniósł 8,63/100 tys.,

w 2011 r. - 1,75/100 tys., w Polsce w 2011 r. - 4,37/100 tys.

2.3. Nagminne zapalenie przyusznic (świnka)

W 2012 roku zarejestrowano 7 przypadków nagminnego zapalenia

przyusznic (2011 r. - 5 przypadków). Współczynnik zapadalności wyniósł

9,23/100 tys. (2011 r.: powiat ostrowiecki – 4,38/100 tys., woj.

świętokrzyskie – 5,7/100 tys.).


23

2.4. Płonica

W 2012 roku w powiecie ostrowieckim zarejestrowano 66 przypadków

płonicy (2011 r. – 29 przypadków). Współczynnik zapadalności

wyniósł 56,97/100 tys. (2011 r. – 25,43/ 100 tys.). Wzrost przypadków

płonicy związany jest z sezonowością występowania zachorowań, które

obserwujemy na przełomie jesieni i zimy.

Rys.7. Liczba zarejestrowanych przypadków płonicy na terenie powiatu ostrowieckiego w latach 2009-2012 2.5. Biegunki u dzieci do lat 2 (A08, A09)

W 2012 roku obserwujemy spadek zachorowań na biegunki u dzieci do lat 2, zarejestrowano

34 przypadki (2011 r. – 51 przypadków). Wskaźnik zapadalności osiągnął wartość 29,36/100

tys. (2011 r. - 44,72/100 tys.).


24

Rys.7. Liczba zarejestrowanych przypadków biegunek u dzieci do lat 2 na terenie powiatu ostrowieckiego w latach 2008-2012 3.Realizacja programu szczepień ochronnych

W 2012 roku szczepienia ochronne realizowane były

w oparciu o Program Szczepień Ochronnych na rok

2012 stanowiący załącznik do Komunikatu Głównego

Inspektora Sanitarnego z dnia 26 października 2011 r.

Szczepienia ochronne przeprowadzone w sposób

prawidłowy stanowią najważniejszy aspekt profilaktyki w wielu chorobach zakaźnych.

Antygen podany w postaci szczepionki prowadzi podobnie jak w procesie przebycia choroby

do powstania odporności przeciwzakaźnej. W miarę jak wzrasta liczba osób uodpornionych,

maleje liczba osób podatnych na zakażenie, również tych nieuodpornionych (odporność

populacyjna).

Obowiązkowe szczepienia ochronne oraz szczepienia zalecane na terenie powiatu

ostrowieckiego realizowane były w 23 punktach szczepień spełniających wymogi gabinetu

zabiegowego.

Szczepieniami objęto 20122 dzieci i młodzieży w grupach wiekowych od 0 - 19 roku życia.

W Programie Szczepień Ochronnych na 2012 r. w stosunku do roku 2011 nie nastąpiły

zmiany. Nadal szczepieniom przeciw pneumokokom podlegały dzieci z grup ryzyka od 2

miesiąca do 5 roku życia, a szczepieniom przeciwko ospie wietrznej dzieci z grup ryzyka

do ukończenia 12 roku życia.


25

Tabela 2. Wykonawstwo szczepień w rocznikach podlegających szczepieniom ochronnym w 2012 r. zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych.

Szczepienie Rocznik Rodzaj szczepienia Wykonawstwo

PSSE Ostrowiec Św. w 2012r.

Wykonawstwo PSSE Ostrowiec

Św. w 2011r.

Wykonawstwo w woj.

świętokrzyskim 2011r.

p/BCG 2012 Szczepienie noworodkowe 100% 100% 99,92%

p/wzw B

2012 Szczepienie pierwotne i uzupełniające

100% 96,63% -

2011 Szczepienie podstawowe 99,76% 96,64% 92,77%

2010 Szczepienie podstawowe

99,90% 99,90% 99,90%

p/DTP/błonica, tężec, krztusiec/

2012 Szczepienie pierwotne 63,48 % 62,32% -

2011 Szczepienie pierwotne + uzupełniające

100% 99,94% 99,41%

p/odra, świnka, różyczka

2011 Szczepienie podstawowe 94,39% 93,56% -

2010 Szczepienie podstawowe 99,68% 91,34% 85,07%

2003 Rewakcynacja 99,88% 99,88% - 2002 Rewakcynacja 100% 99,88% 90,61%

p/poliomyelitis 2012 Szczepienie pierwotne 63,48% 62,32% -

2011 Szczepienie pierwotne + uzupełniające

100% 99,94% 99,44%

p/DTaP, p/poliomyelitis

2007 Szczepienie pierwsze przypominające

99,47% 99,43% -

2006 Szczepienie pierwsze przypominające

99,89% 99,66% 86,9%

2002 Podstawowe, rewakcynacja 100 % 97,70% 90,61%

p/Td /błonica, tężec /(14 rok życia)

1999 Szczepienie I, II przypominające 99,90% 99,78% -

1998 Szczepienie I, II przypominające 99,55% 99,42% 95,03%

p/Td /błonica, tężec /(19 rok życia)

1994

Szczepienie II, III przypominające

97,04% 97,00% -

1993

Szczepienie , II, III przypominające

97,13% 96,15% 84,66%


26

Poza obowiązkowym kalendarzem szczepień ochronnych istotną rolę w uodpornianiu

populacji odgrywają tzw. szczepienia zalecane.

Pomimo pełnej odpłatności za szczepienia zalecane istnieje coraz większa świadomość

społeczeństwa, chcącego skorzystać z tej formy profilaktyki. Dotyczy to także zwiększającej

się grupy osób podróżujących do różnych krajów świata, którzy powinni być odpowiednio

zabezpieczeni przed powszechnie występującymi chorobami zakaźnymi w krajach Afryki,

Ameryki Południowej czy Azji.

Tabela 3. Skala i rodzaj szczepień zalecanych wykonanych w latach 2010-2012.

Lp. Rodzaj szczepienia

Liczba zaszczepiony

ch 2010 r.

Liczba zaszczepionych

2011 r.

Liczba zaszczepionych

2012r.

1. p/ospie wietrznej 27 28 86

2. p/grypie 3527 3070 2127

3. p/biegunce rotawirusowej 241 263 231

4. p/wirusowi brodawczaka ludzkiego

143 60 52

5. p/streptococus pneumoniae 183 277 360

6. p/neisseria meningitidis 83 145

84

7. p/wzw typu A 125 25 28

W roku 2012 w powiecie ostrowieckim nastąpił spadek liczby osób zaszczepionych p/grypie; zaszczepiono 1,8% ogólnej liczby mieszkańców.

PPIS w Ostrowcu Św. prowadzi nadzór na realizacją obowiązkowych szczepień ochronnych

w zakresie oceny stanu sanitarnego placówek, w których przeprowadzane są szczepienia,

prawidłowości prowadzonej gospodarki szczepionkowej i zachowania łańcucha chłodniczego,

a także przestrzegania procedur postępowania na wypadek awarii urządzenia chłodniczego

i zgłaszalności niepożądanych odczynów poszczepiennych. Podczas przeprowadzonych

kontroli szczególną uwagę zwracano na odpowiednie przechowywanie preparatów


27

szczepionkowych z zachowaniem ciągłości łańcucha chłodniczego, stan zaszczepienia dzieci,

młodzieży i osób dorosłych, sposób wykorzystania szczepionek wielodawkowych.

Przeprowadzono 27 kontroli w punktach szczepień, w tym 4 kontrole doraźne. Kontrole

doraźne zostały przeprowadzone w 3 obiektach w związku z zawiadomieniem

o przerwaniu łańcucha chłodniczego z powodu awarii zasilania elektrycznego w urządzeniach

chłodniczych, w których przechowywane były preparaty szczepionkowe. W wyniku

przeprowadzonych działań kontrolnych zabezpieczono zniszczone preparaty szczepionkowe.

PPIS nadzorował procedury przekazania preparatów do magazynu leków przeterminowanych

Hurtowni Farmaceutycznej Lubfarm S.A. w Lublinie. Kierownicy zostali zobowiązani do

odkupienia zniszczonych preparatów i podjęcia działań zapobiegających wystąpieniu

w przyszłości podobnych zdarzeń.

PPIS prowadzi rejestr zgłoszeń niepożądanych odczynów poszczepiennych. W 2012 r.

zgłoszono 2 niepożądane odczyny poszczepienne (NOP), które dotyczyły dzieci

zaszczepionych preparatami BCG 10 – szczepionka przeciwgruźlicza o tych samych

numerach serii preparatu szczepionkowego. Niepożądane odczyny poszczepienne zostały

zakwalifikowane przez lekarza jako łagodne.

W związku z decyzjami wydanymi w 2012 r. przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego,

PPIS podejmował działania w zakresie: wstrzymania w obrocie i stosowania 3 preparatów

szczepionkowych oraz wycofania z obrotu 3 preparatów szczepionkowych.

W 2012 r. w Sekcji Nadzoru Przeciwepidemicznego został wdrożony Elektroniczny System

Nadzoru nad Dystrybucją Preparatów Szczepionkowych i Stanów Magazynowych

Szczepionek. System obejmuje swym zakresem tworzenie zbiorczych stanów magazynowych

na wszystkich szczeblach działalności inspekcji sanitarnej, raportowaniu niepożądanych

odczynów poszczepiennych, raportowaniu danych dotyczących przeprowadzonych szczepień

ochronnych oraz dokonywania analiz związanych z rozchodem szczepionek. Elektroniczny

system jest na bieżąco modyfikowany i doskonalony. Praca w systemie ułatwia organom PIS

bieżący nadzór nad stanem szczepionek, wymusza jednolity obieg dokumentów związany

z obrotem szczepionkami w Polsce, oraz umożliwia podejmowanie działań w obszarze

bieżącego zużycia preparatów szczepionkowych służących realizacji szczepień w ramach

PSO. Dzięki elektronicznemu systemowi możliwe jest podejmowanie szybkich i skutecznych

działań podczas wstrzymania i wycofania szczepionek z obrotu.


28

Wnioski Sytuację epidemiologiczną w powiecie ostrowieckim ocenia się jako zadawalającą

i względnie stabilną. Nastąpił zdecydowany wzrost zarejestrowanych chorób zakaźnych

(2012 r. – 1028, 2011 r. – 551), co wynika ze znacznego wzrostu zachorowań w 2012 r.

na ospę wietrzną (2012 r. – 731 przypadków, 2011 r. – 278 przypadków) i płonicę (2012 r. –

66 przypadków, 2011 r. – 29 przypadków).

Z uwagi na powszechność obowiązkowych szczepień ochronnych dzieci i młodzieży przeciw

WZW typu B w populacji sporadycznie dochodzi do występowania przypadków ostrego

WZW B. Obecnie przyjmuje się, że populacja osób młodych jest uodporniona przeciw

zakażeniom wirusem HBV. Nadal istotne jest w zapobieganiu zakażeniom HBV

informowanie społeczeństwa o możliwości podejmowania działań profilaktycznych w postaci

szczepień ochronnych.

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie zachorowań na gruźlicę wymaga podjęcia

szczególnych działań nadzorowych.

Nie zaistniały zdarzenia, których następstwa mogłyby wywołać konieczność uruchamiania

elementów zarządzania kryzysowego.

W 2012 r. w związku z organizacją na terenie kraju Turnieju UEFA Euro 2012 organy

Państwowej Inspekcji Sanitarnej monitorowały sytuację epidemiologiczną i prowadziły

sprawozdawczość zachorowań na choroby zakaźne ze szczególnym uwzględnieniem chorób

pozostających pod szczególnym nadzorem lub powodujących uruchomienie systemu

wczesnego ostrzegania.

Wykonawstwo szczepień ochronnych na terenie powiatu ostrowieckiego utrzymuje się nadal

na wysokim poziomie. Na bieżąco prowadzony jest monitoring niepożądanych odczynów

poszczepiennych.


29

II. JAKOŚĆ WODY DO SPOŻYCIA

Woda jest jednym z podstawowych elementów

przyrody i odgrywa decydującą rolę w życiu

i gospodarce człowieka. Stanowi główny składnik

tkanki roślinnej i zwierzęcej, a także jest czynnikiem

koniecznym dla przebiegu wszystkich procesów

życiowych. Organizm ludzki zawiera około 65% wody, utrata

10% wody powoduje silne zaburzenia, a strata 20%

kończy się śmiercią.

Nadzór nad jakością wody do spożycia oraz ochrona zasobów wodnych jest jednym

z podstawowych działań inspekcji sanitarnej. Niewystarczająca ochrona zasobów wodnych

i nieskuteczne uzdatnianie wody naraża społeczeństwo na ryzyko chorób przewodu

pokarmowego i innych chorób zakaźnych przenoszonych drogą wodną. Ryzyko choroby

stanowi obecność w wodzie takich organizmów chorobotwórczych jak: Salmonella spp.,

Shigella spp., patogenne szczepy Escherichia coli, Vibrio cholerae, Yersinia entrerocolitica,

Campylobacter, pasożyty Gardia spp., Cryptosporidium spp. Potencjalne konsekwencje

mikrobiologicznego zakażenia wody są bardzo poważne, dlatego tak istotne znaczenie ma

rodzaj ujmowanej wody.

Państwowa Inspekcja Sanitarna w Ostrowcu Św. sprawuje nadzór nad jakością wody

przeznaczonej do spożycia przez ludzi na podstawie Ustawy z dnia 14 marca 1985 r.

o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263 z p. zm.)

oraz Ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym

odprowadzaniu ścieków (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z p. zm.).

Jakość wody powinna odpowiadać wymaganiom określonym w Rozporządzeniu Ministra

Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez

ludzi (Dz. U. z 2007 r. Nr 61, poz. 417 z p. zm.), które jest zgodne z zaleceniami Dyrektywy

Rady Unii Europejskiej 98/83/EC z dnia 3 listopada 1998 r. o jakości wody przeznaczonej do

spożycia przez ludzi (Dz. U. L 330 z 5.12.1998).

Powyższe rozporządzenie określa minimalną częstotliwość badania wody, miejsca pobierania

próbek wody do badań, zakres badania oraz program monitoringu jakości wody.


30

Podstawowe źródło zaopatrzenia w wodę na terenie powiatu ostrowieckiego stanowią

wodociągi zbiorowego zaopatrzenia zasilane z ujęć wód podziemnych.

PPIS w Ostrowcu Św. w 2012 r. nadzorował 20 urządzeń wodnych, w tym 19 wodociągów

prowadzących działalność w ramach zbiorowego zaopatrzenia i 1 inny podmiot zaopatrujący

w wodę zakład przemysłowy Celsa „Huta Ostrowiec” Sp. z o. o. (Rys. 8)

Rys.8.. Struktura urządzeń wodnych dostarczających wodę przeznaczoną do spożycia dla mieszkańców

powiatu ostrowieckiego w latach 2010- 2012 w zależności od produkcji w m3/d.

Na ogólną liczbę 115,8 tys. mieszkańców powiatu (stan na 31.12.2011 r.) z wody

wodociągowej w 2012 r. podobnie jak w 2011 r. korzystało 109,3 tys. mieszkańców.

Skontrolowano 100 % urządzeń wodnych. Wszystkie wodociągi zbiorowego zaopatrzenia

na terenie powiatu ostrowieckiego dostarczały wodę o dobrej jakości.

Do badań laboratoryjnych pobrano 132 próby wody do spożycia w wyznaczonych punktach

monitoringowych (2011 r.- 131, 2010 r.- 171, 2009 r.- 155 prób). Częstotliwość badań

uzależniona była od średniej rocznej produkcji urządzenia wodociągowego. Badania

wykonywane były w akredytowanych laboratoriach WSSE w Kielcach w zakresie

monitoringu przeglądowego oraz PSSE w Starachowicach- monitoring kontrolny. Dodatkowo

przedsiębiorstwa wodociągowe wykonywały badania wody w innych laboratoriach

o udokumentowanym systemie jakości prowadzonych badań wody, zatwierdzonych przez

Państwową Inspekcję Sanitarną.

Laboratoria zapewniały szeroki zakres oznaczeń organoleptycznych, fizycznych,

chemicznych i mikrobiologicznych.


31

Tabela 4. Zakres badań próbek wody do spożycia

Badane parametry fizyko-chemiczne Badane parametry mikrobiologiczne 1. Antymon 27. Glin 50. Liczba bakterii Escherichia coli

2. Arsen 28. Mangan 51. Liczba Enteroków kałowych

3. Azotany 29. Mętność 52.Liczba bakterii grupy coli

4. Azotyny 30. Ogólny węgiel organiczny 53. Ogólna liczba mikroorganizmów w 22ºC po 72h inkubacji

5. Benzen 31. Odczyn

6. Benzo(a)piren 32. Przewodność

7. Bor 33. Siarczany

8. Bromiany 34. Smak

9. Chrom 35. Sód

10. Cyjanki 36. Zapach

11. 1,2 - dichloroetan 37. Żelazo

12. Fluorki 38. Utlenialność z KMnO4

13. Kadm 39. Twardość

14. Miedź 40. Bromodichlorometan

15. Nikiel 41. Chlor wolny

16. Ołów 42. Dibromochlorometan

17. Bromoform 43. Indeno (1,2,3-c,d) piren

18. Σ Pestycydów 44. Benzo(b)fluoranten

19. Rtęć 45. Benzo(ghi)perylen

20. Selen 46. Benzo(k)fluoranten

21. Σ trichloroetenu i tetrachloroetenu

47. Tetrachloroeten

22. Σ WWA 48. Trichloroeten

23. Σ THM 49.Trichlorometan

(chloroform)

24. Amonowy jon

25. Barwa

26. Chlorki

1. Charakterystyka poszczególnych grup urządzeń zaopatrzenia ludności w wodę

Zbiorowe zaopatrzenie w wodę to działalność polegająca

na ujmowaniu, uzdatnianiu i dostarczaniu wody,

prowadzona przez przedsiębiorstwo wodociągowo-

kanalizacyjne. Na terenie powiatu ostrowieckiego w 2012

r. działalność w ramach zbiorowego zaopatrzenia

prowadzona była przez 4 przedsiębiorstwa wodociągowe

oraz 2 gminne jednostki organizacyjne:


32

• Miejskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o. o. w Ostrowcu Św. ul. Sienkiewicza 91-

miasto i gm. Ostrowiec Św.,

• Zakład Gospodarki Komunalno- Mieszkaniowej w Kunowie ul. Partyzantów 47-

miasto i gm. Kunów,

• Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Bodzechowie Szewna ul. Armii

Ludowej 3- gm. Bodzechów,

• Samorządowy Zakład Wodociągów i Gospodarki Komunalnej w Ćmielowie

ul. Kolejowa 43- miasto i gm. Ćmielów,

• Gmina Bałtów- Bałtów 32,

• Gmina Waśniów- Waśniów ul. Rynek 24.

Przedsiębiorstwa wodociągowe dostarczały wodę przeznaczoną do spożycia za pomocą

rozbudowanej sieci wodociągowej. W zależności od produkcji wodociągi dostarczały wodę

dla 94,4 % mieszkańców powiatu (Rys. 9).

Rys.9. Struktura zaopatrzenia mieszkańców powiatu ostrowieckiego w wodę przeznaczoną do spożycia

w 2012 r.

1.1. Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o produkcji < 100 m3/ dobę

Wodociągi o produkcji < 100 m3/ dobę stanowiły 20,0 % wszystkich urządzeń wodnych

objętych ewidencją (2011 r.- 25,0 %; 2010 r.- 19,0 %; 2009 r.- 24,0 %,). Dostarczały one

wodę o dobrej jakości dla 0,9 % mieszkańców powiatu. Systematycznie maleje udział

urządzeń wodnych w tej grupie ze względu na wzrost produkcji urządzeń wodnych.

Wodociągi o produkcji < 100 m3/ dobę dostarczały wodę dla najmniejszej liczby

mieszkańców powiatu.


33

1.2. Wodociągi o produkcji 100 - 1000 m3/dobę

W roku 2012 skontrolowano wszystkie znajdujące się w ewidencji wodociągi. Ich udział

w ogólnej liczbie nadzorowanych urządzeń wodnych wynosił 32,7 % (2011 r.- 65,0 %;

2010 r.- 61,9 %; 2009 r.- 44 %,). Z tej grupy wodociągów korzystało 32,7 % mieszkańców

powiatu. Jakość wody odpowiadała wymogom sanitarnym.

W bieżącym roku w związku ze stwierdzonym zanieczyszczeniem bakteriologicznym wody

(bakterie grupy coli) pochodzącej z urządzenia wodociągowego- wodociąg Szewna gm.

Bodzechów polecono w terminie natychmiastowym podjąć działania naprawcze mające na

celu zapewnienie dobrej jakości wody. Przedsiębiorstwo wodociągowe w trybie

natychmiastowym doprowadziło do poprawy jakości wody, co zostało potwierdzone

pozytywnymi wynikami badania wody.

Ze względu na zły stan sanitarno- techniczny budynku ujęcia wody w Ćmielowie PPIS

w Ostrowcu Św. wydał decyzję nakazującą doprowadzić do dobrego stanu budynek

hydroforni i urządzenia wodociągowe oraz naprawić uszkodzoną wylewkę przy studni nr 1.

1.3. Wodociągi o produkcji 1000 – 10000 m3/dobę

Na terenie powiatu ostrowieckiego brak jest wodociągów o produkcji 1000 – 10000 m3/d.

1.4. Wodociągi o produkcji 10000 – 100000 m3/dobę

Państwowa Inspekcja Sanitarna w Ostrowcu Św. podobnie jak w latach poprzednich

nadzoruje 1 wodociąg „Ostrowiec” o produkcji 10000 – 100000 m3/dobę, który zaopatruje

w wodę o dobrej jakości największą liczbę mieszkańców powiatu ok. 66,4 % .

Jakość wody pochodząca z wodociągu Ostrowiec na bieżąco kontrolowana była przez

państwową inspekcję sanitarną oraz laboratorium MWiK Sp. z o. o. w Ostrowcu Św.

1.5. Inne podmioty zaopatrujące w wodę

Kontrolą objęto 1 inny podmiot zaopatrujących w wodę zakład pracy- Celsa „Huta

Ostrowiec” Sp. z o. o. Stanowi on 5 % ogólnej liczby ewidencjonowanych urządzeń wodnych

(2011 r.- 5,0 %; 2010 r.- 9,5 %; 2009 r.- 25 %).

Dla wodociągu Celsa „Huta Ostrowiec” Sp. z o. o. obowiązuje przydatność wody

na warunkach przyznanego odstępstwa. ŚPWIS wydał II odstępstwo dotyczące utrzymania

wartości ∑ trichloroetenu i tetrachloroetenu w wodzie przeznaczonej do spożycia

na poziomie 60,0 µg/dm3 na kolejne 3 lata to jest do dnia 31.07.2014 r.


34

Udział poszczególnych grup urządzeń wodnych w zaopatrzeniu mieszkańców powiatu

ostrowieckiego w wodę przeznaczoną do spożycia przedstawia rys. 10.

Rys.10. Ewidencja urządzeń wodnych dostarczających wodę przeznaczoną do spożycia w 2012 r.

2. Badania ciepłej wody użytkowej w budynkach zamieszkania zbiorowego na obecność

pałeczek Legionella sp.

Zgodnie z obowiązkiem kontroli ciepłej wody użytkowej PPIS w Ostrowcu Św.

przeprowadził badania na obecność pałeczek Legionella sp. w 11 obiektach zamieszkania

zbiorowego (2011 r.- 13; 2010 r.- 19) tj.:

- 5 hotelach,

- 1 motelu,

- 1 noclegowni,

- 1 specjalnym ośrodku wychowawczym,

- 3 innych obiektach, w których są świadczone usługi hotelarskie.

W 3 obiektach stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości pałeczek Legionella sp.,

w związku z powyższym wydano 3 decyzje i wystosowano 1 pismo interwencyjne nakazujące

podjęcie stosownych działań, w celu doprowadzenia wody ciepłej użytkowej w systemach

wodociągowych do wartości zgodnych z rozporządzeniem. Działania podjęte przez

właścicieli obiektów doprowadziły do poprawy jakości ciepłej wody, co zostało potwierdzone

pozytywnymi wynikami badaniami wody.

Do badań pobrano 32 próby (2011 r.- 32; 2010 r.- 54), w 25 % prób stwierdzono

przekroczenia dopuszczalnej ilości bakterii (2011 r.- 15,6 %; 2010 r.- 13%) – rys.11


35

Rys.11.. Odsetek prób, w których stwierdzono obecność pałeczek Legionella sp. w latach 2010-2012.

W dalszym ciągu istnieje wzrostowa tendencja do występowania pałeczek Legionella sp.

w instalacji wody ciepłej w budynkach zamieszkania zbiorowego, dlatego też tak ważna jest

kontrola wody ciepłej prowadzona przez inspekcję sanitarną oraz odpowiednia eksploatacja

przez właścicieli budynków sieci przesyłowej ciepłej wody.

PPIS w Ostrowcu Św. w 2012 r. wystosował 16 pism informujących o jakości wody ciepłej

w badanych obiektach oraz 13 pism dotyczących wzmożenia nadzoru (kontroli stanu

technicznego) nad instalacją ciepłej wody użytkowej.


36

Wnioski

PPIS w Ostrowcu Św. w ramach nadzoru sanitarnego sprawuje kontrolę nad przestrzeganiem

przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne wody przeznaczonej do

spożycia. W 2012 r. struktura zaopatrzenia w wodę oraz jakość wody nie uległa zmianie

w stosunku do roku 2011. Podobnie jak w roku ubiegłym wodociągi zbiorowego zaopatrzenia

(19 wodociągów) stanowiły podstawowe źródło zaopatrzenia mieszkańców powiatu

ostrowieckiego w wodę przeznaczoną do spożycia. Dostarczały one wodę o dobrej jakości dla

109,3 tys. ludności. Długość sieci wodociągowej wg danych GUS (stan na 31.12.2011 r.)

wynosiła 873,4 km (2010 r.- 866,1 km). Rozbudowano sieć wodociągową o 7,3 km.

Na terenie gminy Ostrowiec w 2012 r. zakończono budowę kanalizacji sanitarnej o długości

24,7 km, przebudowano magistralę wodociągową (1,9 km) oraz zmodernizowano

oczyszczalnię ścieków.

W ramach monitoringu jakości wody w 2012 r. PPIS w Ostrowcu Św. pobrał do badań 132

próby wody (2011 r. – 131, 2010 r. – 171), prowadził wykaz przedsiębiorstw wodociągowo-

kanalizacyjnych wraz z urządzeniami wodociągowymi oraz miejscami pobierania próbek

wody, a także pozyskiwał wyniki badań jakości wody przeprowadzanych przez

przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej. Uzyskane dane gromadził,

weryfikował, analizował celem wydawania okresowych i obszarowych ocen jakości wody

na nadzorowanym terenie – wydano 6 ocen obszarowych. Dane monitoringowe przekazywał

Świętokrzyskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w systemie

Informatycznym WODA-EXCEL.

PPIS w Ostrowcu Św. wydał 128 pism informujących o jakości wody przeznaczonej

do spożycia (2011 r.- 34; 2010 r.- 39) oraz 2 decyzje dotyczące nadzorowanych urządzeń

wodnych (2011 r.- 5; 2010 r.- 10). Decyzje dotyczyły przekroczeń parametrów

mikrobiologicznych (obecność w wodzie bakterii grupy coli) oraz stanu sanitarno-

technicznego stacji wodociągowych i urządzeń wodnych. Działania przeprowadzone przez

administratorów przedmiotowych urządzeń wodnych doprowadziły do poprawy jakości

dostarczanej wody. Kwestionowane próby stanowiły 4,5 % ogólnej liczby wykonanych badań

(2011 r.- 5,3 %; 2010 r.- 12,5 %). Z roku na rok zmniejsza się liczba prób kwestionowanych,

co jest spowodowane większą świadomością zarządców urządzeń wodociągowych oraz

prowadzoną przez przedsiębiorstwa wodno- kanalizacyjne kontrolą wewnętrzną jakości

dostarczanej wody.

Na ogólną liczbę 115,8 tys. mieszkańców powiatu z wody wodociągowej korzystało 94,4 %.

100 % wodociągów zbiorowego zaopatrzenia podobnie jak w latach poprzednich, dostarczało


37

wodę odpowiadającą wymogom sanitarnym. W stosunku do jednego urządzenia wodnego

zaopatrującego w wodę zakład produkcyjny Celsa „Huta Ostrowiec” Sp. z o. o. obowiązuje

przydatność wody na warunkach przyznanego odstępstwa- utrzymanie wartości ∑

trichloroetenu i tetrachloroetenu na poziomie 60,0 µg/dm3.

Tabela.5.Urządzenia do zaopatrywania ludności w wodę i ocena jakości wody do spożycia

w latach 2010- 2012.

Wyszczególnienie

Liczba urządzeń

Liczba ludności zaopatrywanej w wodę (w tys.)

według ewidencji

odpowiadająca wymaganiom

nieodpowiadająca wymaganiom

odpowiadającą wymaganiom

nieodpowiadającą wymaganiom

Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia

2010 r. 18 18 0 110,2 0

2011 r. 19 19 0 109,3 0

2012 r. 19 19 0 109,3 0

wodociągi o produkcji [m3/dobę]

< 100 2010 r. 4 4 0 3,6 0

2011 r. 5 5 0 3,6 0

2012 r. 4 4 0 1,0 0

100-

1000

2010 r. 13 13 0 33,8 0

2011 r. 13 13 0 32,9 0

2012 r. 14 14 0 35,7 0

10000-

100000

2010 r. 1 1 0 72,8 0

2011 r. 1 1 0 72,8 0

2012 r. 1 1 0 72,6 0

Inne podmioty zaopatrujące w wodę

2010 r. 2 1 1 0,05 3,5 (pracownicy

zakładu) 2011 r. 1 1 0 3,0

(pracownicy zakładu)

0

2012 r. 1 1 0 2,8 (pracownicy

zakładu)

0


38

III. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY

Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w związku z art. 3 ustawy

o Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego

w 2012 r. należało w szczególności:

- opiniowanie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, studium

uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy,

- uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych

i zdrowotnych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów

budowlanych, uzgadniania projektów technologicznych,

- opiniowanie wniosków dotyczących konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na

środowisko i ewentualnej potrzeby sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko,

- opiniowanie warunków realizacji przedsięwzięć na etapie uzyskiwania decyzji

o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację,

- uczestniczenie w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych.

W 2012 roku w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego Państwowy Powiatowy

Inspektor Sanitarny Ostrowcu Świętokrzyskim przeprowadził 35 wizji oraz zajął stanowisko

w formie opinii, uzgodnień, postanowień i decyzji w 167 sprawach obejmujących:

- dopuszczenie do użytkowania obiektów - 23,

- uzgadnianie dokumentacji projektowej - 17,

- opinie w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko - 37,

- stanowiska zajęte w drodze decyzji – 61, w tym 30 dot. podmiotów leczniczych wydanych

przez sekcję przeciwepidemiczną,

- uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie

oddziaływania na środowisko – 5,

- opinie o projektach wraz z prognozą oddziaływania na środowisko w ramach strategicznej

oceny oddziaływania na środowisko – 10,

- opinie o projekcie miejscowego planu zagospodarowani przestrzennego - 1,


39

- stanowiska zajęte w innej formie dotyczące innych spraw – 13.

Mając na uwadze konieczność zapewnienia ludziom zdrowych warunków życia

w miejscu ich zamieszkania i pobytu (m. in. w aspekcie wartości normatywnych, stężeń

i natężeń czynników szkodliwych określonych w obowiązujących przepisach prawa

dotyczących środowiska życia ludzi), przy zajmowaniu stanowisk w ramach sprawowanego

nadzoru zapobiegawczego, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej zwracały uwagę na:

- oddzielenie obszarów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe od obszarów

przemysłowych, w celu ograniczenia niekorzystnego oddziaływania zabudowy przemysłowej

na otoczenie,

- zapewnienie właściwej gospodarki wodno-ściekowej, w tym zaopatrzenie ludności w wodę

do spożycia o odpowiedniej jakości i ilości,

- prawidłowe usuwanie, gromadzenie i unieszkodliwianie odpadów (w tym szczególnie

niebezpiecznych) w sposób nie zagrażający życiu i zdrowiu ludzi,

- zabezpieczenie ludzi przed uciążliwością związaną z hałasem ( miejska komunikacja,

zakłady usługowe, przemysłowe, itp.), poprzez zastosowanie odpowiednich rozwiązań

technicznych, takich jak np. pasy zieleni, ekrany akustyczne, czy okna o podwyższonej

izolacyjności akustycznej,

- ochronę ludzi przed promieniowaniem elektromagnetycznym, poprzez zastosowanie

odpowiednich rozwiązań technicznych i technologicznych,

- zabezpieczenie ludzi przed wpływem zanieczyszczeń emitowanych do powietrza przez

uciążliwe zakłady, poprzez zastosowanie odpowiednich urządzeń pochłaniających substancje

szkodliwe dla zdrowia,

- zagwarantowanie odpowiednich warunków pobytu ludzi w budynkach, poprzez

zastosowanie m.in. odpowiednich i bezpiecznych pod względem zdrowotnym materiałów

budowlanych, a także zapewnienie prawidłowej funkcjonalności pomieszczeń z punktu

widzenia wymagań sanitarno-higienicznych,

- zapewnienie odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych osobom zatrudnionym

w zakładach pracy.

1. Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.

Działania związane z oceną oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynikają

z zapisów Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku

i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania

na środowisko (Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227 z późniejszymi zmianami).


40

Stosownie do ww. ustawy, przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia

na środowisko wymaga realizacja następujących planowanych przedsięwzięć mogących

znacząco oddziaływać na środowisko :

1. planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko,

2. planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać

na środowisko, jeżeli właściwy organ stwierdził obowiązek przeprowadzenia oceny.

W ramach prowadzonego postępowania w sprawie oceny oddziaływania

przedsięwzięcia na środowisko wydawano opinię o konieczności ( lub braku konieczności )

przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz wykonania

raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.

W roku 2012 wydano 26 opinii, co do potrzeby przeprowadzenia oceny

oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby,

co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.

Rys12. Liczba opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, wg gmin powiatu ostrowieckiego w latach 2011-2012


41

Dla 9 planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych wydane zostały opinie sanitarne,

którymi odstąpiono od obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz

nałożenia na inwestora obowiązku opracowania raportu oddziaływania na środowisko dla

inwestycji będących przedmiotem postępowań.

Opinie sanitarne w których nie stwierdzono konieczności przeprowadzenia oceny

oddziaływania na środowisko i sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia

na środowisko wydano między innymi dla inwestycji takich jak:

- przebudowa mostu na rzece Kamiennej w ciągu drogi powiatowej ul. Adama Mickiewicza

w Ostrowcu Świętokrzyskim,

- rozbudowa powiatowego stadionu lekkoatletycznego przy ulicy Żeromskiego w Ostrowcu

Świętokrzyskim,

- zmiana sposobu użytkowania budynku gospodarczego na budynek handlowo - usługowy

z usługami w zakresie wymiany olejów silnikowych przy ulicy Słowackiego w Kunowie.

W 17 przypadkach wydano opinie nakładające na inwestora obowiązek

przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz sporządzenia raportu

o oddziaływaniu na środowisko.

Opinie nakładające na inwestora obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania

przedsięwzięcia na środowisko wydano między innymi dla następujących inwestycji:

- budowa stacji paliw płynnych, myjni samochodowej oraz stacji LPG przy ulicy Kilińskiego

w Ostrowcu Świętokrzyskim,

- rozbudowa istniejących obiektów o budynek malarni GRANT sp. z o.o. przy ulicy

Stanisława Brody 8 w Ostrowcu Świętokrzyskim,

- rozbudowa Stacji Demontażu Pojazdów ( SDP ) przy ulicy Kilińskiego 20h w Ostrowcu

Świętokrzyskim ( teren byłego OZMO ).


42

Rys13.. Struktura opiniowanych przedsięwzięć wg charakteru inwestycji.

Stanowisko w sprawie potrzeby bądź też odstąpienia od opracowania raportu

oddziaływania na środowisko nowych zamierzeń inwestycyjnych, było zajmowane

z uwzględnieniem skali planowanej inwestycji, jej usytuowania, wielkości zajmowanego

terenu, funkcji oraz prawdopodobnej wielkości oddziaływania na środowisko i zdrowie ludzi.

Potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, a tym samym

sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko orzekano dla tych

przedsięwzięć, których podstawowe dane charakteryzujące inwestycję wskazywały na duże

prawdopodobieństwo wystąpienia uciążliwego lub szkodliwego oddziaływania.

Analizy powyższe przeprowadzano na podstawie dokumentów dostarczonych przez organy

prowadzące postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach

tj. kserokopii wniosku inwestora, opisu planowanego przedsięwzięcia, mapy sytuacyjno-

wysokościowej terenu, wypisów z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

w przypadkach kiedy plany takie istnieją.


43

Rys.14.. Struktura opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko w latach 2010-2012 Ponadto wydanych zostało 11 postanowień dotyczących zakresu higienicznych

i zdrowotnych uwarunkowań realizacji przedsięwzięcia, na etapie przygotowywania decyzji

o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na ich realizację.

Podczas uzgadniania zakresu higienicznych i zdrowotnych uwarunkowań realizacji

przedsięwzięć istotnym celem było dążenie do zagwarantowania, aby projektowane obiekty,

w tym szczególnie przemysłowe, nie powodowały zagrożenia i uciążliwości dla ludzi w nich

pracujących jak i zamieszkałych w ich sąsiedztwie. Ewentualne uciążliwości można bowiem

eliminować stosując odpowiednią technologię, środki ochrony lub ustanawiając obszary

ograniczonego użytkowania.

Na podkreślenie zasługuje fakt, iż w celu spełnienia odpowiednich warunków sanitarnych

i zdrowotnych przepisy prawa nakładają na inwestorów, projektantów obowiązek stosowania

najlepszych dostępnych technik, technologii i zabiegów organizacyjnych.

Ponadto, obecne ustawodawstwo stwarza warunki do czynnego udziału społeczeństwa

w procesie powstawania nowych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać

na środowisko.

Opiniowanie warunków realizacji przedsięwzięć na etapie uzyskiwania decyzji

o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięć pod względem

wymagań higienicznych i zdrowotnych dotyczyło między innymi takich inwestycji jak:


44

- budowa osiedla 17 domów mieszkalnych jednorodzinnych wolno stojących wraz

z instalacjami wewnętrznymi i zewnętrznymi w obrębie posesji oraz bezodpływowymi

zbiornikami na ścieki oraz budowa wewnętrznej drogi osiedlowej wraz ze zjazdami oraz linią

elektryczną zasilającą i oświetleniową, a w późniejszym czasie kolektora kanalizacyjnego

w miejscowości Rudka Bałtowska, gmina Bałtów,

- budowa stoku narciarskiego z zapleczem technicznym i gastronomicznym oraz sezonowym

parkingiem dla pojazdów osób korzystających ze stoku, położonego w Bałtowie na działkach

nr ewid. 1068, 1067, 1140, 1137/4, 1137/3, 990/2, 1879, 1137/2, 1136/1, 1069/3, 1069/4,

1069/2, 1069/5, 1069/6, 1069/8, 1066/1,

- rozbudowa Stacji Demontażu Pojazdów ( SDP ) przy ulicy Kilińskiego 20h w Ostrowcu

Świętokrzyskim ( teren byłego OZMO ),

- rozbudowa instalacji do obróbki metali żelaznych na gorąco, zlokalizowanej przy

Al. Solidarności 12 w Ostrowcu Świętokrzyskim.

2. Uzgadnianie dokumentacji projektowej

W procesie inwestycyjnym na etapie projektowania obiektów budowlanych, w tym

uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej

uzgadniały projekty budowlane inwestycji oraz projekty technologiczne.

Opiniując dokumentację projektową szczególną uwagę zwracano na prawidłowy układ

funkcjonalny, właściwą technologię, warunki środowiska pracy, zastosowane materiały

i sposób wykończenia wnętrz, właściwe wyposażenie, prawidłową wentylację i ogrzewanie

pomieszczeń, właściwy sposób rozwiązania instalacji wodno- kanalizacyjnej.

W roku 2012 wydano 17 opinii sanitarnych uzgadniających projekty budowlane nowych

budynków oraz projektów zmiany sposobu użytkowania i projektów technologicznych dla

istniejących obiektów ( w tym obiekty nowe 7 opinii, obiekty istniejące 10 opinii ).

Wśród opiniowanych projektów 11 dokumentacji zostało przedłożonych do uzgodnienia

przez projektantów i biura, natomiast 6 spośród uzgodnionych projektów zostało

przedłożonych do zaopiniowania przez inwestorów.

Negatywnych opinii sanitarnych o projektach w roku 2012 nie wydano .


45

Rys.15. Struktura uzgadnianych dokumentacji projektowych wg branż. 3. Uczestniczenie w dopuszczaniu do użytkowania obiektów budowlanych W roku 2012 r. dokonano 23 wizje lokalne na podstawie art. 56 ustawy Prawo budowlane

( tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późniejszymi zamianami ) związanych

z dopuszczeniem do użytkowania obiektów w zakresie higieniczno-sanitarnym .

Podczas odbiorów zwracano uwagę w szczególności na :

- wykonanie obiektu zgodnie z projektem,

- posiadanie przez materiały służące do budowy i wykończenia obiektów stosownych

atestów,

- protokoły wymagane przepisami ( protokóły kominiarskie, skuteczności wentylacji,

badania wody ),

- prawidłową wentylację mechaniczną i grawitacyjną w pomieszczeniach,

- prawidłowe wykonanie instalacji wodno-kanalizacyjnej i ogrzewczej w budynkach

będących przedmiotem odbioru,

- przystosowanie obiektów dla potrzeb osób niepełnosprawnych: podjazdy, parkingi,

toalety,

- uzyskanie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno budowlanych wydanej przez

ŚPWIS.

Ponadto w przypadku kiedy projekty budowlane opiniowane były w zakresie higieniczno-

sanitarnym przez rzeczoznawców sprawdzano, czy zakres opinii był zgodny z posiadanymi

przez rzeczoznawców uprawnieniami.


46

Głównym celem kontroli było poddanie oceny zgodności realizowanych inwestycji

z uzgodnioną pod względem sanitarno-higienicznym dokumentacją projektową oraz

wyeliminowanie ewentualnych nieprawidłowości w tym zakresie powstałych w trakcie

budowy.

Nie wydano żadnych sprzeciwów na użytkowanie, gdyż wymogi stawiane w zakresie

higieniczno-sanitarnym w obiektach były spełnione.

Ważniejsze inwestycje oddane do użytku w 2012 r. :

-budowa drogi gminnej - ulica Zagłoby

w Ostrowcu Świętokrzyskim od Al.3 Maja,

– droga krajowa nr 9 do przecięcia

z przedłużeniem ulicy Jana Samsonowicza

wraz z budową wiaduktu nad torami PKP

i węzła „Brezelia” na przecięciu z ulicą

Zygmuntówka – droga wojewódzka Nr

755, foto: ul. Zagłoby w Ostrowcu Św.

- budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przepompownią ścieków i zasilaniem energią

elektryczną w rejonie ulicy Bałtowskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim,

- budowa kanalizacji sanitarnej z przepompowniami P1, P2 wraz z zasilaniem energetycznym

w rejonie ulicy Szewieńskiej i ulicy Świętokrzyskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim,

- zmiana sposobu użytkowania części pomieszczeń usługowych na pomieszczenia biurowe

i rozbudowa budynku usługowo-handlowego polegająca na dobudowie budynku okręgowej

stacji kontroli pojazdów dla samochodów osobowych i ciężarowych z instalacjami

wewnętrznymi na działce o numerze ewidencyjnym nr 12/2 ( obręb 48, arkusz 5 )

w Ostrowcu Św., ul. Opatowska 5B,

- budowa schroniska dla zwierząt ( psów i kotów ), składającego się z boksów dla zwierząt

i wybiegów, budynku administracyjno – socjalnego, budynku lekarza weterynarii, budynku

do przetrzymywania zwierząt wraz z wewnętrznymi instalacjami wod.-kan., co, energii

elektrycznej i zewnętrzną instalacją wody, kanalizacji sanitarnej, energii elektrycznej oraz


47

zmianie sposobu użytkowania istniejącego magazynu na

budynek przeznaczony do przechowywania karmy oraz

padniętych zwierząt – teren inwestycji na działce nr 483

i 485 przy ulicy Borowskiej 1 w miejscowości Janik,

gmina Kunów. foto: schronisko dla zwierząt w Janiku g. Kunów

Rys.16. Porównanie kategorii obiektów będących przedmiotem dopuszczenia do użytkowania w roku 2012.

Rys.17. Zestawienie ilości obiektów dopuszczonych do użytkowania latach 2010-2012 r. 4. Opiniowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

Polityka regionalna na szczeblach gmin realizowana jest poprzez opracowania studiów

uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, które są podstawą

do sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego. Powyższe dokumenty mają na


48

celu stworzenie warunków i ustalenie zasad lokalizacji zabudowy mieszkaniowej, usługowo-

mieszkaniowej, przemysłu i drobnej wytwórczości oraz usług, a także przeznaczenie nowych

terenów na cele komunikacyjne (modernizacja dróg, budowa parkingów, itp.).

PPIS jest właściwy do opiniowania tych dokumentów na podstawie Ustawy z dnia 3

października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale

społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

( Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227 z późniejszymi zmianami ).

W roku 2012 wydano 5 uzgodnień zakresu i stopnia szczegółowości informacji

wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko.

Sprawy te dotyczy między innymi :

- uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości prognozy oddziaływania na środowisko dla

projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miejscowości

Brzóstowa, gmina Ćmielów,

- uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości prognozy oddziaływania na środowisko dla

projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części miasta

Ostrowiec Św. w rejonie ulicy Adama Mickiewicza.

W ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko zaopiniowano 10 projektów

dokumentów wraz z prognozą oddziaływania na środowisko .

Powyższe opinie wydano między innymi dla:

- miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miejscowości Brzóstowa, gmina

Ćmielów,

- miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części miasta Ostrowca Św.,

położonej w rejonie ulic Siennieńska, Armii Krajowej, Iłżecka, Rzeczki,

- miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części miasta Ostrowca Św.

obejmującego obszar w rejonie ulic Świętokrzyska, Drukarska, Szewieńska, Stefana

Żeromskiego.

Ponadto w 1 przypadku zaopiniowano projekt miejscowego planu zagospodarowania

przestrzennego gminy Kunów w formie postanowienia na podstawie przepisów

przejściowych- art. 4 ust.2 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o planowaniu

przestrzennym, ustawy o PIS oraz ustawy o zabytkach i opiece na zabytkami ( Dz. U. Nr 130,

poz.871).


49

5. Inne sprawy

Ogółem w roku 2012 w 13 sprawach PPIS zajął stanowisko w innej formie.

Przeprowadzono 5 wizji lokalnych związanych z odbiorami bez wymogu uzyskania

pozwolenia na użytkowanie. Na podstawie protokołów z kontroli obiektów wydano opinie

o spełnieniu wymagań higieniczno – sanitarnych.

Wydano 6 pism informujących, iż planowane do realizacji przedsięwzięcia nie wymagają

postępowania w sprawie potrzeby przeprowadzenia oddziaływania na środowisko.

Planowane inwestycje nie wymagały oceny oddziaływania na środowisko, gdyż ich

zakres, parametry techniczne i technologiczne znajdują się poniżej minimalnych progów

kwalifikujących je do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać

na środowisko.

W związku z powyższym brak było podstaw do zajęcia stanowiska w przedmiotowych

sprawach przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Ostrowcu

Świętokrzyskim w trybie art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu

informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz

ocenach oddziaływania na środowisko ( Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późniejszymi

zmianami ).

Wnioski Stanowiska organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie zapobiegawczego

nadzoru sanitarnego zajmowane są wyłącznie na wniosek zainteresowanych podmiotów lub

w związku z wystąpieniami organów prowadzących postępowanie główne i dotyczą

planowanych inwestycji lub zagospodarowania terenu.

W 2012 r. ogólna liczba stanowisk zajętych w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego

przez PPIS wzrosła o 5,7% ( 2012 - 167; 2011-158).

Zajęto 15 stanowisk w sprawie projektów dokumentów w ramach strategicznych ocen

oddziaływania na środowisko ( 2011-2 ). Odnotowano wzrost liczby opinii wydawanych

w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko o 5,7%. ( 2012-37; 2011- 35 ).

Ilość stanowisk zajmowanych w ramach uczestniczenia w dopuszczeniu obiektów

budowlanych do użytkowania zmalała o 37,8 % ( 2012-23; 2011-37).

Liczba kontroli i wizji lokalnych zmalała o 44,5% w stosunku do 2011 r.

( 2012- 35; 2011- 63 ).

Odnotowano spadek o 23,3% liczby uzgodnień dokumentacji projektowych ( 2012- 23; 2011-

30).


50

IV. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W 2012 roku nadzorem sanitarnym w powiecie ostrowieckim objętych było 387 obiektów

użyteczności publicznej bez podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Liczbę

tę stanowią obiekty użyteczności publicznej świadczące usługi fryzjerskie, kosmetyczne,

odnowy biologicznej- 147, placówki świadczące usługi noclegowe oraz gospodarstwa

agroturystyczne- 35, ustępy publiczne- 8, jednostki organizacyjne pomocy społecznej

i noclegownia- 7, pływalnia kryta- 1, dworzec autobusowy- 1, pozostałe (m. in. tereny

rekreacyjne, cmentarze, apteki, stacje paliw, obiekty kulturalne)- 188. Skontrolowano 123

obiekty, co stanowi 31,78 %. W miastach znajduje się 322 obiekty, z czego skontrolowano

110, co stanowi 34,16 %, natomiast na wsi 65 obiektów, z czego skontrolowano 13,

co stanowi 20 % .

Rys.18. Struktura obiektów użyteczności publicznej na terenie powiatu ostrowieckiego w roku 2012.

1. Stan sanitarny wybranych obiektów i urządzeń

1. 1. Ustępy publiczne

W ewidencji PPIS na terenie powiatu ostrowieckiego znajduje się 8 ustępów publicznych,

w tym 5 w Ostrowcu Św., 1 w gminie Ćmielów i 2 w gminie Bałtów. W 2012 roku

skontrolowano 3 obiekty. Ustępy utrzymane w dobrym stanie higieniczno- sanitarnym.

Odpowiednia liczba toalet dostępnych publicznie jest istotnym elementem, który eliminuje

zagrożenia wynikające z zanieczyszczenia terenów służących do użytku publicznego

i wpływa na zapewnienie bezpieczeństwa sanitarnego mieszkańców.


51

1.2. Domy pomocy społecznej, inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej

i noclegownia

W nadzorze PPIS w Ostrowcu Św. znajduje się 1 noclegownia, 5 jednostek organizacyjnych

pomocy społecznej i 1 placówka zapewniająca całodobową opiekę. W obiektach tych

świadczone są zarówno usługi opiekuńczo- pielęgnacyjne dla osób starszych,

niepełnosprawnych i samotnych, jak również dla ofiar przemocy w rodzinie oraz dla osób

będących w sytuacji kryzysowej. Wśród tych placówek jest dom całodobowego pobytu,

a także obiekty zapewniające pomoc w określonych godzinach w ciągu dnia. W 2012 r. nie

przeprowadzono kontroli w tej grupie obiektów.

1.3. Hotele

Na terenie powiatu ostrowieckiego znajduje

się 5 hoteli w tym 4 w mieście (3 hotele ***,

1 hotel **) i 1 *** na wsi. Łącznie obiekty

zapewniają ok. 410 miejsc noclegowych

w 241 pokojach.

W 2012 r. skontrolowano wszystkie 5

obiektów hotelarskich przeprowadzając 9

kontroli. foto: Hotel **„Pod Parowozem”

Przeprowadzone kontrole dotyczyły oceny stanu sanitarnego obiektów oraz oceny

przygotowania obiektów do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012.

Przeprowadzone kontrole potwierdziły wysoki standard świadczonych usług, oraz bardzo

dobry stan sanitarno- techniczny obiektów. Wszystkie pokoje z pełnymi węzłami sanitarnymi

są prawidłowo wyposażone, mają zapewniony dostęp do internetu, zapewnione miejsca

postojowe dla samochodów, parkingi monitorowane, otoczenie zagospodarowane zielenią

(krzewy, kwiaty), zorganizowane miejsca grillowe. Pokoje systematycznie odnawiane,

czystość bieżąca zachowana.

Hotele oferują także sale przeznaczone do organizacji konferencji, seminariów, balów i innych

uroczystości zarówno dla spotkań biznesowych jak i prywatnych.

W związku z przygotowaniami do organizacji EURO 2012 szczególną uwagę zwracano

na zabezpieczenie sanitarno- epidemiologiczne obiektów, w których są świadczone usługi

hotelarskie. PPIS w Ostrowcu wystosował pismo do właścicieli obiektów świadczących

usługi noclegowe celem wzmożenia nadzoru nad jakością wody ciepłej w wewnętrznych


52

instalacjach. Przypomniano o konieczności kontroli instalacji oraz o obowiązku opracowania

procedur postępowania w przypadku skolonizowania sieci wodnej przez pałeczki Legionella

sp. Za właściwą eksploatację i konserwację wewnętrznej sieci wodociągowej odpowiedzialny

jest właściciel budynku.

W trakcie kontroli informowano właścicieli obiektów o właściwej eksploatacji i instalacji

wody ciepłej i klimatyzacji w aspekcie zagrożenia Legionellą sp. Jednocześnie z instalacji

w 5 hotelach pobrano 18 prób wody ciepłej do badania w kierunku obecności pałeczek

Legionella.

W 1 hotelu dwukrotnie stwierdzono przekroczenie dopuszczalnej wartości Legionellą sp.

w związku z czym PPIS w Ostrowcu Św. wydał 2 decyzje administracyjne polecające

przeprowadzenie w trybie natychmiastowym czyszczenia i dezynfekcji wewnętrznej sieci

wodociągowej mające na celu wyeliminowanie zanieczyszczeń i doprowadzenie jakości wody

ciepłej użytkowej do obowiązujących wymagań. W ponownie pobranych próbach nie

wykryto pałeczek Legionella sp.

1.4. Obiekty wczasowo- turystyczne

Bazę wczasowo- turystyczną na terenie powiatu ostrowieckiego stanowi 30 obiektów

(przeprowadzono 13 kontroli) świadczących usługi noclegowe w tym:

- 2 motele,

- 15 obiektów typu „pokoje noclegowe”,

- 13 gospodarstw agroturystycznych.

Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości, we wszystkich obiektach

zachowana czystość bieżąca, wystarczający zapas bielizny czystej oraz prawidłowe jej

przechowywanie. Pranie bielizny odbywa się w pralniach zewnętrznych lub na miejscu

w obiektach w przypadku gospodarstw agroturystycznych.

Sieć gospodarstw prowadzących działalność agroturystyczną najlepiej rozwinięta jest

w gminie Bałtów z uwagi na oferowaną na tym obszarze szeroką gamę atrakcji turystycznych

świadczonych całorocznie.

Nieprawidłowości nie stwierdzono również w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi-

odbieranie przez specjalistyczne firmy lub zakłady gospodarki komunalnej. Odpady

wywożone są do Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów „Janik” Sp. z o. o. w Janiku

gm. Kunów.

W 4 obiektach (1 motel i 3 obiekty typu „pokoje noclegowe”) pobrano 10 próbek wody

ciepłej do badania w kierunku obecności bakterii Legionella sp. W 1 obiekcie- Hotel „Pałac


53

Tarnowskich” *** w Ostrowcu Św. jakość wody ciepłej nie spełniała wymogów

obowiązującego rozporządzenia. PPIS w Ostrowcu Św. wydał decyzję administracyjną

polecającą przeprowadzenie w trybie natychmiastowym dezynfekcję wewnętrznej sieci

wodociągowej mające na celu wyeliminowanie zanieczyszczeń i doprowadzenie jakości wody

ciepłej użytkowej do obowiązujących wymagań. W ponownie pobranych próbach

nie wykryto pałeczek Legionella sp.

1. 5. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej

Na terenie powiatu ostrowieckiego w 2012 r. znajdowało się 147 obiektów- skontrolowano

65, co stanowi 44, 21 %, w tym:

- 87 zakładów fryzjerskich (78 w mieście i 9 na

wsi)- skontrolowano 38, co stanowi 25,85 %,

- 28 zakładów kosmetycznych w mieście-

skontrolowano 14, co stanowi 9,5 %,

- 1 zakład tatuażu w mieście- brak kontroli,

- 14 zakładów odnowy biologicznej (13 w mieście

i 1 na wsi)- skontrolowano 6, co stanowi 4,08 %,

- 17 zakłady, w których świadczone są łącznie więcej niż jedna z usług (w mieście)-

skontrolowano 7, co stanowi 4,76 %. Tabela 6. Ewidencja i odsetek skontrolowanych zakładów usługowych w latach 2010 - 2012.

Rodzaj zakładu

Liczba obiektów 2010 rok

% skontrolowa-

nych


% skontrolowa-

nych


% skontrolowa-

nych Zakłady fryzjerskie

77 38,96 82 31,7 87 43,68

Zakłady kosmetyczne

17 41,17 22 50 28 50

Zakłady tatuażu

2 0 1 100 1 0

Zakłady odnowy biologicznej

17 29,41 15 20 14 42,85

Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu

25 32 23 47,82 17 41,17


54

W trakcie przeprowadzonych kontroli w obiektach użyteczności publicznej świadczących

usługi fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej zwracano uwagę na stan sanitarno-

techniczny, prawidłowość postępowania z narzędziami przed i po dezynfekcji i sterylizacji,

postępowanie z bielizną czystą i brudną stosowaną dla klientów oraz postępowanie zgodnie

z opracowanymi procedurami zapewniającymi ochronę przed zakażeniami oraz chorobami

zakaźnymi w podmiotach przeprowadzających zabiegi z naruszeniem ciągłości tkanek (salony

tatuażu, gabinety kosmetyczne).

Coraz częściej właściciele obiektów stosują bieliznę jednorazowego użytku oraz narzędzia

jednorazowe w przypadkach gdzie jest to możliwe i zasadne. Wykonywanie zabiegów przy

użyciu narzędzi wielokrotnego użytku (cążki, pęsety), podczas których może dojść

do przerwania ciągłości tkanki, wymaga od właścicieli stosowania procesu sterylizacji.

Większość obiektów nie posiada własnych autoklawów, korzysta z usług centralnej

sterylizatorni ZOZ na podstawie zawartych umów.

W 2 przypadkach (zakłady fryzjerskie) stwierdzono zły stan sanitarny, za co nałożono

mandaty karne, w sumie w wysokości 200 zł. Nieprawidłowości zostały usunięte.

Przedmiotem przeprowadzonych kontroli w obiektach użyteczności publicznej była również

ocena realizacji zapisów ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu

i wyrobów tytoniowych- zastrzeżeń nie stwierdzono.

1.6. Obiekty komunikacji publicznej

Przeprowadzono 1 kontrolę dworca autobusowego PKS w Ostrowcu Św. Spółka Akcyjna

ul. Żabia 40. Stan sanitarno- techniczny pomieszczeń ogólnodostępnych dla pasażerów wraz

z zapleczem sanitarnym znajdującym się w budynku dworcowym oraz przy stacji paliw obok

dworca nie budzą zastrzeżeń.

Wyznaczone miejsca postojowe dla autobusów oraz stanowiska dla osób podróżujących

wyposażone w ławeczki i kosze na śmieci regularnie opróżniane przez osoby sprzątające.

1. 7. Inne obiekty użyteczności publicznej

Do tej grupy zaliczono 188 obiektów:

Lp. Nazwa obiektu wg ewidencji 2012 1. Pralnie 2 2. Cmentarze 21 3. Obiekty sportowe 8 4. Sklepy zielarskie 3 5. Apteki 48 6. Ośrodki gimnastyki korekcyjnej 1


55

W 2012 r. skontrolowano 35 innych obiektów użyteczności publicznej (2011 r.- 22).

Szczególną uwagę zwrócono na stan sanitarny piaskownic ogólnodostępnych, parków oraz

boisk sportowych ze względu na bezpieczeństwo dzieci korzystających z ww. obiektów.

Boiska wielofunkcyjne typu „ORLIK” utrzymane w bardzo dobrym stanie sanitarno-

technicznym, posiadają pełny węzeł sanitarny z zapleczem szatniowym, boiska ogrodzone,

zapewniona stała obsługa pracowników.

Piaskownice zlokalizowane na terenie powiatu ostrowieckiego zarządzane są przez

spółdzielnie mieszkaniowe oraz gminy, które na bieżąco dokonują przeglądu urządzeń

zabawowych oraz prowadzą wymianę piachu wg opracowanych harmonogramów.

W stosunku do 1 obiektu tj. Stadion Sportowy „Leśny” ul. Sportowa 1, 27-440 Ćmielów,

którego właścicielem jest Miejski Klub Sportowy „Świt” w Ćmielowie prowadzone było

postępowanie administracyjne dotyczące doprowadzenia do odpowiedniego stanu sanitarno-

technicznego pomieszczeń i elewacji budynku. Przeprowadzona w styczniu 2013 r. kontrola

wykazała znaczną poprawę stanu sanitarno- technicznego obiektu tj.: zapewniono łatwo

zmywalną wykładzinę podłogową w szatniach dla gospodarzy i gości, usunięto odpryski

farby i zacieki na suficie w pomieszczeniu z natryskami, doprowadzono do dobrego stanu

technicznego elewację budynku.

1. 8. Kąpieliska i baseny kąpielowe

Na terenie powiatu ostrowieckiego udostępnione są

trzy obiekty dla kąpiących się: Pływalnia Kryta

„Rawszczyzna” w Ostrowcu Św., ul. Mickiewicza

32 oraz 2 „miejsca wykorzystywane do kąpieli” tj.:

„Gutwin” w Ostrowcu Św. i „Kamienne Oko”

w Bałtowie.

foto: Pływalnia kryta „Rawszczyzna”

7. Obiekty kulturalne 9 8. ZOM 1 9. Laboratoria 2 10. Stacje paliw 18 11. Ośrodek wsparcia rodziny 1 12. Prosektorium 1 13. Domy przedpogrzebowe 2 14. Tereny rekreacyjne 71 Razem 188


56

Właścicielem Pływalni Krytej „Rawszczyzna” w Ostrowcu Św., ul. Mickiewicza 32 jest

Gmina Ostrowiec, natomiast Zarządcą Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji z siedzibą

w Ostrowcu przy ulicy Świętokrzyskiej 11.

Obiekt prowadzi działalność całoroczną z jedną przerwą technologiczną, w trakcie której

następuje całkowita wymiana wody w basenach oraz prace mające na cele utrzymanie obiektu

w dobrym stanie sanitarno- technicznym. Za stan sanitarny obiektu odpowiada zewnętrzna

firma specjalistyczna, której pracownicy kompleksowo przeprowadzają mycie, czyszczenie

i dezynfekcję sprzętu, pomieszczeń i powierzchni w obiekcie.

W 2012 roku pobrano 54 prób wody do

badań mikrobiologicznych i chemicznych

oraz wykonano 54 oznaczenia chloru

wolnego na miejscu w trakcie poboru prób.

PPIS w Ostrowcu Św. wystosował 11 pism

informujących o jakości wody w Pływalni

„Rawszczyzna”.

foto: Pływalnia kryta „Rawszczyzna”

Na terenie powiatu ostrowieckiego w 2012 r. funkcjonowały 2 „miejsca wykorzystywane do

kąpieli” tj.: „Gutwin” w Ostrowcu Św. i „Kamienne Oko” w Bałtowie. Organizatorzy

kąpielisk mieli obowiązek odpowiednio oznakować „miejsce wykorzystywane do kąpieli”

oraz wykonywać w ramach kontroli wewnętrznej, w określonym czasie badania wody

przeznaczonej do kąpieli.

Miejsce wykorzystywane do kąpieli „Gutwin” zostało zorganizowane w ramach Kompleksu

Rekreacyjno- Wypoczynkowego „Gutwin” ul. Gościniec w Ostrowcu Św., które we

wcześniejszych latach pełniło rolę kąpieliska. Miejsce to zorganizowane jest na zbiorniku

retencyjnym z piaszczystą i trawiastą plażą. Organizator Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji

w Ostrowcu Św. w sezonie kąpielowym pobrał do badań 3 próby wody, wyniki przekazywał

na bieżąco do PPIS w Ostrowcu. Jakość wody odpowiadała wymogom rozporządzenia.

Na terenie gm. Bałtów funkcjonuje miejsce wykorzystywane do kąpieli pod nazwą

„Kamienne Oko”, którego właścicielem jest „Stowarzyszenie Delta”. Miejsce

wykorzystywane do kąpieli to część wód powierzchniowych zbiornika wodnego

w starorzeczu rzeki Kamiennej na terenie „Okręglicy” w Bałtowie. Zbiornik wodny


57

był sztucznie pogłębiony, zasilany z miejscowych źródeł. Zapewniona piaszczysta plaża

z dwóch stron zbiornika.

Miejsca wykorzystywane do kąpieli na terenie powiatu ostrowieckiego oznakowano tablicami

informacyjnymi oraz umieszczono regulaminy korzystania z obiektów. W ramach kontroli

wewnętrznej wykonano 2 badania jakości wody, które odpowiadały wymogom sanitarnym.

Zgodnie z §§ 3 i 7 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 8 kwietnia 2011 r. w sprawie

prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli

(Dz. U. z 2011 r. Nr 86, poz. 478) Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu

Św. w sezonie letnim wydał 3 bieżące oceny jakości wody. Oceny zostały dokonane

w oparciu o dokumentację przedłożoną przez organizatorów obiektów- sprawozdania z badań

wody oraz wizualną ocenę jakości wody w miejscu wykorzystywanym do kąpieli

przeprowadzaną w ramach kontroli wewnętrznych.

2. Inne działania

PPIS w Ostrowcu Św. w 2012 r. prowadził współpracę z jednostkami gminnymi oraz innymi

podmiotami działającymi na terenie powiatu ostrowieckiego w zakresie: - uzgodnień dotyczących imprez masowych- 19,

- postanowień w sprawie sprowadzenia zwłok z zagranicy- 12,

- wzmożenia nadzoru nad utrzymaniem właściwego stanu posesji, altan śmietnikowych- 7,

- zapewnienia odpowiedniej konserwacji i przeglądów przez właścicieli budynków

zamieszkania zbiorowego wewnętrznej instalacji wody ciepłej- 13,

- nadzoru nad przestrzeganiem zakazu palenia tytoniu w obiektach użyteczności publicznej,

- wydania opinii w sprawie zatwierdzenia regulaminów utrzymania czystości i porządku

na terenie gmin- 6,

- wydania obszarowych ocen zaopatrzenia gminy w wodę przeznaczoną do spożycia- 6,

- opiniowania zaopatrzenia gmin w wodę do spożycia w warunkach specjalnych- 5.


58

Wnioski

W 2012 roku skontrolowano 123 obiekty użyteczności publicznej w zakresie oceny stanu

sanitarno- technicznego. Kontrole wykazały dobry stan sanitarno-techniczny obiektów,

zachowaną funkcjonalność.

Przeprowadzone kontrole w obiektach użyteczności publicznej wykazały przestrzeganie

realizacji zapisów ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu

i wyrobów tytoniowych.

Na terenie powiatu ostrowieckiego samorządy realizują przedsięwzięcia w zakresie

rozbudowy infrastruktury sportowej i turystycznej.

W związku ze zwiększeniem bezpieczeństwa osób korzystających z akwenów wodnych

właściciele miejsc wykorzystywanych do kąpieli powinni podjąć działania mające na celu

przekształcenie ww. miejsc w kąpieliska spełniające obowiązujące wymagania.

Zwiększona baza noclegowa, gastronomiczna, sportowa i wypoczynkowa pozytywnie

wpływa na wizerunek powiatu i stwarza dla mieszkańców i turystów możliwość zdrowego

wypoczynku. Ze względu na turystyczny charakter regionu, zwłaszcza gminy Bałtów, gmina

powinna rozważyć możliwość udostępnienia większej liczby ustępów publicznych oraz

podjęcia działań na rzecz budowy dróg, parkingów z infrastrukturą oraz szaletów

publicznych.


59

V. S T A N S A N I T A R N Y Z A K Ł A D Ó W O C H R O N Y Z D R O W IA

W 2012 r. zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 15 kwietnia 2012 r. o działalności

leczniczej (t.j. Dz.U. z 2013 poz. 217). Wprowadziła ona nowe pojęcia i definicje, takie jak:

działalność lecznicza, podmiot wykonujący taką działalność, podmiot leczniczy czy praktyka

zawodowa. Podstawową zasadą przyjętą przez ustawę jest to, że podmioty lecznicze mają

status przedsiębiorcy.

W 2012 r. prowadzono nadzór nad 187 podmiotami wykonującymi działalność leczniczą.

Zakres kontroli obejmował ocenę: stanu sanitarnego-technicznego pomieszczeń i ich

funkcjonalność, procedur dezynfekcyjnych wyrobów medycznych i powierzchni,

prowadzenie prawidłowych procesów sterylizacji, stosowania procedur sprzątania,

postępowania z czystą i brudną bielizną, sposób gromadzenia i usuwania odpadów

medycznych, dostępność i użycie środków ochrony osobistej, prowadzenie kontroli

wewnętrznej w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych.

Rys.19. Struktura nadzorowanych podmiotów wykonujących działalność leczniczą.


60

W 2012 r. skontrolowano 116 obiektów, co stanowi 62,03 %. (2011 r. - 76,66 %). Tabela 7. Odsetek skontrolowanych podmiotów wykonujących działalność leczniczą w 2012 r.

Lp.

Rodzaj obiektu

Liczba obiektów

w ewidencji

Liczba obiektów

skontrolo-wanych

% obiektów skontrolo-

wanych

Dzi

ałal

ność

lecz

nicz

a w

ykon

ywan

a pr

zez

podm

ioty

lecz

nicz

e

1.

STACJONARNE I CAŁODOBOWE ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE 1 1 100,00

2. AMBULATORYJNE ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE

Przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie, ambulatoria z izbą chorych, lecznice

35 32 92,00

Medyczne laboratoria diagnostyczne

8 6 75,00

Zakłady rehabilitacji leczniczej

6 4 67,00

Inne 22 12 55,00

Dzi

ałal

ność

lecz

nicz

a w

ykon

ywan

a pr

zez

prak

tykę

zaw

odow

ą

3. Indywidualna praktyka lekarska 6 1 17.00

4. Indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska 34 15 45,00

5. Grupowa praktyka lekarska 6 5 84,00

6. Indywidualna praktyka lekarzy dentystów 24 18 75,00

7. Indywidualna specjalistyczna praktyka lekarzy dentystów 21 13 62,00

8. Grupowa praktyka lekarzy dentystów 2 2 100,00

9. Indywidualna praktyka pielęgniarek 1 0 0,00

10. Inne 21 7 34,00

1. Podmioty lecznicze

W 2012 r. pod nadzorem PPIS w Ostrowcu Św. znajdowały się 72 podmioty lecznicze w tym:

- podmioty lecznicze wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne -1

- podmioty wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne – 71

Ogółem skontrolowano 55 obiektów, co stanowi 76,38%.


61

1.1. Podmioty lecznicze wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne

Na terenie powiatu ostrowieckiego

funkcjonuje specjalistyczna placówka

kardiologiczna świadcząca stacjonarne

i całodobowe usługi medyczne – G.V.M.

CARINT Sp. zo.o. Centrum Kardiologii

Inwazyjnej Elektroterapii i Angiologii

ul. Szymanowskiego 11 w Ostrowcu Św.

Przeprowadzona kontrola sanitarna obiektu

oceniająca stan sanitarno-techniczny, gospodarkę odpadami medycznymi, przestrzeganie

procedur zapobiegających zakażeniom oraz zgłaszalność chorób zakaźnych nie wykazała

nieprawidłowości w tym zakresie. Usługi lecznicze wykonywane są przy użyciu narzędzi

jednorazowego i wielokrotnego użytku. Sterylizacja narzędzi wielokrotnego użytku zlecona

jest Centralnej Sterylizacji ZOZ Ostrowiec Św. ul. Szymanowskiego 11. Wytwarzane odpady

medyczne odbierane są przez firmę ECO-ABC Sp. zo.o. z siedzibą w Bełchatowie

na podstawie zawartej umowy. W 2012 r. hospitalizowano ogółem 1249 pacjentów.

Nie odnotowano ognisk epidemicznych.

1.2. Podmioty wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne

PPIS prowadzi nadzór nad 71 podmiotami

leczniczymi, które obejmują:

- przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie,

ambulatoria z izbą chorych, lecznice -35, w tym 2

publiczne i 33 niepublicznych,

- medyczne laboratoria diagnostyczne -8,

- zakłady rehabilitacji leczniczej – 6,

-inne, w tym pogotowie – 22.

W 2012 r. weszło w życie nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r.

w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia

podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz.U. z 2012 r. poz. 739 z p.zm.) określające

nowe wymagania dotyczące pomieszczeń i urządzeń, w szczególności warunków

ogólnoprzestrzennych, sanitarnych i instalacyjnych.


62

W 2012 r. przeprowadzono ogółem 73 kontrole podmiotów wykonującymi ambulatoryjne

świadczenia zdrowotne. Kryteria oceny obejmowały: spełnienie wymagań techniczno-

sanitarnych, prowadzenie procesów dezynfekcji i sterylizacji, realizacja szczepień

ochronnych, postępowanie z odpadami medycznymi, zgłaszalność chorób zakaźnych,

W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono nieprawidłowości w 8 podmiotach

leczniczych. Stan sanitarno-techniczny oceniono negatywnie w 3 obiektach, co skutkowało

wydaniem decyzji nakazującej zapewnienie prawidłowych warunków sanitarno-technicznych

pomieszczeń. W 2 obiektach wykonano zarządzenia decyzji w określonych terminach.

Postępowanie administracyjne prowadzone jest w 1 podmiocie leczniczym, obowiązujący

termin realizacji zarządzeń decyzji do dnia 30.06.2013 r.

Uchybienia dotyczące braku aktualnych procedur w zakresie postępowania z odpadami

medycznymi stwierdzono w 5 obiektach. W uzgodnionych terminach opracowano i wdrożono

do stosowania prawidłowe procedury. Podmioty wytwarzające odpady medyczne posiadają

umowy dotyczące odbioru odpadów podpisane z upoważnionymi firmami:

- TPO Sp. z o.o. ul. Mińska 2, 94-029 Łódź,

- Raf-Ekologia Sp. z o.o. ul. Trzecielskiego 16, 38-460 Jedlicze,

- Remondis Medison Sp. z o.o. ul. Siemianowicka 98, 41-902 Bytom.

1.2.1. Przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie, ambulatoria z izbą chorych

W 2012 r. w ewidencji PPIS w Ostrowcu Św. w systemie ambulatoryjnym świadczeń

medycznych udzielało 35 podmiotów leczniczych, w tym 33 niepubliczne i 2 publiczne.

Stan sanitarny skontrolowanych podmiotów leczniczych w sprawozdaniu MZ-46 został

oceniony jako dobry.

1.2.2. Stan sanitarno-techniczny

W 2012 r. kontroli poddano 32 obiekty. W 6 obiektach stwierdzono nieprawidłowości,

z czego w 3 w zakresie stanu sanitarno-technicznego. Pozostałe uchybienia dotyczyły braku

aktualnych procedur postępowania z odpadami medycznymi. Wydano decyzje polecające

poprawę stanu sanitarno-technicznego w 3 obiektach tj.:

- NSZOZ „Gomed” Poradnia Lekarza POZ, 27-423 Okół 117 w zakresie prawidłowego stanu

ścian i sufitów poszczególnych pomieszczeń-

-„Vitamed” s.c. ul. Warszawska 46 A, 27-415 Kunów w zakresie prawidłowego stanu drzwi

wejściowych

-„Vitamed” s.c. ul. Fabryczna 1, 27-415 Kunów w zakresie prawidłowego stanu ścian,

sufitów, podłóg oraz odpowiedniego wyposażenia poszczególnych pomieszczeń oraz montażu

wentylacji.


63

W wyniku przeprowadzonych prac remontowych i napraw uzyskano poprawę w 2 obiektach.

W dalszym ciągu prowadzone jest postępowanie dotyczące „Vitamed” s.c. ul. Fabryczna 1,

27-415 Kunów. Termin wykonania zarządzeń decyzji do dnia 30.06.2013 r.

W 2012 r. zakończono 1 postępowanie administracyjne, które zostało wszczęte w 2011 r.

w sprawie poprawy stanu sanitarno-technicznego w Gminnym Zakładzie Opieki Zdrowotnej

w Waśniowie, ul. Rynek 2A, 27-425 Waśniów. Zarządzenia decyzji dotyczące

doprowadzenia do prawidłowego stanu technicznego elewacji budynku, schodów

wejściowych oraz pochylni dla osób niepełnosprawnym zostały wykonane w terminie.

1.2.3. Dezynfekcja i sterylizacja

Przeprowadzone kontrole oceniające

przestrzeganie prawidłowych procesów

dezynfekcji i sterylizacji nie wykazały

nieprawidłowości w tym zakresie.

Do dezynfekcji stosowano preparaty

o udowodnionym działaniu dezynfekującym.

Spośród 35 obiektów nadzorowanych 8

podmiotów prowadziło procesy sterylizacji

narzędzi we własnym zakresie w autoklawach,

26 stosowało wyłącznie sprzęt jednorazowego

użytku, 1 obiekt zlecał usługę sterylizacji ZOZ Ostrowiec Św. ul. Szymanowskiego 11.

Placówki prowadzące sterylizację we własnych autoklawach kontrolowały proces

wskaźnikami fizycznymi, biologicznymi i chemicznymi. Kontroli podlegała archiwizacja

wyników oraz dokumentacja przeglądów technicznych i napraw urządzeń sterylizacyjnych.

1.3. Pozostałe podmioty lecznicze udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych

W 2012 r. w rejestrze PIS znajdowało się 36 obiektów obejmujących: 1 pogotowie

ratunkowe, 8 laboratoriów diagnostycznych, 6 zakładów rehabilitacji leczniczej oraz 21

innych podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych z różnych zakresów

medycznych. Ogółem skontrolowano 32 obiekty. Nie stwierdzono nieprawidłowości

w zakresie stanu sanitarno-technicznego, postępowania z odpadami medycznymi

i przestrzegania procedur zapobiegających zakażeniom. Dla wnioskujących podmiotów

leczniczych wydano 4 opinie w drodze decyzji pozytywne opiniujące spełnienie wymogów

sanitarno-technicznych określonych w obowiązujących przepisach prawnych.


64

1.4. Praktyki zawodowe

W 2012 r. pod nadzorem PPIS znajdowało się

ogółem 115 praktyk zawodowych, w tym:

-indywidualne praktyki lekarskie-6, co stanowi

5,21%

-indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie

-34, co stanowi 29,56%

-grupowe praktyki lekarskie-6, co stanowi 5,21%

-indywidualne praktyki lekarzy dentystów -24, co stanowi 20,86%

-indywidualne specjalistyczne lekarzy dentystów-21, co stanowi 18,26%

-grupowe praktyki lekarzy dentystów-2, co stanowi 1,73%

-indywidualne praktyki pielęgniarek-1, co stanowi 0,86%

-inne praktyki zawodowe-21, co stanowi 18,26%

Wydano 11 decyzji pozytywnie opiniujących pomieszczenia i urządzenia dla planowanej

działalności leczniczej.

Obowiązujące rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie

szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu

wykonującego działalność leczniczą (Dz.U. z 2012 r. poz. 739) ujednoliciło wymagania

dla wszystkich podmiotów wykonujących działalność leczniczą w tym praktyk zawodowych.

W 2012 r. ogółem skontrolowano 65 obiektów, co stanowi 56,52%. Podczas

przeprowadzonych kontroli stwierdzono 3 uchybienia, z których 2 dotyczyły uaktualnienia

procedur postępowania z odpadami medycznymi. Zalecenia wykonano zgodnie z ustalonym

terminem. W 1 Indywidualnej Specjalistycznej Praktyce Lekarskiej wszczęto postępowanie

administracyjne. Zarządzenie wydanej decyzji dotyczy zapewnienia kabiny higieny osobistej

przy gabinecie urologicznym z terminem wykonania do 30.06.2013 r.. Szczególną uwagę

w gabinetach o charakterze zabiegowym zwracano na przestrzeganie procedur dotyczących

dezynfekcji i sterylizacji. Kontrole w tym zakresie nie wykazały nieprawidłowości

Prawidłowość prowadzonych procesów jest systematycznie kontrolowana, a jej wyniki

dokumentowane. Spośród wszystkich praktyk - 45 posiada własne autoklawy, 14 zleca usługę

sterylizacji Centralnej Sterylizacji ZOZ Ostrowiec Św. ul. Szymanowskiego 11 oraz 56

stosuje wyłącznie sprzęt jednorazowy.


65

Wnioski

Stan sanitarny podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych ulega

systematycznej poprawie. Prowadzący działalność w zakresie udzielania świadczeń

zdrowotnych terminowo realizują zalecenia pokontrolne oraz obowiązki nałożone decyzjami

administracyjnymi. W gabinetach zabiegowych używa się przede wszystkim sprzętu

jednorazowego. Podmioty świadczące usługi lecznicze przy użyciu sprzętu wielorazowego

użytku prowadzą systematyczny monitoring skuteczności procesów sterylizacji.

W podmiotach nadzorowanych należy wzmocnić nadzór nad przestrzeganiem obowiązku

prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu

się zakażeń i chorób zakaźnych, odpowiednich do zakresu udzielanych usług leczniczych.


66

VI. WARUNKI SANITARNO - HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY

Nadzór nad warunkami pracy ma na celu wzmocnienie ochrony zdrowia pracowników

przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących

w miejscu pracy, w tym przede wszystkim zapobieganie powstawaniu chorób zawodowych.

1. Zakres kontroli warunków pracy W 2012 r. w rejestrze obiektów Państwowej Inspekcji Sanitarnej znajdowało się 428

zakładów pracy, z których zdecydowana większość, bo aż 401 firm stanowiących 93,6%

wszystkich nadzorowanych zakładów, zatrudnia do 100 pracowników.

Tabela 8. Struktura podmiotów gospodarczych objętych ewidencją wg liczby zatrudnionych.

Liczba zatrudnionych w zakładzie pracy

pracowników

Liczba zakładów pracy Odsetek całkowitej liczby nadzorowanych zakładów

% do 5 252 58,9

6 – 20 67 15,7

21 – 50 47 11

51 – 100 35 8,1

101 – 250 22 5,1

>251 5 1,2


67

W 2012 r. w skontrolowanych 214 zakładach przeprowadzono 226 kontroli. W czasie kontroli

szczególną uwagę zwracano na:

1. wypełnianie przez pracodawców obowiązków wynikających z oceny ryzyka zawodowego

pracowników zatrudnionych w warsztatach samochodowych i zatrudnionych w zakładach

poligraficznych,

2. badania i pomiary czynników szkodliwych w środowisku pracy,

3. przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

4. badania profilaktyczne pracowników,

5. wprowadzanie do obrotu oraz stosowanie produktów biobójczych,

6. wprowadzanie do obrotu oraz stosowanie substancji chemicznych i ich mieszanin.

Przy planowaniu kontroli brano pod uwagę następujące kryteria:

- występowanie w środowisku pracy czynników szkodliwych,

- występowanie przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i najwyższych

dopuszczalnych natężeń (NDN) tych czynników,

- stosowanie substancji chemicznych i ich mieszanin,

- stosowanie prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3,

- występowanie czynników rakotwórczych i mutagennych,

- stosowanie produktów biobójczych,

- występowanie czynników biologicznych,

- występowanie azbestu,

- zapadalność na choroby zawodowe.

2. Postępowanie administracyjno-egzekucyjne W wyniku przeprowadzonych w 2012 r. kontroli wydano 9 decyzji administracyjnych.

Nie wydawano decyzji unieruchamiających zakłady, wydziały bądź stanowiska pracy.

Wydawane decyzje zawierały 16 zarządzeń, dotyczących:

- poprawy warunków pracy – 4,

- przeprowadzenia badań i pomiarów środowiska pracy – 9,

- dokonania oceny ryzyka zawodowego – 1,

- uaktualnienia rejestrów i kart pomiarów -2.


68

3. Nadzór nad warunkami pracy

3.1. Nadzór w warunkach przekroczeń NDS i NDN Na terenie powiatu w skontrolowanych

214 zakładach pracy było zatrudnionych

10511osób, z których 1268 osoby

pracowały w przekroczeniach NDS

i NDN czynników szkodliwych, co

stanowi 11,8% zatrudnionych w tych

zakładach. Najwięcej pracowników narażonych jest na działanie:

- ponadnormatywnego hałasu (powyżej 85 dB A) – 1234 pracowników,

- zapylenia przekraczającego dopuszczalne normatywy higieniczne -76 pracowników. Tabela 9. Narażenie zawodowe pracowników w kontrolowanych zakładach praca w przekroczeniach NDS

i NDN w latach 2008-2012

ROK DANE 2008 2009 2010 2011 2012

Liczba skontrolowanych zakładów

214 229 194 197 214

Zatrudnienie ogółem w skontrolowanych zakładach

12277 10761 11668 11159 10511

Liczba zakładów z przekroczeniami NDS i NDN

38 23 28 30 28

Liczba pracowników narażonych na czynniki szkodliwe w tym na: -hałas -drgania mechaniczne -pył -związki chemiczne -mikroklimat gorący

1089

1004

52

491

0

330

1243

1045

41

358

168

330

1297

1163

0

195

10

0

1092

1041

0

148

2

16

1268

1234

10

76

0

0

Powyższe zestawienie wykazuje, że najwięcej pracowników narażonych jest na hałas.

Pracodawcy podejmują działania zmierzające do poprawy warunków pracy. Występują


69

jednak procesy technologiczne jak również stosowane maszyny i urządzenia, które nie

pozwalają na dostosowanie hałasu do normatywów higienicznych. W takich przypadkach

pracownicy są zobowiązani do stosowania indywidualnie dobranych środków ochronnych,

a obowiązkiem pracodawcy jest wykorzystanie wszystkich osiągnięć nauki i techniki, po to,

aby pracownik nie był narażony na czynnik szkodliwy. W 2012 r. odnotowano wzrost

o 13,8% liczby osób pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych

w porównaniu z rokiem ubiegłym. Jest to spowodowane wzrostem liczby osób zatrudnionych

w zakładach pracy branży produkcji metalowej. Tabelab10. Narażenie zawodowe pracowników w kontrolowanych zakładach wg PKD

Wykaz zakładów pracy i osób pracujących w przekroczeniach NDS i NDN Dział PKD

Rodzaj działalności (nazwa działu PKD)

Liczba zakładów pracy, w których stwierdzono

przekroczenia NDS / NDN

Liczba osób pracujących w przekroczeniach

NDS / NDN

Procent osób pracujących w

przekroczeniach NDS / NDN

10 Produkcja pieczywa 1 3 0,2

16 Produkcja wyrobów z drewna i korka 3 21 1,7

22 Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych 1 6 0,5

23

Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych 4 137 10,8

24 Produkcja metali 3 665 52,4

25 Produkcja metalowych wyrobów gotowych 6 241 19,0

28 Produkcja maszyn i urządzeń 2 30 2,4

29 Produkcja pojazdów 1 8 0,6

33

Naprawa, konserwacja i instalowanie maszyn i urządzeń 2 97 7,7

35 Dystrybucja paliw gazowych w systemie sieciowym 2 20 1,6

42 Roboty związane z budową obiektów 1 4 0,3

43

Działalność związana ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów 1 3 0,2

46

Handel hurtowy z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi 1 33 2,6

Razem ( wszystkie PKD ) 28 1268 100


70

Rys.20. Wykaz zakładów pracy i osób pracujących w przekroczeniach NDS i NDN

Największy odsetek pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, gdzie stwierdzono

przekroczenia stanowi produkcja metali i wyrobów metalowych, gdzie w przekroczeniach

pracuje 906 osób tj.71,4% ogółu zatrudnionych w tych zakładach. Porównując na przestrzeni

lat liczbę zatrudnionych pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych pyłu,


71

zmniejszyła się liczba narażonych na skutek podejmowanych działań technicznych

(np. modernizacja maszyn i urządzeń, remonty,) oraz działań organizacyjnych (np. skrócenie

czasu pracy). Działania organów inspekcji sanitarnej nakierowane są na ochronę zdrowia

pracowników przed niekorzystnym wpływem nie tylko hałasu, pyłu ale także innych

czynników szkodliwych – fizycznych, chemicznych, biologicznych występujących

w środowisku pracy, w celu zmniejszenia liczby nowych przypadków chorób zawodowych

i innych chorób związanych z wykonywana pracą.

3.2. Nadzór nad produktami biobójczymi Podobnie do lat ubiegłych prowadzono nadzór nad podmiotami wprowadzającymi do obrotu

produkty biobójcze. Objęte kontrolą obiekty to hurtownie produktów biobójczych i środków

ochrony roślin oraz sklepy z tymi środkami. Przeprowadzono w tym zakresie 8 kontroli

u 8 podmiotów wprowadzających do obrotu produkty biobójcze. Zwracano szczególną uwagę

na występowanie w obrocie produktów, które były wycofywane z obrotu decyzjami

właściwych PPIS. Skontrolowano szczegółowo 34 produkty, wszystkie posiadały ważne

pozwolenia na obrót.

3.3. Substancje chemiczne i ich mieszaniny

W ewidencji obiektów są 103 firmy wprowadzające do obrotu substancje w postaci

własnej lub jako składnik w mieszaninach, w tym 2 producentów, 1 importer, 7 dalszych

użytkowników – formulatorów, 31 dystrybutorów substancji chemicznych i ich mieszanin

oraz 62 stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny. Przeprowadzone kontrole

dotyczyły realizacji Rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady

z dnia 18.12.2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych

ograniczeń w zakresie chemikaliów i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów,

zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93

i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG

i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE REACH (Dz.

Urz. UE L 396 z 30.12.2006 r., str.1, z późn. zm.) przez podmioty gospodarcze. W tym

zakresie przeprowadzono ogółem 94 kontrole w tym: 2 u producentów, 1 u importera, 8

u dalszych użytkowników – formulatorów, 21 dystrybutorów substancji chemicznych i ich

mieszanin oraz 62 stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny. W trakcie kontroli

udzielano porad w zakresie obowiązujące prawa chemicznego


72

Sprawując nadzór nad prekursorami kategorii 2 i 3 zgodnie z art.44 ust.2 ustawy

z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 124) sekcja

przesyła informacje dotyczące legalnego użycia i zapotrzebowania prekursorów

narkotykowych na formularzach INCB (Międzynarodowej Organizacji ds. Kontroli

Narkotyków) W 8 zakładach stosowane są prekursory narkotykowe kategorii 2 i 3, a są to:

bezwodnik kwasu octowego i nadmanganian potasu, kwas solny, kwas siarkowy, aceton,

toluen oraz w 1 zakładzie wprowadzane są do obrotu prekursory narkotykowe kategorii 3.

W trakcie kontroli sprawdzane są dokumenty handlowe, deklaracje klienta, cel użycia,

wymagane ilości. Nie stwierdzono nietypowych transakcji, zamawiane ilości odpowiadają

zwykłemu zużyciu przez klienta.

W związku z pismem ŚPWIS Kielce dotyczącym wprowadzania do obrotu wyrobu o nazwie

Super klej NINBO produkcji chińskiej, której importerem jest firma MIXIMPORT

42-200 Częstochowa ul. Dolna 4 przeprowadzono 2 kontrole w trakcie których

nie stwierdzono go w obrocie.

Na wniosek Głównego Inspektora Sanitarnego w Warszawie przeprowadzono 10 kontroli

podmiotów wprowadzających do obrotu produkty zawierające metanol. Ocenie poddano

16 produktów, były to płyny do spryskiwaczy samochodowych zawierające w swoim składzie

do 25% metanolu. Wszystkie skontrolowane produkty były prawidłowo zaklasyfikowane,

oznakowane, zawierały dane dotyczące producenta, dystrybutora oraz dostępna dla

konsumenta była karta charakterystyki.

Znowelizowana dnia 8 października 2010 r.

ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii

(Dz.U. Nr 213,poz.1396) wprowadziła zakaz

wytwarzania i wprowadzania do obrotu na

terytorium Rzeczpospolitej Polskiej środków

zastępczych, a nadzór w tym zakresie

sprawuje PPIS. W 2012 r. nie wpłynęły do

PPIS informacje dotyczące wprowadzania do obrotu ani używania ”dopalaczy”, nie

stwierdzano podczas bieżących kontroli podejrzanych produktów. Od 21.11.2012 r.

prowadzony jest bieżący monitoring działań w realizacji ustawowego zakazu wytwarzania

i wprowadzania do obrotu środków zastępczych.


73

3.4. Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi W ramach długofalowego „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających

azbest stosowanych na terenie Polski” przeprowadzano kontrole firm zajmujących się

usuwaniem wyrobów zawierających azbest. Na terenie powiatu w 2012 r. zarejestrowanych

było 5 takich firm, w 4 z nich przeprowadzono kontrole sanitarne.

Zakład Gospodarki Komunalnej ,,GRONEKO” s.c. Mikorzyn 19, 87-732 Lubonie dokonał

15 zgłoszeń zamiaru prowadzenia prac w kontakcie z azbestem na terenie powiatu

ostrowieckiego.

Przeprowadzono 1 kontrolę w trakcie prac składowania odpadów azbestu (pokrycia

dachowe) na placu firmy.

W ewidencji stacji w 2012 r. było 11 zakładów pracy, w których występują następujące

czynniki rakotwórcze:

- promieniowanie jonizujące,

- pył drewna twardego, - tlenek chromu(VI) i siarczan (VI) kobaltu,

- pył azbestu, - benzen.

Ogółem na terenie powiatu narażonych na czynniki rakotwórcze i mutagenne było 39 osób

w tym 16 kobiet i 23 mężczyzn. Przeprowadzono 9 kontroli w 8 zakładach pracy.

Sprawdzano prowadzone przez pracodawców rejestry prac, których wykonywanie powoduje

konieczność pozostawania w kontakcie z czynnikami lub procesami technologicznym

o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, rejestry pracowników narażonych na te czynniki.

Weryfikowane są też coroczne informacje pracodawców o czynnikach rakotwórczych

sporządzane wg wzoru podanego w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r.

w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych

o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. z 2012r., poz. 890).

Na podstawie uzyskanych danych sekcja opracowuje sprawozdanie i przesyła je do

Centralnego Rejestru Czynników Rakotwórczych w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi.

3.5. Występowanie czynników biologicznych w środowisku pracy

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie

szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony


74

zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz.U. z 2005 r. Nr 81, poz 716

z późn. zm.) – czynniki biologiczne zostały podzielone na 4 grupy. Grupa 1 to czynniki

biologiczne o małym prawdopodobieństwie wywołania choroby u ludzi, do grupy 2 należą

czynniki mogące wywołać chorobę, w grupie 3 znajdują się czynniki wywołujące ciężką

chorobę. Natomiast grupa 4 obejmuje czynniki wywołujące choroby u ludzi. W ramach

nadzoru nad czynnikami biologicznymi przeprowadzono 52 kontroli w 52 obiektach. Ogółem

na terenie powiatu narażonych na szkodliwe czynniki biologiczne grupy 2 i 3 zagrożenia jest

1039 pracowników. Szkodliwe czynniki biologiczne występują na stanowiskach pracy

w zakładach służb leśnych, laboratoriach diagnostycznych, w zakładach opieki zdrowotnej,

w zakładach gospodarki odpadami, zakładach wodociągów i kanalizacji, oczyszczalni

ścieków, przy produkcji artykułów spożywczych, w archiwach. Na terenie naszej działalności

stwierdzono zamierzone użycie szkodliwych czynników biologicznych 2 i 3 grupy

zagrożenia w celach diagnostycznych w 2 obiektach. Pracodawcy złożyli do PPIS

w Ostrowcu Św. informacje o użyciu czynnika biologicznego w środowisku pracy.

Na terenie powiatu ostrowieckiego nie ma zakładów pracy, w których występują czynniki

biologiczne zaliczone do grupy 4.

3.6. Choroby zawodowe W 2012 r. do PPIS w Ostrowcu Św. zgłoszono 16 podejrzeń chorób zawodowych.

Dla tych podejrzeń przeprowadzono 16 postępowań dowodowych w sprawach chorób

zawodowych, w wyniku których sporządzono 30 kart oceny narażenia zawodowego.

Wydano 16 decyzji, w tym 9 stwierdzających choroby zawodowe i 7 o braku podstaw do ich

stwierdzenia. Stwierdzone choroby zawodowe to:

- przewlekła choroba narządu głosu spowodowana nadmiernym wysiłkiem głosowym,

trwającym co najmniej 15 lat – niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą

niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią -1,

- alergiczne kontaktowe zapalenie skóry -2,

- przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki -1,

- zespół cieśni w obrębie nadgarstka pochodzenia zawodowego-1,

- obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo – nerwowego

spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45

dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości

audiometrycznych 1,2 i 3 kHz - 2,


75

- choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa- 2 (borelioza, WZW typu C).

Rys.21. Liczba chorób zawodowych w latach 2008-2012 4. Promocja zdrowia

W trakcie kontroli zakładów pracy zwracano uwagę na przestrzeganie zakazu palenia tytoniu

przez pracowników. Przekazano w trakcie kontroli w 20 zakładach pracy poradnik dla

pracodawców „Miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego”.

W ramach kampanii europejskiej na lata 2012-2013 „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy”

przekazywano w trakcie kontroli broszury „Partnerstwo dla prewencji” i „Zaproszenie

do składania wniosków w Europejskim Konkursie Dobrych Praktyk” w 41 zakładach pracy.

W trakcie kontroli udzielano także porad w zakresie obowiązujące prawa chemicznego.

5. Inne działania

·Współpraca z Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy obejmująca przesyłanie kart

oceny narażenia zawodowego na stanowiskach pracy dotyczących badanych pacjentów oraz

decyzji chorób zawodowych.

·Współpraca z Państwową Inspekcją Pracy – przesyłanie decyzji chorób zawodowych

oraz skierowań pacjentów na badania w celu rozpoznania choroby zawodowej.

·Współpraca z Instytutem Medycyny Pracy w Łodzi – przesyłanie opracowanych kart

stwierdzenia chorób zawodowych po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie chorób

zawodowych.

2008 2009 2010 2011 2012


76

·Prowadząc postępowania w sprawie chorób zawodowych zwracano się o informacje

dotyczące stanu prawnego zakładów pracy do Sądu Rejonowego w Kielcach Wydział X

Gospodarczy.

Wnioski Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy realizowała obowiązki i zadania ustawowe obejmując

w 2012 r. nadzorem 428 zakładów zatrudniających 10511 osób, a priorytetem w tej

działalności było kontynuowanie nadzoru nad przestrzeganiem ustawy o substancjach

chemicznych i ich mieszaninach oraz rozporządzeń dotyczących produktów biobójczych.

W stosunku do roku 2011 wzrosła o 11 liczba zakładów pracy objętych nadzorem w wyniku

zgłoszenia działalności do PPIS w Ostrowcu Św.

W ramach nadzoru nad warunkami pracy stwierdzono zmniejszenie o 2 zakłady w stosunku

do 2011 roku (30) liczby zakładów z przekroczonymi normatywami higienicznymi.

Zmniejszyła się liczba narażonych na pył z 148 osób do 76 pracujących w przekroczeniu

NDS w stosunku do 2011 r., niemniej jednak nadal występuje narażenie

na ponadnormatywny hałas, głównie w zakładach produkcji metali i wyrobów metalowych.

Pracodawcy sukcesywnie poprawiają warunki pracy poprzez montaż urządzeń odpylających,

konserwację i naprawy maszyn, a w miarę możliwości zakup nowych maszyn i urządzeń.

W toku postępowań w sprawach chorób zawodowych obserwuje się zmniejszającą się liczbę

zgłoszeń podejrzeń chorób: 16 zgłoszeń w 2012 r. , 25 zgłoszeń w 2011 r.

W roku 2012 r. wydano 9 decyzji stwierdzających choroby zawodowe ( 3 decyzje w 2011 r.),

co wiązało się z postępowaniami wszczętymi w poprzednich latach, a zakończonych

prawomocnymi decyzjami w roku sprawozdawczym.


77

VII. NADZÓR NAD PLACÓWKAMI NAUCZANIA I WYCHOWANIA ORAZ PLACÓWKAMI WYPOCZYNKU DZIECI I MŁODZIEŻY

W 2012 roku na terenie powiatu ostrowieckiego nadzorem objęto 86 stałych placówek

nauczania i wychowania w tym: żłobki, przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, licea,

zespoły szkół, placówki opiekuńczo-wychowawcze, warsztaty szkolne, szkoły wyższe, domy

studenckie oraz 15 placówek sezonowych. Tabela 11. Placówki funkcjonujące na terenie objętym nadzorem przez PSSE Ostrowiec Św.

Lp. Rodzaj placówki Liczba placówek Liczba kontroli 1. Żłobki

1 1

2. Przedszkola

24 23

3. Szkoły podstawowe + filie

28 37

4. Gimnazja

9 12

5. Licea Ogólnokształcące

1 1

6. Technika

3 2

7. Zespoły Szkół 7 9

8. Warsztaty Szkolne 1 1

9. Szkoły Wyższe 2 2

10. Domy Studenckie 1 0

11. Placówki opiekuńczo-wychowawcze

7 5

12. Placówki pracy pozaszkolnej

2 0

13. Placówki sezonowe

15 15

Razem

101 108


78

0 5 10 15 20 25 30

żłobki

licea ogólnokształcące

w arsztaty szkolne

domy studenckie

placów ki pracy pozaszkolnej

szkoły w yższe

centra szkolenia zaw odow ego

zespoły szkół

placów ki opiekuńczo-w ychow aw cze

gimnazja

placów ki sezonow e

przedszkola

szkoły podstaw ow e

Ilość placówek

Rys.22. Placówki pod nadzorem pionu higieny dzieci i młodzieży

W ww. placówkach przeprowadzono ogółem 108 kontroli, w tym:

- 74 kontrole zgodnie z harmonogramem nadzoru nad obiektami na 2012 rok,

- 11 kontroli sprawdzających wykonanie nałożonych na stronę obowiązków,

- 23 kontroli tematycznych.

Wydano 7 decyzji merytorycznych i 10 decyzji płatniczych. W celu oceny warunków

nauczania wykonano 618 badań:

- ocena dostosowania mebli do wysokości uczniów -520

- oceny prawidłowości tygodniowych rozkładów lekcji -98

Zarządzenia decyzji dotyczyły zastrzeżeń w zakresie:

1. stanu sanitarno-technicznego dróg dojścia i ogrodzenia – 3,

2. placów zabaw/rekreacyjnych/boisk sportowych – 2,

3. ciągów komunikacyjnych w budynkach i szatniach - 4 (nawierzchnie, schody,

zabezpieczenie kaloryferów),

4. sal lekcyjnych i innych sal zajęć dla dzieci i młodzieży – 7,

5. stanu sanitarno-higienicznego toalet, w tym sprawności technicznej armatury oraz

wyposażenia w środki higieniczne – 7,

6. warunków do prowadzenia zajęć w-f – 5,

7. wentylacji – 1.


79

1. Stan sanitarno - techniczny placówek Podczas kontroli 86 placówek stałych stwierdzono:

9 mieściło się w budynkach technicznie złych co stanowi 10,46% (2011 – 4,54%, 2010 –

10,7%),

w 3 przypadała ponadnormatywna ilość uczniów na urządzenie sanitarne co stanowi

3,48% (2011 – 5,68%, 2010 – 10,7%).

Oceniając stan sanitarno-techniczny obiektów nauczania i wychowania w roku 2012

stwierdzono pogorszenie stanu sanitarno-technicznego placówek, co wiąże się z konicznością

prowadzenia bieżących remontów i napraw. Nadzorowane placówki (86) zaopatrzone są

w bieżącą zimną i ciepłą wodę z wodociągów sieciowych o monitorowanej jakości wody,

posiadają odprowadzenie ścieków do kanalizacji (62), bądź szczelnych zbiorników

na nieczystości (24).

10,7 10,7

4,545,68

10,46

3,48

0

2

4

6

8

10

12

w budynkach o złym stanietechnicznym

z ponadnormatywną ilościąuczniów na urządzenie

sanitarne

201020112012

Rys.23. Stan sanitarno-techniczny placówek w latach 2010-2012 (%)

2. Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w szkołach

Odpowiednio dobrana duża aktywność ruchowa sprzyja

rozwojowi organizmu i zachowaniu zdrowia. Codzienna

aktywność fizyczna dzieci i młodzieży, oprócz zbilansowanej

diety, zasadniczo wpływa na utrzymanie prawidłowej masy

ciała. Podczas nauki w szkole należy organizować uczniom we

wszystkich grupach wiekowych część zajęć na zewnątrz budynku szkolnego, spędzanie

przerw na boisku, a także wietrzenie sal


80

i korytarzy niezależnie od pory roku. Wskazane jest, aby uczeń w trakcie pobytu w szkole co

najmniej 1 godzinę dziennie przebywał na świeżym powietrzu, a szkoła powinna zapewnić

realizację przynajmniej jednej godziny wychowania fizycznego w tygodniu na boisku 1.

Szkolny zespół sportowy z boiskiem posiada 61,70% szkolnych placówek. Brak warunków

do prowadzenia zajęć w.f. występuje w 4 małych szkołach podstawowych na wsi oraz 1

zespole. W szkołach tych zajęcia w.f. prowadzone były na korytarzach, część zajęć

prowadzona była w salach gimnastycznych przyległych gimnazjów.

29

13

4

05

10

15

20

2530

35

szkolny zespółsportowy zboiskiem

salagimnastyczna z

boiskiem

boiskasportowe

Posiadanie infrastrukturydo prowadzenia zajęć w.f.

Rys.24. Posiadanie infrastruktury do prowadzenia zajęć w.f. w szkołach.

1 Poradnik do oceny higieny procesu nauczania – uczenia się w szkole podstawowej


81

Tabela 12. Infrastruktura do prowadzenia zajęć w.f. w szkołach.

Rodzaj placówki

Liczba placówek

POSIADANIE INFRASTRUKTURY DO PROWADZENIA ZAJĘĆ WF

w e

wid

encj

i

skon

trolo

wan

ych

liczba placówek posiadających:

tylko

salę

(e)g

imna

styc

zną

z bo

iski

em

salę

zas

tępc

zą re

krea

cyjn

ą z

boi

skie

m salę

szkolny zespół

sportowy

gimna- styczną

i salę

salę

gim

nast

yczn

ą

salę

zas

tępc

zą

rekr

eacy

jną

bois

ko s

porto

we

zastę-pczą, rekre- acyjną

z bo

iski

em

bez

bois

ka

z bo

iski

em

bez

bois

ka

0 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.

Szk

oły

funk

cjon

ując

e sa

mod

ziel

nie

szkoły podstawowe 01. 31 28 0 0 4 4 0 0 0 20 0

gimnazja 02. 9 9 0 0 0 5 0 0 0 4 0

licea ogólnokształcące i uzupełniające 03. 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0

ponadgimnazjalne szkoły zawodowe 04. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

szkoły specjalne 05. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

szkoły policealne 06. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Zespoły szkół

ogółem 07. 7 7 0 0 1 3 0 0 0 3 0

w tym specjalne 08. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Szkoły wyższe

publiczne 09. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

niepubliczne 10. 2 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0

Razem 11. 2 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0

OGÓŁEM

12. 50 46 0 0 5 12 0 0 0 28 0 suma wierszy 01- 07 i 11

3. Warunki pracy ucznia

Podobnie jak w latach ubiegłych w czasie przeprowadzanych kontroli poza bezpieczeństwem

i higieną bazy lokalowej oceniano również przestrzeganie wymogów przepisów prawa oraz

zaleceń higienistów w obszarze organizacji procesów nauczania.

ocena rozkładów zajęć lekcyjnych

Prawidłowo ułożony rozkład zajęć lekcyjnych wpływa na możliwości psychofizyczne dzieci

i młodzieży, a tym samym na jakość pracy uczniów na przestrzeni całego tygodnia i osiągane

wyniki w nauce.

Zgodnie z §4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r.


82

w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach

(Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 ze zm.), plan zajęć dydaktyczno – wychowawczych powinien

uwzględniać potrzebę równomiernego obciążenia zajęciami w poszczególnych dniach

tygodnia. W związku z powyższym zaleca się, by zajęcia lekcyjne rozpoczynać o stałej porze,

tak by różnica pomiędzy dniami nie była większa niż 1 godzina, oraz by różnica liczby godzin

lekcyjnych pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia nie przekraczała 1 godziny.

Dokonano oceny tygodniowych rozkładów lekcji w 45 szkołach podstawowych, gimnazjach

i ponadpodstawowych; nieprawidłowości nie stwierdzono.

dostosowanie mebli do wymagań ergonomii – stanowisko pracy ucznia

Stanowiska pracy dostosowuje się do warunków

antropometrycznych uczniów.

Zasady prawidłowego siedzenia

A – stopy w butach płasko spoczywają na podłodze,

B – tylna część podudzia nie powinna dotykać krawędzi siedziska,

C – przednia krawędź siedziska nie może wywierać ucisku na uda,

D – między górną powierzchnią uda a dolną powierzchnią płyty

stołu powinna być zachowana przestrzeń niezbędna do swobodnego

ruchu nóg,

E- wysokość stołu należy dobrać tak, aby łokcie przy kończynie

górnej zgiętej pod kątem prostym, leżały na poziomie górnej

krawędzi płyty lub nieco poniżej,

F – oparcie krzesła powinno podpierać kręgosłup w okolicy lędźwiowej oraz poniżej łopatek

Podczas oceny mebli szkolnych zwracano uwagę na stan techniczny oraz posiadane przez

meble certyfikaty, na oznakowanie mebli i odpowiednie ich zestawienie.

W 2012 r. oceniono dostosowanie mebli szkolnych do wzrostu uczniów w klasach IV-VI.

Zbadano 520 uczniów w 32 oddziałach 11 szkół podstawowych.

Meble niezgodne z wymogami ergonomii stwierdzono w skontrolowanych 6 oddziałach

2 szkół podstawowych.


83

Nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli zostały usunięte od zaraz podczas

dokonywania oceny dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii.

temperatura w pomieszczeniach dydaktycznych

Okres zimowy to nie tylko skrócona ekspozycja na światło dzienne, ale także niska

temperatura otoczenia. W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią

do rodzaju wykonywanej pracy tj. metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej

wykonania. W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna

i w pomieszczeniach biurowych, w tym w salach lekcyjnych temperatura nie może być niższa

niż 18° C.

Podczas kontroli sanitarnych w roku szkolnym 2011/2012 r. dokonywano pomiaru

temperatur w pomieszczeniach dydaktycznych szkół i przedszkoli. Temperaturę zmierzono w

68 placówkach oświatowo-wychowawczych – nie stwierdzono temperatur poniżej

wymaganych 18 0 C .

ocena warunków w pracowniach komputerowych

Pracownie komputerowe wraz ze stanowiskami pracy z komputerem powinny

w szczególności spełniać następujące wymagania:

powierzchnia blatu stołu powinna być matowa, najlepiej barwy jasnej,

wyposażenie stanowiska komputerowego w ergonomiczne krzesła,

odległości między sąsiednimi monitorami powinny wynosić co najmniej 0,6 m.,

a między uczniem i tyłem sąsiedniego monitora co najmniej 0,8 m,

ustawienie ekranu monitora względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie

i odbicia światła, w pomieszczeniach szkoły i placówki zapewnia się właściwe

oświetlenie, wentylację i ogrzewanie,

oświetlenie powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej, a szczególnie: należy

ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub

półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie

odbiciowe od ekranu monitora w szczególności przez zastosowanie odpowiednich

opraw oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon w oknach.


84

Skontrolowano 46 szkół, każda z nich posiadała prawidłowe

warunki do pracy przy komputerze.

nadzór nad preparatami chemicznymi i substancjami niebezpiecznymi

Na 46 skontrolowanych szkół – 7 posiadało w pracowniach substancje i preparaty chemiczne.

Substancje i preparaty chemiczne są właściwie zabezpieczone i przechowywane.

Nie stwierdza się w szkołach przeterminowanych odczynników chemicznych.

oświetlenie

Oświetlenie sal lekcyjnych to jedno z najważniejszych zagadnień dotyczących prawidłowego

zagospodarowania sali lekcyjnej. Oświetlenie to powinno zapewniać wygodę widzenia, czyli

możliwość rozróżniania szczegółów bez nadmiernego wytężania wzroku, umożliwić sprawne

czytanie, pisanie oraz swobodne warunki pracy. Niewłaściwie dobrane oświetlenie może

powodować problemy z koncentracją, powstanie i pogłębianie wad wzroku a także układu

nerwowego dziecka.

Oświetlenie polskich szkół powinno spełniać wymagania określone przez Polską Normę

PN-EN-12464-1.

Wszystkie placówki posiadają oświetlenie o prawidłowym natężeniu.

4. Profilaktyczna opieka zdrowotna Zgodnie z ustawą o systemie oświaty szkoła powinna

zapewnić uczniom możliwość korzystania z gabinetu

profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej.

Na skontrolowanych 46 szkół, 19 posiadało gabinety

profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. W szkołach

w których brak gabinetów dzieci korzystają z opieki

pielęgniarskiej zadaniowo w zakładach opieki zdrowotnej (lekarz rodzinny).


85

Brak podstawowej opieki lekarskiej i stomatologicznej stwierdzono w 100% szkół, opiekę

pielęgniarską zapewniono w 41,30% szkół. Opieka pielęgniarska w placówkach nauczania

i wychowania utrzymuje się na porównywalnym poziomie w stosunku do lat ubiegłych.

Pielęgniarki sprawują opiekę w 19 gabinetach profilaktycznej opieki przedlekarskiej

zadaniowo (między innymi wykonują testy przesiewowe, prowadzą edukację zdrowotną,

profilaktykę próchnicy zębów).

Opieka profilaktyczna nad uczniami jest jednak nadal niewystarczająca.

5. Dożywianie dzieci i młodzieży Zapewnienie posiłku w szkole ma istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania

ucznia, jego samopoczucia, kondycji, zdolności do nauki. Najpowszechniejszą formą dożywiania praktykowaną przez szkoły było podawanie dzieciom

obiadów oraz posiłków jednodaniowych.

Z dożywiania w formie obiadów oraz posiłków jednodaniowych skorzystało 2025 uczniów,

co stanowi 18,18% ( w 2011 r.-18,75%), ze śniadań –

274 uczniów, co stanowi 2,46% ( w 2011 r.-3,80%),

mleka – 6930 uczniów, co stanowi 62,22% ( w 2011 r.

– 70,99%). Istotną formą pomocy dzieciom z rodzin

znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej jest

m.in. dofinansowanie posiłków przez ośrodki pomocy

społecznej. Z tej formy pomocy w 2012 r. skorzystało

1287 uczniów, co stanowi 11,55% ( w 2011 r. – 11,48%).

Tabela 13. Dzieci korzystające z dożywiania w szkołach w latach 2011-2012

Odsetek dzieci korzystających z obiadów pełnych i posiłków jednodaniowych

Odsetek dzieci korzystających ze śniadań

Odsetek dzieci korzystających z mleka

Odsetek dzieci korzystających z posiłków dofinansowanych

2011 18,75% 3,80% 70,99% 11,48%

2012 18,18% 2,46% 62,22% 11,55%


86

01020304050607080

obiady pełne iposiłki

jednodaniowe

śniadania mleko posiłkidofinansowane

20112012

Rys.25. Dzieci korzystające z dożywiania w szkołach w latach 2011/2012 (%)

6. Warunki wypoczynku i rekreacji

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9

grudnia 2009 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie

warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku

dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego

organizowania i nadzorowania (Dz. U z 2009 r. Nr 218,

poz. 1696) wprowadziło likwidację karty

kwalifikacyjnej obiektu. W związku z powyższym

kontrole placówek były przeprowadzane już w trakcie

trwania turnusu. Skontrolowano 15 turnusów

wypoczynku letniego i zimowego. Nie odnotowano

turnusów, które nie funkcjonowały w elektronicznej

bazie wypoczynku. Z różnego rodzaju form

wypoczynku skorzystało 518 uczestników (2011 rok – 416, 2010 rok -248).


87

238

0

377

39

470

48

050

100150200250300350400450500

lato zima

201020112012

Rys.26. Ilość dzieci i młodzieży wypoczywająca na koloniach letnich i zimowiskach w latach 2010-2012

0

100

200

300

400

500

600

2010 2011 2012

Liczba dzieci imłodzieży

Rys.27. Ilość dzieci i młodzieży wypoczywająca na koloniach letnich i zimowiskach w latach 2010-2012

7. Szkoły wyższe Pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Ostrowcu Św. znajdują się

2 szkoły wyższe niepaństwowe - Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości oraz Szkoła

Zarządzania .


88

Tabela 14. Liczba studentów w latach 2010 - 2012

Rok

Liczba studentów

Ogółem

w tym

stacjonarnych zaocznych

2010 1644 110 1534

2011 1558 88 1470

2012 1330 11 1319

8. Inne działania:

ocena przestrzegania całkowitego palenia tytoniu w placówkach oświatowo-

wychowawczych (zakaz palenia),

ocena warunków procesu nauczania - uczenia się w szkołach podstawowych w roku

szkolnym 2011/2012 wg. III wydania Poradnika do oceny higieny procesu nauczania –

uczenia się w szkole podstawowej,

W roku szkolnym 2011/2012 kontrolą objęto 4 szkoły podstawowe wybrane losowo:

2 w Ostrowcu Św., 1 z gminy Waśniów, 1 z gminy Ćmielów.

Analizie poddano uwarunkowania środowiskowe mające wpływ na higienę procesu nauczania

- uczenia się składające się z następujących elementów:

o przestrzeń (wejście, szatnia, sala zabaw, sala lekcyjna, boisko, łazienka, świetlica itp.),

o warunki zdrowotno – ruchowe (gry i zabawy, przerwy, rekreacja, itp.),

o odżywianie (posiłki, dożywianie, itp.),

o plan zajęć (tygodniowy, dzienny, itp.).

Dane uzyskane w poszczególnych etapach (z arkuszy OSH-2, OSH-3, OSH-4, OSH-5)

umożliwiają zestawienie statystyczne dotyczące oceny higieny procesu nauczania - uczenia

się w szkołach.

Maksymalna suma punktów jaką może uzyskać szkoła wynosi 181.

o 141 – 181 pkt. - stan bardzo dobry,

o 81 – 140 pkt. – stan dobry, ale wymagający analizy opisu i zaleceń,

o poniżej 80 pkt. – szkoła zakwalifikowana jako niedostatecznie dbająca o higienę

procesu nauczania – uczenia się. Wówczas należy opracować plan / program

poprawy higieny procesu nauczania - uczenia się.


89

Punktowa ocena higieny procesu nauczania – uczenia się ma pomóc w motywowaniu

dyrektorów szkół do podejmowania skutecznych działań na rzecz poprawy warunków

higieniczno - sanitarnych oraz pozwoli ocenić działalność szkół w tym zakresie.

Wszystkie oceniane szkoły uzyskały punktację w przedziale 141-181, co umożliwiło

zakwalifikowanie ich do szkół w których istnieją bardzo dobre warunki dla procesu

nauczania-uczenia się.

Biorąc pod uwagę, iż warunki pracy ucznia w szkole mają wpływ na jego zdrowie i efekty

nauczania-uczenia się PPIS w Ostrowcu Św. zalecił:

zapewnić w szkole stały dostęp do wody niegazowanej,

wyznaczyć miejsce na pozostawienie pomocy szkolnych i podręczników w klasach (IV-

VI),

zapewnić w pomieszczeniu jadalni meble edukacyjne (stoliki, krzesła ) dostosowane do

wymagań ergonomii dla dzieci sześcioletnich,

zapewnić klasom IV-VI salę w której będą odbywać się wszystkie lekcje poza zajęciami

w pracowniach.

wzmożenie nadzoru w okresie wakacyjnym nad wypoczynkiem dzieci i młodzieży

z uwzględnieniem właściwego utrzymania całego terenu rekreacji w tym odpowiednich

warunków higieniczno-sanitarnych oraz bezpieczeństwa znajdujących się tam urządzeń,

wzmożenie nadzoru w placówkach oświatowo-wychowawczych w zakresie zapewnienia

właściwych warunków higieniczno-sanitarnych obejmujących bieżącą ciepłą wodę, mydło

dozownikach, suszarki do rąk lub ręczniki jednorazowe, papier toaletowy w kabinach wc

oraz właściwy stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń w ramach Obchodów Roku

Korczakowskiego,

realizacja akcji „Dopalacze nowe narkotyki” – dystrybucja ulotek dla młodzieży i rodziców.

Wnioski

Zdrowa, bezpieczna placówka nauczania i wychowania, a także wypoczynku i rekreacji to

wypadkowa wielu czynników obejmujących infrastrukturę techniczną, wyposażenie,

właściwy mikroklimat, właściwe warunki nauczania, zapewnienie właściwej opieki

medycznej i wyżywienia dzieci i młodzieży.

W powiecie ostrowieckim należy pozytywnie ocenić bazę placówek oświatowo-

wychowawczych. Remonty obejmujące modernizacje, docieplanie, rozbudowę i budowę bazy


90

sportowej wpływają na poprawę warunków nauczania i wychowania. Wszystkie placówki

zaopatrzone są w wodę o dobrej jakości oraz prawidłowe odprowadzenie ścieków bytowych.

Zmniejszeniu uległa liczba placówek z ponadnormatywną liczbą uczniów

na urządzenie ustępowe ( z 5,68% w 2011 r. do 3,48% w 2012 r.).

W dalszym ciągu opieka medyczna w placówkach nauczania i wychowania jest

niewystarczająca. Szeroko rozumiana higiena szkolna to nie tylko doraźna pomoc, okresowe

badania rozwoju fizycznego uczniów, ale przede wszystkim profilaktyczna opieka zdrowotna

nad uczniami. Rozwój cywilizacji, tempo życia, zmiana roli szkoły w środowisku lokalnym

wymuszają wszechstronne podejście do potrzeb ucznia oraz jego zdrowie w szkole.

Aby profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami skierowana była

na indywidualnego ucznia, jego wszechstronny rozwój i zdrowie we wszystkich aspektach,

konieczne są działania dyrektorów szkół i władz oświatowych na rzecz przywrócenia w

szkołach gabinetów profilaktyki zdrowotnej.

Zdrowie dzieci i młodzieży to także prawidłowe odżywianie. Starania dyrektorów

szkół w zakresie dożywiania większej ilości uczniów jest niewystarczające. W 2012 r.

zmniejszyła się liczba uczniów korzystających z posiłków w szkołach. Likwidacja szkolnych

stołówek, to nie tylko ograniczenie możliwości skorzystania przez uczniów z gorącego

posiłku, ale także brak możliwości kształtowania nawyków żywieniowych

Zapewnienie żywienia w publicznych szkołach i przedszkolach jest zadaniem

towarzyszącym działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej. Zadanie to zapisane

jest w art. 67a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2004 r.

Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Przepis ten wiąże tę działalność z „zadaniami opiekuńczymi

szkoły”, w tym ze „wspieraniem prawidłowego rozwoju uczniów”.


91

VIII. STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU

1. Charakterystyka ogólna nadzorowanych obiektów

W porównaniu do 2011 r. w powiecie ostrowieckim zwiększyła się liczba obiektów

produkcji żywności (o 35 obiektów) oraz obiektów obrotu żywnością (o 38 obiektów).

Powyższe wynika z faktu wpisania do rejestru zakładów nadzorowanych przez Państwową

Inspekcję Sanitarną obiektów podlegających wyłącznie rejestracji, zgodnie z obowiązkiem

określonym w art. 63 ust. 2 Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności

i żywienia (tekst jednolity z 2010 r. Dz. U. Nr 136, poz. 914 z późn. zm.), w tym podmiotów

działających na rynku spożywczym prowadzących produkcję pierwotną i działalność

w zakresie dostaw bezpośrednich, gospodarstw agroturystycznych, przedsiębiorców

prowadzących sprzedaż detaliczną innych niż środki spożywcze produktów oraz

wprowadzających do obrotu środki spożywcze opakowane, trwałe mikrobiologicznie,

zakładów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w sprzedaży

żywności „na odległość" (sprzedaży wysyłkowej), w tym sprzedaży przez internet. Proces

rejestracji tych obiektów będzie kontynuowany w 2013 r. W 2012 r. zmniejszyła się liczba

środków transportu żywności, z uwagi na przeniesienie ich do obiektów produkcji żywności,

gdzie oceniane są jako wyposażenie zakładu.

W 2012 roku skontrolowano 632 obiekty żywności, żywienia i przedmiotów użytku

na 944 znajdujących się w ewidencji, co stanowi 67% ogólnej liczby obiektów ( w 2011 r.

31,3% ).

Rodzaj obiektów Liczba obiektów objętych

nadzorem Kierunek zmian

2011 2012 Obiekty produkcji żywności 32 67 +35

Obiekty obrotu żywnością 583 621 +38

Obiekty żywienia zbiorowego 208 212 +4

Środki transportu żywności 115 24 -91 Wytwórnie i miejsca obrotu przedmiotami

użytku 7 8 +1

Miejsca obrotu kosmetykami 11 12 +1

Razem: 956 944 -12

Tabela 15. Liczba obiektów objętych nadzorem w roku 2011 i 2012, według rodzaju prowadzonej działalności oraz kierunek zmian w zakresie liczby nadzorowanych obiektów.


92

Kontrolą objęto: obiekty produkcji i obrotu żywnością, obiekty żywienia zbiorowego

otwarte i zamknięte, środki transportu żywności, wytwórnie i miejsca obrotu

przedmiotami użytku, miejsca obrotu kosmetykami. Stan sanitarny obiektów oceniany był

na podstawie jednolitych procedur urzędowej kontroli żywności oraz materiałów

i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością uwzględniających obowiązujące

przepisy w zakresie wymagań higieniczno – sanitarnych.

W skontrolowanych obiektach:

przeprowadzono 1036 kontroli i rekontroli sanitarnych;

wydano 28 decyzji administracyjnych, w tym 7 decyzji o unieruchomieniu, 5

decyzji o zakazie wprowadzania produktu do obrotu;

nałożono 48 mandatów karnych na kwotę 8780,00 zł;

wykonano 385 pomiarów kontrolnych w 188 zakładach w zakresie kontroli

zachowania ciągłości łańcucha chłodniczego.

Podczas kontroli sanitarnych zakwestionowano i wycofano z obrotu środki spożywcze

niewłaściwej jakości zdrowotnej na łączną wartość 7091,57 zł.

Na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego oceniono 207 obiektów tj. 22%

obiektów skontrolowanych. Obiekty sklasyfikowane w 2012 roku, podobnie jak w roku

2011 oceniono jako zgodne z wymaganiami.

2. Stan sanitarny poszczególnych rodzajów obiektów 2.1. Zakłady produkcji żywności

Kontrolą objęto 58 obiektów produkcji w tym: 1 wytwórnię lodów, 6 automatów do

lodów, 12 piekarni, 4 ciastkarnie, 2 wytwórnie chrupek, 1 kwaszarnię kapusty i ogórków,

1 zakład garmażeryjny, 1 wytwórnię kanapek i sałatek warzywnych, 30 gospodarstw

produkcji pierwotnej.

Przeprowadzono ogółem 82 kontrole; wydano 3 decyzje administracyjne; pobrano

do badania 30 próbek żywności, które nie zostały zakwestionowane.

Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w obiektach

produkcji to:

zły stan techniczny pomieszczeń (ściany

zniszczone, brudne, z odpryskami farby, sufity

z wykwitami pleśni, ubytki płytek podłogowych


93

i ściennych);

nieprawidłowy stan techniczny urządzeń oraz powierzchni wykorzystywanych

w produkcji (powierzchnia robocza stołów produkcyjnych zniszczona, z ubytkami,

korpusy urządzeń z odpryskami farby i śladami korozji, pęknięta szyba

w drzwiach do garowni);

nieprawidłowo urządzone i wyposażone stanowiska do utrzymania higieny rąk

(brak ciepłej wody ze względu na uszkodzone przepływowe podgrzewacze wody,

umywalka na hali produkcyjnej zdemontowana);

brak skutecznego zabezpieczenia przed dostępem szkodników (nieszczelne drzwi

wejściowe do zakładu z widocznymi prześwitami, w kratkach wentylacyjnych oraz

otwieralnych częściach okien brak siatek zabezpieczających przed dostępem

szkodników i owadów);

brak aktualnych deklaracji zgodności na torebki do pakowania pieczywa,

w deklaracjach zgodności brak informacji dotyczącej rodzaju żywności, z jaką

może mieć kontakt dany materiał lub wyrób;

brak wdrożonych i przestrzeganych procedur opartych na zasadach systemu

HACCP.

W stosunku do 2011 r. stwierdzono pogorszenie stanu sanitarno –technicznego

w piekarniach. Właściciele obiektów tłumaczyli powyższy stan pogarszającą się sytuacją

finansową zakładów.

2.2 . Zakłady obrotu żywnością

W 2012 r. kontrolą objęto 295 sklepów, 19 supermarketów, 30 kiosków, 14

magazynów hurtowych, 26 innych obiektów obrotu żywnością. W obiektach obrotu

żywnością przeprowadzono 690 kontroli i rekontroli. Wydano 16 decyzji

administracyjnych, w tym 1 decyzję o unieruchomieniu zakładu i 4 decyzje o zakazie

wprowadzania produktów do obrotu. Nałożono 30 mandatów karnych na sumę 4430,00

zł. W ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobrano do badania 159 próbek żywności,

które nie zostały zakwestionowane. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości

w obiektach obrotu żywnością:

zły stan sanitarno - techniczny pomieszczeń (zniszczone ściany, z odpryskami

farby, ubytki tynku, wykwity pleśni, brak czystości i porządku);


94

nieprawidłowo urządzone i wyposażone stanowiska do utrzymania higieny rąk

(brak ciepłej wody, brak wylewki przy baterii, brak środka dezynfekcyjnego,

brak ręczników jednorazowych);

brak środków dezynfekcyjnych do utrzymania higieny urządzeń, sprzętu

i powierzchni kontaktujących się ze środkami spożywczymi;

nieprawidłowo urządzone stanowiska do mycia i dezynfekcji sprzętu

podręcznego (komory zlewów

zastawione różnymi przedmiotami,

niedrożne odpływy, brak lub zbyt

mała powierzchnia ociekowa);

nieprawidłowo przechowywane

środki spożywcze (brak segregacji

w urządzeniach chłodniczych,

środki spożywcze przechowywane bezpośrednio na posadzce);

brak udokumentowanej ciągłości łańcucha chłodniczego;

nieprawidłowa sprzedaż środków spożywczych nieopakowanych (artykuły

przeznaczone do bezpośredniego spożycia oraz środki spożywcze wymagające

obróbki wstępnej rozważane na jednej wadze, środki spożywcze nieopakowane

narażone na bezpośredni kontakt z klientami);

brak opracowanych procedur zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii

żywności nie odpowiadającej wymaganiom jakości zdrowotnej;

brak wdrożonych i przestrzeganych instrukcji GHP oraz procedur opartych

na zasadach systemu HACCP.

W porównaniu do 2011 r. stan sanitarno – techniczny w tej grupie obiektów uległ

znaczącej poprawie.

2.3 . Zakłady żywienia zbiorowego

Nadzorem objęto 48 zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego i 111 zakładów

żywienia zbiorowego otwartego, w tym 84 zakłady małej gastronomii. Przeprowadzono

225 kontroli. Nałożono 18 mandatów karnych na kwotę 4350,00 zł. Wydano 9 decyzji

administracyjnych, w tym 4 o unieruchomieniu zakładu, 2 o ograniczeniu produkcji, 1

decyzja o zakazie wprowadzania produktów do obrotu. Dokonano 23 ocen teoretycznych


95

sposobu żywienia w placówkach oświatowo –

wychowawczych. Ocenione jadłospisy generalnie

nie budziły zastrzeżeń a stwierdzone w 2

przypadkach błędy stanowiły wskazówkę

do wyeliminowania nieprawidłowego żywienia.

Wśród najczęściej stwierdzanych

nieprawidłowości należy wymienić:

zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń

(zniszczone ściany, sufity, brak czystości i porządku);

niewłaściwy stan sanitarno – techniczny wyposażenia i sprzętu mającego

bezpośredni kontakt ze środkami spożywczymi (sprzęt podręczny brudny,

niedomyty, niesprawna zmywarka, skorodowane urządzenia chłodnicze);

brak warunków do mycia rąk (brak ciepłej wody, brak środka dezynfekcyjnego

oraz ręczników jednorazowych);

brak środków dezynfekcyjnych do utrzymania higieny urządzeń, sprzętu

i powierzchni kontaktujących się ze środkami spożywczymi;

nieprawidłowo wyposażone stanowiska mycia i dezynfekcji drobnego sprzętu

podręcznego (brak bieżącej ciepłej wody, brak środków dezynfekcyjnych, zlewy

brudne, niedrożna instalacja odpływowa);

brak prawidłowej ochrony przed zanieczyszczeniami wewnętrznymi

(w urządzeniach chłodniczych przechowywana żywność przeznaczona

do bezpośredniej konsumpcji oraz produkty brudne, nieoczyszczone, wymagające

obróbki wstępnej bądź termicznej – surowe mięso);

nieprawidłowe magazynowanie surowców (brak segregacji przechowywanej

żywności);

brak deklaracji zgodności na materiały opakowaniowe służące do bezpośredniego

kontaktu z żywnością;

brak dokumentacji w zakresie przebiegu procesów produkcyjnych;

brak dokumentacji potwierdzającej wdrożenie instrukcji GHP i GMP;

brak dokumentacji potwierdzającej wdrożenie procedur opartych na zasadach

systemu HACCP;

brak udokumentowanej ciągłości łańcucha chłodniczego;

wykorzystywanie pomieszczeń niezgodnie z przeznaczeniem;


96

prowadzenie działalności w zakresie niezgodnym z decyzją o zatwierdzeniu

zakładu (samowolne rozszerzenie działalności gastronomicznej bez zapewnienia

prawidłowych warunków sanitarno - higienicznych).

Spośród obiektów sklasyfikowanych na podstawie arkuszy stanu sanitarnego nie stwierdzono

zakładów niezgodnych z wymaganiami. W porównaniu do 2011 r. nastąpiło pogorszenie

stanu sanitarno-higienicznego w zakładach żywienia zbiorowego otwartego. Powyższy stan

wynika z przejęcia obiektów przez nowych właścicieli nie posiadających wiedzy w zakresie

podstawowych zagadnień higieny, które stanowią podstawę do wdrożenia zasady Dobrej

Praktyki Higienicznej, Dobrej Praktyki Produkcyjnej oraz procedur opartych na zasadach

systemu HACCP.

2.4. Wytwórnie przedmiotów użytku Skontrolowano 2 wytwórnie przedmiotów

użytku, w których przeprowadzono 2 kontrole.

Na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego

zakładu produkcji materiałów i wyrobów

przeznaczonych do kontaktu z żywnością

sklasyfikowano zakłady jako zgodne z wymaganiami. Zakłady wdrożyły dobrą praktykę

produkcyjną, ustanowiły oraz utrzymują skuteczny i udokumentowany system zapewnienia

jakości i system kontroli jakości. Systemy te gwarantują jednolitą produkcję materiałów

i wyrobów oraz ich kontrolę w celu zapewnienia zgodności z obowiązującymi przepisami

prawa. Stan sanitarno - higieniczny w tej grupie obiektów w porównaniu do 2011 roku uległ

znacznej poprawie w związku z wdrożeniem w zakładach systemu jakości

oraz przeprowadzeniem w 1 zakładzie bieżących prac remontowych.

2.4 .Miejsca obrotu kosmetykami

Na 12 znajdujących się w ewidencji miejsc obrotu kosmetykami skontrolowano 2 zakłady.

W ramach unijnego Systemu Wczesnego Ostrzegania o Produktach Niebezpiecznych

(RAPEX) w 2012 r. otrzymano 3 powiadomienia dotyczące kosmetyków uznanych

za stwarzające zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. Większość notyfikowanych

kosmetyków nie została zgłoszona do Krajowego Systemu Informowania o kosmetykach,

zatem nie powinna znajdować się w obrocie. W ramach funkcjonowania systemu RAPEX


97

przeprowadzono 18 kontroli, które potwierdziły, że kosmetyki stwarzające zagrożenie dla

zdrowia lub życia konsumenta nie trafiły na teren powiatu ostrowieckiego.

3. Stan wdrożenia systemu zapewnienia bezpieczeństwa żywności

w oparciu o GHP, GMP i zasady systemu HACCP w zakładach żywnościowo-żywieniowych na koniec 2012 roku

Zasady Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz

zasady systemu HACCP (System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli) muszą

być obligatoryjnie wdrażane we wszystkich zakładach produkujących i wprowadzających

do obrotu środki spożywcze. Stanowią one pewne sformalizowane narzędzia stosowane przy

produkcji i wprowadzaniu do obrotu produktów, które dają gwarancję uzyskania możliwie

najwyższej jakości zdrowotnej żywności i pełnego jej bezpieczeństwa, a tym samym

spełnienia oczekiwanych potrzeb konsumenta. HACCP jest postępowaniem systemowym,

mającym na celu zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności poprzez identyfikację

i oszacowanie skali zagrożeń bezpieczeństwa żywności z punktu widzenia jej jakości

zdrowotnej oraz ryzyka wystąpienia tych zagrożeń podczas przebiegu wszystkich etapów

produkcji i dystrybucji żywności.

Rodzaj obiektu

Liczba obiektów objętych

nadzorem

System zapewnienia

jakości

Liczba obiektów posiadających opracowany, wdrożony i

dokumentowany system

% obiektów nadzorowanych

2011 2012 2011 2012 2011 2012

Obiekty produkcji żywności

32 67 GHP 26 27 81.3 40,2

GMP 26 27 81.3 40,2 HACCP 26 27 81.3 40,2

Zakłady żywienia

zbiorowego zamkniętego

51 54

GHP 48 49 94,1 90,7 GMP 48 49 94,1 90,7

HACCP 48 49 94,1 90,7

Zakłady żywienia

zbiorowego otwartego

27 29

GHP 23 23 85,2 79,3 GMP 23 23 85,2 79,3

HACCP 23 23 85,2 79,3

Zakłady małej gastronomii 130 129

GHP 79 99 60,8 76,7 GMP 79 99 60,8 76,7

HACCP 79 99 60,8 76,7


98

Obiekty obrotu (bez środków

transportu i obiektów ruchomych

i tymczasowych

583 621

GHP 323 366 55.4 58,9 GMP 3 7 - -

HACCP 323 366 55,4 58,9

Suma 823 900 GHP 499 564 60,5 62,6 GMP 179 205 21,6 22,8

HACCP 499 564 60,5 62,6

Tabela 16. Stan wdrożenia przez przedsiębiorców systemów samokontroli w latach 2011 - 2012. 4. System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach

RASFF

Informacje o produktach, które nie spełniają wymagań przepisów prawnych i stanowią

równocześnie potencjalne zagrożenia dla zdrowia i życia konsumentów przesyłane są

w ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach RASFF.

W 2012 r. otrzymano 29 powiadomień w systemie RASFF, w tym 21 powiadomień

alarmowych oraz 8 powiadomień informacyjnych.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu Św. w 2012 r. nie

wysyłał powiadomień w ramach systemu RASFF.

Przedmiotem powiadomień alarmowych były następujące produkty:

przysmak Świętokrzyski Snack – pellet pszenny do smażenia - przekroczenie poziomu

ochratoksyny A;

kubek Szymek 250 ml – przekroczenie migracji kadmu i ołowiu z obrzeży produktu;

nienadzorowana produkcja proszku jajecznego i wyrobów z dodatkiem proszku

jajecznego;

sante Kulki Kukurydziane– przekroczenie dopuszczalnego poziomu deoksyniwalenolu;

herbatniki PetitBeure Premium Biscuits– przekroczenie poziomu zawartości siarczynów;

suplement diety NoEND – obecność niedozwolonej substancji tj. dimetylosildenafilu

(pochodnej sildenafilu);

suplement diety BeMAN – obecność niedozwolonej substancji (dimetylosildenafilu,

śladowych ilości sildenafilu);

suplement diety Black Bombs Thermogenic Detonator Supplements - obecność

niautoryzowanego składnika 1,3 –dimetyloamyloaminy;


99

tuńczyk w kawałkach w oleju oraz w solance marki STATESMAN – podwyższony

poziom kadmu;

pieczeń pyszna- obecność bakterii Listeria monocytogenes;

aro rodzynki sułtańskie– przekroczenie poziomu ochratoksyny A;

pomarańcz 7 elem. kpl. do soków - przekroczenie dopuszczalnej ilości uwalnianego

ołowiu i kadmu z obrzeża wyrobu;

cytryna 7 elem. kpl. do soków - przekroczenie dopuszczalnej ilości uwalnianego ołowiu

i kadmu z obrzeża wyrobu;

jabłko 7 elem. kpl. do soków - przekroczenie dopuszczalnej ilości uwalnianego ołowiu

i kadmu z obrzeża wyrobu;

wyrób ceramiczny pn. Talerz duży PREMIUM – przekroczenie dopuszczalnego limitu

migracji ołowiu;

źródło Primawera - woda źródlana niegazowa – obecność bakterii Pseudomonas

aeruginosa;

ozdoby do tortów (kwiatek 5 – płatkowy, kwiat kalia niebieska) –obecność ciał obcych;

rodzynki sułtańskie SULTANINEN 250 g - niewłaściwe znakowanie produktu

z dwutlenkiem siarki;

melvit Razowa mąka żytnia do wypieku domowego chleba - przekroczenie poziomu

ochratoksyny A;

salaterka plastikowa 20 cm – przekroczenie dopuszczalnego limitu migracji specyficznej

formaldehydu do 3% kwasu octowego;

babydream BIO Marchewka z ziemniakami i kurczakiem” – fragmenty szkła

w żywności.

Powiadomienia informacyjne dotyczyły:

zupa instant pn. VIFON Golden Chicken Flavour Instant Noodle Soup – wysoka

zawartość glinu;

śliwki suszone Bakallino 200g – przekroczenie maksymalnego dopuszczalnego

poziomu kwasu sorbowego;

kasza gryczana prażona - przekroczenie dopuszczalnego limitu ochratoksyny A;

lewiatan prażynki ziemniaczane solone – wysoka zawartość glutenu;

śliwki suszone bez pestek – przekroczenie dopuszczalnej zawartości kwasu sorbowego;


100

czajnik elektryczny 0,9l Model CK-5156 CLARUS – zmiana cech organoleptycznych

gotowanej wody;

czajnik elektryczny HOLDEN- zmiana cech organoleptycznych gotowanej wody;

bakalland figi suszone -obecność żywych larw, oprzędów oraz pozostałości po

żerowaniu szkodników w produkcie.

Ogółem w ramach działań w systemie RASFF przeprowadzono 157 kontroli, w tym:

w związku z powiadomieniami alarmowymi –122 kontrole;

w związku z powiadomieniami informacyjnymi –37 kontroli.

W ramach działań podjętych w związku z powiadomieniami w systemie RASFF

wycofano z obrotu produkty na łączną wartość 5670,49 zł.

5. Działania podejmowane w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności,

żywienia i przedmiotów użytku

W ramach urzędowej kontroli i monitoringu żywności w 2012 roku pobrano do

badania 194 próbek żywności, które nie były kwestionowane. W 2011 roku pobrano 226

próbek zaś zakwestionowano 7 próbek co stanowiło 3,1%. Pobrane do badania w 2012 r.

próbki żywności zostały przebadane w kierunku oceny prawidłowości znakowania,

zanieczyszczeń mikrobiologicznych oraz zanieczyszczeń chemicznych takich jak:

pestycydy, metale, azotany, 3-MCPD, GMO, mikotoksyny, histamina, metanol

i cyjanowodór, substancje dodatkowe, parametry czystości, izomery trans kwasów

tłuszczowych, skażenia promieniotwórcze, wykrywanie napromieniania, analiza jodu

w soli, WWA, kwas erukowy, parametry jełczenia, furan. Kontrolą objęto również

materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością w zakresie migracji kadmu,

ołowiu, formaldehydu oraz kosmetyki w zakresie zanieczyszczeń mikrobiologicznych

i w kierunku formaldehydu.

W związku z powiadomieniem alarmowym Głównego Lekarza Weterynarii

dotyczącym nie nadzorowanej produkcji proszku jajecznego oraz pismem Prokuratora

Rejonowego w Kaliszu dotyczącym śledztwa prowadzonego w sprawie nieprawidłowości

zaistniałych przy produkcji żywności na bazie suszu jajecznego przeprowadzono 131

kontroli, w tym 12 w piekarniach, 6 w ciastkarniach, 15 w hurtowniach, 9 w marketach

spożywczych, 62 w sklepach spożywczych, 8 w restauracjach, 3 w przedszkolach, 6

w punktach małej gastronomii, 2 w innych zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego,

6 w stołówkach szkolnych, 2 w szkołach. Z 2 zakładów produkcyjnych wycofano 8,6 kg

proszku jajecznego, 25 kg mieszanki piekarniczej pochodzącej z zakładu objętego


101

postępowaniem oraz z 3 zakładów obrotu środkami spożywczymi wycofano 43,8 kg

produktów wyprodukowanych z udziałem nie nadzorowanej produkcji proszku

jajecznego.

W związku z tzw. aferą solną dotyczącą wprowadzania do obrotu i stosowania przy

produkcji środków spożywczych soli przemysłowej jako spożywczej przeprowadzono 87

kontroli sanitarnych, w tym 19 w zakładach produkcyjnych, 31 w zakładach żywienia

zbiorowego zamkniętego i otwartego oraz 37 w miejscach obrotu środkami

spożywczymi. W kontrolowanych zakładach nie stwierdzono przypadków stosowania do

produkcji soli przemysłowej. Pobrano do badania 4 próbki soli, w tym 3 próbki

w zakładach produkcyjnych, 1 próbkę z obrotu. Próbki nie zostały zakwestionowane.

W związku z licznymi sygnałami dotyczącymi wystąpienia zatruć alkoholem

skażonym na terytorium Republiki Czeskiej oraz odnotowanymi przypadkami

śmiertelnych zatruć alkoholem i w związku z decyzją Głównego Inspektora Sanitarnego

w sprawie wstrzymania wprowadzania do obrotu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej

na okres 1 miesiąca alkoholu wyprodukowanego w Republice Czeskiej przeprowadzono

ogółem 359 kontroli, w tym 328 kontroli w związku z ww. decyzją wstrzymującą i 31

kontroli w związku z decyzją Głównego Inspektora Sanitarnego uchylającą decyzję

wstrzymującą wprowadzanie do obrotu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej napojów

alkoholowych o zawartości powyżej 20% alkoholu wyprodukowanych na terytorium

Republiki Czeskiej. Zabezpieczono 302 sztuk alkoholu o zawartości powyżej 20%

alkoholu wyprodukowanego w Republice Czeskiej, który w późniejszych działania PIS

z uwagi, że pochodził od legalnie działających podmiotów na rynku czeskim został

dopuszczony do obrotu. Na nadzorowanym terenie podczas kontroli nie stwierdzono

w obrocie alkoholi wskazanych przez Czeskie Ministerstwo Zdrowia jako produkty,

w których podejrzewa się obecność alkoholu metylowego. W związku sygnałami

dotyczącymi występowania zatruć alkoholem skażonym na terytorium Republiki

Czeskiej przesłano komunikat ostrzegający mieszkańców powiatu przed spożywaniem

alkoholu niewiadomego pochodzenia na Targowisko Miejskie w Ostrowcu Św.

ul. Słowackiego 70 w celu nadania go poprzez radiowęzeł oraz do lokalnej gazety

ostrowieckiej i telewizji kablowej.

W ramach nadzoru nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego

przeznaczenia żywieniowego, środkami spożywczymi wzbogacanymi witaminami

i składnikami mineralnymi w obrocie przeprowadzono 25 kontroli sanitarnych. Łącznie

oceniono znakowanie 40 preparatów w tym 35 suplementów diety i 5 środków


102

spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Zakwestionowano znakowanie 2

suplementów diety. W powyższej sprawie podjęto działania poprzez wystosowanie 2

pism interwencyjnych do właściwych terenowo Państwowych Powiatowych Inspektorów

Sanitarnych. W zakresie nadzoru nad ww. produktami pobrano do badania 2 próby

środków spożywczych wzbogaconych witaminami i składnikami mineralnymi

w kierunku znakowania, 2 próbki suplementów diety w kierunku badań

mikrobiologicznych oraz 18 próbek środków spożywczych specjalnego przeznaczenia

żywieniowego do badania w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych, metali,

izomerów trans kwasów tłuszczowych, zawartości azotanów, pestycydów, WWA,

mikotoksyn. Próby nie zostały zakwestionowane.

W oparciu o „Porozumienie ramowe z dnia 14.02.2008 r. zawarte pomiędzy

Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym a Powiatowym Lekarzem

Weterynarii w Ostrowcu Św. o współdziałaniu i współpracy organów Państwowej

Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Weterynaryjnej” przeprowadzono wspólnie 1 kontrolę w

hurtowni. Kontrolę przeprowadzono w związku z 6 pismami przesłanymi przez

Powiatowego Lekarza Weterynarii w Ostrowcu Św. informującymi, że w zakładzie

nadzorowanym przez WIS w próbkach właścicielskich mięsa drobiowego stwierdzono

obecność Salmonella enteritidis. Odbiorcą zakwestionowanej partii była hurtownia

znajdująca się pod nadzorem PPIS w Ostrowcu Św. Podczas przeprowadzonej kontroli

nie stwierdzono kwestionowanego mięsa z uwagi, że minął termin przydatności

do spożycia kwestionowanego produktu. W hurtowni nie stwierdzono nieprawidłowości.

W związku z „Porozumieniem z dnia 10.10.2008 r. o współpracy organów

Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej i Państwowej Inspekcji Sanitarnej

w województwie świętokrzyskim” nadzorem objęto apteki. Przeprowadzono 4 kontrole

w aptekach, w tym 1 planowaną w zakresie znakowania suplementów diety oraz

3 kontrole interwencyjne w związku powiadomieniami alarmowymi w ramach systemu

RASFF. Podczas kontroli dokonano oceny znakowania 6 suplementów diety.

Stwierdzono nieprawidłowości w zakresie znakowania 2 suplementów diety. W ww.

sprawie wystosowano pisma interwencyjne do właściwych terenowo Państwowych

Powiatowych Inspektorów Sanitarnych. O wynikach przeprowadzonych kontroli

powiadamiano Inspekcję Farmaceutyczną.

Wspólnie z funkcjonariuszami Komendy Powiatowej Policji przeprowadzono 25

kontroli sanitarnych interwencyjnych w związku z decyzją Głównego Inspektora

Sanitarnego w sprawie wstrzymania wprowadzania do obrotu na terytorium


103

Rzeczpospolitej Polskiej na okres 1 miesiąca alkoholu wyprodukowanego w Republice

Czeskiej. W dwóch przypadkach funkcjonariusze Komendy Powiatowej Policji

telefonicznie powiadomili PPIS w Ostrowcu Św. o przypadku stwierdzenia w 2 sklepach

alkoholu wyprodukowanego w Republice Czeskiej. Po otrzymaniu ww. informacji

pracownicy Stacji przeprowadzili kontrolę we wskazanych obiektach i zabezpieczyli

alkohol.

W ramach urzędowej kontroli dodatkowy udział w zapewnieniu bezpieczeństwa

żywności ma analiza zgłaszanych skarg i interwencji. Sygnały pochodzące

od społeczeństwa są każdorazowo rozpatrywane i skutkują podjęciem natychmiastowych

działań wyjaśniających, a w sytuacjach tego wymagających także represyjnych. W 2012

r. do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Ostrowcu Św. wpłynęło 29

interwencji od konsumentów, w tym 28 interwencji załatwiono we własnym zakresie.

1 anonim dotyczący nielegalnych badań sanitarnych i handlu mięsem pochodzącym

z nielegalnego odstrzału zwierzyny leśnej przekazano według właściwości

do Powiatowego Lekarza Weterynarii w Ostrowcu Św. i Nadleśnictwa w Ostrowcu Św.

Przeprowadzono 28 kontroli. 12 interwencji zostało potwierdzonych, 16 interwencji nie

zostało potwierdzonych. W wyniku podjętych działań w stosunku do osób

odpowiedzialnych za naruszenie przepisów prawa żywnościowego wydano 5 decyzji

administracyjnych, w tym 1 o ograniczeniu produkcji i 4 decyzje o wycofaniu środków

spożywczych po terminie przydatności do spożycia i dacie minimalnej

trwałości. Nałożono 11 mandatów karnych na kwotę 1680 zł.

Wnioski W 2012 r. podobnie jak w 2011 r. wszystkie zakłady sklasyfikowano zgodnie z „arkuszem

oceny stanu sanitarnego” jako zgodne z wymaganiami. W porównaniu do 2011 r. nie we

wszystkich grupach nadzorowanych obiektów nastąpiła poprawa we wdrożeniu przez

przedsiębiorców powiatu ostrowieckiego systemów samokontroli gwarantujących

bezpieczeństwo zdrowotne żywności. Analizując dane liczbowe w zakresie wdrożenia GHP,

GMP oraz zasad systemu HACCP z analogicznymi wskaźnikami z roku ubiegłego stwierdza

się poprawę w ww. zakresie w ogólnej liczbie zakładów. W 2011 r. dobrą praktykę

higieniczną (GHP) wdrożyło 499 zakładów, co stanowiło 60,5%, natomiast w 2012 r.

564 zakładów tj. 62,6% obiektów objętych nadzorem. W stosunku do roku 2011 nastąpiła

znacząca poprawa stanu sanitarno - higienicznego w zakładach małej gastronomii oraz


104

w zakładach obrotu żywnością. Na poprawę stanu sanitarno - higienicznego w 2012 r.

w punktach małej gastronomii w dużej mierze miała wpływ realizacja przez podmioty

zarządzeń decyzji administracyjnych, w tym przeprowadzone remonty zakładów.

W porównaniu do 2011 r. aż o 15,9% wzrosła liczba zakładów małej gastronomii i o 3,5%

zakładów obrotu żywnością, w których wdrożono zasady GHP oraz systemu HACCP.

Korzystna intensyfikacja we wdrażaniu systemów zapewnienia bezpieczeństwa żywności

w zakładach obrotu żywnością zwłaszcza zasad systemu HACCP w tej grupie obiektów może

wynikać z elastycznego podejścia do wdrażania zasad systemu HACCP, opartego na ocenie

ryzyka. Niekorzystną tendencję we wdrażaniu przez przedsiębiorców zasad GHP, GMP oraz

HACCP odnotowano w grupie obiektów produkcji żywności, w zakładach żywienia

zbiorowego zamkniętego i otwartego. W 2011 r. wśród obiektów produkcji żywności system

zapewnienia bezpieczeństwa żywności w oparciu o zasady HACCP stosowało 26 (81,3%)

zakładów, w 2012 r. - 27 (40,2%). Spadek w obiektach produkcji żywności przedsiębiorstw

z wdrożonym systemem zapewnienia bezpieczeństwa żywności związany jest z rejestracją 39

gospodarstw produkcji pierwotnej, w których nie obowiązują zasady GHP, GMP oraz zasady

systemu HACCP lecz dobra praktyka rolnicza. W zakładach żywienia zbiorowego

zamkniętego na koniec roku 2011 r. system zapewnienia bezpieczeństwa żywności w oparciu

o zasady HACCP stosowały 48 (94,1%) zakłady, w 2012 r. 49 (90,7%) , natomiast

w zakładach żywienia zbiorowego otwartego w 2011 r. 23 (85,2%) zakłady, w 2012 r. 23

(79,3%). Niższy o 3,4% wskaźnik zakładów z wdrożonymi zasadami HACCP w zakładach

żywienia zbiorowego zamkniętego i o 5,9 % w zakładach żywienia zbiorowego otwartego

wynika z przejęcia obiektów przez nowych właścicieli. Brak świadomości i wiedzy ze strony

nowych właścicieli w zakresie podstawowych zagadnień higieny powoduje, że zasady Dobrej

Praktyki Higienicznej, Dobrej Praktyki Produkcyjnej oraz procedury oparte na zasadach

systemu HACCP nie zostały wdrożone. Dlatego w dalszym ciągu szczególnej uwagi wymaga

wdrażanie przez nadzorowane podmioty systemów kontroli wewnętrznej, w tym

przestrzegania zasad zawartych w instrukcjach GHP, GMP oraz HACCP, z uwagi na liczne

nieprawidłowości stwierdzane w tym zakresie. Wzmożonych działań nadzorowych wymagają

w grupie obiektów produkcji żywności piekarnie, w grupie zakładów żywienia zbiorowego

restauracje. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności

w dalszym ciągu będzie kontynuowany nadzór sanitarny szczególnie w zakresie:

wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej w obiektach

żywności i żywienia zasad systemu Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej


105

Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz zasad systemu HACCP (wraz z niezbędną

dokumentacją);

identyfikowalności surowców i produktów;

stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji;

prawidłowego znakowania wyrobów;

zachowania higieny osobistej i higieny miejsca pracy;

obrotu środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego

i suplementami diety szczególnie w aspekcie prawidłowego znakowania;

zachowania łańcucha chłodniczego od surowca do gotowego produktu wydawanego

konsumentowi, co ma szczególne znaczenie w przypadku środków spożywczych

nietrwałych mikrobiologicznie;

właściwego stosowania substancji dodatkowych.


106

IX. Działalność w zakresie Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej

Działalność Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej w 2012 roku ukierunkowana była

na promowanie zdrowego stylu życia poprzez inicjowanie i koordynowanie działań

wynikających z celów Narodowego Programu Zdrowia, a w szczególności Programu

Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu oraz Programu Edukacyjnego dot.

zdrowego żywienia i aktywności fizycznej „Trzymaj Formę”.

Realizowano zadania:

z zakresu profilaktyki chorób i promocji zdrowia wynikające z zapisów ustawy

o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia, Komisji

Europejskiej, Ministerstwa Zdrowia, sytuacji epidemiologicznej, oraz bieżących potrzeb

zdrowotnych społeczeństwa,

wynikające z Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w tym

programy edukacji antytytoniowej realizowane w przedszkolach, szkołach podstawowych

i gimnazjach,

w zakresie kształtowania postaw i zachowań zdrowotnych dotyczących prawidłowego

żywienia i aktywności fizycznej w oparciu o założenia programu edukacyjnego „Trzymaj

Formę” w szkołach podstawowych i gimnazjalnych,

wynikające z założeń Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom

HIV,

inicjowano ogólnopolskie kampanie społeczne i akcje profilaktyczne,

współpracowano z władzami samorządowymi, instytucjami publicznymi, organizacjami

pozarządowym działającymi w obszarze profilaktyki chorób i promocji zdrowia.

1. Programy edukacyjne :

1.1. Wynikające z założeń „Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce. Cele i zadania na lata 2009-2013” zawarte w Powiatowym Programie Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu na rok 2012.

„Czyste powietrze wokół nas”

Program edukacji antytytoniowej przedszkolaków miał na celu

zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie

w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy


107

nich tytoń. W roku szkolnym 2011/2012 program realizowany był przez 11 przedszkoli,

uczestniczyło 569 dzieci 5-cio i 6-cio letnich oraz 550 rodziców tych dzieci.

Zajęcia odbywały się metodą warsztatową z wykorzystaniem scenariuszy proponowanych

w poradniku dla koordynatora programu. Ważnym osiągniętym celem było to, iż dzieci

wiedzę zdobytą podczas realizacji programu przenosiły na środowisko rodzinne i reagowały,

gdy osoby w ich otoczeniu paliły papierosy. Niektórzy rodzice deklarowali rzucenie palenia

lub przynajmniej niepalenia w obecności dziecka.

„Nie pal przy mnie proszę”

Program edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I-III szkół

podstawowych koreluje ze Szkolnym Programem Profilaktyki,

w atrakcyjny i przystępny dla dzieci sposób kształtuje postawy

prozdrowotne, w tym uświadamia problem palenia biernego oraz

zachęca dzieci do reagowania w sytuacjach, gdy inni palą przy nich papierosy lub do tego

namawiają.

W roku szkolnym 2011/2012 uczestniczyło w nim 8 szkół podstawowych; w tym 343

uczniów klas I-III oraz 269 rodziców. Program został wzbogacony przez szkolnych

koordynatorów programu o dodatkowe działania – spotkania z pielęgniarką szkolną, nauką

piosenki „Dorosłe rady”, udziałem w konkursie plastycznym „Nie pal przy mnie proszę”,

wykonanie ściennej gazetki tematycznej, pokazem filmów DVD, turniejem sportowym

międzyszkolnym „Baw się zdrowo - beznałogowo”.


108

„Znajdź właściwe rozwiązanie”

Program skierowany jest dla uczniów starszych klas szkoły

podstawowej i gimnazjum, w roku szkolnym 2011/2012

realizowany był w 5 szkołach gimnazjalnych oraz 3 szkołach

podstawowych. Uczestniczyło w nim 367 uczniów szkół

podstawowych i 559 gimnazjalnych oraz 327 rodziców uczniów.

Program dostarcza rzetelnej i szerokiej wiedzy w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom,

realizowany jest metodami aktywnymi. Uczniowie uczą się postaw asertywnych. Po

anonimowych badaniach ankietowych rodzice wskazują na

dalszą potrzebę jego realizacji.

W większości szkół program spotkał się z pozytywnym

odbiorem ze strony uczniów

i rodziców.

Tabela 17.Zasięg programów edukacji antytytoniowej w latach 2009 -2012

Program edukacyjny 2009/2010 2010/2011 2011/2012

Czyste powietrze wokół nas 195 347 569

Nie pal przy mnie proszę 106 166 343

Znajdź właściwe rozwiązanie 48 377 926

195

347

569

106166

343

48

377

926

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

2009/2010 2010/2011 2011/2012

Czyste pow ietrze w okół nas

Nie pal przy mnie proszę

Znajdź w łąściw e rozw iązanie

Rys.28. Zasięg programów edukacji antytytoniowej w latach 2009-2012

W zakresie profilaktyki nikotynowej realizowano ogólnospołeczne kampanie antytytoniowe:


109

Światowy Dzień bez Tytoniu

W ramach obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu PSSE w Ostrowcu Św. realizowała

i współuczestniczyła w następujących działaniach profilaktycznych:

- spotkanie edukacyjne dla młodzieży gimnazjalnej podczas którego odbyła się prelekcja

i prezentacja multimedialna dot. konsekwencji zdrowotnych wynikających z aktywnego

i biernego palenia tytoniu, działań Inspekcji Sanitarnej w ramach profilaktyki antytytoniowej,

projektu „Odświeżamy nasze miasta” i obowiązującego w tym zakresie prawa,

- dwudniowa impreza prozdrowotna w szkołach podstawowych gminy Ćmielów obejmująca

turniej wiedzy o nikotyniźmie, rozstrzygniecie konkursu „Papieros cię zniewala – wybierz

zdrowie”, turniej sportowy pod hasłem „Baw się zdrowo – bezzałogowo”,

- akcja informacyjna na dworcu PKS w Ostrowcu Św. związana była z plakatowaniem

pomieszczeń dworca i stacji diagnostycznej połączona z wręczaniem ulotek „Palenie

uzależnia”, „Palenie zabija” i udzielaniem porad na temat szkodliwego wpływu dymu

tytoniowego na organizm ludzki.

Światowy Dzień Rzucania Palenia

W ramach obchodów Światowego Dnia Rzucania Palenia realizowano następujące działania

profilaktyczne:

- konkurs powiatowy pt. ”Dzisiaj sport jutro zdrowie”, uczestnicy przygotowywali plakat

promujący zdrowie tematycznie związany z hasłem konkursu, wykonywali zadania

sprawdzające ich wiedzę z zakresu zasad zdrowego odżywiania, wpływu palenia tytoniu

na nasze zdrowie, jak również brali udział w indywidualnych i zespołowych konkurencjach

sportowych. Poprzez udział w konkursie uczestnicy mogli zwiększyć swoją wiedzę na temat

zasad zdrowego stylu życia, nabywania prozdrowotnych nawyków i wpływu aktywności

fizycznej na zdrowie człowieka,

- akcja prewencyjno – informacyjna w lokalach gastronomicznych Ostrowca Św.:

restauracjach, barach, pizzeriach, ciastkarniach, pubach. Pozostawiono materiały oświatowe


110

dot. konsekwencji zdrowotnych wdychania dymu tytoniowego, obowiązującego w tym

zakresie prawa i sankcji związanych z jego nieprzestrzeganiem. Akcja miała na celu ocenić

jak w tych miejscach jest

respektowany zakaz palenia,

edukować społeczeństwo na

temat szkodliwości palenia

zarówno czynnego jak

i biernego oraz zwiększać motywacje do rzucania

palenia,

- szkolenie dla realizatorów programów profilaktyki antytytoniowej

z wykładem pt. ”Kilka słów o paleniu tytoniu – palenie czynne i bierne” przedstawiciela

Świętokrzyskiego Centrum Onkologii.

Projekt „Odświeżamy nasze miasta

Od 1 października 2011 r. PSSE w Ostrowcu Św. włączyła się

w realizację ogólnopolskiego projektu „Odświeżamy nasze miasta”,

którego celem jest wzmocnienie realizacji ustawy

z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami

używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz wzmocnienie przestrzegania ustawy poprzez

kampanię informującą o obowiązujących regulacjach

w zakresie miejsc wolnych od dymu tytoniowego,

konsekwencjach zdrowotnych używania tytoniu (czynne

i bierne palenie). Grupa docelową projektu są osoby

dorosłe.

W dniu 20 czerwca 2012 r. w Powiatowej Stacji

Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowcu Św. odbyło

się spotkanie Koalicjantów w ramach projektu „Odświeżamy nasze miasta”,

w którym wzięli udział Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu Św.,

Komendant Straży Miejskiej oraz Zastępca Komendanta Powiatowego Policji.

Podjęto decyzję o współpracy i wsparciu PSSE w Ostrowcu Św. w realizacji działań

mających na celu zwiększenie świadomości społecznej w zakresie regulacji prawnych

ograniczających palenie w miejscach publicznych, a także skutków zdrowotnych

wynikających z biernego i czynnego palenia.


111

1.2. Wynikające z założeń programu edukacyjnego dotyczącego świadomości zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej na zdrowie „Trzymaj Formę”

Celem programu jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania

prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję

aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety w oparciu

o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór jednostki. Zgodnie z założeniami został

on skierowany do uczniów klas I-III szkół gimnazjalnych, klas V i VI szkół podstawowych

oraz ich rodziców. W programie realizowanym metodą projektu oraz metodami

standardowymi brało udział 14 szkół, w projektach realizowanych przez szkoły uczestniczyło

583 uczniów szkół podstawowych, 1122 gimnazjalnych oraz 1528 rodziców.

W ramach programu odbywały się zajęcia zapoznające uczniów z zasadami prawidłowego

żywienia, odpowiedniego dobierania produktów spożywczych i analizowania etykiet

na produktach spożywczych, obliczaniem BMI, konkursy plastyczne, wiedzy o zdrowiu,

układanie jadłospisów zgodnie z zasadami zbilansowanej diety, prezentacje multimedialne,

przygotowane były pokazy i degustacje zdrowej żywności.

Uczniowie mogli korzystać z zajęć rekreacyjno-sportowych: siatkówki, fitness, piłki nożnej,

korzystali z siłowni, zajęć na basenie. W celu zwiększenia ich aktywności ruchowej,

podniesienia ich sprawności i wydolności fizycznej organizowano turnieje sportowe, a dla

młodszych gry i zabawy na wesoło.

W sklepikach szkolnych pojawiły się owoce, warzywa, ekologiczne chipsy, woda mineralna,

soki znajdujące regularnych nabywców.

Szkoły realizujące program otrzymały wsparcie od:

- samorządów lokalnych,

- Gminnych Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,

- Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie,

- Ośrodka Rekreacyjnego na Gutwinie,

- Świętokrzyskiego Banku Żywności,

- rady rodziców,

- Urzędu Miasta - Centrum Edukacji Ekologicznej,

- Poradni Pedagogiczno Psychologicznej w Ostrowcu Św.,

- Polskiego Czerwonego Krzyża w Ostrowcu Św.,

- Gminnej Biblioteki w Szewnie.


112

Program wciąż cieszy się powodzeniem wśród młodzieży. Treści programowe są im bliskie

ze względu na możliwość pracy zespołowej, co pozwala

młodzieży zintegrować się i uświadamia, że można

ciekawie spędzić wolny czas zachowując zasady

zdrowego stylu życia. Uczestnicząca w programie

młodzież zdobyła wiedzę i umiejętności dotyczące

właściwych wyborów żywieniowych, z uwzględnieniem

zasad zbilansowanej diety, konieczności aktywnego

spędzania wolnego czasu dla zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia.

Tabela 18. Realizacja programu edukacyjnego „Trzymaj Formę” przez szkoły powiatu ostrowieckiego

Edycja Szkoły podstawowe Szkoły gimnazjalne

2009/2010 8 7

2010/2011 4 4

2011/2012 7 7

2012/2013 10 7

0 2 4 6 8 10

2009/2010

2010/2011

2011/2012

2012/2013

gimnazjaszkoły podstawowe

Rys.29. Realizacja programu „Trzymaj Formę” przez szkoły powiatu ostrowieckiego


113

1.3. Wynikające z założeń Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV, opracowanego na lata 2007-2013”

■ W ramach profilaktyki HIV/AIDS wspólnie z ZR PCK w Ostrowcu Św. organizowano

Olimpiadę Promocji Zdrowego Stylu Życia, której

celem było wykształcenie wśród młodzieży szkolnej

potrzeby dbania o własne zdrowie oraz promowanie

zdrowego stylu życia. Uczestnicy etapu rejonowego

olimpiady z 17 szkół w tym 9 gimnazjalnych i 8

ponadgimnazjalnych w obecności komisji

konkursowej złożonej z przedstawicieli organizatorów: ZR PCK i PSSE Ostrowiec Św.

pisali test sprawdzający wiedzę z zakresu profilaktyki HIV/AIDS i zdrowego stylu życia. Po

upływie regulaminowego czasu trwania konkursu prace zostały sprawdzone, ocenione,

zwycięzcy nagrodzeni, a wszyscy uczestnicy otrzymali drobne upominki i podziękowania za

udział.

W związku z obchodami Światowego Dnia AIDS w szkołach gimnazjalnych (3) i 1

ponadgimnazjalnej zostały przeprowadzone zajęcia edukacyjne w zakresie profilaktyki

zakażeń wirusem HIV i zachorowań na AIDS prowadzone przez pedagogów szkolnych

z wykorzystaniem materiałów oświatowych przekazanych przez PSSE Ostrowiec Św.

Realizatorom działań w szkołach udostępniano materiały szkoleniowe i prowadzono

dystrybucję materiałów dla szkół, obiektów organizujących wypoczynek letni dzieci

i młodzieży, zakładów opieki zdrowotnej.

2. Interwencje nieprogramowe : 2.1. Światowy Dzień Zdrowia

Obchody Światowego Dnia Zdrowia w 2012 r. odbywały się pod hasłem „Starzenie się

i zdrowie”. W NZOZ Rodzina w kwietniu promowano szczepienia ochronne

i edukowano pacjentów w zakresie profilaktyki chorób zakaźnych. Zainteresowani

otrzymywali informacje od personelu medycznego nt. promocyjnej akcji szczepień


114

ochronnych i możliwości zaszczepienia na m.in. wzw typu A i B i zostali zaopatrzeni w ulotki

tematyczne.

W Środowiskowym Domu Samopomocy odbyła się edukacja podopiecznych i członków ich

rodzin z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej „Zasady zdrowego żywienia”, filmu

„Przepis na zdrowie”, plakatów Talerz zdrowia i Piramida zdrowego żywienia.

2.2. Świętokrzyskie Dni Profilaktyki

W ramach Świętokrzyskich Dni Profilaktyki

przebiegających pod hasłem „Trud i siła współczesnej

rodziny” przeprowadzono 2 spotkania edukacyjne

z młodzieżą szkół gimnazjalnych dot. profilaktyki

uzależnień.

Temat pierwszego spotkania – Dopalacze i zagrożenia z nimi związane.

Młodzież wysłuchała prelekcji pracownika Sekcji Higieny Żywienia, Żywności i P.U.

ph. ”Środki zastępcze – nowe narkotyki –dopalacze” oraz obejrzała film oparty na kanwie

przeżyć i doświadczeń młodych chłopców uzależnionych od środków psychoaktywnych

„Stop dopalaczom”.

Tematem drugiego spotkania profilaktycznego były

„Uzależnienia i ich destrukcyjny charakter”.

Młodzież uczestnicząca w spotkaniu wysłuchała prezentacji

przedstawiciela Sekcji Prewencji Policji „Gdyby alkohol

umiał mówić”, pracownika Promocji Zdrowia i Oświaty

Zdrowotnej - Konsekwencje zdrowotne wdychania dymu

tytoniowego – palenie czynne i bierne” oraz refleksji przedstawicieli ostrowieckiej grupy AA

„Korab”, którzy na podstawie własnego życia opowiadali o zgubnych skutkach zdrowotnych

nadużywania alkoholu i trudnej walce z tym nałogiem.


115

2.3. Zdrowe Wakacje

W okresie wakacyjnym realizowano interwencję ph.

„Zdrowe Wakacje”, której celem była popularyzacja

wiedzy o drogach szerzenia i sposobach zapobiegania

wybranym chorobom zakaźnym i pasożytniczym.

Adresatami działań popularyzujących wiedzę były

dzieci i młodzież korzystająca ze zorganizowanych

form wypoczynku, świetlic środowiskowych,

uczestnicy festynu rodzinnego „Baw się i bądź bezpieczny”.

Materiały oświatowe przekazywane placówkom organizującym wypoczynek letni były

wykorzystywane przez wychowawców do pogadanek pozwalających młodzieży uzyskać

wiedzę potrzebną do zapobiegania wielu groźnym chorobom jak i skutkom zdrowotnym

wynikającym z nadmiernego opalania, a jednocześnie przeżyć zdrowo i bezpiecznie swoje

wakacje.

Wśród uczestników wypoczynku letniego w Jura Park Bałtów przeprowadzono konkurs

na wiedzę pod hasłem „Wakacje zdrowe i bezpieczne”.

2.4. Dopalacze nowe narkotyki

W ramach interwencji odbyło się spotkanie edukacyjne dla młodzieży szkół gimnazjalnych

pod hasłem „Dopalacze i zagrożenia z nimi związane” połączone z projekcją filmu opartego

na kanwie przeżyć i doświadczeń młodych chłopców uzależnionych od środków

psychoaktywnych.

Podczas festynu rodzinnego „Baw się i bądź bezpieczny” przy Publicznej Szkole

Podstawowej w Szewnie odbyła się prelekcja pracownika PZ i OZ PSSE Ostrowiec Św.

na temat profilaktyki uzależnień, w tym uzależnienia od dopalaczy.

W czasie trwania akcji letniej „Zdrowe Wakacje” do placówek organizujących wypoczynek

letni przekazywano do wykorzystania podczas pogadanek ulotki „Stop dopalaczom” dla

młodzieży i rodziców.

Tematyka związana z dopalaczami była poruszana podczas Turnieju Profilaktycznego dla

młodzieży starszych klas szkół podstawowych.

Chętnym szkołom wypożyczano film „Stop dopalaczom”, prowadzono dystrybucję

materiałów oświatowych tematycznie związanych z zagrożeniem dopalaczami.


116

2.5. Obchody Roku Korczakowskiego

Tematykę związaną z obchodami Roku Korczakowskiego realizowano w ramach konkursów

promujących zdrowy styl życia :

- turniej profilaktyczny „Młodość wolna od papierosa” skierowany był do uczniów klas V

i VI szkół podstawowych podczas którego uczestnicy rozszyfrowywali anagramu Kodeksu

Zdrowego Życia, krzyżówkę związaną z zagadnieniami profilaktyki antytytoniowej,

wymyślali hasła promujące zdrowe życia bez nałogów, inscenizowali scenki o asertywności,

- konkurs powiatowy „Dzisiaj sport jutro zdrowie” dla uczniów szkół podstawowych podczas

którego drużyny przygotowywały plakat promujący zdrowie tematycznie związany z hasłem

konkursu, rozwiązywały zadania sprawdzające ich wiedzę o zdrowym stylu życia, brali udział

w indywidualnych i zespołowych konkurencjach sportowych,

- Olimpiada Promocji Zdrowego Stylu Życia dla uczniów szkół gimnazjalnych

i ponadgimnazjalnych podczas której uczestnicy pisali test sprawdzający ich wiedzę na temat

zdrowego stylu życia.

Do Niepublicznej Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej „Przystań” w Małachowie

dystrybuowano materiały oświatowo-zdrowotne dot. zdrowego odżywiania, profilaktyki

antytytoniowej, dopalaczy, grypy, meningokoków, leczenia antybiotykami do wykorzystania

w działalności profilaktycznej placówki i utworzenia tablicy informacyjnej dla uczniów

i opiekunów.

3. Akcje prozdrowotne

3.1. Profilaktyka grypy

Działania profilaktyczne w związku z przypadającym na okres styczeń – marzec szczytem

zachorowań na grypę skierowano do młodzieży przebywającej w placówkach organizujących

wypoczynek zimowy. Uczestnicy zostali zapoznani ze sposobami ochrony przed grypą,

zwrócono szczególną uwagę na szczepienia jako najskuteczniejszą metodę uniknięcia

zachorowania i związanych z nim powikłań oraz propagowano pożądane zachowania

higieniczne. W PSSE Ostrowiec Św. wyeksponowano stronę wizualną poświęconą grypie

i sposobach ochrony przed tą groźną chorobą zakaźną.


117

3.2. Profilaktyka chorób nowotworowych

Odbyły się 2 spotkania edukacyjne z młodzieżą szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych,

które przeprowadzone zostały przez przedstawiciela Świętokrzyskiego Centrum Onkologii.

W edukacji wzięło udział ok. 300 osób.

4. Inne przedsięwzięcia: 4.1. Profilaktyka alkoholizmu

W ramach działań profilaktycznych odbyło się spotkanie edukacyjne dla młodzieży szkół

gimnazjalnych z udziałem przedstawicieli ostrowieckiej grupy AA „Korab” oraz

przedstawicielem prewencji policji, który przedstawił prezentację „Gdyby alkohol umiał

mówić”. Uczestnicy (24 osoby) otrzymali ulotkę stowarzyszenia „Posłanie do nastolatków”.

4.2. Ankietyzacja „Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży”

W ramach ogólnopolskiego badania ankietowego na Oddziale Ginekologiczno-Położniczym

Szpitala w Ostrowcu Św. przeprowadzono ankietyzację dot. zachowań zdrowotnych kobiet

w ciąży oraz ich wpływu na zdrowie potomstwa. W badaniu, które było anonimowe

i dobrowolne wzięło udział 10 położnic aktualnie przebywających na oddziale.

4.3. Monitoring przestrzegania zakazu palenia tytoniu W związku z wejściem w życie znowelizowanej ustawy o ochronie zdrowia przed

następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, zaostrzającej zakaz palenia,

w ramach prowadzonego nadzoru bieżącego monitorowano sytuację w zakresie

przestrzegania zakazu palenia tytoniu w nadzorowanych obiektach

Tabela 19. Przestrzeganie zakazu palenia tytoniu przez zakłady będące pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowcu Św. w roku 2012.

Lp. rodzaj zakładu liczba kontrolowanych zakładów

liczba zakładów, w których ustawa jest realizowana

ogółem

w tym z wykorzystaniem palarni (i/lub sali dla osób palących w lokalu gastronomiczno-rozrywkowym)

1. przedsiębiorstwa podmiotów leczniczych 113 113 0

2. jednostki organizacyjne systemu oświaty 108 108 0


118

3. jednostki organizacyjne pomocy społecznej 0 0 0

4. uczelnie wyższe 0 0 0

5. zakłady pracy 195 195 1

6. obiekty kultury i wypoczynku 0 0 0

7. lokale gastronomiczno-rozrywkowe 79 79 3

8. obiekty służące obsłudze podróżnych 12 12 0

10. pomieszczenia obiektów sportowych 7 7 0

11. inne pomieszczenia użytku publicznego 93 93 0

12. razem 607 607 4

Bieżące kontrole wykazały, że zakaz palenia tytoniu jest respektowany we wszystkich

kontrolowanych obiektach. Na skontrolowanych w 2012 r. 607 obiektów we wszystkich

zakaz palenia tytoniu jest przestrzegany (w 4 zakładach z wykorzystaniem palarni tj. 1

zakładzie pracy i 3 lokalach gastronomiczno-rozrywkowych).

W celu wzmocnienia realizacji ustawy, funkcjonariusze Policji i Straży Miejskiej

odpowiedzialni za egzekucję jej zapisów w zakresie przestrzegania zakazu palenia

w miejscach użytku publicznego będących strefami bezdymnymi, przesyłają kwartalną

informację o liczbie nałożonych upomnień i grzywien w związku z nieprzestrzeganiem prawa

w tym zakresie.

Tabela 20 Podsumowanie działań prowadzonych przez Staż Miejską – przestrzeganie zakazu palenia w roku 2012.

TOB3CIT - Podsumowanie działań prowadzonych przez Straż Miejską Przestrzeganie zakazu palenia tytoniu w Ostrowcu Św.

Kwartał Liczba upomnień Liczba grzywien Kwota grzywien Uwagi

I Podjęto 12 interwencji, które zakończono 8 pouczeniami

nie nakładano - -

II Podjęto 9 interwencji, które zakończono 8 pouczeniami

nie nakładano - -

III 24 3 200 zł. -

IV 63 6 600 zł. -

Suma 107 9 800 zł. -


119

Tabela 21. Podsumowanie działań prowadzonych przez Policję – przestrzeganie zakazu palenia w roku 2012.

TOB3CIT - Podsumowanie działań prowadzonych przez Policję Przestrzeganie zakazu palenia tytoniu w Ostrowcu Św.

Kwarał Liczba upomnień Liczba grzywien Kwota grzywien Uwagi

I - - - -

II - - - -

III - 8 340 zł. -

IV - 3 200 zł. -

Suma 0 11 540 zł. -

Działalność oświatowo-zdrowotna wymagała podejmowania wielu form pracy. Tabela 22. Formy pracy oświatowo-zdrowotnej w 2012 r. L.p Formy pracy Liczba działań

2012 1 Szkolenia

4

3. Narady

40

4. Porady metodyczne

9

5. Konkursy

5

6. Spotkania edukacyjne

5

7. Warsztaty d dydaktyczne

3

8. Imprezy prozdrowotne

4

9. Ankietyzacja

2

11. Wizytacje

21

12. Akcje profilaktyczne 7

12. Informacje medialne (TV, prprasa, Internet)

31


120

4

40

9553427

21

31

szkolenianaradyporady metodycznekonkursyspotkania edukacyjnewarsztaty dydaktyczneimprezy prozdrowotneankietyzacjaakcje profilaktycznewizytacjeinformacje medialne

Rys.30. Formy pracy oświatowo-zdrowotnej w 2012 r. Tabela 23. Współpraca PSSE Ostrowiec Św. z lokalnymi mediami

Lp. Data Miejsce ukazania się informacji

Tematyka

1. 05.03.2012 r. Gazeta Ostrowiecka Nr 10 (2968)

Dot. kontroli w związku z tzw. „afera solną” - „W Ostrowcu też szukają soli technicznej”.


Dot. ilości pobranych próbek soli technicznej oraz mieszanki piekarniczej- „W oczekiwaniu na wyniki”.


Dot. wzrostu zachorowalności na gruźlicę w woj. świętokrzyskim - „Gruźlica szaleje ”.

4.

23.04.2012 r. Gazeta Ostrowiecka Nr 17 (2975)

Dot. akcji organizowanej przez Światową Organizację Zdrowia „VII Europejski Tydzień Szczepień”

5. 28.05.2012 r. Wiadomości Świętokrzyskie Nr 22 (927)

Dot. „Światowego Dnia bez Tytoniu”- „Dzień bez dymka”.


Dot. Zespołu Szkół Nr 1 przy ul. Focha w Ostrowcu Św. „Kolejna plotka, czy początek oświatowej reformy po ostrowiecku”


Dot. sezonu grzybowego „Ruszyły dyżury grzyboznawców”

8. 19.09.2012 r.

TV Ostrowiec

Informacja nt. działań podjętych w związku z decyzją GIS z dn.2012 – 09 – 16 dot. wstrzymania do obrotu napojów alkoholowych powyżej 20% wyprodukowanych na terytorium Republiki Czeskiej

9. 29.10.2012 r. TV Ostrowiec Informacja nt. Turnieju Profilaktycznego i współpracy z ZR PCK w Ostrowcu Św.


121

Tabela 24. Informacje i artykuły na stronie internetowej PSSE w Ostrowcu Św. w 2012 r. Lp. Data Miejsce ukazania się

informacji Tematyka

1. 16.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Kluczowe obowiązki przedsiębiorców żywnościowych i paszowych

2. 19.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Program Stop! HCV 3. 19.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Program edukacyjny- Kleszcz

mały czy duży nic dobrego nie wróży

4.

23.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Program edukacyjny - Znajdź właściwe rozwiązanie

5. 23.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Program edukacyjny – Nie pal przy mnie proszę

6. 23.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Program edukacyjny – Czyste powietrze wokół nas

7. 26.01.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Instrukcja GIS w sprawie wymagań hig.-sanit. dla stacjonarnych obozów pod namiotami

8. 9.02.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zasady prowadzenia eksportu produktów pochodzenia roślinnego z Polski do Federacji Rosyjskiej

9. 14.02.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Europejski Kodeks Walki z rakiem

10. 20.02.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zalecenia zawarte w Talerzu Zdrowia

11. 20.02.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Program edukacyjny Trzymaj Formę

12. 23.02.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Dopalacze 13. 23.02.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Przeżyj zdrowo i bezpiecznie

swoje wakacje 14. 7.03.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Obowiązki producentów żywności

prowadzących produkcję pierwotną roślinną

15. 12.03.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Wskazówki do interpretowania Rozporządzenia 178/2002

16. 15.03.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Konkurs „Czyste płuca” dla zakładów pracy, instytucji, organizacji

17. 20.03.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Projekt „Odświeżamy nasze miasta”

18. 22.03.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Poradnik do oceny higieny


122

procesu nauczania – uczenia się 19.

29.03.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Ocena warunków procesu nauczania uczenia się w szkołach podstawowych powiatu ostrowieckiego w roku szkolnym 2011/2012

20. 2.04.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zasady bezpiecznego spożycia surowych warzyw i owoców

21. 2.04.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl 5 kroków do bezpiecznej żywności

22. 4.04.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl 7 kwiecień 2012 – Światowy

Dzień Zdrowia 23. 12.04.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl 21-27 kwiecień –VII Europejski

Tydzień Szczepień 2012 24. 14.05.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Poradnik „Opieka nad dziećmi do

lat 3” 25. 14.05.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl GDA - wskazane dzienne

spożycie 26. 16.05.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl 1-31 maj 2012

X Świętokrzyskie Dni Profilaktyki

27. 21.05.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Profilaktyczna impreza integrująca młodzież gimnazjalną w ramach projektu „Rodzino Trzymaj Formę” w Gimnazjum w Brzóstowej

28. 29.05.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl 31 maj – Światowy Dzień bez Tytoniu

29. 29.05.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Wszawica – temat wstydliwy 30. 4.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Co to jest HACCP 31. 6.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zrealizowane działania w ramach

Światowego Dnia bez Tytoniu 32. 6.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Spotkanie Koalicji

Antytytoniowej powiatu ostrowieckiego w ramach projektu „Odświeżamy nasze miasta”

33. 11.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Podsumowanie programów edukacji antytytoniowej w ZSP nr 1 w Ostrowcu Św.

34. 21.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Spotkania profilaktyczne dla młodzieży gimnazjalnej w ramach Świętokrzyskich Dni Profilaktyki

35. 21.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zdrowe i bezpieczne wakacje 36. 22.06.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Komunikat w sprawie miejsca

wykorzystywanego do kąpieli – Ośrodek Wypoczynkowy


123

„Gutwin” 37. 10.07.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Stosowanie młynków

koloidalnych w zakładach żywnościowych

38. 12.07.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zasady bezpieczeństwa podczas upałów

39. 13.07.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Bezpieczna zabawa w piaskownicy

40. 13.07.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Bezpieczny plac zabaw 41. 16.07.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Komunikat w sprawie miejsca

wykorzystywanego do kąpieli – „Kamienne Oko”

42. 3.08.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Zapobieganie zatruciom pokarmowym

43. 3.08.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Poradnik- Szkoły wolne od dymu tytoniowego

44. 9.08.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Komunikat w sprawie miejsca wykorzystywanego do kąpieli – Ośrodek Wypoczynkowy „Gutwin”

45. 5.09.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl ABC zbieracza grzybów 46. 25.10. 2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Stanowisko GIS w sprawie

tornistrów szkolnych 47 25.10.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Decyzja GIS uchylająca zakaz

wprowadzania do obrotu alkoholu wyprodukowanego w Republice Czeskiej.

48 26.10.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Turniej Profilaktyczny „Młodość wolna od papierosa”

49. 9.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie alkoholu niewiadomego pochodzenia

50. 15.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Obchody Światowego Dnia Rzucania Palenia

51. 15.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Powiatowy konkurs „Dzisiaj sport jutro zdrowie”

52. 21.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Akcja prewencyjno-informacyjna w ramach projektu „Odświeżamy nasze miasta”

53. 27.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Informacja ze szkolenia dla realizatorów programów antytytoniowych

54. 30.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Informacja ze szkolenia dot. VII edycji programu „Trzymaj Formę”

55. 30.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl 1 grudnia obchody Światowego Dnia AIDS


124

56. 30.11.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Stanowisko GIS dotyczące profilaktyki i zwalczania wszawicy u dzieci i młodzieży

57. 13.12.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Informacje w sprawie wymagań dotyczących alkoholu pochodzącego z Republiki Czeskiej

58. 17.12.2012 r. http://www.psse.ostrowiec.pl Olimpiada Promocji Zdrowego Stylu Życia


125

Rys.31. Strona www PSSE Ostrowiec


126

Wnioski: Podejmowane działania w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w 2012 r.

wynikały z zapisów ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zaleceń Światowej

Organizacji Zdrowia, Komisji Europejskiej, Ministerstwa Zdrowia, sytuacji

epidemiologicznej zgodnie z celami Narodowego Programu Zdrowia.

Realizowano ogólnopolskie programy edukacyjne, interwencje nieprogramowe

o zasięgu ogólnopolskim i wojewódzkim, współrealizowano ogólnopolskie kampanie

zdrowotne oraz realizowano dodatkowe działania zlecane przez Główny Inspektorat Sanitarny

w ciągu roku.

Programy edukacyjne koordynowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w opinii

koordynatorów korelują ze szkolnymi programami profilaktyki, dostarczają szerokiej

i rzetelnej wiedzy o czynnikach mających wpływ na nasze zdrowie. Dużym zainteresowaniem

cieszą się konkursy, prezentacje multimedialne, spotkania edukacyjne z osobami

zmagającymi się w życiu z problemami zdrowotnymi wynikającymi z uzależnień, bowiem ich

świadectwo najlepiej przekonuje, że nałogów należy unikać.

Działalność w zakresie Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej wymaga nawiązania

szerokiej współpracy w środowisku lokalnym, przez co zwiększa się zasięg i efektywność

działań w zakresie zmiany postaw i zachowań prozdrowotnych zarówno dzieci i młodzieży

szkolnej, jak również ich rodziców.


127

X. PODSUMOWANIE W ramach działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych Państwowa Inspekcja

Sanitarna powiatu ostrowieckiego w 2012 r.:

• monitorowała sytuację epidemiologiczną powiatu ostrowieckiego,

• prowadziła działania zapobiegawcze związane z rozprzestrzenianiem się chorób zwłaszcza

zakaźnych, wymagających skonsolidowanych działań przeciwepidemicznych,

• identyfikowała i zwalczała czynniki ryzyka zdrowotnego w środowisku, miejscu pracy,

nauki i wypoczynku oraz w zakładach świadczących usługi zdrowotne,

• nadzorowała zakłady produkcji i obrotu żywnością w świetle obowiązujących krajowych

i europejskich uregulowań prawnych,

• prowadziła promocję zdrowego stylu życia, zachowań prozdrowotnych wśród dzieci

i młodzieży oraz wybranych grup o ryzykownych zachowaniach.

Państwowa Inspekcja Sanitarna w działalności długofalowej dąży do osiągnięcia

pożądanych norm zdrowotnych, poprzez podejmowanie działań umożliwiających zachowanie

lub przywracanie bezpieczeństwa zdrowotnego ludzi, a także mające na celu identyfikację

i oszacowanie skali zagrożeń, inicjowanie i organizowanie skoordynowanego nadzoru

i kontroli służących zapobieganiu wszelkim zagrożeniom fizycznym, chemicznym

i biologicznym, zachowaniu i umacnianiu zdrowia zbiorowości oraz kształtowaniu w tym

zakresie odpowiednich postaw i zachowań.

W obszarze wzmożonego nadzoru Państwowej Inspekcji Sanitarnej pozostawały nadal

wypracowane algorytmy postępowania w przypadku zatrucia pokarmowego, inwazyjnej

choroby meningokokowej, zachorowań na grypę, jednolitego postępowania przy stwierdzeniu

niewłaściwej jakości wody do spożycia oraz niewłaściwej jakości żywności.

Analiza prowadzonych systematycznie badań oraz dokonywanie okresowych ocen stanu

sanitarnego umożliwiało monitorowanie sytuacji epidemiologicznej i sanitarnej oraz

podejmowanie niezbędnych działań interwencyjnych.

Informacje zawarte w niniejszym raporcie wskazują, iż bezpieczeństwo sanitarne

mieszkańców powiatu ostrowieckiego, podobnie jak w latach ubiegłych pozostaje na

wysokim poziomie.

Czynnikami pozytywnie wpływającymi na stan sanitarny i sytuację epidemiologiczną

powiatu ostrowieckiego w 2012 r. były mi. in:


128

» stabilna sytuacja epidemiologiczna większości chorób zakaźnych, nie wykazująca

niepokojących wzrostów zachorowań oraz innych nieoczekiwanych zmian mogących

zagrażać bezpieczeństwu zdrowotnemu mieszkańców naszego powiatu,

» brak zachorowań na choroby szczególnie niebezpieczne takie jak: cholera , dur brzuszny,

dury rzekome, błonica, malaria, gorączki krwotoczne, poliomyelitis, wścieklizna u ludzi,

a także na inwazyjną chorobę meningokokową,

» brak zbiorowych zatruć pokarmowych,

» wysokie wykonawstwo szczepień ochronnych,

» zaopatrzenie mieszkańców powiatu w wodę do spożycia o dobrej jakości, 100%

wodociągów zbiorowego zaopatrzenia dostarczały wodę spełniającą wymagania fizyko-

chemiczne i mikrobiologiczne,

» dobry stan sanitarno-techniczny podmiotów wykonujących działalność leczniczą oraz

sukcesywna poprawa działań kierownictwa placówek w obszarze przestrzegania procedur

zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych,

» znacząca poprawa stanu sanitarno - higienicznego w zakładach małej gastronomii oraz

w zakładach obrotu żywnością,

» sukcesywnie rozbudowywana o wysokim standardzie baza noclegowa, sportowa

i wypoczynkowa,

» zmniejszenie się ilości osób pracujących w przekroczeniach NDS na pył,

» dalsza poprawa warunków procesów nauczania w placówkach oświatowo-

wychowawczych,

» objęcie działaniami profilaktycznymi i promocyjnymi 35% mieszkańców powiatu

ostrowieckiego.

Korzystna i względnie stabilna sytuacja epidemiologiczna może prowadzić

do błędnego wniosku, że choroby zakaźne nie stanowią już w naszym kraju problemu

zdrowia publicznego. Eksperci Światowej Organizacji Zdrowia systematycznie przypominają

o ponownym wzroście znaczenia wielu chorób zakaźnych ( tzw. choroby nawracające),

w tym gruźlicy, błonicy, boreliozy, cholery czy dżumy oraz pojawiających się nowych

zagrożeniach takich jak: gorączki krwotoczne, choroby prionowe, SARS. Nadal aktualne

pozostają zagrożenia takimi chorobami zakaźnymi, w przypadku których niska zapadalność

utrzymywana jest wyłącznie dzięki prowadzonym systematycznie wieloletnim programom.

Konieczna jest intensyfikacja działań mających na celu poprawę jakości danych

zbieranych w ramach rutynowego systemu nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi,

w szczególności poprzez poprawę współpracy z lekarzami.


129

Dalszych intensywnych działań będzie wymagał nadzór nad grypą obejmujący:

» propagowanie szczepień ochronnych przeciw grypie, które są skuteczną i uznaną na całym

świecie metodą zapobiegania zachorowaniom,

»wdrożenie na terenie powiatu ostrowieckiego programu Sentinel.

Szczepienia ochronne stanowią jedną z najistotniejszych, a czasami jedyną formą

zapobiegania chorobom zakaźnym, zwłaszcza w stosunku do tych chorób przeciw którym

współczesna medycyna nadal nie dysponuje żadnym leczeniem o charakterze przyczynowym.

Z uwagi na brak swoistych metod zapobiegania zakażeniom HCV np. w drodze szczepień

ochronnych, jedynie działania polegające na wdrażaniu i utrzymywaniu wysokich standardów

higieniczno-sanitarnych podczas wykonywania świadczeń medycznych oraz innych zabiegów

przebiegających z naruszeniem ciągłości tkanek, mogą zapobiec szerzeniu się zachorowań

na WZW C.

Nadzór nad prowadzeniem przez kierowników podmiotów wykonujących działalność

leczniczą kontroli wewnętrznej i związanej z nią dokumentacji działań zapobiegających

szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych zgodnie z zobowiązującymi w tym zakresie

przepisami, będzie priorytetem w działalności przeciwepidemicznej w 2013r.

Kluczową zasadą systemu zapewnienia bezpieczeństwa żywności jest nałożenie

na każdy podmiot uczestniczący w rynku spożywczym zindywidualizowanego obowiązku

zapewnienia bezpieczeństwa produktu. Obowiązek ten dotyczy każdego, kto faktycznie

wykonuje określone czynności w procesie „od pola do stołu. ”, takie jak wytwarzanie

surowców, dostawy surowców, kolejne etapy wytwarzania produktu finalnego, pakowanie,

przepakowywanie, przechowywanie, transport, dystrybucja, kolejne etapy dostaw.

Odpowiedzialność podmiotów biorących udział w wytworzeniu i dostawie produktu

finalnego sprowadza się do zapewnienia zgodności żywności z wymogami prawa

żywnościowego. Podstawowym obowiązkiem podmiotu działającego na rynku spożywczym

jest doskonalenie zapewnienia bezpieczeństwa w procesach przez niego przeprowadzanych,

w ramach własnego przedsiębiorstwa.

W dalszym ciągu przestrzeganie przepisów w obszarze produkowania i dostarczania

konsumentom bezpiecznej żywności będzie przez PIS kontrolowane i egzekwowane,

szczególnie w zakresie wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej

w obiektach żywności i żywienia, zasad Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej

Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz zasad systemu HACCP (wraz z niezbędną

dokumentacją).


130

Znaczący rozwój turystyki w powiecie ostrowieckim nakłada na organy samorządu

terytorialnego obowiązek analizy dotyczącej dostępności toalet publicznych. Budowa,

utrzymanie i eksploatacja szaletów publicznych zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości

i porządku w gminach należy do zadań własnych gmin. Zwiększenie ilości skanalizowanych

szaletów publicznych przyczyni się do poprawy warunków sanitarnych i wizerunkowych .

Z uwagi na szybko rozwijający się rynek usług kosmetycznych, oferujących szeroką

gamę zabiegów i istniejącą potencjalnie możliwość zakażenia wirusami wzw typ B i wzw

typu C w przypadku niewłaściwego postępowania z narzędziami i sprzętem wielokrotnego

użycia, kontynuacji wymaga szczególny nadzór nad tymi obiektami.

Prowadzony monitoring jakości wody do spożycia w celu ochrony zdrowia ludzi

przed szkodliwym wpływem jakichkolwiek zanieczyszczeń wody jest priorytetem

w działalności Inspekcji Sanitarnej. Spełnia on m.in. rolę systemu ostrzegania o ewentualnych

nieprawidłowościach i potencjalnych zagrożeniach.

Spożycie wody, w której stwierdzone zostały przekroczenia parametrów

mikrobiologicznych w szczególności wskazujących na zanieczyszczenie jej fekaliami niesie

za sobą największe ryzyko. Niewystarczająca ochrona zasobów wodnych i nieskuteczne

uzdatnianie wody naraża społeczeństwo na ryzyko chorób przewodu pokarmowego i innych

chorób zakaźnych.

W związku z powyższym szczególny nacisk powinien być nadal położony

na kontynuowanie procesów porządkowania gospodarki wodno – ściekowej poprzez

rozbudowę istniejących oraz budowę nowych systemów kanalizacyjnych, szczególnie na

terenach, gdzie dominują przydomowe bezodpływowe zbiorniki na wytwarzane ścieki.

Współpraca pracowników Inspekcji Sanitarnej z właścicielami/ administratorami

urządzeń wodnych w zakresie dokonywania ocen jakości wody oraz przeciwdziałania

zagrożeniom, coraz częściej przynosi realne rezultaty w postaci m.in. stosunkowo szybkiej

poprawy jakości wody z nadzorowanych wodociągów i planowania niezbędnych

przedsięwzięć.

Higieniczny nadzór nad warunkami środowiska pracy i ocena narażenia

zawodowego na substancje chemiczne należą do najważniejszych działań na rzecz ochrony

zdrowia pracowników. Znajomość stężeń substancji szkodliwych dla zdrowia w powietrzu,

znajomość wielkości wchłoniętych dawek substancji szkodliwych pozwalają przewidywać

skutki zdrowotne narażenia, a także odpowiednio wcześnie stosować środki zaradcze w celu

zmniejszenia ryzyka zawodowego. Dlatego też najważniejszym obowiązkiem pracodawcy


131

jest systematyczne przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego zawiązanego z czynnikami

występującymi w środowisku pracy.

W celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia i środowiska,

propagowanie alternatywnych metod oceny zagrożeń stwarzanych przez substancje,

swobodny obrót substancjami na rynku wewnętrznym przy jednoczesnym wsparciu

konkurencyjności i innowacyjności PIS sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów

REACH, poprzez kontrolę producentów, importerów, dystrybutorów substancji i preparatów

chemicznych i stosujących substancje i preparaty chemiczne w działalności zawodowej.

Higiena procesu nauczania – uczenia się ma za zadanie ochronę ucznia przed

niekorzystnymi warunkami związanymi z nauką/pracą w szkole. Warunki pracy ucznia

w szkole mają wpływ na jego zdrowie i efekty nauczania–uczenia się, dlatego personel szkoły

odpowiedzialny jest za stworzenie prawidłowych warunków i odpowiedniej organizacji pracy

ucznia.

Zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest kontrola warunków higieniczno-

sanitarnych oraz nadzór nad higieną procesu nauczania. Sprawowanie nadzoru w tym zakresie

ma na celu ochronę zdrowia uczniów przed ujemnymi zjawiskami związanymi z jego

pobytem w szkole.

Zadania realizowane w ramach profilaktyki inwestycyjnej to eliminowanie

nieprawidłowości już na etapie planowania, projektowania, realizacji i dopuszczenia do

użytkowania obiektów budowlanych w zakresie zapewnienia właściwych warunków

sanitarno- higienicznych.

Udział nadzoru zapobiegawczego w postępowaniach związanych z uzgadnianiem

przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz przedsięwzięć

mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, ma wpływ na określenie

warunków ich realizacji, ocenę projektowanych sposobów zapobiegania i zmniejszania

negatywnego oddziaływania tego rodzaju przedsięwzięć na zdrowie i warunki życia ludzi

w otoczeniu planowanych inwestycji.

Zdrowy styl życia potęguje i umacnia zdrowie oraz zasadniczo wpływa na jakość

życia człowieka. Obecnie wszystko, co może podnieść jakość życia, nabrało nowego

znaczenia w kontekście promocji zdrowia. Zdrowy styl życia łączony jest z indywidualnym

podejściem do otaczających nas zjawisk, budowaniem motywacji do podejmowanych działań,

budzeniem zainteresowań, kształtowaniem postaw i zachowań, sposobu postrzegania oraz

reagowania na świat.


132

Mimo, iż styl życia jest indywidualnym wyborem, a każdy człowiek ma prawo

do decyzji dotyczących zdrowia, to oczekuje szerokiej informacji, edukacji oraz działań

ze strony państwa w zakresie ochrony zdrowia.

GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁANIA POWIATOWEJ STACJI SANITARNO -

EPIDEMIOLOGICZNEJ w Ostrowcu Św. na 2013r.

1. Sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem żywności i żywienia zgodnie

z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego.

2. Współpraca i współdziałanie w ramach funkcjonowania wspólnotowego systemu

RASFF oraz doskonalenie i koordynowanie funkcjonowania tego systemu.

3. Sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem kosmetyków.

4. Kontynuowanie realizacji zadań z zakresu bezpieczeństwa żywności, w tym

szczególnie wynikających z Rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady nr

1829/2003, nr 1830/2003, nr 1935/2004, nr 1924/2006 oraz Rozporządzenia Komisji

nr 2023/2006, nr 432/2012, nr 41/2009.

5. Czuwanie nad bezpieczeństwem zdrowotnym wody przeznaczonej do spożycia przez

ludzi, w kąpieliskach i pływalniach.

6. Kontynuowanie nadzoru nad stanem sanitarnym obiektów użyteczności publicznej

ze szczególnym uwzględnieniem obiektów turystycznych.

7. Nadzór nad realizacją obowiązkowych szczepień ochronnych w Polsce.

8. Kontynuowanie bieżącej działalności przeciwepidemicznej oraz nadzór w zakresie

zakażeń i chorób zakaźnych wymienionych w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r.

o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi ( Dz.U. Nr 234,

poz. 1570 z późniejszymi zmianami ).

9. Prowadzenie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, celem

wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem

szkodliwych i uciążliwych czynników występujących na stanowiskach pracy.

10. Sprawowanie nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, produktami

biobójczymi, detergentami oraz prekursorami narkotykowymi kat. 2 i 3 w oparciu

o obowiązujące przepisy.

11. Sprawowanie nadzoru nad warunkami nauczania, wychowania, opieki oraz

wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży.

12. Sprawowanie nadzoru pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych,

w szczególności nad warunkami higieny środowiska oraz wypoczynku i rekreacji przy


133

zajmowaniu stanowisk dotyczących inwestycji mogących znacząco oddziaływać

na środowisko, projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania

przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego, programów i innych

dokumentów, na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego

ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania

na środowisko.

13. Sprawowanie nadzoru pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych nad

warunkami higieny: środowiska, pracy, procesów nauczania i wychowania,

wypoczynku i rekreacji, warunkami zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów

użytku, warunkami higieniczno-sanitarnymi , jakie powinny spełniać pomieszczenia

w których są udzielane świadczenia zdrowotne i inne obiekty budowlane – przy

wydawaniu opinii, postanowień i decyzji na poszczególnych etapach realizacji

inwestycji.

14. Promowanie zdrowego stylu życia poprzez inicjowanie i koordynowanie działań

wynikających z celów Narodowego Programu Zdrowia, a w szczególności Programu

Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu oraz Programu Edukacyjnego

dotyczącego zdrowego żywienia i aktywności fizycznej: "Trzymaj Formę".


134

Spis tabel: Lp. TYTUŁ STRONA

1. Liczba zachorowań i wskaźniki zapadalności na wybrane choroby zakaźne zarejestrowane na terenie powiatu ostrowieckiego w latach 2009-2010-2011-2012 16

2. Wykonawstwo szczepień w rocznikach podlegających szczepieniom ochronnym w 2012 r. zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych. 25

3. Skala i rodzaj szczepień zalecanych wykonanych w latach 2010-2012. 26

4. Zakres badań próbek wody do spożycia 31 5. Urządzenia do zaopatrywania ludności w wodę i ocena jakości wody do spożycia w

latach 2010- 2012.

37

6. Ewidencja i odsetek skontrolowanych zakładów usługowych w latach 2010 - 2012. 53

7. Odsetek skontrolowanych podmiotów wykonujących działalność leczniczą w 2012 r. 60

8. Struktura podmiotów gospodarczych objętych ewidencją wg liczby zatrudnionych 66

9. Narażenie zawodowe pracowników w kontrolowanych zakładach praca w przekroczeniach NDS i NDN w latach 2008-2012 68

10. Narażenie zawodowe pracowników w kontrolowanych zakładach wg PKD 69 11. Placówki funkcjonujące na terenie objętym nadzorem przez PSSE Ostrowiec Św. 77 12. Infrastruktura do prowadzenia zajęć w.f. w szkołach. 81 13. Dzieci korzystające z dożywiania w szkołach w latach 2011-2012 85 14. Liczba studentów w latach 2010 - 2012 88

15. Liczba obiektów objętych nadzorem w roku 2011 i 2012, według rodzaju prowadzonej

działalności oraz kierunek zmian w zakresie liczby nadzorowanych obiektów. 91

16. Stan wdrożenia przez przedsiębiorców systemów samokontroli w latach 2011 - 2012. 98 17. Zasięg programów edukacji antytytoniowej w latach 2009 -2012 108 18. Realizacja programu edukacyjnego „Trzymaj Formę” przez szkoły powiatu

ostrowieckiego 112

19 Przestrzeganie zakazu palenia tytoniu przez zakłady będące pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowcu Św. w roku 2012. 117

20 Podsumowanie działań prowadzonych przez Staż Miejską – przestrzeganie zakazu palenia w roku 2012. 118

21 Podsumowanie działań prowadzonych przez Policję – przestrzeganie zakazu palenia w roku 2012. 119

22 Formy pracy oświatowo-zdrowotnej w 2012 r 119

23 Współpraca PSSE Ostrowiec Św. z lokalnymi mediami 120

24 Informacje i artykuły na stronie internetowej PSSE w Ostrowcu Św. w 2012 r. 121


135

Spis rysunków Lp. TYTUŁ STRONA

1. Liczba przypadków grypy i podejrzeń grypy w powiecie ostrowieckim w latach 2009-2010-2011-2012 17

2. Zapadalność na wzw B w latach 2009-2010-2011-2012 w powiecie ostrowieckim i w Polsce. 18

3. Zapadalność na wzw C w latach 2009-2010-2011-2012 w powiecie ostrowieckim i w Polsce 19

4. Liczba zarejestrowanych salmonelloz w powiecie ostrowieckim w latach 2008-2009-2010-2011-2012 20

5. Liczba przypadków wirusowego zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirus w latach 2009-2010-2011-2012 21

6. Liczba zarejestrowanych przypadków płonicy na terenie powiatu ostrowieckiego w latach 2009-2012 23

7. Liczba zarejestrowanych przypadków biegunek u dzieci do lat 2 na terenie powiatu ostrowieckiego w latach 2008-2012 24

8. Struktura urządzeń wodnych dostarczających wodę przeznaczoną do spożycia dla mieszkańców powiatu ostrowieckiego w latach 2010- 2012 w zależności od produkcji w m3/d.

30

9. Struktura zaopatrzenia mieszkańców powiatu ostrowieckiego w wodę przeznaczoną do spożycia w 2012 r. 32

10. Ewidencja urządzeń wodnych dostarczających wodę przeznaczoną do spożycia w 2012 . 34 11. Odsetek prób, w których stwierdzono obecność pałeczek Legionella sp. w latach

2010-2012. 35

12. Liczba opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, wg gmin powiatu ostrowieckiego w latach 2011-2012 40

13. Struktura opiniowanych przedsięwzięć wg charakteru inwestycji. 42 14. Struktura opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na

środowisko w latach 2010-2012 43

15. Struktura uzgadnianych dokumentacji projektowych wg branż. 45 16. Porównanie kategorii obiektów będących przedmiotem dopuszczenia do

użytkowania w roku 2012. 47

17. Zestawienie ilości obiektów dopuszczonych do użytkowania latach 2010-2012 r. 47 18. Struktura obiektów użyteczności publicznej na terenie powiatu ostrowieckiego w roku

2012. 50

19. Struktura nadzorowanych podmiotów wykonujących działalność leczniczą. 59 20. Wykaz zakładów pracy i osób pracujących w przekroczeniach NDS i NDN 70 21. Liczba chorób zawodowych w latach 2008-2012 75 22. Placówki pod nadzorem pionu higieny dzieci i młodzieży 78 23. Stan sanitarno-techniczny placówek w latach 2010-2012 (%) 79 24. Posiadanie infrastruktury do prowadzenia zajęć w.f. w szkołach. 80 25. Dzieci korzystające z dożywiania w szkołach w latach 2011/2012 (%) 86 26. Ilość dzieci i młodzieży wypoczywająca na koloniach letnich i zimowiskach w latach

2010-2012 87

27. Ilość dzieci i młodzieży wypoczywająca na koloniach letnich i zimowiskach w latach 2010-2012 87

28. Zasięg programów edukacji antytytoniowej w latach 2009-2012 108

29. Realizacja programu „Trzymaj Formę” przez szkoły powiatu ostrowieckiego 112 30. Formy pracy oświatowo-zdrowotnej w 2012 r. 120 31. Strona www PSSE Ostrowiec 125


136

POWIATOWA STACJA SANITARNO - psse.ostrowiec.plpsse.ostrowiec.pl/files/stan_sanitarny_2012.pdf · -...

Documents

Transcript of POWIATOWA STACJA SANITARNO - psse.ostrowiec.plpsse.ostrowiec.pl/files/stan_sanitarny_2012.pdf · -...